ro bert adams

STILTE
VAN

HET

HART

Stilte van het hart

Stilte van het hart

dialogen met

Robert Adams

samsara

In dierbare herinnering
aan
onze geliefde Robert
die ons alles leerde met zijn glimlach
21 januari 1928- 2 maart 1997

Ze zeggen dat ik aan het sterven ben, maar ik ga niet we g.

Waar zou ik heen kunnen?
Ik ben Hier.

Infinity Institute, 1997

Secondedition edited by Dr. Blake Warner, Ph.D.

Sri Ramana Maharshi

Oorspronkelijke titel: Silence of the heart

Nederlandse uitgave: Samsara Uitgeverij bv 2008

Vertaling : Han van den Boogaard
Omslagontwerp : Erik Th, www.erikthed esign.com
Lay-our: Studio 28, Hillegom

ISBN 978-90-77228-70-8 I NUR 728

e aanwezigheid van Robert op deze Aarde was een

geweldig geschenk van het Universum. Hij was

stilte. Hij was liefde. Hij was zijn. Zijn eenvoud en be

minnelijkheid was wat hij ons te leren had. Zijn enorme

Niets uit deze uitgave mag gereproduceerd worden

inzicht, dat allesomvattend was, gaf hem een schitterend

zonder schriftelijke toestemming van:

Samsara Uitgeverij bv

gevoel voor humor, oprechtheid, mededogen. Robert

was de beste vriend van iedereen. In zijn aanwezigheid

Herengracht 341, 1 016 AZ Amsterdam

werd je weer als kind, het kind dat je zelfs in je jeugd niet

.samsarabooks .com

www

kon zijn. Onschuldig, ontvankelijk, natuurlijk en een-

voudig. Niets bleef in zijn nabijheid overeind. Daar was

Want dat is wat hij was - vrijheid. Geen naam, geen

geen ruimte voor. De volheid van zijn aanwezigheid liet

vorm, geen beperkingen. Ken je Zelf, en ken Robert in

geen ruimte voor iets anders, geen denken, geen verle

wat hij was en blijft. Ken je Zelf en wees vrij! Vrij zonder

den, geen hechting. Je was overal van verlost, behalve van

los re staan van alles.

het hier en nu. Dar was zijn zegen.

We denken in vrijheid terug aan Robert. De vrijheid

Toen ik eens in de eindeloze uitgestrektheid van zijn

die hij was en altijd zal blijven. De vrijheid die wij zijn.

ogen keek, zei ik: 'Robert, her maakt je niets uit, h?' Hij

De vrijheid die Ik Ben. Robert had zelden een voorkeur.

zei: 'Heb net kwartjes in m'n oren gestopt om m'n ogen

Hij stroomde mee met het leven . ... Nogmaals, hij laat

open te houden.' Wat een gewone vent, maar zo buiten

ons slechts met onszelf achter, en we kijken naar bin-

gewoon! De heerlijkheid van zijn leegte! Hij hield er geen

nen.

enkel oordeel en geen enkele opvatting op na. Hij hield

onvoorwaardelijk van ons. De enorme vreugde van zijn
onvoorwaardelijke liefde maakte dat je volledig open
stond. Je kon zien dat elke gedachte alleen maar uit jezelf
afkomstig was, en daarom zo makkelijk losgelaten kon
worden. We zijn vrij. We denken alleen maar dat we het
niet zijn. 'Robert', zei ik, 'is het niet zo dat ik alleen maar
niet vrij ben omdat ik denk dat ik het niet ben?' Hij gaf
rechtstreeks antwoord, zijn gezicht vlak voor het mijne,
zijn ogen vastgeklonken aan de mijne. 'Omdat je denkt.'
Er valt niets te verbergen, niets te zijn, niets te doen.
Er is sprake van een vrije relatie. Van onvoorwaarde
lijke liefde. Van openbaring, van een weten dat verder
gaat dan weten. Hij sprak over onze lijdensweg, en over
de manier om daaraan te ontsnappen. Er was niets wat
hij niet begreep. Als we terugdenken aan zijn woorden,
zijn leven, zijn manier van doen, van lopen, van praten,
zijn kalme handen, zijn humor, zijn onmetelijke ogen.
Als we daaraan blijven denken in ons leven zijn we vrij,
en zijn we in vrijheid bij hem.

Ananda Devi

Het eerste waarvan je doordrongen moet raken is dat er

Sommige mensen zeggen tegen me:

nooit een tijd zal komen dat je zult verdwijnen of sterven,

want je bent nooit geboren. Je hebt altijd bestaan als Be

'Robert, waarom spreekje niet

wustzijn, en je zult altijd blijven bestaan als Bewustzijn.

gewoon altijd de hoogste waarheid?'

Als je ontwaakt bent, wat gebeurt er dan met je als je

En sommige mensen vragen:

sterft? Waar ga je dan heen? Als je ontwaakt, blijf je waar

'Robert, spreek zo dat ik kan begrijpen

je bent. Je kunt nergens heen, nergens naar terug. Je bent

waar je het over hebt. '

alleen maar. Je bent je Zelf, Alomaanwezigheid.

Dat is dus het dilemma.

Ik doe wat ik moet tWen.

Robert Adams

Ik neem me niets voor.

Ik doe alles voor de vuist weg.
Ik repeteer niet.
Ik schrijf niets op.
Ik zeg alleen maar wat er uit me komt.

Dit boek is opgedragen aan de leer van Robert Adams.

Er is veel moeite gedaan om de woorden predes zo weer
te geven als hij ze uitgesproken heeft tijdens satsang, van
1991

tot

1993. De banden werden op schrift gesteld en

vervolgens geordend en gecategoriseerd per onderwerp

aan de hand van de titels.

Bekentenis van de ]nani

door Robert Adams

Voor de J nani die tot het besef is gekomen

dat zijn innerlijk wezen
samenvalt met het oneindige Brahman,
bestaat er geen wedergeboorte,
geen zielsverhuizing en geen bevrijding.
Hij bevindt zich voorbij dat alles.

'Hij ziet het Oneindige Zelfin alles,

en alles in het Oneindige Zelf, dat zijn Wezen is. '
Robert Adams

Hij is stevig verankerd in zijn eigen Absolute,

Bestaan-Weten-Zaligheid ware natuur.
Het voortbestaan van zijn lichaam en de wereld
doet zich aan de Jnani voor als een illusie
die hij niet teniet kan doen,
maar die hem niet langer misleidt.
Na de dood van dit lichaam, net zoals bij leven,
blijft hij waar en wat hij eeuwig is,
het eerste beginsel van alle wezens en dingen:

vormloos, naamloos, onbewedeld, tijdloos,

zonder dimensie
en volkomen vrij.

Inhoud

De dood kan hem niet deren,

hunkeringen kunnen hem niet kwellen,
zonden laten geen smet na;
hij is bevrijd van alle verlangen en lijden.
Hij ziet het Oneindige Zelf in alles,
en alles in het Oneindige Zelf,
dat zijn wezen is.
De Jnani maakt zijn er varing aldus openbaar:
Ik ben oneindig, onvergankelijk, mijzelf een licht,
op zichzelf staand.

Oe Sargoeroe vinden

Ik ben zonder begin of eind.

Ik sta los van geboorte en sterven,
ik ben onveranderlijk en ga nooit teloor.
Ik ben volledig aanwezig in alle dingen.
In de talloze universums van gedachten en schepping
BEN ALLEEN IK

Robert Adams
Ik verwelkom jullie met heel mijn hart
Verblijven in de waarheid

17
21
25
29

Satsang
Ontwaken

33

Spiritueel ontwaken
Liefde, mededogen en nederigheid
Bewustzijn
Alles is Bewustzijn
Bewustzijn -het beeldscherm van de werkelijkheid

45

De wereld is gebonden aan het ik

Verblijfin het ik

Bewustzijn -de grondslag van heel het Bestaan

\%arom de dualiteit overstijgen?
Keer je naar binnen- word wakker voor de waar
heid

Er is maar n ik
Sp irituele oefening (Sadhana)

Wie ben ik?

61

'Ik' is God
Ben 'ik' mijn bezittingen?
\%ar komt het 'ik' vandaan?
Stilte is begrijpen dat er geen geest is die je stil
moet krijgen
'Ik' hoeft niets te overwinnen
Het eindige kan het Oneindige niet bevatten

Het begin van wijsheid

Er is niemand om te ontwaken
Er is niets om naar te zoeken
Meditatie en Zelfonderzoek
De aard van de geest
Wie doet er sadhana?
Vorderingen op het pad
Overgave

Ben ik lichaam en geest?

73

je bent niet wat je lijkt te zijn

Alles is goed
Identificeer je met de bron; Ik Ben

93

Blijfonbewogen ten aanzien van de wereld

Zelfis de realiteit van de wereld
Wt veroorzaakt de wereld?

Herleid het ik tot de Bron

Wt is de ik-gedachte?
14

Aan wie geefje je over?

Bevrijding bevindt zich in jezelf

Wes geen ding

Overgave is iets mentaais

Maya -de grote illusie

Zelfonderzoek (Atma Vichara)

171

Zoek je toevlucht in jezelf

Alleen maar zijn is genoeg

Als de geest vernietigd is, dient Bewustzijn zich

vanzelfaan
Maya

129

109

Afstand doen

185

Het Ene Zelf

Gehechtheid en de ik-gedachte
Je bent niet degene die handelt
Maak je los van het 'ik' en ontwaak
Het 'ik' maakt geen deel van je uit
Wes stil; wees jezelf
Vertrouw op de Kracht die de weg weet
Er is maar n werkelijkheid en jij bent Dat
15

God

221

t is) ... is God

Wt'e aanbidt God?
Dringt God in alles door?

De Satgoeroe vinden

God is alles wat er is

Wt is dharma?
Zelfonderzoek en Godsbesef
Sta naakt tegenover God
Verklarende Sanskriet woordenlijst

255

et begon tien jaar geleden met een telefoontje

naar een medezoeker waar ik al lang niets meer

van gehoord had. Maandenlang, daarna jarenlang kwa

men we elkaar tegen in Los Angeles en omstreken op
onze beider zoektocht naar antwoorden op de spiritu
ele vragen des levens. Een beetje voor de grap begon ik
het gesprek met de vraag: 'En, heb je de Heilige Graal
al gevonden?' Waarop hij resoluut antwoordde: 'Jaze
ker!' Hij legde uit dat hij een Amerikaanse goeroe in
de San Fernando Vallei bij ons in de buurt had gevon
den die een rechtstreekse leerling was van Sri Ramana
Maharshi (waar ik nog nooit van gehoord had); en ik
moet zeggen dat ik zo mijn twijfels had aJleen al bij het
woord 'goeroe', ondanks het feit dat ik me op een be
paalde manier wel aangetrokken voelde tot de oosterse
mystiek.
16

17

Maar na herhaaldelijk aandringen besloot ik toch een

keer te gaan. Ik was nieuwsgierig geworden naar die man,

staan dat ik bezwoer, als ik nog eens te laat zou komen,

die er wat vreemd bijliep, zich enigszins vreemd gedroeg

berts darshan (genade) te ontvangen, in plaats van in zijn

en die zijn leer, op een paar korte uitspraken na, over het
algemeen in stilte uitdroeg. Maar de eerste keer dat ik in

ogenschijnlijke fysieke aanwezigheid.

de bleekblauwe ogen van Robert Adams keek, kreeg ik

het gevoel dat ik me ergens aan vast moest houden om er

ondanks het feit dat ik mijn uiterste best leek te doen,

niet in te vallen. Mijn vriend en ik zaten na weken van

Robert bij mijn aankomst als gewoonlijk op de galerij op

satsang met Robert nog steeds urenlang bij de koffie te

bedenken of hij nu' ...volkomen geschift was of echt iets

ons te zien staan wachten. Terwijl ik snel de auto uitstap

gezien had.' We hadden toen niet in de garen hoe geze

liep waar de bijeenkomst plaatsvond. Ik verloor hem heel

gend we waren en altijd zullen blijven.

even uit het oog toen ik een paar seconden later buiren

gewoon voor de gesloten deur te gaan zitten om daar Ro

Dus ... toen ik de volgende donderdag besefte dar ik,

toch achter lag op mijn schema, was ik erg opgelucht

te zag ik hoe hij zich omdraaide en naar het appartement

Maar gelijk al die eerste donderdagmiddag had Robert

adem de trap oprende. Toen ik de kamer binnenliep zat

in die ashram-achtige setting (een U-vormig appartemen

tencomplex rondom een centrale binnenplaats, met een

Robert daar met de andere satsanggangers, middenin een

antwoord op een vraag die iemand hem zojuist had ge

trap die leidde naar een zuilengalerij aan de straatzijde

steld!

waar hij vaak een klein handjevol leerlingen stond op te

Was Robert een Jnani? Bij zo'n vraag haalde hij alleen

wachten) iets dermate onweerstaanbaars dat ik vanaf die

maar zijn schouders op, en was het antwoord: 'Ik weet

dag zijn aanwezigheid bleef opzoeken. De gezichten en

niet wat ik ben.' Kan een Jnani op meerdere plaatsen te

plaatsen zouden in de loop der rijd natuurlijk wel enorm

gelijk verschijnen? Was hij naar buiten gekomen om me

te laten weten dat het niet erg was dat ik te laat kwam, of

veranderen.
In het kader van dit verhaal zou ik kunnen uitleggen

was het allemaal illusie? Is alles wat we met onze zintui

dat ik in die tijd behoorlijk ziek was en de weg in de

gen waarnemen, zoals Robert ons leerde, in feite een zins

Vallei niet erg goed kende, maar misschien zegt het al

begoocheling? Wie kent de antwoorden op die vragen? Ik

weet steeds minder met elke dag die voorbij gaat.

voldoende dat het een van mijn levenslange samskara's

(neigingen) is om niet alleen bijna altijd haast te hebben,
maar ook te laat te komen. Met satsang was het niet an
ders. Toen mijn vriend me erop wees hoe storend dat was
(hoewel Robert het niets leek te schelen of het niet eens

Jai, Robert, Maharsh.i

In eeuwige dienstbaarheid aan Hem, Dana

gemerkt leek te hebben) voelde ik me zo in mijn hemd

18

19

Robert Adams

fl

obert Adams is een Amerikaanse Zelfgerealiseerde

eester

en een directe leerling van Ramana Ma

harshi.
Hij werd op 21 januari 1928 geboren in New York
City. Zijn vroegste herinneringen waren die aan een man
van

een

halve meter lang met een witte baard die aan

het voeteneind van zijn bedje stond en 'wartaal' tot hem

sprak. Het mannetje bleef bij Robert komen tot die ze
ven jaar was.
Toen ontwikkelde Robert een siddhi. Steeds als hij
iets wenste, een chocoladereep, een muziekinstrument
of antwoorden op toetsvragen op school, herhaalde hij
de naam van God drie keer, en wat hij ook maar wenste
kwam naar hem toe. Toen hij veertien was zat hij op een
dag te leren voor een wiskundeproefwerk en herhaalde
hij zoals gewoonlijk de naam van God. In plaats van de

21

antwoorden op de toetsvragen kreeg hij een volledige

verlichtingservaring, een grote satori die hem verbijsterde
en voorgoed veranderde. De wereld was niet langer wer
kelijk voor hem. Hij kon nog slechts zijn Zelf zien, de

Onbeweeglijke, Allesdoordringende, Allesbeheersende

Bron van het Bestaan. Alle dingen, het lichaam, de we
reld, de geest, waren niet meer dan beelden die over het
Onveranderlijke Zelf lagen. Op zichzelf hadden ze geen
werkelijk bestaan.
Hij begon zo te veranderen dat zijn moeder dacht dat
hij g ek aan het worden was. Hij was niet meer genteres
seerd in eten, in school, boeken, zijn vrienden of hobby's.
Hij voelde zich alleen staan in de wereld, te midden van
mensen waar hij niets mee gemeen had.
Op een dag vond hij toevallig een boek, Wie Ben Ik
van Ramana Maharshi. Toen hij de foto van Ramana zag,
rezen de haren hem te berge, alsofhij onder stroom stond.
Ramana was het mannetje dat hem met zijn warraai had
vermaakt tijdens de eerste zeven jaar van zijn leven! Maar
nu

was

Ramans wartaal volkomen begrijpelijk gewor

den omdat Robert zijn Zelf gerealiseerd had.

Twee jaar na zijn verlichting verliet hij New York.

Hij ging naar Pararnahansa Yoga nanda, die onmiddel
lijk zijn leraar en vriend werd. Robert Adams vroeg

hem toestemming om te mogen intreden in het nieuwe

Self-Realization Fellowship-klooster in Encinitas. Yoga
nanda zei hem dat da t niet zijn dharma was, en dat hij
naar Ramana Maharshi moest gaan, die een vergelijk
bare spontane verlichtingservaring had gehad toen hij
jong was.
22

r de Ramana Ashram bij

Robert Adams reisde toen naa
hij de laatste drie jaar van
Tiruvannamalai, India, waar
Robert heeft gezegd: 'Bij
Ramans leven zou verblijven.
n en werd de betekenis
Ramana gingen mijn ogen ope
jk.'
van mijn ervaring me duideli
ht Rob ert Adams, in
Na Ramans mahasamadhi zoc
sadhoes en boeddhistische
de eeuwenoude traditie van
gende zeventien jaar een
monniken, gedurende de vol
zijn verlichting te beves
groot aantal leraren op om
ssen dat zijn begrip vol
tigen en zich erva n te vergewi
heen reisde en een paar
ledig was. Waar Robert ook
hij ontdekt en ontstond er
maanden neerstreek, werd
heen. Robert heeft zich er
een groep leerlingen om hem
ashram of gemeenschap
altijd tegen verzet zo aan een
de voorkeur aan alleen
gebonden te raken. Hij gaf er
kreeg hij enkele j aren ge
re blijven, in Stilte; gelukkig
groot aantal leraren bij
leden een visioen waarin een
van een berg die veel weg
elkaar kwam in het binnenste
ashram van Ramana zich
had vanArunachala, waar de
teken dat het tijd werd
bevindt. Hij vatte dit op als een
een kleine groep roege
om te stoppen met reizen en
waar hij zijn inzichten
wijde leerlingen aan te nemen
aan kon doorgeven.
Robert Sedona tot zijn
Velen hadden het geluk dat
een ware jnanameester
thuishaven had uitverkoren. Om
gemaakt is echt van on
van zo dichtbij te hebben mee
oprecht op zoek zijn naar
schatbare waarde voor hen die
e Bron van alle dinge n
het ultieme geluk, en de Ultiem
bijzondere aangele
Satsang met RobertAdams is een
nen zitten, de naam van
genheid waarin we in stilte kun
.

23

God kunnen reciteren, en de genade en aanwezigheid

van een groots wezen in darshan kunnen ervaren.
Zoals Robert vaak heeft gezegd, zijn de drie snelste
manieren om verlichting te bereiken satsang bijwonen,

Ik verwelkom jullie

in het gezelschap verkeren van grootse wezens, en Zelf

onderzoek beoefenen.

met heel mijn hart

Als je een oprechte zoeker bent en je de onmisbare

hartverbinding met Robert vindt, zal je leven nooit meer

hetzelfde zijn. Deuren zullen opengaan, het onmogelijke
zal zich voordoen.

Om, shanti, shanti, shanti, Om. Vrede!

Het is fijn om bij jullie te zijn.
Ik verwelkom jullie met heel mijn hart.

Is je hierheen gekomen bent om een lezing te ho

.flren, ben je om de verkeerde reden gekomen. Ik geef

geen lezingen. Als je hierheen gekomen bent om naar een
preek te luisteren: de kerk staat hier een eindje verderop.
Ik preek niet. Als je hierheen gekomen bent om naar een
filosofische verhandeling te luisteren, ben je ook hier om
de verkeerde reden. Ik filosofeer niet. Als je hierheen ge
komen bent om niets te horen, ben je hier om de juiste
reden. Want er is slechts

En niets, en Dat is wat je bent.

stilte gehouden.

De prachtigste toespraken worden in

Stilte is welsprekendheid. Woorden zijn maar woorden.

24

25

Die vervliegen, die betekenen soms h el emaal niets. Bij

elka a r zi tten in Stilte is alles war ik jullie te leren heb.
Wees sti l en weet: Ik Ben God.

Als je niet reageert zoals je geconditioneerd bent, ver

blijf je altijd in de Stilte. Je k unt op de markt staan, j e
kunt waar dan ook zijn. Als j e niet re age ert , ver blijf je

zelf naar je toe. Vreugde

je toe. Geluk komt helemaal van
e zit weet je weer wie je
kom t naar j e toe. Als je in de Stilt
Zelf zijn. Wat betekent
ben t. We zien dat we allemaal n
os van elkaar staan, dat we
dat? Dat betekent dat we niet l
zijn allemaal het Ene
En Zelf zijn. Sta d aar bij stil. We
Zelf.

altijd in de Stilte. Je kunt ook in een gro t gaan zitten,

maar als je niet g elee rd hebt je geest onder controle te
krijgen, zal je gees t je gek maken, van alles bedenken.

Daarom maakt her niets uit waar je bent. Wat telt is hoe
je reageert op de pl aat s w aar j e be nt

Ik houd van iedervan jullie evenveel onvoorwaardelijk,

,

precies zoals je bent. Stel jezelf de vol g ende vraag. Waarom

kom ik naar satsang? Stel jezel fdie vraag. Kom je om Ro

bert te horen mompelen? Kom je om naar een lezin g van
Robert te luisteren? Ofkom je om bij Robert te zitten? Dat
laatste is naruurlijk het juiste antwoord. Je bent gekomen
om samen met mij in de Stilte te zitten. In de Stilte bevindt
zich alle kracht. In de Stilte zijn alle antwoorden te vinde n.

Want als we praten, als we woorden gebruiken, hebben die

woorden een functi e , maar war kunnen woorden nu wer

kelijk doe n? Denk eens aan al die m iljarde n woorden die

u itg esp roken zijn vanaf het allere erste begin. Waar loopt

het op uit voor ons, voor de mensheid, voor de wereld? Sta

er eens bij s ti l hoeveel woorden je ui tg esproken hebt si nd s

je uit bed bent gekomen. Denk eens aan al di e woorden

die je hebt uit gesproken. Wat h e bben die woorden gedaan
voor je? Ze zijn waardeloos.
Maar zitt e n in de Stilte i s m agisch . D a n be ginnen er
dingen te gebeure n, pr ac htige dingen Er k omt vrede naar
.

26

27

Verblijven in de Waarheid

Je bent niet zomaar iemand, anders zou je hier niet zijn.

Je hebt iets speciaals.
je bent bereid uit het toneelstuk te stappen,
het spel van materialisme,
het spel van relativiteit, materialisme en relativiteit.
je bent bereid uitje schulp te kruipen,
de schulp van materialisme, de schulp van relativiteit.
Je bent bereid uit die schulp te kruipen.
Laat het gebeuren.
Het denken zal allerlei situaties creren
om te voorkomen dat het gebeurt.
Het zal je allerlei onzin voorschotelen.
Maar je weet nu dat je in staat bent
om het allemaal te veranderen,

29

om je afte keren van de onzin

Deze wereld zal altijd wel iets bevatten wat je zou wil

en de werkelj
i kheid te omarmen!

len verbeteren, in jezelf of in je gezin of in de wereld of

je kunt het.

mensen. Je weet uit ervaring dat dat onmogelijk is. De

rk eraan.

verbetering wordt altijd in jezelf aangebracht. Het is je

zelf, met een kleine 'z', die het probleem ziet. Maar als je

Vrede.

het probleem buiten je wilt oplossen, zal het nooit op

gelost worden. Jezelf oplossen door de waarheid te ken
nen, door te begrijpen wie je bent, dat brengt je vrede

Satsang

en realisatie.
Vergeet nooit dat dit satsang is. Het is geen lezing of

k wil jullie iets vragen. Met welk doel kom je naar

preek of redevoering. Het is niet Robert die tot een groep

satsang? Waarom kom je hier? Als je komt om naar

leerlingen of studenten spreekt, of hoe je jezelf ook wilt

een lezing te luisteren, ben je om de verkeerde reden ge

noemen. Het is Bewustzijn dat tot Bewustzijn spreekt.

komen. Als je komt om vermaakt te worden, ben je om

En omdat er maar n Bewustzijn is, spreek je in feite uit

de verkeerde reden gekomen. Als je komt om de spreker

wat ik uitspreek. Je voelt wat ik voel. Er is alleen maar

met andere sprekers te vergelijken, ben je om de verkeer

Eenheid, Absolute Werkelijkheid, en Dat ben jij.

de reden gekomen. Er is in feite helemaal geen reden om

Probeer dat te onthouden. Er is Bewustzijn. Wat je

naar satsang te komen, tenzij je hart open is! Als je naar

denkt te zijn, man of vrouw, hoe je ook heet, vergeet dat

satsang komt met een open hart, zal Werkelijkheid je

maar eens even. Beschouw jezelf als Alomaanwezigheid

deel worden. Niet mijn werkelijkheid of jullie werkelijk

die overal in doordringt.

heid, maar Werkelijkheid, de Werkelijkheid, wat mensen

Trek het niet in twijfel. Analyseer het niet. Sta het

het 'Koninkrijk der Hemelen' noemen, het 'Koninkrijk

slechts roe de overhand te nemen. De Aanwezigheid, de

Gods'. Je bent Dat al, maar je houdt er zoveel concepten

Kracht. Het begint in je hart, en dan verspreidt het zich

op na dat je er de Werkelijkheid onder bedelft. Je hebt

door heel je lichaam, omsluit het volledig. Je lichaam

zoveel gevoelens en dogma's en uitgangspunten dat de

smelt er mee samen, en het blijft zich verspreiden tot ie

Goddelijkheid ondergesneeuwd raakt. Daarom moet je

dereen in deze ruimte er deel van uitmaakt. We zijn niet

je hart openen en er het licht van je werkelijkheid door

langer mensen. We zijn Het geworden. Het blijft groeien

heen laren schijnen.

en groeien tot de hele wereld het is. Het groeit maar door

Hoe doe je dat? Door stil te blijven, door niet ver

en door tot alle sterrenstelsels, planeten, sterren en zon

oordelend te zijn, door de wereld met rust te laren.

nestelsels het zijn. Het blijft zich maar uitbreiden tot het

30

31

hele universum het is. Er is niets meer dat erbuiten valt.

Alles is het.
We kunnen het Bewustzijn noemen het Zelf, Abso
,

lute Werkelijkheid. Dat is het Dat is je ware natuur.

.

Ontwaken

Wat voel je nu? P ro be er al je emoties los te laten, je

voorbarige ideen. Al je dogmatische geloofsovertuigin
gen, alles wat met je l ichaam te maken heeft, of met an
dere mensen. Sta je geest toe om leeg te bl ij v en.
Voel dat ik Het ben, Puur Gewaarzijn. Ik ben Het
altijd geweest. Er is nooit een tijd geweest dat ik Het niet
was. De verschijning van mijn lichaam kan me niet lan
ger bedriegen. De wereld en al haar manifestaties kunnen
me nier langer voor de gek houden. Het universum met
zijn planeten en st er renstelsels en zonnestelsels kan me
niet langer voor de gek houden. Ik kan door die dingen

De dag breekt aan.

heenkijken tot aan de Bron. Ik kan de Bron voelen, want

De geest komt tot rust,

ik ben de Bron. Ik ben al tijd de Bron geweest. Er is nooit

een tijd geweest dat ik het nier was.

valt stil is vol vrede.

Geen enkele beweging.

Als het om gedachten gaat, die bestaan niet. Ze kun

nen me niet lange r tot last zijn of mijn leven tot een ramp

Geen steentje valt in de vijver.

maken. Als het om andere mensen gaat, er zijn geen an

Geen rimpeling verspreidt zich.

dere mensen. Er is alleen maar de Bron. Ik kan niet lan

Een kalm spiegelmeer,

ger bedrogen worden.

Er heeft niet n ding in mijn leven plaatsgevonden

onaangeroerd door het denken.

Helderheid staat aan de oever te kijken.

dat me pijn kan doen. Ik vergeef iedereen en alles, en

vo oral mezelf.
Ik ben de kracht en de aanwezigheid en de zaligheid.
Als ik Dat ben, dan geldt dat voor iedereen. Dan geldt
dar voor iedereen. Alles is goed.

De zon komt op.

Stralen van puur licht
overspoelen het landschap van de geest,
en in het verdwenen tafereel
zingen vogels voor heel de mensheid.

32

33

'Ontwaken', handgeschreven door Robert

drie dingen begrijpt. Ze moeten gekoesterd en ontwik

november 1994

keld worden. Als je begrijpt wat liefde, mededogen en

nederigheid werkelijk zijn, word je op dat moment een

Spiritueel ontwaken

levende belichaming van de waarheid, en zal het Zelf je

ego het Hartcentrum intrekken, en zul je bevrijd en vrij
worden.

ergeer nooit het doel waarvoor je hier bent. Het is

Als ik tegen jullie over al die dingen spreek heb ik het

waar: in de Absolute Werkelijkheid is er geen doel.

over mijn eigen ervaringen. Neem de dingen die ik zeg

Het universum heeft geen bestaansdoel. Jullie hebben

daarom niet te licht op, ook al zeg ik vaak genoeg tegen

geen bestaansdoel in de Absolute Werkelijkheid. Maar

jullie dat je geen woord moet geloven van wat ik zeg. Dat

zolang je gelooft dat je een lichaam of een geest bent, is je

doel geen doel te worden. Je besteedt je energie aan niets
worden. Maar geloof niet dat je niets bent als je nog niet
niets bent geworden.
Wees eerlijk tegen jezelf. Zie waar je vandaan komt
aan de manier waarop je elke dag op levenssituaties re

klinkt als een tegenspraak, maar dat is het niet. Je moet

niets geloven van wat ik zeg, maar tegelijkertijd moet je
de dingen die ik zeg wel overwegen en overdenken. Pro
beer een levende belichaming van de hoogste waarheid
te worden.
Toen ik spiritueel ontwaakte was ik veertien jaar oud.

ageert. De manier waarop je jezelf ziet reageren op de

Dit lichaam zat in een klas een wiskundeproefwerk te

uitdagingen van het leven, zal je laten zien waar je staat.

maken. En plotseling voelde ik mezelf uitdijen. Ik kwam

Het leven zal je met vele uitdagingen confronteren, en

niet los van mijn lichaam, wat bewijst dat het lichaam

het is aan jou

die dingen in het juiste perspectief te

berhaupt niet bestond. Ik voelde het lichaam uitdijen,

zien: om nooit bang te zijn, om nooit te geloven dat er

en er begon een schitterend licht uit mijn hart te stro

om

iets mis is, om altijd te weten, ook al geloof je dat je een

lichaam bent, dat je niet alleen bent. Oe Pure Aanwe
zigheid is altijd bij je en wacht om door jou herkend te

worden, wacht erop dat je begrijpt dat je niet het lichaam

bent, maar dat je levensenergie bent die Atman, Brah

men. Ik zag dat licht alle kanren opgaan. Ik kon overal

om me heen zien, en dat licht was in werkelijkheid mijn
Zelf. Het was niet mijn lichaam en het licht. Het waren
niet twee verschillende dingen. Er was dat licht dat steeds
helderder werd, het licht van duizend zonnen. Ik dacht

man, Absolute Werkelijkheid genoemd wordt. Dat is wie

dat ik helemaal zou verkolen, maar helaas, dat gebeurde

je werkelijk bent. Dat is je ware natuur.

niet.

