BIZNESI I

VOGL DHE I
MESM
Nga literaturat msimore
V.S
2/1/2010

Literatur msimore

Faktort t cilt ndikojn n zgjedhjen e forms adekuate t organizimit t NVM

jan:
1. Kapitali fillestar dhe planet financiare
2. Prfitimet, detyrimet dhe obligimet e pronarve / menaxherve
3. Tatimet dhe rregullimi qeveritar
4. Shfrytzimi i burimeve
5. Rritja, ekspansioni, integrimi dhe shitja
FORMAT KRYESORE T ORGANIZIMIT SIPAS PRONSIS
1. Pronar i vetm biznesi individual
2. Ortakeria partneriteti
3. Korporata
Pronar i vetm biznesi individual
1. Pronar i vetm T punsuarit
2. Prparsit:
3. Liri e veprimit
4. Lehtsia e fillimit dhe prfundimit t biznesit
5. Taksa m thjeshta
6. Kufizime m t vogla ligjore
T metat e pronsis individuale:
1. Prgjegjsi e plot mbi pronarin
2. Vshtirsit pr t siguruar kapitalin e nevojshm
3. Pronari / menaxheri sht tepr i ngarkuar
4. Kontinuiteti kohor
5. Kufizime (munges) t menaxhmentit
Ortakeria partneriteti
1. Partneriteti formalizohet me kontrat
2. kushteve t ndrprrjes s partneritetit
3. Trheqja ose inkuadrimi i partnerve t rinj
4. Nuk ekzistojn kufizime ligjore pr numrin e partnerve
Prparsit e partneritetit si form e organizimit t ndrmarrjes s vogl jan kto:
1. Rritja e potencialeve pr funsionimin dhe zhvillimin e biznesit (sinergjia)
2. Mundsit m t mdha pr rritje dhe zhvillim
3. Thjeshtsia e procedurave t menaxhimit dhe marrjes s vendimeve n krahasim
me korporaten
4. Leht themelohet
5. Kufizime t vogla ligjore
6. Ndarja e rrezikut
Mangsit e partneritetit si form e organizimit t ndrmarrjes s vogl jan kto:
1. Fleksibiliteti i kufizuar
2. marrja e vendimeve, zhvillimi, personeli
3. Rritja e kapitalit
4. Kontinuitet n pun
5. Ndarja e puns: ka vshtirsi n ndarjen
Korporata
1. Jeta e korporats sht e pavarur nga jeta e pronarit
2. Form m e komplikuar e organizmit t biznesit

3. Ndarja e pronsis nga menaxhimi

4. prona mund te shitet - biznesi vazhdon
5. Korporata themelohet siaps rregullave t prcaktuara me ligj
Pronsia n korporat mund t jet e transferueshme dhe jo e transferueshme
Korporata (struktura organizative) sht prgjegjse pr obligimet e bra, e jo pronart e
kapitalit
Akcionart jan pronar dhe zgjedhin bordin e drejtorve
Prparsit:
1. Orientimi kah zhvillimi: ndarja e e qart e prgjegjsive pr menaxhim nga prona
dhe motivimi pr dividend dhe mundsia pr t siguruar burime pr investime
krijon platform pr zhvillim
2. Lehtsia pr t siguruar burime financiare
3. Letsia n ndryshimin e strukturs s pronsis dhe transferin e prons
4. Menaxhmenti i specializuar
5. Prgjegjsia e kufizuar
6. Prfitime pr t punsuarit
Mangsit:
1. Kapitali themletar i nevojshm pr krijimin e koorporats (i prcaktuar me ligj)
2. Taksate dyfishta
3. Krkesa t mdha juridik: ertifikats s aksioneve, vuls s korporats, librit
korporativ t shnimeve, regjistrimit si inkorporat, evidenc t detajizuar t
kontabilitetit, regulativ lidhur me mbledhjet e kshillit t drejtorve, etj.
4. kontrolli i vshtirsuar
5. Rrezikim i aksionerve t vegjl
6. Struktura menaxhuese e korporatave
Akcionert jan pronart e korporats
PERGJEGJESIT LIGJORE T BIZNESEVE
1. Shoqrit tregtare me prgjegjsi t plot
2. Shoqrit tregtare me prgjegjsi t kufizuar
3. Shoqrit komandite
FRANSHIZA SI FORM E KRIJIMIT T BIZNESIT
Franshiza sht nj marrveshje midis kompanis poseduese t nj marke t mirnjohur
produkti (kompania prind) dhe nj ndrmarrsi
Tipet e franshizave jan:
1. Franshiza e emrit tregtar
2. Franshiza e shprndarjes s produktit
3. Franshiza e pastr
Prparsit e franshizs
1. Suksesi m i leht n zbatimin e teknologjis dhe standardeve / trajnimi
2. Marketingu / penetrimi me i leht (emri me i njohur dhe identifikimi me te)
3. Sistemi i prpunuar mire pr t sigurauar cilsin + standardet
4. Asistenca teknike dhe financiare (trajnime)
T metat e franshizs
1. Pagesa e vazhdueshme e franshizes n kembim t s drejts
2. Standardet strikte- autonomia m e vogl (inspektimi nga franshizori)
3. Kufizimet n blerje dhe shitje

4. Kufizimet n asortiman
REGJISTRIMI I BIZNESVE
1. Bazat ligjore per krijimin dhe funksionimin e bizneseve
2. Form legale regjistrohen tek organi perkats shtetror
3. numri identifikues, xhirollogaria, emri tregtar (firma)
4. Prkufizojn obligime reciproke me bizneset e tjera shtetin
5. Akti i tehmelimit, Statuti dhe Kontrata
Zakonisht e zhvilluar n sektorin e tregtis(Vickham, 2003)
Ndrmarrs qe i drejton burimet (resurset) e siguruara nga te tjeret
Termi : Ndrmarrs dhe ndrmarrsi
Richard Couton me 1734
Ndrmarrsi i lviz burimet nga nj fush m fitim m t ult n nj fush me fitim
m t lart (D.Stoks, 2003)
Shumpeteri n shekullin 20 ,ndrmarrsit i konsideron si nj force destabilizuese n
kuptimin e nxitjes s ndryshimit t asaj q ekziston
P. Drucker n vitet 80,paraqitjen e ekonomis s ndrmarrsis do ta quaj ngjarjen me
shpresdhnse: ajo incon ndryshimet e shpeshta, shfrytzon shanst q tjert nuk i
shohin
Krjon dika ndryshe dhe bn q nevoja pr risi t jet e prhershme
Wickham ( 2003) numron disa nga keto atribute :
1. Rreziku (risku)
2. Efikasiteti
3. Inovacioni
Howard (1998) numron kater karakteristika qenesore te ndermarrsit :
1. Njohja e shansave n treg
2. Gatishmeria pr pranimin e rrzikut
3. Aftesia per te siguruar resurset ( burimet) per investim
4. Aftesia per te menaxhuar bzinesit
Zimmerer dhe Scarborough ( 1998): nje person qe krijon nje biznes duke u ballafaquar
me rrezikun dhe duke synuar realizimin e fitimit dhe rritjen e biznesit duke perfituar nga
shansat dhe aftesia per te siguruar dhe menaxhuar resurset ( burimet) .
Atributet e profilit te ndermarresit:
1. Deshira per marrjen e pergjegjesise
2. Preferenca per nje rrezik te menaxhueshem - nje rrezik i kalkulueshem
3. Vetebesimi i larte ne aftesine per sukses
4. Deshira per nje pergjegje te shpejte ndaj veprimeve
Fushat e veprimit t biznesit t vogl dhe t mesm
1. Aktivitete intensive pr nga puna q realizohen me shfrytzim m racional t burimeve
njerzore dhe pajisjeve, q sigurojn punsim m t madh.
2. Nevoja pr konsumator t rregullt q krijon nj marrdhnie midis shfrytzuesve t
rregullt t shrbimeve prkatsisht konsumatorve dhe dhnsve /ofruesve t shrbimeve
3. Problemi i prputhjes mes oferts dhe krkess ka t bj me pasigurin lidhur me
krkesn e cila sht shpeshher vshtir e parashikueshme;
4. Fleksibiliteti n lokacion q ndrlidhet me faktin se lokacioni duhet t jet te
konsumatort.
Kjo sht nj komponent e rndsishme e planit t marketingut

1. Pozicionimi n treg
2. Strategjia rreth prkufizimit t mimeve
3. Strategjia dhe plani I shitjes
4. Plani i promocionit, publicitetit dhe reklams
PLANI I BIZNESIT
1. Plani i biznesit duhet t siguroj informatat si:
2. Ku ndodhemi n momentin e tanishm?
3. Analiza mbi gjendjen e tanishme (SWOT)
4. Ku dshirojm t arrijm?
5. Qllimet q dshirojm ti realizojm
6. Si do t arrijm atje?
7. Shpjegimet mbi kushtet e tregut, teknologjis.
8. Sa jan t vlefshme sakrificat n krahasim me investimet q kemi pr t br?
9. Krahasim n mes t investimeve dhe efekteve nga investimet
Prgatitja dhe hartimi
Prmbajtja
1. Rezyme
2. Historiku i shkurtr dhe gjendja e tanishme
3. Analiza SWOT
4. Prcaktimi i qllimeve
5. Analiza e tregut
6. Aspektet teknologjike
7. Aspektet e menaxhimit
8. Identifikimi i shpenzimeve, investimeve dhe mjeteve t financimit
9. Analiza Financiare
Struktura -N prgjithsi mund t themi se kemi t bjm me 4 njsi
themelore:
1. Analiza e gjendjes
2. Analiza e Tregut
3. Analiza e teknologjis dhe menaxhmentit
4. Analiza Financiare
1. Analiza e gjendjes -Pasqyr mbi:
1. Biznesin ekzistues
2. Origjinn e biznesit
3. Pronart
4. Formne e organizimit
5. Rruga e zhvillimit
ka sht SWOT analiza ?
Teknik e analizs s gjendjes aktuale t institucionit t caktuar dhe ambientit t
tij
sht faza e par e planifikimit dhe ndihmon n fokusimin mbi shtjet kye
SWOT
1. Strengths Prparsit
2. Weaknesses Dobsit
3. Opportunities - Mundsit
4. Threats - Rreziqet

