Deeeee&hejer#ee

eJesMeefveece:
1Deeeee&hejer#eeeeb Je#eceeCehejer#eemeteerCee&: DevJeslegcen&efvle~
(De) Meeefm$ehejer#eekeeefMejepekeeremebmke=leceneefJeeeueeme~
(Dee) Meeefm$ehejer#eeJeejeCemesemebmke=leefJeeefJeeeueeme
mechetCee&vevomebmke=leefJeeefJeeeueeme Jee~
(F) Meeefm$ehejer#eekeeMeerefnvotefJeeefJeeeueeme~
(F&) Meeefm$ehejer#eeue#ceCehegjereefJeeefJeeeueeme~
(G) Meeefm$ehejer#ee(veJeervehee"eecesCe) efJenejmebmke=lemeefceles: keecesejeEmenojYebieeefJeeefJeeeueeme Jee~
(T) Jeer. S. hejer#ee (mebmke=lesve men) efJeefOemecceleefJeeefJeeeueeevlejeCeeced~
(S ) Jesoeueejhejer#ee-nefjejiegkeguekeebie[erefJeeefJeeeueeme
(Ss ) efJeeeueejhejer#ee ,, ,, ,,
(Dees) Meeefm$ehejer#ee (mebmke=lesve men) keeMeerefJeeeheer"me~
(Deew) DeeegJexoeeee&hejer#ee-mechetCee&vevomebmke=leefJeeefJeeeueeme
2. Deeeee&hejer#eeeeb le SJe DevJeslegcen&efvle ew: ef$eJe<eeaehee"eecesCe Den&leehejer#ee GeerCee& efJe<eeaehee"eecehejer#eeseerCe&leevevlejb
mesleghee"eecehejer#ee JeeseerCee&~
Meeefm$ehejer#eeeeb ie=nerle: keJeieeaees efJe<ee Deeeee&hejer#eeee
efJe<eees YeefJe<eefle~ efkevleg
(ke) keceefhe keJeieeaeb efJe<eeb ie=nerlJeeseerCe&Meeefm$ehejer#e:,
GeerCee&OegefvekeMeeefm$ehejer#e;
efJeefOemecceleefJeeefJeeeueeevlejeCeeb
mebmke=lesve men GeerCe&-yeer. S. hejer#ee; GeerCe&-lelmeceke#ehejer#ees Jee
JesoveJeJeekejCeveJeveeepeewefle<eeefleefjeb keceefhe efJe<eeb ie=nerlJee
Deeeee&-hejer#eeeeb eJesMecen&efle~

efveoe|Mekee

(Ke) Jesoeueejhejer#eecegeere& kesJeueb Jesoveweeefeeeee:

meeefnleme Jee Deeeee&hejer#eeeeb eJesMecen&efle~
(ie) efJeeeueejhejer#eecegeere& meeefnleme oMe&veme Jee
Deeeee&hejer#eeeeb eJesMecen&efle~
(Ie)
eeeerveveeeJewMesef<ekeefJe<ees
veJeveeeeeee&hejer#eeeeceefhe DevJeslegcen&efle~

mecegeerCe&Meeefm$ehejer#e:

(*) GeerCe&heewjesefnleMeeefm$ehejer#e:, kece&keeC[Meeefm$ehejer#e:

(kee. efn. efJe. efJe.) MegkeueepegJexoeeee&hejer#eeeeceefhe DevJeslegcen&efle~
(e) SkeefmceefvJe<ees mecegeerCee&eee&hejer#e: JesoveJeJeekejCeveJeveeepeewefle<eslejefJe<ees<Jeeeee&hejer#eeeecevJeslegcen&efle~
() Jesoveweeefeeeb efJenee keefmceVeefhe JesoefJe<ees Skeefmceved
Deeeee&hejer#eeseerCeex Jesoevlejmeeeee&hejer#eeeecevJeslegcen&efle~
(pe) Deme efJeeefJeeeueeme DeeegJexoeeee&hejer#eeseerCe&:
meeefnle-hegjeCeseflenememeebKeeesieefJe<ees<eg keceefhe Skeb efJe<eeb ie=nerlJee
Deeeee&-hejer#eeeeb eJesMecen&efle~
(Pe) oMe&veb heeefueefJe<eeb Jee ie=nerlJee Sce. S. hejer#eecegeerCe&:
yeewoMe&veeeee&me eLeceKeC[svJeslegcen&efle, efkevleg eefo lesve
Yeejleere-oMe&veeveeced Skees JeieexefOeiele: meeled, efJeeefJeeeueemeesejceOeceehejer#eeb lelmeceke#emebmke=lehejer#eeb JeeseerCeex YeJesled~
(_e) mLeefJejJeeos, Ke-Jeiex heeefueYee<eeeeb Jee mecegeerCe&Meeefm$ehejer#e:, heeefueYee<eeeeb mecegeerCe& Sce. S. hejer#ees Jee heeefueefJe<eemeeeee&hejer#eeeecevJeslegcen&efle~
() pewveeieces Ke-Jeiex eeke=leYee<eeeeb Jee mecegeerCe&Meeefm$ehejer#e: eeke=leefJe<eemeeeee&hejer#eeeecevJeslegcen&efle~
(") oMe&veefJe<ees mebmke=les Jee Sce. S. hejer#eeseerCe&: legueveelcekeoMe&veeeee&hejer#eeeecevJeslegcen&efle~

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

3. Deeeee&hejer#eeee: eLeceJe<ex ees eb efJe<eeceJeuecyeeseerCe&: me

leefmcevvesJe efJe<ees efleereJe<e&hejer#eeeecevJeslegcen&efle~
4. Feb hejer#ee ees: Je<e&eeW: hetCee& YeefJe<eefle~ Demeeb hejer#eeeeb
Je#eceeCes<eg efJe<ees<eg Skees efJe<ee: eeees YeefJe<eefle~ eLeceKeC[s
elJeeefj eMvehe$eeefCe efleereKeC[s heeeMvehe$eeefCe Skewkeme
eMvehe$eme Meleb (100) hetCee&e: YeefJe<eefvle~ meceew eefleMeleb
(48) DeelJeeeEjMeod Deeveeb ueeYe: GejCeeeespekees YeefJe<eefle~
5. (ke) Deeeee&hejer#eeeeb eefleKeC[b esCeerefJeYeeiees ve
YeefJe<eefle, Deefhe leg DeefvleceKeC[s GeerCex ees: KeC[ees: eehleeeveeb
eesiesve efvecveefvee|ojerlee esCeerefJeYeeiees YeefJe<eefle~
(Ke) ees: KeC[ees: eehleeeveeb eesies eefleMeleb <eef: (60)
leoefOekeeved Jee Deeved ueyOeJevle: eLeceesCeeb efveJesMeb uehmevles~
(ie) ees: KeC[ees: eehleeeveeb eesies eefleMeleced
DeelJeeeEjMeod (48) DeeoejYe <eeflees vetveeved Deeved
ueyOeJevle: efleereesCeeb efveJesMeb uehmevles~
(e) Deeeee&hejer#eeeb le=leereesCeer ve YeefJe<eefle~
6. hee"eece:Feb hejer#ee Je#eceeCes<eg efJe<ees<eg YeefJe<eefle
1. $e+iJeso:, 2. MegkeueepegJexo: (ceeOeefvoveMeeKeere:),
3. ke=<CeepegJexo: (lewefejereMeeKeere:), 4. meeceJeso:, 5. DeLeJe&Jeso:
(MeewvekeMeeKeere:), 6. Jesoveweeefeee, 7. heewjesefnleced,
8. eeeerveJeekejCeced, 9. veJeJeekejCeced, 10. meeefnleced,
11. eeeerveveeeJewMesef<ekeced, 12. veJeveee:, 13. meebKeeesie:,
14. hetJe&ceerceebmee, 15. MeejJesoevle:, 16. jeceevegpeJesoevle:,
17. ceOJeJesoevle:, 18. efvecyeeke&Jesoevle:, 19. ieew[ereJesoevle:,
20. JeuueYeJesoevle:, 21. jeceevevoJesoevle:, 22. MeefeefJeefMeewleJesoevle:, 23. oMe&veced, 24. pewveoMe&veced, 25. yeewoMe&veced,
26. Deeiece:,
27. eesielev$eced,
28. Oece&Meem$eced,