Jullie hebben me vaak over liefde, mededogen en ne

deri gheid horen spreken. Het is heel belangrijk dat je die
34

Maar dat schitterende licht, waarvan ik het middel

punt en ook de omtrek was, dijde uit over het hele uni35

versum, en ik kon de planere n, de sterren, de sterrenstel

op deze aarde heeft bestaan. Ze is met niets te vergelij

sels voelen als deel van mijzelf. En dat licht scheen zo

ken. Ze bevindt zich voorbij dualiteit, voorbij concepten,

helder, maar het was prachtig, het was heerlijk, het was

voorbij woorden en gedachten. En omdat het ik dat ik

niet uit te drukken, onbeschrijflijk.

was

allesdoordringend was, was er geen bestaansruimte

Na een tijdje begon het licht te verbleken, maar er was

meer voor andere din g en. Er was geen plek voor wat dan

geen duisternis. Er was alleen maar een plek tussen licht

ook, want er was geen ruimte en geen tijd. Er was slechts

en duisternis in, de plek voorbij het licht. Je kunt het de

het Ik Ben, altijd aan wezig, op zich Zelf staand. De liefde

leegte noemen, maar het was niet zomaar een leegte. Het

voor alles was de liefde voor het Zelf. Daarom wordt er

ik het altijd over heb. Ik

in de schrift gezegd dat je van je broeder moet houden,

was me ervan bewust dat Ik Ben Wat Ik Ben. I k was me

en van je zuster, van alles en iedereen onder alle omstan

bewust van het h ele universum te gelijkertijd. Er was geen

digheden.

was die Pure Aanwezigheid waar

ti j d, er was geen rui mte, er was alleen maar het Ik Ben.

Die liefde kon geen onderscheid maken. Ik kon niet

Toen begon alles weer normaal te worden, als het

zeggen: 'Jij bem goed, dus ik houd van jou. Jij bent slecht,

ware. Ik kon voelen en begrijpen dat alle planeten, ster

dus ik houd niet van jou.' Alles was er als mijzelf. Ik be

renstelsels, mensen, bomen, bloemen op deze aarde, alles,

sefte:

talloze vormen van energie waren, en dat ik overal inzat.

zogenaa m de

Ik was de

bloem. Ik was de lucht. Ik was de mensen. Het

ik was alles. Alles was het ik. Het woord 'ik' omvatte heel
het

universum.

ik ben de moordenaar, ik ben de heilige, ik ben het

kwaad op deze aarde, ik ben de

w genaamde

goedheid van deze aarde. Alles was her Zelf. En het was
n groo t spel. Alle energiedeeltjes veranderden van het
ene in het andere, maar de liefde veranderde nooit.

Liefde, mededogen en nederigheid

Wat ik eigenlijk wil zeggen is dit: ik voelde liefde, mede

Een ander woord voor deze liefde was mededogen.

Er was sprake van een geweldig, fantastisch mededogen.
Voor alles ! Want alles was het Zelf, het Ik Ben. Er was
geen enkel onderscheid. Er was geen ik wat je 'ik' noemt,

dogen , nederigheid, allemaal tegelijk. Dat was we rkelij k

en daarnaast al die dingen. Er was maar n ding dat tot

onbeschrijflijk. Het was geen

uitdrukking werd gebracht, en dat was Bewustzijn.

liefde waar je je een voor

stelling van kunt maken. Denk aan iets waar je werkelijk

van houdt, of iemand waar je werkelij k van houd t met
heel je hart. Vermenigvuldig dat met een miljoen, tril
j oe n, tri ljard, en je begr ijpt waar ik het over heb. Die spe
ciale l iefde l ijkt in geen enkel opzicht op iets wat bewust
36

Natuurlijk had ik geen begr i p van al die woorden in

die tijd. Ik had geen woorden tot mijn beschikking zoals
ik die nu gebruik. Ik doe mijn best om begrijpelijk te
blijven en ik probeer woorden te gebruiken om uit te leg
gen er gebeurde, maar ik kan het niet. Alle spelletjes die
37

mensen spelen, op alle pl aneten, in heel het univers um,

ten. Dat vond allemaal in n keer plaats, tegelijkertijd.

zijn in feite het Zelf. Het was allemaal het Zelf, en ik

En toch vond er helemaal niets plaats.

reali seerde me dat er niets anders bestond dan het Zelf

Daarom houdt de nederigheid in dat alles goed was.

Al die dingen, de veelheid aan planete n, sterrenstelsels,

Er was niets dat ik moest veranderen. Er was niets om te

mensen, dieren, waren in feite het Zelf. Nogmaals, er zijn

v e rbete re n. De mensen die aan kanker lagen te sterven

geen woorden om dit te beschrijven. Ik voelde en wist dat

waren waar ze zijn moesten, en niemand sterft, en er is

al die dingen niet bestaan. Dingen best a an niet. Alleen

geen kanker. Oorlogen, de onmenselijkheid van mens tot

het Z elf bestond, alleen Bewustzijn, Puur Gewaarzijn.

mens, maakte er allemaal deel van uit. Er kan geen schep

Maar tegelijkertijd kwam de schepping tot leven. En

ping zijn als er geen tegen deel is van het goede. Voor een

er is geen schepping. We kunnen dat in menselijke vorm

schepping

niet begrijpen. Zolang we met onze hersenen denken, is

sen moete n er allebei zijn. Ik kon al die dingen beg rij

het nie t te bevatten. Want hoe k unnen ze elkaar allebei

pen.

zijn tegendelen nodig. Slechte en goede men

creren? De schepping vond plaats, en toch

Het eerste wat ik me daarna herinner is dat de leraar

was er helemaal geen scheppi ng ! Er vond geen schep

me wakker p robeerde te schudden. Ik was als enige over

ping plaats, en de schepping vond pl a ats. Klinkt als de

gebleven i n de klas, iedereen was weg, de bel ging, en ik

geda chten van een waanzinnige. En het leek normaal. Er

was nog niet eens begonnen aan het wiskundeproefWerk

is absoluut niets vreemds aan dit alles, tegel ij kertijd alles

Ik kreeg natuurlijk een dikke vette nul. Maar die gevoe

en niets zijn.

lens en het begrip hebben me nooit meer verlaten. Vanaf

tegel ijke r tijd

Dar enorme

mededoge n

was er dus. Aangezien ik al

die tijd veranderde mijn hele leven. Ik had geen interesse

op alles betrekking. Er viel

meer in school. Ik had geen imeresse meer in de v rienden

niets buiten, want alle dingen waren in feite het Zelf. En

die ik had. Ik wil er niet verder op ingaan, voor zover het

dan was er nog die fantastische nederigheid. De l iefde,

daar over gaat.

les

was,

h ad het

mededogen

het meded oge n en de nederigheid zijn allemaal synoniem

Wat ik eigenlijk wil zeggen is dit: als het eindresultaat

aan elkaar. Ik probee r ze uit elkaar te hal en om je te laten

van realisatie liefde, mededogen en nederigheid is, hoe

begrijpen, tot op zekere hoogte, wat er gebeurde. De ne

zou het dan zijn als we in staat waren die kwaliteiten nu

derigheid was er om de di n gen niet te veranderen. Alles

te o ntwikkelen? Zie je waar ik op aanstuur? Als we in staat

was goe d precies zoals het was. Planeten spatren uit elkaar,

zijn die liefde te laten bloeien, die prachtige vreugdevolle

nieuwe planeten we rden geboren. Zonnen verdampten,

liefde voor alles, zonder uitzon dering, zonder veroorde

nieuwe zo nn e n werden geboren. Uit de zonnen kwamen

le nd te zijn, en we hebben een groot mededogen met al

de pl aneten voort, en roen begon het leven op de plane-

les zonder veroordelend te zijn- je kunt geen mededogen

38

39

hebben met het ene en niet met het andere, dan is er na

niet een tijdje Zelfonderzoek toe om vervolgens negatief

tuurlijk nederigheid. Nederigheid betekent dat we geen

op de wereld te reageren en je gekwetst te voelen. Wees je

pogingen hoeven te doen om dingen recht te zetten, om

Zelf. Ontwaak uit de droom. Weiger om nog langer spel

ons gelijk te halen, om voor onze rechten op te komen.

lerjes te spelen. Kijk de hele dag door naar jezelf. Zie de

Want er js in feite niemand over om dat te kunnen doen.

dingen die je doet, de gedachten die je hebt, de gevoelens

Als sommigen van ons aan die dingen zouden werken,

die je hebt. Het maakt niet uit in welke situatie je zit. Het

zou dat ons verheffen en vrijmaken.

maakt niet uit wat er in je leven aan de hand is. Het enige

Dit is iets waar jullie over na zouden kunnen denken.

wat er toe doet is wat er binnenin je omgaat.

We moeten leren de wereld met rust te laten. We raken zo

Karmisch gezien ben je op deze aarde gezet als een

betrokken in politieke kwesties, in het familieleven, in ons

lichaam dat karmische ervaringen moet doormaken. Je

werk en in al die andere dingen waar we mee te maken

ervaringen maken daarom deel uit van het maya, het

krijgen, dat we vergeten dat we nog maar zoveel jaar te

karma. Sta daar niet te lang bij stil. Dat is belangrijk Je

gaan hebben op deze aarde in dit lichaam. En wat doen we

moet dat loslaten. Laat het met rust. Als je toch eens wist

met al die tijd die we nog hebben? We besteden hem aan

dat niets je ooit kan overkomen. Er was nooit een tijd dat

dingen die niet werkelijk bestaan,

je geboren werd; er zal nooit een tijd zijn dat je sterft. Je

aan

onzinnige dingen.

Stel je voor dat je bij een toneelstuk in het theater

hebt altijd geleefd. Je bent Bewustzijn. Je hebt altijd be

bent en je speelt daarin een rol, je bent je er de hele tijd

staan. Identificeer je met je bestaan. Ga op in het bestaan

van bewust dat je een rol speelt. Je bent niet werkelijk die

zonder inhoud.

persoon. Het is maar een rol die je speelt. Op dezelfde

Ik zeg dat steeds weer opnieuw tegen jullie. Laat de

manier speel je nu een rol, maar je bent vergeten dat je

wereld met rust. Onthoud wat ik bedoel als ik zeg dat je

een rol speelt. Je denkt dat je lichaam, hoe het eruit ziet,

de wereld met rust moet laten. Ik zeg niet dat je vrijwillig,

hoe het overkomt, wat het doet, wat het verwerft, echt is,

bewust een plan moet maken hoe je de wereld met rust

en je stopt al je energie in de rol die je speelt. Dat is echt

gaat laten. Zo'n plan zul je nooit waar kunnen maken.

verspilling van energie. Stopte je je energie maar in het

Met de wereld met rust laten bedoel ik dat je je aandacht

vinden van het Zelf dat je in feite nooit kwijt bent ge

moet richten op hogere gedachten. Houd altijd in je ach

raakt. En dat kun je doen door de kwaliteiten van liefde,

terhoofd: 'Ik ben niet het lichaam. Ik ben niet degene die

mededogen en nederigheid te ontwikkelen.

handelt. Ik ben niet het denken.' Voel dat. Voel het diep

Dit is ook weer een methode waar je aan moet wer

van binnen. Voel je er niet goed of slecht onder. Probeer

ken. Als je werkt aan Zelfonderzoek, werk dan aan de

niet je leven te verlengen. Dat is verspilling van energie.

liefde, werk aan mededogen, werk aan nederigheid. Pas

Wat jij je leven noemt zorgt wel voor zichzelf. Het weet

40

41

beter dan jij wat het moet doen. We zijn maar heel be

en dat je alle andere dingen die je binden moet loslaten.

perkt in staar her lichaam te begrijpen, of de zaken die

Daarom moet je werken met liefde, mededogen en nede

het lichaam betreffen, en wat er gebeurt in het lichaam.

righeid. Want als dat het eindresultaat van ontwaken is,

Probeer niet iets te doen met je lichaam. Je lichaam zal

zal het ontwaken sneller komen als je dat eerst doet.

alles doen waarvoor het hier op aarde is gekomen. Het

Zelfs nu ik met jullie zit te praten denken sommigen

weer wat het moet doen. Maak je daar los van. Dat kun

van jullie aan het lichaam, denken jullie aan de geest, den

je natuurlijk doen door jezelf de vraag te stellen: 'Aan wie

ken jilllie aan je werk. Dat is wat jullie tegenhoudt. Roei

doet het lichaam zich voor? Wie heeft dit lichaam?' en in

die gedachten uit door middel van Zelfonderzoek. Word

de Stilte te verblijven.

vrij. Maak geen ruzie, wees niet bang. Observeer, houd

Velen onder ons maken vanavond enorme vorderin

in de gaten, kijk, maar heb geen mening voor of tegen.

niet meer in de wereld

gen. Ik heb vele n van jullie gesproken die er echt komen.

Sommige mensen denken dat

Ik gebruik al die termen natuurlijk heel vrij. Er valt ner

kunnen functioneren als ze dat doen. Je zult wel functi

gens te komen. Maar i k moet wel op die manier rot jullie

oneren. Vergeet nooit dat het lichaam een verschijnsel is,

spreken om jullie eraan te herinneren dat je jezelf met

en dat het hier is gekomen om bepaalde dingen te doen,

rust moet laten. Ik weet dat sommigen van jullie soms

en dat het die dingen ook zal doen. Dat heeft absoluut

veel pijn kunnen hebben en zeggen: 'Ik wil een leven

metS met jou te maken.

ze

leiden zonder pijn, daarom moet ik dingen met mezelf

Het interessante is dat ik in feite tegen mezelf praat,

doen zodat ik die pijn niet meer voel.' Dat is echt ee n

want er is alleen maar het Zelf. Dus waarom praat ik tegen

vergissing. Als je toch eens besefte wie de pijn heeft. Aan

mezelf? Ik lijk wel gek. Ik moet vaak mijn lach inhouden

ie doet de pijn zich voor? 'Ik' heb de pijn. Maar wie ben

als ik tegen jullie praat en al die dingen uitleg, het over al

'ik' dan? Als 'ik' de pijn heb betekent dat dat degene die

die dingen heb terwijl je al vrij bent en die dingen allang

dit allemaal denkt niet de pijn heeft. Want het is 'ik' die

weet. Soms worden we de illusie ingetrokken. Want er is

de pijn heeft. Jij bene vrij van de pijn, want jij bent niet

in werkelijkheid helemaal niets. Als we over God praten,

de' ik'-gedachte. Bedenk dar het 'ik' waar we het nu over

hebben we het over het niets. God is niets. En dat niets

hebb en de gedachte is dar de 'ik' -gedachte de pijn heeft,

ben jij. We worden meegesleept, als we studeren, als we

en de ervaring van geboren worden, de ervaring van het

lezen worden we diep het maya ingetrokken.

sterven, de ervaring van p roblemen hebben. Het is de

'ik'-gedachte die al die dingen heeft. Niet jij.

Waarom kun je niet jezelf zijn en wakker worden?

Waarom moet je dat allemaal meemaken, en mij dwin

Je moet heel serieus rot de slotsom komen dat het

gen hier zo met je te zitten praten? Denk je eens in wat

enige wat er voor jou toe doet is dat je vrij wordt, bevrijd,

ik allemaal niet zou kunnen doen als ik niet met je zou

42

43

hoeven praten. (gelach) Ik zou naar Tales .from the Crypt

s is goed.

kunnen ki jken! Al le

Bewustzijn

Robert, ik bedoel dit niet oneerbiedig, integendeel, maarje

zegt tegen ons dat we moeten proberen om die kwaliteiten,
liefoie, mededogen en nederigheid te ontwikkelen, die je be
,

schreven hebt als kwaliteiten die we niet kunnen bevatten.

Hoe kunnen we probe ren iets te .ontwikkelen

wat

we niet

k unnen bevatten?
Simpel. Wees je Zelf. Als je je Zelfbent komen de gedach
ten langzaam tot je, tor ze ophouden. Als de gedachten
steed s langzamer binnenkomen en ze beginnen te ver

dwijn en word je au t omati ch liefdevol en mededogend,

,

Bewustzijn is geen ding.

en ontwikkel je nederigheid. Met andere woorden, hoe

je kunt het niet beschrijven.

sneller je je gedachten kwijtraakt, hoe sneller die andere

dingen, die andere kwaliteiten boven komen drijven.

Het is niet teg engesteld aan de wereld.

Het

is dus een kwestie van je gedachten tot stilstand brengen

En het is geen object,

en er is niet iemand die het ziet.

Het zijn de gedachten die alles in deze wereld zien als

go ed en slecht , juist en onjuist. Als de gedachten naar de

Bewustzijn is een ander woord voor zijn.

ach tergrond verdwijnen, komt er vanzelf liefde voor in de

Wat zijn?

pl ats komen mededogen en nederigheid vanzelf. Dus

,

Geen ding zijn.

nogmaals, we moeten ophou den met denken.

Alles is Bewustzijn
A

!les is Bewustzijn-

alles. Als je vraagt wat Bewustzijn

.l"\..is, valt er geen goed antwoord te geven . Als iemand

me vraagt om een boek te schrijven of een lezing te geven,

44

45

dan moer ik Bewustzijn a an de hand van ongeveer vijftig

Je bent heel waardevol voor het menselijk ras, heel waar

verschillende woorden uitleggen, en elk woord heeft weer

devol voor je Zelf, heel waardevol voor God. Je bent

vijftig andere nodig om het uit te leggen, en die woor

prach tig precies zoals je bent. Precies zoals je bent! Ga

den ook

niet op de buitenkant af. Heb geen oordeel, zelfs niet

weer

vijftig andere woorden. Dan heb je zo een

dikke pil geschreven. Wat zeg t het? 'Alles is Bewustzijn.'

over je zelf. Je bent prachtigprecies mals je

Ik zou n pagina kunnen schrijven. En midden op die

precies zoals je bent, doel ik op je ware Zelf, Bewustzijn.

bl a dzijde zou ik zeggen: 'Alles is Bewustzijn , en de rest

Je bent prachtig precies zoals je bent. Niet wat je denkt

zou ik leeg laten. Daarom schrijf ik geen boeken, wanr er

te zijn. Niet wat je lijkt te zijn. Niet wat de wereld je laat

valt niets te zeggen. Zie je hoe verwarrend het is? Jullie

zien, maar precies zoals je bent, op dit moment.

'

lezen elke week zoveel boeken. Meestal weet je niet meer

bent. Als ik zeg

Wees sterk Wees niet meer bang. Niets kan je pijn

wat je hebt gelezen, en als je het nog wel weet, is he t iets

doen. Er is niets in de wereld dat je echt iets aan kan

in tellectueels. Je gebruikt de woorden van iemand anders

doen. Je

en gaat nie t op je eigen ervaring af.

Ik weet nie t wat Bewustzijn is, maar ik ben Dar. Als

ik wist
ik

wat

"Bewustzijn was,

zou

ik Dat niet zijn, want

een woord uitspreken en dat woord zou begrensd

bent vrij! Je bent de grondslag van heel het be

staan. Alles is een beeld dat over Bewustzijn heen ligt. Het
hele universum, alle planeten, alle sterrenstelsels, zijn al
lemaal beelden die over

Bewustzijn heen liggen. En jij

niet-ding. Je kunt het niet vastpinnen. Je kunt her niet

bent Bewustzijn. Ken jezelf en wees vrij!

Je kunt de wereld maar op n manier vrede bren
ge n. Je kunt maar jezelf maar op n manier vrede geven.

beschrijven. Je kunt er geen boek over schrijven. Bewust

Je kunt problemen maar op n manier overwinnen. Je

zijn is Stilte. S oms zeg ik dat Bewust zij n Absolute Wer

kunt jezelf maar op n manier vinden. En dat is door te

kelij kheid is. Dan heb je weer meer woorden, en moet ik

beseffen dat alles Bewustzijn is.

zou

zijn al l ee n

al

omdat ik het uitsprak. Bewustzijn is dus een

Absolut e W erkelijkheid weer gaan uitleggen.

Bewustzijn is Ul tieme Eenheid, Pure Intelligentie. Be

wustzijn is

dat allemaal.

Wat bedoel ik daarmee? Neem alles in deze kamer: het

glas, de lampen, de stoelen, de bank, het kleed, het licht,

Maar waar hebben we het dan

en je lichaam. Ze zijn niet echt. Ze zijn Bewustzijn. Ik

over? Het zijn weer alleen maar woorden. Soms zeg ik dat

zeg niet dat Bewustzijn die dingen heeft voortgebracht.

Bewustzijn Liefde is, Zaligheid, Sat-Chit-Anada, Kennis,

Ik zeg niet dat er eerst Bewustzijn is, en dat die dingen uit

woorden. En je voelt

Bewustzijn zijn voortgekomen. Integendeel. Ik zeg dat

Zijn, Bestaan. Dat zijn alleen

maar

je goed bij die woorden, maar dat gevoel duurt niet al te

alles wat zich lijkt voor te doen, wat je met je oren hoort,

lang, want je h eb t de woorden nier verteerd Je bent geen

wat je met je mond proeft, wat je met je handen voelt,

levende belichaming van Bewus tzijn geworden.

Bewustzijn is.

46

47

Er is een gro ndslag van het bestaan genaamd Bewust

bent niet wat je ziet. Geen enkel ding in de wereld, in dit

zijn. Een ande re naam voor dat Bewust zijn is Zaligheid.

Universum, is wat het lijkt te zijn.

Het dringt in alles door. Als je er mee samen begint te

vallen, wordt het jou. Het is je ware natuur. Het staat op
zichz

elf. De wereld, het universum, zijn er niet uit voort

Bewustzijn - het beeldscherm van

de werkelijkheid

gekomen. Ik zal het nog eens herhalen. Sommige l er aren

zeggen dat de wereld een andere versie van Bewustzijn

Wat is Bewustzijn nu eigenlijk? We kunnen zeggen dat Be

is, en da t we moeten ter ugkeren naar Bewustzijn. Er valt

wustzijn een kracht is die zichzelf kent. Het is op zichzelf

ner gens naar terug te keren. Bew ustzijn is Puur Gewaar

staande Absolute Werkelijkheid. Met andere woorden,

zijn. Het is zich bewust van Zichzelf als Absolute Wer

er is niets anders dan Bewustzijn. Er is niet Bewustzijn

kelijkheid. De wereld is als een spiege lbeeld. Waar komt

en jij, of bewustzijn en de wereld. Er is alleen maar Be

dat sp iege lbeeld vandaan? Nergens vandaan, want het

wust zijn.

bestaat in werkelijkheid niet. Je kunt het spiegelbeeld

scherm van de werkelij kheid en alle beelden van heel het

niet vastpakke n, want dan pak je de spiegel vast. Als je

universum worden op het beeldscherm van de werkelijk

ontwaakt, begrijp je dat jij de spiegel bent. En het spie

heid geprojecteerd. Als je naar de film gaat en je begint

gelbeeld van de wereld is als het water in de lu chtspiege

te kijken, wordt het beeldscherm bedekt door beelden.

Bewustzijn, zou je kunnen zeggen, is het beeld

ling, als de slang in het touw, als het blauw van de lu ch t.

Je ver geet het hele scherm. Je denkt niet meer aan het

Waarom gebeurt dat? Het gebeurt niet. Het lijkt te ge

scherm. Je kijkt naar de beelden. Je vereenzelvigt je met

beuren. Waarom lijkt het te g ebeure n? Dat doet het niet.

die beelden. Je geniet van de film. Het scherm staat ver

Het ve rschijnsel lijkt plaats te vinden. Waarom lijkt het

weg. Maar als je de beelden vast probeert te pakken, wat

ver schijnse l plaats te vinden? Dat doet het niet. Het lijkt

pa k je dan vast? Je pakt het scherm vast, niet de beelden.

te lijken plaatsvinden. En zo kunnen we de hele avond

De beelden bestonden helemaal niet, je grijpt het scherm

doorgaan. De me nselijke geest kan moeilijk bevatten dat

vast. En zo is het met ons ook. We vergeten dat we beel

je niet bent wat je lijkt te zijn. En dat is nu precies wat

den zijn die op het beeldscherm van het leven worden

we moeten doen. Het is niet wat het lijkt te zijn. Het is

geprojecteerd. We zijn in werkelijkheid het scherm, en

geen dualiteit. Onthoud war ik aan je wil ove rbre ngen.

dat is Bewustzijn. We geloven al vele rencarnaties lang

Je hebt niet Bewustzijn en de w ereld. Er is alleen maar

dat we de afbeelding zijn, dat we een persoon zijn, en dat

Be wu stzijn, en jij bent Dat.

er andere personen zijn, en dat er dingen buiten ons zijn

Een paradox. Een t egenspraak. Jij bent de paradox.

in deze wereld waar we de strijd mee moeten aangaan.

Jij bent de tege nspraak. Je bent ni et wat je lijkt te zijn. Je

Maar ik zeg j ullie dat die dingen onecht zijn. De beelden

48

49

zijn als water in de luchtspiegeling. Als de slang in het

Voor deze wereld waarin we leven geldt hetzelfde. Er is

touw. Als het blauw in de lucht. En toch, er is geen lucht,

absoluut geen verschil. Je leeft de droom van sterfelijk

en er is geen blauw. En als je erachter komt dat de slang

heid. Daarom hebben de grote wijzen ons ook verteld

in werkelijkheid een rouw was, zul je er nooit meer van

dat we ons moeten identificeren met Bewustzijn, met de

schrikken. Als je het water in de luchtspiegeling probeert

Absolute Werkelijkheid, niet met wat er gaande is. De

te pakken, word je teleurgesteld, je houdt zand in je han

enige vrijheid die we hebben is om nergens op te rea

den. Met andere woorden; het zijn optische illusies. Dit

geren, maar ons naar binnen te keren en de waarheid te

universum, lieve vrienden, is een optische illusie.

kennen.

Het is een droom, net zoa ls de droom in je slaap. Nie

Maar hoe kan dat dan? We kijken naar elkaar. We zien

mand kan je ooit vertellen dat de droom een droom is

de di nge n van de wereld. We voelen de pijn. We voelen

zolang je aa n het dromen bene. Je zult altijd voor je reeh

verdriet. We voelen geluk. We voelen vreugde. En toch

een opkomen en zeggen da t het geen droom is. Kijk, er

zeg ik jullie dar die dingen niet bestaan. Er is alleen maar

zijn rellen aan de gang in Los Angeles, er wordt brand ge

Bewustzijn.

sticht, er v allen doden. Hoe kun je nu zeggen dat dit een

Je kunt dar alleen maar weten als je het ervaart. Dus

droom is? Maar je ontwaakt uit je droom, en de droom

jullie zeggen: dat is allemaal leuk en aardig voor jou, Ro

blijkt nooit te hebben bestaan. Hij kwam uit jou voort en

bert, maar hoe zit het met mij? Ik voel de wereld. Ik ben

verdween weer in jou. Denk daar eens goed over na. De

snel gekwetst. Ik ben gevoelig. Dingen storen me. Ik zie

droom kwam uit jou voort, hij plaatste zichzelfbuiten je.

de onmenselijkheid van de mens in de wereld, en ik moet

De dr oom kende helemaal geen grenze n, toch? Je dr oom

erom huilen. Ik zie al die schurkachtige dingen gebeuren

de niet dat je maar in n ruimte was. Je droomde over

in de wereld, ik wordt er droevig van. Hoe kun je nu

h et hele universum waar allerlei dingen plaatsvonden. Je

zeggen dat die dingen niet bestaan? Hoe kun je nu zeg

nam het vliegtuig naar Afrika, je ging naar Belgisch Con

gen dat er alleen maar Bewustzijn is als ik al die dingen

go. Je was een klein jongetje dat groot werd, een klein

telkens weer onder ogen moet komen?

meisje dat groot werd. Dat gebeurt allemaal in je droom.

Maar dat is het hem nu juist. Je moet bereid zijn je

En je zult het opnieuw voor je droom opnemen. Je zult

af te keren van de wereldse zaken. Je moet bereid zijn in

opkomen voor je rechten in de droom. Je zult zelfs men

jezelf te duiken. Diep in jezelf te duiken. En de wereld als

sen doodrnaken in de droom. Maar als je wakker wordt

het ware een tijdje te negeren.

is de droom verdwenen. De droom heeft nooit bestaan.

