Vizualizacija geoprostornih

p
podataka

Vizualizacija je:
Transformacija podataka iz simbolike
predstave u geometrijsku, interaktivna
manipulacija podacima i prikaz, grafiki
rendering, kao i animacija.

Digitalni ortofoto

ORTOFOTO

Iz perspektive GIS sistema vizualizacija je:

Mogunost da se prostorni podaci prikau na nain kojim je
ljudski percepcioni sistem u mogunosti da identifikuje
prostorne obrasce u procesu reavanja prostornih
problema ili donoenju odluka.

Dvodimenzionalna vizualizacija terena

Da bi se digitalno prikazao teren upotrebom

kontura, neophodno je generisati i ucrtati konturne
linije ili na kompjuterslkom monitoru ili na nekom
linije,
"vrstom" medijumu.

2D vizualizacija upotrebom konturnih linija

Dvoipodimenzionalna vizualizacija terena

U ovakvom modelu je z atribut asocirana

odgovarajuim x,y pozicijama i projektovan na x, y,
z referentni koordinativni sistem.
sistem Ona transformie
mapu z atributa za x, y pozicije tako da svaki z
atribut definie poziciju na z osi, kreirajui povrinu
koja je perceptivno trodimenzionalna.

Dvoipodimenzionalna vizualizacija

Trodimenzionalna vizualizacija terena

Trodimenzionalni model terena je pun model u

kojem se veliki broj x, y, z taaka koristi da formira
solidnu strukturu koja moe biti vizualizovana u
perspektivnom pogledu.

Trodimenzionalna vizualizacija

Trodimenzionalna vizualizacija - Plavo - crvena hromo

stereoskopija

3D reprezentacija upotrebom posveenog

hardvera

U fotogrametriji, za porebu prikaza stereoskopskih modela;

U simulatorima za obuku pilota, za superponiranje vetaki
generisanog leta na 3D model terena;
U 3D igrama, za prikaz virtualnog imaginarnog okruenja;
Eksperimentalno u hirurgiji, za superponiranje senzorskih
podataka (recimo rendgenskih snimaka) na 3D svarnost u
realnom vremenu.
U vojne svrhe, razliite vrste superponiranja senzorskih i
vetaki generisanih podataka na 3D scenu, stvarnu ili
imaginarnu, u realnom vremenu, sa zadrkom ili sa
preticanjem.
preticanjem

Trodimenzionalna vizualizacija terena

Trodimenzionalni model terena je pun model u

kojem se veliki broj x, y, z taaka koristi da formira
solidnu strukturu koja moe biti vizualizovana u
perspektivnom pogledu.

Trodimenzionalno modelovanje terena

predstavlja proces renderovanja sainjen od
kombinacije tehnika kompjuterske grafike.

Geometrijska transformacija je transformacija

perspektive koja mapira trodimenzionalne podatke
terena u dvodimenzionalni svet.
Zadatak ove transformacije jeste da menja veliinu
objekata na svetu slike, i to skalirajui ih inverzno u
odnosu na udaljenost
j
od p
pretpostavljene
p
j
pozicije
p
j
posmatraa.

Multidimenzionalna vizualizacija terena

Multidimenzionalne tehnike omoguavaju

posmatrau kontinualu nad 3D modelom
Recimo promenu take gledita,
gledita to su
efekti poznati kao fly-by (proletanje sa
strane)) i fly-through
y
g (p
(proletanje
j kroz),
), to
vizualizaciji dodaje prostornotemporalnu
dimenziju.

Multidimenzionalna vizualizacija

Virtualna stvarnost

Digitalnim
g
podacima terena multidimenzionalne
p
prirode se najbolje rukuje u virtualnim okruenjima
(virtualnim svetovima).
Virtualna okruenja se mogu shvatiti na vie
naina: ravne slike, dvoipodimenzionalni modeli na
konvencionalnom kompjuterskom ekranu, i pravi
trodimenzionalni prostor smeten u virtualnoj
stvarnosti.

