Kallacha Oromiyaa Bara 24 Lakk. 2

Heerri keenya
buuura
haaromsa
keenyaati!
Oromiyaa
Bara
Bara 24
23

Lakk. 2
19
Bitootessa
2008
Lakk.
Sadaasa88 bara
bara 2009
GatiinGatiin
qar. 1 qar. 1
Biyyeen asidiin
Namoota misoomaaf qabiyyeesaaniirraa
kaafaman fayyadamoo taasisuuf hojjetamaa jira faalame yaalamaa jira
qindaawaan hojjetamaa akka jiru Ejensiin
Dhimma Hawaasa Misoomaaf Kaafamuu
Oromiyaa beeksise. beenyaa madaalawaa
tae argatanii
Daariktarri Olaanaan Ejensichaa Obbo
Abrahaam Fireewu bara 1985 irraa
eegalee
naannichatti
piroojektoonni
misoomaafi dhuunfaa balinaan hojii keessa
seenuusaaniitiin wal qabatee akkasumas
immoo fedhii misoomaafi invastimantii
dabalaa dhufeen hawaasa qabeenyasaarraa
kaafamuuf beenyaan kaffalamaa ture gatii
lafaa qofa. Kunimmoo hawaasa balaa
sababa kanaan kaafamu miidhaa tureera
jedhan
Obbo Abrahaam Fireewu

Ibsaa Xurunaatiin
Naannoo Oromiyaatti namoota sababa
misoomaa adda addaatiin qabiyyeesaaniirraa

kaafaman fayyadamoo akka taaniif hojiin
Hawaasichi lafa dhabuurrayyuu jireenya

hawaasummaa baroota hedduuf ittiin
bulaa ture, madda galii, aadaa, duudhaafi
hamileesaallee isa dhabsiisaa turuu
akkasumas qabeenya sirriitti safaruu
dhabuu, akkaataa kaasuurratti hubannoo
hawaasichaaf uumuun laafaa tauu, osoo
beenyaa hin kaffaliin kaasuu, beenyaarraa
qooddachuu,
eeranii, kanarraa kauun
qisaasamaafi
Gara fuula 14tti
Kutaa qophiitiin
Oromiyaa keessatti Lafa hektaara mil.1.8
biyyeensaa asidiin faalame yaaluuf
hojjetamaa akka jiru Biiroon Qonnaafi
Qabeenya Uumamaa Oromiyaa beeksise
Naannoo Oromiyaa
aanaalee 287
keessatti lafti hektaarri miliyoonni 1.8 tau
biyyeensaa asiidiin miidhamuun oomisha
argamuu dandau waggaa waggaan hirisaa
dhufuusaa ragaaleen ni mulsu. Lafa biyyee
asiidiin miidhame keessaa hektaarri kuma
500 hanga hektaara kuma 600 tau garmalee
miidhaamuunsaa waan hubatameef fala
hatattamaa akka barbaadu biirichi ibseera.
Biyyeen kun miidhamuu kan dandae
baayina
roobaarraa
kauun
waan
taeef albuudonni garaa garaa oomisha
midhaaniitiif
barbaachisan
bishaaniin
dhiqamuun biyyeen gara asiidiitti waan
jijjiirama dhufeef akka taes hubachiiseera.
Biyyeen asiidummaa qabu kun godinaalee
gara Lixaatti argaman keessatti roobni
jioota dheeraaf osoo walirraa hin citiin
waan roobuuf daran hammaataadha. Kana
hambisuuf Biirichi tooftaalee adda addaatti
Gara fuula 14tti
Geggeessitoonni jalqabaa kumni 14 ol taan

Piroojektoonni qar.mil 112 oliin
hojjetaman hawaasa fayyadamaa taasisan mariifi gamaaggama haaromsaa geggeessaa jiru
Damee Mulaatuutiin
Naannoo
Oromiyaatti
haaromsa
gadifageenyaa ganna darberraa eegalee
hoggansa olaanaa waliin, tibba darbe ammoo
hoggansa giddu galeessaa waliin taasifame
milkaainaan xumuramuusaafi sadaasa 6 bara
2009 irraa eegalee hoggansi jalqabaa kuma
14 ol taan mariifi gamaaggama haaromsaa
gaggeessaa jiraachuu Biiroon Dhimmoota
Kominikeeshinii Mootummaa Naannichaa
beeksise.
Obbo Abrahaam Biraanuu

Masfin Tasfaayeetiin
Godina Shawaa Kaabaa Aanaa Waacaaletti rakkoolee hawaasdinagdee ummata aanichaa furuuf piroojektoonni garaagaraa
qar.miliyoona 112 oliin hojjetaman
Gara fuula 14tti
hawaasa kuma torbatti siqu fayyadamaa
Hogganaan Biirichaa Obbo Fiqaaduu

Tasammaa akka jedhanitti, kaayyoon
haaromsa kanaa haaromsa waggoottan 15nan
haraa gaggeeffameen haala qabatamaa yeroo
sana turerratti hundaauun gaggeeffamee
ture jijjiirama qabatamaa guddina dinagdee
dijitii lamaa galmeessuun dandaaameera.
Kunis sirna mootummaa misoomawaafi Obbo Fiqaaduu Tasammaa
dimookiraatawaa
hordofuun
tarsiimoo sanaan booda baeen ummata hirmaachisuun buaaleen gama
misooma magaalaafi baadiyyaa haaromsa misooma diinagdee, hawaasummaafi
Gara fuula 14tti
Fuulawwan keessaatti
Seenaa Gaazexeessaa. . .
Gaazexeessaa Kumaa Idaee Waxabajjii

12, bara 1927 Abbaa isaanii Obbo Idaee
Yaaddeechaafi haadha isaanii Adde Dastaa
Cuqqaalaa irraa magaalaa Duukam Ganda
Xaddachaa jedhamutti dhalatan.
Fuula 5
Bittaafi dhabamsiifni. . .
Naannicha keessatti qabeenyawwan tajaajilaan
ala taanii waggoota dheeraa furmaata dhaban
mootummaa
naannichaatiin
xiyyeeffannoo
argatanii, Ejensii Bittaafi Dhabamsiisa Qabeenya
Mootummaatiin fala akka argatan taeera.
Fuula 9
Milkaaina ittisa dhibee. . .
Dhibeewwan daddarboo sadan jechuun Busaa,

Daranyoo sombaa(TB)fi HIV/AIDsii keessaa tokko
kan tae dhibeen busaa, nama tokko irraa gara nama
biraatti kan daddarbu tauun ni beekama.
Fuula 13
Biyya heeraafi seeraan bultuu keessatti olaantummaa seeraa kabajichiisuun dirqama mootummaafi ummataati!
Kallacha Oromiyaa
Sadaasa 8 bara 2009
Mira dhadhabbii hanbisuuf
Guddataa Dhaabasaa
Ati naaf
jiraadhu!
Ibsaa dukkanaa
ifa jiruu hundaa
Jaallatamaa namaa
Abbaa seenaa guddaa
Hojiin kee baayyeedha
Kam himeen kam dhiisaa?
Qaroomina addunyaaf
siI buuurrisaa
Nama homaa hinbeekne
Barsiisee sirreessa
A B C D jedhee qubbee
lakkoofsisa
Akkanaan gargaara
Biyyasaafi lammiisaa
Atumti jiraadhu

Baayyadhu barsiisaa
Abbaa seeraa taee
Kan lammii gargaaru
Hakiima kan taee
Lammiisaa hedduulee duarraa baraaru
Siidha buuurri

Jiraadhu barsiisa
Abdii biyyaa
tauu kee barreetii
Hinfixu barsiisaa
Hojii kee himeeti
Seenaa hedduu qabdaa
Ati abbaa seenaati
Utubaa jireenyaa
Burqaa qaroominaa
Miidhagaa miaawaa
Hojiinisaa dammadhaa
Baayyiseen jaaladha
Barsiisaa koo tiruu
Addunyaa kanarraa
Kan akka kee hinjiru
Baayyeen qaqqabadhe
Waanta baayyee isarraa
Dukkana doofummaa
Dhabamsiise narraa
Ana qofaa miti
Addunyaa hundarraa
Maqaa keetiif malee
Silaa doomnee jirra

Daandii jiruu kiyyaa
situu na garsiise

Jireenya koo haraaf
buuura naa buuse

Akka haadhaafi abbaa
Isatuu nuuf tae

Amala barataa
Hundumaa dandaee

Barsiisee qaljeelchee
bakka guddaan gahe

Onnee koo keessaayi
Kanin si jaalladhu

Danuudha barsiisaa
Kabajnin siif laadhu

Hammtuun si hin argiinii
Ati naaf jiraadhu
Sukkaaree Galaalchaatiin
Mukuu bauuf
Saree huqqattuu tokkotuu ture.

Sareen kun guyyaa tokko beeloftee
nyaata barbaacha daandiirra deemuu
eegalte.Utuma karaarra deemaa
jirtuus leenci karaatti itti dhufe.
Sarattiinis
sodaattee
Akkam
jirtu abbaa jajanii? jettee nagaa
gaafatte. Leencichis deebisee Maal
jedhanii na jajanii? jedhee gaafate.
Sarattiinis Saree huqqattuu hin

nyaattu jedhanii si jajani jettee
deebifteef. Leencis ishee nyaachuu
barbaadee tureeyyuu Kun kan
ciisanii kolfani jedhe.Sareenimmoo
jalaa bauu barbaaddee Kuni kan
dhiisanii sokkani jettee harkaa
baatee imalashee itti fufte jedhama.
Mammaaksa
Qoonqoofi hookkoon gara ofiitti harkifti

Maqaa baduurra mataa baduu wayya
Kan garaa malee kan maqaa yoom na dhibe jedhe waraabessi
Ija keessa agartuun jirti
Funyaan rukkunnaan iji boossi
Haadha ilaalii intala fuudhi
Nan tolaattin tortore jette mulluun
Gaabbiifi eegeen booda deemiti
Kan bofa jiile quncee dheessa
Boor hinbeekneen qoda-bukoonshee sagal
Jireenyi?
Gammachuudhaa - hirmaadhu
Gadaafi qorumsaa - obsi
Rakkinaa - dandai
Kaayyoodhaa-bakkaan gai
Karooraa- fiixaan baasi
Kallattiidhaa-faana bui
Dorgommiidhaa- injifadhu
Yeroodhaa - itti fayyadami
Qabsoodha-hin moamiin
Carraadhaa itti gammadi
Waajjira Dhimmoota
Kominikeeshiinii Aanaa
Boojjii Dirmajiirraa
Gammachuu Olaanii, Wallagga Bahaa, Aanaa Eebantuurraa
Waaee barmaatilee dubartootaafi. . .
adabaman seera yakkaa keewwata 569 jalatti

tumamee jira. Seerri yakkaa keewwanni 566
qaama saalaa dubartii hodhuun yakka nama
gaafachiisu tauusaa tumee jira.
Namni gochaa kana raawwate balleessaadha

jedhame hidhaa cimaa waggaa 3-5tiin
adabama. Keewwata xiqqaa lama jalatti
immoo sababa gochaa kanaan miidhaan
qaamaa ykn fayyaa kan gahe yoo tae
namni gochicha raawwatee argame hidhaa
cimaa waggaa 5-10tiin akka adabamu ibsee
jira. Yakki dhanna qabaa ijoollee dubaraa
naannoo baadiyyaa jiranirratti balinaan
raawwatamaa akka jiruufi dubaroonni
magaalaa jiraatanirrattis akka raawwatamaa
jiru qoannoowwan adda addaa ni mulisu.
Gocha baayinaan raawwatamaa jiru kana
keessaa garuu baayee muraasatu seeratti
dhihaachaa jira. Fakkeenyaafis, ragaawwan
waggoota shanan darbanii yommuu ilaallu
bara 2004tti 84, bara 2005tti 42, bara 2006tti
48, bara 2007tti 34, bara 2008tti 55 dha.
Kanarraas waanti hubatamuu qabu miidhaan
dubartootarra gahu seeratti dhihaachaa kan
hin jirreefi hirmaannaa nama hundaas kan
barbaadu tauudha.
Mootummaan
Naannoo
Oromiyaa
barmaatilee dubartootarratti rawwatamuun
miidhaa lubbuu, qaamaa, faayyaafi hamilee
geessisan kana ittisuudhaaf hubannoo
hawaasaa jijjiiruurratti xiyyeeffachuudhaan
hojiiwwan hedduu hojjechaa tureera, ammas
hojjechaa jira.
Keessattuu Biiroon Haqaa Oromiyaa
hawaasni balaan mirga dubartootaa
beekee
barmaatilee
dubartootarratti
raawwatamanirraa akka of qusatuuf
mirga dubartootaafi yakkoota isaanirratti
raawwatamanirratti
hawaasa
balaaf
hubannoo seeraa kennaa tureera.
Akkasumas, namoota seera cabsuun
dubartootarratti yakka raawwatanii argaman
qaamolee haqaa biroo waliin tauun seeratti
dhiheessuun adabbii isaan barsiisuufi
namoota biroo akeekkachiisuu dandau itti
kennisiisaa tureera.
Barmaatilee dubartootarratti raawwataman

hambisuuf hojii hedduun hojjetamullee
dhanna qabaa dubartiifi gaaelli umirii
malee
dubartootarratti
raawwatamuun
miidhaa lubbuu, qaamaafi fayyaa yemmuu
geessisan balinaan mulatu. Kanaafuu,
qaamolee dhimma kanarratti qooda qaban
waliin qindaauudhaan sosochii ummataatiin
gochaalee kana dhabamsiisuun tasa
dagatamuu hin qabu.
Hanqinaalee kanaaf sababa taan
Rakkoolee
kana
hambisuuf
seerota
rogummaa qaban baasuurraa kaasee hanga
hojiirra oolchuutti, hubannoofi sochii
hawaasaa cimsuuf hojiin hin tufatamne
hojjetamus ammas hanqinaaleen tokko
tokko jiraachuun ilaalameera. Isaan keessaa
gurguddoon; hojiiwwan ilaalcha hawaasaa
jijjiiruuf hojjetaman gahaa tauu dhabuu.
Ilaalchi hawaasni barmaatilee boodatti
hafoo miidhaa geessisanirratti qabu gadi
aanaa tauu (haala barbaadamuun jijjiiramuu
dhabuu). Kunis barmaatilee kana ittisuufi
namoota gochaawwan kana raawwatan
seeraatti dhiheessuuf hawaasni tumsa
barbaachisu taasisuu dhabuu. Qaamoleen
haqaa haala barbaadamuun barmaatilee
kana ittisuufi namoota gochaawwan kana
raawwatan seeratti dhiheessuu dadhabuu.
Ogeessonni qaamolee haqaa barmaatileen
kun raawwatamanii yeroo dhufan aadaadhaan
liqimfamuun akka yakkaatti ilaaluu dhabuu.
Adabbiin seera yakkaa keessa gaaela umirii
maleefi dhanna qabaa dubartiitiif taae gahaa
tauu dhabuudha.
Kallattii qabatamuu qabu
Dubartoonni qaama hawaasaa kam caalaa
namoota barmaatilee boodatti hafoo miidhaa
adda addaa geessisaniif saaxilamanidha.
Dhanna qabaan dubrtiifi gaaelli umirii malee
mirga namoomaafi bilisummaa dubartootaa
garmalee kan sarbanidha.
Mirgi dubartootaa heera mootummaatiin
eegumsa argatee, yakkoonni isaanirratti
raawwatamanis
adabbiisaanii
wajjiin
tumamanii mootummaan hojii hedduu
Haaromsi Itoophiyaa ijoollee biyyaan!
hojjechaa
kan
jiru
yoo
taeyyuu
gochaawwaan farra namoomaafi barmaatilee
boodatti hafoo miidhaa geessisan qaamolee
adda addaatiin yeroo dubartootarratti
raawwataman balinaan ni mulatu.
Barmaatilee dubartootaafi daaimmanirratti
raawwatamuun miidhaa geessisan kana
ittisuufi namoota yakkoota kana raawwatan
seeratti dhiheessuun olaantummaa seeraa
mirkaneessuun irra jireessaan gahee
mootummaa taus hirmaannaan hawaasa
balaa,
dhaabbilee
miti-mootummaa,
dhabbilee gargaarsaa, amantaafi kan jaarsolii
biyyaa waan barbaachisuuf qaamni dhimmi
ilaallatu hunduu tumsaafi deggersa isarraa
eegamu taasisuu qaba.
Miidhaa
lubbuu,
qaamaafi
fayyaa
barmaatileen
kun
dubartootaafi
daaimmanirraan gahan hawaasa balaa
hubachiisuudhaan hawaasni dhanna qabaa
dubartiifi gaaela umirii maleerraa akka of
qusatu, akka balaaleffatuufi barmaatileen
kun raawwatamanii yommuu argaman
saaxiluudhaan seeratti akka dhihaatan tumsa
gochuu qaba.
Akkasumas, dubartoonniifi daaimman
mirgasaanii beekanii falmachuufi sarbamuu
mirgasaanii gara qaamolee seeraatti akka
dhiheeffataniif
bar-maatilee
boodatti
hafoorratti hubannaa balaan kennamuufii
qaba.
Keessatti
immoo
miidiyaalee
fayyadamuudhaan miidhaa barmaatileen
kun dubartootaafi daaimmanirraan gahan
hawaasa beeksisuun murteessaadha.
Qaamoleen haqaa qindoomina cimaan
hojjechuun namoota seera cabsuudhaan
dubartootaafi daaimmaanirratti barmaatilee
kana raawwatan sioominaan seeratti
dhiheessuun akka isaanirraa barataniifi
namoonni biroollee akka irraa of eeggatan
taasisuu qabu.
Adeemsa Hojii Dhimmoota
Kominikeeshiinii MootummaaBiiroo
Haqaa Oromiyaatiin
Sadaasa 8 bara 2009
Kallacha Oromiyaa
Faaksii 011-554-18-14
Bara 1986 hundeeffame

Torbanitti al tokko guyyaa Kamisaa,
Biiroo Dhimmoota Kominikeeshiinii Mootummaa Naannoo Oromiyaatiin maxxanfama
Qindeessaafi Gulaalaa Olaanaa

Warquu H/Gabrieel :

Bil. 0115541808
Gulaalaafi QopheessaaOlaanaa

Addunyaa Hayiluu
Bil. 0115541807
Leyiaawutiifi Dizaayinii
Yewubnesh Kabbadaa
Taaddalach Zarihun
Hordoffii Toannaa Raabsaafi

Gurgurtaa
Zawudinash Asnaaqaa
Beeksisa
Daraartuu Beekumaa
Lakk. Saan. Pos. 8741 E-mail kellechaoromiya@gmail.com Website : http://www.oromiacom.gov.et Face Book:kellecha Oromiya Finfinnee Oromiyaa
Dubbii Ijoo
Dhimmoota biyyaarratti
murteessaan ummatadha
Biyyoota hedduu keessatti geggeessitoonni biyya kan bulchan bakka buummaa ummanni
filannnoo kallattiifi al kallattiin karaa bakka buootasaan argachuunidha. Haaluma kanaan
abbaan aangoo ummatadha.Buuuruma kanaan guddina dinagdeefi,hawaasummaa
,bulchiinsa gaariifi dimookiraasii ummata mootummaa hundeesseef dhugoomsuun
amaanaafi ergama ummanni muudamtootaaf ykn bakka buootaaf kennamanidha.
Hojiilee kunneen akka raawwataniif kaabinee gahumsa, beekumsa bua qabeessummaafi
aantummaa ummataa gonfatan qulqullinaafi eeggannoo guddaan hundeessuun
barbaachisaadha.
Gaggeessa quuqama qabu muuduu cinaatti qabsoo hoinasaa eeggate araarama tokko
malee idileessuun dhaabniifi mootummaan dhaaba kanaan geggeeffamu imaanaa
ummataa kana galmaan gahuuf carraaqinaan hojiileen marti akka milkaaan nagaafi
tasgabbiin biyyaa akka mirkanaau amanamaadha.
Haatau malee, geggeessitoonni,caasaaleen bulchiinsaa, hojjetoonni mootummaa muraasa
taan warraaqummaasaanii akka eeggatanii geggeessan tauu dhabuusaatiin,loogiin
hojjechuun, firoomaan,gosaafi sanyiin walfilachuun walitti dhufeenya faayidaaleetiin
walhidhuun ergamaafi amaanaa ummataa dagatanii ummata dura duroomuuf
carraaqamaa tureera. Rakkooleen bulchiinsa gaarii, kiraa sassaabdummaa,
buuuraalee misoomaatti walqixa fayyadamuu dhabuun, dhiphummaa,oftuulummaa,
maxxantummaan dagaagee tureera. Gaaffiifi komiin ummataa futtaee bahee fincila badii
lubbuu,mancaatii qabeenyaa,miidhaa qaamaa qaqqabsiiseef sababa taeera.Keessattuu
Saboonni sablammoonniifi ummatoonni naannolee Oromiyaa Amaaraafi kanneen biroos
balaawwan kanaan kanneen gaagaamanidha.
Rakkoolee kana buuuraan dhabamsiisuun gaaffiifi komii ummataa deebisuun filannoo
keessa kan galu otoo hintaane dirqamadha.Haaluma kanaan dhaabni biyya bulchaa jiru
haaromsa gadifageenyaan geggeessuun of haaromsuuf sochiilee erga eegalee kunoo
jioottan lakkaaamaniiru. Haalli irra jiramu kunis abdachiisaadha. Kunis geggeessitoonni
aantummaa ummatummaa, beekumsa,dandeettiifi bua qabeessummaan madaalamanii
akka aangaan taaa jiru.Haalli kunis seenaa biyya keenyaa keessatti yeroo jalqabaaf
akka tae ragaalee seenaa qorachuun mirkaneeffachuun ni dandaama.
Ministirri Muummee Mootummaa Federaalawaa Rippaabiliika Itoophiyaas
kaabineewwansaanii haarawa madaallii eeraman kunneeniin dhiyeeffatanii mana
maree bakka buootaan raggaasifataniiru.Mootummaan naannoo Oromiyaas haaluma
walfakkaatuun kaabineen hundaa ol beekumsaan madaalamee dhiyaate Caffee
Oromiyaatti dhiyaatee raggaasifameera.Naannoleen Itoophiyaa biroos haaromsa
gadifageenyaan gaggeessuuf imala haaromsaa eegalaniiru. Haaluma walfakkaatuun akka
raawwatu kallattii addichi kennuun kan raawwatamu akka tautti eegama.
Hundaa ol jijjiiramni kaabineewwanii bifa hin baratamneen raawwatamaa jiru
buaa yaadamu fiduuf imala buuuraati.Haatau malee, jijjiiramni kun aantummaa
ummatummaa,bua qabeessummaan dabalamuu qaba. Kutannoofi beekumsi
geggeessitootaa jiru idaamee jijjiirama gama hundaan fiduu qaba waan taeef
muudamtoonni kunneen imaanaa guddaa kana akka bahuu dandaan amantaa ummataafi
mootummaa argataniiru.
Kanaafuu,geggeessitoonni haarawaa dhimmoolee biyyaarratti ummanni balaan
murteessaa tauusaa sirriitti beekuu qabu.Ummanni balaan abbaa aangoo tauusaa
fudhachuun filannoo osoo hintaane dirqamadha.
Waan taeef qaamoleen hawaasaa garaagaraa keessattuu dargaggoonni olola humnoota
aangoo siyaasaa argachuuf jecha biyya diiganii,nageenya ummataa booressaniif gurra
kennuu hinqabu.Mootummaaniifi dhaabni biyya oogganaa jirus gaaffileefi komii
ummataa kanneen akka rakkoolee bulchiinsa gaarii, kiraa sassaabdummaa,buuuraalee
misoomaatti walqixa fayyadamuu dhabuu,dhiphummaa oftulummaa ,maxxantummaafi
mankaraarsitummaa amantaalee hiikuun imala haaromsaa milkeessuuf hojjetaa
jiraachuu hubachuu qaba.Hojiileen kunneen hojiilee tibba tokkoo osoo hinaane hojii
ittifufinsaan tumsa ummataan hojjetamanudha. Ummanni dhimmoota biyyasaa ilaallatan
hundarrattuu murteessaa tauu hubatee sochiilee biyya ijaaruufi fayyadamaa isa taasisuuf
carraaqamu cinaa hiriiree tumsuus qaba.
Ajandaa
Fuulli kun dhimmoota siyaas dinagdee fi hawaasummaarratti
dubbistoonni yaada bilisaa isaanii kan ittikeenanidha. Fuula
kanarratti dhimmoonnibahaan ejjannoo qophii gaazeexaa keenyaa miti
Haaromsi A.W.U.I. balinaafi gadi

