METODAT E MATJES

DHE GABIMET E
MATJES

PROGRAMI

Metodat e matjes dhe klasifimimi i tyre

Gabimet Absolut, relative, referua dhe kompleks

Perpikmeria dhe perseritshmeria e matjes.

Klasa e aparatit

METODAT E MATJES

Sipas veprimeve qe kryhen per te mare rezultatin e matjes

Matje Direkte. Rezultati meret drejtperdrejt nga

tregimi i Instrumentit. Matja e tensionit , rymes,
rezistences me ommetra etj...

Matje Indirekte. Rezultati meret nga llogaritjet duke
ditur lidhjen funksionale. Matja e fuqise kur matet
ryma dhe tensioni.

Matje te Perseritura. Rezultati meret pasi jane kryer
matje te perseritura direkte ose indirekte dhe
zgjidhet nje sistem ekuacionesh.

METODAT E MATJES SIPAS

PRINCIPIT TE MATJES
Direkte
Diferenciale

Metodat
Matjeve

Metodat
Krahasuese

Nuleare

Zevendesimit

Krahasuese

SIPAS PRINCIPIT DHE PJESMARJES SE NJESIS

SE MATJES

Medoda te Matjeve Direkte.

Ne procesin e matjes nuk mer pjese njesia e matjes.
Tregimet e instrumentave percaktojne madhesin e panjohur.

Medodat e Matjeve Krahasuese

Ne procesin e matjes mer pjese njesia e matjes.
Ato ndahen ne: Diferenciale, Nuleare dhe Zevendesimit

SIPAS PRINCIPIT DHE PJESMARJES SE NJESIS

SE MATJES

Metoda Diferenciale.
Matet diferenca midis madhesis se panjohur M x dhe madhesis se njohur M 0 .

EX

E0

M = Mx Mo

M

Perpikmeria e matjes eshte me larte sa me vogel te jete diferenca M

Perpikmeria e Instrumentit nuk ndikon ne saktesin e matjes.

Perpikmeria e matjes percaktohet kryesisht nga saktesia e njohjes te
madhesis se njohur M0 dhe perpikmeria e instrumentit

SIPAS PRINCIPIT DHE PJESMARJES SE NJESIS

SE MATJES

Metoda Nuleare.

Ne kete metode diferenca M behet e barabarte me zero.
M=0 pra M X =M 0

EX

E0
M=0

Madhesia e njohur M0 eshte e ndryshueshme.

Perpikmeria e instrumentit nuk ndikon ne matje.

Saktesia e metodes varet nga saktesia e madhesis se njohur dhe
pandjeshmeriae instrumentit.

Eshte me pak e sakte se metoda diferenciale.

SIPAS PRINCIPIT DHE PJESMARJES SE NJESIS

SE MATJES

Medoda Zevendesimit.

Sipas kesaj metode madhesia e panjohur zevendesohet ne

aparaturen e matjes me nje madhesi te njohur dhe te ndryshueshme
te te njejtes natyre.
Ne kete rast ndryshohet madhesia M 0 derisa mbi instrument te kemi
te njejtin efekt si edhe madhesia e panjohur M X .

Saktesia e motedes varet nga saktesia e madhesis se njohur.

Instrumenti nuk ndikon ne saktesin e matjes

KLASIFIKIMI I GABIMEVE

Gabimet
Instrimentale

Gabimet nga
Pozicioni

Gabimi nga
Faktoret e
Jashtem

Konsumi
Vetiak

Shkaqet
e
Gabimeve
Gabimet
Metodike

Gabimet
nga
Pandjeshmeria

Gabimet
e
Leximit

SHKAQET E GABIMEVE

Gabimet Instrumentale, shkaktohen nga te metat konstruktive dhe
teknologjike.

Gabimet Metodike, shkaktohen nga te metad dhe leshimet e metodes se
matjes. Gabimet metodike pergjithesisht shaqen kur perdoren metoda
indirekte te matjes.

Gabimet nga Konsumi Vetiak i aparatit mates i cili kur futet ne skemen e
matjes ndryshon regjimin e saj.

