ELEKTROTEHNIKI FAKULTET

SARAJEVO

INENJERSKA FIZIKA I

--TUTORIJAL br. 1

U cilju to efikasnijeg koritenja asova tutorijala molim studente prve

godine da pogledaju slijedee gradivo i pripreme se za asove tutorijala .
FIZIKE VELIINE I JEDINICE MJERA
U osnovi fizike kao nauke od bitnog znaaja je mjerenje razliitih veliina. Izmjeriti
neku fiziku veliinu znai odrediti koliko se puta u njoj sadri neka druga veliina
koja je konvencijom izabrana za jedinicu mjere. Kad se prikazuje vrijednost neke
fizike veliine, onda se pored brojne vrijednosti uvijek mora navesti i jedinica mjere
tj. jedinica dotine fizike veliine. Sve fizike veliine mogu se izraziti pomou
izvjesnog broja unaprijed odabranih osnovnih veliina, pa prema tome i jedinica koje
se koriste za te osnovne veliine: Izbor jedinica je u principu potpuno proizvoljan, ali
je sa praktine take gledita neophodno da one budu uskladjene- koherentne.
Skup koherentnih jedinica obrazuje sistem mjernih jedinica. Prema izboru osnovnih
veliina i njihovih jedinica postoje razliiti sistemi mjera to je posljedica raznih
praktinih potreba i odraz razvoja nauke. Kod nas postoji zakonska obaveza koritenja
Meunarodnog sistema ( SI ) mjernih jedinica.

SI sistem je koherentan sistem jedinica koji ine.: osnovne, dopunske i

izvedene jedinice mjera, kao i tabela decimalnih dijelova i dekadskih
viekratnika.

Jedinice SI sistema
Osnovne jedinice
fizika veliina

naziv

oznaka

duina
masa
vrijeme
jaina elektrine struje
termodinamika temperatura
koliina supstance
jaina svetlosti

metar
kilogram
sekunda
amper
kelvin
mol
kandela

m
kg
s
A
K
mol
cd

Dopunske jedinice
fizika veliina
ugao
prostorni ugao

naziv
radijan
steradijan

oznaka
rad
sr

Prefiksi koji se dodaju na oznaku jedinice da bi se dobili

decimalni dijelovi ili dekadski viekratnici osnovne jedinice

faktor

prefiks

oznaka

10
1021
1018
1015
1012
109
106
103
102
101

jota
zeta
eksa
peta
tera
giga
mega
kilo
hekto
deka

Y
Z
E
P
T
G
M
k
h
da

24

faktor

prefiks

oznaka

10
10-3
10-6
10-9
10-12
10-15
10-18
10-21
10-24

centi
mili
mikro
nano
piko
femto
ato
zepto
jokto

c
m

n
p
f
a
z
y

-2

Fizike veliine koje se dobijaju kombinacijom osnovnih, primjenom odgovarajuih

matematikih relacija koje ih povezuju, zovu se izvedene fizike veliine. Prema tome
i jedinice za takve veliine su izvedene od osnovnih jedinica, pa se zovu izvedene
jedinice. (npr. jedinice za gustinu, brzinu, silu, pritisak)
Grki alfabet

Alfabet je spisak pisanih simbola od kojih svaki predstavlja odreen glas i koji u kombinaciji sa
drugim simbolima alfabeta formira rijei. Sama rije alfabet dolazi od prva dva slova grkog
alfabeta (alfa i beta)
Grki alfabet ima 24 slova. Koristi se za oznaavanje nekih veliina i jedinica u fizici
i matematici..