fageenyaan itti fufuun murteessaadha
Qabsoon farra sirna abbaa hirree wayita eegalame kaayyoon keenya inni buuuraa sirna farra
dimookiraasiifi waardiyyaa hiyyummaa qabsoo hidhannootiin barbadeessuu ture. Qabsoo
hidhannoo sana in jifannoon xumuramuun dandaaameera. Haatau malee, mootummaan
Darguu dinagdeefi humna namaa mara gara waraanaatti oofaa waan tureef kaazinaa duwwaa
dhiisee sokkuunsaa battaluma sana hubatameera. Haaluma kanaan, duwwaarraa kauun
imalli eegalame baayyee dadhabsiisaa, buaa baiin kan itti baayateefi obsa fixachiisaa ture.
Haa tauutii, rakkoolee yeroo sana mudatan hubachuun qabsoon misoomaa, nageenyaafi
dimookiraasii toora warraaqsa dimookiraasiitiin eegalamuu dandaeera.
Yaaiiwwan dhaabbatummaa A.D.W.U.In geggeessaa ture keessattis kaazinaa duwwaarraa
kauufi haalota rakkisoo boqonnaawwan qabsoo addichaa keessatti quunnaman adda baasuun
kallattii furmaataa kaauun irratti qabsaaaamaa dhufuusaatiin injifannooleen galmaayaa
dhufaniiru.Dhugaan kunis kaayyoo ummatummaa keenya fiixaan baasuuf gaee guddaa
gumaacheera. Kaayyoleen keenya buuuraan nageenya, misoomaafi dimookiraasiidha.Gaaffii
ummata keenyaa bara dheeraatis.
Haaluma kanaan, saboonni, sablammoonniifi ummatoonni qoodafudhatoota imala haaromsaa
qofa osoo hin taane fayyadamtoota taaaniiru.
Haaluma kanaan injifannoolee baroota qabsoofi injifannoo waggoottan 26n darbanii
keessaa tokko Sirna federaalaa ijaaramedha. Sirni kun, biyyoota akka Itoophiyaa saboonniifi
sablammoonni heedduun keessa jiraataniif filatamaadha. Nagaafi tasgabbii biyyaa akkasumas
fayyuummaa lamiilee mirkaneessuun misoomaafi dimookiraasii dhugoomsuuf sirni kun fala
filannoo hin qabnedha. Buuuruma kanaan, yeroo ceumsaa biyyi kun ni diigamti jechuun
yaaddaaamaa ture ,waraana dhuma hin qabnetti seenti jechuun dubbatamaa ture sun Sirni
Federaalawaa Dimookiraatawa Riippaabilika Itoophiyaa ijaaruun dandaaamuusaatiin biyyiifi
ummanni yaaddoo kunneen jalaa bauu dandaaniiru.Waraanni waliinii baroota dheeraaf
adeemsifamaa tures xumura argateera, buaaleen kunneen kan toora keenyaa Toora Warraaqsa
Diimookiraasiiti.
Kana malees, diinni byyaafi lammiilee keenya maraa hiyyummaa tauusaatti waliigaltee
uumuun duula farra hiyyummaa kallattii maraan eegaluufi injifannoo gonfachuun kan
dandaaames akeeka warraaqsa dimookiraasii hordofuunidha.Haaluma kanaan, buuuraaleen
misoomaa haala ajaaibsiisaa taeen diriirsuun dandaameera.Dhaabbileen tajaajila
hawaasummaafi dinagdee kennan gaaraa hanga dakaatti diriiruu dandaaaniiru.Ijaarsa
dandeettiirratti xiyyeeffachuun hojiilee hojjetamaniinis buaaleen boonsaa seenaa biyya kanaa
keessatti haala galmaaee hin beekneen galmaaeera. Waliigalaan guddinni dinagdee abbaa
dijitii lamaa siaayinaafi itti fufiinsaan galamaauu dandauusaa addunyaan ragaa baeera.
Tokkummaa heeddumina keessummeesse fedhiifi jaalalarratti buuuraae hundeeffachuu
dandeenyeerra.Haalli kunis, hundee dimookiraasii tauu dandaeera.
Toora warraaqsa dimookiraasiitiin buaaleen eeraman kunneen muraasadha.Imala haaromsaa
kanaan Itoophiyaan ijoolleeshee fayyaduu bira darbitee biyyoota ollaaf illee fakkeenya gaarii
tauu dandeesseetti.Nagaafi tasgabbii biyyoota ollaa cimsuu keessatti gaeen biyyi keenya
gumaachite biyyoonni addunyaa kanaa fakkeenyummaan eeraa jiru.Dhagaamummaan biyya
keenyaa akka dabalu kanneen taassisan keessaa tumsi nageenya biyyoota ollaaf goonuufi
guddinni dinagdee itti fufiinsaan galmeessine adda durummaan kanneen eeraman keessaati.
Dhimmoota armaan olitti eeraman akkuma jiranitti taee Mootummaaniifi paartiin biyya
bulchaa jiru A.D.W.U.I.n sadarkaa guddinaa amma irra gaaameen hudhaaleen akka isa
quunnaman qoranoowwan sadarkaalee garaagaraatti geggeessaa tureen mirkaneesseera.
Dhaabaafi caasaalee mootummaa keessatti aangoosaanii buaafi faayidaa dhuunfaatiif kanneen
oolchan mulachaa turuusaaniitiin rakkoolee bulchiinsa gaariifi kiraasassaabdummaaf
kaumsawwan gurguddoo taaaniiru.Ummannis mootummaa ofiif filatee aangeesse shakkuun
komiiwwan dhageessisuurra darbee fincilli ummataa iddoowwan garaagaraatti dhoee baeera.
Kanaafuu,hudhaalee kanneen akka rakkoolee bulchiinsa gaarii ,kiraasassaabdummaa,
aangoo ummtaa dhimma dhuunfaaf oolchuu,buuuraalee misoomaatti walqixa fayyadamuu
dhabuu,kkf hiikuun filannoo keessa kan galan miti.Kunis Haaroms A.W.U.I.n balinaafi gadi
fageenyaan eegale ittifufuun milkaainaan xumuruuf kutannoon hojjechuun murteessaadha.
Mahaammad Jamaal Magaalaa Ciroorraa.
Raawwii KGT 2ffaatiif tumsuudhaan haaromsa biyya keenyaa ni ariifachiifna!
Sadaasa 8 bara 2009
Kallacha Oromiyaa
Beeksisa
Caalbaasii Bittaa Meeshaalee
WMMD/Magaalaa Gindhiir feedhii seektaroottiin mootar

saayikilii maawnteen CC 150 mootar saayiklii maawnteenii
125 maashiina baayisaa raayizoo caalbaasii ifaatiin
waldorgomsisee bituu waan barbaaduuf ulaagaa asii gdii
kan guutan dorgomuu ni dandeesuu.
Ulaagaa barbaadamu
1. Gibira bara 2008 kan kafalee, heeyyama daldalaa isaa
kan haaromsiseefi Lakka.eenyummaa(TIN) kan qabu.
2. VAT galmaaaa kan tae
3. Meeshaalee ajajaman qulqulina, baayina, bifa
gaafatameen geejjiba isaatiin WMMD/M/Gindhiiritti
dhiyeessuu kan dandau.
4. dorgomaan injifataa tae erga waliigaltee mallateeseefi
ajajni bittaa kennamee booda guyyoota 10 keessattii
meeshaa dhiyeessuu kan dandau.
5. Heeyyama daldaala sirrii tae kan qabuufi kabachisaa
waligaltee %10 qarshidhaan ykn cheekii baankiin
mirkanaae qabsiisuu kan dandau.
6. sanda caalbaasii qarshii 100 kan hin deebine bituu
kun dandauufi kabachisaa caalbaasii Qar. 3000.00
qabsiisuu kan dandau.
7. dorgomaan dogomu dookmeenti ittin dorgomu
orijinalaafi footoo koppii poostaa adda addaatiin
samiindhaan saamsee dhiyyeessuu qaba.
8. dorgomaan dorgomu sanda bittaa irratti chaappaa,
mallattoo, lakk.bilbilaafi iddoo taaumsa isaa
guutuudhaan dhiyyeessuu qaba.
9. dorgomaa injifataadhaaf kaffaltiin kan raawwatamuuf
meeshaalee dhiyyessee haala ulaagaa lakk.3 irratti
ibsameen seektarootaafi koree caalbasiitiin fudhatama
yoo argate qofa dha.
10. dorgomaan sanada caalbaasii guyyaa beeksifni kun
Gaazexaa Kallacha Oromiyaatiin guyyaa maxxanfamee
bahe irraa eegalee guyyaa hojii 15 keessatti waajjira
ATG M/Gindhiirirraa bitachuu ni danda.ama.
11. sanduqnii caalbaasii kun guyyaa 10ffaa ganama saatii
3:00irratti cufamee guyyama sana saaatii 3:30irratti
iddoo dorgomtooni ykn bakka buaan argameetti
Waajjira Bulchiinsa Magaalaa Gindhiiritti ni banama.
12. dorgomtonii dorgoman sanada ittin dorgomaan irratti
bifa /model meeshaa/ yoo ibsu baatan gatiin isaaii
fudhatama hin qabu caalbasiin alaas ni taasifamu.
13. lakk. akkaawunti baankii daladala ithoopiyaa kan
Arsii
Aadde Moominaa Hajii

Magaalaa Asallaa ganda
11keessatti iddoo mana
jireenyaa
mirkinaaeef
qaban warqaan ragaa abbaa
qabeenyummaa
Lakk.
Kaartaa 9133/915/91 taeen
galmaaee naaf kenname
waan na jalaa badeef kan
biraa akka naaf kennamuu
jechuudhaan nu gaaftaniiru.
kanaafuu
namni
ragaa
kana arge ykn sababa
adda addaatiin qabadheera
jedhu yoo jiraate,beeksifni
kun bahee guyyaa 20
keessatti
akka dhiyaatu.
yoo dhiyaachuu baate ragaa
abbaa qabiyyee kan biraa
kan kennamuuf tauu ni
beeksifna.
EMM/Lafaa
Magaalaa Asallaa.
Baalee
qabuufi xalayaa fiduu kan dandau.

14. waldaan IMX dorgommii kana irratti hirmaachuudhaaf
qaama isa gurmeesserraa xalayaa deeggarsaa
dhiyeeffachuu qaba.
Hubachisa: waajjirichi carraa birraa yoo argatee
caalbaasichaa gartokkeedhaan ykn gutumaan guutuutti
haquuf mirga ni qaba.Odeeffannoo dabalataatiif lakk.
0912819434 . WMMD/Magaalaa Gindhiir.
Iyyataan Obbo Galataawu Hayilee mana jireenyaa maqaa
isaaniitiin Magaalaa Maliyyuu Burqaa ganda 01 keessatti
M2 250 irratti galmaaee jiru karaa bakka buaa isaanii Obbo
Gazzahaanyi Alamuutti gurguruu waan barbaadaniif, kan
mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti
yoo hin dhihaatiin gurgurtaan manaa kun kan hayyamamuuf
tauu ni beeksifna. Bulchiinsa Magaalaa Maliyyuu Burqaa.
Iyyattuun Aadde Yeshii Taaffasaa mana jireenyaa maqaa
isaaniitiin Magaalaa Maliyyuu Burqaa ganda 01 keessatti
M2 250 irratti galmaaee jiru karaa bakka buaa isaanii
Obbo Birhaanuu Lammaatti gurguruu waan barbaadaniif,
kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa
20keessatti yoo hin dhihaatiin gurgurtaan manaa kun kan
hayyamamuuf tauu ni beeksifna. Bulchiinsa Magaalaa
Maliyyuu Burqaa.
Obbo Abdulqaadiir Haajii Aanaa Diinshoo Magaalaa
Diinshoo ganda 01 keessatti mana daladalaa lafaa
kaareemeetira 100 irratti argamu ni gurguradha waan
jedhaniif kan mormuu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
bultii 20 dura kan hin dhiyaanne yoo tae hayyamni kan
kennamuuf tauu ni beeksifna. Bulchiinsa Magaalaa
Dinshoo.
Obbo Nugusee Kaffaaloo Aanaa Diinshoo Magaalaa Diinshoo
ganda 01 keessatti mana jireenyaa lafaa kaareemeetira 200
irratti argamu ni gurguradha waan jedhaniif kan mormuu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee bultii 20 dura kan hin
dhiyaanne yoo tae hayyamni kan kennamuuf tauu ni
beeksifna. Bulchiinsa Magaalaa Dinshoo.
Obbo Bayyanaa Gaashawu Aanaa Diinshoo Magaalaa
Diinshoo ganda 01 keessatti mana
jireenyaa lafaa
Aadde Saayidaa Abdusalamiifi Obbo

Sulxaan Suleemaan Mana Jireenyaa Maqaa
isaaniitiin Lakk. Kaartaa 884/01/2009 tae
irratti galmaaee Magaalaa Mattuu ganda 01
keessatti argamu Lafa balinni isaa Kaaree
Meetira 200 qofa irratti ijaaramee jiru Obbo
Ahimad Sayidiitti ni gurgurana jedhaniiru.
Kanaafuu akkaataa labsii liizii lafa magaalaa
Lak. 721/2004tiin jijjiirraan maqaa waan
raawwatuuf kan mormuu yo jiraate, guyyaa
beeksifni kun bahee irraa eegalee guyyaa 20
keessatti haadhiyaatu. EMM/Lafaa Magalaa
Mattuu.
Obbo Mahaammad Nuur She/Musxafaa Mana
balabal tokko Magaalaa Dambii keessatti
argamu Obbo Keeraddiin Hasaniifi Aadde
Yilfineshi Birruu irraa bitaadheera jedhaniiru.
Kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
hanga guyyaa 21tti haadhiyaatu.Bulchiinsa
Magaalaa Dambii.
Aadde Gannat Kabbadaa Mana Jireenyaa
isaaniitiin Magaalaa Mattuu ganda 01 keessatti
argamu Lakk. Kaartaa 972/01/2009 tae Obbo
Bisiraat Asaggiditti ni gurguradha jedhaniiru.

Dinshoo.
Obbo Abdurahamaan Gaashaawu
Aanaa Diinshoo
Magaalaa Diinshoo ganda 01 keessatti mana jireenyaa
lafaa kaareemeetira 200 irratti argamu ni gurguradha
waan jedhaniif kan mormuu yoo jiraate, beeksifni kun
bahee bultii 20 dura kan hin dhiyaanne yoo tae hayyamni
kan kennamuuf tauu ni beeksifna. Bulchiinsa Magaalaa
Dinshoo.
Aadde Naaimaa Huseen Aanaa Diinshoo Magaalaa
jireenyaa lafaa
Dinshoo.
Aadde Ruuqiyaa H/Aliyyii Aanaa Diinshoo Magaalaa
jireenyaa lafaa
jedhaniif kan mormuu yoo jiraate, beeksifni kun baahee
Dinshoo.
Obbo Aliyyii Abdii Fatoo Aanaa Agaarfaa Magalaa
Agaarfaa 01 keessa mana jiru ni gurguradha wana jedhaniif
kan mormuu yoo jiraate,beeksifni kun bahee bultii 20 dura
yoo hin dhiyaatiin hayyamni ni kennamaaf. Bulchinsa
Magalaa Agaarfaa.
Obbo Jimaa Sanbataa Aanaa Agaarfaa Magalaa Agaarfaa
01 keessa mana jiru ni gurguradha wana jedhaniif kan
mormuu yoo jiraate,beeksifni kun bahee bultii 20 dura yoo
hin dhiyaatiin hayyamni ni kennamaaf. Bulchinsa Magalaa
Agaarfaa.
Obbo Abdurazaaq Ahimad Bakka buaan obbo Mahaammad
Saanii Abdoo mana Daldalaa Maaalaa Gooroo ganda 01
keessatti maqaa isaaniitiin galmaaee KM2 200 irratti argamu
Obbo Miiftaa Sh/Kaliiliitti gurguruu waan barbaadaniif,kan
mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti
yoo dhiyaachuu baatee gurgurtaan manaa ni hayyamamaaf.
DMM/Lafaa Bul/Magaalaa Gooroo.
Iluu Abbaa Boor
Kanaafuu akkaataa labsii liizii lafa magaalaa

Lakk. 721/2004tiin jijjiirraan maqaa waan
keessatti haadhiyaatu.EMM/Lafaa Magaalaa
Mattuu.
Obbo Tashoomee Galataafi Aadde Birraatuu
Galataa Mana Jireenyaa isaaniitiin Magaalaa
Mattuu ganda 01 keessatti argamu Lakk.
Kaartaa 855/01/2059 tae Obbo Indaashaawu
Jooteetti ni gurgurana jedhaniiru. Kanaafuu
akkaataa labsii liizii lafa magalaa Lak.
721/2004tiin
jijjiirraan
maqaa
waan
keessatti haadhiyaatu. EMM/Lafaa Magalaa
Mattuu.
Obbo Tamaam A/Foggii Nagaheen mirriitii
lafaa bara 2000 ittiin fudhatan waan na jalaa
badeef kan biraa naaf haa kennamu jedhanii
iyyataniiru. Kan mormu yoo jiraate, beeksifni
kun bahee hanga guyyaa 21tti haadhiyaatu.
Bulchiinsa Magaalaa Dambii.
Obbo Taakkallinyi Guddataafi Aadde Almaaz

Damisee Mana Jireenyaa maqaa Obbo
Taakkallinyi Guddataatiin Magaalaa Mattuu
ganda 03 keessatti Lakk. kaartaa 222/03/2006
tae kaaree meetira 200 M2 irratti argamu
Obbo Seeqqataa Qanaaatti ni gurguranna
jedhaniiru. Kanaafuu akkaataa labsii liizii lafa
magalaa Lak. 721/2004tiin jijjiirraan maqaa
waan raawwatuuf kan mormuu yo jiraate,
guyyaa beeksifni kun bahee irraa eegalee
guyyaa 20 keessatti haadhiyaatu. EMM/Lafaa
Magalaa Mattuu.
Aadde Amiinaa Taaddasee mana balbala
tokko Magaalaa Dambii keessaa qaban Hajii
Huseen Sururiitti gurguradheera jedhaniiru.
kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun bahee
Magaalaa Dambii.
Aadde Samiiraa Nasiroo Mana balabal
tokko Magaalaa Dambii keessa qaban Aadde
Zulfaa Adamitti gurguradheera jedhaniiru.
Kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
Magaalaa Dambii.
Saboonni, sablammoonniifi ummatoonni misoomaafi nageenya biyyasaaniif wabiidha!
Sadaasa 8 bara 2009
Kallacha Oromiyaa
Abbabaa Ejjetaa
Seenaa Gaazexeessaa
Kumaa Idaèe
Gaazexeessitoota hangafaa afaan Oromoon
Raadiyoorratti hojjechuun daandii saaqan
keessaa tokko kan tae gaazexeessaa Kumaa
Idaee dhukkuba tasa isa Muudateen dhalatee
waggaa 83tti Fulbaana 25, bara 2009 bakka
dhalootasaa magaalaa Duukamitti duàan
addunyaa kana irraa boqochuunsaa kan
yaadatamudha. Sirni awwaalcha isaa waldaa
amantaa Ortodoksii Madihaaniaalamii achuma
magaalaa Duukamitti argamuutti bakka
maatiinsaa, firoottan, hiriyoonniifi jaalattoonni
isaa argamanitti Fulbaana 27, bara 2009
raawwate.
Gaazexeessaa Kumaa Idaee Waxabajjii
12, bara 1927 Abbaa isaanii Obbo Idaee
Yaaddeechaafi haadha isaanii Adde Dastaa
Cuqqaalaa irraa magaalaa Duukam Ganda
Xaddachaa jedhamutti dhalatan.
Gaazexeessaa
Kumaan
bara
jireenya
isaanii hojii gaazexeessummaafi kan biroo
keessatti hojjetanii dabran haala itti aanuun
qindeessineerra.
Dhalatee waggaa 7tti bara 1934tti mana
barumsaa Odaa Nabee Sadarkaa 1ffaa magaalaa
Duukamitti argamu seenuun barumsa isaa
hordofuu kan eegale. Barumsa Sadarkaa 1ffaa
erga yoo xumuru abbaan isaa gara magaalaa
Finfinnee deemuun akka baratu fedhii waan
qabaniif mana Barumsaa Liiseefi Alliaansi
Firaansi seenuun Afaan Faransaayi barachaa
barnootasaanii sadarkaa lammaffaas baratanii
xumuraniiru. Barnoota sadarkaa lammaffaa
akkuma xumuraniin bara 1944tti hojjataa mana
galmee taùun Bulchiinsa Godina Shawaa
Bahaatti qacaramuun hojjeteera.
mana galmee wayita hojjachaa turetti Kitaaba
Alaqaa Axima Goorgisiifi Alaqaa Taayyeen
waaee ummata Oromoo irratti barreeffaman
dubbisuuf carraa waan argateef hacuuccaafi
dhiibbaa ummata Oromoo irra gahaa jiru
hubateen quuqaan eenyummaa isa keessatti
uumame. Kanaan ossoo jiruu bara 1947tti
hogganaan isaa gara ministeera Eegumsa
Fayyaatti waan jijjiiramaniif gaazexeessaa
Kumaanis hogganaasaa waliin
mindaa
fooyyaàan gara ministeera Fayyaatti jijjiiramee
magaalaa Finfinneetti deemuun hojjateera.
Mana hojii kana keessa hojjechaa osoo jiruu
gaazexaa irratti barreessuun dandeettii keessa
isaa jiru mulisuuf carraa waan argateef
barreeffamoota adda adddaa
barreessuun
gaazexaaf ergaa ture. Itti fufiinsaan yeroo adda
addaa barreessuun danddeettiisaa caalmaatti
gabbifate.
Sirni gita bittoota nafxanyaa Afaan Oromoo
raadiyoo cabsa jechuun Afaan saba guddaan
dubbatamu kanaan akka hin tamsaane
dhorkuun hacuucaa yeroo turan sanatti biyya
keessatti Raadiyoo Afaan Oromoon tamsaasu
hundeessuun waan dadhabameef
biyya
Sumaaleetti sabboontonni Oromoo buufata

