ELK YAPILARIN TASARIM,

HESAP ve YAPIM ESASLARI

RNEKLER ve TS648le KARILATIRILMASI

Eksenel ekme Etkisi

KARAKTERSTK EKSENEL EKME KUVVET DAYANIMI (Pn)

Eksenel ekme etkisindeki elemanlarn tasarmnda 3 limit durum szkonusudur.

Birleimden uzakta elemann kaypsz/zayiatsz en kesitinde akma
Birleim blgesinde faydal genilik/yrtlma izgisi boyunca net kesit alannda
yrtlma
Birleimde faydal genilik/yrtlma izgisi boyunca blok kesme yrtlmas

Eksenel ekme Etkisi

Dayanm Denklemleri

Birleimden uzakta elemann kaypsz/zayiatsz en kesitinde akma

Eksenel ekme Etkisi

Dayanm Denklemleri

Birleim blgesinde faydal genilik/yrtlma izgisi boyunca net kesit alannda

yrtlma

Eksenel ekme Etkisi

Ag : kaypsz enkesit alan
An : net (kaypl) enkesit alan
Ae: etkin net enkesit alan, birleim blgesinde tm enkesit paralaryla
balanmad durumda, gerilme dzensizliinin hesaba katld alan

U: gerilme dzensizlii etki katsays (Tablo 7.1)

Eksenel ekme Etkisi

Eksenel ekme Etkisi

Eksenel ekme Etkisi

Eksenel ekme Etkisi

Eksenel ekme Etkisi

EKSENEL EKME DURUMUNDA KATSAYILAR (YDKT, GKT)
Akma Snr Durumu

Eksenel ekme Etkisi

EKSENEL EKME DURUMUNDA KATSAYILAR (YDKT, GKT)
Krlma Snr Durumu

Eksenel ekme Etkisi

EKSENEL EKME DURUMUNDA KATSAYILAR (YDKT, GKT)
Blok Kesme Krlmas Snr Durumu

Eksenel ekme Etkisi

HEA200
A = 5383 mm2
l yk: 150 KN
Hareketli yk: 400 KN
Malzeme S355
Fy = 355 Mpa
Fu = 510 MPa

Eksenel ekme Etkisi

YK BRLEMLER
Yk ve Dayanm Katsaylar ile Tasarm (YDKT)

Pu = 1.2G +1.6Q = 1.2x150+1.6x400 = 820 KN

Gvenlik Katsaylar ile Tasarm (GKT)
Pa = G+Q = 150+400 = 550 KN

Eksenel ekme Etkisi

AKMA SINIR DURUMU (Balantdan Uzakta)

Eksenel ekme Etkisi

AKMA SINIR DURUMU (Balantdan Uzakta)

Eksenel ekme Etkisi

KIRILMA SINIR DURUMU (Balant Blgesinde)

Eksenel ekme Etkisi

KIRILMA SINIR DURUMU (Balant Blgesinde)

Eksenel ekme Etkisi

KIRILMA SINIR DURUMU (Balant Blgesinde)

Eksenel ekme Etkisi

TS648e GRE

Delikler gz nne alnarak elde olunan faydal genilik hibir

durumda toplam geniliin % 85'ini geemez. (TS648 Madde 2.3.6)

Yk durumuna gre bazen ekmeye ve bazen de basnca alan

ubuklar basnca gre de boyutlandrmak gerekir. Bu gibi ubuklarda
narinlik 250 olmaldr. (TS648 Madde 3.1.2)

Eksenel ekme Etkisi

TS648e GRE

rnekte faydal enkesit alan, toplam kesit alannn %80ine eittir.

Kesitte oluan ekme gerilmesi
P = G+Q = 55 ton

s = 1.278 t/cm2 < 2.16 t/cm2

(T/K: 0,592)

Eksenel Basn Etkisi

KARAKTERSTK EKSENEL BASIN KUVVET DAYANIMI (Pn)

8.1.2 Tasarm Esaslar

Karakteristik eksenel basn kuvveti dayanm, Pn, eksenel basn etkisindeki
elemann enkesit asal eksenlerinden herhangi biri etrafnda
eilmeli burkulma,
burulmal burkulma ve/veya eilmeli burulmal burkulma snr durumlarna
gre hesaplanacak dayanmlarn en k olarak alnacaktr.

