Afstudeer Amsterdam PDF

Ontwerpend onderzoek naar herwaardering en benutting van de potenties van de eigendommen van het RK
Bisdom in de Kathedraalbuurt ; met als casestudy het NGVB sportcomplex
VOORWOORD
Dit document bevat het onderzoeksverslag dat ik geschreven heb in het kader van mijn
afstuderen aan de Anton de Kom Universiteit van Suriname. Deze studie heb ik met alle
plezier en interesse als bouwkundestudent van de Facuteit der Technologische
Wetenschappen gevolgd.
Ik heb een uitgevoerd een ontwerpend onderzoek naar de herwaardering en benutting
van de potenties van de eigendommen van het RK Bisdom in de Kathedraalbuurt met
als casestudy het NGVB sportcomplex .
Het Historisch Hart, waar de Kathedraalbuurt deel van uit maakt, mag gezien worden als de
ziel van de stad, want hier zijn vele belangrijke historische gebouwen gelegen. Het is
daarom vanzelfsprekend dat de afbakening van deze strategische ruimte overeenkomt met
de afbakening van de UNESCO-erfgoedsite. Echter heeft dit gebied te kampen met
verchillende problemen die ervoor zorgen dat dit gebied aan o.a. verblijfskwaliteit (vooral na
14 uur) gaat inboeten.
Hoe kan dit gebied weer veranderen in plek waar het aangenaam vertoeven en
verblijven is?
Hoe kan het RK Bisdom diens eigendommen inzetten om
de huidige
verdienpotenties van laatstgenoemde te verhogen?
Welke ontwikkelingsmogelijkheden zijn er voor de Kathedraal buurt in functie van de
visie ?
Hoe ontwikkelen de bouwblokdelen zich in functie van de visie en concepten?
Middels dit onderzoek hoop ik daarom bijdrage te leveren bij de zoektocht naar
oplossingen voor deze problemen van de Kathedraalbuurt.
Het voorliggend onderzoek is een deeluitwerking van het masteronderzoek Strategisch
Ruimtelijk Masterplan voor de Binnenstad van Paramaribo.
Voor het onderzoek heb ik daarom mogen participeren bij een project in het kader van het
Stadsproject Antwerpen-Paramaribo (2004 2010). Dit was een projectmatige
samenwerking tussen stedelijke overheden en de academische instellingen van Antwerpen
en Paramaribo.
Graag wil ik een aantal personen bedanken die een bijdrage hebben geleverd aan dit
proefschrift.
In de eerste plaats is dat mijn Faculteitsbegeleider, dhr. Ir. Martinus Hans. Ik bedank hem
voor zijn vertrouwen in dit onderzoeksproject. Veel heb ik gehad aan de
begeleidingsgesprekken die inspirerend waren en die vaak goede ideen opleverden over
de aanpak van analyseproblemen. Deze gesprekken hebben mijn inzicht op het gebied van
de methodologie aanzienlijk vergroot.
Het onderzoek is in samenwerking met de volgende studenten uitgevoerd:
1.
Goele Schuyten (Artesis Hogeschool van Belgi ; student Stedenbouw)
Amsterdam J.C.T.
2.
Hanne Van Gils (Artesis Hogeschool van Belgi ; student Architectuur)
3.
Gail Robles (AdeK Universiteit van Suriname ; student Bouwkunde)
Deze samenwerking was gebaseerd op de uitwisseling van kennis en ervaring in een sfeer
van gelijkwaardigheid. Dit partnersschap heeft zeer zeker ook een bijdrage geleverd in het
bieden van de stimulerende omgeving waarin ik dit onderzoek heb kunnen verrichten.
Naast de medeweking van de bovengenoemde directe partners, vormde de samenwerking
met een brede groep aan actoren n van de succesfactoren van het onderzoek. Zonder
deze (indirecte) partners, zoals het RK Bisdom en de SGES, was het niet mogelijk om tot
een gentegreerd resultaat van het onderzoek te komen. Ik wil daarom ook de groep
partners bedanken voor hun bereidwilligheid en medewerking tijdens het onderzoek.
Ten slotte bedank ik de leden van de beoordelingscommissie, waaronder mijn
richtingscoordinator, dhr. Nurmohamed Riad Phd. , voor hun bereidheid dit document te
lezen.
Veel leesplezier,
Jennifer Amsterdam
Amsterdam J.C.T.
ANTON DE KOM UNIVERSITEIT VAN SURINAME

Faculteit der Technologische Wetenschappen
GOEDKEURINGSVERKLARING EINDVERSLAG
De begeleidingscommissie verklaart hiermede, voor wat betreft de stijl en intellectuele

inhoud, haar goedkeuring te hebben gegeven aan het afstudeerverslag geschreven door:
(naam van de student),
met als titel:
Derhalve wordt deze voorgelegd ter verdere afhandeling en beoordeling.
Paramaribo,
namens de begeleidingscommissie,
---------------------------------(naam faculteitsbegeleider)
---------------------------------(naam praktijkbegeleider
Amsterdam J.C.T.
SAMENVATTING
Er is in het voorliggend verslag eerst een evaluatie gemaakt van de huidige situatie van het
Historisch Hart, inclusief de Kathedraalbuurt. Een wetenschappelijk historisch onderzoek
vormde geen onderdeel van het onderzoek besproken in dit afstudeerverslag. Wel is er door
gebruik te maken van onder andere het beschikbare kaartmateriaal gericht onderzoek
gedaan naar de ruimtelijke opbouw van het projectgeied door de tijd heen (op
stedenbouwkundig niveau, niet op perceel-niveau). Een lezing van de Binnenstad van
Paramaribo maakte immers een interpretatie van de huidige ruimtelijke situatie van de
Kathedraalbuurt mogelijk.
Uit het onderzoek zal blijken welke factoren bepalend zijn voor een doelgerichte ontwikkeling
van de Kathedraalbuurt. Deze zijn de structurele of fundamentele elementen waarop men
moet gaan inzetten om de (vaak impliciet aanwezige) ruimtelijke potenties van de
Kathedraalbuurt maximaal te onderschrijven. De bestaande waardevolle bebouwing die de
orginaliteit van de Kathedraalbuurt bepalen, vormden constant de basis welke verder werd
opgebouwd tot een samenhangend geheel. De verschillende elementen van de gewenste
ruimtelijke structuur vormen aldus het kader de houvast waarbinnen toekomstige
ontwikkelingen zich zullen voordoen. Daarom is er met diverse actoren of partners die van
belang zijn gewerkt aan de uitwerking van een visie en concepten als basis voor
ontwerpbeslissingen die moeten leiden tot herinrichting enof herwaardering van het
projectgebied, nl. de Kathedraalbuurt.
De impact van een concrete implementatie van de gewenste ruimtelijke structuur is niet
alleen geanalyseerd, maar ook gevalideerd tijdens de bijeenkomsen met alle betrokken
personen. Aan de hand van onderzoek op een meer gedetailleerde schaal toetst men de
ruimtelijke mogelijkheden af van verschillende deelgebieden. De voorstellen oftewel
concepten illustreren op een schetsmatige manier de ontwikkelingsmogelijkheden binnen de
Kathedraalbuurt, want dit afstudeeronderzoek zou geen ontwerpend onderzoek zijn geweest
als een mogelijke stedenbouwkundige vertaling er niet bij was onderzocht. Het ontwerpend
onderzoek formuleert enkel suggesties voor de toekomstige ontwikkeling; het houdt nog
geen concrete engagementen in. Op deze voorstellen zal m.a.w. niet prioritair worden
ingezet.
Ter afronding van dit afstudeeronderzoek is er dus als laatst ook een casestudie gedaan
naar de herinrichtingsmogelijkheden van een specifieke locatie in het projectgebied, met
name het NGVB sportcomplex. Een nieuwe parkeervoorziening gecombineerd met enkele
commercile functies moet de Kathedraalbuurt weer aantrekkelijk maken voor een breed
publiek door onder andere de verkeerproblemen en de verlatenheid in laatstgenoemd
gebied aan te pakken. Deze parkeergarage, samen met de overige voorzieningen op het
terrein, dient om de bezoekers van het NGVB sportcentrum en die van de directe omgeving
onder andere te faciliteren. Deze casestudy heeft geleid tot een voorlopig ontwerp van
splitlevel parkeergebouw met alle daarbij behorende voorzieningen, welke daarna
weergegeven moet worden in een bestek en enkele bijbehorende tekeningen. Het gebouw
Amsterdam J.C.T.
zal bestaan uit 4 bouwlagen die een totale bouwhoogte van ongeveer 16 m opleveren.
De ontsluiting van de parkeergarage, de routes van en naar de parkeergarage en de te
verwachten (extra) intensiteiten op deze routes moeten ook nader worden onderzocht, wat
niet gedaan is in het voorliggend onderzoek. Dit verklaart de reden waarom er in dit
afstudeerverslag gekozen is voor een niet al te gedetailleerde analyse. Samen met de
(vernieuwde) tekeningen die gaande het ontwerpproces aan dit afstudeerverslag zullen
worden toegevoegd, is dit afstudeerverslag te beschouwen als een volledig concept van het
uiteindelijk gewenste resultaat. De te realiseren tekeningen zijn in die zin ook een aanvulling
op hetgeen in dit afstudeerverslag is beschreven. De beschrijving in dit afstudeerverslag is
echter altijd leidend. De tekeningen die ook een onderdeel van het afstudeerverslag vormen
zijn weergegeven in de bijlage.
Amsterdam J.C.T.
LIJST MET KAARTEN

Kaart 1. I De afbakening van de Binnenstad van Paramaribo
Kaart 2. I Binnenstad met aanduiding studiegebied Historisch Hart en het projectgebied
Kaart 3. I Studiegebied Historisch Hart met aanduiding projectgebied en haar deelgebieden
de gronden van het RK Bisdom
Kaart 4. | Projectgebied en haar deelgebieden de gronden van het RK Bisdom
Kaart 5. | Binnenstad met aanduiding studiegebied Historisch Hart en het projectgebied
Kaart 6. I Bewerkte satelietfoto ( 2010)
Kaart 7. | Typologische kaart van de Stratenplan Paramaribo
Kaart 8. | Ontwikkeling van Paramaribo van 1850 tot 2005
Kaart 9. I Paramaribo ca. 1690
Kaart 10. | Paramaribo ( anno 1776)
Kaar t 12. | Paramaribo ( anno 1806)
Kaart 16. I Begrenzing historische binnenstad en aangrenzende bufferzones
Kaart 17. I Eigendomstructuur van de gonden
Kaart 18. | Schelpritsen (geel) staan haaks op de rivieroever, als basis voor de
Stadsplattegrond
Kaart 19. | Schelpritsen (geel) en een netwerk van hoofdwegen (rood), als basis voor de
Stadsplattegrond van de stad en (met Blauwe onlijning) het projectgebied
Kaart 20. | Typologische kaart van de Stratenplan of de stadsplattegrond van de Binnenstad
(zwart gestippeld) en ( met rode omlijning) het projectgebied
Kaart 21. I Bodem, Water en de waterhuishouding in de omgeving van de Van
Sommelsdijcksekreek
Kaart 22. I Bodem, Water en de waterhuishouding in het Historisch Hart
Kaart 23. I Bodengestelheid(macroniveau) van het plangebied
Kaart 24. I Strategische gebieden in en rondom het Historisch Hart (macroniveau)
Kaart 25. I Centrale plekken in het Historisch Hart (meso-niveau) anno 2010
Kaart 26. I Groenn in de Binnenstad omgeving Historisch hart (macro-niveau)
Kaart 27. I Groen in het Historisch hart (meso-niveau) omgeving Kathedraalbuurt
Kaart 28. I Touristisch recreatief netwerk (mcro-niveau)
Kaart 29. I Het zwartplan
Kaart 30. I Historische ontwikkeling van de bebouwing
Kaart 31. I Perceelstructuur en orintatie
Kaart 32. I Eigendomstructuur van de gronden
Kaart 33. I Monumenten in het UNESCO-gebied
Kaart 34. I Monumenten en beeldbepalende gebouwen
Kaart 35. I Geometrie en orintatie van de bebouwing
Kaart 36. I Zichtassen
Kaart 37. I Functie van de bebouwing in de Kathedraalbuurt en diens directe omgeving
Kaart 38. I Onsluiting d.m.v. primaire en secundaire wegen
Amsterdam J.C.T.
Kaart
Kaart
Kaart
Kaart
Kaart
Kaart
Kaart
Kaart
Kaart
39. I Toegang tot het binnengebied

40. I Beweging door tot het binnengebied van een bouwblok
41. I Plankaart voor het projectgebied met aanduiding van de CASESTUDY
42. I Locatie NGVB en omgeving ( met blauw omcirkeld) ca. 1885
43. I Locatie NGVB en omgeving ( met blauw omcirkeld) ca. 1907 ca. 1776
46. I Locatie NGVB en omgeving ( met donkergroen omcirkeld) ca. 1917
47. I Locatie NGVB en omgeving ( met groen omcirkeld) ca. 1948
LIJST VAN FIGUREN

Figuur 1. I
Figuur 2. I
Figuur 3. I
Figuur 4. I
Figuur 5. I
Figuur 6. I
Strategisch Ruimtelijk Masterplan 2008 voor de binnenstad van Paramaribo

De lagen van een stad
Onderzoeksmodel om te komen tot een ideaalconcept
Schema van het partnernetwerk
Voorbeelden van thematische kaarten
Afstudeerverslag : Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de Binnenstad van
Paramaribo (2008)
Figuur 7. I Afgebakende strategische ruimten voor de Binnenstad
Figuur 8. I Strategisch Ruimtelijk Masterplan 2008 voor de binnenstad van Paramaribo
Figuur 9. I Afstudeerverslag : Ontwerpend onderzoek naar de verfraaiing van de Kathedraal
en omgeving
Figuur 10. I Ruimtelijke inrichting ter verfraaiing van de Kathedraal en omgeving
Figuur 11. I Afstudeerverslag : Publieke ruimte, wan sweti presi! Een aanpak voor de
Binnenstad van Paramaribo
Figuur 12. I Gewenste ruimtelijke structuur voor de publieke ruimte
Figuur 13. I Afstudeerverslag : Onderzoek naar Monumentenbeheer in Suriname (2010)
Figuur 14. I Afstudeerverslag : Een gentegreerde visie voor de Van Sommelsdijcksekreek
(2010)
Figuur 15. I Gewenstelijke ruimtelijke structuur van het strategisch project Van
Sommelsdijcksekreek
Figuur 16. I Titelblad: Management plan Historische Binnenstad van Paramaribo 2008
Figuur 17. I Analyse van bebouwing, typologien, eigenaars en monumenten
Figuur 18. I Titelblad: Paramaribo World Heritage Site Management plan 2011 - 2015
Figuur 19. I Bestaande ruimtelijke indeling (micro-niveau)
Figuur 20. I Voorgestelde Ringbeweging van het (snel)verkeer om het projectgebied
Figuur 21. I SWOT analyse van de Kathedraalbuurt
Figuur 22. I Onderzoeksmodel : Workshop I ( 4e stap )
Figuur 23. I Resutaat van de Kansen-cirkel
Figuur 24. I Resutaat van de Problemen-cirkel
Figuur 25. I Onderzoeksmodel : VISIE en CONCEPTEN voor het Historisch Hart ( 5e stap )
Figuur 26. I Bouwblok analyse
Figuur 27. I Sfeerbeeden gemaakt met behulp van simulatie technieken
Figuur 28. I Concept 2: Recreatieve route door de Kathedraalbuurt
Amsterdam J.C.T.
Figuur 29. I Concept 3: Afwerken van de randen en hoeken van de bouwblokken

Figuur 30. I Onderzoeksmodel : Workshop I ( 6e stap )
Figuur 31. I Kleuren van de verschillende bebouwing en functies (Workshop II)
Figuur 32. I Puzzelstukken tbv het spel INTENSIVE CARE (Workshop II)
Figuur 33. I Game Board INTENSIVE CARE, the game (Workshop II)
Figuur 34. I Workshop II Game Board INTENSIVE CARE, the game met het eindresultaat
van groep 1
van groep 2
van groep 3
van groep 4
Figuur 38. I De bestaande situatievan het projectgebied
Figuur 39. I De ontwikkelde conceptschets voor het projectgebied
Figuur 40. I Onderzoeksmodel : Het uitwerken van een CASESTUDY I ( 7e of laatse stap)
Figuur 41. I Herinrichtingsplan NGVB terrrein
Figuur 43. I Functies op het NGVB terrein anno 2013
Figuur 44. I Concept 1 nieuwe functieindeling op het NGVB terrein
Figuur 46. I Uiteindelijk concept nieuwe functieindeling op het NGVB terrein
LIJST MET FOTOS

Foto 1. I Het Onderzoeksteam AdeK-Artesis Historic
Foto 2. I Gegevens verzaelen d.m.v. terreinbezoeken
Foto 3. I Een maquette van het projectgebied
Foto 4. I Analyseren m.b.v.een maquette
Foto 5. I Luchtfoto ( 2006)
Foto 6. I Cirkelen van de kansen in de Kansencirkel
Foto 7. I Cirkelen van de problemen in de Problemencirkel
Foto 8. I M.b.v.een maquette de resultaten van WORKSHOP I analyseren
Foto 9. I Assembleevoorzitter Jennifer Geerlings-Simons bijgestaan door griffier Marcia
Burleson
Foto 10. I St. Vincentius Ziekenhuis door de jaren heen
Foto 11. I Het Wegennetwerk in en rondom het projectgebied
Foto 12. I Luchtfotos van NGVB sportcomplex (geel/oranje kader) met de directe omgeving
Foto 13. I Luchtfotos van NGVB sportcomplex
LIJST VAN TABELLEN

Tabel 1. I Overzicht van de missies
Tabel 2. I Matrix programmas en projecten
Tabel 3. I Overzichtstabel van de huidige problemen (-) en kansen (+)
Amsterdam J.C.T.
Tabel 4. I Huidige grondrechterlijke situatie Paramaribo
INHOUDSOPGAVE
TITEL PAGINA
GOEDKEURING EINDVERSLAG..
VOORWOORD
SAMENVATTING..
LIJST MET KAARTEN..
LIJST VAN FIGUREN
LIJST MET FOTOS..
LIJST VAN TABELLEN
INHOUDSOPGAVE.
HOOFDSTUK I.
INLEIDING
1. Kader ..........
1.1. Organisatorisch kader
1.2. Inhoudelijk
kader......
2. Opdracht
2.1. Onderzoeksgebied..
2.1.1. Situering van het onderzoeksgebied in de Binnenstad van Paramaribo.
2.1.2. Afbakening van het onderzoeksgebied...............
2.1.3. UNESCO-erfgoedsite
2.2. Probleemomschrijving
2.3. Doelstelling
2.4. Onderzoeksvragen
3. Onderzoeksaanpak en Onderzoeksmethode
3.1. Onderzoeksaanpak
3.1.1. Samenwerken met verschillende actoren: het Partnernetwerk
3.1.2. Functie van het onderzoek: Ontwerpend
3.1.3. Gegevens verzamelen
3.2. Onderzoeksmethode
3.2.1. Participatie en communicatie
3.2.2. Gebiedsgerichte analyse
3.2.3. Ontwerpend onderzoek
3.3. Randvoorwaarden en uitgangspunten
3.4. Te verwachten resultaten
HOOFDSTUK II.
GEBIEDSGERICHTE ANALYSE
1. Analyse d.m.v. een literatuurstudie
Amsterdam J.C.T.
1.1. Historiek
1.1.1. Zeventiende eeuw
1.1.2. Achttiende eeuw
1.1.3. Negentiende eeuw
1.1.4. Twintigste eeuw
1.1.5. Eenentwintigste eeuw
1.2. Wetgeving
1.2.1. Wetten
1.2.2. Staatsbesluiten
1.2.3. Beschikkingen
1.3. Voorgaande / lopende plannen en studies
1.3.1. Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de binnenstad van Paramaribo
1.3.2. Ontwerpend onderzoek naar de verfraaiing van de Kathedraal en omgeving
1.3.3. Publieke ruimte, wan sweti presi! Een aanpak voor de binnenstad van
Paramaribo
1.3.4. Onderzoek naar Monumentenbeheer in Suriname
1.3.5. Een gentegreerde visie voor de Van Sommelsdijckse kreek
1.3.6. Paramaribo World Heritage Site Management Plan
1.3.7. Planning t.a.v. bouw nieuwe DNA gebouw
2. Ruimtelijke analyse
2.1. Bestaande Ruimtelijke Structuur
2.2. Ruimtelijke analyse op macro-, meso- en macro-niveau
2.2.1. Grondgebied en Stadsplattegrond
2.2.2. Openbare ruimte
2.2.3. Bebouwde ruimte
2.2.4. Functies
3. S.W.O.T.-analyse
HOOFDSTUK III.
VISIE EN CONCEPTEN
1. Workshop I : Cirkelen met PROBLEMEN en KANSEN in cirkels

2. Visie voor het historisch hart
2.1. Visie m.b.t. de Openbare ruimte
2.2. Visie m.b.t. de Bebouwde ruimte
2.3. Visie m.b.t. de Funties
3. Ruimtelijke modellen: Drie concepten voor de Kathedraalbuurt
3.1. Concept 1: Kreek als verbindend element
3.2. Concept 2: Recreatieve route
3.3. Concept 3: Afwerken van de randen en hoeken in het stedelijk weefsel
3.4. Gewenste ruimtelijke structuur
4. Workshop II: INTENSIVE CARE the game
5. De gewenste ruimtelijke structuur voor de Kathedraalbuurt
HOOFDSTUK IV.
1.
Inleiding
Amsterdam J.C.T.
CASESTUDY: NGVB complex
10
1.1 Locatie keuze

2.
Analyse
2.1. Historische ontwikkeling van de locatie en diens directe omgeving
2.1.1. Algemeen
2.1.2. Historische lezing : ontwikkeling door de tijd heen
2.2. Huidige situatie
2.2.1. Impressie van het NGVB terrein en zijn directe omgeving
2.2.2. Groen (beplanting)
2.2.3. Contact met het water
2.2.4. Verkeer- en parkeersituatie
3. Randvoorwaarden en uitgangspunten
4. Stedenbouwkundige en architectonische uitleg
4.1. Schetsontwerp van het herinrichtingsplan NGVB
4.2. Programma van Eisen voor de nieuwe bebouwing
4.2.1. Parkeergarage
4.2.2. Zwembaden
4.2.3. Sportvelden, Trimbaan en Speeltuin
4.2.4. Horeca met eigen buiten terassen langs de Van Sommeldijcksekreek
4.2.5. Wandelpark
4.2.6. Winkels
HOOFDSTUK V
CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN
5.1. Conclusies
5.2. Aanbevelingen
BRONNEN
BIJLAGE
Amsterdam J.C.T.
11
HOOFDSTUK I. INLEIDING
Amsterdam J.C.T.
12
1.
Kader
1.1.
Organisatorisch kader
Op 25 maart 2002 is er tussen de steden Antwerpen en Paramaribo een samenwerking

opgestart. Bestuurlijke organisatie, bibliotheekwezen en onderwijs waren de eerste
hoofdthemas van deze samenwerking. Later zijn er nog andere themas hieraan
toegevoegd, waaronder stadsontwikkeling en ruimtelijk beleid. Het is niet gebleven bij een
bestuurlijke samenwerking, want ook op academisch niveau is er in 2009 een
samenwerkingsverband opgestart tussen de Anton de Kom Universiteit van Suriname
(AdeKUS) en de Artesis Hogeschool Antwerpen (Artesis). Sedertdien zijn er vele
onderzoeken en projecten door de afstudeerstudenten van eerder genoemde opleidingen
samen uitgevoerd in onder andere de Binnenstad van Paramaribo, Weg naar Zee en
Commewijne. Elk onderzoek bouwt steeds verder op de voorgaande onderzoeken. Het
onderzoek besproken in dit afstudeerverslag is een deeluitwerking van het masteronderzoek
Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de binnenstad van Paramaribo.( hierna Strategisch
Ruimtelijk Masterplan Binnenstad 2008)
Het afstudeertraject zelfs kan in feite opgesplitst worden in 2 fasen. In de eerste fase van dit
afstudeertraject is er samen met de volgende studenten onderzoek uitgevoerd:
1. Goele Schuyten (Artesis Hogeschool van Belgi ; student Stedenbouw).
2. Hanne Van Gils (Artesis Hogeschool van Belgi ; student Architectuur).
3. Jennifer Amsterdam (AdeK Universiteit van Suriname ; student Bouwkunde).
4. Gail Robles (AdeK Universiteit van Suriname ; student Bouwkunde).
Deze samenwerking is gebaseerd op de uitwisseling van kennis en ervaring in een sfeer van
gelijkwaardigheid. Bij de uitvoering van dit onderzoek werd deze samenwerking verder
uitgebreid met verschillende lokale partners in de vorm van overleg. De doelstelling is de
parallelle uitwerking van een gentegreerde visie en een ontwikkelingsstrategie voor het
projectgebied.
Zo was tijdens het onderzoek geregeld contact met het Rooms Katholieke (RK) Bisdom,
omdat laatstgenoemde initiel gevraagd had een onderzoek te verrichten de potenties van
hun schoolterreinen, gelegen in het onderzoeksgebied, in het kader van herontwikkeling met
mogelijkheden voor wonen. Natuurlijk verwachte het RK Bisdom ook dat tijdens het
onderzoek er ook rekening werd gehouden met het feit dat laatstgenoemde uiteindelijk meer
wenst te gaan verdienen met hun eigendommen in de Kathedraalbuurt.
Ook de Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname (SGES) was bereid mee te gaan met deze
vraag van het RK Bisdom en vulde deze vraag aan met de nadruk op restauratie en
potenties voor hergebruik van de monumenten.
In de tweede fase van dit afstudeertraject moest er door de elk van de vier studenten
zelfstandig een case study worden uitgewerkt.
Amsterdam J.C.T.
13
1.2. Inhoudelijk kader

Zoals eerder vermeldt is het onderzoek besproken in dit afstudeerverslag een deeluitwerking
van het masteronderzoek Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de Binnenstad van
Paramaribo. In dit masterplan zijn voor de Binnenstad van Paramaribo samen zes
strategische oftewel gebiedsgerichte ideen, een visie, een structuurschets opgenomen.
Deze elementen vormen de basis van het onderzoek besproken in dit afstudeerverslag.
Er is onderzoek verricht volgens de principes van een ontwerpend onderzoek, want de
methodiek die hierbij gehanteerd was, bestond uit:
1. De potenties en problemen van het projectgebied te verkennen en/of in kaart te
brengen d.m.v. analyse van bestaand materiaal en een casestudy;
2. Ingrepen of maatregelen voorstellen die tot verbeteringen of oplossingen moeten
leiden. Er werd daarom gedetailleerd ruimtelijk onderzoek in het projectgebied
uitgevoerd en de bevindingen werden regelmatig voorgelegd aan de partners.
3. Middels het analyseren van de gronden in het projectgebied zal er op
stedenbouwkundig
niveau
een
gentegreerde
visie
met
een
ontwikkelingsstrategie geformuleerd worden voor het projectgebied. Op grond
hiervan zal dan op bouwkundig niveau duidelijker aangegeven worden of:
a)
de bestaande bebouwing opnieuw invulling moet of kan krijgen
b)
er ontwerpvoorstellen van nieuwe bebouwing nodig zijn.
Foto 1. I Het Onderzoeksteam AdeK-Artesis Historic v.l.n.r. Jennifer Amsterdam (AdeK) , Gail Robles (AdeK) ,
Amsterdam J.C.T.
14
Hanna Van Gilds (Arthesis) en Goele Schuyten (Arthesis
2.
Opdracht
2.1
Onderzoeksgebied
2.1.1. De Ligging van het onderzoeksgebied in de Binnenstad van Paramaribo

De afbakening van de Binnenstad van Paramaribo is gebaseerd op een onderzoek van
Bram Adams en Sara Kooyman (Arthesis, 2007) met als thema stadsontwikkeling welke
voortvloeide uit de samenwerking tussen de steden Antwerpen en Paramaribo op
bestuurlijke en academisch niveau.
De functie van de Binnenstad als centrum zit geborgen in de structuur van het gebied en het
mentale beeld van de inwoners van de stad. Het maakt dat de Binnenstad van Paramaribo
niet zomaar te vervangen is door een ander centrum elders in de stad. Zo vormt de
Binnenstad het boegbeeld van de hoofdstad.
Kaart 1. I De afbakening van de Binnenstad van Paramaribo gebaseerd op een onderzoek van Bram Adams en Sara
Kooyman (Arthesis, 2007)
Bron:: stratenplan GISsat + eigen verwerking
De grenzen van de Binnenstad van zuid naar noord zijn als volgt:
de Nieuwe Haven,
de Zwartenhovenbrugstraat richting het noorden,
de Van Sommelsdijcksekreek (terug richting de Surinamerivier),
de Grote Combweg, de Mahonielaan en de Surinamerivier.
Amsterdam J.C.T.
15
De Binnenstad is volgens de bestuurlijke indeling in twee ressorten gelegen, te weten:

Centrum en Rainville.
De Binnenstad vormt een ruimtelijk samenhangend geheel, maar het is niet de focus van
het onderzoek welke in dit afstudeerverslag besproken wordt.
Uit voorafgaand onderzoek is gebleken dat de Binnenstad onderverdeeld kan worden in een
aantal deelgebieden, nl.:
1. een historisch centrum;
2. een winkelgebied;
3. een uitgaanscentrum;
4. enkele woongebieden;
5. en de rivieroever met als belangrijkste plek (historisch n toeristisch) de Waterkant.
In het Strategisch Ruimtelijk Masterplan worden deze vijf ruimten als strategisch aangeduid,
omdat zij een hefboomfunctie kunnen vervullen bij het transformeren van de Binnenstad tot
een volwaardige actief stadscentrum.