tamsaasa Raadiyoo afaan Oromoon tamsaasu
hundeessuun tamsaasuu eegalan.
Afaan Oromoo Raadiyoo cabsa jedhamee gita
bittoota ilmaan nafixanyaan olola afarfamaa
jiru akka hin cabsine itti agarsiisuun harkaa
fashaleessuu waan dandaaniif mootummaa
Hayila Sillaasee ummata kakaasanii kan
duraanii caalatti narratti fincilsiisu jedhaa
waan sodaateef afaan Oromoo Raadoyoo cabsa
jedhamaa ture sun hafee Hararirratti bara 1965
akka hundeeffamu heyyame. Afaan Oromoon
tamsaasa Raadiyoo
yeroo jalqabaatiif
mootummaan biyya keessatti bane kanarratti
gaazexeessitoota Raadiyoo afaan Oromoo
jalqabaa taanii yeroo sanatti hojjechaa warra
turan keessaa ammoo Gaazexeessaa Kumaa
Idaèe isa tokkodha.
Bara kana magaalaa hararitti tamsaasni
Raadiyoo afaan Oromoo yeroo banamuuf
heyyamamu dorgomee galuun hojjechuu eegale.
Tamsaasa Raadiyoo afaan Oromoo bara 1967
ammoo itti fufuun tamsaasni raadiyoo afaan
Oromoo magaalaa Finfinneetti hundeeffamuun
tamsaasuu eegale. Yeroo kana Kumaan
waayiltootasaa Haasim Adamfi Tamasgen
Gammadaafaa waliin tauun hojii hojjechaa
turan
gaazexeessitoota Afaan Oromoo
jalqabaa keessaa isaan tokko tauuisaaniitiin
seenaa guddina Afaan oromoo keessatti akka
yaadataman kan isaan taasisuudha.
Bara 1976 hanga bara 1982ttis Minsiteera
Beeksisaa damee Haraargeetti dhabbata
Raadiyoo Hararitti itti gaafatamaa tauun
hojjataniiru. Bara Mootummaa Dargiitti
Ayyaana Irreechaa sagantaa Raadiyoon
dabarsuu dandaàniiru. Haataù malee Waaèe
Ayyaana Irreechaa barreessuu isaaniitiif
gaazexaawwan hedduurratti mormiin irratti
dhiyaatus, ofirraa qolachuuf qalama isaan
waldhaansoo taasiseen injifannoon keessa
bahuu dandaeera.
Gaazexessaa Kumaa Idaee isaan kana turan
Afaan Ingiliffaa irraa kan Hiikame) fi
Hame Hamadaatu(
gumaachanii jiru.
) barreessuun
Kitaabolee barreesse keessaa Godoloo Firee Bisiluu Xiree

kan jedhu irratti eenyummaa isaa ibsuuf Kumaa zabiheer
Duukam jechuun mirgaafi eenyummaa sabaafi sablammoota
biyyattiirratti dhiibbaa sirna nafxanyaan irratti raawwatamaa
jiru karaa malaan guuttameen barreessuun ummanni akka
hubatu itti agarsiisuu dandaeera. Kitaabni Hame Hamadaatu
jedhu yeroo sanatti seenaa gooticha Oromoo Jeneraal
Taadasaa Birruu dhoksaan karaa itti ibsuu yaale tauus ragaan
arganne ni ibsa.
Mootummaan ADWUI yommuu aangoo qabatuutti
gaazexeessaa Kumaan soorama kan bahee jira. Haa tau
malee, haawii guddina aadaafi seenaa saba isaattiif qabuu
irran kan kae yeroo gabaabaaf kaffaltii tokko malee tajaajila
ogummaa kennaa tureera.
Gaazexeessaa Kumaa Idaee hanga lubbuunsaa Addunyaa
kanarraa boqottuutti aadaafi seenaan ummata Oromoo akka
dagaagee guddatuuf tattaaffiin inni godhaa ture ummata
Oromoo biratti bara baraan seenaa hin irraanfatamnedh.
Akkasumas siidaan Odaa Nabee Magaalaa Duukam keessatti
akka ijaaramuuf Ummataafi mootummaa waliin taùun sochii
taasisaniin ijaarsi Siidaa kanaa akka milkaauuf nama seenaa
guddaa hojjatedha.
Duàan boqochuu Ilma Hayla Sillaasee Liùl

Makonniin sababeeffachuun ibsi gaddaa
adda addaa gaazexaa irratti bahaa waan
tureef, gaazexeessaa Kumaan bakka buàa
paarlaamaa Godina Qeellam yeroo sanaa
Kan turan Qees Maammoo Corqaafi wellisaa
angafticha ummata Oromoo biratti kabaja
olaanaa qabu artisti Wasanuu Diidoo waliin Gaazexeessaa Kumaan ijoollee dhiiraa sagaliifi dubara Jaha
yeroo jalqabaatiif Afaan Oromootiin walaloo waliigala ijoollee 15 godhachuun jireenya hoaafi gammachuu
Gaddaa qopheessuun gaazexaa irratti akka qabu dabarsuu dandaeera.
bahu taasisaniiru.
Ummanni Oromoos gaazexeessaa ummatasaaf seenaa boonsaa
gaazexeessaa Kumaa Idaèe Afaan Amaaraan yoomiyyuu hin dagatamne hojjechaa ture kana dhabeera.
bara1952 irraa kaasee kitaabota bayèe Foonsaa biyyeen aguugamtullee seenaan raawwatee darbe
barreesseera. kitaabonni inni barreesses:bara baraan ni yaadatama, ni leellifama.
Godoloo Firee Bisiluu Xiree

Ekeraansaa daadhii haadhugdu, biyyeen isattaa salphattu
Duukam Baciisanyinnat
jenna!!
Yelij Tsabaay Abbaatuun masaay (kitaaba
Maddi Waajjira Dhimmoota Kominikeeshinii Mootummaa

Magaalaa Duukamiin
Hirmaannaan hawaasaa gurmaae milkaaina qabsoo farra malaammaltummaatiif murteessaadha!
Sadaasa 8 bara 2009
Kallacha Oromiyaa
Gujii
Obbo Bahaayiluu Dajanee mana jireenyaa

lakk. B.74-1134 tae rammaddii tajaajila
iddoo (Zoning) mana jireenyaa irratti
Bulchiinsa Magaalaa Adoolaa Woyyuu
ganda 01 keessatti argamu lafa balina
kaareemeetira 840 M2 irratti argamu Obbo
Mokonnin Gizaawutti waan gurguraniif
woligalteen akka raggauuf iyyannoo
dhiyeefataniiru. Kanaafuu, buuura labsii
liizii lafa magaalaa Lakk. 721/2004tiin
jijjirraa maqaa waan raawwanuuf qaamni
mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifni kun
bahee jalqabee guyyaa 20keessatti yoo hin
dhiyaatiin waliigaltee dhiyaate fudhannee
kan mirkanneesinuuf tauu ni beeksifna.
WMM/Lafaa Bul/M/Adoolaa Woyyuu.
Obbo Girmaa Isaatuu qabeenyummaa
isaanii kan tae mana jireenyaa lakk. kaartaa
1375/BMN/01/01 tae lafaa kaaree meetira
637 qabanirraa qoodanii Lafa kaaree
meetira 300 tau ganda 03 keessatti lakk.
manaa --- tae Obbo Diqinehi Buzaayyootti
gugureera jedhaniiru. kan mormuu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee hanga guyyaa
20keessatti akka dhiyaatu, yoo hin
dhiyaanne gurgurtaan kan mirkanaauuf
tauu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa
Nageelle.
Caalbaasii Ijaarsa
Pirojektii
Waajjira MMD/Bul/Magaalaa Shaakkisoo

Bara bajataa 2009 keessa ijaarsa pirojektii,
Sheedii iddoo oomisha waldaalee IMX fi
Booo Lolaa (Masonry drainage with rain
forced slab ditch cover) caalbaasii ifaatiin
dorgomsiisee
hojjechiisuu
barbaada.
Kanaafuu waldaaleen IMXn ijaaraman hojii
ijaarsaa irratti bobbaan ulaagaa armaan
gadiitti tarreeffama guutuun dorgomuu ni
dandeessu.
Ulaagaa barbaachisu
1. Waldaalee IMX kan ijaaramanii
eeyyama hojii ijaarsaa waliigalaa
ykn gamoo seera qabeessa qabu
dhiyeeffachuu kan dandau tauu qaba.
2. Eeyyama
daldala
bara
2009
haaromfame ykn kan haaromfamiin
yoo tae dorgomuu kan dandeessisu
xalayaa waajjira A/T/Galiiwwan irraa
dhiyeeffachuu kan dandeessan tauu
qaba.
3. Galmaaaa VAT tauu isaa ragaa
dhiyeeffachuu kan dandau tauu qaba.
4. Kaffalaa gibiraa tauu isaa ragaa
dhiyeeffachuu kan dandauu tauu
qaba.
5. Caalbaasichi waldaalee IMX keessatti
ijaaraman(gurmaaan)
qofa
kan
ilaallatu taa.
6. Sanadoota olitti tuqame qabachuun
waajjjira A/T/Galiiwwaniitti argamuun
tokkoon tokkoon sanada caalbaasii
kanaaf qophaae maallaqa hin deebine
Qarshii 100 kaffaluun bitachuu ni
dandaa.
7. dorgomtoonni caalbaasii kana irratti
hirmaachi hin dandeenye, kanaan dura
pirojektii sektera Bul/Magaalaa irrati
hirmaate moachuudhaan hojii ijaarsaa
ajaja kennameen alaa fi dizaayinii irratti
hundaauu utuu qabuu waliigaltee yeroo
eegee raawwachuu dhabuufi rakkoolee
adda addaatiin waldaalee miidhaa kan
qaqqabsiisaa turan hin hirmaachisu.
8. dorgomtoota waldaalee IMX bara
bajataa 2009 hundeeffaman (haaraa)
ala ,dorgomtoonni IMX hojii irra
turan kanneen dorgomuuf dhiyaatan
dorgommii irratti hirmaachuu kan
dandaan herrega isaanii bara baraan
odiitii kan taasifameefi raawwii hojii gaarii kan qaban tauu

isaanii raga agarsiisu dhiyeeffachuu kan dandaan tauu qaba.
9. Caalbaasiin kun guyyaa beeksifni kun Gaazexaa Kallacha
Oromiyaarratti maxxanfamee bahee irra kaasee guyyoota hojii
15 wal-irraa hin cinne kan turu yommuu tau, guyyaa 16ffaa
ganama saaatii 4:00 irratti Bul/Magaalaa Shaakkisoo galma
waajjira kantiibaatti saanduqa dhimma kanaaf qophaaetti
bakka dorgomaan ykn bakka buaan seera qabeessa tae jirutti
galii gochuun ni saamsama, guyyuma kana saaatii 4:30 irratti
kan banamu yoo tau guyyaa caalbaasiin saaqamu guyyaa
hojiin alaa ykn Ayyaana irra yoo oole guyyaa itti Aanutti kan
darbu taa.
10. Dorgomtoonni sanada caalbaasii orijinaalaafi koppii 2
poostaadhaan saamsamee seemii itti gochuun maqaafi
teessoo dhaabbatichaa akkasumas chaappaa irratti dhahuun
dhiyeeffachuu qaba.
11. Waajjirri carraa biraa yoo argate gartokkeen ykn guutumaan
guutuutti caalbaasii kana haquuf mirga guutuu ni qaba.
Dorgomtoonni waldaa IMX yeroo dorgommiif saanduqa sanadaa
galchan qaama isaan hundeesse irraa ragaa dhiyeeffachuu kan
danadaan tauu qabu ykn CPO gatii walii gala irraa 2% ykn
maallaqa calla maqaa Waajjira Maallaqaafi Misooma Dinagdee
Bulchiinsa Magaalaa Shaakkisootiin qabsiisuu qabu. Waajjira
MMD/Bul/Magaalaa Shaakkisoo
Caalbaasii Ifaa Bittaa Meeshaaleeyeroo

2ffaa
Godina Gujiitti Waajjira Mallaqaa fi Misooma Dinagdee Aanaa

Sabbaa Boruu Bara Baajata 2009 kana keessaa seektaralee
isaan jala jiraniif Meeshaalee Dhumataa,Meeshaalee Dhaabbii,
Meeshaalaa ijaarsaa,Eelektirooniksii,Uffata Seera Hodhaa
isaa waliin,Motor Sayikilii fi Gommaa konkolaata,kaardii
barattoota fi K.K.F.caalbaasii ifaatiin wal dorgoomsiisee
bitachuu barbaada.
Ulaagaalee dorgomichaaf barbaachisu
1. Kanfaltii Gibiraa bara 2008 kan xumuree fi heeyyama

daldalaa bara 2009 kan haareffate
2. Lakk.Eenyummaa gibira TIN kan qabuu fi galmaaaa VAT
kan tae
3. Meeshawwaan ajajamani osoo hin hirisin WMM/D/A/S/
Boruutti dhiyeessuu kan dandau
4. Dorgomaan moachuun isaa erga itti himaamee kaasee
hanga bultii 10tti meeshicha W/M/M/D/A/S/Boruutti
osoo hin harcaasiin guutumaan guutuutti dhiyeessuu kan
dandau
5. Meeshaawwan qulqullina qaban dhiyeessuu kan dandau
6. Kabachiisa caalbaasii CPO Bankiin kan mirkanaae qarshii
5000 qabsiisuu kan dandau
7. sanada caalbaasii qarshii hin deebne 50 tiin W/M/M/D/A/S/
Boruu irraa guyyaa beeksifni kun Gaazeexaan Kallachaa
Oromiyaatiin bahee eeggalee guyyaa hojii 10 keessatti
dhiyaatee bitachuu kan dandau
8. sanada caalbaasii haqamaa fi laaqamaa kan hin qabne
poostaan orjiinalaa fi koppii isaa kan hin banamne samiin
saamsamee WMMDtti dhiyeessuu qaba.
9. sanduqni caalbaasii kan cufamu guyyaa beeksifni kun bahee
irraa kaasee guyyaa hojii 11ffaa saaatii 4:30 irratti sanduqa
qophaaeetti galee guyyuma kana saaatii 5:00 irratti bakka
buoonni seera qabeessummaa qabaan fi koreen caalbaasii
Aanaa jiranitti ni banama.
10. Waajjirri haala fayyaaa yoo argate caalbaasicha gartokkeenis tae guutumaa guutuutti haquuf mirga qaba.
11. caalbaasiichii
kan
gaggeeffamu
Afaan
O r o m i ff a a t i i n . O d e e f f a n n o o d a b a l a a t a t i i f l a k k .
bilbila0966902524,0913888449,0910050945
Waajjira
M/M/D/A/S/Boruu.
Caalbaasii ifa ijarsa pirojetiilee Aanaa Sabba Boruu

Godina Gujii Waajjirrii MMD/Aanaa/S/Boruu caalbaasii Ifaan
ijaarsa Pirojektiiwwan adda addaa hojjachiisuu barbaada. Kanaafuu
dorgomtoonni dorgomuu barbaaddan ulaagaa armaan gadii guuttan
dorgomuu dandeessuu. .
1. Eeeyyama Ijaarsa Gc/BC 07 fi isaa ol ykn Waldaalee IMX
Seeraa Qabeessa taee ragaa gahaa kan dhiheessuu dandaan.
2. Gibira bara 2008 kan kaffalee fi kan haaromse taee ragaa
dhiyeessuu kan dandau.
3. Dorgomaan kamiyyuu VAT galmaaaa taee fi sanada galmee fi
sartifikeetii dhiyeessuu qaba.
4. Sanadni guuttamu haqamaa fi laaqama kan hin qabne tauu qaba.
Kan qabu taa,ee argamnaan guutumaan guututti dorgommiin
ala taa.akkasumas gatiin baaltokkee (unit rate) tarreeffama
hojii kamiiyyuu gatii gabaarra jiru ol taee fi gadi taee argame
fudhatama hin qabu.
5. Dorgomaan kamiyyuu sanada caalbaasichaa Koppii fi Orjinala
CPO 2% waliin samiidhaan saansamee maqaa wajjira pirojectii
ijaarsisuu Fi Iddoo ijaaramu tuqamee chaappaa fi mallattoo itti
gaafatama Dhaabbaticha mallattaayee ykn bakka buaa seeraa
taeen kan mallattaae tauu qaba. akkasumas Dorgomaan

Kamiyyu Sanada financial bansiisuuf Ulaagaalee Teknikaa
gaafataman 70% fi isaa ol guutuu qabu.
6. Dorgomtoonni
sanada
caalbaasii guyyaa
beeksifni
kunGaazexaa Kallacha Oromiyaarratti maxanfamee bahe
irraa kaasee guyyaa hojii 11 qofa qilleensarra kan ooluu taee
waajjira MMD/ A/S/Boruu irraa qarshii 100 kan hin deebinee
kanfalee bitachuu kan dandau.
7. Dorgomtoonni yeroo caalbaasii bansiisuuf dhufan hayyama
Ykn Dokmantii isaanii guutuu, orijinaalii fi kooppii Yoo bakka
buaa tae waraqaa ragaa bakka buummaa isaa orijinaalaa fi
kooppii isaanii waraqaa eenyummaa waliin dhiyaachuu qaba.
8. Beeksifni kun erga bahee kaasee caalbaasichi guyyaa hojii 11
booda gaafa guyyaa 12ffaa bakka qaamni dorgomaa ykn bakka
buaa seera qabeessa argamutti saaatii 4:00 irratti saansamee
saaatii 4:30 irratti W/B/A/S/Boruutti banama.
Waajjirichi filannoo biraa yoo argate caalbaasicha gartokkeen ykn
guutumaan guutuutti haquu ni dandaa. odeeffannoo dabalataaf
Lakk bilbilaa 0910050945 ,0913358449 argatuu dandeessu.
Lakk
pirojektoota haar(2009)
Maqaa projektii
Iddoo itti ijaaramu
Ijarsa PTC harageessa
Harageessa
Ijarsaa PTC ganda uttuiu
utullu
PTc ganda Figa bikee
Figa bikee
4
5
PTc ganda Odee Kalalaa

PTC ganda qanxichaa
Odee kalalaa
Qanxchaa
6
7
PTC Dirree Sapansaa

Ijaarsa Wajjiraa horsiise Bulaa
Dirree Saphaansa
Darmee
ijar. Kellaa fayya nama
Dirree Saphaansa iddo Malka Maansa
ijar. Kellaa fayya nama
Figa Bike iddoo shunkare
10
hand dug well sabbaa loolaa lemmu
magaalaa sabba loola leemuuttii
11
12
Hand dug well tamboo gadamso

Hand dug well figa bikee
qilxa birrii
shunkuree
13
hund dug well lollotuu
carii baqaqaa
14
Roof catchiment ganda dirree saphaansa
Mana barumsaa dirree saphaansa keessatti
15
16
17
Suphaa kella fayyaa nama gandaa dhagaa ilaalcha

Ijaarsaa mana motora fi dhaabbi konkoolata
Ijaarsa mana kitaaba m/B sadarkaa 2ffaa Darme
Dhagaa Ilaalchaa
Darmee
Darmee
Godina Gujii Waajjirrii MMD Aanaa S/Boruu
Maddota kira sassaabdummaa qabsoo keenyaan ni gogsina!
Sadaasa 8 bara 2009
Kallacha Oromiyaa
Boorana
Jimmaa
Caalbaasii Liizii Lafa Mana

Jireenyaafi Daldalaa
Waajjira Misoomaafi Manajimantii

Lafa Magaalaa Bulchiinsa Magaalaa
Aggaaroo lafa jireenyaafi daldalaaf
oolu marsaa 1ffaa bara 2009
caalbaasii liizii idileetiin dorgomsiisee
dabarsuu waan barbaaduuf namni
ykn dhabbanni dorgomuu barbaadu
gaafa sadaasaa 08/ 2009 irraa eegalee
guyyaa hojii 10 keessatti sanada
Caalbaasichaaf qophaae gurutamaa
waa jiruuf waajjira A/T/Galiiwwanii
Bulchiinsaa Magaalaa Aggaaroo
Lakk. 6tti dhihaachuun qarshii hin
deebine mana jireenyaaf 100 daldalaaf
200n bitachuun akka dirgomtan ni
beeksifana.
Ulaagalee caalbaasii lafa liizii
manaa jireenyaa irratti dorgomuuf
barbaachisu
1. Jiraataa Magaalaa Aggaaroo
kan taeefi magalicha keessatti
yoo xiqqaatee waggaa lamaaf
jirataa tauu isaa mana murtii
hawaasummaa gandaarraa ragaa
mirkanaae kan dhiyeefatu
2. Mana ykn lafa mana jireenya
magaalaa Aggaaroo keessaa kan
hin qabne
3. Qonnaan
bulaan
naanichaa
aanaa naannoo aggaaroo hojii
qonnaa bulu yoo tae mana murtii
hawaasummaa gandaarraa ragaa
mirkanaae kan dhiyeefatu.
4. Dhalataa naanichaa taanii sababa
hojiitiin bakka adda addaa kan
jiraataniifi ragaa qaama ilaallatu
irraa dhiyeefachu kan dandaan
5. Hojjattoota dhaabileefi mannen
hojii
mootummaa
naannoo
oromiyaa keessatti hojjacha jiran
xalayaa deeggarsa dhaabata ykn
mana hojii isaanirraa dhihefachuu
kan dandaan. WMM/Lafaa/Bul/
Magaalaa Aggaaroo.
Falmii Hariiroo Hawaasaa Himattuun
Aadde
Tsiggee
Qalbeessaafi
waamamaan Dagguu Tasgaraa gidduu
jiruuf himatamuu murtiin badiinsaa
akka naaf kennamu jedhanii waan
iyyataniif himatamaan mana murtii
kanatti himatamuu isaanii beekanii
beellama gaafa 16/03/2009 saaatii
3:00 irratti akka dhiyaattanii manni
murtii
ajajeera.M/M/A/Magaalaa
Jimmaa.
Obbo Dammallaash Gizaachewu
jirraataa Magaalaa Jimmaa Olaanaa 1
ganda 04 keesa kan taan kaartaan mana
jireenyaa Lakk. kaartaa iddoo duwwaa
4072/2001 tajaajila mana jireenyaa kan
tae waan jalaa badeef kan biraa bakka
buee naaf haa kennamu jedhanii
gaafataniiru. kanaafuu kan mormu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20
keessatti akka dhiyaatu hubachiisaa,
guyyaa jedhame keessatti yoo
dhiyaachuu baate kaartaan duraanii
tajaajilaan ala akka taetti lakkaaamee
kaartaa kan biraa kan kenninuuf
tauu ni beeksifna.EMM/Lafaa/ Bul/
Magaalaa Jimmaa.
Himatamtoota 1ffaa
Obbo Daawit
Kabbadaatiif
2ffaa Dhaabbata
Albuudaafi
Bishaanii
Takiluu
Mararaatiif
Bakka jiranitti
Himataan Haajii Godaanaa Kuluu
Bakka buaan Obbo Aliyyuu Huseeniifi
Himatamtoota isin jidduu falmii waaee
qarshii jiru ilaalchisee himatamtoonni
beellamatti dhiyaachuu didanii waan
badaniif ammas bakka jiranii beellama
gaafa 28/03/2009 saaatii 4:30 irratti deebii
isaanii barreefaman qabatanii dhiyaatanii
akka falmatan beeksisaa, beellamarratti
kan hin dhiyaanne taanaan bakka isin hin
jirretti falmiin kan itti fufu tauu manni
murtii ajajeera.M/M/O/G/Booranaa.
Caalbaasii
Harargee
M/A/Mirgaa-
1,Yuuniyeenii Qonnaan bultootaa Afran Qalloo
2,Yuuniyeenii Qonnaan bultoota Oborraa