DMT

Prikupljanje

Obrada

DTM
Izrada

Upotreba

DMT
Furiejov red

Globalni
Matematiki

Polinomi
Drugi izrazi

Lokalni

Pravilne povrinske zakrpe

Nepravline povrinske zakrpe
Nepravilno rasporeene take

Digitalno
predstavljanje
povri
i tterena

Taka

Pravilno rasporeene take

Karakteristine take
Izohipse

Grafiki

Linija

Karakteristine linije
Profili
Slike

Povrine

Perspektivni pogledi
Druge povrine

Oblici digitalnog predstavljanja terena

DMT

Miller i Laflamme ((1958)) Massachussetts

Institut of Tehnology (MIT)
Digitalni model terena () (Digital Terrain
Model - DTM) je prosto statistiko
predstavljanje neprekidne povri zemlje izborom
velikog broja taaka sa poznatom X
X, Y
Y, Z
koordinatom u proiyvoljnom koordinatnom
sistemu

DMT - deskriptori
Pokriva povri
terena
Postanak zemljinih
formi

Egzogenetske
forme

Kvalitativni, opti
Fiziologija

Druge klasifikacije
Deskriptori
povrri
terena

Frekventni
spektar
Fraktalna
dimenzija
Kvantitativni,
numeriki

Endogenetske
forme

Krive
Kovarijansa i
autokorelacija
Nagib, reljef i
talsana duina

DMT strategije uzorkovanja

Strategije uzorkovanja

Selektovani
S
l kt
i Sistemstski
Si t
t ki Progresivni
P
i i Kompozitni
K
it i
sampling
sampling
sampling
sampling

Direktno
izvlaenje
izohipsi

DMT tehnike prikupljanja

Fotogrametrija

Tehnike
laserskog i
radarskog
snimanja
j

Aero snimanje
Satelitske misije

Premer
klasinim
metodama
TS
GPS

DMT

Kartorafska
digitalizacija

DMT

DTM
DSM
DEM
TIN

DTM Digital Terain Model

Statistika reprezentacija kontinualne

povrine zemljita sa velikim brojem
izabranih taaka za koje
j su p
poznate X,, Y,, i Z
koordinate u arbitranom koordinatnom
sistemu, na slici p
prikazan jje DTM

DSM - (Digital Surface Model)

Opis terena
terena, koji ukljuuje i objekte na terenu
terenu.

zgrade,
vegetacija
vegetacija,
sve ostale nepokretne vetake entitete.

DSM za razliku od DTM-a

DTM a, mora biti izraivan
u rezolucijama planova, dok DTM ne mora
biti u rezoluciji karata i planova.

Postoje dva pristupa za odabir digitalnih

podataka terena: sistematski i adaptivni

U sistematskom pristupu odabir podataka se

vri u ravnomernim odbircima. Rezultat je
matrica vrednosti visina - DEM.
Kada se koristi adaptivni pristup, merenja
visine se vre u takama za koje se smatra
da su reprezentativne za teren. Rezultat je
skup
p neravnomerno distribuiranih vrednosti
visina( triangulated irregular network -TIN).

DEM se moe opisati sa tri elementa:

blok (opisuje fiziki rang DEM-a), obino je iste veliine kao

odgovarajui segment geografske mape,
mape ali to ne mora biti
pravilo.
profil je linearni redsemplovanih elevacionih taaka.
Rastojanje izmeu profila reprezentuje jednu dimenziju
prostorne rezolucije DEM-a. Druga dimenzija je rastojanje
izmeu elevacionih taaka.
ele aciona taka (verteks)
elevaciona
( erteks)

DEM - Digital Elevation Model

Skup podataka koji se sastoji od pravilno

razmaknute elevacije u formi mree ili
etvorougaone
g
reetke.

