Professional Documents
Culture Documents
TS en 15287 2
TS en 15287 2
tst EN 15287-2
ICS 91.060.40
I. MTALAA
2012/88176
TS EN 15287-2 (yayn yl) standard, EN 15287-2 (2008) standard ile birebir ayn olup, Avrupa
Standardizasyon Komitesinin (CEN, Avenue Marnix 17 B-1000 Brussels) izniyle baslmtr.
Avrupa Standardlarnn herhangi bir ekilde ve herhangi bir yolla tm kullanm haklar Avrupa
Standardizasyon Komitesi (CEN) ve ye lkelerine aittir. TSE kanalyla CENden yazl izin alnmakszn
oaltlamaz.
Bu tasarya gr verilirken, tasar metni ierisinde kullanlan kelime ve/veya ifadelerle ilgili olarak bilinen
patent haklar hususunda tarafmza bilgi ve gerekli dokmann salanmas da gz nnde
bulundurulmaldr.
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
n sz
Bu tasar; CEN tarafndan kabul edilen EN 15287-2: 2008 standard esas alnarak TSE Mhendislik
Hizmetleri htisas Grubunca hazrlanmtr.
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
indekiler
Giri................................................................................................................................................................. 1
1 Kapsam.................................................................................................................................................... 1
2 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar............................................................................................ 1
3 Terimler ve tarifler................................................................................................................................... 3
3.1 Hava besleme kanal........................................................................................................................... 3
3.2 Dengeli duman yolu baca konfigrasyonu........................................................................................... 3
3.3 E merkezli baca konfigrasyonu........................................................................................................ 3
3.4 Hava besleme balant borusu............................................................................................................ 3
3.5 Duman yolu balant borusu................................................................................................................ 3
3.6 Dntrlm baca............................................................................................................................ 3
3.7 Oda ile btnleik stma uygulamalar iin zel yapm baca...............................................................3
3.8 Duman kanal....................................................................................................................................... 3
3.9 Yeniden astarlanm baca.................................................................................................................... 3
3.10
Oda ile btnleik cihaz................................................................................................................... 3
3.11
Oda ile btnleik baca konfigrasyonu.......................................................................................... 3
3.12
Ayrk baca konfigrasyonu.............................................................................................................. 3
3.13
Oda ile btnleik stma uygulamalar iin sistem bacas...............................................................4
4 Tasarm (Buradayz 20.09.2012).............................................................................................................. 5
4.1 Genel................................................................................................................................................... 5
4.2 Veri gereksinimleri............................................................................................................................... 5
4.2.1
Bilgi ve veri kaynaklar................................................................................................................. 5
4.2.2
Istma cihaz bilgisi...................................................................................................................... 5
4.2.3
Baca sistemi rn zellikleri........................................................................................................ 5
4.2.4
Bina yaps ve baca sistemi gzergah bilgisi..............................................................................5
4.2.5
Yerel koullar............................................................................................................................... 8
4.3 Tasarm kurallar.................................................................................................................................. 9
4.3.1
Genel.......................................................................................................................................... 9
4.3.2
Baca sistemi gsterimi................................................................................................................ 9
4.3.3
Baca yapsnn zellikleri........................................................................................................... 10
4.3.4
Oda ile btnleik uygulamalar iin baca sistemi boyutlar ve zellikleri...................................13
4.3.5
Baca sistemi gzergah............................................................................................................. 13
4.3.6
Duman yolu balant borusu ve hava besleme balant borusu gzergah...............................14
4.3.7
Yangna diren (dtan da)..................................................................................................... 14
4.3.8
Yanabilir malzemeye mesafe (yangn direnci iten da)........................................................14
4.3.9
stem d insan temas............................................................................................................. 15
4.3.10 Baca d gevek malzemelerin istem d tutumas................................................................16
4.3.11 Destekler................................................................................................................................... 16
4.3.12 Balant elemanlar................................................................................................................... 16
4.3.13 Baca dirsekleri........................................................................................................................... 16
4.3.14 Temizleme, muayene ve lm iin eriim................................................................................16
4.3.15 Baca sisteminde alklar aras mesafe.....................................................................................16
4.3.16 Takviye havalandrma................................................................................................................ 17
4.3.17 Baca k konumu.................................................................................................................... 17
4.3.18 D ksmlar............................................................................................................................... 18
4.3.19 Hava artlarna kar dayankllk..............................................................................................18
4.3.20 Yldrmdan korunma................................................................................................................. 19
4.3.21 Baca sistemlerinin topraklanmas.............................................................................................. 19
4.3.22 Susturucu.................................................................................................................................. 19
4.3.23 Youma rnleri boaltma sistemi........................................................................................... 19
4.3.24 Yamur bal.......................................................................................................................... 19
4.3.25 Yamur suyunun boaltlmas................................................................................................... 19
4.3.26 Terminaller................................................................................................................................. 19
4.4 Baca tantma etiketi ve ek bilgiler...................................................................................................... 20
5 Montaj..................................................................................................................................................... 20
5.1 Genel................................................................................................................................................. 20
5.2 Yeniden astarlanm veya dntrlm baca sistemlerinin yaps.................................................21
5.3 Baca tantma etiketi........................................................................................................................... 21
6 Hizmete alma/devir teslim..................................................................................................................... 21
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
EK A - Baca ve duman yolu balant boru sistemi gsteriminin belirlenmesi ve zel yapm, yeniden
astarlanm ve dntrlm baca sistemleri iin e merkezli duman yolu/hava besleme kanal
konfigrasyon iin gerekli ek bilgiler,......................................................................................................... 22
Ek B - (Bilgi iin) - Istma cihaz/cihazlar iin bilgiler................................................................................34
Ek C - (Bilgi iin) - Sistem bacas rn gsterimine bir rnek..................................................................35
Ek D - (Bilgi iin) - Kil/Seramik duman yolu astarlar ve kil/seramik duman yolu elemanlar ve beton
duman yolu elemanlarna ynelik gsterim parametreleri arasndaki iliki............................................36
Ek E - (Bilgi iin) - Metal sistem bacalarnn gsterimi ve ye lkelerde (MS) metal astar malzeme
gsterimi ve korozyon yk arasndaki iliki.............................................................................................38
Ek F - (Bilgi iin) - Oda ile btnleik uygulamalar iin baca sistemi gsterim rnei..........................44
Ek G - (Bilgi iin) - Baca sistemi tantma etiketine rnekler......................................................................45
Ek H - (Normatif) - Montaj yaplm bir metal sistem bacas iin baca gsteriminin belirlenmesi........46
Ek I - (Bilgi iin) - Dntrlm/yeniden astarlanm bir baca sistemi gsteriminin belirlenmesi iin
rnek.............................................................................................................................................................. 47
EK J - (Bilgi iin) - zel yapm bir baca sistemi gsteriminin belirlenmesi iin rnek...........................53
Ek K - (Bilgi iin) - Baca sistemi klarnn konumu................................................................................59
Ek L - (Bilgi iin) - Bitiikte bulunan malzemelerin scaklnn hesaplanmas yntemi........................63
Ek M - (Bilgi iin) - Malzemelerin ve bileenlerin kontrol, tanmas ve mahalinde depolanmas.......66
EK N - (Bilgi iin) - Bacay hizmete alma.................................................................................................... 67
EK O - (Bilgi iin) - Muayene, temizlik ve bakm iin neriler...................................................................70
Kaynaklar...................................................................................................................................................... 71
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Bacalar - Bacalarn tasarm, montaj ve hizmete alnmas Blm 2: Oda ile btnleik olan cihazlar iin bacalar
Giri
1 Kapsam
Bu standard, oda ile btnleik stma uygulamalar iin baca sistemleri, baca balant borular ve hava
besleme borularna ynelik montaj ve etiketlenme kriterlerini, tasarmn belirlenmesi yntemini kapsar.
Ayrca, kurulumu tamamlanm olan bacann hizmete alnmas ile ilgili bilgiler verilmektedir.
Bu standard aada belirtilenleri kapsamaz:
-
Ksa gsterimi H olan bacalar (yksek pozitif basnl bacalar) ve birden fazla cihaza hizmet
eden ksa gsterimi P olan bacalar (normal pozitif basnl bacalar),
Fan ile desteklenmi veya cebri ekili brlrler veya doal ekili cihazlarn bir karmna
hizmet eden bacalar,
C2 tipi bir konfigrasyona sahip montajlar.
Bu standard EN 13084-1in kapsamnda yer alan serbest duran bacalar iin uygulanmaz.
Bu standard, bir bacann desteklenmesi ve sistem bacalar ile zel yapm bacalar iin azami desteksiz baca
ykseklii snrlarn da belirler.
Not - Oda ile btnleik gaz cihazlar CEN/TR 1749a gre C tipi olarak snflandrlr.
Ad
TS No1)
Ad
(Trke)
TS No2)
Ad
TSE Notu: Atf yaplan standardlarn Trke ad ve numaras 3. ve 4. kolonda verilmitir. iaretli
olanlar bu standardn basld tarihte ngilizce metin olarak yaymlanm olan Trk Standardlardr.
1
ICS 91.060.40
IEC vb. No
(ngilizce)
EN 1858
Chimneys Components Concrete
flue blocks
EN 1993-3-2 Eurocode 3: Design of steel structures
Part 3-2: Towers, masts and
chimneys Chimneys
EN 12446
Chimneys Components Concrete
outer wall elements
EN 13063
Chimneys System chimneys with
clay/ceramic flue liners Part 1:
Requirements and test
methods for sootfire resistance
EN 13063-2 Chimneys System chimneys with
clay/ceramic flue liners Part 2:
Requirements and test
methods under wet conditions
EN 13063-3 Chimneys - System chimneys with
clay/ceramic flue liners - Part 3:
Requirements and test
methods for air flue system chimneys
EN 13069
Chimneys Clay/ceramic outer walls
for system chimneys Requirements
and test methods
EN 13084-1 Free-standing chimneys Part 1:
General requirements
EN 13384-1: Chimneys Thermal and fluid
2002
dynamic calculation methods Part 1:
Chimneys serving
one appliance
EN 13384-2 Chimneys Thermal and fluid
dynamic calculation methods Part 2:
Chimneys serving more
than one heating appliance
EN 13502
Chimneys - Requirements and test
methods for clay/ceramic flue
terminals
EN 14471
Chimneys - System chimneys with
plastic flue liners - Requirements and
test methods
EN 14989-1 Chimneys - Requirements and test
methods for metal chimneys and
material independent air
supply ducts for roomsealed heating
applications - Part 1: Vertical air/flue
terminals for C6-type appliances
EN 14989-2 Chimneys - Requirements and test
methods for metal chimneys and
material independent air
supply ducts for roomsealed heating
applications - Part 2: Flue and air
supply ducts for room sealed
appliances
EN 15287Chimneys - Design, installation and
1:2007
commissioning of chimneys - Part 1:
Chimneys for
non-roomsealed heating appliances
2)
tst EN 15287-2
(Trke)
TSE Notu: Atf yaplan standardlarn Trke ad ve numaras 3. ve 4. kolonda verilmitir. iaretli
olanlar bu standardn basld tarihte ngilizce metin olarak yaymlanm olan Trk Standardlardr.
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
3 Terimler ve tarifler
Bu standardn amalar bakmndan EN 1443:2003 ve EN 15287-1:2007de verilen terim ve tariflerle birlikte
aada verilen terimler ve tarifler uygulanr.
