SH.m.k.

m gostivar
Shkolla e mesme komunale medicine Gostivar

Punim seminarik
Tema:Dezinfektimi

Mentori:

Punoi:

Miranda Abduli

Festime Zaimi
Dezinfektimi

Dezinfektimi paraqet metode pune gjate se ciles pjeserisht shkaterrohen

mikroorganizmat patogjen dhe jopatogjen si dhe disa spore. Dezinfektimi eshte metode
qe perdoret gjate antisepsis dhe zbatohet ne:
-menyre mekanike;
-menyre fizike;
-me mjete kimike.
Me menyren fizike behet larja e sendeve dhe instrumenteve me uje, futja ne dhe ose
ne rere materialit infektiv etj.
Dezinfektimi fizik zbatohet me rreze natyrore ose ultraviolet (kuarc-llamba), me
hekurosjen e pelhurave etj.
Dezinfektimi kimik eshte me I miri dhe me efikasi. Behet me mjete kimike te quajtura
dezinficiens ose antiseptic. Dezificienset kane veprim mikrobicid dhe mikrobiostatik.
-Veprim mikrobicid do te thote shkaterrimi I mikroorganizmave, I njohur dhe si veprim
termicid.
-Veprimi mikrobiostatik paraqet parandalimin e rritjes dhe shumimit te mikrobeve dhe
veprimit te tyre.
Dezificienset zakonisht perdoren per shkaterrimin e mikroorganizmave nga sendet e
ndryshme, instrumentet, siperfaqet e punes. Shumica e dezificienseve veprojne ne
menyre te demshme ne qelizat e gjalla dhe indet e njeriut dhe kafsheve prandaj nuk
perdoren per organizmat e gjalle. Per dezinfektim tre lekures ose mukozave I perdorim
vetem ato dezificines te cilet nuk jane te demshem, por edhe atehere kemi kujdes per
koncentrimin te cilin e perdorim.
Vetite e nje dezificiensi jane:
-te veproje ne menyre bactericide ne koncentrime te vogla;
-te mos jete I demshem per njeriun dhe kafshet shtepiake;
-te mos I demtoje dhe ngjyros materialet te cilat duhet te dezinfektohen;
-te tretet ne uje dhe te jete stabil ne ndikimet e jashtme;
-te jete I lire dhe I mundshem per tu perdorur;
-te mos kete ere te keqe.

Dezificiens te ketille nuk ka, pork a dezificiens qe I afrohen atyre idealeve. Mjetet
dezinfektuese me te shpeshta jane:
1.Spirtus vini diluted 70-75% tretesire. Perdoret ne lekure te shendoshe te pademtuar
(para dhenies se injeksioneve, para punkcioneve), per dezinfektim te duarve, e
ndonjehere edhe per dezinfektim te instrumenteve. Ne treg gjendet si alkool 96%
(spirtus concentratus).
2.Preparatet e klorit. Klori shume shpesh perdoret ne praktike. Perdoret si gaz per
dezinfektim ose klorim te ujit. 1mg klor vendoset ne nje liter uje, po ajo varret edhe nga
sasia e materieve organike, temperature, aciditeti dhe vetite tjera te ujit:
-qumeshti gelqeror klorik (1kg gelqere, ne 5litra uje) perdoret per gelqerim, dezinfektim
te materieve te tajitura, mbeturinat etj;
-kloramin (komponimet e kloraminit). Permbajne 30% klor ne forme te tabelave.
Perdoret oer klorim individual te ujit per dezinfektim te sendeve;
-izocijanuratet (permbajne koncentrime te klorit deri me 90%). Veprojne ne menyre
bactericide, fungicide dhe algocide. Perdoret oer dezinfektim te ujit, pishinave, pajisjeve
te amviserise dhe perdorim te pergjithshem.
-hibisept dhe desderman. Veprojne ne menyre bactericide, fungicide dhe vriocide.
Perdoret per dezinfektim te mbulesave dhe rrobave personale.
3.Jodi preparatet e jodit perdoren ne tinkture Jodi, tretesire e Lugolit, jodofore. Tinktura
e jodit perbeher nga 7 pjese te jodit te resublimuar, 3 pjese jodid kaliumi, 25 pjese uje te
destiluar dhe 65 pjese alkooli. Perdoret per dezinfektim te lekures. Tretesira e Lugolit
(5% jod dhe 10% jodid kaliumi) kane veprim fungicide. Jodofori perdoret si pluhur per
dezinfektim te plageve, por edhe si tretesire (betadin) per dezinfektim te lekures,
mukozave, djegjeve etj ne koncentrim prej 1%, 7% dhe 10%.
4.Peroksid hidrogjeni H2O2 3%. Hyn ne grupin e oksidanseve, kurse perdoren per
dezinfektim tge mukozes se gojes dhe hundes. Formon shkume e cila I largon trupat e
huaj nga plaga dhe e dezinfekton siperfaqen.
5.Permanganat-kaliumi KMNO4. Perdoret per koncentrim prej 1%-0,001%, per
dezinfektim te lekures mukozes, shperlarje te plageve rrugeve urinare.
6.Acidet
Acidun boricum 3%. Perdoret per dezinfektim te syve, plageve, agavres se gojes.
Acidi klorhidrik HCl 17%. Perdoret per dezinfektim te hapesirave satinare.