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

efveoe|Mekee

29. hegjeCesefleneme:, 30. ieefCeleced, 31. efmeevlepeewefle<eced,

32. Heefuelepeewefle<eced, 33. heeefue:, 34. eeke=le SJeb pewveeiece:,
35. eeeervejepeMeem$eeLe&Meem$eced, 36. legueveelcekeoMe&veced,
37. legueveelcekeOece&:, 38. Yeejleere-efJeee-mebmke=efle:, 39. Yee<eeefJe%eeveced~

Deeeee&eLeceKeC[ced
eJesMeefveece:
1. Meeefm$ehejer#eeseerCe&: Deeeee&eLeceKeC[svJeslegcen&efle~
2. Meeefm$ehejer#eeeeb e: efJe<ee: ie=nerle: Deeeee&eLeceKeC[s me SJe
efJe<ee: enerlegb Mekeeles~
3. Demeeb hejer#eeeeb eefleefJe<eeb elJeeefj eMvehe$eeefCe, Skewkeme
eMvehe$eme Meleb (100) hetCee&e YeefJe<eefvle~ eefleKeC[b
eefleMeleb (48) DeelJeeeEjMeoeveeb ueeYe: GejCeeeespekees
YeefJe<eefle~
4. Deeeee&hejer#eeee: eLeceKeC[s esCeerefJeYeeiees ve YeefJe<eefle~
hee"eece:

1. $e+iJeso:
eLeceb eMvehe$eced
(ke) $e+iJesomebefnleeee: 49-50 DeOeeeees: meeeCeYee<eced
(Ke) $e+iJesoeeefleMeeKeced GJJeYee<emeefnleced,
15-18 heuehee&vleced
efleereb eMvehe$eced
$e+iJesomebefnleeee: 60-62 DeOeeeeveeb meeeCeYee<eced
le=leereb eMvehe$eced
(ke) Deeeueeeveeewlemet$eced 13 DeOeeee: veejeeCeJe=efemeefnlee:
(Ke) oMe&hetCe&ceemeheefle: nes$emeefnlee

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

100
60
40
100
100
60
40

Deeeee&-eLeceKeC[:

elegLe eMvehe$eced
(ke) MegkeueepegJexoJeled
(Ke) MegkeueepegJexoJeled

100
60
40

2. MegkeueepegJexo: (ceeOeefvoveMeeKeere:)
eLeceb eMvehe$eced
(ke) Megkeueepeg:mebefnleeee: cenerOejYee<eced 15-19 DeOeeee:
(Ke) MeleheLeyeeeCeced meeeCeYee<emeefnleced (eLecekeeC[me
5-9 DeOeeee:)
meneekeevLee:
ceeOeefvoveMeleheLeyeeeCeced (eLecees Yeeie:)
meb. ees.egieueefkeMeesjefcee:, meb.efJe.efJe.efJe.
efleereb eMvehe$eced
(ke) Megkeueepeg:meefnleeee:cenerOejYee<eced 20-27 DeOeeee:
(Ke) Jeejeefveecegee:
le=leereb eMvehe$eced
(ke) keeleeeveeewlemet$eced meYee<eced 1-5 DeOeeee:
(Ke) oMe&hetCe&ceemeheefle: keeleeeveeree
elegLe eMvehe$eced
(meJe&JesomeeOeejCehe$eced)
(ke) $e+iJesoYee<eYetefcekee meeeCeeree
(Ke) eewlemceele&e%eefJeceMe&:
meneekeevLe:
keeleeeveeewlemet$eYetefcekeece. ce. efJeeeOejMecee&efJejefelee

100
60
40

100
60
40
100
60
40
100
60
40

3. ke=<CeepegJexo: (lewefejereMeeKeere:)
eLeceb eMvehe$eced
(ke) lewefejeremebefnleeee: le=leerekeeC[me 1-2 ehee"keees:
meeeCeYee<eced

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

100
60

efveoe|Mekee

(Ke) lewefejereeeefleMeeKeced 11 DeOeeeeYe=eflemeceeefhlehee&vleced

efleereb eMvehe$eced
(ke) lewefejeremebefnleeee: elegLe&keeC[me 1-5 ehee"keeCeeb
meeeCeYee<eced
(Ke) epegJexoYee<eYetefcekeemeeeCecenerOejYeYeemkejesJJeeeeee&Ceeced

40
100
60
40

le=leereb eMvehe$eced
100
(ke) eewlemet$eced 1-3 DeOeeeevleced melee<ee{ereced Deehemlecyeereb Jee 40
(Ke) oMe&hetCe&ceemeheefle: $e+ines$emeefnlee melee<ee{eree,
Deehemlecyeeree Jee
40
elegLe eMvehe$eced
100
(ke) MegkeueepegJexoJeled~
60
(Ke) MegkeueepegJexoJeled~
40

4. meeceJeso:
eLeceb eMvehe$eced
meeceJesomebefnleeee: meeeCeYee<emebefnleeee: Gejee|ekeme
10-21 DeOeeee:

100

efleereb eMvehe$eced
(ke) leeC[eyeeeCeced, meeeCeYee<emeefnleced 1-3 DeOeeee:
(Ke) <e[ddeEJeMeyeeeCeced, meeeCeYee<emeefnleced

100
60
40

le=leereb eMvehe$eced
(ke) ueeeeeveereb eewlemet$eced, meesceekejCeevleced
(Ke) oMe&hetCe&ceemeheefle: keeleeeveeree~
elegLe eMvehe$eced
(ke) MegkeueepegJexoJeled~

100
60
40
100
60

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

(Ke) MegkeueepegJexoJeled~

40

5. DeLeJe&Jeso: (MeewvekeMeeKeere:)
eLeceb eMvehe$eced
(ke) DeLeJe&Jesomebefnleeee: 8-11 keeC[eveeb eLeesheueyOeb
meeeCeYee<eced
(Ke) DeLeJe&eeefleMeeKeced
efleereb eMvehe$eced
(ke) DeLeJe&Jesomebefnleeee: 12-18 keeC[eveeb eLeesheueyOeb
meeeCeYee<eced
(Ke) DeLeJe&Jesoeremveeve-mevOee-lehe&Ce-keesefnesceheefjefMeeefve
le=leereb eMvehe$eced
(ke) Jewleevemet$eced hetJee&&ced
(Ke) oMe&hetCe&ceemeheefle: keeleeeveeree
elegLe eMvehe$eced
(ke) MegkeueepegJexoJeled~
(Ke) MegkeueepegJexoJeled~

100
60
40
100
60
40
100
60
40
100

6. Jesoveweeefeee
eLeceb eMvehe$eced
eeef%ekeeefeeeefJeceMe&:
hee"eevLeew
1. elegJexoYee<eYetefcekee (meeeCeeree)
2. e%eleJeekeeMe:
efJe<eeheee&ueeseveeLe JeevLee:
1. Yeejleerekece&keeC[mJeheeOeeveced
2. Tnieeveme (kee. efn. efJe. efJe.) eekekeLeveced
3. heMJeeuecYeceerceebmee~

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

100

efveoe|Mekee

efleereb eMvehe$eced
Jewefoke$e+ef<eleJeefJeceMe&: me=efleJeefJeceMe&e
meneekeevLee:
1. cene|<ekegueJewYeJecedceOegmetoveDeesPeeke=leced
2. JesoefJe%eeveefyevog:ce. ce. efieefjOejMecee&elegJexo:
3. $e+iJesoere-veemeoereheg<emeteeese efJeefYeVeJeeKee:
4. MeleheLeyeeeCeeefo<eg me=efekejCeced
5. Jewefokeb efJe%eevecedeeJeleea jIegjepeMecee&
le=leereb eMvehe$eced
JesoeLe&efJeceMe&:
(ke) epegJexoereMeevleOeeemeesJJecenerOejoeevevoYee<eeefCe
(36 leceeOeeeme)
(Ke) heg<emeteme mkevomeeeCeesJJe-cenerOejeefohetJe&JeeKee:
mechetCe&evevoYe=leerveeceJee&eerveJeeKeee
(ie) JesoYee<ekeejeCeeb heefjee: les<eeb ee

100

100

meneekeevLe:
JewefokeJee*ddcee kee FeflenemeYeieJee:
elegLe eMvehe$eced
Jewefokemebmke=efleefJeceMe&:

