LAKANDIWA (Pagbubukas)

Unang Lunes na tipanan kami'y di man nakarating

TAHANAN (Unang Tindig)

Ngayon nama'y handa kaming magbayad ng tuwa't aliw

Kayo na po ang bahalang sa ami'y magpaumanhin

Sinasabing ang tahanan ay ang pugad ng pamilya

Huli man daw at magaling ay maihahabol pa rin.

At sa pugad nagmumula ang sagradong pagsasama

Pagsasamang naaangkop sa gampaning itinakda

Sa di pa nakababatid, si Ralph Pulmano po ini

Sa balanang nakikinig, malugod na bumabati

Itinakda ng Maykapal sa dalawang mag-asawa.

Maganda po itong paksang tatadtarin ngayong gabi

Sa sangkalan ng katwiran ng makatang pogi't seksi

Gantimpala sa matimyas na pag-ibig ay ang anak

Anak na siyang tungkuling imulat sa tamang landas

Kay Ginoong Max Santiago, salamat po nang marami

Landas ay ang tamang asal, sandata sa isang bukas

Bukas na tanging magulang sa anak ay hinahangad.

Sa padala ninyong paksang ganito ang sinasabi:

Sa tahanan o eskwela, saan nga ba mag-aani

Unang gurong kagigisnan ng anak ay ang magulang

Ng higit na disiplina iyang batang lumalaki?

Magulang na walang sawang sa kanya ay aantabay

Aantabay sa lahat ng ikabubuti sa buhay

Alam ko pong kayo'y merong inyo-inyong kurukuro

Ngunit upang itong paksa'y lalo nating mapaghulo

Nitong anak na nagmula sa dugo nila at laman.

Salubungin na po natin ng palakpak na magulo

Ang dalawang magsasabong sa gitna ng entablado!

Sa matuwid na salita sa tahana'y nahihigit

Disiplina'y nakukuha ng anak ay nakakamit
Pagkat nandiyan sa tahanan ang higit na malasakit
Malasakit ng magulang sa anak ay magtutuwid.

TAHANAN (Pagpapakilala)
Tsaka ngayon ay may tutol gaya nitong kahidwaan
Sa bayan po ng Santa Fe, probinsiyang Nueva Viscaya
Lahat ng makahidwa ko, sa rima ay puro tumba

Para bagang hindi siya sa kamusmusan nagdaan

Hindi ba ang disiplina sa anak ay halos alam

Hindi ako nagyayabang sa katuos kong makata

Umatras na kung kaylangan hangga't mayrong panahon pa.

Bago pa ito pumasok sa alin mang paaralan?

Sa tahanan nag-uugat ang dakilang pagmamahal

LAKANDIWA

Disiplina'y nahihigit na dito'y natututunan

Maliwanag ang panig kong sa paksa'y ipaglalaban

Yan si Elvie Espiritu, ang Reyna ng Balagtasan

Ngayon naman ay ang Hari ang sya nating pakikinggan

Elvie Espiritu po sa lahat ay nagpupugay.

Di lang Hari sa pagbikas, Hari din ng kapogihan

Kaya lang po, Haring sunog si Gonie po'y palakpakan!

PAARALAN
Kung ang laban po ay wrestling, ako'y dapat nang umatras
Ngunit ito'y paligsahan ng may talino at utak

PAARALAN (Unang Tindig)

Ang karunungan ay lunas sa sakit na kamangmangan

Tinatanggap ko ang hamon sa panig na ilalahad

Ang higit na disiplina sa paaralan nagbubuhat.

Ang talino ay hagdanan sa tugatog ng tagumpay

Disiplina ay sandata sa tatahakin mong buhay
Paarala'y institusyon sa ganiyang kaalaman.

Tubong Concepcion, Tarlac po akong hamak na lingkod nyo

Nagpupugay sa balana nang taos sa aking puso
Sa banta ng paraluman ako anya'y igugupo

Sa tahanan ay di sapat ang dapat na matutunan

Ng anak na hinuhutok sa disiplinang kailangan

Sagot ko'y subukan pamu ban kanita din mabalu.

Lalo't magulang ng bata kapwa mayrong hanapbuhay

Ang panahon ng pag-ugit sa anak ay sadyang kulang.

LAKANDIWA

Sa tahana'y mawiwikang una yaong kaalaman

Subukan pamu ewan ko, ya'y di ko naintindihan

Kahit wala si Babalu, tuloy pa rin itong laban

Pagkat dito'y ama't ina sa anak ang nangangaral

Halaga ng pagtuturo ng guro sa paaralan

Para kayo'y di mainip, atin na pong umpisahan

Si Elvie ang unang tindig, muli'y ating palakpakan.

