15.11.

2016
Kujdesi special ndaj te posalindurit

TEMPERATURA E TRUPIT TE FOSHNJES

Temperatura e trupit te foshnjes se porsalindur ka prirje te ulet shpejt pas lindjes dhe arrin 36 grade ose me
pak. Pastaj kemi ngritje te lehte te temperatures dhe arrin deri ne 37 grade ose pak me lart nga dita e dyte ose
e trete. Ne femijet e lindur nen peshe ose premature temperatura e trupit ka tendenca zbritjeje. Gjate javes se
pare te jetes, temperatura e te porsalindurit nuk ka qndrueshmeri. Duhet bere kujdes ne kete faze per
temperaturen e ambjentit. Ajo duhet te jete normale.
ZMADHIMI I GJENDRAVE TE GJIRIT
Ne disa raste ne foshnjet e porsalindura verehet zmadhim i gjendrave te gjirit gjate diteve te para te jetes. Ky
fenomen ndeshet edhe tek femrat edhe tek meshkujt. Kjo ndodh per shkak te qarkullimit te hormoneve. Keto i
kalojne foshnjes nga nena. Keto gjendrra mund te nxjerrin edhe nje leng te ngjashem me qumeshtin. Keto
gjendrra ulen vete dhe nuk duhen shtrydhur sepse demtohen.
USHQYERJA E FEMIJES
Prinderit duhet te zoterojne njohuri te sakta mbi kete problem. Ata duhet te dine lendet kryesore qe permbajne
ushqimet. Nese ushqimit i mungojen keto lende atehere ai eshte i pamjaftueshem per femijen. Ushqimi
kryesor eshte gjiri. Ne rast se mungon gjate gjashte muajve te pare te jetes duhet zevendesuar me qumesht
lope te perpunuar e te plotesuar. Lendet e domosdoshme qe duhet te permbajne ushqimet jane; Proteinat,
yndyrnat, karbohidratet ose sheqernat, kriprat minerale, vitaminat, uji.
PROTEINAT
Jane lende te rendesishme e te domosdoshme ushqyese per zhvillimin e organizmit, ndertimin dhe
riperteritjen e indeve, per formimin e fermenteve dhe hormoneve. Proteinat sherbejne edhe si burim energjie.
nje gram proteine jep rreth 4 kalori. Proteinat perbehen nga aminoacide te ndryshme. Ato kane prejardhje
bimore dhe shtazore.
Proteinat me prejardhje shtazore gjenden ne mish, peshk, djathe, qumesht, veze, gjize, tru, melci.
Proteinat me prejardhje bimore gjenden ne dritherat, ne miellin e dritherave, ne buke, ne oriz, ne bizele, ne
thjerza. Ushqimi i femijes duhet te permbaje me teper proteina shtazore se sa bimore.
Sasia e priteinave qe kerkon organizmi i femijes per cdo kilogram peshe, ne perpjestim me peshen eshte me e
madhe se ajo qe kerkon organizmi i te rriturit. Organizmit te te rriturit i mjafton 1 gram proteine per cdo
kilogram peshe, ndersa femija i vogel ka nevoje per 2.5 deri ne 3 gram proteina per cdo kilogram peshe.

Prse qan?
Pr nj t porsalindur, e qara sht mnyra kryesore m t ciln ai komunikon: duke mos ditur ende t
flas, i vogli arrin t lidhet me ambientin prreth vetm nprmjet t qars. Ksisoj prindrit nuk kan prse
t friksohen sa her fmija qan.

Shkaqet:
Ka uri. E qara e shkaktuar nga nj nevoj pr ushqim fillon si nj ankes dhe pastaj dalngadal kthehet
n nj shfrim t vrtet.

sht i irrituar. Mund t jet dhe ndonj gj q e shqetson t voglin. Ndoshta ka shum vap, ose ftoht.
Ose mund t jet lagur. E qara n kto raste sht pak a shum e dobt, gati si nj ankes e zbeht.

Ndien dhembje. E qara nga dhimbja sht insistuese, e fort dh e dhimbshme, lehtsisht e
kuptueshme. N muajt e par mund t bhet fjal dhe pr pamundsin q ka pr t gogsitur.

Ka nevoj pr tu ambientuar. Sidomos kjo ndodh javt e para, ku dhe mund t qlloj q i vogli
qan gjithnj n t njjtn or t dits. Bhet fjal pr nj lloj riti i cili i shrben pr tu njohur me nj
bot pr t ende t re dhe t panjohur.

Ka nevoj pr prkujdesje. E qara sht nj ndihm pr fmijn me qllim q t trheq

vmendjen e babait dhe t nns.Prindrit nuk din tu rezistojn lotve t fmijs dhe vrapojn tek
ai pr ta marr n krah. Madje ka nna q gjat nats nuk do rizgjonte as dhe zhurma m e fort,
por sapo t dgjojn t qarn e fmijs jan n kmb. N muajin e par t jets, fmija nuk sht
koshient pr pushtetin e lotve t tij. Ndrsa pas vitit t par ai mson ti shfrytzoj ato, duke
krkuar vmendje dhe ather kur nuk sht shum e nevojshme.

Si t silleni -Mbi t gjitha sht i rndsishm kujdesi ndaj t qarit, duke e prkdhelur fmijn, i
cili mbytet n lot. mblsia sht nj qetsues natyral, shum i plqyeshm, q e ndihmon fmijn
t rritet m bindjen se mund t mbshtetet tek prindrit n momentet kur ai ka nevoj.
Prve plotsimit t krkesave t foshnjs s qan (ti japsh t ngrn nse ka uri, pr t pir nse ka
etje) sht mir t krijohet nj ambient mikprits dhe i qet prreth tij. P.sh., t evitohet t
mbuluarit trash, apo t ngrohet jasht mase dhoma, ose t ulet zri i radios ose i televizorit gjat
gjumit.
Edhe prse fmija sjell zhvendosje dhe rregullime n jetn e prindrve, sht e rndsishme q t
ruhet qetsia dhe harmonia, pasi sht provuar se fmijt e prindrve t shqetsuar qajn m shum.
Nse natn ato nuk pushojn s qarit ose s grinduri, mund t provoni ti qetsoni me nj muzik n
sfond, akoma m mir nse sht ritmike.