Bron: Bert Claes en Wim Debaene
Amsterdam J.C.T.
16
Het historisch centrum, populair Historisch Hart genoemd, vormt het hart van de Binnenstad
en mag worden beschouwd als het visitekaartje van het collectief geheugen van de
Binnenstad als centrum van de stad.
De grenzen van het Historisch Hart zijn zuid naar noord als volgt:
de noordelijke gevelwand van de van Roseveltkade:
de Sommelsdijckse Kreek;
de as van de Tourtonnelaan;
de as van de Klipstenenstraat;
de westelijke gevelwand van de Heiligenweg;
de oever van de Suriname rivier langs de Waterkant.
2.1.2. Afbakening van het onderzoeksgebied

Technisch bekeken kan gesteld worden dat het onderzoeksgebied enerzijds het
studiegebied en anderzijds het projectgebied omvat. Er wordt een duidelijk onderscheid
gemaakt tussen beiden, te weten.:
- Het projectgebied is het gebied waar de ingrepen zullen plaatsvinden;
- Het studiegebied is veel ruimer en dient als kader voor het projectgebied. Het omvat
de hele invloedsfeer waar de ingrepen merkbaar zullen zijn.
Kaart 2. I Binnenstad met aanduiding studiegebied Historisch Hart en het projectgebied

bron:: stratenplan GISsat + eigen verwerking
Amsterdam J.C.T.
17
De afbakening van het Historisch Hart is gebaseerd op het onderzoek van Bert Claes en
Wim Debane (Masterstudenten van Arthesis, 2008).
Het Historisch Hart vormt, als studiegebied, de kader van het onderzoek. Dit Historisch Hart
mag gezien worden als de ziel van de stad, want hier zijn alle belangrijke historische
gebouwen gelegen. Het is daarom vanzelfsprekend dat de afbakening van deze
strategische ruimte overeenkomt met de afbakening van de UNESCO-erfgoedsite.
2.1.3. UNESCO-erfgoedsite
Het Historisch Hart werd in 2002 door de UNESCO opgenomen op de Werelderfgoedlijst.
Het gebied is rijk aan een unieke architectuur die het gebied een eigen karakter geven. Het
beeld van de bebouwde ruimte wordt bepaald door de vele traditionele gebouwen. De
historische binnenstad van Paramaribo stond bekend als een witte houten stad.
Traditioneel worden de volgende kleurstellingen gebruikt voor historische gebouwen: wit
voor de gevels, donkergroen voor de vensters en deuren en rood voor de bakstenen
onderbouw en rode stijle daken. Een plaats op de Werelderfgoedlijst betekent ten eerste,
universele c.q. internationale erkenning van het eigen erfgoed als werelderfgoed. Daarnaast
kan aanspraak worden gemaakt op technische bijstand en financiering uit het
Werelderfgoedfonds. Ondanks dit gebied een redelijke toeristische aantrekkingskracht bezit,
verloopt het niet zo vlot met de ontwikkeling van de bebouwde ruimtes. De oorzaak van dit
probleem moet gezocht worden in de financile sfeer. De prijzen voor de aankoop en/of
renovatie van gebouwen in het UNESCO-gebied ziin erg hoog. Dit zorgt vaak voor een
gebrek aan voldoende financile middelen om de bebouwing in een goede staat te houden.
Gevolg: De verloedering van bestaande bebouwing.
Het vaststellen van twee bufferzones grenzend aan de historische binnenstad,
respectievelijk de 18e eeuwse stadsuitbreiding en de wijk Comb, was een aanbeveling van
het Werelderfgoed Centrum i.v.m. de nominatie van de historische binnenstad van
Paramaribo voor de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Ten gevolge van artikel 4 lid 2 van de Bouwwet 1956 bestaat de mogelijkheid om bijzondere
eisen te stellen aan de bouwplannen binnen o.a. Paramaribo. Naar aanleiding hiervan zijn er
dus voor de historische binnenstad en de aangrenzende bufferzones bijzondere eisen te
worden vastgesteld. Ondanks het NGVB terrein onderdeel uitmaakt van het projectgebied,
zijn deze regels/eisen niet van toepassing op bouwplannen op dit terrein, omdat het geen
deelgebied is van de historische binnenstad en de aangrenzende bufferzones.
De openbare ruimte als onderdeel de historische Binnenstad, namelijk straten, pleinen en
bomen, werden niet opgenomen in de beschermingsregeling van dit gebied.
Moderne architectuur in een historische stadskern kan van grote invloed zijn op het uiterlijk
aanzien van de historisch bebouwde omgeving. Door bijzondere eisen te stellen aan
nieuwbouwplannen in de historische binnenstad en de aangrenzende bufferzones, elk met
een eigen esthetisch karakter, wordt een harmonische bebouwing in deze gebieden
Amsterdam J.C.T.
18
bevorderd.
Het projectgebied is gelegen in de Binnenstad van Paramaribo en valt binnen de
strategische ruimte Historisch Hart. Het projectgebied moet een goede verbinding vormen
met andere delen van de Binnenstad zoals het Kerkplein en de Van Sommelsdijkse kreek.
Concreet omvat het projectgebied (zie kaart 4):
Het bouwblok dat omsloten wordt door de Henck Arronstraat, de Monseigneur
Wulfinghstraat, de Grote Combweg en de Van Roseveltkade. Het grenst aan de
Palmentuin.
Een deel van het bouwblok van de 19de-eeuwse houten kathedraal, dat begrensd
wordt door de Henck Arronstraat; de Monseigneur Wulfinghstraat. Dit bouwblok
wordt doorsneden door de Van Sommelsdijckse Kreek
Het NGVB sportcomplex, dat begrensd wordt door de Van Roseveltkade, de
Koninginnestraat, de Costerstraat en de Van Sommelsdijcksekreek.
De verbinding met het Kerkplein.
De verbinding met de Van Sommelsdijksekreek
Het is de wens van het RK Bisdom om zijn eigendommen te veranderen in plek waar het
aangenaam verblijven en vertoeven is. De gronden van het RK Bisdom (met geel
aangegeven) vormen de focus van dit onderzoek.
Kaart 3. | Studiegebied Historisch Hart met aanduiding projectgebied en haar deelgebieden de gronden van het RK Bisdom
Amsterdam J.C.T.
19
Kaart 4. | Projectgebied en haar deelgebieden de gronden van het RK Bisdom (met rood aangegeven)
bron: eigen bewerking (luchtfoto GLIS)
2.2. Probleemomschrijving
De auteurs Heeling, Meyer & Westrik (2002: 18- 20) onderscheiden in de opbouw van een
stedelijke structuur vijf componenten. Deze vijf componenten zijn:
1. grondgebied
2. stadsplattegrond
3. openbare ruimte
4. bebouwing ( of bebouwde ruimte)
5. gebruik ( ook wel functies genoemd)
In het Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de Binnenstad wordt de weergave of analyse
van de Binnenstad ook gemaakt op basis van deze vijf componenten, omdat binnen het
onderzoek het beschouwd wordt als een adequaat model om de typische structuren van een
stad te onderzoeken.
Amsterdam J.C.T.
20
Figuur 2. I De lagen van een stad

Bron: bron: Heeling, et al., 2004: 19
Amsterdam J.C.T.
21
Uit analyse van de vijf lagen is het volgende geconstateerd :

1. Behalve dat de lagen grondgebied en stadsplattegrond zich in een goede
toestand bevinden, weergeven ze ook de ontstaansgeschiedenis en de groei
van de Binnenstad;
2. De lagen openbare ruimte, bebouwing en gebruik daarentegen, bevinden
zich in een slechte toestand.
Indien deze trend zich voortzet zal de Binnenstad haar huidige functie als het
centrum van Paramaribo verliezen, de historische bebouwing zal verder
verdwijnen en aan verblijfskwaliteit inboeten.
Om de Binnenstad vanuit deze situatie opnieuw te transformeren tot een volwaardig en
actief stadscentrum, stelde het voorliggend onderzoek vast dat er moet worden gewerkt aan
het verbeteren en versterken van deze drie specifieke lagen.
Geconcludeerd mag worden dat dezelfde problemen die zich manifesteren in de lagen
openbaar domein, bebouwing en functie op het niveau van de Binnenstad , zich ook
zullen manifesteren op het niveau van het onderzoeksgebied, omdat dit gebied deel
uitmaakt van de Binnenstad.
Kaart 5. | Binnenstad met aanduiding studiegebied Historisch Hart en het projectgebied

Amsterdam J.C.T.
22
Om een beter inzicht te krijgen in de problematiek van het onderzoeksgebied, moesten eerst
de problemen op hogere schaalniveaus beschouwd worden. De problematiek moest dus op
drie schaalniveaus beschouwd worden, nl. macro-, meso- en microniveau.
Deze indeling ziet er alsvogt uit:
Macro-niveau Binnenstad
Meso-niveau Historisch Hart (UNESCOerfgoedsite)
Micro-niveau Projectgebied
De problemen op macro- en meso-niveau kwamen in voorgaande onderzoeken van
AdeKUS en Artesis reeds vaak aan de orde. Om niet in herhaling te treden, wordt in dit
afstudeerverslag niet al te breedvoerig hierover uitgewijd en beperkt dit onderzoek zich tot
de problematiek op microniveau, nl. op het niveau van het projectgebied. Deze problemen
zijn als volgt:
1. De verkeersdrukte
2. Het tekort aan parkeerplaatsen
3. De verlatenheid na 14 u, wat dan ook een onveilig gevoel na dit tijstip met zich
meebrengt
4. De verloedering van bestaande bebouwing
5. Het tekort aan financile middelen
6. Geen goed ingerichte verblijfsplaatsen
7. Leegstaande percelen
8. Aanwezigheid van prostitutie in de avonduren
2.3. Doelstelling
De doelstelling van dit onderzoek is om samen met de verschillende partners tot een
gentegreerde visie en een daaraan gekoppelde ontwikkelingsstrategie voor het
projectgebied te komen. Deze visie moet het projectgebied, in het bijzonder de gronden en
eigendommen van het RK Bisdom, te herwaarderen, opnieuw invulling geven en laten
functioneren als n geheel in de Binnenstad van Paramaribo
2.4. Onderzoeksvragen
Op basis van de probleemomschrijving en de doelstellingen voor het onderzoek worden de
volgende onderzoeksvragen afgebakend:
I.
Algemeen
Hoe ziet de historie van het projectgebied eruit?
Is er al een bestemmingsplan gemaakt door de overheid ( Ministerie van ROGB )
voor het gebied waarvan het projectgebied deel van uitmaakt ?
Bestaat er reeds een masterplan voor het projectgebied ?
Welke visie moet voor het projectgebied worden vastgesteld ?
Hoe ziet de ontwikkelingstrategie voor het projectgebied eruit ?
Wat is de huidige erfgoedwaarde van de het projectgebied ?
Wat is de titel van de verschillende gronden in het projectgebied ?
Amsterdam J.C.T.
23
II.
III.
Maatschappelijk
Hoe worden de openbare en de bebouwde ruimten in het gebied gebruikt ?
Hoe worden de openbare en de bebouwde ruimten in het gebied ervaren ?
Zou het handhaven van scholen in het projectgebied passen binnen de
toekomstplannen voor het projectgebied ?
Welke zijn de doelgroepen ?
Hoe kan de verlatenheid die er na 14uur n.m. in het projectgebied heerst aangepakt
worden?
Moet er een herinrichting van gebied plaatsvinden om deze weer te veranderen in
plek waar het aangenaam vertoeven en verblijven is ?
Is er een behoefte naar nieuwe functies voor de terreinen en/of de gebouwen?
Technisch
Wat voor soort van uitstraling moet het project gebied krijgen ?
Welke bouwstijl(en) worden toegepast in het projectgebied? Moeten eventuele
nieuwe gebouwen in dezelfde stijl worden ontworpen ?
Moet of kan de bestaande bebouwing opnieuw invulling krijgen ?
Zijn er ontwerpvoorstellen van nieuwe bebouwing nodig ?
Is het NGVB terrein wel een geschikte locatie om een schoolfunctie en/of een
parkeerfunctie in onder te brengen ?
Is een parkeergarage op het NGVB terein (technisch) maakbaar? Zo ja, welke
inpassingsaspecten spelen daarbij een rol en wat is de impact op de omgeving?
Naar aanleiding van de probleemomschrijving, de doelstelling en deze onderzoeksvragen

kan als hoofdonderzoeksvraag geformuleerd worden :
1) Hoe kan de Kathedraalbuurt, in het bijzonder de gronden en eigendommen van het
RK Bisdom, opnnieuw getransformeerd worden in een gebied waar er een
verbeterde dan wel verhoogde verblijfskwaliteit en levendigheid aanwezig is?
2) Welke strategie kan er toegepast worden om op korte termijn een Win-Win situatie
voor alle betrokken actoren te realiseren ?
Amsterdam J.C.T.
24
3. Aanpak en Onderzoeksmethodiek
Figuur 3 I Onderzoeksmodel om te komen tot een ideaalconcept

Bron: Amsterdam, Van Gilds, Robles en Schuyten (2010)
3.1. Een gentegreerd en strategische samenwerking

De term gentegreerd slaat op het samenbrengen van verschillende sectoren en inzichten.
Tijdens het onderzoek werd overleg gepleegd met verschillende actoren zoals
overheidsambtenaren, academici, studenten, deskundigen enz. Zij vormden samen het
partnernetwerk dat feitelijk in twee grote groepen onderverdeeld kan worden:
de directe en de indirecte partners.
I.
Directe partners.
De groep partners met wie er op reguliere tijdstippen werd samengewerkt vanwege hun een
grote mate van betrokkenheid bij het onderzoek werden directe partners genoemd. De
directe partners kunnen nog eens onderverdeeld worden in partners op afstand en
partners alhier.
De partners op afstand:
1. Artesis Hogeschool Antwerpen (Artesis)
De partners alhier:
1. Anton De Kom Universiteit van Suriname (ADeKUS)
Amsterdam J.C.T.
25
2. Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname (SGES)

3. RK Bisdom
II.
Indirecte partners.
De contacten en de samenwerking met de indirecte partners daarintegen waren minder
frequent. Ze werden enkel betrokken bij diverse gesprekken, tijdens workshops of
presentatiemomenten. De indirecte partners kunnen onderverdeeld worden in publieke en
private partners.
De publieke partners:
1. Ministerie van Openbare Werken
2. Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling - Directoraat Cultuur
3. Ministerie van Ruimtelijke Ordening en Grond- en Bosbeheer
4. Districts-Commissariaat Noord-Oost
5. Grondregistratie en Land Informatie Systeem (GLIS)
De private partners:
1. KDV Architecten dhr. Dikland P.
2. Stg. Sekrepatu dhr. Jessurun
3. Directie van de St. Paulusschool (VOJ niveau))
4. Directie van de St. Elizabethschool 1 (GLO niveau))
5. Directie van de St. Elizabethschool 2 (GLO niveau)
6. Directie van de St. Louiseschool (VOJ niveau)
7. Directie RKBO
8. Stichting Planbureau Suriname (SPS)
9. Tjin A Djie en partners
10. Architektenbureau J.S. Woei A Sioe
11. Wijk en Lafour Architecten
12. Nationaal Unesco Commissie Suriname
13. Drama school
Partners
Directe
Partners
Partners
op Afstand
Indirecte
Partners
Partners
Alhier
Publieke
Partners
Private
Partners
Figuur 4 I Schema van het partnernetwerk

Amsterdam J.C.T.
26
Doordat gestreefd wordt naar een realistisch en haalbaar resultaat heeft het onderzoek ook
een strategisch karakter. Gelijktijdig met de opstart van het onderzoek in en rond het
projectgebied werd de samenwerking met de publieke en private partners uitgebouwd in een
structureel overleg in de vorm van plenaire overlegmomenten ( bijv. presentaties,
workshops ) en bilateraal overleg ( bijv. gesprekken, intervieuws ) . Op deze manier kon er
ook gewerkt worden aan de bewustwording van de mogelijkheden (kansen) en problemen
van het onderzoeksgebied. Daarnaast wordt door het actief betrekken van de actoren bij het
onderzoek draagvlak gecreeerd om ontwerpconcepten eventueel om te zetten in concrete
ontwerpvoorstellen die op hun beurt kunnen resulteren in een definitieve stadsontwerp en
architecturale plannen.
3.2. Onderzoeksmethode
Er zijn tal van onderzoeksmethoden te kiezen. In het onderzoek werden de volgende drie
onderzoekmethoden gehanteerd:
gebiedsgerichte analyse
participatie en communicatie
ontwerpend onderzoek
Deze drie onderzoekmethoden werden continu toegepast, zij het in bepaalde fases meer of
minder intens. Tussen de drie methoden bestond er een regelmatige wisselwerking. Zo werd
voor het ontwerpend onderzoek ook gebruik gemaakt van bijvoorbeeld de gegevens uit een
SWOT-analyse. Het ontwerpend onderzoek genereert dan weer nieuwe vragen waarvoor
bijkomende analyse moet worden uitgevoerd. Middels het organiseren van participatie- en
communicatiemomenten werden de verschillende partners in de gelegenheid gesteld het
ontwerpend onderzoek te verrijken met hun standpunten en ideen.
3.2.1. Participatie en communicatie

Participatie en communicatie met de betrokken actoren ten behoeve van het onderzoek
behoort ook tot een van de onderzoekmethoden om een degelijke gebiedsgerichte analyse
te kunnen maken. Daarom zijn er tijdens het onderzoek besproken in dit afstudeerverslag
diverse samenwerkingsvormen toegepast, nl:
plenaire overlegmomenten
In de vorm van een startpresentatie, twee workshops en een eindpresentatie
werd de voortgang van het onderzoek toegelicht, het bijhorend proces
teruggekoppeld en kennis uitgewisseld met de diverse partners tijdens plenaire
overlegmomenten. Deze overlegmomenten waren van belang, omdat hieruit
vragen kwamen en daardoor een debat enof discussie over de mogelijke
ruimtelijke ontwikkeling van het onderzoeksgebied kon ontstaan tussen
verschillende partners.
Door deze overlegmomenten werden de partners niet enkel op de hoogte
gehouden, maar vooral actief betrokken bij het onderzoek.
Amsterdam J.C.T.
27
bilateraal overleg
Op verschillende tijdstippen van het onderzoeksproces werden er bilaterale
gesprekken (intervieuws) georganiseerd met verschillende actoren. Voor de
onderzoekers had deze vorm van data verzamelen twee doelen, te weten:
1. de onderzoekers wilden kennis op te doen over de diverse bestaande,
lopende en geplande projecten in het onderzoeksgebied;
2. de onderzoekers wilden de bereidheid van de verschillende actoren
toetsen. Zijn deze actoren wel bereid om in de toekomst mee te werken aan
een gebiedgerichte visie die tot uitwerking, investeringen en/of uitvoering wordt
gebracht? De partners waarmee bilateraal overleg werd gevoerd, werden
eveneens uitgenodigd voor het bijwonen van de twee workshops en de
eindpresentatie.
terreinbezoeken
Bestaande informatie of analyses die ergens in een studie of nota beschreven
staan, is niet voldoende om een degelijke gebiedsgerichte analyse te maken.
Daarom moeten er ook terreinbezoeken worden afgelegd door onderzoekers.
Tijdens de terreinbezoeken in het onderzoeksgebied besproken in dit
afstudeerverslag werden steeds fotos genomen en aanduidingen gemaakt op
kaartmateriaal. Door met eigen ogen de werking van het onderzoeksgebied te
zien, werden bijvoorbeeld de kenmerken, de uitstraling, de identiteit en het
karakter van het onderzoeksgebied zichtbaar. Ook de diverse gesprekken op
het terrein gaven veel bijkomende informatie.
Foto 2 I Gegevens verzaelen d.m.v. terreinbezoeken
Amsterdam J.C.T.
28
3.2.2. Gebiedsgerichte analyse

In de fase van het analyseren ging het erom patronen te vinden die naar voren komen in de
gegevens die antwoord kunnen geven op de onderzoeksvragen. De antwoorden op deze
onderzoeksvragen waren soms letterlijk in de gespreks- en observatieverslagen terug te
vinden ; ze moesten enkel nog worden samengevat en gestructureerd in de
onderzoeksresultaten.
Dankzij het werk van de voorgaande onderzoekers is reeds veel informatie ter beschikking
over het Historsch Hart. Maar aangezien dit onderzoek zich op een ander schaalniveau
gefocust heeft, was een bijkomende gebiedsgerichte analyse ook nodig.
De analyse van het onderzoeksgebied kan opgesplitst in drie analyse vormen, nl.:
A) Analyse d.m.v. een literatuurstudie
B) Ruimtelijke analyse
C) SWOT analyse
Ad A: Analyse d.m.v. een literatuurstudie
De literatuurstudie hield onder andere in een historische analyse, institutioneel onderzoek
naar de wetgeving voor de Kathedraalbuurt en een studie van voorgaande en lopende
onderzoeken met betrekking tot het onderzoeksgebied in.
Ad B: Ruimtelijke analyse
Bij de ruimtelijke analyse werd het projectgebied geanalyseerd uitgaande van:
1) Een maquette
Tjidens de plenaire overlegmomenten met de verschillende actoren is deze maquette
( zie foto 3.) ook gebruikt ter verduidelijking van de huidige inrichting van de
bebouwde ruimte in de Kathedraalbuurt.
Foto 3 I Een maquette van het projectgebied
Amsterdam J.C.T.
29
Foto 4 I Analyseren m.b.v.een maquett
2) Analysekaarten, luchtfotos en satelietfotos

Een andere manier waarop er ook een goede gebiedsgerichte analyse gemaakt kan
worden, is door gebruik te maken van luchtfotos, topografische kaarten en
thematische kaarten. Deze kaarten werden gehaald uit bestaande documentatie. In
sommige gevallen was het wel nodig om op basis van eigen opmetingen een eigen
thematistische kaart te maken voor analyse.
Foto 5. I Luchtfoto ( 2006)
Amsterdam J.C.T.
30
Bron : Dikland P.
Kaart 6. I Bewerkte satelietfoto ( 2010)

Bron: Masteronderzoek van de Arthesisstudenten: Julie Adriaensen en Evelien Huybrighs, 2010
Kaart 7. | Typologische kaart van de Stratenplan Paramaribo

Bron: TALgraphic (1994)
Amsterdam J.C.T.
31
Figuur 5 I Voorbeelden van thematische kaarten

3) De resultaten voortgekomen uit twee workshops handelende over respectievelijk de

problemen en kansen van de Kathedraalbuurt en de ontwikkelingsmogelijkheden van
de bouwblokdelen in het kader van de visie en concepten in de Kathedraalbuurt.
Ad C: S.W.O.T. analyse
SWOT (engelse afkorting) staat voor Strengths, Weaknesses, Opportunities en Threats.
Letterlijk vertaalt betekent het in het Nederlands: Sterkten, Zwakten, Kansen en
Bedreigingen.
Met een SWOT-analyse kan er onderzoek gedaan worden naar de toekomstmogelijkheden
van een projectgebied. Het idee is om deze elementen systematisch te analyseren om zo de
toekomstmogelijkheden inzichtelijk te maken en kansrijke doelen te stellen.
De sterke en zwakke punten beschrijven respectievelijk de positieve en negatieve
kenmerken van het projectgebied ten opzichte van diens directe en indirecte omgeving.
De kansen en bedreigingen betreffen ontwikkelingen, gebeurtenissen en veranderingen die
van positieve of negatieve invloed (kunnen) zijn op het projectgebied. Verder moet nog
opgemerkt worden dat deze SWOT-analyse slechts op meso- en micronviveaut plaatsvond.
3.2.3. Ontwerpend onderzoek

Middels het organiseren van participatie- en communicatiemomenten werden de
verschillende partners in de gelegenheid gesteld het ontwerpend onderzoek te verrijken met
hun standpunten en ideen. Uit de gebiedsgerichte analyse volgde er een formulering van
een algemene visie voor het Historisch Hart. Deze algemene visie diende dan weer als basis
Amsterdam J.C.T.
32
voor het verdere ontwerpend onderzoek.

Tijdens het verdere ontwerpend onderzoek werd de visie steeds bijgestuurd en werden er
bijkomende en eventueel meer gedetailleerde analyses gemaakt.
Uiteindelijk heeft dit heel proces geleid tot het ontwikkelen van een gentegreerde visie en
drie concepten. Deze visie en de drie concepten zullen gebruikt worden om aan te geven
hoe de potenties van het projectgebied benut en verbeterd kunnen worden en vooral hoe de
problemen, waarmee het projectgebied te kampen heeft, aangepakt kunnen worden.
Het belangrijkste doel van een ontwerpend onderzoek is om een ingreep of maatregel
voorstellen die tot verbetering of oplossing leidt. Vandaar dit ontwerpend onderzoek naar de
ontwikkelingsmogelijkheden die de herwaardering en benutting van in het bijzonder de
eigendommen van het RK Bisdom in de Kathedraalbuurt moet bewerkstellen..
3.3. Randvoorwaarden en uitgangspunten

De randvoorwaarden en uitgangspunten om voornoemde doelstelling te realiseren zijn:
1.
Het onderzoeksgebied moet eerst voldoen aan een gentegreerde visie en een
ontwikkelingsstrategie.
2.
Het projectgebied, waaronder de gronden van het RK Bisdom, veranderen in plek
waar het (weer) aangenaam verblijven en vertoeven is. (Verbetering van de
verblijfskwaliteit)
3.
De levendigheid in het projectgebied moet ook na 14 uur n.m. merkbaar zijn.
4.
Er is een behoefte aan scholen in het projectgebied.
5.
Het NGVB terrein moet dusdanig heringericht worden dat deze zijn algemene functie
als openbare ruimte niet verliest.
6.
Het NGVB terrein zal nietmeer slechts functioneren als sportcomplex.
3.4. Te verwachten resultaten

Het opstellen van een gentegreerde visie voor het projectgebied kan ertoe bijdragen dat dit
gebied een heropwaardering krijgt en eveneens gaat functioneren als een geheel in de
Binnenstad van Paramaribo.
Middels een herinrichting van bepaalde gronden en gebouwen in dit gebied zou het
mogelijk kunnen zijn dat het projectgebied weer veranderen in plek waar het aangenaam
vertoeven en verblijven is. Ook zal t.g.v. deze herinrichting voldoende benutting van de
gronden en overige eigendommen van het RK Bisdom plaatsvinden, waardoor de huidige
verdienpotenties van laatstgenoemde zullen toenemen.
Puntsgewijs kan dus vastgesteld worden dat de verwachtbare resultaten kunnen zijn:
1.
Een gentegreerde visie voor het projectgebied met als doel deze plek een
heropwaardering te geven. Dit kan door :
het projectgebied opnieuw invulling te geven ;
het projectgebied te laten functioneren als een geheel in de
Amsterdam J.C.T.
33
2.
erin
3.
4.
5.
binnenstad en een goede

verbinding te laten maken met andere
onderdelen van de binnenstad;
het een plek te laten worden waar het aangenaam verblijven en

vertoeven is;
De realisatie van deze gentegreerde visie voor het projectgebied zal onder andere
resulteren dat de levendigheid in dit gebied niet alleen voor maar ook na 2 uur n.m
gehandhaafd blijft.
De scholen zullen niet uit het project gebied verdwijnen, maar slechts
geherlokaliseerd worden.
Het onderbrengen van meerdere functies op een terrein.
Een nieuwe inrichtingsplan van het NGVB terrein
Amsterdam J.C.T.
34
HOOFDSTUK II. GEBIEDSGERICHTE ANALYSE
Amsterdam J.C.T.
35
1. Analyse d.m.v. een literatuurstudie

1.1. Historiek
Hoe ziet de historische ontwikkeling van het projectgebied eruit? Om een degelijk antwoord
op deze vraag te geven is gebruik gemaakt van bestaande documenten, kaarten en fotos.
Opmerkelijk is dat de ontwikkeling van het onderzoekgebied niet los te koppelen is van de
ontwikkeling van Paramaribo, omdat het onderzoekgebied deel uit maakt van Paramaribo.
Rond 1680 bestond het dorp Paramaribo uit minder dan 70 houten huizen. Het dorp breidde
vanaf het Fort Zeelandia, de bakermat van de eerste nederzetting in Paramaribo,
landinwaarts uit, waarbij er gebouwd werd op de zogeheten schelpristen.
Waarom bouwen op de schelpritsen ? Omdat deze hooggelegen gebieden zich bij uitstek
lenen voor de bouw van huizen, het aanleggen van straten en erven. Dit vanwege het feit
dat deze schelpen zich tot een harde laag hebben gevormd, die ideaal is als bouwgrond.
Ook is de doorlatenheid van deze laag bijzonder goed voor een goede grondwater
huishouding. Belangrijke hoofdwegen zoals de Henck Arronstraat (oudste straat van
Paramaribo), de Heerenstraat, de Wagenwegstraat en de Keizerstraat, werden aangelegd
op de schelpritsen. Langs deze hoofdstraten verrees steeds meer en meer bebouwing
Kaart 7 | Ontwikkeling van Paramaribo, van 1850 tot 2005

bron: Adams et al., 2007
Amsterdam J.C.T.
36
1.1.1. Zeventiende eeuw
Bouw van het Fort Zeelandia, de eigenlijke kern waaruit, of beter gezegd waarachter
de stad Paramaribo is ontstaan.
In deze periode is er nog geen duidelijk wegennet zichtbaar, wel is er al een
Stratenpatroon merkbaar.
Er zijn nog geen waterlozingen of waterwegen aangelegd.
Bouw van de eerste huizen op de zand- en schelpritsen, omdat deze zich heel goed
leenden voor de bouw van een stad.
Kaart 9. I Paramaribo ca. 1690 (Naar een kaart van A. Maars)

Bron: onbekende auteurs
1.1.2. Achttiende eeuw
Aan het begin van de 18e eeuw worden de eerste wegen, waaronder de
Gravenstraat, nu geheten Henck Arronstraat, aangelegd.
Om de waterhuishouding op peil te houden werden voor de tweede helft van de
18e eeuw de eerste afwateringskanalen gegraven. Tot de oudste, en
grotendeels nog bestaande, behoort onder andere de Van Sommeldijckse Kreek.
De aanwezigheid van bouwblokken en groenstructuur (tuinen) was al merkbaar.
Rond midden van de 18e eeuw worden de huizen a.d Gravenstraat #14 -16
gebouwd.
De omgeving ten noorden van de Van Sommeldijckse Kreek is nog niet tot
ontwikkeling gebracht. Het is nog steeds ongerept bebost gebied
Amsterdam J.C.T.
37
Kaart 10.. | Ontwikkeling van Paramaribo ( anno 1776)

1.1.3. Negentiende eeuw
Vanwege de grote branden in januari 1821 (gebied rond het

Onafhankelijkheidsplen, vroeger Oranjetuin) en in september 1823 (Westelijk
deel v.d. Waterkant) zijn bijna 500 huizen en gebouwen verloren gegaan.
Na de afschaffing van de slavernij in 1863 onstond er een stadsuitbreiding. De
Grote Combeweg was reeds aangelegd ter verbinding met de wijk COMBE (1791
- 1e buiten wijk). De Grote Combeweg heette toen de Weg na de Brug en vanaf
over de Sommeldijckse Kreek heette deze Weg voor de Burg.
Opvallend is dat het bouwblok RK Bisdom zoals dat er tegenwoordig uitziet , in
de 19e eeuw nog geen apart bouwblok is, maar deel uitmaakt van een veel
uitgestrekter bouwblok ( de Gravenstraat Tourtonnelaan Sommeldijckse
Kreek- Grote Combeweg )
Vanaf 1870 ontwikkelden zich kleinere bouwblokken.
Amsterdam J.C.T.
38
Kaar 12. | Ontwikkeling van Paramaribo ( anno 1806)

Kaart 13 | Ontwikkeling van Paramaribo ( anno 1887)

Amsterdam J.C.T.
39
1.1.4. Twintigste eeuw

Het wegennetwerk is verder aan het uitbreiden. Aanleg van wegen de Costerstraat, de
Jessurunstraat (begin 1900 ) en de Mgr. Wulfinghstraat (1920) is het oorspronkelijk
bouwblok in kleinere bouwblokken opgedeeld geworden.