Ay ginto rin pagkat ito ay propesyong sinumpaan.

Kung ang ina nitong bata'y tsismosa at bungangera

At halimbawang ang ama ay batugan at pabaya

Sa tahanan bang nabanggit, anong uring disiplina

Na siya'y mana sa ama, dili kaya ay sa ina

Ibig ko ditong tukuyin, ang anak ay mapanggaya

Ng anak ay mapupulot, ng anak ay nakukuha.

Magulang kung matapobre, anak nila ay kaisa.

Nagtatanong lang po ako, hindi ako nang-aasar

Iyan nama'y nagaganap sa iba pong pamamahay

Unawain lang po ako, ito'y hindi pandudusta

Kapag galit ang magulang, sa anak ay nawiwika

Di gaya sa paaralan, guro'y mahirap magkulang

Pagka't iya'y katungkulan na kanilang gagampanan.

Na kesyo ikaw ay ganyan, di nag-aral palibhasa

Sa ibig ko pong tukuyin ay kayo na ang magkusa.

TAHANAN (Ikatlong Tindig)

LAKANDIWA
Kung baga po sa sinaing ay malapit nang kumulo
Sa apoy ng pagtatalo itong paksang niluluto
Ako muna ay tatabi upang ako'y di mapaso
At mamaya magbabalik kapag handa nang maghango.

Ang diwa ng pagtatalo wari ko ba'y nilalabo

Ng kahidwang kutis-sanggol, yaong sanggol na ewan ko
Sa sarili niyang tahanan, hindi ba niya napipiho
Kung anong uring paghutok sa anak ang inaako.
Mas maigi pa sa anak kung aktwal na makikita

TAHANAN (Ikalawang Tindig)

Yaong mga halimbawa sa magandang disiplina

Sa tahanan ang magulang, sila'y mga halimbawa

Tila ko ba napapansing kahidwa ko'y isang bulag

Bulag pagkat nalilihis sa tunay na nagaganap

Doon naman sa paaralan, iyan ba ay magagawa?

Mali na isang bahagdan ng magulang ay nasulyap

Siyam na pu't siyam na mabuti, itatangging agad-agad.
Mas maluwag ang panahon ng anak ay ilalagi
Sa tahanan na kapiling ang sa kanya'y nagtatangi
Matuwid na bunga nito'y doon higit nangyayari

Katulad ng pagsisilbi, paggalang, pagpipitagan

Sa magulang at kapatid at sa kapwa mo nilalang
Pagkilos at pangungusap, kaayusan ng katawan
Kalinisan ng ugali, pagpupuri sa Maykapal.

Ang aktwal na halimbawa sa disiplinang nasabi.

PAARALAN (Ikatlong Tindig)

Pakiusap sa kahidwang Amasona ng Viscaya

Ang silid ng paaralan ay silid ng karunungan

At sa compound ng eskwela, pag-aaral, lipaw-lipaw

Wala sanang personalan, magbitiw man ng kataga

Bakit yaong kutis-sanggol wari ba niyang dinudusta?

Ang impluwensiya sa ibang kamag-aral ay di alam

Di lahat ay nakikita ng guro ay matugaygay.
Hindi na dapat pagtakhan pagkat ito'y nagaganap
Anak ay nababarkada sa kaeskwelang di tapat
Hindi tapat sa dahilang sa kanya ay magsasadlak

Ako nama'y di sinabing mistula siyang boksingera.

Nalimot na din po yata ng makatang kasalungat
Na sa eskwela'y may subject na good manners and right
conduct
Paaralan ay tahanan ang siyang nakakatulad

Sa ugaling di mainam, sa kabutiha'y baligtad.

Guro ang mga magulang, estudyante'y mga anak.

PAARALAN (Ikalawang Tindig)

Kaibahang nahihigit na doon sa paaralan

Mga guro'y walang pagod ilingkod ang kakayahan

Sarili ko'y pinipilit sa dilag ay maniwala

Ngunit loob ko ay tutol, tinuran nya'y hindi tama
Pag sinabing mag-aaral, may takot nang bumabadha
Na labagin ang tuntuning umiiral sa eskwela.
Sabihin na nating higit ang panahon sa tahanan
Na ilalagi ng anak kaysa doon sa paaralan
Diyan ka magtataka at sadya pang hahangaan
Ang disiplina ay higit sa eskwela nalalaman.
Banggitin din na malimit sa kapintasan ng bata

Hindi paris sa tahanan, ang magulang magkaminsan

Nawawalan ng panahong ang anak ay paglingkuran.