3,Yuuniyeenii Qonnaan bultoota Dabbaal gaara mulataa
A/A/Idaa Dhaabbata filoora iko power itiyoophiyaa PLC fi jidduu lixxoonni
1,Baankii Nib Internationaala
2,Hoj.Filoora Iko Pa/Eth/Dame Miidhagaa Tolaa
3,Yohaannis Mokonnin
4, Isuubaalew Naggaa jidduu falmii raawwachiisa murtii jiru ilaalchisee, Warshaa zayitiifi
Maashinoota jiran qabeenyummaan isaa kan murtii abbaa idaa taan Go/ Har/Bahaa Aanaa
Fadiis ganda facaatuutti argamu tilmaamni gatii kauumsaa 1ffaa Gamoo warshichaa
qarshii 6, 911,533.00 2ffaa,Maashinoonni jiran qarshii 12,626,684. 60/100 waliigalaan
tilmaama gatii kauumsa caalbaasii qarshii 19,538, 217.06 taeen caalbaasii 1ffaadhaan
namni bitachuu waan hin dhiyaanneef hin gurguramne. Kanaaf, buuura A.D.H.H.lakk.
428tiin caalbaasii yeroo 2ffaatiin namoonni bitachuu barbaaddan hundi Go/Har/Bahaa
Aanaa Fadiis ganda qotee bulaa facaatuu mooraa warshichi keessatti argamuutti argamuun
gaafa 08/04/2009 ganama saaatii 3:00 -6:30tti argamtanii dorgommiidhaan akka bitattan
MMWO/Dhaddachi Dhaabbii Bahaa ajajeera. MMW/O/Dhaddachi Dhaabbii Bahaa.
Shawaa
Biiroon Dhimma Dubartiifi Daaimman Oromiyaa miidhaa

dubartootaafi daaimmaan irratti raawwatamu gama
seeraatiin murtoo inni qabu irratti hawaasni hubannaa akka
argatu taasisuuf mata duree qaanqee haqaa jedhuun bifa
taateen hojjechuudhaan keewwata seeraa dhimmichi waliin
deemu caqasuudhaan haala itti murtii argatu irratti hojii
beeksisaa hojjechiisuu barbaanna.Kanaafuu, dhaabbilee
dhimma kana hojjechuudhaan qilleensa irra oolchuu
dandaan waldorgomiisuudhaan waliigaltee jia 6f turu
uumuu barbaanna.
Ulaagaalee dorgomtootaa
1. Heeyyama daldalaa seera qabeessa taeefi gibira barichaa
kaffalee haaromsee kan dhiyeessuufi kaffalaa taaksii
dabalataa (VAT) tauu isaa ragaa kan dhiyeessu.
2. Dorgomtoonni caalbaasicha gufachiisuuf carraaqqii
godhan dorgomicha irraa kan haqamaniifi kabachiisni
caalbaasii qabames kan hin deebineefi gara fuula duraattis
kan hin dorgomne tau.
3. Sanada caalbaasichaa yeroo hunda saaatii hojiitti kutaa
koominikeeshinii biiroo dhimma dubartiifi daaimmaan
oromiyaa lakk.9 irraa argachuun ni dandaama.
4. Dorgomtootni gatii itti dorgoman kan ibsu poostaa
samsame, chaapaafi mallattoo kan qabu guyyaa beeksifni
kun Gaazexaa Kallacha Oromiyasarratti maxxanfamee
bahe irraa eegalee hanga gaafa 26/3/2009 saaatii
hojiitti saanduqa dhimma kanaaf kutaa koominikeeshinii
biirichaatti qophaae keessatti galchuun ni dandaama.
5. gatii itti moate utuu hin jijjiiriin baayina dhiyeessii ajaja
itti jennuu irraa %20 hirisuu ykn dabaluun ni dandaama.
6. caalbaasichi gaafa 27/3/2009 ganama saaatii 3:00tti
Himataan Waajjira MMD/Aanaa Dugdaa
Himatamaa:- hin jiru
Falmii qabeenyaa Abaa hin beekamnee
Motorsaayikiloota
Doqdoqqee
4
ilaalchisee 1. Booksarii 1 lakk. shaansii
MD2DDDMZZsWK19225
2.
Pulsanii
1
lakk.
Shaansii
MD2DHD122RC184295
3. TVS 1 Lakk. Shansii MD625NF64 cla
06719
4. TVS 1 Lakk. Shansii MD625NF44Cla696
kan taan qabamanii yeroo ammaa Waajira
Poolisii Aanaa Dugdaatti waan argamaniif
kiyya kan jedhu yoo jiraattan Beellama
gaafa 20/03/2009 saaaiti 8:00irratti
dhiyaattanii akka falmattan Manni Murtii
Aanaa Dugdaa Ajajeera. Manni Murtii
Aanaa Dugdaa.
Caalbaasii
Ra/himattuun Xajjituu Kabbadaa faaa

N-2fi Ra/himatamtootni 1ffaa Faantuu
Kabbadaa faaa N-4 gidduu falmii
raawwachisaa
murtii
jiruufi
mana
bulchiinsa magaalaa buraayyuu ganda
gafarsaa buraayyuu keessatti argamu mana
jireenyaa 1ffaa himatamaa 3ffaa bittee
taee tilmaamni isaa qarshii 89,775 kan
taeefi mana jireenyaa 2ffaa tilmaamnii
isaa qarshii 113,422 tae caalbaasiin
bakka dorgomaan ykn bakka buaan seera qabeessa tae

jiriranitti ni banama.
7. dorgomtootni sanada caalbaasii irratti maqaa, mallattoofi
teessoo isaanii guutanii dhiyeessuu qabu.
8. dorgomaan kamiyyuu caalbaasii irratti hirmaachuudhaaf
gatii waliigalaa irraa %1 kabachiisa caalbaasii (bid bond)
maallaqa ykn cheekii baankiidhaan mirkanaae qabsiisuu
qabu.
9. dorgomtootni adeemsa raawwii caalbaasichaa irratti
komii yoo qabaatan ol-iyyannoo dhiyeeffachuu ni
dandau.
10. gatii dorgomaa biraa irratti hundaauudhaan gatii
dhiyeessuun hin dandaamu
11. Moataan akkaataa waliigalee seenetti raawwachuu akka
dandauuf gatii waliigalaa irraa %1 kabachiisa caalbaasii
maallaqa ykn cheekii baankiidhaan mirkanaae qabsiisuu
qaba maallaqni qabamus erga waliigaltichi raawwatee
booda kan deebiu taa
12. Gatii dhiyaatu irraatti VAT dabalachuu isaafi hin
dabalannee isaa dorgomtichi barreeffamaan ibsuu qaba.
13. Dhaabbata Raadiyoofi Televiziinii Oromiyaa waliin
waliigaltee kan qabu.
14. Biiroon dhimmaa dubartiifi daaimman oromiyaa
magaalaa finfinnee saar-beet daandii qeeraa geessu irratti
argama.
15. Biirichi filannoo biraa yoo argate caalbaasicha gartokkoon ykn guutummaatti haquuf mirga ni qaba.
Odeeffannoo Dabalataatiif Lakk. Bilbilaa 011369022
Biiroo Dhimma Dubartiifi Daaimmaan Oromiyaa.
kauumsaa tilmaamaa manootaa kana

godhachuun gaafa 26/3/09 saaatii 5:00
hanga 7:30tti caalbaasiin manni murtii
olaanaa GAONF waan gurguruuf
namootni bitachuuf barbaaddaan qaamaan
dhiyaattanii qarshii kabachiisaa caalbaasi
1/4 qabattanii dhufuun mana jireenyaa
armaan olitti caqafamee bitachuu akka
dandaaan ibsamee waamichii gaaxexaa
kallachaa Oromiyaa irratti akka godhamuuf
Manni Murtii Olaaaa G.Finfinnee ajajeera.
Manni Murtii Olaaaa /G/A/O/Naannoo
Finfinnee.
Aadde Tawaabech W/Tsaadiq Nagahee
Lakk. isaa 1929346 tae maqaa isaaniitiin
galmaaee kennameef waan najalaa bade
jedhaniif ragaa bade kan bakka buee akka
kenninuuf waajira keenya gafataniiru.
Kanaafuu namni mormuu yoo jiraate,ykn
dhimmi kun na ilalaa kan jedhu beeksifni
kun gaafa bahee kaasee hanga guyyaa 30tti
yoo dhiyaachuu baatee ragaa bade kan
bakka buufnee kenninuuf tauu ni beksifna.
WMM/Lafaa Magalaa Burayyuu.
Obbo Daagiim Girmaatiif
Bakka jiranitti
Himataan
Dhaabbata
Maayikiroo
Faayinaansii V/Fandfi Himatamaa isin
jidduu kan jiru falmii siviilii ilaalchisee

manni Murtii kanatti himatamuu keesaan
beektan beellama gaafa 22/03/2009 saaatii
3:15irratti dhiyaattanii akka falmattan ni
beeksifna.M/M/O/G/A/Adaamaa.
Obbo Biiniyaam Tashoomaa,Aadde
Azeeb
Nugusee,Obbo Alamaayyoo
Nugusee, Masarat Nugusee,Obbo Masfin
Tasfaayee fi Masarat Zarihuuntiif
Bakka jiranitti
Himataan
Dhaabbata
Maayikiroo
Faayinaansii V/Fandfi Himatamtoota
Sablee Salamoon faaa N-8 jidduu kan
jiru falmii siviilii ilaalchisee manni Murtii
kanatti himatamuu keesaan beektan
beeksifna. M/M/ O/G/A/Adaamaa.
Aadde Zaynabaa Kadiriitiif
Bakka jiranitti
Himataan
Obbo
Abbittii
Usmaan
Himatamtuu isin jidduu kan jiru falmii
dhirsaafi niitii ilaalchisee manni Murtii
kanatti himatamuu keesaan beektan
beeksifna. M/M/A/Adaamaa.
Dargaggoonni ilaalcha misoomawaafi dimookiraatawaa qaban haaromsa keenyaaf murteessoodha!
Sadaasa 8 bara 2009
Kallacha Oromiyaa
Damee Mulaatuu
Hawwii Dhugoome
Qonnaan bulaan kun obbo Dastaa Maandooyyuu jedhamu. Yeroo ammaa magaalaa
Shaashamannee keessa jiraatu. Jiruufi jireenyasaanii kan ittiin gaggeeffatan hojii qonnaa abbaasaaniirraa dhaalaniin yoo tau, bara 1989 aanaa Shaahsamannee ganda
Awaashoo Dhaanqoo jedhamu keessatti hojii qotiisaa qeee dhalootasaanii kanatti kan
eegalan.
Obbo Dastaan akkuma qonnaan bulaa tokkootti jireenya baadiyyaan bultiisaanii gaggeefachuu, wabii midhaan nyaataan of dandauu, magaalaatti mana ijaarrachuu, qabeenya horachuu faan ammoo hawwii jiruufi jireenya egereesaaniiti. Obbo Dastaan
namni waan ofirkaa qabutti cichee yoo hojjete rakkoo keessaa bahuu dandaa amantaa
jedhu qabu. Darbees lafa yaade gahuu dandaa jedhu muuxannoo jiruufi jireenyasaanii
wayita ibsan.
Obbo Dastaan amma qabeenya dhaabbiifi sochoaa qarshii miliyoona 17tti timaamamu
horachuu dandaaniiru. Hojii Qonnaa cinaatti Invastimantiirratti bobaanii argamu.
Dubbistoota qophii kanaa, maxxansa keenya haraa kanaan muuxannoo qonnaan bulaa adda duree Obbo Dastaa isiniif qoodnaa dubbisa gaarii!
Obbo Dastaa Mandooyyuu
Guddina dinagdee saffisaafi ittifufiinsa
qabu mirkaneessuu keessatti tarsiimoon
balinaan ittiin hojjetamaa jiru tarsiimoo
muuxannoo gaarii babalisuuti. Gama
kanaan ittifayyadamni paakeejii guutuu
misooma qonnaa akka fakkeenyaatti
fudhatama. Tarsiimoo kana dhugoomsuu
keessatti immoo qonnaan bultoonni addadureen qooda olaanaa qabaatu.
Qonnaan bultoota gama kanaan milkaaan
keessaa tokko Obbo Dastaa Mandooyyuuti.
Obbo Dastaan aanaa Shashamannee ganda
Awaashoo Dhanqoo keessatti hojii qonnaa
abbaasaaniirraa dhaalaniin eegalan. Yeroo
kana akkuma qonnaan bulaa tokkootti
mana citaarraa baadiyyaamatti mana
qorqorroo ijaarrachuu, darbee magaalaatti
mana ijaarrachuun hawwiisaanii ture.
Yeroon sun amma waggaa 19 taeera.
Hojii qonnaa qeee abbaasaanii keessatti
kan eegalan Obbo Dastaan barumsasaanii
xumuranii hojii qonnaa kanaan abbaasaanii
gargaaruutti kaan. Waggaa 3 booda immoo
bultii godhatanii lafa abbaasaarraa dhaalaan
argatan oolchaa 2 qotuu jalqaban.
Obbo Dastaan haala yeroo sana ture wayita
ibsan, hubannoo gahaan waan hin turree lafa
yeroo tokko ykn lama qonnus xaaoo gahaa
waan itti hin fayadamin waan facaasnuuf
oomisha gahaa argachaa hin turre. Kana
booda ture sagantaa paakeejii guutuu
mootummaan qopheessetti fayyadamuu
kan eegalan. Paakeejiin hojimaata haarawa
qabatee dhufe sun jijjiirama saffisaa
muliseef.
Gorsa ogeessota misooma qonnaatiin
paakeejii guutuu fayyadamuu xaaoo, sanyii
filatamaafi qonna lafaa itti deddeebianii
qotuu,
aramaasaas
sirnaafi
bakka
barbaachisutti qorichatti fayyadamuu,
darbees kompoositii fayyadamuu eegalan.
Haala kanaan jijjiiramni oomishaa dhufuu
eegaleef. Kanumaan
omishinni isaanii
dacha oliin dabale. Imalli seenaa isaanii
jijjiire kunis gaafas eegalame. Hawwiin
mulata egereesaanii ammaa taeefi jiru
kunis gaafasi kan haamilee itti horee gara
hojii babalaa keessa akka seenan isaan
taasise.
Lafa
dhaalmaan
abbaasaaniirraa
argataniif kiraan qotanirraa waggaatti
Mana jireenyaa ammayyaa magaalaatti ijaarratan

giddugaleessaan midhaan hanga kuntaala 100 qofa argachaa kan
turan, waqtii bonaallee dabalanii midhaan gosa adda addaa yero
yerootti qotuun yeroo ammaa hanga kuntaala 500nii argachaa jiru.
Buaa qonarraa argatan kanaanis hojii qonna cinaatti mana kuusaafi
baabura midhaanii dhaabanii dinagdeesaanii babalifataniiru. Mana
baaburaa midhaan daaku, mana shaayeefi suuqii banuunis ofiifis
hawaasa keessa jiraatanillee kallattii garaa garaan fayyadanii
fayyadamuu eegalan.
Haala kanaan Obbo Dastaan yeroo gabaabaa keessatti kaappitaala
birrii kuma 200 hanga kuma 300 gahu horatanii qonnaan bulaa
adda-duree taan. Sababa kanaan badhaasa sadarkaa naannootti
yeroo jalqabaaf bara 1998titti qophaae badhaafamanii jiru. Kun
immoo abdii isaanitti hore.
Yeroo hojii hojjennu badhaafamuuf miti, akkuma nama
kamiiyyuu hiyyummaa keessaa bauuf malee, yeroo mootummaan
qonnaan bulaa adda duree jedhee nu badhaase ammoo
kakaumsaafi hamilee nutti hore, darbees qonnaan bultoonni nu
cina jiranillee xiiqii keessa galcheera..
Obbo Dastaan yeroo ammaa walumaagala lafa dhaalaa argataniifi
kiraan lafa heektaara 10 fudhatanii qotatu. Kana irraas waggaatti
giddugaleessaan omisha hanga kuntaala 500 galfatu. Obbo Dastaa
qonnaan bultoota kaanirra wanti adda godhee sadarkaa kanaan
isa gahe gorsa ogummaa kennamuuf battalumatti fudhatee sirriitti
hojiirra oolchuu isaati.
Qonnaan bultoota hedduu isa irraa baratan keessaa tokko
maanguddoo waggaa 65 obbo Hasan Halaakooti. Umriin isaanii
fagaatus Milkaainni obbo Dastaa xiiqii keessa isaan galcheera.
Obbo Hasan akka jedhanitti, utuu akka Obbo Dastaatti qotanii
qabeenya guddaa horachuu akka dandaan himuun, kanaan booda
yeroo hafeef keessatti Paakeejii qonnaa guutuutti fayyadamuun
akka qotatan himaniiru.
Paakeejii Qonnaa guutuu fayyadamuu jechuun: akkaataa
gorsa ogummaa ogeessota misooma qonnatiin xaaoo, sanyii
filatamaa hammaafi gosa barbaachisutti fayyadamuun lafa qonnaa
qopheessuurraa eegalee midhaan gahe sassaabamee hanga
Maatiisaanii waliin
mankuusatti galutti qabxiilee hordofamuu qabu hojiirra oolchuudha.
Iccitiin milkaaina Obbo Dastaas paakeejii guutuu hojiirra oolchuu
isaaniiti. Iccitiin milkaauu dhabuu qonnaan bultoota hedduus
paakeejii guutuu fayyadamuu dadhabuudha.
Obbo Dastaan baruma baraan milkii irratti milkii dabalaa imala
badhaadhinaa eegalaniiru. Teessoos jijjiiirratanii magaalaa
galaniiru. Yeroo ammaa mana ammayyaa magaalaa Shaashamannee
keessatti ijaarratanii maatiifi ijoolleesaanii waliin jireenya qananii
dhamdhamaa jiru.
Jireenyi wasaasaadha akkuma jedhamu haadha warraa isaa
ijoollummaatti fuudhan Aadde Gannat Turaa waliin jireenya walii
qabanii qaamaa qalbiin tokko taanii as gahan.
Obbo Dastaan kana qofaan hin dhaabanne. Hara gara abbaa
qabeenyummaatti cehaniiru. Maashinii Boloqqee gingilchuufi
qulqulleessu kana dhaabee Boloqqee gabaaf dhiyeessaa jiru.
Obbo Dastaan sadarkaa amma irra jiru gahuu kan dandaan qonna
irraa kaaniiti. Teessoo isaanii baadiyyaarraa gara magaalaatti
jijjiirratanis, ammallee qalbiinsaanii baadiyyaarraa hin fagaanne.
Magaalaarraa deddeebiuun qonnasaanii babalisaa jajjabeessaa
jiru.
Obbo Dastaan yeroo ammaa jijjiirama wal irraa hin cinne keessa
seenee jira. Konkolaataa ittiin deemu kanaan ala Aysuuzuu feisaa
kanaafi kan biroo tokkos qabu. Taus ammallee hojiin garaa isa hin
geenye. Achuma magaalaa Shaashamanneetti warshaa daakuu birrii
miliyoona 20 dhaabuuf mana kuusaa ijaarsisaa jiru. Kaayyoonsaanii
akkuma ofii qotiisarraa gara abbaa qabeenyummaatti cehan damee
qonnaa gara Indaastiriitti ceesisuu fedhu. Qabeenyi dhaabbiifi
sochoaa amma Dastaan qaban qarshii miliyoona 17tti timaamama.
Kanarraa kan kae Obbo Dastaan qonnaan bultoota qonnarraa gara
inveestimantiitti cehuun milkaaanii sadarkaa Mootummaa Naannoo
Oromiyaatti qonnaan butltoota adda dureetiin badhaafamuufaman
keessaa tokko. Obbo Dastaan haala amma jalqabaniin ittifufnaan
hiyyummaa badduu baasuurraa wanti qabee isa dhaabu hin jiraatu.
Horaa Bulaa, Deebanaa!
Nageenya amansiisaa keenya itti fufsiisuu keessatti lammiin hundi nageenyaaf waardiyyaa haadhaabbatu!
Sadaasa 8 bara 2009
Kallacha Oromiyaa
Masfin Tasfaayee
Bittaafi dhabamsiifni qabeenyaa mootummaa misoomaaf