100

meneekeevLee:
1. JewefokeefJe%eeve Deewj Yeejleere mebmke=efle-ce. ce. efieefjOejMecee&elegJexo:
2. JewefokeoMe&ve[e@ Helen eEmen
3. efnvot mebmkeej[e@ jepeyeueer heeC[se
4. Jewefoke keneefveeeBDeeeee& yeueosJe GheeOeee

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

5. meye OeceeX keer yegefveeeoer Skelee[e@. YeieJeeveoeme

6. eelegJe&Ce&mebmke=efleefJeceMe&:eerkejhee$emJeeefceke=le:

7. heewjesefnleced
eLece-eMvehe$eced
100
(ke) elejepe: (heefjYee<eeekejCeced, ceueceemeeleceejYe
50
evLemeceeefhlehee&vlees Yeeie:)~
(Ke) eerceeieJelehegjeCeced (DeOeeee: 4/16-19, 7/11-15, 50
10/21,31,35,87, 11/2-7, 11/20, YeeieJelemehleeneJeCeefJeefOeceenelcee~
efleere-eMvehe$eced
(ke) hegjMeee&Ce&Je:~
(Ke) oekeeefvkee~
le=leere-eMvehe$eced
(ke) MegkeueepegJexoJeled~
(Ke) MegkeueepegJexoJeled~

100
60
40
100

elegLe&-eMvehe$eced
(ke) MegkeueepegJexoJeled~
(Ke) MegkeueepegJexoJeled~

100

8. eeeerveJeekejCeced
eLeceb eMvehe$eced
(ke) ceneYee<es heeceeOeee:
(Ke) keeefMekee efveeleYeeiemLee keeefjkeebMejefnlee
efleereb eMvehe$eced
(ke) ceneYee<es <eeOeeeme 1-2 heeoew
(Ke) keeefMekee efveeleYeeiemLee keeefjkeebMejefnlee

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

100
80
20
100
80
20

10

efveoe|Mekee

le=leereb eMvehe$eced
(ke) ceneYee<es <eeOeeeme 3-4 heeoew
(Ke) keeefMekee efveeleYeeiemLee keeefjkeebMejefnlee
elegLe eMvehe$eced
(ke) hejceueIegce_pet<ee
(Ke) heeefCeveereefMe#ee

100
80
20
100
80
20

9. veJeJeekejCeced
eLeceb eMvehe$eced
ueIegMeyosvogMesKejme Depevlehegefuuele: nuevlevehebgmekeevle:
efleereb eMvehe$eced
ueIegMeyosvogMesKejme DeJeele: DeJeeerYeeJeevle:
le=leereb eMvehe$eced
JeweekejCeYet<eCemeej:
elegLe eMvehe$eced
JeweekejCeefmeevleueIegce_pet<eeeeb Meefe-ue#eCeekee*d#eeeesieleeleelheee&meefeekejCeeefve

100
100
100
100

10. meeefnleced
eLeceb eMvehe$eced
OJeveeueeskeme 1-2 Geesleew
efleereb eMvehe$eced
OJeveeueeskeme 3-4 Geesleew
le=leereb eMvehe$eced
jmeieeOej: (eLeceeveveced)
elegLe eMvehe$eced
(ke) veueechet: (ef$eefJeeceYeke=lee)
(Ke) iee-hee-jevee, mecemeehete|le:

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

100
100
100
100
70
30

Deeeee&-eLeceKeC[:

11

meneekeevLee: (Ke-ke=les)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.

keefJekeuheuelee (osJesMJejke=lee)
keefJejnmeced (nueeegOeke=leced)
efJeoiOecegKeceC[veced (Oece&oemeke=leced)
mejmJeleerkeC"eYejCeme efe$eekejCeced (YeespeosJeke=leced)
keeJeceerceebmee (jepeMesKejke=lee)
DeewefeleefJeeejeee& (#escesvke=lee)
ue#ceermeneced (JeseOJeefjke=leced)
efJeMJeiegCeeoMe&echet:
nbmeekeced (ce.ce. heefC[leieeOejMeeefm$eke=leced)
mecemee-mecepee (eerjeceheMeeefm$e-YeeieJeleeeee&ke=lee)
efe$ekeeJekeewlegkeced (eerjeceheMeeefm$eke=leced)
mebmke=lekeefJeoMe&veced (YeesueeMej-Jeemeke=leced)
OJeefveleJeefJejesOeer meceoee : Gvekeer ceeveleeSB
([e@. megjsMeevheeC[se-ke=le:)
(DeveeMe Mues<eegee: keefJelee: he$e-heef$ekeeefo<eg ekeeefMelee DeJeueeskeveeree:)

11. eeeerveveeeJewMesef<ekeced
eLeceb eMvehe$eced
eMemleheeoYee<eced
efleereb eMvehe$eced
JeefkejCeeJeueer
le=leereb eMvehe$eced
iegCeefkejCeeJeueer
elegLe eMvehe$eced
JewMesef<ekeoMe&veceghemkeejmeefnleced

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

100
100
100
100

12

efveoe|Mekee

12. veJeveee:
eLeceb eMvehe$eced
ieeoeOeee&: eeceeCeJeeome eLecee efJeeefleheefe:

100

efleereb eMvehe$eced
ieeoeOeee& DevegefceefleekejCeme ele#eefJe<eeees:
keee&keejCeYeeJehee&vlee

100

le=leereb eMvehe$eced
kesJeueevJeefe peeieoerMee: ekejCeced

100

elegLe eMvehe$eced
ieeoeOeee&: meJeefYeeejekejCeced

100

13. meebKeeesie:
eLeceb eMvehe$eced
meebKeeJeeveYee<ecedefJe%eeveefYe#egke=leced

100

efleereb eMvehe$eced
egefeoerefhekee (meebKekeeefjkeeJeeKee)

100

le=leereb eMvehe$eced
eesiemet$ecedJeemeYee<emeefnleced

100

elegLe eMvehe$eced
100
leJeJewMeejoermeefnleeesiemet$eme JeemeYee<eced (meceeueeseveelcekeced)

14. hetJe&ceerceebmee
eLeceb eMvehe$eced
MueeskeJeee|ekeb MetveJeeoevleced

100

efleereb eMvehe$eced
Meem$eoerefhekeeee: 10-12 DeOeeee:

100

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

le=leereb eMvehe$eced
lev$eJeee|ekeb eLeceeOeeeevleced

13

100

elegLe eMvehe$eced
100
(ke) yeemet$eMeejYee<eme eleg:met$eer
50
(Ke) keeleeeveeewlemet$eme Yetefcekeece.ce. heb. efJeeeOejefceeke=lee 50

15. MeejJesoevle:
eLeceb eMvehe$eced
100
efJeJejCeecesemebenme eLecemet$eeLeceJeCe&kes eYeekejmecceleenejelceleJeefJeeejevlees Yeeie:
meneekeevLe:efJ eJejCeeces emeb en:meb . ees. heejmeveeLeefJesoer, mechetCee&vevo-mebmke=le-efJeMJeefJeeeuee:, JeejeCemeer~
DeLeJee
me*d#esheMeejerjkes (eLeceeOeeeme) 1-275 Mueeskee:
ceneceC[uesMJejmJeeceerefJeeevevoefieefjpeereje
mecheeefoleb
veeveemeeefoveer-e$elees<eCeer-JeeKeeeeshesleced,
kewueeMe-Deeece:,
$e+<eerkesMe~
efleereb eMvehe$eced
100
efJeJejCeecesemebenme eLecemet$es eLeceJeCe&kes De$eeseles
efJeeejs melenejmeeveelcelJecesJe hee&Jemeefle Flele DeejYe
DeJeefMees Yeeie:
meb.ees. heejmeveeLeefJesoer, meb.meb.efJe.efJe., JeejeCemeer
DeLeJee
meb#esheMeejerjkeme (eLeceeOeeeme) 276 Mueeskeeoefecees
Yeeie:~
meb.
ceneceC[uesejmJeeceereerefJeeevevoefieefj:,
kewueeMeDeeece:, $e+<eerkesMe

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

14

efveoe|Mekee

le=leereb eMvehe$eced
100
KeC[veKeC[Keees eLeceheefjsome eceeue#eCeKeC[veevlees Yeeie:
elegLe eMvehe$eced
100
KeC[veKeC[Keees (eLeceheefjsome) eceeue#eCeKeC[veeoefecees Yeeie:

16. jeceevegpeJesoevle:
eLeceb eMvehe$eced
100
evoesieesheefve<eo: jjeceevegpeYee<eme 5-8 DeOeeee:
efleereb eMvehe$eced
100
eerYee<eme 2-4 DeOeeee:
le=leereb eMvehe$eced
100
Je=noejCekeesheefve<eo: jjeceevegpeYee<eme 1-6 DeOeeee:
elegLe eMvehe$eced
100
JesoeLe&mebens MeejYeemkejeeoJecelemeceeueeseveevlees Yeeie:

17. ceOJeJesoevle:
eLeceb eMvehe$eced
100
evoesieesheefve<eo: 2-8 DeOeeee: ceeOJeYee<emeefnlee:
efleereb eMvehe$eced
100
ceeOJeYee<emeefnles yeemet$es 1-2 DeOeeeew (peeleerLe&ke=leleJeekeeefMekeemeefnleew)
le=leereb eMvehe$eced
100
Je=noejCekeesheefve<eo: 1-3 DeOeeee: ceeOJeYee<emeefnlee:
elegLe eMvehe$eced
100
ceeOJeYee<emeefnles yeemet$es 3-4 DeOeeeew (leJeekeeefMekeemeefnleew)

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

15

18. efvecyeeke&Jesoevle:
eLeceb eMvehe$eced
(ke) evoesieesheefve<eo: 5-8 DeOeeee:
(Ke) JesoevleheeefjpeelemeewjYeced
efleereb eMvehe$eced
(ke) oMeMueeskeer (efmeevlekegmegceeeefuemeefnlee)
(Ke) JesoevlekeewmlegYe: eerefveJeemeke=le:
le=leereb eMvehe$eced
ye=noejCekeesheefve<eo: 1-3 DeOeeee:
elegLe eMvehe$eced
JesoevlekeewmlegYeeYeeee: 1-4 DeOeeee:

100
50
50
100
50
50
100
100

19. ieew[ereJesoevle:
eLeceb eMvehe$eced
Je=noejCekeesheefve<eo: 1-3 DeOeeee:
efleereb eMvehe$eced
evoesieesheefve<eo: 1-8 DeOeeee:
le=leereb eMvehe$eced
yeemet$eme (yeueosJeYee<eegleme) 1-2 DeOeeeew
elegLe eMvehe$eced
yeemet$eme (yeueosJeYee<eegleme) 3-4 DeOeeeew

100
100
100
100

20. JeuueYeJesoevle:
eLeceb eMvehe$eced
evoesieesheefve<eo: 5-8 DeOeeee:
efleereb eMvehe$eced
yeemet$eme (DeCegYee<emeefnleme) 1-2 DeOeeeew

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

100
100

16

efveoe|Mekee

le=leereb eMvehe$eced
Je=noejCekeesheefve<eo: 1-3 DeOeeee:
elegLe eMvehe$eced
yeemet$eme (DeCegYee<emeefnleme) 3-4 DeOeeeew

100
100

21. jeceevevoJesoevle:
eLeceb eMvehe$eced
JesoeLe&eefvkeemJeeceerjeceeheVeeeee&ke=lee
efleereb eMvehe$eced
DeOeemeOJebmeuesMe:
le=leereb eMvehe$eced
(ke) MJesleeelejesheefve<eoevevoYee<eced
(Ke) jeceevevoJesoevleeoMe&:[e@ vejsvveeLeheeC[se:
elegLe eMvehe$eced
(ke) eerjIegJejereJe=efe: (yeemet$eJesoevleJe=efe:)
(Ke) osJejnmeced

100
100
100
50
50
100
50
50

22. MeefeefJeefMeewleJesoevle:
eLeceb eMvehe$eced
100
efeeemeej:,
eerveeruekeC"efMeJeeeee&ke=le:,
heeceesheosMeleelego&MeesheosMehee&vle:~
efleereb eMvehe$eced
100
efeeemeej:, eerveeruekeC"efMeJeeeee&ke=le:, heeoMeesheosMele
SkeeE$eMeesheosMehee&vle:~
le=leereb eMvehe$eced
100
efmeevleefMeKeeceefCe:,
leJeeoerefhekeeKeJeeKeemeefnle:,
eLeceheefjsoeled elego&Meheefjsohee&vle:~

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

17

meneekeevLe:
efmeevleefMeKeeceefCemeceer#ee
ues.Deeeee&-[e@. evMesKejefMeJeeeee&:~
elegLe eMvehe$eced
100
efmeevleefMeKeeceefCe:
leJeeoerefhekeeKeJeeKeemeefnle:,
heeoMeheefjsoeled SkeeEJeMeefleheefjsohee&vle:~
meneekeevLe:
efmeevleefMeKeeceefCemeceer#ee, uesKeke:
Deeeee&-[e@. evMesKejefMeJeeeee&:~

23. oMe&veced
eLeceb eMvehe$eced
meeeoceejer
efleereb eMvehe$eced
efMeJeef:meesceevevoefJejefelee
le=leereb eMvehe$eced
ceerceebmeeoMe&veme (MeeJejYee<emeefnleme) eLeceesOeee:
elegLe eMvehe$eced
(ke) cetueceeOeefcekekeeefjkee (elee-leLeeiele-mebmkeej-DeelceeDeee&mele-yeg-efveJee&Cee) emeVeheoeerkeemeefnlee
(Ke) meebKeeJeeveYee<eme eLeceesOeee:

100
100
100
100
50

24. pewveoMe&veced
pewveoMe&veefJe<eeke-Deeeee&hejer#eeeeb efJe<eeeCeeb efefJeOees efJeYeeiees
Jele&les~ eLee1. DeefveJeee&efJe<ee:, 2. JewkeefuhekeefJe<ee:~ le$e
veJemeg he$es<eg elJeeefj DeefveJeee&efJe<eeme he$eeefCe YeefJe<eefvle~
DeJeefMes<eg efvecveefueefKelee: hee-Jewkeefuheke-Jeiee&: YeefJe<eefvle~
hejer#eee|LeefYemle$ewkees Jeieex eee:, le$e elJeejes JewkeefuhekeefJe<eee:
hetJe&Jeled~ le$e Skees pewveeesie: veJeervees Jeie&: meceeefJe:~

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

50

18

efveoe|Mekee

DeefveJeee&-efJe<ees
eLeceb eMvehe$eced
(ke) eJeevemeejme %eeveeefOekeej:
(Ke) met$eke=leeeLeceeglemkevOeme eLeceeOeeveced

100
50
50

meneekeevLe:
eJeevemeejme emleeJevee[e@. S. Sve. GheeOeee:,
evLeeeefhle:hejceegleeYeeJeke ceC[ue, Deieeme, heesm-yeesefjee
Jeeee DeeCebo (iegpejele)
efleereb eMvehe$eced
veeekegcegoevme eceeCeeJesMes efleerees heefjso:~
meneekeevLee:1. efmeefefJeefveeeerkeeee: emleeJevee,
[e@ censvkegceejpewve: 2. veeekegcegoevme emleeJevee,
heb. kewueeMeevMeem$eer

100

JewkeefuhekeefJe<ees
Jeie&: 1 pewveoMe&veced (pewveleJe%eevecedpewve ceseefHeefpekeme)
le=leereb eMvehe$eced
100
heeeefmlekeee:kegvokegvoeeee&: ekeeMeke:hejceegle eYeeJeke
ceC[ue, Deieeme, heesm-yeesefjee (iegpejele)~
elegLe eMvehe$eced
100
ieesccemeejme peerJekeeC[ced
ekeeMeke:1. hejceegle eYeeJeke ceC[ue, eerceepeev Deeece,
Deieeme, heesm-yeesefjee, Jeeee DeeCebo (iegpejele)~ 2. Yeejleere
%eeveheer", 18, FbmeretMeveue Sefjee, ueesoer jes[,
veF& efouueer-3~
Jeie&: 2pewveveee-Jeie&: (pewve%eeve-eceeCeceerceebmee)

