EED Wzór PD

AUDYT
ENERGETYCZNY
PRZEDSIBIORSTWA
(XXXX)
Realizowany w ramach projektu:

Przeprowadzenie audytu energetycznego przedsibiorstwa zgodnie
z dyrektyw EED 2012/27/UE
Audytowane obszary:
Obszar rde energii elektrycznej, ciepa i chodu,
Obszar energetyczny budynkw i sieci przesyowej,
Obszar elektroenergetyczny budynkw i sieci,
Obszar procesu technologicznego.
Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX
strona 2 /stron 109
strona 3 /stron 109
Karta projektu:
Osoba
prowadzca XXXX
projekt
Obiekt:
XXXX
Podstawa
audytu:
Umowa wiadczenia usug doradczych
Okres pomiaru: 28.04.2016 12.05.2016

Cel bada:
Audyt efektywnoci energetycznej przedsibiorstwa
Data
opracowania:
03.06.2016
Wykonawca
audytu:
DB Energy Sp. z o.o.

Al. Armii Krajowej 45
50-541 Wrocaw
tel.: +48 71 337 13 25
Kierownik techniczny projektu:
Opracowanie
sporzdzili:
mgr in. Anna Pasiak

mgr in. Robert Drewicz
mgr in. Waldemar Jakubowski

tel. +48 516 173 806
strona 4 /stron 109
strona 5 /stron 109
Spis treci:
1.
Wprowadzenie ........................................................................................................................... 7
2.
Metodyka ................................................................................................................................. 13
3.
Bilans energetyczny i wybr wskanikw energochonnoci przedsibiorstwa ..................... 19
4.
Wybr przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej................................. 27

Obszar rde ciepa i chodu ............................................................................................ 27
4.1.1.
Kotownia................................................................................................................... 27
4.1.2.
Bilans procesu suszenia ............................................................................................. 29
4.1.3.
Zapotrzebowanie na chd w procesie kiekowania .................................................. 44
4.1.4. Ukad wytwarzania energii elektrycznej, ciepa i chodu w oparciu o kogeneracj i

pompy ciepa ............................................................................................................................ 50

Obszar elektroenergetyczny budynkw i sieci przesyowej ............................................. 57
4.2.1.
Instalacja spronego powietrza ................................................................................ 57
1.1.1.
Instalacja owietlenia ................................................................................................. 61
1.1.2.
Napdy elektryczne .................................................................................................... 63
Obszar procesu technologicznego ..................................................................................... 70
4.3.1.
Bilans procesu zamaczania ........................................................................................ 70
4.3.2.
Bilans procesu kiekowania ....................................................................................... 74
4.3.3.
Analiza efektywnoci wentylatorw procesowych .................................................... 84
4.3.4.
Ukady odpylania ....................................................................................................... 90
5.
Polityka energetyczna przedsibiorstwa .................................................................................. 97
6.
Podsumowanie ....................................................................................................................... 100
strona 6 /stron 109
strona 7 /stron 109
1. Wprowadzenie
Audytowany zakad XXXX w XXXX prowadzi dziaalno przemysow w brany
XXXX. Dostarczany jczmie jest poddawany procesowi przetwarzania, ktrego produktem
finalnym jest sd jczmienny. Gwnym jego odbiorc jest XXXX. W strukturze zakadu mona
wyrni kilka obszarw, w ktrych zuywana jest energia elektryczna oraz ciepo:
Elewator
W silosach elewatora gromadzony jest jczmie oraz produkt gotowy sd jczmienny.
Ich transport jest realizowany za pomoc przenonikw acuchowych i kubekowych. Z uwagi na
wysoki poziom zapylenia, w obiekcie jest zainstalowany rozproszony ukad odpylania. Podczas
procesu technologicznego powstaj odpady z ziarna, ktre s granulowane przez ukad do
granulacji i wykorzystywane jako nawz.
Do prawidowego funkcjonowania elewatora niezbdna jest energia elektryczna.
Gwnymi jej odbiorami s napdy przenonikw kubekowych (Rys. 1) i acuchowych
o mocach od 1,5 kW do 22 kW, napdy wentylatorw ukadu odpylania (Rys. 2) o mocach od
11 kW do 18,5 kW oraz napd pracujcy w linii granulacji odpadw z ziarna o mocy 45 kW.
Kolejnym wanym odbiorem s kompresory wytwarzajce sprone powietrze o mocach od
22 kW do 45 kW. Analiza pracy wybranych napdw zostaa przedstawiona w dalszej czci
opracowania. W czasie audytu zwrcono uwag na sposb regulacji wydajnoci wentylatorw
oraz ustawienia instalacji oczyszczajcej filtry w ukadach odpylania.
Rys. 1. Napd przenonika kubekowego
rdo: opracowanie wasne.
strona 8 /stron 109
Rys. 2. Napd wentylatora instalacji odpylania
Budynek zamaczalni i kiekowni

W tym budynku znajduj si obszary, w ktrych nastpuj procesy zamaczania
i kiekowania ziarna. W obiekcie znajduje si rwnie kotownia, hydrofornia oraz pomieszczenie
sterowni. Do prawidowego funkcjonowania wymagane jest zasilanie w energi elektryczn oraz
w chd.
Proces zamaczania
Gwnymi odbiorami energii elektrycznej s trzy napdy wentylatorw, ktre su do
usuwania dwutlenku wgla z ziaren o mocy 15 kW. Ich sterowanie odbywa si za pomoc
falownikw. W ramach audytu przeanalizowano sposb regulacji wydajnoci wentylatorw oraz
okrelono ich sprawno. Kolejnym znaczcym odbiorem jest sprarka zmienoobrotowa o mocy
119,7 kW dostarczajca tlen do ziaren.
Proces kiekowania
Gwnymi odbiorami energii elektrycznej jest osiem wentylatorw, ktre su do
napowietrzania oraz usuwania dwutlenku wgla z ziaren przebywajcych w skrzyniach. S one
napdzane przez silniki o mocy 37 kW sterowane za pomoc falownikw.
Podczas pobytu na zakadzie wykonano pomiar wydajnoci wentylatorw. Dodatkowo
wykonano pomiar rozpywu powietrza na poszczeglne otwory pod i nad skrzyni. Z zebranych
danych wykonano obliczenia strumienia powietrza kierowanego pod skrzynie oraz usuwanego
z komory. Wyniki pomiarw przedstawiano w dalszej czci opracowania.
strona 9 /stron 109
W okresie letnim powietrze dostarczane do skrzy wymaga schodzenia. Proces ten

realizowany jest wod lodow o parametrach 7/12C wytwarzan w agregatach wody lodowej
o cznej mocy chodniczej 6 MW. Obieg wody wymuszany jest zestawem dziewiciu pomp
napdzanych przez silniki o mocy 22 kW . Planowana do wdroenia koncepcja zabudowy pomp
ciepa przewiduje rwnie czciow zmian sposobu chodzenia wody lodowej. Dlatego
w audycie wyznaczono zapotrzebowanie na chd w procesie kiekowania. Chodzenie powietrza
w poszczeglnych skrzyniach wspomagane jest przez zraszanie powietrza wieego z dysz
wodnych. Efektem tego dziaania jest obnienie temperatury i wzrost wilgotnoci. Ukad jednak
nie jest optymalny i nie pozwala wykorzysta w peni zjawiska chodzenia adiabatycznego dlatego
zaproponowano optymalizacj w tym zakresie.
Suszarnia
W tym obszarze wystpuje zapotrzebowanie na energi elektryczn i ciepo. Najwikszym
odbiorem energii elektrycznej s dwa napdy wentylatorw o macy znamionowej 500 kW,
zasilane przez falowniki. Wymuszaj one obieg powietrza w instalacji suszenia. Ciepo wymagane
do suszenia wytwarzane jest przez trzy palniki gazowe G50/2-A o mocy znamionowej 5,4 MW.
W ramach audytu przeprowadzono analiz sprawnoci wentylatorw, wyznaczono bilans
elektryczny i cieplny oraz dokonano weryfikacji koncepcji zabudowy ukadu pomp ciepa
i agregatu kogeneracyjnego.
Zasilanie zakadu w energi elektryczn

Audytowany zakad jest zasilany z dwch linii 15 kV, z ktrych kada zasila osobn sekcj
w rozdzielnicy gwnej SN. Z rozdzielnicy wyprowadzone s linie 15 kV zasilajce sze
transformatorw SN/nN. Zakup energii odbywa si w taryfie B23 dostawcy zgodnie z zapisami
umw wiadczenia usug dystrybucyjnych i sprzeday energii elektrycznej podpisanych
odpowiednio z xxxxxxxxxxxxxxx. W umowie dystrybucyjnej moc zamwion dla przycza nr 1
okrelono na poziomie 1 400 kW, dla przycza nr 2 moc zamwiona okrelana jest na dany okres
rozliczeniowy na podstawie prognoz zuycia energii. Rozliczeniowy wspczynnik mocy tg
ustalono na poziomie 0,4. Poredni ukad pomiarowo rozliczeniowy zakadu jest zlokalizowany
na przyczach gwnych SN.
strona 10 /stron 109
Zasilanie zakadu w ciepo

Ciepo w audytowanym zakadzie pochodzi z gazu ziemnego wysokometanowego, ktry
spalanych jest w palnikach zainstalowanych w instalacji suszarni oraz kotach centralnego
ogrzewania. Zakup gazu odbywa si w taryfie W-7A zgodnie z zapisami umowy kompleksowej na
sprzeda i dystrybucj podpisanej z PGNiG Obrt Detaliczny sp. z o.o. Moc zamwion ustalono
na 12 069 kWh/h, co odpowiada okoo 1 092 m3/h.
Zasilanie zakadu w sprone powietrze

Zakad XXXX posiada instalacj spronego powietrza o cinieniu roboczym 6,0 bar.
Ukad zasila w powietrze maszyny stosowane w procesie produkcyjnym w tym filtrocyklony oraz
wagi. Do produkcji spronego powietrza su trzy sprarki firmy Atlas Copco. S to modele
GA22, GA45 oraz GA45+. Urzdzenia pracuj w klasycznej kaskadzie cinie. Podczas tygodnia
pomiarowego w produkcji spronego powietrza braa udzia sprarka GA45. Sprone powietrze
jest uzdatniane przy pomocy osuszacza ALD 065 SPUC firmy Donaldson, a nastpnie
transportowane przy pomocy systemu rurocigw do poszczeglnych obszarw na terenie
zakadu.
Owietlenie zakadu
Instalacj owietlenia w zakadzie XXXX skada si gwnie z opraw ze wietlwkami
liniowymi o mocy 2x58 W. W budynku zamaczalni i kiekowni rozpoczto modernizacje komr
skrzy. Jednym z dziaa jest wymiana owietlenia na energooszczdne lampy z diodami LED.
Dodatkowo w pomieszczeniu skrzy zainstalowane s oprawy sodowe o mocy rda 400 W. W
pomieszczeniach technicznych elewatora owietlenie wykorzystywane jest sporadycznie.
Najczciej owietlenie uytkowane jest w pomieszczeniach takich jak cigi komunikacyjne oraz
pomieszczenia sterowni. Dokadniejsza analiza pracy systemu owietlenia zostaa przedstawiona
w dalszej czci opracowania.
Celem audytu energetycznego przeprowadzonego w zakadzie XXXX jest przedstawienie
rozwiza
na
bazie
najlepszych
dostpnych
praktyk
oraz
dowiadczenia
Audytora,
umoliwiajcych ograniczenie energochonnoci produkcji oraz obnienia emisji CO2 do

atmosfery. Po konsultacjach z osobami odpowiedzialnymi za projekt ze strony audytowanego
przedsibiorstwa wybrano nastpujce szczegowe zadania, ktre mog przyczyni si do
ograniczenia energochonnoci przedsibiorstwa:
Zmiana sposobu sterowania sprark powietrza (zabudowa falownika);

Wprowadzenie regulacji prdkoci obrotowej napdw systemu odpylania;
Modernizacja systemu owietlenia.
2. Metodyka
Metodyka przeprowadzonych pomiarw w audytowanym zakadzie
Celem kadego pomiaru jest zmierzenie wielkoci fizycznych, a nastpnie obliczenie na
jego podstawie wartoci charakterystycznych w celu wyznaczenia wskanikw pozwalajcych
okreli potencja oszczdnoci. Za kadym razem podczas pomiarw dokonywana jest ocena
dokadnoci oraz niepewnoci otrzymywanych pomiarw. Dokadno przeprowadzonego
pomiaru zaley od wielu czynnikw, ktre mona podzieli na tzw. bdy i niepewnoci
pomiarowe.
Bdy pomiarowe dzielimy na trzy grupy:
przyblienia,
bd przeoczenia (systematyczne),
pomyki.
Bdy przyblienia wynikaj z uproszczenia warunkw pomiaru lub ze stosowania
przyblionych wzorw (np. sin= dla maych ktw).
Bdy przeoczenia (systematyczne) wynikaj z niedokadnoci uytych przyrzdw,
bdnej metody pomiaru lub dziaania trudno zauwaalnych czynnikw zewntrznych. le
wykonana linijka, le wykalibrowany miernik spowoduj, e wynik bdzie systematycznie
mniejszy lub wikszy od rzeczywistej wartoci. Wykrycie rda bdw systematycznych jest
trudne i wymaga porwnania uytych przyrzdw ze wzorcem oraz dogbnej analizy metody
pomiaru.
Pomyki (bdy grube) powstaj wskutek faszywego odczytania wskaza, bdnego
zapisania wyniku itp. Pomyki daj si atwo zauway i wyeliminowa, poniewa otrzymany
wynik znacznie rni si od innych wynikw pomiarw tej samej wielkoci. Wynik uzyskany
obarczony bdem grubym w dalszej analizie naley pomin.
Zbadanie przyczyn niepewnoci pomiarowych pozwala na podzielenie wszystkich
niepewnoci na:
niepewno wzorcowania,
niepewno eksperymentatora,
niepewno przypadkow.
Niepewno wzorcowania wynika ze stosowania wzorcw-przyrzdw pomiarowych,
ktre s zawsze obarczone pewn niepewnoci pomiarow. Producenci przyrzdw pomiarowych
maj obowizek gwarantowa tak dokadno by wynik pomiaru wykonanego za jego pomoc
nie rni si od rzeczywistej wartoci wielkoci mierzonej wicej ni o jedn najmniejsz dziak
podziaki zaznaczonej na skali przyrzdu.
Niepewnoci eksperymentatora nazywamy ilociow ocen niepewnoci wyniku
spowodowan np. z widocznoci (np. wskazwki, skali), wywoanymi szumami szybkimi
zmianami wskaza itp. Eksperymentator musi sam oceni warto.
Niepewno przypadkowa przy pomiarze wielkoci X jest wywoana ograniczonymi
zdolnociami rozpoznawczymi naszych zmysw (oka, ucha), natur zjawiska oraz niestaoci
warunkw zewntrznych. Objawia si statystycznym rozrzutem wynikw, a rde takiego
rozrzutu nie da si rozrni. Miar takiego rozrzutu jest odchylenie standardowe. Uniknicie
niepewnoci przypadkowych nie jest moliwe, jednake teoria bdw podaje zasady, ktre
pozwalaj ustali ich warto.
Przeprowadzenie audytu w zakadzie XXXX wymagao wykonania nastpujcych
rodzajw pomiarw z wykorzystaniem specjalistycznych urzdze pomiarowych:
pomiar zuycia energii elektrycznej na gwnym przyczu, na poszczeglnych obwodach

zasilajcych wentylatory, pomiar zosta wykonany analizatorami parametrw pracy sieci
APPS wyprodukowanym przez firm Sidus Novum Sp. z o.o. oraz APPS Sp. z o.o.;
pomiar natenia owietlenia w pomieszczeniach produkcyjnych, magazynowych
i socjalnych; pomiar zosta wykonany luksomierzem AB 1308.
pomiar
prdkoci
przepywu
powietrz,
wykonany
przy
uyciu
anemometru
wiatraczkowego CEM DT-8894, rurk Pitota z anemometrem rnicowym Peaktech PT5145 lub termoanemometru Airflow TA-410,
pomiar cinienia, wykonany przy uyciu rurki Pitota oraz anemometru rnicowego
Peaktech PT-5145,
pomiar temperatury, wykonany przy uyciu termoanemometru Airflow TA-410.
Roczny bilans zuycia energii elektrycznej i gazu zosta wyznaczony na podstawie
otrzymanych danych z licznikw, ktre s legalizowane przez dostawcw.
Sposb i miejsce wykonywania wszystkich powyszych pomiarw, jak rwnie metoda
wyznaczania oszczdnoci zostay zawarte w kolejnych rozdziaach opracowania, opisujcych
poszczeglne modernizacje.
Metodyka oblicze parametrw finansowych i ekologicznych proponowanych dziaa

Decyzje zwizane z podejmowaniem dziaa majcych na celu redukcj zapotrzebowania
na energi, firmy najczciej opieraj na analizie opacalnoci wdraania zmian zwizanej z ocen
podstawowych wskanikw ekonomicznych. Na bazie wyznaczonych efektw energetycznych
obliczane s roczne oszczdnoci w kosztach zuycia energii po wdroeniu proponowanej
modernizacji, koszty uniknitych awarii i aktualne koszty eksploatacyjne traktowane, jako zmiana
kosztw operacyjnych dla danego obszaru energetycznego, maszyny lub urzdzenia. Tak
wyliczone wartoci wykorzystywane s w kalkulacji przepyww pieninych za kady rok
funkcjonowania instalacji.
Najprostszym, ale jednoczenie najczciej spotykanym wskanikiem oceny efektywnoci
ekonomicznej jest prosty okres zwrotu SPBT (ang. Single Pay Back Time). Jest to metoda dajca
pojcie o inwestycji bez uwzgldniania zmiany wartoci pienidza w czasie i wyraa si prostym
wzorem:
=
)
+
w ktrym:
KI0 koszt inwestycyjny poniesiony na pocztku inwestycji, wyraony w z,
KE1 zmiana kosztw eksploatacji w jednym roku wyraona w z, lub rednia zmiana
kosztw eksploatacji za okres ycia inwestycji.
Ocena na podstawie SPBT jest jedynie wskazwk dotyczc danego przedsiwzicia i nie
moe decydowa o opacalnoci inwestycyjnej analizowanego rodka poprawy efektywnoci
energetycznej.
Inn z metod oceny inwestycji jest wyznaczenie wskanika NPV (ang. Net Present Value
warto bieca netto). Polega ona na porwnaniu nakadw przewidywanych na realizacj
inwestycji z sum spodziewanych nadwyek finansowych na podstawie kalkulacji przepyww
pieninych (CF), ale po uprzednim zdyskontowaniu ich na chwil rozpoczcia inwestycji,
z uwzgldnieniem
kosztu
zaangaowanego
kapitau.
Innymi
sowy,
skalkulowane
w poszczeglnych latach eksploatacji inwestycji nadwyki finansowe, sprowadza si do ich

aktualnej wartoci za pomoc rachunku dyskonta. Stop dyskonta przyjmuje si w wysokoci
reprezentujcej oczekiwan minimaln stop zyskownoci kapitau, ktry ma by zaangaowany
przy realizacji danego projektu lub, przy finansowaniu rodkami wasnymi, jako wymagan
minimaln stop dochodu inwestora. Przy obecnych kosztach kapitau, zwykle przyjmuje si stop
dyskonta na poziomie 7% w oparciu o dane finansowe analizowanego przedsibiorstwa.