Not 1 - Oda ile btnleik uygulamalar iin dengelenmi hava/duman konfigrasyon rnekleri ekil 1 ve
ekil 2de verilmitir. ekil 1 ve ekil 2 konfigrasyonlar, mevcut bir bacann dntrlmesi veya
yeniden astarlanmasyla gerekletirilebilir.
Not 2 - Gaz cihazlar snflandrmas iin Avrupa dzenlemesi, CEN/TR 1749da verilmitir.
3.7 Oda ile btnleik stma uygulamalar iin zel yapm baca
Bir veya farkl kaynaktan olan uyumlu bileenlerin bir birleimi kullanlarak mahallinde ina edilen veya
montaj yaplan baca konfigrasyonu.
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Aklama
1
2
Aklama
1 Duman yolu gaz
2 Yanma havas
ekil 2 - Ayr konfigrasyonlar
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Standart veya ortalama bir veri kayna EN 13384-1 ve bu dokmann Ek Asnda yer almaktadr.
zel yapm bacalar veya yeniden astarlanm mevcut bir baca iin baca sisteminin veya bileenlerinin
tanmlamas ve gsterimi (ayrca Ek C, Ek D ve Ek Eye baklmaldr),
Uzunluklar, balant elemanlar ve desteklerle takviye edilen tasarm yk veya msaade edilen azami
baca ykseklii,
Uygun olduunda bileenlerin ktlesi,
malatnn montaj talimatlar,
Terminallerin (u birim) zellikleri,
Youma rn boaltma sistemi.
Baca boyutlandrma ilemi iin ilave bilgiler gerekli olabilir. (EN 13384-1 veya EN 13384-2ye baklmaldr)
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
ekil 3, C3 tipi ve C4 tipi bir gaz cihaz montajna, ekil 4 ise ayr kanall bir C 4 uygulamas iin duman yolu
balant borusu ve hava besleme balant borusu boyutlarna bir rnektir.
Aklamalar
Madde 4.2.4e baklmaldr.
ekil 3 - Oda ile btnleik montajlar iin rnek boyutlar
6
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Aklamalar
Madde 4.2.4e baklmaldr.
ekil 4 - Ayr kanall bir C4 uygulamas iin duman kanal balant borusu ve hava kayna balant borusu
boyutlarna bir rnek
Aada belirtilenler; bina yaps, baca sistemi yaps ve baca gzergh detaylarndan elde edilen bilgilerin
bir kontrol listesidir.
Uygun olduunda, aada belirtilen bilgi listesi uygulanmaldr (ekil 3 ve ekil 4e baklmaldr):
Orta kattan tavana kadar olan ykseklik (yapsal veya bitmi) H2,
at eimi as ,
Ara kat ahap kiri derinlii ve kalnl ile merkezler aras mesafe T1,
at boluu ahap kiri derinlii ve kalnl ile merkezler aras mesafe T2,
at seviyesi stndeki baca merkez izgisi ile bina kalkan duvar arasndaki yatay mesafe L1,
at seviyesi stndeki baca merkez izgisi ile at srt arasndaki yatay mesafe L2,
Zeminden her bir duman yolu girii merkez hattna kadar olan ykseklik C2,
7
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Zeminden baca sistemi kna kadar olan toplam baca ykseklii C4,
Zeminden her bir eriim noktas giriinin merkezine kadar olan ykseklik C5,
Zeminden astar merkez hattnn ynn deitirdii her bir dirsein alt bklme noktasna kadar olan
ykseklik C6,
Astar merkez hattnn ynn deitirdii her bir dirsein alt ve st bklme noktalar arasndaki dikey
mesafe C7,
Her bir dirsein dikey merkez hatlar arasndaki yatay mesafe C8,
Basn eitleme aklnn merkez hattndan zemine kadar olan ykseklik C9,
Zeminden her bir hava giriinin merkez hattna kadar olan ykseklik B1,
Cihaz k merkezinden baca girii merkezine kadar olan yatay mesafe F2,
Cihaz hava girii merkezinden hava besleme kanal dikey merkezine kadar olan yatay mesafe F4,
Cihaz hava girii merkezinden dikey hava besleme kanal knn merkezine kadar olan yatay mesafe
F5,
at kaplamas.
Komu binalar, engeller ve pencereler/tavan pencereleri gibi dier bina aklklarnn baca k
konumuna yaknlklar.
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Montaj yaplm bir metal sistem bacasnn EN 14989-1e gre korozyon diren gsterimi Ek Hye gre
belirlenmelidir.
Not - EN 14989-1e gre bir terminal, bir sistem bacas oluturmas amacyla cihaza dorudan balanabilir.
4.3.2.3 zel yapm, yeniden astarlanm veya dntrlm bir baca veya duman yolu
balant borusu iin ayrk hava/duman yolu konfigrasyonu
Ayrk bir hava/duman yolu konfigrasyonu iin duman yolu kanal gsteriminin veya duman yolu balant
borusu gsteriminin belirlenmesi EN 15287-1: 2007 Madde 4.3.3.3 veya Madde 4.3.3.4e uygun olmaldr.
Not 1 - EN 13063-1 ve EN 13063-2, EN 1858, EN 1856-1 veya EN 14471e gre sistem bacas bileenleri,
zel yapm bir baca imal edilmesi iin bu uygulamada bir hava besleme kanal ile birlikte kullanlabilir.
Not 2 - Hava besleme kanalnn gsterim gereklilii yoktur, Madde G.2ye uygun olarak ilave bilgilere ihtiya
olabilir.
Bacann farkl gsterimli baca bileenlerinden olumas durumunda baca gsterimi Madde 4.3.2.1deki
sralamaya gre en dk gsterim snfna sahip bileene gre belirlenmelidir.
4.3.2.4 zel yapm, yeniden astarlanm veya dntrlm bir baca veya baca balant
borusu iin e merkezli hava/duman yolu konfigrasyonu
Baca veya duman yolu balant borusu gsterimi ve zel yapm, yeniden astarlanm veya dntrlm
baca terminalini ieren e merkezli bir duman yolu/hava besleme kanal konfigrasyonu iin gerekli ek bilgi,
Ek Aya gre veya ulusal mevzuata veya kabul edilmi olan ulusal kurallara uygun olarak belirlenmelidir.
Bacann farkl gsterimlere sahip baca bileenlerinden olumas durumunda baca gsterimi, Madde
4.3.2.1deki sraya gre en dk gsterim snfna sahip bileene gre belirlenmelidir.
Not - Dntrlm/yeniden astarlanm bir baca gsteriminin belirlenmesine ynelik zel rnekler, bilgi
amal olarak verilen Ek Ida ve zel yapm bir baca iin bilgi amal olarak verilen Ek Jde verilmitir.
10
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Not - EN 14989-1e uygun bir terminal, bir sistem bacas oluturulmas amacyla dorudan cihaza
balanabilir.
4.3.3.3 zel yapm, yeniden astarlanm veya dntrlm baca iin ayrk hava/duman
yolu konfigrasyonu
zel yapm veya yeniden astarlanm bir baca iin ayrk hava/duman yolu konfigrasyonuna ynelik duman
yolu kanal malzemeleri EN 15287-1: 2007 Madde 4.3.4.3.1 veya Madde 4.3.4.4.1e uygun olmaldr.
Dntrlm bir baca iin ayrk kanall bir hava/duman yolu konfigrasyonuna ynelik olarak amalanan
kullanma uygun olup olmad ynyle mevcut baca kontrol edilmelidir. Mevcut bacadan gevek veya
andrc malzemenin hava besleme kanalna giri riskinin olduu durumlarda, ilave bir kanala veya
herhangi bir yzeyin tekrar kaplanmasna ve yaplmas gerekli olan herhangi bir ileme nem verilmelidir.
Hava besleme kanallar, kanaln iindeki ve dndaki ortama uygun herhangi bir malzemeden imal edilebilir.
(rn. hava besleme scakl, duman yolu kanalndan gelen s yaylm, salamlk, UV direnci, rijitlik).
Hava besleme kanal, EN 1443te belirtilen N2 basn snf gereksinimlerini karlayacak bir gaz
szdrmazlna sahip olmaldr.
Hava besleme kanal, dardan gelen souk yanma havasnn hava besleme kanaln soutmas nedeniyle
kanaln d yzeyinde nem oluumunu engelleyecek ekilde, zellikte ok iyi yaltlm tarzda, ina
edilmelidir.
Hava besleme kanalnn ak direnci belirlenmelidir.
4.3.3.4 zel yapm, yeniden astarlanm veya dntrlm baca iin e merkezli
hava/duman yolu konfigrasyonu
4.3.3.4.1 zel yapm bacalar
4.3.3.4.1.1 Duman yolu kanallar
zel yapm bacalar iin duman yolu kanallar, EN 14989-2, EN 1457, EN 1856-2 veya EN 1857
gerekliliklerine uygun olarak rijit duman yolu astarlarndan yaplmaldr.
Pozitif basn ve slak uygulamalar iin conta/szdrmazlk elemanlar ieren duman yolu kanallar ve balant
elemanlar, bu basn snf ve youma direnci snf iin bir btn olarak onaylanmaldr.
Not - EN 1806, EN 1856-1, EN 1858 ve EN 14471e uygun baca rnleri, duman yolu kanal olarak da
kullanlabilir.
4.3.3.4.1.2 Yaltm
Yaltmn istenilen kullanm amacna uygunluu onaylanm olmal veya bir hava akl olmal veya ulusal
mevzuat veya kabul edilmi olan ulusal kurallara uygun olmaldr.
Yaltmn sl direnci veya sl iletkenlii, rn imalatsndan elde edilebilir veya bu bilginin olmad
durumlarda izelge A.4de verilen genel deerler kullanlmaldr.
Duman yolu kanalnn evresindeki yaltmn, hava kanalnn i duvarn oluturduu durumlarda yaltm,
sabit bir d yzeye sahip olmal veya gevek malzemelerin hava kanalna girmesini engellemek iin
kaplanm olmaldr.
Not - Yaltm, kanaln serbest hareketini engellememelidir.
11
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
4.3.3.4.1.3 D duvar
D duvar, kanaln iindeki ve dndaki koullar iin uygun bir malzemeden imal olmaldr (rnek olarak, hava
besleme scakl, duman yolu kanalndan gelen s yaylm, UV direnci, rijitlik).
D duvar bileenleri, EN 12446, EN 1806, EN 1858, EN 13069e uygun olmal veya izelge A.5te belirtildii
ekilde olmaldr.
4.3.3.4.2.2 Yaltm
Yaltmn istenilen kullanm amacna uygunluu onaylanm olmal veya bir hava akl olmal veya ulusal
mevzuat veya kabul edilmi olan ulusal kurallara uygun olmaldr.
Yaltm sl direnci veya sl iletkenlii rn imalatsndan elde edilebilir veya bu bilginin olmad durumlarda
izelge A.4de verilen genel deerler kullanlmaldr.
Duman yolu kanalnn evresindeki yaltmn hava kanalnn i duvarn oluturduu durumlarda; yaltm,
sabit bir d yzeye sahip olmal veya gevek malzemelerin hava kanalna girmesini engellemek iin
kaplanm olmaldr.
Not - Yaltm, kanaln serbest hareketini engellememelidir.