Dat betekent niet dat je iets op moet geven. Het be

Ik verzeker jullie, vrienden, dat er een dag in je leven zal

tekent dat als je met de dagelijkse dingen bezig bent, als

komen dat je zult ontwaken voor de waarheid.

je je werk doet in deze wereld, je je er af en toe even

50

51

van bewust moet worden dat alles Bewustzijn is. Door

je gewoon bewust te zijn van de dingen waar ik het over
heb, word je wakker. Je wordt vrij. Alleen maar door je er
bewust van te zijn. Door bij jezelf te denken als je

zien, maar grote wijzen gespecialiseerd in meditatie zijn

wel zover gekomen. En nu komt het belangrijke stuk.
Als je de energiegolven uit elkaar haalt krijg je niets, de

mor

leegte waar de boeddhisten het over hebben. Geen-geest,

gens opstaat: les lijkt misschien wel echt, maar alles

Nirvikalpa Samadhi, dat is herzelfde als de leegte. Gaan

is Bewustzijn. AJles is Bewustzijn. Bewustzijn is ruimte,

we nog verder dan de leegte, dan krijgen we Bewustzijn.

's

puur keuzeloos Gewaarzijn.'

Bewustzijn

Hoe kun je dat wetenschappelijk bewijzen? Als je een

de grondslag van heel het Bestaan

gigantische elektronenmicroscoop hebt, en je legt er je

lichaam onder, zou je atomen zien die van elkaar geschei
den zijn door enorme ruimten. En als je een ultra-elektro

Nogmaals, wat is Bewustzijn? Bewustzijn, kun je zeggen,

nenmicroscoop in handen krijgt, die overigens nog niet

is de grondslag van heel het Bestaan. Evolutionair gezien,

is uitgevonden, zou je je lichaam zien als pure ruimte.

als je een object neemt en je haalt het uit elkaar tot je de

Er zouden geen atomen te zien zijn, want de ultra-elek

allerkleinste deeltjes overhoudt, krijg je moleculen. Dat

tronenmicroscoop zou door het atoom heenkijken, en je

geldt voor elk object op deze aarde, of het nu gaat om

zou ruimte zien, totale ruimte.

een mens, een stoel, een boom, een kat, alles is terug te

Die ruimte is Bewustzijn. Dat geldt niet alleen voor je

voeren tot moleculen. Als je de moleculen uit elkaar haalt

lichaam - dat geldt voor de stoel, het gebouw, een boom,

krijg je atomen. Als ik het over atomen heb kun je je

een bloem, een dier. Alles is ruimte.

niet voorsrellen hoe klein die zijn. Zeven miljoen atomen

kunnen

Daarom zeg ik zo vaak dat we allemaal niets zijn. Ieder

op n speldenknop. Het is ongelooflijk als

van ons is niets. We zijn dus geen ding. We zijn geen ding

je over atomen nadenkt. We weten dat ze bestaan, want

dat je kunt bedenken. We zijn geen ding dat je je ooit zou

er

we kunnen ze bekijken door een elektronenmicroscoop.

kunnen voorstellen. Je verbeeldingskracht reikt maar tot

Als je nu het atoom uit elkaar haalt, krijg je subatomaire

de atomen. Je hebt weet van moleculen. Ga verder naar

deeltjes die nog kleiner zijn dan atomen. En we kun

de atomen, pure energie, maar ga dan nog verder. Ga

nen daar niet eens meer over discussiren of over praten,

verder dan de pure energie. Dan is er absoluut niets meer.

want ze zijn zo ongelooflijk. Het hele universum is uit

die dingen opgebouwd. Als je nog verder gaat en je haalt

Dat niets ben jij. Dat niets is Bewustzijn.

Er werd eens een les op die manier gegeven. En een

de subatomaire deeltjes uit elkaar, dan krijg je energie

bepaalde leerling zei: 'Meester, ik weet niet

golven. Wetenschappers zeggen dat het hele universum

over heeft. Hoe kan alles nu Bewustzijn zijn? Hoe kan

uit miljoenen energiegolven bestaat. We kunnen

52

ze

niet

waar u

het

alles uit niets voortkomen? Dat slaat nergens op.'

53

van bewust moet worden dat alles Bewustzijn is. Door

je gewoon bewust te zijn van de dingen waar ik het over
heb, word je wakker. Je wordt vrij. Alleen maar door je er
bewust van te zijn. Door bij jezelf te denken als je

zien, maar grote wijzen gespecialiseerd in meditatie zijn

wel zover gekomen. En nu komt het belangrijke stuk.
Als je de energiegolven uit elkaar haalt krijg je niets, de

mor

leegte waar de boeddhisten het over hebben. Geen-geest,

gens opstaat: les lijkt misschien wel echt, maar alles

Nirvikalpa Samadhi, dat is herzelfde als de leegte. Gaan

is Bewustzijn. AJles is Bewustzijn. Bewustzijn is ruimte,

we nog verder dan de leegte, dan krijgen we Bewustzijn.

's

puur keuzeloos Gewaarzijn.'

Bewustzijn

Hoe kun je dat wetenschappelijk bewijzen? Als je een

de grondslag van heel het Bestaan

gigantische elektronenmicroscoop hebt, en je legt er je

lichaam onder, zou je atomen zien die van elkaar geschei
den zijn door enorme ruimten. En als je een ultra-elektro

Nogmaals, wat is Bewustzijn? Bewustzijn, kun je zeggen,

nenmicroscoop in handen krijgt, die overigens nog niet

is de grondslag van heel het Bestaan. Evolutionair gezien,

is uitgevonden, zou je je lichaam zien als pure ruimte.

als je een object neemt en je haalt het uit elkaar tot je de

Er zouden geen atomen te zien zijn, want de ultra-elek

allerkleinste deeltjes overhoudt, krijg je moleculen. Dat

tronenmicroscoop zou door het atoom heenkijken, en je

geldt voor elk object op deze aarde, of het nu gaat om

zou ruimte zien, totale ruimte.

een mens, een stoel, een boom, een kat, alles is terug te

Die ruimte is Bewustzijn. Dat geldt niet alleen voor je

voeren tot moleculen. Als je de moleculen uit elkaar haalt

lichaam - dat geldt voor de stoel, het gebouw, een boom,

krijg je atomen. Als ik het over atomen heb kun je je

een bloem, een dier. Alles is ruimte.

niet voorsrellen hoe klein die zijn. Zeven miljoen atomen

kunnen

Daarom zeg ik zo vaak dat we allemaal niets zijn. Ieder

op n speldenknop. Het is ongelooflijk als

van ons is niets. We zijn dus geen ding. We zijn geen ding

je over atomen nadenkt. We weten dat ze bestaan, want

dat je kunt bedenken. We zijn geen ding dat je je ooit zou

er

we kunnen ze bekijken door een elektronenmicroscoop.

kunnen voorstellen. Je verbeeldingskracht reikt maar tot

Als je nu het atoom uit elkaar haalt, krijg je subatomaire

de atomen. Je hebt weet van moleculen. Ga verder naar

deeltjes die nog kleiner zijn dan atomen. En we kun

de atomen, pure energie, maar ga dan nog verder. Ga

nen daar niet eens meer over discussiren of over praten,

verder dan de pure energie. Dan is er absoluut niets meer.

want ze zijn zo ongelooflijk. Het hele universum is uit

die dingen opgebouwd. Als je nog verder gaat en je haalt

Dat niets ben jij. Dat niets is Bewustzijn.

Er werd eens een les op die manier gegeven. En een

de subatomaire deeltjes uit elkaar, dan krijg je energie

bepaalde leerling zei: 'Meester, ik weet niet

golven. Wetenschappers zeggen dat het hele universum

over heeft. Hoe kan alles nu Bewustzijn zijn? Hoe kan

uit miljoenen energiegolven bestaat. We kunnen

52

ze

niet

waar u

het

alles uit niets voortkomen? Dat slaat nergens op.'

53

En de Meester wees naar een vijgenboom en zei tegen

over na te denken en tot rust te komen, begint er iets

zijn leerling: 'Breng me eens een vijg.' De leerling liep

van binnen te gebeuren. Je begint los te komen van je

naar de boom, trok er een vijg uit en bracht die naar de

denken.

Meester. De Meester zei: 'Breek die vijg eens open.' Dat

Je ziet dus wat Bewustzijn evolutionair gezien is. Be

deed hij. 'Wat zie je?' 'Zaden.' 'Geef me eens n van

wustzijn is de grondslag van alles, van heel het bestaan.

die zaden.' Hij gehoorzaamde. Hij gaf hem een scheer

En je ware natuur is Bewustzijn. Dat is wat jij werkelijk

mesje en zei: 'Snij het zaadje open.' Dat ging nog niet zo

bent. Maar zie je wat je moet doen om daar te komen?

makkelijk, want het zaadje was heel klein. Hij sneed zich

Je moet die niveaus zien te overstijgen. Je moet een mo

een paar keer in zijn vinger, overal lag bloed. Uiteinde

lecuul worden, een atoom, een subatoom, een energie

lijk lukte het hem om het zaadje open te snijden. En de

golfje, en dan keer je terug naar je ware Zelf, Absolute

Meester zei: 'Wat zie je nu?' 'Niets. Binnenin het zaadje

Werkelijkheid, Puur Bewustzijn, het beeldscherm van

zit een holte, absolute nietsheid.' En de Meester zei: 'Uit

het leven.

dat ni ets komt heel het universum voort.'

En dat geldt voor alles op deze aarde, en in deze we

Waarom de dualiteit overstijgen?

reld en dit Universum. Alles is niets. Er is absoluut niets

wat bestaat. Vergeet niet dat ik zeg dat dingen niet uit

Waarom zou je dat nu willen doen? Waarom zeg je niet:

Bewustzijn voortkomen. Ik zeg dat alles Bewustzijn is.

laat me met rust en gun me mijn pilsje? Wie wil er te

Dingen bestaan niet.

ruggaan tot atomen en subatomen en Bewustzijn wor

Mensen lijken gemaakt te zijn om dingen te zien,

den? Dat is nu de reden waarom de hoogste spirituele

din gen te horen, dingen te ruiken, dingen aan te raken,

leer niet voor iedereen geschikt is. De meeste mensen zijn

en dingen te voelen. Daarom denken ze dat ze in een

tevreden met het leven zoals het is. Maar zij zullen ooit

materile wereld leven. In een relatieve wereld. Maar de

sterven. Ze zullen bepaalde ervaringen doormaken. Zo

uiteindelijke waarheid is dat alles een optische illusie is.

lang je in deze of in welke andere wereld dan ook leeft,

Net als de slang in het touw. Net als het blauw in de

ben je onderhevig aan de wet van oorzaak en gevolg, die

lucht. Net als h et water in de luchtspiegeling. Die dingen

lijkt op een pendule. Hij zwaait naar de ene kant, en dan

b estaan

Jij, zoals je verschijnt, bestaat niet.

zien de dingen er prima uit voor je, het gaat je goed, al

Door hier alleen maar aan te denken zul je vrij zijn.

les is fantastisch in de materile wereld. Dan zwaait de

Je hoeft echt niets anders te doen dan dit te overwegen.

slinger de andere kant op en beginnen de dingen ook

Goed te overdenken. Tot het besef pr oberen te komen

een andere kant op te gaan. Je wereld begint uit elkaar

dat alles in feite ruim te is. Alles is Bewustzijn. Door daar

te vallen. Je kunt ziek worden, kanker krijgen, AIDS. Je

54

niet.

55

kunt alles kwijtraken op de beurs. Je gezin kan een onge

je je identificeert met beelden. Denk eens aan de energie

luk krijgen en ten onder gaan, je kunt invalide worden,

die in deze wereld gestoken wordt. De projecten die je

te houden, wat doe je

uitvoert. Het werk waar je mee bezig bent. De dingen

dan? Je vervloekt het leven, je krijgt zelfmoordneigingen.

waar je in gelooft. De energie die je besteedt. Alle clubs

Dan zwaait de slinger weer naar rechts, en gaan de din

waar je bij hoort, de samenlevingen waar je deel van uit

gen steeds beter. Je wordt een jojo. Je gaat op en neer, op

maakt. Dat zijn de dingen die je terug naar de aarde trek

en neer, op en neer. Zo zit de wereld in elkaar. Zo zit het

ken. Ze zorgen ervoor dat je in lichamen terecht komt,

universum in elkaar.

het ene na het andere.

en als je niets hebt om je aan

vast

We leven in een duale wereld. Dat is de reden om

vrij te willen worden. Want als je door het leven gaat

Keer je naar binnen - word wakker voor

zoals je nu do et en je hebt niet aan jezelf gewerkt om

de waarheid

goed en slecht, op en neer, juist en onjuist, vooruit en

achteruit te overstijgen, blijf je steeds maar weer opnieuw

Bewustzijn is geen ding. Je kunt het niet beschrijven. Het

op de verschillende planeten doo r heel het universum

is niet tegengesteld aan de wereld en het is geen object,

heen opduiken en in allerlei lichamen vorm aannemen

en er is niet iemand die het ziet. Bewustzijn is een ander

en allerlei ervaringen doormaken. Het houdt nooit op.

woord voor Zijn. Wat zijn? Geen ding zijn. We gaan nu

Je kunt morgen je lichaam verlaten en ter ugkomen als

voorbij her gebied van de schepping, waar het niet uit te

de planeet weer teruggevallen is tot de Middeleeuwen en

drukken en onbeschrijflijk wordt. Dat is de reden dat we

er een nieuwe Spaanse Inquisitie aan de gang is. Je wordt

je alleen maar kunnen uitleggen wat Bewustzijn niet is.

gevangen genomen en gemarteld. Je vingers worden n

Bewustzijn is niet de wereld. Bewustzijn staat op zich

voor n afgehakt. Er wordt gehakt van je gemaakt. En

zelf als Absolute Werkelijkheid. Het is jezelf, als je je niet

dan kom je weer terug in een ander leven, je wordt vice

identificeert met de wereld. Bij de gemiddelde mens ge

president van de Verenigde Staten. Je wordt Dan Quale.

beurt dat alleen maar als hij in slaap valt en als hij wakker

Zo zit de wereld in elkaar. Zo is het leven. Dat zal nooit

wordt. Op dat moment ben je Bewustzijn. Maar dat ge

veranderen.

voel ben je vrijwel onmiddellijk weer kwijt. Je begint je te

Veel mensen hebben goede bedoelingen. Ze willen

identificeren met de wereld. Je vergeet de werkelijkheid.

hier een betere wereld van maken om in te leven. Met

De manier om hem te onthouden is om jezelf de hele dag

een betere wereld bedoelen ze dat ze de wereld hun kant

door een halt toe te roepen. 'Wie gelooft dit? Wie over

op willen laten gaan, wat zij denken dat beter is, wat zij

komt dit? Wie voelt dit?', steeds maar weer opnieuw. Als

denken dar goed is. Al die dingen maken duidelijk dat

je zegt: 'Wie ben ik?', is het voor sommige mensen beter

56

57

om te zeggen: 'Wie is ik?' Dat is hetz elfde. War je in feite

te doen. Alles wat je hoeft te doen is horen wat er gezegd

aan het doen bent is pro be ren de bron van het 'ik' te vin

wordt, en je bent ontwaakt. Maar voor de m eeste mensen

den. Je zoekt naar de bron van 'ik', het persoonlijke 'ik'.

werkt het niet zo. Daarom moet je een vorm van sadhana

'Wie ben ik?' Je heb t het altijd over het persoo nl ijke 'ik'.

beoefenen.

'Wie is dar ik? Waar komt het vandaa n? Waaruit is het

Zelfonderzoek wordt heel bruikbaar. Je laat gedachte n

ontstaan?' Geef nooit antwoord op die vragen. Stel ze,

gewoon binnenkomen, en je vraagt heel rustig: 'Bij wie

maar b eantwo or d ze nooit. Hou dar vol. Geef niet op.

komen deze gedachten binnen? Wie denkt deze gedach

Het is leuk en aardig dat ik hier zit en zeg dat de we

ten? Ik doe dat.' Je wacht, en je vraagt oprecht: 'Wie ben

reld niet bestaat, dat niets bestaat. Maar als je de deur

ik? Wat is de bron van dit ik?' Als ik zeg dat je in jeze l f

uitloopt, slaat de wer el d je vol in het gezic ht. Somm igen

moet duiken, dan is dat de manier om het te doen. Men

van j ul li e wor den de pre s sief omdat je al leen naar huis

sen vragen me vaak hoe je dat d o et in jezelf duiken. Dat

moet, wellicht. Je wou dat je een relatie had. S omm igen

is de manier om het te doen. Je vraagt: 'Waar komt het

van jullie voelen zich depressief omdat je een relatie hebt

ik vandaan?' Het ik ligt ergens diep, diep in jezelf. 'Wat

en je zou willen dat je alleen was. Niem and is gelukkig.

is de bron van het ik?'

ledereen denkt dat er iets mis is met zijn leven. Sommi

. Dan komen er weer gedachten. En je herhaalt hetzelf

gen van j ullie zijn dep re ss ief omdat het je niet lukt om

de steeds weer opnieuw: 'Bij wie komen deze ged achten

ver licht te worden.

binnen? Ze komen bij mij binnen. Wie is die mij? Wat is

Denk na over wat je aan het doen ben t. Denk na over

wat je voelt. Da arom beginn en we met een programma.

de bron ervan?' Mij en ik zijn synoniemen. 'Waar komt

het ik vandaan?' Dat doe je steeds maar weer opnie uw.

En uit eigen persoonlijke e rvar i n g weet ik dat Zelfonder

Je kijkt niet uit naar een bepaalde tijd. Vergeet de tijd.

zoek de snelste rnan ier is om re ontwaken voor sommige

Maak je ner gen s druk om. Breng tijd in je eentje d oo r.

m ensen

De meeste mensen kunnen dat niet. Veel mensen zeg

Ga daarom vol vuur aan de sl ag met Zelfonderzoek.

gen tegen me dat ze veel tijd in hun eentje do orbr engen

Zoals ik al eerder heb gez egd, het is waar dat naar deze

Maar als je bi j hen thuis komt staat de

woorden luisteren. en be se ffen dat alles Bewustzijn is je

radio aan. Dat is hetzelfde als mensen op bezoek hebben.

kan doen onrwaken. Maar dat kan alleen als je goed voor

Als ik zeg: b ren g tij d in je eentje door, dan bedoel ik: in

bereid benr. Met voorbereid bedoel ik dar je alle dingen

de Stilte.

tv

aan, staat de

waar we het over gehad heb ben al be n t onrsregen. Alle

Neem de tijd. Ga in een stoel zitten en observeer je

emoties en alle angs ten. Alle pijn en alle frustraties. Als

ge da ch ten en begin te v ragen: Bij wie komen die ge

je die ding
. en al be n.t ontstegen, is dar alles wat je hoeft

dachten binnen? Ze komen bij mij binnen. Ik denk die

58

'

59

gedachten. Wie is dat ik? Wat is de bron van het ik? Waar
komt het vandaan?'
Het maakt niet uit hoe vaak je het al gedaan hebt.
Steeds als je het doet, is het net of het de eerste keer is.

Wie ben ik?

Het kan zijn dat dit het moment is waarop je zult ontwa
ken. Daarom moet je nooit opgeven. Je zit gewoon stil.
Doe geen pogingen om niet te denken. Want als

je

pro

beert om niet te denken, zul je gedachten hebben waar je

niet los van kunt komen. Je zult vol gedachten zitten als
je probeert

om

niet te denken.

Je doet niets, absoluut niets. Je kijkt hoe de gedachten

binnenkomen. Zodra ze komen, vraag je heel rustig: 'Bij
wie komen deze gedachten binnen? Bij mij. Ik denk ze.
Wie is dat ik? Waar komt het vandaan? Hoe is het ont
staan? Waar komt het uit voort? Wie is het ik? Wie ben
ik?' Je blijft stil.
De gedachten komen weer. Je doet het weer, steeds
maar weer opnieuw, op een r ustige, vredige manier.

Velje werkelijkheid,
in de kalmte,
in de rust,
als er geen geest meer is,
geen gedachten, geen woorden.
Wie benje dan?
je bent er gewoon.
IKBENIKBEN
Ik ben niet dit.
Ik ben niet dat.
IK BEN
Ik ben Dat wat

er

altijd is geweest.

Ik ben Dat wat er altijd zal zijn.

IK BEN WJITIK BEN

60

61

Je zult jezelf onmiddellijk een halt toeroepen en je reali

'Ik' is God

t\

seren dat als je 'ik' zegt, je heel voorzichtig moet zijn met

Is je een foto van jezelf neemt, als je naar jezelf kijkt,

.r\..al s je 's morgens opstaat en als het ware getuige bent

van alles wat je doet, zul je merken dat je rond drie woor
den cirkelt: 'ik', 'mij' en 'mijn'.
Er is in de meeste gevallen nooit een moment in je
materile leven dat je die woorden niet gebruikt. Als je
je bewust zou zijn wat ik echt betekent, telkens als je 'ik'
zei, zou het een heel ander verhaal zijn. Maar helaas ge
bruiken we ik niet op die manier. Als we het over ik heb
ben, hebben we het over het lichaam. We zeggen: 'Ik voel
me heerlijk, ik voel me ziek, ik voel me blij, ik voel me
verdrietig, ik voel dit, ik voel dat.' We zeggen ook: 'Dit is
van mij, dit hoort bij mij, niemand mag het hebben. Het

wat je daarna zegt. Want 'ik' kan nooit ziek zijn. 'Ik' kan
nooit iets kennen wat ongelukkig of gelukkig is, goed of
"

slecht, rijk of arm. 'Ik' gaat voorbij aan al die dingen.

Ik is Bewustzijn. Ik is God. Ik is puur Gewaarzijn. Stel
je eens voor dat je, telkens als je 'ik' zei, echt zou beseffen
wat dat ik voor je betekent. Je hebt het niet langer over
het kleine ik, het lichaams-ik, het ik dat niet bestaat. Je
hebt het over God. Telkens als je 'ik' zegt, heb je het over
God.
Daarom zou het godslastering zijn als je zou zeggen:
'Ik ben ziek.' Hoe kan God ziek zijn? Hetzelfde als je
zou zeggen: 'Ik ben ongelukkig.' Hoe kan dat ding dat
God heet nu ongelukkig zijn? Zelfs als je zegt: 'Ik ben

is alleen van mij.' Mij, mij, mijn, mijn, ik, ik. We zijn

gelukkig', hoe kan God nu gelukkig zijn naar menselijke

altijd bezig met die drie woorden, nietwaar?

maatstaven?

En dat houdt ons

enseli jk. Dat houdt realisatie te

gen. Die drie woorden. Het zou moeilijk worden om te

preken zonder die woorden re gebruiken. Want in plaats

van te zeggen: 'Ik voel me goed', zou je dan moeten zeg

gen: 'Voelt goed.' In plaats van te zeggen: 'Ik voel me
ziek', zou je moeten zeggen: 'Voelt ziek.' In plaats van te
zeggen: 'Ik voel me depressief', zou je moeren zeggen:
'Voelt depressief.' In plaats van te zeggen: 'Dit is van mij',
zou je zeggen: 'Dit is.' In plaats van te zeggen: 'Ik ben
boos', zou je zeggen: 'Boos.'
Het zou belachelijk klinken. Maar tegelijkertijd

zou

het je duidelijk maken dat je niet dat 'ik' bent. Je bent

niet het 'mijn'. Je bent niet het 'mij'.
62

Als je begint door te krijgen wat dat ik werkelijk be

rekent, zul je automatisch tot een hogere staat van Be
wustzijn worden opgetild. Alleen al door voortdurend te
beseffen wat ik werkelijk betekent. En toch moet je het
elke dag doen. Je moet jezelf elk moment tot de orde
roepen.
Sta er eens bij stil hoe vaak je vandaag de term 'ik'
gebruikt hebt. En wat je daarna gezegd hebt. Sta er eens
bij stil hoe vaak je vandaag de woorden 'mij' en 'mijn'
uitgesproken hebt, alsof je een individu zou zijn. Alsof
iets van 'jou' persoonlijk kan zijn. Alsof je werkelijk iets
bezit, en je het moet beschermen en verzorgen alsof het
van jou is.

63

Ben 'ik' mijn bezittingen?

Waar komt het 'ik' vandaan?

Alles is van God. All es is God. Het is waar dat jij h et lijkt
te ge bruike n. Maar geloof nooit, nog ge en seconde , dat

Wat denk je dat het verschil is tussen deze leer, jnana

het van jou is.

marga, en de rest van de yogs, gebed, rel igi es of wat

dan ook? Wat is het basisverschil? Elke leer behalve ad

Daarom is het zo dar mensen die deze waarheid reali

vaita vedanta heeft betrekking op een persoonlijk ik. Sta

din gen delen. Maar als je gel ooft dat

je het lichaam bent, dan moer je oppotten en aan dingen
vasthouden en vechten voor hun bestaan en voor hun
rechten opk o men .
Is het gek dat je niet oncwaakt? Hoe kun je ontwaken
als je vecht voor je rechten als menselijk lichaam? Als je
probeert de din ge n te beschermen die je denkt te bezit
ten? Dar is maya, volkomen maya. Het geloof dat j e iets

d aar eens bij stil. Neem hatha yoga. Het 'ik' leert houdin

seren zo makkelijk

gen en het ego wordt steeds verder opgeblazen, want je

kunt zeggen: 'Ik kan op mij n hoofd staan en mijn voeten
ronddraaien', en je geeft het een Sanskrietnaam. Maar
je zegt nog steeds: 'Ik kan dit of dat.' Zo wordt het ego

opgeblazen. Neem raja yoga, het achtvoudige pad. Nou,

die dingen zijn goed. Er is niks mis mee. Ik zet ze niet
t e kijk. Maar er moet wel 'iemand' zijn om de yam s

in bezit hebt. Dat je iets bent. Het is allemaal illusie. Er

en niyama's, de deugden, te leren. Er is iemand die al

is alleen maar God, er is alleen ma ar Bewustzijn. Alle

die dingen leert. Het ik heeft geleerd om deugdzaam te

andere di nge n zijn verschijnselen.

Geniet als je kunt van de we reld, maar sta de wereld
n iet toe de baas ove r je te sp elen . Laat je n iet door de

zijn. Neem kundalini yoga. Ik focus op de chakra's, op

elke chakra. Altijd is er sprake van ik en ik en ik. Neem

wereld verrellen hoe de dingen in elkaar zitten. Laat j e

dingen. Maar de reden dat we dit het directe pad noemen

niet d o or het nieuws of de krant of gebeurtenissen in de

is omdat dit de enige leer is die het ik onderzoekt. We

wereld van de wijs brengen en in de war brengen. Of je

zijn niet genteresseerd in de effecten. Wat het effect ook

bidden. Ik bid tot God. Nogmaals, er is niks mis met die

verdrietig of boos maken of van je stuk bren ge n . Het is

mag zijn, we beseffen dat het ik erachter zit. We beseffen

tenslotte hetzelfde als naar een film kijken. Je kijkt naar de

dat als we het ik vinden en het vervolgens volgen tor aan

Hlm en je zi et allerlei g em ene dingen gebeuren. Maar dan

zijn bro n alle andere dingen zullen verdwijnen en we

roep je jezelf tot d e orde en je zegt: 'Het is maar een film!

vrij zullen worden. Daarom wordt het 'het directe pad'

Het is nier de waarhei d. Zo is het met het leven ook. Je

gen oemd.

'

kijkt naar alles wat zich in het leven afspeelt je observeert,

,

En ook, wat is het verschil tussen meditatie en jnana

je kijkt, je ziet. Maar je reage ert nooit. Je bent nooit voor

marga? Want de meesten van jullie realiseren zich dat het

of tegen. Je begrijpt wat he t is, en dat maakt je vrij.

op dit pad niet nodig is om

64

te mediteren. Dus wat is nu

65

het b el angrijkste verschil tussen meditatie en dit p ad? Bij

het dan over je lichaam hebt, maak je een grote vergis

me di catie is er altijd een obje ct waar je medi tatie zich op

sing. Maak je los van het ik.

richt. En ook hier concentreert het ik zich op iets a nd ers,

waarbij je alles buitensl u it behalve de mantra of de woor
den van je meditatie, of het nu God is of wat dan ook.