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

19

le=leereb eMvehe$eced
100
eceeCemeben: Dekeuebkeke=le:
ekeeMeke:efmevOeer pewve evLeceeuee, Denceoeyeeo~
elegLe eMvehe$eced
100
ecesekeceueceele&C[:efleerees heefjso
ekeeMeke:1. efveCe&emeej esme, 26-28 DeeueYe m^er, yecyeF&,
2. ueeuee cegmeerueeue pewve ewjersyeue ^m, 2~4 Debmeejer jes[,
oefjeeiebpe, efouueer-6~
Jeie&: 3. pewve-DeeeejMeem$eced (pewve SefLekeme)
le=leereb eMvehe$eced
100
(ke) Deeeejeced-eLeceeglemkevOes DeceefJeceeskeKeveecekeceOeeveced
leLee efleereeglemkevOes eLeceefheC[w<eCee-veecekeceOeeveced~
50
(Ke) cetueeeej:Jekesjeeee&ke=le: 1, 4, 6, 7 DeefOekeeje:
50
evLeeeefhle:
1. ceeefCekeevo evLeceeuee, nerjeyeeie, yecyeF&~
2. egleYeC[ej SJeb evLe ekeeMeve meefceefle, HeueCe, ceneje^~
3. cetueeeej kee meceer#eelceke DeOeeve[e@. Hetueevo pewve esceer
heeMJe&veeLe efJeeeece, DeeF&, er. DeeF&. jes[, JeejeCemeer-5~
elegLe eMvehe$eced
100
(ke) oMeJewkeeefuekeced 1-4 DeOeeveeefve
50
(Ke) eJeevemeejme eeefj$eeefOekeej:
50
ekeeMeke:1. hejceegle eYeeJeke ceC[ue, Deeieeme,
Jeeee DeeCebo (iegpejele)
2. pewve mJeeOeee cebefoj, ^m meesveie{ (meewje^)
Jeie&: 4pewveeesie:
le=leereb eMvehe$eced
100
PeeCePeeCeb (OeeveeOeeveced Dehejveece OeeveMelekeced)

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

20

efveoe|Mekee

elegLe eMvehe$eced
(ke) DeelceevegMeemeveced (iegCeYeeeee&ke=leced)
(Ke) leJeevegMeemeveced (jecemesveeeee&ke=leced)
Jeie&: 5legueveelcekeceOeeveced (pewve-yeewoMe&veees: legueveelcekeceOeeveced)
le=leereb eMvehe$eced
(ke) oerIeefvekeeeme meeceeHeuemegeb
(Ke) GejeOeevemet$eced 1, 4, 6, 7 DeOeeveeefve
elegLe eMvehe$eced
(ke) cetueeeej:Deeeee&Jekesjke=le: (1, 4, 6, 7
DeefOekeeje:)
(Ke) efYekeKegheeefleceeskeKeb
1. Deeueeske ekeeMeve, veeiehegj
2. yeew Yeejleer, JeejeCemeer

100
50
50

100
50
50
100
50
50

25. yeewoMe&veced
efJeMes<e:hejer#eseb eYeeb Je<ee&Yeeb hetCee& YeefJe<eefle~ Demeeb yeewoMe&veeeee&hejer#eeeeb efJe<eeeCeeb efefJeOees efJeYeeiees Jele&les, eLee
1. DeefveJeee&efJe<ee:, 2. JewkeefuhekeefJe<eee~ le$e veJemeg he$es<eg
elJeejerefCe DeefveJeee&efJe<eeme he$eeefCe YeefJe<eefvle~ DeJeefMes<eg
mehle-Jewkeefuheke-keJeie&efJe<eee YeefJe<eefvle~ hejer#eee|LeefYemle$e Skees
Jeieex enerleJe:~ eLee
1. yeewleJe%eeveced, 2. yeewveee: 3. yeeweesie: 4. yeewlev$eced,
5. efleyyeleereeiece:, 6. ewefvekeeiece:, 7. peeheeveereeiece:~
(ewefveke-peeheeveereeieceees: hee"eece: heeeled meteefe<eles~)

DeefveJeee&efJe<ees
eLeceb eMvehe$eced
100
eceeCeJeee|lekecedeceeCeheefjsocee$eced, ceveesjLeveefvoJe=efemeefnleced

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

efleereb eMvehe$eced
(ke) cetueceeOeefcekekeeefjkeeemeVeheoemeefnlee
(elee-ieefle-Deee&meleefveJee&Ce leLee leLeeiele-hejer#ee)
(Ke) ceOeevleefJeYeeie:, cew$eseveeLeke=le:, JemegyevOegYee<emeefnle:
Jewkeefu hekeefJ e<ees
1. yeewleJe%eeves

21

100
50
50

le=leereb eMvehe$eced
100
leJemebens Meevlejef#eleke=les keceueMeerueJeefppekeemeefnles eke=efleF&ej-Deelce-efmLejYeeJe-kece&HeuemecyevOe-JeheoeLe&-MeyoeLe&-hejer#ee:
elegLe eMvehe$eced
100
%eeveeerefce$eefveyevOeeJeueeb meekeejefmeefMeem$eced 1, 2, 6,
heefjsocee$eced~
2. yeewveees:
le=leereb eMvehe$eced
100
nslegefJevog:, Oece&keere|leJe=efe:, Dee&Je=efe:, ogJe&keYee<emeefnle:
elegLe eMvehe$eced
100
%eeveeerefceeefveyevOeeJeueeb Jeeefhleeee&, DevegheueefyOejnmeced,
DeheesnekejCeced~
3. yeeweesies
le=leereb eMvehe$eced
(ke) DeefYeOece&keesMes 7-8 keesMemLeeveeefve
(Ke) jlveiees$eefJeYeeiees veece ceneeeveesejlev$eMeem$eced

100
50
50

elegLe eMvehe$eced
efJemegefceiiees (meceeefOemkevOecee$eced)

100

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

22

efveoe|Mekee

4. yeewlev$es
le=leereb eMvehe$eced
(ke) DeeJeemeben:
(Ke) meskeesodosMeerkee

100
50
50

elegLe eMvehe$eced
iegnmeceepelev$eced
5. efleyyeleereeieces
le=leereb eMvehe$eced
ceOecekeeJeleej:, evkeere|leke=le: mJeYee<emeefnle:
elegLe eMvehe$eced
(ke) ceOecekeeuebkeej:, Meevlejef#eleke=le: cesHecheeerkeemeefnle:
(Ke) odd-ce-efj me-heF&-iedlejs (eceeCeegefeefveefOe:) meekeeeheeDeevevoOJepeeerke=le:

100

100
100
50
50

26. Deeiece:
eLeceb eMvehe$eced
yeemet$eme eLeceeOeee:eerkeC"Yee<emeefnle:
efleereb eMvehe$eced
(ke) hejeeE$eefMekee eeceueeree, DeefYeveJeieghleke=leefJeJe=efleeglee
(Ke) YeeJeveesheefve<eodYee<kejjeeke=leerkeeeglee

100

le=leereb eMvehe$eced
F&ejeleefYe%eeefJecee|Meveer (%eeveeefOekeejevlee)

100

elegLe eMvehe$eced
(ke) MewJeheefjYee<ee
(Ke) Meejoeefleueke:ue#ceCeYeke=le:
1-6 heueeefve)

100
50

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

100
70
30

(jeIeJeYeke=leerkeemeefnle:
50

Deeeee&-eLeceKeC[:

23

27. eesielev$eced
eLeceb eMvehe$eced
(ke) ceneLe&ceejer
(Ke) efve<heVeeesieeJeefue:

100
50
50

efleereb eMvehe$eced
lev$eeueeskeme le=leereceeefkeced

100

le=leereb eMvehe$eced
(ke) efJe%eeveYewjJe:
(Ke) mhevoefveCe&e:

100
50
50

elegLe eMvehe$eced
ves$elev$eced (1-12 DeefOekeeje:)
DeLeJee
meeOeveceeueeee: efleereYeeies (176-225 meeOevee:)

100

28. Oece&Meem$eced
eLeceb eMvehe$eced
(ke) JeJenejceetKe:
(Ke) keewefueeLe&Meem$es Oece&mLeereb le=leereceefOekejCeced

100
60
40

efleereb eMvehe$eced
ceerceebmeeveeeekeeMe:

100

le=leereb eMvehe$eced
eeekeeMe:, Jeerjefce$eesoeme

100

elegLe eMvehe$eced
Jeerjefce$eesoeme JeJenejekeeMeme oeeYeeieceejYe
DeJeefMees Yeeie:

100

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

24

efveoe|Mekee

29. hegjeCesefleneme:
eLeceb eMvehe$eced
eerceeieJeleme oMecemkevOe: (hetJee&&ced)