Dem (ASCII) prikaz

0
4839000.000000,587750.000000,339.208844
*
0
4839000.000000,587752.000000,338.624406
*
0
4839000.000000,587754.000000,338.023269
*
0
4839000.000000,587756.000000,337.388736
*
0
4839000.000000,587758.000000,336.729155
*
0
4839000.000000,587760.000000,336.178113
*
0
4839000.000000,587762.000000,336.002782
*
0
4839000.000000,587764.000000,336.002782
*
0
4839000.000000,587766.000000,336.002782
*
0
4839000 000000 587768 000000 336 002782
4839000.000000,587768.000000,336.002782
*
0
4839000.000000,587770.000000,336.002782

DSAA
1126 751
587750.000 590000.000
4837500.000 4839000.000
335 602 649
335.602
649.137
137
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89 417 89
89.417
89.417
417 89
89.417
417 89
89.417
417 89
89.417
417 89
89.417
417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89 417 89
89.417
89.417
417 89
89.417
417 89
89.417
417 89
89.417
417 89
89.417
417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417
89.417 89.417 89.417 89.417 89.417 89.417

TIN (Triangulated Irregular NetWork)

Teren se aproksimira kao neprekidna

povrina nainjena od mozaika
nepreklapajuih
p
p j
trougaonih
g
p
ploa formiranih
tako da povezuju izabrane elevacione take.

TIN (vizualni prikaz)

Definisanje postupka prezentacije 3D

podataka

Analizom postojeih reenja uoen je

p
problem:

formata,
modela podataka,
potrebe za standardima u oblasti 3D podataka

Ozbiljan napredak u toj oblasti nainio je

OGC sa svojom
j
serijom,
ij
t
to standarda,
t d d t
to
predloga standarda u okviru OGC Web
Services inicijative
inicijative.

Cilj OGC Web Services inicijative je da

odredi specifikacije za sledee sluajeve:

vieizvorne operacije nad informacijama,

omoguavanje senzor Web-a,
rukovanje slikama,
3D Web,
podrka
d k odluivanju,
dl i
j
servise otvorene lokacije (OpenLS),
modelovanje
modelovanje,
simulaciju,
G o e c,
G-komerc,
zajedniku arhitekturu.

ema odnosa klijenta i servera u smislu

razliitih tipova klijenata

VRML

Virtual Realityy Modeling

g Language
g g ((VRML)) jje
standardni jezik za opisivanje interaktivnih
trodimenzionalnih objekata.
VRML 2.0 je WWW standard za prikaz virtualne
stvarnosti
t
ti na Internetu.
I t
t

VRML dokument
#VRML V2.0 utf8
Background {
skyColor
y
[
0.56 0.64 0.71
0.67 0.76 0.85
0.80 0.91 1.00
0.96 1.00 1.00
]
skyAngle [ 1.571 1.658 1.745 ]
}
PointLight
g {
on TRUE
location 40.58 162.33 40.58
radius 324.67
intensity 1.0
ambientIntensity 1.0
color 1.0, 1.0, 1.0
attenuation 1.0 0.0 0.0
}
Viewpoint {
position 40.58 17.95 97.40
fieldOfView 0.79
orientation 1.0 0.0 0.0 -0.15
}
Group {
children [
Shape {
appearance Appearance {
material Material{}
texture ImageTexture {
url "kamenica.jpg"}
}
geometry ElevationGrid {
xDimension 55
zDimension 55
xSpacing 1.47575
zSpacing 1.47575
solid FALSE