4.3.3.4.2.3 D duvar
Mevcut baca, yeniden astarlanm veya dntrlm bacann d duvar haline gelecektir. Mevcut baca,
hava besleme kanalnn d duvar da olabilir.
Mevcut bacann amalanan kullanma uygun olup olmad kontrol edilmeli ve gerekli ise onarlmaldr.
Gevek veya andrc malzemenin mevcut bacadan hava besleme kanalna giri riskinin olduu yerlerde,
ek bir kanala veya yzeylerin tekrar astarlanmasna nem verilmelidir.
12
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Hava besleme kanal veya d duvar, dardan gelen souk yanma havasnn hava besleme kanaln veya
d duvar soutmas nedeniyle hava besleme kanalnn veya d duvarn d yzeyinde nem oluumunu
engelleyecek ekilde, zellikte ok iyi yaltlm tarzda, ina edilmelidir.
Not - Bu zelliin belirlenmesi, ulusal mevzuat veya kabul edilmi olan ulusal kurallara uygun olabilir.
Hava besleme kanalnn sl direnci ve ak direnci belirlenmelidir.
4.3.3.5 Duman yolu balant borular, hava besleme kanal balant borular ve adaptrler
Metal duman yolu balant borularnn malzemeleri EN 1856-2ye uygun olmaldr.
Adaptrler dahil EN 1457, EN 1806, EN 1856-1, EN 1857, EN 1858, EN 14771e uygun baca bileenleri
kullanlabilir.
Hava besleme kanal balant borusu, Madde 4.3.3.4.1.4 veya Madde 4.3.3.4.2.4 gereklerini karlamaldr.
zel
yapm,
yeniden
astarlanm
veya
Dengeli duman yolu zellikli oda ile btnleik baca sistemleri iin dikey terminaller, EN 14989-1e uygun
olmal veya terminaller ulusal mevzuat veya kabul edilmi olan ulusal kurallara uygun olmaldr. Dengeli
olmayan oda ile btnleik baca sistemleri iin terminaller, EN 1856-1 ve EN 13502ye uygun olmal veya
terminaller ulusal mevzuat veya kabul edilmi olan ulusal kurallara uygun olmaldr.
4.3.4 Oda ile btnleik uygulamalar iin baca sistemi boyutlar ve zellikleri
Duman yolu kanal, duman yolu balant borusu, hava besleme kanal ve terminal, EN 13384-1 ve EN
13384-2yi esas alan sl ve akkanlar dinamii hesaplama yntemleri dorultusunda veya stma cihaz
imalats veya baca imalats tarafndan belirtilen ekilde boyut, basn snf ve sl parametreler iin
tanmlanmaldr.
Uygun olduunda, imalat tarafndan belirtildii ekilde stma cihaznn yanma havas girii ile duman yolu
gaz k arasndaki kabul edilebilir azami basn fark, hesaplamalar da dikkate alnmaldr.
13
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Not - Btn yl boyunca bacann kullanlmas durumunun konforu etkilemesinin muhtemel olduu
uygulamalarda bacadan ve duman yolu balant borusundan yaylan sya dikkat edilmelidir. T300 ve
daha st scaklk snf iin 0,22 m2.K/W deerinde bir sl diren tavsiye edilir.
4.3.6 Duman yolu balant borusu ve hava besleme balant borusu gzergah
Duman yolu balant borusu ve hava besleme balant borusu ulusal mevzuat izin vermedike tavan veya
baka bir yangn kompartman iinden gememelidir.
Islak alma koullarna uyumlu olarak gsterimi yaplan bir duman yolu balant borusu, youma
rnlerinin tahliyesinin salanmas iin eimli olmaldr.
Youmasz bir stma cihaznda kullanlan duman yolu balant borusunun slak koullarda alan bir
bacaya balants youma rnlerinin stma cihazna girmesini engelleyecek ekilde, rnein duman yolu
balant borusunun bacaya doru meyilli olarak getirilmesi veya nem tutucu kullanlmas ile yaplmaldr.
Not 1 - Yataya en az 3 eimli olmas tavsiye edilir.
Not 2 - Duman yolu balant borusunun mmkn olduunca ksa olmas tavsiye edilir.
Cihaz imalatsnn montaj talimatlar herhangi bir zel art iin takip edilmelidir.
Belirlenmi bir Avrupa Standardnn yokluunda, yangn direnci (dtan da) kriterinin karlanmas amacyla
montaj tasarmnn, birleik yangn durdurucular ve ara paralar veya tavan/taban destekleri olarak
kullanlanlar dahil yangn durdurucularn kullanlmasn gerektirmesi durumunda yangnn yaylmasn
nlemek amacyla yangn durdurucular ulusal mevzuatlara gre test edilmelidir.
14
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Not 2 - Eitlik A.2, baca ve yanabilen malzeme arasndaki havalanan boluklarda bulunan durumu kapsar ve
belirlenen asgari 4 cmlik bir boluk iin izin verilen azami duman yolu gaz scakln verir.
Yanabilen bir duvardan geen bir sistem bacas, yanabilen malzemelere olan uygun mesafenin salanmas
iin veya boluklu duvar yaps durumunda herhangi bir dolgu iermesi iin gmlek geirilmi ve/veya klfla
korumal hale getirilmi olmaldr. Dar alan herhangi bir gmlek veya koruma akl hava etkilerine kar
korunmu olmaldr.
Yanabilir malzeme genlemesinin dk olduu rnein; sprgelikler, at ve deme kirileri gibi yerlerde
yanabilir malzemelere olan mesafe azaltlabilir. Baz durumlarda yanabilir malzemeler ile temas edilebilir. Bu
duruma yalnzca ye devletin dzenlemeleri ile izin verilmi olmaldr.
Scaklk snf T160a kadar olan e merkezli bir baca sisteminde ve kurum tutumasnn
gerekleemeyecei durumlarda yanabilir malzemelere herhangi bir mesafeye ihtiya bulunmadndan
gmlek kullanm da gerekli deildir.
Not 3 - Benzer sl zelliklere sahip bir astar ile yeniden astarlanan bir baca, yanabilir malzemelere olan
mevcut mesafeyi muhafaza edebilir.
T100 ila T160 scaklk snflarnda yer alan dier duman yolu balant borular ve kurum tutumasnn
olmad durumlarda, doal havalandrma koullarnda veya Eitlik A.1 ile hesaplanan bir mesafede
montaj yapldnda yanabilir malzemelerden asgari 40 mm mesafede olmaldr.
Scaklk snf T 200e eit veya daha yksek snfa sahip olan doal havalandrmal metal duman yolu
balant borular veya kurum tutumasnn oluabildii durumlarda, yanabilir malzemelerin nominal
apnn en az kat kadar asgari bir mesafede montaj yaplmaldr. duman yolu balant borusu ile
bitiikte bulunan yanabilir malzemelerin arasna yanmaz malzemelerden yaplm, hava akl oluturan
bir radyasyon koruma klfnn montajnn yaplmas durumunda, yanabilir malzemeye asgari mesafe
nominal apn 1,5 katna kadar drlebilir.
Baca rnlerinden mamul duman yolu balant borular iin yanabilir malzemelere asgari mesafe Madde
4.3.8.1 ve Madde 4.3.8.2e uygun olmaldr.
Yanabilir malzemelere uygun mesafenin salanmas veya herhangi bir dolgu ieren boluklu duvar yaps
durumu iin yanabilir bir duvardan geen duman yolu balant borusu bir gmlek ve/veya klfla korunmu
olmaldr. Bina dna alan herhangi bir gmlek veya klf korumas hava koullarna kar korumal
olmaldr.
Not - T080 scaklk snfnda yer alan duman yolu balant borular iin yanabilir malzemelere herhangi bir
mesafenin bulunmasna ihtiya yoktur. Ancak yanabilir malzemelerle dorudan temas tavsiye edilmez.
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
4.3.11 Destekler
Bacalar, temel veya bina yapsna balanm destek konsolu veya dier bir serbest-duran yap rnein, bir
direk veya siper cam ile yeterince desteklenmi olmaldr. Binann bacay destekleyecei yerlerde, bina
yaps dikey ve yatay ykleri destekleyen kapasiteye sahip olmaldr.
Bir sistem bacas veya bir zel yapm bacann serbest-duran yapyla veya siper cam ile desteklenmesi
durumunda, destein yaps EN 13084-1 ile uyumlu olmaldr.
Serbest duran dardan monte edilmi baca blmleri ile ilgili ykseklik snrlandrmalar ve binalardan
ayrmlar Madde 4.3.17de verilmitir. Cihaz imalatsnn talimatlarnda yk tama kapasitesinin yeterli
olduunu belirttii ve baca temizliinin sklmeden yaplabildii durumlar hari cihaz, baca arln
desteklememelidir.
Astar desteklemek iin astar imalatsnn talimatlar takip edilmelidir. Astarlarn, baca tabannda bir lento ile
veya temeller zerine desteklenmesi gereken yerlerde, bunlar youma rn kolektrleri, temizleme ve
muayene elemanlar ve T paralar veya dirsekler dhil astar ykleri iin yeterli olmaldr.
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Not 1 - Bacann; binalar, aalar, dalar gibi etraftaki engellerin yaknlndan da olumsuz olarak etkilendii
kabul edilebilir. 30lik bir yatay a ierisinde uzanan ve terminal noktasndan grlen yatay dzlemin
zerinde st snrlar 10den fazla ykselen yakndaki yaplara mesafesi 15 m ierisinde yer alan
terminal k rzgr trblansndan etkilenebilir. Bir aerodinamik terminal ile bu durumun
stesinden gelinebilir.
Belirli aerodinamik zelliklere sahip, pozitif basn rzgar etkisinin stesinden gelmek iin baca knda
negatif basn oluturmaya yeterli terminallerin uygulanmas veya rnein stma cihaz ile yeterli pozitif
basncn oluumunun salanm olmas gibi durumlarda sz konusu alanda sonlandrma yaplmas
mmkndr.
Dier boyutlar, rnein yasak blge (ekil - K.2, Aklama 2ye baklmaldr), bacann ilevsel kapasitesi ile
ilgili deil, rnek olarak duman yolu gaznn tekrar girii gibi gvenlik ve evresel konular ile ilgilidir.
Not 2 - rnek olarak endstriyel stma tesisi veya proses havalandrmas dahil dier uygulamalar iin, baca
k konumunun belirlenmesi, civarda bulunanlar ile ilgili yanma rnlerinin yaylma hesaplar gibi
bakaca kriterler gerekebilir.
Dengeli duman yolu uygulamalar iin; rnek olarak duman yolu gaznn yaam alanlarna geri tepmesinin
engellemesi amacyla, baca k konumunun dikkate alnmas nemlidir (ekil - K.2 ve izelge K.2ye
baklmaldr).
17
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
4.3.18 D ksmlar
4.3.18.1 Genel
Baca d ksmlar iin izin verilen azami ykseklik, EN 13084-1de belirtildii gibi aadaki snr koullara
bal olmaldr:
-
Yk tayan duvar kalnlnn, apn asgari 1/200ne eit bir kalnla sahip olmas ve d blmlerin
altndaki yan destekler arasndaki mesafenin 2 myi amamas durumunda metal bacalar iin son
destein en fazla 1,5 m stnde olmaldr,
D duvar kagir bacalar iin; en dk kesit boyutunun azami 4,5 kat desteksiz ykseklie sahip olmal
ancak 3 mden fazla olmamal veya EN 13069 (kil) veya EN 12446 (beton) d duvar elemanlar rn
standartlarna gre desteklenmi olmaldr.