100

efleereb eMvehe$eced
100
(ke) efJe<CegOeceexejhegjeCes efe$emet$eced, le=leereKeC[s 35-80 DeOeeee: 60
(Ke) celmehegjeCeced (mLeeheleefJeee) 251-269 DeOeeee:
40
le=leereb eMvehe$eced
100
(ke) efJe<CeghegjeCeced (<eebMe:)
40
(Ke) DeefivehegjeCeced (328-348 DeOeeee:)
60
elegLe eMvehe$eced
(ke) heeleeueeesiemet$eced-YeespeJe=efemecesleced
(Ke) eerceodYeeieJeleme oMecemkevOe: (GejeOe&ced)

100
50
50

meneeke-evLee:
1. celmehegjeCecedkeeefMejepe ^m, jeceveiej, JeejeCemeer
2. efJe<CeghegjeCecedieerleeesme, ieesjKehegj, veeie ekeeMeve, efouueer
3. efJe<CegOeceexejhegjeCecedveeie ekeeMeve, efouueer
4. DeefivehegjeCeeseb keeJeeueejMeem$ecedees. heejmeveeLeefJesoer,
JeejeCemeer
5. heeleeueeesieoMe&vecedeerke=<CeceefCeef$ehee"er, eewKecyee, JeejeCemeer

30. ieefCeleced
eLeceb eMvehe$eced
100
mebkejefJeMues<eCecedmebkejeueme
Heueeefve
(Functions of a
complex variable)
ketmeer-jerceeve-meceerkejCeced,
JewMuesef<ekeb
Heueb
(Analvtical Functions)
kegMeerecese:
mebkejeCeeceJekeuevecevegkeuevee
(Differentiation
and
Integration
of
a
Compiex)

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

25

kegMesjvegkeuemet$eced, kegMeersuejesCee:, MetveeEJevog: (Zero point),

DehetCe&efyevog:
(Singular point)
vescevegkeueveced
(Contour
integration)~ .
efleereb eMvehe$eced
100
ef$eefJemleejeree
peeefceefle:yesuejefeleef$eefJemleejerepeeefceles:
(Ceordinate

Geometry

of

three

Dimensionsby

Bell)

(Deeefolees oMeeOeeee:)
le=leereb eMvehe$eced
100
keCeeveeb ieefleMeem$eced, mejuejsKeeeflcekee ieefle:, Skemeceleueeree
ieeflee&$e lJejCeb efmLeje#emeceeveevlejced, SkeOejeleueeree ieeflee&$e lJejCeb
efmLej-efyevogefoked otilJeevegheeleer e, kesheuejme enieefleefveecee:,
mheMeeaeceefYeuecyeereb e lJejCeced, DeJejesOekeceeOeces ieefle:,
ef$eefJemleeefj<eg ieefle:~
elegLe eMvehe$eced
100
Yeejleerepeewefle<ecedefmeevleefMejesceCesie&efCeleieesueeOeeeew

31. efmeevlepeewefle<eced
eLeceb eMvehe$eced
100
enueeIeJeme heeleejemheerkejCeevlees Yeeie: (meesheheefeke:)
efleereb eMvehe$eced
100
enueeIeJeme ef$eeMveeefOekeejceejYe mete&enCeeefOekeejevlees Yeeie:
le=leereb eMvehe$eced
100
efmeevleleJeefJeJeskeme efyecyeeefOekeejceejYe evenCeeefOekeejevlees Yeeie:
elegLe eMvehe$eced
100
efmeevleleJeefJeJeskeme mete&enCeeefOekeejceejYe ceneeMveeefOekeejevlees Yeeie:

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

26

efveoe|Mekee

32. Heefuelepeewefle<eced
eLeceb eMvehe$eced
100
heemJeje:, ueIegheejeMejer JewefMeemeefnlee
efleereb eMvehe$eced
100
ye=noddJeemlegceeuee
le=leereb eMvehe$eced
100
ye=nlmebefnleeee: hetJee&x 1-12, 21, 47, 50 DeOeeee:
elegLe eMvehe$eced
100
ye=nlmebefnleeee Gejex 52-55, 56, 67, 69 79, 82,
95, 103 DeOeeee:

33. heeefue:
DeefveJeee&efJe<ees
eLeceb eMvehe$eced
efJemegefceiiees ceneerkeemeefnlees (9-16 efvesmecee$eced)
efleereb eMvehe$eced
(ke) OeccemebieefCe efeeghheeokeC[cee$eced
(Ke) DemeeefueveerefveoevekeLeeejkeLees

100
100
60
40

JewkeefuhekeefJe<ees
1. met$es
le=leereb eMvehe$eced
100
mebegeefvekeeemme meieeLeJeiieesceejmebege, efYekeKegveermebege,
yeeeCemebege, Jebieermemebege, Jevemebege, ekeKemebege, mekekemebege e~
elegLe eMvehe$eced
100
Kegkeefvekeeemme megeefveheeles (ceneJeiiees DekeJeiiees e)
DekeLeemeefnlees

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

27

2. efJevees
le=leereb eMvehe$eced
100
KevOekes ceneJeiiees Deeefolees JemmegheveeefekekeKevOehee&vlees
(DekeLeemeefnlees)
elegLe eMvehe$eced
100
(ke) eguueJeiiees-heemeeflekekeKevOekeb-meemeeflekekeKevOekecee$eced
50
(Ke) efYekeKeg heeefleceeskeKeb, eeeflecees#emet$eme DevemebmkejCew: men
leme legueveelcekeceOeeveced~
50

3. DeefYeOecces
le=leereb eMvehe$eced
ecekes DekeLeemeefnleced
elegLe eMvehe$eced
(ke) keLeeJelLeg eejcYele: 5 keLee: (DekeLeemeefnlee)
(Ke) OeelegkeLee (DekeLeemeefnlee)

100
100

34. eeke=le SJeb pewveeiece:

DeefveJeee&efJe<ees
eLeceb eMvehe$eced
(ke) heGceeefjeb efJeceuemetefjke=leced (1-5 meefvOe)
(Ke) Yeemekeeefueoemeeesvee&keeveeb eeke=leebMee:
(ie) kehet&jcebpejer (le=leerepeJeefvekee)
efleereb eMvehe$eced
(ke) heJeeCemeejmegeb kegvokegvoeeee&ke=leced (CeeCeeefneejer)
(Ke) mecceFmegebefmemesveke=leced (keeC[b 1-2)

100
50
30
20
100
50
50

Jewkeefuhekes efJe<ees
Jeie&: ke DeOe&ceeieOeereeke=leeiecee:
le=leereb eMvehe$eced
(ke) YeieJeF& (eLeceMelekeced)

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

100
50

28

efveoe|Mekee

(Ke) keuhemegeb (hetJe&heeref"kee)

elegLe eMvehe$eced
(ke) efJeMes<eeJeMekeYee<eced (1-100 ieeLee)
(Ke) heCnJeeiejCeeF (eLeceeglemkevOe-DeOeeveb 1-5)
elegLe eMvehe$eced
heeefleceeskeKeb oerIeefvekeees meeceeHeuemegeb e

50
100
50
50
100

Jeie&: Ke Meewjmesveereeke=leeiecee:
le=leereb eMvehe$eced
(ke) kemeeeheeng[megeb (cetuecee$eced)
(Ke) hejcehheheeemegpeesieervog (oesne 1-92)
elegLe eMvehe$eced
(ke) ieesccemeejpeerJekeeC[ced (ieeLee 1-100)
(Ke) PeeCeppePeeCeb (OeeveMelekeced)

100
60
40
100
50
50

Jeie&: ie ceneje^ereeke=leced DeheYebMemeeefnleb e

le=leereb eMvehe$eced
(ke) JemegosJeeEn[er (uecYeke 5)
(Ke) ye=nlkeLeekeesMe (keLee 1-5)
(ie) Jeppeeueiieb (Jeppee 1-4)
elegLe eMvehe$eced
(ke) heGceeefjG-mJeebYetke=leced (mebefOe 1-2)
(Ke) megobmeCeeefjG (eLece mebefOe)
(ie) OeCCekegceejeefjG (mebefOe 1-2)

100
40
30
30
100
40
30
30

Jeie&: Ie eeke=leeiece-heeefueefhekeeefve e
le=leereb eMvehe$eced
(ke) GejepPeeCeb (1-5 DeOeeveeefve)
(Ke) GJeemeeepPeeCeb Jemegveefvo (ieeLee 1-100)