Zaktualizowan warto netto oblicza si ze wzoru:
6
= ) +
27+
2
1+
+
2
2
1+
w ktrym:
KI0 koszt inwestycyjny poniesiony na pocztku inwestycji, z,
CFt roczne przepywy finansowe, najczciej wpywy netto w chwili t, przy czym przez
wpywy netto rozumie si zysk powikszony o odpis amortyzacyjny, czyli sprzeda
pomniejszon o koszty eksploatacji bez amortyzacji wyraon w z. Dla wikszoci
projektw jest to wprost zmiana kosztw eksploatacji wynikajcych z przeprowadzonych
dziaa sucych poprawie efektywnoci energetycznej.
r stopa dyskontowa, %,
1/(1+r)t wspczynnik dyskontowy,
t dugo okresu obliczeniowego obejmujcego lata budowy i eksploatacji (t= 1, ..., n),
Rt warto urzdzenia w kocowym roku eksploatacji t, lub wpyw z likwidacji obiektu
w chwili t wyraone w z.
W przypadku znakomitej wikszoci proponowanych dziaa due wydatki inwestycyjne
pojawiaj si zawsze na pocztku dziaalnoci inwestycyjnej, a nakady eksploatacyjne nie
przewyszaj przychodw zwizanych z uzyskiwanymi oszczdnociami.
Przedsiwzicie inwestycyjne jest opacalne, gdy w zakadanym okresie eksploatacji
NPV 0. Jest to minimalny wymg efektywnoci dla kadego badanego t metod
przedsiwzicia.
Jeeli
natomiast
porwnuje
si
kilka
przedsiwzi
midzy
sob,
najkorzystniejsze jest to z nich, dla ktrego wielko ta jest najwiksza. Jeeli NPV=0, oznacza to,
e inwestor odzyskuje woony kapita, ale nie zyskuje nic ponadto, e odnowi i zmodernizowa
maszyny i urzdzenia.
Innym narzdziem oceny opacalnoci inwestycji jest metoda wewntrznej stopy zwrotu
(IRR Internal Rate of Return), ktra opiera si na tej samej formule, co metoda wartoci
kapitaowej, ale polega na znalezieniu nie wartoci NPV, lecz tej stopy dyskontowej r, dla ktrej
warto NPV jest rwna 0. Aby tego dokona, naley zastosowa procedur obliczeniow zwan
interpolacj liniow. Dla coraz wikszych wartoci r wyznacza si (coraz mniejsze) wartoci NPV,
a do uzyskania wartoci ujemnych. Wtedy oblicza si wielko rw wg wzoru:
rw = ri - NPVi
r j - ri
NPV j - NPVi
w ktrym:
NPVi najmniejsza dodatnia warto kapitaowa,
NPVj najwiksza ujemna warto kapitaowa,
ri stopa dyskontowa uyta do obliczenia NPVi,
rj stopa dyskontowa uyta do obliczenia NPVj.
Przedsiwzicie inwestycyjne jest rentowne, jeeli wielko rw jest wiksza od wymaganej
stopy dochodu inwestora. Jeli porwnywane s dwa przedsiwzicia inwestycyjne, korzystniejsze
jest to, dla ktrego znalezione rw jest wiksze.
Dodatkowo zgodnie wytycznymi NFOiGW, dla kadego z dziaa obliczony zosta
wskanik dynamicznego jednostkowego kosztu redukcji emisji CO2 (DGC) jako wskanik
opacalnoci inwestycji efektywnych energetycznie przyjaznych dla rodowiska. Okrelony jest on
zalenoci:
KI t + KE t
(1 + i ) t
DGC = t =0t =n
EE t
t
t = 0 (1 + i )
t =n
w ktrej:
DGC (ang. Dynamic Generation Cost) dynamiczny koszt jednostkowy,
KIt Nakady inwestycyjne w roku t,
KEt Koszty operacyjne w roku t,
EEt Efekt ekologiczny w roku t,
i dyskonto, n okres ycia inwestycji.
Wskanik
ten
czy
warto
dyskontowanych
przepyww
pieninych
z efektem ekologicznym wyraonym w jednostkach fizycznych zwizanych z redukcj emisji

analizowanego dziaania. Mwi on o wysokoci nakadw jakie trzeba ponie, aby zredukowa
emisje o 1 ton CO2. Dla dziaa efektywnych warto DGC jest ujemna i oznacza, e oprcz
osignitego efektu ekologicznego inwestycja przynosi oszczdnoci.
Oszczdno energii wyraona w tonach oleju ekwiwalentnego wyznaczana jest zgodnie
z definicj zawart w Art.3. pkt 10) Ustawy o efektywnoci energetycznej z dnia
15 kwietnia 2011 r., ktra mwi, e stosunek toe w odniesieniu do zaoszczdzonej energii wynosi:
1 toe = 41,868 [GJ]

Zaleno (2) wynika z wartoci opaowej tony oleju ekwiwalentnego rwnej 41 868 kJ/kg.
Przeliczenie ton oleju ekwiwalentnego na MWh dokonano wedug zalenoci:
1 [toe] = 41,868 [GJ]/3 600[s] 1 000 = 11,630[MWh]
Przeliczenie energii finalnej na jednostk toe dokonano wedug nastpujcej zalenoci:
EL [toe] = EL [MWh]/11,63 [MWh/toe]
Przeliczenie energii pierwotnej na jednostk toe dokonano wedug nastpujcej zalenoci:
EM [toe] = EM [MWh]/11,63 [MWh/toe]
3. Bilans energetyczny i wybr wskanikw energochonnoci

przedsibiorstwa
Energia elektryczna
Na podstawie przeprowadzonych pomiarw, wskaza licznikw zainstalowanych na
poszczeglnych odbiorach i danych z faktur stworzono bilans energii elektrycznej zakadu
obejmujcy okres 01.01.2015 31.12.2015. Wyjtkiem s informacje dotyczce iloci zuycia
energii przez chodnictwo okrelone na podstawie danych archiwalnych z 2014 roku. Jest to
spowodowane brakiem danych z 2015 roku. Z powodu rnic temperatur w okresach letnich ilo
energii pobranej przez agregaty wody lodowej moe by zaniona w stosunku do 2015 roku.
Zestawienie poszczeglnych obszarw i ich zuycie przedstawiono w poniszej tabeli.
Tab. 1. Bilans energii elektrycznej zakadu XXXX

Obszar
Suszenie
Zuycie energii elektrycznej

w okresie 01.01.2015 31.12.2015
[MWh]
4 554,269
Kiekownia
Produkcja
Zamaczalnia
2 109,810
6 880,640
216,561
Chodnictwo
1 889,870
Sprone powietrze
355,482
Owietlenie
164,265
Pozostae
1 716,405
Suma
11 006,662
Rys. 3. Procentowe zestawienie bilansu elektrycznego zakadu XXXX
Gwnymi odbiorami energii elektrycznej obiektu s urzdzenia biorce udzia w procesie

produkcji takie jak napdy wentylatorw rozprowadzajcych gorce powietrze w suszarni, napdy
wentylatorw napowietrzajcych ziarna w skrzyniach. Kolejnym znaczcym odbiorem energii
elektrycznej jest chodnictwo. W skad pozycji pozostae wchodz mniejsze odbiory energii takie
jak kotownia, hydrofornia, biurowiec, magazyn, warsztat.
Na podstawie danych dotyczcych zuycia oraz kosztw energii elektrycznej za okres
01.01.2015 31.12.2015 wyznaczono koszt za 1 MWh energii elektrycznej.
Tab. 2. Koszty energii elektrycznej w okresie od 01.01.2015 do 31.12.2015

Okres
rozliczeniowy
Ilo pobranej
energii (MWh)
Koszty zakupu
i dystrybucji energii
[z]
Koszt za MWh
energii
elektrycznej [z]
stycze 15
920,296
302 970,65
329,21
luty 15
808,493
271 160,47
335,39
marzec 15
861,568
286 135,35
332,11
kwiecie 15
909,083
295 451,98
325,00
maj 15
843,436
266 230,57
315,65
czerwiec 15
991,806
342 520,20
345,35
Okres
rozliczeniowy
lipiec 15
Ilo pobranej
energii (MWh)
1 398,900
sierpie 15
500,290
Koszty zakupu
i dystrybucji energii
439 338,53
[z]
183 561,40
Koszt za MWh
energii
314,06
elektrycznej [z]
366,91
wrzesie 15
1 038,721
337 771,29
325,18
padziernik 15
924,162
304 067,78
329,02
listopad 15
898,591
296 795,62
330,29
grudzie 15
911,316
300 415,32
329,65
Suma 12 m-cy
11 006,662
3 626 475,00
329,48
rednia cena jednostki energii elektrycznej w analizowanym okresie wyniosa

329,48 z/MWh i taka stawka zostaa przyjta we wszystkich dalszych obliczeniach.
Na podstawie analizy otrzymanych danych produkcyjnych oraz pobranej energii

elektrycznej, wyznaczono wskanik iloci pobieranej energii na ton wyprodukowanego produktu.
Poniej w tabeli przedstawiono wskaniki dla poszczeglnych miesicy.
Tab. 3. Wskaniki zuycia energii na ton wyprodukowanego produktu dla poszczeglnych

miesicy
Okres rozliczeniowy
Ilo pobranej
energii [MWh]
Produkcja
sodu [Mg]
Wskanik
[MWh/Mg]
stycze 15
920,296
10 256,28
0,090
luty 15
808,493
8 538,07
0,095
marzec 15
861,568
9 303,55
0,093
kwiecie 15
909,083
9 120,96
0,100
maj 15
843,436
9 964,80
0,085
czerwiec 15
991,806
8 728,07
0,114
lipiec 15
1 398,900
9 619,83
0,145
sierpie 15
500,290
2 271,50
0,220
wrzesie 15
1 038,721
8 708,98
0,119
padziernik 15
924,162
9 418,20
0,098
listopad 15
898,591
9 201,35
0,098
grudzie 15
911,316
9 591,96
0,095
Suma 12 m-cy
11 006,662
104 723,55
0,105
Z przeprowadzonej analizy wynika, e redni wspczynnik zuycia energii

elektrycznej na jednostk produktu wynosi 0,105 MWh/Mg. Rnice wskanikw
w poszczeglnych miesicach podyktowane s zmiennym poborem energii, gwnie z uwagi na
prac urzdze chodniczych w okresie letnim. Dodatkowo w sierpniu wyprodukowano
zdecydowanie mniej sodu jczmiennego i na wysoko wskanika wpyny w znacznym stopniu
ukady pracujce cigle (owietlenie, sprone powietrze).
Gaz ziemny
Na podstawie analizy otrzymanych faktur, dostarczonych przez zakad XXXX,
wyznaczono ilo wytworzonego ciepa. Jako okres rozliczeniowy przyjto rok 2015. W poniszej
tabeli zostay zaprezentowane iloci wytworzonego ciepa w stosunku do zuycia gazu. Obliczenia
wykonano przy redniej sprawnoci palnikw i kotw na poziomie 91%.
Tab. 4. Zuycie gazu oraz produkcja energii cieplnej w 2015 roku

Zuycie gazu
Zuycie gazu
energia w paliwie energia w paliwie
[kWh]
[GJ]
Ilo
wytworzonego
ciepa energia
uytkowa
[GJ]
Miesic
Zuycie gazu
[m3]
stycze 15
546 428
6 036 390
21 731,004
19 775,214
luty 15
469 491
5 188 345
18 678,042
16 997,018
marzec 15
499 430
5 521 199
19 876,316
18 087,448
kwiecie 15
464 846
5 105 404
18 379,454
16 725,304
maj 15
472 775
5 251 585
18 905,706
17 204,192
czerwiec 15
406 862
4 544 242
16 359,271
14 886,937
lipiec 15
411 789
4 633 450
16 680,420
15 179,182
sierpie 15
89 675
1 014 493
3 652,175
3 323,479
wrzesie 15
419 883
4 729 982
17 027,935
15 495,421
padziernik 15
488 941
5 429 690
19 546,884
17 787,664
listopad 15
480 958
5 330 458
19 189,649
17 462,580
grudzie 15
496 165
5 504 455
19 816,038
18 032,595
Suma
5 247 243
58 289 693
209 842,895
190 957,034
Rys. 4. Produkcja energii cieplnej
Ilo wyprodukowanej energii cieplnej jest uzaleniona od wielkoci produkcji w danym

miesicu oraz warunkw atmosferycznych. Im nisza temperatura zewntrza, tym wicej gazu
naley wykorzysta na ogrzewanie zakadu oraz podgrzanie powietrza doprowadzanego do
palnikw podgrzewajcych powietrze kierowane do suszarni.
Ze wzgldu na brak ukadw pomiarowych i licznikw rejestrujcych ilo gazu
dostarczanego do poszczeglnych palnikw i kotw nie jest moliwe wykonanie dokadnego
bilansu cieplnego uwzgldniajcego zapotrzebowanie zakadu do celw produkcyjnych oraz na
potrzeby centralnego ogrzewania.
Na podstawie analizy otrzymanych danych, okrelono jednostkowy koszt 1 GJ ciepa.
Koszty zwizane ze zuyciem gazu wyznaczono dla 12 kolejnych miesicy.
Tab. 5. Analiza kosztw ciepa
Miesic
Zuycie gazu
energia w paliwie
[GJ]
Koszt gazu
[z]
Koszt ciepa
[z/GJ]
stycze 15
21 731,004
855 668,65
39,38
luty 15
18 678,042
737 331,12
39,48
Miesic
Zuycie gazu
energia w paliwie
[GJ]
Koszt gazu
[z]
Koszt ciepa
[z/GJ]
marzec 15
19 876,316
786 190,17
39,55
kwiecie 15
18 379,454
671 076,42
36,51
maj 15
18 905,706
690 494,55
36,52
czerwiec 15
16 359,271
601 836,93
36,79
lipiec 15
16 680,420
614 206,78
36,82
sierpie 15
3 652,175
167 531,58
45,87
wrzesie 15
17 027,935
624 739,08
36,69
padziernik 15
19 546,884
712 524,06
36,45
listopad 15
19 189,649
698 849,82
36,42
grudzie 15
19 816,038
721 680,12
36,42
Suma
209 842,895
7 882 129,28
37,56
Rys. 5. Cena 1 GJ wyprodukowanego ciepa w zalenoci od miesica
redni koszt 1 GJ ciepa zawartego w paliwie w analizowanym czasie wynis 37,56 z/GJ.
Taka cena zostaa przyjta do oblicze w dalszej czci audytu. Koszty zakupu paliwa s zmienne
w cigu roku. Mona zauway rnice cen wyprodukowanego 1 GJ w przyjtym okresie
rozliczeniowym. Zmienno ta w najwikszym stopniu wynika z wielkoci produkcji w danym

miesicu.
Na podstawie analizy otrzymanych danych wyznaczono wskanik iloci pobranego gazu na
1 Mg produktu. Poniej przedstawiono wskaniki dla poszczeglnych miesicy.
Tab. 6. Wskanik zuycia gazu na ton produkcji sodu

Miesic
Zuycie gazu
[m3]
Wielko produkcji
[Mg]
Wskanik
[m3/Mg]
stycze 15
546 428
10 256,28
53,28
luty 15
469 491
8 538,07
54,99
marzec 15
499 430
9 303,55
53,68
kwiecie 15
464 846
9 120,96
50,96
maj 15
472 775
9 964,80
47,44
czerwiec 15
406 862
8 728,07
46,62
lipiec 15
411 789
9 619,83
42,81
sierpie 15
89 675
2 271,50
39,48
wrzesie 15
419 883
8 708,98
48,21
padziernik 15
488 941
9 418,20
51,91
listopad 15
480 958
9 201,35
52,27
grudzie 15
496 165
9 591,96
51,73
Suma
5 247 243
104 723,55
50,11
Rys. 6. Wskanik zuycia gazu na ton produkcji sodu
Z przeprowadzonej analizy wynika, e redni wspczynnik zuycia gazu na 1 Mg

gotowego produktu wynosi 50,11 m3/Mg. Widoczna jest wiksza warto wskanika w miesicach
zimowych ze wzgldu na wiksz ilo paliwa przeznaczon na ogrzewanie zakadu. Jednak dla
wikszoci miesicy wspczynnik ksztatuje si na podobnym poziomie, wyjtkiem stanowi
sierpie 2015, w ktrym wskanik jest zdecydowanie na niskim poziomie, co moe by
spowodowane ma produkcj sodu.
4. Wybr przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej

Obszar rde ciepa i chodu
4.1.1.
Kotownia
Audytowany zakad jest ogrzewany przez dwa koty gazowe firmy Viessmann o cznej
mocy 2,1 MW (Tab. 7). Energia zawarta w gazie suy do ogrzania wody do temperatury powyej
50C wykorzystywanej do centralnego ogrzewania w zakadzie. Ukad kotowni zabezpieczony
jest przed podaniem za zimnej wody do instalacji dziki zastosowaniu obiegu z buforem ciepa.
W czasie gdy woda nie osiga zadanego parametru kry przez bufor w obiegu zamknitym.
Dopiero po osigniciu temperatury umoliwiajcej ogrzanie pomieszcze woda podawana jest do
instalacji CO. Ciepa woda uytkowa w zakadzie podgrzewana jest za pomoc przepywowych
elektrycznych podgrzewaczy wody.
Tab. 7. Typy kotw gazowych

Kocio
K1
K2
Typ kota
brak danych
SM 140
Moc kota [MW]
0,7
1,4
Typ palnika
brak danych
Weishaupt G8/1-D
Rys. 7. Kotownia
W zakadzie rednio co p roku wykonywane s pomiary emisji substancji kierowanych

do powietrza wytwarzanych przez koty. Z punktu widzenia efektywnoci energetycznej wanym
parametrem jest rednia temperatura spalin wynoszca okoo 196,5C dla kota K1 i 157,0C dla
kota K2. Na podstawie tej wielkoci mona stwierdzi, e spaliny powstajce w kotach cechuj
si potencjaem energetycznym.
Ze wzgldu na wysok temperatur spalin na wylocie z kotw gazowych zaleca si
zastosowanie odzysku ciepa. Takie rozwizanie spowoduje zmniejszenie straty wylotowej, a co za
tym idzie, zredukuje ilo gazu potrzebnego do ogrzania wody, gdy ciepo (do tej pory tracone)
bdzie zawracane z powrotem do komory spalania. W poniszej tabeli przedstawiono potencja
odzysku ciepa ze spalin.
Tab. 8. Odzysk ciepa z kotw

Odzysk ciepa z kotw
K1
K2
Temperatura spalin przed odzyskiem [oC]
196,5
157,0
Strumie spalin [kg/h]
1 690,5
1 886,0
Temperatura spalin po odzysku [oC]

Moc odzysku [kW]
120,0
36,64
19,77
507,338
273,768
Redukcja zuycia gazu [m ]
12 686,291
6 845,730
Oszczdno [z/rok]
19 058,07
10 284,05
Ilo zaoszczdzonej energii [GJ]

3
Zastosowanie ekonomizerw pozwoli odzyska 781,106 GJ, co przekada si na kwot

29,3 tys. z.
W celu osignicia wspomnianej oszczdnoci do rurocigu spalin naley przyczy
ekonomizer. Spaliny przepywajce przez wymiennik podnosz temperatur wody kotowej.
W celu zapewnienia cigoci pracy, zalecane jest zastosowanie bypassu na ciece spalin,
umoliwiajcego odcicie ekonomizera od instalacji, np. w przypadku poddania go czynnociom
serwisowym. Poniej przedstawiono pogldowy schemat instalacji wymiennika.
Rys. 8. Schemat dziaania ekonomizera
Poniej zostay przedstawione szacunkowe koszty zainstalowania ekonomizerw wraz

z kosztami montau.
Tab. 9. Koszt ekonomizerw

Element
Koszt [z]
Ekonomizer K1
48 000,00
Ekonomizer K2
42 750,00
Koszty montau
36 300,00
Suma
127 050,00
Zaproponowane wymienniki maj moc odpowiednio 36,64 kW dla kota o mocy 0,7 MW
oraz 19,77 kW dla kota 1,4 MW. czny koszt wyposaenia kotw gazowych w ekonomizery
odzyskujce ciepo ze spalin i podgrzewajce wod zosta oszacowany na 127,1 tys. z.
4.1.2.
Bilans procesu suszenia

