AUSTRALIJA

AUSTRALIJA - Poloaj, obim i ureenje

- Izolovanost, okeani
- Na severu se dodiruje sa ostrvljem Australoazijskog sredozemlja
- Put od Londona do Sidneja - kroz Panamski = kroz Suetski kanal
- Uroenici - od sabiranja plodova, lova i ribolova
- Za poljoprivredu, stoarstvo i metale nisu znali
- Ranije
- Do Australije se stizalo okeanom iz GB - vie nedelja
- Iz Kalifornije u Australiju - oko 20 dana
- Iz Evrope u Australiju - za tri do etiri dana
- Iz Kalifornije za 40 h
- Danas za 24 h
- 1901 - Britanske kolonije: Novi Juni Wales, Viktorija, Queensland, Juna Australija, Zapadna Australija i
ostrvo Tasmanija ujedinile kao federativne jedinice u Australijsku zajednicu (Commoniuealth of Australia)
- Godine 1911. prikljuena - Severna teritorija (Northern Territory).
- 7 703 212 km2 (6), sa 10 508 000 st (1961) ili 19 855 288 (2008).
- Gustina stanovnitva 2,8 st/km2 (232)

AUSTRALIJA - Struktura, reljef i karakter pokrajine

- Gruba, nerazuenu grudva

- Obrisi jedinstveni
- Zalivi (Karpentarija na severu i Veliki Australijski zaliv na jugu)
- Jorko poluostrvo na severoistoku

AUSTRALIJA - Struktura, reljef i karakter pokrajine

- Reljef - jednostavan, jednolian
- Zemljite - ustalasano
- Na krajnjem istoku, jedina odreena razvodnica
- U visini sve nisko osim istoka
- Oko 40% - do 200 m visine,
- Oko 44 % od 200 do 500 m
- Samo 16% preko 500 m
- Najvie planine na jugoistoku - jedva prelaze 2 000 m
- Stara geoloka struktura
- Od donjeg karbona nije bilo nabiranja
- Prekambrijski masiv - deo Godvane (sniene i zaravnjene)
- Opseni sedimenti od paleozoika nadalje
- U tercijaru vertikalna tektonska pomeranja
- Nema mladih venanih planina
- Spoljanje sile su od tada lako i ponovo uravnavale i sniavale visinske razlike

AUSTRALIJA - Struktura, reljef i karakter pokrajine

- Najmlaa izdizanja - starijeg pleistocena - samo neto vie izdigla zapadni i istoni deo kontinenta
- iroko sinklinalno podruje - koje se ve u juri i tercijaru punilo sedimentima, ostalo jo dalje u niskim
nadmorskim visinama
- Ponegde u unutranjosti ak snizilo ispod visine morske povrine:
- Jezero Eir
- Juna obala - zalivi estuarskog tipa (Spenserov zaliv, Zaliv sv. Vinsenta)
- Reljef Australije - trostrukog karaktera:
- Zapad iroka Zapadnoaustralijska povr ili plato
- U sredini - prostrane Centralne nizine
- Na istoku - Istonoaustralijske planine
- Izmeu (prostor nije tako prostran, po grai, izgledu i privredno osobit) Junoaustralijske planine

Geoloko-tektonska karta Australije (Po W. Geisleru)

1 - Zapadnoaustralijski tit (kristalasti masiv),

2 - Nullaginska serija,
3 - Permokarbofltiski sedimenti,
4 - Pretkambrijski i stari paleozojski slojevi nabrani prilikom kaledonskog nabiranja,
5 - Istonoaustralijski Kordiljeri (mladopaleozojsko nabiranje);
6 - Jurski slojevi,
7 - Kredni slojevi,
8 - Tercijarni peari,
9 - Tercijarni krenjaci

AUSTRALIJA - Zapadnoaustralijska povr

- Od 300 do 500 m
- U osnovi kristalasta masa
- Na ivicama vie izdignuta i ogoljena, iznutra potonula pod sedimente
- U njenom reljefu smenjuju:
- Sedimentne naslage u vidu ploe
- Udubljene nizine i
- Usamljene planine od kristalastih kamenih masa Mac Donell (do 1 460 m) i Mesgreve (1 594 m)
- Planine razdvaja kotlina sa velikim slanim movarama i jezerima (Macdonaldovo i Amadeusovo jezero)
- Nullarbor - tercijarnim krenjacima, pusta, krevita visoravan, 100 m visokim odsekom lomi u Veliki australijski
zaliv
- Na SZ Obale devedesetih milja (Ninety Mile Beach) i dine Velike peane pustinje (Sand Ridge Desert)
- Na SI od nje, u Kimberleyskoj oblasti, Zapadnoaustralijski plato sa ivicom od 1 000 m
- Na njegovom JZ, stari masiv, sa bogatim zalihama Au
- U Darling Rangeu i Stirling Rangeu se opet izdie do 1 000 m pre nego to se prelomi prema moru