Stilte is begrijpen dat er geen geest is

die je stil moet krijgen

Bij deze leer zoek je gew oon de br on van het ik. 'Wie ben
ik? Waar komt het ik vandaan?' Zelfs als ik tegen jullie

Er is in feite maar n ik. Dar ik is Bewustzijn. Als je het

zeg: waar kom ik vandaa n, leggen sommigen van jullie

persoonlijke ik volgt tot aan de bron, blijkt het het

een verband met je lichaam, of niet? Je denkt: waar kom

versele ik te zijn, en dat is Bewustzijn. Begin jezelf rot de

ik vandaan, als lichaam? Maar dat is niet wat we bedoe

orde te roepen. Begin je bewust te worden van je ware na

u ni

len. Je wilt weren waar het ik vandaan komt, niet waar jij

tuur. Dat doe je door je rustig te houden. De snelste weg

vandaan komt. Als je erachter komt waar het ik vandaan

naar realisatie is door je stil te houden. Maar je moet wel

komt, zul je je realiseren dat je niet bestaat. Je hebt nooit

weren waarom je je stil houdt. Daarom kun je dit niet

bestaan en zal dat ook n ooit doen. Dat is het punt- waar

aan de gemiddelde persoon vertellen. Als iemand geen

komt eik' vandaan?

benul heeft van advaita vedanta, kun je niet zeggen: 'Hou

En als je eenmaal aan die manier van de nke n gewend

je stil.' Want dan beteke nt het gewoon dat je je mond

bent geraakt, zul je, als je het w oord <ik' gebruikt, nooi t

houdt. Ze beseffen niet dat het bet ekent dat je diep, heel

meer je lichaam bedoelen. Als je bijvoorbeeld verkouden

diep naar binnen gaat , naar de plek waar de Absolute

bent, zeg je meestal: 'Ik ben verkouden.' Alleen roep je

Werkelijkheid huist, en dat is de Stilte.

jezelf nu tot de orde en je lacht, want je zult zeggen: 'Ik

Het menselijk lichaam kan zich helemaal niet stil

is verkouden.' Klinkt als een taalfout. Ik is verkouden en

houden. Er is iets an d ers dat de Stilte binne ngaat. Dat

dat heeft niet s met mij te maken. Dus waar komt het ik

heeft niets te maken met je menselijkheid. Dan, plotse

dat verko uden is? En als je het ik volgt, zal het je

l ing, wellicht na jaren van mediteren en vorige levens,

bij de b ron b rengen waar geen ik is, waar geen verkoud

kan het zijn dat je rijp genoeg bent om werkelijk te weten

va ndaan

heid is. Je kunt die methode overal voor gebruiken. 'Ik

heb ho nge r.' Roep jezelf dan tot de o rde en realiseer je da t
'ik' honger heeft. Ik is nie t mijn ware Zelf. Ik heeft hon
ger. Maar mijn ware Zelf kan nooit ho ng e r hebben. Ik
ben moe, ik ben depre ssief, ik ben blij, ik voel me mooi,
ik voel me heerlijk . Het is al lemaal hetzelfde. Zolang je
66

waar dit pad over gaat. Als ik je deze oefeningen geef is

dat niet voor jou als mens. Je lijkt ze als men s te kunnen
doen, maar ik verzeker je dat je menselijkheid er niets
mee re maken heeft. Als j e de Stilte binnengaat, ben je
door een diepe vrede , zaligheid gegaan, Puur Gew a arzijn.
Dat is de Stilte . Her is niet stil zijn. Het gaat veel verder
67

dan dat. Het is nier alleen maar je geest rot rust brengen.
Zoals ik altijd zeg, het is begrijpen dat er geen geest is die

kunt komen, want ze hebben nooit bestaan. Er is geen

karma om kwijt te raken, want het bestaat niet. Maar

je stil moer zien re krijge n. Als je beseft dar er geen geest

voor de onrijpe leerlingen best aan

is, word je automatisch stil. Als je nog steeds denkt dat

ergens aan werken. Dus leg ik hen uit dat er karma is, dat

je e en geest hebt, doe je alles om je geest stil te krijgen,

en dat lukt je niet. Hoe velen van jullie geloven dat je de
geest stil kunt krijgen door daar je best voor te doen? Dat
gaat je niet lukken. Je best doen zorgt er niet voor dat je
geest rot rust komt. Het is de intelligentie van her inzien
dar je om te beginnen al geen geest hebt; dan blijf je ge
woon stil en zorgt alles voor zichzelf.

ze

wel. Die moeten

er samskara's zijn, dat er latente neigingen zijn die je in

hun greep hebben, en dat je ze moet zien te overstijgen.
En toch vertel ik hen een leugen. Maar ze moeten dat in
die fase van hun evolutie echt te horen krijgen, anders
kunnen ze nergens anders aan werken.

'Ik hoeft niets te overwinnen

'

Als je zo nodig moet mediteren ga rustig je gang en

,

mediteer. Dit pad is nooit tegen andere methodes gekant,

vanwege het feit dat ze uiteind elijk allemaal tot ontwaken
leiden. Je moet doen

wat

je moet doen. Maar voor hen

Maar de waarheid is dat je niets hoeft te overwinnen.

Denk daaraan. Als je iets te overwinnen had, wu je dat
nooit lukken. Want de geest zit

zo

in elkaar dat hij spel

die kunnen snappen waar ik het over heb, en beseffen

letjes met je speelt. Zodra je n ding overwint, duikt

dat je te maken hebt met geen geest, geen lichaam, geen

er een ander op, en moet je dat weer overwinnen. Als je

wereld, geen universum, geen God, komt het on twaken

onmiddellijk, want er ligt niemand te slapen Kun je dat
.

volgen? Als je denkt dat je iets dient te overwinnen, als

je g el ooft dat je aan jezelf moet werken, een inspanning
moet doen, zal het moeilijk worden. Want wie doet die
inspanning dan? Het ego. Wie zegt je wat je allemaal
dient te ove rwinnen? De geest. Je denkt dat je je slechte
gewoonten moet zien te overwinnen, karma uit het ver
leden moer zien kwijt re raken, samskars te boven moer
komen. Dat klopt allemaal niet.

dat overwint, duikt er weer iets anders op. Stel je bent

verslaafd aan de drank en je zegt: 'Dat probleem moet
ik overwinnen.' Dat lukt je misschi en. Maar je humeur
wordt er niet beter op. Je gaat liegen. Dan moet je het
liegen weer zien te overwinnen. Het houdt nooit op tot je
begint te beseffen dat 'ik' niets te overwinnen heeft. Dan
begin je aan het ik te werken. En dan besef je uiteindelijk
dat het dat persoonlijke ik is waar je zoveel last van hebt.
Dan ben je een stuk verder, maar het is nog steeds een leu
gen, wam het persoonlijke ik heeft nooit bestaan. Maar

Ik realiseer me dat ik soms over die dingen spreek. Het

dat weet je niet. Omdat je denkt dat het pe rsoonlij ke ik

klinkt als een tegenspraak, maar ik deel de hoogste waar

bestaat, moet je Zelfonderzoek toepassen om je naar de

heid met jullie. Er zijn geen samskara's die je te boven

plaats te brengen waar je tot de ontdekking komt dat het

68

69

persoonlijke ik niet be staat. Dat heeft nooit bestaan, en

reden waarom ik zo tegen jullie spreek is dat ik kan voe

zal ook nooit best aan. Maar zou het nier prachtig zijn als

len dat iedereen van jullie die hier aanwezig is al allerlei

je gewoon kon gaan zitten en dit allemaal in een flits kon

paden bewandeld heeft en dat jullie geen nieuwkomers

inzien en vrij kon worden?

zijn, dus jullie zijn er klaar voor. Je zijn er klaar voor om

We staan onszelf om een of andere reden nier roe om

te horen dat er geen oefening is, dat er geen God is, dat

dat te doen. We willen graag het spel van dingen overwin

er geen verlichting is, dat er geen vroegere levens zijn, dat

nen spelen. Dus zeggen we: 'Ik moet aan mezelf werken.

er geen jij is, en dat je vrij bent.

Ik moet oefenen. Ik moet mediteren. Ik moet alleen zijn.

Ik moet dit doen en ik moer dat doen. Maar ik zeg je, er is
'

Het eindige kan het Oneindige niet bevatten

niets wat ik moet doen. Je moet gewoon tot je laren door

dringen wat ik zeg en wakk er worden. Meer is het niet.

Mensen willen weten, als alles verdwenen is, wat er dan

Nogmaals, wie moet er wakker worden? Het is n grote

nog over is. Wat is de grondslag? De oorzaak? De onder

leugen alleaal, maar ik gebruik woorden. Hoe kan het

liggende oorzaak van heel het bestaan? Er moet iets zijn

Zelf ontwaken? Het Zelf is nooit in slaap gevallen. Besef

wat al les bij elkaar houdt. Wie zegt dat? Er valt niets bij

je niet wie je nu bent? Je bent geen sterveling. Er zijn geen

elkaar te houden. En vergeer ook niet dat het eindige het

woorden die kunnen uitdrukken wat je bent. Daar moet

Oneindige niet kan bevatten. Dus aJs ik zeg dat er niets

je zelf achterkomen. Daarom doe je oefeningen. Maar

is wat iets bij elkaar houdt, bedoel ik dat er niets is war

houd, terwi jl je je sadhana aan het doen bent, ergens in

met woorden beschreven kan worden. Als ik woorden

je achterhoofd dat er in feite niemand is die oefent. Wie

gebruik als Zaligheid of Puur Gewaarzijn, Bewustzijn,

d o et die oefeningen tenslo tte ? Het zijn je lichaam en je

Sat-Chit-Ananda, Parabrahman (en Parabrahmanis heel

geest. Als je alleen maar onthoudt dat lichaam en geest

krachtig omdat ik daarmee datgene bedoel wat het Brah

helemaal niet bestaan, is er ook niemand meer die oefent.

man overstijgt), wat kan er nog voorbij Brahman liggen?

Dus onthoud dat als je aan het oefenen bent.

Stilte. Er bestaat niet zoiets als Parabrahman, vanwege

Ik weet dat jullie vanavond naar buiten zullen lopen en

'Tja, wat moet ik nu doen?' Zie het maar

het feit dat als je er aan denkt, het een object voor jou

zullen zeggen:

moet zijn. Bijvo orb eeld een plaats waar je kunt zijn Een

zo. Zolang je je bewust bent van je l ichaam, en zolang je

plaats waar je in de Stilte kunt zijn, dat is Parabrahman.

zogenaamde geest nog de macht heeft om je zo of zo te

Je vergist je. Er is geen plaats. Er is geen Stilte. Er is geen

laten voelen, moet je aan een vorm van oefening doen.

Parabrahman. Wat is er dan wel? Zie erachter te komen.

Anders is je lichaam/geest de baas over je. De hoogste

Alleen jij kan het weten, jijzelf. Want er zijn geen woor

vorm van oefening is Atma Vichara, Zelfonderzoek. De

den om het t e b eschrijven.

70

71

Je moer in he r reine zien te komen met je leven.

Daar

is volledige eerli jkh eid voor nodig. Je kunt jezelf niet lan
ger voor de gek blijven houden. Kijk eens hoe je van het
kastje naar de

muur

blijft lopen. Dan weer hierheen dan

Ben ik lichaam en geest?

weer daarheen. Je bent altij d op zoek. Je bent altijd aan

het kijken. Je bent al tijd aan het streven. Waarnaar? Som
migen van jullie

denken dat je ergens in de lucht een

le raa r zult vi nden en je zult op zoek gaan naar die leraar
tot je hem of haar hebt gevo nden. Zo'n le r aar bestaar he
lemaal niet. Als je dan eindel ij k tot rust ko mt en vaker de
Stilte binnengaat, zal de le raar aan je verschijnen en zul
je erach te r komen dat dat niemand anders is dan jijzelf.
Dan kan het zijn dar je jez elf afvraagt: Wa t doe ik hier
met j u llie? Ik ben j ullie zelf. Dat zie ik heel dui delijk. Er
is geen versc hil r us se n j ul lie en mij. Als je somber ben t
als je boos bent, als je uit je doen bent, v oel je mij. Als je
blij bent, als je je verlicht voelt, als je jezelf mooi vindt,
ben ik het ook die je voelt. Dit alles is het Zelf, en ik ben
Dat. Sommi gen van j ullie denken nog ste ed s dat ik her
,

'

'

1k' is

het eerste voornaamwoord. Het tweede is 'ben'.

Als je weet wat 1k ben' is, ben je vrij.
Het wordt Zijn' genoemd.
Niet dit ofdat zijn. Gewoon alleen maar Zijn.
IK BEN

over Robert heb. Robert heeft hier niets mee te maken.

Ik heb het over Alornaanwezigheid. Ik heb het over niets.
En ik denk dat het tijdverspilling is om het er verder nog
over te

heb ben.

Het is iets heel anders dan identificatie

met het lichaam.
Het lichaam blijft ervaringen doormaken, maarjij niet.
je zult vrij zijn van het hele gedoe.
Maar voor andere mensen, voor anderen, zal het lijken
alsofje doet wat je aan het doen bent.
Het lijkt alsofhet werkelijk is wat je doet.
Maar als je de waarheid over jezelf ontdekt
en ontwaakt,

72

73

zul je niet langer vastzitten aanje lichaam.

Tegelijkertijd zul je voor anderen
een lichaam lijken te zijn,
en ze zuilen zien wat voor spelletjesje allemaal speelt.
Maar jij zult daar vrij van zijn.
En toch zalje lichaam die spelletjes blijven spelen.

chaam aanwezig. Je kijkt onder de dekens. Je zoekt er

naar, maar je kunt het niet vinden. En je beseft ook dat jij
niet de gedachten bent die deze dingen denken. Je bent
ergens aanwezig als getuige van de gedachte dat je geen
lichaam bent, en dat er geen lichaam is. En toch voel je
jouw Essentie overal in aanwezig. ln het meubilair, in het
bed, in de ramen, het hele Universum. En als je vrouw

Het i s een paradox.

je lichaam verschijnt als het water in de luchtspiegeling,
als de slang in het touw.
Maar als je ontwaakt hen je niet langer het lichaam.
En is er niemand.
Maar het lichaam lijkt voor anderen wel echt te zijn.

of man binnenkomt, of je kinderen, zien ze je als een

lichaam. Maar je weet honderd procent zeker dat je geen
lichaam bent. Je bent nooit een lichaam geweest. Er is
geen lichaam. Dat is ontwaken. De paradox is dat je ze
ker weet dat er geen lichaam is, maar dat het lichaam
toch verschijnt. En als je eenmaal gewend bent geraakt
aan jezelf, zie je een lichaam dat jij verondersteld wordt te

Daarom gebeurt er, als een fnani steift oflijkt te lijden,

in feite niets met de }nani.

zijn, maar het is er toch niet. Je weet dat er geen lichaam

Maar met de ajnani gebeurt er van alles.

Hij ziet lijden.
Hij vereenzelvigt zich met verdriet, afde dood,
en met alle andere dingen.

lijkt er iets een lichaam te zijn. Dat is een grote paradox,

is en dat er geen gedachten zijn. En toch denkt er iets en

die we maya noemen, de grote illusie.
Op dit moment geloof je dat je een lichaam bent.

Daar ben je zeker van. Maar ik kan je eerlijk zeggen dat

het niet waar is. Je bent nooit een lichaam geweest. En je

Daarom zeg ik jullie: laatje door die dingen

niet van de wijs brengen.
Onderzoek 'aan zvie doen ze zich voor?' en wees vrij.

zult het ook nooit zijn. Toch vereenzelvig je je met wat jij
een lichaam noemt, je maakt van alles mee in het leven, je
bent blij, je bent bedroefd, je huilt, je lacht, je bent ziek,

je bent gezond, je bent arm, je bent rijk. En je ondergaat

alle wisselende omstandigheden van het leven, je maakt

Je bent niet wat je lijkt te zijn

carrire, je manoeuvreert jezelf in allerlei posities, komt

voor je rechten op, vecht om te overleven, en gaat door

at zou je doen als je 's morgens wakker werd en

al die dingen heen die niet bestaan. Zo ben je nu. Dit is

merkte dat je geen lichaam hebt? Er is geen li-

de waarheid over jou op dit moment. Je bestaat niet. En

W
74

75

toch l ijk je te bestaan. Je lijkt twee armen en twee benen

ongeveer tien minuten, ik weet niet

te hebben en rond te lopen, en je doet ding e n en je voelt

ande re manier is het

ding en, en je maakt van alles mee. Maar is dat wel zo?

te doen, dan doe ik het. En toch mijn gevo elens veran

zo

waarom.

Op een of

dat als mensen me vra g en om iets

,

Ik kan je verzek eren dat het niet zo is. Het is nooit zo

deren nooit. Wat zijn dat voor g evoel ens? Alles is goed.

geweest en het zal no oit zo zijn. Als je je dit over jezelf

Die woorden komen nooit in me op. Maar-er is iets dat

realiseert, kan je geen pijn meer worden g edaan. Niets kan

weet: alles is goed. Er is een of ande r e mysterieuze kracht

je o oit nog pijn d oen. Je gevoelens kunnen nooit meer ge

die onoph oudelijk word t g evoeld. Die kracht is nat uu r

kwetst worden, want je hebt geen gevoelens. Je bestaat al

lijk het Zelf, Bewllstzijn. Het ligt voor bij Bewustzijn,

leen maar als Puur Bewsrzijn, Puur Gewaarzijn. Probeer

vo o rbij het Zelf. Wat 'ik' g enoemd wordt is gewoon een

me te volgen. Dat is onze ware natuur, nu op di t moment,

beeld dat over die kracht heen ligt. Daardoor kan ik het

Pullr Gewaani jn , nu op dit moment Er is nooit een li

lichaam en de kracht teg elijker tij d zijn. Het lichaam kan

chaam geweest waar je mee om moest zien te g a an. Maar

dus huilen, kan lachen. Het kan allerlei dingen

bij velen van jullie is die i ndruk zo sterk aanwezig dat de

ken, maar er is niemand die het ondergaac. De ervaring

meema

gedachte d at je een lich aam bent je geen moment verlaat.

is als een touw dat verbrand is. Het heeft geen waa rde. Je

De gedachte: ik ben het lichaam, ik ben de geest, ik ben

kunt niets doen met een touw dat verbrand is. Als je her

degene die het meemaakt, is altijd bij je. Alles wat je in

probeert aan te raken, valt het uit elkaar. De gevoelens

spi ritueel opzicht k unt leren houdt op als je dit begrijpt.

en de emoties en al het ove rige dat via dit lichaam tot

Zelfs de priesters en de rabbi s en de dominees en de yog i s

uitdrukki ng wordt gebracht is als een touw dat verbrand

'

en al die

andere mensen. Wat

'

ze je proberen bij te b rengen

is. Het heeft geen waarde

en wat ze j e proberen te vertellen i s die uiteindelijke waar

Er zijn ge en woorden om dit mee uit te leggen, maar

heid, dat je geen lichaam bent, maar je beseft dat zelf nog

ik verzeker jull ie dat alles zich ontvouwt zoals het zou

ni et. Maar alle spiritualiteit is daar op ge richt.

moeten. Wat er ook in je leven aan het gebeure n is, of aan

het gebeuren lijkt te zijn, komt je uit eind el ijk allemaal

Alles is goed

ten goede, geloof me. Er is niets in dit universum dat

je ooit pijn zou kunnen doen, hoe de dingen ook lijken

Mgdopen dinsdag was ik op de begrafenis

mijn

te zijn en hoe ze er ook uitzien. Op de eerste plaats ben

schoonmoeder. Iema nd vroeg me: waarom huilt u niet?

je niet je lichaam. Er is niets wat pijn gedaan kan wor

van

Van de weeromstuit begon ik te huilen, en ik hllilde har

den. Je bent niet je ge est. Er z ijn dus geen g edachten die

der dan wie d an ook. Ik had een handdoek nodig. Zoveel

je kunnen aantrekken of verniet igen of afstoten. Je staat

moest ik huilen. En iederee n werd er blij van. Ik huilde

daarbuiten. Je staat daarboven.

76

77

Zolang je gelooft dat je de lichaam/geest-fenomenen

ben om je te raken. Met andere woorden, in de staat van

bent, zul je problemen kennen. Zo zit het. Het maakt me

verlichting bestaan oorzaak en gevolg niet voor je. Maar

niet uit wat voor soort problemen je denkt te hebben, het

maakt niet uit hoe ernstig

ze

zijn. Zolang je denkt dat je

de lichaam/geest-fenomenen bent, zul je problemen heb

ben. Je kunt h.et gevoel hebben dat je terecht problemen
hebt. Je kunt het gevoel hebben dat h.et niet jouw schuld
is. Je kunt het gevoel hebben dat het karma is. Je kunt het

degenen die in de wereld leven gaan door hun karma, en

ze aanschouwen zichzelf overal waar ze heenkijken. Want
de wereld, weet je nog, is niets meer dan een projectie
van je denken.
Wat voor projectie is dat nu eigenlijk? Dat hangt van
je staat af, waar je ergens zit. We kijken allemaal naar de

gevoel hebben dat het van alles is, maar zolang je gelooft

wereld en zien allemaal wat anders. Alles wat we zien is

of het gevoel hebt dat je lichaam en geest bent, zul je pro

onszelf. Er zijn geen problemen. Ze bestaan niet. Ze zul

blemen hebben, want dat is de wereld waarin we leven,

len ook nooit bestaan. Het enige probleem dat bestaat is

de wereld die niet bestaat. Hij lijkt echt voor de meesten

wat? Wie kan het zeggen?

van ons. En als we geloven dat we lichaam en geest zijn,

dan geloven we ook dat de wereld echt is en geloven we
dat we tot God moeten bidden om te vragen om oplos
singen. Dat doen we allemaal, en nog lijden we.
Het

lijden houdt

alleen maar op, niet als God je ge

Koeweit.

Je bent warm. Wat zeg ik altijd: 'Waarom bestaat een

probleem?' Dat heeft met je neus te maken. Jazeker. Je
laat toe dat je gedachten langs je neus gaan. Dat is de

beden beantwoordt, maar als je ontwaakt voor de waar

enige reden dat je een probleem hebt. Als je jezelf heel

heid van je eigen Zijn. Dan word je opnieuw geboren,

snel tot de orde roept voor er n langs je neus gaat, waar

als het ware, in een nieuwe werkelijkheid en is alles goed.

blijft dan je probleem? Het probleem zit in je denken,

Maar jullie zeggen tegen me: 'Maar Robert, soms lijk jij

alleen in je denken. Als je geest wat rustiger wordt, als

ook problemen te hebben. Je karma heeft zich ontvouwd

het denkproces wat langzamer verloopt, waar is dan het

en blijft dat doen, of je fysieke lichaam voelt zich niet

probleem? Het bestaat niet. Maar als je je gedachten toe

zo goed, of er is iets aan de hand.' Mijn vraag aan jullie

staat langs je neus te gaan, dan zijn er allerlei problemen

is deze: wie ziet dat? Er moet iemand zijn die het ziet,

waar je mee op de proppen komt. Je gelooft dat dit niet

en er moet iets zijn wat gezien wordt. Je ziet jezelf. Als

deugt, en dat niet goed is, en dat dit me pijn doet, en je

je ontwaken op gang komt, verandert de wereld niet. Je

gaat twijfelen, wordt achterdochtig en bezorgd en angstig

ziet haar alleen anders, dat is alles. Je krijgt een gevoel

enwvoorts. Omdat je denkt. Je zegt misschien: hoe kun

van onsterfelijkheid. Een gevoel van goddelijke zaligheid,

je bestaan zonder te denken? Nou, prima, dank je wel.

als het ware, waarbij dingen niet langer de macht heb-

De bomen hoeven niet te denken. Het gras hoeft niet te

78

79

denken. De wereld hoeft niet a an zichzelf te denken. Er

over kunnen hebben, of waar ik het over kan hebben,

wordt voor alles gezo rgd

want ik heb toch niets anders te doen. Hoe lang moet

Er is een kracht die weet hoe hij voor alles moet zor

'ik' naar satsang komen? Hoe lang moet het 'ik' naar

gen, en die zal zich ook bekommeren om je zogenaamde

satsang komen? Moet het 'ik' wel naar satsang komen?

lichaam, als je stopr met denken. Maar zolang je denkt:

War is dat ong rijp bare 'ik'? Wat betekent het? Hoe lang

ik ben het lichaam, moet je je om je lichaam bekom

moet het naar satsang blijven komen? De reden dat je

meren, en het i n de gaten houden, en het aspirine geven

het ik noemt is dat je het ik verkeerd hebt uitgelegd.

en middeltjes tegen verkoudheid en het juiste voedsel,

Je identificeert her ik met het lichaam. Daarom zeg je:

en moet je allerlei rare toeren m et je lichaam uithalen.

'Hoe lang moet ik naar satsang komen?' Wat is satsang

Maar je lichaam en je geest zijn niet je vri e nd en. Ze

dan? Sat betekent Zijn, bij het Zelf zijn. Daarom zijn ik

hebben zo hun eigen wette n. Heeft je lichaam je van

en sarsang he tzelfde. Wat dat betekent is dat satsang je

daag, vanmorgen, gevraagd wanneer het tijd is om op

dagelijkse ervaring is. Het is geen plek waar je naartoe

te staan? Het stond gewoon op. Heeft her jou om toe

gaat. Het is hoe je je leven leidt. Ik creert afgescheiden

stemming gevraagd? Het doet wat her wil. Je hebt niets

heid, maar er is geen afgescheidenheid. Er is n Geheel,

van doen met her lichaam en de geest. Als je je somber

en Dat ben jij. Maar zolang je ik van je Zelf afscheidt,

voelt, vraagt je geest je dan of hij somber mag zijn? Hij

blijf je altijd vragen stellen. Ik voel me ziek. Ik voel me

doet wat hij wil. Als je bang wordt, vraagt je geest daar

blij. Ik voel me niet blij. Ik zit niet goed in mijn vel. Wie

dan roestemmin g voor? Hij doet wat hij wil. Als je li

is dat ik? Waar komt het vandaan? Hoe is het ontstaan?

chaam een kou vat, vraagt het je dan of het een kou mag

Wat is zijn bron? Zie daar achter te komen. Duik diep

vatt en? Het doet wat her wil. Maar wat heb jij met die

naar binnen en kom erachter waar het ik vandaan komt.

dingen van doen?

Een goede manier om dat te doen, is om tegen jezelf te

zeggen, voor je gaat slapen: 'Ik ga mijn 'ik' vinden als ik

Identificeer je met de Bron; Ik Ben

morgen opsta.'

Vlak voor je wakker wordt, voor je begint te denken,

Een vrouw belde me vanmorgen uit Santa Cruz. En ze

presenteert het ik zichzelf als Ik Ben, als Puur Bewust

vroeg me: 'Hoe lang moet ik naar satsang komen vr

zijn. Pak het dan. Dat is de beste manier om het te pak

ik zelfrealisatie bereik?' Ik zei tegen haar: 'Voor ik ant

ken te krijgen. Zodra je 's morg ens wakker wordt, op dat

woord geefwil ik u eerst vragen: 'War bedoelt

met 'ik'?

ene ogenblik net voordat je wakker wordt en begint te

Ze hing op. Ik vraag me

denken. Vr de gedachten aan de wereld komen, dat

af waarom ze dat deed. Maar het is wel iets waar we het

is het moment om het Ik Ben te pakken, de Absolute

En wat bedoelt

80

met sarsang?

"

81

Werkeli jkhei d. Want op dat moment is dat precies wat

Neem je macht terug. Leg jez elf bloot, de ware jij, en

je bent, Puur G ewaarzijn, en dan komen de gedach ten,

vergeet al die onzin over een geest en een lichaam en

die vallen er overheen. Onthoud dus: als je tegen jezelf

gedachte n en de wereld en God en alle andere d i ngen

zegt als je gaat slapen: Morgen vroeg als ik mijn ogen

die werkelijk lj
i ken. Vergelijk jezelf met niemand. Wees

opendoe ga ik me identificeren met mijn bron, Ik Ben ,

trouw aan je Zelf. Maak je niet druk om hoeveel vooruit

zal dat gebeuren. Al is het maar n seconde het zal je

gang iemand anders boekt. Vergeet heiligen en wijzen en

leven veranderen.

andere mensen. Jij bent de enige die ooit bestaan heeft en

'

'

Als je dit elke morgen blijft doen, elke morgen, elke

morgen weer, zal de ti jd tussen je ontwaken en de gedach

er is niemand behalve jij. Jij bent alle heiligen en wijzen

en zieners. Je bent alles. Alles is het Zelf, en Dat ben jij.

ten die binnenkomen steeds lan ger worden. Die ruimte

Waarom open je je ogen hier niet voor? Waarom wil je

zal uitdijen en uitdijen en uitdijen tot je in staat bent in

zo lang spelletjes met jezelf spelen? Door in rencarnatie

het Gewaarzijn te blijven. Tegen die tijd zal er natuurlijk

te geloven kom je telkens weer terug in de hoop dat je

geen sprake meer zijn van een jij. Dan is er alleen nog

de volgende keer een beter leven zult hebben. Er is geen

maar G ewaarzij n. Probeer het. Je moet het onderzoeken.

beter leven.

Je moet heel intelligen t diep in jezelf duiken en de Bron

van

je ik proberen te vinden.

Zolang je in den vieze geboren wordt, zul je moeten

lijden. Dat is de weg van het vlees. Probeer je leven niet te

Accepteer je gevoel ni et. Accepteer je gedachten niet.

verbeteren. Je maakt een grote vergissing. Want he t staat

Kijk hoe je je ellendig voelt, en doe er dan niets aan; je

b uiten kijf: als je posi tief denken gebru ikt, als je je geest

kunt er de getuige van worden. Dat helpt ook. Maar het

gebrui kt, kan het lijken alsof je je leven verbetert. Maar

is beter om te vragen: 'Waarom voel ik me ellendig?' En

vergeet niet dat deze wereld waarin je leeft een wereld van

besef dan dat je zei: waaro m voel 'ik' me ellendig. Ik. Ik

dualiteit is. Voor elke op is er een neer. Voor elke vooruit

identificeer me met mij n lichaam als ik. Weer een vergis

is er een achteruit. Voor elk goed is er een slecht. Daar

sing. Het ik op zichzelf is pure harmonie, vreugde, geluk.

om, welke verbetering zich ook in je leven voordoet, di e

Maar als je het ik identificeert met je lichaam/ geest, wordt

zal een tijdje aanhouden, dan minder worden, en dan ga

het het p er soonlij ke ik dat niet eens bestaat. Maar ji j laat

je je weer ellendig voelen. Vervolgens zul je weer blij zijn

het bestaan. Je identificeert je ermee. Waarom zou je je

als je krijgt wat je wilt hebben, en dan gaat dat ook weer

willen identificeren met je per soo nlijke ik? Je persoonlij

voorbij, en voel je je opnieuw ellendig. Je begint voor je

k e ik heeft nooit bestaan. Waarom ben je er bevriend mee

rechten op te komen en te vechten om te overleven. Als

geraakt ? Waarom blijf je het macht toekennen? Waarom

je dan krijgt wat je wilt hebben, zul je weer blij zijn. Je

laat je het steeds maar groter worden?

bent net een jojo. Je gaat op en neer, op en neer. En hoe

82

83

vaak ik hier ook over praat met jullie, je zult het b l ijve n

want het valt onder een andere wetgeving. Het weet wat

doen. Waarom praat ik dan eigenlijk? Ik weet het niet. Ik

het moet doen. Het zal alles doen waarvoor het op deze

heb geen keus.

wereld is gekomen, maar dat hee& absoluut niets met jou

Weet je, ik heb nooit gevraagd

om dit te doen. Vreemd

te maken. Ope n je ogen voor dat feit.

Denk niet meer zoveel over jezelf na. Over een nieuwe

hoe dingen kunnen lopen.

baan vinden, je baan kwijtraken, over werken of nier wer

Nu is het te laat.

ken Niemand is ooit gelukkig. De mensen die werken

Alles wat

ik weet is dar alles goed is en dat alles zich

ontvouwt zoals het hoort. Alles wat ik weet i s dat gel uk

zijn ongelukkig omdat ze moeten werken. De mensen

je ware natuur is. Dat je niet bent wat je lijkt te zijn, en

nen vinden. En als ze dan een baan vinden horen ze weer

dat ding e n niet

bij de mensen die hun baan niet uit kunnen staan.

die niet werken zijn ongelukkig omdat ze geen baan kun

zij n wat ze lijken te zijn. Niets kan je

ooit g ebeure n. Waarom maak je je zoveel zo r ge n ? Waar
ben je bang voor? Je leven? Je hebt geen leven. Wat je je

Jij bent

leven

gij zult vinden.

noemt

is niets. Het bestaat niet. Het is geen ding.