1.1.5. Eenentwintigste eeuw

Op het vlak van architectuur worden er enkele beeldbepalende gebouwen opgetrokken. In
1956 wordt de huidige Louiseschool, ontworpen door architect Nagel, achteraan op het erf
van RK Bisdom gebouwd. De school situeert zich vlak aan de Van Sommelsdijckse Kreek
maar wel met een hoofdingang die gericht is naar de Mgr. Wulfingstraat.
In 1965 wordt de Kapel de Voorzienigheid gebouwd, ontworpen door Schrama en Van
Oerle.
Tot slot werd in 1996 de Nederlandse Ambassade opgericht naar een ontwerp van architect
Lafour.
Grote stedenbouwkundige veranderingen zijn uitgebleven maar we stellen wel vast dat het
groen door de jaren heen is verdwenen. Zeker in een tropisch klimaat zoals dat van
Paramaribo zijn bomen een voorwaarde voor verblijfskwaliteit. Ook het beeld van de stad is
hierdoor enorm gewijzigd.
Amsterdam J.C.T.
40

1.2. Wetgeving
Een goede of beter gezegd een vlotte stedenbouwkundige ontwikkeling wordt gegarandeerd
mede door de aanwezigheid van duidelijke wetten hieromtrent. Daarom wordt in deze
paragraaf de wetgeving die al dan niet rechtstreeks betrekking heeft tot dit ontwerpend
onderzoek besproken zal worden. Het komt ook wel voor dat sommige wetten na verloop
van de tijd herzien en aangevuld worden. Wijzigingen van de wet worden enkel aangehaald
indien deze relevant zijn voor het onderzoek. Ter verduidelijking volgt hier ook de hierachie
van wetten:
1. Tractaat of verdrag
2. Grondwet
3. Wet
4. Staatsbesluit*
5. Resolutie**
6. Beschikking***
Resoluties en beschikkingen worden in de regel niet gepubliceerd.
..
*
Staatsbesluit : Is een besluit houdende algemeen verbindende regels genomen door de Raad van Ministers ter uitvoering van
een wet, dan wel ter regeling van niet aan de wet voorbehouden onderwerpen en na positief advies van de Staaatsraad en na
medeondertekening door een of meer ministers bekrachtigd door de President.
**Resolutie: Is een besluit ten aanzien van n of meer personen dan wel ter uitvoering van een bestuursmaatregel, genomen
door de President en medeondertekend door n of meer ministers.
***Ministerile beschikking: Is een besluit, genomen door n of meer ministers, ter uitvoering van de aan hem of hen
opgedragen departementale taken.
Amsterdam J.C.T.
41
1.2.1. Wetten
Bouwwet (G.B. 1956 no. 30 dato 06-04-1956) 1
In de Bouwverordening (hierna Bouwwet genoemd) wordt aangegeven welke procedure
men moet volgen wanneer men wil bouwen. Deze wet legt de basis ten behoeve van het
reguleren van de constructie sector. Zo bepaalt deze wet dat er pas mag worden gebouwd
als er door het Ministerie van Openbare Werken, de overheid dus, een voorafgaande
schriftelijke vergunning daartoe verstrekt is. Een bouwvergunning wordt alleen vereist
wanneer het gaat om bouwplannen in gebieden waar de Bouwwet van kracht is.
In dezelfde wet is een beroepsprocedure opgenomen die door de aanvrager kan worden
opgestart bij een weigering van een vergunning. Ook strafbepalingen worden in de wet
besproken.
Stedenbouwkundig wet (G.B. 1972 no.96 dato 21-07-1972)2
Op 21 juli 1972 werd ten behoeve van het reguleren van stedebouwkundige bestemming en
bebouwing van gronden de Stedenbouwkundige Verordening (later Stedenbouwkundige
Wet genoemd) vastgesteld (G.B. 192 no. 96).
In de Stedenbouwkundige Wet zijn opgenomen regels betreffende de stedebouwkundige
bestemming en bebouwing van gronden (Stedebouwkundige Verordening). Deze wet
beschrijft onder andere de procedure voor de ontwikkeling van structuur- en
bestemmingsplannen.
Wat is een structuurplan? Wat is een bestemmingsplan?
In een structuurplan is de toekomstige indeling van de grond naar zijn stedebouwdige
bestemming is aangegeven.
Een bestemmingsplan is een plan ter gehele of gedeeltelijke uitwerking van een
structuurplan.
In het belang van een goede stedebouwkundige ontwikkeling wordt bij landsbesluit voor het
gehele gebied waarvoor een structuurplan is vastgesteld of voor n of meer delen daarvan,
een bestemmingsplan vastgesteld. Pas na de opmaak van een structuurplan voor een
bepaald gebied, kunnen er n of meerdere bestemmingsplannen worden opgemaakt
binnen dit gebied.
Bij een bestemmingsplan worden voorschriften gegeven, onder meer:
1. Om te voorkomen dat een terrein minder geschikt gemaakt wordt voor

de realisering van de daaraan gegeven bestemming;
2. Ter bescherming en handhaving van een gerealiseerde bestemming.
Intussen zijn er structuur- en bestemmingsplannen gemaakt, maar niet vastgesteld volgens
de regels van de wet.
In de wet worden verder ook verkavelingsplannen, schadevergoeding en dwang- en
strafbepalingen besproken. In de praktijk is gebleken dat er alleen uitvoering plaatsvindt van
het deel dat verkavelingsplannen betreft.
..
1 Op basis van: Onbekende auteur(s), Landsverordening van 6 april 1956 strekkende tot
vaststelling van bouwvoorschriften.
2 Op basis van: Onbekende auteur(s), Landsverordening van 21 juli 1972 houdende regelen
betreffende de stedebouwkundige bestemming en bebouwing van gronden.
Amsterdam J.C.T.
42
Planwet (S.B. 1972 no.89 dato 13-06-1973)3

In het belang van een goede ruimtelijke ordening van het grondgebruik is het noodzakelijk
om voorschriften te geven betreffende de nationale en regionale planning.
De Planverordening ( hierna genoemd Planwet) van 13 juni 1973 bepaalt de richtlijnen voor
het opstellen van nationale en regionale planning. Deze plannen geven de globale
bestemming van ontwikkelingsgebieden, woongebieden en bijzondere beheersgebieden
aan.
Woongebieden zijn gebieden waarbinnen de bepalingen van de Stedebouwkundige
Verordening en de Bouwverordening worden toegepast.
Monumentenwet (S.B. 2002 no.72 dato 05 -09-2002 ) 4
In deze wet zijn verschillende bepalingen en voorschriften opgenomen voor het behoud van
monumenten en stads- en dorpsgezichten. Monumenten worden aangewezen en
opgenomen in het Openbaar Monumenten Register.
Aan deze erkenning zijn een aantal gevolgen verbonden, te weten:
- het verboden om een monument te slopen, veranderen, herstellen of verplaatsen
zonder vergunning.
- werkzaamheden tot onderhoud en herstel van het monument moeten tijdig worden
uitgevoerd door de zakelijke gerechtigden.
Stads- en dorpsgezichten die aangewezen zijn tot bescherming worden ingeschreven in een
openbaar register. Zonder een vergunning is het verboden om in een stads- en dorpsgezicht
een nieuw bouwwerk te bouwen of om een bestaand bouwwerk af te breken of te
veranderen.
1.2.2. Staatsbesluiten
Bouwbesluit (G.B. 1956 no. 108 dato 26-11-1956)5
Dit staatsbesluit vindt zijn wettelijke basis in artikel 1 en 3 van de Bouwwet van 1956 (G.B.
1956 no. 30). In het bouwbesluit zijn onder andere opgenomen:
Voorschriften en bepalingen ter verkrijging van een bouwvergunning.
Volgens S.B. 1956 no.108 (bouwbesluit) is er een bouwvergunning nodig of vereist wanneer
het gaat om bouwplannen in gebieden waar de Bouwwet van kracht is.
Voorschriften en bepalingen met betrekking tot plaatsing van gebouwen of andere
bouwwerken ten opzichte van openbare weg of openbare water en van elkander.
Bijvoorbeeld:
Het is verboden te bouwen anders dan tussen de voor- en achtergevelrooilijn.
Het is verboden om te bouwen in, over of boven openbaar water.
Voorschriften en bepalingen met betrekking tot afmetingen van ter bewoning in te
richten woningen, vertrekken en van trappen en portalen.
.
3 Op basis van: Onbekende auteur(s), Landsverordening van 13 juni 1973 houdende regelen betreffende de nationale en
regionale planning.
4 Op basis van: Onbekende auteur(s), Wet van 5 september 2002 houdende bepalingen inzake het behoud van monumenten
en stads- en dorpsgezichten.
5 Op basis van: Onbekende auteur(s), Landsbesluit van 26 november 1956 ter uitvoering van artikel 1 en 3 van de
bouwverordening 1956.
Amsterdam J.C.T.
43
Voorschriften met betrekking tot erfafscheidingen, riolering, septische putten

enzovoorts;
De afdeling bouwen woningtoezicht van het Ministerie van Openbare Werken wordt belast
met de uitvoering van de bouwwet en dit bijhorend bouwbesluit.
Staatsbesluit instelling Bouwcommissie en aanwijzing historische binnenstad en
bufferzone (S.B. 2001 no. 74 dato 31-10-2001) 6
Met de inwerking treding van dit staatsbesluit kreeg de binnenstad van Paramaribo een
speciale beschermende status. Dit staatsbesluit vindt zijn wettelijke basis in artikel 4 lid 2
van de Bouwwet (G.B. 1956 no. 30, zoals laatstelijk gewijzigd bij S.B. 1980 no. 116).
Ten aanzien van de kwaliteit van gebouwen of bouwwerken wordt in artikel 4 lid 2 van de
Bouwwet gesteld, dat ter bevordering van een harmonische bebouwing in stads- en
dorpsgedeelten met een eigen esthetisch karakter er bijzondere eisen kunnen worden
gesteld aan de bouwplannen binnen die gebieden. Voor de beoordeling van deze niet
nader gespecificeerde eisen, wordt in het eerdergenoemde artikel melding gemaakt van
een deskundige commissie, waarvan taak en bevoegdheden bij staatsbesluit worden
geregeld.
M.b.t. de instelling van de Bouwcommissie zijn in artikel 3 van dit Staatsbesluit S.B. 2001
no. 74 de volgende voorschriften en bepalingen opgenomen:
1. De Bouwcommissie adviseerd de Directeur van Openbare Werken inzake
bijzondere eisen die gesteld worden aan bouwplannen binnen stads- en
dorpsgedeelten met een eigen esthetisch karakter. Het toetsen van
bouwplannen aan de bijzondere eisen wordt ook gedaan door de
Bouwcommissie.
2. De in lid 1 onder b van dit artikel genoemde toetsing geschiedt op basis van
bijzondere eisen voor bouwplannen in stads- en dorpsgedeelten met een eigen
esthetisch karakter, die door de Directeur worden vastgesteld.
3. Het resultaat van de in lid 1 onder b van dit artikel genoemde toetsing, dient als
advies aan de Directeur voor het verstrekken van bouwvergunningen in de
stads- en dorpsgedeelten met een eigen esthetisch karakter
M.b.t. de aanwijzing van de historische binnenstad en de bufferzones staat in artikel 4 van
dit Staatsbesluit S.B. 2001 no. 74 het volgende:
1.
Dit staatsbesluit is van toepassing op bouwplannen in de woongebieden zoals

bij staatsbesluit aangegeven.
2.
Binnen het woongebied Groot-Paramaribo wordt er een historische binnenstad

aangewezen met de onderstaande begrenzingen
( zie kaart 16):
de noordelijke gevelwand van de van Rooseveltkade:
de Van Sommelsdijcksekreek;
de as van de Tourtonnelaan;
.
6 Op basis van: Onbekende auteur(s), Staatsbesluit van 31 oktober 2001 ter uitvoering van artikel 4 lid 2 van de Bouwwet 1956
en de aanwijzing van een historische binnenstad en bufferzones.
Amsterdam J.C.T.
44
de westelijke gevelwand van de Heiligenweg;
de oever van de Suriname rivier langs de Waterkant.
3.
Binnen het woongebied Groot-Paramaribo worden twee (2) aan de historische

binnenstad grenzende bufferzones aangewezen, namelijk de wijk Comb en
de 18e eeuwse stadsuitbreiding, gelegen binnen de onderstaande
begrenzingen (zie kaart 16):
de wijk Comb:
de westelijke gevelwand van de Grote Combweg;
de noordelijke gevelwand van de Mahonylaan;
de oever van de Suriname rivier, langs de Cornelis Jongbawstraat en de Kleine

Waterstraat;
de van Rooseveltkade.
de 18e eeuwse stadsuitbreiding:
de Sommelsdijksche Kreek;
de Viottekreek;
de as van de Tourtonnelaan.
Kaart 16 I Begrenzing historische binnenstad en aangrenzende bufferzones

bron: Onbekende auteur(s), Staatsbesluit van 31 oktober 2001 ter uitvoering van artikel 4 lid 2 van de Bouwwet
1956 en de aanwijzing van een historische binnenstad en bufferzones
Amsterdam J.C.T.
45
In de Nota van Toelichting wordt ter verduidelijking aangegeven dat in 1998 de regering van
Suriname het besluit had genomen om de historische binnenstad van Paramaribo voor te
dragen voor de plaatsing op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Deze plaatsing zou trouwens
enkele belangrijke voordelen met zich meebrengen, namelijk:
1) Universele en/of internationale erkenning van het eigen erfgoed als werelderfgoed.
2) Er kan aanspraak worden gemaakt op technische bijstand en financiering uit het
Werelderfgoedfonds.
Voor plaatsing op de Werelderfgoedlijst moet er eerst t.a.v. de wettelijke bescherming en
instandhouding van de historische binnenstad aan een aantal voorwaarden worden voldaan.
Hierdoor zijn de begrenzingen van de historische binnenstad van Paramaribo zoals die
wordt aangeduid in staatsbesluit S.B. 2001 no. 74 een directe gevolg van een door het
Werelderfgoed Centrum voorgestelde aanpassing van het genomineerde historische
stadsdeel.
Ook de aan de historische binnenstad twee aangrenzende bufferzones, respectievelijk de
18e eeuwse stadsuitbreiding en de wijk Comb, zijn op aanbeveling van het Werelderfgoed
Centrum opgenomen in dit staatsbesluit S.B. 2001 no. 74.
Met het opnemen van deze bufferzones moet voorkomen dat er een al te groot contrast
ontstaat tussen dat stadsgebied van Paramaribo met een eigen esthetisch karakter en de er
om heen liggende aan modernisering onderhevig zijnde binnenstad
1.2.3. Beschikkingen
Bijzondere eisen bouwplannen historische binnenstad (A.V.B. 2003 no. 34 dato 2904-2003) 7
(Vervangende) nieuwbouw c.q. moderne architectuur in een historische stadskern, maar ook
ogenschijnlijk kleine veranderingen kunnen al grote invloed hebben op het uiterlijk aanzien
van de historisch bebouwde omgeving.
Het is daarom noodzakelijk bijzondere eisen te stellen aan bouwplannen binnen stads- en
dorpsgedeelten met een eigen esthetisch karakter (de historische binnenstad en
aangrenzende bufferzones). Wordt dit niet gedaan, dan zal niet alleen de cultuurhistorische
kwaliteit verloren gaan, maar ook de harmonische bebouwing zal verstoord worden.
De bijzondere eisen die van toepassing moeten zijn op bouwplannen in de historische
binnenstad en de aangrenzende bufferzones, zoals omgeschreven in artikel 4 van het
staatsbesluit van 31 oktober 2001(S.B. 2001 no. 74), zijn opgenomen in de beschikking van
29 april 2003 (A.V.B. 2003 no.34).
Deze beschikking is voorzien van een bijlage waarin de algemene karateristiek van de
historische bebouwing wordt beschreven. Bij de beoordeling van bouwplannen door de
Bouwcommissie wordt ook acht geslagen hierop.
Voor de duidelijkheid moet erbij vermeld worden dat deze bijzondere eisen niet van
toepassing zijn bij de restauratie van officieel aangewezen monumenten. Deze monumenten
genieten de bescherming o.b.v. de Monumentenwet 2002 (S.B. 2002 no. 72).
7
Op basis van: Onbekende auteur(s), Ministriele beschikking van 29 april 2003 ter uitvoering van artikel 4 lid 2 van de
Bouwwet 1956 , het Staatsbesluit van 31 oktober 2001 betreffende het Besluit instelling Bouwcommissie en
aanwijzing historische binnenstadde aanwijzing van een historische binnenstad en bufferzones en Wet van 5
september 2002 houdende bepalingen inzake het behoud van monumenten en stads- en dorpsgezichten
Amsterdam J.C.T.
46
1.3. Voorgaande / lopende plannen en studies
1.3.1 Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de binnenstad van Paramaribo 8
Figuur 6.. I Afstudeerverslag : Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de Binnenstad van Paramaribo
Bron: Bert Claes en Wim Debane, 2008: Titelblad
Zoals reeds in paragraaf 1.2 wordt aangegeven is het onderzoek besproken in dit
afstudeerverslag een deeluitwerking van de in 2008 uitgevoerde
masteronderzoek
Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de binnenstad van Paramaribo.
De studenten c.q. onderzoekers die dit onderzoek hebben uitgevoerd waren Bert Claes en
Wim Debane, studenten Stedenbouw en Ruimtelijke Planning aan de Artesis Hogeschool
Antwerpen.
Het onderzoek werd uitgevoerd in het kader van het stadsproject Antwerpen Paramaribo,
een projectmatige samenwerking tussen de overheden en academische instellingen van
eerder genoemde steden.
De doelstelling van het onderzoek was om d.m.v. een masterplan en een
ontwikkelingsstrategie na te gaan hoe de huidige ruimtelijke planning in de Binnenstad uit de
impasse kan geraken en de verblijfskwaliteit in de Binnenstad verhoogt kan worden.
Ter realisatie van deze doelstelling werden er vijf onderzoeksvragen om opgesteld, te weten:
1) Hoe kan de Binnenstad van Paramaribo vanuit het collectief geheugen van de stad
opnieuw evolueren tot een volwaardig actief stadscentrum?
2) Welke ruimtelijk af te bakenen zones vervullen hierin een hefboomwerking?
.
8
Op basis van: Claes, B. en Debaene, W., Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de Binnenstad van Param aribo
(2010), Afstudeerscriptie, Artesis Hogeschool Antwerpen, 2010
Amsterdam J.C.T.
47
Welke strategie kan overheid en private partners overtuigen om gezamenlijke

doelstellingen voor de Binnenstad te realiseren en hoe kan dit worden
geformaliseerd?
4) Welke strategische programmas en projecten kunnen gedefinieerd worden en zijn op
korte tot middellange termijn realiseerbaar?
5) Welke partners zijn bereid om hieraan mee te werken?
Middels het analyseren van de gronden in de Binnenstad is er getracht antwoorden te
vinden op deze vijf onderzoeksvragen. Met het beantwoorden van deze vijf
onderzoeksvragen is er een overzicht ontstaan van de volgende zaken:
1) de belangrijkste elementen die nodig waren om tot de vorming van een
geintegreerde visie voor de Binnenstad te komen;
2) de ontwikkelingsstrategie die daarbij uitgezet kon worden;
3) de concrete programmas en projecten die uitgevoerd konden worden;
4) de partners die bereid waren om mee te werken aan de realisatie van de
geidentificeerde strategische programmas en projecten.
3)
De visie op de afgebakende strategische ruimten voor de Binnenstad in combinatie met

eventuele ambities voor de Binnenstad hebben geleid tot de afbakening van zes
strategische programmas en n strategisch project.
I.
De strategische programmas zijn:
1. Historisch Hart
2. Winkelkerngebied
3. Uitgangsgebied
4. Culturele pool
5. Waterkant
6. Netwerk
II.
Het strategisch project is:
1. Van Sommelsdijcksekreek
Figuur 7. I Afgebakende strategische ruimten voor de Binnenstad

Uiteindelijk heeft dit masteronderzoek dus twee concrete eindproducten opgeleverd die
samen het Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de Binnenstad van Paramaribo vormen.
Deze zijn:
1. Een masterplan met zes strategische programmas en n strategisch project.
2. Een ontwikkelingsstrategie.
De ontwikkelingsstrategie werd vrij vroeg in het onderzoek ontwikkeld en werkte voedend in
Amsterdam J.C.T.
48
de verdere stappen van het onderzoek. Het werd ingezet als toetsingsinstrument voor de
selectie van haalbare en uitvoerbare projecten. Dit resulteerde in de aanbeveling om naast
programmas en projecten ook nog bijkomend onderzoek. Het masterplan werkte aan de
hand van structuurschetsen per programma en project een visie uit, legde de missie vast en
definieerde in de verschillende programmas een reeks van strategische deelprojecten die
een hefboomfunctie naar de bredere omgeving toe vervullen.
Het Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de Binnenstad van Paramaribo mag opgevat
worden als een richtinggevend kwaliteitskader voor de ruimtelijke ontwikkeling van de
Binnenstad op korte, middenlange en lange termijn. Op basis van dit masterplan kunnen
lopende, geplande en nieuwe projecten gestuurd en gemplementeerd worden.

Amsterdam J.C.T.
49
In Tabel 1 is te zien welke missies worden toegekend aan de zes strategische programmas
en het strategisch project. Uiteraad is de missie die aangegeven wordt voor het Historisch
Hart interessant voor het voorliggend onderzoek besproken in dit afstudeerverslag.
Winkelkerngebied
Het gebied moet

haar huidige rol als uitgaansgebied
van de
Binnenstad
consolideren
en
uitbouwen
Functioneren als het epicentrum van

de uitgaansfuncties
Het gebied transformeren tot een

actief onderdeel van de stad te
laten vormen

de recreatieve voorzieningen
Het gebied moet haar

huidige rol als d ontmoetingsplek
van de Binnenstad consolideren
en uit te bouwen
Onderhouden en uitbouwen van haar

relatie
m et
de
achterliggende
gebieden, nl. het Winkelkerngebied
en het Historisch hart
Er moet worden gewerkt binnen

de draagkracht van het
gebied en met de bouwstenen
van het
collectief geheugen
Het
netwerk
moet
worden
geoptimaliseerd of verbeterd
Onderhouden en uitbouwen van de

relaties tussen het netwerk en de
verschillende gebieden waar het
netwerk doorheen loopt
Steeds
aanpassen
aan
de
verschillende
missies van de verschillende
gebieden waar het netwerk
doorheen gaat
De
oevers van de kreek
toegankelijk maken, zodat deze kan
functioneren
als
een mooie
recreatieve verbinding tussen de
verschillende
strategische
programmas:
Waterkant,
Uitgaansgebied, Culturele pool en
Historisch Hart
Uitbouwen van de relatie met de aan

de kreek grenzende strategische
ruimten.
Het gebied
moet zich wel als een zelfstandige
element
ontwikkelen
Waterkant
Culturele
Pool
Het gebied moet haar huidige rol

als winkelgebied van
de stad te consolideren en uit te
bouwen
Uitgaansgebied
Functioneren als centrum of hart

van de omliggende dynamieken
Er moet worden gewerkt

binnen de draagkracht van het
gebied en met de bouwstenen
van het
collectief geheugen
Netwerk
Het gebied transformeren tot

een actief onderdeel van de
Binnenstad
Van
Sommelsdijcksekreek
Historisch Hart
Missie

de
handelsfunctie
Verbeteren van de levendigheid

van het
gebied door het stimuleren van de
functionele
mix.
Combineerbare functies die de

levendigheid en uitstraling van het
gebied
verbeteren,
kunnen
worden uitgebouwd binnen het
gebied d.m.v. verdichting
Tabel 1. I Overzicht van de missies

Bron: Bert Claes en Wim Debaene + Eigen verwerking
Amsterdam J.C.T.
50
Tabel 2 geeft voor ondere andere het strategische programma Historisch Hart aan en
welke onderzoeken, strategische projecten en bijkomende acties er gewenst zijn in dit
gebied. Naar aanleiding van deze aanbevelingen wordt het onderzoek besproken in
afstudeerverslag besproken.
ONDERZOEKEN
verder
onderzoek
conserveringsbeleid
naar
specifieke bouwregels voor

Nieuwbouw
onderzoek naar verkeerssysteem
zodat het Historisch Hart een
verblijfsgebied kan worden dat
grotendeels autoluw is.
groenstrategie voor de Binnenstad
HISTORISCH HART
functioneel onderzoek Binnenstad,

eveneens in relatie tot de hele stad
BIJKOMENDE ACTIE
kerkplein Omgeving
Surinaamse
Bank & kathedraal als
tweelingenplein
aanpakken
van
verwaarloosd historisch
erfgoed via restauratie en
herbruik
plein
HeiligenwegKnuffelgracht en
Spanhoek
gronden pandenbeleid :
strategische gronden of panden
kopen en kwalitatief ontwikkelen
Bouwblok tussen het

Plein van de
Revolutie,
de
Knuffelsgracht en de
Keizerstraat
toekennen
van
fiscale
voordelen
voor
kwalitatieve
architectuur
woonstrategie, eveneens in relatie

tot de hele stad
het
oprichten informatiecentrum en
kenniscel erfgoed
premies voor het organiseren
van architectuurwedstrijden met
een
vakjury
om
private
ontwikkelaars aan te zetten tot
kwalitatieve ontwikkelingen
verbinding
Sint-Petrus
en
Pauluskathedraal naar de
Van Sommelsdijcksekreek
verder onderzoek naar de Lim a

Postraat als potentieel stadsgezicht
ontwerpend onderzoek naar de

mogelijkheden van de verschillende
sequenties
VAN SOMMELSDIJCKSEKREEK
STRATEGISCHE
PROJECTEN
realisatie
volledig
project, eventueel
opgesplitst in fases
grondrechterlijk onderzoek als

basis voor de onderhandelingen
groenstrategie voor de Binnenstad
verder onderzoek naar toepassing
programma Netwerk
route
langs
Rooseveltkade
promoten
als
verbinding
de
Van
toeristische
aanleg pad langs de Palmentuin