Binaya yaplan son eklentinin stndeki mesafe; payanda, yan para destekleri veya germe teli veya direkler
kullanlarak artrlabilir.
Tm payandalar, dikmeler, germe teli tasarmlar ve direkler EN 1993-3-2ye uygun olmaldr.
zel yapm bacalarn duvar destekleri, sabitlendiinde yanal kaymalara kar esnemeyecek ekilde olmaldr.
Duvar balantlar, imalatnn talimatlar dorultusunda kullanlmal ve zemine yk aktarma kapasitesine
sahip duvar yap malzemeleri iin uygun olmaldr.
18
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Sistemin veya tasarmn takviye havalandrmay gerektirdii durumlarda, hava artlarna kar dayankllk
takviye havalandrmada bir kstlamaya neden olmamaldr.
Baca blmlerinin boyanmas gerekiyorsa, boya sistemi srlen blgenin alt katman ile uyumlu olmaldr.
4.3.22 Susturucu
Bir susturucunun gerekli olduu durumlarda, basn kayb karakteristii ve sistem kapasitesine etkisi, duman
yolu boyutlarnn hesaplanmasna dhil edilmelidir (Madde 4.3.4e baklmaldr). Susturucu kendi yapsal
desteine sahip olmal ve montaj susturucu imalatsnn talimatlar dorultusunda yaplmaldr.
4.3.26 Terminaller
Terminaller, baca gsterimine uygun scaklk snfna, youma diren snfna, korozyon diren snfna ve
kurum tutumas diren snfna sahip olacak ekilde seilmelidir. Bunlara ek olarak, aada belirtilen
zelliklere uygun olabilir:
- Aa doru eki direnci,
- Buz/yamur direnci,
- Donma-zlme direnci ve
- k konumu iin uygun herhangi bir aerodinamik zellii (Madde 4.3.17ye baklmaldr).
19
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Madde 4.3.2ye uygun olarak belirlenen montaj yaplm baca sistemi gsterimi,
Nominal duman yolu kanal boyutu,
Nominal alma scaklnda duman yolu kanal sl direnci,
Uygun yerlerde ak diren bilgileri,
Montajcnn kimlii (isim/adres/telefon),
Montaj tarihi,
Tantma etiketinin bacaya eklenmedii durumda, baca sisteminin konumu bulunmaldr.
Gerekli olduu hallerde, aada belirtilen ilave bilgiler, baca tantma etiketinde veya ek dokmanda mevcut
olmaldr:
-
5 Montaj
5.1 Genel
Baca sistemleri iin tasarm, sistem bacalar, zel yapm bacalar, yeniden astarlanm ve dntrlm
bacalar ve rn imalatsnn montaj talimatlar takip etmelidir. Yapm, ulusal mevzuata veya kabul edilmi
olan ulusal kurallara uygun olmaldr (Ek Mye baklmaldr).
Not 1 - Montajn yalnzca uzman personel tarafndan yaplmas tavsiye edilir.
Not 2 - Malzeme ve bileenlerin kontrol, tanmas ve mahallinde depolamas ile ilgili bilgiler EK Jde
verilmitir.
Uzman bir imalat tarafndan izin verilmedike, baca sistemi bileenleri tadil edilmemelidir.
Yapsal kararllk veya ilevsellik veya temizlenebilmeyi etkileyen rnein, TV ve radyo antenleri gibi ilave
eler baca sistemine eklenmemelidir.
Not 3 - Aada belirtilenlere zel dikkat verilmelidir:
-
20
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
21
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
EK A
Baca ve duman yolu balant boru sistemi gsteriminin belirlenmesi
ve zel yapm, yeniden astarlanm ve dntrlm baca
sistemleri iin e merkezli duman yolu/hava besleme kanal
konfigrasyon iin gerekli ek bilgiler,
A.1 Genel
Bu ek, bireysel gsterim snflarnn EN 1443e uygun olarak belirlenmesine ynelik hesaplamalar ve e
merkezli duman yolu/hava besleme kanal konfigrasyonu iin gerekli ek bilgilere nasl ulalacan tanmlar.
Oda ile btnleik e merkezli bir baca sisteminin duman yolu kanal, EN 14989-2, EN 1457, EN 1856-2, EN
1857 gerekliliklerine uygun olarak sabit duman yolu astarlarn veya EN 1856-2 gerekliliklerine uygun olarak
esnek baca duman yolu astarlarn veya EN 1806, EN 1856-1, EN 1858, EN 14471 gerekliliklerine uygun
olarak baca rnlerini kapsayabilir.
rn gsterimi ile EN 1443e uygun gsterim arasndaki balant kil/seramik duman yolu astarlar ve duman
yolu bloklar iin izelge D.1de ve beton duman yolu astarlar ve duman yolu bloklar iin izelge D.2de
verilmitir
Yap malzemelerinden herhangi birinin en dk kullanm scaklna eit veya daha dk scaklk;
kullanm scakl, bir baca bileeninin gsteriminden alnabilir veya bilginin olmamas durumunda
genel deerler izelge A.1den alnabilir,
EN 12446 veya EN 13069a uygun olarak belirtilen sraya gre deneye tabi tutulan bir beton veya kil
yapnn scaklk snf.
izelge A.1 - Baca d duvar/yaltm iin kullanlan malzeme rnekleri ve bunlarn izin verilen azami scaklk
snf
Malzeme
Tula
Beton
Paslanmaz elik
Alminyum
Dkme Demir
Kil/seramik
Amyant
Seramik Elyaf
Cam-Elyaf
Dk karbonlu elik
Bakr
22
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Yap malzemelerinden herhangi birinin en dk kullanm scaklna eit veya daha dk scaklk;
kullanm scakl, bir baca bileeni gsteriminden veya bu bilgilerin bulunmad durumlarda, genel
deerler izelge A.1den alnabilir;
Yanabilir malzemeler zerinde izin verilmi azami scakln almamasn salayacak duman yolu
gaz scaklk snr (tcalc). Bu, yanabilir maddelere olan mesafeye veya baca ve bitiikte bulunan
yanabilir malzemelerin havalandrlmasna veya havalandrlmamasna bal olarak Eitlik (A.1) veya
Eitlik (A.2) kullanlarak hesaplanabilir. Scaklk snfnn belirlenmesi iin izelge A.2 kullanlmaldr;
izelge A.2 - Her scaklk snf iin izin verilen tcalc aral
tcalc deeri
Scaklk snf
tcalc 100 C
T080
tcalc 120 C
tcalc 150 C
tcalc 170 C
tcalc 190 C
tcalc 250 C
tcalc 300 C
tcalc 350 C
tcalc 500 C
tcalc 550 C
tcalc 700 C
T100
T120
T140
T160
T200
T250
T300
T400
T450
T600
23
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Aklamalar
1 tcalc
2 tc
3 (1/)sp
4 tu
5 (1/)sp
6 tu
7 (1/)
8 Dni
9 Dha
ekil A.1 - Hesaplama parametreleri rnei
Eitlik (A.1), bilinen bir (1/)w deeri ve 85 Cdeki bitiikte bulunan yanabilir malzemelerin yzey scakl
iin kullanlabilir:
24
ICS 91.060.40
D 1
1 1
h .
tot DhaB
t calc i
Dh 1
1
.
DhaB w a
sp
. t c tu t c , (C)
tst EN 15287-2
(A.1)
Eitlik (A.2), yanabilir malzemelere en az 40 mm mesafede olan doal biimde havalandrlan boluk x iin
kullanlabilir. izelge A.1de izin verilen azami scaklk snf iin karlk gelen deer alnmaldr.
1 1
i tot
t calc
. t aB tu t a ,
Dh
DhaB . a
(C)
(A.2)
Burada;
tcalc
(1/ )tot
(1/ )sp
baca veya duman yolu balant borusu sistemi ve bitiikte bulunan yanabilir malzemeler
arasndaki boluun sl direnci, m.K/W;
(1/ )w
Dha
Dh
tc
tu
ortam scakl, C;
taB
Baca veya duman yolu balant borusu toplam sl direnci Eitlik (A.3) ile hesaplanmaldr:
1 Dha 1
.
Dh
tot
spB
DhiB 1
.
Dh
, m2.K/W
(A.3)
burada;
(1/ )
Dha
Dh
(1/ )spB
DhiB
(1/ )B
(1/ )n
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Dh
D 2.d n
1
. ln h ,n
y.
Dh ,n
n 2.n
, m2.K/W
(A.4)
veya duvar katmanlarnn sl direncinin (1/) n bilindii durumlarda, Eitlik A.5 ile hesaplamaldr:
1 1
1
Dh .
.
n n Dh , n
, m2.K/W
(A.5)
burada;
(1/)
(1/)n
biim katsays
= 1,0 dairesel ve oval kesitler iin,
= 1,10 karesel ve 1:1,5 kenar oranna kadar olan dikdrtgen ekilli kesitler iin;
Dh
Dh,n
dn
y.
n
Dh ,n
2.n
Dh ,n 2.d n
. ln
Dh ,n
, m2.K/W
(A.6)
Burada;
Dh,n
dn
biim katsays,
= 1,0 dairesel ve oval kesitler iin,
= 1,10 karesel ve 1:1,5 kenar oranna kadar olan dikdrtgen ekilli kesitler iin;
Metal sistem bacalar iin sl kprlerin etkisi, EN 1859da tanmlanan bir faktr ile gz nnde
bulundurulmaldr.
Hava besleme sl direnci (1/) spB izelge A.3ten alnabilir.
26
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
izelge A.3 - Hava akl geniliine bal olarak kapal hava boluklar iin sl diren ve s yayan duvar
yzeyi scakl (e merkezli dairesel aklk, dikey olarak ayarlanm)
Is
yayan Hava akl genilii
duvarn yzey
10 mm
20 mm
30 mm
scakl
40 C
0,123
0,147
0,153
100 C
0,087
0,101
0,101
150 C
0,065
0,075
0,075
200 C
0,050
0,055
0,055
Not - 50 mmden byk ve 200Cden yksek scaklktaki kapal hava
bir verinin yokluunda 0 deeri tavsiye edilmektedir.
40 mm
50 mm
0,152
0,150
0,100
0,099
0,074
0,074
0,055
0,054
boluklar iin, onaylanan alternatif
Alternatif olarak;
200 Ca eit veya dk duman yolu kanal d yzeyi scakl t a ve 1 cm ile 5 cm arasndaki hava besleme
akl genilii dspB iin hava besleme sl direnci (1/ ) spB Eitlik A.4 ile hesaplanabilir. Dier tm koullarda
sl diren deeri olarak 0 alnmaldr.
, m2.K/W
(A.7)
Burada,
(1/)spB
ta
dspB
Not - Hesaplama, ihtiyatl davranmak iin kapal bir hava akl varsaylarak yaplr.
Duvar katmanl hava besleme kanal sl direnci, Eitlik A.8 ile hesaplanmaldr:
DhiB Dh ,n 2.d n
. ln
2
.
Dh ,n
n
y.
n
, m2.K/W
(A.8)
veya n sral duvar katman sl direncinin (1/) n bilindii durumlarda, Eitlik A.9 ile hesaplanmaldr:
1 1
DhiB .