height [
0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.0
0,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00
,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.
00,0.00,2.28,2.29,2.31,2.31,2.32,2.33,2.31,2.28,2.26,2.26,2.27,2.29,
2.32,2.35,2.37,2.38,2.39,2.39,2.39,2.39,2.41,2.42,2.42,2.42,2.42,2.4
2,2.40,2.39,2.36,2.30,2.25,2.19,2.13,2.07,2.03,2.00,1.96,1.94,1.92,1
.90,1.89,1.90,1.93,1.97,2.06,2.25,2.45,2.60,2.68,2.76,2.94,3.20,3.46
,0.00,0.00,2.30,2.31,2.32,2.34,2.36,2.35,2.34,2.31,2.28,2.28,2.30,2.
33,2.35,2.38,2.41,2.42,2.42,2.42,2.42,2.42,2.42,2.43,2.43,2.42,2.42,
2.42,2.40,2.36,2.30,2.23,2.16,2.10,2.05,2.02,1.99,1.96,1.94,1.92,1.9
2,1.92,1.93,1.96,2.01,2.11,2.25,2.44,2.61,2.71,2.80,2.89,3.07,3.35,3
.66,0.00,0.00,2.33,2.34,2.36,2.39,2.40,2.40,2.38,2.36,2.34,2.34,2.36
,2.39,2.41,2.44,2.45,2.45,2.44,2.42,2.40,2.39,2.38,2.38,2.39,2.40,2.
42,2.40,2.37,2.33,2.26,2.17,2.10,2.05,2.01,1.98,1.96,1.93,1.92,1.92,
1.93,1.96,1.99,2.03,2.11,2.26,2.43,2.59,2.73,2.84,2.94,3.06,3.23,3.5
4,3.85,0.00,0.00,2.35,2.38,2.41,2.43,2.43,2.43,2.43,2.43,2.41,2.41,2
.42,2.44,2.45,2.44,2.44,2.41,2.34,2.24,2.19,2.19,2.20,2.21,2.26,2.33
,2.36,2.34,2.32,2.25,2.18,2.11,2.05,2.01,1.96,1.93,1.92,1.92,1.92,1.
93,1.96,2.00,2.06,2.14,2.28,2.43,2.57,2.72,2.86,2.99,3.10,3.24,3.46,
3.77,4.00,0.00,0.00,2.38,2.41,2.44,2.45,2.45,2.45,2.44,2.44,2.42,2.4
1,2.40,2.42,2.41,2.38,2.32,2.22,2.13,2.08,2.05,2.04,2.05,2.08,2.11,2
.17,2.24,2.25,2.21,2.17,2.12,2.06,2.01,1.96,1.93,1.92,1.92,1.92,1.92
,1.
]
}
}
]
}

VRML vizualizacija

Podaci potrebni za generisanje 3D scene

Kartografska osnova
Tematski i metapodaci
Komponente povrinskog modela (dobijene
akvizicijom ili modelovanjem)

Standardni formati prikaza 3D scene

GeoVRML
KML/KMZ
CityGML

GeoVRML (Virtual Reality Modeling

Language)

VRML 2.0 je WWW standard za prikaz virtualne

stvarnosti na Internetu.
VRML podrava dva tipa objektnih modela pogodnih
za digitalne podatke terena: ElevationGrid i
IndexFaceSet. Oni su zapravo VRML ekvivalenti za
DEM i za TIN modele,
modele respektivno.
respektivno
Proirenje VRML-a Geo VRML je proizveden kako
bi se poboljalo rukovanje koordinatnim sistemima
za trodimenzionalnu reprezentaciju
georeferenciranih podataka na Web-u.

Konceptualni model VRML brauzera

Definicija ElevationGrid-a

Sintaksa elevationGrid-a
ElevationGrid {
xDimension 0
xSpacing 0.0
zDimension 0
zSpacing 0
0.0
0
height [ ]
color NULL
colorPerVertex TRUE
normall NULL
normalPerVertex TRUE
texCoord NULL
ccw TRUE
convex TRUE
solid TRUE
creaseAngle 0.0
}

Dvoslojna VRML scena

#VRML V2.0 utf8
Background {
skyColor [
0.56 0.64 0.71
0.67 0.76 0.85
0.80 0.91 1.00
0.96 1.00 1.00
]
skyAngle [ 1.571 1.658 1.745 ]
}
PointLight {
on TRUE
location 40.58 162.33 40.58
radius 324.67
intensity 1.0
ambientIntensity 1.0
color 1.0, 1.0, 1.0
attenuation 1.0 0.0 0.0
}
Viewpoint {
position 40.58 17.95 97.40
fieldOfView 0.79
orientation 1.0 0.0 0.0 -0.15
}
Group {
children [
Shape {
appearance Appearance {
material Material{}
texture ImageTexture {
url "kamenica.jpg"}
}