(onderhoudstrook) als aanzet
realisatie
verbinding + (her)aanleg
Van Rooseveltkade
uitwerking project door middel

van ontwerpend onderzoek
samenhangend ontwerp openbaar
domein
Tabel 2. I Matrix programmas en projecten

Bron: Bert Claes en Wim Debaene + Eigen verwerking
Amsterdam J.C.T.
51
1.3.2 Ontwerpend onderzoek naar de verfraaiing van de Kathedraal en omgeving 9
ANTON DE KOM UNIVERSITEIT

SURINAME
Faculteit der Technologische
Ontwerpend onderzoek naar verfraaiing van

Kathedraal & omgeving
Een afstudeerverslag
ter
afronding van de studie
Bachelor of
(BSc .)
in de
Bouwkunde
Door
Carol
Giskus
Faculteitsbegeleid e
Martinus
Praktijkbegeleider
Dik land
Ir. J.
Ir. P.
Figuur 9. I Afstudeerverslag : Ontwerpend onderzoek naar de verfraaiing van de Kathedraal en omgeving

Bron: Carol Giskus, 2010: Titelblad
Het stadsproject Antwerpen-Paramaribo Strategisch Masterplan Binnenstad en Rivieroever

gaat in op de weinige wandelroutes in de binnenstad. Tijdens het stadsproject is gekeken
naar mogelijkheden om de verschillende delen in de binnenstad met elkaar te verbinden,
zodat er interessante wandelroutes ontstaan. De stad is namelijk opgedeeld in zeven delen.
Het stadshart historisch centrum is het eerste deel en omvat onder andere de gebieden:
Spanhoek, het Kerkplein en de Kathedraal en omgeving. Voor deze gebieden zijn er globale
visies bedacht.
Dit afstudeerproject beperkt zich tot het gebied van de Kathedraal en omgeving en wel het
terrein op de hoek van de Henck Arron- en Mgr. Wulfinghstraat, waarbij de Mgr.
Wulfinghstraat en het terrein van de Kathedraal ook worden meegenomen. Voor het
opgegeven terrein wordt middels dit project een eigen (gedetailleerde) visie bedacht.
Het gebied rondom de Kathedraal is op dit moment geen aangename omgeving om langs te
wandelen, vanwege de stenen omrastering, de geparkeerde autos (op het trottoir) en het
onguur karkater. Alvorens langs dit gebied een wandelroute te creren moet de ruimte eerst
aangepast worden. Gezien in Suriname de openbare ruimte nogal slecht georganiseerd is
en er weinig openbare plekken zijn voor ontspanning, is gemeend het hoekperceel als een
plein in te richten. Dit plein moet een woonkamer in onze historische binnenstad zijn.
.
9
Op basis van: Giskus C., Ontwerpend onderzoek naar
Afstudeerscriptie, Anton De Kom Universiteit van Suriname, 2010
de verfraaiing van de Kathedraal en omgeving 2010),
De pleinen en parken in Suriname zijn nog niet wat het wezen moet en kunnen altijd beter.
Uit een pleinenanalyse is gebleken welke elementen ontbreken. Deze elementen zijn:
Amsterdam J.C.T.
52
veiligheid, onderhoud, activiteiten en het sociaal karakter. Verder wordt er ook geparkeerd
rondom de pleinen, wat het beeld alleen maar verstoort.
Na de pleinenanalyse gedaan te hebben is duidelijk waarop gelet moet worden en wat
bereikt wil worden met het te ontwerpen plein. Het hoekperceel is als een stedelijk plein
ingericht, waarin een ontwerp van een gebouw is opgenomen ter ondersteuning hiervan. Het
terrein achter de Kathedraal is meer een groenpark dat doorloopt langs de Kathedraal (zijde
DSB bank) tot naar de voorzijde (de Henck Arronstraat).
Het ontwerp van het gebouw is geheel gericht op het plein. De te huisvesten functies voor
het gebouw zijn aan de hand van deze visie gekozen. Het gebouw krijgt een multifunctioneel
karakter, waarbij een caf en een verhuurbare unit op de begane grond worden opgenomen
en op de verdiepingen een dansschool.
Middels een maatstudie is nagegaan welke ruimten en afmetingen nodig zijn voor de te
huisvesten functies, waarna het ontwerp gemaakt kon worden.
Met het ontwerp van de openbare ruimte en het gebouw is een eigen visie bedacht die
inspeelt op de weinige openbare ruimten n die de omgeving aangenamer en levendiger
maakt om er te vertoeven en langs te wandelen.
Figuur 10 I Ruimtelijke inrichting ter verfraaiing van de Kathedraal en omgeving

Bron: Carol Giskus
Door een modern ontwerp en een stedelijke openbare ruimte gecombineerd met groen, is er
een oplossing bedacht voor het zwakke straatbeeld en de weinige groene delen en
Amsterdam J.C.T.
53
wandelroutes in de binnenstad. De omgeving is nu een aangename ruimte om langs te

wandelen en te genieten van het plein, de Kathedraal en de overige koloniale gebouwen.
1.3.3 Publieke ruimte, wan sweti presi! Een aanpak

Paramaribo10
voor de binnenstad van
Figuur 11. I Afstudeerversla : Publieke ruimte, wan sweti presi! Een aanpak voor de Binnenstad van Paramaribo
Bron: Nicky Biekens en Gert Hectors, 2010: Titelblad
In dit onderzoek wordt de publieke ruimte onder andere geanalyseerd aan de hand van een
opdeling in drie systemen:
1) het verkeerssysteem
2) het groensysteem
3) het watersysteem.
Na een analyse van elk systeem wordt per systeem een visie ontwikkeld. Het
verkeerssysteem kan verder opgedeeld worden in:
het langzaam verkeerssysteem
openbaar vervoerssysteem
autoverkeerssysteem
parkeersysteem.
.
10
Op basis van: : Nicky Biekens en Gert Hectors, Publieke ruimte, wan sweti presi! Een aanpak voor de binnenstad
van Paramaribo. Afstudeerscriptie, Artesis Hogeschool Antwerpen, 2010
Amsterdam J.C.T.
54
Figuur 12. I Gewenste ruimtelijke Structuur voor de publieke ruimte

Bron: Biekens, N. en Hectors, G., 2010: 50
Binnen het langzaam verkeerssysteem zijn weinig of ondermaatse voorzieningen. Zo

verstoren opstapjes, losliggende stenen en de continuiteit van de wandeling van
voetgangers. Voor fietsers bemoeilijken de vele eenrichtingsstraten een vlotte tocht.
Voor het langzaam verkeer moeten duidelijke routes ontstaan die een continuteit vertonen
in materiaalgebruik en indeling. Parkeren kan collectief gebeuren aan de rand van de
Binnenstad met een goede aansluiting op andere systemen. Er dient meer controle te zijn op
het vele foutparkeren.
Het groensysteem van de Binnenstad bestaat voornamelijk uit de bomen langs de weg en
uit enkele versnipperde groene gebieden. Vele bomen moesten door de jaren heen echter
plaats ruimen voor de auto. De groene gebieden die aanwezig zijn in de Binnenstad zijn het
Kerkplein, het Onafhankelijkheidsplein, de Palmentuin en het gebied rond het For
Tot het waterssysteem behoren naast de Surinamerivier ook de kreken die de stad
doorsnijden. De stad kent weinig contact met de rivier. Binnen het krekensysteem is de Van
Sommelsdijcksekreek een van de oudste. In de toekomst wordt de Binnenstad gezien als
een autoluwe zone. Het autoverkeer moet plaats ruimen voor het groen-, openbaar vervoeren langzaam verkeerssysteem.
Ook een beter contact tussen de stad en de rivier kan worden gecreerd. De Van
Sommelsdijcksekreek kan functioneren als verbindend element tussen verschillende
gebieden en kan het een aangename route vormen voor langzaam verkeer. Er wordt gebruik
gemaakt van standaard straatmeubilair om een te grote verscheidenheid te voorkomen.
Amsterdam J.C.T.
55
Eventueel kunnen bepaalde gebieden gekenmerkt worden door exclusief straatmeubilair.

Met verlichting wordt zowel een veiligheidsgevoel gegeven als een bepaalde sfeer
gecreerd.
De verblijfsruimtes in de Binnenstad, zoals pleintjes, zijn slechts in kleine mate aanwezig en
zijn meestal slecht ingericht. Ten slotte zijn ook de (asfalt)wegen vaak in slechte staat. Het
wegennet kent een categorisering vanuit de historiek. Zo zijn de vroegere invalswegen de
hoofdwegen van vandaag. De parkeerdruk in de Binnenstad is hoog. Daarom worden naast
de voorziene parkeerplaatsen ook de voetpaden als parkeergelegenheid gebruikt.
Braakliggende terreinen worden vaak ingeschakeld als betalende parkings om tegemoet te
komen aan het gebrek aan parkeerplaatsen.
1.3.4
Onderzoek naar Monumentenbeheer in Suriname11
Figuur 13. I Afstudeerverslag : Onderzoek naar Monumentenbeheer in Suriname

Bron: Veronique Rellum, 2010: titelblad
Dit onderzoek mag dan in mindere mate een directe uitwerking lijken van het masterplan,
toch werkt het op een bijzondere manier aan de verbreding ervan. Het ondersteunt namelijk
het verdere onderzoek naar het conserveringsbeleid, een onderdeel dat vanuit de drijfveer
morele verplichting in het masterplan aangegeven wordt.
.
11
Op basis van: V. Rellum., Ontwerpend onderzoek
Afstudeerscriptie, Anton De Kom Universiteit van Suriname, 2010
Amsterdam J.C.T.
naar
de verfraaiing van de Kathedraal en omgeving,
56
Het onderzoek zelfs bestond uit de volgende onderdelen:

1) Het opstellen van aanbevelingsfiches voor de aanduiding van nieuwe monumenten;
2) Een onderzoek naar samenstelling van de historische binnenstad;
3) Het uitwerken van een specifieke casestudy ( Elizabethschool 1) met
restauraratiedossiers
4) Het opstellen van een onderhoudsbrochure voor eigenaars van monumentale
panden.
1.3.5
Een gentegreerde visie voor de Van Sommelsdijckse kreek12
Figuur 14. I Afstudeerverslag : Een gentegreerde visie voor de Van Sommelsdijckse Kreek (2010)
Bron: Afstudeerverslag van Julie Adriaensen en Evelien Huybrighs, 2010: titelblad
Dit onderzoek in het kader van het Strategisch Ruimtelijk Masterplan werd uitgevoerd door
Evelyn Adriaensen en Julie Huybrighs, twee masterstudenten van de opleiding Stedenbouw
en Ruimtelijke Planning te Artesis. Hun onderzoek liep in samenwerking met twee studenten
van AdeKUS, uit de opleiding bouwkunde.
Het onderzoek te Paramaribo vond plaats van half februari tot half mei 2010.
Dit onderzoek is een rechtstreekse uitwerking van het strategisch project Van
Sommelsdijcksekreek.
.
12
Op basis van: Julie Adriaensen en Evelien Huybrighs: Een gentegreerde visie voor de Van Sommelsdijckse Kreek ;
Afstudeerscriptie, Artesis (2010)
Amsterdam J.C.T.
57
Het doel van het onderzoek was om op basis van een kwalitatieve en kwantitatieve analyse
op zoek te gaan naar ontwikkelingsscenarios voor het strategisch project en de verbinding
met de andere strategische ruimten. Via ontwerpend onderzoek en in samenwerking met
partners in Paramaribo zijn de onderzoekers op zoek gegaan naar een gewenste ruimtelijke
structuur en een ontwikkelingsstrategie om eerder genoemd doel te realiseren.
Een visie met vijf daaraan gekoppelde concepten beschrijven het gewenste beeld voor het
onderzoeksgebied. Dit beeld kreeg een ruimtelijke vertaling in de vorm van een
gewenstelijke ruimtelijke structuur.
Amsterdam J.C.T.
58
Figuur 15. I Gewenstelijke ruimtelijke structuur van het strategisch project Van Sommelsdijcksekreek
Bron: Julie Adriaensen en Evelien Huybrighs, 2010: 152
Amsterdam J.C.T.
59
1.3.6
Historic inner city of Paramaribo, Suriname13

Final report: Capacity Building Program - phase 1
Figuur 16. I Titelblad: Management plan Historische Binnenstad van Paramaribo (2008)
Bron: Prof. dr. ir. P. H. Meurs, ir. C. Iamandi (draft Conservation Management Plan), ir. W.L.E.C. Meijers
drs. A.G.J. Aarsen (Delft, August 29th 2008Delft University of Technology Faculty of Architecture)
Deze afstudeerscripties kaderen binnen een samenwerkingsverband tussen Stichting

Gebouwd Erfgoed Suriname (SGES), UNESCO en de Technische Universiteit Delft, faculteit
bouwkunde (TU Delft). Deze samenwerking kwam tot stand doordat er een
managementplan voor de historische binnenstad moest worden ontwikkeld. De faculteit
bouwkunde van de TU Delft heeft toen in opdracht van het World Heritage Centre van
UNESCO (Parijs) een plan van aanpak voor de Binnenstad van Paramaribo opgesteld.
Het UNESCO-werelderfgoed bezit volgens deze masteronderzoekers ernorme potenties om
zich te ontwikkelen tot een gebied bestaande uit een functionele mix van wonen en
toerisme. Om dit doel te realiseren stelden de onderzoekers het volgende voor:
1. de renovatie van de gebouwen ;
2. de herwaardering van de openbare ruimte ;
3. een autovrije Binnenstad met omleidingen van verkeerstromen.
Al deze voorstellen zullen moeten uitgevoerd worden met Surinaamse partners om te
resulteren in de bovengenoemde doelen.
Zo moet er een stedenbouwkundig plan opgesteld worden in samenwerking met Stichting
Gebouwd Erfgoed Suriname (SGES).
Dit managementplan geeft anders ook uitleg over de kwaliteit dan wel de waarde van het
UNESCO-gebied. Het kan voor een bewustwording zorgen en als een basis voor
stedenbouwkundige ontwikkelingen dienen. Deze studie legt verbanden met het voorliggend
onderzoek en uitwisseling van data behoort tot de mogelijkheden.
.
13
Op basis van: Onbekende Auteurs (2008), Historic inner city of Paramaribo, Suriname
Final report: Capacity Building Program - phase 1
Amsterdam J.C.T.
60
Figuur 17. I Analyse van bebouwing, typologien, eigenaars en monumenten

Bron: Onbekende auteurs, et al., 2008: 13
1.3.7
Paramaribo World Heritage Site Manage Plan
In 2002 werd de historische binnenstad van Paramaribo namelijk opgenomen op de

UNESCO Werelderfgoedlijst geplaatst. SGES werd belast met de taak als site-manager voor
de historische binnenstad.
Dit managementplan ( geldig van 2011 2015) geeft uitleg over de kwaliteit dan wel de
waarde van het UNESCO-gebied. Het kan voor een bewustwording zorgen en als een basis
voor verdere stedenbouwkundige ontwikkelingen dienen. Deze studie legt verbanden met
het voorliggend onderzoek en uitwisseling van data behoort tot de mogelijkheden.
De cordinator van het Paramaribo World Heritage Site Management Plan is de heer
Harold A. Sijlbing geweest.
Amsterdam J.C.T.
61
Figuur 18. I Titelblad : Paramaribo World Heritage Site Management plan 2011 - 2015
Bron: Harold Sijlbing
1.3.8
Planning t.a.v. bouw nieuwe DNA gebouw
Assembleevoorzitter Jennifer Geerlings-Simons belegde op 18 januari 2013 een

persconferentie over het jaarplan van het college. Zij werd bijgestaan door griffier Marcia
Burleson. Tijdens deze persconferentie is door haar medegedeeld dat dit jaar er een
aanvang zal worden gemaakt met de bouw van het nieuwe assembleegebouw. De
voorbereiding hiervoor is haast afgerond en er is geld voor vrijgemaakt. Voor wat de locatie
van het nieuw DNA-gebouw betreft, zegt Simons dat er uit 2 mogelijkheden gekozen kan
worden, te weten:
Optie 1:
Optie 2:
Het nieuw gebouw zou kunnen worden opgezet op het oud assemblee terrein
aan de Henck Arronstraat;
Het nieuw gebouw zou kunnen worden opgezet op de plek waar nu de
vergaderingen gehouden worden.
Amsterdam J.C.T.
62
Foto 9. I Assembleevoorzitter Jennifer Geerlings-Simons bijgestaan door griffier Marcia Burleson (links)
Bron: Starnieuws van 18 Jan 2013 , tijd 01:35u
1.3.9
Planning t.a.v. de bouw nieuwe EHBO center in het gebouw van het St.
Vincentius Ziekenhuis14
Historische achtergrond
Het St. Vincentius Ziekenhuis, ook bekend als het RKZ, is op 19 juli 1916 formeel geopend
door toenmalige monseigneur Van Roosmalen. Het idee hierachter begon toen de Rooms
Katholieke (RK) gemeente behalve de kerkelijke leer ook deed aan ziekenzorg. In die
periode deden zich veel dodelijke ziektebeelden zich voor, die een specifieke zorg nodig
hadden n.l. een liefdevolle zorg. Dit werd voornamelijk gedaan door de toenmalige zusters
die in de volksmond zeurs werden genoemd. De zorg voor deze patinten vond plaats in
huizen achter het internaat aan de Gravenstraat (de hedendaagse Henk Aaronstraat), naast
het nierdialysecentrum. De vraag om een groter onderkomen werd gericht naar de bisschop,
na het toenemende aantal patinten. Dit kwam op het huidige terrein die vanaf de
Kathedraal tot de Mahonylaan van de kerk was.
Het gebouw is ontworpen door een Nederlandse architect Martin Rietbergen. Het St.
Vincentius-ziekenhuis aan de Koninginnestraat en de Prins Hendrikstraat is het eerste
stenen (gepleisterde cementsteen) gebouw van belang uit het begin van de 20e eeuw. Het
gebouw markeert de overgang naar een nieuwe fase in de architectuur van Suriname.
.
e
e
14
Op basis van: Gezond Suriname 3 editie: en Surinaams leefstijl- en gezondheidsblad (2 jaargang Maart 2009)
Amsterdam J.C.T.
63
Het ziekenhuis werd ontworpen door de nederlandse architect Martin Rietbergen, die in
1913 het land bezocht en in 1914 het ontwerp maakte. In 1916 kwam het gebouw gereed.
Arcades met halfronde bogen en galerijen geven de faades een krachtig ritme en relief.
Toekomst ontwikkelingen
Op korte termijn zal het ziekenhuis verder gemoderniseerd of beter gezegd uitgebreid zijn.
Het ziekenhuis is met hulp van enkele buitenlandse organisaties dit aan het bewerkstelligen.
Dit vanwege het feit dat de inkomsten van het ziekenhuis te laag zijn om te zorgen voor de
gehele modernisering. Het gebouw van het ziekenhuis die aan de Koninginnestraat staat, is
al gerenoveerd en onder andere de afdeling intensive care komt daar te staan.
De ingang van deze Spoed Eisende Hulp komt ook aan de Koninginnestraat waar de oude
administratie was. Het wordt een open zaal die opgesplitst zal worden door schermen. En er
komt ook een observatiekamer. Deze afdeling zal 124 uur zorg bieden. Deze afdeling zal
open staan voor kleine en spoed gevallen. In de modernisering is er ook een
nierdialysecentrum opgenomen (een soort EHBO).
1916
2009
2013
Foto 10. I St. Vincentius Ziekenhuis door de jaren heen
Bron: Onbekende auteurs
Amsterdam J.C.T.
64
2.
Ruimtelijke analyse
2.1
Bestaande ruimtelijke structuur
Figuur 19. I Bestaande ruimtelijke indeling (micro-niveau)

Bron: Van Gilds en Schuyten (2010)
Kaart 17 I Eigendomstructuur van de gonden

Amsterdam J.C.T.
65
2.2
Ruimtelijke analyse op macro-, meso- en micro-niveau
2.2.1.
Grondgebied en Stadsplattegrond
Zoals reeds eerder vermeld bevinden de lagen grondgebied en stadsplattegrond zich in

een goede toestand. Ze weergeven ook duidelijk de ontstaansgeschiedenis en de groei van
de Binnenstad. De laag grondgebied voor de Binnenstad, inbegrepen het projectgebied als
onderdeel daarvan, is gevormd door het oorspronkelijk landschap en heeft zeker ook als
basis gediend om te komen tot de huidige structuur van de laag stadsplattegrond.
Kaart 18 | Schelpritsen (geel) staan haaks op de rivieroever, als basis voor de Stadsplattegrond
Bron: B. Adams et al., 2007: 19
Amsterdam J.C.T.
66
Kaart 19 | Schelpritsen (geel) en een netwerk van hoofdwegen (rood), als basis voor de Stadsplattegrond
van de stad en (met Blauwe onlijning) het projectgebied
Bron: Bron: B. Adams et al., 2007: 19 + Eigen verwerking
De elementen die door het oorspronkelijk landschap werden aangereikt in combinatie met
de structuren en patronen van het in cultuur gebrachte landschap hebben gezorgd voor
een planmatige inrichting van de ruimte die nog steeds de basis vormt voor de huidige
stadsplattegrond.
Kaart 20 | Typologische kaart van de Stratenplan of de stadsplattegrond van de Binnenstad (zwart gestippeld)
en ( met rode omlijning) het projectgebied
Amsterdam J.C.T.
67
Bron: TALgraphics, 1994 + Eigen verwerking
Kaart 21. I Bodem, Water en de waterhuishouding in de omgeving van de Van Sommelsdijcksekreek

Bron: Julie Adriaensen en Evelien Huybrighs (2010)
De elementen die tot het oorspronkelijk landschap behoren zijn de moerasgronden, kreken
en de schelpritsen.
De ontwatering van de Binnenstad door middel van watersystemen ( o.a. uitgediepte kreken
en aangelegde grachten) maken deel uit van het in cultuur gebrachte landschap. Een
watersysteem is een geografisch afgebakend, samenhangend en functioneel geheel van
oppervlaktewater, grondwater, waterbodems, oevers en technische infrastructuur, met
inbegrip van de daarin voorkomende levensgemeenschappen en alle bijbehorende fysische,
chemische en biologische kenmerken en processen.
Zoals reeds eerder vermeldt heeft de stad Paramaribo zich ontwikkeld op geologisch
gevormde schelpenritsen. Tussen deze schelpenritsen zijn de kreken ontstaan. De kreken
lopen parallel aan de schelpritsen en monden uit in de Surinamerivier.
In 1683 werd een deel van de kolonie Suriname verkocht aan Cornelis Van Aerssen Van
Sommelsdijck (1637 - 1688). Van 1683 tot zijn dood in 1688 was hij gouverneur van
Suriname. De komst van Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck betekende het begin van
de stadsontwikkeling, want onder zijn bestuur leerde men de waterhuishouding beheersen,
waardoor ook de lager gelegen gronden beplant konden worden. Deze gouverneur
introduceerde de techniek waarbij voor het eerst in praktijk op een suikerplantage nabij
Amsterdam J.C.T.
68
Paramaribo, een bestaande kreek, later Van Sommelsdijcksekreek genoemd, verdiept werd.
In de stad werden er later nog meer afwateringskanalen gegraven en kreken uitgediept enof
verbreed. Vele kreken zijnin de loop der tijd volledig of deels gedempt en geleid door
betonnen kokers heen. De Van Sommelsdijcksekreek is op dit moment nog een van de
weinige open kreken. De Van Sommelsdijcksekreek is vanwege deze reden de oudste kreek
van de stad.
Doordat de Van Sommelsdijcksekreek gelegen is in een stedelijk gebied, en dus vaak
ingesloten wordt door bebouwing, is ze vaak weinig voelbaar en beleefbaar. De
Rooseveldtkade behoort tot een van weinige plekken waar het water van de kreek vanuit
een parallelweg te zien is. De overige plekken waar de kreek waarneembaar is, is vanuit de
bruggen die hierover zijn aangelegd.
Kaart 22 I Bodem, Water en de waterhuishouding in het Historisch Hart

Bron: Eigen verwerking (2013)
Momenteel is er een grote ruimtelijke variatie langs de kreek. Zo staan op bepaalde plaatsen
de gebouwen dichter bij de kreek dan op andere plaatsen. Er kan ook een onderscheid
worden gemaakt in hoe de gebouwen zich ten opzichte van de kreek orienteren. Slechts op
enkele plaatsen richt de voorkant van een gebouw zich naar de kreek. Zoals in het geval van
Amsterdam J.C.T.
69
de Nederlandse Ambassade is dan een doorgang voorzien langs de kreek. Deze doorgang
is niet overal toegankelijk voor gemotoriseerd verkeer. Naast voorkanten zijn ook soms de
zijkanten van gebouwen naar de kreek gericht. Deze gebouwen zijn gelegen aan een weg
die de kreek kruist. In de meeste gevallen wordt naast het gebouw een afsluiting geplaatst,
zodat passage langs de kreek haast onmogelijk is. Er zijn ook veel achterkantsituaties te
herkennen langs de kreek. Ook hier beletten de vele omheiningen passage langs de kreek.
Daarnaast zorgen de afsluitingen voor een minumum aan contact met het water.
Bodemgesteldheid
Als wij op het niveau van het projectgebied een analyse maken van de ondergrond in het
onderzoeksgebied, dan komen wij tot de ontdekking dat niet versteend is. Een zachter
ondergrond heeft als voordeel dat het regenwater de grond kan indringen na hevige
regenval. Van de Henck Arronstraat naar de kreek toe zien we een evolutie van verharding
naar schelpenzand om uiteindelijk langs de kreek in een groene zone te eindigen. Dit maakt
duidelijk dat de kreek een ecologische functie heeft.
Kaart 23 I Bodengestelheid(macroniveau) van het plangebied

Amsterdam J.C.T.
70
2.2.2.
OPENBARE RUIMTE
De openbare ruimte kan omschreven worden als de ruimte die voor iedereen toegankelijk is.
Vanwege dit open karakter, vindt in deze ruimte veel van de dagelijkse activiteiten plaats.
Het strategisch belang van een openbare ruimte in een stad valt niet te onderschatten. Als
de Binnenstad haar rol als centrum van de stad volwaardig wil opnemen, zullen haar
openbare ruimten zich als een plek moeten profileren waar het publieke leven van
Paramaribo zich hoofdzakelijk kan afspelen. Het is de ruimte die de mogelijkheid moet
bieden om een uitwisseling tussen de verschillende maatschappelijke groepen plaats te
laten vinden. Als het openbaar domein dit kan bewerkstelligen, wordt het volwaardig publiek
domein3, gastheer van het stedelijk leven. En hetzelfde geldt ook voor een gebied zoals de
Kathredraalbuurt.
Plaatsen die onder de openbare ruimte vallen zijn onder andere straten en pleinen, kortom
de ruimte die niet direct aan een bepaalde groep of individu kan worden toegeigend. De
inrichting en het beheer van de openbare ruimte staat onder verantwoordelijkheid van de
overheidsinstanties. Bij de inrichting dient immers rekening gehouden te worden met lokale
omstandigheden.
Drukke hoofdwegen vragen om een andere inrichting dan rustige zijstraten en in buurten
met een hoger criminaliteitscijfer zal er minder levendigheid aangetroffen worden dan in
buurten die nauwelijks met overlast te maken hebben. Over het algemeen geldt dat open
ruimten het veiligheidsgevoel vergroten, maar ook dit moet per locatie (bijv. Kathedraalbuurt)
en per gebied ( bijv. Historisch Hart) bekeken worden.
A.
Strategische gebieden in en rondom het Historisch Hart
Kaart 24 I Strategische gebieden in en rondom het Historisch Hart (macroniveau)

Amsterdam J.C.T.
71
Het onderzoeksgebied beslaat een groot gebied binnen het Historisch hart en grenst aan de
Van Sommelsdijckse kreek die op haar beurt de verbinding maakt tussen de Culturele pool
en het Uitgaansgebied. Nattuurlijk zijn er nog meer strategische gebieden in het masterplan,
nl. het Winkelkerngebied en de Waterkant.
De strategische locties in de Kathedraalbuurt worden hierbij maximaal ingericht als
aangename verblijfsgebied.
B.
Centrale plekken
Het Historisch Hart wordt gekenmerkt door een aantal centrale plekken in de openbare
ruimte. Deze plekken worden beschouwd als concentraties van het stedelijk leven of hebben
de potentie om uitgebouwd te worden tot concentraties van het stedelijk leven. Het zijn
belangrijke schakelpunten van stedelijk leven in de stad en deze zijn en de onderstaande
kaart 24 alsvolgt aangeduid:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Palmentuin
Kerkplein
Heiligeweg-Knuffelsgracht samen met t Spanhoek
Waterkant
Fort Zeelandia
Onafhankelijkheidsplein
Kaart 25 I Centrale plekken in het Historisch Hart (meso-niveau) anno 2010