SWOT prdoret pr t zhvilluar nj PLAN q merr pr baz

1. faktort e brendshm
2. faktort e jashtm
3. maksimizon prparsit dhe mundsit
4. minimizon ndikimin e dobsive dhe rreziqeve
Prparsit (Strengths)
1. Cilat jan prparsit tuaja?
2. far bni ju m s miri?
3. Cilat jan prparsit tuaja n syt e t tjerve?
Dobsit Weaknesses:
1. far mund t prmirsoni?
2. far nuk e bni mir / apo e bni keq?
3. far nuk duhet t bni?
Mundsit - Opportunities
1. Ku jan mundsit e mira pr ju?
2. Cilat jan trendet me interes pr t cilat keni ju njohuri?
Rreziqet - Threats
1. Me cilat pengesa ballafaqoheni?
2. far bn konkurenca juaj?
3. A po rrezikon seriozisht veprimtarin tuaj ndrrimi i shpejt i ambientit?
SMART
1. S SPECIFIK
2. M I MATSHM
3. A I ARRITSHM
4. R REALIST
5. T I PRKUFIZUAR N PIKPAMJE KOHORE
1. Prkufizimi i produktit dhe konsumatorve
1. Emri, paketimi, madhsia, karakteristikat
2. Si do ti plotsoj nevojat
3. Pse mund t penetroj n tregun ekzistues/tregun e ri
4. far e dallon nga t tjert
Produkti mund t destinohet n tregjet:
1. TREGU I KONSUMIT nevoja individuale dhe konsumi familjar
2. TREGU INDUSTRIAL produkte t destinuara pr prodhim t mtejm
(gjysmprodukte)
3. QEVERIA prokurime dhe blerje (kontraktim i shrbimeve)
4. EKSPORTI tregje ndrkombtare (krkesa t rrepta n pikpamje t aftsis
konkurruese)
Procesi i identifikimit t segmenteve ka tri hapa:
1. Segmentimi i tregut
2. Tregu cak
3. Pozicionimi n treg
Segmentimi n baz t kategorive t konsumatorve:
Familja
1. Shtrirja gjeografike
2. T ardhurat

3. Religjioni
4. Profesioni
5. Edukimi
6. Niveli social
7. Mosha
8. Gjinia
Tregu cak bhet pasi BVM ti ket identifikuar segmentet e tregut
1. Vlersimi i aktiviteteve t secilit segment
2. Cili gjeneron m shum t ardhura
3. Ku ka m pak konkurenc
4. Cili ka m tepr qndrueshmri
T mirat zvendsuese
1. Autobusi me Taxi Largsia gjeografike
2. Konkurent n shtetin fqinj
3. Krahasoni produktin tuaj me at t konkurentve
3. Strategjia dhe plani i shitjeve
1. Shitja direkte
2. Porosit (shitje e kontraktuar)
3. Ndrmjetsit
4. Shitja me shumic
5. Shitje me pakic

1. Cilat jan dy ose m shum nga karakteristikat me t cilat prkufizohen

bizneset e vogla?
Karakteristikat me t cilat prkufizohen bizneset e vogla jan:
a) Menaxhmenti i firms sht i pavarur dhe zakonisht menaxhert jan dhe
pronar.
b) Kapitali sht n pronsi t nj individi ose nj grupi t vogl
c) Kryesisht shtrihen n nj regjion t vogl, ndrsa puntort dhe pronart
jan po t njjtit regjion. Mirpo nuk do t thot se tregu sht lokal.
d) Madhsia e firms n korniza t industris duhet t jet e vogl kur
krahasohet me ndrmarrjet m t mdha n at rajon.
2. Si definohen mikrondrmarrjet, ndrmarrjet e vogla dhe ndrmarrjet e
mesme sipas kriterit t numrit t puntorve?
Mikrondrmarrjet, prej 1-19 t punsuar
Ndrmarrjet e vogla prej 20-99 t punsuar
Ndrmarrjet e mesme, prej 100-499 t punsuar.
3. Si ndahen BVM n kategori ( tri kategori sipas BE)?
Sipas Unionit Evropian NVM ndahen n tri kategori:
Ndrmarrjet/bizneset mikro prej 1-9 t punsuar
Ndrmarrjet/bizneset e vogla prej 10-49
Bizneset e mesme prej 50-249 t punsuar.

4. Si prkufizohen BVM sipas Banks Botrore?

BVM sipas banks botrore sa i prket numrit t puntorve sht:
Mikrondrmarrje prej 1-5
Ndrmarrje t vogla 6-25
Ndrmarrje t mesme prej 25-250.
5. Cilat jan specifikat e BVM?
Specifikat kryesore t BVM jan:
Inovacionet, Fleksibiliteti, Marrdhniet direkte gjat puns, Mundsia e
punsimit, menaxhimi bhet nga nj person, kapitali sht i kufizuar, pavarsia e
pronarve, marrja e shpejt e vendimeve
6. ka kuptoni me marrjen e shpejt t vendimeve t BVM
Me marrjen e shpejt t vendimeve tek BVM kuptojm se n kto biznese
centralizimi sht m i madh n rastin e marrjes s vendimeve, ka nj numr t
kufizuar t t punsuarve t cilt marrin pjes n vendimmarrje apo kryesisht
vendimmarrja bhet nga vet pronari.
7. Cilat jan disa prej zbulimeve t BVM?
Klimatizimi, transmisioni automatik, celofani, helikopteri, aviomotort, ngrirja e
shpejt, streptomicina, etj.
8. Si bhet Menaxhimi i BVM?
N fazn fillestare t zhvillimit t BVM, n t shumtn e rasteve menaxhmenti
zbatohet nga nj person. Menaxhert apo vet Pronart e ktyre bizneseve
disponojn me njohuri t prgjithshme, kan autoritet t pakufizuar dhe
prgjegjsi n udhheqjen e ktyre bizneseve. Po ashtu Menaxhert- pronart e
ktyre bizneseve marrin t gjitha vendimet strategjike dhe taktike q jan t
lidhura me zhvillimin dhe punsimin.
9. Cila sht rndsia e BVM n ekonomin e tregut?
Rndsia e BVM n ekonomin e tregut sht e madhe, ato demonstrojn nj
nivel t lart t inovacionit, fleksibilitetit dhe adaptimit ndaj ndryshimeve t cilat
ndodhin n rrethin. N ekonomit e vendeve t zhvilluara prmenden kontributet
q kan dhn BVN n ekonomin e tregut si psh. Kontributet n proceset e
ndryshimeve teknologjike, kontributi n sjelljen e konkurrencs s shndosh,
hapja e vendeve t puns, oferta e pasur e prodhimeve n tregun vendor, NVM
bhen t prshtatshme n afrimin e njohurive dhe shkathtsive t reja,
prmirsimin e strukturave etj. Por vlen t theksohet se rndsi a m e madhe i
kushtohet punsimit n t cilin NVM zn nj vend t madh.
10. N cilin sektor t ekonomis kemi m shum BVM
N sektorin e Shrbimeve, t ndrtimit dhe Teknologjis Informative.
11. N ka bazohet teoria e dualitetit, teoria e nive strategjike n lidhje me b. e
vogla dhe t mdha?

N baz t teoris s dualitetit bizneset e vogla realizojn aktivitet t ndryshm

nga bizneset e mdha, bizneset e vogla shmangin ballafaqimin direkt me bizneset
e mdha n q do t thot se nuk jan konkurrent t bizneseve t mdha.
12. N ka bazohet kompleksi i konkurrencs direkte t BV dhe B. t mdha?
BM qndrojn m mir n prodhimin e teknologjive t reja bazike prderisa BV
jan m t mira n transformimin e tyre n produkte t reja pr treg. Bizneset e
mdha jan m t suksesshme n aktivitete t shkalls s gjer, prodhimi m
efiient dhe n marketingun e produkteve, ndrsa n ann tjetr BV jan t
specializuara n tregjet nie si dhe n krijim e tregjeve shtes pr produktet n
fund t ciklit jetsor t tyre. Pra kto teori bazohen n faktin se kto dy kategori t
bizneseve kan qasje t ndryshme n ndonj faktor t kufizuar t prodhimit., ky
faktor mund t jet i lidhur me aftsit ndrmarrse know-how apo n ndonj
resurs fizik.
13. ka kuptoni me kooperim t B. vogla dhe t mdha a mund t kooperojn
BV dhe BM dhe mos t jen vetm konkurrente?
BV dhe BM nuk jan gjithnj konkurrent, mirpo kto dy biznese shpesh
kooperojn dhe varen nga njri tjetri. BM n shum raste i sub-kontraktojn
aktivitetet e furnizimit t t mirave t ndrmjetme te bizneset e vogla, pra kto
mund t kooperojn n shum fusha si psh. BV bjn furnizimin BM me lnd t
par dhe produkte t ndrmjetme, gjithashtu BM jan ato q vendosin kushtet pr
rritjen e industrive n t cilat BV jan numr m t madh.
14. Cilat jan prparsit dhe mangsit e BV dhe BM?
( ne kete pyetje ka prdorur profa shume si dhe besoj se secili di mjafte nga jeta e
prditshme)
15. ka kuptoni me fleksibilitet t BV?
Bizneset e vogla njihen pr aftsit e tyre pr fleksibilitet rndsia ekonomike
kryesore e BV qndron n aftsin e tyre pr t ndryshuar. Meqense BV nuk
kan resurse t mjaftueshme si dhe jan nn presion t vazhdueshm t
krcnimeve nga tregua, ato nuk ka zgjedhje tjetr prve se t ndryshojn nse
dshirojn t ekzistojn.
16. Numroni disa prej fleksibiliteteve?
Fleksibiliteti sipas madhsis s bizneseve, fleksibiliteti n sektor t ndryshm t
ekonomis, fleksibiliteti si prgjigje ndaj fluktimeve n krkes pr produkte dhe
shrbime, fleksibiliteti dhe ndryshimet n mime, fleksibiliteti dhe ndryshimet n
teknologji, fleksibiliteti n format organizative etj.
17. ka kuptonim fluktuimet n krkes dhe fleksibilitetin e bizneseve t vogla?
BV veprojn n tregjet apo industrit n t cilat fluktuimet n krkes jan dukuri
e prhershme. Pra fluktuimet n krkes jan vetm nj nga aspektet i cili i
detyron bizneset t jen fleksibile.

18. ka kuptoni me teknologji dhe fleksibilitet t bizneseve t vogla?

Bizneset e vogla zakonisht jan t kufizuara nga aspekti i kapitalit dhe mundsit
pr financim t jashtm i kan shum m t vogla se bizneset e mdha, ather
mundsit pr t poseduar teknologji t avancuar jan t vogla.
19. ka kuptoni me fleksibilitetin dhe format organizative?
BV jan m t prirura t jen fleksibile n format organizative. Ky argument sht
i bazuar n faktin se BV kan nj struktur organizative relativisht t thjesht
detyrat dhe raportet n pun jan t qarta, bizneset e vogla mund t marrin
puntor t rinj kur krkesa pr produktet e tyre rritet, si dhe mund t largojn nse
krkesa bie.
20. ka kuptoni me fleksibilitet dhe mimet?
Bizneset mund t jen fleksibile n mime , mirpo kjo varet nga qasja n
informatat nga tregu. Efektet e fleksibilitetit t mimeve do t varen nga
elasticiteti i krkess pr kto dy produkte si dhe elasticiteti i kryqzuar i ktyre
produkteve.
21. ka kuptoni me raport optimal t BV dhe BM pr zhvillimin ekonomik t
nj vendi?
sht tejet e rndsishme q Ekonomit nacionale t ken nj raport optimal t
BV dhe BM. sht mjaft i rndsishm ky optimum n mes ktyre dy kategorive
sepse prezenca m e madhe e njrs nga kto kategori n strukturn industriale t
nj ekonomie mund t ndikoj negativisht n rritjen ekonomike t atij vendi.
22. ka ndodh nse nj ekonomi ka m shum BV?
Nse n nj ekonomi ka m shum BV kjo do t ndikonte n orientimin e biznesit
n tregun vendor, zvoglimin n krkes pr kapital dhe shrbime pr konsulenc,
mos shfrytzimin e tregjeve n t cilat mund t prfitohet nga prezenca e
ekonomive t shkalls.
23. ka ndodh nse nj ekonomi ka m shum BM?
Nse n ekonomi ka m shum BM kjo do ta bnte ekonomin rigide , sepse BV
jan burimi kryesor i ndryshimeve n ekonomi. Kjo do t rriste tendencat pr
aktivitetet monopolistike dhe oligopolistike n ekonomi nga t cilat do t pasonin
konsumatort.
24. ka kuptoni me specifikat karakteristike t ekonomive dhe cilat jan ato
specifika t cilat ndikojn optimalen n mes t BV dhe BM?
Secila ekonomi ka nj numr t karakteristikave specifiket cilat e ndikojn
optimalen. Kto specifika mund t jen t natyrs institucional, politika t
aplikuara ekonomik, histori t cilat kan ndikim n distribuimin specifik t
ndrmarrsis npr kto vende.
25. N cilat faza t inovacionit ......( nuk e kuptova) BM dhe BV?