.
n n Dh ,n
, m2.K/W
(A.9)
burada;
(1/)B
(1/)n
biim katsays
= 1,0 dairesel ve oval kesitler iin,
= 1,10 karesel ve 1:1,5 kenar oranna kadar olan dikdrtgen ekilli kesitler iin;
DhiB
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Dh,n
n sral duvar katman i hidrolik ap, m;
dn n sral duvar katmannn kalnl, m.
n sral duvar katmannn sl direnci (1/)n Eitlik A.6 kullanlarak belirlenebilir.
Baca veya duman yolu balant borusu sistemi ile bitiikte bulunan yanabilir malzemeler arasndaki boluun
sl direnci izelge A.3den elde edilebilir veya Eitlik A.8 ile hesaplanabilir:
2
0,1165 0,000488.t a 0,00000065.t aB
sp
m2.K/W
(A.10)
2
2
4,36 - 0,0351.t aB 0,000082.t aB
.x - 58 - 0,46.t aB 0,0011.t aB
.x 2
baca veya duman yolu balant borusu ile bitiikte bulunan yanabilir malzemeler arasndaki
boluun sl direnci, m2.K/W;
biim katsays,
= 1,0 dairesel ve oval kesitler iin,
= 1,10 karesel ve 1:1,5 kenar oranna kadar olan dikdrtgen ekilli kesitler iin
taB
baca veya duman yolu balant borusu d yzeyinden yanabilir malzeme yzeyine kadar
olan mesafe (hava akl genilii), m.
aplar iin:
0,2 mye eit veya daha bykse: fiili ap;
0,2 mden daha kk ise: Dh=0,2 m.
0,2 mden kk ap deerleri iin bacann n sral duvar katmannn ap deeri, fiili ap ile 0,2 m olarak
belirlenmi deerler arasndaki farka gre dzeltilmelidir.
= 15 W/(m2.K),
= 8 W/(m2.K)
ve scaklklar iin:
tc
= 85 C,
tu
= 20 C,
taB
taB
insanlarn temas edebilecei durumlar iin insan temasna kar bacann korunmad
durumlarda izelge A.6ya baklmaldr.
Not - tcal, bitiikte bulunan yanabilir malzeme ve/veya insanlarn temas edebilecei durumlar iin gerekli
artlar yerine getirmek amacyla izin verilen azami scakl veren yapnn sl direncine bal
hesaplanan deerdir (rnek hesaplamalar iin Ek I ve Ek Jye baklmaldr).
28
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
n sral duvar katmannn sl iletkenlik veya diren deerleri, rn imalats tarafndan veya aksi
belirtilmedike izelge A.4 ile izelge A.5deki varsaylan deerler kullanarak elde edilebilir.
izelge A.4 - Yaltm malzemeleri (EN 1443) iin sl iletkenlik, W/(m.K)
Malzeme
20 C
100 C
200 C
300 C
Maden yn, ak
0,043
0,080
0,109
0,150
0,049
0,037
0,042
0,062
0,080
0,053
0,049
0,076
0,109
0,073
0,070
0,096
0,170
0,100
0,102
0,126
Not - Varsaylan bu deerler, imalat toleranslarn dikkate almak iin 1,2lik bir emniyet faktr iermektedir.
izelge A.5 - D duvar malzemeleri iin sl iletkenlik W/(m.K)
Ortalama Scaklk
20 C
100 C
200 C
1200 kg/m3
0,60
0,63
0,66
1600 kg/m3
0,82
0,86
0,90
2000 kg/m3
1,15
1,20
1,26
600 kg/m3
0,40
0,44
0,50
800 kg/m3
0,47
0,52
0,59
1000 kg/m3
0,54
0,59
0,67
800 kg/m3
0,47
0,51
0,55
1200 kg/m3
0,74
0,81
0,87
1600 kg/m3
1,20
1,32
1,42
2000 kg/m3
1,92
2,11
2,26
800 kg/m3
0,34
0,37
0,40
1200 kg/m3
0,55
0,60
0,65
1600 kg/m3
0,90
0,97
1,06
2000 kg/m3
1,44
1,55
1,70
600 kg/m3
0,22
0,24
0,27
900 kg/m3
0,34
0,38
0,42
1200 kg/m3
0,49
0,46
0,61
Malzeme
Tulalar
Tulalar
A ve B delik ama dereceli dey delikli tula
Beton
Kapal yapl hafif beton
Beton
Ak yapl hafif beton
Beton
Ak yapl hafif beton (doal esasl)
ICS 91.060.40
Malzeme
Beton
Ak yapl hafif beton, sadece genletirilmi
beton
tst EN 15287-2
20 C
100 C
200 C
600 kg/m3
0,23
0,26
0,28
900 kg/m3
0,36
0,40
0,45
1200 kg/m3
0,53
0,58
0,66
1500 kg/m3
0,72
0,80
0,89
17
17
17
Paslanmaz elik
stem d insan temasnn mmkn olduu yerlerde, izelge A.6da yer alan izin verilebilir azami d yzey
scaklk deerleri kullanlmaldr.
izelge A.6 - stem d insan temasnn olabildii yerlerdeki azami izin verilebilen d yzey scaklklar
D yzey malzemeleri
Metal plak
70 C
Metal- 50 m boyal
Metal 160 m camla srlanm elik
Metal 400 m plastik kapl
Plastik
Kil/Seramik, cam
Beton, mermer
Not - izelge G.6da yer alan deerler, 1 s yanma eii ile
kriterleri esas almaktadr.
80 C
75 C
98 C
93 C
85 C
80 C
ilgili EN ISO 13732-1deki
Duvar katmanlarnn yzey ve ortalama scaklklar, tahmini deerler hesaplanan deerlerden daha kk
olmayana kadar tekrarlanarak hesaplanmaldr.
Duvar katmannn tahmini yzey ve ortalama scaklklarnn ok dk olmadnn kontrol iin Eitlik A.11
kullanlabilir:
t m ,n
t n t n1
, C
2
(A.11)
Burada
y.
t n 1 t n
1 1
i
tot
D 2.d n
Dh
. ln h ,n
2.n
Dh , n
D
h .
DhaB
sp
1
a
w
. t calc t u , C
(A.12)
t n 1 t n
1 1
i
tot
Dh 1
.
Dh ,n
D 1
h .
DhaB
sp
1
a
w
. t calc t u , C
(A.13)
Duman yolu kanalnn i yzey scakl ti=t1 (ilk i duvar n=1) aadaki eitlik kullanlarak hesaplanabilir
30
ICS 91.060.40
t1 t calc
1 1
i
tot
1
i
D 1
h .
DhaB
sp
1
a
w
tst EN 15287-2
. t calc tu , C
(A.14)
N duvar katmanl bir duman yolu kanal iin duman yolu kanal d yzey scakl t a=tN+1 dir.
Hava besleme kanal i yzey scakl tB=tN+2 (ilk i duvar n=N+2) aadaki eitlik kullanlarak
hesaplanabilir:
t N 2 t a
1 1
i
tot
Dh 1
.
Dha spB
D 1
1
h .
DhaB sp
1
a
w
. t calc t u , C
(A.15)
Burada;
tm,n
tn
tn+1
tcalc
(1/)tot
Dh
DhaB
(1/)sp
baca veya duman yolu balant borusu ile bitiikte bulunan yanabilir malzemeler arasndaki
boluun sl direnci, m2.K/W,
(1/)w
aB
tu
ortam scakl, C,
biim katsays,
= 1,0 dairesel ve oval kesitler iin,
= 1,10 karesel ve 1:1,5 kenar oranna kadar olan dikdrtgen ekilli kesitler iin,
Dh,n
dn
(1/)n
ta
Dha
0 ve
sp
0 dr.
w
31
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Astar veya duman yolu balant borusu ve balant elemanlarnn kurum tutumasna dayankl
olduunun belirtilmesi durumunda ve
Astar imalats tarafndan yaltmn, kurum tutumas uygulamalar iin kullanlmasnn uygun olduunun
beyan edildii veya yaltm imalats tarafndan en az 900 C scaklkta yaltmn kullanlmasnn elverili
olduunun beyan edilmesi durumunda ve
Hava besleme kanalnn (d duvar) EN 12462ye gre en az T400 ve G ksa gsterimi ile gsterilmesi
durumunda veya EN 13069a gre T600 ksa gsterimi ile gsterilmesi (ve sl ok testinden gemesi)
durumunda veya baca rnlerinin EN 1806 ve 1858e gre en az T400 ve G ksa gsterimi ile
gsterilmesi durumunda veya hava besleme kanalnn (d duvar) izelge A.7ye gre yaplmas
durumunda ve
Tm birletirme malzemesinin kurum tutumasnn olduu uygulamalar iin uygun olmas durumunda (G)
ksa gsterimi ile gsterilebilir.
Dier baca veya duman yolu balant boru sistemleri O ksa gsterimi ile gsterilmelidir.
izelge A.7 - Yanabilir malzemeye mesafe iin deneye tabi tutulmam kurum tutumasna direnli bacalarn
d duvarlar iin malzemeleri
Snflar
Standard
Tulalar
EN 771-1
T400
11,5 mm
Kum ta
EN 771-2
T400
11,5 mm
EN 13069
T600
Belirlenmemitir
32
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
rn standardna uygun olarak belirlenen veya d duvarn, izelge A.7 belirtilen malzemelerinden
yaplmas durumunda baca ve yanabilir duvar arasndaki mesafe malzemelere ve malzemelerin
kalnlna baldr, ancak en az 40 mm mesafede ve boluk doal havalandrmal olmaldr.
33
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Ek B
(Bilgi iin)
Istma cihaz/cihazlar iin bilgiler
Baca tipi seimi iin (gerekli gsterim):
-
Cihaz/cihazlar(lar)/kazan(lar) eidi/tipi;
Yakt eidi,
Azami/nominal duman yolu gaz scakl,
Islak bacalar iin, bacadan gelen youma rnnn cihaza doru geri akna izin verilmesi durumunda,
bilgi.
Cihaz/kazan eidi/tipi,
Yakt eidi,
Azami ve bir araln sz konusu olduu yerlerde asgari, duman yolu gaz ktle ak
(veya yanma hzlar ve ilgili CO2 ierii
veya s girii ve ilgili CO2 ierii
veya s k, kazan verimi ve ilgili CO2 ierii),
Azami/nominal ve asgari s k iin asgari duman yolu gaz scakl,
Asgari eki (negatif basnl bacalar iin) veya azami diferansiyel basn (pozitif basnl bacalar iin),
CO2-ierii (nceden salanmam olmas durumunda),
Duman yolu gaz knn boyutu/ekli,
Cihaz iin gerekli olmas durumunda yanma havas girii ve duman yolu gaz k arasndaki izin verilen
asgari ve azami basn fark,
Cihaz iin gerekli olmas durumunda yanma havas izin verilen azami scakl,
Yanma havas girii boyutu/ekli.
Cihaz/duman yolu balant borusu/baca adaptr ve yanma hava beslemesi/hava balant borusu/cihaz
adaptr iin tasarm/seim:
-
34
Cihaz iin gerekli olmas durumunda, yanma havasnda (geri besleme) izin verilen azami CO 2 ierii.
