Faktoret kryesore qe ndikojne ne ndotjen e ajrit

Fakoret natyrore:
1.
2.
3.
4.

Vullkanet
Djegia e drureve
Bimesia
Ererat e forta

Faktori njerezor ndikon nepermjet aktivitetit te tij ekonomik.

Cilat aktivitete njerezore shkaktojne ndotje te ajrit?
Ndotja e ajrit shkaktohet nga burime te
ndryshme:
a) Nga gazrat toksike,te cliruar kryesisht nga proceset e
djegieve me origjine industrial,nga transporti ,fermat
blegtorale etj.
b) Nga prania e ozonit icili edhe pse eshte nje pjese e
natyrshme e shtreses se ozonosferes konsiderohet si nje
ndotes me efekte te demshme per shendetin kur eshte I
pranishem ne pjesen e poshtme te atmospheres.
c) Nga pluhurat qe shkaktohet nga prania ne ajer e grimcave
te imeta ne trajte pluhurore.
d) Nga metalet e renda qe prodhohen nga industria nxjerrese
por sidomos ajo perpunuese minerare.

Pasojat e ndotjes se ajrit

a) Prania e gazeve toksike ka efekte te rrezikshme per jeten e
bimeve ,kafsheve dhe njerezve.
b) Vrima ne shtresen e ozonit e krijuar nga veprimi I CFCfluideve. Ajo ka ndikime te rendesishme ne shendetin e
njeriut,faunes dhe flores.

c) Ngrohja globale e percaktuar sin je ceshtje madhore e

kohes sone ,e shkaktuar nga rritja massive ne ajer e gazeve
sere me origjine nga aktiviteti njerezor.

Ndotja e ujit
Uji I fresket eshte nje burim I cmuar dhe jetesor sepse ai perben
nje reserve te rendesishme qe konsumohet nga popullata.
Ndotja e ujit mund te jete ndotje fizike,kimike,organike ose
mikrobiologjike.
1. Ndotja fizike vjen si rezultat I perdorimit te teknologjive
termike dhe radioactive. Kjo ndodh ne industrite qe perdorin
ujin si ftohes ose nga perdorimi I ujit gjate nje aksidenti
berthamor.
2. Ndotja kimike shkaktohet nga lirimi I kimikateve te
ndryshme nga industria,bujqesia ose rrjedhjet e brendshme.
a) Ndotjet nga bujqesia dhe nga disa industri. Konsumimi I
larte I kimikateve ne bujqesi ka nje ndikim te
rendesishem ne mjediset ujore. Perdorimi I pesticideve
shkakton lirimin e substancave te demshme ne
mjediset ujore.
b) Ndotjet me metale te renda. Kjo ndotje vjen nga
shkarkimet e industrive qe nxjerrin ,perdorin ose
perpunojne metale.
c) Ndotje me hidrokarbure. Ndotje te tila shkaktohen nga
perdorimi I naftes dhe jane te shpeshta ne dete dhe ne
zonat urbane.
3. Ndotja organike eshte ndotja me e natyrshme dhe me e
vjeter e cila shkaktohet nga mungesa e trajtimit te
mbetjeve urbane ten je njesie administrative.

4. Ndotja mikrobiologjike shkaktohet nga viruset , bakteret

dhe parazitet te cilet duke qendruar ne ujera mund te
shkaktojne semundje te renda ne boten e gjalle ujore.

Si mund t kontribuoj pr nj mjedis m t pastr?

Kto jan disa rregulla bazike, aplikimi i t cilave ndikon

n uljen e ndotjes mjedisore

1. Hidhi mbeturinat n shport, jo n vende publike.

2. Uji sht i mueshm, mos e l t rrjedh pa nevoj.
3. Fike dritn kur nuk sht askush n dhom.
4. Veturat ndotin ajrin, rrugve
shfrytzoje biikletn.

shkurtra

ec

ose

5. Mbill pem, shum pem, t paktn nj gjat jets suaj.

6. Prdor poe elektrike q kursejn rrymn. Kto
harxhojn m pak energji dhe kan jet m t gjat se ato t
zakonshmet.

7. Prdor qese t tekstilit gjat blerjeve. Ato mund t

prdoren shum her dhe zvendsojn qeset e plastiks.
Kto t fundit kan ndikim t madh negativ n mjedis.
8. Nse e ul temperaturn n banes pr nj grad, kursen 6%
t energjis.
9. Televizori punon e askush nuk sht n dhom! Pajisjet
elektrike ndali kur nuk i prdor askush. Kujdes, mos i l n
modusin stand by. Kjo do t thot kur edhe dritza e vogl
sht shuar ke vepruar si duhet.
10.

Kujdes te frigoriferi! Mos e lr dern t hapur gjat.

11.
Gjat gatimit n kuzhin, ena duhet t ket kapak.
Kjo ndihmon gjithashtu pr t kursyer energji dhe shpejton
prgatitjen e dreks.
12.
Radiatorit i duhet hapsir. Nse fshihen prapa
mobilieve ose perdeve, ngrohtsia nuk shprndahet n
dhom si duhet dhe harxhon energji.
13.
Dimrit ajrose dhomn duke e hapur dritaren trsisht
pr nj koh t shkurtr. Nse e hap dritaren vetm pak pr
koh m t gjat, dhoma nuk ajroset si duhet dhe harxhon
m shum energji.
14.
Riciklimi i mbeturinave sht shum i rndsishm. Pr
t prodhuar nj produkt nga materiale t ricikluara nevojitet
m pak energji se pr ato nga resurse t reja.
15.
Larja n dush gjithashtu harxhon m pak energji se
ajo n vask.