TAHANAN
Pati pala ang matuwid ng kalaban ay ulikba
Dahil kaya siya'y bagabag ng maling paniniwala
Magulang ang hinahangad, ang anak ay mapagpala
Dugo'y higit na matimbang, iyan ba'y maitatatwa?

Halaga ng disiplinang nababatid sa tahanan

TAHANAN

Ay hindi lamang magkano, hindi kayang matawaran

Pagkat dito'y obligasyon ang sabi mong katungkulan

Bulastog na paniwala!

At iyan namang katungkulan laan doon sa suwelduhan.

PAARALAN

PAARALAN
Ayon lang yan sa akala!

Ang dilag ba'y nagtataka o siya ay nagtatanong?

Akin na ring lilinawin nang hindi siya nagmamaktol
Mga guro ay suwelduhan sa serbisyo ang katugon
Pagkat sila'y gumagaganap sa tinapos na propesyon.

LAKANDIWA

Ako, ikaw, kahit sila, na may anak na iniwan,

Akala ko'y biru-biro ang labanan ng dalawa

Kung nahuli pala ako'y baka merong nadisgrasya

Ang obligasyong mangaral sa anak di maibigay

Dahil tayo'y nasa dayo, di kapiling sa tahanan

Magkamayan muna kayo't ang hinaho'y ibalik na

Kababayang minamahal, palakpakan natin sila!

Sa 'ting mga pagkukulang, nagpupuno'y paaralan.

Si Elvie po ang may sabing sa bahay mas nakakamit
TAHANAN

Ng bata ang disiplina, pagkat dahil sa pag-ibig,

Ang magulang sa anak nya ay lubos ang malasakit,
Laging handang umantabay at masuyong nagtutuwid.

Kahit isa ang dumayo sa dalawang mag-asawa

Mayron pa ring magsisilbi sa tahana'y magpapala
Kakayahan ng iniwang kapilas ba'y bale wala

Ani Gonie, disiplina'y bahagi ng kaalaman

Na higit na nakukuha ng bata sa eskwelahan

Upang anak ay hutukin sa nasabing disiplina?

Lalo anya kapag ama't ina'y kapwa nagkukulang

Guro ang syang gumaganap sa tungkulin ng magulang.

PAARALAN

Sang-ayon sa isang kwento, sa langit ay nakapila

Di ko naman sinasabing sila'y walang kakayahan

Tinuran ko'y halimbawa na tayo ay kakulangan

Duktor, narses, inhinyero, arkitekto, at iba pa

Sila noong nasa lupa ay mayroong disiplina

May layunin kaya itong kahidwa kong paraluman

Na kami ay pag-awayin ng reyna ko sa tahanan?

Kaya sa kabilang buhay, nakamtan ang gantimpala.

Bawa't isa sa kanila ay mayroong sumalubong
Buong tuwang nagsasabi kay San Pedro, Anak ko 'yon!

TAHANAN
Takusa man ang kalaban, wala akong pakialam
Mahalaga'y ang panig ko sa kanya'y nakakalamang.

Ngunit isa ang lumapit at sa kanya ay nagbulong,

Lahat sila nu'ng musmos pa, ako'ng guro nila noon!
Disiplina'y sa tahanan unang dapat matutuhan
Disiplina'y sa eskwela dapat bigyang-katatagan
Paaralan at tahanan ay pandayan nitong asal

PAARALAN
Sa boksing pag nang-aasar, kalaban ay mahina na

Nagtutulong na ihanda ang bata sa wastong buhay.

Gayon din sa balagtasan, wala din pong pinag-iba.

Iyang murang kaisipan ng bata ay nahuhutok

Nang ayon sa nakikita't naririnig sa palibot

TAHANAN

Sa tahanan at eskwela'y may mabuting napupulot,

Masasamang impluwensya ay doon din sumusulpot.

Di masama ang mangarap kahit walang pagkatupad.

Sa magulang po at guro, ito'y isang paalala

Upang bata ay matuto ng tunay na disiplina:
Tayo mismong nangangaral ang dapat na magpakita

PAARALAN
Di na dapat pangarapin ang bagay na natitiyak.

Ng kanilang gagayahing mabubuting halimbawa.

Sa panig na pinagtanggol ng dalawang makata po
Patas sila ng katwiran, parehas po na may pun

Kaya naman ang hatol ko, sila'y tabla, kaya kayo,

Palakpakan sanang muli si Elvira at Gorgonio!