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Ek C
(Bilgi iin)
Sistem bacas rn gsterimine bir rnek
Sistem bacas NSB*
EN 13063-3 - T200 - P1 - W - 1 -
O25
Standard numaras
Scaklk snf
Basn snf
Youma rnne kar diren
Korozyon direnci (korozyona kar dayankllk)
Kurum tutumas direnci ve yanabilir malzemeye olan mesafe
35
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Ek D
(Bilgi iin)
Kil/Seramik duman yolu astarlar ve kil/seramik duman yolu elemanlar
ve beton duman yolu elemanlarna ynelik gsterim parametreleri
arasndaki iliki
izelge D.1 - Kil/seramik duman yolu astarlar ve duman yolu elemanlarna ynelik gsterim parametreleri
arasndaki iliki
EN 1457nin gsterimi
EN 1806nin gsterimi
FB1N2
T600 N2 D 3 G
FB1N1
T600 N1 D 3 G
A2N2
FB2N2a
T600 N2 D 3 O
A2N1
T600 N1 D 3 O
A1N2
FB2N1
A2P1
B1N2
T400 N2 D 3 G
B1N1
B2N2
B2N1
T400 N1 D 3 G
FB3N2
FB3N1
B2P1
C1N2
T300 N2 D 3 O
C1N1
C2N2
C2N1
T300 N1 D 3 O
FB4N2
FB4N1
C2P1
D1N2
T200 N2 D 3 O
D1N1
T200 N1 D 3 O
D2N2
D2N1
D3N2
D3N1
D3P1
a balayc olmayan eleman tipi
b balayc eleman tipi
36
FB5N1
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
izelge D.2 - Beton duman yolu astarlar ve beton duman yolu elemanlarna ynelik gsterim parametreleri
arasndaki iliki
EN 1857nin gsterimi
EN 1858nin gsterimi
FB1N2
T600 N2 D 3 G
FB1N1
T600 N1 D 3 G
A2N2
FB2N2a
T600 N2 D 3 O
A2N1
T600 N1 D 3 O
A1N2
FB2N1
A2P1
B1N2
T400 N2 D 3 G
B1N1
B2N2
B2N1
T400 N1 D 3 G
FB3N2
FB3N1
B2P1
C1N2
T300 N2 D 3 O
C1N1
C2N2
C2N1
T 300 N1 D 3 O
FB4N2
FB4N1
C2P1
D1N2
T200 N2 D 3 O
D1N1
T200 N1 D 3 O
D2N2
D2N1
D3N2
D3N1
a
D3P1
balayc olmayan eleman tipi
FB5N1
37
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Ek E
(Bilgi iin)
Metal sistem bacalarnn gsterimi ve ye lkelerde (MS) metal astar
malzeme gsterimi ve korozyon yk arasndaki iliki
Metal baca rn gsterimine bir rnek
Baca rn
NSB*
EN 1856-1/2 T200
Standard numaras
Scaklk snf
Basn snf
Youma direnci
Korozyon direnci (korozyona kar dayankllk)
Duman yolu astar malzemesi zellikleri
Kurum tutumas direnci ve yanc malzemeye olan mesafe
38
P1
W- Vm-L13150
O(25)
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Avusturya
Finlandiya
Fransa
Almanya
talya
svire
D1
L 11040
D1
L 11070
D1/W1
W1
L 20030
W1
D2 1)
D1
D1
W1
D1/W1
D2 1)
L 20040
D1
W1
W1
W1
D1
D2 1)
D3 6)
D2 1)
L 20060
D2
L 30030
D2 2)
L 30040
D2 5)
L 30060
D2 2)
L 30100
W1
L 40040
D21)
W1
D33)
L 40060
L 40100
W1
D21)
D3 4)
W2 1)
L 50030
L 50040
D3
L 50050
L 50060
Dier
lkelerh
D2 1)a)
L 11030
L 11150
UK
W1
D3
D2
D3 4)
W2 1)
W2 1)
D3
4)
D34)/W1
D3/W3
D2
L 50100
W1
D3
D3/W1
D2
D34)
D3
L 60030
1)
W2
D3
L 60060
L 60100
D3
W2
L 70060
1)
Odun olmadan
2)
3)
Ar ya ve odun/ya olmadan
4)
Odun/ya olmadan
5)
6)
1)
D3/W2
D3
W2 1)
39
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Avusturya
Finlandiya
Fransa
D1
D1
L 11050
Almanya
talya
svire
D1
L 11100
D1/W1
L 20040
W1
D1
W1
D2
W1
D1/W1
W1
D1
W1
D2
L 20100
D2
L 30040
5)
2)
D2 5)
L 30050
D2 5)
L 30100
W1
L 40040
D2 1)
W1
D2
L 40050
L 40060
L 40100
D2 1)
W1
D2
W1
D2 1)
W1
D34)/W1
L 50040
D2
L 50050
4)
D3/W3
D3 /W1
D34)
L 50100
D3
D3/W1
D34)
D3
D34)
W21)
W21)
D3
D3
L 60030
W21)
D3
L 60060
L 60100
D3
W21)
L 70060
40
W1
D1
D2 1)
L 20070
L 50060
Dier
lkelerh
D1
D1
L 11070
L 11150
UK
1)
Odun olmadan
2)
4)
Odun/ya olmadan
5)
D3/W2
D3
W21)
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Avusturya
Finlandiya
L 11050
D1
Fransa
Almanya
talya
D1
L 11070
Hollanda
spanya
D1
D1
L 11150
D1/W1
D1
L 12150
L 20xxx
D1
Dier
lkelerh
D1
svire
D1
L 12050
L 13150
sve
W1
D1/W1
W1
b)
W1
D2
L 20040
W1
W1
W1
W1
W1
D1
D1
D1
D1
2)
D1
D1
D2 1)
L 20050
L 30xxxb)
D2
D25)
L 30040
D25)
L 30050
D25)
D2
L 30060
D2
L 30100
D2
2)
5)
L 40xxxb
W1
D21)/W1
L 40040
D2 6)
L 40050
L 40060
D2 1)
W1
D2
1)
W1
D2 1)
W1
W1
W1
L 40100
L 50xxxb
D3/W21)
L 50040
D21)c)
L 50050
L 50060
D3/W3
D3
L 50100
D3 4)
L 60060
W2 1)
L 60100
D3
4)d)
/W1
D3 4)
D3
D3/W1
D3d)
L 70060
D2
D3 4)
D3 4)
D3 4)
W2 1)
W2 1)
D2 1)
W2 1)
W2 1)
D3
D3
D2
D3
D3
D3/W2
W2 1)
L 71060
L 71100
1)
Odun olmadan
b)
D3
Sadece malzemenin kalite zellikleri uygulanr
2)
c)
4)
Odun/ya olmadan
d)
5)
h)
6)
41
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Avusturya
Finlandiya
Fransa
L 12030
D1
D1
L 20030
1)
Almanya
L 11150
talya
sve
svire
D1
D1
D2 / W1
D2
1)
W1
D2
1)
D2
1)
D1
1)
D2 / W1
D21)/ W1
D21)a)/ W1
D21)/ W1
D33)
D33)
W21)
D33)/W21)
1)
L 40xxx
D2 / W1
D21)/ W1
W1
D21)/
W1
L 40020
D33)
2xL 40020
D33)
D33)
1)
L 40040
D2
L 40100
2xL
50xxxb)
2xL
50010
L 50060
D2
D33)/W2 1)
W21)
D33)/W21)
D3
D33
D3/W1
W21)
L 50020
D21)
L 60010
L 60012
D2
1)
L 60020
D2
L 70060
L 70xxxb)
D3/W2
W21)
L 71010
1)
Odun olmadan
a)
3)
Ar ya ve odun/ya olmadan
b)
5)
e)
h)
42
Dier
lkelerh
D25)
b)
L 50100
UK
D1/W1
L 30010
L 40010
Hollanda
D33)/
W21)
T250den yksek scaklk snf iin sadece D1
Yalnzca malzemenin kalite zellikleri uygulanr
Yalnzca basn snf N iin.
lke isminin listede yer almad durumlarda, dier
lkeler stunu altnda yer almaktadr.
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
L10150
L 11050
L 11070
L 11100
L 11150
L 12050
L 12150
L 13150
L 20xxxk
L 20040
L 20050
L 20060
L 30xxxk
L 30040
L 30050
L 30060
L 30100
L 40xxxk
L 40040
L 40050
L 40060
L 40100
L 50xxxk
L 50040
L 50050
L 50060
L 50100
L 60060
L 60100
L 70060
L 71060
L 71100
L 80080m
talya
Hollanda spanya
svire
Dier
lkelerh
D1n
D1
D1
D1
D1
D1
D1
D1n
D1/W1
D1
W1
D1/W1
W1
W1
D2b
D1
D1
W1
W1
W1
W1
D1
D2a
D1
D1
D1
D3
D2
D2e
D2e
D2
D2b
D2
W1
D2i
W1
D3
W1
D2a
W1
W1
D2a
W1
D3/W2a
D3d
D3
dl
d
D3
W2a
D3
D3
D3/W1
D3/W2
D3
D3/W1
D3d
W2a
D3
W2
D3
D2
D2
D2
D3d
W2a
D3
D3d
W2a
D3
D3/W2
W2a
D3
D3
Odun olmadan
Ar ya ve odun/ya olmadan
Odun/ya olmadan
lke isminin listede yer almad durumlarda, dier lkeler stunu altnda yer almaktadr.
sve
43
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Ek F
(Bilgi iin)
Oda ile btnleik uygulamalar iin baca sistemi gsterim rnei
Baca sistemi
(EN 1443e dayal)
NSB*
EN 1856-1/2 T200
Standard numaras
Scaklk snf
Basn snf
Youma direnci
Korozyon direnci (korozyona kar dayankllk)
Kurum tutumas direnci ve yanc malzemeye mesafe
44
P1
O25
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Ek G
(Bilgi iin)
Baca sistemi tantma etiketine rnekler
G.1 E merkezli bir baca sistemi konfigrasyonu etiket rnei
UYARI! - Bu etiket kapatlamaz veya tahrif edilemez
NSB EN 15287-2
T160 P1 W 1 O00
80 mm
0,00 m2K/W
120 x 120 mm2
0,12 m2.K/W
-
Montajc/Adres/Tel.:_______________________________________________________________
Montaj tarihi: _____________________________________________________________________
Ek bilgiler:
- Baca sistemi konumu
NSB EN 15287-2
T160 P1 W 1 O25
80 mm
0,40 m2K/W
80 mm
-
Montajc/Adres/Tel.:_______________________________________________________________
Montaj tarihi: _____________________________________________________________________
Ek bilgiler:
- Baca sistemi konumu
45
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Ek H
(Normatif)
Montaj yaplm bir metal sistem bacas iin baca gsteriminin
belirlenmesi
H.1 Genel
Montaj yaplm bir metal sistem bacasnn gsterimi, metal baca rnleri korozyon direnci snf gsterimi
hari sistem baca rn ile ayndr. Bu rnlerin korozyon snfna ynelik baca ksa gsterimi, rnn
malzeme zelliklerine dayal ulusal artlara uygun olarak u an iin aynen kalmaktadr.
46
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Ek I
(Bilgi iin)
Dntrlm/yeniden astarlanm bir baca sistemi gsteriminin
belirlenmesi iin rnek
I.1
I.1.2 Astar
Metal astar (yaltmsz) 105 mm,
T400 N1 D Vm L 50100 G olarak gsterilmi.