Ejensiin Bittaafi Dhabamsiisa Meeshaa
Mootummaa
Naannoo
Oromiyaa
sektaroonniifi dhaabbileen mootummaa
naannichaa
waggaa
waggaadhaan
karoora mana hojiisaanii galmaan
gauuf meeshaalee isaan barbaachisu
akka dhiheeffatan gochuudhaan bittaa
meeshaalee garaagaraa iddoo tokkotti
akka naannootti raawwachuudhaan bajata
mootummaa haala bua qabeessa taeen
hojiirra oolchuun tajaajilaa jira. Kanaanis
bajata qofa osoo hin taane yeroofi
baasii raawwachiiftuu hojii sektarootaa
qusachuun buaan argamaa jiru akka
salphaatti kan ilaalamu miti. Kana malees,
ejensichi qabeenyaawwan mootummaa
tajaajilaan ala taan gurguramanii buaa
dinagdeef akka oolan taasisaa akka jiru
ragaan Ejensii Bittaafi Dhabamsiisa
Qabeenya Mootummaa naannichaa ni
mulisa.
Ejensichatti
haati
adeemsa
hojii
Dhimmoota
Kominikeeshiinii
Mootummaa Aadde Masarat Dagafaa
akka himanitti, qabeenyi mootummaa
qisaasamaaf akka hin saaxilamneef
sirna bittaa ammayyaaaafi iftoomina
qabu diriirsuun akka hojiirra oolu
taasifamee
jira.Manneen
hojiifi
dhaabbileen misoomaa mootummaatiif
tajaajila bittaafi gurgurtaa qabeenya
tajaajilaan alaa gatii madaalawaan,
haala siyaainaafi iftoomina qabuun
qulqullinaan raawwachuun misooma
dinagdee naannichaaf akka oolu taasisuuf
Ejensiin bittaafi dhabamsiisa qabeenya
mootumma naannoo Oromiyaa labsii
LakK.157/2002 keewwata 50tiin dambii
MMBMNO Lakk. 134/2003 baeen
hundaaeera.
Kaayyoon hundeeffama Ejensichaas
meeshaaleefi tajaajiloota walfakkaatan
manneen
hojii
mootummaa
itti
fayyadaman,akkasumas
meeshaaleefi
tajaajiloota akka naannootti amala
taarsiimaaa qaban gatii walmadaaleen
bittaa
olaanaa
irraa
faayidaa
dinagdummaa
haala
argamsiisuu
dandauun
yeroo
barbaadamettiifi
qulqullinaan
akka dhiyaatu gochuu
akkasumas,qabeenyaa
mootummaa
gurgurtaan
akka
dhabamsiifamu
manneen hojii mootummaa qabeenyicha
bulchaniin murtiin kennameefii haala
siaayina qabuufi gatii gabaan walgituun
gurgurtaa raawwachuudha.
Ejensichis
bittaa
mootummaa
geggeessuufi qabeenyaawwan tajaajilaan
ala taan manneen hojii mootummaafi
dhaabbileen misoomaa mootummaa
fedhii dhiyeeffatanirratti hundaauun
caalbaasii ifa tae baasee gurguruun
akkasumas deggersa ogummaa gaafatame
kennuun hojiilee garaagaraa hojjechuun
guddina dinagdee biyyaa galmaaaa jiru
milkeessuuf gaheesaa bahachaa jira.
Ejensichi bittaan Mootummaa madda
kiraa sassaabdummaa akka hintaane
karaa iftoominaafi qulqullina qabuun
raawwachuuf fedhii bittaa walfakkaataafi
Qabeenyaawwan tajaajilaa ala taanii gurguraman keessaa

fedhii mana hojii tokkootiin dhiyaaturratti
hundaaee caalbaasii ifaa baasee adeemsa
bittaa xumuree dhiyeessitoota waliin
waliigaltee mallatteessuun manneen hojii
akka itti fayyadaman taasisaa jira.
Godinaalee, Bulchiinsa Magaalotaafi
Aanaalee deggersa
gaafataniifis
meeshaalee
hojiif
barbaadan
ispeesifikeeshinii,gatiifi
akaakuun
meeshichaa
utuu
hin
jijjiiramiin
waliigaltee Ejensichi dhiyeessitoota
wajjiin
waliigalerratti
hundaauun
hanga waggaa tokkootti bitachuu akka
dandaanillee, deggersa kennaa jira.
Bara 2005 irraa kaasee hanga 2008tti
bittaa
meeshaalee
walfakkaataa,
fedhii mana hojii tokkoofi deggersa
godinaalee,bulchiinsa
Magaalotaafi
Aanaalee gaafatan waliigala qar.bil.2.8tti
siqu waliigaltee mallatteessuudhaan
manneen hojii mootummaa akka irraa
fayyadaman taasiseera
Bara bajataa kanas hanga kurmaana
1ffaatti
manneen hojii mootummaa
sadarkaa
Naannoo
akkasumas
Godinaalee, Bulchiinsa Magaalotaafi
Aanaaleen gaafatan
waliigala bittaa
qar.mil.50 ol waliigaltee bara 2008
mallattaaee bara kanatti naannaerraa
akka itti fayyadaman taasiseera.
Ejensichi raawwii hojiisaa yeroo yeroon
gamaaggamuun
Jijjiirama
Buuura
Adeemsa Hojiifi Sirna Madaallii Buaa
Karoora Tarsiimaaarratti
hubannoo
hojjetootaaf uumuun hojichi caalaatti
akka saffisu gochaa jira.
Naannicha keessatti qabeenyawwan
tajaajilaan
ala
taanii
waggoota
dheeraa furmaata dhaban mootummaa
naannichaatiin xiyyeeffannoo argatanii,
Ejensii Bittaafi Dhabamsiisa Qabeenya
Mootummaatiin
fala akka argatan
taeera. Qabeenyawwan mootummaa
tajaajilaan ala taanii waggoota dheeraa

sababa garaagaraatiin dhaabbachuun
aduufi bokkaan bifasaanii jijjiire, bakka
adda addaatti irraanfataman, fedhii
sektaroonniifi dhaabbileen misooma
mootummaa
dhiyeeffatanirratti
hundaauun caalbaasii ifaa baasee
gurguruun maallaqasaa
saanduqa
mootummaatti galii gochaa jira.
Konkolaattota tajaajilaan alaa caalbaasiin
gurguraman
Sababni qabeenyi mootummaa gurgurtaan
itti dhabamsiifamuuf haala guddina
tekinooloojiirratti
hundaauudhaan
qabeenya mana hojii mootummaafi
dhaabbilee
misoomaa
mootummaa
ammayyeessuuf, qabeenyichi mana
hojichaafis tae biyyaaf buaan buusaa
jiru hanga barbaadame yoo tauu dhabe,
qabeenyi dhabamsiifamu suphisiisuuf
meeshaaleen jijjiirraa isaa gatii salphaatiin
argamuu yoo baateefi sababa turtiisaatiin
qabeenyichi tajaajilasaa yoo dhaabe,
fayyaa namaafi naannoorratti miidhaa
fida jedhamee yoo itti amanamedha.
Tooftaalee qabeenya tajaajilaan ala
taan ittiin dhabamsiifaman keessaa
qaama biroof dabarsanii kennuu, hiikanii
tajaajila biroof oolchuu, gubuufi kkf
kan xuqamanidha. Gurgurtaan Ejensichi
raawwatu,qabeenyi dhabamsiifamu gatiin
tokkoo qar.kuma tokkoo oliifi waliigala
qar.kuma 100 fi isaa ol kan baasan yoo
tae qofadha. Gatiin tokkoo qar.kuma
1 gadiifi waliigala qar.kuma 100 gadi
kan baasan yoo tae ammoo,mana hojii
qabeenyicha bulchuun gurgurtaan kan
raawwatu taa.
Kunis tauu kan dandau fedhii manneen
hojii dhiyeeffatan irratti hundaauun
qabeenyi tajaajilaan ala taan ogeessota
Adeemsa
Hojii
Ijoo
Gurgurtaa
qabeenya Mootummaa tajaajilaan alaa
Ejensichaatiin ragaan qindaaee gatiin

isaanii erga tilmaamamanii boodadha.
Fedhii
dhaabbilee
misoomaa
Mootummaarratti hundaauun, Ejensichi
deggersa ogummaa
kennuu bira
darbee bakka buee kan raawwatu
yoo tau,tajaajila kennuuf kaffaltii
walmadaalu kaffalchiisuu ni dandaa.
Faayidaawwan dhabamsiisa qabeenya
mootummaa tajaajilaan alaa keessaa
qabeenya
tajaajilaan
ala
taan
gurguramuun galiin argamu dinagdee
biyyaatiif ni gumaacha.
Akkasumas,
kuusaan
meeshaalee
qabeenya mootummaa tajaajila kennan
qofaaf akka olu gochuufi qabeenya hojiif
amansiisaa hin taaneen yeroo hojjetamu
balaa mudachuu dandau hambisuufiidha.
Erga Ejensichi hundeeffamee hojiitti
galee as, qabeenya mootummaa manneen
hojii mootummaafi dhaabbilee misooma
mootummaa keessatti tajaajilaan ala
taanii fedhiin dhiyaateen caalbaasii ifaa
baasee gurgurtaan dhabamsiifaman bara
2005 hanga kurmaana 1ffaa bara 2009tti
qarshii mil.44,991,994.58 argameera.
Naannoo Oromiyaa iddoo garaagaraatti
qabeenyaa tajaajilaan ala taanii jiran
caalbaasiin akka gurguraman manneen
hojiifi dhaabbileen misoomaa mootummaa
fedhiisaanii ragaa guutuun deggaranii
Ejensichatti
dhiyeeffachuudhaan
qabeenyicha badiirraa baraaruu akka
qaban balballisaa banaa akka tae Aadde
Masarat himaniiru. Bittaa bakka tokkotti
Ejensichaan bara 2008 raawwatamerraa
buaan dinagdummaa qarshiin mili.28
.8titti siqu kan argame tauus ibsameera.
Adeemsa Hojii Dhimmoota
Kominikeeshiinii Mootummaa Ejensii
Bittaafi Dhabamsiisa Qabeenyaa
Mootummaa Naannoo Oromiyaatiin
Misooma ariifachiisuuniifi nageenya eegsisuun hojii hundi dursa kennuufii qabudha!
Sadaasa 8 bara 2009
Kallacha Oromiyaa
10
himatamaa keesaan beektan beellama gaafa 15/03/2009 saaatii

3:30irratti Dhaddacha Shariaarratti dhiyaattanii akka falmattan ni
beeksifna.M/M/Sh/A/Adaamaa.
Aadde Saafiyaa Yuusuuf,Obbo Aliyyii
Muktaariifi Obbo Yusuuf Galatootiif
Bakka jiranitti
Himataan Waldaa H/Gamtaa Ijaarsaa
Mana jireenyaa Urjii fi Himatamaa isin
jidduu kan jiru falmii siviilii ilaalchisee
manni Murtii kanatti himatamuu keesaan
3:30irratti dhiyaattan akka falmattan ni
beeksifna. M/M/O/G/A/Adaamaa.
Oliyattoonni Obbo Atoomsaa Daadhii
faaa N-2 fi Deebii kennitoon dhaaltota
Aadde Likkee Akkee kan taan 1,Obbo
Girmaa Lammeessaafi 2,Obbo Hundee
Lammeessaa mana murtiitti waan
dhiyaataniif 3,Obbo Daadhii Lammeessaafi
4,Obbo Birhaanuu Lameessaa waan hin
dhiyaanneef beellama gaafa 13/01/2009
saaatii saaatii 4:00irratti dhiyaattanii
akka falmattan ni beeksifna. M/M/O/G/Sh/
Lixaa.
Obbo Gaaddisaa Naannootiif
Bakka jiranitti
Himattuun
Caaltuu
Geetaachootiif
Himatamaa isin jidduu kan jiru falmii
ilaalchisee manni Murtii kanatti himatamuu
keesaan
beektan
beellama
gaafa
14/03/2009 saaatii 4:00irratti dhiyaattanii
akka falmattan ni beeksifna.M/M/O/G/A/
O/N/Finfinneetti M/M/Sadarkaa calqabaa
Magaalaa Buraayyuu.
Obbo Muhaammad Aliitiif
Bakka jiranitti
Himataan Amaanueel Daanieeliitiif
Himatamaa isin N-2 jidduu kan jiru falmii
siviilii ilaalchisee manni Murtii kanatti
himatamaa keesaan beektan beellama gaafa
Adaamaa.
Obbo Jeyilaan Muktaariitiif
Bakka jiranitti
Himattuun
Abbabech
Badhaadhaafi
Himatamaa isin jidduu kan jiru falmii
Adaamaa.
Obbo Naatinaaeel Darajjeetiif
Bakka jiranitti
Iyyataan Obbo Isheetuu Darajjeefi isin
waamamaa gidduu falmii S/S jiru ilaalchisee
manni Murtii kanatti himatamaa keesaan
beeksifna.M/M/A/W/Jaarsoo.
Aadde Ayidaa Tashoomaa haati kiyya
Aadde Nigisti Tashoomaa waan duaniif
dhaaltuu haadha tiyyaa tauunkoo naaf
haa mirkanaau jedhanii iyyataniiru.
Kan mormu yoo jiraate, beellama gaafa
15/03/2009 saaatii 5:30 irratti akka
dhiyaatu manni murtii ni beeksisa M/M/A/
Adaamaa.
Obbo Tamaam Tulluutiif
Bakka jiranitti
Himattuun Aadde Xaayibaa Mahaammadii
fi isin Himatamaa gidduu kan jiruu falmii
dhirsaa niitii ilaalchisee manni Murtii kanatti
27/03/2009 saaatii 4:00irratti Dhaddacha
Shariaarratti dhiyaattanii akka falmattan
ni beeksifna.M/M/Sh/A/Adaamaa.
Obbo Tasfaayee Xiiqiitiif
Bakka jiranitti
Himataan Yeenuus Awwal fi isin
Himatamaa Isin gidduu kan jiruu falmii
Obbo Xibabuu Qannaatiif

Bakka jiranitti
Himattuun Aadde Gaaddisee Qannaafi Himatamaa isin gidduu kan
jiruu falmii qabiyyeefi qabeenyaa dhaalaa gaafachuu ilaalchisee
manni Murtii kanatti himatamaa keesaan beektan beellama gaafa
19/03/2009 saaatii 3:30irratti dhiyaattanii akka falmattan manni
murtii ajajeera.M/M/A/Muloo.
Obbo Siraaj Nuuriyaatiif
Bakka jiranitti
Himattuun Aadde Tsahaay Kabbadaatiif Himatamaa isin gidduu
kan jiruu falmii walii galteen haa diiggamu jedhu ilaalchisee
13/03/2009 saaatii 4:00irratti deebii keessan qabattanii dhiyaattanii
akka falmattan manni murtii ajajeera.M/M/O/G/Sh/K/Lixaa.
Aadde Haannaa Kinfeefi Obbo Mahaarii Tasfamaaritaamiitiif
Bakka jiranitti
Himataan Obbo Zawudee Abbabaafi Himatamtoota isin gidduu kan
jiruu falmii S/Siviilii ilaalchisee manni Murtii kanatti himatamaa
keesaan beektan beellama gaafa 15/03/2009 saaatii 4:00irratti
deebii keessan qabattanii dhiyaattanii akka falmattan manni murtii
ajajeera.M/M/O/ G/Shawaa Kaabaa.
Obbo Tashoomaa Hirkootiif
Bakka jiranitti
Himattuun Aadde Birhaanee Daamxoo fi Himatamaa isin gidduu
kan jiruu falmii dhirsaa niitii ilaalchisee himatamaa kun himatamuu
isaa beekee beellama dura mana murtiitti dhiyaachuun himannaa
isinirratti dhiyaate koppii fudhchuudhaan deebii keessaan
barreeffamaan qabatanii beellama gaafa 14/03/2009 saaatii
4:00irratti dhiyaattanii akka falmattan gaffachaa, kan hin dhiyaanne
yoo tae mirgi deebii kennuu keessan kan bira daebamee falmiin itti
fufu tauu manni murtii ni beeksisa.ni beeksifna.M/M/A/Gindabarat.
Obbo Lammaa Tulluu Nagahee mirriitii lakk. isaa 218664 tae
maqaa isaaniitiin galmaaee kennameef na jalaa bade jedhanii
Bakka buaa isaanii kan taan Aadde Alamtsahaay Asaggee qaaman
dhiyaatanii waan iyyatanif namni ragaa kana arge ykn kiyya jedhu
yoo jiraate,beeksifni kun bahee guyyaa hojii 20 keesatti WMM/Lafaa
Magalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka beksiftan, kun kan hintaane
taanaan ragaa biraa kan kenninuuf tauu ibsaa, beeksifni kun bahee
guyyaa isaa edda irraa darbee booda ragaan kun yoo argamellee kan
hin hojjenne tauu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa.
Obbo Shamsuu Ibiraahiim Nagahee mirriitii lakk. isaa 1384499
tae maqaa isaaniitiin galmaaee kennameef na jalaa bade jedhanii
Bakka buaa isaanii kan taan Aadde Yeshaarag Baqqalaa qaaman
dhiyaatanii waan iyyatanif namni ragaa kana arge ykn kiyya jedhu
yoo jiraate,beeksifni kun bahee guyyaa 20 keesatti WMM/Lafaa
Magalaa Sulultaatti dhiyaachuun akka beksiftan, kun kan hintaane
taanaan ragaa biraa kan kenninuuf tauu ibsaa, beeksifni kun bahee
guyyaa isaa edda irraa darbee booda ragaan kun yoo argamellee kan
hin hojjenne tauu ni beeksifna. WMM/Lafaa Magaalaa Sulultaa.
Obbo Kamaal Mahaammad Bulchiinsa Magaalaa Galaan ganda Galaan
keessatti lafa mana jireenyaa fudhatanii Nagahee Lakk. isaa 2440660 taeefi
Kaartaa Lakk.BMG/2197/2001 tae maqaa isaaniitiin kennameef orijinaalli
na jalaa bade jedhanii iyyataniiru. Kanaafuu namni nagahee armaan olitti
tuqame kana arge ykn sababa adda addaatiin qabadheera jedhu, guyyaa
beeksifni kun bahee eegalee guyyaa 20 keessatti qaama dhimmi ilaaluuf
akka deebisu, yoo kun tauu baate kan duraanii akka badetti tilmaamamee
footoo koppiin orjinaalaa kan kennamuuf tauu ni beeksifna. EMM/Lafaa
Bulchiinsa Magaalaa Galaan.
Aadde Hamziyaa Huseen Magaalaa Adaamaa gandaBokkuu Shanan

keessaa iddoo qabaniif waraqaan ragaa qabiyyee idodo Lakk.
Nagahee 470307 taeen galmaaee naaf kennamee waan na jalaa
badeef kan biraa akka naaf kennamu jedhanii gaafataniiru. kanaafuu
namni ragaa kana sabaa adda addaatiin qabadheera jedhu yoo
jiraate, guyyaa beeksifni kun bahee irraa kaasee hanga guyyaa 20tti
yoo dhiyaachuu baate kan biraa kan kennamuuf tauu ni beeksifna.
EMM/Lafaa Bul/Magaalaa Adaamaa.
caalbaasii
M/A/Mirgaa Obbo Kaaliid Ahimadiifi M/A/Idaa Tireediingii Hullee

jidduu falmii raawwachiisaa murtii jiru ilaalchisee Mana Kuusaa
qabeenyummaan isaa kan M/A/Idaa tae Magaalaa Adaamaa ganda
09 keessatti argamu KM2 10,000 Lakk. Kaartaa 148/07 kan tae
gatii kaumsa caalbaasii qarshii 2,137,796.75/100 taeen gaafa
01/04/2009 saaatii 3: 00 hanga 6:00tti bakka qabeenyichi argamutti
caalbaasii ifa taeen ni gurgurama. Kanaafuu, namoonni dorgomtanii
bitachuu barbaaddan iddoo,saaatii guyyaa ibsametti dhiyaattanii
dorgomuun bitachuu kan dandeessan tauu ni beeksifna.M/M/O/
Go/A/Adaamaa.
Obbo Ahimad Abdullaahii kaartaa lafa mana jireenyaa magaalaa

Dukam keessaa lakk.kaartaa Mk/0396/97 taeen maqaa isaaniitiin
galmaaee kennameef najalaa bade jedhanii waan iyyataniif namni
ragaa kan arge ykn sababa adda addaatiin qabate yoo jiraate
,beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti yoo hin dhiyaanne kaartaa
haaraan hojjatamee kan kennamuuf tauu ni beeksifna.E/M/M/
LafaaMagaalaa Duukam.
caalbaasii
M/A/Mirgaa Aadde Zamanaay Dammaqaafi M/A/Idaa Aadde

Makkoo Mahaammad faaa N--2 jidduu falmii raawwachiisaa murtii
jiru ilaalchisee Mana jireenyaa qabeenyummaan isaa kan M/A/Idaa
Anuwaar Kamaaliin jiru Magaalaa Adaamaa gana 01 keessatti maqaa
isaaniitiin galamaaee argamu Lakk. Kaartaa 736366/98 kan tae
gatii kaumsa caalbaasii qarshii 788,775 taeen gaafa 14/04/2009
saaatii 3: 00 hanga 6:00tti iddoo qabeenyichi argamutti caalbaasii
ifa taeen ni gurgurama. Kanaafuu, namoonni dorgomtanii bitachuu
barbaaddan iddoo,saaatii guyyaa ibsametti dhiyaattanii dorgomuun
bitachuu kan dandeessan tauu ni beeksifna.M/M/O/Go/A/Adaamaa.
caalbaasii
M/A/Mirgaa Aadde Alam Tasfaayeefi M/A/Idaa Shaambal Simee

Guutaa jidduu falmii raawwachiisaa murtii jiru ilaalchisee Mana
jireenyaa Magaalaa Adaamaa gana 14 keessatti maqaa isaaniitiin
galamaaee argamu Lakk. Kaartaa 3/14/475/82 kan tae KM2 200
irratti qubatee jiru gatii kaumsa caalbaasii qarshii 441,327.10
taeen gaafa 18/03/2009 saaatii 3: 00 hanga 6:00tti bakka
qabeenyichi argamu Naannoo Yunivarsiitii Adaamaatti caalbaasii
ifa taeen ni gurgurama. Kanaafuu, namoonni dorgomtanii bitachuu
barbaaddan gatii kaumsaarraa qabachuudhaan iddoo,saaatii
guyyaa ibsametti dhiyaattanii dorgomuun bitachuu kan dandeessan
tauu ni beeksifna.M/M/A/Adaamaa.
Sirreessa
Gaazexaa Kallacha Oromiyaa Bara 23 Lakk 40ffaa Hagayya 05

