MASONSKI TRENUTAK:

NAJSTARIJA LOA NA SVETU

Najstarija loa na svetu, ili bolje rei loa koja to moe da dokae, je loa br. 1 grada Edinburga u
kotskoj, koja je poznata i pod nazivom Marijina Kapela (Mary's Chapel). Arhitektonska tabla iz
1599. godine svedoi da ova loa postoji najmanje 410 godina, a ovaj zapis potvruje da se u
potpunosti radi o loi operativnih Slobodnih zidara.
U svetu ne postoji nijedna Arhitektonska tabla koja je starija od ove, iako postoje masonski autori
koji smatraju da postoje posredni dokazi da postoje loe koje su starije od loe br. 1 iz Edinburga.
Jedna takva loa, koja za sebe tvrdi da je najstarija u kotskoj, a samim tim i u svetu, je loa Majka
Kilvining iz malog mesta Kilvining (Kilwinning) u kotskoj ija najstarija sauvana Arhitektonska
tabla datira iz 1642. godine. Opatija u mestu Kilvining je osnovana 1140 godine, a neki masonski
pisci smatraju da su graditelji ove opatije osnovali prvu slobodnozidarsku lou u kotskoj. Potvrdu
za ovu tvrdnju nalaze u predanjima, ali materijalnog dokaza za nju nema. Na sajtu ove loe se
navodi da su Arhitektonske table koje bi mogle da dokau tvrdnju da se radi o najstarijoj loi na
svetu izgubljeni, i da se pretpostavlja da su najstarije dokumente loe preneli opati u Francusku za
vreme reformacije, ili su uniteni u velikom poaru koji je zahvatio oblini dvorac Eglinton. Loa
Kilvining je do 1736. godine, kada je osnovana Velika Loa kotske, i sama bila Velika Loa koja
je pod svojoj zatitom okupljala druge loe u kotskoj. Kako za kotsku masoneriju nije bilo dobro
da u zemlji postoje dve Velike Loe, 1807. godine je napravljen sporazum kojim je loa Kilvining
svoj autoritet prenela na Veliku Lou kotske. Za uzvrat, Velika Loa kotske je 1807 godine
dozvolila loi Kilvining da uz svoj naziv doda prefiks Majka loa ime je priznat njen izuzetan
znaaj u kotskoj masoneriji. Kako se redosled loa u jednoj zemlji odreuje po starosti, loa Majka
Kilvining je dobila jedinstveno pravo da se smatra nultom loom to je jo jedna potvrda njenog
znaaja za kotsku masoneriju.
Da se vratimo na lou br. 1 iz Edinburga: ugledni lanovi loe br. 1 u Edinburgu su bili Kralj
Edvard VII i Kralj Edvard VIII, a obojica su zakletvu poloili na poznatoj Breeches bibliji koja je
tampana 1587. godine. Penkalo kojim su ova dva uvaena brata potpisala svoju zakletvu se jo
uvek uva u muzeju loe br. 1 grada Edinburga.
Ono to je takoe zanimljivo i vano za istoriju masonerije je da je u arhivama ove loe zabeleen
prvi trenutak kada je operativno Slobodno zidarstvo poelo da prerasta u spekulativno Slobodno
zidarstvo. Naime, poetkom 1634. godine, u jednoj Arhitektonskoj tabli ove loe je zabeleeno da
je u nju primljen Lord Aleksander (Alexander), prvi poznati spekulativni Slobodni zidar u istoriji.