7.Acidi fenol-karbonik. Ky grup I dezinficienseve eshte shume efikas, por njekohesisht

edhe toksik dhe ka ere te keqe.
Acidi karbonik eshe nje nga dezinficienset me te vjeter. Perdoret si tretesire 5% per
dezinfektim te materieve qe tajiten, 3% per dezinfektim te instrumenteve.
Ne derivatet e acidit karbonik bejne pjese krezolet.Me se shpeshti perdoret lizoli, I cili
eshte shume me efikas se fenoli. Per sende dhe mbulesa perdoret 1-2%, 5% per sende
te kontanimuar me shkaktarin e tuberkulozit.
8.Bazat kuarternare te amonit. Bejne pjese ne detergjentet katjonike. Ne praktike
perdoren shume shpesh. Ketu bejne pjese asepsol, cetavlon, ecosal etj. Perdoren si
tretesire 2% per dezinfektim tu duarve, lekures, 5% per sende, ne koncentrim prej
0,05% per shperlarje te meshikezes urinare, 0,1% per dezinfektim te veshit, hundes etj.
Merren si tretesira te koncentruara prej 10% ose 20%.
Ne treg gjendet vircon (peroksisulfat kaliumi 50%), I cili ben pjese ne detergjente
anjonike, perdoret per dezinfektim te lekures duarve dhe sendeve.
9.Aldehidet. Perfaqesuesi kryesor I ketij grupi eshte formaldehidi. Eshte gaz me ere
shume te rende. Tretesira e tij ujore eshte 37% quhet formalin. Ne praktike per
dezinfektim perdoret formalin 1-2%, per sende, komplet per ushqim, mobilie. Ne treg
perdoren CJaex (gluteraldehid), si tretesire 2% per instrumentet oprike, kateteret,
sendet prej qelqi.
-aldesol,
-instrubel,
-gigasept perdoret per dezinfektim te sendeve te kontaminuara me bakterien e
tuberkulozit.
10.Ndonjeher per dezinfektim perdoren tretesira ujore te ngjyrave bakteriologjike.
E kalterta metilenike 1% per dezinfektim te zgavres se gojes, eosin per dezinfektim te
lekures etj. Ngjyrat akridinike, rivanol, tripaflavin, perdoren per dezinfektim, gjegjesisht
per shperlarje te pleures, peritoneumit etj.
11 Eter per lekure te shendoshe
Mjetet dezinfektuese me se shpeshti paketohen, si tretesira te koncentruara. Para
perdorimit duhet te zbuten ne koncentrime te caktuara, varesisht nga ajo se cka
dezinfektojne. Zbutjet duhet te jene precise dhe sakta.
Kur duhet te pregaditet nje mjet dezinfektues duhen:

-dy menzura,
-uje I thjeshte ose I destiluar,
-mjet dezinfektues I koncentruar,
-ene per pergaditjen e tretesires (gote, legen)