Bara 2008 beeksisa Aadde Itaalam Tashoomaa Kaartaan na
jalaa bade jedhanii baasifatan keessatti ganda 01 jedhamee kan
bahe dogoggoraan waan taeef ganda 09 jedhamee sirreeffamee
haadubbifamu.
Waldaa IMX Mazgabuu,Yohaannisiifi Mokonnin hojii daldalaa
Elektiroonksiirratti bara 2008 Karaa waajjira IMX Magaalaa
Amboo gurmeessuun keenya ni yaadatama.haatau malee waldaan
kun yeroo ammaa fedhii isaaniitiin waliigalteen keenya nuuf haa
diigamu jedhanii waan iyytaniif diigamuu waldaa kanarratti qaamni
mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa shan keessatti akka
dhiyaatu beeksisaa, kan hin dhiyaanne taanaa waldhichi kan diigame
tauu ni beeksifna.W/I/M/X/Bul/Magaalaa Amboo.
Waldaa IMX Tashoomaafi Shawaayyee hojii omisha Daabboorratti
bara 2008 Karaa waajjira IMX Magaalaa Amboo gurmeessuun
keenya ni yaadatama.haatau malee miseensa waldaa kanaa kan
turan obbo Tashoomaa Gammachuu waan duaniif yeroo ammaa
kana miseensi hafan waliigalteen keenya nuuf haa diigamu jedhanii
waan iyytaniif, diigamuu waldaa kanarratti qaamni mormu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa shan keessatti akka dhiyaatu
beeksisaa, kan hin dhiyaanne taanaa waldhichi kan diigame tauu ni
beeksifna.W/I/M/X/Bul/Magaalaa Amboo.
Maqaan Abbaa Qabeenyaa Abbabaa Sayifuu Konkolaataa Lakk.
Gabatee 3-38922 OR Kan tae gasa konkolaataa Miniibaasii
Lakk.Shaansii LH172-1029505 Moodela ------ Lakk.Motoraa 5L5239583 Lakk Libiree--- kan tae Dabtara abbummaa/Libiree/ waan
na jalaa bade jedhanii iyyataniif,waraqaa abbummaa ykn Libiree
kan namni arge ykn sababa adda addaatiin kan qabate yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa 15keessatti waajjirichaaf gabaasa akka
gootan beeksisaa,yeroo jedhame keessatti yoo dhiyeessuu baattan
iyyataaf bakka buaa Libiree/Dabatara abbummaa/kan kenninuuf
tauu ni beeksifna.A/T/Geejjibaa/Go/Sh/Kibba Lixaa.
Aadde Birhaanee Tasammaa kan jedhaman daaima Daran Wubsheet
kan jedhamtu guddifachaan guddifachuu waan barbaadaniif
guddfannaan kun naaf haa mirkanaau jedhanii iyyataniiru. kan
mormu yoo jiraate,beellama gaafa 12/03/2009 saaatii 5:20irratti
akka dhiyaatu manni murtii ajajeera.M/M/A/Adaamaatti Dhaddacha
Hariiroo Hawaasaa.
Iyyatoonni Obbo Mahaammad Abduljaliil faaa N-3 fi Waamamaan
hin jiru jidduu kan jiru falmii guddistummaa ilaalchisee iyyattuun
Aadde Birhaanee Tasammaa kan jedhaman daaima Ahimad
Mahaammad Abduljaliil kan jedhamu guddifachaan guddifachuu
waan barbaadaniif guddfannaan kun naaf haa mirkanaau jedhanii
iyyataniiru. kan mormu yoo jiraate,beellama gaafa 19/03/2009
saaatii 5:20irratti akka dhiyaatu manni murtii ajajeera.M/M/A/
Adaamaatti Dhaddacha Hariiroo Hawaasaa.
Heera mootummaa kabajuufi kabachiisuun dirqama lammiilee hundaati!
Sadaasa 8 bara 2009
Kallacha Oromiyaa
guyyaa 20tti waajjira Misoomaa fi Manaajimentii Lafa Magaalaa D/
Dollootti haa dhiyaatu. EMM/Lafaa Magaalaa D/Dolloo.
Wallagga
Aadde Kabbabuush Abarraa teessoon

isaanii Aanaa Q/Kaarraa ganda 01 keessa
kan taan mana magaalaa Q/Kaarraa ganda
01 keessatti argamu Lakkoofsa kan hin
qabne tae Obbo Maatiyoos Jiraataatti
gurgurachuu waan barbaadaniif akka
jijjiirraan maqaa raggauuf gaafataniiru.
Kanaafuu kan mormu yoo jiraate, beeksifni
kun bahee hanga guyyaa 20tti kan hin
dhiyaannee yoo tae jijjiirraan maqaa kan
raawwatuuf tauu ni beeksifna. WMMLafaa
Magaalaa Q/Kaarraa.
Obbo Saamueel Nagarii Koonno teessoon
isaanii Aanaa Q/Kaarraa ganda 01 keessa
kan ture waan duaniif mana magaalaa
Q/Kaarraa ganda 01 keessatti argamu
Lakk.P.0536 kan tae Obbo Amaanueel
Nagarii Koonnootti dhaalaa waan taeef
jijjiirraan maqaa akka naaf raawwatu
jedhanii gaafataniiru. Kanaafuu kan mormu
yoo jiraate, beeksifni kun bahee hanga
guyyaa 20tti kan hin dhiyaannee yoo tae
jijjiirraan maqaa kan raawwatuuf tauu
ni beeksifna. WMMLafaa Magaalaa Q/
Kaarraa.
Obbo Habtee Guddinaa teessoon isaanii
Aanaa Q/Kaarraa ganda 01 keessa kan
taan mana magaalaa Q/Kaarraa ganda
01 keessatti argamu Lakk.P.1016 kan
tae Aadde Addisee Bayyanaafi Obbo
Darajjee Hundeessatti gurgurachuu waan
barbaadaniif akka
jijjiirraan maqaa
raggauuf gaafataniiru. Kanaafuu kan
mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee
hanga guyyaa 20tti kan hin dhiyaannee yoo
tae jijjiirraan maqaa kan raawwatuuf tauu
ni beeksifna. WMMLafaa Magaalaa Q/
Kaarraa.
Obbo Naasiroo Amaan mana jireenyaa
Magaalaa D/Dolloo ganda Biiftuu keessaa
qaban Lakk. Kaartaa Bul/Lafa-4137/2003
tae ballina lafaa 189 M2 irratti kan argamu
Obbo Tasfaayee Dhaabaatti gurgurachuuf
walii galaniiru.Kan mormu yoo jiraate,
guyyaa beeksifni kun bahee jalqabee
hanga guyyaa 20tti waajjira Misoomaa fi
Manaajimentii Lafa Magaalaa D/Dollootti
haa dhiyaatu. EMM/Lafaa Magaalaa D/
Dolloo.
Dhaaltoota Obbo Dingataa Boojiaa kan
taan mana jireenyaa Magaalaa D/Dolloo
ganda Biiftuu keessaa qaban Lakk. Kaartaa
7356/WMMLM/09 tae ballina lafaa 250
M2 irratti kan argamu Aadde Maammitee
Yohaannisiitti gurgurachuuf walii galaniiru.
Kan mormu yoo jiraate, guyyaa beeksifni
kun bahee jalqabee hanga guyyaa 20tti
waajjira Misoomaa fi Manaajimentii Lafa
Magaalaa D/Dollootti haa dhiyaatu. EMM/
Lafaa Magaalaa D/Dolloo.
Obbo Bantii Firrisaa mana jireenyaa
qaban Lakk. Kaartaa 6767/WMMLM/07
tae ballina lafaa 200 M2 irratti kan argamu
Aadde Shifaatuu Disaasaatti gurgurachuuf
guyyaa beeksifni kun bahee jalqabee
hanga guyyaa 20tti waajjira Misoomaa fi
Manaajimentii Lafa Magaalaa D/Dollootti
haa dhiyaatu. EMM/Lafaa Magaalaa D/
Dolloo.
Obbo Saamueel Taaddasee mana jireenyaa
qaban Lakk. Kaartaa 7221/WMMLM/08
tae ballina lafaa 441.25 M2 irratti kan
argamu Tsahaayb Abiyyuutti gurgurachuuf
guyyaa beeksifni kun bahee jalqabee hanga
Obbo Amanaa Sondii mana jireenyaa Magaalaa G/Roobii keessaa

qaban Obbo Waggaa Hundeessatti waan gurguraniif jijjiiraan
maqaa akka godhamuuf iyyataniiru. kanaafuu kan mormu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti haa dhiyaatu. Bul/
Magaalaa G/Roobii.
Obbo Tarfaasaa Kuusaa mana jireenyaa Magaalaa G/Roobii keessaa
qaban Obbo Takkaa Dasaatti waan gurguraniif jijjiiraan maqaa akka
godhamuuf iyyataniiru. kanaafuu kan mormu yoo jiraate, beeksifni
kun bahee guyyaa 20 keessatti haa dhiyaatu. Bul/ Magaalaa G/
Roobii.
Obbo Admaasauu Lammeessaa mana jireenyaa Magaalaa
Machaaraa keessaa qaban Obbo Dassaalenyi Tarrafaatti waan
gurguraniif jijjiiraan maqaa akka godhamuuf iyyataniiru. kanaafuu
kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti haa
dhiyaatu. Bul/ Magaalaa Machaaraa.
Obbo Tsaggaayee G/Sillaasee mana jireenyaa Magaalaa Machaaraa
keessaa qaban Obbo Dinqaa Lamuutti waan gurguraniif jijjiiraan
Magaalaa Machaaraa.
Aadde Misraaq Tsahaay mana jireenyaa Magaalaa Machaaraa
keessaa qaban Aadde Saafiyaa Shoibitti waan gurguraniif jijjiiraan
Magaalaa Machaaraa.
Obbo Hirkoo Gabayyoo mana jireenyaa Godina W/Lixaa Magaalaa
Gimbii ganda 02keessatti Lakk.kaartaa KAR/24.9/01/2003
maqaa isaaniitiin galmaaee beekamu Caalii Boobootti waan
gurguraniif,osoo maqaa hin jijjiiriin kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa hojii 10 gidduutti akka dhiyaatu ni
beeksifna. WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Gimbii.
Obbo Waakkennee Cawwaaqaa mana jireenyaa Godina W/
Lixaa Magaalaa Gimbii ganda 04keessatti Lakk.kaartaa KAR/
EMMLM/04/10103/2009 tae maqaa isaaniitiin galmaaee beekamu
Obbo Abdallaa Girshaatti waan gurguraniif,osoo maqaa hin jijjiiriin
kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa hojii 10 gidduutti
akka dhiyaatu ni beeksifna. WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa Gimbii.
Obbo Mangistuu Tolasaa mana jireenyaa Godina W/Lixaa

Magaalaa Gimbii ganda 03 keessatti Lakk.kaartaa KMG/
Aadde Masqalee Araggaatti waan gurguraniif,osoo maqaa hin
jijjiiriin kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa hojii
10 gidduutti akka dhiyaatu nibeeksifna.WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa
Gimbii.
Obbo Araggaa Tasammaa mana jireenyaa Godina W/Lixaa
Magaalaa Gimbii ganda 02 keessatti Lakk.kaartaa KMG/
Obbo Isiraaeel Abdiisaatti waan gurguraniif,osoo maqaa hin
jijjiiriin kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa hojii
10 gidduutti akka dhiyaatu nibeeksifna.WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa
Gimbii.
Aadde Faaxumaa Hasan Sayid mana jireenyaa Godina W/
Lixaa Magaalaa Gimbii ganda 03keessatti Lakk.kaartaa KMG/
Obbo Lijaalam Ligaabaa Birruutti waan gurguraniif,osoo maqaa
hin jijjiiriin kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa
hojii 10 gidduutti akka dhiyaatu nibeeksifna.WMM/Lafaa/Bul/
Magaalaa Gimbii.
Aadde Masqalee Tafarraa jiraattuu Magaalaa Najjoo kan taan mana
maqaa isaaniitiin Magaalaa Biilaa ganda Biilaa 02keessatti Lakk.
hin qabne maqaa isaaniitiin galmaaee argamu gurgurachuu waan
barbaadaniif. kan mormu yoo jiraate,hanga gaafa 15/3/2009tti haa
dhiyaatu. Bulchiinsa Magaalaa Biilaa.
Obbo Wadaajee Teessoo jiraataa Magaalaa Biilaa kan taan mana
maqaa isaaniitiin Magaalaa Biilaa ganda Biilaa 02keessatti Lakk.
isaa 1153 maqaa isaaniitiin galmaaee argamu gurgurachuu waan
barbaadaniif. kan mormu yoo jiraate,hanga gaafa 19/03/2009tti haa
dhiyaatu. Bulchiinsa Magaalaa Biilaa.
Aadde Caaltuu Daaneel Kabbadaa mana jireenyaa Magaalaa
Najjoo ganda 04 keessatti kan argamu Lakk inni durii ---- Lakk.Inni
haaraan --- Lakk.Kaartaa 1671/2008 tae Obbo Alamuu Kabbadaa
Dheeressaatti gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20gidduutti haa dhiyaatu.EMM/
Lafaa Bulchiinsa Magaalaa Najjoo.
11
Obbo Laggasee Taammiruu mana jireenyaa Magaalaa Najjoo ganda

04 keessatti kan argamu Lakk inni durii ---- Lakk.Inni haaraan
0797 Lakk.Kaartaa 1927/2009 tae Obbo Bultii Diroo Raabaatti
gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate, beeksifni
kun bahee guyyaa 20gidduutti haa dhiyaatu.EMM/Lafaa Bulchiinsa
Magaalaa Najjoo.
Aadde Caaltuu Alamuu mana jireenyaa Magaalaa Najjoo ganda
01 keessatti kan argamu Lakk inni durii 01-176Lakk.Inni haaraan
--- Lakk.Kaartaa 1368/2007 tae Obbo Naggaa Taasisaa Mosaatti
Magaalaa Najjoo.
Obbo Maatiyoos Fufaa Waaqjiraa mana jireenyaa Magaalaa Najjoo
ganda 03 keessatti kan argamu Lakk inni durii ---.Inni haaraan 030917 tae Lakk.Kaartaa 1900/2007 tae Obbo Ifaa Caaltee Danuutti
Magaalaa Najjoo.
Obbo Badhaasaa Guddataa Qumbii mana jireenyaa Magaalaa
Najjoo ganda 02 keessatti kan argamu Lakk inni durii ---.Inni
haaraan 02-2092 tae Lakk.Kaartaa 1941/2009 tae Obbo Ballinaa
Bantii Aaddisuutti gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo
jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20gidduutti haadhiyaatu.EMM/
LafaaBulchiinsaMagaalaaNajjoo.
Obbo Abduramaan Hashiim Magaalaa Qaaqee ganda 02 keessatti
kan argamu mana lakk. tae lafa M2 92 irratti kan argamu Obo
Shifarraa Sirnootti gurguranii maqaa jijjirachuu walii galaniiru. kan
mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20keessatti haa
dhiyatu. Bul/Magaalaa Qaaqee.
Obbo Gammadaa Saamsoon jiraataa G/Qel/Wallaggaa Magaalaa
Canqaa ganda 01 Dhubbaa Bosonaa kan taan mana jireenya isaanii
Obbo Roobeeraa Taarikuutti gurgurachuu waan barbaadaniif kan
mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti haa
dhiyaatu. Bulchiinsa Magaalaa Canqaa.
Mulaatee Asraatee jiraataa G/Qel/Wallaggaa Magaalaa Canqaa
ganda 02 Burqaa kan taan mana jireenya isaanii Haannaa
Magarsaatti gurgurachuu waan barbaadaniif kan mormu yoo jiraate,
beeksifni kun bahee guyyaa 20 keessatti haa dhiyaatu. Bulchiinsa
Magaalaa Canqaa.
Obbo Mangistuu Moosisaatiif
Bakka jiranitti
Himattoota Mahaammad Huseen faaa N-3 fi Himatamaa isin
gidduu kan jiru falmii waaee tilmaama qarshii Uqqubii ilaalchisee
26/03/2009 saaatii 5:00irratti deebii keessan qabattanii dhiyaattanii
akka falmattan manni murtii ajajeera.M/M/O/G/W/Bahaa.
Aadde Qundee Gamteessaa mana jireenyaa G/Q/Wallaggaa
Magaalaa Gidaamii keessaa qaban Lakk. isaa 201 kan tae mucaa
isaanii Obbo Amaaree Xaafaatiif kennuu waan barbaadaniif,kan
mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa 20 gidduutti
Waajjira Bulchiinsa Magaalaa Gidaamiitti haadhiyaatu. DMM/
Lafaa/Magaalaa Gidaamii.
Obbo Xaahiir Hasan Kaartaa mana jireenyaakoo Lakk. Kaartaa
103////83 taeen naaf kenname Orjinaalli isaa waan na jalaa
badeef kan biraa bakka buee akka naaf kennamu jedhanii iyyataniiru.
kanaafuu ragaa bade kana namni arge ykn sababa adda addaatiin
kan qabate yoo jiraate ykn kan mormu yoo jiraate,beeksifni kun
bahee guyyaa 20keessatti EMM/Lafaa/Magaalaa D/Doollotti yoo
dhiyeessuu baate kaartaan kan biraa bakka buufnee kan kenninuuf
tauu ni beeksifna EMM/Lafaa Magaalaa D/Dolloo.
Aadde Sannaayit Haabtaamuu Magaalaa Qaaqee ganda 02 keessatti
kan argamu mana Jireenyaa lakk. tae lafa M2 200 irratti kan
argamu Obbo Gannatii Dabalaatti gurguranii maqaa jijjirachuu
walii galaniiru. kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa
20keessatti haa dhiyatu. Bul/Magaalaa Qaaqee.
Obbo Huseen A/Qaadiir Abduramaan mana jireenyaa Godina W/
Lixaa Magaalaa Gimbii ganda 04keessatti kan argamu Lakk. Manaa
-- Lakk.kaartaa 13/77 tae maqaa isaaniitiin galmaaee beekamu
Obbo Haabtaamuu Abdiisaatti waan gurguraniif,osoo maqaa hin
jijjiiriin kan mormu yoo jiraate, beeksifni kun bahee guyyaa hojii 10
gidduutti akka dhiyaatu ni beeksifna. WMM/Lafaa/Bul/Magaalaa
Gimbii.
Hedduminnaa keessummeessuun keenya yaaddoo bittinaau jalaa nubaraara!
Sadaasa 8 bara 2009
Kallacha Oromiyaa
12
Addunyaa Hayiluu
Waaee barmaatilee
dubartootaafi daaimmanirra
miidhaa geessisanii seerri
maal jedha?
(kan darberraa kan itti fufe)
Seerota Idil-addunyaa gaaela umirii
maleefi Dhanna Qabaa duabrtii ilaallatan
Hawaasni
addunyaa
barmaatilee
boodatti hafoo dubartootaafi shamarran
miidhan hambisuuf waliigalteewwaniifi
Konveenshiinota adda addaa baasanii jiru.
Isaan keessaa warreen gurguddoon ibsa
Mootummoota Gamtoomanii Mirga Dhala
Namaa Adduunyaa kan bara 1948 bahe
(UDHR),
Waliigaltee
Mootummoonni
Gamtooman waaee mirga dinagdee,
hawaasaafi Aadaarratti godhame bara
1966 ifa taee bara 1976 bahe, waliigaltee
Mootummoota
Gamtoomanii
waaee
mirgoota siiviiliifi siyaasaarratti godhame
bara 1966 ifa taee bara 1976 bahe
Konveenshiinii
Mirga
Daaimmanii
ilaalchisee taasifame bara 1989 bahe (
keewwatoota 1, 18 fi 24 (3), garaagarummaa
dubartiirratti
raawwatamu
kamiyyuu
dhabamsiisuu ilaalchisee Mootummoota
Gamtoomaniin bara 1979 bahe (keewwata 5 fi
16) Chaartara Tokkummaan Afriikaa waaee
Mirga Namoomaafi ummatootaa ilaalchisee
bara 1981 bahe keewwata 5 (Barmaatilee
miidhaa
qaqqabsiisan
dhabamsiisuu)
Chaartara Tokkummaa Afrikaa waaee
Mirgaafi Nagummaa Daaimmaniirratti bara
1990 bahe keewwata 21 (Bamaatilee aadaafi
hawaasaa miidhaa qaqqabsiisan ittisuu)
miidhaa koorniyaa buuureeffate hambisuuf
bahe,
amaloota miidhaan koorniyaa
buuureffate ittiin ibsaman keessaa isaan
angafa.
Sanadoonni idil-adduunyaa kun hundi
barmaatilee boodatti hafoo kan akka gaaela
umirii maleefi dhaqna qabaa dubartootarraan
miidhaa
lubbuu, qaamaafi fayyaa
geessisan kan mormanidha. Biyyoonni
sanadoota kana mallatteessan gaaela
umirii maleefi dhanna qabaa dubartootaafi
daaimmanirratti raawwatamuun miidhaa
geessisan balleessuuf tarkaanfii seeraa, kan
bulchiinsaafi kan kana fakkaatan biroos akka
fudhatan dirqama kan kaaanidha.
Fakkeenyaafis
Konveenshiniin
mirga
daaimman argachuu qaban ilaalchisee
A.L.A.tti bara 1989 bahe keewwata 19 fi 24
(3) jalatti barmaatilee boodatti hafoo fayyaafi
guddina gaarii daaimmaniirraan miidhaa
geessisan ittisuufi toachuuf biyyoonni
miseensa taan dirqama kan qaban tauu
ifatti kaaee jira. Akkasumas, Chaartara
Mirga Daaimmanii Afirikaa bara 1990 bahe
keewwata 1, 2 fi 21 jalatti daaimman Afiriikaa
miidhaa sababa barmaatilee boodatti hafoon
isaanirra gahurraa eegamuuf mirga akka
qaban ifatti tumee jira. Sanadoonni kun
hunduu barmaatileen boodatti hafoon kan
akka dhanna qabaa dubartii, gaaela umirii
maleefi butiin sarbamuu mirga namoomaa
dubartootaafi daaimmanii akka geessisan
ifatti kan kaaanidha.
Dhanna qabaan dubartiifi gaaelli umirii
malee dhiibbaa isaan geessisan keessaa
gurguddoon mirga fayyaansaanii eegamuu,

mirga gochaawwan farra namoomaarraa
eegamuu, mirga walqixxummaa, mirga
barnoota argachuu, mirga fedhii guutuufi
bilisaan maatii hundeeffachuu, mirga
eegumsa addaa argachuu daaimmaniifi
darbees hundaa ol mirga lubbuun jiraachuuti.
Gaaela umirii maleefi dhanna qabaa
dubartii
Seerota Itoophiyaa keessatti
Biyyi keenya buuura Heera Mootummaa
Federaalawaa
Dimookiraatawaa
Ripppaabiliika Itoophiyaa keewwata 9 (4)
jalatti tumamee jiruun seerota idil addunyaa
barmaatilee boodatti hafoo miidhaa geessisan
ilaallatan mirkaneessuun qaama seeraa
biyyattii taasisuun hojiirra oolchaa jirti.
Konveenshiinii loogii dubartootarra gahu
kamiyyuu hambisuuf bara 1979 bahe
Pirootookoolii Mirgoota Dubartootaa Aadaa
miidhaa geessisanii Konveenshinii Mirga
Daaimmanii akkasumas, heera mootummaa
kana keewwata 35 (4) jalatti dubartoonni
barmaatilee boodatti hafoo miidhaa
geessisanirraa eegamuuf mirga akka qabaniifi
mootummaanis barmaatilee boodatti hafoo
dubartootarra miidhaa qaamaafi fayyaa
geessisan hambisuuf dirqama akka qabu
ifatti tumee jira.
Akkasumas, keewwata 35 (2) jalatti fuudhaafi
heeruma raawwachuun fedhii bilisaafi
guutuu dubartootaarratti kan hundaae tauu
qaba. Mirga dubartootaa kana kabachiisuuf
seeronni biyyattii kallattiinis tae al-kallattiin
barmaatilee boodatti hafoo jajjabeessan akka
jijjiiraman taasifamanii jiru.
Seerota haala kanaan jijjiiraman keessaa
seerri maatiifi seerri yakkaa haaraan bahe
isaan angafa. Seera maatii federaalaa Labsii
Lakk.213/1992 keewwata 6 jalatti gaaelli
fedhii guutuufi bilisa taerratti hundaauu
akka qabuufi keewwata 7 (1) jalatti immoo
gaaela raawwachuuf umiriin dubartii tokkoo
waggaa 18 tauu akka qabu ifatti kaaee jira.
Seerri Maatii Oromiyaa Labsii Lakk.69/1995
fi Labsii Lakk.83/1996 keewwa 26 (2)
jalatti dubartiin tokko gaaela raawwachuuf
umiriinshee waggaa 18 guutuu akka qabu
tuma.
Dabalataanis mootummaan gaaela umirii
maleefi dhanna qabaa
dubartootaafi
dubararratti
raawwatamuun
miidhaa
lubbuu, qaamaafi fayyaa geessisan haala
ifa taeen tarreessuun yakka taasiisuudhaan
seera yakkaa bara 1996 bahe keessatti akka
tumaman taasisee jira. Seerri adaba yakkaa
bara 1949 bahe barmaatilee dubartootarratti
raawwatamanii miidhaa lubbuu, qaamaa,
fayyaafi hamilee geessisan adabbiisaanii
wajjiin haala ifa taeefi namoota yakka
raawwatan barsiisuu dandauun hin tumne.
Haatau malee, mootummaan federaalaa
barmaatilee boodatti hafoo dubartootarratti
raawwatamanii miidhaa lubbuu, qaamaafi
fayyaa geessisan hambisuuf bara 1996 seerri
Gaaela umrii malee barmaata hafuu qabu