Mac Donell

AUSTRALIJA - Zapadnoaustralijska povr

- Pogodni uslovi za ivot - samo na jugozapadu, gde je brdovita i sa vie vlage te je obrasla travom i drveem
- Unutranjost je bez vode, sa pustinjskom povrinom koja se grubo raspada,
- Pokrivena je niskim scrubom, teko prolaznom ikarom
- Pustinje u tri tipa: peana, ljunkovita i kamenita
- Obala Zapadnoaustralijskog platoa je razliita
- U krenjakom Nullarboru je strma i pusta
- Na peanoj Ninety Mile Beach ravna i niska
- Na zapadu je zapadnoaustralijska morska struja ponegde formirala obalne kose, iza kojih se prema severu
otvaraju zaklonjeni zalivi
- Na severu (Arnhemland, Kimberleyland) obala tone i dobro je razuena
- Na jugozapadu, takoe, na jednom od potonulih zaliva nastao Perth

AUSTRALIJA Junoaustralijske planine

- Stari masiv Australije se izdie s druge strane potoline koja se protee od jezera Ejr u sredini Centralne nizije,
pokraj jezera Torrens, u Spencerov zaliv,
- Gotovo 1 000 m
- Brda su rascepkana u vie skupina (Mt. Lofty, Flinders Range, Barrier ili Stanly Range)
- Graena su iz pretkambrijskih i kambrijskih naslaga
- Nabrana jo u starom paleozoiku
- Kaledonske gromadne planine kao u Skandinaviji, Engleskoj i Bretanji

- Prelaz od tipinog pretkambrijskog masiva Zapadnoaustralijskog platoa ka neto mlaim gorjima Istone Australije
- Stalno rudarsko podruje Pb, Sn, Ag - Broken Hill
- Tragovi starog permokarbonskog ledenog doba

Flinders Range

AUSTRALIJA Srednjoaustralijska nizija

- Ulegnuti deo kontinenta, duboko zatrpan aluvijalnim nanosima
- Pod njima sakriveni, a na povrinama ivicama izbijaju jurski krenjaci i tercijarni sedimenti dokaz o duini
sputanja i zasipavanja
- Na razvoima - paleozojski rudonosni slojevi, dele niziju na:
- 1. Najseverniji deo - vode u Karpentarijski zaliv (podruje tropske kie)
- 2. Rudarski znaajan razvodni prag kod Cloncurrya (Mt. Isa)
- 3. Centralna nizija endoreina, krikovi, lokve ili jezeru Ejr,

- Jezero Ejr mrtvo srce Australije, povrina pri max vodostaju - 12 m a.v.
- U vreme niskog vodostaja ono je samo slana i blatnjava movara
- U mladoj geolokoj prolosti jezero je bilo mnogo vee, dopiralo je do 54 m iznad dananje povrine i verovatno je
oticalo prema moru (Ostatke iz tih vremena predstavlja jo itav niz manjih jezera)
- Barrier Range (Broken Hill) deli niziju kod jezera Ejr od Darlinko-marajske nizine
- Darling i Murray, jedine vee, stalne vode, voda iz kiovito planinske oblasti na istoku, te je odvode na jug u more
- Neznatan pad, teku mirno nizijom i zasipavaju je
- Zbog njih, oblast je zelenija i ugodnija od Centralne nizije

AUSTRALIJA Istonoaustralijske planine

- Australijski Kordiljeri ili Veliko razvoe (Great Dividing Range)
- Gromadne planine, hercinskog (mladopaleozojskog) nabiranja
- Kopno koje je u tercijaru ponovo izdignuto
- Na primorskoj strani - strmo, a u unutranjosti - blai nagib
- Pod mlae, veinom jurske krenjake, peare i bazalte, razgranate u pobre sa lokalnim nazivom Downs.
- Unutranja strana - suva i bez prave ume
- Primorska - obiluje kiama, obrasla umom, sa krevinama, poljima i naseljima
- U primorju - doline su pretvorene u poluzaokruene i izduene zalive tipa rias i u manje ravnice, koje
razdvajaju ogranci sporednih slemena
- U severnom delu, oko 2 000 km, Veliki koralni greben, na rubu elfa, potonulog dela kontinenta
- Greben oteava pristup s mora na obalu