Zakonisht fazat e inovacionit jan: invencioni, zhvillimi, prodhimi, hyrja n treg

dhe difuzioni.
BM e mdha jan m t suksesshme n invencion dhe zhvillim, sepse posedojn
kapital, ndrsa BV jan m t suksesshme n fazat tjera e sidomos n plasim n
treg.
26. N baz t cilit indikator llogaritet efikasiteti i BV dhe BM n inovacione?
Efektiviteti i BV n kuptimin e inovacioneve llogaritet n baz t dy indikatorve:
shpenzimet pr inovacione (shpenzimet pr hulumtim dhe zhvillim) dhe
inovacionet pr puntor.
27. Cilat jan mendimet e disa ekonomistve lidhur me BV dhe BM sa i prket
vendeve t puns, pagave dhe siguris s vendeve t puns
28. N cilat industri gjenerojn m tepr vende t puns BV dhe n cilat industri
BM?
BV gjenerojn vende t puns kryesisht n industrit intensive n fuqi puntore,
ndrsa BM n industrit intensive n kapital.

LENDA: BIZNESI I VOGEL DHE I MESEM

KAPITULLI I DYTE
1. Elementet te cilat duhet te merren ne konsiderim per te dhene nje
perkufizim se cilat jane specifikat qe e dallojen ndermarresin nga menaxheri
jane :

Rreziku , Efektiviteti, Inovacioni

2. Kater karakteristikat qenesore te ndermarresit jane :

Njohja e shanseve ne treg

Gadishmeria per pranimin e rrezikut

Aftesia per te siguruar resurset dhe menaxhuar biznesin

3. Grupimi I menaxhereve eshte ky:

Zejtari, Promotori, Menaxheri professional

4. Faktoret qe ndikojne ne jete gjatesine dhe zhvillimin e BVM ndahen ne:

Faktore te brendshem: Motivimi, vetit personale, shkathtesit dhe aftesit

menaxheriale ne fushen e marketingut ,kontabilitetit, dhe financave

Faktoret e jashtem: Nderlidhen me ndikimet e mjedisit makro ( niveli nacional,

shtetror dhe nderkombetar) dhe mjedisi mikro (niveli lokal)

5. Pyetjet me te cilat ndeshet pronari/ndermarresi gjate themelimit te nje

biznesi te ri jane:

Kur te filloj te themeloj biznesin , kur ta beje themelimin, ne cilin sektore

6. Faktoret nga mjedsi I afert qe ndikojne ne mundesit hyrese sipas Porterit

jane:

Barrierat per hyrje ne treg, Fuqia e blersve, Fuqia e furnitoreve, Potencialet e

subtituimit, Rivaliteti ekzistues

7. Ekzistojne disa forma specifike te ndermarresit:

Bizneset familijare, Grate ndermarrese, Ndermarresit me orar te pjesshem, me

veprim nga shtepia

KAPITULLI I TRETE
1. Faktoret te cilet ndikojne ne zgjedhjen e formes adekuate te organizimit te
NVM jane:

Kapitali fillestar dhe planet financiare

Perfitimet detyrimet dhe obligimet e pronareve menaxherwve

Tatimet dhe regullimi qeveritar

Shfrytezimi I burimeve

Rritja, ekspansioni, integrimi dhe shitja.

2. Format kruesore te organizimit sipas pronsise jane:

Biznesi individual, Ortakeri, Korporata

3. Biznesi individual eshte pronar I vetem , pronar I mjeteve detyrimeve , profitit,

humbjes, rrezikut udheheqjes se biznesit.

4. Struktura organizative paraqet nje system te mardhenjeve formalisht te caktuar

dhe jo formalisht te zhvilluar e cila I udheheq aktivitetet e njerezve qe punojne

bashke.
5. Perparesit e biznesit individual jane:

Lirine e veprimit, lehtesia e fillimit dhe mbarimit te biznesit, taksa me te thjeshta,

kufizime me te vogla ligjore dhe kenaqesi personale.

Te metat e biznesit individual jane: Pergjegjesia eshte mbi pronarin, per

obligimet e veta pergjigjet vet me tere pasurine e tij, veshtiresi per te siguruar
kapitalin e nevojshem dhe burimet, pronari menaxheri teper I ngarkuar ,
kohezgjatja e ndermarrjes varet nga vullneti I pronarit, rreziqet personale semundje e papritur, vdekje.

6. Ortakria eshte biznes ne pronesi te dy ose me shume pronareve

7. Perparesit e partneritetit jane:

Rritje e potencialeve per funksionimin dhe zhvillimin e biznesit, sigurim me te

lehte te kapitalit fillestare, mundesi me te medha per rritjen dhe zhvillimin , ndarja
e profitit ne pjese te barabarta ose ne baze te mjeteve te investuara, leht
themelohet.

Dobesit e partneritetit jane:

Mos marreveshje midis partnereve rreth menaxhimit dhe autorizimit, rritja e

kapitalit, kontinuiteti ne pune ndarja e punes.

8. Korporata eshte pergjegjese per obligimet e bera e jo pronaret e kapitalit.

Drejtoret, anetaret e bordit dhe menaxherit sherbejne si perfaqesues te kapitalit

dhe jane pergjegjes per korporaten.
9. Perparesit e korporates jane:

Orijentimi kah zhvillimi, lehtesia per te siguruar burime financiare per investime,
menaxhmenti I specializuar dhe pergjegjesia e kufizuar.

Mangesit e korporatave jane:

Kapitali themelor I nevojshem per krijimin e korporatave, taksat e dyfishta,

kerkesa juridike, kontrolli e veshtirsuar , rrezikimi I aksioneve te vegjel.

10. Strukturen udheheqese te formes korporative te organizimit e perbejne:

Aksionaret, Keshilli (bordi) I drejtoreve dhe ekipi menaxhues.

Aksionaret jane pronare te korporates dhe per te mbrojtur interest e veta
zgjedhin anetar ne keshillin e drejtoreve.

11.

Keshilli I drejtoreve eshte nje grup I personave me autoritet te kufizuar

juridik , te cilet jane juridikisht pergjegjes aksionareve dhe jane zgjedhur nga ata.

12.

Koperativa eshte forme e organizimit te ndermarrjeve te vogla ne pronesi

te pronareve e cila punon ne interest e pronareve dhe e cila I shfrytezon sherbimet
e tyre.

13.

Joint Ventures (investimet e perbashketa) eshte forme e partneritetit per

krijimin dhe zhvillimin e biznesit e krijuar me bashkimin e disa partnereve te
angazhuar ne nje lemi mjaft te specializuar zakonisht me partnere te jashtem.

14.

Franshiza rrjedh ptej fjales franceze qe do te thote privilegj ose autorizim.

Ndersa ne gjuhen anglese e drejt e votes, ndonje e drejt speciale, e drejta e emrit
te sherbimeve dhe produkteve.

15.

Asociacioni ndrekombetare per franshizen e definon franshizen si

raport kontinuel ne te cilen bleresi I franshizes siguron te drejten per biznes sipas
nje marke , licence, me rregull dhe standarde strikte.

16.

17. Kontrata per franshizen :

A eshte kontrate e drejt per te dyja palet ?

A jane kushtet e blerjes se franshizes te arsyeshme ?

A jane kushtet e veqanta ne kontrate te arsyeshme ne lidhje me: pagesat fikse,

kuotat e shitjeve, te drejtat ekskluzive, cimimi total te franshizes.

18. Tipet e franshizes jane:

Franshiza e emrit tregtar, Franshiza e shperndarjes se produktit, Franshiza e

pastert.

19. Perparesit e franshizes :

Sukses me I lehte ne zbatimin e teknologjise dhe standardeve, trajnimi, marketing,

sistemi I perpunuar mire per te siguruar cilesia + standardet .

20. Te metat e franshizes :

Ndarja e fitimit dhe pengesat franshize , Ndjekja strikte e veprimeve te

standardizuar, Kufizimet mbi blerjen , Me pak liri.

21. Elementet e permbajtjes se kontrates per regjistrimin e biznesit:

Identifikimi, Veprimtaria, Pasuria/kapitali, Menyra e formimit te kapitalit,

Menyra e menaxhimit, Menyra e ndarjes se profitit/rrezikut, Hyrja dhe dalja nga
partneriteti, Perfundimi I punes.

22. Ne grupin e motiveve qe lidhen me nevojen e verifikimit te personalitetit

mund te merren:

Deshira per pavaresi, deshira per te shfrytezuar shanset , deshira per ta

materjalizuar pervojen ne biznes.
Ne grupin e motiveve qe lidhen me rritjen e mireqenjes sociale dhe
rritjen apo rruajtjen e pasurise hyjne: Motivet financiare, Tradita familjare.

23.

24. Nder faktoret nxites qe kane burimin nga nje nevoje apo detyrim mund te
llogariten :

Zvoglimi I shanseve per punesim, Humbja e vendit te punes, Konfliktet ne vendin

e punes.

25. Menyrat per fillimin e biznesit nga ana e pronareve jane :

Blerja e bisnesit ekzistues, Themelimi I biznesit te ri, Trashigemia e biznesit

familjare, Bashkengjitje ne biznes.

26. Para se te merret vendimi per blerjen e biznesit ekzistues duhet te analizohet
puna e ndermarrjes dhe aspektet e veqanta si:

Arsyet e shitjes se ndermarrjes, Analizen e profitabilitetit, Analiza e

dokumenteve juridike.

27. Perparesite e blerjes se nje biznesi ekzistues :

Tejkalimi I barrierave per hyrje ne treg, Kalimi I shpejt nga ideja ne shitje ,
besimi me konsumatoret ekzistues, Dija prezente ne stafin ekzistues per
teknologji.