yakkaa haaraan bahee hojiirra akka oolu
taasisee jira.
Seerri yakkaa haaraan kun barmaatilee
boodatti
hafoo
dubartootarratti
raawwatamanii miidhaa lubbuu, qaamaafi
fayyaa geessisan adda baasuudhaan
adabbiisaanii ol kaasuudhaan tumee
jira. Yakkoota gochoota barmaatilee
miidhaa geessisaniin lubbuu, qaamaafi
fayyaa namaarratti miidhaa geessisuun
raawwataman Seera Yakkaa(s/y/kewt. 561570) adabbiisaanii waliin tumamanii jiru.
Barmaatilee boodatti hafoo dubartootarraan
miidhaa geessisaniifi yakka jedhamanii
seera yakkaatiin tumaman keessaa yakki
gaaela umirii maleefi yakki dhanna qabaa
dubartii isaan angafa. Gaaelli umirii malee
yakka nama adabsiisu akka tae seera yakkaa
keewwata 648 jalatti adabbiisaa wajjiin
tumamee jira. Dhanna qabaan dubartiis
yakka nama adabsiisu tauunsaa seera
yakkaa keewwata 565 jalatti adabbiisaa
wajjin tumamee jira.
Yakka gaaela umirii malee
Seerri maatii fooyyaee osoo hin bahiin dura
seera hariiroo hawaasaa bara 1952 bahe
jalatti umiriin fuudhaafi heerumaa seeraan
beekamu dhiiraaf 18 dubartiif immoo
waggaa 15 ture. Haatau malee, yeroo ammaa
dubartiin tokko gaaela raawwachuudhaaf
umiriinshee waggaa 18 fi isaa ol tauu akka
qabu seerri maatii mootummaa federaalaafi
naannoo Oromiyaa ifatti kaaee jira.
Ijoolleen dubaraa umiriinsaanii waggaa
18 gadi tae akkaataa seerri maatii ajajuun
qaama dhimmi ilaallaturraa hayyama yoo
argatan malee gaaela raawwachuu hin
dandaan. (Kewt.7 (2) fi 26 (2) Seerri maatii
mootummaa federaalaafi naannoo Oromiyaa
dubartiin umiriinshee waggaa 18 gadi taate
hayyama qaama dhimmi ilaallatuu malee yoo
heerumte gaaelichi kan diigamu tauusaa
ifatti kaaanii jiru.
Keewata 31 (1) fi kewt. 48 (1) namni
ijoollee dubaraa umiriinshee gaaelaaf hin
geenye wajjiin itti yaadee gaaela raawwate
itti gaafatamummaa yakkaa akka qabu
seerri yakkaa keewwanni 648 tumee jira.
Miidhamtuun heerumte umiriinshee waggaa
13 fi isaa ol yoo tae adabbiinsaa hidhaa
cimaa waggaa sadii hin caalle yommuu tau
(s/y/kewt.648 (1) miidhamtuun heerumte
sun immoo umiriinshee waggaa 13 gadi yoo
tae adabbiinsaa hidhaa cimaa waggaa 7 hin
calle taa (s/y/kewt.648 (2). Seera yakkaa
keewwata 647 (1 fi 2) jalatti namni gaaela
seeraan dhorkame beekaa raawwachiise,

namni gaaelicha hayyameefi ragaa tae
hidhaa salphaa waggaa sadii gahu ykn qarshii
5,000 gahuun adabamuu akka dandau
tumamee jira.
Gochoonni kun dagannoodhaan kan
raawwataman yoo tae immoo adabbiinsaa
hidhaa salphaa baatii sadii hin caalle ykn
qarshii akka adabsiisu kewt.647 (3) jalatti
tumamee jira. Gaaelli umirii malee seera
maatiifi seera yakkaatiin kan dhorkame
yoo taellee; biyya keenya keessatti bakka
baayeetti kan baratamedha.
Akka qorannoon agarsiisutti Itoophiyaa
keessatti
dubartoota heeruman keessaa
%21.4 taan umiriinsaanii gaaelaaf osoo
hin gahiin kan heeruman tauunsaanii
mirkanaaee jira. Akka Naannoo Oromiyaatti
immoo shamarraan heeruman keessaa %29
kan taan umiriinsaanii gaaelaaf osoo hin
gaaiin akka heeruman ragaan ni agarsiisa.
Ijoolleen durbaa umirii kichuutti heeruman
itti gaafatamummaa fuudhaafi heerumaa
baachuuf sammuufi qaamaan waan hin
qophaaiiniif miidhaa cimaan kan irra
gahudha. Gaaelli umirii malee mirga
barumsa
argachuu
shamarranii
kan
sarbudha. Akkasumas, mirga walqixxummaa
dubartootaallee kan sarbudha. Akka naannoo
Oromiyaatti gaaelli umirii malee baayinaan
raawwatamaa akka jiru ragaawwan tokko
tokko ni mulisu. Haatau malee, namoota
gochaa kana raawwatan keessaa namoota
baayee muraasa taan qofatu seeratti
dhihaachaa jira. Fakkeenyaafis, galmeewwan
yakkaa waggoottan shanan darban gaaela
umirii malee ilaalchisee dhihaatan yommuu
ilaallu; kan bara 2004 galmee 20, kan bara
2005 32, kan bara 2006 38, kan bara 2007
24, kan bara 2008 33 tauunsaa baayee
yaaddessaa akka tae hubatamuu qaba.
Yakka dhanna qabaa dubartii
Gochi dhanna qabaa dubartii seera adaba
yakkaa bara 1949 bahe keessatti yakka taee
tumamee hin turre. Haatau malee, seera
yakkaa bara 1996 bahe keewwata 565 jalatti
Namni kamiyyuu dubartii daangaa umirii
kamiyyuu keessatti argamtu kan kittaane yoo
tae; hidhaa salphaa jia sadii gadi hin taane
ykn adabbii maallaqaa qarshii 500 gadi hin
taaneen adabama.
Namoonni gochaa dhanna qabaa dubartii
keessatti deggersa gochuun hirmaatan
kan akka abbaafi haadhaa, guddistuu ykn
namoonni biroo hidhaa salphaa jia sadii
hin calle ykn qarshii 500 gadi taeen akka
Gara fuula 2tti
Mootummaan gadi fageenyaan of haaromsuudhaaniifi hirmaannaafi fayyadamummaa ummataa guddisuudhaan deemsa haaromsichaa ni ariifachiisa !
Sadaasa 8 bara 2009
Kallacha Oromiyaa
13
Galaanaa Kumarraa
Kuufama bishaanii dhabamsiisuun Bookee busaa haa ittifnu
Tooftaa dhabmsiisa Bookee busaa keessaa
Dhukkuboota daddarboo miidhaaf nama

saaxilan keessaa dhukkubni busaa isa
tokkodha.
Dhukkubni kun akkuam
dhukkuboota daddarboo biroo karaa
bookee busaatiin namtti darba. Haatauutii
dursanii irraa of baraaruun ni dandaama.
Mootummaan Dhibee kana dabalatee
imaammata ittisa dhukkuboota baasuun
hojiirra oolchaa tureera, ammas itti
fufiinsaan hojjetaa jira.
busaatiin cuuphametti seeraan fayyadamuu,

daaimmaniifi dubartoota ulfaatiif duursa
kennuun fayyadamoo akka taan gochuun
duaatiifi miidhaawwan sababa kanaan
walqabatanii
dhufuu
dandaanirraa
baraaruun barbaachisaadha. Manaa manatti
keemikaala farra bookee busaa biifuunis
tooftaalee miidhaa bookee busaatiin dhufan
hirisuufi
tatamsainasaa
xiqqeessuuf
gargaaran keessati.
Milkaaina ittisa dhibee busaarratti argame itti fufsiisuuf
Kanaanis, Waggoota darban keesstti

dhukkuba busaa dabalatee sochii gama
ittisa dhukkuubbota daddarboo kanneen
biroorratti taasifameen buaalee gaariin
argamaniiru.
Buaalee
argamaniifi
ammallee fuula duratti xiyyeeffannaafi
of eeggannoo dhukkubichaaf taasifamuu
qaburratti barreeffama Biiroon Eegumsa
Fayyaa Oromiyaa nuuf erge haala armaan
gadiitiin qindeessinee isiniif dhiyeessinee
jirra. Dubbisa gaarii
Balina lafaa biyyi kun qabdu keessaa
dhibbeentaa 75tti kan shalagamu keessatti
kan argamu uummanni milyoona 52 olitti
tilmaamamu keessa jiraatu naannoo wal
hormaata Bookee busaatiif mijaaaa taeefi
dhibee kanaaf salphaatti nama saaxiluu
dandau keessatti argamu. Kana keeassaas
uummanni miliyoona 20tti shallagamu
naannoo Oromiyaatti kan argamu yoo tau
kunis Aanaalee naannoo baddaa, badda
dareefi gammoojjii lafa olkaiinsi isaa
meetira 2000 gadi tae keessa kanneen
jiraatan balinaan rakkoo dhibee busaatiif
saaxilamoo akka taan ragaaleen ni eeru.
Kana malees, darbee darbee bakka olkaiinsi
lafaa hanga meetira 2400 taeettis, dhibeen
busaa haala mijjaaaa wal-hormaata isiitiif
tolu yoo argate bifa weeraraatiin kauun
karaa bookee busaatiin namaa namatti
darbuun miidhaa cimaa geessisuu kan
dandauudha.
Dhibeewwan daddarboo sadan jechuun
Busaa, Daranyoo sombaa(TB)fi HIV/AIDsii
keessaa tokko kan tae dhibeen busaa, nama
tokko irraa gara nama biraatti kan daddarbu
tauun ni beekama. Kan daddarbus bookee
busaa Anoofilas jedhamtuunidha. Bookeen
kun nama busaadhaan qabame tokkorraa
dhiiga isaa erga xuuxxeen booda namarra
qubattee nama ciniinuun dhibee kana gara
nama fayyaatti dabarsuu dandeessi.
Dhibeen kun yeroo nama qabu mallattoolee

jalqabaa namarratti mulatan keessaa inni
tokkoofi guddaan hoa qaamaa cimaan yeroo
hundaa yookaan darbee darbee kan namatti
dhufuudha. Mallattooleen dhibee busaa
kanneen biroon ammoo dafqisiisuu, qaama
gubuu, hoollachiisuu (dhaamochiisuu),
mataa bowwuu yookaan dhukkubbii
mataa, nyaata jibbisiisuu, hoqqisiisuu,
nama dheebochiisuufi kanneen biroofaan
mulachuu dandaa. Mallattoolee armaan
olii keessaa tokko yoo namarratti mulate
atattamaan dhaabbilee fayyaa deemanii
yaalamuun barbaachisaadha.
Kun yoo hin dhibeen kun atattaman

duaatiif nama kan saaxiluudha. Kana
waan taeef hawaasni ofiisaa, daaimman
akkasumas namoota biroorratti mallattoolee
dhukkubichaa keessaa tokkollee haa tauu
yoo arge atattamaan gara dhaabbilee fayyaa
dhiheenyaitti argamu deemuun dhiigasaanii
qorachiisuun akka
yaalaman gochuun
murteessaadha.
Dhibeen Busaa dhibeewwan daddaroo
rakkoo
hawaasummaafi
diinagdee
dhaqqabsiisan
keessa
isa
tokkoofi
olaanaadha.
Kunis,
keessumattuu
fayyummaa hawaasaa qonnaan bultootaa
yookaan horsiifatee bultootaa hubuun
oomishaafi oomishitummaasaa
akka
hin guddifaneef gufuu guddaa kan itti
tauudha. Kana malees, barattoonni
barumsa isaanii akka hin baranne gochuu
dandaa, hojjetoonnis hojiisaanii haalaan
akka hin hojjenne taasisa. gumaachuu
Kanarra darbees maatiin galiisaa yaala
dhibee kanaarra akka oolchuufi yaroo isaas
sababuma kanaan akka qisaasamu taasisa.
Rakkoolee roga maraan dhibeen busaa
qaqqabsiisu kana hambisuuf, ittisaafi
toannoo isaa cimsuuf tooftaalee ittisaa
keessa isa jalqabaafi baayyee murteessaa
kan tae iddoowwan walhormaata bookee
busaatiif mijjatoo taan kanneen akka bishaan
ciiseefi kuufame dhabamsiisuudha. Kana
keessatti ammoo hirmaannaan hawaasaa
qindaae baayyee barbaachisaadha. Kana
malees, boollawwaniifi
meeeshaalee
bishaan qulqulluu hin taane itti kuufamu
mancaasuufi naannoo ofii qulqulleessuun
hojiilee murteessoodha.
Saaphana siree keemikaala farra bookee
Miidhaafi duaatii sababa busaatiin

hawaasarra gaaa ture kana hambisuuf
waggoota darban keessatti mootummaan
imaamata ittisaafi tooannoo cimaa (Role
Back Malaria) jedhu baasuun akka biyyaafi
naannootti
hojiirra oolchaa tureera.
Hojiirra oolmaasaatiifis hawaasni, qooda
fudhatoonnifi dhaabbeileen deggertoontaa
hundi bifa qindaaeen
sochii taasisaa
turaniin buaawwan gaariin qabatamaan
galamaa aniiru.
Seektarri Fayyaa naannichaas hojiiwwan
ittisaafi tooannaa busaarratti qaamolee
mootummaafi dhaabbilee mit-mootummaa
adda addaa akkasumas hawaasa balaa
waliin qindoomuun hojii hojjechaa gama
kanaan hojjetamaa tureen miidhaafi
duaatiin sababa dhibee busaatiin gaaa ture
baayyee gadi buusuun dandaameera.
Keessumattuu,
hawaasni
imaammata
fayyaa duursanii dhibee ittisuu, Paakeejota
ekisteenshinii fayyaa 16n baan hojiirra
oolchuuf raayyaa misooma dubartootaafi
jaarmiyaalee dubartootaa, garee raayyaa
jijjiiramaafi 1-5n gurmeessuun hojiitti erga
galamee jalqabee, dhibee busaa dabalatee
hawaasni dhibeewwan dadarboo hedduurraa
bilisa taaa dhufee jira.
Haatau malee, ammas taanaan namoonni
hedduun saaphana siree kennameef akka
agoobara sireetti seeraan fayyadamuun
busaa ofirraa ittisuu dhabuun dhimmoota
adda addaattiif oolchaa
akka jiran
qabatamaan irra gaameera. Waan taeefis
gocha kanarraa of qusachuun lubbuusaaniifi
daaimman dhibe busaa irra akka of
eegan taasisuuf xiyyeeffannaa kennuutu
barbaachisa.
Yeroo baayyee dhukkubni busaa rooba
Afraasaatiin
wal-qabateeti
kan
ka
waan taeef dursanii iirratti hojjechuutu
barbaachisaadha. Kunis, akkuma armaan

olitti ibsametti iddoowwan adda addaa
bishaan ciisuufi itti kuufamuun wal-hormaata
bookee busaatiif mijjatoo tauu dandaan
dafanii gamtaan maqsuun qulqulleessuun
hojii
murteessaadha.
Akkasumas
qaamooleen seektarichaa sadarkaan jiran,
dhaabbileen mit-mootummaa akkasumas
caasaaleen hawaasaa hundi hojiilee ittisaafi
tooannaa
busaarratti
qindoominaan
hojjechuun erga jalqabamee milkaainni
waggoota darban keessa argame bara 2009
kana keessattis daran cimee itti fufuun
barbaachisaa waan taeef qaama hundarraa
gaeesaa baachuutu eeggama.
Keessumattuu, hojjettoonni ekisteenshiini
fayyaa caasaalee bulchiinsa gandaa, rayyaa
misooma fayyaa, jaarmiyaaleen damee
misoomaa dubartootaafi hawaasni hundi
ittisaafi toannaa dhibee busaarratti dabalatee
dhibeewwan daddarboo adda addaarratti
hojiilee paakeejoota ekisteenshinii fayyaa
hundi mana-manatti sochoanii hojiirra
oolchuun dhibeewan kanneenirraa hawaasa
baraaruuf caalmaatti hojjechuutu irraa
eegama.
Walumaa galatti mootummaan imaammata
fayyaa
dhibee busaas tae dhibeewwan
daddarboo addaa dursanii ittisuun hawaasa
fayya qabeessa oomishaafi oomishtummaa
guddisuu keessatti gaeesaa gumaachu
horachuuf xiyyeeffannaa guddaa kennee
hojjechaa tureera, hojjechaas jira. Kanaanis
jijjiiramoonni
abdachiisoon
hedduun
galmaaaa dhufaniiru. Haatau malee,
ammas dhukkuba busaas tae dhukkuboota
daddarboo biroorratti itti fufiinsaan
hojjechuun hojii guddaa gaafata. Kana
keessatti Ogeeyyiin ekisteenshinii fayyaa
Paakeejii ekisteenshinii fayyaa hojiirra
oolchuuf sochii taasisaa jiraniin cinaatti
gaeen hawaasni karaa ijaaramsasaatiin
taasisaa tureefi ammas taasisaa jiru guddaafi
cimee itti fufuu kan qabuudha.
Waaeen fayyaa hawaasaa eegsisuu dhimma
dhuunfaafi maatiirra darbee dhimma
misooma itti fufsiisuufi fufsiisuu dhabuu
waan taeef hojii akka mootummaatti
fayyaa haawaasaa eegsisuuf hojjetamaa
jiruun cinaatti qaamni hunduu gaee isarraa
eegamu baachuun murteessaa taa jenna.
Horaa bulaa
Aangoo mootummaa kan ummata ittiin tajaajilan qofa gochuuf ni hojjenna!
Kallacha Oromiyaa
14
Biyyeen asidiin faalame . . .
Aadde Shukkaaree Abbaa Biyyaa Abbaa Jihaad

fayyadamuun yaala barbaachisaa
tae godhuun gara biyyee oomisha
kennuutti jijjiiruuf hojjetaa jira.
Tooftaalee Yaalaa keessaa tokko lafa
qonnaarratti nooraa fayyadamuun
akka
deebiee
walaanamu
gochuudha.
Liibani. Mala biyyee asiidiin

miidhame Nooraatti fayyadamuun
akka deebiee walaanamu godhuun
hojiirra oolchuusheetiin lafa kanaan
dura margallee hin biqilchinerratti
Boqqolloo facaasuun oomisha gaarii
argachuushee ibsiteetti.
Biiroon
Qonnaafi
Qabeenya
Uumamaa Oromiyaa dhaabbata
GIZ Jedhamu waliin waltauun
Piroojektii qindoomina gabbina
biyyee jedhurratti karoorfachuun
yeroo ammaa godinalee 5 keessatti
hojjechaa jira. Hojii hojjetamu
kanaanis lafa qonnaan bultootaa
biyyee asiidiitiin miidhamerraa
eddattoo biyyee fudhachuun yaalii
godhaa jira .Nooraa qonnaan
bultootaaf raabsuun lafa biyyee
asiidiin
miidhamerratti
biifuun
xaaoo
barbachisaafi
dikee
qonnaan bultoonni qopheeffatanitti
fayyadamuun lafti akka deebiee
oomisha gahaa tae akka kennu
godhamaa jira.
Obbo Faqqadaa Gurcaas qonnaan

bulaa Godinaa Bunnoo- Beddellee
aanaa Beddellee ganda Urgeessaa yoo
tau, lafti inni qotaa ture biyyoonsaa
roobaan dhiqamee biyyeen asiidiitti
waan jijjiirameef oomisha gahaa
argachaa hin turre. Yeroo ammaa
garuu tooftaa biyyee asiidummaa
hirisuu nooraatti fayyadamuusaatiin
oomisha gaariifi abdachiisaa tae
akka argate hime.
Aadde Shukkaaree Abbaa Biyyaa