Proces suszenia sodu prowadzony jest w instalacji suszarni zbudowanej w formie silosu
z dwoma siatkami, na ktrych usypywane jest ziarno. Instalacja cechuje si wysok efektywnoci
energetyczn dziki zastosowaniu wymiennika odzyskujcego ciepo z gazw wilgotnych
wyrzucanych z suszarni (wymiennika szklanego) oraz obiegu recylkulacyjnemu, ktry zawraca
powietrze do procesu po osigniciu odpowiednio niskiej wilgotnoci. Napdy wentylatorw
wymuszajcych obieg powietrza w ukadzie wyposaone s w przemienniki czstotliwoci
regulujce ich wydajno.
Na poniszym rysunku przedstawiono schemat pogldowy suszarni pracujcej w XXXX.
Rys. 9. Pogldowy schemat suszarni
Palnik
Palnik
Palnik
P5
P6
Siatka 2
P1
P2
Siatka 1
P3
P4
Najwikszymi odbiornikami energii s palniki gazowe o mocy 5,4 MW kady zasilane

gazem ziemny wysokometanowym (E). Produkowane przez nie gorce gazy podawane s do
wymiennikw, w ktrych nastpuje przekazanie ciepa do powietrza suszcego. Kada z siatek
posiada dedykowany palnik. Instalacja wyposaona jest rwnie w palnik pomocniczy
podgrzewajcy powietrze pobierane z otoczenia. Urzdzenie to zainstalowane jest za
wymiennikiem szklanym. Powietrze pierwotne do procesu spalania gazu pobierane jest
z otoczenia, co nie jest korzystnym rozwizaniem w okresie zimowym.
Proces suszenia podzielony jest na cztery etapy i odbywa si niezalenie dla kadej
z siatek. Rozpoczcie suszenia na siatkach jest przesunite w czasie o szesnacie godzin. Taki
zabieg pozwala optymalnie wykorzysta ukad recyrkulacji. Dla siatki nr 1 proces przebiega
w nastpujcym cyklu:
Suszenie wstpne
Po zaadunku siatki rozpoczyna si proces suszenia wstpnego trwajcy okoo 16h w tym
czasie wentylator pracuje z maksymaln wydajnoci. W tym etapie procesu wymagane jest
podgrzewanie powietrza suszcego palnikiem wstpnym oraz palnikiem gwnym. Pierwsze
z wymienionych urzdze pracuje ze redni wydajnoci blisk 50% natomiast drugi osiga od
30 do 60% mocy. W tym samym czasie siatka nr 2 znajduje si w cyklu suszenia zasadniczego.
Poziom wilgotnoci powietrza jest na tyle niski, e moliwe jest bezporednie wykorzystanie go
zarwno w siatce nr 2 jak i w siatce nr 1 jako medium suszce, co ogranicza zuycie gazu.
W czasie cyklu suszenia wstpnego dla siatki nr 1 przepustnica P3 jest otwarta natomiast
przepustnice P4 i P5 s zamknite.
Suszenie zasadnicze
Po okoo szesnastu godzinach gdy nastpuje przeamanie rozpoczyna si etap suszenia
zasadniczego. W jego czasie wydajno wentylatorw jest redukowana. Wzrasta wtedy
zapotrzebowanie na ciepo bo w ziarnie jest coraz mniej wilgoci, ktra na dodatek jest gbiej
zwizana z ziarnem. W efekcie temperatura procesu ronie szybko ronie. W czasie gdy siatka
pierwsza jest w etapie suszenia zasadniczego na siatce nr 2 rozpoczynany jest proces suszenia
wstpnego. Dziki takiemu przesuniciu moliwy jest odzysk ciepa pomidzy siatkami albo
bezporedni za pomoc instalacji recyrkulacji, albo poredni poprzez wymiennik szklany.
W czasie suszenia zasadniczego przepustnica P4 jest otwarta natomiast zamknite pozostaj
przepustnice P3 i P5.
Wychadzanie
Ostatnim etapem produkcji sodu jest wychadzanie polegajce na obnieniu temperatury
ziarna do wartoci, przy ktrej moe ono by transportowane. W czasie tego etapu na siatk
podawane jest powietrze o temperaturze otoczenia poprzez otwart przepustnic P5. Powietrze
w znacznym stopniu ogrzewa si od ziarna i moliwe jest odzyskanie energii instalacj recykulacji
poprzez otwarcie przepustnicy P3.
W kolejnych podrozdziaach przeanalizowano efektywno poszczeglnych urzdze oraz
wyznaczono bilans poszczeglnych etapw procesu.
Palniki suszarni
Palniki suszarni wstpny i gwne wykorzystywane s w dwch pierwszych etapach
procesu suszenia. Ich wydajno zmienia si w poszczeglnych godzinach cyklu i zaley od
zadanych temperatur pod siatk. Na poniszym rysunku przedstawiono przebieg wydajnoci
palnikw dla pojedynczego cyklu suszenia dla obu siatek. Dane do wykresu uzyskano z sytemu
nadzorujcego proces.
Rys. 10. Wydajnoci palnikw podczas pojedynczego cyklu suszenia
Analizujcy wykres dla siatki pierwszej mona zauway, e w pierwszym etapie palnik
jest wyczony. W tym czasie realizowany jest wyadunek i ponowny zaadunek ziaren. Po tym
etapie nastpuje suszenie wstpne, w ktrego czasie moemy zauway pocztkowy wzrost
wydajnoci palnika, a nastpnie stopniow redakcj. Ten stan wynika gwnie z wprowadzonego
odzysku ciepa poprzez instalacj recyrkulacji. W kocowym etapie suszenia gdy wymagana jest
wysoka temperatura (okoo 80C) palnik zwiksza swoj wydajno. W zbliony sposb pracuje
palnik siatki nr 2. Poszczeglne etapy s przesunite o 16 godzin. Wydajno palnika
pomocniczego zaley od iloci odzyskanego ciepa w wymienniku szklanym.
Jak wspomniano we wstpie palniki do spalania gazu pobieraj atmosferyczne powietrze
pierwotne, co powoduje, e szczeglnie w okresie zimowym potrzebna jest dodatkowa porcja
paliwa potrzebnego na podgrzanie powietrza. W ramach audytu przeprowadzono pomiary iloci
powietrza pobieranego przez poszczeglne palniki. Znajc temperatur otoczenia, ktra jest
rejestrowana w systemie pomiarowym XXXX oraz maksymaln moliw temperatur jak mog
pobiera palinki wyznaczono oszczdnoci energii moliwe do uzyskania przy podgrzewania
powietrza pierwotnego.
Tab. 10. Analiza podwyszenia temperatury powietrza pierwotnego do palnikw

Urzdzenie
Palnik pomocniczy
Palnik siatka 1
Palnik siatka 2
redni strumie
powietrza [m3/s]
0,54
0,74
0,56
rednia waona
temperatura roku [C]
8,8
Zakadana temperatura
do spalania [C]
40,0
rednia redukcja mocy

[kW]
19,31
25,87
19,48
rednioroczna redukcja
energii [GJ]
600,197
808,905
609,156
Oszczdnoci [z]
22 546,27
30 386,37
22 882,82
Oszczdnoci suma [z]
75 815,47
rednioroczne oszczdnoci wynikajce z podgrzewania powietrza pierwotnego do

palnikw wynosz 2 018,258 GJ, co przekada si na 75,8 tys. z. Zalecanym rdem ciepa
przy obecnym ukadzie technologiczny suszarni s spaliny palnikw. W ukadzie naley
zabudowa na rwnolegym do komina rurocigu spalin wymiennik spaliny woda, a na czerpni
palnikw nagrzewnice wodne. W ukadach naley przewidzie pompy obiegowe. Szacowany
koszt instalacji to 300,0 tys. z. W kalkulacji ekonomicznej naley uwzgldni pobr energii
elektrycznej przez pompy (2 tys. z w skali roku). W zwizku z planowan do wdroenia
inwestycj polegajc na zabudow pomp ciepa w ukadzie technologicznym suszarni istotnie
spadnie zuycie gazu. Dlatego inwestycja opisywana w niniejszym rozdziale powinna zosta
ponowienie rozpatrzona dopiero po wdroeniu ukadu pomp ciepa.
Analiza sprawnoci wymiennika szklanego

Wymiennik szklany jest urzdzeniem odzyskujcym ciepo z gazw wilgotnych
opuszczajcych suszarnie w czasie suszenia wstpnego. Powietrze do urzdzenia dociera z siatek
poprzez przepustnice P1 lub P3. W celu wyznaczenia sprawnoci temperaturowej wymiennika
koniczna jest analiza temperatur wieego powietrza przed i za wymiennikiem oraz temperatury
gazw opuszczajcych suszarni przed wymiennikiem. Wszystkie wymienione wartoci s
mierzone i rejestrowane w systemie komputerowym nadzorujcym prac suszarni. Znajc
przepywy powietrza przez wymiennik moliwe jest okrelenie mocy odzysku do celw
bilansowych. Gazy z siatek wchodzce do wymiennika cechuj si wilgotnoci wzgldn 100%.
Przy ochodzeniu medium w wymienniku zachodzi zjawisko kondensacji zwikszajce
efektywno odzysku ciepa. Na podstawie przekazanych danych pomiarowych sporzdzono
wykres temperatur powietrza wieego przed i za wymiennikiem.
Rys. 11. Temperatury powietrza wieego przed i za wymiennikiem
W analizowanym okresie wystpiy zarwno temperatury otoczenia bliskie 0C jak i 25C.

Taki zakres pozwala na analiz sprawnoci wymiennika w duym zakresie stosowanych
temperatur (praca caoroczna urzdzenia). Jak wida na powyszym wykresie temperatura za
wymiennikiem cechuje si stabiln wartoci. Mona po tym wywnioskowa, e podgrzewanie
powietrza przy niszych temperaturach otoczenia cechuje si wysz sprawnoci.
Trzeci temperatur konieczn do wyznaczenia sprawnoci wyznaczono na podstawie

pomiarw powietrza nad siatk. W arkuszu kalkulacyjnym zastosowano funkcj warunkow
okrelajc moment przecze przepustnic. W ten sposb okrelono przebieg temperatury
powietrza wilgotnego przed wymiennikiem. Ze wzgldu na awari programu komputerowego
nadzorujcego prac suszarni moliwa bya jedynie analiza danych za 32 godziny.
Rys. 12. Temperatury powietrza wilgotnego przed wymiennikiem
Temperatura przed wymiennikiem cechuje si sta wartoci w okolicy 27C. Chwilowe

wzrosty wynikaj z osignicia na siatce przeamania, ktre pozwala na zmian konfiguracji
przepustnic. Dziki temu gorce powietrze z siatki, w ktrej osignito przeamanie zawracane jest
do procesu, a na wymiennik trafia chodniejsze wilgotne powietrze z drugiej siatki.
Na podstawie przedstawionych wyej temperatur wyznaczono sprawno temperaturow
wymiennika, ktrej przebieg przedstawiono na poniszym wykresie.
Rys. 13. Sprawno temperaturowa wymiennika
Sprawno rekuperatora jest zmienna w czasie. W duym stopniu zaley od temperatury

zewntrznej. Im jest ona mniejsza tym wiksza rnica temperatur. Na ten parametr ma rwnie
wpyw temperatura powietrza wilgotnego trafiajcego na wymiennik.
Ze wzgldu na to e rekuperator szklany pracuje na gazach o wilgotnoci wzgldnej 100%
konieczna jest analiza sprawnoci cakowitej wyznaczanej w oparciu o entalpie gazw. Parametr
ten jest zmienny w czasie i zaley od temperatur i wilgotnoci.
Na poniszym wykresie przedstawiono rnic entalpii uzyskan na podstawie rnicy
temperatur powietrza wieego przed i za wymiennikiem. Na podstawie tego parametru mona
rwnie wyznaczy moc odzyskan na urzdzeniu.
Rys. 14. Rnica entalpi na wymienniku szklanym dla powietrza wieego
Moc odzysku jest zmienna w czasie i rwnie zaley od temperatury otoczenia. Im nisza
temperatura tym nasila si zjawisko kondensacji wody i zwiksza si poziom odzysku energii.
Kolejnym parametrem niezbdnym do okrelenia sprawnoci odzysku w wymienniku szklanym
jest entalpia gazw wilgotnych opuszczajcych siatki. Porwnujc obie entalpie moliwe jest
wyznaczenie sprawnoci cakowitej.
Rys. 15. Rnica entalpii powietrza wilgotnego przed i za wymiennikiem oraz sprawno
cakowita
Sprawno cakowita jest na rednim poziomie 22%, co jest wysokim poziomem przy
gazach o tak niskich temperaturach i wysokiej wilgotnoci. Poziom sprawnoci wymiennika
wiadczy o dalszej moliwoci zagospodarowania ciepa (szczeglnie utajonego) wilgotnych
gazw wylotowych za pomoc pomp ciepa.
Znajc sprawno cakowit oraz rnic entalpi po stronie wieego powietrza za pomoc
wykresu I X moliwe jest wyznaczenie temperatury powietrza wilgotnego za wymiennikiem.
Parametr ten ma due znaczenie przy planowanej do wdroenia koncepcji pomp ciepa.
Rys. 16. Temperatura gazw wilgotnych za wymiennikiem
W chwili gdy powietrze wydostaje si z wymiennika uzyskuje ono temperatur powyej

20C nawet przy niskich temperaturach otoczenia (poniej 10C). Taka sytuacja gwarantuje
moliwo odzysku ciepa w ukadzie pomp ciepa.
Praca wymiennika szklanego powoduj redukcj mocy cieplnej generowanej przez palniki
wstpny i gwne. Oszacowano, e w skali roku urzdzenie przynosi oszczdnoci gazu na
poziomie 69 890,625 GJ, co przekada si na 2 mln 885,1 tys. z.
Bilans elektryczny procesu

Najwikszymi odbiornikami energii elektrycznej suszarni s dwa napdy elektryczne
wentylatorw o mocy 500 kW kady. W trakcie prac wykonano pomiary mocy elektrycznej
pobieranej przez urzdzenia.
Rys. 17. Moc elektryczna pobierana przez napdy wentylatorw suszarni
Na
powyszym
wykresie
przedstawiono
fragment
trzytygodniowych
pomiarw
wentylatorw. W caym okresie pomiarowym suszarnia pracowaa bez zakce. Widoczna jest
rnica w mocach maksymalnych osiganych przez poszczeglne jednostki. Wynikaj one
z rnic geometrycznych wirnikw i innych sprw znamionowych. W procesie stosowana jest
rwnie regulacja wydajnoci wentylatorw w zalenoci od etapw cyklu. Sposb sterowania
lepiej analizowa na wykresie pojedynczych cyklw.
Rys. 18. Moc elektryczna pobierana przez napdy wentylatorw suszarni w czasie pojedynczego
cyklu
Analizujc wykres dla siatki pierwszej mona wyrni poszczeglne etapy procesu.
W pierwszym kroku od rozpoczcia procesu do przeamania napd pracuje ze sta moc okoo
390 kW. Chwilo zmniejszenie wydajnoci spowodowane jest koniecznoci zmniejszenia
prdkoci przepywu powietrza na czas przekonfigurowania przepustnic. Po okoo 16 godzinach
rozpoczyna si suszenie zasadnicze, w ktrym wydajno wentylatora jest stopniowo zmniejszana.
Dziki temu redukowany jest rwnie pobr mocy elektrycznej przez napd (310, 230 i 200 kW).
W ostatnim etapie procesu nastpuje wychadzanie, a napd wentylatora w tym czasie pobiera 110
kW. Analogicznie zmienia si wydajno wentylatora siatki nr 1. Poszczeglne kroki s
przesunite o 16h midzy siatkami.
Bilans cieplny procesu

Na podstawie zebranych danych wyznaczono bilans procesu suszenia. Przepywy mocy s
zmienne w czasie i zale od etapu cyklu. Jednak stosowanie dwch siatek, w ktrych proces
prowadzony jest z przesuniciem czasowym szesnastu godzin powoduje, e przepywy mocy s na
stay poziomie. Energochonno procesu zaley od warunkw atmosferycznych. Dlatego moce
wyznaczono w oparciu o wykres temperatur dla kadej godziny z okresu 13.03.2016r.
12.05.2016r.
Na poniszym rysunku przedstawiono schemat z punktami pomiarowymi, w ktrych
wyznaczono moc.
Rys. 19. Punkty pomiarowe do bilansu cieplnego suszarni
W5
W2
W1
Palnik
Palnik
Palnik
W3
P5
W4
Siatka 2
P1
P2
Siatka 1
P3
P4
P6
Dane pomiarowe i obliczeniowe przedstawiono w poniszej tabeli.
Tab. 11. Bilans procesu suszenia

Wymiennik szklany
Parametr
Pkt
min.
r.
max.
Temp. pow. wieego przed [C]
W1
-2,34
9,63
25,67
Masowy strumie przepywu powietrza

[kg/s]
W1
98,62
164,28
191,52
Temp. pow. wieego za [C]
W2
17,92
23,87
56,60

[kg/s]
W2
98,62
164,28
191,52
Moc cieplna [kW]
W2
4,80
2 344,66
10 873,62
Temp. pow. wilgotnego przed [C]
W3
26,30
28,99
37,54

[kg/s]
W3
98,62
164,28
191,52
Moc cieplna gazw wilgotnych [kW]
W3
732,09
10 550,62
25 139,54
Temp. pow. wilgotnego za [C]
W5
9,94
25,40
35,97
Masowy strumie powietrza [kg/s]
W5
98,62
164,28
191,52
Moc odzysku ciepa [kW]
4,80
2 344,66
10 873,62
Roczny czas wykorzystania odzysku [h]
8 280
Energia odzyskana [GJ]
69 890,625
Ukad recyrkulacji
Temperatura z siatki [C]
W4
27,08
36,52
80,51
Masowy strumie powietrza [kg/s]
W4
98,62
164,28
191,52
Moc cieplna [kW]
W4
1 081,79
4 108,60
12 417,79
Czas wykorzystania [h]
1 552
Energia odzyskana [GJ]
22 962,98
Analizujc bilans mona zauway, e zastosowane odzyski ciepa (wymiennik szklany,

ukad recyrkulacji), znaczco ograniczaj zuycie gazu potrzebnego do przeprowadzenia procesu.
Strumie gazw wilgotnych za wymiennikiem szklanym wci cechuje si wysokim potencjaem
energetycznym. Jest to jednak ciepo niskotemperaturowe. Wilgotno wzgldna wynosi 100%.
Aby byo moliwe zagospodarowanie tego potencjau konieczne jest zastosowanie pompy ciepa.
4.1.3.
Zapotrzebowanie na chd w procesie kiekowania

Proces kiekowania musi by przeprowadzony w cile okrelonej temperaturze. Dlatego
w instalacji produkcyjnej stosowane s agregaty wody lodowej wsppracujce z chodnicami

powietrza, ktre wykorzystuje si w okresach letnich (maj wrzesie) oraz systemem zraszania
powietrza. Drugi z wymienionych ukadw jest stosowany jako podstawowy (zacza si jako
pierwszy). Chodzenie mechaniczne uruchamiane jest dopiero w chwili gdy zraszanie nie pozwala
na obnienie temperatury do zadanego parametru. Suby utrzymania ruchu zakadu zwrciy
uwag Audytorowi, e proces chodzenia przez nawilanie nie jest optymalny. Zraszanie odbywa
si obecnie przy cinieniu okoo 3 bar, co nie pozwala na szybkie odparowanie wody w powietrzu,
a co za tym idzie odbir ciepa i ochodzenie. W efekcie osigana jest wilgotno wzgldna
w granicach 80%. W opracowaniu zaproponowano modernizacj ukadu zraszania powietrza
opartego o instalacj wysokocinieniow. Nawet wspomniana optymalizacja nie spowoduje
cakowitego wyeliminowania pracy agregatw chodniczych.
Planowana
do
wdroenia
inwestycja
polegajca
na
zabudowie
pomp
ciepa
wsppracujcych z agregatem kogeneracyjnym uwzgldnia rwnie wykorzystanie jako dolnego

rda ciepa skraplania czynnika roboczego pracujcego w instalacji chodniczej kiekowni.
W tym celu konieczna jest zabudowa nowych urzdze chodniczych, ktre odcia obecny
system agregatw wody lodowej. W chili obecnej twrca koncepcji nie przewidzia cakowitego
zastpienie AWL.
W celu okrelenia poziomu zastpienia agregatw wody lodowej pomp ciepa
wyznaczono zapotrzebowanie na energi chodnicz kiekowni. Na podstawie godzinowych
danych zuycia energii elektrycznej przez agregaty oraz arkusza temperatur 2014 roku dla
Poznania okrelono wspczynnik efektywnoci energetycznej agregatw wody lodowej oraz ich
wydajno chodnicz. Na wykresie zamieszczono rwnie wydajno chodnicz generowan
przez planowan do wdroenia pomp ciepa przekazujc ciepo skraplania do instalacji suszarni
wymiennikiem (nr 13 Rys. 28).
Na poniszych rysunkach przedstawiono przebiegi dla miesicy, w ktrych stosowane jest
chodzenie mechaniczne. Gwnym parametrem wpywajcym na moc chodnicz jest temperatura
otoczenia (na wykresach oznaczona kolorem zielonym).
Rys. 20. Moc chodnicza generowana przez agregaty wody lodowej w miesicu maju
Rys. 21. Moc chodnicza generowana przez agregaty wody lodowej w miesicu czerwcu
Rys. 22. Moc chodnicza generowana przez agregaty wody lodowej w miesicu lipcu
Rys. 23. Moc chodnicza generowana przez agregaty wody lodowej w miesicu sierpniu
Rys. 24. Moc chodnicza generowana przez agregaty wody lodowej w miesicu wrzeniu
Im wysza temperatura otoczenia tym wiksza moc generowana przez agregaty wody
lodowej. Na uwag zasuguje fakt, e chodzenie mechaniczne rozpoczyna si przy wyszych
temperaturach otoczenia ni wymaga proces (13 15C). Chodzenie mechaniczne zaczane jest
dopiero, gdy temperatura otoczenia w duszym okresie przekracza 20C. Taka sytuacja wynika ze
stosowania systemu zraszania, ktry ma potencja optymalizacji.
Na podstawie danych z powyszych wykresw wyznaczono bilans rde chodu
uwzgldniajcy prac pompy ciepa oddajc ciepo skraplania do suszarni.
Rys. 25. Bilans energii chodniczej z uwzgldnieniem pompy ciepa
Za analizy wynika, e rednio 73% energii chodniczej zapewni projektowana pompa

ciepa.
Optymalizacja chodzenia adiabatycznego

Obecny system chodzenia powietrza realizowany poprzez zraszanie woda sieciow nie
spenia oczekiwanych rezultatw. Rozpylane kropelki wody s zbyt due, opadaj na d skrzyni
odbierajc bardzo mae iloci ciepa od powietrza.
Zaleca si zastosowanie nowego systemu zraszania polegajcego na adiabatycznym
chodzeniu powietrza. W celu osignicia wymaganego poziomu wilgotnoci w systemie
instalowane s dysze wysokoprne, ktre rozmieszczone s rwnomiernie na caym przekroju
kanau. Dysze, do ktrych doprowadzana jest woda pod cinieniem okoo 70 bar, atomizuj wod,
zmieniajc j w mg wodn, ktra odparowuje cakowicie do powietrza. Wymagany poziom
chodzenia mona uzyska poprzez wczenie lub wyczenie zespow dysz, oraz regulacj
staego cinienia za porednictwem technologii przetwornicy czstotliwoci.
Rys. 26. Temperatura powietrza po zraszaniu
Metoda wysokiego cinienia jest duo bardziej efektywna ni obecny system zraszania. Na
powyszym wykresie przeanalizowano tygodniow prac obecnego i nowego ukadu zraszania
w miesicu maju. Mona zaobserwowa, e instalacja chodnicza pracowaa praktycznie kadego
dnia (temperatura powietrza nawiewanego do procesu jest wysza od 13C). Stosujc now
metod adiabatycznego chodzenia powietrza mona osign lepsze przekazanie ciepa
z powietrza zewntrznego do systemu zraszania, a co za tym idzie obnienie temperatury. W tej
sytuacji w okresie przejciowym nie bdzie potrzeby zaczania systemu chodzenia powietrza
instalacj chodnicz opart o agregaty wody lodowej. Spowoduje to oszczdnoci w zuyciu
energii elektrycznej. W Tab. 12 przedstawiono oszczdnoci wynikajce z zastosowania nowego
systemu zraszania w okresie maj wrzesie 2015 roku. W obliczeniach uwzgldniono czas kiedy
temperatura powietrza jest wiksza ni zalecana do procesu.
Tab. 12. Oszczdnoci wynikajce z zastosowaniu nowego systemu zraszania

System zraszania
Obecny system
zraszania
Nowy system
zraszania
Czas pracy instalacji

chodniczej opartej o AWL [h]
2 267
1 538
Zuycie energii elektrycznej na

chodnictwo [MWh/rok]
1 889,870
1 282,144
Rnica w zuyciu energii

elektrycznej [MWh/rok]
607,726
Oszczdnoci [z/rok]
200 230,58
Zmiana systemu zraszania na wysokocinieniowe chodzenie adiabatyczne pozwali na

zmniejszenie zuycia energii elektrycznej redukujc czas pracy instalacji chodniczej
o 607,726 MWh, co przekada si na roczne oszczdnoci w wysokoci 200,2 tys. z. Koszty
adiabatycznego ukadu chodzenia stosujc jeden ukad na dwie komory szacuje si na
434,4 tys. z.
Dalsz optymalizacj ukadu moe by rwnolega praca zraszania adiabatycznego oraz
ukadw chodzenia mechanicznego. Ich poczenie naley wyznaczy dowiadczalnie.
Wsppraca mogaby odbywa si poprzez stosowanie systemu zraszania, a w sytuacji gdy nie
zostaaby osignita odpowiednia temperatura powietrza potrzebna do procesu, mechaniczna
instalacja chodnicza uzupeniaa by jej prac poprzez wstpne obnienie temperatury i osuszenie
powietrza.
4.1.4.
Ukad wytwarzania energii elektrycznej, ciepa i chodu w oparciu o kogeneracj i

pompy ciepa
W
audycie
poddano
weryfikacji
koncepcj
zabudowy
ukadu
pomp
ciepa
wsppracujcych z agregatami kogeneracyjnymi.