- N deo, Queenslandske pl, 1 700 m (na jugu) - manje izraena pregrada

- Preko granitnih slemena, reke sa istoka du mlaih bazaltnih zona prokrile put i ispreplele se s
izvoritima voda, Karpentarijskog zaliva
- Putevi u unutranjost - podesniji nego na jugu
- U junom Queenslandu, podesan prolaz u unutranjost
- Breuljkasta oblast iz krednih lapora i bazalta - Darlina Dovons
- Na granici izmeu Queenslanda i Novog Junog Velsa sa Novoengleskom visoravni, brdima iz
paleozojskih naslaga prepletenih granitima i bazaltima poinje juni deo gorja
- U njegovom primorskom podnoju - najizdanije naslage uglja
- Novoengleska visoravan prelazi prema jugu u Plave planine
- Njihove povri iz mezozojskih nenabranih peara i krednih krenjaka - ispresecane su dubokim
kanjonima, te je planinska pregrada neprohodna
- Dolinska ua potopljena u zalive i podesna za pristanita (Sidnej)
- Najjuniji deo planina - Australijske Alpe, staropaleozojskih naslaga
- Kouko, s najviim vrhom Townsend (2 241 m)
- Alpe - zimi su pokrivene dubokim snegom, a leti su bujno zelene
- Visovi su blagih padina, sredogorskog karaktera, lako dostupni konjima i automobilima, a zimi veoma
podesni za skijanje
- Istonoaustralijske planine nastavljaju se jo sa druge strane Bassovog kanala na ostrvu Tasmaniji

AUSTRALIJA Klima
- Sua i veite potekoe s vodom
- 1/3 kontinenta ima ispod 250 mm, 1/3 250500 mm
- Suna unutranjost u srednjem i W delu (Alice Spring 286 mm, Coolgardie 231 mm)
- Sunost Australije - posledica geografske irine (10 350 JG)
- itave godine vlada suvo tropsko vreme sa visokim vazdunim pritiskom i suvim jugoistonim pasatom
- Izuzeci samo na periferiji
- Najseverniji deo Australije - vlani tropi, preko 1 000 mm
- Krajnji sever, u Kimberleyskom podruju, u Arnhemskoj zemlji, na Jorkom poluostrvu - vie od 1 500
mm, a u Queenslandu - od 2 000 mm
- Sva kia padne leti, tropske kie najvii poloaj Sunca
- Kiu donosi severozapadni, letnji monsun
- Zimi na ju.hem, monsun menja pravac, te sa pasatom duva sa kopna
- Tropskomonsunski reim Severne Australije samo do 15. paralele
- Izmeu 18 200 JG nestaju i poslednji monsunski uticaji, manje od 500 mm
- Poinje tipino australijsko podneblje i prema jugu sve suvlje, ali samo u unutranjosti i na zapadu.

AUSTRALIJA Klima
- U Ist. i JIst. primorju pasat nad toplim morem hvata vlagu, zahvata planinske padine, te izlije na njih
mnogo kie (Sydney 1230 mm),
- Najvie u leti i u jesen, a prilino i u ostalim vremenskim razdobljima
- Preko pl. u unutra. ovlaeni pasat ne prodire, nego se sputa kao ugrejani suv vetar
- Izmeu 30 i 350 JG, zimi, sa zapada, putujue depresije june hemisfere sa ciklonskim padavinama
- Leti, kada se zapadni vetrovi povuku na jug, neto je suvlje u JIst, a izrazito suvo u srednjem delu Ju.
Australije i u JZap
- Podneblje sredozemnog karaktera sa zimskim kiama i suvim, vruim letom (Adelaide 535 mm, JZap
800900 mm).
- Krajnji jugoistok Australije i Tasmanija, junije od 350 JG i takoe u doba leta izvan suvog pojasa
- Zapadni vetrovi, oko 40 stepeni, na junoj hem, otvorene okeanske povrine, besneih 40 stepeni, kia
stalno, najvie zimi
- U Australijskim Alpima, do 2 000 mm, Zap. Tasmaniji preko 3 000 mm

AUSTRALIJA Klima
- Samo na severu tropski ravnomerne temp. itave godine
- Prema jugu - godinja temp. amplituda se poveava
- Dok u Cooktownu meseni 22,4C - 27,5C
- U Sidneju - 11,4C u julu - 21,9C u januaru
- U Melbournu - 9,3C u julu - 19.7C u januaru
- U planinama Australijskih Alpa i Tasmanije - prava zima, sa dosta snega
- Ponekad sneg u Plavim planinama, u Flinders Rangeu i po visoravnima Jugozapadne Australije
- iva ne moe da padne ispod nule na krajnjem severu
- Leti je unutranjost kontinenta ugrejana; januarski prosek 30C
- God. amplituda poveava (Alice Spring u januaru 31,8C, u julu 13,2C)
- U unutranjosti - dnevna kolebanja od -3C do +45C, sunost stene
- 5 klimatskih podruja:
1. Tropsko-vlano podneblje Severne Australije sa suvom zimom;
2. Pustinjsko i stepsko podneblje Unutranje i Zapadne Australije;
3. Suptropsko vlano primorsko podneblje Istone Australije sa padavinama u svim godinjim periodima, a najvie leti;
4. Umereno toplo podneblje Jugoistone Australije sa izrazitom zimom i sa padavinama u svim godinjim razdobljima;
ponegde, na primer na Tasmaniji, sa izrazitb okeanskim karakterom;
5. Etezijsko (sredozemno) podneblje sa zimskom kiom u Junoj i Jugozapadnoj Australiji