Abbaa Jihaad
qonnaan bultuu
jiraattuu Godina Jimmaa aanaa
Sokorruu ganda qonnaan bulaa
Bara oomishaa 2008/09 keessa

yeroo duraatiif lafa hektaara 892
asidummaa biyyeetiin miidhamerratti
nooraa kuntaala 17,052 fayyadamuun
lafti akka yaalamee oomisha kennu
godhamee
jira.Hojii
hojjetame
kanarraa qonnaan bultoonni 2,896
fayyadamtoota tauusaanii Adeemsi
Hojii Dhimmoota Kominikeeshiinii
Mootumma Biirichaa beeksiseera.
Piroojektoonni qar.mil 112 oliin . . .
taasisuusaanii bulchiinsi aanichaa

beeksise.
Itti aanaa Bulchaafi Itti gaafatamaan
waajjira
Qonnaafi
Qabeenya
Uumamaa Obbo Abrahaam Biraanuu
tibbana akka ibsanitti
aanichatti
imaammataafi
tarsiimoowwan
misoomaafi
bulchiinsa
gaarii
hojiirra oolchuun fayyadamummaa
ummataa
mirkaneessuuf
piroojektoonni
garaagaraa
31
bajata
mootummaa,hirmaannaa
ummataafi deggertoota misoomaa
walumatti qar.mil. 112fi kuma
732 oliin hojjetamaa turaniiru.
Haaluma kanaan piroojektoonni
kunneen Sagantaa Waliin Gahinsa
Daandii Baadiyyaatiin daandileen
gandoolee baadiyyaafi aanolee ollaa
wal qunnamsiisan km 71 ,Bishaan
dhugaatii,Barnoota,Fayyaafi
Waajjiraalee sektaroota mootummaa
dabalatee walumaagalatti hawaasa
aanichaa
kuma
torbatti
siqu
fayyadamaa akka taasisan obbo
Abrahaam ibsaniiru.
Akka ibsa Obbo Abrahaamitti,
gama hojii piroojektoota bishaan
dhugaatii, barnootaafi fayyaatiin
deggersi
Waldaa
Misooma
Oromiyaafi hirmaannaa ummataa
dabalatee raawwatame rakkoolee
hawaasummaa ummata aanichaa
furuu keessatti gahee olaanaa qaba
jedhaniiru.
Hawaasa aanichaa keessaa tokko
tokko yaada yennaniin piroojektoonni
hojjetaman
kunneen
rakkoo
hawaasummaafi dinagdeesaanii kan
furaniif tauu himanii hirmaannaa
misooma keessatti gochaa jiran
cimsanii kan itti fufan tauu
dubbataniiru.
Aanichatti uwwisni bishaan dhugaatii
%60, Barnootaa %80fi Daandii %75
gahuunsaas ibsameera.
Sadaasa 8 bara 2009
Namoota misoomaaf . . .
weerarri lafaa balaa tae raawwatamaa akka ture

dubbataniiru.
kanaarratti akka bobbaan taasifamaa aakka jirus

daariktarichi himaniiru.
Sababa misoomaa adda addaan namoota

qabiyeesaaniirraa kaafaman wayita kaafaman
beenyaan kanaan dura kaffalamaafii ture kan wal
hin fakkaanneefi rakkoo kiraa sassaabdummaafi
bulchiinsa gaariif ulaa kan saaqe ture. Amma
garuu mootummaan dhimmichaaf xiyyeeffannoo
addaa kennuun of dandeessisee hojjechuu
jalqabuunsaa hawaasicha fayyadamaa taasisaa
jira jedhaniiru.
Jireenya hawaasummaafi dinagdee itti fufinsa

qabu, maallaqa beenyaan qonnaan bulaaf
kaffalamutti hawaasichi akkaataa itti fayyadamuu
qaburratti leenjiiwwan ogummaa kennuufi
invastimantii gara naannoo keenyaatti dhufurraa
kallattiin fayyadamoo akka taaniif hojiiwwan
hojjetamaa jiran kaayyoo Ejensichi qabatee
hojjechaa jiru tauu Obbo Abrahaam dubbataniiru.
Ejensichi erga hundaaee umirii jioota muraasaa

kan qabu yoo tau, hojii qindaawaafi qoratame
raawwachuu
eegaluusaatiin
buaawwan
jajjabeessoo
taan
galmaauus
eeranii,
hawaasa sababa misoomaatiin qabiyyeesaarraa
kaafamuuf gatiin beenyaa haala qabatamaa
yeroofi qabeenyasaa ilaalcha keessa galcheen
kaffalamuufiin namoota kaafaman jiruufi
jireenyasaanii fooyyessuurra darbee sochii
misoomaa keessatti qooda akka fudhatan
taasifamaa jiraachuus himaniiru.
Ejensichi hojii jalqabaasaa Paarkii Industirii
Adaamaaf jecha lafa hek. 465 irraa abbootii
warraa 512 kaafamaniif beenyaa qarshii miliyoona
250 kan kaffale yoo tau, lafti bakka buinsaa
handhuura magaalaa keessaa abbootii warraaf
dhuunfaan hek. 500 dargaggoota umiriinsaanii 18
ol taaniifimmoo hek. 200 kennameeraafis jedhan.
Bulchiinsa magaalaa Adaamaa waliin tauunis
qonnaan bultoota kanneen gara hojiitti galchuuf
hojii raawwatameen gosoota hojii 77 sektaroota
6 jalatti adda baaniiru. Hanga ammaattis
qonnaan bultoonni 182 qar. Mil 71,642 oliin
hojii invastimantiirratti bobbauuf hayyama
baafatanii gara hojiitti galaa jiru. Dargaggoonni
maatii qonnaan bultoota kunneenii 10 taanis
hayyama hojii ijaarsaa baafachuun konkolaataa
Siinootiraakii 10 bitachuun hojii paarkii industirii
Rakkoowwan beenyaa kaffaluufi misoomaan

kaasuun wal qabatee mulachaa turanis
hawasichuma hirmaachisuun hojimaata ifaafi
kiraa sassaabdummaarraa walaba taee komii
xiqqeessu diriirsuu hojjetamu gara fuulduraattis
xiyeeffannaa olaanaan akka raawwatamu
ibsaniiru.
Ejensichi hojii deebisanii dhaabuu kana
guutummaa Oromiyaatti kan raawwatu yoo tau,
hanga ammaatti damee Bahaa Adaamaa, damee
giddu galeessaammoo Duukam taasifachuun
hojiitti seenee jira. Dameewwan kanneen biro
ammoo Damee Kibbaa Lixaa, Lixaafi Kaabaa
yeroo gabaabaa keessatti hojiitti kan galamu
tauus Obbo Abrahaam addeessaniiru.
Bakkeewwan hawaasni misoomaaf kaafamuttis
osoo hin kaafamiin dura qorannoowwan adda
addaa geggeessuun bakka hawaasichi qubatuufi
irratti hojjetee bua qabeessa tauu dandau adda
baasuun kan hojjetamu taa.
Dargaggoonni carraa hojii misoomaa naannoo
Oromiyaa keessatti gegeeffamu deggeruun
hirmaachuun kallattiin fayyadamuu qabu.
Mootummaanis carraa duraa kan kennu
dargaggoota
naannoof
tauu
hubachuun
dhimmicha amananii fudhachuun leenjiiwwan
ogummaa sekataroota kanneen biroo waliin
kennamuttis gargaaramuun bua qabeessa tauu
qabus jedhaniiru- obbo Abrahaam.
Geggeessitoonni jalqabaa kumni . . .

siyaasaan akka argamu taeera.
Akka obbo Fiqaaduun jedhanitti, buaawwan
gama misooma diinagdeetiin baadiyyaatti
qonnaan bulaan lafasaarratti oomishee ofiisaa
fayyadamaa tauu dandauu, hiyyummaan
baadiyyaa keessaa diigamuu eegaluu, ilaalchiifi
gochi kiraasassaabdummaa sadarkaa baadiyyaatti
dadhabaa deemuu, qonnaan bulaan, jiruufi
jireenyasaa fooyyeffachuurra darbee guddina
diinagdee galmaaeef gumaacha guddaa taasisu
uumuun dandaaameera.
Gama barnootaatiin egereen biyya tokkoo kan
murtaau nama barateen waan taeef misooma
barnootaatiif xiyyeeffannoo kennameen barnoota
gaeessotaa dabalatee barattoonni mil. 10tti siqan
carraa barnootaa akka argatan, manneen barnootaa
kuma 15 olitti siqan akka babalatu dhaabbileen
barnootaa olaanaanis akkasuma jedhan.
Lammii fayyaalessa oomishtummaarratti humna
guutuun hirmaachuu dandau qabaachuuf sochii
taasifameen imaammata fayyaa dhibee ittisuurratti
xiyyeeffate hojiirra akka oolu taasifameen galma
barkumee sektera kanaaf qabame duursamee
galmaan gahuun dandaaameeras jedhaniiru.
Iccitiin buaawwan kanaa haaromsa waggoottan
15 haraa gaggeeffameen tauu Obbo Fiqaaduun
eeranii, buaa haaromsa kanaa kan tae hawaasa
gaaffii fedhii misoomaa guddaa qabu horachuun
dandaaameeras jedhaniiru.
Kanamalees guddina dhufe kana faana sababa
rakkoo bulchiinsa gaariitiin gaaffiifi fedhiin
misoomaa ummataa saffinaafi qulqullina

barbaaduun waan hin deebineef akkasumas kenna
tajaajilaarratti hanqina jiruun ummata biratti
dhawataan dallansuu guddaa fidee jeequmsaafi
rakkoo nageenyaa fiduun lubbuu namaafi
qabeenyarraan miidhaa dhaqqabsiisuu dandaeera
jedhaniiru.
Kanaaf haaromsi ammaa kunis haala qabatamaa
yeroo giddu galeessa godhachuun rakkoowwan
sadarkaan jiran adda baasuun gaaffiifi fedhiin
ummataa kallattii saffina barbaadamuun deebisuu
dandaaamu kaauudha jedhan Obbo Fiqaaduun.
Haaluma Kanaan haaromsi gadifageenyaa ganna
darberraa eeggalee hoggansa sadarkaan jiran
waliin taasifamaa jiru imala waggoottan 15
nan darban keessa ture qorachuun ciminootaafi
hanqinoota mulatan adda baasuun gaaffiifi fedhii
ummataa deebisuufi jedhaniiru.
Tibba darbes oggansa sadarkaa giddu galeessaa
waliin mariifi gamaaggamni gaggeeffamuu obbo
Fiqaaduun eeranii, haroomsi hoggansa giddu
galeessaa kunis magaloota Oromiyaa kanneen
akka Jimmaa, Naqamtee, Shaashamannee,
Harariifi Adaamatti gaggeeffameen jijjiirama
yaadamee fiduuf galteen kan itti argameedha
jedhaniiru.
Haaluma walfakkaatuun mariifi gamaaaggamni
hoggansa sadarkaa jalqabaaa kuma 14 ol taan
mariifi gamaaggama haaromsaa Sadaasa 6 irraa
eegale hanga Sadaasa 12 bara 2009 tti turu
gaggeeffamaa jira jedhaniiru.
Sirna heera mootummaa gabbisuuf mootummaafi ummanni waliin hojjechuusaanii ni cimsu!
Sadaasa 8 bara 2009
Kallacha Oromiyaa
15
Gaaddisee Ittaanaa
Dargaggoo bilbila iphone bilisaan

argachuuf maqaasaa jijjiirsise
Addunyaa kanaratti
biyyoonni guddatan argannoowwan
teekinooloojii adda addaa yeroo gara yerootti ammayeessuun jiruufi
jireenya dhala namaa salphaa taasisaa jiru. Tekinooloojiiwwan
kunneen keessaa tokko kan tae bilbilli harkaa addunyaa kana
akka mandara tokkootti walitti fiduun shoora olaanaa taphachaa
jira.
Bilbiloonni kuneen yeroodhaa gara yerootti ammayaaaa dhufan
kunneen humna fayyadamuu nama hundaa guutuu dhabuunsaanii
dhalli namaa tooftaa ittiin argatee itti fayyadamuuf maloota
adda addaa dhowata. Kan qabu qarshii baasee wayita bitatu kan
hin qabnemmoo liqa yeroo dheeraan kaanimmoo qarshii qabu
baasee bitachharkatti galfata. Odeeffannoon gara Yuukireenii
dhagaaame garuu kanaan falaadha.
Kaampaaniin bilbiloota harkaa ammayyaa oomishuun beekaman
keessaa tokko kan tae kaampaaniin appil namoota maqaasaanii
gara iphone 7tti jijjiiraniif oomisha koo haaraa bilisaan nan Dargaggeessa Maqaasaa jijjiirrachuun badhaafame
kenna jechuusaan wal-qabatee dargaggoon umrii
waggaa 20 biyya Yuukireen maqaasaa dhalootaa
maatisarraa
moggaafameef
Aleeksaandar
Tuuriin seera biyyattii eeguun gara iphone7tti
jijjirsisuun badhaasa bilbila ammayyaa ismaartii
iphone 7 hawwe kanaa argateera.
gurguramaa kan jiru yoo tau, Siim garuu deggaraniiru.

maqaa isaa jijjiiruun bilbilasaa kan dhuunfaasaa
Dargaggoonni maqaasaa Ayfoonitti jijjiiree
taasifachuuf baasiin baase Doolaara lama qofa
badhaasa hawwe kana argate kun yeroo booda
tauusaati kan himame.
garuu maqaasaa gara moggasasaa duraanii
Hiriyoonniifi maatiin Aleeksaandar duraaniifi maatiin isaa moggaasaniifitti deebifachuu akka
Aayfoon Siim ammaa dhimmicha jalqaba wayita barbaadu himeera.
Bilbilli iphone 7 Ayfoon Siim badhaafame dhagaan akka isaan naasise kan himan yoo
Madda: www.emirates247.com/offbeat
kun Yuukreenitti Doolaara Ameerikaa 850n tau, boodarra garuu yaadichatti waliigaluun isa
Konkolaataa humna aduun hojjetu

duran
gara
turanimmoo
Naayijeeriyatii
fooyyeessuurratti
dhagaaames
kana
argamu.
kan
Odeeffanoon
mirkaneessudha.
Dargaggoon umrii waggaa 23 Naayijeeriyaa Muktaar Addaamuu jedhamu

konkolaataa humna aduun hojjettu beeksiseera. Konkolaataan kuni namoota
afur feuu kan dandeessu yoo tau, sochouudhaafis Soolaar Paanelii
ofirraa qabduun ifa aduu argamu gara humnaatti jijjiiruun fayyadama.
Konkolaataan
dargaggoon
Kaaba
Naayijeeriyaa
Kaanoo
keessa jiraatu kun hojjete yaalii jalqabaan humna aduu qofa
Konkolaataan kun namoota Afur qabatti
Ardiin Afrikaa wal waraansa,

hiyyumaa, boodatti hafummaafi
gargaarsa addunyaa kanneen biro
eeggachuun beekamtu amma
qabeenyaa qabduufi ilmaanshee
barataniin daandii guddinaarratti
fayyadamuun kiiloo meetira tokko
deemuu dandaeera. Abbaan
Muktaar
kana
Addaamuu
konkolaataa
guutumaan
hojjetee xumuruuf waggoota lama akka isaatti
guutuutti
fudhate himeera.
Muktaar konkolaataa humna aduun sochou kana hojjachuuf saaniiwwan

argamuun
seenaashee
badaa
soolaarii tajaajilan, baatiriiwwaniifi qaamolee mootaraa fayyyadamuusaas
duraanii kana haareeffachaa jirti.
eeree, gadi lakkisa kaarbonii konkolaataa inni hojjete kaanaas zeeroo
Ilmaanshee baratanis dandeettii
sammuusanii hojiirra oolchuun waan taeef konkolaaticha filatamaa akka taasisu himeera jechuun
argannoowwan
nadda
addaa Raadiyoon FBCn odeeffannoo BBC irraa argate eeruun gabaaseera.
haaraa
argachuufi
kanneen
Milkaainni gama misooma dinagdeetiin galmaae bulchiinsa gaarii mirkaneessuutiinis ni dabalama!
Kallacha Oromiyaa
16
Sadaasa 8 bara 2009
Ibsaa Xurunaa
Seenaa gooticha
Atileetiksii
shaambal Abbabaa
Biqilaa
Kan darberraa itti fufe
Dorgommii Biyya Jaappaaniitti
Adeemsiifame
Bara 1955 jalqabarrattii Abbabaan Biyya Jaappaan
Magaala Tookiyoo keessattii dorgoommii Maaraatoonii
adeemsifameen saaatii 2:19:6 galmeessisuun Sadarkaa
1ffaan xumure.
Dorgommii Biyya Ispeeniitti Adeemsifame
Biyya Ispeen keessattii dorgommii Fiigicha qaxxaamuraa
Km 12 gaggeeffameen Abbabaan Atileetoota 90 biyyoota
15 irraa hirmaatan keessaa 2ffaa bahuun xumure.
Dorgommii Bara 1956 Adeemsifame
Dorgommii Km 10 Magaalaa Saastopotiniiyaatti qophaaee
irratti yoo tau Sadarkaa 7ffaa bahuun xummure.
Dorgommii Bara 1957 Adeemsifame
Dorgommii Biyya Jaappaaniitti
Adeemsifame
Maaraatooniin Oloompiikii bara eerame Jaappaan magaala
Tookiyootti adeemsifameen saaatii 2:12:11:2n rikkardii
haaraa galmeesisuun injifachuu dandaeera. Rikkardiin
kunis bara 1976 A.L.A Atileetii biyya Jarman Bahaa
Markiripiniiskiin Saaatii 2:09:55 foyyauu dandaeera.
Lubbuun darbus seenaan hin dagatamu

Atileet Abbabaan Bitooteessa 15,1961 saaatii
1:30 -2:00 dhimma dhuunfaa isaaf Magaala Shanoo
oolee konkolaataasaatiin yeroo deebiu balaan
konkolaataa irra gahe. Balaa kanaan lubbuun
isaa bahuu baatus walaansa yaalii Hospitaala
Yekaatititti taasifameefiiin itti fooyyauu waan
Rriikoordii haaraa Oloompikii Addunyaa erga galmeessiseen dadhabeef gara biyya Ingiliiz Landan deemee
booda mootummaa Itoophiyaarraa badhaasaafi sadarkaa akka yaallamu Mootiin Haayilasiilaasee ajajaniin
Ajajaa 50 taeera. Baruma kana dorgommii Maaraatoonii garasitti imaluun hospitaala
magaala Jarman Muniikittii qophaaeen saaatii 2:29: 27n
Istookimandiiveeli
jioottan
sadeetiif
1ffaa bahuun badhaasaafi Meedaaliyaa warqee argate.
yaalamuun qaama hiriuun biyyatti deebieera.
Dorgommii maaraatoonii bara 1958 Ispeen Magaalaa

Abbabaan balaa isa qunnameen deemsa dadhabee
Zaaruuziitti saatii 2:20:28n fi bara 1959 Kooriyaa Kibbaa
waan tureef Wiilchariin deemuuf dirqame.
Seeultti adeemsifame saaatii 2:22:6 sadarkaa 1ffaa bahuun
xummure.
Milkaaina Atileet Abbabaa Biqilaa Qaama
Hiruun
Abbabaan bara 1961 wal dorgommii maaraatoonii
addunyaa yeroo 3faaf injifachuuf gara Meeksikootti imalus Abbabaan balaa irtra gaheen osoo abdii hin kutatiin
dhukkubbii gudeeda isaatti dhagahamaa tureen fageenyicha wal dorgommii Paaraalimpikii sadii taasiseen
Km 15 caalaa fiiguu hin dandeenye.
kan jalqabaa sadarkaa 7ffaa qabachuun kan hafan
lamaanimmoo sadarkaa 1ffaa argachuun cimina
Onkolooleessa 23, 1961 gara biyyaatti deebiuun mootii
qabu muliseera.
Haayilesillaasee harkaa Maqaa kabajaa Shaambal
jedhamu argatee jira. Dorgommiin Meeksiikoo Atileeet
Haala Dua Atileet Shaambal Abbabaa
Shaambal Abbabaa Biqilaaf fiigicha dhumaa taee addunyaa
Biqilaa
fiigichaan gargar bahe.
Abbabaan erga Magaala Shnoottii balaan
Konkolaataa irra gaheen jalqabee hanga lubbuun
Balaa Atileet Shaambal Abbabaa Biqilaarra
Gahe
Dhaabbata Birihaaninnaa Salaamitti Maxxansame
isaa addunyaa Kanarraa boqotuutti fayyummaa

hin arganne ture. Atileet Shaambal Abbabaa
Biqilaan dhalatee waggaa 42tti Onkolooleessa
15, 1966 kamisa ganama saaatii 2:30 irrattii
lubbuun isaa addunyaa kana irraa boqatte.
Sirni owwalchasaas bataskaana Yooseefitti
awwaalame. Sirna Awwaalcha Atileet Shaambal
Abbabaa Biqilaa
Duuti hin haftuu hunduu Ni dua, abbaan seenaa
guddaa addunyaaf gumaache atileet Shaambal
Abbabaa Biqilaan due jedhamee miidiiyaa
adda addaatin lallabame. Mootiin biyya kanaa
Kan turan Haayilasillaaseen bultoo Abbabaan
biyya isaaf olee jechaa guyyaa gadda Itoophiyaa
jechuun kabachiisee oole.
Sirni awwaalcha goota addunyaa ajaaiba
jechisiise kanaa haala hoaa taeen gaggeefame.
Atileet
Shaambal
Abbabaa
Biqilaan
Onkolooleessa 16, 1966 Bataskaana Yooseefiitti
sirni awwaalchi isaa xummurame.
Gootni atileetiksii kun lubbuun addunyaa kanarraa
boqatus maqaansaa garuu dhalootaa dhalootatti
leellifamaa baraan itti fufa. Yaadannoo isaatiifis
wal dorgommiiwwan adda addaa dabalatee
isaataadiyoomonniifi daandiiwwan adda addaa
maqaasaatiin mogaaffamaniiru.
Waajjira Dh.K.M.aanaa Abbichuufi Nyaaaa

Kallacha Oromiyaa Bara 24 Lakk. 2

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kallacha Oromiyaa Bara 24 Lakk. 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Heerri keenya

Obbo Abrahaam Fireewu

misoomaa adda addaatiin qabiyyeesaaniirraa

Hawaasichi lafa dhabuurrayyuu jireenya

Geggeessitoonni jalqabaa kumni 14 ol taan

Obbo Abrahaam Biraanuu

Hogganaan Biirichaa Obbo Fiqaaduu

Gaazexeessaa Kumaa Idaee Waxabajjii

Milkaaina ittisa dhibee. . .

Dhibeewwan daddarboo sadan jechuun Busaa,

Sadaasa 8 bara 2009

Mira dhadhabbii hanbisuuf

Saree huqqattuu tokkotuu ture.

Sarattiinis Saree huqqattuu hin

Qoonqoofi hookkoon gara ofiitti harkifti

Gammachuu Olaanii, Wallagga Bahaa, Aanaa Eebantuurraa

Waaee barmaatilee dubartootaafi. . .

adabaman seera yakkaa keewwata 569 jalatti

Namni gochaa kana raawwate balleessaadha

Barmaatilee dubartootarratti raawwataman

Haaromsi Itoophiyaa ijoollee biyyaan!

Sadaasa 8 bara 2009

Bara 1986 hundeeffame

Hordoffii Toannaa Raabsaafi

Haaromsi A.W.U.I. balinaafi gadi

Raawwii KGT 2ffaatiif tumsuudhaan haaromsa biyya keenyaa ni ariifachiifna!

Sadaasa 8 bara 2009

Caalbaasii Bittaa Meeshaalee

WMMD/Magaalaa Gindhiir feedhii seektaroottiin mootar

Aadde Moominaa Hajii

qabuufi xalayaa fiduu kan dandau.

Aadde Saayidaa Abdusalamiifi Obbo

kennamuuf tauu ni beeksifna. Bulchiinsa Magaalaa

Iluu Abbaa Boor

Kanaafuu akkaataa labsii liizii lafa magaalaa

Obbo Taakkallinyi Guddataafi Aadde Almaaz

Saboonni, sablammoonniifi ummatoonni misoomaafi nageenya biyyasaaniif wabiidha!

Sadaasa 8 bara 2009

Sumaaleetti sabboontonni Oromoo buufata

Gaazexessaa Kumaa Idaee isaan kana turan

Afaan Ingiliffaa irraa kan Hiikame) fi

Kitaabolee barreesse keessaa Godoloo Firee Bisiluu Xiree

Du`aan boqochuu Ilma Hayla Sillaasee Li`ul

Godoloo Firee Bisiluu Xiree

Yelij Tsabaay Abbaatuun masaay (kitaaba

Maddi Waajjira Dhimmoota Kominikeeshinii Mootummaa

Hirmaannaan hawaasaa gurmaae milkaaina qabsoo farra malaammaltummaatiif murteessaadha!

Sadaasa 8 bara 2009

Obbo Bahaayiluu Dajanee mana jireenyaa

Waajjira MMD/Bul/Magaalaa Shaakkisoo

odiitii kan taasifameefi raawwii hojii gaarii kan qaban tauu

Caalbaasii Ifaa Bittaa Meeshaaleeyeroo

Godina Gujiitti Waajjira Mallaqaa fi Misooma Dinagdee Aanaa

1. Kanfaltii Gibiraa bara 2008 kan xumuree fi heeyyama

Caalbaasii ifa ijarsa pirojetiilee Aanaa Sabba Boruu

taeen kan mallattaae tauu qaba. akkasumas Dorgomaan

Iddoo itti ijaaramu

Ijarsa PTC harageessa

Ijarsaa PTC ganda uttuiu

PTc ganda Figa bikee

PTc ganda Odee Kalalaa

PTC Dirree Sapansaa

ijar. Kellaa fayya nama

Dirree Saphaansa iddo Malka Maansa