ADAM MICKIEWICZ WITEZIANKA

czyli fatalne zauroczenie w polskim romantyzmie.

Poznasz 2 sprawdzone sposoby uwodzenia oraz zgubne
konsekwencje sprawdzania uczu, a take streszczenie, analiz
i interpretacj ballady.
Dziewczyny o dobrym sercu nie chodz nocami po lesie. Nie warto zawiera z nimi
znajomoci po zmroku ani obiecywa im czegokolwiek, a zwaszcza dozgonnej mioci.
U progu romantyzmu i swojej literackiej kariery jeden z najbardziej kochliwych
polskich poetw pisze ballad-przestrog. Lekka forma utworu skrywa mdro
znan ludowi od wiekw. Dziki Mickiewiczowi moesz unikn niebezpieczestwa.
Przeczytaj!
Jest pny wieczr. Nad brzegami jeziora wite w sercu litewskiej puszczy
przechadza si para. Chopiec pikny i mody jest strzelcem w tutejszym borze.
O dziewczynie niewiele wiadomo. Para spotyka si prawie kadej nocy przy wietle
ksiyca i spaceruje. Dziewczyna przynosi koszyk malin, ktrymi karmi modzieca,
strzelec za obdarowuje j kwiatami. Narrator, ktry opowiada nam histori sugeruje,
e modzi s kochankami. Chopak jest zaintrygowany i zaciekawiony tajemniczoci
dziewczyny i zadaje jej szereg pyta. Chciaby si czego dowiedzie o towarzyszce
swoich wieczornych spacerw: gdzie mieszka, kim s jej rodzice, itd. Para spotykaa
si przez cae lato, ale nadchodzi deszczowa jesie i wygodniej byoby znale inne,
przytulniejsze miejsce. Chopak proponuje dziewczynie, by zamieszkaa razem z nim
w chatce niedaleko. Niczego im nie zabraknie, ani owocw, ani mleka, ani misa,
bo chopak umie polowa.
Dziewczyna jest oburzona t propozycj. Co innego spotyka si noc w lesie
po kryjomu incognito (czyli bez ujawniania swojej tosamoci), a co innego zamieszka
razem. Mwi strzelcowi, o nauce, ktrej udzieli jej stary ojciec. Sodkie mskie
swka, mog skrywa lisie zamiary. Dziewczyna wtpi w stao uczu strzelca.
No i c w tej sytuacji moe zrobi zagoniony, niczym zwierzyna w kozi rg,
modzieniec? Klka, bierze w do gar piasku i zaklina si, e bdzie kocha
dziewczyn zawsze. Ta zadowolona z takiego obrotu sprawy radzi mu, by dochowa
przysigi, bo jeli j zamie, to nic dobrego go nie spotka. Po czym zabiera kwiatki,
ktre dostaa i ucieka. Chopak zostaje sam i na dodatek zwizany przysig mioci.
Idzie brzegiem jeziora i nagle dostrzega, e tafla wody mci si. Z jeziora wychodzi
zjawiskowa pikno, ubrana w lekk, zupenie przemoczon koszulk. Zaczepia
Copyright 2012

. Kopiowanie bez zgody zabronione.

kokieteryjnie modzieca, pyta, co robi o tej porze nad wod, dopytuje o uczucia
do dziewczyny, ktra ucieka. Proponuje strzelcowi wspln kpiel, a po niej wsplne
oe z lustrami i kusi, kuuusi abdzi piersi. Chopak si zawstydzi, patrzy
w ziemi. Moemy si domyli jak walk toczy, to biegnie w stron jeziora, to si
zatrzymuje, a zjawiskowa dziewczyna jest coraz bliej i bliej, chwyta modzieca
za rk. I w tej chwili ten zdecydowany jest ju na wszystko. Pynie wraz z dziewczyn
na rodek jeziora, cauje j i skoczne okrgi toczy- jak opowiada narrator. Nagle
zerwa si wiatr, chopak patrzy na kusicielk i rozpoznaje w niej dziewczyn
towarzyszk spacerw po lesie. Nie mwi ona ju czuych swek, nie kusi, tylko
zrzdzi:
A gdzie przysiga? gdzie moja rada?
Wszak kto przysig naruszy,
Ach, biada jemu, za ycia biada!
I biada jego zej duszy!
Koniec z zabaw, koniec z przyjemnociami, amic przysig chopak zasuy na mier
przez utopienie. Jego dusza zamieszka w modrzewiu i bdzie cierpiaa wieczne mki
z gorca. I tak para ginie w odmtach jeziora. Od tej pory nad witezi mona spotka
po zmroku par duchw, dwie mary.

Mickiewicz przedstawia t ludow opowie w formie ballady. To synkretyczny gatunek

literacki, ktry czy w sobie elementy epiki, liryki i dramatu. Do opowiedzenia historii
zaczerpnitej z ludowych poda nadaje si idealnie. Utwr skada si z 38
czterowersowych strof. Wystpuj rymy dokadne ptorazgoskowe, naprzemiennie.
Doskonale poeta skonstruowa utwr. Histori opowiada narrator. Aby zbudowa
i utrzyma zainteresowanie czytelnika zadaje pytania, przytacza rozmow kochankw,
wprowadza wykrzykniki i dynamiczne opisy zmian w przyrodzie. Przypomnij sobie jaki
film grozy lub thriller. Wydarzenie mroce krew w yach poprzedzane jest w nim
zazwyczaj zowieszcz muzyk. U Mickiewicza jest podobnie. Przed wanym zdarzeniem
w przyrodzie zachodz zmiany woda si burzy i wzdyma, wietrzyk wisn, oboczek
pryska, itd. Mimo upywu prawie dwustu lat, jzyk ballady brzmi bardzo wspczenie.
Poeta zastosowa wiele dostpnych rodkw stylistycznych, ale z umiarem.
Podporzdkowa form treci i dziki temu witeziank mona nadal czyta
z przyjemnoci. W utworze znajdziesz epitety (chopiec pikny i mody), porwnania
(jak ognik nocny), przenonie (sowicze wdziki w mczyzny gosie). Powinnam
opowiedzie Ci czytelniku o problemie winy i kary, podnoszonym pono w tym utworze.
Zgodnie z ludowym systemem wartoci, do ktrego odwouje si ballada, kadego,

Copyright 2012

. Kopiowanie bez zgody zabronione.

kto amie przysig, czeka kara. Proponuj, aby poczyta sobie o tym na innych stronach
internetowych, koniecznie zastanawiajc si przy okazji, czy ta kara nie jest przypadkiem
nieadekwatnie wysoka do winy.

Osobicie wierz, e Mickiewicz napisa witeziank, aby zachwyci czytelnika t

histori pen namitnoci i grozy, oderwa jego myli od codziennego ycia, a przedstawi
wiat fantastyczny, ktry mgby istnie obok. Ponadczasowa historia wietnie
opowiedziana wierszem i ju.
Sprawd, czy zapamitae.
Odpowiedz na pytanie. Dlaczego dziewczyna ucieka, po tym, jak strzelec zaklina si,
e bdzie jej wierny.
Odpowied.
Dziewczyna nie ma zaufania do chopaka, chce sprawdzi, czy dotrzyma obietnicy.
A jeli Ty chciaby otrzyma dodatkowe informacje o tym utworze, przelij nam
pytania e-mailem. W temacie wiadomoci wpisz kod dostpu do tego pliku.

Copyright 2012

. Kopiowanie bez zgody zabronione.