28. Te metat e blerjes se nje biznesi ekzistues:

Veshtiresia e percaktimit te obligimeve dhe detyrimeve te biznesit per shkak te

pasigurise, Rreziku lidhur me asetet e paprekshme, reputacioni qe lidhet me
reputacioni e keq, Trashigemia tek bizneset familjare, Stoqet jo adekuate.

29. Perparesit e krijimit ten je biznesi te ri jane :

Pronari zgjedh vet lokacionin e ndermarrjes, Pronari nuk I trashigon problemet qe

dalin si pasoj e trashigemise negative te ndermarrjes, Pronari zgjedh vet fushen e
veprimtarise, produktet dhe sherbimet, zgjedh dhe udheheqe vet personelin.

30. Te metat e krijimit ten je biznesi te ri jane :

Ekziston rrezik I lart I falimentimit ne vitet e para, Vellimi I investimeve,

Veshtiresit e krijimit te marrdhenjeve te mira ndermjet njerezve brenda personelit.

Kapitulli I katert
1. Plani I biznesit paraqet:

Instrument te rendesishem te qeverisjes,

Zhvillimin e partneritetit dhe sigurimin e financimit nga burimet e jashtme.

2. Plani I biznesit duhet te siguroj informatat e me poshtme:

Ku ndodhemi ne momentin e tashem ?, Ku deshirojme te arrijme?, Si do te

arrijme atje ?, Sa do te jene te vlefshme sakrificat ne krahasim me investimet qe
kemi per te bere ?

3. Burimet me standarte te informative duhet kerkuar ne:

Dokumentet historike te biznesit, analizat, raportet dhe kontabilitetin e vet,

studimet origjinale dhe vetnake per gjenerimin e te dhenave informative primare
mbi tregun apo teknologjit dhe lokacionin e biznesit.

4. Permbajtja e planit te biznesit :

Rezymeja, vellimin e sherbimeve dhe prodhimeve, historiku I shkurter dhe
gjendja e pikerishme, analiza e pozicionit konkurrues dhe SWOT, Percaktimi I
qellimeve, Analiza e tregut, Aspektet e menaxhimit, Identifikimi I shpenzimeve,
investimeve dhe burimeve te financimit, analiza financiare
KAPITULLI I PESTE
1. Prezentimi I biznesit dhe analiza e gjendjes aktuale paraqet nje pasqyre te
shkurter te biznesit ekzistues origjinen e biznesit, pronaret, formen e organizimit
dhe rrugen e zhvillimit te tij.

2. Analiza SWOT behet duke analizuar sa me hollesisht ndikimin e faktoreve te

brendshem dhe te jashtem.

3. Analiza SWOT quhet duke u bazuar ne shkronjat e para : S ( perparesit ),

W ( dobesit ),

O ( mundesite ), T ( rreziqet )

4. Diagrami I SWOT- it perbehet nga kater blloqe:

S: Perparesit
Lokacioni I mire
Shpenzimet e uleta
Sherbimet per konsumet
Partneret strategjik

W: Dobesit
Shka.e pamjaftueshme menaxh
Mungesa e pervojes
Disajni I dobet
Motivimi I dobet

O: Mundesit
Rritja e nivelit te konsumit
dhe GDP
Ndertimi I infrastruktures
Marveshjet e tregtis se lire

T: Rreziqet
Rritja e taksave
Inflacioni
Pasiguria
Kriza/ recesioni ekonomik

5. SMART paraqet nje karakteristik qe domosdo duhet te permbaje nje objective te

perkufizuar mire.
S per specifik: qellimi duhet te jete I qarte dhe I kuptueshem
M- I matshem: qellimi duhet te jete I matshem
A- I arritshem: qellimi duhet te jete I arritshem dhe I kuptueshem
R- realist : qellimi duhet te jete realist ne kuptim te mundesive per ta realizuar ate
T- i perkufizuar ne pikepamje kohore : arritja e qellimit duhet te jete I perkufizuar dhe
afatizuar
6.Produkti apo sherbimi mund te jete I destinuar ne tregjet :
Tregu I konsumit, Tregu industrial, Qeveria, Eksporti.
7.Segmentimi I tregut shpesh behet duke pasur parasyshe kategorit e ndryshme te
konsumatoreve potencial sipas karakteristikave te ndryshme te tyre si:
Familja, Shtrirja gjeografike, Te ardhurat, Religjioni, Profesioni, Edukimi, Niveli social,
Mosha.
8.Tregu duhet ndare ne kategori ( segmente ) diskrete qe mund te menaxhohen:

Sipas kritereve socio- demografike, Te ardhurat, Ne baze te statusit familjar, Kur

ndermarrja prodhen lenden e pare, Madhesia e vedbanimit, Sipas menyres se jeteses ,
sasis se perdorimit te produktit.
9.Tregu cak dhe zgjedhja e tij behen pasi BVM tI kete identifikuar segmented e tregut
qe asaj I ofrojne me shume shanse per zhvillim.
10.Gjate hartimit te planit te biznesit perkufizimi I tregut cak behet sipas nje
procedure qe ka te beje me:
Identifikimin e nevojave dhe kerkesave te tregut cak, Cili eshte klienti juaj,
Madhesia e tregut, terendet e rritjes
10.Komponentet e planit te marketingut jane:
Politika e qmimeve, strategjia e shitjes, promocioni dhe shperndarja duke e perfunduar
me planin e shitjeve
11.Pozicionimi ne treg paraqet qasjen e zenies se nje vendi te caktuar te qarte dhe te
deshirueshem te produktit ne mendjen e konsumatoreve cak ne raport me konkurrencen
12.Strategjia rreth perkufizimit te qmimeve eshte diqka me e nderlikuar se sa te
perkufizohen qmimet diqka me te ulta se konkurenca . Ndodh qe qmimet e uleta te kene
efekte te kundert.
13.Strategjia dhe plani I shitjeve ka te beje me pershkrimin e metodes se shitjes
perkatesisht kanalet e distribuimit dhe shperndarjes.
14.Plani I promocionit, publicitetit, dhe reklames sherbejne se si do te informoni ,
perkujtoni, komunikoni me konsumatoret qe tashem I kemi perkufizuar me segmentim
dhe pozicionim
15.Publiciteti dhe marrdheniet publike definohet si publikim I informatave positive
te ndermarrjes apo produkteve dhe sherbimeve te saj ne masmedia te cilat nuk jane prone
e vete ndermarrjes.
16.Propaganda ekonomike eshte menyre e komunikimit massiv qe ka per qellim te
percjellin informaten te krijojne interesim dhe te stimulojne blerjen e produkteve dhe
sherbimeve te ndermarrjes.
17.Disa nga faktoret qe ndikojne ne percaktimin e vendit lokacionit te biznesit
jane
Shpenzimet e transportit dhe logjistika, Te dhenat mbi popillsin locale she shtrirjen e saj
si dhe levizja.

18.Plani I personelit dhe pershkrimi I puneve duhet pasur kujdes sidomos per
aspektet siq jane:
Specifikimi I puneve, Pershkrimi I puneve sipas segmenteve perkatesisht blloqeve
kryesore: marketing dhe shitja ,operacionet teknologjike, financat e kontabilitetit,
menaxhmenti
19.Te identifikimi I investimeve dhe shpenzimeve duhet te merren ne konsiderim
keto investime dhe shpenzime :
Investimet: Paisjet, mjetet transportues Brenda lokacionit, mobiljet e zyres dhe paisjet
ndihmese kompjuteri telefoni, internet
Shpenzimet: Shpenzimet e materialit dhe lendeve te tjera ndihmese, shpenzimet e
energjis, ujit, higjijenes publike shpenzimet e punes, shpenzimet e qirase.
20.Planifikimiet e rezultateve financiare behen sipas dokumenteve standarte si:
Rrjedha e paras, Pasqyra e te ardhurave, Bilanci I gjendjes
21.Pasqyra e parase se gatshme tregon aftesine e biznesit per te paguar obligimet e veta
ne para , faturat nga furnitoret, pagat, kredite, sherbimet publike, tatimet.
22.Shitja e cila paraqet vleren e mallrave dhe sherbimeve te shitura e qe nxjeren nga
plani I shitjes
23.Kostoja e shitjes san a ka kushtuar malli apo sherbimi I shitur ose I blere
24.Shlyrja e detyrimeve financiare me kohe ka nje rendesi shume te madhe :
Per te ndertuar nje imazhe te mire, per te ruajtur partneret , per tu ikur sanksioneve, per te
ruajtur vazhdimesin e funksionimit.
25.Struktura e bilancit te gjendjes eshte si vijon :
Asetet/Mjetet/Kapitali
Asetet xhiiruese/Likuidet jane: Paraja e gatshme, kerkesat, llogarit e pagueshme, stoqet
Asetet fikse- pajisjet, toka, ndertesat, mjetet e transportit
Obligimet obligimet afatshkurtra /furnitoret, Obligimet afatgjata
26.Obligimet vijuese jane borgje qe kompanija eshte marre vesh ti paguaj me afat te
shkurter prandaj ndermarrja duhet te jete ne gjendje ti mbuloj ato nga asetet likuide.
Diferenca mes aseteve likuide dhe obligimeve vijuese quhet kapitali qarkullues

27.Obligimet afatgjata zakonishte paraqesin shuma te medha financiare qe ndermarrja

planifikon ti paguaj per disa vite.
28.Kapitali paraqet ate qe eshte investuar ne kompanin nga vete pronaret apo
ndermarresi dhe te tjeret jashte kompanise.
29.Koeficientet me kryesore te kalkulimit te treguesit te suksesit financiar jane:
Profitabiliteti, Likuiditeti, Efiqnca, Efikasiteti I investimeve
30.Rezymeja e planit te biznesit duhet te permbaje keto informata bazike:
Emri I biznesit dhe pershkrimi I shkurter I tij , investitoret, produkti dhe sasit qe
planifikohen te prodhohen
Tregu/segmentimi/tregu cak, sasit e planifikuara te shitjes
Investimet e nevojshme burimet e financimit
Rezultati financiar, cash flow, dhe bruto e neto fitimi
Plani I realizimit: Fillimi dhe perfundimi I planit te biznesit
31.Masat me te rendesishme per realizimin e planit te biznesit jane:
Sigurimi I burimeve financiare, menaxhimi I biznesit, Hartimi I orarit per zbatimin e
planit te biznesit, Identifikimi I aktiviteteve qe duhet te kryhen, Caktimi I kohes se
nevojshme per kryerjen e secilit aktivitet
Diagrami I Gantit eshte nje paraqitje grafike ne te cilen pasqyrohen aktivitetet dhe koha e
fillimit dhe perfundimit te tyre.
KAPITULLI I GJASHTE
1. Specifikat e menaxhimit te marketing jane te lidhura me:

Stilin e marketingut, Strategjine, Metodat e kerkimit,dhe identifikimin e tregut

cak.

2. Per stilin e marketingut ne BVM mund te flitet per disa karakteristika:

Strategjia e marketingut jo e formalizuar, Vellimi I kufizuar I aktevitetit,

produktit, qmimit.