- Skromna koliina kie - nije svake godine jednako pouzdana

- U naroito suvim godinama, 2/3 Australije - manje od 250 mm

AUSTRALIJA Vode

- Za umerenih sua - sluaj

- Sua - naroito velika svakih 10 - 15 god
- Reke teku stalno samo uz N, NE, SE, SW obale, kao i u Tasmaniji
- Unutranjost i plato Nullarbor su bez njih
- Krikovi puni samo u doba jakih kia, kada divljaju i pustoe, pa opet presahnu
- Sporedni rukavci bilabongovi
- I Murray i Darling u doba velikih sua - presahnu.
- Murray je postojaniji, jer dolazi sa planina, u kojima pada sneg
- Jezera sa geo. karte - slane movare, pa se ne koriste
- Arteke vode podzemni sliv - Srednjoaustralijske nizije od Karpentarijskog zaliva sve do praga kod
Broken Hilla (1,5 milion po km2)
- Vodonosni slojevi - jurski peari
- Niz manjih u opsegu do 1 miliona km2 (u podruju reke Murray, oko Eucle uz Veliki australijski zaliv, na
zapadnoj obali i na severu na izlazu Velike peane pustinje na Obalu 90. milja)
- Korienje od 1888. godine (napajanje stoke)
- Iako broj bunara raste, a vode se vie ne obnavljaju

Darling

AUSTRALIJA Vode
- Mnogo vode propada zbog nepodesnih, primitivnih odvodnih jaraka i zbog jakog isparavanja
- Stoka popije samo 5% vode, koja izbija iz zemlje u obliku vrela
- Rentabilnost regulacije? samo za potrebe rudarstva (Kalgoorlie, Viala)
- Za navodnjavanje - samo rena voda (oko 300 000 ha zemljiata u Viktoriji i Novom Junom Walesu)
- Najvee sprave za navodnjavanje - na reci Murray i njenim pritokama (Goulburn, Loddon, Mita,
Murrumbirgee, Lachlan)
- Do I sv. rata - gradnja ureaja za navodnjavanje bila povezana sa regulacijom reka za plovidbu
- eleznice i putevi - uguili renu plovidbu
- Hidrotehniko ureivanje usmereno na ureerrje celokupnih odvodnih prilika, na navodnjavanje, na
melioraciju i energetiku
- Plan za regulaciju Snene reke - u jugoistonim planinama
- Van ueg marajskog poreja - malo ureaja za navodnjavanje
- Reka Darling ih gotovo i nema

Mari

AUSTRALIJA Tlo
- Odraz padavinskih, vegetacionih i petrografskih prilika
- Uz N, E i SE prilino nakvaene, umovite i reljefno raznolike obale - zemljite podzolskog tipa, znatno
isprano i slabo plodno
- Prema unutranjosti - niz savanskih, stepskih i polupustinjskih vrsta zemljita plodnija
- U srednjem delu lstonoaustralijskih planina, u junom Queenslandu, gde uma prelazi u savanu i u stepe
Michelove trave, iroko je rasprostranjena veoma plodna crna zemlja, podsea na ernozem
- Jo dalje u unutranjosti (manje od 500 mm), gde savana prelazi u ikarastu stepu, pa dalje u polupustinju i
pustinju - smea i siva tla
- U unutranjosti na jugozapadu, etezijski padavinski reim sa zimskom kiom, podzol, a dalje je
kestenasto zemljite savanske ikare, gde kia spira Ca u dobinu, na povrini - crvenosmei oksidi Fe i Al
- Prema unutranjosti - crveno, u pojasu od Esperance na junoj obali prema NW - lateritno tla
- Juna Australija pa na istok, u Nullarboru, na poluostrvu Ejr, pa do donjeg Murraya, karakteristina su
svetla, laka peana tla, koje nazivaju mallee soil - vezana za bunje eukaliptusa, mnogo Ca, plodna ako se
oiste od ikare i obezbede vodom

AUSTRALIJA Tlo
- U suvim i slabo obraslim oblastima - akutniji problem erozije zemljita
- Zemljini fond siromaan
- Preterana ispaa
- umu unitava kuni, doneli ga Evropljani
- U W Australiji protiv njega morali da izgrade do 1 650 km duge pregrade
- Tle postalo labilno kada je doprla australijska poljoprivreda ita
- Zemljite, pod ugarom, odnose voda i vetar za vreme sue
- U Junoj Australiji - ovek naeo mallee scrub - spalio ikaru obradio
- Plodno crvenkasto zemljite Darling Dovonsa, zbog neopreznog obraivanja, naela erozija i rascepkala
ga dubokim jarugama
- Slino - strme padine Tasmanije zasaene plantaama jablanova