Je maakt je zorgen dat je haar

Waar

is er vrede? Vrede is je ware natuur. Die zit binnenin je.

het. Zoek ernaar en je zult het vinden. Zoekt en

uitvalt. Zorgen omdat je

Als de geest vernietigd is,
dient Bewustzijn zich vanzelf aan

een nieuw paar sc ho e nen nodig hebt. Dat je dik wordt.

Wat een verspilling van energie. Je trekt aan een dood

paard. We gaan allemaal eindigen op het kerkhof, dus

Zelfs in religie proberen ze zich tijdens de meditatie te

wat maakt h.et uit wat j e do et.

Verleden wee k sprak ik een bodybuilder. Hij vertelde

concentreren

op de God van hun religie, proberen ze zich

me over zijn spieren. Wat hij doet voor deze spier, en wat

ergens

hij doet voor die spier, en hoe goed h.ij eet. Dus ik zei tegen

kan je concentratie bevorderen, kan je een beetje scher

hem: ds mooi, je zult de gezo ndste

per maken, maar je ontwaakt er niet door. Je ontwaakt

man op het kerkhof

op neer. Waarom

op te concentreren. Daar ontwaak je niet van. Het

zijn. En daar komt het wel zo ongeveer

alleen als je geest vernietigd wordt. Daar mag niets meer

zou je je energie niet gebruiken op een constructieve ma

van over z ijn .

nier? Dar betekent overigens niet dar je je lichaam moet

zich vanzelf aan.

Als de geest vernietigd is, dient Bewustzijn

altijd voor zichzelf zorgen. Sterker

Als ik h.et heb over je geest kwijtraken, doel ik op het

nog, hoe meer je je sadh.ana beoefent, of je ware identi

leegmaken van de geest. Hem uitroeien in feite. Hem

teit realiseert, des te meer

vernietigen. Volkomen, volslagen van de kaart vegen.

negeren

Je lichaam zal

zal je lichaam beter in staat zijn

voo r zichzelf te zorgen dan jij dat ooit hebt kunnen doen,
84

Niet hem in iets anders veranderen.

85

Want in werkelijkheid ben je Dat al. Je bent Dat altijd al

ten geleden, of aan gisteren, of aan verleden week, of aan

geweest. Maar zolang je je druk blijft maken over dingen

een maand geleden, of een jaar geleden, of vijf jaar gele

die gebeurd zijn, kijk je terug op je leven en zie je de

den. Je gaat niet meer na wat iemand je tien jaar geleden

dingen die je van streek maken. Je ziet de dingen die je

heeft aangedaan, of hoe jou onrecht is aangedaan. Dat

boos maken, de dingen waar je je zorgen om maakt. De

zijn de dingen die je in de weg zitten.

dingen die je irriteren en je opwinden. Wat een verspil

ling van energie. Wat een tijdverspilling.

Houd je niet bezig met waar je volgende week naar toe

gaat. Of wat je moet doen om volgende maand verlicht

Niets in deze wereld is zo belangrijk. Zolang je gelooft

te worden. Of de leraar die je volgend jaar op moet gaan

dat het belangrijk is, zul je nooit ontwaken. Dar kan niet.

zoeken. Of het boek dat je volgende week moet lezen. Je

Want je zit verstrikt in maya. Je speelt het spel mee. Je

denkt niet aan die dingen. Al die dingen maken deel uit

bent nog in leela verwikkeld. Je voelt dingen. Je reageert

van maya. Ze maken deel uit van de grote illusie. Ze trek

op dingen. Je discussieert over dingen. Je debatteert over

ken je de materile wereld in.

dingen. Je bent nog niet zeker van je zaak.

Zolang je je op die manier gedraagt, kunt je niet ont
waken. Denk maar eens aan de dingen waar je vandaag

Hoe kan ik alle praktische dingen doen die ik moet doen in

het besef van 1k ben niet mijn lichaam'?

aan gedacht hebt. Alleen vandaag maar. Sinds je wakker

Als je werkelijk wist dat je niet het lichaam was, zou

werd. De dingen die er door je hoofd gingen. De dingen

die vraag nooit in je opkomen. Het lichaam zal altijd

die je hebt ondernomen. De emoties die je doorgemaakt

voor zichzelf zorgen. Wie zorgt ervoor dat er sinaasappels

hebt. De zorgen die je gehad hebt. De gevoelens van ver

aan de sinaasappelboom groeien? W ie zorgt ervoor dat

driet of vreugde, of welk gevoel dan ook. Dat is allemaal

het gras groeit? Diezelfde kracht zal ook voor je lichaam

verspilling van je kostbare energie.

zorgen. Daar hoef je je niet druk om te maken. Alles zal

Dat is wat je in de weg zit. Dat is wat je tot een mens

ok zijn. Je lichaam zal niet onder een vrachtwagen lo

maakt. Dat is wat jou van de wereld maakt. Het is aan

pen, tenzij je loopt te slapen. Je zult wakker zijn! Wakker

jou om te begrijpen wat ik zeg en aan een programma

zijn is niet bedwelmd zijn.

van niet-handelen te beginnen in je geest, door niet te

reageren.

Omdat je gelooft dat je een lichaam bent, geloof je

ook dat je degene bent die handelt en overal de leiding

Als er iets plaatsvindt in je geest of in je wereld, word

over heeft, die maaltijden bereidt, wandelt, winkelt. Maar

je degene die dat observeert. Je wordt de getuige. Je rea

jij hebt daar niets mee van doen. Ontwaakt zijn is je er

geert niet. J e probeert je geest gericht te houden op het

bewust van zijn dat dit alles spontaan gebeurt en niets

op het moment van nu. Je denkt niet aan tien minu-

met jou te maken heeft. Gras groeit spontaan, maar we

nu,

86

87

kunnen ons inbeelden dat we het met onze wilskracht

te geloven dat je niet het lichaam bent. Want je ziet het,

aan het groeien krijgen. Herzelfde geldt voor de activitei

je kijkt ernaar, het voelt en handelt. Daarom moet je

ten van onze lichamen. In feite functioneren ze beter als

Zelfonderzoek do en

je niet aan ze denkt. Daarom: wees jezelf en kijk naar wat

er zi ch afspeelt.

W:t is het verschil tussen een lege geest hebben en verlichting?

Een lege geest bereik je door te oefenen. Je valt dan

\%arom moeten we zoveel beproevingen en rampen door

in de Stilte waar geen gedachten meer aanwezig zijn die

staan in de wereld? %ar gaat dat stuk over? Als we Bewust

je in de weg zitten. Daar kom je door middel van Zelf

zijn zijn, waarom moeten we ons dan druk maken om de

onderzoek. Dat is de snelste manier. Maar dat is geen

materile wereld?

Zelfrealisatie. Zelfrealisatie is als de geest het spirituele

Dat hoef je niet. Vraag jezelf wie zich daar druk om

Hart binnengetrokken wordt. Bevrijding, moksha, Zelf

dien t te maken. Er is niemand om zich druk te maken.

realisatie is als de geest die in de Stilte achterblijft volledig

Het i s

e en droom. Je droomt de droom van ster

het spirituele Hart binnengetrokken wordt. Dan lost de

felijkheid. Kni jp jezelf Word wakker. Wees vrij. Er is

hele geest, het ik, volledig op en ben je vrij. Een lege geest

niemand die dit allemaal moet doen. We zitten vast in

hebben is dus een zeer vergevorderde staat van zij n. Het is

een hypnose, begrijp je. We zijn gehypnotiseerd en g e lo

een toestand van zaligheid, maar er is nog steeds iemand

ven dat we door ervaringen heen m oet en en dan is het

over die die zaligheid ervaart. Als de zaligheid het Hart

natuurlijk om te vra gen waarom we dat moeten. Maar

wordt binnengetrokken, is er niemand meer over om wat

net

de waarheid is dat niemand door welke ervaring dan ook

dan ook nog te ervaren. Dan zeg je niet langer: 'Ik ervaar

heen gaat Dat lijkt alleen maar zo. Net als het water i n

een lege geest'. Dan valt er niets meer te zeggen. Kun je

de luchtspiegeling, o f h e t blauw in de lucht, o f de slang

dat begrijpen?

in het touw. Het lijkt zo te zijn, het lijkt echt. Maar als je
eenmaal de waarh eid kent, ben je vrij. Het is niet zo dat

Lijkt me helder.

er iemand ergens doorheen gaar. Alleen als je vasthoudt

Zo helder als modder. Nogmaals, het belangrijkste om

aan het 'Ik ben het lichaam'-idee, lijk je door ervaringen

te onthouden is dat je jezelf vragen moet blijven stellen.

heen te gaan. Maar zodra je het lichaamsiclee opgeeft

Doe geen beweringen. Stel jezelf vragen. De geest heeft

door je te realiseren dat ik het lichaam is, niet jij maar

daar een hekel aan.

ik, dan word je vrij Je was nooit het lichaam. Er is geen

.

lichaam. Maar ik ge ef toe dat bij sommige mensen de

&"enif

hypnose zo sterk is dat het heel moeilijk voor hen is om

probeert zich niet meer te identific"en met zichzelf, en pro-

88

89

beert zich te identificeren met het mysterie. Is dat voldoende

zo volledig los dat er geen ruimte meer blijft voor een

om de verschuiving teweeg te brengen?

vraag. Je zegt: 'Neem dit, God. Neem die hele last maar

Dar is vo ldoende om de verschuiving teweeg te bren

van

me over. Ik heb er niets meer mee. Maar dat is net

'

gen. Als de geest over zichzelfbegint na te de nken wordt

zo goed mo eil ij k, want het berekent dat je alles aan God

hij zwak. Dus hoe vaker je de vraag st elt, hoe zwakker

moet geven en je

de geest word t Als je dingen beweert, regen jeze lf bli jft

Hou je n iet bezig met de dingen van deze wereld; besef

zeggen rkben God, of ik ben Bewustzijn, of ik ben Ab

dat God voor alles zorgt. Dat is de ware overgave.

n r gens

meer zorgen over moet maken.

solute Werkelijkheid', daar houdt de geest van, want d ie

wil God worden. Hij wil God zijn, en dus denkt het ego
d at het God is. En loop jij overal ruzie over te maken.
Maar als je de andere kant opgaat, als je vraagt: 'Wieben

ik, waar komt de geest vandaan?', wordt de ge es t zwak,

daar houdt hij niet van. Zoals je aa nge eft: hij begint h e t
mysterie te zien en wordt zwakker en zwakker. Hij ver
slindt zichzelf als het ware. Maar de

ul ti

eme waarheid is

natuurlijk d at er geen g e est is, dus concem r eer je niet op

de activiteiten van de gee st Maar vraag: 'Aan wie doet de
geest zich voor?'
.

Maar Robert, je zei dat we vragen moesten stellen, maar

daarvr zei je dat we it ben ik niet' moesten zeggen. Dat

is niet een vraag steLlen.
Het is net zoiets als een vraag stellen. Dit b en ik niet!?
Wieben ik?
Robert, kan het allemaal niet tot stand komen als je je ge
woon overgeeft?
0 ja, zonder

m e er.

Als dit ingewikkeld overkomt,

hoef je ni ets anders re doen dan h et allemaal opgeven.

Zeg: Neem het, God. Het is allemaal van U.' En l a at het
90

91

Maya

Alles wat je voelt, hoort, aanraakt, ruikt en proeft is maya.

Alles is maya, de grote illusie.
De meesten van ons begrijpen niet echt
wat maya werkelijk is.
Mijn poging om maya uit te leggen is maya.
Alles wat je ogen aanschouwen,
wat je denkt dat zo belangrijk is, is maya.
Alles wat je hoort,
alles wat je leest,
alles wat je probeert om jezelfte verbeteren,
het is allemaal maya.
Het water in de luchtspiegeling, dat is maya;
Iets wat echt lijkt te zijn,
maar bij nadere bestudering merk je dat het niet echt is.
De hele wereld is zo.
93

Een voorbeeld; ik heb jullie dat verhaal al eerder verteld.

Het hele universum is zo.

Op een dag liepen Boeddha en zijn belangrijkste leer

Laat je niet langer het hoofd op hol brengen.

ling, Narada, te wandelen op een landweggetje. Boeddha

Neem niets serieus.

besprak het onderwerp maya. Hij legde uit dat de boom,

Keer je naar binnen, reageer niet.

de rivier, de bergen, de schoonheid, alle insecten en de

muggen, dieren, allemaal maya zijn.

De onrust, de chaos die in de wereld aanwezig lijkt te zijn

En Narada zei: 'Maar Meester, hoe kan dat het geval

is niet de waarheid Het is niet de Werkelijkheid.

zijn? Het klinkt als iets welhaast onmogelijks. Ik kan de

Het is iets wat komt en gaat.

boom vastpakken. Ik kan uw arm vastpakken. Ik wordt

Ook dit gaat weer voorbij.

gestoken door een mug. Ik kan het voelen, er zit een bult

Maar je centrum is God,

op mijn arm. Hoe kan dat alles een illusie zijn? Ik begrijp

Bewustzijn, Absolute Werkelijkheid, Brahman.

het niet.'

Dat zijn allemaal synoniemen.

Dat is

En Boeddha zei: 'Ik heb dorst. Ga eens een glas water

de Vrede die er is.

voor me halen.' Er was een dorp vlakbij, dus ging Narada

daar naartoe en klopte hij op de deur van het eerste huis

Maya

dat hij zag. Een oude vrouw deed de deur open. Ze zei:

de grote illusie

'

at we maya noemen is heel krachtig, en zo doet

het zich ook voor. Het grijpt je bij de kladden en

doet je geloven dat er dingen gebeuren in deze wereld,

en doetje geloven dat er dingen bewegen, veranderen.

Dat is het plaatje dat het jou laat zien. Er zijn maar heel
weinig mensen die een dag kunnen doorbrengen zon
der door maya benvloed te worden. Denk maar aan je
zelf. Hoe ben

je alleen vandaag al

door maya benvloed?

Door iets met betrekking tot je lichaam te geloven, of

met betrekking tot iemand anders. Of met betrekking
tot een situatie in je leven, of in de wereld. Of met be

trekking tot het universum, en dat ook te voelen. Dat

is maya.

94

Wat wilt u?' Narada zei:

'Mijn Meester wil graag een glas

water.' Ze bekeek hem van top tot teen en zag dat het
een knappe man was, goed gebouwd, gezond, en ze zei:
'Kom binnen.'
Hij ging haar huis binnen en daar zat een mooie dame
op een stoel. De vrouw zei: 'Dit is mijn dochter. Is ze
niet mooi?' Narada was diep onder de indruk van haar
schoonheid. Hij zei: 'Ze is het mooiste meisje dat ik ooit
heb gezien.' De oude vrouw zei: 'Zou je met haar willen
trouwen?' En Narada zei: 'Waarom niet?'
Dus trouwde hij met het meisje. Ze hielden een grote
bruiloft, en alle mensen in het dorp kwamen. De

ol

gende dag vond hij een baan. Hij werd pottenbakker van
beroep, en hij maakte prachtige potten van klei. Daar

95

verdiende hij de kost mee. Na een jaar kregen ze een kind,

gewerkt heb is zomaar verdwenen! Alles waar ik naartoe

en had hij genoeg geld verdiend voo r een mooi huis. Hij

gewerkt heb is zomaar verdwenen! Ik ga er een eind aan

had een hypotheek, moest bela stin g betalen. Daarom

maken, zelfmoord pl egen. En hij liet het touw los.

'

moest hij harder werken en mensen inhuren om hem te

Het ogenblik daarna merkte hij dat hij naast Boeddha

helpen. Hij had mensen in dienst. Hij moest hen salaris

zat, met een gla s water. Hij keek naar Boeddha en Boed

sen betalen, belasting afdragen, arbeidsverzekering beta

dha zei: 'Het werd tijd dat je eens met mijn water tevoor

Len en wat al niet meer. Toen, nadat er twee jaar vo or bij

schijn kwam!'

waren gegaan, kwam er nog een kind bij. Hij raakte vol

begrijp ik wa t maya is!'

(gelach) Narada keek hem

aan en zei: 'Nu

ledig verstrikt in het familieleven. Sommige dagen waren

Zo is het met ons ook. We raken verstrikt in de we

goed. S ommige dagen waren slecht. Er gingen nog meer

reld. We denken dat dingen echt zijn. Over alles maken

jaren voorbij, drie jaar, vier jaar, vijf jaar.

we ons druk. We worden boos. We raken van streek.

Op een dag was er een grote wervelstorm, een hele

Maar de waarhe id is dat je niet maya bent. Je bent Ab

kra chtige orkaan die over het dorp raasde. Alles liep onder

solute Werkelijkheid. Je bent Volkomen Gewaarzijn. Je

water. Narada zei: 'Wat gaan we doen?' Al zijn meubilair

bent het Zelf. Weet wie je bent en ontwaak. Word wak

ging naar de Hlisjnen. Alles wat hij dacht te bezitten werd

ker en wees vr ij!

nat, werd volkomen geruneerd. Hij nam zijn gezin mee

Het is

zo

eenvoudig. Woo rden maken het zo ingewik

het dak op. Op het dak hing een waslijn. I e de reen hield

keld. Het is gewoon zo dat je nooit geboren bent, dat je

zich vast aan de waslijn. De wervelstorm werd sterker en

nooit kunt sterven. Er is geen kracht die je onderhoudt,

sterker. Zijn schoonmoeder werd door het water meege

in stand houdt. Je bestaat niet

sleun:l. Narada zei: 'We hadden haar eigenlijk toch niet

Dat geldt ook voor het hele universum. Het is niet

zoals

j e lijkt te bestaan.
meer

meer nodig, ze wa s al oud. ' Maar de wervelstorm ging nog

dan een weerspiegeling. Het is een optische illusie. Net

steeds tekeer, en zijn vrouw en twee kinderen hielden zich

als de luchtspiegeling in het water, of het water in de

zelf stevig vast. En van de kinderen werd meegesleur d, en

luchtspiegeling. Ze zijn hetze lfde. Het water is de lucht

Narada raakte volledig over zijn toeren. Maar samen met

spiegeling en de luchtspiegeling is het water. Het lijkt dus

zijn vrouw hieLd hij zich vast. Toen werd het andere kind

aLsof er sprake is van water. Maar als je het probeen te

meegesleurd. Hij raakte nog meer over zijn toeren, maar

pakken, pak j e zand vast. Alle s wat je vastpak t in deze

hij zei tegen zi chze lf : 'Ik heb tenmi nste mijn vrou w nog.

wereld is net als dat zand. Het lijkt zo echt. En dan ma

We kunnen nog meer kinderen krijgen.' Toen werd zijn

ken je emoties zich er meester van en geven het nog meer

vrouw m eegesleurd en hij zei: 'Wat is er met mijn gezin

kracht, zodat ma ya steeds sterker wordt. Tot je er zodanig

gebeurd? Ze zijn allemaal verdwenen! AlLes waar ik voor

96

aan toe be nt dat het je een heLe reeks incarnaties kost

97

om van al je angsten, alle frustraties, gedachten aan het

waarmee je dit kunt bevatten. En toch heb je het allemaal

verleden, samskara's af re komen. Je hebt die dingen wer

bin n enin je. Alles wat je nodig hebt zit binnenin je. Jij

kelijkheidswaarde gegeven, maar ze bestaan niet. Geen

bent het Ene.

van al die dingen is echt, maar jij hebt ze echt gemaakt.

Je hebt het jezelf aangedaan. Daarom, als je je lichaam

Blijf onbewogen

ten aanzien

van

de wereld

verlaat lijk je door een astraal veld te gaan, en neem je

rust. Je ontmoet de familieleden die je lang geleden bent

Een van de dingen waar je zelf aan moet werken is de

verloren en niet uit kon staan. En dan ga je verder en

hartstocht. Je moet alle hartstocht voor deze wereld op

ga je weer een lichaam binnen. En je gaat maar door en

geven, en de dingen die ze bevat. Je moet onbewogenheid

door. Maar het is een leugen. Je maakt het tot waarheid.

ontwikkelen. Voor sommigen van jullie klinkt dat af

Het is jouw waarheid, want je gelooft erin. En je weigert

schuwelijk, om geen hartstocht te voelen voor de dingen

het los te laten.

van deze wereld. Om nooit hevig verliefd te zijn. Waar ik

Naruurlijk heb je wel een keus. En dit is je keus. Wie

het over heb is onbewogenheid ten aanzien van de wereld

zal ik vandaag volgen, God of mammon? Wat gewoon

van maya, en zwelgen in harestecht voor het Zelf Bij wij

betekent: mammon volgen is de wereld volgen. De we

ze van voorbeeld, als je heel close bent met een jongen of

reld van de illusie die je steeds weer voor de gek houdt

een meisje of een man of vrouw of een kameel of een yak,

en je doet geloven dat je dit en dat zou moeten doen en

waar je ook

hier en daar naartoe zou moeten. Als je God volgt, volg

dat wezen te zijn, wat het dan ook is. Nee, je begint te

je jezelf. Je volgt de dharma, swarupa. Je hebt geen me

begrijpen dat je van het Zelf houdt. De kameel word je

delijden meer met jezelf. Je voelt je niet schuldig meer

Zelf. Je partner, je geliefde, wordt het Zelf. Je bent ver

over de zonden uit het verleden die je uit nalatigheid of

liefd op je Zelf. Niet het zelf dat Robert heet, of Mary of

actiefhebt begaan. Je hoofd wordt helder, vredig. Je geest

Jane of Joe, maar het Zelf als Bewustzijn. Je gaat volledig

wordt als een spiegel. En omdat de spiegel niet in staat is

op in hartstocht voor je Zelf. Je houdt van de bomen,

zichzelf te zien, ziet hij zijn weerspiegeling in de wereld

de lucht, de wereld, en je denkt niet langer dat het een

als vrede, liefde, harmonie, vreugde. Als je op die manier

mayawereld is, een illusiewereld, maar een verlengstuk

jezelf blijft werken, komt er een dag dat dit alles ver

van je Zelf, de Absolute Werkelijkheid, het Moeiteloze,

dwenen is, en jij verdwenen bent. Je wordt niets. Iemand

Keuzeloze, Pure Gewaarzijn. Het is je Zelf dat je bemint.

die nergens voor deugt. Je gaat voorbij de nietsheid, en

Als je denkt dat het een ander mens is, bederf je het. Als

dat valt n iet meer uit te drukken. Het is iets wat niet

je denkt dat het een persoon is of een plaats of een ding,

uit te leggen is. Want er zijn geen woorden of gedachten

bederf je het. Het is altijd het Zelf.

aan

98

maar op valt, heb je niet langer het gevoel bij

99

Als je dat begint te begrijpen, ga je de goede kant op.

Maar als je mensen ziet als een persoon, een plaats of een
ding maak je een verschrikkelijke vergissing. Dat brengt
verdriet. Dat maakt je ongelukkig, jaloers, angstig, ge
frustreerd. Maar als je weet dat je bij het Zelf bent, is er
vrijheid. Geen beperkingen. Geen wetten. Geen regels.
Geen voorschriften. Je bent altijd bij het Zelf. Je bent het
Zelf altijd geweest.

Zelf is de realiteit van de wereld

Er zijn dus tweernanieren waarop je deze wereld kunt zien.
De ene is maya, de grote illusie. Daar wil je niets mee te
maken hebben. Die veroorzaakt alleen maar problemen.
Die lijkt vijandigheid, droefenis te veroorzaken. En dan
is er de werkelijke wereld. De wereld van het Zelf De

wereld van Zaligheid. De wereld van volledige vreugde,

zuivere vrede en geluk. Dat is wat je werkelijk bent. Dat
is je ware natuur, je swarupa. Je bent het altijd geweest

en je zult het altijd blijven. Vergeet het verleden. Maak

je geen zorgen om de toekomst. Vertrouw volkomen op
jezelf, verheug je volkomen in jezelf. Alleen als je ziet dat
je Allesdoordringend Bewustzijn bent, kun je mogelijker
wijs begrijpen dat heel her universum een voortbrengsel
van de geest is. Alles wat je ziet komt uit jou.
Jij bent de Schepper. Jij bent de God. Jij bent de Ava
tar, het Atman. Alle goden waar je ooit van gehoord hebt,
de Boeddha, Krishna, Jehova, Allah, die zijn allemaal jij.
Jij bent Dat. Jij bent niets anders dan Dat. Je bent Dat
altijd geweest. Tat Tvam As i. Dat ben jij.

100

Hou jezelf niet bezig met deze wereld, want een sterveling
kan deze wereld nooit en te nimmer begrijpen. Deze we

reld lijkt heel verwarrend, heel chaotisch. Deze wereld lijkt

zoveel prachtige dingen te bevatten, maar tegelijkertijd
ook zoveel vernietiging, de onmenselijkheid van mens tot
mens. Overal gebeuren dingen die niet deugen, vermengd
met de schoonheid en vreugde van deze wereld. Voor een
sterveling is dat heel verwarrend. En dan zie je jezelf steeds
ouder worden. Al je materile plannen zijn niet van de
grond gekomen. En zelfs al heb je grote dingen bereikt, je
moet

ze

toch achterlaten als het je tijd is. Je begint te den

ken bij jezelf: 'Waar gaat het om in het leven? Wie ben ik?
Wat ben ik werkelijk? Wat is de Bron van alles?'
En niemand heeft je die dingen ooit uit weten te leg
gen. Dus geloof je dat het leven toeval is. Dat het toeval is
dat je geboren bent, dat je door de omstandigheden van
het moment bepaald bent. Je wordt oud en je gaat dood.
Je hebt geen idee wat er aan de hand is. Daarom zeg ik
je, laat de wereld met rust. Geloof niet dat je deze wereld
vrede moet brengen. Er is een grote kracht die de weg
weet, die zorgt voor deze wereld, dit universum. En die
heeft geen hulp van jou nodig. De enige manier waarop
je deze wereld kunt helpen is door te ontwaken, je Zelf te
realiseren. Hoe je deze wereld helpt door je Zelf te reali
seren? Als je je Zelf realiseert, ben je geen lichaam meer.
Dan ben je Allesdoordringend Bewustzijn, de Absolute
Werkelijkheid. Je bent Grenzeloze Ruimte. Je wordt de
bomen, de bergen, de rivieren, de dieren, de insecten,
de vogels. Je bent alles geworden. Je bent het Zelf. Het
onvergankelijke, onbeweeglijke Zelf.

101

Maar als je het niet ziet, handel je als een onafhanke

lijke entiteit. Dan denk je dat je een betere wereld kunt
maken om in te leven. Dan kom je voor je rechten op.
Dan probeer je de meningen van mensen te benvloeden.
Protesteer je tegen dit en dat. Ik geef toe dat al die dingen
nodig zijn in deze wereld, maar dat bedoel ik juist met
maya. Maya is een prachtige illusie. Ze laat je geloven dat
je iets moet doen om dingen in deze wereld te verande
ren. Maar ik zeg je, niets zal ooit veranderen. Het zal een
tijdje lijken te veranderen. Dingen zullen de ene keer wat
beter lijken, de andere keer wat slechter. Er zullen zich
rampen voordoen, dingen zullen worden vernietigd. Al
lerlei dingen zullen er gebeuren met deze wereld. Dat is
de aard van deze wereld. Dat heeft absoluut niets met jou
te maken. En tegelij kertijd ben je de wereld. Ik spreek
mezelf altijd tegen, dat is

nu

eenmaal zo. Het spreekt

zichzelf volslagen regen. Maar de uiteindelijke waarheid

is: laat alles los. Ken jezelf als Alomaanwezigheid, en je
zult volkomen gelukkig en vrij zijn.
Alles gaat zich dan onthullen als een projectie van je
zelf. En omdat je begint te ontdekken dat je Puur Be
wustzijn bent, begint de wereld ook Puur Bewusrzijn
te worden. Het is net als naar de film gaan, waarbij het
scherm Puur Bewustzijn is, en de beelden de wereld zijn.
Vr je ontwaken heb je je vereenzelvigd met de beelden
en had je geen idee dat er een scherm was. 0, ergens in
je achterhoofd weet je het weL Je hebt een vaag beeld van
het scherm, maar daar denk je niet aan, want de beel
den zijn zo interessant. Je kijkt naar een liefdesfilm of
een
102

oo

rlogsfilm of dit soort film of dat soort film, en je

,

raakt helemaal verstrikt in alle dingen. Maar als je naar

het scherm toegaat en een van die dingen vast probeert
te pakken, pak je natuurlijk het scherm vast. Dat is wat
er gebeurt als je tot ontwaken komt. Je realiseert je dat je
het scherm bent, Bewustzijn. En je realiseert je dat alles
in de wereld, alles, het hele universum inclusief God, een
beeld is dat verschijnt in jou. Het is niet de Werkelijk
heid. Het is iets dat verschijnt. Maar als je je identificeert
met het scherm, Bewustzijn, laat je die verschijning toe.
Maar je weet dat jij dat niet bent. Je hebt er niets mee te
maken en je identificeert je er niet mee.
Je lichaam maakt dus van alles mee, goede en slechte
dingen en alles ertussenin, maar je blijft je er altijd be
wust van dat jij niet het lichaam bent en dat er voor jou
geen lichaam bestaat. Je weet dat er in werkelijkheid he
lemaal niets verschi jnt. Het bestaat helemaal niet. Het
lijkt te bestaan, maar dat is niet zo. Het is net als met
hypnose. Je bent gehypnotiseerd en denkt dat er een
witte poedel achter je aanzit. En jawel hoor, als je ont
waakt uit de hypnose blijf je steeds achterom kijken; je
ziet echt een witte poedel. Je geest zal her beeld van een
witte poedel creren, en je zult geloven dat her echt is.
Niemand anders zal het zien, maar jij wel, tot de hyp
nose uitgewerkt is.
Op dezelfde manier zien we mensen, plaatsen en
dingen, en ze lijken zo echt voor ons. We identificeren
ons ermee, en we lijden dienovereenkomstig. Maar als
je elke morgen oefent, jezelf een halt roeroept tussen het
moment dat je wakker wordt en het moment dat er ge
dachten komen, zul je je stukje bij beetje, langzaam maar
103

zeker steeds meer gaan realiseren wie je bent. En de dag

zal komen dat je ontwaakt. Het maakt niet uit hoe lang
het duurt. Kijk niet naar de tijd. Denk eraan hoeveel tijd
het je gekost heeft om te zijn wat je nu bent. Wees jezelf.
Identificeer je met je werkelijkheid. Probeer onder alle
omstandigheden jezelf te zijn.