I.1.3 Yaltm
950 Clik bir scaklk iin beyan edilen amyant kovanlar, 25 mmlik duvar kalnl.
Aklamalar
1 mevcut baca
2 yaltm
3 astar
4 yanabilir malzeme
ekil I.1 - Dntrlm bir baca sistemi bileenlerinin rnei
47
ICS 91.060.40
I.2
tst EN 15287-2
I.2.1 Genel
Dntrlm/yeniden astarlanm baca iin aadaki scaklk snf, A.2de tarif edilen ynteme gre ve
I.2deki giri verileri ile elde edilir.
T400
T400
T600
1 1
i tot
t calc
. t aB tu t a , C
Dh
DhaB . a
(A.2)
Burada
i = 15 W/m2K, a = 8 W/m2K, taB = 100 C, tu = 20 C,
Dh = 0,20 m (nk 0,105 mm < 0,2 m),
DhaB = 0,200 + 2 0,115 + (0,200 0,105) = 0,525 m
D 1
1
h .
Dha
tot
spB
Dh 1
.
DhiB
, m2.K/W
(A.3)
ile
Dh
D 2.d n
1
. ln h ,n
y.
Dh ,n
n 2.n
, m2.K/W
D1 = Dh = 0,20 m, d1 = 0,001 m
yaltm iin:
ve sl iletkenlikler;
astar iin (izelge A.5ten):
-
yaltm iin (Amyant kovan iin izelge A.4ten ve tahmini 300 C):
2 = 0,102 W/(m.K);
48
1 = 17 W/(m.K);
(A.4)
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Not - Ortalama scaklklar, tahmini deerlerin hesaplanan deerlerden daha kk olmad yere kadar
tekrarlanarak hesaplanmaldr.
2.17
ve
0 , hava besleme kanal aklnn tahmini i yzey scakl ta > 200 C iin
spB
ve
y.
n
Dh ,n
2.n
Dh ,n 2.d n
. ln
Dh ,n
, m2.K/W
(A.6)
d duvarn sl iletkenlik (tam yapl tulalar iin izelge A.5ten alnan deer, 1 600 kg/m 3 ve tahmini 200
C scaklk): 3=0,90 W/(m.K) ile.
1,1.
0,295
m 2 .K
0,295 2.0,115
. ln
0,104
2.0,90
0,295
W
0,217 0
tot
0,200
m2 K
.0,104 0,288
0,295
W
1
0,288
15
t
t calc
1
0,288
15
. 80 20 80 527 C
0,20
0,525.8
49
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
tm, n
tn tn 1
, C
2
(A.11)
ile
t1 t calc
1
i
1 1
i
tot
D
h
DhaB
1
.
sp
aB
w
. t calc tu , C
(A.14)
ve
y.
t n1 t n
t n1 t n
1 1
i
1 1
i
tot
tot
D 2.d n
Dh
. ln h ,n
2.n
Dh ,n
D 1
h .
DhaB
aB
w
Dh 1
.
Dh,n n
D 1
1
h .
DhaB sp
aB
w
sp
. tcalc tu , C
. t calc tu , C
(A.12)
(A.13)
0 ve
Madde I.2.3teki deerler ve tcalc = 500 C ile birlikte T400 (izelge A.2ye baklmaldr) ve
1
15
ti t1 500
. 500 20 420 C
1
0,20
1
0,288
. 0 0
15
0,525
8
0,20 0,20 2.0,001
. ln
2.17
0,20
. 500 20 420 C
t 2 420
1
0,20
1
0,288
. 00
15
0,525
8
1,0.
0,20
0,202 2.0,025
. ln
2.0,102
0,202
. 500 20 161 C
t3 420
1
0,20
1
0,288
. 0 0
15
0,525
8
1,0.
50
sp
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
0,20
.0
0,252
t 4 161
. 500 20 161 C
1
0,20
1
0,288
. 00
15
0,525
8
0,20
.0,104
0,295
t 5 161
. 500 20 77 C
1
0,20
1
0,288
. 00
15
0,525
8
ve ortalama scaklklar
420 420
420 C
2
420 161
290 C 300 C
yaltmn: t m , 2
2
148 72
119 C 200 C
d duvarn: t m , 4
2
astarn: t m ,1
I.3
Madde A.4e gre, dntrlm/yeniden astarlanm bacann youma direnci snf, iin astarn youma
diren snf ksa gsterimine gre verilir. Madde I.1de tarif edilen bacann ksa gsterim N1dir.
I.4
Madde A.4e gre, dntrlm/yeniden astarlanm bacann youma direnci snf, astarn youma
diren snf gsterimine gre verilir. Madde I.1de tarif edilen baca iin gsterim Ddir.
I.5
Madde A.5e gre, dntrlm/yeniden astarlanm bacann korozyon diren snf, korozyon snf iin
astarn gsterimine gre verilir. L 50100 astar malzemesi kuru koullarda, korozyon snf 3 iin
kullanlabilir. (izelge E.3e baklmaldr)
I.6
Madde A.6ya gre bacann kurum tutumas diren snf G olarak gsterilebilir.
I.7
Yanabilir malzemeye mesafe, mevcut bacann yanabilir malzemeye uzakl ile verilir.
Madde I.1de tarif edilen baca iin x = 50 mm olarak verilir.
G50.
I.8
Madde I.2 ila Madde I.7ye ve Ek Fye gre, Madde I.1de tarif edilen dntrlm/yeniden astarlanm
bacann son gsterimi, aada belirtildii gibidir:
Baca NSB EN 15287-2 - T400 N1 D 3 G50
51
ICS 91.060.40
I.9
tst EN 15287-2
Baca
irket, Cadde, l
E merkezli baca sistemi:
Nominal l:
Isl diren:
Duman yolu ak direnci:
D hava besleme kanal ls:
Hava besleme kanal d sl direnci:
Hava besleme kanal ak direnci:
105 mm
0,217 m2K/W
200 x 200 mm2
0,104 m2K/W
-
52
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
EK J
(Bilgi iin)
zel yapm bir baca sistemi gsteriminin belirlenmesi iin rnek
J.1 zel yapm bir baca sistemi iin giri verisi
J.1.1 Astar
Kil/seramik astar (yaltmsz), et kalnl 8 mm, 100 mm, B2N1 ile gsterilir.
izelge D.1 ile EN 1443e uygun bu kil seramik astarn uygun gsterimi, T 400 N1 D 3 O veya T 400 N1 W 2
Odur.
J.1.2 Yaltm
910 C scaklk iin beyan edilen ve 0,30 (m2K)/W sl diren, 20 mm et kalnl deerlerine sahip amyant.
Burada
1 astar
2 yaltm
3 hava besleme kanal
4 yanabilir duvar
ekil J.1 - zel yapm bir baca bileenleri rnei
53
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
astar:
T400
T400
D 1
1 1
h .
tot DhaB
t calc i
Dh 1
1
.
DhaB w a
sp
. t c tu t c , (C)
(A.1)
Burada
i= 15 W/m2K, a= 8 W/m2K, tc= 85 C, tu= 20 C
Dh = 0,20 m (nk 100 mm < 0,2 m),
DhaB = 0,200 + 2 0,100 + (0,200-0,100) = 0,50 m
D 1
1
h .
Dha
tot
spB
Dh 1
.
DhiB
, m2.K/W
(A.3)
ile
1
1
1
Dh .
.
, m2.K/W
n n Dh , n
(A.5)
astar iin:
D1 = Dh = 0,20 m, d1 = 0,008 m
yaltm iin:
sl diren
astar:
yaltm:
(yaltmsz)
0,30
m .K
0
1
0,278
0,20.
W
0,20 0,216
2
54
0,00
m 2 .K
W
0,30
m 2 .K
W
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
2
4,36 0,0351.t a 0,000082.t a2 .d spB 58 0,46.t a 0,0011 .t a2 .d spB
m 2 .K
W
(A.6)
hava besleme akl iin boyutlar
-
i yzey ap:
genilik d spB
0,300 0,256
0,022 m ile ve
2
m 2 .K
W
0,278
tot
0,200
0,200
m 2 .K
.0,054
.0,100 0,389
0,246
0,300
W
ve
m 2 .K
W
(A.7)
burada
ta = 150 C (tahmini), x = 0,02 m
4,36 0,0351 150 0,000082 150 2 0,02 58 0,46 150 0,0011 150 2 0,02 2
0,071
tcalc
m 2 .K
W
1
0,20
0,389
.0,071
15
0,500
. 85 20 85 381 C
0,200
1
. 0,14
0,500
8
izelge A.2T300.
ICS 91.060.40
t calc
1
0,389
15
. 80 20 80 605 C
0,200
0,480 8
tst EN 15287-2
t m ,n
t n t n1
, C
2
(A.11)
ile
t1 t calc
1
i
1 1
i
tot
D 1
h .
DhaB
sp
aB
w
. t calc tu , C
(A.14)
ve
y.
t n1 t n
t n1 t n
1 1
i
1 1
i
tot
tot
D 2.d n
Dh
. ln h,n
2.n
Dh ,n
D
h .
DhaB
aB
w
Dh 1
.
Dh,n n
D 1
1
h .
DhaB sp
aB
w
sp
. tcalc tu , C
(A.12)
. t calc tu , C
(A.13)
Madde J.2.3deki deerler ve tcalc = 350C ile T300 (izelge A.2ye baklmaldr) ve
0,098
sp
m 2 .K
1
ve
W
0,071
sp
m 2 .K
1
ve
0,14
w
m 2 .K
iin yzey scaklklar:
W
1
15
t i t 1 350 . 350 20 313 C
1
0,200
1
0,389
. 0,071 0,14
15
0,500
8
56
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
0,200
0
0,200
t 2 313 . 350 20 313 C
1
0,200
1
0,389
. 0,071 0,14
15
0,500
8
0,200
0,25
0,216
t3 313 350 20 184 C
1
0,200
1
0,389
0,071 0,14
15
0,500
8
0,200
0,054
0,256
t 4 184 350 20 160 C
1
0,200
1
0,389
0,071 0,14
15
0,500
8
0,200
0,1
0,300
t5 160 350 20 123 C
1
0,200
1
0,389
0,071 0,14
15
0,500
8
ve d yzeylerin scaklklar:
-
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
NSB EN 15287-2
veya
Nominal l:
Isl diren:
Duman yolu ak direnci:
D hava besleme kanal ls:
Hava besleme kanal d sl diren:
Hava besleme kanal ak direnci:
100 mm
0,28 m2K/W
200 x 200 mm2
0,10 m2K/W
-
T300 N1 D 3 O20
T300 N1 W 2 O20
58
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Ek K
(Bilgi iin)
Baca sistemi klarnn konumu
ekil K.1de genel olarak bilinen ulusal kurallar erevesinde gelitirilmi olan konut stmas veya benzer
uygulamalar iin baca k pozisyonlar ile ilgili bir rnek verilmektedir. izelge K.1, baca klarnn
konumu iin, yine bilinen ulusal kurallar temelinde nerilen boyutlar ierir.