AUSTRALIJA Vegetacija
- Australijski biljni svet od sredine tercijara - ivi izolovano
- Adaptirani endemi, nazivi nepouzdani
- povrine prava pustinja, 10% pustinjskih u vreme suvog god.perioda
- Bez vegetacije - Sand Ridge Desert - pustinja
- Hrpe ilave, bodljikave trave spinifex (Triodia), ikare akacije, obino zvane mulga (Acacia aneura) ili
brigaloio (Acacia harpophyta)
- U vlanijim stepama na NE pustinjske Australije, SW Queenslandu, raste trava Mitchel Grass (Astrebla),
zavisna od letnje kie, koja je za ispau
- Bodljikava ikara - polupustinjska ili suva stepa, scrub
- Akacijevo (mulga scrub), eukaliptiusovo, slano lli saltbush (Atriplex) i plavog bunje (Kochia) - unutranjost i
zapad
- Pored voda - pruge drvea, kazaurine
- Poseban tip bunaste vegetacije - ikara eukaliptusa, du june obale od Viktorije do Zapadne Australije
(mallee scrub)

AUSTRALIJA Vegetacija
- Prema vlanijem severu i istoku scrub u bujniju savanu, sa galerijskim umama pored voda
- Uz NE obalu, u Queenslandu, - prava vlanotropska uma sa mnogim elementima monsunske vegetacije
- uma tropskog tipa dopire uz more na jug do Brizbejna
- Po Istono-australijskim planinama - srodna umi u zapadnom delu severne obale i na jugozapadnim
obalama - o sivozelenoj eukaliptusovoj umi, karakteristinoj za Australiju
- Na vlanijim spoljnim padinama gusta i bujna, sa drveem preko 100 m i sa obiljem paprati
- Prema suvoj unutranjosti ona postaje rea i prozrana savanska uma), dok se ne proredi u otvorenu
savanu (grassland)
- U unutranjosti eukaliptus samo uz vode (uz Marray, na dr mestima degradira u ikaru)
- Eukaliptusa - 400 vrsta: planinski jasen (Eucalyptus regnans) u planinama Viktorije, karri (Eucaliptus
diversicola) i jarral (Eucalyptus marginata) u Zapadnoj Australiji
- Njihovo drvo je veoma upotrebljivo za obradu, graevinarstvo i gorivo

AUSTRALIJA Stanovnitvo Tok naseljavanja

- 250 000 - 300 000 Australida, negroidnih roaka Veda iz JI Azije i dr predravidskih naroda u Indiji
- Stigli u ranom pleistocenu
- Sauvali prvobitne osobine i primitivnu kamenu kulturu sakupljanja, lova i ribolova
- Beli ovek unitio silom, ali i dodir sa viom civilizacijom
- 60 000 - 70 000 (popis iz 47. - 47 000), 517 000, 2.5% Australijske populacije (2006)
- U zabaenim predelima Severne i Centralne Australije
- U rezervatima, Arnhem Aboriginal Reserve ili na stari nomadski nain
- se ukljuila u savremenu privrednu delatnost
- Holanani 1605. ugledali N australijsku obalu u Karpentarijskom zalivu i u nekoliko navrata istraivali Nova Holandija
- 1770. Dejm Kuk - utvrdio pravilne obrise novog kontinenta i predstave o velikoj Terri Australis, otkrio E
australijsku obalu i zbog slinosti sa domovinom dao ime New South Wales
- Prvo englesko naselje - 1788. kod Botani Beja, blizu Sidneja
- Naselja kanjenika do sredine 19. veka

AUSTRALIJA Stanovnitvo Tok naseljavanja

- Ovarstvo, malo radne snage, prostrani panjaci
- 1834/1835. u Portlandu i Melbourneu, prva naselja
- 1836. osnovana Adelaide - glavni polazni centar za irenje stoarstva, 1851. u koloniji Viktoriji otkriveno zlato
- Lov za zlatom poveao st. sa 400 000 na 1.145 000
- Posle Au, stoarstvo ili kraj rudnika Cu Ju A, Ag Broken Hilla ili nakon 1890. novootkrivenim rudnicima Au u
Zap Australiji
- Od 1860. do 1890 - tropska poljoprivreda u Queenslandu
- Iskoriavanje uma eukaliptusa u SW A, u Viktoriji i na Tasmaniji
- Zasnovana eleznika mrea, poljoprivreda ita, prvi irigacioni sistemi, a stanovnitvo je poraslo na 4 miliona
- Doseljavanje od 1867. do 1890. - najznaajnije
- Od 1890. do 1910, u Ameriku odlazilo najvie ljudi, doseljavanje je opalo jer su zlatni izvori presahli
- 1892. - finansijski slom, velike sue, Immigration Restrictions Act iz 1901.
- Za vreme I sv rata - naseljavanje pojaano
- Popis 1933. doseljenici Anglosasi iz Engleske, kotske i Irske
- Potom iz Novog Zelanda, Italije i Nemake (16 829)
- Italijani kad nisu vie mogli da odlaze u Ameriku; plantae e. trske u Queenslandu