Do realizacji suszenia niezbdna jest energia cieplna, ktra w obecnym ukadzie jest
uzyskiwana w wikszoci ze spalania gazu ziemnego w palnikach. Jednoczenie z procesu
usuwane jest wilgotne powietrze cechujce si sporym potencjaem energetycznym. Stosujc
pompy ciepa moliwe jest czciowe zagospodarowanie tej energii, gwnie wykraplajc wod
z powietrza opuszczajcego komor suszarni, a nastpnie podgrzewajc powietrze wchodzce do
komory.
W ukadzie planowane jest zastosowanie sprarkowych pomp ciepa z czynnikiem

roboczym R-134a. Poszczeglne elementy ukadu bd dziaay wedug obiegu przedstawionego
na poniszym rysunku.
Rys. 27. Schemat ideowy pompy ciepa
rdo: www.zieloneciepo.eu
Ciepo z gazw wilgotnych bdzie odbierane w parowniku. gdzie nastpi odparowanie

czynnika roboczego, ktry nastpnie zassany zostanie przez sprark. W procesie sprania gazu
roboczego podnosi si jego temperatura (do okoo 80C). Dziki temu zjawisku moliwe jest
przekazanie energii ze rodowiska o niszej temperaturze do rodowiska cechujcego si wysz
temperatur. Ciepo z czynnika roboczego zostaje odebrane w skraplaczu wymienniku
ogrzewajcym strumie powietrza. Do pracy ukadu niezbdne jest doprowadzenia energii
mechanicznej do sprarki, ktra uzyskiwana jest dziki silnikowi elektrycznemu.
Kolejnym elementem skadowym instalacji jest ukad kogeneracyjny.
Z uwagi na to, e w zakadzie zuywana jest dua ilo energii elektrycznej oraz ciepa
rozwaono moliwo zastosowania ukadu kogeneracyjnego. Skada si on z dwch
podstawowych elementw: urzdzenia napdowego oraz generatora elektrycznego.
Wraz z energi elektryczn produkowane jest rwnie ciepo poprzez ukady odzysku.
Sprawno produkcji ciepa przez cay ukad kogeneracyjny wynosi okoo 45%, a energii
elektrycznej 40 45%. W celu uzyskania tak wysokiego wyniku stosuje si ukady odzysku ciepa
z paszcza silnika (temperatura okoo 90 100C), a take odzysku energii ze spalin wylotowych
(temperatura 300 600C).
Zastosowanie agregatu kogeneracyjnego jest szczeglnie korzystne w polskich warunkach
gospodarzcych ze wzgldu na:
Wysokie ceny energii elektrycznej,
Niepewno zasilania z systemu elektroenergetycznego,
System wsparcia dla rde kogeneracyjnych.
Dodatkowo zastosowanie pomp ciepa we wsppracy z kogeneracj daje moliwo
zagospodarowania ciepa ze skraplaczy agregatw chodniczych pracujcych na potrzeby
kiekowni. Obecnie ciepo skraplania tracone jest do otoczenia. Ma to szczeglne znaczenie
w okresach
letnich
gdy
wystpuj
wysokie
temperatury
otoczenia.
Wwczas
proces
odprowadzania ciepa jest utrudniony, poniewa wystpuje niska rnica temperatur midzy
czynnikiem w skraplaczu, a otoczeniem.
Po ustaleniach analizie poddano wariant zabudowy jednej pompy ciepa na gazach
wilgotnych z suszarni wsppracujcej z kogeneracj oraz pompy ciepa penicej funkcj
chodzenia wody lodowej na potrzeby kiekowni. Ciepo skraplania tej pomy odprowadzane jest
do obiegu pompy ciepa suszarni. Na poniszym rysunku przedstawiono schemat koncepcji
zabudowy ukadu.
Rys. 28. Schemat planowanej do wdroenia instalacji pomp ciepa z agregatem kogeneracyjnym
rdo: Drying Process Sp. z o.o.
Najwaniejszym elementem ukadu jest pompa ciepa oznaczona nr 7, ktra za pomoc

parownika (nr 6) odbiera ciepo skraplania pary wodnej z gazw wilgotnych za wymiennikiem
szklanym (nr 12). Dodatkowo w wymienniku nr 13 nastpuje odbir ciepa i skroplenie czynnika
chodniczego z agregatu sprarkowego (nr 16) pracujcego na potrzeby kiekowni. Ciepo
z pompy ciepa porednio za pomoc wymiennikw R134a glikol oraz glikol powietrze podnosi
temperatur powietrza wieego za wymiennikiem szklanym.
Drugim istotnym elementem ukadu jest agregat kogeneracyjny wytwarzajcy energi
elektryczn na potrzeby pompy ciepa, agregatw sprarkowych chodzcych kiekoweni oraz
na pozostae odbiorniki eklektyczne zakadu. Ciepo odpadowe z kogeneracji wykorzystywane jest
do podnoszenia temperatury powietrza wieego zasilajcego suszarni. Podgrzewanie odbywa si
dwustopniowo. W pierwszym stopniu wykorzystywane jest ciepo z chodzenia agregatu, ktre
przekazywane jest do obiegu wodnego. Nastpnie w wymienniku woda powietrze (nr 11)
nastpuje transfer ciepa do powietrza wieego suszarni. W drugim stopniu podgrzewania
wykorzystywane s spaliny agregatu. W tym przypadku stosowany jest wymiennik spaliny
powietrze (nr 10), w ktrym nastpuje kolejny krok podgrzania powietrza wieego. Rezultatem
pracy ukadu pompy ciepa z agregatem kogeneracyjnym jest redukcja pracy palnikw oraz
produkcja energii elektrycznej. Istotnie rwnie poprawi si sprawno chodzenia w kiekowni,
poniewa w ukadzie wystpi stae warunki skraplania, ktre zapewni pompa ciepa.
W poniszej tabeli przedstawiono bilans zakadu uwzgldniajcy prac w instalacji
suszarni pompy ciepa z ukadem kogeneracyjnym.
W kalkulacjach uwzgldniono nastpujce zaoenia:
Cena jednostkowa energii elektrycznej 300,00 z/MWh,
Cena jednostkowa gazu 30,56 z/GJ,
System wsparcia ty certyfikat 115 z/MWh wyprodukowanej energii elektrycznej,
System wsparcia biay certyfikat, jednorazowa dotacja, ktrej wysoko uzaleniana
jest od efektu energetycznego. Zaoono 3 900 000 z.
Ceny energii elektrycznej i gazu rni si od obecnych opat ponoszonych przez zakad.
Ze wzgldu na due nakady inwestycyjnej tej inwestycji posuono si cenami prognozowanymi
na najblisze lata.
Tab. 13. Bilans zakadu z uwzgldnieniem pracy pompy ciepa w raz z kogeneracj
Zuycie
Rodzaj
[GJ]
[MWh]
Koszt
jednostkowy
Koszt cakowity
[z/rok]
30,55 z/GJ
6 429 738,17
300,00 z/MWh
2 735 037,60
Zakup gazu
210 427,795
Zakup energii
elektrycznej (bez
chodnictwa)
Zakup energii
elektrycznej na
chodnictwo
1 889,870
566 961,00
Suma
210 427,795
11 006,662
9 731 736,77
9 116,792
Bilans z ukadem kogeneracyjnym

Pompa ciepa
produkcja ciepa
131 186,939
Oszczdno energii
elektrycznej na
chodzenie w wyniku
pracy pomp ciepa
1 379,605
Zuycie energii
elektrycznej przez
pompy ciepa
8 697,510
276,45 z/MWh
2 404 439,57
Ciepo z kogeneracji
71 884,800
Energia elektryczna
na chodnictwo z
kogeneracji
510,265
276,45 z/MWh
141 063,44
Energia elektryczna z
kogeneracji
8 936,222
276,45 z/MWh
2 470 430,99
Zakup energii
elektrycznej z sieci
180,570
300,00 z/MWh
54 170,99
Zakup gazu
7 356,056
30,55 z/GJ
224 768,37
Suma
210 427,795
19 704,170
5 294 873,36
Rnica
4 436 863,40
Certyfikaty
(do 2018r.)
2 086 560,00
Koszty
eksploatacji
600 000,00
Zysk roczny
5 923 423,40
Wdroenie inwestycji przyniesie rednioroczn oszczdno 4 mln 436,9 tys. z. Roczny

koszt eksploatacji szacowany jest na 600 tys. z. Zakadany budet inwestycji to 15 mln 500 tys.
z. Przy inwestycjach cechujcych si wysokimi nakadami inwestycyjnymi naley rwnie

przeprowadzi analiz parametrw NPV i IRR, ktre odzwierciedlaj rzeczywist wartoci
pienidza w perspektywie wieloletniej. Przy wyznaczaniu wskanikw uwzgldniono system
wsparcia w postaci tych i biaych certyfikatw. Ponadto w tabeli przedstawiono prosty okres
zwrotu z inwestycji w przypadku braku wsparcia oraz z poszczeglnym dotacjami oddzielnie.
Tab. 14. Parametry ekonomiczne inwestycji w pompy ciepa wsppracujce z kogeneracj
Parametr
Warto
NPV (16 lat)
30 679 350 z
IRR
38%
SPBT bez dotacji
3,84
SPBT z tymi certyfikatami
2,57
SPBT z biaymi certyfikatami
2,88
Obszar elektroenergetyczny budynkw i sieci przesyowej

Infrastruktura elektroenergetyczna na terenie zakadu XXXX skada si z sieci redniego i
niskiego napicia, stacji transformatorowych SN/nN, rozdzielnic gwnych i oddziaowych.
Energia elektryczna jest doprowadzona za pomoc dwch linii kablowych redniego napicia
zasilajcych rozdzielnic gwn SN, poprzez ktr zasilanych jest sze transformatorw SN/nN.
S to stosunkowo nowe jednostki wyprodukowane po 2005 roku. Ich stan techniczny ocenia si na
dobry. Jedynie transformator TR-5 jest jednostk starsz, przeznaczon do wymiany i uywan
sporadycznie jako urzdzenie rezerwowe. Transformatory zasilaj rozdzielnice gwne nN, z
ktrych zasilane s wiksze odbiorniki energii oraz mniejsze rozdzielnice oddziaowe.
4.2.1.
Instalacja spronego powietrza

W zakadzie pracuj trzy kompresory firmy Atlas Copco. S to urzdzenia staoobrotowe.
Sterowanie sprarkami jest oparte o klasyczn kaskad cinie. Podczas tygodnia pomiarowego
w produkcji powietrza braa udzia sprarka GA45+. Kompresor GA45 by wyczony.
W poniszej tabeli przedstawiono wykaz stosowanych obecnie w zakadzie kompresorw.
Tab. 15. Wykaz zainstalowanych sprarek

Cinienie
Wydajno [m3/min]
[bar]
Lp.
Producent
Typ
Moc [kW]
Atlas Copco
GA22
22
6,0
3,77
Atlas Copco
GA45
45
6,0
8,20
Atlas Copco
GA45+
45
6,0
8,94
W przypadku jednostki GA22 wykryto usterk polegajc na cigej bezzasadnej pracy

urzdzenia na biegu jaowym. Na poniszym wykresie (Rys. 29) wida, e warto mocy
pobieranej przez kompresor nie osiga poziomu znamionowego urzdzenia i odpowiada
poziomem biegowi luzem (brak produkcji powietrza). Powoduje to roczne zuycie 63,753 MWh
energii, co przekada si na 21,0 tys. z. Po zgoszeniu subom utrzymania ruchu usterka zostaa
usunita.
Rys. 29. Pobr mocy przez sprark GA22
Obecnie urzdzenie Atlas Copco GA45+ jest w stanie pokry cakowite zapotrzebowanie
na sprone powietrze w zakadzie. Na poniszym wykresie zostao przedstawiony omiogodzinny
fragment tygodniowych pomiarw obcienia sprarki GA45+.
Rys. 30. Obcienie sprarki GA45+
Analizujc powyszy wykres mona stwierdzi, e sprarka ma du liczb okresw

(ok 40 % czasu pracy), w ktrych pracowaa na biegu jaowym, podczas ktrego nie wytwarzaa
spronego powietrza. Praca w tym trybie powoduje rednioroczne zuycie energii na poziomie
74,904 MWh energii, co przekada si na 24,7 tys. z. W ocenie Audytora mona usprawni proces
produkcji spronego powietrza redukujc ilo biegw jaowych.
Na podstawie zgromadzonych danych oraz uzyskanej informacji o czasie pracy
wyznaczono roczny koszt produkcji spronego powietrza w instalacji, ktry wynis
96,1 tys. z. Natomiast rednia cena wyprodukowania metra szeciennego powietrza to
0,034 z. Energochonno wytwarzania spronego powietrza wynosi 0,104 kWh/m3. Na
podstawie pomiarw obliczono, e roczna produkcja spronego powietrza w zakadzie to
2 790 520 m3.
W celu eliminacji biegu jaowego sprarki GA45+ zaleca si zabudowanie do niej ukadu
sterowania wydajnoci produkcji spronego powietrza, ktrego elementem wykonawczym
bdzie falownik modulujcy prdko obrotow gwnego napdu kompresora w zalenoci od
aktualnego zapotrzebowania. Dwa pozostae kompresory stanowiby jednostki rezerwowe.
W poniszej tabeli przedstawiono rednioroczne oszczdnoci osignite dziki
proponowanej modernizacji.
Tab. 16. Roczne oszczdnoci wynikajce z przeprowadzonej modernizacji

Roczna
produkcja
[m3]
2 790 520
Energochonno Energochonno
Zuycie
przed
po
energii przed
[kWh/m3]
[kWh/m3]
[MWh]
0,104
0,078
291,547
Zuycie
energii po
[MWh]
Oszczdno
[MWh]
216,643
74,904
rednioroczne oszczdnoci wynikajce z przeprowadzonej modernizacji instalacji

wytwarzania spronego powietrza wynosz 74,904 MWh, co przy cenie 329,475 z/MWh
przekada si na 24,7 tys. z. Koszty poniesione w ramach zrealizowanej inwestycji to
15,0 tys. z, a prosty okres zwrotu wynosi poniej 1 roku.
Nieszczelnoci instalacji spronego powietrza

W trakcie audytu wykonano przegld instalacji spronego powietrza pod ktem
nieszczelnoci. Wynika z niego, e stan instalacji jest dobry, a wycieki s nieliczne. Poniej
przedstawiono wykryte miejsca, w ktrych wystpuj nieszczelnoci.
Rys. 31. Nieszczelno na zaworze w pomieszczeniu na szczycie nowego elewatora
Rys. 32. Nieszczelno przy przyczeniu wa do siownika w pomieszczeniu na szczycie

nowego elewatora
Po ogldzinach instalacji mona stwierdzi, e poziom nieszczelnoci nie przekracza 10%

wyprodukowanego powietrza, co wiadczy o tym, e instalacja jest prawidowo eksploatowana.
Uzdatnianie spronego powietrza

Za jako powietrza w audytowanym zakadzie odpowiada osuszacz ALD 065 SPUC firmy
Donaldson. Zgodnie z informacjami otrzymanymi od sub utrzymania ruchu urzdzenie pracuje
prawidowo.
1.1.1.
Instalacja owietlenia
Czynnikiem niezbdnym do prawidowego przebiegu produkcji w zakadzie XXXX jest
zachowanie wymaganego poziomu natenia owietlenia w pomieszczeniach produkcyjnych.

Owietlenie podstawowe w budynku elewatora wykonane jest w oparciu o oprawy ze rdami
liniowymi 2x58 W. Natomiast w pozostaych budynkach wykorzystywane s zarwno oprawy
wietlwkowe 2x58W, lampy sodowe 400W oraz oprawy LED. Sterowanie owietleniem
w zakadzie jest realizowane za pomoc wycznikw zainstalowanych na cianach przy wejciach
do pomieszcze.
Z uwagi na bardzo krtki czas pracy owietlenia w pomieszczeniach elewatora w chwili
obecnej nie ma uzasadnienia dla wymiany zainstalowanych tam opraw. W odniesieniu do
pozostaych obszarw, analiz przeprowadzono dla pomieszcze takich jak cigi komunikacyjne,
w ktrych owietlenie pracuje najduej. Dla tych obszarw przedstawione zostay moliwe do
uzyskania oszczdnoci w kosztach energii elektrycznej przy zastosowaniu energooszczdnych
systemw owietleniowych. Analizie poddano produkty firmy Globuslighting.
poniszych
podrozdziaach
przedstawiono

analiz
moliwych
do
uzyskania
oszczdnoci w kosztach energii elektrycznej.
Owietlenie w budynku zamaczalni i kiekowni

Analizie poddano owietlenie zainstalowane w pomieszczeniach takich jak cigi
komunikacyjne i pomieszczenia sterowni, w ktrych uywane jest w sposb cigy podczas pracy
zakadu. Owietlenie realizowane jest za pomoc opraw ze rdami liniowymi 2x58 W.
Na podstawie wywiadu z pracownikami zakadu, przyjto czas pracy opraw na poziomie
8 568 godzin rocznie. Wykonano analiz opacalnoci przebudowy systemu owietlenia
w analizowanych obszarach (Tab. 17).
Tab. 17. Potencjalne oszczdnoci wynikajce z modernizacji sytemu owietlenia

rdo wiata
Oprawy obecne
liniowe 2x58W
Belka szczelna LED

52 W GL-BSL
Moc oprawy [W]
124
52
Ilo [szt.]
71
71
Czas wiecenie w roku [h]
8 568
8 568
Zuycie energii w roku

[MWh]
75,433
31,633
Jednostkowy koszt energii

[z/MWh]
329,475
329,475
Roczny koszt energii [z]
24 853
10 422
Roczne oszczdnoci [z]
14 431
Szacunkowy koszt
modernizacji [z]
22 720
ywotno rda wiata

[h]
Prosty okres zwrotu
[miesicy]
10 000
50 000
19
Wymiana owietlenia w analizowanych pomieszczeniach w budynku XXXX na

proponowane oprawy LED firmy Globuslighting przyniesie efekt energetyczny w postaci
zmniejszenia zuycia energii o 43,800 MWh, co przekada si na 14,4 tys. z. Prosty okres zwrotu
inwestycji to 19 miesicy.
Owietlenie zewntrzne
Do owietlenia terenu zakadu XXXX su oprawy sodowe. Podczas przeprowadzania
prac audytorskich nie zauwaono niedziaajcych opraw. W ocenie Audytora optymalizacja
obecnego ukadu nie ma ekonomicznego uzasadnienia.
1.1.2.
Napdy elektryczne
W audytowanym zakadzie do procesw produkcyjnych wykorzystywane s silniki
elektryczne asynchroniczne o mocach od 0,5 kW do 500 kW.