geometry ElevationGrid {
xDimension 55
zDimension 55
xSpacing 1.47575
zSpacing 1.47575
solid FALSE
height [
0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,
0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.0
0,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.
00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00 0 00
00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,0.00,
2.28,2.29,2.31,2.31,2.32,2.33,2.31,2.28,2.26,2.26,2.27,2.29,2.32,2.3
5,2.37,2.38,2.39,2.39,2.39,2.39,2.41,2.42,2.42,2.42,2.42,2.42,2.40,2.
39,2.36,2.30,2.25,2.19,2.13,2.07,2.03,2.00,1.96,1.94,1.92,1.90,1.89,
1.90,1.93,1.97,2.06,2.25,2.45,2.60,2.68,2.76,2.94,3.20,3.46,0.00,0.0
0,2.30,2.31,2.32,2.34,2.36,2.35,2.34,2.31,2.28,2.28,2.30,2.33,2.35,2.
38,2.41,2.42,2.42,2.42,2.42,2.42,2.42,2.43,2.43,2.42,2.42,2.42,2.40,
2.36,2.30,2.23,2.16,2.10,2.05,2.02,1.99,1.96,1.94,1.92,1.92,1.92,1.9
3,1.96,2.01,2.11,2.25,2.44,2.61,2.71,2.80,2.89,3.07,3.35,3.66,0.00,0.
00,2.33,2.34,2.36,2.39,2.40,2.40,2.38,2.36,2.34,2.34,2.36,2.39,2.41,
2.44,2.45,2.45,2.44,2.42,2.40,2.39,2.38,2.38,2.39,2.40,2.42,2.40,2.3
7,2.33,2.26,2.17,2.10,2.05,2.01,1.98,1.96,1.93,1.92,1.92,1.93,1.96,1.
99,2.03,2.11,2.26,2.43,2.59,2.73,2.84,2.94,3.06,3.23,3.54,3.85,0.00,
0.00,2.35,2.38,2.41,2.43,2.43,2.43,2.43,2.43,2.41,2.41,2.42,2.44,2.4
5,2.44,2.44,2.41,2.34,2.24,2.19,2.19,2.20,2.21,2.26,2.33,2.36,2.34,2.
32,2.25,2.18,2.11,2.05,2.01,1.96,1.93,1.92,1.92,1.92,1.93,1.96,2.00,
2.06,2.14,2.28,2.43,2.57,2.72,2.86,2.99,3.10,3.24,3.46,3.77,4.00,0.0
0,0.00,2.38,2.41,2.44,2.45,2.45,2.45,2.44,2.44,2.42,2.41,2.40,2.42,2.
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
41,2.38,2.32,2.22,2.13,2.08,2.05,2.04,2.05,2.08,2.11,2.17,2.24,2.25,
2.21,2.17,2.12,2.06,2.01,1.96,1.93,1.92,1.92,1.92,1.92,1.
]
}
}
]
}

Primer VRML scene (Novi Sad - Dunav

potes Tvrava ) u kojoj je upotrebljen
specifini
p
Geo VRML nod

CityGML

XML baziran format za uvanje i razmenu

virtualnih 3D gradskih modela.
Implementiran je kao aplikaciona ema za
GML3, proireni internacionalni standard za
razmenu prostornih podataka.

CityGML posebno vodi rauna o prikazu

semantikih podataka,
tematskih opisa,
taksionomija
j i agregacija
g g j digitalnih
g
modela terena,,
gradova (ukljuujui zgrade, mostove i tunele),
vegetacije,
g
j
vodenih zapremina,
transportnih struktura,
gradskog nametaja (klupe, kante, zakloni...).

CityGML Multi-Scale Modeling ( pet

nivoa detalja LOD 0-4 )

Koncept ClosureSurfaces je zaduen za

modelovanje ulaza, otvora podzemnih
objekata
j

3D SDI architecture

CityGML moduli

Geometrijsko-topoloko modelovanje

Tematska ema

DTM

Model lokacije

Model objekata LoD1

CityGML za model tipa Building

KML (Keyhole Markup Language)

Programski jezik razvijen u kompaniji

Keyhole Inc. pre nego to je preuzeta od
kompanije
p j Google.
g
Slui za prikazivanje podataka u
programskom paketu Google Earth.
Baziran je na XML standardu i koristi
ugnjedenu strukturu koja se bazira na
tagovima.