Involvimi I pronarit/ menaxherit dhe ndermarresit.

3. Karakteristika kryesore e mix marketingut ndermarres eshte :

Inovacioni, Informal, Identifikim I tregut cak, Interaktive.

4. Per ta bere identifikimin e tregut cak edhe biznesi I vogel ekzistojne dy

qasje :

Top down/ nga lart posht : segmentimi, tragetii, pozicionimi

Bottom up/ nga poshte lart :Identifikimi I shanseve ne treg, Terheqja e nje
baze iniciale te konsumatoreve, zgjerimi I bazes se konsumatoreve

5. Lidhur me krijimin dhe mbajtjen e raporteve afatgjata mund te kemi kete

kategori konsumatoresh:

Bleresi potencial, Konsumatori, Klienti, Mbeshtetes, Avokat, Partneri.

6. Specifikave te menaxhimit te financave ne BVM per nga natyra e nevojave

mund te paraqiten keto kerkesa :

Kapital te perhershem ( themelues ), Kapital punues , Financimi I aseteve fikse,

financimi te eksportit

7. Kapitali I perhershem themelues sajohet nga burimet e ndryshme si :

Investimet personale, Kapitali ndermarres, Fondet politike.

8. Me financimin e kapitalit punues kemi te bejme me nevoja afatshkurtera

financiare, per perballimin e shperputhjeve ne periudhat midis pages se llogarive/

faturave, shpenzimeve operacionale dhe arketimit te kerkesave.
9. Financimi I aseteve ( asetet e prekshme )ka te beje me nje financim afatmesem

dhe afatgjate

3 10 e me shume vjete.

10. Burimet e financimit te nevojave biznisore mbeshteten ne burime :

Vetijake, Bankat, Kapitali ndermarres investees, Leasing, Factoring .

11.

Burimet vetiake paraqesin burimin kryesore te financimit te BVM

12.

Bankat jane burimi me I shpejt I financimit te jashtem.

Leasingu paraqet marrjen e aseteve me qira ne saje ten je garancie

bankare dhe nje pagese mujore ne emer qeras. Shpeshhere ky bashke punim
perfundon me shitblerje.

13.

Factoringu eshte nje forme specifike per te siguruar kapitalin punuse.

Kompania factoring merr pergjegjesine per mbledhjen e borxheve per nje
kompensim duke I siguruar kompanise perqindjen e caktuar te mbledhjes.

14.

Plani I biznesit paraqet:

Instrument te rendesishem te qeverisjes,
Zhvillimin e partneritetit dhe sigurimin e financimit nga burimet e jashtme.
Plani I biznesit duhet te siguroj informatat e me poshtme:
Ku ndodhemi ne momentin e tashem ?, Ku deshirojme te arrijme?, Si do te arrijme
atje ?, Sa do te jene te vlefshme sakrificat ne krahasim me investimet qe kemi per te
bere ?
Qka peremban plani i biznesit
Rezyme
Historiku i shkurtr
Analiza e pozicionit konkurrues dhe SWOT
Aspektet e menaxhimit
Aspektet teknologjike dhe prshkrimi i procesit t puns.
Prcaktimi i qllimeve pr nj periudh t ardhshme kohore,
.PLANI I PERSONELIT DHE PERSHKRIMI I PUNVE
Faktor ky
Specifikimi i punve
Kategorizimi dhe numri i puntorve
Prshkrimi i punve sipas segmenteve prkatsisht blloqeve kryesore
marketingu dhe shtija, operacionet teknologjike, financat e konatbiliteti, menaxhmenti
Duhet analizuar se far cilsie, dijesh, shkathtsish e prvoje
Cilat pun do ti keni me orar t plot dhe cilat mund ti kontraktohen
Trajnime shtes
Investimi nnkupton angazhimin e nj shume t dhn t parave n kohn e tanishme,
n pritje t kthimit t nj shume m t madhe n t ardhmen
Segmentimi shpesh bhet duke pasur parasysh kategorit e ndryshme t konsumatorve
potencial sipas karakteristikave t ndryshme si:
Familja (madhsia)
Shtrirja gjeografike
T ardhurat
Religjioni
Profesioni
Edukimi
Niveli social (gjendja sociale)
Mosha
Gjinia
Analiza m e mir e konkurrencs sht q ti shikojm ata me syt e konsumatorve
- Cilt jan konkurruesit m t afrt, cili sht segmenti unik, cila sht peformansa e
biznesit t tyre
Krahasoni produktin tuaj me at t konkurrentve n aspektin e disnjit, madhsis,
mimit;

Analizoni efektivitetin tuaj dhe t tyre n aspektin e menaxhimit, ndonj evidence t

shitjes si dhe trendin e tyre t zhvillimit;
Segmentimi i tregut dhe tregu cak
. Segmentimi shpesh bhet duke pasur parasysh kategorit e ndryshme t konsumatoreve
potenciale sipas karakteristikave t ndryshme t tyre si: Familja, Shtrirja gjeografike,
T ardhurat, Regjioni, Profesioni, Edukimi, Niveli social, Mosha, Gjinia.
5.4 Analiza financiare
Me analizn financiare do t shohim se far jan efektet financiare dhe a mjaftojn ato
n disa aspekte t rndsishme: Rrjedha e paras; Pasqyra e t ardhurave; Bilanci i
gjendjes
5.4.1 Cash flow/rrjedha e paras
Pasqyra e paras s gatshme tregon aftsin e biznesit pr t paguar obligimet e veta n
para: faturat nga furnitort, pagat, kredit, shrbimet publike, tatimet.
5.4.2 Pasqyra e te ardhurave bilanci i suksesit
Dokumenti i pasqyrs s t ardhurave, prkatsisht bilancit t suksesit konstaton humbje
ose fitim.
5.4.3 Bilanci i gjendjes
Planifikimi i bilancit t gjendjes s paku pr nj periudhe trevjeare sht po ashtu i
domosdoshm pr t konstatuar se cili do t jet ndikimi i biznesit n pasurin e pronarit.
Bilanci i gjendjes ofron informacione rreth fondeve t kompanis prkatsisht se si jan
shfrytzuar ato n biznes.
Asetet likuide paraqesin rezervat e kompanis si dhe fondet e tjera q shrbejn pr
operimin e biznesit n baza ditore, ku bjn pjes paraja e gatshme
Asetet fikse jan fikse n kuptimin se nuk mund t shndrrohen leht n para t
gatshme dhe se jan planifikuar q t zgjasin pr disa vite
Pika kritike e rentabilitetit (PKR)
Sa m t mdha t jen shpenzimet fikse t ndrmarrjes, zakonisht merr koh m shum
pr arritur pikn e rentabilitetit
Korporata
sht m shum karakteristik pr bizneset e mesme sesa ato t vogla.
Menaxhmenti dhe prona jan qartazi t prkufizuara prona mund t shitet biznesi
vazhdon. Korporata sht prgjegjse pr obligimet e bra e jo pronart e kapitalit.
1.Cilat jan dy ose m shum nga karakteristikat me t cilat prkufizohen bizneset
e vogla?
Karakteristikat me t cilat prkufizohen bizneset e vogla jan:
Menaxhmenti i firms sht i pavarur dhe zakonisht menaxhert jan dhe pronar.
Kapitali sht n pronsi t nj individi ose nj grupi t vogl
Kryesisht shtrihen n nj regjion t vogl, ndrsa puntort dhe pronart jan po t njjtit
regjion. Mirpo nuk do t thot se tregu sht lokal.
Madhsia e firms n korniza t industris duhet t jet e vogl kur krahasohet me
ndrmarrjet m t mdha n at rajon.
2.Si definohen mikrondrmarrjet, ndrmarrjet e vogla dhe ndrmarrjet e mesme
sipas kriterit t numrit t puntorve?
Mikrondrmarrjet, prej 1-19 t punsuar
Ndrmarrjet e vogla prej 20-99 t punsuar

Ndrmarrjet e mesme, prej 100-499 t punsuar.

3.Si ndahen BVM n kategori ( tri kategori sipas BE)?
Sipas Unionit Evropian NVM ndahen n tri kategori:
Ndrmarrjet/bizneset mikro prej 1-9 t punsuar
Ndrmarrjet/bizneset e vogla prej 10-49
Bizneset e mesme prej 50-249 t punsuar.
4.Si prkufizohen BVM sipas Banks Botrore?
BVM sipas banks botrore sa i prket numrit t puntorve sht:
Mikrondrmarrje prej 1-5
Ndrmarrje t vogla 6-25
Ndrmarrje t mesme prej 25-250.
5.Cilat jan specifikat e BVM?
Specifikat kryesore t BVM jan:
Inovacionet, Fleksibiliteti, Marrdhniet direkte gjat puns, Mundsia e punsimit,
menaxhimi bhet nga nj person, kapitali sht i kufizuar, pavarsia e pronarve, marrja e
shpejt e vendimeve
6.ka kuptoni me marrjen e shpejt t vendimeve t BVM
Me marrjen e shpejt t vendimeve tek BVM kuptojm se n kto biznese centralizimi
sht m i madh n rastin e marrjes s vendimeve, ka nj numr t kufizuar t t
punsuarve t cilt marrin pjes n vendimmarrje apo kryesisht vendimmarrja bhet nga
vet pronari.
7.Cilat jan disa prej zbulimeve t BVM?
Klimatizimi, transmisioni automatik, celofani, helikopteri, aviomotort, ngrirja e shpejt,
streptomicina, etj.
8.Si bhet Menaxhimi i BVM?
N fazn fillestare t zhvillimit t BVM, n t shumtn e rasteve menaxhmenti zbatohet
nga nj person. Menaxhert apo vet Pronart e ktyre bizneseve disponojn me njohuri
t prgjithshme, kan autoritet t pakufizuar dhe prgjegjsi n udhheqjen e ktyre
bizneseve. Po ashtu Menaxhert- pronart e ktyre bizneseve marrin t gjitha vendimet
strategjike dhe taktike q jan t lidhura me zhvillimin dhe punsimin.
9.Cila sht rndsia e BVM n ekonomin e tregut?
Rndsia e BVM n ekonomin e tregut sht e madhe, ato demonstrojn nj nivel t
lart t inovacionit, fleksibilitetit dhe adaptimit ndaj ndryshimeve t cilat ndodhin n
rrethin. N ekonomit e vendeve t zhvilluara prmenden kontributet q kan dhn
BVN n ekonomin e tregut si psh. Kontributet n proceset e ndryshimeve teknologjike,
kontributi n sjelljen e konkurrencs s shndosh, hapja e vendeve t puns, oferta e
pasur e prodhimeve n tregun vendor, NVM bhen t prshtatshme n afrimin e
njohurive dhe shkathtsive t reja, prmirsimin e strukturave etj. Por vlen t theksohet se
rndsi a m e madhe i kushtohet punsimit n t cilin NVM zn nj vend t madh.
10.N cilin sektor t ekonomis kemi m shum BVM
N sektorin e Shrbimeve, t ndrtimit dhe Teknologjis Informative.