Eksenel Basn Etkisi

TASARIM EKSENEL BASIN KUVVET DAYANIMI (Pn)
Tasarm basn kuvveti dayanm, cPn, (YDKT) veya gvenli basn kuvveti
dayanm, Pn/c, (GKT) tm basn elemanlarnda,
c = 0,90

veya

c = 1.67

olmak zere, bu blmde tanmlanan kurallara uygun olarak hesaolanacaktr.

Eksenel Basn Etkisi

Eksenel Basn Etkisi

KRTK GERLME

Eksenel Basn Etkisi

KRTK GERLME

Eksenel Basn Etkisi

HEA200
A = 5383 mm2

ry = 49.8mm

L = 4000 mm
l yk: 150 KN
Hareketli yk: 400 KN
Malzeme S355
Fy = 355 Mpa
Fu = 510 MPa

Eksenel Basn Etkisi

YK BRLEMLER
Yk ve Dayanm Katsaylar ile Tasarm (YDKT)

Pu = 1.2G +1.6Q = 1.2x150+1.6x400 = 820 KN

Gvenlik Katsaylar ile Tasarm (GKT)
Pa = G+Q = 150+400 = 550 KN

Eksenel Basn Etkisi

NARNLK KOULU

KL/r = 1x4000/49.8 = 80.3 < 200

OK

Eksenel Basn Etkisi

KRTK GERLME

Eksenel Basn Etkisi

KRTK GERLME ve KARAKTERSTK BASIN KUVVET DAYANIMI

Eksenel Basn Etkisi

KARAKTERSTK BASIN KUVVET DAYANIMI

820/1058 = 0.775

550/704 = 0.781

Eksenel Basn Etkisi

TS648e GRE
sbem = 1.117 t/cm2

(Madde 3.2.2.2)

s = 1.022 t/cm2

(T/K = 0.915)

Eilme Momenti Etkisi

9.2 KUVVETL EKSENLER ETRAFINDA ELME ETKSNDEK KOMPAKT FT
SMETR EKSENL I-ENKESTL ELEMANLAR VE TEK SMETR EKSENL UENKESTL ELEMANLAR
Kuvvetli asal eksenleri etrafnda eilme etkisindeki, Tablo 5.1B e gre, gvde
ve balk paralar kompakt snfnda olan ift simetri eksenli I-enkesitleri ile
U-enkesitli elemanlarn karakteristik eilme momenti dayanm, Mn, akma
snr durumu ve yanal burulmal burkulma snr durumu iin hesaplanan
deerlerin k olarak alnacaktr.

Eilme Momenti Etkisi

Eilme Momenti Etkisi

Eilme Momenti Etkisi

Eilme Momenti Etkisi

Kk iindeki ifade, gvenli tarafta kalmak iin 1 alnabilir.

Eilme Momenti Etkisi

RNEK
HEA200, S355
G = 0.45 t/m, Q= 1.2 t/m

L=4m

Eilme Momenti Etkisi

YK BRLEMLER
Yk ve Dayanm Katsaylar ile Tasarm (YDKT)

qu = 1.2G +1.6Q = 1.2x4.5+1.6x12 = 24,6 KN/m

Gvenlik Katsaylar ile Tasarm (GKT)
qa = G+Q = 4.5+12 = 16,5 KN/m

Eilme Momenti Etkisi

MOMENT
Yk ve Dayanm Katsaylar ile Tasarm (YDKT)

Mu = 24.6x42/8 = 49.2 KNm

Gvenlik Katsaylar ile Tasarm (GKT)
Ma = 16.5x42/8 = 33 KNm

Eilme Momenti Etkisi

KAPASTE ORANLARI
Mn = 132,9 Nm

(YDKT)

0.370

Mn/ = 88,5 Nm

(GKT)

0.373

Eilme Momenti Etkisi

TS648e GRE

fb = 84.9 Mpa
Fb = 210,9 Mpa

0.403

KARILATIRMA
YTHYE
YDKT

GKT

TS648

Eksenel ekme

0,620

0,624

0,592

Eksenel Basn

0,775

0,781

0,915

Moment

0,370

0,373

0,403