Silniki pracujce w zakadzie XXXX s przewanie urzdzeniami o podwyszonej
sprawnoci IE2. Ze wzgldu na wiek stosowanych maszyn oraz ich zadowalajcy poziom
sprawnoci gwnym problemem w zakresie napdw elektrycznych moe by moment awarii
jednostki. Konieczne jest wtedy podjcie decyzji czy silnik remontowa, czy wymieni. Przyjmuje
si, e redni czas eksploatacji silnikw w przemyle (z uwzgldnieniem remontw) wynosi:
12 lat w przypadku silnikw o mocy od 1 do 7,5 kW,
15 lat dla silnikw o mocy od 7,5 kW do 75 kW,
20 lat w przypadku maszyn o mocy powyej 75 kW.1
Kryterium, na podstawie ktrego mona rozwaa, czy dany zesp napdowy
w przypadku awarii powinien by poddany remontowi, czy naley go wymieni, jest liczba godzin
pracy jednostki w roku. Jeli silnik, ktry poddawany jest ekspertyzie pracuje nie krcej ni 1 500
godzin rocznie i koszt remontu jednostki napdowej jest wikszy ni 57% ceny nowego modelu,
wtedy zakup jest korzystniejszy ni remont. Wybr midzy remontem, a wymian silnika uatwia
przedstawiony poniej wzr.
= 6]^_ `ab]62
gdzie:
t roczny czas eksploatacji silnika [h],
M lokalna stawka za energi [z/kWh],
(nowy- remont) zmiana sprawnoci [%],
CR koszt remontu [z],
CN koszt nowego silnika [z],
www.portal.pemp.pl
2

6
2 energia zuyta przez obecny silnik [MWh],

6 energia zuyta przez nowy silnik [MWh].
Interpretacj wyniku rwnania przedstawia skala (Rys. 33), ktra zostaa opracowana
dowiadczalnie.
Rys. 33. Skala wspczynniku mwicego o opacalnoci remontu lub wymiany silnika
1083
WYMIANA
1006
929
851
WSPCZYNNIK
774
696
619
542
PRG
464
387
310
232
155
77
REMONT
rdo: Inynieria i utrzymanie ruchu zakadw przemysowych, wrzesie 2013, nr 8(96)
Z przedstawionego wzoru wynika, e decydujcy wpyw na warto wspczynnika ma

czas pracy maszyny, koszt energii w badanym zakadzie oraz rnica sprawnoci nowej
i remontowanej jednostki. Jeli wynik mieci si w rodku skali, warto kupi nowy silnik klasy
premium lub super premium, aby uzyska korzyci, wykorzystujc jego podwyszon sprawno
i czerpa zyski z mniejszego zapotrzebowania na energi elektryczn. Tego typu jednostki maj
wiksz niezawodno od starszych odpowiednikw, a tym samym spodziewany okres dalszej
bezawaryjnej pracy takich silnikw jest kilkakrotnie duszy ni silnikw starego typu. W razie
niespodziewanej awarii starego silnika finansowe skutki w przerwie technologicznej zakadu mog
by o wiele dotkliwsze ni koszt naprawy lub wymiany uszkodzonego silnika. Naley pamita, e
sprawno maszyny moe ulec zmniejszeniu o 0,1% w kadym roku jej uytkowania.
W przypadku silnikw o mocach mniejszych od 11 kW remontowanie uszkodzonego silnika nie
ma uzasadnienia ekonomicznego, chyba e stanowi nietypowy podzesp specjalnej maszyny.
Im mniejsza jest moc silnikw tym wiksze s rnice w sprawnoci, co oznacza, e czas
zwrotu inwestycji poniesionej na wymian starej maszyny na energooszczdn jest krtszy.
Przepisy Unii Europejskiej2 wprowadzaj oznakowanie w zakresie efektywnoci energetycznej

silnikw. Obowizuj one dla silnikw 2, 4, 6 i 8 biegunowych w zakresie mocy od 0,12 kW do
1 MW i napiciu do 1 kV. Wedug starych oznacze (Eff) silniki byy klasyfikowane ze wzgldu
na sprawno tylko do mocy 90 kW. W obowizujcej dyrektywie, okrelono cztery poziomy
sprawnoci dla silnikw:
IE1 silniki standardowe (Eff 2),
IE2 silniki o podwyszonej sprawnoci (Eff 1),
IE3 silniki premium (brak odpowiednika Eff),
IE4 silniki super premium (brak odpowiednika Eff).
Na
Rys.
34
przedstawiono
rnice
w sprawnoci
silnikw
standardowych
i energooszczdnych.
Rys. 34. Charakterystyka sprawnoci od mocy silnikw 4-biegunowych dla poszczeglnych IE
rdo: opracowanie wasne
Silniki energooszczdne maj rwnie t waciwo, e przy niepenym obcieniu ich

sprawno nie pogarsza si, a nawet nieznacznie wzrasta (dla obcienia 75%). Wobec tego czsto
2
IEC 60034-30:2014 Rotating electrical machines Part 30: Efficiency classes of single-speed, three-phase, cageinduction motors (IE-code) z 2014 roku.
spotykane w warunkach eksploatacyjnych niedocienie sinikw, nie pogarsza efektywnoci ich

pracy. Biorc pod uwag informacje zebrane w bazie danych, oraz dowiadczenia z innych
zakadw Audytor zaleca wymian silnikw niskiego napicia do mocy 90 kW na maszyny
o najwyszej sprawnoci, w przypadku, gdy ktry ulegnie awarii. Dla wikszych jednostek
zalecane jest wyznaczenie wspczynnika remont/wymiana i podjcie decyzji na jego
podstawie.
Regulacja prdkoci obrotowej wybranych napdw

Z informacji uzyskanych podczas wizji lokalnej w zakadzie wynika, e cz napdw
wentylatorw jest zasilana poprzez przeksztatnik napicia. W wikszoci przypadkw taki sposb
sterowania jest efektywny energetycznie w porwnaniu do pozostaych metod regulacji
wydajnoci wentylatorw takich jak np.: dawienie.
Z informacji uzyskanych od pracownikw Utrzymania Ruchu wynika, e proces
zamaczania wymaga, aby znajdujce si tam wentylatory pracoway z najwiksz wydajnoci.
W chwili obecnej dwa z nich zasilane s przez falowniki suce tylko do agodnego rozruchu
napdw. W konsekwencji przeksztatniki podczas pracy maj zadan warto 50 Hz. Taki sposb
zasilania napdw jest nieekonomiczny ze wzgldu na zbdny udzia falownika, ktrego
sprawno oscyluje w granicach 95%. W celu agodnego rozruchu zaleca si zasilanie silnikw
przez ukady soft startu. Przyczyni si to do redukcji rocznego poboru energii w iloci
2,733 MWh, co przekada si na 900,54 z. Koszt urzdze do agodnego rozruchu silnikw
wynosi ok. 4,0 tys. z.
Modernizacja wybranych napdw elektrycznych

Analizie poddano wybrane silniki biorce udzia w procesie technologicznym na terenie
zakadu. Kryterium wyboru bya czytelno tabliczki znamionowej, czas pracy w cigu roku oraz
moc napdu. Do porwnania wybrano silniki typu Premium Efficiency (IE3) firmy Siemens.
Na podstawie wywiadu przeprowadzonego z pracownikami zakadu do analizy przyjto
czasy pracy jednostek napdowych widoczne w poniszej tabeli.
Tab. 18. Dane analizowanych napdw elektrycznych

Lp. Nazwa urzdzenia
Typ silnika
Czas
Pracy
[h/rok]
Moc
znam.
[kW]
Obcienie
[kW]
Napd przenonika
kubekowego P5
S1 160 L-4
2 630
15,0
5,72
Napd przenonika
kubekowego P1
180L 08
2 630
22,0
8,40
Wentylator systemu
odpylania V13
S1 180 M-4
5 727
18,5
4,80
Wentylator systemu
odpylania V7
S1 160 1-2 A
3 295
11,0
7,80
redni stopie obcienia silnikw przyjto na podstawie pomiarw elektrycznych.

Sprawno jednostek starych zostaa obliczona na podstawie danych statystycznych3,
uwzgldniajcych utrat sprawnoci wraz z wiekiem oraz wynikajce z remontw.
Nie zawsze wymiana silnika na jednostk energooszczdn przynosi zysk. Ma to zwizek
z tym, e urzdzenia o wyszej sprawnoci charakteryzuje si te wysz znamionow prdkoci
obrotow, co powoduje, e napd taki bdzie pracowa z wiksz wydajnoci, a tym samym
bdzie pobiera wicej energii. W poniszej tabeli przedstawiono potencjalne oszczdnoci
wynikajce z wymiany wybranych napdw w zakadzie XXXX.
Tab. 19. Potencjalne oszczdnoci wynikajce z wymiany silnikw na energooszczdne,

zainstalowanych w zakadzie
Lp.
Nazwa
urzdzenia
Typ
zamiennika
Moc
znam.
[kW]
Oszczdno
energii
[MWh/rok]
Oszczdno
[z/rok]
Cena
silnika
[z]
Okres
zwrotu
[rok]
Napd
przenonika
kubekowego
P5
1LE10031CA13-4AB4
15,0
0,264
86,93
2 308,80
26,6
Napd
przenonika
kubekowego
P1
1LE15031EA23-4AA4
22,0
0,270
89,01
3 822,84
42,9
www.portal.pemp.pl
Lp.
Nazwa
urzdzenia
Typ
zamiennika
Moc
znam.
[kW]
Oszczdno
energii
[MWh/rok]
Oszczdno
[z/rok]
Cena
silnika
[z]
Okres
zwrotu
[rok]
Wentylator
systemu
odpylania V13
1LE15031EB23-4AB4
18,5
0,737
242,84
2 957,71
12,2
Wentylator
systemu
odpylania V7
1LE10031DB23-4AB4
11,0
1,185
390,40
2 131,20
5,5
Dla analizowanych urzdze okres zwrotu przekracza 5 lat. Dlatego obecnie

modernizacja jest ekonomicznie nieuzasadniona.
W poniszej tabeli przedstawiono ocen opacalnoci wymiany lub remontu silnikw
w przypadku ewentualnej awarii. Analizie poddano silniki, dla ktrych inwestycja wymiany
jednostki w obecnej chwili charakteryzuje si okresem zwrotu przekraczajcym 5 lat, a moc jest
wiksza ni 10 kW. Oceny dokonano na podstawie wspczynnika opisanego w pocztkowej
czci rozdziau, porwnujcego opacalno remontu i wymiany danej jednostki.
Tab. 20. Ocena opacalnoci wymiany lub remontu silnika w przypadki awarii.
Lp.
Nazwa
urzdzenia
Typ
zamiennika
Moc
Koszt
znam. Wspczynnik remontu
[kW]
[z]
Cena
silnika
[z]
Ocena
Napd
przenonika
1LE1003kubekowego 1CA13-4AB4
P5
15,0
1531
1200
2 308,80
Wymiana
Napd
przenonika
1LE1503kubekowego 1EA23-4AA4
P1
22,0
907
2000
3 822,84
Wymiana
1LE15031EB23-4AB4
18,5
2871
1800
2 957,71
Wymiana
Wentylator
1LE1003systemu
1DB23-4AB4
odpylania V7
11,0
2338
900
2 131,2
Wymiana
Wentylator
systemu
odpylania
V13
We wszystkich analizowanych napdach w razie awarii opacalna jest wymiana na now

jednostk.
Obszar procesu technologicznego
4.3.1.
Bilans procesu zamaczania

Zamaczanie jest to proces przygotowania jczmienia, w trakcie ktrego do ziarna
doprowadzana jest odpowiednia ilo wody, ktra powoduje rozwj kieka oraz pocztkuje
wzmoon aktywno enzymw i przemian biochemicznych. Proces ten trwa ponad 24 godziny.
Wilgotno wzgldna ziarna przechodzi rednio od 15 do 43%. Temperatura wody zastosowanej
do moczenia ziarna wpywa na szybko jej wchaniania. Im jest ona wysza tym czas krtszy.
Zasadnicz rol w moczeniu jczmienia odgrywa tlen. Wraz ze wzrostem zawartoci wody
w ziarnie wzrasta intensywno oddychania, ktrego wynikiem jest produkcja CO2. W efekcie
z procesu naley odprowadzi gaz.
Rys. 35. Schemat procesu zamaczania
W XXXX znajduj si trzy zamaczalniki w ksztacie cylindra o rednicy 13 m i pojemnoci

240 t produktu (Rys. 35). Rwnomierne rozmieszczenie ziarna w zbiorniku oraz jego oprnianie
umoliwia zgarniacz. W zakadzie stosuje si metod namaczania przez zanurzenie. Ziarno jest
zanurzane w wodzie i wycigane z niej na zmian. W fazie zanurzenia ziarno jest mieszane i
natleniane spronym powietrzem. W fazie przerwy powietrznej jest intensywnie wietrzone w celu
wyeliminowania wytworzonego w wyniku oddychania ziaren dwutlenku wgla i ciepa, a take dla
dostarczenia duych iloci tlenu niezbdnego w procesie oddychania ziarna. Wietrzenie
realizowane jest za pomoc wentylatorw firmy Solyvent-Ventec o wydajnoci znamionowej 36
000 m3/h do kadego zamaczalnika osobno. Podczas wykonywania audytu wykonano pomiary
wentylatorw pod ktem mocy elektrycznej oraz wydajnoci wentylatorw. Na poniszych
wykresach przedstawiono obcienie elektryczne poszczeglnych wentylatorw w trakcie

normalnej pracy zakadu podczas tygodnia pomiarowego.
Rys. 36. Obcienie wentylatora na zamaczalniku nr 1
Analizujc powyszy wykres mona stwierdzi, e praca wentylatora odbywa si w sposb

cykliczny. Moc wentylatora wycigajcego dwutlenek wgla z zamaczalnika nr 1 ksztatuje si na
poziomie 10,6 kW. Biorc pod uwag czas pracy wyznaczono ile energii elektrycznej jak pobiera
silnik wentylatora. Praca wentylatora powoduje zuycie 21,798 MWh energii w cigu roku, przy
redniej cenie 329,475 z/MWh nakad finansowy wynosi 7,2 tys. z.
W przypadku wentylatora na zamaczalniku nr 2 moc elektryczna jest wiksza i wynosi

14,7 kW, co przekada si na wiksze roczne zuycie energii elektrycznej wynoszcej
33,478 MWh. Koszty energii wynosz 11,0 tys. z.
Obcienie elektryczne silnika wentylatora na zamaczalniku nr 3 ksztatuje si na poziomie

12,0 kW. Praca wentylatora powoduje zuycie 26,760 MWh energii w cigu roku, co przekada si
na 8,8 tys. z rocznie. W poniszej tabeli zestawiono wyniki pomiarw uwzgldniajc wydajnoci
wentylatorw.
Tab. 21. Parametry zainstalowanych w zakadzie wentylatorw

Zuycie
Moc
energii
Zamaczalnik elektryczna
elektrycznej
[kW]
[kWh/rok]
Koszty
energii
[z/rok]
Wydajno
[m3/h]
10,6
21 797,976
7 181,89
19 910,11
14,7
33 478,330
11 030,27
19 440,80
12,0
26 759,552
8 816,60
19 477,61
Mona zaobserwowa, e wydajnoci wentylatorw na poszczeglnych zamaczalnikach

przy normalnych warunkach ich pracy s na podobnym poziomie. Ich zmierzona wydajno
odbiega od wydajnoci znamionowej, ktra wynosi 36 000 m3/h. Powodem jest opr jaki stanowi
ziarno. Przeprowadzono test polegajcy na pomiarze rnicy w pracy wentylatora podczas jego
normalnej pracy czyli zamaczalnik wypeniony ziarnem oraz w trakcie przewietrzania cylindra bez
ziarna. Pomiary bez ziarna wykonano 04.05.2016 roku o godzinie 14:00, a z ziarnem dnia
nastpnego o godzinie 13:00. W tabeli poniej przedstawiono wyniki.
Tab. 22. Praca wentylatora z ziarnem i bez ziarna na zamaczalniku nr 2

Moc
Zamaczalnik elektryczna
[kW]
Wydajno
[m3/h]
Z ziarnem
12,9
19 440,80
Bez ziarna
11,8
29 449,54
Korzystajc z wykresu przedstawiajcego obcienie wentylatora na zamaczalniku nr 2

(Rys. 37) mona zaobserwowa i opr ziarna powoduje wzrost mocy elektrycznej silnika
wentylatora o ponad 1 kW, a co za tym idzie wikszy pobr energii elektrycznej. Opr ziarna
rwnie mona zaobserwowa w wydajnoci wentylatora, ktra znacznie maleje wraz
z obecnoci ziarna. Zainstalowane w zakadzie wentylatory charakteryzuj si za niskim
sprem. W tym celu zalecono wymian wentylatorw, ktr opisano w rozdziale Bd! Nie
odnaleziono rda odwoania..
4.3.2.
Bilans procesu kiekowania

Jczmie wstpnie przygotowany w zamaczalni kierowany jest do omiu skrzy Saladina
o wymiarach 50 x 7 m. Warstwa ziarna rozoona na perforowanej pycie kiekuje. Przebieg

procesu kiekowania jczmienia zaleny jest od temperatury, obecnoci tlenu i wilgotnoci ziarna.
Obecno tlenu zapobiega procesom fermentacyjnym i jest niezbdna do wytworzenia enzymw
w ziarnie. Zaley ona od czstotliwoci i intensywnoci przewietrzania ziarna. W pocztkowej
fazie kiekowania natlenienie powinno by wiksze. W ostatnim dniu wentylator jest przeczany
na niszy bieg, a w ostatnich dwch godzinach jest cakowicie wyczany. Wilgotno ziarna
rwnie powinna by utrzymywana na staym poziomie przez cay okres kiekowania okoo 45%.
Temperatura kiekowania mieci si w przedziale 12-13C i jest optymalna do tworzenia
enzymw. W celu obnienia temperatury powietrza kierowanego na skrzyni zastosowane jest
zraszanie wod, ktra odbiera ciepo strumieniowi powietrza. Natomiast w okresach najwyszych
temperatur otoczenia stosowane s chodnice zasilane wod lodow.
Po ponad 5 dniach, w trakcie ktrych ziarno jest regularnie mieszane i zraszane powstaje
sd tzw. mokry.
Wietrzenie ziarna realizowane jest za pomoc wentylatorw firmy Ventmeca o wydajnoci
32 m3/s (115 200 m3/h) dla kadej skrzyni. Podczas wykonywania audytu dla wybranych skrzy
przeprowadzono pomiary wydajnoci wentylatorw oraz zmierzono moc elektryczn pobieran
przez napd. Wykonano rwnie bilans rozpywu powietrza przez kolejne otwory pod skrzyni
oraz przez wszystkie otwory wylotowe nad skrzyni. Na poniszym rysunku przedstawiono
schemat skrzyni. Cyframi rzymskimi oznaczono miejsca, w ktrych wykonywano pomiary
strumienia powietrza.
Rys. 39. Schemat skrzyni
Skrzynia nr 2
Skrzynia nr 2 zostaa zmodernizowana, wycig powietrza realizowany jest poprzez kratki
wywiewne zainstalowane na cianie na kocu komory. Przed modernizacj powietrze dodatkowo
wychodzio przez komin. Podczas wizyty na zakadzie obsuga zgosia problem z nadcinieniem
w skrzyniach, powodujcy midzy innym utrudnione otwieranie drzwi. Problem z otwieraniem
drzwi pojawi si po wykonaniu modernizacji. W tym celu wykonano szereg pomiarw wyjcia
powietrza zarwno z otwartymi drzwiami jak i zamknitymi. W poniszej tabeli przedstawiono

bilans rozdziau strumienia powietrza na poszczeglne otwory zgodnie ze schematem (Rys. 39).
Tab. 23. Bilans rozpywu powietrza w skrzyni nr 2
Miejsce
pomiaru
Punkt
Doprowadzenie
powietrza do
wentylatora
Rozdzia
powietrza pod
skrzyni
Wyjcie
powietrza
z komory
wariant
z zamknitymi
drzwiami
Wyjcie
powietrza
z komory
wariant
z otwartymi
drzwiami
Wydajno
[m3/h]
Bieg I
Bieg III
Bieg V
62 392,88
62 619,77
82 207,35
II
29 692,08
25 465,97
43 681,97
III
27 170,76
33 314,22
46 046,88
IV
15 753,60
22 449,60
32 356,80
Suma
72 616,44
81 229,79
122 085,65
105,68
129,59
193,43
VI
63,46
86,60
119,29
VII
63,46
80,75
120,94
VIII
60,66
92,96
119,16
IX
Suma
293,25
389,90
552,81
95,76
89,40
110,38
VI
41,71
49,60
66,89
VII
50,36
45,91
54,94
VIII
54,68
44,38
74,90
IX
39 884,40
60 426,00
85 276,80
Suma
40 126,91
60 655,29
85 583,92
Mona zaobserwowa, e rozdzia powietrza pod skrzyni nie jest rwnomierny.