11.N ka bazohet teoria e dualitetit, teoria e nive strategjike n lidhje me b. e

vogla dhe t mdha?
N baz t teoris s dualitetit bizneset e vogla realizojn aktivitet t ndryshm nga
bizneset e mdha, bizneset e vogla shmangin ballafaqimin direkt me bizneset e mdha n
q do t thot se nuk jan konkurrent t bizneseve t mdha.
12. N ka bazohet kompleksi i konkurrencs direkte t BV dhe B. t mdha?
BM qndrojn m mir n prodhimin e teknologjive t reja bazike prderisa BV jan m
t mira n transformimin e tyre n produkte t reja pr treg. Bizneset e mdha jan m t
suksesshme n aktivitete t shkalls s gjer, prodhimi m efiient dhe n marketingun e
produkteve, ndrsa n ann tjetr BV jan t specializuara n tregjet nie si dhe n krijim
e tregjeve shtes pr produktet n fund t ciklit jetsor t tyre. Pra kto teori bazohen n
faktin se kto dy kategori t bizneseve kan qasje t ndryshme n ndonj faktor t
kufizuar t prodhimit., ky faktor mund t jet i lidhur me aftsit ndrmarrse know-how
apo n ndonj resurs fizik.
13.ka kuptoni me kooperim t B. vogla dhe t mdha a mund t kooperojn BV
dhe BM dhe mos t jen vetm konkurrente?
BV dhe BM nuk jan gjithnj konkurrent, mirpo kto dy biznese shpesh kooperojn
dhe varen nga njri tjetri. BM n shum raste i sub-kontraktojn aktivitetet e furnizimit t
t mirave t ndrmjetme te bizneset e vogla, pra kto mund t kooperojn n shum fusha
si psh. BV bjn furnizimin BM me lnd t par dhe produkte t ndrmjetme, gjithashtu
BM jan ato q vendosin kushtet pr rritjen e industrive n t cilat BV jan numr m t
madh.
14.Cilat jan prparsit dhe mangsit e BV dhe BM?
( ne kete pyetje ka prdorur profa shume si dhe besoj se secili di mjafte nga jeta e
prditshme)
15.ka kuptoni me fleksibilitet t BV?
Bizneset e vogla njihen pr aftsit e tyre pr fleksibilitet rndsia ekonomike kryesore e
BV qndron n aftsin e tyre pr t ndryshuar. Meqense BV nuk kan resurse t
mjaftueshme si dhe jan nn presion t vazhdueshm t krcnimeve nga tregua, ato nuk
ka zgjedhje tjetr prve se t ndryshojn nse dshirojn t ekzistojn.
16.Numroni disa prej fleksibiliteteve?
Fleksibiliteti sipas madhsis s bizneseve, fleksibiliteti n sektor t ndryshm t
ekonomis, fleksibiliteti si prgjigje ndaj fluktimeve n krkes pr produkte dhe
shrbime, fleksibiliteti dhe ndryshimet n mime, fleksibiliteti dhe ndryshimet n
teknologji, fleksibiliteti n format organizative etj.
17.ka kuptonim fluktuimet n krkes dhe fleksibilitetin e bizneseve t vogla?
BV veprojn n tregjet apo industrit n t cilat fluktuimet n krkes jan dukuri e
prhershme. Pra fluktuimet n krkes jan vetm nj nga aspektet i cili i detyron
bizneset t jen fleksibile.
18.ka kuptoni me teknologji dhe fleksibilitet t bizneseve t vogla?

Bizneset e vogla zakonisht jan t kufizuara nga aspekti i kapitalit dhe mundsit pr
financim t jashtm i kan shum m t vogla se bizneset e mdha, ather mundsit pr
t poseduar teknologji t avancuar jan t vogla.
19.ka kuptoni me fleksibilitetin dhe format organizative?
BV jan m t prirura t jen fleksibile n format organizative. Ky argument sht i
bazuar n faktin se BV kan nj struktur organizative relativisht t thjesht detyrat dhe
raportet n pun jan t qarta, bizneset e vogla mund t marrin puntor t rinj kur krkesa
pr produktet e tyre rritet, si dhe mund t largojn nse krkesa bie.
20.ka kuptoni me fleksibilitet dhe mimet?
Bizneset mund t jen fleksibile n mime , mirpo kjo varet nga qasja n informatat nga
tregu. Efektet e fleksibilitetit t mimeve do t varen nga elasticiteti i krkess pr kto
dy produkte si dhe elasticiteti i kryqzuar i ktyre produkteve.
21. N cilat industri gjenerojn m tepr vende t puns BV dhe n cilat industri
BM?
BV gjenerojn vende t puns kryesisht n industrit intensive n fuqi puntore, ndrsa
BM n industrit intensive n kapital.
22.ka kuptoni me raport optimal t BV dhe BM pr zhvillimin ekonomik t nj
vendi?
sht tejet e rndsishme q Ekonomit nacionale t ken nj raport optimal t BV dhe
BM. sht mjaft i rndsishm ky optimum n mes ktyre dy kategorive sepse prezenca
m e madhe e njrs nga kto kategori n strukturn industriale t nj ekonomie mund t
ndikoj negativisht n rritjen ekonomike t atij vendi.
23.ka ndodh nse nj ekonomi ka m shum BV?
Nse n nj ekonomi ka m shum BV kjo do t ndikonte n orientimin e biznesit n
tregun vendor, zvoglimin n krkes pr kapital dhe shrbime pr konsulenc, mos
shfrytzimin e tregjeve n t cilat mund t prfitohet nga prezenca e ekonomive t
shkalls.
24.ka ndodh nse nj ekonomi ka m shum BM?
Nse n ekonomi ka m shum BM kjo do ta bnte ekonomin rigide , sepse BV jan
burimi kryesor i ndryshimeve n ekonomi. Kjo do t rriste tendencat pr aktivitetet
monopolistike dhe oligopolistike n ekonomi nga t cilat do t pasonin konsumatort
25.ka kuptoni me specifikat karakteristike t ekonomive dhe cilat jan ato
specifika t cilat ndikojn optimalen n mes t BV dhe BM?
Secila ekonomi ka nj numr t karakteristikave specifiket cilat e ndikojn optimalen.
Kto specifika mund t jen t natyrs institucional, politika t aplikuara ekonomik,
histori t cilat kan ndikim n distribuimin specifik t ndrmarrsis npr kto vende.
26.N cilat faza t inovacionit ......( nuk e kuptova) BM dhe BV?
Zakonisht fazat e inovacionit jan: invencioni, zhvillimi, prodhimi, hyrja n treg dhe
difuzioni.
BM e mdha jan m t suksesshme n invencion dhe zhvillim, sepse posedojn kapital,
ndrsa BV jan m t suksesshme n fazat tjera e sidomos n plasim n treg.

27.N baz t cilit indikator llogaritet efikasiteti i BV dhe BM n inovacione?

Efektiviteti i BV n kuptimin e inovacioneve llogaritet n baz t dy indikatorve:
shpenzimet pr inovacione (shpenzimet pr hulumtim dhe zhvillim) dhe inovacionet pr
puntor.
28.Elementet te cilat duhet te merren ne konsiderim per te dhene nje perkufizim se
cilat jane specifikat qe e dallojen ndermarresin nga menaxheri jane :
Rreziku , Efektiviteti, Inovacioni
29.Kater karakteristikat qenesore te ndermarresit jane :
Njohja e shanseve ne treg
Gadishmeria per pranimin e rrezikut
Aftesia per te siguruar resurset dhe menaxhuar biznesin
30.Grupimi I menaxhereve eshte ky:
Zejtari, Promotori, Menaxheri professional
31.Faktoret qe ndikojne ne jete gjatesine dhe zhvillimin e BVM ndahen ne:
Faktore te brendshem: Motivimi, vetit personale, shkathtesit dhe aftesit menaxheriale
ne fushen e marketingut ,kontabilitetit, dhe financave
Faktoret e jashtem: Nderlidhen me ndikimet e mjedisit makro ( niveli nacional, shtetror
dhe nderkombetar) dhe mjedisi mikro (niveli lokal)
32.Pyetjet me te cilat ndeshet pronari/ndermarresi gjate themelimit te nje biznesi te
ri jane:
Kur te filloj te themeloj biznesin , kur ta beje themelimin, ne cilin sektore
33.Faktoret nga mjedsi I afert qe ndikojne ne mundesit hyrese sipas Porterit jane:
Barrierat per hyrje ne treg, Fuqia e blersve, Fuqia e furnitoreve, Potencialet e
subtituimit, Rivaliteti ekzistues
34.Ekzistojne disa forma specifike te ndermarresit:
Bizneset familijare, Grate ndermarrese, Ndermarresit me orar te pjesshem, me veprim
nga shtepia
35.Faktoret te cilet ndikojne ne zgjedhjen e formes adekuate te organizimit te NVM
jane:
Kapitali fillestar dhe planet financiare
Perfitimet detyrimet dhe obligimet e pronareve menaxherwve
Tatimet dhe regullimi qeveritar
Shfrytezimi I burimeve
Rritja, ekspansioni, integrimi dhe shitja.
36.Format kruesore te organizimit sipas pronsise jane:
Biznesi individual, Ortakeri, Korporata
37.Biznesi individual eshte pronar I vetem , pronar I mjeteve detyrimeve , profitit,
humbjes, rrezikut udheheqjes se biznesit.
38.Struktura organizative paraqet nje system te mardhenjeve formalisht te caktuar dhe
jo formalisht te zhvilluar e cila I udheheq aktivitetet e njerezve qe punojne bashke.
39.Perparesit e biznesit individual jane:
Lirine e veprimit, lehtesia e fillimit dhe mbarimit te biznesit, taksa me te thjeshta,
kufizime me te vogla ligjore dhe kenaqesi personale.
40.Te metat e biznesit individual jane: Pergjegjesia eshte mbi pronarin, per obligimet e
veta pergjigjet vet me tere pasurine e tij, veshtiresi per te siguruar kapitalin e nevojshem