Aklama
izelge K.1e baklmaldr.
ekil K.1 - Dengeli duman yolu baca yaplandrmas klarnn konumu rnei
59
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
izelge K.1 - Gaz iin dengeli duman yolu baca konfigrasyonlar klarnn konumu iin nerilen boyutlar
(ekil K.1e baklmaldr)
Sembol
Terminal pozisyonu
Ba
Ca
E
F
Hb
I
J
K
veya d kelerden
Zeminin, atnn veya balkon seviyesi stnden
Terminale bakan yzeyden
Bir terminale bakan terminalden
Konut iindeki bir araba garajndaki aklktan (rn. kap,
pencere)
Dikey olarak ayn duvar stndeki terminalden
Yatay olarak ayn duvar stndeki terminalden
at kesiiminin stnden:
Mahya seviyesinin altnda terminalin stndenc
Mahya seviyesinin stndeki terminalin stnden
L
M
N
Q
07
> 7 14
> 14 32
> 32 70
07
> 7 14
> 14 32
> 32 70
07
> 7 14
> 14 32
> 32 70
Doal
eki
mm
300
600
1500
2000
300
300
300
600
300
400
600
600
70e kadar
300
75
70e kadar
70e kadar
05
> 5 70
70e kadar
70e kadar
70e kadar
70e kadar
300
600
300
300
600
300
600
600
200
200
75
150
300
300
600
1200
70e kadar
1200
1200
70e kadar
70e kadar
1500
300
1500
300
70e kadar
300
300
300
300
Is girii
kW (net)
Fanl
eki
mm
300
300
300
ayrca; terminal, pencere erevesi gibi gmme elemanlarn yerletirilmesi amacyla oluan bina
yapsndaki bir akla 150 mmden (fan ekili) veya 300 mm (doal eki) yakn olmamaldr.
b
fan ekili baca sistemi klar iin, 7 kW net giri deerini gemeyen doal ekili bir cihaza bal
olduunda ve cihaz imalatsnn montaj talimatlar ile izin verilmi olan durumlarda doal ekili baca sistemi
klar iin d kenin 450 mmden daha az bir bina kntsyla oluturulduu yerlerde, (rnein, d
duvarlardaki bacalar) d keler iin bu kstlama gz ard edilebilir.
c
60
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Aklama
1 Eimli at zerindeki aklklarn ve komu
pencerelerin terminal konumu
2 yasak blge
3 bu duvarlar ayn binalarn bir blm veya komu
binalarn blm olabilir.
4 dz at uzants altndaki yapnn kenar veya yap
boyunca 10 m, hangisi daha bykse
5 daha yksek komu binann st noktas
6 korkuluk duvar
ekil K.2 - Dengeli olmayan duman yolu baca konfigrasyonlar klarnn konumu rnei
61
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
izelge K.2 - Dengeli olmayan duman yolu baca konfigrasyonlar klarnn konumu iin nerilen boyutlar
(ekil K.2ye baklmaldr)
Sembol
a
a1
a2
b
Terminal pozisyonu
srta yakn taraftan eimli at srtnn
zerindeki ykseklik
srta yakn taraftan saz rtl eimli
atnn zerindeki ykseklik
ok katl binalara veya yaplara bitiik
atnn zerindeki ykseklik
dz at veya kapal korkuluk duvar
zerindeki ykseklik
at eim as
a0,4 m
a0,4 m
0,3 m
a0,8 m
a0,8 m
a0,6 m
a0,3 m
0,6 m
0,6 m
0,6 m
0,6 m
b 1,0 m
b 1,0 m
b 0,6 m
0,3 m
c 2,3 m
c 1,5 m
c2
0,4 m
0,4 m
0,4 m
Eer l<8 m
Eer l<8 m
Eer l<1,5 m
e
f
h
i
C
D
E
62
0,4 m
Eer
m
l<1,5
Eer f<1,5 xg
bu durumda
bu durumda
Eer i<1,5 xj
bu durumda
h 0,6 m
bu durumda
bu durumda
c 1,5 m
Eer A<1,5 m
Eer A<1,5 m
bu durumda
bu durumda
B 0,6 m
B 0,6 m
C 0,6 m
C 0,6 m
D2m
D2m
E 0,6 m
E 0,6 m
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Ek L
(Bilgi iin)
Bitiikte bulunan malzemelerin scaklnn hesaplanmas yntemi
Aklama
1
2
3
4
5
6
7
8
9
tcalc
tc
(1/)sp
tu
(1/)sp
tu
(1/)
Dni
Dha
ekil L.1 - Hava sistemli baca sistemi rnei
63
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
t wp t f -
1 1 Dh 1
i Dha
D 1
D 1
1 1 Dh 1
h h
i Dha spB DhiB B DhaB sp
t f tu
Dh 1
Dh 1
Dh
Dh
1
DhiB B DhaB sp DhaB 2 x wp DhaB 2 x 2 d wp a
spB
C (L.1)
twp
tf
i s transfer katsays
W/(m2.K)
d s transfer katsays
W/(m2.K)
(1/)
m2.K/W
Dha
Dh
baca (astar) i ap
m2.K/W
DhiB
hava kanal i ap
m2.K/W
m2.K/W
m2.K/W
dwp
DhaB
baca sistemi d ap
tu
ortam scakl
Eitlik (L.2) yanabilir malzemeye en az 40 mmlik doal havalanan bir boluk x iin kullanlabilir.
t wp t f -
1
i
D 1
1 1 Dh 1
h
i Dha spB DhiB B
t f t u t a C
Dh 1
Dh
1 Dh 1
Dha spB DhiB B DhaB a
(L.2)
Burada
ta
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
i = 15 W/(m2.K)
a = 8 W/(m2.K)
ve scaklklar iin :
tu = 20 C
ta = 15 K (deneyimlerden) en az 40 mm mesafeler iin
Baca (astar) i ap
Dh = 0,105 m
Hava kanal ap
DhiB = 0,2 m
Hava kanal d ap
DhaB = 0,43 m
Dha = 0,157 m
dspB = 0,0215 m.
Havalandrlm hava aklnn sl direnci (hava besleme kanal) (1/) spB = 0,055 m2K/W
dwp = 0,01 m,
x = 0,02 m.
(1/)sp = 0,101
t wp
1
0,105
0,105
0,105
0,217
0055
0,104
0,101
15
0,157
0,2
0,43
500 1
0,105
0,105
0,105
0,105
0,105
0,217
0055
0,104
0,101
0,1
15
0,157
0,2
0,43
0,43 2 0,02
0,43 2 0,02 2 0,01 8
Eitlik (L.2)ye gre hava koullarna kar dayankl malzemeye kadar en az 40 mm olan doal olarak
havalandrlan bir boluk iin bitiikte bulunan malzemenin scakl aada belirtilen ekilde belirlenir:
65
ICS 91.060.40
t wp
tst EN 15287-2
1
0,105
0,105
0,217
0055
0,104
15
0,157
0,2
500 500 20 15 41C
1
0,105
0,105
0,105
0,217
0055
0,104
15
0,157
0,2
0,43 8
Ek M
(Bilgi iin)
Malzemelerin ve bileenlerin kontrol, tanmas ve mahalinde
depolanmas
M.1 Genel
Montaj tasarm ve rn imalats montaj talimatlar olmal ve bu talimatlar takip edilmelidir.
Not - Montajn, yalnzca uzman bir montaj personeli tarafndan yaplmas tavsiye edilir.
M.2.5 in dzenlenmesi
Baca gzergahna eriim imkan olmas, astarn onarm amacyla yeterli zamann verilmesi ve dier esnaf ile
ibirliinin dzenlenmesinin salanmas amacyla montajc, yklenici ile birlikte hareket etmelidir.
Not - Montajc, baca gzerghnn uygun ekilde yerletirilmesini etkileyen oluklar, borular, elektrik kablolar,
elektrik kutular gibi tm bileenleri kontrol etmelidir.
66
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Tasarmn yapsal tadilat, kiriler gibi, gerektirmesi durumunda, bu iin yaplabilmesi iin planlanmas
gereklidir.
67
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
EK N
(Bilgi iin)
Bacay hizmete alma
N.1 Genel
Baca montajnn bitirilmesinden sonra ve stma cihaznn altrlmasndan nce, fiziksel muayene ve
iletim kabiliyetine ynelik iki tip kontrol belirlenmelidir.
Fiziksel kontrollerin baarl olmas durumunda, duman yolu btnl bir ya da daha fazla ilevsel kontroller
ile kantlanmaldr.
2)
3)
4)
5)
6)
7)
Istma cihaz ile baca arasndaki duman yolu balant borular ve adaptrlerinin doru ekilde
birletirildiini,
8)
Baca balant borusu ve yanabilir malzeme arasndaki mesafenin Madde 4.3.8.3.2ye uygun olduunu,
9)
10) Herhangi bir yangn durdurucu, gmlek ve tavan desteinin doru bir ekilde montajnn yapldn,
11) Test etmek, temizlemek ve bakm iin olan aklklarn ulalabilir olduunu,
12) Tm yardmc donanmlarn doru bir ekilde montajnn yapldn,
13) Tm birleenlerin, balant elemanlarnn, birletirici elemanlarnn, kilitleme bantlarnn gibi gvenli bir
ekilde montajnn yapldn,
14) Hava artlarna kar koruma iin bileenlerin doru bir ekilde montajnn yapldn,
15) Baca st eriiminin ulusal mevzuat karladn,
16) Baca k konumunun madde 4.3.18 ile uyumlu olduunu,
17) Bacann kattan, tavandan veya duvarlardan getii durumlarda herhangi bir boluun yabanc
maddelerden, gazdan, sudan veya elektrik malzemelerinden arndrldn,
18) Takviye havalandrmann madde 4.3.1e uygun olduunu,
19) Duman yolu ve takviye havalandrmann engellerden arndrldn, rnein birletirme malzeme ve
enine kesitin tm uzunluk boyunca muhafaza edilmesini,
Not -
68
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
20) Yapsal dayankll veya verimlilii veya temizlik imknn etkileyen rnein, antenler, amar ipleri,
bayraklar gibi d elemanlar bacaya balanmadn,
21) Herhangi bir yldrm korumasnn uygun bir ekilde montajnn yapldn,
Yeniden astarlanm veya dntrlm bacalarda aadaki ek kontroller yaplmaldr:
22) Mevcut bacada yaplm aklklarn kapatlmas,
23) Astar ve mevcut baca arasndaki boluun tm yabanc maddelerden arndrlmas salanmaldr.
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
70
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
EK O
(Bilgi iin)
Muayene, temizlik ve bakm iin neriler
O.1 Genel
Montajc, kullancya Madde O.2 ve Madde O.3te yer alan bilgilerin verilmesini salamaldr.
O.3 Bakm
Yapnn iyi bir durumda kalmasn salamak amacyla bacann gerektii ekilde muhafazas salanmaldr.
Herhangi bir bileenin verimliliini etkileyen bir bozulma iareti verdiinde profesyonel bir tavsiye olarak
deitirilmeli ve herhangi bir kaak olduunun tespit edilmesi halinde hatalar dzeltilmelidir.
71
ICS 91.060.40
tst EN 15287-2
Kaynaklar
[1]
EN ISO 13732-1, Ergonomics of the thermal environment - Methods for the assessment of human
responses to contact with surfaces - Part 1: Hot surfaces (ISO 13732-1:2006)
[2]
CEN/TR 1749, European scheme for the classification of gas appliances according to the method of
evacuation of the combustion products (types)
[3]
[4]
EN 12391-1, Chimneys - Execution standard for metal chimneys - Part 1: Chimneys for
nonroomsealed heating appliances.
[5]
EN 13216-1, Chimneys - Test methods for system chimneys - Part 1: General test methods.
[6]
[7]
72