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

100
50
50

Deeeee&-eLeceKeC[:

elegLe eMvehe$eced
(ke) oerIeefvekeees meeceeHeuemegeb
(Ke) efYekeKeCeer heeefleceeskeKeced

29

100
50
50

35. eeeervejepeMeem$eeLe&Meem$eced
eLeceb eMvehe$eced
keewefueereeLe&Meem$eced (heeceeefOekejCeeoceeefOekejCehee&vleced)
efleereb eMvehe$eced
Jeerjefce$eesoes JeJenejekeeMe:
le=leereb eMvehe$eced
(ke) Jesoevlemet$ecegeeJeefue:
(Ke) Yeeoerefhekee (efveefJeleevlee)
elegLe eMvehe$eced
(ke) keeJeekeeMe: (jmeekejCeevle:)
(Ke) cegeje#emeced (efJeMeeKeoeke=leced)

100

100
100
50
50
100
50
50

36. legueveelcekeoMe&veced
efJeMes<e:legueveelcekeoMe&vee$esYees
Jee_veereceefmle~

Dee*diueYee<eeee:

%eeveceefhe

heeeeeoMe&veced
eLeceb eMvehe$eced
100
DeeOegefvekeheeeeeoMe&vemesefleneme:
(oskeele&-efmheveespeeueeFyeefvelme-uee@ke-yeke&ues-ethe-keeC-neriesue)
hee"eevLee:
1. efnm^er DeeHe cee[ve& efHeueemeHeerHeeukesveJeie&:
2. S efnm^er DeeHe Jesmve& efHeueemeHeeryeer. jmesue~
3. heeeeeoMe&veced[e@. efJepeeMebkej eewyes~

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

30

efveoe|Mekee

meneekeevLee:
1. efnm^er DeeHe efHeueemeHeerSHe. efLeueer~
2. DeeOegefveke oMe&ve keer Yetefcekeeees. Sme. Sue. heeC[se~
3. DeeOegefveke heeeele oMe&ve kee Jew%eeefveke FeflenemepeieoerMe menee
eerJeemleJe~
efleereb eMvehe$eced

100

Oece&oMe&veced
Oece&oMe&veme heefjYee<ee, mJeheced, #es$eced, DeveefJe%eevew: men
mecyevOee~ Oece&me heefjYee<ee, Oecee&od Oece&oMe&veme Yeso: Oeceexlhees:
efmeevlee:~ Oeee|cekeeslevee, F&ejefJe<eekeefJeeejCee, DeMegYeme
meceer#ee, eleerkeJeeo: eleerkehetpee e~ Oeee|cekejnmeJeeo: oeMe&efvekeer
ef e~
YeejleereOece&<ee Oece&me mJeheced, MeeeeflekeeOeeje-ue#eCeced,
kece&keeC[ereOece&mJeheced, mebmkeejeCeeb mJeheced, ekeejee, peerJeves
mebmkeejme cenJeced, Oecex<eg mebmkeejmeeceb YeefJelegcen&efle ve Jesefle
meceer#eeeflcekee ef:~
hee"eevLee:
1. efHeueemeHeer DeeHe jsueerpevepeepe& iesueerJes~
2. MeeeleOece&oerefhekeece. ce. iebieeOej Meeefm$e-mebkeefuele~
meneekeevLee:
1. Oece&oMe&veSue-Sve. Mecee&~
2. ceeveJeOece&meejYeieJeeveoeme mebkeefuele~
3. efJeeOece&oMe&ve
le=leereb eMvehe$eced
100
(Deefmceved efJeeefJeeeuees meceefle efeeeflemewJe
efJe<eeme DeOeeheveb eMvehe$ee efJeOeeresles)

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

31

efmheveespee-MeejoMe&ves
hee"eevLee:
1. SefLekeme efmheveespee[yyet. Se. eFsvemecheeefoleced~
2. yeemet$eMeejYee<ecedeleg:met$eew, leke&heeoe~
3. ye=noejCeke-MeebkejYee<ecedelegLeexOeee:~
meneekeevLee:
1. eqmheveespee Fve o ueeF DeeHe JesoevleDeej. kes. ef$ehee"er~
2. efmemcme DeeHe Jesoevleheer. [eemeve~
DeLeJee
oskeele meebKeoMe&ves
hee"eevLee:
1. ef[mkeesme& Deeve cesLe[, ces[ersMevme DeeHe Hem& efHeueemeHeer SC[
o eEeefmehegume DeeHe efHeueemeHeer[skeele&me DeebiueevegJeeo:~
2. meebKeleJekeewcegoer
elegLe eMvehe$eced
100
(Deefmceved efJeeefJeeeuees meceefle efeeeflemewJe efJe<eeme
DeOeeheveb eMvehe$ee efJeOeereles)

yeke&ues-eesieeeejes efJe%eeveJeeoe

hee"eevLee:
1. megyevOegke=le-efJe%eefhlecee$eleeefmeef: (cetuecee$eced)
2. %eeveefmeevleeefvkee
meneekeevLee:
1. eesieeeej DeeFef[eefuepceS. kes. epeea~
2. Jeke&ues me*den:Sme. Sue. heeC[se~
DeLeJee
keeC-meew$eeefv$ekeyeewoMe&ve%eeveceerceebmee

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

100

32

efveoe|Mekee

hee"eevLee:
1. Meg yege f ceerceebm eekeeC~
2. veeeefyevog:, Oeceexejeoerhemeefnle:~
meneekeevLe:
1. efeerke DeeHe FefC[eve efjeefuepce[er. Sve. Meem$eer~
DeLeJee
uee@kehetJe&ceerceebmee-veeeoMe&ve-%eeveceerceebmee
e

100

hee"eevLee:
(ke) ceeveJeere%eeveefJe<eekeMeem$eeJeleej: mebmke=leevegJeeo:
(Smes kevmee\veie t etceve DeC[jmweE[ie-ueeke)
(Ke) ceerceebmeeoMe&ves-Meem$eoerefhekeeee: eLecesOeees leke&heeo:~
(ie) meYee<eb meJeee|lekeb leelhee&erkeemeefnleb veeeoMe&veme
eceeCeefveheCeced~

37. Yeejleere-efJeee-mebmke=efle:
eLece-eMvehe$eced
1. $e+iJeso-Yee<eYetefcekee~
2. Gheefve<eled (F&Me-kesve-eMveesheefve<eled)
3. efveeced (eLece-keeC[ced)
efleere-eMvehe$eced
1. efmeevlekeewcegoer (keejkemeceemeekejCes)
2. heefjYee<esvogMesKej: (1-15 heefjYee<ee)
3. hejceueIegceeg<ee

100
40
40
20
100
30
35
35

le=leere-eMvehe$eced
1. JesoevleheefjYee<ee (ele#e-DevegceeveKeC[s)
2. veeeheefjYee<ee (eLeceesOeee:) JeelmeeeveYee<emeefnlee

100
50
50

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

elegLe&-eMvehe$eced
1. keeJeekeeMe: (1-5 Guueemee:)
2. ce=keefkeced
3. mebmke=leMeem$eeCeeb (JeekejCe-meeefnle-voesefJeefeeflehegjeCeoMe&veeveeb meeceevesefleneme:~

33

100
50
20
30

38. legueveelcekeOece&:
eLece-eMvehe$eced
100
Oece&me ue#eCeced, leecee&OeeefjlecetueevLeceeefele leefJeseveb,
ceeveJemJeheced, mebmkeejeCeeb efJeJeseveced, heg<eeLe&eleges leecee&Ceeb
efJeeeje:, hegvepe&vcemecyeefvOeefJeMJeemeefJeeej:, cees#emJeheefveCe&e:~
efleere-eMvehe$eced
100
1. Oeceexlhees:
mJeheced,
Deeefopeeeflele:
Oecee&Oe=lepeeleerveeb
mJeheJewefMeeced, Oeceex pevcele: heefjJele&vesve Jee? Oece&me
efJekeemeelcekeb mJeheced, Oecex heefj<keejme mecYeeJevee~
2. meveelevelees pewve-yeew-efmekeKe-mevle-Jew<CeJe-keyeerj-iegveevekemJeeceerveejeeCe-Deee&meceepehee&vleb efJekeemeefJeOes: heee&ueeseveced~
3. eermlelees efn kewLesefueke-DeeLeex[ekeme-eessmwv-leovegeeefeveeb
hesvkeessdme-mesJesvLe [s-SJeJeesmve, YeJeesnepe-efJesvesmespeeoerveeb
efJeeeje:~
4. cegncceole:
efMeee-megVeer-metHeer-JeneJeer-keeefoeeveDenceefoeeoerveeb efJekeemeeceme efJeeeje:~
le=leere-eMvehe$eced
100
Oece&: mebmke=efle: les<eeceevleefjkemecyevOee, Oecex<eg meeceeveveweflekeeleeeveeb meeOece JewOecee&ueeseveced, kece&keeC[sYe: meeceevemebmke=eflemLeeheveee efkeeled mJeheesheeoeveb heefjnjCeb Jee keleg Mekeeles~
owefMekemeceJeees meeceevemebmke=les: mJeheceghemLeeheefelegb Mekeeles ve Jee~