Amsterdam J.C.T.
72
Pleinen zijn bij uitstek de plekken waar het publieke leven zich afspeelt. Elk heeft een eigen
karakter en identiteit. Maar jammer genoeg moeten enkele van deze centrale plekken nog
vrijgemaakt worden van de priv claims die nu op de pleinen rusten. Dit geldt vooral voor het
Kerkplein (#2) en de Heiligenweg-Knuffelsgracht met Spanhoek (#3). Ze moeten uitgroeien
tot levendige pleinen met in de randen ruimte voor centrum functies.
Niet aangegeven op kaart 25 is de plek aan entree-zijde van de Sint-Petrus en Paulus
Kathedraal en de Surinaamse bank. Op deze locatie is er intussen (2013) een volwaardig
pleintje gecreerd. Hier is er vooral ruimte vrijgemaakt en een gezamenlijke aanleg
doorgevoerd, waardoor de gebouwen meer tot hun recht komen. Hier is niet nodig om
centrumfuncties in de randen te voorzien.
C.
Groen
Het groen in de Binnenstad van Paramaribo schijnt tegenwoordig steeds minder betekenen.
Van de historische lanenstructuur zijn vandaag de dag slechts enkele restanten zichtbaar.
Ook de waardering van de inwoners voor groen in de Binnenstad lijkt zeer beperkt. Het is
daarom van belang dat de overgebleven groene elementen een prominente plaats krijgen
op de kaart. Het is een nadrukkelijke onderlijning van het belang van groen in een stedelijke
context.
Kaart 26 I Groenn in de Binnenstad omgeving Historisch hart (macro-niveau)

Amsterdam J.C.T.
73
In het Historisch Hart vormt de combinatie van de Palmentuin, het Onafhankelijkheidsplein,

de omgeving van het Fort Zeelandia en een gedeelte van de Waterkant een belangrijke
publieke groenpool. Deze zijn meestal wel aangename plekken om er te vertoeven. De
grootste groene zones in het gebied zijn de Palmentuin, de tuin van de bisschop en de tuin
van De Surinaamse Bank. Enkel de Palmentuin is voor het publiek toegankelijk.
In de kathedraalbuurt is er momenteel ook niet genoeg openbaar en toegankelijk groen. De
mooie groene plaatsen die er wel zijn, zoals de Bisschoppelijke Tuin of de tuin van de
Surinaamse Bank, zijn niet toegankelijk voor het publiek.
De Van Sommelsdijckse Kreek en de aangrenzende open ruimtes zijn wel nog overwegend
groen, maar deze zijn zeer slecht onderhouden en dragen dus weinig bij aan de
verblijfkwalitateit in de Kathedraalbuurt..
Kaart 27 I Groen in het Historisch hart (meso-niveau) omgeving Kathedraalbuurt

Uit kaart 27 blijkt dat er nog veel private groen tussen de woningen en op de binnenerven in
het Historisch Hart voorkomt. Hoewel deze niet publiek toegankelijk zijn, vormen ze een
belangrijk onderdeel in het groene netwerk van dit gebied. Het is ook niet de bedoeling om
al deze groene plekken te ontwikkelen tot publieke ruimten en vormt de uitbouw daarvan
geen onderdeel van een actie op korte termijn.
Maar indien er in het Historisch Hart een ontwikkeling ontstaat waarbij hele bouwblokken
Amsterdam J.C.T.
74
worden aangepakt, dan verdient het groen (publiek, semipubliek of privaat) in de

binnengebieden zeker een onmiddellijk aandachtspunt.
Wel dient het bestaande groen behouden of versterkt te worden en moet vooral de
toegankelijkheid verbeterd worden (bijv. door groenzones publiek te maken, doorsteken te
voorzien, veiligheid oversteken te vergroten,).
Bij de (her)inrichting van de bestaande en nieuwe groene ruimte worden er naast formele
onmoetingsplekken ook plekken voor rust voorzien. Hierbij wordt het principe van het
speelweefsel toegepast.
D.
Touristisch recreatief netwerk
De plaatsing van het Historisch Hart van Paramaribo op de UNESCO-Werelderfgoedlijst
vormt samen met de aanwezige monumenten en waardevolle architectuur een belangrijke
troef voor de touristische sector. In de onderstaande figuur wordt een mogelijke route
aangegeven die gevolgd zou kunnen worden door de touristen als die een wandeling
wensen te maken door het Historisch Hart. Als onderdeel hiervan zijn de wegen Mgr.
Wulfingsstraat, Van Roseveldkade en de Grote Combeweg, allen gelegen in de
Kathedraalbuurt, ook opgenomen. Het is daarom wenselijk dat onder andere het
verlatenheidsprobleem en veiligheidsprobleem in de kathedraalbuurt aangepakt worden.
Kaart 28 I Touristisch recreatief netwerk (mcro-niveau)

Bron: Van Gilds en Schuyten (2010}
Amsterdam J.C.T.
75
2.2.3.
BEBOUWDE RUIMTE
A.
Bouwblokken
Het belang van de bouwblokken is groot, want ze zijn de belangrijkste elementen waar de
stad aan ophangt. De bebouwde ruimte bepaalt ook sterk de open ruimte. Bij aantasting van
de bouwblokken ontstaan er (vaak) lege kavels in de Binnenstad van Paramaribo. De
Kathedraalbuurt vormt geen uitzondering op deze regel.
Kaart 29 I Het zwartplan

Met behulp van het zwartplan ( zie kaart 29) is het mogelijk om de bouwverdichting te
evalueren. Het zwartplan van het projectgebied laat duidelijk zien er een lage densiteit in
bebouwing is. Het deel van het projectgebied dat langs de kreek gelegen is, bevat nog veel
open ruimte (zie #3 en #4). Het is geen typisch bouwblok met rand en kern, eerder een
verzameling van vrijstaande gebouwen op verschillende bouwvelden. Vooral de
onbebouwde hoekpercelen ((zie #1, #3 en #4) vallen op. Als eerst zal er daar waar al vele
bebouwing in het historisch centrum is verdwenen, moeten worden aangepakt. Indien er
spoedig niets veranderd zullen er nog meer waardevolle gebouwen verdwijnen.
Het is dus van belang dat de beschadigde randen hersteld of opnieuw afgewerkt worden,
waardoor de bouwblokken weer als echte blokken beschouwd kunnen worden.
Een ander opvallende ontwikkeling is dat tegenwoordig vele bouwblokken omgetoverd
Amsterdam J.C.T.
76
worden tot een priv standplaats voor wagens. Dure grond gaat op deze manier verloren.
B.
Bebouwing
Op deze thematische kaart kan men in grote lijnen de evolutie van het bouwblok aflezen.
Aan het begin van de 18e eeuw begonnen de eerste bebouwingen zich langs de Henck
Arronstraat ( vroeger Gravenstraat) zich te ontwikkelen. Achter deze statige huizen
bevonden zich op de diepe kavels grote tuinen. Later werden de percelen verder verkaveld
en bebouwd. Het is duidelijk dat de laatste ontwikkelingen hebben plaatsgevonden aan de
weerzijden van de van Sommelsdijckse kreek ; dit kan men ook afleiden aan de footprint van
de gebouwen.
Kaart 30 I Historische ontwikkeling van de bebouwing

C.
Perceelindeling en perceelorintatie
De bouwblokken in het projectgebied bestaan uit zeer langgerekte percelen die loodrecht
staan op zowel de Van Sommelsdijckse Kreek als de Henck Arronstraat. Voor de verklaring
van deze perceelindelingen wordt verwijzen naar de historiek van het gebied. Uit de
perceelstructuur kan worden afgeleid dat er in het onderzoeksgebied heel wat grote
percelen gelegen zijn. Dit heeft als gevolg dat het aantal grondgebruikers in het gebied
redelijk beperkt blijft.
Amsterdam J.C.T.
77
Kaart 31. I Perceelstructuur en orintatie

Bron: Van Gilds en Schuyten (2010
D.
Titel van de gronden
In de Surinaamse geschiedenis werden gronden uitgegeven onder vier titels:
1. Volle (absolute) eigendom
2. Allodiale eigendom
3. Grondhuur
4. Erfpacht.
Aan de laatste drie eigendomsvormen zijn voorwaarden verbonden, zoals het betalen van
een jaarlijks bedrag of de verplichting om het land te cultiveren. Door het opleggen van deze
voorwaarden behoudt de overheid een zekere zeggenschap over de uitgegeven gronden en
kan zij invloed uitoefenen op het gebruik van de grond.
De titel van allodiale eigendom zou reeds ontstaan zijn in het midden van de 17e eeuw en is
daarmee de oudste titel die in Suriname is uitgegeven door de Nederlandse koloniale
overheid. De hele gecultiveerde zone (het vroegere plantagegebied) werd uitgegeven onder
deze titel.
Vanaf 1937 werd de verdere uitgifte van allodiale eigendom verboden in Suriname. Men is
toen overgestapt om domeingrond uit te geven in erfpacht en (absolute) eigendom.
Sinds 1982, met het ontstaan van de landhervormingdecreten (L-decreten) is grondhuur nog
de enige titel die kan worden uitgegeven. Grondtitels van gronden die voor 1982 waren
uitgegeven mochten zo blijven. De wettelijke regelingen die van toepassing waren op de
oude titel werden opgenomen in de nieuwe wet. Er was eventueel de mogelijkheid de oude
Amsterdam J.C.T.
78
titel te veranderen in grondhuur. Het landhervormingsdecreet introduceerde ook voor het

eerst het domeinbeginsel:
Alle grond waarop niet door anderen recht van eigendom wordt bewezen, is
eigendom van de staat.
Doordat er nog veel onduidelijkheid bestond over de rechtsstatus van gronden in Suriname,
werd in 2003 het GLISproject opgestart (met de Glis-wet als wettelijk kader). GLIS staat voor
Grondregistratie en Land Informatie Systeem. Het doel van dit systeem is om een digitaal
overzicht te geven van de percelen in Suriname en natuurlijke ook de bijhorende informatie,
zoals de perceelsoppervlakte, de zakelijke titel en zakelijke rechthebbende van het perceel.
Via het GLISproject werd er data verzameld die daarna verwerkt werd in het bestaand
kaartmateriaal.
In het onderstaand tabel worden alle eigendomsvormen die voorkomen met hun termijn en
eventuele verplichtingen weergegeven.
VORM
DUUR
VERPLICHTINGEN
Volle eigendom
eeuwig
geen bijzondere
Allodiale eigendom
eeuwig
cultuurplicht en andere verplichtingen
Huur of gebruik
bij overeenkomst
onderhoudsplichten
Erfpacht
75 jaar
Grondhuur
40 jaar
Domeingrond
n.v.t.
n.v.t.
Tabel 4. I Huidige grondrechterlijke situatie Paramaribo

Bron: Eigen verwerking
In het belang van het onderzoek moest er om te komen tot realistische en gedragen
resultaten, nagegeaan worden wie de eigenaren en gebruikers van de gronden in het gebied
zijn. Trouwens, een gentegreerde visie kan enkel aangenomen worden als ook de visie van
de betrokken partners (waaronder ook belangrijke grondgebruikers) wordt meegenomen in
het onderzoek naar een gentegreerde visie.
Amsterdam J.C.T.
79
Kaart 32. I Eigendomstructuur van de gronden

E.
Monumenten en beeldbepalende gebouwen
Ongeveer de helft van de formeel beschermde monumenten bevindt zich binnen de grenzen
van het aangewezen UNESCO-erfgoedsite. Op onderstaand monumentenkaart welke
uitgebracht is door ATLANTIC ARCHITECTS in 2008, zijn alle monumenten aangegeven die
sinds 1999 wettelijke bescherming genieten. Ook wordt op deze kaart een uitgestippelde
wandelroute (5 km) langs ruim honderd monumenten aangegeven.
De op de kaart staat aangegeven wandeling kan het best op een zaterdagmiddag of zondag
uitgevoerd worden, omdat de (meeste) winkels in de Binnenstad gesloten zijn en er dus dan
minder drukte op de straten (verkeer) aanwezig is.
Dit wijst weer op een drukke Binnenstad, wat in dit geval niet in het voordeel werkt voor de
beleving van het UNESCO-erfgoedsite.
Amsterdam J.C.T.
80
Kaart 33. | Monumenten in het UNESCO-gebied

Bron: Atlantic Architects (2008)
Doordat het gebied zich in de UNESCO werelderfgoed zone bevindt zijn er veel
monumenten aanwezig. Naast historische gebouwen zijn er een aantal gebouwen die het
gebied typeren door hun beeldbepalende architectuur. Ook zijn er een aantal landmarks
(gebouwen en groengebieden) die helpen bij de orientatie in en rond het gebied. Nochtans
zijn binnen de afbakening van het projectgebied slechts 11 monumentale gebouwen.
Belangrijker dan de individuele bescherming van deze panden echter is de belevingswaarde
en kwaliteit van deze bebouwing als homogeen architecturaal geheel. Hier en daar in het
Historisch Hart wordt het historisch beeld van de Tropen-architectuur nog kwalitatief
aangevuld met achtertuinen.
Amsterdam J.C.T.
81
Kaart 34. I Monum enten en beeldbepalende gebouwen

Bron: Van Gilds en Schuyten (2010
F.
Geometrie en orintatie van gebouwen
De bebouwing in het gebied kan indien er gelet word op hun vormgeving onderverdeeld
worden in diverse grondvormen. De Nederlandse Ambassade, de Surinaamse Bank, de
Kathedraal en de Hervormde Kerk vallen vanwege hun nogal ongebruikelijke geometrische
plattegrond onmiddellijk op.
De gebouwen in het binnengebied van het projectgebied, met name die van de RK scholen,
het Directoraat Cultuur en de gebouwen langs de Mgr. Wulfingstraat, hebben een
rechthoekige plattegrond waarvan de kortste zijde evenwijdig loopt met de van
Sommelsdijkse Kreek en de Henck Arronstraat.
De footprints van de gebouwen langsheen de Grote Combweg en de Henck Arronstraat
zijn ook rechthoekig, maar beslaan een veel kleinerer oppervlakte.
Amsterdam J.C.T.
82
Kaart 35. I Geometrie en orintatie van de bebouwing

Bron: Van Gilds en Schuyten (2010) + eigen verwerking
G.
Zichtassen
Net als landmarks zijn zichtassen belangrijk voor de orintatie in een stad. Meestal gaan ze
ook samen met die landmarks. Het is daarom aan te bevelen om deze plekken of locaties
vrij te houden van nieuwe uitzicht-belemmerende bebouwing. Daarentegen kunnen
bepaalde zichtassen juist opgewaardeerd worden door bijvoorbeeld hun directe omgeving te
vergroenen. En met vergroenen wordt bedoeld het aanleggen van een mooie bloementuin, pleinen enzovoorts.
Niet langgeleden was het nog mogelijk om de kathedraal vanuit alle kanten te zien. Jammer
genoeg is dat nietmeer het geval. Langs de Mgr. Wulfinstraat is er een nogal imposant
gebouw namens het Ministerie van Justie en Politie gebouwd.
Amsterdam J.C.T.
83
Kaart 36. I Zichtassen

Amsterdam J.C.T.
84
2.2.4.
FUNCTIES
A.
Functie van de bebouwing
De functies in de wanden van de bouwblokken hebben invloed op de kwaliteit van de
openbare ruimte. Zij bepalen deels mee de sfeer en identiteit, maar vooral de levendigheid
van de openbare ruimte in het Historisch Hart c.q. de Kathedraalbuurt. Het is de combinatie
van verschillende functies die een essentieel onderdeel vormen van de centrumfunctie.
Terwijl nu bepaalde gebieden een hoge dynamiek kennen, worden andere gekenmerkt door
een lage dynamiek en op sommige momenten eerder een gevoel van leegheid en
verlatenheid.
Kaart 37. I Functie van de bebouwing in de Kathedraalbuurt en diens directe omgeving

B.
Functie van de Van Sommelsdijckse kreek
De Van Sommeldijckse Kreek kan de volgende functies toegeschreven worden:
Historisch
Deze kreek is de oudste afwateringskanaal van de stad, want ze bestaat er vanaf de
17e eeuw en vormt zo een belangrijk element in de historische stadsstrctuur.
Structurerend
Deze kreek fungeert ook als een soort structurerend danwel verbindend element
binnen het stedelijke weefsel. Het vormt een duidelijk orintatiepunt binnen de stad.
Amsterdam J.C.T.
85
C.
Functioneel
Deze kreek zorgt voor de ontwatering van een belangrijk deel van de Binnenstad.
Natuurlijk
De stad Paramaribo heeft zich ontwikkeld op de geologisch gevormde
schelpenritsen. Tussen deze schelpenritsen zijn oorspronkelijk de kreken ontstaan.
Deze kreken lopen parallel aan de schelpritsen en monden uit in de Surinamerivier.
De Van Sommeldijkse kreek is ook op deze natuurlijke wijze ontstaan.
Ecologisch
De Kreek draagt door haar natuurwaarde bij aan de ruimtelijke kwaliteit en beleving
van het Historisch Hart. Het maakt de publieke ruimte aantrekkelijker en geeft
identiteit aan de stad. Het vormt een biotoop voor fauna en flora, dit alles in het
midden van een stedelijke omgeving.
Verkeersfunctie: Ontsluiting en toegankelijkheid
De hoofdwegen die zo veel mogelijk aan de verkeersdoorstroming in en om de

Kathedraalbuurt moeten bijdragen zijn:
de Henck Arronstraat, deze hoofdweg vormt nog steeds een heel belangrijke
ontsluitingsweg in de Binnenstad
de Grote Combweg.
Als zijwegen, die het projectgebied doorkruisen, worden beschouwd de volgende wegen :
de Monseigneur Wulfingstraat,
de Van Roseveltkade,
de prins Hendrikstraat
de Konneginnestraat.
Kaart 38. I Onsluiting d.m.v. primaire en secundaire wegen

Bron: eigen verweki ng +Van Gilds en Schuyten (2010)
Amsterdam J.C.T.
86
Foto 11. I Het Wegennetwerk in en rondom het projectgebied

Bron: Eigen verwerking ( satelietfoto Google Earth)
Amsterdam J.C.T.
87
Ter bevordering van de doorstroomfunctie van deze wegen zijn er enkele maatregelen
nodig, zoals:
1. Een eenrichtingverkeer systeem, tegen de klok in, geldende voor de
hoofdwegen; dit vergroot sterk de capaciteit van kruispunten, De zijwegen met
uitzondering van de Mgr. Wulfingstraat, kunnen wel gewoon hun
tweerichtingverkeer systeem behouden.
2.
Het onmogelijk maken enof verbieden van parkeren op de rijbanen en de

trottoirs.
3.
Het stimuleren van een soort ringbeweging om het projectgebied, maar dan
moet de Tourtonnelaan (diens linkerbaan tenminste) ook opgenomen worden om
de ring compleet te maken. (Zie onderstaande figuur)
4.
Verder is het aan te raden om de Mgr. Wulfinghstraat tot een 1-richtingsweg te

maken die tussen 06.00 u vm en 18.00 u nm slechts toegankelijk is voor het
bestemmingverkeer.
Prins Hendrikstraat
Van Roseveltkade
Koninginnestraat
Grote Combweg
Tourtonnelaan
Henck Arronstraat
Figuur 20. I Voorgestelde Ringbeweging van het (snel)verkeer om het projectgebied

Vanaf de openbare weg is het binnengebied van een bouwblok op verschillende manieren
toegankelijk. De meeste toegangen bevinden zich in de zijstraten van de Henck Arronstraat.
De meerderheid van de toegangen is bovendien ook toegankelijk voor het autoverkeer. De
Amsterdam J.C.T.
88
toegankelijkheidheid van het onderzoeksgebied wordt bepaald door hekken en afslui-tingen.

Er is vooral een Noord-Zuid beweging door de binnengebieden is gewenst.
Kaart 39. I Toegang tot het binnengebied

Bron: Eigen verwerking + Van Gilds en Schuyten (2010)
Kaart 40. I Beweging door tot het binnengebied van een bouwblok
Amsterdam J.C.T.
89
3.
SWOT-analyse
STRENGTHS:
Waardevolle gebouwen en monumenten op de site
Binnengebied bouwblok wordt opgedeeld in kleinere zones met elk een eigen karakter
Ligging in het historisch hart tegenover kathedraal
Uniek karakter van het binnengebied + bouwblok
Gebied ligt in UNESCO-wereldergoedzone
Gevel bouwblok langs de Henck Arronstraat
Poortgebouw: creert een aangenaam gevoel bij het binnenkomen van het gebied
WEAKNESSES:
Leegstaande gebouwen die aan het verkrotten zijn en ingenomen worden door zwervers
Slecht onderhouden gebouwen (die wel in gebruik zijn)
Binnengebied dat ingenomen wordt als parkeerterrein
Bouwblok gaat geen relatie aan met de Van Sommelsdijckse Kreek (achterkanten)
Onafgewerkte randen van het bouwblok
Verlatenheid s avonds + werkt onveiligheidsgevoel in de hand
Bouwblok gaat nauwelijks een relatie aan met de kathedraal en/of het patronaat???
Ruimte tussen het erfgebouw en de Wulfingstraat wordt afgeschermd door middel van
een stenen muur met prikkeldraad.
Publieke ruimte is niet ingericht
Tekort aan parkeerplaatsen
Verkeersdrukte wanneer school begint of eindigt
Gebied ligt in UNESCO-werelderfgoedzone en heeft dus ook zijn beperkingen
Poortgebouw: bouwvallig, voldoet niet aan de eisen om als een monumentaal gebouw
beschouwd te worden + aansluiting hoekgebouw is niet goed
Geen structuur, terrein komt rommelig over
In de Wulfingstraat wordt langs beide zijden van de straat geparkeerd
Weinig financile middelen voor het onderhoud van de gebouwen
OPPORTUNITIES:
Gerestaureerde gebouwen die d.m.v. nieuwe initiatieven mogelijk hun functie in de
toekomst zullen verbeteren of veranderen. Bijvoorbeeld: Het Kapelgebouw die.
Goed onderhouden gebouwen die d.m.v. nieuwe initiatieven mogelijk hun functie in de
toekomst zullen verbeteren of veranderen.
Onbebouwd perceel van Dhr. Jong Tjien Fa op een strategische plaats langsheen de kreek
Ligging aan de Van Sommelsdijckse Kreek + een eventuele verbinding er mee
Nabijheid van uitgaanscentrum + de potentie om deze functie op kleine schaal door te
trekken richting projectgebied
Erfgoedwandeling die langs de Kreek via de Wulfingstraat naar de kathedraal en het
Kerkplein doorloopt
Wulfingstraat als toeristische as (erfgoedroute) voor langzaam verkeer (fiets +
voetgangers)
THREATS:
Sommige waardevolle gebouwen zijn er zo slecht aan toe dat ze dreigen te verdwijnen
Onbebouwde percelen dreigen ingenomen te worden door autos als parkeerterrein
zonder dat rekening gehouden wordt met de ruimtelijke kwaliteiten van het perceel
Plannen van Dhr. Jong Tjien Fa (zoals we kunnen lezen uit het emailverkeer met Dhr.
Fokk): hoog gebouw dat het zicht op de kathedraal blokkeert
Bouwvalligheid van de gebouwen: gevaarlijk!!! Vb. poortgebouw
Brandgevaar bij veel gebouwen
Amsterdam J.C.T.
90
Deze SWOT-analyse werd gemaakt als onderdeel van het (her)inrichtingsplan voor de
gronden in het onderzoeksgebied, in het byzonder de gronden van het RK Bisdom die in dit
onderzoeksgebied liggen.
STRENGTHS:
Waardevolle gebouwen en monumenten op
de site
De aanwezigheid van 18e en 19e eeuwse
bebouwing in het projectgebied bepaalt in
grote mate de identiteit van dit gebied
Uniek karakter van het binnengebied van de
bouwblokken
Gebied ligt in UNESCO-wereldergoedzone
WEAKNESSES:
Tekort aan parkeerplaatsen, waardoor het
trottoir en de binnengebieden als
parkeerplaatsen worden ingenomen
Verlatenheid s avonds en dit werkt een
onveiligheidsgevoel in de hand
Onafgewerkte randen van de bouwblokkken
OPPORTUNITIES:
Nabijheid van uitgaanscentrum + de
potentie om deze functie op kleine schaal
door te trekken richting de
Kathedraalbuurt
Erfgoedwandeling die langs de van
Sommeldijckse Kreek, door de
binnengebieden van de bouwblokken aan
weerzijden van de Wulfinghstraat , langs
de Kathedraal en door naar het Kerkplein
loopt
Wulfingstraat als toeristische as
(erfgoedroute) voor langzaam verkeer
(fiets + voetgangers)
THREATS:
Sommige waardevolle gebouwen zijn er zo
slecht aan toe dat ze dreigen te verdwijnen
Onbebouwde percelen dreigen ingenomen
te worden door autos als parkeerterrein
zonder dat rekening gehouden wordt met
de ruimtelijke kwaliteiten van het perceel
Publieke ruimte is niet ingericht
Bouwvalligheid van de
gebouwen:Gevaarlijk !! Vb. poortgebouw
Weinig financile middelen voor het

onderhoud van de gebouwen
Brandgevaar bij veel gebouwen.
Figuur 21. I Swot analyse van de Kathedraalbuurt

Amsterdam J.C.T.
91
HOOFDSTUK III.
Amsterdam J.C.T.
VISIE EN CONCEPTEN
92
1.
Workshop I : Cirkelen met PROBLEMEN en KANSEN in cirkels
Figuur 22. I Onderzoeksmodel : Workshop I ( 4 stap )l