Wat veroorzaakt de wereld?

Waarom lijk je een lichaam te hebben als je er geen hebt?
Waarom lijk je al die spelletjes te sp el en als ze niet echt
zijn? Het antwoord is dat je geen spelletjes speelt. Er is
niemand die iets doet. Dat is voor de meeste mensen
moeilijk te b egrijpen. Er gebeurt helemaal niets. Maar ik
beweeg ik zwem, ik speel golf, ik ga naar mijn werk, ik
,

kijk televisie, ik doe al die dingen. Die dingen lijken te

gebeuren. Je moet de vraag onthouden. Met wie geb e u rt
het? Wie ervaart het? En dan weten we weer dat het na
t uurlijk het ego is dat dit alles ervaart. Dan weet je weer
dat je geen ego hebt. Er is geen ego. Er heeft nooit een
ego bestaan. Als dat zo was geweest, waar was het dan
vandaan gekomen? Wie is de schepper ervan? Waar je
ook in gelooft:, er moet een schepper zijn die het heeft
ge creerd. Als je gelooft een mens te zijn, heeft iets je
geschapen. Je zegt dat je ouders je geschapen hebben, en
je gaat terug in de tijd naar degenen die hen geschapen
hebben, en naar degenen die daar weer de schepper van
zijn. Je gaat terug naar het allereerste begin. Waar je ook
in gelooft, er moet een oorzaak voor zijn. Zelfs als ik je
vertel dat er geen oorzaak is. Daarom kan er ook geen
104

sprake zijn van een gevolg. Jullie denken dat ik gek ben,
en dat ben ik ook. Wie wil er nu bij zijn versrand zijn?
Bij je verstand zi jn betekent dat je je conformeert aan de
maatschappij en aan wat er in de wereld gebeurt. Je denkt
allemaal hetzelfde. Ik kan je verzekeren, er bestaat niets.
En ik kan je verzekeren dar als je aan niets denkt, het
niets waaraan je denkt ook niet bestaat. Als je eenmaal
aan niets denkt, bederf je het. Want dan wordt het iets.
Wees je ervan bewust dat de wereld egoloos is. De we
reld kent geen oorzaak, dus waar is dan het gevolg? Als er
geen gevolg is, is er geen oorzaak. Hoe zou de wereld een
oorzaak kunnen hebben? Waar zou die vandaan moeten
komen? Als je droomt kun je zeggen dat je droom een
oorzaak heeft. Jij bent de oorzaak, want jij d ro om t Maar
.

kun je dat ook zeggen terwijl je aan het dromen bent?

Terwijl je droomt en in de droom zit, geloof je dat de we
reld een oorzaak heeft, net als iedereen. En je bent bezig
met alled aa gse handelingen in de droom. Je hebt goede
ervaringen en je hebt slechte ervaringen. En dan kom ik
en ik zeg regen je dat je aan het dromen bent, maar je
gelooft me niet. Je zegt: 'Ik zal je laten zien of ik wel of
niet droom, Robert.' En je knijpt me. Ik zeg: 'Au.'En dan
zeg jij: 'Zie je wel, is dat een droom?' En ik probeer je uit
te leggen dat het een droomknijp is, maar je gel ooft het
niet. Jij denkt dat het echt is. Dan steek je de straat over.
En je loopt op straat en je wordt aangereden door een

auto, en de straat ligt vol bloed. Ik ren naar je toe en ik

zeg: 'Je droomt, maak je niet te druk. Het i s goed zo. 'Je
begint tegen me te vloeken en je vuist naar mij te schud
den. 'Hoe kun je dat nou zeggen? Kijk dan, heel de straat
105

ligt onder het bloed.' En dan gebeurt er iets grappigs. Je

informatie, maar dan wordt het weer de verkeerde. Luis

wordt wakker. Waar gaat de droom heen? Waar is het

ter niet naar je denken. Breng de gedachten tot stilstand

bloed gebleven? Waar is de auto die je heeft aangereden

voor

gebleven?

re zeggen heb.

ze

de rand van je neus bereiken. Dar is alles wat ik

Denk eens aan de persoonlijke ervaringen waar je je

op dit moment druk om maakt. Denk eens aan de pro
blemen die je denkt te hebben terwijl ik tegen je praat.
Sommigen van jullie denken ergens anders aan, aan pro
blemen, en je gelooft dat die echt zijn. Je denkt aan wie
je mag en niet mag. Wat je vanavond gaat eten. Al die
gedachten komen tot je omdat je jezelf niet getraind hebt
om met je gedachten

om

te gaan. En je houdt er voorge

kookte ideen op na. Je houdt er concepten op na.

Bij wijze van voorbeeld: je komt en kijkt naar mij.
Je ziet me niet fris en nieuw zoals je jezelf ziet. Nee, je
vergelijkt me met Krishnamurti of met iemand anders of
met Bhagavan Ramana Maharshi of Nisargadatra of de
vuilnisman of met de portier of met wie je me ook maar
wenst te vergelijken. Dat is precies waar ik het over heb.
Je denken wordt overspoeld met voorgekookte ideen. In
werkdij kheid ben ik niemand. Ik ben niets speciaals. Dus
wat je in mij ziet is niet echt. Je ziet je eigen projecties.
Met andere woorden,

je ziet j ezelf En als je jezelf niet

ontwikkeld hebt en niet bent ontwaakt tot Puur Bewust

zijn, dan zie je iets dat bij de wereld hoort. En dan maak
je vergelijkingen. Je zegt: dit vind ik leuk, dat vind ik
niet leuk, het is goed, het is slecht, enzovoorts. Je moet je
denken de baas worden. Je moet tot het besef komen dat
je geest en je lichaam niet je vrienden zijn. Ze geven je
de verkeerde informatie. Het lijkt een tijd lang de goede
lOG

107

Zelfonderzoek
(Atma Vichara)

Bedenk eens hoeveel jaren je door het leven

zult gaan in de veronderstelling Mt je een lichaam,
een geest een ego bent.
De situaties die je hebt meegemaakt.
De kwellingen, de verrukkingen,
de dualiteiten.
je begint nu te zien dat al die dingen
tot de ik-gedachte behoren, tot het persoonlijke zelf
en dat is niet wie je bent.
Jij bent totale vrijheid die absoluut niets te maken heeft
met het persoonlijke zelf
je moet jezelf eenvoudigweg afvragen:
'We is dat persoonlijke zelf?
War komt het vandaan? Hoe is het ontstaan?
Hoe heeft het me in zijn greep kunnen krijgen
en me kunnen doen geloven Mt ik een mens ben?
,

109

Me het gevoel kunnen geven dat ik geboren ben?

de gang, en dat houdt niet op tot je in slaap valt. Daarom

En moet sterven?

zul je alleen maar vrede kennen als je diep in slaap bent.

Ult is dat persoonlijke ze{f Waar komt het vandaan?'

Als je diep in slaap bent, keert het ik terug naar het Hart,
naar de Bron. Daar is niets aan de hand. Daar gebeurt
niets. Dan heb je onbewust je Zelf gerealiseerd.

En als je het spoor volgt van het persoonlijke zelf,

Daarom is het

van de ik-gedachte,

dat als je 's morgens opstaat en tegen

ga je zien dat het nooit heeft bestaan.

jezelf zegt: 'Ik heb goed geslapen', dat je het dan over het

Het is nooit geboren.

ik hebt. Ik heb goed geslapen. Wat je in feite bedoelt te

Het is absolute nietsheid.

zeggen is dat het ik zich niet bemoeid heeft met je leven.

Dan zulje stralen van geluk,

Maar zodra je begint te denken zeg je: 'Ik kom te laat op

vol Liefde,

mijn werk. Ik moet de bus halen. Ik heb hoofdpijn. Ik

moet nog ontbijten

vol Vrede zijn.

.'

En zo ga je maar door met dar ik,

het houdt nooit op. De hele dag door is het ik, ik, ik, ik.
Sta daar eens bij stil. Verrel ik je niet de waarheid? Je bent
altijd bezig met 'ik dit' en 'ik dat'. Tot het weer avond

Herleid het ik tot de Bron

t\ Is je die dingen probe er t te begrijpen, als je gaat over

enke n waar ik het over heb, ben je op zoek naar een

wordt en je gaat slapen. Dan keert he t ik weer terug naar

de Bron, naar het Hart, en ken je weer rust en vrede. Tot
je wakker wordt en het weer van voor af aan begint. Als

manier om alles uit je geest te verwijderen, je geest leeg te

je dat een miljoen jaar gedaan hebt, bereik je een fase

maken. Je

waarin je jezelf afvraagt: 'Wie ben ik? Wat is dat ik? Hoe

gaat onderzoeken. Aan wie doen al die gedach

ten zich voor? Aan wie doet het gevoel een mens te zijn

is het ontstaan? Waar komt het vandaan?' En dat is het

zich voor? Aan wie doet dit universum zich voor? Aan

begin van wijsheid, als je op zoek gaat naar de Bron van

wie doet her ego zich voor? En je glimlacht tegen jezelf

het ik. Uiteindelijk ga je her ik volgen tot aan de Bron.

Je houdt je stil.

Als je dat eindelijk doet en het ik is terug in de Bron,

Je komt al snel tot het besef dat alles zich aan jou voor
doet . Her doet zich aan jou voor. Ik denk van alles. Ik
geloof dit en ik geloof dat. Ik voel me gekwetst. Ik voel me
zus, ik voel me zo. Je krijgt een nieuwe openbaring. 'Ik'. Je

lijkt het alsof je diep in slaap bent, maar je bent wel bij

naar de Bron. Je bent volkomen gelukkig, maar je bent

begint te zien dat de ik-gedachte de boosdoener is. Vanaf

je er niet bewust van. Als je zogenaamd je Zelf realiseert,

het moment dat je 's morgens opstaat ga je

betekent dat dat het ik teruggekeerd is naar de Bron ter-

110

met

het ik aan

bewustzijn. St a daar eens even bij stil.

Diep in slaap heb je geen ik, want dat is teruggekeerd

111

wijl je wakker bent. Er is niemand meer die denkt. Er is

Als er nu gedachten komen, vraag je dan gewoon af: 'Aan

niemand meer die zich zorgen maakt, of bang is of on

wie doen deze gedachten zich voor? Ze doen zich aan mij

gelukkig. Je bent n geworden met het Oneindige, met

voor.' En je houdt dat 'mij' vast. Je laat het niet meer los.

het Allesdoordringende Brahman. Als je dat begrijpt en

Maar concentreer je er niet op. Hou je er alleen maar aan

oefent, zul je de gelukkigste mens op aarde worden. Want

vast. Je concentreert je op de Bron van het ik. Het is alsof

als je op weg bent om de ik-Bron te vinden ga je je elke

je een touw vasthoudt, en je gaat naar de bron ervan en

dag gelukkiger voelen. De oude gedachten smelten weg.

dan laat je los. Loslaten is de Bron. Totaal Gewaarzijn,

Degene die je was lost op in het niets. Je wordt vrij.

Absolute Werkelijkheid, Ik Ben Die Ik Ben. Probeer dit

Waar je je ook maar mee identificeert, dat is wat je

wordt. Blijf jezelf daarom niet langer identificeren met

niet te analyseren. Sta het alleen maar toe er te zijn.

Vergeet niet dat het eindige denken het Oneindige

wereldse zaken. Identificeer je met jezelf. Welnu, hoe doe

niet kan bevatten. Daarom is het belangrijk om altijd in

je dat dan? Het begint 's morgens, zoals ik jullie al eerder

de gaten te houden waar je vandaan komt. Waar was je

heb verteld. Dat is de tijd dat je geest vrij is geweest. Om

vandaag mee bezig, bijvoorbeeld? Kijk eens terug naar

dat je sliep heb je te maken gehad met iets wat op vrede

vanochtend. Wat was het eerste wat je deed toen je je

lijkt. Diep in slaap zijn is een onbewuste Zelfrealisatie

ogen opendeed? Je had je er bewust van moeten zijn dat

methode. Je bent gerealiseerd als je in slaap bent, maar je

de ik-gedachte zich van het Hartcentrum naar je hoofd

bent buiten bewustzijn. Je bent je er dus niet bewust van.

verplaatst had. En nu ben je wakker en voel je je lichaam

Je wilt bewust in slaap zijn. Als je bewust in slaap bent,

en voel je de wereld. Je moet dan niet verder gaan. Je moet

ben je wakker. Je bent je dan bewust van je Zelf, van de

nu proberen aan jezelf te werken door de ik-gedachte weer

Waarheid van war ls, van Ik Ben.

terug te sturen van je hoofd naar het spirituele centrum,

Als je 's morgens opstaat, identificeer je dan, voordat

het spirituele Hart. Dat moet je onmiddellijk proberen

de gedachten komen, met het Zelf. Hoe je dat doet? Zeg

te doen. Met andere woorden, je moet ophouden met de

gewoon regen jezelf: 'Ik ... ik' Dat is het enige wat je

spelletjes van de ik-gedachte die je dingen vertellen over

hoeft te doen. 'Ik ... ik.' Dat doe je vr je gedachten

je lichaam, over de wereld. En je moet niet de

komen. Misschien lukt je dat in het begin maar een paar

ten en naar het nieuws gaan kijken, want dat trekt je nog

seconden, maar dat is prima. Zelfs die paar seconden zul

verder de wereld van de illusie in.

tv

aanzet

len je dag vullen, en je zult de hele dag gelukkig zijn. In

In plaats daarvan moet je meteen beginnen met je onder

de loop van de tijd, zoals ik eerder heb uitgelegd, wordt

wek: 'Wat is er met het ik gebeurd? Waar is het ik? Kenne

die ruimte steeds groter en zul je langer in staat zijn in

lijk zit het in mijn hoofd, want ik ben me bewust van mijn

ik ... ik. .. ik te blijven.

lichaam en de wereld, en ik identificeer me ermee.' Zo moet

112

113

je tege n jezelf praten, en je stelt jezelf de vr aag: 'Maar hoe

werk. Ik m oet me aankleden. Ik moet ontbijten.' Ma a r ik

is d ie ik-gedachte in mijn hoofd terecht gekomen?', en dan

zeg j ul lie nogmaal s, dit is geen yoga of meditatie, waarbij

stop je. Als je hier over na gaat denken, verblijf je in het ik,

je tij d m oet vrijmaken om te mediteren en dan pas de

en als je echt in het ik verblijft, b egint de ik gedach te weer

dingen kunt doen die je moet doen. D it is een veel hoog

terug te gaan. Hij begint je hoofd te verlat en en terug te gaan

s taandere methode, de meth ode van het Zelfonderzoek.

naar het Hart. Maar je moet jezelf wel tot de orde roepen.

En a ls je dat Zel fond er zoek gewoon beg int toe te passen,

Dat is he t eerste wat je m oet doen als je wakker wordt.

zul je merken dat het lichaam zijn taken, aankleden, ont

Ik weet dat de meesten va n julli e er niet aan denken.

bijten en naar je werk gaan, in reco rdtijd zal uitvoere n.

Toch zou je een aanwijzing moeten hebben die je zegt:

Je zult er zelfs geen gedachte aan hoeven te be stede n. En

'Het is tij d om in het ik te verblijven. Ik sta het ik niet

toch gaat je lichaam onder de d ou che staan, doet het wat

toe om al die gedachten mijn hoofd binnen te b re ngen.

'

het moet doen, en je zult het huis uitgaan en je heerl ij k

Je denkt even niet meer aan je w erk. Je d enkt niet meer

voelen. Dat is het verschil tusse n Zelfonderzoek e n me

aan aankleden. Je denkt niet meer aan de tijd en je b eseft

ditatie. Je mediteert nergen s op. Je onderzoek t gewoon je

dat je aan je lichaam o f aan wat dan ook de nkt omdat de

ik-gedachte. En elke s tap dient zich vanzelf aan. Je hoeft

ik-gedachte je hoofd is bi nn enge gaan en nu je lichaam

niet te denken wat je hier na zult gaan zeggen. Als je bij

en geest aan het vormen is. Je begint te zien dat de g eest

voorbeeld op deze man ie r aan jezelf werkt en er do en

niets meer is dan een opeenhoping van geda chten. Als e r

zich gedachten aan je voor, zal er iets in je onmiddellijk

geen gedach t en zouden zijn, zou er geen gee st zijn. Zie

z egge n : 'Aan wie doen deze ged acht en zich voor?' Dat

je niet wat je aan het doen bent? Als je op die manier

be reid je niet voor. Je hebt dat niet ingestudeerd. Trou

gaat denken, begint de ik geda chte uit zichzelf terug te

we ns , studeer nooit iets in. Bereid je nooit voor op wat

keren naar zijn bron. Me t andere woorden, je ho e ft de

je 's morgens gaat doen. Alleen als het spontaan gaat kan

ik-geda chte niet echt terug te s tur en naar het Zelf of naar

het w erken. Onthoud dat: Zelfonderzoek moet spontaan

het Hartcentrum. Je moet gewoon onderzoeken wat de

zijn. Het moet geen sleur worden. Het moet niet iets zijn

ik gedacht e in feite is. Je zult tot de conclusie komen dat

wat je voorbereidt.

het uiteindelijk alleen maar een gedachte van je is. Als

de ik-gedachte in feite helemaal niet best aat, dan bes taan

Wat is de ik-gedachte?

mijn lichaam en de wereld ook niet. Alleen al door aan

deze dingen te denken ga je vrede en g el uk voelen.

Je begi n t gewoon naar j ezelf te kijken. Je doet je og en

Ik weet dat ju llie zeggen: 'Ik heb gewoon de tijd niet

open als je wakker wordt. Je begint te beseffen dat je je,

om dat iedere ochtend te doen. Ik kom te laat op mijn

net vr je wakker werd, in een toestand van totale vrede

114

115

bevond, een toestand van niet-denken. Je bevond je in

Mensen moeten daar eerst klaar voor zijn. Ze moeten

een moeiteloze toestand van niet denken Maar nu heb

zich aan hun eigen schoenveters omhoogtrekken. Men

je de ik gedachte toegang gegeven tot je hoofd, en denk

sen moeten er klaar voor zijn om Zelfonderzoek te doen.

je aan je lichaam en de wereld. Dus dan komt de ge

En die voorbereiding heeft meestal in een vorig leven

dachte: hoe kom ik terug in de moeiteloze toestand van

plaatsgevonden.

niet-denken? Door in het ik te verblijven. Waar komt het

Daarom zegt iets je dat het zonde van je tijd is om boe

ik vandaan? W ie ben ik? Het ik moet toch een bron heb

ken te schrijven, op televisie te komen, de leer uit te dra

ben? Die bron moet op zichzelf iets krachtigs zijn, wat

gen, iets te doen, wat het ook is. Je leeft je leven gewoon

het dan ook is. Met andere woorden, i k neem even aan

op een prachtige manier. Alles zorgt voor zichzelf, en je

dat je er niet van doordrongen bent dat die bron het Zelf

merkt dat je bewustzijn ruimer wordt. Het begon met

is. Maar alleen al omdat je denkt dat de ik-gedachte daar

denken aan jezelf, en nu verruimt het zich tot de wereld,

uit voortkomt, moet het iets krachtigs zijn. Waarom is

tot het universum. En dan ga je alles in dit universum

de ik-gedachte daar dan uit voortgekomen? Wat is de ik

zien als een beeld op het scherm, en dat jij dat scherm

gedachte? Ik noem het steeds de ik-gedachte. Het is een

bent. Je maakt je nooit meer zorgen. Je bent nooit meer

gedachte. Er is geen ik. Dat geeft je een aanwijzing die je

ergens bang voor. Je begrij p t de heelheid van alles, en je

blij maakt, want je beseft dat je niets hoeft te bevechten.

kunt je niet meer vergissen. Alles is goed. Niets is four.

Sterker nog, sommige mensen worden gewoon stil en

Maar je moet die dingen elke dag doen, vooral 's mor

zeggen niets meer. Met andere woorden, als je je realiseert

gens als je voor het eerst je ogen opendoet. Dat is het

dat het ik een gedachte is word je stil en zal het ik onmid

tijdstip om echt aan jezelf te werken. Als je langer wacht

dellijk verdwijnen Er zullen geen gedachten meer zijn. Je

wordt maya te sterk en krijgt ze je in haar greep, waardoor

zult je heerlijk voelen. Dan kun je je gaan aankleden en

je echt opgaat in leela en het spel van het leven. Maar als

naar je werk gaan, maar de kracht van wat je 's ochtends

j e elke ochtend aan jezelf werkt, zorgt het lichaam voor

gedaan hebt zal je de hele dag door voortstuwen. Het is

zichzelf, wordt de geest gedoofd, wordt het ego gedwon

waar dat je verwikkeld zult raken in de wereld, maar toch

gen tot nederigheid, word je gelukkig. Je hoeft niets te

zul je merken dat je tijd hebt om aan je Zelf te denken.

doen, en nogmaals, je lichaam zal doen waarvoor het hier

Je zult verblijven in het ik. Dat zal helemaal vanzelf gaan,

op aarde gekomen is. Maar daar heb jij niets mee van

en in je werk zul je merken dat je zonder nadenken de

doen. Jij leeft in vrede.

juiste beslissingen neemt, wat je ook doet. Dingen storen

Als degene die ernaar streeft een J nani te worden vol

je niet meer. Je leeft in vrede met de wereld. Je voelt je za

groeid is, zal hij altijd met zijn ik werken. Daar begint

lig. Je verlan.gt er n.iet naar om mensen erover te vertellen.

het. Volg her spoor van ik. Waar komt mijn ik vandaan?

116

117

Kijk ernaar, observeer het. Kijk ernaar als je 's morgens

maar een beetje oefent, je verbazingwekkende resultaten

opstaat. Aanvankelijk voel je je zo vredig, maar zodra je

zult boeken. Maar om de een of andere reden moeren

aan ik gaat denken komen al je problemen, je moei li jk

de meeste mensen eerst jarenlang een spiritueel pad vol

heden, de wereld, over je heen vallen. Maar als je jezelf

gen en een bepaalde vorm van yoga beoefenen vr ze

een halt toeroept, grijp je het ik bij de kladden: 'Waar

komt het vandaan? Waar is het zojuist vandaan geko

het stadium bereiken dat ze her spoor van het ik kunnen

men? Een ogenblik geleden was er nog kalmte en vrede.

volgen rot aan zijn Bron. Maar er zijn ook mensen die er
nooit ervaring mee hebben gehad. Zij waren gewoon in

Een ogenblik geleden was alles nog goed, maar nu maak

staat om te zien dat de Bron van hun ik het Zelf is. En op

ik me zorgen, ben ik van streek, denk ik aan mijn baan,

datzelfde moment waren ze bevrijd.

mijn toekomst, mijn financin, mijn gezondheid. Waar

komt het ik dat aan al die dingen denkt vandaan?' En
vo lg her spoor van her ik dan terug, terug tot in het Hart,

De wereld is gebonden

aan

het ik

Het geheim is om het ik niet toe re staan bezit van je te

de Bron.
Mensen hebben me gevraagd waar ze dan naar moe
ten zoeken in het Hart. Weet je nog, het Hart waar we

ruimte te geven om zich met wereldse zaken re identifi

het hier over hebben bevindt zich aan de rechterkant van

ceren. En dat doe je door aan die zaken te denken. Bij

je borst. Tw ee vingerbreedtes vanaf het mi dden. Dat is je

wijze van voorbeeld: je staat 's morgens op en je begint te

Spirituele Hart. Dat is de Bron. Het ik komt daar van

denken dat je zuinig met water moet zijn. Je moet je huur

daan. Vo lg het ik dus niet naar buiten, maar volg het ik

nog betalen. Je moer nieuwe kleren hebben. En nog een

naar binnen. Zie je het verschil? Probeer het ik niet te

miljoen andere dingen die re maken hebben met ik, ik,

vangen als het aan de wereld denkt. We draaien het om.

ik. Maar als je jezelf blijft voorhouden dat alle wereldse

Je moet het ik volgen to t aan zijn Bron.

zaken gebonden zijn aan het ik, keert je aandacht zich

Je kunt de Bron zien als een schitterend Licht dat dui

nemen. Hoe het ik bezit van je neemt? Je begint her de

naar binnen. En gaat her ik terug naar zijn Bron.

zend keer sterker schijnt dan de zon. Je kunt het beeld bij

Als je dat elke morgen blijft doen, ofwel het ik in de

jezelf oproepen dat het ik dat Licht weer binnengaat en er

gaten houden, ofwel vragen aan wie de gedachten zich

mee samenvloeit. Of, als je bhakti-gericht bent, geneigd

voordoen, ga je merken dat er een subtiele verandering

bent tot aanbidding, kun je denken aan je favoriete hei

bezig is plaats te vinden in je leven. De eerste verandering

lige of wijze, en het Hartcentrum voelen als die wijze. En

die je zult opmerken is dat je iets ontwikkelt dat op in

her ik gaat da n op in die wijze of in het Licht. De wijze

absorbeert je ik. Ik kan je verzekeren dat als je dit ook

nerlijke vrede lijkt en dat je nooit eerder gekend hebt. Je

118

stoort je gewoon niet langer aan war dan ook, en je zult

119

van jezelf staan te kijken. Je zult merken dat de dingen

conden gelukt is en dat je een vreugde, een vrede en geluk

waar je je voorheen altijd boos om maakte niet langer

zaligheid voelde die je nooit eerder gevoeld hebt. Je begint

bij machte zijn om dat te doen. Je zult merken dat de

je Zelf te voelen, je ware Zelf. Als je dat elke d g blijft doen,

dingen waar je bang voor was, bijvoorbeeld: depressie, re

vooral als je 's morgens wakker wordt, zal

cessie, geheugenverlies, wat dan ook, je vrouw die er met

langer gaan duren. Hij zal uitdijen. En je zult in staat zijn

de melkboer vandoor is - dat is misschien wel een goed

om in de ruimte tot rust te komen die de vierde bewust

wn

fase steeds

teken- maar die dingen maken je niet langer van streek.

zijnsstaat wordt genoemd, het gat tussen slapen en waken.

Je voelt je gewoon goed. Je voelt je in alle opzichten goed.

Je zult in staat zijn daar steeds langer in te verblijven, en je

En dat zal overgaan in puur geluk Je bent gewoon geluk

zult voelen waar ik het over heb. Maar er zijn onder jullie

kig zonder reden. Kun je je voorstellen hoe het voelt om

ook mensen die nooit oefenen. Als je een Bhakti bent, hoef

gewoon gelukkig te zijn, zonder onderbreking en zonder

je dat ook niet. Dan hoef je je alleen maar over te geven,

reden? Her heeft absoluut niets te maken met de wereld.

volkomen over te geven, wat tot herzelfde leidt. Maar als je

Het betekent niet dat je de hele tijd hysterisch loopt te

lachen. Het betekent dat je je gewoon gelukkig voelt.
Je hoort over de oorlog in Irak en je bent gelukkig. Er
is geen oorlog in Irak, en je bent nog steeds gelukki g. Je

de ambitie hebt om een J nani te worden en je wilt het zo

werkt en je bent gelukkig. Je werkt niet en je bent ook

Verblijf in het ik

snel mogelijk achter de rug hebben, grijp je ik dan vast, volg

het naar de Bron, en word volkomen en volledig vrij.

gelukkig. Je hebt bezittingen en je bent gelukkig. Je hebt

geen bezittingen en je bent ook gelukkig. Met andere

Er komt niet pers moeite en motivatie aan te pas. Het is

woorden, her maakt niets uit wat de wereld je lijkt te

meer een kwestie van loslaten dan een kwestie van moeite

brengen. Je identificeert je niet langer met de wereld en

haar objecten. Je ziet de wereld als jezelf, of dat begint te

doen, want dat alleen is niet voldoende.

gebeuren, langzaam maar zeker.

Als her ik eenmaal teruggaat naar de Bron word je, ook
al is het in het begin maar een paar seconden, ontzettend

blij en gelukkig. Je kent veel vrede en harmonie. Dat voel

Ja, dat is waar.

Soms is die intensieve inspanning vr het loslaten nodig om
in te zien hoe eenvoudig het is.
Je vraagt je af waarom je berhaupt moeite doet.

je onmiddellijk. Het kan zijn dat het aanvankelijk niet aan

houdt. Maar je hebt er ten minste even mee kennisgemaakt,

Ik denk dat het wel degelijk waatdevol is. Het bouwt zo'n

en je hebt de waarheid van wat ik zeg kunnen ervaren. Som

spanning op dat je kunt ontwaken, en als je dan ontwaakt,

migen

besefje hoe eenvoudig het is.

120

van

jullie hebben me verteld dat het je een paar se-

121

Maar bedenk wel voor wie je die moeite doet. Het is het

eg o dat moeite doet. Het is veel beter om het ego te ob

serveren dan je ertegen te verzetten. Het ego observeren

g ewoon hoe je op s ituaties re

age ert. En je ziet hoezeer je r eageer t op ge geven omstan
digh ed e n die effect op je hebben. Reag eer je nog s teeds
zoals je dat altijd heb t gedaan? Je merkt op hoezeer je
ge es t tot rust is gekomen. Dat je geest niet meer alle
kost geen moeit e. Je kijkt

k anren uit s chiet. Hij schiet niet meer alle kanten uit.
Hij blijft waar hij is. En alles gebe u r t om je heen , maar
het ge be urt niet met jou. No gmaals, je wordt degene die
ziet hoe alle dingen in het leven plaatsvinden. Je kijkt,
maar je reageert niet.
Is dat wat je bedoelt met verblijven in het ik?
Niet echt. Verblijven in het ik is het ik vasthouden
door te onderweken: 'Aan wie doet dit zich voor? Het
doet zich aan mij voor. Ik kan het voel en. Wie ben i k

Ik begrijp nog steeds niet wat je bedoelt met het ik vasthou

den.