W przypadku biegu III i V najwikszy strumie powietrza kierowany jest na ziarno przez drugi
otwr (punkt III). Na koniec komory kierowany jest najmniejszy strumie, co moe skutkowa
sabszym dotlenieniem ziarna w tej czci skrzyni. Pod skrzyni tworz si zawirowania, suma
rozdziau powietrza na punkty II, III i IV jest wiksza od wydajnoci wentylatora.
przypadku
wyjcia
powietrza
ze
skrzyni

przeanalizowano
dwa
warianty.
Zaobserwowano znaczn rnic w strumieniu powietrza z zamknitymi drzwiami oraz

otwartymi. Cztery otwory znajdujce si na cianie (punkt V, VI, VII, VIII) nie speniaj
funkcji odprowadzenia powietrza ze skrzyni w wyniku zabrudzenia. Zaleca si ich
wyczyszczenie. Ilo powietrza odprowadzanego jest znikoma w porwnaniu z wydajnoci
wentylatora. Moe to wiadczy o nieszczelnoci skrzyni. Mona rwnie zauway rnic w
strumieniu powietrza wychodzcego przez otwory, gdy drzwi s otwarte. Przez drzwi wychodzi
bardzo dua ilo powietrza, co potwierdza konieczno udronienia otworw na cianie
szczytowej kiekowni.
Na poniszym wykresie przedstawiono obcienie wentylatora w skrzyni nr 2 na
poszczeglnych biegach.
Rys. 40. Obcienie wentylatora na poszczeglnych biegach w skrzyni nr 2
Tab. 24. Parametry wentylatora w skrzyni nr 2 w zalenoci od biegu

Bieg
Moc
Wydajno
elektryczna wentylatora
[kW]
[m3/h]
10,8
62 392,88
II
16,3
62 404,70
III
23,0
62 619,77
IV
32,5
64 708,98
36,9
82 207,35
Na podstawie wykonanych pomiarw wydajnoci wentylatora na poszczeglnych biegach

mona zaobserwowa, i moc elektryczna ronie wraz ze wzrostem jego wydajnoci. Jednak
w przypadku skrzyni nr 2 nie jest widoczna rnica w wydajnoci wentylatora midzy pierwszym
a trzecim biegiem, a jego moc jest ponad 2 razy wiksza. Dopiero na biegu pitym wentylator
wytwarza na tyle duy spr, eby wzrosa wydajno. Jest ona jednak nadal nisza o 33 tys. m3/h
w stosunku do znamionowej. Aby zwikszy wydajno wentylatora konieczne jest zmniejszenie
oporw ukadu poprzez udronienie wylotw powietrza, bd zastosowanie wentylatora
z wikszym sprem.
Na kolejnym wykresie przedstawiono obcienie elektryczne wentylatora na skrzyni nr 2
w trakcie normalnej pracy zakadu podczas tygodnia pomiarowego.
Rys. 41. Obcienie wentylatora na skrzyni nr 2
Analizujc powyszy wykres mona stwierdzi, e moc wentylatora dostarczajcego

powietrze do ziarna ksztatuje si na poziomie 36,9 kW. Proces w skrzyni prowadzony by
06.05.2016r. godz. 15:00-11.05.2016r. godz. 10:00. Przez wikszy czas trwania procesu widoczna
jest praca wentylatora na najwyszym biegu. Pod koniec procesu, gdzie wietrzenie ziarna moe
by mniejsze wentylator przechodzi na drugi bieg.
Tab. 25. Energochonno wentylatora skrzyni nr 2

Numer
skrzyni
2
Zuycie
Zuycie
Moc
energii
energii
elektryczna
elektrycznej elektrycznej
[kW]
[kWh/cykl] [kWh/rok]
36,9
3 423,559
218 857,560
Koszty
energii
[z/rok]
72 108,09
Praca wentylatora powoduje zuycie 218,857 MWh energii w cigu roku, przy redniej
cenie 329,475 z/MWh koszty energii wynosz 72,1 tys. z.
Skrzynia nr 3
Skrzynia nr 3 rwnie zostaa zmodernizowana. Rozpyw powietrza realizowany jest tak
samo jak w skrzyni nr 2. Jak wczeniej wspomniano podczas wykonywania pomiarw na skrzyni
nr 2 zaobserwowano problem z iloci powietrza wyjciowego przez otwory w cianie tylnej
komory. Dlatego w skrzyni nr 3 zalecono usunicie klap na otworach wyjciowych i wykonano
pomiary wydajnoci. W poniszej tabeli przedstawiono bilans rozdziau strumienia powietrza
zgodnie ze schematem (Rys. 39).

Miejsce
pomiaru
Punkt
Doprowadzenie
powietrza do
wentylatora
Rozdzia
powietrza pod
skrzyni
Wyjcie
powietrza
z komory
wariant
z zamknitymi
drzwiami
Wydajno
[m3/h]
Bieg I
Bieg III
Bieg V
61 008,57
83 866,21
109 326,29
II
25 640,84
28 919,72
37 466,67
III
41 791,03
56 477,20
71 465,69
IV
30 378,24
44 988,48
57 196,80
Suma
97 810,11
130 385,40
166 129,16
225,85
371,85
434,92
VI
181,60
274,69
288,93
VII
168,88
231,96
377,44
VIII
57,48
84,95
192,28
IX
Suma
633,82
963,44
1 293,57
Pod skrzyni nr 3 rwnie tworz si zawirowania. Jednak zdecydowanie dziki zdjciu

klap na otworach odprowadzajcych powietrze rozdzia strumienia powietrza pod skrzyni jest
bardziej rwnomierny. Wydajno wentylatora zbliya si do wartoci znamionowych.
Zmniejszyo si rwnie nadcinienie na grze skrzyni. Ponad dwukrotnie zwikszy si strumie
powietrza wychodzcego z komory. Zaleca si usunicie klap we wszystkich skrzyniach.
Podczas zakadania urzdze do pomiaru mocy elektrycznej nie byo moliwe

opomiarowanie skrzyni nr 3. Ze wzgldu na fakt, i skrzynie nr 2 i 3 s takie same mona uzna,
e zuycie energii elektrycznej jest identyczne.
Skrzynia nr 4
W skrzyni nr 4 nie bya przeprowadzana modernizacja. Powietrze wycigane jest poprzez
kratki wywiewne zainstalowane na cianie oraz przez komin. W poniszej tabeli przedstawiono
bilans rozdziau strumienia powietrza na poszczeglne otwory zgodnie ze schematem (Rys. 39).

Miejsce
pomiaru
Punkt
Doprowadzenie
powietrza do
wentylatora
Rozdzia
powietrza pod
skrzyni
Wyjcie
powietrza
z komory
wariant
z zamknitymi
drzwiami
Wyjcie
powietrza
z komory
wariant
z otwartymi
drzwiami
Wydajno
[m3/h]
Bieg I
Bieg III
Bieg V
55 917,26
61 504,26
80 630,20
II
20 092,25
37 033,13
55 740,96
III
29 186,28
42 306,54
63 043,14
IV
21 398,40
35 798,40
48 052,80
Suma
70 676,93
115 138,07
166 836,90
127,81
181,73
214,92
VI
76,30
140,78
199,53
VII
59,77
107,71
150,06
VIII
67,15
114,20
157,56
IX
22 873,50
32 274,84
42 383,38
Suma
23 204,52
32 819,25
43 105,45
71,09
92,20
120,81
VI
63,84
90,93
108,09
VII
41,97
64,86
92,83
VIII
43,11
96,65
96,65
IX
36 622,80
41 104,80
51 343,20
22 873,50
32 274,84
42 383,38
Suma
59 716,30
73 724,27
94 144,97
Duy wpyw na rozdzia powietrza pod skrzyni ma ilo powietrza usuwanego ze skrzyni.
W przypadku komory 3 odpowiedni rozdzia spowodowao usunicie klap na otworach
wyjciowych, zwikszajc przepyw przez otwory, natomiast w skrzyni nr 4 jest to ilo powietrza
usuwana przez komin. Jednak w skrzyni nr 4 wydajno wentylatora jest nisza ni w skrzyni nr 3.
Powodem moe by komin, ktry stanowi duy opr dla wentylatora. Na poniszym wykresie
przedstawiono obcienie wentylatora w skrzyni nr 4 na poszczeglnych biegach.
Rys. 42. Obcienie wentylatora na skrzyni nr 4 na poszczeglnych biegach
Tab. 28. Parametry wentylatora na skrzyni nr 4 w zalenoci od biegu

Bieg
Moc
Wydajno
elektryczna wentylatora
[kW]
[m3/h]
8,0
55 917,26
III
19,1
61 504,26
37,2
80 630,20
Na podstawie wykonanych pomiarw wydajnoci wentylatora na poszczeglnych biegach

mona zaobserwowa, i moc elektryczna ronie proporcjonalnie wraz ze wzrostem jego
wydajnoci. Na kolejnym wykresie przedstawiono obcienie elektryczne wentylatora na skrzyni
nr 4 w trakcie normalnej pracy zakadu podczas tygodnia pomiarowego. Proces w skrzyni
prowadzony by 02.05.2016r. godz. 15:00-07.05.2016r. godz. 10:00.
Rys. 43. Obcienie wentylatora na skrzyni nr 4
Analizujc powyszy wykres mona stwierdzi, e moc wentylatora dostarczajcego

powietrze do ziarna ksztatuje si na poziomie 37,2 kW. Przez wikszy czas trwania procesu
widoczna jest praca wentylatora na najwyszym biegu. Wahania mocy 05.05.2016 roku wynikaj
z przeprowadzanych w tym czasie pomiarw wydajnoci wentylatora na poszczeglnych biegach.
Tab. 29. Energochonno wentylatora skrzyni nr 4

Numer
skrzyni
4
Zuycie
Zuycie
Moc
energii
energii
elektryczna
elektrycznej elektrycznej
[kW]
[kWh/cykl] [kWh/rok]
37,2
3 264,708
221 154,146
Koszty
energii
[z/rok]
72 864,76
Praca wentylatora powoduje zuycie 221,154 MWh energii w cigu roku, przy redniej
cenie 329,475 z/MWh nakad finansowy wynosi 72,9 tys. z.
4.3.3.
Analiza efektywnoci wentylatorw procesowych

W zakadzie XXXX zastosowano szereg wentylatorw, ktrych dane znamionowe
zestawiono w Tab. 30. W zamaczalni oraz kiekowni wentylatory su do przewietrzania ziarna,

dostarczajc odpowiednie iloci tlenu oraz odprowadzajc wytworzony w wyniku oddychania
ziaren dwutlenek wgla. Natomiast w suszarni powietrze, ktre ogrzewane jest za pomoc
palnikw gazowych o mocy 3 x 5,4 MW, suszy ziarno dziki czemu powstaje produkt kocowy
sd.
Tab. 30. Dane znamionowe wentylatorw zainstalowanych w zakadzie

Wentylator
Zamaczalnia
Kiekownia
Suszarnia 1
Suszarnia 2
Firma
Solyvent-Ventec
Ventmeca
Pollrich
Ventilatoren
Pollrich
Ventilatoren
Typ wentylatora
HU90922VP
VFB120-49-6SP
BP LG270
BP RG270
Wydajno [m3/h]
36 000
115 200
680 000
680 000
Spr [Pa]
Brak danych
637
1 920
1 560
Moc znamionowa
silnika[kW]
15,0
37,0
434,7
365,1
Ilo [szt.]
W trakcie audytu wykonano pomiary przepywu, cinienia oraz mocy wentylatorw w celu
zaproponowania optymalizacji, ktra polepszy warunki procesu zamaczania, kiekowania
i suszenia ziarna.
Zamaczalnia
W poniszej tabeli przedstawiono wyniki pomiarw wentylatorw zainstalowanych
w zamaczalni.
Tab. 31. Parametry wentylatorw zainstalowanych w zamaczalni

Wentylator
Zamaczalnik 1
z ziarnem
Zamaczalnik 2
z ziarnem
Zamaczalnik 2
bez ziarna
Zamaczalnik 3
z ziarnem
Wydajno [m3/h]
19 910,11
19 440,80
29 449,54
19 477,61
Spr cakowity
[Pa]
652
767
913
615
Sprawno [%]
34,0
28,2
63,3
27,7
Moc elektryczna
[kW]
10,6
14,7
11,8
12,0
Wydajnoci wentylatorw na poszczeglnych zamaczalnikach przy normalnych warunkach

pracy (zamaczalniki wypenione ziarnem) s na podobnym poziomie. Jednak ich wydajno jest
znacznie nisza od znamionowej, co wynika z oporu jakie stanowi ziarno. Wentylator na
zamaczalniku 2 charakteryzuje si wyszym sprem, co za tym idzie pobiera wiksz moc
elektryczn. Nie jest on jednak w stanie pokona oporu ziarna wic przepyw jest na tym samym
poziomie, co w dwch pozostaych zamaczalnikach. W zwizku z tym ukad cechuje si nisk
sprawnoci. Wentylatory zamaczalnika 1 i 3 cechuj si podobnym sprem. Rnica w mocach
pobieranych przez oba urzdzenia spowodowana jest sposobem zasilania. Napd zamaczanika 1
nie jest wyposaony obecnie w falownik, ktry wprowadza dodatkowe straty mocy.
W zamaczalniku 3 falownik wysterowany jest przez cay czas na 100% wydajnoci, wic nie
przynosi oszczdnoci, a wprowadza jedynie straty mocy czynnej.
Podczas pomiarw wykonano test polegajcy na pomiarze wydajnoci oraz spru
wentylatora na zamaczalniku 2 podczas normalnej jego pracy oraz w trakcie przewietrzania
zbiornika, bez ziarna. Mona zaobserwowa jak duy opr dla wentylatora stanowi ziarno.
Wentylator bez ziarna osiga praktycznie znamionowe parametry, rnice mog jedynie wynika
ze stopnia zabrudzenia wentylatora.
W ocenie Audytora, aby osign przepyw wymagany do prawidowego przeprowadzenia
procesu zamaczania(36 000 m3/h) , konieczna jest wymiana wentylatorw na jednostki z wyszy
sprem, pozwalajce na pokonanie oporu ziarna. Dziaanie to spowoduje wzrost zuycia energii
na potrzeby procesu jednak znacznie wzronie ilo powietrza przepywajca przez ziarno.
Prawidowo dobrane jednostki bd cechoway si wysz sprawnoci.
Tab. 32. Dane znamionowe proponowanych wentylatorw w zamaczalni

Wentylator
Zamaczalnia
Firma
Owent
Typ
WWOax-71
Wydajno [m3/h]
36 000,0
Wydajno [m3/s]
10,0
Spr [Pa]
2 900
Sprawno [%]
64,4
Moc znamionowa
silnika[kW]
45,0
Ilo [szt.]
Wentylatory z wyszym sprem bd cechoway si w warunkach zamaczalni wysz

sprawnoci. Dobr powyej zaproponowanych wentylatorw pozwoli na zwikszenie wydatku
powietrza przepywajcego przez ziarno oraz na redukcj wskanika
Poniej w formie tabelarycznej zestawiono koszty modernizacji wymiany wentylatorw.
Tab. 33. Koszty wymiany wentylatorw w zamaczalni

Koszty
Zamaczalnia
Wentylatory [z/]
98 250,00
Silniki [z/]
20 040,00
Falowniki [z/]
41 460,00
Zmiana okablowania [z]
28 000,00
Robocizna [z]
66 400,00
Koszty cakowite [z]
254 150,00
czny koszt wymiany trzech wentylatorw w zamaczalni zosta oszacowany na

254,15 tys. z.
Kiekownia
W poniszej tabeli przedstawiono wyniki pomiarw wentylatorw na wybranych
skrzyniach.
Tab. 34. Parametry wentylatorw zainstalowanych w kiekowni

Wentylator
Skrzynia 2
Skrzynia 3
Skrzynia 4
Wydajno [m3/h]
82 207,35
109 326,39
80 630,20
Spr cakowity
[Pa]
624
640
708
Sprawno [%]
38,6
52,7
42,9
Moc elektryczna
[kW]
36,9
36,9
37,2
Wentylatory zainstalowane w kiekowi znamionowo posiadaj takie same parametry.

Z pomiarw
mona
zaobserwowa,
parametry
pracy
uzalenione
od
stopnia
zmodernizowania skrzy. W skrzyni 2 oraz 3 przeprowadzono modernizacj polegajc na

usuniciu komina. Znaczna rnica w wydajnoci wystpujca w skrzyni 3 wynika z usunicia
klap na otworach wyjciowych powietrza. Poskutkowao to zwikszonym sprem i wydajnoci
wentylatora oraz wzrostem jego sprawnoci do 52,7%.W przypadku skrzyni nr 4 niskie parametry
energetyczne wentylatora spowodowane s zarwno zabrudzeniem otworw wylotowych
w cianie bocznej skrzyni jak i istnieniem komina, ktry wprowadza znacz strat cinienia
statycznego do ukadu. Zalecana jest dalsza modernizacja skrzy na wzr urzdze o numerze 2
i 3 z uwzgldnieniem oczyszczenia bocznych otworw wylotowych.
Praca wentylatora po usuniciu zabrudze jest na dobrym poziomie. Jednak majc na
uwadze jak due problemy z wydajnoci powoduje zabrudzenie wylotw oraz spenienie tylko
minimalnego warunku iloci powietrza przepywajcego przez ziarno rozwaono stosowanie
w skrzyniach wentylatorw cechujcych si wyszy sprem.
Tab. 35. Dane znamionowe proponowanych wentylatorw w kiekowni

Wentylator
Kiekownia
Firma
Owent
Typ
WPWX-140
Wentylator

Kiekownia
Wydajno [m3/h]
115 200,0
Wydajno [m /s]
32,0
Spr [Pa]
1 200
Sprawno [%]
51,2
Moc znamionowa
silnika [kW]
75,0
Ilo [szt.]
Dobr powyej zaproponowanego wentylatora pozwoli na zwikszenie iloci powietrza

przepywajcego przez ziarno. Zastosowanie silnika wentylatora o mocy 75 kW pozwoli na
zapewnienie bardzo dobrych warunkw przepywu powietrza przez ziarno. Moliwe jest rwnie
zastosowanie mniejszego napdu 55 kW, do zasilania ktrego przystosowana jest infrastruktura
elektroenergetyczna. Wwczas wentylator cechowa si bdzie niszym sprem i konieczna
bdzie ciga kontrola poziom zabrudzenia klap stosujc pomiar nadcinienia w komorach skrzyni.
Koszty zwizane z modernizacj wymiany wentylatorw przedstawiono dla silnika 75 kW
(wariant I), w ktrym do kosztw cakowitych doliczono koszty zwizane ze zmian okablowania,
oraz dla silnika 55 kW. Dane zestawiono poniej.
Tab. 36. Koszty wymiany wentylatorw w kiekowni

Koszty
Kiekownia napd
75 kW
Kiekownia napd
55 kW
Wentylatory [z/]
1 099 600,00
1 099 600,00
Silniki [z/]
92 400,00
68 640,00
Falowniki [z/]
138 800,00
Zmiana okablowania
[z]
21 750,00
Robocizna [z]
534 820,00
469 796,00
Koszty cakowite [z]
1 887 370,00
1 638 036,00
czny koszt wymiany omiu wentylatorw w kiekowni dla silnikw 75 kW zosta

oszacowany na 1 mln 887,4 tys. z, a dla silnikw 55 kW to 1 mln 638,0 tys. z.
Suszarnia
W tabeli poniszej przedstawiono parametry zainstalowanych w suszarni wentylatorw na
podstawie przeprowadzonych pomiarw.
Tab. 37. Parametry wentylatorw zainstalowanych w suszarni

Wentylator
Suszarnia 1
Suszarnia 2
Wydajno [m3/h]
632 541,55
538 618,46
Spr [Pa]
2 090
1 535
Sprawno [%]
87,4
59,2
Moc elektryczna
[kW]
420
388
W suszarni zainstalowane s dwa typy wentylatorw. Z przeprowadzonych pomiarw

wynika, i wentylatory posiadajc znamionowe wartoci spru nie osigajc odpowiedniej dla
procesu wydajnoci. wiadczy to o fakcie zbyt duych oporw instalacji w stosunku do
generowanego przez wentylatory spitrzenia. Proponuje si wymian wentylatorw na
wysokosprawne wentylatory promieniowe. Dane znamionowe zestawiono w Tab. 38.
Tab. 38. Dane znamionowe proponowanych wentylatorw w suszarni

Wentylator
Suszarnia
Firma
Owent
Typ
WPWXD-180
Wydajno [m3/h]
680 400,0
Wydajno [m3/s]
189,0
Spr [Pa]
2 250
Sprawno [%]
65,4
Moc znamionowa
silnika[kW]
650,0
Ilo [szt.]
Poniej w formie tabelarycznej zestawiono koszty modernizacji wymiany wentylatorw.
Tab. 39. Koszty wymiany wentylatorw w suszarni