WORKSHOP I werd georganiseerd met de bedoeling om, samen met de verschillende

actoren (partners), door middel van de KanDoe methodiek uiteindelijk de voornaamste
of de urgenste problemen en kansen die voorkomen in het projectgebied te achterhalen.
Deze workshop bestond uit twee ronden.
In de eerste ronde werd middels een presentatie het projectgebied aan de deelnemers
voorgesteld, waarna er in de tweede een discussie op gang gebracht werd rond drie centrale
themas. De keuze voor deze 3 centrale themas lag voor de hand, omdat in het Strategisch
Ruimtelijk Masterplan voor de Binnenstad van Paramaribo er reeds was aangegeven dat
van de vijf (opbouw)lagen van een stad er drie zich in een slechte toestand bevinden. Het
gaat in dit geval om de drie op n volgende lagen, nl.:
1) Openbare ruimte
2) Bebouwing ( of bebouwde ruimte)
3) Functie (of gebruik ruimte)
Thema 1:
OPENBARE RUIMTE
Openbare ruimte of publieke ruimte is de ruimte die voor iedereen toegankelijk is. Het wordt
gezien als een fysieke plaats waar een groot deel van het publieke leven zich afspeelt. De
Amsterdam J.C.T.
93
meeste openbare ruimtes bevinden zich in de open lucht, maar ook vrij toegankelijke
overheidsgebouwen en publieke instellingen kunnen tot de openbare ruimte worden
gerekend.
Acties in het openbaar domein vormen een belangrijke of misschien wel de belangrijkste
aanpak voor de heropleving en de herwaardering van de Kathedraalbuurt. Hoewel het
Historisch Hart gekenmerkt wordt door meerdere pleinen, zijn de meeste er van niet
ingericht of weinig kwalitatief. Banken, vuilnisbakken, schaduwelementen zoals bomen en
groen ontbreken. Algemeen dient meer aandacht besteed te worden aan de verblijfskwaliteit
van de cenrale plekken in de openbare ruimte. De doelstelling is om het uit te bouwen tot
volwaardig publiek domein.
Thema 2 :
BEBOUWING
De analysekaarten tonen aan dat in het Historisch Hart er heel wat onbebouwde percelen
aanwezig zijn. De braakliggende percelen en de nog onbebouwde percelen moeten als een
kans gezien worden om het gebied opnieuw te versterken met hedendaagse en
representatieve architectuur die het historisch erfgoed respecteren.
Het bestaande historisch erfgoed bepaalt in grote mate de identiteit van het projectgebied en
mag daarom niet verwaarloosd worden en ook niet aan verloedering overgelaten mogen
worden. De focus mag niet enkel op de houten huizen liggen. Er zijn ook andere
waardevolle gebouwen uit latere periodes, die de aandacht dreigen te verliezen als men
enkel aan rekening houdt met het behoud of bescherming houten gebouwen. Om een
actieve beleidsstrategie te voeren, is zowel onmiddellijke actie via restauratie en herbruik
noodzakelijk, als gelijktijdig verder onderzoek.
Thema 3:
FUNCTIES
Het Historisch Hart is een centraal en levendig gebied. Daartoe maakt het gebruik van een
mix van functies die te vinden zijn in de drie dynamische gebieden die haar omringen. Om
dit te verwezenlijken moet in de toekomst handel, uitgaan, toeristischrecreatieve functies en
leisure gestimuleerd worden.
Een tweede belangrijke voorwaarde voor het verhogen van de attractiviteit, is het stimuleren
van de woonfunctie en het afbouwen van het belang van de dienstenfuncties. De
woonfunctie is essentieel om het gebied ook na sluitingstijd de vereiste levendigheid te
kunnen schenken.
Op dit moment wordt het projectgebied gedomineerd door de schoolfunctie en de
kantoorfunctie. Met behulp van vragen werd getracht de particpanten te helpen een vlotte
evalutaie te kunnen maken van het doel dan wel de nut van deze functies, in het bijzonder
de schoolfunctie, in het Historisch Hart. Enkele van de gestelde vragen waren:
1) Moet de schoolfunctie vervangen worden of behouden blijven in het projectgebied ?
2) Indien ze blijft: Moet de schoolfunctie op diens huidige locatie blijven of moet deze
geherlokaliseerd worden?
3) Indien ze verdwijnt : Welke functies komen er in de plaats, hoe kan dit worden
aangepakt ?
4) Moet er een functionele mix toegepast worden in het projectgebied ? Waarom wel of
waarom niet ?
De participanten van Workshop I hebben naar aanleidig van hetgeen gepresenteerd is,
nagedacht en discussies gevoerd over de situatie in het projectgebied en zijn tot de
volgende evaluatie gekomen ( zie tabel 3.):
Amsterdam J.C.T.
94
Openbare ruimte
Bebouwing
Bestaande
groene plekken
in de
Kathedraalbuurt
bijv. Tuin van
de
Bischop,
Kathedraalplein
enz.
Binnengebied
wordt gebruikt
als
parkeergelegenheid voor autos
Beeldbepalende
gebouwen vb.
Kapelgebouw ,
Bischopehuis en
het kathedraal,
de Nederlandse
Ambassade
Schoolfunctie
biedt wel een
veilige
en
aangename
omgeving voor
de
schoolkinderen
Potentie
voor
meer publieke
ruimte
bijv.
rustplekken ,
een gebrekkige
inrichting van
de
openbare
ruimten (geen
banken,
vuilbakken,)
Waardevolle
gebouwen vb.
het Kathedraal,
Elizabeth
2
school, Volksmuziekschool,
het
Centrum
kerk,
het
Patronaatgebouw
Gebouwen met
een
slechte
architecturale
inpassing i.h.
geheel
(bijv.
archiefgebouw
vlak naast het
Kapelgebouw,
Rechtsgebouw
bestemd voor
Strafrechtelijke
Zaken
vlak
tegenover
St.
Elizabeth
2
school)
De
huidige
oppervlakte en
indeling van de
schoolgebouwen
en
terreinen
zal
waarschijnlijk
moeilijk
te
combineren zijn
met
het nieuw elfjarige
basisschoolsysteem
Weinig
toegankelijk
groen
Functie
Ouders die in
de
binnestad
werken,
plaatsen
hun
kinderen graag
op deze scholen
die ook in de
binnenstad
liggen
De dominante
aanwezigheid
van de kantooren schoolfunctie
zorgen ervoor
dat
de
binnengebieden
van
de
bouwblokken
niet betreedbaar
zijn voor een
ieder
Projectgebied
bezit potentie
om
als
toeristisch
centrum
te
functioneren
Weinig
schaduwplekken langs
het trottoir
Historische
waarde
door
aanwezigheid
van veel 18e en
19e
eeuwse
gebouwen
Verloedering
van
bepaalde
gebouwen =>
Instortingsgevaar
(poortgebouw)
Gebouwtype :
gebouwen
ontworpen om
als school te
functioneren
Kerkplein kan
mogelijk
functioneren als
centrum van het
historisch hart
Te weinig rustgelegenheden
(caf,
terras,
restaurant,)
Gebouwen
creren
een
unieke sfeer in
het
binnengebied
Brandgevaar
vanwege
de
vele
houten
gebouwen
Bereikbaarheid
: via Henck
Arronstraat
(
aansluiting o/d
Cityring)
Kantooren
schoolfunctie
zijn
alleen
overdag
in
gebruik
Aangename
beleving voor
een
bezoeker
van
het
binnengebied
Gebrek
aan
onderhoud van
openbare
ruimten zoals
het
NGVB
sportcomplex
Mooi
geheel
van
de
gebouwen
onderling
Leegstaande
gebouwen (bijv.
RKBO-gebouw,
Poortgtebouw)
Historiek : van
generatie
op
generatie maakt
gebruik van de
schoolfuncties
in dit gebied
Woonfunctie
niet aanwezig in
het
projectgebied
Tabel 3. I Overzichtstabel van de huidige problemen ( -) en kansen (+) naar de gezamenlijke mening van de
Amsterdam J.C.T.
95
participanten van WORKSHOP I ; Bron: Eigen verwerking
Foto 6. I Cirkelen van de kansen in de Kansencirkel
Foto 7. I Cirkelen v/d problemen i/d Problemencirkel
De gedentificeerde problemen en kansen werden dan symbolisch in de kern van de daarbij

behorende kansen- en problemencirkel geplaatst. In de figuur 23 en figuur 24. is het
resutaat van het cirkelen te zien.
Figuur 23. I Resutaat van de Kansen-cirkel

Amsterdam J.C.T.
96
Figuur 24. I Resutaat van de Problemen-cirkel

Deze resultaten verkregen uit de KanDoe methodiek werden hierna getoetst op de

maquette om de mogelijke locatie dan wel de oorzaak van de kansen en de problemen te
kunnen achterhalen.
Foto 8 I M.b.v.een maquette de resultaten van WORKSHOP 1 analyseren
Amsterdam J.C.T.
97
KANSEN
De Kathedraalbuurt wordt beschouwd als een gebied die diverse kwaliteiten toegeschreven
kan worden. Enkele van die kwaliteiten die gezien kunnen worden als een kans
(oppertunities) voor de herwaardering en benutting van de potenties van de
Kathedraalbuurt, zijn bijvoorbeeld:
1)
De strategische ligging , omdat
De kathedraalbuurt ligt in het Historisch Hart waarvan de grenzen
overeenkomt met de afbakening van de UNESCO-erfgoedsite in Suriname.
De Kathedraalbuurt ligt tussen de Van Sommelsdijckse kreek en het
Kerkplein;
De Kathedraalbuurt wordt begrensd door een woonwijk en het
uitgaanscentrum die beiden een goede verblijfskwaliteit bezitten.
2)
De unieke historische waarde
De aanwezigheid van 18e en 19e eeuwse bebouwing in het projectgebied
bepaalt in grote mate de identiteit van dit gebied.
Verder levert deze concentratie van historisch erfgoed een belangrijke
bijdrage aan de geschiedenis over het onstaan van de Binnenstad als
centrum van Paramaribo
3)
Het gebied bezit ook andere verborgen schatten dan wel unieke
ontwikkelingskansen, nl.:
toeristische potentie
economische potentie
recreatieve potentie
het potentieel van de openstaande percelen (bijvoorbeeld perceel van dhr. S.
Jong Tjien Fa langs de Van Sommelsdijckse Kreek)
PROBLEMEN
Maar ondanks deze mooie mogelijkheden zijn er toch ook bedreigingen of problemen
(threats) waarmee deze buurt te kampen heeft. Enkele van die problemen die de waarde
van deze buurt verminderen zijn:
1)
Ondanks het overdag druk is, is het gebied na sluitingstijd van de scholen en
kantoren in combinatie met de bijna volledige afwezigheid van de woonfunctie,
nietmeer levendig. Deze situatie veroorzaakt dus de volgende problemen:
de verlatenheid en een onveilig gevoel na 14.00 u
de aanwezigheid van prostitutie in o.a. de Mgr. Wulfingstraat in de avonduren

2)
De autogerichtheid van de Surinamer zorgt voor een overlast overdag, want
voor een voetganger is het weinig aangenaam om te vertoeven, vanwege de

vele (wild)geparkeerde autos op het trottoir
parkeerproblemen
een autodominante inrichting van het openbaar domein

3)
Andere problemen van de kathedaalbuurt zijn:
de verloedering van bestaande en monumentale bebouwing
het tekort aan financile middelen
geen goed ingerichte verblijfsplaatsen
onbenutte / leegstaande percelen
gebrek aan groenstructuur
Amsterdam J.C.T.
98
2.
Visie voor het Historisch Hart
Figuur 25. I Onderzoeksmodel : VISIE en CONCEPTEN voor het Historisch Hart ( 5 stap )
In het Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de Binnenstad werd voor de strategische

ruimte Historisch Hart een visie geformuleerd. Deze visie was als volgt geformuleerd:
Het Historisch Hart is het centrum van de Binnenstad. Het gebied bruist van het leven met
een weloverwogen mix van toerisme, handel, diensten, recreatie en wonen. Met deze
functionele mix sluit het gebied aan op de naastgelegen strategische ruimten die het Historisch
Hart voeden vanuit hun functionele kracht. Het gebied put haar identiteit uit de mengeling van
de historische waardevolle bebouwing, aangevuld met respectvolle hedendaagse en
representatieve architectuur. Het Historisch Hart is grotendeels autoluw. De openbare ruimte
vormt het toneel van het publieke leven en staat ten dienste van de bewoners, de stad en haar
bezoekers. Bij de ontwikkeling van deze openbare ruimte wordt er gestreefd naar kwaliteit in
ontwerp en uitvoering. Het bepaalt mee het beeld en de identiteit van het gebied. 15
.
15
Claes, B. en Debaene, W., Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de Binnenstad van Paramaribo (draftversie maart
2010), Afstudeerscriptie, Artesis Hogeschool Antwerpen, 2010, boek 6, p.6.
Amsterdam J.C.T.
99
Deze visie werd verder vertaald in een zestal concepten met als hoofdthemas :
1.
Respect voor het historisch erfgoed
2.
Aanpakken van de lege percelen en afwerken van de bouwblokken
3.
Pleinen als centrale plekken binnen het publiek domein
4.
Vergroenen van het Historisch Hart
5.
Levendigheid verhogen
Ter verduidelijking moet benadrukt worden ook wij het karakter van de Kathedraalbuurt eerder
in stand willen houden dan het radicaal te veranderen. De beeldbepalende architecturale en
stedenbouwkundige gehelen moeten behouden blijven. Verbetering van de leefbaarheid,
levendigheid en het groene beeld van deze buurt vormden de belangrijkste uitgangspunten
hierbij. Daarom werden er, na evaluatie van de resultaten verkregen uit een gebiedgerichte
analyse en workshop I, ook een visie en een drietal concepten voor de kathedraalbuurt
ontwikkeld die over het algemeen niet veel verschillen vertonen met de visie en de concepten
die in het Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de Binnenstad voor de strategische ruimte
Historisch Hart geformuleerd waren.
2.1.
Visie m.b.t. de Openbare ruimte
A) GEEN LAST MEER VAN HET VERKEER

De meeste Surinamers prefereren nog steeds hun eigen vervoer ( lees: auto) boven het gebruik
van andere transportmiddelen ( zoals openbaar vervoer, fietsen of voeteren). Dit zorgt voor een
grote overlast , want files en verkeerd-geparkeerde autos domineren het straatbeeld overdag.
Dit wordt gestimuleerd door de auto-dominante inrichting van de openbare ruimte, waardoor het
er voor de voetganger weinig aangename ruimte overblijft om te vertoeven.
De auto heeft dus een negatieve invloed op de belevingskwaliteit, de leefkwaliteit en
verblijfskwaliteit van de Kathedraalbuurt. Dit probleem kan onder andere aangepakt worden
door de aanwezigheid van het snel- of autoverkeer te beperken, waardoor er meer ruimte voor
het langzaamverkeer en de voetgangers wordt gecreerd.
Maar hoe kan bewerkstelligd worden dat de aanwezigheid van het snelverkeer minder dominant
wordt? Als oplossing hiervoor worden er op aanbeveling van eerdere studies op Macro-niveau,
m.a.w. op het niveau van de Binnenstad van Paramaribo, de volgende maatregelen voorgesteld
:
1) een ring rond de binnenstad
2) goed uitgebouwd openbaar vervoer
3) beter parkeerbeleid enof betaald parkeren
Op micro-niveau, m.a.w. op het niveau van de Kathedraalbuurt, zou er bijvoorbeeld met de
bouw van een parkeergarage, in combinatie met het opheffen van parkeerplaatsen op straat,
misschien zowel de openbare ruimte als de parkeerdruk verbeterd kunnen worden.
B) MEER GROEN VOOR EEN GEWENST GROEN NETWERK
Het vergroenen van het Historisch Hart is een essentile maatregel om de verblijfskwaliteit in
het gebied te verhogen. Er moet gestreefd worden naar maximaal groene structuren daar waar
Amsterdam J.C.T.
100
de ruimte dit toelaat. Het gaat om functioneel groen dat de kracht bezit om schaduw te geven in
de straten en op de pleinen. Het zijn grote monumentale bomen die het beeld bepalen en die
instaan voor de klimaatregeling in het publiek domein.
Bomen in het straatbeeld vormen een belangrijke peiler om te komen tot een verhoogde
verblijfskwaliteit in het projectgebied. Bij de herinrichting van de straten moet er nagegaan
worden hoe er opnieuw groen in het straatbeeld van het Historisch Hart, c.q. de
Kathedraalbuurt, kan worden gebracht. Deze straatbomen moeten slechts, indien mogelijk, op
geschikte plaatsen in het gebied geplant worden, waardoor er aangename verblijfsruimten
ontstaan. Uiteraard kan dit niet zonder degelijk na te denken over het verkeersnetwerk dat in
zijn huidige vorm drukt op de verblijfskwaliteit in de Binnenstad.
Conclusie: Groen doet de stad ademen ! Dit kan zo gesteld worden, omdat:
Esthetisch bekeken heeft de aanwezigheid van bomen en planten zeer zeker een
positieve impact op de belevingswaarde van bezoekers en verhoogt het de
verblijfskwaliteit en de leefbaarheid in de stad.
Structurerende functie, want draagt bij tot de herkenbaarheid van een plek.
Klimaatregulerend : Schaduw en beschutting
Ondanks de aanwezigheid van enkele achtertuinen zoals die op het achtererf van het
Bisschopshuis, de DSB en het directora, wordt de Kathedraalbuurt vandaag de dag jammer
genoeg niet gekenmerkt door een gevarieert groen beeld. Het is de bedoeling het groene
karakter van de wijk te versterken en verder aan te vullen tot een samenhangend en
betekenisvol netwerk. Binnen dit netwerk wordt er ruimte gecreerd waar mensen kunnen
uitrusten, spelen, sporten, genieten, elkaar ontmoeten.
C) AANEENSCHAKELING VAN PUBLIEK DOMEIN
Aaneenschakeling van het publiek domein is een belangrijke voorwaarde voor de kwaliteit en
de beleving van de publieke ruimte. Pleinen staan hierin centraal en moeten dus ook op een
alzodanige manier met elkaar verbonden worden. Bij de verbindingen moet vooral aandacht
besteed worden aan de inrichting ten behoeve van voetgangers en fietsers. Eventueel kan in
het verlengde hiervan het inzetten van groen ook een noodzaak zijn.
Momenteel zijn er vijf pleinen die de centrale plekken vormen binnen het geheel dat valt onder
het publieke domein van het Historisch Hart, nl :
1) het Onafhankelijkheidsplein
2) het Valliantsplein
3) het Kerkplein
4) het pleintje van de Surinaamse Bank
5) het Sint-Petrus en Paulus Kathedraalplei
Amsterdam J.C.T.
101
2.2.
Visie m.b.t. de Bebouwde ruimte
A) AANGETASTE RANDEN VAN DE BOUWBLOKKEN HERSTELLEN

De bebouwde ruimte definieert de onbebouwde, publieke ruimte. Als er gaten zijn in het
stedelijk weefsel is niet enkel de bebouwde ruimte aangetast, maar ook de publieke ruimte is
dan aangetast. Uiteindelijk zal de oorspronkelijke structuur van de stad ook worden aangetast.
Herstel van de aangetaste randen van de bouwblokken zal leiden tot het duidelijker definiren
van publiek domein.
Uit analysekaarten is gebleken dat er in de Kathedraalbuurt heel wat onbebouwde percelen
aanwezig zijn. Deze braakliggende percelen moeten als een kans gezien worden om het gebied
opnieuw te versterken met hedendaagse en representatieve architectuur die het historisch
erfgoed respecteren.
Figuur 26. I Bouwblok analyse

B) WAARDEVOLLE EN BEELDBEPALENDE GEBOUWEN HERSTELLEN

Het Historisch Hart, waarvan de Kathedraalbuurt een deelgebied van is, behoort tot het
UNESCO werelderfgoed. Het bestaande historisch erfgoed bepaalt in grote mate de identiteit
van de het projectgebied en mag daarom niet worden verwaarloosd en ook niet aan
verloedering worden overgelaten. Niet alleen de monumentale houten huizen, maar ook andere
waardevolle gebouwen uit latere periodes, dreigen de aandacht te verliezen als men slechts
rekening houdt met het behoud of bescherming houten gebouwen. Het voorkomen van afbraak
en het herstellen van alle waardevolle bouwwerken is erg belangrijk.
Amsterdam J.C.T.
102
2.3.
Visie m.b.t. de Funties
A) WONEN STIMULEREN
Een stadshart waarin niet gewoond wordt, kan vergeleken worden met een dood hart. Het is
daarom van belang om mogelijkheden te creeeren die het wonen in gebieden zoals de
Kathedraalbuurt stimuleren. M.a.w. als men wonen wil stimuleren moeten er bepaalde
voorzieningen zijn zoals scholen, supermarkten en horeca. De schoolfuncties zijn al aanwezig
in het gebied. Dominant zelfs.
B) DEMOTIVEREN VAN DE KANTOORFUNCTIE
Gevolgen van deze monofunctionaliteit. Na 15.00 u n.m. is het historisch hart een verlaten plek.
Er wordt een grote verkeer-en parkeerdruk gegenereerd. De historische panden waarin ze
gehuisvest worden zijn vaak te klein en kostbaar in onderhoud.
C) FUNTIONELE MIX IS NOODZAKELIJK
Om de levendigheid in de Kathedraalbuurt te verhogen, moet er een mix van functies
gestimuleerd worden. Vooral functies die op verschillende tijden van de dag actief zijn. Hierbij
moet gedacht worden aan functies zoals wonen, horeca, recreatie, winkels en kantoren.
Indien men van plan is de scholen nog lang te behouden in deze buurt, dan kan men de
schoolgebouwen behalve voor dagscholen, ook het avondonderwijs beschikbaar stellen.
Amsterdam J.C.T.
103
3.
CONCEPTEN* voor de Kathedraalbuurt
Een openbare ruimte herwaarderen als volwaardig publiek domein betekent dat in de eerste
plaats dat de verschillende claims die momenteel rusten op het openbaar domein verminderd
moeten worden. De kwaliteit van de verblijfsruimte staat hierbij centraal. De verbetering van de
verblijfskwaliteit in de Kathedraalbuurt kan geintierd worden met het opstellen en uitvoeren van
voorstellen die zich concentreren op:
a) het voorschrijven van de heraanleg van het openbaar domein (met primaire aandacht
voor het langzaam verkeer en de voetgangers),
b) het verbeteren van de bebouwing en het introduceren van een betere mix van de
functies.
c) het toegankelijk houden van enkele straten voor slechts het bestemmingverkeer. Het
gaat hier om de Mgr. Wulfingstraat.
Om dit resultaat te bereiken is er voor gekozen om onze visie verder te vertalen in een drietal
concepten of voorlopige formuleringen die als leidraad gebruikt zijn. Met behulp van deze
concepten kon verder ook het karakter van de Kathedraalbuurt worden benadrukt. De
hoofdthemas van deze concepten waren:
De Van Sommeldijckse Kreek als verbindend element
Recreatieve route door de Kathedraalbuurt
Afwerken van de randen en hoeken van de bouwblokken
Met behulp van deze concepten kon verder ook het karakter van de Kathedraalbuurt worden
benadrukt.
Concept 1: De Van Sommeldijckse Kreek als verbindend element

De Van Sommelsdijcksekreek is van groot belang voor de huidige groenstructuur en het
ecologische netwerk van de Binnenstad van Paramaribo. Zij verbindt de twee ingesloten
groene polen die nog aanwezig zijn in de Binnenstad met elkaar. Het gaat bij deze om
de Cultuurtuin en de Palmentuin.
Hoewel de Kathedraalbuurt aan de noordelijke zijde wordt afgeboord door de van
Sommeldijckse Kreek, blijft de relatie tussen deze historische buurt en het water nog
steeds erg beperkt. Hiermee wordt een belangrijke meerwaarde voor de leefkwaliteit
van deze buurt niet gevaloriseerd. In de toekomst moet daarom het contact tussen de
Kathedraalbuurt en het water versterkt worden. Dit kan op verschillende manieren
bewerkstelligt worden, nl.:
- Door verblijfsruimtes langs het water te creren. Natuurlijk moet eerst het
uitzicht over de kreek aangenamer gemaakt en gehouden worden. Er bestaat
een noodzaak voor onderhoudsstroken en -paden langs de Van
Sommelsdijckse kreek. Aan deze onderhoudspaden wordt een bijkomende
functie gekoppeld. Ze zullen behalve voor het onderhouden van de kreek, ook
worden ingezet als paden voor langzaam verkeer.
..
*concepten: Ruwe of voorlopige formuleringen van teksten. Het betreft dus geen definitieve versies, maar versies die
nog afgewezen kunnen worden dan wel nog herschreven, geredigeerd, goedgekeurd of aangenomen dienen te worden.
Amsterdam J.C.T.
104
Door de creatie van de naar de kreek toegerichte toegangen tot de percelen

langs de kreek. De toegang tot een perceel langs deze kreek zal dan wel via een
brug over de kreek moeten plaatsvinden, want dempen van de kreek wordt bij
voorbaat als optie afgeraden of concreter gezegd afgewezen.
Het gebouw van de Nederlandse Ambassade is totdusver het enig gebouw
waarvan de ingangszijde naar de Van Rooseveltkade gericht is. De toegang tot dit
terrein is gerealiseerd door middel van een brug over de Van Sommeldijckse
kreek.
Door opwaardering van de route voor langzaam verkeer langs de Van

Sommelsdijckse kreek ( bijvoorbeeld fietsen in beide richtingen mogelijk maken).
Figuur 27. I Sfeerbeeden gemaakt met behulp van simulatie technieken

Bron: Masteronderzoek van Arthesisstudenten: Julie Adriaensen en Evelien Huybrighs (2010)
Concept 2: Recreatieve route door de kathedraalbuurt

De plaatsing van het Historisch Hart van Paramaribo op de UNESCO-Werelderfgoedlijst
vormt samen met de aanwezige monumenten en waardevolle architectuur een
belangrijke troef voor de touristische sector. Bij het uitzetten van de recreative route is er
rekening houden met :
1. De historische opbouw van de Kathedraalbuurtt
2. De gewenste volgorde van de publieke ruimten langs de recreatieve route.
In figuur #28 wordt een mogelijke reccreatieve route aangegeven die gevolgd zou
kunnen worden door de touristen als die een wandeling wensen te maken door het
Historisch Hart. Als onderdeel hiervan zijn de wegen Mgr. Wulfingsstraat, de Van
Rooseveldtkade en de Grote Combweg, allen gelegen in de Kathedraalbuurt, ook
opgenomen. Het is daarom wenselijk dat onder andere het verlatenheidsprobleem en
veiligheidsprobleem in de kathedraalbuurt aangepakt worden.
Het gebied in en rondom de Kathedraalbuurt is op dit moment geen aangename
omgeving om langs te wandelen, vanwege de stenen omrasteringen, de vele
Amsterdam J.C.T.
105
geparkeerde autos (op het trottoir) en het onguur karkater. Alvorens langs dit gebied
een wandelroute te creren moet de openbare ruimte eerst aangepast worden.
Binnen het langzaam verkeerssysteem zijn er nog te weinig of ondermaatse
voorzieningen. Zo verstoren losliggende straatklinkers, wild geparkeerde autos de
continuiteit van de wandeling van voetgangers. Voor fietsers bemoeilijken de vele
eenrichtingsstraten een vlotte tocht. Voor het langzaam verkeer moeten duidelijke routes
ontstaan die een continuteit vertonen in materiaalgebruik en indeling.
Figuur 28. I Concept 2: Recreatieve route door de Kathedraalbuurt

Concept 3: Afwerken van de randen en hoeken van de bouwblokken

Uit analysekaarten is gebleken dat er in de Kathedraalbuurt toch nog een aantal onbebouwde
percelen aanwezig zijn. Ten tijde van het onderzoek zijn er enkele van deze oneffenheden in
de randen van de bouwblokken opgemerkt, onder andere:
1. Het perceel van dhr. Jong Tjien Fa op de hoek van de Mgr. Wulfingsstraat en de
Van Roseveltkade.
2. Het perceel van het RK Bisdom tegenover het perceel van Jong Tjien Fa, op de
hoek van de Mgr. Wulfingsstraat en de Van Roseveltkade.
3. Het braakliggend stukje terrein waarop vroeger het DNA-gebouw stond.
4. Het Poortgebouw die er ook verwaarloosd bij staat.
5. Het NGVB sportcomplex. Tegenwoordig wordt er op het voetbalveld na
nauwelijks nog gebruik gemaakt van de sportfaciliteieten en lijken de glorie jaren
van dit sportcomplex voorbij te zijn.
Amsterdam J.C.T.
106
Figuur 29. I Concept 3: Afwerken van de randen en hoeken van de bouwblokken

Deze braakliggende percelen en verwaarloosde gebouwen moeten als een kans gezien worden
om het gebied opnieuw te versterken met een ontwerp dat:
I.
de historische, culturele en architectonische waarde van deze plekken respecteert
en uitbeeldt ;
II.
zeker een moderne en adequate oplossing biedt voor de problemen die zich op dat
moment manifesteren in de Kathedraalbuurt.
Het uitwerken van de bovenstaande concepten moet resulteren in een verhoging van de
verblijfs- en gebruikswaarde waarbij met het opheffen van parkeerplaatsen op straat. Hierdoor
wordt hopelijk zowel de openbare ruimte als de parkeerdruk verbeterd
Amsterdam J.C.T.
107
4.
Workshop II: INTENSIVE CARE: the game
Figuur 30. I Onderzoeksmode : Workshop I ( 6 stap )

Door je analyse voor te leggen aan anderen wordt het duidelijk of zij de analyse ook herkennen
en onderschrijven. Dit kan aanleiding zijn om bijvoorbeeld een gebouw een andere functie te
geven, enkele functies samen te voegen of er n uit te halen.
Valideren met de juiste groep mensen helpt ook om een verandering die misschien op gang
gezet is, uit te breiden. Door de bevindingen te laten valideren door belanghebbenden betrek je
ze (soms opnieuw) bij het onderzoek. Dat helpt mensen om mede-eigenaar te worden van de
resultaten, en dat is een belangrijke voorwaarde om ook daadwerkelijk iets met die resultaten te
doen. En precies hierom werd er nog een 2e workshop, c.q. WORKSHOP II, georganiseerd
door de onderzoekers van het onderwerp besproken in dit afstudeerverslag.
WORKSHOP II bestond, netals WORKSHOP I, ook uit twee ronden, nl:
1) In de eerste ronde werd middels een presentatie de ontwikkelde visie voor het Historisch
Hart en een drietal concepten voor het projectgebied als uitgangspunten aan de
deelnemers voorgesteld. Dit omdat binnen de opgestelde visie en concepten er nog
meerdere scenarios mogelijk waren.
Het was de bedoeling om na de uiteenzetting van deze visie en deze concepten de
Amsterdam J.C.T.
108
participanten in de tweede ronde van deze workshop de gelegenheid te geven hun

ideaal scenario te laten vormen.
2) In de tweede ronde van de workshop werd dus overgegaan tot actie in de vorm van een
puzzelspel die Intensive care: the game werd genoemd. Met dit puzzelspel werd door
middel van participatie op zoek gegaan naar de herinrichtingsmogelijkheden van het
onderzoeksgebied.
Het onderzoeksgebied kan opgedeeld worden in een aantal op zichzelf staande
deelgebieden. Van deze deelgebieden waren er een aantal als onveranderlijk (zie:
zwarte kleur) beschouwd, terwijl een ander deel als wel veranderlijk (zie: gele kleur)
werd beschouwd.
Figuur 31. I Kleuren van de verschillende bebouwing

en functies (Workshop II)
Bron: Amsterdam, Van Gilds, Robles en Schuyten
(2010)
Figuur 32. I Puzzelstukken tbv het spel INTENSIVE CARE
(Workshop II)
INTENSIVE CARE: the game

1) Het spel bestond uit een kaart van de ruimtelijke indeling van het projectgebied die als
spelbord fungeerde. ( zie figuur 33)
2) Op deze kaart werd ook aangegeven welke de onveranderlijke en de veranderlijke
elementen waren. Voor de variabele waarden werden verschillende puzzelstukken
ontworpen.
3) De mensen werden in groepen ingedeeld en per groep werd overlegd welk puzzelstuk
het beste zou zijn.
Amsterdam J.C.T.
109
4) Zo werden er verschillende discussies opgang gebracht.