Je wordt je bewust van het ik door steeds maar weer te

vragen: 'Wie ben ik? Wie is dat ik? Waa r komt het van
daan? Wie ben ik? Wie ben ik?'
Dat klinkt meer als het ik ondervragen dan in het ik leven.
Dat is hetze lfde . Zo verblijf je in het ik, dat is de enig e

manier.
Ik ben het ik vaak achterna gegaan en dan ging het ergens
heen en leek het of het het Hart zou binnengaan. En als
het daar eenmaaL heenging, liet het datgene waaraan het
gebonden

was

in het niets oplossen. Terwijl ik er mee werkte,

loste het op, alles loste daar op, en toen dacht ik dat ik in het
ik aan het verblijven was. Op dat punt aangekomen ging
ik het achterna, en dat kostte tijd. Maar het leek het Hart
binnen te gaan en toen loste alles daar op en dat was het

dan?' Dat is verblijven in h et ik.

moment dat ik dacht dat ik in het ik verbleef En zou dat

Als je vraagt: 'Wie ben ik?: komt dan de Stilte?

De Stilte komt niet, want de Stilte is er al.

gegaan?

Je tewaarzijn van de Stilte verschijnt.

Ik vroeg, wacht even, wat deed ik toen? iian wie doet dit

Je wordt gewoon stil als je vraagt: 'Wie ben ik?'

Verblijven in het ik, is het de StiLte waar je dan in ver
blijft?

Je ve r blijft in het ik door te vragen: 'Wie ben ik?' Het

verblijven in het Zelf kunnen zijn? Is er een vers chiP.

Hoe verbleef je i n het ik? Hoe ben je het achterna

zich voor?' Aan mij. Aan ik. En ik greep dat ik vast en ik

ging het achterna, en er was iets dat ik achterna kon gaan.
Als ik het nu doe, valt er niets achterna te gaan, maar toen

ik het deed...
Wat was het ding dat je acht er na ging?

ik vasthouden is in het ik verblijven.

122

123

niets dat ... het was

Dus, Robert, maken alle v ragen en alle antwoorden ook deel

een gevoel van achterna gaan . . het had verder nergens mee

uit van maya. Maya kan nooit intellectueel afgebroken wor

te maken.

den.

"War is de bron van het ik? En het

was

Dat klopt. Je volgt het ik niet echt. Je stelt de vraag:

Nee.

1\an wie doet dit zich voor? Aan ik'

Het enige
En dat versnelt he t gevoel datje het achterna gaat, een ruim
te in waarin alles uiteindelijk oplost.

w aardev olle

wat je kunt doen is oefenen de leer

,

van de leraar navolgen. De methode die hij voorschrijft, en

meer niet. Vragen antwoorden - discussies op basis van vra
,

gen.

Het gebeurt vanzelf.

Je hebt gelijk. Maya kan intellectueel niet afgebroken

fa, maar voor mij was het een gevoel

ook ai kon ik niet nagaan hoe ik het

van achtema gaan,

achterna zou kunnen

worden omdat het nooit heeft bestaan. Het bestaat niet.

Er is geen maya. Als je dat eenmaal beseft, ben je ont
waakt rot je ware Zelf.

gaan.
Er is

maar

n ik

Dtts alle instructies, het vragen stellen, het antwoorden, dat

maakt ook allemaal deel uit van maya.

Wt is het

verschil tussen verblijven

in het ik en verblijven

in hetZelf
Als je in het ik verblijft, verblijf je in het ego. Het ik is

Het is allemaal tijdverspilling. Maar je moet toch wat

doen. (gelach)

in feite het ego, het kleine ik. Uiteindelijk wordt het het

ja, dat bedoel ik. Vtg de leer van de leraar na als oefening

Zelf. Dus als je in het ik verblijft, verblijf je in het Zelf,

volg de praktijk na.

want er is maar n ik. Dat kleine ik verandert in het

Als je dat doet, komt het goed met je. Maar wat ik je

Zelf. Uiteindelijk bestaat alleen het Zelf, maar aanvanke

leer is alleen maar bedoeld om je te laten zien dat er geen

lijk doet het zich voor als het ik. En als je het blijft vast

leer is. Je ontwaakt eenvoudigweg. En dan weet je dat je

houden door de vraag te stellen: 'Wie ben ik?', verandert

altijd al wakker bent geweest. Er is nooit een tijd geweest

het in het Zelf, in Ik Ben.

dat je niet wakker was. Niets van dit alles bestaat. Als je
geest rustig is, ben je veilig. Maar als je geest altijd aan

Het is dus best helder.

Zo helder als modder. (ge lach)

het denken, denken, denken is, op wek is naar nieuwe

methoden, op zoek is naar nieuwe leraren, op wek is naar
een nieuw dit, en nieuwe boeken, een nieuw dit en een

124

125

nieuw dat, dan heb je een proble em . Wees stil en weet:

Ik b egrij p wat je bedoelt. Maar zolang als je jezelf aa n

Ik Ben God.

praat dat het om een strijd gaat, heb je ook met een strijd
te maken.

Ik wu bet anders gezegd hebben, Robert. War ik naar op

zoek ben, is waa r ik mee k ij k.
Waar je naar op zoek bent, daar kijk j e mee?

Maar het lijkt ook alsofje met een strijd te maken hebt als je
de strijd negeert. Strijd is dus onvermijdelijk, maar je kunt
wel het slagveld uitkiezen.
Integendeel, als je je onverschillig opstelt en alleen

ja.
Nou, als j e dar wil zeg gen is

het

goed.

maar toekijkt, zal je geest uit

zic hzelf

kalmer worden.

Laat je niet meesle pen. Kijk toe. Wees s ti l. En er zal geen

Robert, je zei: a lle s wat je moet doen is stil zijn, rustig zij n .

Maar het lijkt alsofje de strijd moet aangaan metje geest om

die stilte te kunnen vinden.
Voor wie? Voor wie lijkt he t zo te zijn?

sprake zijn van een strijd.

Maakt het geen deel uit van de illusie dat er een of andere
rust ofStilte is die je gaat bereiken?
Rust en Stilte zi jn je ware natuur.

Nou, als je Zelfonderzoek doet, als je

een

ogenblik stil bent,

komt de geest weer op. En dan doe je weer een Zelfonder

zoek, je bent weer sti en dan komt de geest weer op.

ja, maar bet is niet...

Stilte en rust...

Ok.

Nou, dat is de strijd

Het is niet echt een s trijd als je vraagt: 'Aan wie doet

Je weigert stil te zijn.

het zich voor?'

Dat is je wapen.

Dat is waar; dat gevoel heb ik overjou ook, Robert.

(gelach)

Gebruik je wapen maar om

de strijd te winnen.

Dat bedoei ik juist, dat het een strijd is. Het is niet zozeer
'wees gewoon rustil Aan de ene kant kost het die moeite,
kost het de.. .
126

Ik bedoel, ik begrijp wat je zegt en ik ben het ermee eens,

maar het heeft nog steeds niets te maken met rust en Stilte.
Dat is omdat je nu lawaai aan het maken bent. (gelach)

Ik s preek niet echt.

Als je nu getuige zou zijn en dat zou moeiteloos gaan en de

geest wordt rustig, dat is heel begrijpelijk. Maar alsje vicha
ra doet, dat is toch meer een vorm van inspanning doen.
127

Vichara wordt in feite gedaan om de geest tot rust te bren

gen, en als je het ziet als een inspann ing doen, dan wordt
het

ook een inspanning. Probeer er geen gedachten voor

of tegen op na te houden. Doe het gewoon op een vrede

volle manier, en kijk toe wat er gebeurt. Maar maak jezelf
niet wijs dat het een strijd is, dat het inspanning vergt, of
dat het moeilijk is. Houd het simpel. Obser veer ,

Spirituele oefening
(Sadhana)

kijk toe,

stel s impele vragen, en alles zal voor zichzelf zorgen.

Het hang t af van je mate van rijping. Iedereen is an

ders. Ik zeg niet

dat je

niet verwikkeld moet raken in de

wereld; laat alleen alles wat

je

doet geen reactie ergens

op zijn. Observeer jezelf gewoon en de dingen waar je

op reageert, en probeer uit de buurt

te blijven van

de

dingen waar je op reageert. Maak je leven eenvoudig en

ledereen hier is Absolute Werkelijkheid, Puur Gewaarzijn.

gerieflijk.

Dat is je ware natuur.

Nu op dit moment, niet ergens in de toekomst.

En doe een hoop Stilte.

Als je niet reageert op conditioneringen, bevind je je
altijd in de Stilte. Je kunt op de ma rkt staan, je
dan

ook zijn,

kunt waar

als je niet reageert bevind j e je altijd in de

Niet als je verlicht wordt.

Niet alsje naar de antwoorden zoekt.
Maar precies op dit moment. Dit is wat je bent.

Stilte. Je kunt ook in een grot zitten, maar als je niet ge

leerd hebt je geest onder controle te houden, zal je geest

Ularom accepteer je het niet?

je tot waanzin drijven, je overspoelen met gedachten.

Alsje over jezelfnadenkt,

Daarom maakt het niet uit waar je bent. Wat telt is hoe

denk je dan dat je een nietig menselijk wezen bent

je reageert waar

je bent.

dat moet zwoegen voor zijn bestaan

en vechten om

te

overleven?

Zolang je dat gelooft

zal het zo ook zijn voor jou.
Maar zodra je de waarheid omtrent jezelfaccepteert,
datje verrukkelijk bent, Goddelijk Sat-Chit-Anada,
128

129

benje vrij.

worden. En dat ging zo de hele dag door. De J nani deed

Je moet het gewoon accepteren.

zijn ogen niet n keer open en gaf ook geen antwoord.

Er zijn geen rituelen waarje doorheen moet.

bedelaar met een bundel over zijn schouder langs. Hij zag

die je dient op te zeggen.

je moet gewoon ontwaken voor je ware natuur,
Puur Gewaarzijn,

er vies uit en liep in vodden. Hij liep op hen beiden af en

Nirvana,

op en zei: 'Zeker, volg me maar.' Hij nam hem een kwart

Hij zei helemaal niets. Om ongeveer vier uur kwam er een

Er zijn geen gebeden

Zaligheid,
Bewustzijn.

vroeg: 'Kunnen jullie me alsjeblieft de weg naar het dorp

wijzen?' En de Jnani opende zijn ogen, glimlachte, sprong

van de weg mee en wees hem de rest van de weg naar het
dorp, keerde terug en ging weer zitten.

Dat is watje bent, nu op dit moment.

De jongeman was volkomen in de war. Hij vroeg de

Jnani: 'Ik begrijp niet, Meester, wat

deed. Al die men

sen kwamen naar u, advocaten, rechters, allerlei mensen

Het begin van wijsheid

met verschillende geloofsovertuigingen die u diepzinnige

vragen stelden, en u wilde hen geen antwoord geven.

r is een verhaal over een J nani die aan de kant van

Ede

weg zat, met zijn ogen dicht

en zi jn

Maar de bedelaar bracht een glimlach op uw lippen en

hoofd op

deed u uw ogen openen, en u liet. hem zien waar hij heen

zijn knien, verzonken in het goddelijke. Een jongen liep

moest. Kunt u dar alstublieft uitleggen?' De J nani zei:

naar hem toe en zei: 'Meester, kan ik uw leerling worden?

'De bedelaar is de enige eerlijke mens die vandaag bij ons

Kunt

mij in de leer nemen?' En de Jnani zei: 'Ik heb

gekomen is. Hij wist wat hij wilde, en hij kreeg zijn zin.'

geen leerlingen en ik leer mensen niets. Maar je mag wel

Wat dit betekent is dat de meeste mensen hypocriet zijn.

de rest van de dag bij me komen zitten.' De jongeman

Ze willen iets leren waar ze zelf profijt van kunnen trek

ging zitten en keek.

ken. Ze zijn niet bezig met het Absolute. Ze zijn bezig

De hel e dag door kwamen er mensen met allerlei vor

met wat mijn leer hen in materieel opzicht kan brengen.

men van geloof en religie naar de Jnani toe, stelden hem

Ze willen een probleem uit de weg hebben, hun leefwijze

vragen, verzochten om gunsten, wilden genezen worden,

veranderen, materile overvloed verwerven, van ziekte af

wilden dat hij allerlei magische trucs uitvoerde. Er kwam

komen, enzovoorts.

een dame die haar dochter wilde laten trouwen. Ze wilde

Welnu, het waren 9-llemaal legirieme wensen, maar ze

de zegen van de Jnani, zodat ze op zoek kon gaan naar een

hebben absoluut niets te maken met Zelfrealisatie. Zelf

echtgenoot. Een ander kwam om succesvol in zaken te

realisatie is je ware natuur. Dat is wat je bent. Het heeft

130

131

absoluut niets te maken met je lichaam. Het heeft niets te

waar zijn? Hoe kan het noodzakelijk zijn, en regelijker

maken met je geest. Het heeft niets te maken met je za

tijd een hoop onzin? Zolang je weigen te ontwaken, en

ken. Degene die het Zelf gerealiseerd heeft is dus niet het

weigert om jezelf als geen lichaam te zien, zul je door al

lichaam. Het lichaam kan nooit tot Zelfrealisatie komen.

die rituelen en ervaringen heengaan. En al die dingen in

De geest kan nooit weten war verlichting is. Mensen ge

praktijk brengen die je geleerd worden en de Bijbel en de

loven nog steeds, hoe vaak ik dit ook zeg, dat het de geest

soetra's uit je hoofd leren en noem maar op. Je zult steeds

is die verlicht wordt, dat het lichaam een bewustzijns

opnieuw maar weer van alles moeten leren, misschien wel

sprong maakt en bevrijd wordt. Niets kan verder afstaan

vele levens lang. Tot je wakker wordt voor het feit dat wat

van de waarheid. Je bent niet het lichaam. Je hebt geen

je geleerd wordt, je niet echt zal doen ontwaken. Geen

lichaam. Je hebt geen geest.

persoon, plaats of ding zal je ooit kunnen doen ontwaken

Bij alle religies en al onze spirituele oefeningen zeggen

we dat we dit willen worden, dat we dat willen worden.

en je bevrijden uit het gebonden zijn aan jezelf, het gebon

den zijn aan maya, aan het universum, aan de wereld.

We willen gemoedsrust. We willen rijkdom. We willen

En dat is het begin van wijsheid, als je dar beseft. Nog

al die dingen. Maar wat we werkelijk willen is Absolute

maals, als je je realiseert dat alle leerstellingen ter wereld,

Vrijheid. De uiteindelijke werkelijkheid is Puur Gewaar

alle spirituele oefeningen ter wereld, alle yogaoefeningen,

zijn, Absolute Werkelijkheid.

alle disciplines die je hebt beoefend, je geen millimeter

Dat is het doel dat ergens binnenin ons huist, en we

dichter bij ontwaken zullen brengen. Je hebt je tijd zitten

weten het niet. We lopen er mee rond. De uiteindelijke

verspillen. Er is niets war jou tot ontwaken kan brengen.

werkelijkheid maakt al deel van ons uit. En toch doen we

Jullie zitten re wachten tot ik je vertel wat je zal doen

allerlei oefeningen, meditaties, sadhana's om te proberen

ontwaken. Er is niets wat je ooit zal doen ontwaken. Als

de kundalini op te wekken. Doen we allerlei tantrische

her je doet ontwaken, zou het geen ontwaken zijn. Als

oefeningen, leren de kabbala, beoefenen het taosme,

je erop vertrouwt dat iets je zal doen ontwaken, zou het

doen allemaal dingen die volkomen onnodig en bela

geen echt ontwaken zijn. Wat er gebeurt is dat je gewoon

chelijk zijn. Het is allemaal tijdverspilling. Maar aan de

begint te zien. Je wordt Puur Zijn. Maar niets heeft dat

andere kant is het ook geen tijdverspilling. Het is geen

bewerkstelligd. Denk niet dat al je harde werken je snel

tijdverspilling omdat je niet hier zou zijn en je geen les

ler zal doen ontwaken. Ik verrel je deze belangwekkende

zou

krijgen in advaita vedanta als je het niet

Dan

zou

zou

doen.

je niet op zoek zijn naar volledige vrijheid.

waarheden opdat

ze

je ten goede komen, want de mees

ten van jullie zijn hier al heel lang. Geen van alle dingen

Alles wat je hebt gedaan heeft je hier naartoe geleid. En

in deze wereld zullen je doen ontwaken. Er is niets wat je

toch is het allemaal een hoop onzin. Hoe kan dat allebei

kan doen ontwaken, want je vertrouwt op een of ander

132

133

ding. En alle dingen trekken je sim p e lwe g steeds di ep er

klinkt, maar toch is het de waarheid. Her is de hele waar

maya in.

heid en niets dan de waarheid. De enige manier waarop

je dit ooit gaat leren is door niets te leren. Door je s til te

Er is niemand om te ontwaken

houden. Kijk eens hoe je geest na

p dit moment aan her

denken is. Sommigen van ju llie zeggen regen j ezelf: die

Jullie en ik kennen veel mensen die vele jaren l a n g spiri

ven t is gek. En jul lie hebbe n g el ijk. Sommi gen van jullie

tuele disciplines he bben beoefend. Ze kunnen de Bijbel

denken nu al aan de lunch van morgen, kleren die je zult

v an achteren naar voren opzeggen. Ze leren mooie s tan

dragen, naar je werk gaan. Je geest b e gint onmiddellijk te

za's en spirit uel e boeken uit hun hoofd. Het zijn mensen

d e nken . De les die j e moet leren is hoe j e moet stoppen

die een goede discussie kunnen voeren over advaita ve

met d en ken. En in feite kan niemand je dat leren. Want

danta-onderwerpen of a n dere leerstellingen. Ze zijn de

er zijn geen ler are n die je daadwerkelijk kunnen laren

wereld afg ere isd om leraren en plaatsen te bezoeken. Ze

stoppen met denken. Je moet het zelf willen.

zij n nog net zo als ze altijd waren. Het enige wat ze heb

Met andere woorden, in plaats van naar mij te kijken

ben gedaan is van alles aan hun onwetendheid toevoegen.

- ik ben geen leraar, en niet ieman d die je een heilige

Ze blijven maar allerlei ken nis uit versch illende leerscho

mantra gaat geven, of iemand die je een bepaald geheim

len toevoegen. Ze vreten zich er vol aan. Dat zal je nooit

gaat venellen wdat je kunt ontwaken -vergeet het maar.

tot ontwaken brengen. Alleen als je jezelf toraal en vol

Keer je naar binnen. Zie de waarheid. Word de waarheid.

ledig leegmaakt, als er niemand meer over is di e nog ie ts

Kijk niet naar anderen voor advies, wa t je moet doen,

zou kunnen leren, dan zie je j ezelf eenvoudig als geen

hoe je moer leven. Wees een l icht voor jezelf,

lichaam. Je kijkt naar jezelf en je realiseert je wat je bent.

Boeddha zei. Alle antwoorden bevinden zich in jezelf.

Maar geen enkel ding kan dat bij je teweegbrengen.

Som migen van jullie zeggen: 'En jij dan, Robert, kun

w al s

de

Wat is daarom de houding die je moet aannemen?

nen we niet b ij jou terecht voor advies?' Ik ben een gids,

Geen houding. Wat moet je doen? Niets. W at moet je be

een spiegel voor j u ll ie, zodat je jezelf kunt zien. Zie me

studeren? Wat moet je lere n? Niets. Waar moet je heen?

maar als een sp iege l voor jezelf, meer niet. Zie me als een

Nergens. Met wie moet je omgaan? Met niemand. Als je

spiegel voor jezelf. Ik k an j ullie maar op n man ier zien,

daar kunt komen, ben je al ontwaakt. Want er was nooit

als perfectie, Bewustzijn. Ik zie ju llie als mezelf. Als jul

iemand die moest ontwaken. Er was nooit iemand die

lie naar me kijken, kijken jullie in de spiegel. Wat zie je

spirituele leraren moest nav o lgen . Er was nooit iemand

dan? Je ziet jezelf. Hoe zie je jeze lf? Als verdorven, lelijk,

die een lichaam had. Er was nooit iemand die bestond.

ziekelijk, als egomaniak? Laat her los. Ontwaak. Als je

Ik weet dat dit voor sommigen van jullie heel vreemd

naar mij kijkt zie je Stilte, als je op de juiste manier in de

134

135

kijken, ik ga thuis mu

spiegel kijkt. Er is geen geest, er is geen beweging, er is

ga lekker uit eten, ik ga thuis

geen lichaam, er is niemand thuis. Dan zie je jezelf. En je

ziek luisteren. In plaats daarvan denkt de wijze: ik hoef

bent alleen maar Dat.

nergens heen, en ik heb niets te doen. En toch zul je een

Vergeet niet dat jij niet tot ontwaken gekomen bent,

tv

paar dingen doen die gedaan moeten worden. Je zult nog

want er is niemand om te ontwaken. Onthoud dat voor

s teeds naar de film gaan. Je zult nog steeds

altijd. Veel boeken en leraren zeggen tegen je dat je moet

schien, als je daar zin in hebt. Je zult gaan eten. Maar je

ontwaken. Wie moet er ontwaken? Er was nooit iemand

zult beseffen dat je niets doet. Nogmaals, dat is een grote

in slaap. Er moet iemand in slaap zijn om wakker te wor

paradox. Hoe kun je iets doen en tegelijkertijd toch niets

den. Maar van jou uit gezien geloof je dat je in slaap

doen? Maar dat is wel precies wat er gebeurt. Je lichaam

bent. Je gelooft dat je een leraar nodig hebt. Je gelooft

zal in beweging lijken te zijn en van alles lijken te doen,

tv

kijken mis

dat iemand je moet aanraken of een mantra moet geven,

maar je doet niets. Als ik over zulke dingen spreek, kan

of iets met je moet doen. Je wilt altijd iets. Je denkt altijd

de eindige geest dat niet bevatten. De eindige geest wil

dat je iets van buitenaf moet zien te krijgen. Buiten is een

vechten, tegenspreken, voor zijn rechten opkomen. En

volslagen i llusie, net als jijzelf. Daarom is volkomen on

veel mensen vergeten dit soort lessen en gaan verder met

zin, dwaasheid, maya het enige wat je van bi.tenafkum

waar ze mee bezig zijn. En ze zeggen: 'Nou, laat maar ge

krijgen. Dat is alles wat iemand je kan geven. Je moet

beuren wat er gebeurt.' Er zijn maar heel weinig mensen

naar deze woorden luisteren en er naar handelen. BEN er

die kunnen begrijpen waar ik het over heb.

gewoon. Wees niet dit of dat. Denk niet aan gewoon er

zijn. BEN er gewoon.

Iedereen gaat uiteindelijk deze weg. ledereen gaat

ooit op een dag ontwaken. Maar zolang je zo door het li

Vergeet je dromen, je doelstellingen, je ambities, je

chaam in beslag wordt genomen als nu het geval is, door

toekomst, je verleden. Dat zijn allemaal illusies. Als je

een wereld van personen, plaatsen en dingen, zul je leven

naar je toekomst wilt kijken, of naar je doelstellingen,

na leven na leven terug lijken te komen. Tot je tot de

dan is het uiteindelijke doel dat je nastreeft de dood.

conclusie komt die ik heb getrokken. We gaan bij wijze

Want daar lijkt iedereen te eindigen. Dat is waar je doel

van spreken onvermijdelijk met z'n allen naar de hemel.

stellingen je brengen. Dat is waar je toekomst ligt, in het

Iedereen gaat er komen, of we nu willen of niet.

graf.. Dat is waar iedereen terecht lijkt te komen.

Je kunt je afvragen of dit nu onze ware natuur is, niets,

Daarom beginnen de wijzen met zichzelf leren ken

niemand, hoe ben ik hier eigenlijk terecht gekomen? En

nen als Absolute Werkdij kheid nog voor er een dag voor

dat is een goede vraag. Wie heeft hem gesteld? Ik. Dus

bij is. Ze blijven niet langer denken: wat zal ik gaan doen

zal ik hem beantwoorden. Er gebeurt niets. Je bent hier

als ik zo dadelijk hier wegga? Ik ga lekker naar de film, ik

nooit gekomen. Er is geen hier om naartoe te komen.

136

137

Het is net een hypnose. Velen van jullie hebben mensen

Dar kan niet, wam een lichaam maakt deel uit van je

onder hypnose gezien. En onder hypnose lijken ze be

wereldse conditionering. Daarom moet je op zoek gaan

paalde dingen te zien waarvan de hypnotiseur zegt dat ze

naar vrede. Je moet op zoek gaan naar geluk. Je gelooft

die moeten zien. Maar die dingen zijn er niet. Zo is het

dat je gelukkig zult zijn als je dat doet. Als je dat doet zul

ook met deze wereld en jouw verschijnen erin. Je lijkt

je vrede kennen. En als je dit doet en dat doet, hoe lang

hier te zijn omdat je gehypnotiseerd bent. Je hebt be

zal dat geluk en die vrede dan duren? Even maar. Dingen

paalde gedachten, bepaalde gevoelens, bepaalde emoties,

veranderen. Omgevingen veranderen. Omstandigheden

omdat je gehypnotiseerd bent. Je hebt het gevoel dat je

veranderen. Je gezin verandert. Alles verandert. Daarom,

Zelfrealisatie wilt bereiken, bevrijd wilt worden, omdat

nogmaals, is het vrijwel onmogelijk om werkelijk vrede

je gehypnotiseerd bent. Alles wat je voelt of doet is hyp

en geluk te kennen zolang je gelooft dat je een lichaam

nose. Jij bent niet degene die handelt of doet of is. Daar

bent. En dus gaan we niet op zoek naar vrede en geluk.

sta je allemaal buiten. Jij bent grenzeloze ruimte, Nir

Dar is een vergissing. Wat we doen is ons ware Zelf wor

vana. Sat-Chit-Ananda. Je bent niet wat je denkt te zijn.

den door niet te proberen ons ware Zelf te worden.

Je bent eeuwig geluk, zuivere vrede, vreugde. Dat is je

Dat begint allemaal met het stil maken van de geest.

ware natuur. Je bent de grondslag van heel her bestaan,

Met de geest niet toestaan om te reageren op omstandig

de onderstroom waar alle dingen uit voortkomen. Maar

heden en situaties. Ik heb het niet alleen over negatieve

je bent niet de dingen die uit jou voort lijken te komen.

omstandigheden en situaties, ik heb het over alles wat in

de geest opkomt. Als je 's morgens wakker wordt en je

Er is niets om

naar te

zoeken

ziet de prachtige bomen, de zon die op is, de bergen, de

bloemen, vogels, is dat net zo goed een vals beeld. Het is

Je kunt merken dat je er dichterbij komt aan de vrede die

niet de waarheid omtrent jou. Je probeert niet het slechte

je overmant - het geluksgevoel dat bezit van je neemt.

voor het goede te verwisselen. Want de zangvogel waar je

Het is geen geluksgevoel omdat er iets in je leven gebeurt

naar luistert houdt dat maar een week of twee vol. Hoe

wat je voelt. Het is geen geluksgevoel over iets wat je be

lang is dat? Veertien dagen. Dat is genoeg. Alle bomen

zit en wat je eerder niet bezat. Het is geen vrede omdat

die je ziet zullen sterven in de wintertijd, of veranderen

je je in de juiste omgeving bevindt en je je vredig voelt.

in de wintertijd. Alles wat je ziet verandert. De mooie

Het is een vrede en geluk die altijd bij je zijn. Je bent die

bloemen die je plukt voor op de ontbijttafel sterven bin

vrede. Je bent dat geluk. Het is er altijd. Het verlaat je

nen vierentwintig uur, of nog minder. Dan zijn het geen

nooit. Zolang je gelooft dat je een lichaam bent, is het

mooie bloemen meer. Wat ik jullie wil laten zien is dat

vrijwel onmogelijk om die vrede en dat geluk te hebben.

je nergens in deze wereld van op aan kunt als het om je

138

139

Meditatie en Zelfonderzoek

geluk en je vrede gaat. Dat is een verkeerd uitgangspunt.

Dinge n in deze wereld rnaken je alleen t ijd elijk gelukkig .
Als je tot het besef komt dat j e niet het lichaam bent
-

is

en een keer kom je tot de realisatie dat er geen wereld

-

geen universum, geen God. Er is

allee n Dat, en dat

Dient meditatie een doel in de spirituele zoektocht?

Voor de beginner brengt het de geest in zekere mate
tot rust, en net zorgt ervoor dat je gericht bent op n
ding. Het zorgt ervoor dat de geest op n ding ger icht

is niet te beschrijven.

Je moet heel eerlijk zijn tegen jezelf. Wil ik echt vrij

is, zodat je je op n ding tegelij k kunt concentreren. Dat

worden? Kijk ik er echt naar uit om te ontwaken, bevrijd

helpt. Maar als je vorderingen maakt wordt het eigenlijk

te worden? Wat doe ik eraan? Wees eerlijk tegen jezelf.

een hindernis. Want op wie mediteer je? Om te mediteren

(Gelach van kinderen in de buurt) Luister naar die kin

heb je een objec t en een subje ct no di g. Je bent het subject

deren die een verjaardag vieren. Wat ze ook doen, ze zijn

dat mediteert op een object. Maar in feit e, in werkelij k

zo gelukkig. En toch moeten ze naar huis als het feestje

heid, is er geen subject en is er geen ob jec t . Er is alleen

afgelopen is. Ze moeten morgen weer naar school, of

het ene Zelf, er is alleen maar Brahman. Daarom moet je

ze moeten klusjes doen, en dan moeten ze di ngen doen

jezelf de vraag stellen: 'Moet Brahman mediteren? Moet

waar ze geen zin in hebben. Hun geest begi nt al snel weer

God mediteren?'

te denk e n aan het volge nde feestje. Ze vieren nog meer

meditatie ons niet ten goede? De Heer Arjuna zelf

feestjes. En dat houden ze vol tot ze volwa ssen worden.