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

34

efveoe|Mekee

Oece&me
hejchejeyeeOes
Oece&Meem$emeceer#eeeeb
efkeeoefYeceefle:
efkeeoveefYeceefleesefle efJeJeseveced~
elegLe&-eMvehe$eced
100
Oeee|cekeevLeeveeb heefjee:, cetueeeslemeeb heefjee: leoOeevee~
ieewleceOece&met$eced, ieerlee, kegjeCeced, noerme:, efeefeeve-JeeFefJeue:,
efeefeeveefueeEJeie, efeefeeve-FefLekeme, heejmeer-pewve-yeew-efmekeKeeveeb
peerJeveefJeefOe:, Deeeeje~

39. Yee<eeefJe%eeveced
eLece-eMvehe$eced

100

Gelej OJeefveMeem$e
1. (De) DeJeOeejCeeYee<ee-Jeeked-ceefmle<keOJeefveMeem$e, OJeefveefJe%eeve, mJeefveceefJe%eeve, mJeve, mebmJeve, mJeefvece, mJej Deewj
Jeeve~
(ye) OJeefveefJe%eeve keer MeeKeeSB, Jeeiee, OJeveelceke
eefleuesKeve~
2. JeeegOeeje eefJeefOeeeB, OJeefveeeW kee JeieeakejCe, KeC[e Je
KeC[selej OJeefveeeB, DeeIeele, megj, yeueeIeele, Devegleeve,
oerIe&lee, Devlej (Accent, Pitch, Stress, Intonation,
Length, Junctive, Tone)~
3. eeefv$eke OJeefveefJe%eeve (mheske^eseece, hesueseseeHe, keeFceeseeHe),
mJeefveceere efJeMues<eCe kes efmeevle, OJeveelceke meceelee,
Jeeflejske, heefjhetjkeege, meenee&, meees keer mecehelee,
mJeefveceere DeYeeme~
4. heeefCeveere JeCe&meceecveee~
5. efmeevlekeewcegoermeefvOeekejCe (DeeYevlej-yeee)~
mevoYe&-evLe
1. mebmke=le Yee<eeefJe%eeveer. Jejes~

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

2.
3.
4.
5.
6.
7.

35

mebmke=le kee Yee<eeMeem$eere DeOeeveYeesueeMebkej Jeeme~

efmeevlekeewcegoerYeespeeroeref#ele~
The Descreptive Technique of Panini : Prof. V.N. Misra.
Phonetics : Conor.
A Course in Phonetics : Ladefoged.
Phonetics : K.L. Pike.

efleere-eMvehe$eced

100

heefJe%eeve SJeb Jeekee-efJe%eeve

1. DeJeOeejCeeSB, JeekejCe(JeekejefCeke efveece, heefJe%eeve,
Jeekee-efJe%eeve, heefJe%eeve Deewj JeekeeefJe%eeve ceW Devlej, hemehe-efheke, Jeekee, Jeekee kes Ieke leJe, efheeeW kes ekeej,
JeekeeeW kes ekeej)~
2. he Deewj efheeeW keer heneeve (DeYeeme), OJeveelceke Deewj heJew%eeefveke heefjefmLeefleeeB, heeefCeefve keer heJew%eeefveke keesefeeB~
3. heejcheefjke JeekejCe Deewj Jeekee, JeeiYeso, heed&me DeeHe mheere
(Parts of Speach)~ JeekeefjCeke keesefeeB, heJeie& (Form
class), veece, DeeKeele, Ghemeie&, efveheele, mekece&kelee,
Dekece&kelee, Deelcevesheo, hejmcewheo, GYeeheo, heejcheefjke
JeekejCe keer meerceeSB~
4. mebjeveelceke JeekejCe Deewj Jeekee, meceerheer mebjeke efmeevle,
Devle:ieeceer mebjevee, yeeeieeceer mebjevee, cetue mebjevee (Jeekee),
efJemleej mebjevee, mebjeveelceke JeekejCe keer meerceeSB~
5. mecyevOe JeekejCe (Relational grammer), mlejhejke JeekejCe
(Staratificational grammer), JeJemLeehejke JeekejCe
(Systematic grammer)~

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

36

efveoe|Mekee

le=leere-eMvehe$eced
100
1. DeLe&efJe%eeve keer DeJeOeejCee, DeLe&efJe%eeve efJe%eeve kes he ceW, keee
DeLe&efJe%eeve Yee<eeJew%eeefveke DeOeeve kee kesv-efJevog nw, ee
Deeveg<ebefieke (heefjOeere) efJe<ee nw~
2. MeyoeLe& mecyevOe, mebjeveelceke DeLe&efJe%eeve, leee|keke DeLe&efJe%eeve, oeMe&efveke DeLe&efJe%eeve, JeJenejelceke DeLe&efJe%eeve~
3. DeLe& keer OeejCee SJeb DeLe& kes ekeejDeJeOeejCeelceke DeLe&,
leee|keke DeLe&, meb%eeveelceke DeLe& ee DeefYeOeseeLe&, meeneee&Le&
(Association), OJeveLe& (Cannotative), Mewueeriele,
mevoYe&iele, cegneJejeiele, heee&eeLe&, efJeueesceeLe&, SkeeLe&~ DeLe&efJekeeme keer efoMeeSB, DeLe&-heefjJele&ve, DeLe&-mebkeese, DeLe&efJemleej, DeLe&-efJekeeme kee keejCe~
4. Jeekeeheoere-yeekeeC[ (MeeyoyeesOe)~
5. hejceueIegceet<ee (yeeweLe&-efJeeej)~
mevoYe&-evLe
1. Semantics : Laech Penguni.
2. The Meaning of Meaning : Ogdems Rechards.
3. Semantics : Frank Palmes.
4. Semantics : Ullman.
5. Semantics : Lyons.
6. DeLe&efJe%eeve Deewj JeekejCe-oMe&vekeefheueosJe efJesoer~
7. efnvoer DeLe&efJe%eevenjosJe Jeenjer~
elegLe&-eMvehe$eced
100

Yeejleere Yee<ee-Meem$eere efevleve

1. Yeejleere Yee<ee-Meem$eere efevleve keer DeJeOeejCee leLee Fmekee
ecegKe DeefYeue#eCe~

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

Deeeee&-eLeceKeC[:

2. Meyo keer DeJeOeejCeeveee-JewMesef<eke, meebKe, yeew, pewve,

Jesoevle, ceerceebmee, eesie~
3. MeyoeLe&-mecyevOeveweeefeke, JeweekejCe, yeew Deeefo~
4. efJeefYeVe meeefnefleke Deeueesevee efmeevleeW ceW Yee<ee-Jew%eeefveke
mevoYe& (OJeefveefmeevle, jmeefmeevle, Jeeesefe, jerefleefmeevle~
5. efJeefYeVe mebmke=le JeekejCe meceoeeeW kee heefjee (keelev$e,
Meekeeeve, pewvesv, meejmJele, cegKeyeesOe, nsceMeyoevegMeemeve)~
6. MeeyoyeesOeyeeweLe&e fJ eeej:~
mevoYe&-evLe
1. Yeejleere Yee<eeMeem$eere efevleveefJeeeefveJeeme efcee~
2. Foundation of Linguistics : K. Raja.
3. Systems of Sanskrit Grammer : Belualkar.
4. Yeejleere MeyooMe&veJe=<eYe emeeo pewve~
5. Yee<eeMeem$e keer hejsKeeGoeveejeeCe efleJeejer~

X : \ S H R E E J E E \ V I V A R N I K A/ M A K E U P/ F I L E - 4

37