5) Twee groepen vertrokken vanuit een scenario met scholen, terwijl de overige twee
groepen begonnen met een scenario waarbij de scholen werden ingevuld als woningen.
6) Het eindresultaat bestond uit vier verschillende scenarios. ( zie figuur 34 t/m 37.)
7) Deze scenarios dienden in een later fase als basis voor het uitwerken van een ideaal
scenario door de onderzoekers. Dit ideaal scenario mag beschouwd worden als een
figuratieve uitbeelding van een concept-masterplan voor een gewenste ruimtelijke
structuur van het projectgebied. ( zie figuur 38.)
Amsterdam J.C.T.
110
Figuur 33. I Game Board INTENSIVE CARE, the game (Workshop II)
Amsterdam J.C.T.
111
Figuur 34. I Workshop II Game Board INTENSIVE CARE, the game met het eindresultaat van groep 1
Amsterdam J.C.T.
112
Amsterdam J.C.T.
113
5.
De gewenste ruimtelijke structuur voor de Kathedraalbuurt
Middels het analyseren van de gronden in het projectgebied is er dus op stedenbouwkundig

niveau een gentegreerde visie met een ontwikkelingsstrategie geformuleerd voor het
projectgebied. Aan de hand van deze analyse is er voor de Kathedraalbuurt een
ontwikkelingsvisie geformuleerd die op het volgende neerkomt:
Het Historisch Hart in zijn geheel mag worden beschouwd als een centraal en levendig gebied.
Dit komt door de beinvloeding van een mix van functies die te vinden zijn in de drie dynamische
gebieden die haar omringen. Om voor de Kathedraalbuurt, als deelgebied van het Historisch
Hart, hetzelfde te verwezenlijken moeten in de toekomst onder andere handel-, uitgaan-,
toeristische en recreatieve functies ook gestimuleerd worden. Een andere belangrijke peiler
voor het verhogen van de attractiviteit, is het stimuleren van de woonfunctie en het afbouwen
van het belang van de dienstenfuncties. De woonfunctie is essentieel om de Kathedraalbuurt
ook na sluitingstijd de vereiste levendigheid te kunnen schenken. Naast het toepassen van
functiemenging zal ook het oplossen van de parkeerproblematiek de leefbaarheid van de
Kathedraalbuurt kunnen vergroten. Ook het terugbrengen van bomen en schaduw, bijvoorbeeld
langs recreatieve routes, zal het vertoeven in deze buurt aangenamer maken voor iedere
bezoeker daarvan.
Middels deze opgestelde visie proberen wij als onderzoekers van het voorliggend onderzoek te
laten zien, hoe naar onze mening deze buurt beter tot haar recht zou kunnen komen en beter
zou kunnen functioneren, vooral als deelgebied van het Historisch Hart. Het uiteinedelijk doel
van deze visie is om de Kathedraalbuurt , in het bijzonder de gronden en eigendommen van het
RK Bisdom, te herwaarderen, opnieuw invulling geven en laten functioneren als n geheel de
Binnenstad van Paramaribo. Om dit resultaat te bereiken is er voor gekozen om onze visie
verder te vertalen in een drietal concepten die als leidraad gebruikt zijn. De hoofdthemas van
deze concepten, die tevens een grote rol spelen in mijn locatie, waren:
De Van Sommeldijckse Kreek als verbindend element
Recreatieve route door de Kathedraalbuurt
Afwerken van de randen en hoeken van de bouwblokken
Met behulp van deze concepten kon verder ook het karakter van de Kathedraalbuurt worden
benadrukt.
In figuur 38. wordt van het projectgebied de bestaande situatie afgebeeld en vervolgens wordt
in figuur 39. de coneptschets welke uiteindelijk door de vier onderzoekers gezamenlijk gemaakt
is, geillustreerd.
Deze conceptschets is daarna ook als basis plankaart*
van het
herinrichtingsplan NGVB gebruikt door mij bij de uitwerking van mijn casestudy.
Amsterdam J.C.T.
114
.
*Plankaart : een kaart waarop een te volgen ruimtelijk beleid wordt aangegeven.
Figuur 38. I De bestaande situatievan het projectgebied

Amsterdam J.C.T.
115
Figuur 39. I De ontwikkelde conceptschets voor het projectgebied

Het algemeen uitgangspunt is dat de schoolfuncties niet verdwijnen uit de Kathedraalbuurt.

Deze schoolfuncties zullen ook niet geherlokaliseerd worden, maar blijven op diens huidige
lokaties. De conceptschets bestaat uit de volgende onderdelen:
1)
Concept brede school met inzet op de toegankelijkheid na de schooluren, dus na

14.00 uur namiddag.
2)
Directoraat cultuur wordt een concentratie van kantoren met een eigen kunsttuin met
groen daartussen. Deze tuin moet ook toegankelijk zijn via Zus&Zo.
3)
In de Mgr. Wulfingstraat moeten er meer open ruimten gecreeerd worden en het

straatprofiel zal aangepakt moeten worden. Verder moet deze straat een 1richtingsweg worden die tussen 06.00 u vm en 18.00 u nm slechts toegankelijk is
voor het bestemmingverkeer.
4)
Georganiseerd parkeren op het terrein van Ministerie van Buitenlandse Zaken.
5)
Het perceel van dhr. S. Jong Tjien Fa wordt ontwikkeld als eco-centrum bestaande uit
verschillende functies die in aparte volumes worden ondergebracht, maar wel worden
verbonden door n dakstructuur.
6)
Op het leeg hoekperceel tegenover het perceel van dhr S. Jong Tjien Fa komen twee
volumes met op niveau 0 publieke functies en daarboven woonfunctie.
Amsterdam J.C.T.
116
7)
Poortgebouw wordt niet afgebroken, maar hersteld. Hierin komen appartementen

voor kort verblijf.
8)
Kapelgebouw wordt een polyvalente ruimte. Het gebouw kan dus voor meerdere
doeleinden gebruikt worden. Het archiefgebouwtje en de oefenruimte voor de
koorschool moeten wel blijven.
9)
R.K.B.O gebouw zal, na de nodige restauratie, op niveau 0 publieke functies enof

kantoorfuncties en daarboven woonfuncties accomoderen.
10)
NGVB wordt ontwikkeld als recreatiegebied met parkeergelegenheid.
Verder onderzoek in de vorm van een casestudy moet uiteindelijk erin resulteren dat er op
bouwkundig niveau duidelijker kan worden aangegeven:
op welke manier moet de bestaande bebouwing in het projectgebied opnieuw invulling
kan krijgen;
of als er ontwerpvoorstellen van nieuwe bebouwing nodig zijn voor het projectgebied.
Amsterdam J.C.T.
117
HOOFDSTUK IV.
1.
CASESTUDY: NGVB complex
Inleiding
Amsterdam J.C.T.
118
Figuur 40 I Onderzoeksmodel : Het uitwerken van een CASESTUDY I ( 7 of laatse stap )

4.2.
Locatiekeuze
In de definitieve conceptschets is er dus al aangegeven wat de stedebouwkundige

mogelijkheden ziijn voor de Kathedraalbuurt. Een van voorstellen van deze conceptschets is dat
het NGVB verder ontwikkeld wordt ontwikkeld als recreatiegebied met parkeergelegenheid. Om
een meer gedetailleerde versie van dit voorstel te kunnen produceren, is er ter afronding van dit
afstudeeronderzoek ook een casestudy gedaan naar de herinrichtingsmogelijkheden van het
NGVB terrein.
Momenteel functioneerd het terrein als een sportcomplex. Wat het NGVB sportcomplex tot een
interessante locatiekeuze heeft gemaakt, althans naar mijn zienswijze, is het volgende:
a.
De strategische ligging van het terrein

Het NGVB terrein wordt omringd door een aantal kenmerkende locaties. Het NGVB
terrein grenst aan de historische binnenstad en diens aangrenzende bufferzones. De
bijzondere eisen die van toepassing moeten zijn op bouwplannen in de historische
binnenstad en de aangrenzende bufferzones, zoals omgeschreven in artikel 4 van het
staatsbesluit van 31 oktober 2001(S.B. 2001 no. 74) en die opgenomen zijn opgenomen
in de beschikking van 29 april 2003 (A.V.B. 2003 no.34), zijn NIET van toepassing op
het NGVB terrein. Waarom? Omdat het gebied waarvan het NGVB terrein deel van
uitmaakt geen deelgebied is van de historische binnenstad en de aangrenzende
Amsterdam J.C.T.
119
bufferzones. De openbare ruimte als onderdeel de historische Binnenstad, namelijk

straten, pleinen en bomen, werden ook niet opgenomen in de beschermingsregeling van
dit gebied.
b.
Het RK Bisdom is de eigenaar van het terrein

Zo was tijdens het onderzoek geregeld contact met het Rooms Katholieke (RK) Bisdom,
omdat laatstgenoemde initiel gevraagd had om een onderzoek te verrichten naar de
potenties van hun terreinen, gelegen in het onderzoeksgebied, in het kader van
herontwikkeling met mogelijkheden voor wonen.
c.
Het NGVB terrein is vanuit verschillende zichtlijnen te zien

Deze locatie te zien vanuit verschillende zichtlijnen. Vanuit grote afstanden in de Prins
Hendrikstraat, de Koninginnestraat, de Wulfingstraat en natuurlijk ook de Van
Roseveltkade zijn de hoge omrastering en de Tribune al waar te nemen.
d.
Betreurenswaardige staat van de meeste bebouwing op het NGVB terrein

Een groot deel van de hudige bebouwing op het NGVB terrein ziet er nogal sterk
verwaarloosd uit.Tegenwoordig wordt er op het voetbalveld na nauwelijks nog gebruik
gemaakt van de sportfaciliteieten en ziet het NGVB sportcomplex er verwaarloosd en
verouderd uit. Het is dus gewenst om hierin verandering te brengen. Zou een
herinrichting van het NGVB terrein kunnen bewerkstelligen dat deze locatie weer veel
kan gaan betekenen voor de Kathedraalbuurt.
e.
De oppervlakte van het terrein

In de directe omgeving van het NGVB sportcomplex is de parkeerdruk door de dag heen
erg hoog. Bovendien moet er gestreeft worden naar een betere inrichting van de
openbare ruimte. Het parkeren zou binnen een gebouw opgelost kunnen worden. Uit
deze casestudy moet naar voren dat het verkeerskundig best mogelijk is om op het
NGVB voetbalveld een parkeergarage te realiseren voor ongeveer 400 parkeerplaatsen.
Ook bezit het terrein genoeg vrije oppervlakte dat gebouw met een bouwoppervlakte van
ruim 2500 m2 er best hierop gerealiseerd kan worden. Dit kan zijn op een binnenplaats,
maar ook eventueel op 1 of meerdere lagen van een gebouw.
Met de bouw van een bovengrondse parkeergarage, in combinatie met het opheffen van
parkeerplaatsen op straat, wordt hopelijk zowel de openbare ruimte als de parkeerdruk
verbeterd. Dit vormde een van de belangrijkste redenen waarom ik heb besloten om te
onderzoeken of een parkeergarage op het NGVB terrein haalbaar is. Zal een
parkeergarage op de locatie van het NGVB terrein een oplossing kunnen zijn voor onder
andere de problemen die de wildgeparkeerde autos overdag met zich meebrengen?
Met deze casestudy kan dus hopelijk een onderbouwing geleverd worden voor een eventuele
besluitvorming. Enkele onderzoeksvragen daarbij zijn:
Is een parkeergarage op het NGVB terein (technisch) maakbaar?
Welke inpassingsaspecten spelen daarbij een rol?
Wat is de impact op de omgeving t.a.v. het verkeer, de veiligheid, leefbaarheid en
uitstraling?
Wat zijn de voordelen voor het RK Bisdom als eigenaar van het NGVB sportcomplex?
Amsterdam J.C.T.
120
Uiteindelijk moet deze casestudy leiden tot een andere oftewel betere inrichting van het NGVB
terrein.
Kaart 41. I Plankaart voor het projectgebied met aanduiding van de CASESTUDY
Amsterdam J.C.T.
121
2.
Analyse
2.1
Historische ontwikkeling van de locatie en diens directe omgeving
2.1.1. Algemeen
NGVB staat voor Nieuw Generatie Voetbal Bond. NGVB werd op 10 augustus 1924 opgericht
en werd destijds Katholieke Voetbal Bond genoemd, maar onderging op 1 januari 1930 een
naamsverandering en werd Nederlandsch Guyana Voetbal Bond genoemd. Deze
organiseerden vanzelfsprekend voetbalwedstrijden op het NGVB terrein. Het was vooral de
NGVB die in de beginjaren Suriname officieel vertegenwoordigde tijdens internationale
wedstrijden, waaraan ook Demerara (Guyana) en Trinidad deelnamen. Aangetekend dient te
worden dat vr de Katholieke Voetbal Bond al een katholieke organisatie in Suriname was
geweest die hier voetbalwedstrijden organiseerde. Deze organisatie was de Katholieke Sport
Centrale, die op 25 juni 1919 werd opgericht en op het terrein achter de St. Petrus en Paulus
Kathedraal aan de Gravenstraat wedstrijden organiseerde.
Rond 1921 moet deze bond opgehouden hebben te bestaan. Na de oprichting van de SVB,
welke zich aansloot bij de FIFA in mei 1929 nam de ontstane rivaliteit tussen beide bonden toe
en werd de strijd in het nadeel van de NGVB beslecht, daar de SVB internationaal erkend was
als enige voetbalbond van Suriname. Door deze erkenning van de SVB ging het bergafwaarts
met de NGVB en diens sportveld. In 1954 werd een fusie aangegaan met de SVB en vanaf toen
werd de NGVB gebruik om jeugdwedstrijden en ontmoetingen tussen clubs en distrikten te
organiseren. In deze periode moet deze organisatie de naamsverandering zijn ondergaan, want
NGVB stond vanaf toen voor Nieuwe Generatie Voetbal Bond.
Gaandeweg raakte het NGVB terrein in verval en aan het eind van de vijftiger jaren in was
weinig te zien van de glorieperiode. Er moest veel werk verzet worden om het terrein dat sterk
verwaarloosd was weer helemaal bespeelbaar te maken. Uiteindelijk konden op zondag 4 juni
1961 de eerste wedstrijden gespeeld worden op het terrrein en NGVB was wederom een feit in
Suriname.
Tegenwoordig wordt er nauwelijks nog gebruik gemaakt van de sportfaciliteieten en ziet het
NGVB sportcomplex er weer verwaarloosd en verouderd uit.
Het NGVB sportcomplex heeft desondanks nog steeds een maatschappelijke functie en dit
sportcomplex heeft een plek in de beleving van de Surinamers. Door het NGVB terrein
openbaar toegankelijker te maken, middels het herinrichten als een openbare ruimte, en het
creren van activiteiten zal er leven komen in de omgeving.
2.1.2. Historische lezing : ontwikkeling door de tijd heen

In het kader van deze casestudie is geen wetenschappelijk historisch onderzoek voorzien. Wel
ga ik aan de hand van het beschikbare kaartmateriaal en luchtlotos gericht op zoek naar de
ruimtelijke opbouw doorheen de tijd (op stedenbouwkundig niveau, niet op perceel-niveau). Een
lezing van de globale groei maakt immers een interpretatie van het huidige ruimtelijk
voorkomen van de lokatie mogelijk.
Amsterdam J.C.T.
122
Locatie in de 18 eeuw
Om de waterhuishouding op peil te houden werden voor de tweede helft van de 18e eeuw de
eerste afwateringskanalen gegraven. Tot de oudste, en grotendeels nog bestaande, behoort
onder andere de Van Sommeldijckse Kreek. De omgeving ten noorden van de Van
Sommeldijckse Kreek, waartoe het NGVB terrein behoort, is nog niet tot ontwikkeling gebracht.
Het is nog steeds ongerept bebost gebied
Kaart 42. I Locatie NGVB en omgeving ( met blauw omcirkeld) ca. 1907 ca. 1776
Bron: eigenverwerking (m.b.v. een kaart van Paramaribo, vervaardigd door Stedman afgeleid van Lavaux)
- Locatie in de 19 eeuw
Na de afschaffing van de slavernij in 1863 onstond er een stadsuitbreiding. De Grote
Combweg was reeds aangelegd ter verbinding met de wijk COMBE (1791 - 1e buiten wijk). De
Costerstraat is nog niet aangelegd, terwijl de Mahonylaan, daarentegen wel, alleen werd die
toen nog de 4e Dwarsstraat genoemd. De gronden ten noorden van de Van Sommeldijckse
kreek, tussen de Tourtonnelaan en de Grote Combweg, behoorden grotendeels tot de erven
aan de Gravenstraat. Het RK Bisdom is n van de weinige eigenaren, zoniet de enige, die nog
steeds in het bezit is van de meeste terreinen in deze omgeving. Het NGVB terrein is er eentje
daarvan.
Amsterdam J.C.T.
123
Kaart 43. I Locatie NGVB en omgeving ( met blauw omcirkeld) ca. 1881
Bron: eigenverwerking (m.b.v. een figuratieve kaart van Paramaribo, vervaardigd door F.P.G. Arons )
Bron: eigenverwerking (m.b.v. een figuratieve kaart van Paramaribo, vervaardigd door A.J. Meijer )
Amsterdam J.C.T.
124
Locatie in de 20e eeuw
1923
1950
1989
Foto 13. I Luchtfotos van NGVB sportcomplex ( rode kader) met de directe omgeving
Bron: Eigen bewerking (luchtfoto Dikland P.)
Duidelijk zichtbaar op kaart 45 uit 1907 zijn de oorspronkelijke stookverkaveling van de

plantages gelegen in het gebied begrensd door de Grote Combweg, de Mahonylaan, de
Costerstraat en de Van Sommeldijckse kreek. Deze gronden behoorden tot de erven aan de
Henk Aaronstraat, toen Gravenstraat, en deze werden gebruikt t.b.v. de tuinbouw, bacoveteelt
en cacaoteelt. Het gebied waartoe nu het NGVB terrein behoort is aangegeven met een blauwe
cirkel op deze kaart.
Kaart 46 is de eerste kaart waarop er losse bebouwing is aangegeven. De Koninginnestraat en
de Prins Hendrikstraat zijn reeds aangelegd. Behalve het St Vincentius Ziekenhuis (1916) is er
ook al andere bebouwing in de directe omgeving van de lokatie waar te nemen op deze kaart.
De afmeting van NGVB terrein is met de huidige situatie vergelijkbaar met het verschil dat er
rond 1917 nog geen bebouwing op stond. Het was een groot grasveld die reeds toen gebruikt
werd als een sportveld.
Op kaart 47 zijn duidelijk de perceelindelingen te zien. Hedendaags zijn de meeste van deze
percelen nog in eigendom van het RK Bisdom. Het NGVB terrein is eentje daarvan.
Amsterdam J.C.T.
125
Bron:eigenverwerking (m.b.v. een figuratieve kaart van Paramaribo, vervaardigd door V.J.F. Bouwmeester)
Amsterdam J.C.T.
126
Kaart 46. I Locatie NGVB en omgeving ( met donkergroen omcirkeld) ca. 1917
Bron:eigenverwerking (m.b.v. een figuratieve kaart van Paramaribo, vervaardigd door V.J.F. Bouwmeester)
Amsterdam J.C.T.
127
Kaart 47. I Locatie NGVB en omgeving ( met groen omcirkeld) ca. 1948
Bron:eigenverwerking (m.b.v. een figuratieve kaart van Paramaribo, vervaardigd door het Centraal Bureau Luchtkaartering)
- Locatie in de 21e eeuw

In de loop der jaren is er enigzins verandering opgetreden in het gebruik van de gebouwen in
deze omgeving. Er zijn steeds meer kantoorfuncties bijgekomen. Ook is er steeds meer
verdichting van de achterterreinen opgetreden in de vorm van extra bebouwing en
parkeervoorzieningen. Hierdoor is het groene karakter van de achterterreinen min of meer in de
loop der jaren verloren gegaan. Het groen dat zich aan de noordzijde van het NGVB bevindt, op
het achterterrein van de DSB bank en de Hendrikschool is slechts te zien door het publiek,
indien deze het bekijkt van uit het NGVB terrein.
Amsterdam J.C.T.
128
2003
2006
2013
Foto 12.I Luchtfotos van NGVB sportcomplex (geel/oranje kader) met de directe omgeving
Bron: Eigen bewerking (luchtfoto Dikland P.)
2.2
Huidige situatie
Bij dit deel van onderzoek zal worden ingegaan op elementen die zich bevinden op en nabij de
beoogde locatie voor de parkeergarage, te weten de kreek, de gebouwen en het groen. Verder
komt ook aan de orde de verkeer- en parkeersituatie specifiek rondom het NGVB terrein. Deze
resultaten werden meegenomen in de ruimtelijke verkenning op grond waarvan een
herinrichtingsplan voor het NGVB terrein werd ontwikkeld. Dit herinrichtingsplan heeft als basis
gediend voor het ontwerpen van ondere andere een bovengrondse parkeergarage op de
laatstgenoemde locatie. Een onderzoek naar wegverkeerslawaai in de kathedraalbuurt is niet
gedaan.
2.2.1. Impressie van het NGVB terrein en zijn directe bebouwde omgeving
Het NGVB terrein fungeert momenteel uitsluitend als een sportcentrum. De huidige inrichting
van het NGVB terrein is waar te nemen in de onderstaande figuur
Amsterdam J.C.T.
129
Figuur 41. I Luchtfoto van NGVB terrein anno 2013

bron: Eigen bewerking (luchtfoto GLIS)
De huidige inrichting van het NGVB terrein is :

1. Kantine / Entree gebouw
2. Toilettengroep
3. Tribune
4. Kleedruimten
5. Parkeerterrein
6. Recreatiezaal
7. Walter Amo Sporthal
8. Basketbalveld
9. Beheerderswoning
10. Lokettengebouwtje
11. Staandplaatsen t.b.v. de scheidrechters en de spelers
12. Voetbalveld
Vanuit de straatzijde is er het op dit moment geen zicht op de huige inrichting van de locatie,
vanwege de hoge beschutting die langs deze zijde van het terrein is opgetrokken. Deze stenen
muur kan enerzijds als beeldbepalend worden ervaren, maar anderzijds straalt het ook een erg
gesloten karakter uit en dat is nu juist iets dat met de herinrichting van het NGVB terrein
aangepakt moet worden.
Het NGVB terrein is te bereiken via de volgende wegen: de Prins Hendrikstraat, de
Roseveldtkade en de Koninginnestraat. In het zuiden wordt dit terrein begrenst door de Van
Sommelsdijckse Kreek. De westzijde wordt begrensd door bebouwing ; het betreft woningen die
zijn gebouwd langs de Costerstraat. De noordzijde van het NGVB sportterrein wordt begrensd
door de Koninginnestraat. Aan de oostzijde van het NGVB terrein bevinden zich tevens
Amsterdam J.C.T.
130
gebouwen, waarvan enkele sedert de 19e eeuw dateren.

Het NGVB terrein bevindt zich op een lokatie die grotendeels omringd wordt door gebouwen die
een zekere beeldwaarde bezitten en waarvan een paar zelfs gerekend worden tot monumentale
bebouwing. Om een beter beeld te hebben van de architectuur rondom het NGVB terrein, zal er
een beeldoverzicht gegeven worden van de directe omgeving.
In de Koninginnestraat, precies tegenover het NGVB terrein, staat het St.Vincentius Ziekenhuis
dat ook wel het RKZ ( afkorting voor Rooms Katholiek Ziekenhuis) wordt genoemd. Het hoofd
gebouw, welke tevens een monumentaal gebouw is, is n van de eerste bakstenen gebouwen
in Suriname geweest. Omdat dit gebouw intussen helemaal voorzien is van een verfkleur, is er
van een bakstenen uiterlijk zo goed als niets meer te merken. Het gebouw bestaat uit 3
verdiepingingen met een maximale bouwhoogte van waarschijlijk 15 m. Het St. Vincentius
Ziekenhuis is momenteel bezig met het opzetten van een eigen Spoed Eisende Hulp ( afgekort:
SEH ) die 1x24 uur open zal zijn. De ingang van de Spoedeisende Hulp komt ook aan de
Koninginnestraat in het bijgebouw waar de oude administratie was. Dit gedeelte van het RKZ is
geen monument.
Op de hoek van de Prins Hendrikstraat en de Koninginnestraat, aan de oostzijde van het NGVB
terrein, staat er nog een momentaal gebouw. De typische Surinaamse bouwstijl is gelijk te
herkennen bij deze houten woning die recentelijk nog een opknapbeurt heeft gehad.
Bij het vergelijken van de panden langs de Prins Hendrikstraat met die langs de
Koninginnestraat dan merken wij dat de panden aan de Prins Hendrikstraat veel dichterbij de
straat staan. Er is wat samenhang tussen de gebouwen aan de Prins Hendrikstraat te
constateren, omdat zij allemaal ontworpen zijn volgens dezelfde basispatroon, nl.: een
eenvoudige symmetrische gevel, een zadeldak en dezelfde bouwhoogte.
2.2.2. Groen (bomen en plantengroei)

De zuidgrens van het NGVB terrein wordt momenteel gekenmerkt door een mooi groen beeld.
Vooral de aanwezigheid van de palmbomen in de achtertuin van de DSB bank, de achtertuin
van de Hendrikschool en het groenstructuur langs de van Sommeldijkse kreek verhogen de
beeldwaarde van deze lokatie. Dit moet behouden blijven en waarnodig versterkt worden.
Het groen van het voetbalveld vormt een aangenaam beeld, alleen is het jammer dat dit beeld
slechts waar te nemen is vanuit het binnengebied van de locatie of vanuit de lucht of op
satelietbeelden. Daar moet liever een verandering in komen. Dit zal pas kunnen indien de hoge
massieve-stenen beschutting aan de straatzijde (Koninginnestraat en Prins Hendrikstraat)
vervangen wordt door bijvoorbeeld een rij van gelijksoortige, misschien ook schaduwrijke,
bomen. In het herinrichtsplan ten behoeve van het NGVB sportcomplex is dit voorstel ook
opgenomen.
Amsterdam J.C.T.
131
2.2.3. Contact met het water

Zoals eerder aangehaald in de conceptschets is het de bedoeling om het groene karakter van
het projectgebied te versterken en verder aan te vullen tot een samenhangend en betekenisvol
netwerk. Binnen dit netwerk moet er ook ruimte worden gecreerd waar mensen kunnen
uitrusten, spelen, sporten, genieten en elkaar ontmoeten.
Hoewel het NGVB terrein aan de zuidelijke zijde wordt begrenst door de Van Sommeldijckse
kreek, blijft de relatie tussen de bezoekers van het NGVB terrein en het water vandaag de dag
nog erg beperkt. Hiermee wordt een belangrijke meerwaarde voor de verblijfkwaliteit van deze
locatie niet gewaardeerd. In het herinrichtingsplan voor het NGVB terrein zal daarom het
contact tussen de bezoekers van het NGVB complex en het water opgenomen worden middels
de creatie van verblijfsruimtes langs het water (open terrasjes).
2.2.4. Verkeer- en parkeersituatie

De (wild)geparkeerde autos in de Kathedraalbuurt vormen een steeds groter probleem voor de
bezoekers van dit gebied. De bestaande parkeerfaciliteiten in de Kathedraalbuurt zijn
hoofdzakelijk geconcentreerd op terreinen die niet toegankelijk zijn voor een ieder. Deze
parkeerplaatsen zijn niet ingericht als openbare ruimten, maar meer als priv terreinen.
Hierdoor zijn er steeds minder openbare ruimtes in de omgeving van de Kathedraal te vinden.
Vooral op werkdagen is de vraag naar parkeerruimten groter dan de beschikbare capaciteit.
Verder komt nog bij kijken dat met de komst van de SEH van het RKZ het te verwachten is dat
de verkeersintensiteit in deze omgeving zal toenemen en evenredig daaraan ook de
parkeerbehoefte. Vanwege deze verwachte groei van de huidige parkeervraag, gaat de
voorkeur uit naar een nog hoger aantal parkeerplaatsen.
Zal een parkeergarage op de locatie van het NGVB terrein een oplossing kunnen zijn voor
onder andere de problemen die de wildgeparkeerde autos overdag met zich meebrengen?
Voor een eventuele besluitvorming op beleidsniveau van de Overheid is het van belang te
weten of een parkeergarage op deze locatie technisch en ruimtelijk haalbaar is. Daarom is er bij
deze casestudy ook gekeken naar de:
Omgevingsaspecten
Hierbij moet worden gedacht aan de zaken die te maken hebben met het wijdere
invloedsgebied van de garage, namelijk het verkeer, bereikbaarheid, veiligheid en
leefbaarheid.
Impassingsaspecten
De impassingsaspecten hebben betrekking op ondere andere de grondmechanische
situatie van de locatie en de afwegingen bij de keuze voor de constructie, de
bouwhoogte en de maat en schaal van het gebouw t.o.v. de omgeving. Ten aan zien
van de ruimtelijke inpassing zal er alleen gekeken worden naar een bovengrondse
pakeergarage.
Amsterdam J.C.T.
132
Verkeerskundige aspecten
Hoe zit het met aspecten zoals de aansluiting van de in- en uitrit van een parkeergarage
op het wegennet? Bij het onderzoek naar de in- en uitgangen speelde naast de
routering ook de ruimtelijke inpassing in relatie met de capaciteit en de varianten van
parkeren een rol.
Voor het RK Bisdom als eigenaar van het NGVB terrein is naast de (technische) haalbaarheid
natuurlijk ook het financile aspect van belang voor de besluitvorming. Bij deze casestudy is er
geen onderzoek verricht naar de financiele aspecten die te maken hebben met de realisatie van
een bovengrondse parkeergarage.
Amsterdam J.C.T.
133
3.
Randvoorwaarden en uitgangspunten
Zoals eerder vermeld is er voorafgand aan mijn analyse van de door mij gekozen locatie door
de gehele afstudeergroep van Arthesis-ADeKUS een analyse gemaakt van de Kathedraalbuurt
gelegen in het Historisch Hart van Paramaribo. Aan de hand van deze analyse is er voor de
Kathedraalbuurt een ontwikkelingsvisie geformuleerd welke in de laatste paragraaf van het
vorig hoofdstuk na te lezen is. Bij de uitvoering van deze casestudy werd voortgeborduurd op
deze visie en de gewenste ruimtelijke structuur besproken in de voorafgaande delen van dit
afstudeerverslag1.
De randvoorwaarden en uitgangspunten van deze casestudy waren:
1) Het onderzoek richt zich op het NGVB terrein en diens directe omgeving.
2) NGVB wordt ontwikkeld als recreatiegebied met parkeergelegenheid.
3) Deze casestudy moet ertoe leiden dat er op bouwkundig niveau duidelijker wordt
aangegeven op welke manier de bestaande bebouwing op het NGVB terrein opnieuw
invulling kan krijgen of als er ontwerpvoorstellen van nieuwe bebouwing nodig zijn voor
het NGVB terrein.
4) Er zal een herinrichting van het NGVB terrein plaatsvinden welke erop gericht is om
een redelijke oplossing te brengen in de parkeerproblematiek van de omgeving,
waardoor de leef- en verblijfkwaliteit van de Kathedraalbuurt verbeterd kan worden.
5) Het vervangen van de hoge massieve-stenen beschutting aan de noordoostelijke zijde
van het HGVB terrein door bijvoorbeeld een rij van gelijksoortige bomen, zal bijdragen
aan de toename van het aantal bomen en schaduw in het straatbeeld, want deze
vormen een belangrijke peiler om te komen tot een verhoogde beeld- en
verblijfskwaliteit in het projectgebied.
6) Vooropgesteld wordt dat met de realisatie van het herinrichtingsplan voor het NGVB
terrein een hogere beeldkwaliteit gerealiseerd wordt dan bij de huidige inrichting van dit
terrein het geval is. Uitgangspunt is dat de uitstraling van elk nieuw ontwerp aansluit bij
de uitstraling van de omgeving. Hiermee wordt onder meer bedoeld dat de bebouwing
niet in het oog springt, maar zich onopvallend in het bestaande beeld voegt. De schaal
van de nieuwbouw sluit aan bij de bebouwing in de omgeving en bestaat uit. Door een
terughoudend, niet al te opvallend, kleuren materiaalgebruik toe te passen, zal de
nieuwbouw als vanzelfsprekend de historische, culturele en architectonische waarde
van de Kathedraalbuurt respecteren en uiten.
7) Het NGVB terrein zal nietmeer slechts functioneren als sportcomplex, maar er zullen
meerdere functies met geaccomodeerd worden op dit terrein. Wel is het van belang dat
dit terrein dusdanig heringericht wordt dat de sportfunctie niet volledig verdwijnt van het
terrein.. Afhankelijk van de functie en sfeer van deze openbare ruimte zal op deze
locatie diversiteit gerealiseerd worden.
Bij het ontwerpen van de parkeergarage is er gelet op de volgende uitgangspunten:

1) Invloed op de beeldkwaliteit van de omgeving.
2) Het parkeren moet worden geconcentreerd aan de rand van het centrum
3) De parkeergarage moet een bijdrage kunnen leveren aan het verbeteren van het imago
van de directe omgeving van het NGVB en dat van de overige omgeving van de
Kathedraalbuurt.
Amsterdam J.C.T.
134
4) Bij de uitwerking van de bovengrondse parkeergarage wordt er ook aandacht
5)
6)
7)
8)
9)
geschonken aan de aankleding met groen. Door de autos die op de begane grond en
de 1e verdieping geparkeerd zijn met groen gedeeltelijk aan het oog te ontrekken en
bomen toe te voegen zijn de geparkeerde autos minder nadrukkelijk in het zicht
aanwezig, en wordt de uitstraling van het bebouwde terrein verzacht.
De parkeergarage heeft met name een functie voor de opvang bezoekers van het
sportcentrum NGVB, het RK Ziekenhuis en de Kathedraal buurt. Zij allen kunnen
gebruik maken van deze parkeergelegenheid.
Het zal gaan om de aanvulling van de parkeervoorzieningen voor het Historische
centrum van Paramaribo.
Een parkeergarage van circa 400 parkeerplaatsen2 op het NGVB terrein zal naar
verwachting geen belemmering opleveren voor de doorstroming op het wegennet.
Er bestaan verschillende typen parkeergarages, te weten :
- Vakke vloer garage
- Split-level garage
- Hellingbaan garage
De keuze is gevallen op een splitlevel parkeergarage met een in- en uitrit vanaf de
Koninginnestraat. Een traditionele parkeergelegenheid op het maaiveld langs de Van
Sommeldijckse kreek met eventueel toegangsgebouwtjes op de hoek van de Prins
Hendrikstraat en de Van Roseveltkade wordt vanwege de problematische inpassing
en visuele bezwaren als niet wenselijk beschouwd.
In Artikel 2.2 Maat en schaal van de Nota van Toelichting behorende bij de
beschikking van 29 april 2003 (A.V.B. 2003 no.34) is het volgende opgenomen:
Afhankelijk van de vormgeving dienen bouwwerken zich naar maat en schaal in
te passen in de historisch bebouwde omgeving. Indien het straatbeeld wordt
bepaald door een historische bebouwing met een bepaalde hoogte, dan is die
hoogte maatgevend. Hetzelfde geldt voor de schaal c.q. massa (omvang of
volume) van het bouwwerk. Het historisch straatbeeld is dan bepalend. In een
straat met historische gebouwen van ongeveer min of meer dezelfde omvang, is
die schaal maatgevend.
Naar aanleiding van het bovengenoemd artikel is besloten om de maat en schaal van
de parkeergarage gelijk te stellen aan de maat en schaal van de monimentale
bebouwing aan overzijde van de Koninginnestraat. In dit geval wordt dus gerefereerd
naar de maat en schaal van het RKZ gebouw.
.
1 Hoofdstuk III Visie en Concepten , Paragraaf 1 t/m 3.
2
400 is een richtgetal. Het aantal parkeerplaatsen kan ook meer of minder worden..
Amsterdam J.C.T.
135
4.
Stedenbouwkundige en architectonische uitleg
4.1.
Schetsontwerp van het herinrichtingsplan NGVB
De uitwerking van dit herinrichtingsplanplan is gebasseerd op de uitgangspunten van de

casestudy, met als gevolg dat in hoofdlijnen is de ruimtelijke opzet van dit herinrichtingsplan
NGVB er als volgt uitziet:
Figuur 42. I Herinrichtingsplan NGVB terrrein

bron: Eigen bewerking (luchtfoto GLIS)
Hierna volgt een nadere toelichting op het bovenstaand herinrichtingsplan voor NGVB.
Amsterdam J.C.T.
136
T.a.v. het slopen:

Op de beheerderswoning en de sporthal na zal alle andere bebouwing worden afgebroken.
Op het vrijgekomen terrein worden gerealiseerd:
Een parkeergebouw met winkelvoorzieningenop de beganegrond, een drietal zwembaden,
een gebouw tbv de bezoekers van de zwemgelegenheden en een open terras compleet met
schaduwbomen.
Ook de Het vervangen van de hoge massieve-stenen beschutting aan de noordoostelijke zijde
van het NGVB terrein door bijvoorbeeld een rij van gelijksoortige bomen, zal bijdragen aan de
toename van het aantal bomen en schaduw in het straatbeeld, want deze vormen een
belangrijke peiler om te komen tot een verhoogde beeld- en verblijfskwaliteit in het
projectgebied.
T.a.v. de nieuwbouw :
De bijzondere eisen3 die van toepassing zijn op bouwplannen in de historische binnenstad en
de aangrenzende bufferzones gelden niet voor het gebied waarvan het NGVB terrein deel van
uitmaakt. De reden daartoe is omdat dit gebied geen deelgebied is van de historische
binnenstad en de aangrenzende bufferzones. Desondanks is er bij het ontwerpen van de
nieuwebouw op het NGVB terrein ervoor gekozen om enigszins rekening te houden met deze
speciale eisen. Vandaar dat de uitstraling van de gevels van de nieuwe bebouwing aansluiten
bij de gevels in de omgeving.
T.a.v. de parkeergelegenheid:
De huidige parkeerplaatsen op en rondom het NGVB terrein zullen bij het realiseren van het
nieuwe parkeergebouw vervangen worden door een bovengrondse garage met een beoogd
aantal parkeerplaatsen van 350 tot 450 stuks.
T.a.v. de zichtlijnen:
Vanuit grote afstanden in de Prins Hendrikstraat, de Koninginnestraat, de Mgr. Wulfinghstraat
en natuurlijk ook de Van Roseveltkade zal de parkeergarage NGVB te zien zijn. Omgekeerd
zal iedere bezoeker die zich op de bovenste verdiepingen van de Parkeergarage NGVB
begeeft, een prachtig uizicht hebben op de omgeving van het NGVB (lees: Kathedraalbuurt) .
T.a.v. de toegankelijkheid:
De nieuwe bebouwing zal aansluiten bij de gevels in het Historisch Hart en in de wand komt
een doorgang naar het open terras en de overige bestaande sport-faciliteiten op het NGVB
terrein. Slechts het langzaamverkeer en de voetgangers zullen zich vrij kunnen verplaatsen op
het terrein.
3 De bijzondere eisen die van toepassing moeten zijn op bouwplannen in de historische binnenstad en de aangrenzende
bufferzones, zoals omgeschreven in artikel 4 van het staatsbesluit van 31 oktober 2001(S.B. 2001 no. 74), zijn opgenomen in
de beschikking van 29 april 2003 (A.V.B. 2003 no.34).
Deze beschikking is voorzien van een bijlage waarin de algemene karateristiek van de historische bebouwing wordt
beschreven. Bij de beoordeling van bouwplannen door de Bouwcommissie wordt ook acht geslagen hierop.
Amsterdam J.C.T.
137
Ta.v. de functies:
Bij het herinrichten van het NGVB terrein is besloten om gelijksoortige functies bij elkaar te
houden. Er zijn vier soorten functies opgenomen in het herinrichtingsplan en deze zijn een
parkeerfunctie, een winkelfunctie, een horecafunctie en een sport- of recreatie functie. De
ligging en orintatie van elke functie is alsvolgt:
-
De parkeerfunctie ( splitlevel garage van 4 bouwlagen) ligt in het noord-oostelijk deel

van het terrein en is loodrecht georinteerd op de Koninginnestraat. Het gebouw staat
op enig afstand naar binnen,omdat op deze manier de in- en uitrit beter gestructureerd
kan worden van en naar de parkeergebouw. Er is een betalingssysteem opgenomen.
Veilig parkeren tegen betaling geldt als uitvoeringsbeleid van dze parkeergarage.
De winkelfunctie maakt deel uit van het parkeergebouw. De winkelruimtes bevinden
zich op de beganegrond van het parkeergebouw. De toegang tot deze ruimtes bevinden
zich aan de buitenzijde van het gebouw.
De horecafunctie ( eetgelegenheden, cafs) ligt in het noordelijk deel van het terrein
en loopt parallel aan de Van Sommeldijckse kreek. De toegang is gratis en is
geprojecteerd naast de kreek.
De sport- of recreatiefunctie ( zwembaden, basketbalveld, sporthal, tennisvelden.
speeltuin en trimbaan) bevindt zich op de westelijke deelhelft van het terrein en de
toegang is ook loodrecht georinteerd op de Koninginnestraat. Om toegang tot deze
faciliteiten te hebben moet men eerst betalen bij de bijbehorende entree.
Figuur 43. I Functies op het NGVB terrein anno 2013

bron: Eigen bewerking
Amsterdam J.C.T.
138


Amsterdam J.C.T.
139
Figuur 46. I Uiteindelijk concept nieuwe functieindeling op het NGVB terrein

T.a.v. de routes van en naar de aansluiting van de in- en uitritten naar de parkeergarage:
De routes van en naar de parkeergarage, evenals de te verwachten (extra)
verkeersintensiteiten op deze routes, zijn zaken die ook meegenomen zijn bij deze casestudy.
De huidige in- en uitrit van de parkeervoorziening van het NGVB sportcomplex is gesitueerd op
de hoek van de Prins Hendrikstraat en de Van Roseveltkade, precies naast de Van
Sommeldijcks kreek. Er is nagegaan of deze in- en uitrit gehandhaafd kon blijven en welke
extra in- en uitritten nodig of gewenst waren. De te onderzoeken mogelijkheden waren:
A) In- en uitrit aan de Koninginnestraat
B) In en uitrit aan de Prins Hendrikstraat
Bij de keuze voor de in- en uitrit(ten) hebben de mogelijkheden voor de aan- en afvoerroutes
ook een rol gespeeld. De te beoordelen routes betroffen:
1.
route via Henck Arronstraat Mgr. Wulfingstraat Van Roseveldtkade Prins
Hendrikstraat (en verder),
2.
route via Henck Arronstraat Grote Combweg Van Roseveldtkade Prins
Hendrikstraat (en verder),
3.
route via Tourtonnelaan - Koninginnestraat Prins Hendrikstraat (en verder),
4.
route via Costerstraat Koniginnestraat Prins Hendrikstraat (en verder).
Amsterdam J.C.T.
140
4.2.
Programma van Eisen voor de nieuwe bebouwing
4.2.1. Parkeergarage
Het bouwen van een parkeergarage is een onderdeel van het herinrichtingsplan van het NGVB
terrein. De garage en de overige parkeervoorzieningen dienen om de bezoekers van het NGVB
en die van het historisch Hart onder andere te faciliteren. Het parkeren zal wel tegen betaling
gebeuren. Hierdoor zal het RK Bisdom een verhoging van de verdienpotenties van een van
haar eigendommen gerealiseerd zien.
Er geldt over het algemeen voor alle parkeergarages dat deze prettige, overzichtelijke en lichte
ruimten dienen te zijn met voldoende orintatiepunten. De kwaliteit van de parkeergarage is
essentieel voor het goed functioneren van het gebied rondom de parkeergarage. Er komen in
het gebied geen bovengrondse noch ondergrondse pakeergarages voor. De parkeergarage zal
plaats moeten kunnen bieden aan ten minste 400 parkeerplaatsen, bijvoorbeeld 250 voor de
Kathedraalbuurt (bewoners, bezoekers/personeel van de verschillende dienstenfuncties in de
(directe) omgeving) en 150 voor bezoekers van de het NGVB complex.
Het te bebouwen oppervlak m.b.t. de parkeergarage is ongeveer 3.300 m2. Uitgaande van het
globale kengetal van 25 m2 per parkeerplaats en een parkeerbehoefte van 400 parkeerplaatsen
betekent dit dat het gebouw minimaal uit drie parkeerlagen zal moeten bestaan. De nlaagse
en tweelaagse parkeergarage valt af vanwege de te grote footprint en een vijflaagse
parkeergarage wordt waarschijnlijk te duur en zou qua bouwhoogte niet passen in de
Kathedraalbuurt. Het gebouw zal bestaan uit 4 bouwlagen die een totale bouwhoogte van
maximaal 16 m opleveren.
Het parkeren in een garage dat is ondergebracht in een gebouw moet aan vele eisen en
wensen voldoen. Enkele daarvan zijn: Toegankelijkheid, capaciteit, veiligheid, constructie-eisen,
functionele eisen, belevingswaarde, enz...
In tegenstelling tot het parkeren op maaiveld kunnen er bij de toepassing van een
bovengrondse parkeergarage een groter aantal autos op een klein terrein geparkeerd kunnen
worden. Hierdoor worden de loopafstanden verkleind worden. Daarom is er bij het ontwerpen
van deze (bovengrondse) parkeergarage rekening gehouden met het aantal m2 beschikbare
terrein ten op zichte van het aantal te parkeren autos is bepalend voor het aantal verdiepingen
(omzodoende het aantal te parkeren autos te vergroten).
De realisatie van de parkeergarage kan op traditionele wijze ('open bouwput') plaatsvinden.
4.2.2. Zwembaden
De drie zwembaden zijn tussen de sporthal en de parkeergarage gesitueerd. De
gebruiksvloeroppervlakte van de zwembaden zal totaal ca. 700 tot 1000 m2 bedragen. De
doelgroep bestaat uit :
jongeren en ouderen die graag in of dichtbij het centrum van een openbaar
Amsterdam J.C.T.
141
zwemgelegenheid gebruik willen maken;

scholieren of leerlingen die tijdens schooluren verplichte zwemlessen moet volgen.
touristen die graag in of dichtbij het centrum van een openbaar zwemgelegenheid
gebruik willen maken.
Deze zwemgelegenheid moet in elk geval toegankelijk zijn voor een ieder die bereid is een
betaling te doen bij de entree die toegang biedt tot dit gedeelte van het terrein. De entree is
geprojecteerd aan de Koninginnestraat.
4.2.3. Sportvelden, Trimbaan en Speeltuin

Verder opgenomen in het plan zijn:
- n outdoor (1) basketbalveld tussen de sporthal en de beheerderswoning
- twee (2) tennisvelden die aan de oostzijde van de sporthal geprojecteerd zijn.
- een trimbaan om de tennisvelden en de speeltuin. De trimbaan zal bestaan uit 3 tot 4
banen om de tennisvelden.
4.2.4. Horeca met eigen buiten terassen langs de Van Sommeldijcksekreek
In het herinrichtingsplan van het NGVB terrein wordt een uitbreiding gegeven aan de
bebouwing waarin momenteel een kantine en enkele toiletten zijn ondergebracht. In figuur 42
wordt dit nader gellustreerd.. Mogelijk kunnen afhankelijk van de grote van de uitbouwing
meerdere cafes of eethuisjes in onder worden gebracht.
4.2.5
Wandelpark
De hoge massieve-stenen beschutting aan de straatzijde (Koninginnestraat en Prins

Hendrikstraat) is vervangen wordt door een rij van gelijksoortige, schaduwrijke, bomen. Deze
groene strook wordt nog verder verbreed met een wandelpark. Met dit groen, is er een
oplossing bedacht voor het zwakke straatbeeld en de weinige groene delen en wandelroutes in
de binnenstad. De omgeving is nu een aangename ruimte om langs of erdoor te wandelen en te
genieten van deze prominente omgeving.
4.2.6
Winkels
Ter verhoging van de levendigheid, zelfs na 14. 00u, op deze lokatie, zijn er op de begane
grond in de gevelwand ook enkele ruimtes gecreerd voor de winkelfunctie. De totale
opperlakte van deze winkelruimtes zal ongeveer een derde deel van de totale grondoppervlakte
van de parkeeergarage zijn. En dat is ongeveer 1.100 m2. De winkelruimtes zullen verhuurd
worden door de eigenaar van het parkeergebouw, in dit geval is het dus het RK Bisdom.
Hierdoor kan laatstgenoemde weer een verhoging van haar inkomsten verwachten.
Amsterdam J.C.T.
142
HOOFDSTUK V. CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN
Amsterdam J.C.T.
143
5.1.
Conlusies
De oorzaak die voor een grote belemmering zorgt voor een optimale prettige belevenis
in de Kathedraalbuurt zijn o.a. de vele (wild)geparkeerde autos op het trottoir en de vele
hoge omrasteringen om de terreinen heen. De auto heeft hier een negatieve invloed op
de belevingskwaliteit, de leefkwaliteit en verblijfskwaliteit van de Kathedraalbuurt. Dit
probleem kan onder andere aangepakt worden door de aanwezigheid van het snel- of
autoverkeer te beperken, waardoor er meer ruimte voor het langzaamverkeer en de
voetgangers wordt gecreerd.
Op micro-niveau, m.a.w. op het niveau van de Kathedraalbuurt, zou er met de bouw
van een parkeergarage op het NGVB terrein, in combinatie met het opheffen van
parkeerplaatsen op straat, zowel de openbare ruimte als de parkeerdruk verbeterd
kunnen worden.
Door een parkeergarage te bouwen , waar men kan ten alle tijden kan gaan parkeren
tegen een betaling , draagt het RK Bisdom bij aan het oplossen van het
parkeerprobleem en tegelijkertijd
benut
zij een kans om diens 1 van haar
eigendommen in te zetten om haar huidige verdienpotenties te verhogen.
De Kathedraalbuurt, in het bijzonder de gronden en eigendommen van het RK Bisdom,

kan opnnieuw getransformeerd worden in een gebied waar er een verbeterde dan wel
verhoogde verblijfskwaliteit en levendigheid aanwezig is. Om de levendigheid in de
Kathedraalbuurt te verhogen, moet er een mix van functies gestimuleerd worden. Vooral
functies die op verschillende tijden van de dag actief zijn. Hierbij moet gedacht worden
aan functies zoals wonen, horeca, sport en recreatie, winkels en kantoren.
Als men bijvoorbeeld wonen wil stimuleren moeten er bepaalde voorzieningen zijn zoals
scholen, supermarkten en horeca stimuleren. De schoolfuncties zijn al aanwezig in het
gebied en kunnen daarom nog blijven. Hierdoor wordt op korte termijn een Win-Win
situatie voor alle betrokken actoren gerealiseerd.
Door het NGVB terrein openbaar toegankelijk te maken, middels het herinrichten als een
openbare ruimte, en het creren van ontspanningsactiviteiten, kan dit gebied weer
veranderen in plek waar het aangenaam vertoeven en verblijven is. Met de gekozen
herinrichting van het NGVB terrein en het afbreken van de stenen omrastering daar
omheen, krijgt deze openbare ruimte inclusief de omliggende straten en de directe
omgeving, een (meer) open karakter in tegenstelling tot wat het nu is.
.
5.2.
Aanbevelingen
Dit afstudeeronderzoek heeft zich met name gericht op de mogelijkheden om de
doelstelling van het plan te bereiken met gedeeltelijk behoud van de bestaande
bebouwing, vanuit het perspectief van beperking van kapitaalvernietiging en daarmee de
vergroting van de haalbaarheid van deze ontwikkeling. Aanpassingen en wijzigingen ten
aanzien van de eigendommen van het RK Bisdom konden door alle betrokkenen in het
ontwerpproces worden ingebracht doch uitsluitend door het RK Bisdom worden
Amsterdam J.C.T.
144
geaccoordeerd. Voor het RK Bisdom als eigenaar van het NGVB terrein is naast de
(technische) haalbaarheid natuurlijk ook het financile aspect van belang voor de
besluitvorming. Bij deze casestudy is er geen onderzoek verricht naar de financiele
aspecten die te maken hebben met de realisatie van een bovengrondse parkeergarage.
Een voorstel tot naderonderzoek van dit financiele aspect wordt bij deze gedaan.
Met de komst van de SEH van het RKZ het te verwachten is dat de verkeersintensiteit
in deze omgeving zal toenemen en evenredig daaraan ook de parkeerbehoefte.
Vanwege deze verwachte groei van de huidige parkeervraag, gaat de voorkeur uit naar
een nog hoger aantal parkeerplaatsen. Uitgebreider onderzoek meerder
oplossingsmodellen voor dit probleem moet gedaan worden.
Onderzoek naar een nieuwe mogelijke lokatie voor het voetbalveld is gewenst.
Amsterdam J.C.T.
145
BRONNEN
Literatuur
C.L. Temminck Groll, (1973). De architectuur van Suriname. 1667-1930, Zutphen, De

Walburg Pers.
J.L. Volders, (1973). Bouwkunst in Suriname. Driehonderd jaren nationale architectuur.
2e ongewijzigde, druk 1973
Ernst en Peter Neufert.Neufert Architects Data, 3rd edition, uitgave Blackwell Science.
Thesis
B. Claes en W. Debaene (2010).

Strategisch Ruimtelijk Masterplan voor de binnenstad van Paramaribo
Arthesis Hogeschool Antwerpen, Antwerpen
E. Adriaensen en J. Huybrighs (2010)
Een gentegreerde vissie voor de Van Sommelsdijcksekreek
N. Biekens en G. Hectors (2010)
Publieke ruimte, wan switi presi ! Een aanpak van de binnenstad van Paramaribo
C. Giskus (2010)
Ontwerpend onderzoek naar de verfraaiing van de Kathedraal en omgeving
Anton de Kom Universiteit van Suriname, Paramaribo
V. Rellum (2010)
Onderzoek naar monumentenbeheer in Suriname
Anton de Kom Universiteit van Suriname, Paramaribo
J. Bergmans en L. Joosten (2010)
Ondersteuning van het monumentenbeleid in Suriname
H. Van Gilds (2011)

Ontwerpend onderzoek naar de ontwikkelingsmogelijkheden van de Kathedraalbuurt in
Paramaribo, Suriname
Wetgeving
Bouwwet (G.B. 1956 no. 30 dato 06-04-1956)

Stedenbouwkundig wet (G.B. 1972 no.96 dato 21-07-1972)
Planwet (S.B. 1972 no.89 dato 13-06-1973)3
Monumentenwet (S.B. 2002 no.72 dato 05 -09-2002 )
Bouwbesluit (G.B. 1956 no. 108 dato 26-11-1956)
Staatsbesluit instelling Bouwcommissie en aanwijzing historische binnenstad en
bufferzone (S.B. 2001 no. 74 dato 31-10-2001)
Amsterdam J.C.T.
146
Bijzondere eisen bouwplannen historische binnenstad (A.V.B. 2003 no. 34 dato 29-042003)
Artikels
Starnieuws van 18 Jan 2013 , tijd 01:35u. Persconferentie omtrent plannen voor bouw
van een nieuwe DNA gebouw
Gezond Suriname, Surinaams leefstijl- en gezondheidsblad (2e jaargang Maart 2009).
Het St. Vincentius ziekenhuis
Amsterdam J.C.T.
147

Afstudeer Amsterdam PDF

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Afstudeer Amsterdam PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ontwerpend onderzoek naar herwaardering en benutting van de potenties van de eigendommen van het RK

Bisdom in de Kathedraalbuurt ; met als casestudy het NGVB sportcomplex

ANTON DE KOM UNIVERSITEIT VAN SURINAME

De begeleidingscommissie verklaart hiermede, voor wat betreft de stijl en intellectuele

Derhalve wordt deze voorgelegd ter verdere afhandeling en beoordeling.

LIJST MET KAARTEN

39. I Toegang tot het binnengebied

LIJST VAN FIGUREN

Strategisch Ruimtelijk Masterplan 2008 voor de binnenstad van Paramaribo

Figuur 29. I Concept 3: Afwerken van de randen en hoeken van de bouwblokken

LIJST MET FOTOS

LIJST VAN TABELLEN

Tabel 4. I Huidige grondrechterlijke situatie Paramaribo

1. Workshop I : Cirkelen met PROBLEMEN en KANSEN in cirkels

CASESTUDY: NGVB complex

1.1 Locatie keuze

Op 25 maart 2002 is er tussen de steden Antwerpen en Paramaribo een samenwerking

1.2. Inhoudelijk kader

Hanna Van Gilds (Arthesis) en Goele Schuyten (Arthesis

2.1.1. De Ligging van het onderzoeksgebied in de Binnenstad van Paramaribo

De Binnenstad is volgens de bestuurlijke indeling in twee ressorten gelegen, te weten:

Figuur 1. I Strategisch Ruimtelijk Masterplan 2008 voor de binnenstad van Paramaribo

de noordelijke gevelwand van de van Roseveltkade:

de westelijke gevelwand van de Heiligenweg;

de oever van de Suriname rivier langs de Waterkant.

2.1.2. Afbakening van het onderzoeksgebied

Kaart 2. I Binnenstad met aanduiding studiegebied Historisch Hart en het projectgebied

bron:: stratenplan GISsat + eigen verwerking

Figuur 2. I De lagen van een stad

Uit analyse van de vijf lagen is het volgende geconstateerd :

Kaart 5. | Binnenstad met aanduiding studiegebied Historisch Hart en het projectgebied

Naar aanleiding van de probleemomschrijving, de doelstelling en deze onderzoeksvragen

Figuur 3 I Onderzoeksmodel om te komen tot een ideaalconcept

3.1. Een gentegreerd en strategische samenwerking

2. Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname (SGES)

Figuur 4 I Schema van het partnernetwerk

3.2.1. Participatie en communicatie

Foto 2 I Gegevens verzaelen d.m.v. terreinbezoeken

3.2.2. Gebiedsgerichte analyse

Foto 3 I Een maquette van het projectgebied

Foto 4 I Analyseren m.b.v.een maquett

2) Analysekaarten, luchtfotos en satelietfotos

Foto 5. I Luchtfoto ( 2006)

Kaart 6. I Bewerkte satelietfoto ( 2010)

Kaart 7. | Typologische kaart van de Stratenplan Paramaribo

Figuur 5 I Voorbeelden van thematische kaarten

3) De resultaten voortgekomen uit twee workshops handelende over respectievelijk de

3.2.3. Ontwerpend onderzoek

voor het verdere ontwerpend onderzoek.

3.3. Randvoorwaarden en uitgangspunten

3.4. Te verwachten resultaten

het projectgebied opnieuw invulling te geven ;

het projectgebied te laten functioneren als een geheel in de

binnenstad en een goede

het een plek te laten worden waar het aangenaam verblijven en

HOOFDSTUK II. GEBIEDSGERICHTE ANALYSE

1. Analyse d.m.v. een literatuurstudie

Kaart 7 | Ontwikkeling van Paramaribo, van 1850 tot 2005

1.1.1. Zeventiende eeuw

Kaart 9. I Paramaribo ca. 1690 (Naar een kaart van A. Maars)

1.1.2. Achttiende eeuw

Kaart 10.. | Ontwikkeling van Paramaribo ( anno 1776)

1.1.3. Negentiende eeuw

Vanwege de grote branden in januari 1821 (gebied rond het