Professional Documents
Culture Documents
Kaynak Hataları
Kaynak Hataları
Krlma Trleri
Snek Krlma :
Krlma Trleri
Snek krlmann belirleyici zellikleri :
Ar ykleme sonucu oluur.
ok byk akma ya da plastik
deformasyon olutuunun kantdr.
Krlma yzeyi kaba ve yrtlm
formdadr.
Yk dorultusuna 450 a yapan bir
yrtlma geometrisi
oluur. nk
maksimum kayma, yke 450 a yaparak
olumaktadr.
Krlma Trleri
Gevrek Krlma :
Krlma Trleri
Gevrek krlmann ayrt edici zellikleri :
Krlma Trleri
Gevrek krlmay etkileyen faktrler :
Scaklk (scaklk dtke akma gerilmesi ile
maksimum ekme gerilmesi arasnn kapand
grlr)
Kristal yap (HMK, YMK)
Malzeme tokluu
Artk gerilmeler
Gerilme oran (akma gerilmesi artarken
maksimum ekme gerilmesi sabit kalr)
Malzeme kalnl
Gerilme younluu / kaynak hatalar
Krlma Trleri
Gevrek krlma nedenleri :
Kaynak hatalarnn varl
Ana malzemede dk tokluk deerleri
(yanl malzeme seimi)
IEBde dk tokluk deerleri (genellikle
byk s girdileri nedeni ile)
Yksek artk gerilmelerin varl (kaynak
sonras sl ilem olmamas ya da yanl
tasarm nedeni ile)
Krlma Trleri
Eer malzeme statik yklemelere maruz
kalmsa nihai kopma ok byk gerilme
deerlerinde oluur.
Eer ayn malzeme tekrarl yklere maruz
kalrsa, kopma u ekillerde oluur :
Elastik snrn olduka altndaki gerilme
deerlerinde
ok az plastik deformasyonla ya da
plastik deformasyonsuz
Krlma Trleri
Yorulma Krlmas
Yorulma krlmas tekrarl ekme gerilmelerine maruz
kalan yaplarda oluur. Tipik bir zellik olarak bu
krlmalarda atlak ilerlemesi yavatr.
Krlma Trleri
Yorulma krlmasnn belirleyici zellikleri :
atlak ilerlemesi yavatr.
Gerilimenin youn olduu noktalardan balar.
Ykn yaratt gerilme, tasarm ya da akma
gerilmesinden olduka dktr.
Krlma yzeyi przszdr.
Przsz yzeyde ounlukla bant formlu yaplar oluur.
Bu bantlar kum stndeki dalga izlerine benzerler,
beachmarks olarak anlrlar. Bu bantlarn varl ile
srecin balangc ve bitii aka gzlemlenebilir.
Krlma yzeyi yke 900 adadr.
Nihai kopma ounlukla ok byk akma deerleri
sonucunda oluur.
Yorulma krlmas uzun balang ve yaylm periyotlarna
gereksinme duyar.
Krlma Trleri
Srnme Sonucu Krlma
Srnme, yksek scaklklarda sabit yk
altnda yava ilerleyen bir deformasyon
trdr.
Bu deformasyon, yksek scaklklarda uzun
sre alan malzemelerde oluur.
Srnmeyi meydana getiren gerilme deeri
malzemenin akma gerilmesinin ok altndaki
bir sabit gerilme deeridir.
Krlma Trleri
Srnme sonucu krlmann zellikleri :
Srnme, zaman ve scakla bal bir
olgudur.
Gerilmeye maruz kesitin yaps, yk sabit
kalmasna karn bozulmaya devam eder.
Srnme ounlukla malzemenin
rekristalizasyon scaklna yakn alma
scaklklarnda oluur.
Isnma ve souma evrimleri nedeniyle
ounlukla enerji santrallerindeki
donanmlarda oluur.
Kaynak Hatalar
atlaklar
ekillerine Gre ;
Boylamasna
Enlemesine
Dal formunda
(Branched)
Ok ucu formunda
(Chevron)
Konumlarna gre ;
IEBde
Merkez izgide
Krater atla olarak
yzeyde
Kaynak metali
blgesinde
Ana metalde
Kaynak Hatalar
atlaklar
Olularna gre 4e ayrlrlar :
Katlama atla
Lamelar yrtlma
Hidrojenin neden olduu
atlaklar
Yeniden stmann neden
olduu atlaklar
Kaynak Hatalar
atlaklar
Katlama atlaklar :
Kaynak banyosu katlarken olumaktadr.
Yksek S ierikli eliklerde ska rastlanr (S,
yksek scaklklarda dk toklua da neden
olur).
ok yksek ekme gerilmeleri de bunu tetikler.
Bu atlak ; para kalnlna paralel olarak
kaynak banyosu iine dorudur.
Kaynak Hatalar
Kaynak Hatalar
Derin ve dar kaynak
dikileri (derinlik
genilik oran 2den
byk dikiler)
katlama atlana
yatkndrlar.
Katlama atlan
engellemek iin
nfuziyet azaltlmal,
kaynak banyosu geni
tutulmaldr (derinlik
genilik oran 0,5
civarnda olmaldr)
Kaynak Hatalar
atlaklar
Lamelar Yrtlma
Basamak benzeri bir yaps vardr.
Ana malzeme ya da IEBde oluur.
Ana malzemede mutlaka haddeleme ynnde
oluur.
zellikle ke ve T kaynaklarda, kalnlk
dorultusundaki ekme gerilmeleri buna neden
olmaktadr.
Ortaya kmasnda yksek S oran ve metal d
ierikler etkendir.
Kaynak Hatalar
Lamelar yrtlma
Kaynak Hatalar
Lamelar Yrtlma
ekmenin
neden olduu
yksek
gerilme
Lamelar
yrtlma
Kaynak Hatalar
Lamelar Yrtlma zmleri
Talama yaplp tok zellikli dolgu
malzemesi ile doldurulmas gerekir.
Kaynak azn iin
yeni tasarm gerekir.
Kaynak Hatalar
atlaklar
Yeniden stma atlaklar :
zellikle dk alaml eliklerin IEBlerinde
kaynak sonras sl ilemlerde ya da yksek servis
scaklklarnda oluur.
Yksek gerilmeli ya da nceden hata bulunan
blgelerde oluur.
Kaynak metali ana malzeme aras kelerin
talanmas ile, kontroll kaynak sonras sl ilem
ile nlenebilir.
Kaynak Hatalar
atlaklar
Hidrojen Neden Olduu atlaklar :
Bu atlak trnn oluumuna yatkn tane yaps,
gerilme ve hidrojen nedeni ile oluur
Hidrojen kaynak srasnda girer.
Hidrojen girii atmosferden, elektrod
ieriklerinden ya da koruyucu gazlardandr.
Nem de kaynak banyosunun soumas srasnda
ana malzemeye girdii iin, nedenlerden biri olarak
saylabilir.
ounlukla IEBde grlr.
Seviye A
Seviye B
Seviye C
Seviye D
Seviye E
Yksek >15
Orta 10
Dk 5
ok dk 3 5
En dk 3
n stma
[kJ/mm]
1.0
MMA
0.8
MIG/MAG ve zl tel
0.8
TIG ve plazma
0.6
Souma hz drlmelidir.
Hidrojen seviyesi drlmelidir.
Kalc gerilmeler giderilmelidir.
Yapdaki ve zellikle
tane snrlarna yakn
yerlerdeki Cr, gelien
karbr yapsna
katlmaya balar