Professional Documents
Culture Documents
Dirichlet
Dirichlet
. .
V d 5. Gia 7 s thc bt k lun tm c 2 s x v y sao cho 0 1 xy
3
Gi cc s cho l a 1, a2, , a7. Vi mi s thc a, tn ti s thuc khong
(-/2, /2) sao cho a = tg(). Gi s a1 = tg(1), a2 = tg(2), , a7 = tg(7). Theo
tnh cht nu trn, trong 7 s 1, 2, , 7 tn ti hai s c hiu khng vt qu
/6. Gi s hai s ny l v , trong > . Khi
tg ( ) tg ( )
1
tg ( ) tg
.
1 tg ( )tg ( )
6
3
x y 1
4 yz 1
vo bt
(b2 1)(c2 1) 0
iu ny lun c c nu ta chn b2, c2 cng pha nhau i vi 1.
Bi tp
5. Cho a, b, c > 0, x = a + 1/b, y = b + 1/c, z = c + 1/a. Chng minh rng
xy + yz + zx 2(x+y+z)
6. (USA MO 2001) Cho a, b, c l cc s thc khng m tho mn iu kin a 2 + b2 + c2 + abc = 4.
Chng minh rng
0 ab + bc + ca abc 2.
7. Vi i = 1, 2, , 7 cc s a i, bi l cc s thc khng m tho mn iu kin
Chng minh rng tn ti cc ch s i j sao cho |ai aj| + |bi bj| 1.
a i + bi 2.
nhau. Khong cch gia hai qun xe bng khong cch gia tm cc vung m
qun cc qun xe ng.
Trc ht ta m hnh ho bi ton. rng khong cch gia (p, q) v (m, n)
bng (p-m)2 + (q-n)2. Ta cn chng minh rng nu p1, p2, , p8 l mt hon v ca
(1, 2, 3, , 8) th tn ti cc tp ch s {m, n} {p, q} sao cho (m-n)2 + (pm-pn)2 =
(p-q)2 + (pp pq)2.
8 qun xe to ra 28 khong cch. Nhng nu ta tm 2 khong cch bng nhau gia
c 28 qun xe ny th ta s gp kh khn. Ta gii hn trong vic tm cc cp ch s
dng {n, n+1}. C 7 cp nh vy. Khi , ta ch cn tm n m sao cho (pn+1-pn)2 =
(pm+1-pm)2. V 1 pi 8 nu (pn+1-pn)2 ch c th l 1 trong 7 gi tr 12, 22, , 72. V
th ch c th xy ra hai trng hp.
Trng hp 1. Tn ti n m sao cho (pn+1-pn)2 = (pm+1-pm)2. Khi cc cp qun xe
ti (n, pn), (n+1, pn+1) v (m, pm), (m+1, pm+1) l cc cp xe cn tm.
Trng hp 2. Cc s (pn+1-pn)2 i mt phn bit. Khi tn ti n sao cho
(pn+1-pn)2 = 4.
Lc ny, xoay hng thnh ct, ta li i n vic hoc tn ti n m sao cho (qn+1qn)2 = (qm+1-qm)2 hoc tn ti k sao cho (q k+1-qk)2 = 22. Trong trng hp th nht,
bi ton c gii quyt tng t nh trng hp 1 trn. Trong trng hp th
hai, cc qun xe ti (n, pn), (n+1, pn+1) v (qk+1,k+1), (qk, k) l cc cp xe cn tm.
Bi tp
10. Cc s 1, 2, 3, , 100 c th l thnh vin ca 12 cp s nhn no c khng?
11. Trong mt a gic li c cha khng t hn m 2+1 im nguyn. Chng minh rng trong a
gic li ny tm c m+1 im nguyn cng nm trn mt ng thng.
12. Chng minh rng trong 9 ngi bt k, hoc c 3 ngi i mt quen nhau, hoc c 4 ngi
i mt khng quen nhau.
13. Chn ra 69 s nguyn dng t tp hp E = {1, 2, , 100}. Chng minh rng tn ti 4 s
a < b < c < d trong 4 s c chn sao cho a + b + c = d. Kt lun bi ton cn ng khng nu ta
thay 69 bng 68?
14. Cc vung ca bng 100 x 100 c t bng 4 mu sao cho trn mi hng v trn mi ct
c ng 25 c cng mt mu. Chng minh rng tn ti 2 dng v 2 ct sao cho bn nm
giao ca chng c t khc mu.
Trong hnh hc, nguyn l Dirichlet thng c s dng trong cc bi ton lin
quan n di cnh, din tch, ln ca gc, cc bi ton trn li nguyn.
y chng ti ch gii hn trong vic gii thiu mt ng dng p ca nguyn l
Dirichlet v chng hnh trong hnh hc v mt s bi tp.
nh l Minkowsky l mt v d rt th v v ng dng ca hnh hc trong l
thuyt s. Chng ta bt u t mt kt qu rt n gin nhng hu ch
B 1. Trn mt phng cho hnh F c din tch ln hn 1. Khi tn ti hai
im A, B thuc F, sao cho vc t AB c ta nguyn.
Chng minh: Li nguyn ct hnh G thnh cc mu nh. Chng cc mu ny ln
nhau, do tng din tch ca cc mu ln hn 1, nn c t nht 2 mu c im
chung (y chnh l mt bin th ca nguyn l Dirichlet). Gi A, B l hai im
nguyn thu ng vi im chung ny th A, B l hai im cn tm.
B 2. (B Minkowsky) Trn mt phng cho hnh li F nhn gc ta lm
tm i xng v c din tch ln hn 4. Khi n cha mt im nguyn khc gc
ta .
Chng minh: Xt php v t tm O, t s 1/2 , bin F thnh G. Do G c din tch
ln hn 1 nn theo b 1, tn ti hai im A, B thuc G sao cho vc-t AB c
to nguyn. Gi A l im i xng vi A qua O. Do hnh G i xng qua gc
to nn A thuc G. Do G li nn trung im M ca AB thuc G. Gi N l im
i xng ca O qua M th N thuc F v ON = AB, suy ra N l im nguyn khc
O (pcm).
nh l 3. (nh l Minkowsky) Cho a, b, c l cc s nguyn, trong a > 0 v
ac - b2 = 1. Khi phng trnh ax2 + 2bxy + cy2 = 1 c nghim nguyn.
Bi tp
14. Vi gi tr no ca n tn ti n im M 1, M2, , Mn sao cho tt c cc gc M iMjMk u khng
t?
15. Cho 9 im nm trong hnh vung cnh 1. Chng minh rng tn ti mt tam gic c nh ti
cc im cho c din tch khng vt qu 1/8.