dhe burimet, pronari menaxheri teper I ngarkuar , kohezgjatja e ndermarrjes varet nga
vullneti I pronarit, rreziqet personale - semundje e papritur, vdekje.
41.Ortakria eshte biznes ne pronesi te dy ose me shume pronareve
42.Perparesit e partneritetit jane:
Rritje e potencialeve per funksionimin dhe zhvillimin e biznesit, sigurim me te lehte te
kapitalit fillestare, mundesi me te medha per rritjen dhe zhvillimin , ndarja e profitit ne
pjese te barabarta ose ne baze te mjeteve te investuara, leht themelohet.
43.Dobesit e partneritetit jane:
Mos marreveshje midis partnereve rreth menaxhimit dhe autorizimit, rritja e kapitalit,
kontinuiteti ne pune ndarja e punes.
44.Korporata eshte pergjegjese per obligimet e bera e jo pronaret e kapitalit. Drejtoret,
anetaret e bordit dhe menaxherit sherbejne si perfaqesues te kapitalit dhe jane pergjegjes
per korporaten.
45.Perparesit e korporates jane:
Orijentimi kah zhvillimi, lehtesia per te siguruar burime financiare per investime,
menaxhmenti I specializuar dhe pergjegjesia e kufizuar.
46.Mangesit e korporatave jane:
Kapitali themelor I nevojshem per krijimin e korporatave, taksat e dyfishta, kerkesa
juridike, kontrolli e veshtirsuar , rrezikimi I aksioneve te vegjel.
47.Strukturen udheheqese te formes korporative te organizimit e perbejne:
Aksionaret, Keshilli (bordi) I drejtoreve dhe ekipi menaxhues.
48.Aksionaret jane pronare te korporates dhe per te mbrojtur interest e veta zgjedhin
anetar ne keshillin e drejtoreve.
49.Keshilli I drejtoreve eshte nje grup I personave me autoritet te kufizuar juridik , te
cilet jane juridikisht pergjegjes aksionareve dhe jane zgjedhur nga ata.
50.Koperativa eshte forme e organizimit te ndermarrjeve te vogla ne pronesi te
pronareve e cila punon ne interest e pronareve dhe e cila I shfrytezon sherbimet e tyre.
51.Joint Ventures (investimet e perbashketa) eshte forme e partneritetit per krijimin
dhe zhvillimin e biznesit e krijuar me bashkimin e disa partnereve te angazhuar ne nje
lemi mjaft te specializuar zakonisht me partnere te jashtem.
52.Franshiza rrjedh ptej fjales franceze qe do te thote privilegj ose autorizim. Ndersa ne
gjuhen anglese e drejt e votes, ndonje e drejt speciale, e drejta e emrit te sherbimeve dhe
produkteve.
53.Asociacioni ndrekombetare per franshizen e definon franshizen si raport kontinuel
ne te cilen bleresi I franshizes siguron te drejten per biznes sipas nje marke , licence, me
rregull dhe standarde strikte.
54.Kontrata per franshizen :
A eshte kontrate e drejt per te dyja palet ?
A jane kushtet e blerjes se franshizes te arsyeshme ?
A jane kushtet e veqanta ne kontrate te arsyeshme ne lidhje me: pagesat fikse, kuotat e
shitjeve, te drejtat ekskluzive, cimimi total te franshizes.
55.Tipet e franshizes jane:
Franshiza e emrit tregtar, Franshiza e shperndarjes se produktit, Franshiza e pastert
56.Perparesit e franshizes :
Sukses me I lehte ne zbatimin e teknologjise dhe standardeve, trajnimi, marketing,
sistemi I perpunuar mire per te siguruar cilesia + standardet .

57.Te metat e franshizes :

Ndarja e fitimit dhe pengesat franshize , Ndjekja strikte e veprimeve te standardizuar,
Kufizimet mbi blerjen , Me pak liri.
58.Elementet e permbajtjes se kontrates per regjistrimin e biznesit:
Identifikimi, Veprimtaria, Pasuria/kapitali, Menyra e formimit te kapitalit, Menyra e
menaxhimit, Menyra e ndarjes se profitit/rrezikut, Hyrja dhe dalja nga partneriteti,
Perfundimi I punes.
59.Ne grupin e motiveve qe lidhen me nevojen e verifikimit te personalitetit mund te
merren:
Deshira per pavaresi, deshira per te shfrytezuar shanset , deshira per ta materjalizuar
pervojen ne biznes.
60.Ne grupin e motiveve qe lidhen me rritjen e mireqenjes sociale dhe rritjen apo
rruajtjen e pasurise hyjne: Motivet financiare, Tradita familjare.
61.Nder faktoret nxites qe kane burimin nga nje nevoje apo detyrim mund te
llogariten :
Zvoglimi I shanseve per punesim, Humbja e vendit te punes, Konfliktet ne vendin e
punes.
62.Menyrat per fillimin e biznesit nga ana e pronareve jane :
Blerja e bisnesit ekzistues, Themelimi I biznesit te ri, Trashigemia e biznesit familjare,
Bashkengjitje ne biznes.
63.Para se te merret vendimi per blerjen e biznesit ekzistues duhet te analizohet
puna e ndermarrjes dhe aspektet e veqanta si:
Arsyet e shitjes se ndermarrjes, Analizen e profitabilitetit, Analiza e dokumenteve
juridike.
64.Perparesite e blerjes se nje biznesi ekzistues :
Tejkalimi I barrierave per hyrje ne treg, Kalimi I shpejt nga ideja ne shitje , besimi me
konsumatoret ekzistues, Dija prezente ne stafin ekzistues per teknologji.
65.Te metat e blerjes se nje biznesi ekzistues:
Veshtiresia e percaktimit te obligimeve dhe detyrimeve te biznesit per shkak te
pasigurise, Rreziku lidhur me asetet e paprekshme, reputacioni qe lidhet me reputacioni e
keq, Trashigemia tek bizneset familjare, Stoqet jo adekuate.
66.Perparesit e krijimit ten je biznesi te ri jane :
Pronari zgjedh vet lokacionin e ndermarrjes, Pronari nuk I trashigon problemet qe dalin si
pasoj e trashigemise negative te ndermarrjes, Pronari zgjedh vet fushen e veprimtarise,
produktet dhe sherbimet, zgjedh dhe udheheqe vet personelin.
67.Te metat e krijimit ten je biznesi te ri jane :
Ekziston rrezik I lart I falimentimit ne vitet e para, Vellimi I investimeve, Veshtiresit e
krijimit te marrdhenjeve te mira ndermjet njerezve brenda personelit.
68.Plani I biznesit paraqet:
Instrument te rendesishem te qeverisjes,
Zhvillimin e partneritetit dhe sigurimin e financimit nga burimet e jashtme.
69.Plani I biznesit duhet te siguroj informatat e me poshtme:
Ku ndodhemi ne momentin e tashem ?, Ku deshirojme te arrijme?, Si do te arrijme atje ?,
Sa do te jene te vlefshme sakrificat ne krahasim me investimet qe kemi per te bere ?
70.Burimet me standarte te informative duhet kerkuar ne:

Dokumentet historike te biznesit, analizat, raportet dhe kontabilitetin e vet, studimet

origjinale dhe vetnake per gjenerimin e te dhenave informative primare mbi tregun apo
teknologjit dhe lokacionin e biznesit.
71.Permbajtja e planit te biznesit :
Rezymeja, vellimin e sherbimeve dhe prodhimeve, historiku I shkurter dhe gjendja e
pikerishme, analiza e pozicionit konkurrues dhe SWOT, Percaktimi I qellimeve, Analiza
e tregut, Aspektet e menaxhimit, Identifikimi I shpenzimeve, investimeve dhe burimeve
te financimit, analiza financiare
72.Prezentimi I biznesit dhe analiza e gjendjes aktuale paraqet nje pasqyre te shkurter
te biznesit ekzistues origjinen e biznesit, pronaret, formen e organizimit dhe rrugen e
zhvillimit te tij.
73.Analiza SWOT behet duke analizuar sa me hollesisht ndikimin e faktoreve te
brendshem dhe te jashtem
74.Analiza SWOT quhet duke u bazuar ne shkronjat e para : S ( perparesit ), W
( dobesit ),
O ( mundesite ), T ( rreziqet
75.Diagrami I SWOT- it perbehet nga kater blloqe
:
S: Perparesit
Lokacioni I mire
Shpenzimet e uleta
Sherbimet per konsumet
Partneret strategjik
W: Dobesit
Shka.e pamjaftueshme menaxh
Mungesa e pervojes
Disajni I dobet
Motivimi I dobet
O: Mundesit
Rritja e nivelit te konsumit dhe GDP
Ndertimi I infrastruktures
Marveshjet e tregtis se lire
T: Rreziqet
Rritja e taksave
Inflacioni
Pasiguria
Kriza/ recesioni ekonomik
.76. SMART paraqet nje karakteristik qe domosdo duhet te permbaje nje objective te
perkufizuar mire.
S per specifik: qellimi duhet te jete I qarte dhe I kuptueshem
M- I matshem: qellimi duhet te jete I matshem
A- I arritshem: qellimi duhet te jete I arritshem dhe I kuptueshem
R- realist : qellimi duhet te jete realist ne kuptim te mundesive per ta realizuar ate
T- i perkufizuar ne pikepamje kohore : arritja e qellimit duhet te jete I perkufizuar dhe
afatizuar
77..Produkti apo sherbimi mund te jete I destinuar ne tregjet :
Tregu I konsumit, Tregu industrial, Qeveria, Eksporti.

78..Segmentimi I tregut shpesh behet duke pasur parasyshe kategorit e ndryshme te

konsumatoreve potencial sipas karakteristikave te ndryshme te tyre si:
Familja, Shtrirja gjeografike, Te ardhurat, Religjioni, Profesioni, Edukimi, Niveli social,
Mosha.
79..Tregu duhet ndare ne kategori ( segmente ) diskrete qe mund te menaxhohen:
Sipas kritereve socio- demografike, Te ardhurat, Ne baze te statusit familjar, Kur
ndermarrja prodhen lenden e pare, Madhesia e vedbanimit, Sipas menyres se jeteses ,
sasis se perdorimit te produktit.
80..Tregu cak dhe zgjedhja e tij behen pasi BVM tI kete identifikuar segmented e
tregut qe asaj I ofrojne me shume shanse per zhvillim.
81.Gjate hartimit te planit te biznesit perkufizimi I tregut cak behet sipas nje
procedure qe ka te beje me:
Identifikimin e nevojave dhe kerkesave te tregut cak, Cili eshte klienti juaj,
Madhesia e tregut, terendet e rritjes
82..Komponentet e planit te marketingut jane:
Politika e qmimeve, strategjia e shitjes, promocioni dhe shperndarja duke e perfunduar
me planin e shitjeve
83.Pozicionimi ne treg paraqet qasjen e zenies se nje vendi te caktuar te qarte dhe te
deshirueshem te produktit ne mendjen e konsumatoreve cak ne raport me konkurrencen
84.Strategjia rreth perkufizimit te qmimeve eshte diqka me e nderlikuar se sa te
perkufizohen qmimet diqka me te ulta se konkurenca . Ndodh qe qmimet e uleta te kene
efekte te kundert.
85.Strategjia dhe plani I shitjeve ka te beje me pershkrimin e metodes se shitjes
perkatesisht kanalet e distribuimit dhe shperndarjes.
86.Plani I promocionit, publicitetit, dhe reklames sherbejne se si do te informoni ,
perkujtoni, komunikoni me konsumatoret qe tashem I kemi perkufizuar me segmentim
dhe pozicionim
87.Publiciteti dhe marrdheniet publike definohet si publikim I informatave positive
te ndermarrjes apo produkteve dhe sherbimeve te saj ne masmedia te cilat nuk jane prone
e vete ndermarrjes.
88.Propaganda ekonomike eshte menyre e komunikimit massiv qe ka per qellim te
percjellin informaten te krijojne interesim dhe te stimulojne blerjen e produkteve dhe
sherbimeve te ndermarrjes.
89.Disa nga faktoret qe ndikojne ne percaktimin e vendit lokacionit te biznesit
jane
Shpenzimet e transportit dhe logjistika, Te dhenat mbi popillsin locale she shtrirjen e saj
si dhe levizja.
90.Plani I personelit dhe pershkrimi I puneve duhet pasur kujdes sidomos per
aspektet siq jane:
Specifikimi I puneve, Pershkrimi I puneve sipas segmenteve perkatesisht blloqeve
kryesore: marketing dhe shitja ,operacionet teknologjike, financat e kontabilitetit,
menaxhmenti
91.Te identifikimi I investimeve dhe shpenzimeve duhet te merren ne konsiderim
keto investime dhe shpenzime :
Investimet: Paisjet, mjetet transportues Brenda lokacionit, mobiljet e zyres dhe paisjet
ndihmese kompjuteri telefoni, internet