AUSTRALIJA Stanovnitvo Tok naseljavanja

-1947: 6 835 200 stanovnika roenih u Australiji, 381 600 u Engleskoj, 103 000 u kotskoj, 44 800 u Irskoj,
33 600 u Italiji, 14 600 u Nemakoj
- Broj italijanskih doseljenika raste
- Australijska imigraciona - doputa useljavanje belom stanovnitvu (White Australia Policy) ne vie od
2% godinje ouvanje standarda
- Nakon II sv. rata - godinja imigraciona kvota od 70 000
- 1950. broj nemakih doseljenika - premaio broj engleskih
- Jugosloveni u Australiji
- Do I sv rata - veoma malo Jugoslovena, posle I sv rata vie jer su imali zatvorena vrata u Ameriku
- Od 1925. do 1928. - ovea naselja - Dalmatinaca i Makedonaca, u Zapadnoj Australiji oko Pertha i
Kalogooriela, u Novom Junom Walesu oko Sydneya i Broken Hilla, u Viktoriji oko Melbourna, u
Queenslandu oko Townsvila i Cairnsa - poreklom sa sela
- Od 1926. do 1939. zastoj u privredi - i za nae bio teak
- Za vreme II sv. rata - oporavak, zaposlenja u australijskim fabrikama, u koje pre rata nisu primali strance
- Vrtlarstvo - oko Pertha i Sidneja
- Za vreme rata - potpomagali oslobodilaki pokret u YU
- Godine 1947. bilo je u Australiji oko 10 000 naih ljudi

AUSTRALIJA Stanovnitvo Gustina i raspodela stanovnitva

- Neravnomerno rasprostranjeno i retka naseljenost
- Po Tejloru, linija od arks Beja (Zaliva morskog psa) na W obali do zaliva Esperance na S obali, i zatim opet od
S obale pored Broken Hilla prema N Queenslandu u neto gue naseljene predele SZ, SE i E
- Vei deo kontinenta - 1 st na 25 km2
- Dijagonala od SW prema NE, NW polovina 0,5% st
- Deo kontinenta, sa manje od 250 mm padavina, gotovo nenaseljen
- 1 st na 1 km2 nigde ne prelazi izohietu od 500 mm do 750 mm
- Samo na jugu, u Marrayskoj ravnici, vetako navodnjavanje je domamilo i u taj izohijetni pojas neto vie st.
- 3 5 st na 1 km2, izolovana podruja: u Brisbanskom primorju u junom Queenslandu, u primorju oko Sidneja, u
veem delu Viktorije, donekle u Junoaustralijskom primorju ispod Flinders Rangea i u SW Australiji ili Swanlandu
- U gradovima - 70% st.
- 5 najveih primorskih gradova (Sidnej, Melburn, Brisbejn, Adelaida i Perth) - (49,7%) australijskog stanovnitva
- Dva, na SE (Sidnej, Melburn) - 35,7%
- Osnova privrede agrarna - u gradovima onih koji se izdravaju dohocima od zemljita i stoke, dok je unutranjost
jo prazna sa mnogo stoke i malo ljudi

AUSTRALIJA Stanovnitvo Gustina i raspodela stanovnitva

- Koncentracija stanovnitva na primorske predele - posledica klimatskih prilika;
- Koncentracija oko velikih gradova - nezrela, u kolonijalnoj istoriji zasnovana populaciona i privredna struktura
- Ima mesta za nove naseljenika miljenja podeljena
- Usled nedovoljne naseljenosti - nedostaje radne snage
- Ogranieno domae trite koi dalji razvitak industrije
- Potrebno umerenim doseljavanjem - podii broj stanovnitva
- Na oko 15 do 16 miliona
- Realna procena Tejlora - Australiji dananjim standardom ivota moglo da ivi 30 miliona stanovnika
- Pri prosenom evropskom standardu ivota, koji je nii od australijskog, pa, moglo bi da ivi i do 60 miliona
stanovnika
- Kinezi ...

Skoro Australijanaca ive u metropolama i obalnim podrujima. Obala je jedan od integralnih delova
australijskog integriteta.

AUSTRALIJA Privredne karakteristike

- Relativno kratko kolonijalno doba
- Proizvoa agrarnih i rudnih sirovina
- Meu privima u svetu po broju ovaca, goveda, proizvodnji i izvozu vune, mesa, penice, Zn, Pb, Au
- Posle I sv rata poinje njena industrijalizacija, naroito nakon krize 1933.
- Meuratnog doba do 1954. broj fabrika se poveao za 3/4
- Mehanizovane farme, radnici, cilj prodaja
- Skuteri do 90 tih XIX veka (sa preko 100.000 ha i 10 tine 000 grla)
- Sistem srednjih i malih farmi na komercijalnoj bazi 30-150 muznih krava
- Preko 50% krunske zemlje se daje pod zakup, 10% privatnih poseda
- 1/3 st u unutranjosti hrani ostale, jer manje radne snage treba mehanizovanoj poljoprivredi, ali u Australiji obrnuto
- Bogaenje tokom svetskih ratova
- Strani kapital