KML mozemo koristiti za:

definisanje slika i oznaka koje identifikuju lokaciju na Zemljinoj

povrini
definisanje slika koje slue za prekrivanje i koje se dodaju na
teren ili na ekran
definisanje stilova za specifikaciju izgleda feature-a
pisanje HTML opisa za feature ukljuujui hiperlinkove i
ugraene
g
slike
korienje foldera za hijerarhijsko grupisanje feature-ova
dinamiko nabavljanje i osveavanje (engl. update) KML fajlova
sa udaljenih ili lokalnih lokacija
pribavljanje KML podataka baziranih na promenama u 3D
viewer-u
prikazivanje COLLADA teksture 3D objekata

<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>

<kml xmlns='http://earth.google.com/kml/2.1'>
<F ld >
<Folder>
<name>vps</name>
<description>
<![CDATA[Created with <a href="http://sketchup.google.com/">Google
SketchUp 7.0.8657</a>]]>
</description>
p
<DocumentSource>SketchUp</DocumentSource>
<visibility>1</visibility>
<LookAt>
<heading>229.483</heading>
<tilt>80.7909</tilt>
<latitude>45.24545785064485</latitude>
l tit d 45 24545785064485 /l tit d
<longitude>19.85230349338353</longitude>
<range>177.0741028347003</range>
<altitude>28.585022572669</altitude>
</LookAt>

Prednosti KML:
Rlav j,
M z kg mnj ,
u b h pc
KML f,

KML elementi

Apstraktni element

KML elementi

KMZ

Kompresovana verzija KML fajla je KMZ fajl

KMZ format je vrsta arhivnog dokumenta i slui, isto kao i KML format,
za predstavljanje podataka u programu Google Earth
KMZ moe sadrati slike, 3D modele i ikonice

KMZ

Razlike izmeu KML i KMZ formata

Osnovna razlika izmeu KML i KMZ formata jje u

tome to je KMZ format upakovana (zipovana)
verzija KML formata.
*.kmz
kmz fajl moe sadrati sliku koja slui za
prekrivanje terena, dok *.kml fajl ne sadri sliku
KML format koristimo kada imamo p
placemark bez
prikaenih slika, dok KMZ format koristimo kada
elimo da zakaimo lokalne slike za placemark.
*.kmz
kmz fajl je *.kml
kml fajl koji je upakovan zajedno sa
povezanim fajlovima kao to je na primer slika za
prekrivanje.

KMZ standard

3D objekat stadion LUIS u Monte

Karlu

Perspektivni pogled na 3D grad

Cirih (vajcarska)

City GML
standr

3D objekat
Brandenburka kapija
(Berlin - Nemaka)

Urbano gradsko podruje

VRML
standr

3D modeli
urbano podruje
Los Aneles (SAD)

Elektronske karte i geoportali kao alati za

vizualizaciju

Karta predstavlja prirodan nain za prezentovanje

kako geoprostornih tako i georeferenciranih
podataka. Ona je apstrakcija doivljaja realnog
sveta
t na kojoj
k j j su naglaene
l
eljene
lj
iinformacije.
f
ij
Karta je slika sveta koja dovodi u kontekst
prostorne obrasce i njihov meusobni odnos.
Elektronska karta je kompijuterski bazirana,
reprezentacija geografskih i geo-zavisnih fenomena
koji se mogu prikazati ili analizirati. Ona je
kontrapunkt analognoj tampanoj karti.

Elektronske karte delimo na

Elektronske karte nastale digitalizacijom

klasinih tampanih karata;
Elektronske karte nastale kao vizualna
reprezentacija kompjuterizovanog sistema.

Virtualni globus

Virtualni svet je 3D softverski alat zasnovan

na mrenim tehnologijama (prvenstveno
Internet-u)) kojij p
prikazuje
j modele g
geografskih
g
podataka na sfernoj predstavi Zemlje.

Google

Google Earth

Sketchup

Microsoft

Virtual Earth

Virtual Earth - 3DVIA