Koszty
Suszarnia
Wentylatory [z]
1 241 600,00
Silniki [z]
440 400,00
Falowniki [z]
176 350,00
Zmiana okablowania [z]
12 000,00
Robocizna [z]
745 840,00
Koszty cakowite [z]
2 616 190,00
czny koszt wymiany dwch wentylatorw w suszarni zosta oszacowany na

2 mln 616,2 tys. z.
4.3.4.
Ukady odpylania
W czasie procesu produkcyjnego wytwarzana jest znaczna ilo pyu, ktry odcigany jest
centralami odpylajcymi. Przepyw powietrza w centralach wymuszaj wentylatory, ktrych

wydajno regulowana jest przez dawienie. Wikszo central wyposaona jest w filtr. W czasie
normalnej pracy filtry zapychaj si pyem tumic przepyw przez central. Aby zapobiec temu
zjawisku ukady odpylania wyposaa si w systemy odmuchu, ktre za pomoc spronego
powietrza strcaj py z filtrw. Obecna konfiguracja instalacji pneumatycznej central
odpylajcych przewiduje przedmuch pojedynczego filtra w zalenoci od urzdzenia, co 10s do
30s. Wybrane centrale zostay wyposaone w system odmuch, w ktrym okres pomidzy
poszczeglnymi strceniami pyu uzaleniony jest od rnicy cinie przed i za filtrem.
Efektywno pracy central odpylajcych mona poprawi w trzech obszarach:
Modyfikacja czasu odmuchu

W czasie wizji lokalnej zauwaono, e w wikszoci ukadach odmuch realizowany jest w
cyklach czasowych. Rozwizanie to w niektrych warunkach okazuje si pewniejsze ze wzgldw
eksploatacyjnych ni system pomiaru rnicy cinie. Dlatego w ocenie Audytora warto pozosta
przy czasowym sterowaniu impulsami odmuchu, przy dobranym dowiadczalnie czasie przerwy
(np. na podstawie czasu przerwy istniejcego ukadu odpylania ze sterowaniem od rnicy
cinie).
Na podstawie wizji lokalnej oraz informacji uzyskanych od pracownikw zakadu przyjto,

e system odpylania zuywa 30% spronego powietrza produkowanego w zakadzie. Oznacza to,
e centrale odpylajce stanowi najwikszy odbiornik spronego powietrza na terenie zakadu.
W poniszej tabeli przedstawiono czas oraz sposb sterowania czstotliwoci odmuchw
w wybranych filtrocyklonach.
Tab. 40. Zestawienie wybranych aspiratorw pracujcych w zakadzie XXXX

Aspirator
Czas odmuchu [s]
Sposb
(oznaczenie
sterowania nastawiony rzeczywisty
filtrocyklonu)
Proponowany
czas odmuchu
[s]
FC3
czasowy
30
60
FC4
czasowy
10
20
FC5
cinieniowy
FC6
czasowy
12
24
FC7
czasowy
25
50
FC11
czasowy
20
40
Pow. 2 min
Najdusze czasy odmuchu maj ukady sterowane na podstawie rnicy cinie (delta P).
Ciekawym porwnaniem s dwa aspiratory zainstalowane na 11 i 12 pitrze budynku elewatora
(FC4 i FC5) pracujce w identycznych instalacjach. W jednym zastosowano czasowe, a w drugim
cinieniowe (delta P) sterowanie odmuchem. W ukadzie ze sterowaniem czasowy zadano krtk
przerw pomidzy poszczeglnymi cyklami (10s) natomiast ukad cinieniowy wyzwala odmuch
w znacznie duych odstpach czasu. Dowiadczenie Audytora pokazuje, e dwukrotne
wyduenie czasu pomidzy cyklami odmuchu zazwyczaj nie powoduje nieprawidowoci
w funkcjonowaniu urzdzenia, w ktrym odmuch jest wyzwalany czasowo, a czas cyklu jest
ustawiony fabrycznie. Zaleca si dowiadczalne zwikszenie czasu przerw pomidzy cyklami.
W pierwszym
kroku
naley
czas
zwikszy
dwukrotnie
przeprowadzi
obserwacj
prawidowoci pracy. Jeeli nie wystpi zakcenia proces zwikszania czasu przerwy naley
kontynuowa do poziomu czasw uzyskiwanego w cinieniowych sterowaniach odmuchem.
Objawem nadmiernego zapchania filtrw bdzie spadek mocy pobieranej przez napd wentylatora
danego ukadu odpylania. Zaleca si nadzorowanie tego parametru za pomoc miernika cgowego.
Zwikszajc dwukrotnie czas pomidzy kolejnymi przedmuchami filtrw wymienionych w
Tab. 40 ze sterowaniem czasowym przyniesie rednioroczne oszczdnoci 354 181 m3
spronego powietrza, co przekada si na 24,4 tys. z.
Zastosowanie dysz na otwory uwalniajce powietrze

Cho nie byo moliwoci fizycznego rozebrania centrali odpylajcej, to po iloci
zuywanego powietrza oraz haasie jaki wywouje proces odmuchu mona z duym
prawdopodobiestwem stwierdzi, e otwory uwalniajce sprone powietrze (Rys. 44) nie s
wyposaone w dysze, ktre ksztatuj strumie. Dysza ksztatujc strumie powietrza redukuje
jego przepyw przy zachowaniu tej samej siy odmuchu. Producent dysz zapewnia redukcje
zuycia spronego powietrza co najmniej o 30%. Zakadajc e 30% spronego powietrza
o cinieniu 6 bar wytwarzanego w zakadzie zuywane jest przez ukady odpylania moliwe
do uzyskania oszczdnoci ksztatuj si na poziomie 26,239 MWh, co przekada si na 8,6
tys. z. Budet na zastosowanie dysz to 41,8 tys. z. Dokadne wyznaczenie oszczdnoci oraz
kosztw modernizacji wynikajcych z zastosowania dysz bdzie moliwe po przeprowadzeniu
pomiarw przepywu, okreleniu czasu cyklu czy te samej iloci zastosowanych dysz dla kadego
ukadu odpylania.
Rys. 44. Prawdopodobny sposb uwalniania powietrza do filtrw
Firma Silvent bezpatnie udostpnia swoje produkty do testw. Moliwe jest wyposaenie
wybranej centrali w dysze i ocen w warunkach produkcyjnych prawidowoci i efektywnoci ich
pracy.
Rys. 45. Przykadowa dysza odmuchowa firmy Silvernt
rdo: www.silvent.com
Oprcz redukcji poboru spronego powietrza dysze w znacznym stopniu ograniczaj haas
wynikajcy z przepywu powietrza pod cinieniem. Zwiksza to komfort pracy w pobliu
urzdze. Ze wzgldu na wysokie nakady zaleca si w pierwszej kolejnoci wyregulowanie
czasw przerw pomidzy kolejnymi odmuchami w centralach i ponowne rozwaenie
zastosowania dysz.
Zastosowanie przemiennikw czstotliwoci do napdw wentylatorw

Po przeprowadzeniu wizji lokalnej stwierdzono, e regulacja przepywu powietrza
wentylatorw ukadw odpylania odbywa si przy pomocy klap dawicych. W czasie regulacji
metod dawieniow, ktra jest obecnie stosowana do zmiany przepywu powietrza w ukadzie,
przymknicie przepustnicy dawicej powoduje zmian charakterystyki rurocigu z krzywej S1 na
krzyw S2 (Rys. 47), w skutek czego punkt pracy ukadu zmienia si z punktu A1 na punkt B1.
Jest to najprostszy sposb regulacji, ale mao efektywny, ze wzgldu na to, e dochodzi do
niewielkiego zmniejszenia poboru energii przez wentylator w porwnaniu do zapotrzebowania dla
znamionowego punktu pracy. Najlepszym sposobem regulacji wydajnoci wentylatorw jest
zmiana charakterystyki wentylatora w wyniku zmiany jego prdkoci obrotowej, w ktrej
zmniejszenie prdkoci wirnika z 1 do 2 i 3 skutkuje przesuniciem punktw pracy do
A2 i A3.
Rys. 46. Regulacja wydajnoci wentylatora poprzez zastosowanie klapy dawicej
Porwnujc pod wzgldem ekonomicznym obie metody korzystniej wypada metoda

regulacji prdkoci obrotow wirnika, poniewa umoliwia ona, prawie w caym zakresie
wydajnoci wentylatora, osignicie sprawnoci bliskiej wartoci znamionowej. Wykorzystanie
przemiennika czstotliwoci umoliwi prac silnika z wysok sprawnoci, oraz zmniejszenie
zuycia energii elektrycznej.
Rys. 47. Regulacja wydajnoci wentylatora metod dawienia przepywu i metod regulacji
prdkoci obrotowej wirnika
Praca wentylatorw przy duym stopniu dawienia powoduje, e osigaj one nisk
sprawno. Zmniejszenie przepywu powietrza do wymaganego w rurocigu mona osign
poprzez redukcj prdkoci obrotowej. Przy regulacji prdkoci obrotowej wentylatora parametry
ukadu mona wyznaczy wedug zalenoci:
= d
d
gdzie:
Q zakadany przepyw,
Q przepyw znamionowy,
n wynikowa prdko obrotowa napdu przy zakadanym przepywie Q,
n znamionowa prdko obrotowa napdu.
Przy
zachowaniu
staej
wartoci
strumienia
przepywu
powietrza
regulacja
czstotliwociowa umoliwia redukcj mocy pobieranej przez silnik, ktrej warto mona
wyznaczy na podstawie wzoru:
= d
d
gdzie:
P moc przy prdkoci odpowiadajcej zakadanemu przepywowi,
P moc przy prdkoci znamionowej.
Oblicze dokonano na podstawie wykonanych pomiarw mocy czynnej pobieranej przez
napdy. Potencjalne oszczdnoci wynikajce z zastosowania przemiennikw czstotliwoci
w napdach wentylatorw ukadw odpylania przedstawiono w tabeli poniej. Naley jednak
pamita, e s to przyblione oszczdnoci. Dokadne wyznaczenie oszczdnoci bdzie moliwe
po przeprowadzeniu pomiarw przepywu powietrza oraz poboru mocy elektrycznej przy otwartej
klapie.
Tab. 41. Potencjalne oszczdnoci wynikajce z zastosowania przemiennikw czstotliwoci

w napdach wentylatorw ukadw odpylania
Moc
znamionow
Wentylator
a napdu
[kW]
Zuycie
energii
teraz
[MWh]
Zuycie
Koszty
energii po Oszczdno Oszczdno
moderniza
moderniza ci [MWh]
ci [z]
cji [z]
cji [MWh]
SPBT
[miesice]
V1
30,0
20,122
5,610
14,512
4 781,24
9 963,10
25
V3
37,0
50,211
13,999
36,212
11 931,01
11 993,10
12
V5
18,5
5,740
1,600
4,140
1 363,90
7 423,10
65
V6
11,0
8,308
2,316
5,992
1 974,10
5 213,10
32
V7
11,0
25,701
7,165
18,536
6 107,00
5 213,10
10
Moc
znamionow
Wentylator
a napdu
[kW]
Zuycie
energii
teraz
[MWh]
Zuycie
Koszty
energii po Oszczdno Oszczdno
moderniza
moderniza ci [MWh]
ci [z]
cji [z]
cji [MWh]
SPBT
[miesice]
V9
18,5
18,629
5,194
13,435
4 426,60
7 423,10
20
V10
18,5
22,737
6,339
16,398
5 402,71
7 423,10
16
V11
18,5
5,811
1,620
4,191
1 380,79
7 423,10
65
V12
18,5
34,482
9,613
24,868
8 193,45
7 423,10
11
V13
18,5
27,490
7,664
19,825
6 532,01
7 423,10
14
V15
15,0
11,213
3,126
8,086
2 664,28
6 473,10
29
V16
15,0
4,074
1,136
2,938
968,12
6 473,10
80
V17
22,0
20,728
5,779
14,949
4 925,24
8 663,10
21
V18
22,0
32,202
8,978
23,224
7 651,75
8 663,10
14
V19
20,0
24,921
6,948
17,973
5 921,66
8 663,10
18
Suma
312,367
87,088
225,279
74 223,87
115 856,50
19
W kosztach modernizacje uwzgldniono cen zakupu i montau ukadw sterowania

napdami oraz zakup kabli ekranowanych.
5. Polityka energetyczna przedsibiorstwa

Najwysze kierownictwo zakadu XXXX zobowizuje si wdroy i utrzymywa Polityk
energetyczn przedsibiorstwa opart na kontynuowaniu dotychczasowych dziaa w obszarze
produkcji celem zapewnienia efektywnego wykorzystania energii. Bezpieczestwo energetyczne
firmy opiera si bdzie na planowanych remontach, modernizacjach oraz na rozbudowie obecnej
infrastruktury. Ponadto przedsibiorstwo bdzie przeprowadza planowane kampanie i szkolenia
informacyjne dla pracownikw dotyczce efektywnego wykorzystywania energii. Nowa polityka
energetyczna firmy wpisuje sobie jako nadrzdny cel dbao o rodowisko naturalne i rozsdne
gospodarowanie energi.
Wysoka efektywno energetyczna przedsibiorstwa realizowana jest poprzez nastpujce
elementy:
identyfikacj i nadzr nad obszarami znaczcego zuycia energii,
waciwe wykorzystanie energii elektrycznej i cieplnej w procesie produkcyjnym,
stae monitorowanie wykorzystania nonikw energii,
zapewnienie niezbdnych zasobw finansowych i organizacyjnych dla osigania celw
i realizacji zada energetycznych,
stosowania kryteriw wydajnoci energetycznej przy projektowaniu i rozwijaniu nowych
projektw oraz w procesie zakupowym produktw i usug,
inwestowanie w rozwj technologii, pozwalajcych zwikszy konkurencyjno firmy.
W celu ograniczenia energochonnoci procesw produkcyjnych, przedsibiorstwo obliguje
si do wdroenia inwestycji polegajcej na zmianie systemu sterowania urzdzeniami spronego
powietrza, wprowadzeniu systemu sterowania wydajnoci wentylatorw w aspiratorach oraz
wymianie owietlenia w cigach komunikacyjnych oraz pomieszczeniach sterowni. Modernizacje
te przyczyni si do ograniczenia zuycia energii, a w zwizku z tym do obnienia emisji CO2, co
spowoduje popraw rodowiska naturalnego.
Poniej
zostaa
zaprezentowana
najkorzystniejsza
zdaniem
wprowadzania dziaa proefektywnociowych dla zakadu XXXX
Audytora
kolejno
Tab. 42. Podsumowanie wszystkich wykazanych w audycie dziaa w ujciu harmonogramu

wdroenia
Lp.
Dziaanie
Oszczdno
energii
[MWh]
Oszczdno
Oszczdnoci
energii
[z]
[toe]
Koszty
[z]
Zysk
z biaego
certyfikatu*
[z]
ETAP I
1.
Modyfikacja chodzenia
adiabatycznego
powietrza w kiekowni
607,726
156,765
200 233,56
434 434,35
145 791,53
2.
Likwidacja usterki
sprarki powietrza
GA22
63,753
16,445
21 005,34
100,00
15 294,14
3.
Zabudowa falownika w
sprarce GA45+
74,904
19,322
24 679,37
15 000,00
17 969,23
4.
Wymiana wybranych
opraw owietleniowych
44,100
11,376
14 530,07
22 720,00
10 579,45
5.
Modyfikacja czasu
odmuchu w wybranych
ukadach odpylania
36,835
9,502
12 136,40
100,00
6.
Zastosowanie
przemiennikw
czstotliwoci do
napdw wentylatorw
ukadw odpylania
225,279
58,112
74 224,92
115 856,50
54 043,72
29 339,94
127 050,00
19 085,49
900,47
4 000,00
ETAP II
7.
Odzysk ciepa ze spalin

kotw
216,974
20,522
ETAP III
5.
Zabudowa softstartw
do silnikw
napdzajcych
wentylatory zamaczalni
2,733
0,705
*930 z/toe, wymg minimalny 10 toe.

Poniej zosta przedstawiona tabela przedstawiajca wpyw poszczeglnych dziaa

sucych poprawie efektywnoci energetycznej przedsibiorstwa na zmian wskanika bazowego.
Tab. 43. Zestawienie wpywu dziaa sucych poprawie efektywnoci energetycznej na zmian
wskanikw bazowych
Dziaanie
Wskanik
Gaz ziemny wskanik bazowy przed modernizacj
50,11 [m3/Mg]
Odzysk ciepa ze spalin kotw CO
0,187 [m3/Mg]
Gaz ziemny wskanik bazowy po modernizacji
49,92 [m3/Mg]
Energia elektryczna wskanik bazowy przed

modernizacj
0,105 [MWh/Mg]
Modyfikacja chodzenia adiabatycznego powietrza w kiekowni
0,006 [MWh/Mg]
Likwidacja usterki sprarki powietrza GA22
0,001 [MWh/Mg]
Zabudowa falownika w sprarce GA45+
0,001 [MWh/Mg]
Wymiana wybranych opraw owietleniowych
<0,001 [MWh/Mg]
Zabudowa softstartw do silnikw napdzajcych wentylatory

zamaczalni
<0,001 [MWh/Mg]
Modyfikacja czasu odmuchu w wybranych ukadach odpylania
<0,001 [MWh/Mg]
Zastosowanie przemiennikw czstotliwoci do napdw

wentylatorw ukadw odpylania
0,002 [MWh/Mg]
Energia elektryczna wskanik bazowy po

modernizacjach
0,095 [MWh/Mg]
Wdroenie wszystkich powyszych dziaa przyczyni si do obnienia energochonnoci

przedsibiorstwa o 0,010 MWh/Mg w zakresie energii elektrycznej, czyli o 9,6% oraz przyczyni
si do obnienia energochonnoci przedsibiorstwa o 0,187 m3/Mg w zakresie ciepa, czyli
o 0,37%.
6. Podsumowanie
W wyniku przeprowadzonego audytu energetycznego przedsibiorstwa zaproponowano
zmiany techniczne i formalne przyczyniajce si do obnienia kosztw oraz zuycia energii.
Zestawienie zmian zaprezentowano w tabelach poniej. Wartoci oszczdnoci odniesiono do
kosztw i zuycia energii za okres stycze 2015 grudzie 2015.
Poniej w formie tabelarycznej zostao przedstawione zestawienie oszczdnoci, ktre
maj wkad w obnieniu energochonnoci audytowanego zakadu.
Wariant 1 Brak wdroenia inwestycji w agregat kogeneracyjny wsppracujcy

z pomp ciepa
Tab. 44. Podsumowanie proponowanych dziaa oraz moliwe do uzyskania oszczdnoci

Redukcja zuycia
energii
[MWh]
Dziaanie
Oszczdnoci
[z/rok]
Koszty
wdroenia
[z]
Okres
zwrotu
[miesic]
Audyt energetyczny rde energii elektrycznej, ciepa i chodu

Odzysk ciepa ze spalin kotw
216,974
0,37% zuycia ciepa
29 339,94
127 050,00
52
adiabatycznego powietrza w kiekowni
607,726
5,52% zuycia en. elektr
200 233,56
434 434,35
26
Audyt elektroenergetyczny budynkw i sieci

Likwidacja usterki sprarki powietrza
GA22
63,753
21 005,34
100,00
Zabudowa falownika w sprarce

GA45+
74,904
24 679,37
15 000,00
Wymiana wybranych opraw

owietleniowych
44,100
14 530,07
22 720,00
19
Zabudowa softstartw do silnikw

napdzajcych wentylatory
zamaczalni
2,733
900,47
4 000,00
53
Audyt energetyczny procesw technologicznych