AUSTRALIJA Poljoprivreda
- Ovarstvo u istonoj unutranjosti (juni Queensland, Novi Juni Wels,
Viktorija do granice Ju. Australije- 250 do 500 mm )
- Uginue tokom sua
- Od XIX veka merino ovca - vuna
- Sidnej najvee trite vune na svetu
- Proizvodnja jagnjetine bila u porastu
- Govedarstvo
- Velike sue 1894 - 1902.
- Goveda ive na tropskom severu
- Sa vie od 500 mm
- Tamo ni ispaa ni kia leti nisu pogodne za gajenje ovaca
- Moe due do pojila
- Mlena goveda - vlanija podnevlja
- Ist primorje od junog Queenslanda do Viktorije
- Meso, mleko
- Ureaji za hlaenje

Ovarski krajevi u Australiji

(Po Commowealth Yearbooku)
Svaka taka - 20 000 ovaca
Oblasti u kojima se gaje govea u Australiji
(Po Commomvealth Vearbooku)
Svaka taka obeleava 2 500 grla goveda

AUSTRALIJA Poljoprivreda
- Zemljoradnja na 1% celokupne povrine
- Penica 2/3 obradivog zemljita
- Izohiete od 250 do 600 mm
- Primorske ravnice June Australije, uz Murray i njegove pritoke, kao i u plodnim Darling Downs
- Pristanita Ju. Australije - sa velikim silosima za ita
- U prvim godinama posle I i II sv rata - penica je vie godina dobro raala
- Kombinacija sa krmnim biljem
- eerna trska
- Kultura tropskog sev.ist., u prvom redu Queenslandskog primorja
- Duvan, pamuk
- Severna obala Tasmanije poznata je po svom krompiru
- Voarstvo
- Sever Junog Velsa i jug Queenslandu tropsko voe (banane, ananas)
- Tasmanija i Viktorija jabuke
- Oko Murraya i po obroncima Junoaustralijskih planina - vinogradi
- Melioracija, plodored, zatita zemljita

Dolina Barosa region proizvodnje vina u Junoj Australiji. Zauzima vie od 15% australijskih ruralnih povrina.

AUSTRALIJA Rude i energentski izvori

- Bogata rudama u starim masivima
- Egzogene sile - razgolitile i pribliile povrini bogate rudne naslage
- Stene vulkanskog porekla i pl. sistemi nabrani u paleozoiku sa C na rubovima
- Rudarstvo - vana uloga u toku razvoja naseljavanja Australije
- Ono je pokrenulo izgradnju eleznica, a posredno i agrarno naseljavanje
- Dugo bile najvanija izvozna sirovina, manji znaaj za izvoz
- Au, Viktorija, 1851, sv proiz. i od 19031907, sv proiz. iz Zap. Australije
- Aluvijalno zlato, prvo najvanije, danas daje samo jo 10% proizvodnje. Sve ostalo zlato dobija se iz zlatnih
ila u pretkambrijskim stenama
- Fe i C na poluostrvu Ejr, na zap. obali Spencerovog zaliva u Ju. Australiji
- Australijski elik - najjeftiniji na svetu
- Na ostrvima na sev.zap. obali (Yampi Sound).
- Glavno nalazite rude Pb, Zn i Ag - Broken Hill u sev.ist. produenju kaledonskih Junoaustralijskih planina,
manje u Tasmaniji, Queenslandu i na jugoistoku: Novog Junog Velsa

AUSTRALIJA Rude i energentski izvori

- Ag, Cd i Co u Broken Hillu, sporedni proizvod u procesu vaenja Pb i Zn
- Cu u Queenslandu, Novom Junom Velsu i na Tasmaniji
- Sn - Novoengleska visoravan, Queensland, Tasmanija
- Boksit - Tasmanija, Viktorija, kao i krenjak iz Tasmanije i June Australije
- U blizini Broken Hilla uran, ali i u Rum Jungle kod Darwina i Mt. Isa u Queenslandu
- C Cc (pal), Cm (terc), Cl problem radne snage
- Oko Newcastla i Sidneja na istonoj obali 4/5
- Oko Ipswich-a, Rockhampton-a i Blair Atholl u Queenslandu, Leigh Creek u Junoj Australiji, Colie u W Australiji
- Hidroenergetska privreda slabi znaaj uglja
- Nafta - tek 1953. godine
- U Glen Devisu severno od Sydneya iskoriavaju uljane kriljce
- Hidroenergetika u Tasmaniji i u planinama Jugoistone Australije
- Glavni proizvoai elektroenergije u Australiji su dva termoenergetska sistema kod Sydneya (Bumerny) i
Yallourn u blizini lignita u Viktoriji
- Predviene HE na Snow River bi trebala ojaati udeo HE energije