Shpenzimet: Shpenzimet e materialit dhe lendeve te tjera ndihmese, shpenzimet e

energjis, ujit, higjijenes publike shpenzimet e punes, shpenzimet e qirase.
92.Planifikimiet e rezultateve financiare behen sipas dokumenteve standarte si:
Rrjedha e paras, Pasqyra e te ardhurave, Bilanci I gjendjes
93.Pasqyra e parase se gatshme tregon aftesine e biznesit per te paguar obligimet e veta
ne para , faturat nga furnitoret, pagat, kredite, sherbimet publike, tatimet.
94.Shitja e cila paraqet vleren e mallrave dhe sherbimeve te shitura e qe nxjeren nga
plani I shitjes
95.Kostoja e shitjes san a ka kushtuar malli apo sherbimi I shitur ose I blere
96.Shlyrja e detyrimeve financiare me kohe ka nje rendesi shume te madhe :
Per te ndertuar nje imazhe te mire, per te ruajtur partneret , per tu ikur sanksioneve, per te
ruajtur vazhdimesin e funksionimit.
97.Struktura e bilancit te gjendjes eshte si vijon :
Asetet/Mjetet/Kapitali
Asetet xhiiruese/Likuidet jane: Paraja e gatshme, kerkesat, llogarit e pagueshme, stoqet
Asetet fikse- pajisjet, toka, ndertesat, mjetet e transportit
Obligimet obligimet afatshkurtra /furnitoret, Obligimet afatgjata
98.Obligimet vijuese jane borgje qe kompanija eshte marre vesh ti paguaj me afat te
shkurter prandaj ndermarrja duhet te jete ne gjendje ti mbuloj ato nga asetet likuide.
Diferenca mes aseteve likuide dhe obligimeve vijuese quhet kapitali qarkullues
99.Obligimet afatgjata zakonishte paraqesin shuma te medha financiare qe ndermarrja
planifikon ti paguaj per disa vite.
100.Kapitali paraqet ate qe eshte investuar ne kompanin nga vete pronaret apo
ndermarresi dhe te tjeret jashte kompanise.
101.Koeficientet me kryesore te kalkulimit te treguesit te suksesit financiar jane:
Profitabiliteti, Likuiditeti, Efiqnca, Efikasiteti I investimeve
102.Rezymeja e planit te biznesit duhet te permbaje keto informata bazike:
Emri I biznesit dhe pershkrimi I shkurter I tij , investitoret, produkti dhe sasit qe
planifikohen te prodhohen
Tregu/segmentimi/tregu cak, sasit e planifikuara te shitjes
Investimet e nevojshme burimet e financimit
Rezultati financiar, cash flow, dhe bruto e neto fitimi
Plani I realizimit: Fillimi dhe perfundimi I planit te biznesit
103.Masat me te rendesishme per realizimin e planit te biznesit jane:
Sigurimi I burimeve financiare, menaxhimi I biznesit, Hartimi I orarit per zbatimin e
planit te biznesit, Identifikimi I aktiviteteve qe duhet te kryhen, Caktimi I kohes se
nevojshme per kryerjen e secilit aktivitet
Diagrami I Gantit eshte nje paraqitje grafike ne te cilen pasqyrohen aktivitetet dhe koha e
fillimit dhe perfundimit te tyre.
104.Specifikat e menaxhimit te marketing jane te lidhura me:
Stilin e marketingut, Strategjine, Metodat e kerkimit,dhe identifikimin e tregut cak.
105.Per stilin e marketingut ne BVM mund te flitet per disa karakteristika:
Strategjia e marketingut jo e formalizuar, Vellimi I kufizuar I aktevitetit, produktit,
qmimit.
Involvimi I pronarit/ menaxherit dhe ndermarresit.
106.Karakteristika kryesore e mix marketingut ndermarres eshte :

Inovacioni, Informal, Identifikim I tregut cak, Interaktive.

107.Per ta bere identifikimin e tregut cak edhe biznesi I vogel ekzistojne dy qasje :
Top down/ nga lart posht : segmentimi, tragetii, pozicionimi
Bottom up/ nga poshte lart :Identifikimi I shanseve ne treg, Terheqja e nje baze
iniciale te konsumatoreve, zgjerimi I bazes se konsumatoreve
108.Lidhur me krijimin dhe mbajtjen e raporteve afatgjata mund te kemi kete
kategori konsumatoresh:
Bleresi potencial, Konsumatori, Klienti, Mbeshtetes, Avokat, Partneri.
109.Specifikave te menaxhimit te financave ne BVM per nga natyra e nevojave
mund te paraqiten keto kerkesa :
Kapital te perhershem ( themelues ), Kapital punues , Financimi I aseteve fikse, financimi
te eksportit
110.Kapitali I perhershem themelues sajohet nga burimet e ndryshme si :
Investimet personale, Kapitali ndermarres, Fondet politike.
111.Me financimin e kapitalit punues kemi te bejme me nevoja afatshkurtera
financiare, per perballimin e shperputhjeve ne periudhat midis pages se llogarive/
faturave, shpenzimeve operacionale dhe arketimit te kerkesave.
112.Financimi I aseteve ( asetet e prekshme )ka te beje me nje financim afatmesem dhe
afatgjate
3 10 e me shume vjete.
113.Burimet e financimit te nevojave biznisore mbeshteten ne burime :
Vetijake, Bankat, Kapitali ndermarres investees, Leasing, Factoring .
114.Burimet vetiake paraqesin burimin kryesore te financimit te BVM
115.Bankat jane burimi me I shpejt I financimit te jashtem.
116.Leasingu paraqet marrjen e aseteve me qira ne saje ten je garancie bankare dhe nje
pagese mujore ne emer qeras. Shpeshhere ky bashke punim perfundon me shitblerje.
117.Factoringu eshte nje forme specifike per te siguruar kapitalin punuse. Kompania
factoring merr pergjegjesine per mbledhjen e borxheve per nje kompensim duke I
siguruar kompanise perqindjen e caktuar te mbledhjes.
Nprmjet analizs financiare shohim efektet financiare dhe se a mjaftojn ato n disa
aspekte t rndsishme:
N krahasim me investimet dhe sakrificat q kemi br
A mjaftojn ato t mbulojn shpenzimet e puns dhe t kemi gjithnj aftsi
pr t paguar obligimet
A do t mjaftojn t ardhurat e krijuara pr t mbuluar shpenzimet dhe pr t
krijuar profit
Si do t lviz pasuria
RRJEDHA E PARAS (CASH FLOW)
Tregon aftsin e biznesit pr t paguar obligimet e veta n para:
Faturat
Pagat
Kredit
Shrbimet publike
Tatime
Me nj fjal ajo paraqet aftsin paguese - LIKUIDITETIN
RRJEDHA E PARAS (CASH FLOW)

Thelbi qndron n faktin se paraje e gatshme n disponim t mjaftoj pr t mbuluar

krkesat pr pagesa.
Shitja
Kosotoja e shitjes
Krijimi i fitimit nuk do t thot se siguron sasi t mjaftueshme t parave t gatshme.
ZBATIMI I PLANIT T BIZNESIT
Masat m t rndsishme pr t realizuar planin e biznesit jan :
Sigurimi i burimeve fianaciare
Menaxhimi i biznesit (dokument i qeverisjes)
objektivat
Identifikimi i aktiviteteve q duhen kryer
Caktimi i bartsit e aktiviteteve.
Caktimi i kohes se nevojshme pr kryerjen e secilit aktivitet
Diagrami GANTT
Investimet:
- Pajisjet makinat dhe instalimet pr prodhim duke i llogaritur ato sipas do pjese dhe
kategorie t tyre me t gjitha shpenzimet prcjellse t lizingut/blerja;
Mjetet transportuese brenda lokacionit t puns si dhe pr logjistikn e shitjes dhe
furnizimit
Mobiliet e zyrs dhe pajisjet ndihmse
Kompjuteri (hardueri dhe softueri), telefoni dhe interneti
Objektet (ndrtimi / meremetimi)
Kapitali punues inicial / mjetet e xhiros / stoqet iniciale q duhet t financoj
zhvillimin e operacioneve t biznesit deri sa fillimisht t arktohen t ardhurat nga
shitja
B. Shpenzimet
Shpenzimet e materialit dhe lndve tjera ndihmse
Shpenzimet e puns, sipas kualifikimit dhe vllimit x paga e planifikuar n baz t
mimit n tregun e puns
Shpenzimet e energjis, ujit, higjiens publike
Shpenzimet e qiras
Shpenzimet administrative: telekomunikimet, furnizimet e vogla / letr etj.
Udhtimet e meditjet
Shpenzimet e marketingut dhe promocionit
Shpenzimet e financimit kur shfrytzohen huat apo kredit
Amortizimi vjetor i pajisjeve, i mjeteve t transportit, objekteve ndrtimore,
prkatsisht i t gjitha aseteve fikse
Krijimi i biznsit t ri identifikimi i ideve, brainstormingu
T ndrtosh idet / qndrimet n interakcion me t tjert
Inkurajim i diskutimit, respektimi i mendimeve t tjerve
Regjistrimi i t gjitha ideve
Sistemimi, klasifikimi dhe grupimi
Krahso me qllimet, ambiciet dhe resurset personale
2. Segmentimi i tregut dhe tregu cak
Diversitet i konsumatorve

Secili BVM identifikon nevoja specifike t tregut dhe konsumatorve

Procesi i identifikimit t segmenteve ka tri hapa:
1. Segmentimi i tregut
2. Tregu cak
3. Pozicionimi n treg
ndrmarrjet me rritje t lart t afarizmit kan pasur sukses vetm pse i kan zbuluar
dhe plotsuar nevojat e llojit t caktuar t konsumatorve me produkte dhe shrbime t
caktuara, por jo t gjith konsumatorve dhe jo me t gjitha produktet dhe t gjitha
shrbimet.. Clifford and Cavanagh
Gjat segmentimit t kihet parasysh edhe konkurrenca
Segmentimi n baz t kategorive t konsumatorve:
Familja
Shtrirja gjeografike
T ardhurat
Religjioni
Profesioni
Edukimi
Niveli social
Mosha
Gjinia