Gabimet e leximit, ne aparatin analog varen nga menyra e perkatitjes se
shkalles se instrumentit.

Gabimi nga pandjeshmeria, shfaqet kur perdoren metodat krahasuese te
matjes.

Gabimet nga faktoret e jashtem, sic jane temperatura, fushat e jashteme
elektrike dhe magnetike.

Gabimi nga pozicioni i vendosjes se instrumentit ne instrumentat analoge.
Si rezultat e zhvendosjes se qendres se rendeses nga boshti i levizjes.

KLASIFIKIMI I GABIMEVE SIPAS

KUSHTEVE TE PUNES
Gabimet
Instrimentale

Gabimet nga
Pozicioni

Gabimet
Suplementare

Gabimi nga
Faktoret e
Jashtem

Konsumi
Vetiak

Shkaqet
e
Gabimeve
Gabimet
Metodike

Gabimet
nga
Pandjeshmeria

Gabimet
Kryesore

Gabimet
e
Leximit

GABIMET ABSOLUTE,

Gabimi Absolut quhet diferenca algjebrike midis

rezultatit te matjes Mx dhe vleres se vertete te
kushtezuar Mo.

Gabimi absolut i besueshem kur ne llogaritje

perdoret e verteta e kushtezuar.
Gabimi absolut i dukshem ne llogaritje perdoret e
mesmja arithmetike Ma
G a i =M x i -M a.
Gabimi absolut me shenje te kundert perkufizohet
si korigjimi

G a =M x -M o

= Ga = Mo Mx

GABIMI RELATIV

Gabimi Relativ. Perfaqson raportin midis Ga dhe vleres
krahasuese qe perdoret ne llogaritjen e Ga. Kjo vlere mund te
jete e verteta Mo ose Ma.

Grl =

Ga
Mx Mo
100 =
100
Mo
Mo

Grl =

Gai
Mxi Ma
100 =
100
Ma
Ma

GABIMI I REFERUAR

Gabimi i Referuar .

Perfaqeson raportin e Ga dhe vleres nominale Mn te shkalles se
aparatit

Grf =

Ga
Mx Mo
100 =
100
Mn
Mn

PERPIKMERIA E MATJES & PERPIKMERIA

E APARATIT

Perpikmeria e matjes percaktohet nga gabimi absolut dhe nga

ai relativ, ndersa

Perpikmeria e aparatit percaktohet nga gabimi i referuar

KLASA E APARATIT

Klasa e aparatit, percaktohet nga gabimi maksimal kryesor i
referuar per te gjitha vlerat numerike kryesore te shkalles se
aparatit.
Klasat e aparateve strandartizohen
0,01; 0.02 0.05 ; 0.1 ;0.2; 0.5; 1.0; 1.5; 2.5

K = Grfm =

Gam
100
Mn

FUSHA E APARATEVE
ELEKTROMEKANIKE

GABIMET KOMPLEKSE

Per aparatet integrues dhe ata numerike perfshire Urat dhe
Kompesatoret, zero e te cileve ndryshon vazhdimishte nuk mund
te perdoret gabimi i referuar. Gabimi kompleks absolut
percaktohet si
Komponentja e pare quhet Gab additiv ndersa e
Dyta Gab multiplikativ.

Gak = Go + NMx
Gabimi relativ kompleks eshte

Grlk (

Go
+ N )%
Mx

GABIMET KOMPLEKSE
Grk

Gak

NMx
Go

Mx

Mx

Gak = Go + NMx

Grlk (

Go
+ N )%
Mx

FUSHA E APARATEVE

Aparat i sistemit magnetoelektrik

Logometer me magnet permanent

Aparat i sistemit elektomagnetik

Aparat i sistemit elektrodinamik

Aparat i sistemit ferrodinamik

Aparat i sistemit induktiv

Aparat i sistemit termik (me fill te nxehte)

Aparat i sistemit elektrostatik

Aparat vibrues

10

Aparat termoelektrik me termoift te pa izoluar

11

Aparat termoelekrik me termoift te izoluar

12

Aparat me radrizator