Modyfikacja czasu odmuchu w
wybranych ukadach odpylania
36,835
12 136,40
100,00
Zastosowanie przemiennikw
czstotliwoci do napdw
225,279
74 224,92
115 856,50
19
Wprowadzajc wszystkie zaproponowane dziaania mona osign oszczdnoci

w wysokoci 377,1 tys. z, co stanowi 3,3% cakowitych kosztw energii elektrycznej i gazu,
ktre wyniosy 11 mln 508,6 tys. z. Szacunkowy koszt wdroenia wszystkich

zaproponowanych dziaa wyniesie 719,3 tys. z.
W poszczeglnych obszarach oszacowano rwnie nakady inwestycyjne na wprowadzenie
zmian, efekt energetyczny w postaci zmiany kosztw eksploatacji instalacji oraz efekt ekologiczny
zwizany z redukcj zuycia paliw pierwotnych. Dla wszystkich proponowanych dziaa
wyliczono podstawowe wskaniki finansowe oraz ekologiczne. Wyniki przedstawione w poniszej
tabeli zostay obliczone dla okresu 10 lat. Wartoci NPV wyznaczono dla stopy dyskonta na
poziomie 7%, natomiast DGC wyznaczono dla stopy dyskontowej 8%.
Tab. 45. Podsumowanie wszystkich wykazanych w audycie dziaa w ujciu wskanikw

finansowych proponowanych inwestycji oraz wspczynnika efektu ekologicznego DGC
Lp.
Dziaanie
EEN
[GWh]
KI0
[z]
KE1..KE10
[z]
EE1
[tCO2]
NPV
[z]
IRR
[%]
DGC
[z/tCO2]
SPBT
[lata]

kotw
0,217
127 050,00
29 339,94
43,601
79 021,48
19,06
-238,66
4,33
adiabatycznego powietrza
w kiekowni
0,608
434 434,35
200 233,56
540,876
971 922,40
44,97
-250,50
2,17
Likwidacja usterki
sprarki powietrza GA22
0,064
100,00
21 005,34
56,740
147 432,71
21 005,34
-369,94
0,00
sprarce GA45+
0,075
15 000,00
24 679,37
66,665
158 337,57
164,52
-336,67
0,61
Wymiana wybranych
0,044
22 720,00
14 530,07
39,249
79 333,12
63,48
-283,93
1,56
Zabudowa softstartw do
silnikw napdzajcych
0,003
4 000,00
900,47
2,432
2 324,52
18,33
-125,13
4,44
Modyfikacja czasu
odmuchu w wybranych
ukadach odpylania
0,037
100,00
12 136,40
32,783
85 140,97
12 136,40
-369,75
0,01
Zastosowanie
przemiennikw
wentylatorw ukadw
odpylania
0,225
115 856,50
74 224,92
200,498
405 468,31
63,60
-284,09
1,56
1,272
719 260,85
377 050,07
982,845
1 928 981,07
51,60
-2 258,66
1,91
Podsumowanie
Poniej zostao przedstawione zapotrzebowanie na energi na granicy bilansowej

audytowanego zakadu.
Media
energetyczne
Zuycie
[MWh]
Emisja [tCO2]
Energia
elektryczna
11 006,662
9 795,929
Ciepo
58 289,693
11 713,430
Razem
69 296,355
21 509,360
Emisja na
jednostk energii
Po zamianach
Tab. 46. Parametry zwizane z zapotrzebowaniem na energi na granicy bilansowej zakadu

Zuycie
[MWh]
Emisja [tCO2]
9 951,332
8 856,685
58 072,719
11 669,829
68 024,051
20 526,515
0,310 [tCO2/MWh]
0,302 [tCO2/MWh]
Kolejna tabela przedstawia wpyw dziaa sucych poprawie efektywnoci energetycznej

przedsibiorstwa na zmian wskanikw bazowych.
wskanikw bazowych
Dziaanie
Wskanik
50,11 [m3/Mg]
0,187 [m3/Mg]
49,92 [m3/Mg]

modernizacj
0,105 [MWh/Mg]
0,006 [MWh/Mg]
0,001 [MWh/Mg]
0,001 [MWh/Mg]
<0,001 [MWh/Mg]
Zabudowa softstartw do silnikw napdzajcy wentylatory

zamaczalni
<0,001 [MWh/Mg]
<0,001 [MWh/Mg]

0,002 [MWh/Mg]

modernizacjach
0,095 [MWh/Mg]
Wariant 2 Wdroenie inwestycji w agregat kogeneracyjny wsppracujcy z pomp

ciepa
Tab. 48. Podsumowanie proponowanych dziaa oraz moliwe do uzyskania oszczdnoci

Redukcja zuycia
energii
[MWh]
Dziaanie
Oszczdnoci
[z/rok]
Koszty
wdroenia
[z]
Okres
zwrotu
[miesic]
Audyt energetyczny rde energii elektrycznej, ciepa i chodu

Odzysk ciepa ze spalin kotw
216,974
0,37% zuycia ciepa
23 862,79
127 050,00
64
adiabatycznego powietrza w
kiekowni
607,726
168 005,85
434 434,35
31
Zastosowanie ukadu
kogeneracyjnego z pompami ciepa
w suszarni
5 923 423,40
15 500 000,00
31
Audyt elektroenergetyczny budynkw i sieci

Likwidacja usterki sprarki
powietrza GA22
63,753
17 624,52
100,00
Zabudowa falownika w sprarce

GA45+
74,904
20 707,21
15 000,00
Wymiana wybranych opraw

owietleniowych
44,100
12 191,45
22 720,00
22
Zabudowa softstartw do silnikw

napdzajcych wentylatory
zamaczalni
2,733
755,54
4 000,00
64
Audyt energetyczny procesw technologicznych

Modyfikacja czasu odmuchu w
wybranych ukadach odpylania
36,835
10 183,04
100,00
0,33
Zastosowanie przemiennikw
225,279
62 278,38
115 856,50
2,05
Wprowadzajc wszystkie zaproponowane dziaania mona osign oszczdnoci

w wysokoci 6 mln 239,0 tys. z, co stanowi 54,21% cakowitych kosztw energii elektrycznej
i gazu, ktre wyniosy 11 mln 508,6 tys. z. Szacunkowy koszt wdroenia wszystkich
zaproponowanych dziaa wyniesie 16 mln 219,3 tys. z.
W poszczeglnych obszarach oszacowano rwnie nakady inwestycyjne na wprowadzenie
zmian, efekt energetyczny w postaci zmiany kosztw eksploatacji instalacji oraz efekt ekologiczny
zwizany z redukcj zuycia paliw pierwotnych. Dla wszystkich proponowanych dziaa
wyliczono podstawowe wskaniki finansowe oraz ekologiczne. Wyniki przedstawione w poniszej
tabeli zostay obliczone dla okresu 10 lat. Wartoci NPV wyznaczono dla stopy dyskonta na
poziomie 7%, natomiast DGC wyznaczono dla stopy dyskontowej 8%.

finansowych proponowanych inwestycji oraz wspczynnika efektu ekologicznego DGC
Lp.
Dziaanie
EEN
[GWh]
KI0
[z]
KE1..KE10
[z]
EE1
[tCO2]
NPV
[z]
IRR
[%]
DGC
[z/tCO2]
SPBT
[lata]

kotw
0,217
127 050,00
23 862,79
43,601
40 552,24
13,48
-113,04
5,32
adiabatycznego powietrza
w kiekowni
0,608
434 434,35
168 005,85
540,876
745 568,46
37,01
-190,92
2,59
Zastosowanie ukadu
kogeneracyjnego z
pompami ciepa w suszarni
0,000
15 500 000,00
43,78
-359,14
2,58
Likwidacja usterki
sprarki powietrza GA22
0,064
100,00
17 624,52
56,740
123 687,23
17 624,52
-310,36
0,01
sprarce GA45+
0,075
15 000,00
20 707,21
66,665
130 438,78
138,02
-277,09
0,72
Wymiana wybranych
0,044
22 720,00
12 191,45
39,249
62 907,61
52,89
-224,35
1,86
Zabudowa softstartw do
silnikw napdzajcych
0,003
4 000,00
755,54
2,432
1 306,58
13,62
-65,54
5,29
Modyfikacja czasu
odmuchu w wybranych
ukadach odpylania
0,037
100,00
10 183,04
32,783
71 421,38
10 183,04
-310,16
0,01
Zastosowanie
przemiennikw
wentylatorw ukadw
odpylania
0,225
115 856,50
62 278,38
200,498
321 560,78
52,99
-224,50
1,86
1,272
16 219 260,85
58,52
-2 075,10
1,69
Podsumowanie
5 923 423,40 11 347,786 29 232 852,87
6 239 032,18 12 330,631 30 730 295,92
Poniej zostao przedstawione zapotrzebowanie na energi na granicy bilansowej

audytowanego zakadu.
Tab. 50. Parametry zwizane z zapotrzebowaniem na energi na granicy bilansowej zakadu

Zuycie
[MWh]
Emisja [tCO2]
Zuycie
[MWh]
Emisja [tCO2]
Energia
elektryczna z sieci
11 006,662
9 795,929
Ciepo obecny
sposb
wytwarzania
58 289,693
11 713,430
21 631,903
4 346,974
Energia
elektryczna z
kogeneracji
18 648,842
7 454,051
Razem
69 296,355
21 509,360
40 280,745
11 801,025
Emisja na
jednostk energii
Po zamianach
Media
energetyczne
0,310 [tCO2/MWh]
0,293 [tCO2/MWh]
Kolejna tabela przedstawia wpyw dziaa sucych poprawie efektywnoci energetycznej

przedsibiorstwa na zmian wskanikw bazowych.
wskanikw bazowych
Dziaanie
Wskanik
50,11 [m3/Mg]
0,187 [m3/Mg]
49,92 [m3/Mg]

modernizacj
0,105 [MWh/Mg]
0,006 [MWh/Mg]
0,001 [MWh/Mg]
0,001 [MWh/Mg]
<0,001 [MWh/Mg]
Zabudowa softstartw do silnikw napdzajcy wentylatory

zamaczalni
<0,001 [MWh/Mg]
<0,001 [MWh/Mg]

0,002 [MWh/Mg]

modernizacjach
0,095 [MWh/Mg]
Spis rysunkw:
Rys. 1. Napd przenonika kubekowego .......................................................................................... 7
Rys. 2. Napd wentylatora instalacji odpylania ................................................................................. 8
Rys. 3. Procentowe zestawienie bilansu elektrycznego zakadu XXXX ......................................... 20
Rys. 4. Produkcja energii cieplnej ................................................................................................... 23
Rys. 5. Cena 1 GJ wyprodukowanego ciepa w zalenoci od miesica ......................................... 24
Rys. 6. Wskanik zuycia gazu na ton produkcji sodu ................................................................. 26
Rys. 7. Kotownia ............................................................................................................................ 27
Rys. 8. Schemat dziaania ekonomizera .......................................................................................... 29
Rys. 9. Pogldowy schemat suszarni ............................................................................................... 30
Rys. 10. Wydajnoci palnikw podczas pojedynczego cyklu suszenia ........................................... 32
Rys. 11. Temperatury powietrza wieego przed i za wymiennikiem ............................................ 34
Rys. 12. Temperatury powietrza wilgotnego przed wymiennikiem ................................................ 35
Rys. 13. Sprawno temperaturowa wymiennika ............................................................................ 36
Rys. 14. Rnica entalpi na wymienniku szklanym dla powietrza wieego .................................. 37
Rys. 15. Rnica entalpii powietrza wilgotnego przed i za wymiennikiem oraz sprawno
cakowita .......................................................................................................................................... 38
Rys. 16. Temperatura gazw wilgotnych za wymiennikiem ........................................................... 39
Rys. 17. Moc elektryczna pobierana przez napdy wentylatorw suszarni .................................... 40
Rys. 18. Moc elektryczna pobierana przez napdy wentylatorw suszarni w czasie pojedynczego
cyklu................................................................................................................................................. 41
Rys. 19. Punkty pomiarowe do bilansu cieplnego suszarni ............................................................. 42
Rys. 20. Moc chodnicza generowana przez agregaty wody lodowej w miesicu maju ................. 45
Rys. 21. Moc chodnicza generowana przez agregaty wody lodowej w miesicu czerwcu ............ 45
Rys. 22. Moc chodnicza generowana przez agregaty wody lodowej w miesicu lipcu ................. 46
Rys. 23. Moc chodnicza generowana przez agregaty wody lodowej w miesicu sierpniu ............ 46
Rys. 24. Moc chodnicza generowana przez agregaty wody lodowej w miesicu wrzeniu........... 47
Rys. 25. Bilans energii chodniczej z uwzgldnieniem pompy ciepa ............................................. 48
Rys. 26. Temperatura powietrza po zraszaniu ................................................................................. 49
Rys. 27. Schemat ideowy pompy ciepa .......................................................................................... 51
Rys. 28. Schemat planowanej do wdroenia instalacji pomp ciepa z agregatem kogeneracyjnym 53
Rys. 29. Pobr mocy przez sprark GA22 ................................................................................... 58
Rys. 30. Obcienie sprarki GA45+............................................................................................. 59
Rys. 31. Nieszczelno na zaworze w pomieszczeniu na szczycie nowego elewatora ................... 60
Rys. 32. Nieszczelno przy przyczeniu wa do siownika w pomieszczeniu na szczycie
nowego elewatora ............................................................................................................................ 61
Rys. 33. Skala wspczynniku mwicego o opacalnoci remontu lub wymiany silnika .............. 64
Rys. 34. Charakterystyka sprawnoci od mocy silnikw 4-biegunowych dla poszczeglnych IE . 65
Rys. 35. Schemat procesu zamaczania ............................................................................................ 70
Rys. 36. Obcienie wentylatora na zamaczalniku nr 1 .................................................................. 71
Rys. 39. Schemat skrzyni ................................................................................................................. 75
Rys. 40. Obcienie wentylatora na poszczeglnych biegach w skrzyni nr 2 ................................. 77
Rys. 41. Obcienie wentylatora na skrzyni nr 2............................................................................. 79
Rys. 42. Obcienie wentylatora na skrzyni nr 4 na poszczeglnych biegach ................................ 82
Rys. 43. Obcienie wentylatora na skrzyni nr 4............................................................................. 83
Rys. 44. Prawdopodobny sposb uwalniania powietrza do filtrw ................................................. 92
Rys. 45. Przykadowa dysza odmuchowa firmy Silvernt ................................................................ 93
Rys. 46. Regulacja wydajnoci wentylatora poprzez zastosowanie klapy dawicej ...................... 94
Rys. 47. Regulacja wydajnoci wentylatora metod dawienia przepywu i metod regulacji
prdkoci obrotowej wirnika............................................................................................................ 94
Spis tabel:
Tab. 1. Bilans energii elektrycznej zakadu XXXX ........................................................................ 19
Tab. 2. Koszty energii elektrycznej w okresie od 01.01.2015 do 31.12.2015 ................................. 20
Tab. 3. Wskaniki zuycia energii na ton wyprodukowanego produktu dla poszczeglnych
miesicy ........................................................................................................................................... 21
Tab. 4. Zuycie gazu oraz produkcja energii cieplnej w 2015 roku ................................................ 22
Tab. 5. Analiza kosztw ciepa ........................................................................................................ 23
Tab. 6. Wskanik zuycia gazu na ton produkcji sodu ................................................................. 25
Tab. 7. Typy kotw gazowych........................................................................................................ 27
Tab. 8. Odzysk ciepa z kotw ........................................................................................................ 28
Tab. 9. Koszt ekonomizerw ........................................................................................................... 29
Tab. 10. Analiza podwyszenia temperatury powietrza pierwotnego do palnikw ........................ 33
Tab. 11. Bilans procesu suszenia ..................................................................................................... 43
Tab. 12. Oszczdnoci wynikajce z zastosowaniu nowego systemu zraszania ............................. 50
Tab. 13. Bilans zakadu z uwzgldnieniem pracy pompy ciepa w raz z kogeneracj .................... 55
Tab. 14. Parametry ekonomiczne inwestycji w pompy ciepa wsppracujce z kogeneracj........ 56
Tab. 15. Wykaz zainstalowanych sprarek .................................................................................... 57
Tab. 16. Roczne oszczdnoci wynikajce z przeprowadzonej modernizacji ................................. 60
Tab. 17. Potencjalne oszczdnoci wynikajce z modernizacji sytemu owietlenia ....................... 62
Tab. 18. Dane analizowanych napdw elektrycznych ................................................................... 67
Tab. 19. Potencjalne oszczdnoci wynikajce z wymiany silnikw na energooszczdne,
zainstalowanych w zakadzie ........................................................................................................... 67
Tab. 20. Ocena opacalnoci wymiany lub remontu silnika w przypadki awarii. ........................... 68
Tab. 21. Parametry zainstalowanych w zakadzie wentylatorw .................................................... 73
Tab. 22. Praca wentylatora z ziarnem i bez ziarna na zamaczalniku nr 2 ....................................... 74
Tab. 23. Bilans rozpywu powietrza w skrzyni nr 2 ........................................................................ 76
Tab. 24. Parametry wentylatora w skrzyni nr 2 w zalenoci od biegu........................................... 78
Tab. 25. Energochonno wentylatora skrzyni nr 2........................................................................ 79
Tab. 28. Parametry wentylatora na skrzyni nr 4 w zalenoci od biegu .......................................... 82
Tab. 29. Energochonno wentylatora skrzyni nr 4........................................................................ 83
Tab. 30. Dane znamionowe wentylatorw zainstalowanych w zakadzie ....................................... 84
Tab. 31. Parametry wentylatorw zainstalowanych w zamaczalni ................................................. 85
Tab. 32. Dane znamionowe proponowanych wentylatorw w zamaczalni ..................................... 86
Tab. 33. Koszty wymiany wentylatorw w zamaczalni .................................................................. 86
Tab. 34. Parametry wentylatorw zainstalowanych w kiekowni ................................................... 87
Tab. 35. Dane znamionowe proponowanych wentylatorw w kiekowni ....................................... 87
Tab. 36. Koszty wymiany wentylatorw w kiekowni .................................................................... 88
Tab. 37. Parametry wentylatorw zainstalowanych w suszarni ...................................................... 89
Tab. 38. Dane znamionowe proponowanych wentylatorw w suszarni .......................................... 89
Tab. 39. Koszty wymiany wentylatorw w suszarni ....................................................................... 90
Tab. 40. Zestawienie wybranych aspiratorw pracujcych w zakadzie XXXX ............................ 91
Tab. 41. Potencjalne oszczdnoci wynikajce z zastosowania przemiennikw czstotliwoci
w napdach wentylatorw ukadw odpylania ................................................................................ 95
Tab. 42. Podsumowanie wszystkich wykazanych w audycie dziaa w ujciu harmonogramu
wdroenia ......................................................................................................................................... 98
wskanikw bazowych .................................................................................................................... 99
Tab. 44. Podsumowanie proponowanych dziaa oraz moliwe do uzyskania oszczdnoci ....... 100

finansowych proponowanych inwestycji oraz wspczynnika efektu ekologicznego DGC ......... 101
Tab. 46. Parametry zwizane z zapotrzebowaniem na energi na granicy bilansowej zakadu .... 102
wskanikw bazowych .................................................................................................................. 102
Tab. 48. Podsumowanie proponowanych dziaa oraz moliwe do uzyskania oszczdnoci ....... 103
finansowych proponowanych inwestycji oraz wspczynnika efektu ekologicznego DGC ......... 104
Tab. 50. Parametry zwizane z zapotrzebowaniem na energi na granicy bilansowej zakadu .... 105
wskanikw bazowych .................................................................................................................. 105

EED Wzór PD

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

EED Wzór PD

Uploaded by

Copyright:

AUDYT

Realizowany w ramach projektu:

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 2 /stron 109

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 3 /stron 109

Umowa wiadczenia usug doradczych

Okres pomiaru: 28.04.2016 12.05.2016

Audyt efektywnoci energetycznej przedsibiorstwa

DB Energy Sp. z o.o.

mgr in. Anna Pasiak

mgr in. Waldemar Jakubowski

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 4 /stron 109

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 5 /stron 109

Bilans energetyczny i wybr wskanikw energochonnoci przedsibiorstwa ..................... 19

Wybr przedsiwzi sucych poprawie efektywnoci energetycznej................................. 27

Obszar rde ciepa i chodu ............................................................................................ 27

Bilans procesu suszenia ............................................................................................. 29

Zapotrzebowanie na chd w procesie kiekowania .................................................. 44

4.1.4. Ukad wytwarzania energii elektrycznej, ciepa i chodu w oparciu o kogeneracj i

Obszar elektroenergetyczny budynkw i sieci przesyowej ............................................. 57

Instalacja spronego powietrza ................................................................................ 57

Instalacja owietlenia ................................................................................................. 61

Napdy elektryczne .................................................................................................... 63

Obszar procesu technologicznego ..................................................................................... 70

Bilans procesu zamaczania ........................................................................................ 70

Bilans procesu kiekowania ....................................................................................... 74

Analiza efektywnoci wentylatorw procesowych .................................................... 84

Ukady odpylania ....................................................................................................... 90

Polityka energetyczna przedsibiorstwa .................................................................................. 97

Podsumowanie ....................................................................................................................... 100

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 6 /stron 109

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 7 /stron 109

Rys. 1. Napd przenonika kubekowego

rdo: opracowanie wasne.

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 8 /stron 109

Rys. 2. Napd wentylatora instalacji odpylania

rdo: opracowanie wasne.

Budynek zamaczalni i kiekowni

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 9 /stron 109

W okresie letnim powietrze dostarczane do skrzy wymaga schodzenia. Proces ten

Zasilanie zakadu w energi elektryczn

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 10 /stron 109

Zasilanie zakadu w ciepo

Zasilanie zakadu w sprone powietrze

umoliwiajcych ograniczenie energochonnoci produkcji oraz obnienia emisji CO2 do

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 11 /stron 109

Zmiana sposobu sterowania sprark powietrza (zabudowa falownika);

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 12 /stron 109

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 13 /stron 109

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 14 /stron 109

pomiar zuycia energii elektrycznej na gwnym przyczu, na poszczeglnych obwodach

Sprawozdanie z audytu energetycznego przedsibiorstwa dla XXXX

strona 15 /stron 109

Metodyka oblicze parametrw finansowych i ekologicznych proponowanych dziaa