Super Pit u Kalgurliju, Najvei povrinski kop rudnika zlata

AUSTRALIJA Industrija
- Crna metalurgija - do I sv. rata - uvozili Fe i elik
- 1. U Novom Junom Walesu i 2. U Junoj Australiji (Whyalla)
- Planirano podruje - biti vezano uz C iz Colliea i Fe iz Yampi Sounda
- Mainska ind. (traktori i druge poljoprivredne maine, tekstilne maine, elektrine maine, dizel-motori itd.)
- Ind. saobraajnih sredstava (brodogradilita, elezniki materijal, automobili, avioni).
- Hemijska ind. - ugljenokopi i koksare stvorili su uslove (benzol, sintetika nafta, katran, plin, vetaka ubriva,
farmaceutske potrebe)
- Obojena metalurgija - rafinerije Cu, Pb, Zn u Junoj Australiji i u Novom Junom Walesu i prve fabrike Al na
Tasmaniji i u Viktoriji
- Ind. tekstila i odee
- Prehrambena ind., ind. mesa i eera
- Ind. hartije - u Tasmaniji, Viktoriji i u Ju A. - 1953. eukaliptus kao sirovina
- Podmiruje domae potrebe, ind.preduzea na SE u Novom Junom Walesu i u Viktoriji, jer je uz ugalj izrasla i
glavna baza metalurgije
- U krajevima koji su jedini gusto naseljeni, razvio se i vei deo lake, pogotovo tekstilne industrije

AUSTRALIJA Saobraaj
- Velike razdaljine, pusta, suna unutranjost lake morem
- Saobraajne mree u unutranjosti - neznatna ili uopte ne postoje
- Prvu eleznica (1850), prema zahtevima rudarstva i stoarstva
- Pruge - irine koloseka, ukupno oko 45 000 km
- Najgua i odvojena - el mrea na SE, od Brisbana do Melbourna, i podruje penice pored Murraya
- Preko Broken Hilla - vezuje druga, usamljena, vor u Adelaidu
- Trei deo - od Perta u Jug.zap A. sa dr. dve prugom preko Nullarbora
- Glavna saobr. osovina - dakle, pruga PerthKalgoorlieAdelaideMelbourne Canberra Sidney Brisbane
- Bez eleznica - N deo kontinenta, u Queenslandu samo 3 stoarske pruge
- Problem transkontinentalne pruge N S obalu (Adelaide i Darwinom)
- Istom trasom 1827. - transkontinetalna telegrafska linija Overland Telegraph
- Vezani drumom (Stuart Highway ili Bitumen Road)
- Pruge kroz pustinju - bez svrhe

Melburn

AUSTRALIJA Saobraaj
- Drumova - oko 800 000 km, su divlji, neizgraeni tragovi
- Utvrenih puteva - oko 65 000 km - na SE i SW
- Rena plovidba na Marrayu - odumrla je
- Za unutranji saobraaj obalna morska plovidba, ali i okeanska plovidba
- Australijska pristanita, Sydney i Newcastle najmodernija (magazini za vunu, klanice stoke i hladnjae za
meso) i u ponekim od njih (Newcastle, Port Kembla, Nhyalla, Port Pirle) ureaji za utovar uglja, Fe i drugih ruda
- Vazduni saobraaj - veoma razvijen
- Za brze veze sa stranim zemljama, a i izmeu naseljenih centara na rubovima
- Iz Sydneya u Perth vozom vie dana, brodom nedelju dana
- Prirodni uslovi za vazduni saobraaj - izuzetno povoljni:
- Zemljite je nisko, a nebo je veim delom vedro
- Trans-Australia Airways i privatna Australian National Airways
- Glavni aerodromi: Essendon kod Melbourna, Mascot kod Sydneya i Ipswich kod Brisbana.
- Izmeu Sydneya i Brisbana postoji 17 vazdunih veza dnevno
- Iz Sydneya preko Singapura prema Evropi
- Preko Novog Zelanda (Auckland) i Havajskih ostrva (Honolulu) u Severnu Ameriku i preko Guama na Japan

AUSTRALIJA Spoljna trgovina

- Privreda zavisna od spoljne trgovine
- Manji od Kanade i June Afrike ostala 2 dosadanja britanska dominiona
- Trgovinski bilans pozitivan
- Obim australijske spoljne trgovine stalno raste
- Struktura izvoza u odnosu na glavne proizvode pokazuje sledea tabela
- Poveanje potronje u domaoj industriji
- Uvozni artikli: teh. oprema, maine, prevozna sredstva, nafta i hem. proizvodi
- Uvoze se jo duvan, pamuk i kauuk

1946/47.

- Dominacija Japana u izvozu i Indonezije u uvozu (nafte)

1949/50

1952/53.

Vuna

41,3

30,6

51,0

46,2

itarice i brano

18,6

9,6

14,4

10,3

Mleni proizvodi

4,6

8,8

4,1

0,9

Meso

2,6

6.2

5,8

7,3

Metali (Au, Pb, Zn)

7,8

12,9

4,6

3,6

- Trgovinski partneri: GB - oko 2/5 kako u izvozu, tako i u uvozu

- Posle rata, udeo SAD je manji nego pred rat

1938/39.

AUSTRALIJA