Komt

Het houdt nooit op. Feest na feest na feest. Het wor

wordt afgebeeld in meditatie.

den feestdieren, op zoek naar geluk, op zoek naar vrede.

Voor de persoon die gelooft dar hij lo sst aat van God

Op zoek naar eeuwigd urende vreugde. Maar ze begrijpen

wel. Als je gelooft dat je van alles losstaat, dat Brahman

niet dat niets van buitenaf je dat kan geven. Niets!

boven in de hemel of ergens anders is, dat God ergens

Je moet in jezelf springen. Je moet leren

in de Stil

anders is, dat Shiva ergens anders is, Krishna ergens

zitten, om je geest tot bedaren te brengen. En het

anders is, ja, dan moet j e medi t eren op die godheden.

zal uit zichzelf gebe uren. Je hoeft er niet voor te bidden

Maar als je je her i nn ert dat Jij Dat Bent, Tat Tvam

of sadhana's te doen, of, zoals ik al eerder zei, bep aalde ri

Asi, wie kan er dan op wie me dit er en? Je bent Krishna

tuelen uit te voeren of bepaalde boeken te lezen. Je moet

zelf ge worde n. Je bent Shiva, je bent Brahman, je bent

gewoon gaan zitten, de geest tot rust brengen door hem

Dat. Alles wat je hoe ft te doen is je bewust zij n van de

te observeren, o nderzoeken : 'Aan wie doen de ge da chten

waarheid. Maar nogmaals, als je gelooft dat je een los

zich voor?'

st aand ding bent, dan moet je vooral gaan mediteren.

te

re

Wees stil, en weet: Ik Ben God.

140

om

D aaro m leert Jnana Marga: Er is s lechts het Ene, en Ik

141

Ben Dat. Jullie waren nooit gescheiden. Er was nooit

Maar dan begint de Bron zich dat langzaam, heel geleide

s p rake van God en jou. Maar zolang je gelooft dat dat

lijk, te herinneren, alsofer iets verloren is en het weer terug

wel zo is, of mi sschien heeft nieman d het je ooit ver

komt bij on s.

teld, moet je mediteren, moet je bidden, moet je alle

Dat kun je zo zeggen, ja. Het 'ik' wordt het ware Ik.

rituelen uitvoeren. Moet je puja doen, en bhajans en

kinans zingen. Dat is allemaal nodig als je gelooft dat

Maar alsje hetje steeds meer herinnert, benje je er ook meer

je gesche iden bent van God. Waarom dus niet van bo

bewust van, je herinnert hetje vee/langer. En je vergeet alle

venaf beginnen?

andere dingen.
Ja.

Het is het Niet-manifoste dat het Ene manifesteert. Is dat

In de meditaties, alsje gaat zitten

juist?
Ja, dat is het zelfde Ik en mijn Vader zijn En. Als je
.

mij hebt gezien, he b je mijn Vader gezien. Dat is het

om

te mediteren, probeer

je dan de gedachten te stoppen, ofprobeer je ze van je afte

zetten?
Probeer de gedachten nooit te stoppen. Als je de ge

zelfde.

dachten probeert te stoppen, zullen ze groter en omvang

rijke r worden, en zullen ze he t winnen. Want de geest

In de Stilte zitten is iets anders dan meditatie?

lijkt heel sterk, maar in werkelijkheid bestaat de geest

Ja.

niet. Er is geen geest. Er bestaat helemaal geen geest. Als

Bijvoorbeeld in de stoel zitten met je ogen open

kijken

je dus in de Stilte zit, observeer je, kijk je toe, word je

naar je tuin? Met je ogen dicht zitten zonder doei, ge woo n

getuige, kun je van alles doen. Je kunt je ademhaling in

en

de gaten houden door vipassanameditatie te doen, de ge

zitten?
Het maakt niets uit.

voelens in je lichaam in de gaten houden, de ademhaling

observeren. Maar het is beter om dan nog steeds te on

Vragen: wie ben ik, enzovoorts?

Je kunt natuurlijk alti jdArmara Vichara doen, onder

derzoeken: Wi e ben ik?' Je geeft nooit antwoord op die

'

vraag. Je stelt gewoon de vraag en houd je stil. Als je je stil

zoeken 'Wie ben ik?' En zodra er g edachten opkomen,

houdt, komen er gedachten op. Onderzoek gewoon: an

onderzoeken 'Aan wie doen deze gedachten zich voor?'

wie doen deze gedachten zich voor? Ze doen z.ich aan mij

Besef dat jij niet het 'ik' bent. En je zoekt naar de Bron

voor. Ik denk deze gedachten. Wie ben ik dan?' Wie ben

van het i k' , die zich in j e hart bevindt.

ik betekent gewoon: wat is de Bron van het ik? Van waar

'

uit komt het ik tevoorschijn? Je volgt het ik terug naar de

142

143

Bron, het Hartcentrum. En op een dag verdwijnt her ik,

toe. Wees jezelf. Ontwaak voor je ware Zelf. Maar de

en ben je volkomen vrij.

meeste mensen kunnen dat niet omdat ze zo opgaan

Alles in dit

in de wereld dat maya hen ervan weerhoudt op zoek re

universum is verbonden met het 'ik'. Zeg je niet: i k voel

gaan naar zichzelf als God, als Absolute Werkelijkheid.

Her is her 'ik' dat je

tot

een mens maakt.

dit en ik voel dat? En: ik ben dit en ik ben dar? Je ge

En het is voor de meeste mensen moeilijk om dar te

bruikt je 'ik' de hele dag door. De hele dag zeg je: ik ben

doen. Er moet voor de gemiddelde mens een manier

dit en ik ben gelukkig, ik ben verdrietig, ik ben ziek, ik

zijn om tot het punt te komen dat

voel me goed, ik ben moe, ik ben alles. Maar als je Arma

kunnen toepassen.

Vichara beoefent, word je je daar bewust van, volkomen

ze Zelfonderzoek

We gaan het hier even over hebben. De m<oste men

dar je altijd zegt dat je dit en dat bent. En je trekt

sen bellen me meestal om te vr agen hoe ze hun pro

dat in twijfel door te vragen: 'Nou, wie ben ik dan? Wie

blemen kunnen ver lichten. Hoe kom ik van een slecht

is dat ik? Wie heeft het het leven geschonken? Waaruit is

huwelijk af? Hoe vind ik een andere baan? Hoe laat i k

het voortgekomen?' Alleen al door die vraag re stellen zul

ziekte uit ons leven verdwijnen? Hoe word i k miljonair?

je vrede vinden.

Enzovoorts en zo verder. Wat ik meesral zeg is: 'Denk

bewust

als Ramana Mahar

niet aan je problemen, maar denk aan God.' En dan heb

Shankara en anderen gezegd dat Zelfonderzoek iets

ik het niet over de God boven in de hemel. Ik heb het

is voor mensen die er rijp voor zijn. Je moet in spirituele

niet over een antropomorflsche godheid. Ik heb her over

zin rijp zijn om te begrijpen

In het verleden hebben heiligen

shi ,

wat Zelfonderzoek is, om

Pure Werkelijkheid, over Bewustzijn. Als ik God noem,

te begrijpen wat advaita vedanta is. Als ik tegen jullie

bedoel i k Absolute Intelligentie. Denk aan God als zich

zeg dat je niets bent, dat alles niets is, en dar je ner

een probleem aandient,

gens komt, denken mensen nog steeds dat ik nergens

tig. Misschien zit je niet goed in je vel, of misschien heb

goed voor ben. Maar ik geef je een compliment als ik

je het gevoel dat er iets mis is. Denk aan God. 'Hoe doe

of misschien ben je neerslach

je vertel dat je nergens goed voor bent. Dat betekent in

ik dat?', vraag je. 'Hoe kan ik aan God denken?' Wat

feite dat je voor niets goed bent wat de zinruigen kun

we God noemen is onzichtbaar. De Absolute Werkelijk

nen waarnemen. Alles wat de zintuigen waarnemen is

heid heeft geen vorm en geen gestalte. Hoe kan ik aan

onwaar. Geen ding verschijnt zoals het verschi jnt. Alles

God denken? Ik heb dit al eerder behandeld. Wie kan

is een luchtspiegeling, een droom. Het is niet war je

her zeggen? Hoe denk je aan God? Hoe mediteer

denkt

God? Ik zal je een aanwijzing geven. Wat is de voor

dat het is. Dus geen ding zijn is een grote zegen.
Nergens goed voor zijn is een nog grotere zegen. Weet
wie je bem. Begrijp je ware natuur. Pas Zelfonderzoek
144

je op

naam van God?

145

een tijdje en dan komen ze altijd weer terug bij z ichz elf

Ik Ben.

van God. Als je aan

hun persoonlijke zelf. Dan geef ik ze de Ik Ben medita

God wilt denken, denk je aan Ik Ben met je ademhaling.

tie. Dat kan iedereen. Als niets lijkt te werken, ga dan

Ik Ben is de voornaam van God. Doe je ogen dicht en

terug naar het Ik Ben. Dat is echt heel krachtig. Neem

pr o be e r het uit. Adem in en zeg ik

het niet te licht op. Ik kan het je verzekeren.

Precies. Ik Ben is de vo ornaam

'

'.

Adem uit en zeg:

Als je Ik Ben

'ben'. Adem in en zeg: 'ik'. Adem uit en zeg: 'ben'. Voel

n dag kunt doen, n dag maar, zullen al je problemen

je je daar nier goed bij? Alleen al door Ik Ben te zeggen

overstegen worden. Je zult een geluk kennen dat je nooit

word je opgetild. Wat je dus moet doen is di t: steeds als je

eerder gekend hebt. Je zult een vrede kennen waarvan je

een probleem hebt, het maakt me niet uit wat het is, het

het bestaan niet eens hebt kunnen bevroeden. Terwijl je

maakt me niet uit hoe serieus het volgens jou is, of het

Ik Ben blijft doen, zullen je gedachten steeds geringer

nu p ersoonlij k is of van de wereld, waar het ook vandaan

i n aantal worden. Je persoonlijke zelf zal naar de achter

komt, het geheim is om jezelfte vergeten.

Denk even niet

grond verdwijnen en je zult een innerlijke Zaligheid gaan

meer aan het probleem zolang je kunt, en doe de Ik Ben

vo elen. Je zult tot de ontdekking komen dat het niet lan

meditatie. Doe telkens als het p roble e m zich weer bij je

ger uitmaa kt war ik allemaal meemaak. Het maakt niets

aandienr de Ik Ben-medi tatie. Als je geest a fdwa alt, breng

he m dan terug en doe de Ik Ben-meditatie.

uit, want het is God die het meemaakt, niet ik. En God

Als ik dit aan sommige mensen uitl e g

zeggen ze:

'Maar Robert, je zegt dat we ons moeten ontdoen van

onze geest. We moeten de geest vernietigen,

heeft geen problemen. Je wordt vanzelf gelukkig, alleen

maa r door de Ik Ben-meditatie te gebruiken.
In de Bhagavad Gita staat: 'Van de mi ljoen mensen is

moeten

er n op zoek naar God. En van de miljoen die op zoek

Dat is waa r. Dat is de hoogste waar

zijn, v in dt n Hem.' Het ligt nogal moeilijk. Dat is hoe

heid. Maar de meeste mensen kunnen dat niet. Vergeet

het lijkt te zijn. Maar als je Ik Ben begint te gebruiken

niet dat advaita vedanta echt iets voor volgroeide zielen

als meditatie en je laat het Ik Ben steeds dieper in jezelf

is. Mensen die in vorige levens sadhana hebben gedaan.

toe, zal je lichaarnsbewustzijn verdwijnen, en zal Ik Ben

Het i s net als naar school gaan. Zelfonderzoek, adv.aira

het overnemen.

er niet mee denken

.'

we

vedama, is als de universiteit van het spi rituele leven. Je

kunt jezelf niet voor de gek houden.

Als je Zelfonderzoek, Atma Vichara, wil mengen met

Ik Ben, dan kan dat. Je kunt ze samen gebruiken. Ik zal

En er zijn zoveel mensen die aan Zelfonder zo ek pro

zeggen hoe. Stel dat je de Ik Ben-meditatie gebruikt. Tus

beren te doen en het opgeven. Dan zeg ik ze dat ze zich

sendoor blijven er steeds gedachten opduiken. Of het nu

moeten overgeven v o lledig moeten overgeven. Dat is de

goede gedachten of slechte gedachten betreft maakt geen

andere manier Dat wordt ook m oeilijk. Ze proberen het

verschil, maar gedachten b lijven er tussendoor komen. Je

146

147

kunt nu onderzoeken: 1\an wie doen deze gedachten zich

Het is Puur Gewaarzijn. Puur Gewaarzijn is niet het Ik

voor?', en verder hoef je niet te gaan. Observeer alleen

Ben. Het Ik Ben leidt tot Puur Gewaarzijn. En als je blijft

maar en kijk toe. Als je geest weer stil wordt, ga je met je

oefenen, beide afwisselt met 'Wie ben ik?', zal de ruimte,

ademhaling weer terug naar de Ik Ben-meditatie. Als er

vr je nog eens 'Wie ben ik?' zegt, groter worden. Die

weer gedachten opkomen onderzoek je: an wie doen ze

ruimte is Zaligheid. Je zult iets voelen wat je nooit eerder

zich voor?' Als je vorderingen maakt met deze methode,

gevoeld hebt. Een innerlijke vreugde, een innerlijke ver

maak je de vraag verder af 'De gedachten doen zich aan

rukking. Je zult gewoon weten dat het hele universum

mij voor. Wat is de Bron van mij? Wie ben ik? Wat i s de

het Zelf is, en dat Ik Dat Ben. Met het voortschrijden

Bron van ik?' Je begint te voelen en te zien dat jij niet het

van de maanden zullen de woorden steeds minder talrijk

ik bent wat het probleem lijkt te hebben. Je gaat het ge

worden. Je kunt beginnen met Ik Ben, maar dan zul je

voel krijgen: 'ik' heb een probleem. 'Ik' ben ziek. 'Ik' ben

in de Stilte verblijven. Je zult geen woord meer zeggen. Je

boos. 'Ik' heb geen gemoedsrust. En je begint te l achen.

zult alleen nog maar de Stilte ervaren. Die Stilte is Nir

Wam de realisatie zegt je: 'ik' heeft al die dingen, ik niet.

vana, Leegte. Het is geen ding. Het is het niets waar ik

'Ik' is de boosdoener. 'Ik' !ijkt dit te willen en dat nodig

het over had. Je zult gewoon in de Stilte zitten.

te hebben. Hetzelfde geldt voor verlangens, behoeften,

jezelf groter maken dan je bent. Dat hoort allemaal bij
her' ik'. Wie is dat ik? Waar komt het vandaan? Als ik niet

De aard van de geest

echt het 'ik' ben, wie ben ik dan?' En je houdt je stil.

Nu kun je weer teruggaan naar Ik Ben met de adem

haling. Je ademt in en je zegt Ik Je ademt uit en je zegt

Bestaat de geest in de echte wereld?

Hij lijkt te bestaan. Het is een verschijnsel.

Ben. Als je op die rnanier te werk gaat, zul je merken dat

er iets interessants met je leven gebeurt. Je gaat merken
dat er steeds meer ruimte komt tussen Ik Ben. Dat gaat

Maar hij is er niet?

Er is in werkelijkheid geen geest.

vanzelf. Je ademt in en je zegt Ik, en plotseling komt er

verder niets meer achteraan. Dan adem je uit met Ben. Je

Het is alleen maar een geloof

ademt opnieuw in en je zegt Ik. Vergeet niet dat je geen

De geest is een geloof. Het zijn in feite je gedachten.

toneelstukje opvoert, je brengt het niet teweeg. Het ge

Al je gedachten vormen samen de geest. Je gedachten ko

beurt helemaal vanzelf. En de ruimte tussen Ik Ben is de

men voort uit de geest. Het zijn de gedachten die je moet

vierde dimensie van het Bewustzijn. Na waken, slapen,

zien kwijt te raken, van jezelf moet zien te verwijderen.

dromen. Het is de staat van de J nani . Het is jouw vrijheid.

148

De geest is dus een opeenhoping van gedachten. Gedach149

ten aan het verleden en zorgen om de toekomst. Dat is

Wat zou je die praktische dingen dan noemen? Dat ze niet

alles wat de geest is. Als je de aard van de geest echt be

de geest zijn, dat het alleen maar obje cte n zijn, helemaai op

grijpt, zal hij verdwijnen. De geest is net een regenboog.

zichzelfstaan d, onbezielde obje cten?

De regenboog lij kt echt te zijn, maar als je er dichtbij

Wat je praktis che dingen noemt is ook net als je

komt blijkt hij niet te bestaan. Het is optisch bedrog.

l ichaam. Zo lang je gelooft dat je een lichaam bent,

De geest is ook zo. De geest is net zoiets. De geest laat je

zullen er praktische dingen zijn waar je mee om moet

geloven dat je een lichaam bent, en dat je met je lichaam

zien te gaan. Maar als je beseft dat je niet het lichaam

ervaringen moet doormaken. En de geest blijft je voor

bent, dat je niet de geest bent, zullen er geen prakti

de gek houden door je in karma te laten geloven, en in

sche dingen meer zijn waar je mee om moet zien te

rencarnatie en samskara's, en een hele hoop meer waar je

gaan. Maar het zal wel lijken alsof je er mee omgaat.

vanaf moet zien te komen. Maar als je onderzoekt: 'Aan

Er zal b eter mee omgegaan worden dan jij ooit hebt

wie doet de geest zich voor?', zal hij vluchten, zal hij weg

kunnen doen. Tegelijkerrijd zul je, zonder ooit nog te

rennen, en zul je vrij zijn.

twijfelen, weren dat jij niet degene bent die het doet.
Jij bent niet degene die han d elt. Maar alles zal wel ge

Robert, toenje het in die vraag o ve r de geest had, wat doen

daan worden.

we dan met dingen ais bijvoorbeeld koken en elektrische ap

paraten, of met je auto op de snelweg rijden? Zulke dingen

Ik begrijp niet hoe bhakti en puja en dat soort dingen de du

dringen de geest binnen.

aliteit in stand houden. Maar soms heb ik ook het gevoel dat

Als de geest verdwenen is, doen die dingen zich spon

Zelfonderzoek hetzelfde doet. Er wordt van uitgegaan dat

taan voor. War we h et Zelf noemen, Bewu stzij n, is wat je

de vraagsteller en dat wat ge v raagd wordt allebei bestaan.

in beweging brengt. Je zult al die dingen spontaan doen.

En soms heb ik daar, als ik Zelfonderzoek probeer te doen,

Alle di ngen die je moet doen zullen gedaa n worden. Maar

ronduit last van. Alsof ik in mijn hoofd zit terwijl ik liever

het zal niet langer de geest zijn die ze doet. Bewustzijn,

het Zelf, zal ze doen.

gewoon stiL ben.

Ga dan gewoon je gang en wees stil. Zelfonderzoek
past bij veel mensen. En er zijn veel mensen die het niet

Die dingen en de geest zijn dus verschillende dingen?

kun nen. Doe dus vooral wat je moet doen. Wees stil.

De geest is in feite Bewustzijn, maar lijkt de geest te

Wees rustig. Alle wegen leiden naar herzelfde doel. Alle

zijn, als een droom. Als je de geest opgeeft, besraat er al

wegen leiden naar de top. Doe daarom wat je moet doen

leen nog Bewustzijn. En dan kom je in beweging, gelei d

om vrij te worden.

door Bewustzijn.
150

151

Robert, als je over de Stilte spreekt,

stil is,

spreekje over de geest die

brengen. Daar heb ik het h elem aal niet over. We probe

nietwaar?

Als ik het heb ov er volledig stil worden, kan de geest

zichzelf niet stil zij n.

op

Ja. Waar mensen het over hebben is hu n geest tot rust

ren de gees t niet tot rust te brengen. We p r ob eren in con

De geest is een opeenhoping va n

tact te komen met een innerlijke s tilte die Brahman is.

gedachten. Als je stil wordt, werkt de geest langzamer,

Een andere naam voor die stilte is Brahman, of Absolute

hij ten slot t e ve r dwijnt

tot

in de Groots h eid waaruit hij

voortkwam. Je kunt de geest nie t echt sti l

krijgen .

Gedachten, nietwaar?

Werkelijkheid. Dat is ware Stilte. Mogen jul lie de rest

van je leven en voor

altijd in

Stilte ver bl ijven !

Robert, wat zijn de meest veel voorkomende valkuilen of

Er is alleen maar Stil te , pure Stilte.

trUcjes van de geest als iemand Zelfonderzoek doet?

Nou, de belangrijkste is dat de geest je wijsmaakt dat

De afwezigheid van gedachten?

Ja, dat kun je zo zeggen. Als je de geest stil wil t

hij echt is. Na een tijd je zeg t h ij tegen je: 'Waarom versp il

krijge n

j e je tij d hieraan? Je zou je met iets anders bezig kunnen

maak j e het jezelf moe ilijk , want de g ee st bestaat niet eens.

houden, dronken worden, naar de film gaan,

Wat probeer je dan stil te krijgen? Je wilt gewoon stil zijn.

gaan b ow len . Waa r o m ve rsp il je je t ij d aan Zelfonder

De geest zorgt w el voor zichzelf. Wat de geest lijkt te zijn

zoek?' En dan gaat hij ook teg en je zeggen: 'Kijk nou eens

zal uit eigen beweging ver dwij nen als je stil wordt, wa nt

hoev eel tijd er voorbi j is gegaan. En er is nog steeds niets

hij heeft noo it bestaan. Als je stil wor dt, rustig, zorgt alles

met je gebeur d. Houd er toch mee op. Ga terug naar je

kijken,

Zelf komt bovendrijven in al z ij n

oude leve n .' Je geest is geen vrien d van je. Hij k o mt met

pracht en schoonheid. En alles war verder nog verscheen

van alles op de proppen. Hij begint met angsten, zelfs

zal verdwij n en. Het is dus een verkeerde benami ng om te

angsten uit het verleden, angsten uit vorige levens, en je

voor

zichzelf. Het ware

tv

ze gg en: 'Ik ga de

geest doden om hem s til te krijgen'. Er

vraa gt je af wat er ge beu rt. Je zi et soms z w art e ruimten

was nooit een geest om stil te krijgen. Nogmaals, je wilt

in je

alleen maar stil zijn. Vergeet de geest maar. En als je echt

alle rlei negatieve toestanden ziet plaatsvinden in je g eest,

stil wordt,
Je

zul

je zien dat je sowieso nooit een ge est had.

zult geestloos zijn.

Je zul t de geest geven!

m editati e,

en dan word je bang. Het kan zijn dat je

en dat zal je er toe aanzetten om een ti jdje te stoppen met

vragen. Houd altijd voor ogen dat de m ees te mensen dat
mee hebben gemaakt, en dat de weg naar succes op e n li gt

Meestal als mensen zeggen dat je stil moet zijn,

verwijzen ze
naar de spraak:,. maar jij hebt het ov e r veel meer dan alleen

ziet dit? Wie maakt dit mee?' Het is altijd het ik. Verblijf

praten of niet praten.

in het ik en wordt vrij.

152

als je bli j ft onderzoeken: 'Aan wie doet dit zich voor? Wie

153

Dus alsje merkt datje in de leegte, ofzwartheid, zit, zoalsje

rituele oefenpraktijk . Je raakt heel genteresseerd in spi

aang af, dan onderzoek je aan wie die le egte zich 11oordoet?

ritualiteit. Dat do e je niet om enige reden. Je doet her

Ja, en houd ook voor ogen dat er niets is wat je kan ra

omdat je voelt dat je het wilt doen. Het kan zijn dar j e

ken. Er zijn geen duivels, geen demonen, geen antichris

b egint met de beoefening van hatha yoga, het leren van

ten. Dat zit allemaal in je hoofd, en door te onderzoeken:

allerlei ho u dingen asana's. Dan, misschien na een paar

'Aan wie doet dit zich voor?' verdwijnen ze.

jaar, word je het beu om jezelf in allerlei bochten te wrin

gen, en ga je raja yoga doen, het beheersen van je denken

Waarom lijkt de geest altji d naar het negatieve te neigen?

Omdat

de geest probe ert te voorkomen dat hij ver

ashranga yoga, het achtvoudige pad, pranayama

adem

halingsoefeningen. Her maakt niet uit welke godsdienst

nie tigd wordt. Hij wil niet vern ietigd worden. Daarom

je aanhangt, je gaat zoeken naar het mystieke aspect in

maak t hij je aan het schrikken. Hij verzint allerlei listen

reli gie. Als je een jood bent ga je de kabbala lezen. Als

zodat je niet meer aan Zelfonderzoek denkt. Want ja, wie

je christen bent, ga je christelijke mystiek lezen. Als je

wil

islamitisch bent ga je het soefimateriaal lezen. Het leidt

er nu vernietigd worden? De geest wil verder kunnen

gaan met zijn onzin. Daarom

bre n gt hij soms allerlei ne

allemaal naar hetzelfde doel.

gatieve dingen naar voren om je te l aten schrikken, zodat

Als je intens zoekt, oprecht bent, bereik je een punt

kan hij je ook

op mooie dingen atte nt maken. Dan zegt hij: 'Je hebt dit

waarop je, ongeacht welke godsdienst je aanhangt, je

niet nodig. Kijk nou eens wat je hebt! Je hebt allemaal

Uiteindelijk bereik je het moment waarop je aan Zelfon

mooie mensen om je heen, en je hebt alles wat je uit het

derzoek kunt doen. 'Wie is degene die dit allemaal heeft

leven wilt halen. Deze leer is alleen maar voor

g e daan?' Je gaat bij jezelf naar binnen kijken. Je gaat den

je o ph oudt met je Zelfonderzoek. Soms

negatiev e

zelf afvra ag t: 'Wie

is degene die dit allema al meemaakt?'

al die verschillende metho

mensen.' Je geest zal er alles aan doen. Hij zal allerlei spel

ken: 'Al die jaren ben ik met

lerjes met je spelen. Blijf het Zelfonderzoek volhouden.

den bezig geweest. Maar wie is daar mee bezig geweest?

Wie heeft

Wie doet er sadhana?

dat allemaal gedaan?'

En op een dag zegt iets

je: 'Dat heb ik gedaan. Ik ben ermee bezig geweest. Ik

heb al die dingen gedaan. Iets zegt je dat je op zoek moet
'

De enige

manier om volkomen vrij te wo rden is jezelf

totaal over re geven, j ezel f

gaan naar dat ik War is dat ongrijpbare ik dat al die ja

op te geven. Als je

ren met al die oefeningen bezig is geweest in een poging

de wereld volkomen en volledig met r us t gaat laten, als

mijn lichaam, mijn zelf, mijn persoonlijke zelf te perfec

volledig

rustig. Je begi nt te genieren van de

je niet meer reageen op persoon, pl aats of ding, en aan

tioneren? En je

jezel f gaat werken, begin je aan een soort sadhana, spi-

Stilte. Je gaar la nge periodes in de rust zitten, en je zoekt

154

wo rdt

155

naar het ik door te onderzoeken: 'Aan wie doet dit ik zich

een slecht i em and zi jn. Het gebeurt niet door mid de l

voor? Waar k omt het ik vandaan? Wie ben ik? Wat is de

van boeted oen ing. Het gebeurt heel si mpel door je ik

waarhei d over mij zel f? '

Je begint te beseffen dat jij degene bent di e handelt zo

te observeren. Door in het ik te verblijven. 'Waar ben

ik vandaan gekomen ?' Als je dat zeg t, zeg je niet waar

lang je betrokken bent bij het doen van de di ngen. Maar

is mijn lichaam vandaan gekomen. Je zegt waar is 'ik'

als he t ik verwi jderd wordt, wordt alles vanzelf gedaan. Je

va ndaa n gekomen. Ik.

be gint dat te begrijpe n, en je volgt het ik naar zij n Bron,

Ik staat los van je lichaam. Je lichaam zit vast aan ik.

Het ik is nie t je lichaam. Ik staat los van de wer el d , maar

her spirituele Hart, Bewustzijn.

Verge et dat allemaal maar. Verl ang er niet een s naar.

de wereld zit vast aan ik. God staat los van de wereld,

Doe gewoon je werk en je zult ver steld staan. Hoe meer

maar God zit vast aan ik. Daarom gebe urt er, als je vraagt

je het wilt, hoe meer het je ontsnapt. En dat is iets na

'Waar kom ik vandaan?', iets met je geest. Je geest wordt

tuurlijks, want je zit jezelf achterna. Je pro beert jezelf te

steeds zwakker. En als je geest steeds zwakker wordt, be

pakken re krijgen, terwijl je al ge vange n bent. Dus hoe

gint het ik zich uit te breid en en dri ngt het in a ll es door.

meer je jezel f achterna zit, hoe harder je van jezel f weg

Dan wordt het ik een ander woord voor het Zelf, en be

rent. Houd daar mee op. Het is zo simpel als war.

gin je te beseffen dat ik ni emand anders is dan het Zelf

Er is eige nli jk helemaal niets intellectueels aan. Je

Ik ben Dat. Je wordt vrij.

hoeft nie t bepaa l d e woorden of zi n sn eden te kennen.

Het is niet moeil ij k en het is niet makkelijk. Het is ge

Je hoeft niet b ep aal de teksten uit je hoofd te le ren. Je

woon. Denk eens even aan jezelf. Kijk eens wat voor ge

h oeft je alleen maar aan het ik te denken. Ver blijf in

dachten zich bij je aandienen als je aan jezel f denkt. Som

het ik. Dat is a 1le s wat je h oe ft te doen. In het ik ver

mi gen van jullie zeggen: 'Ik heb h onger '. Sommigen van

blijven. Aan het ik vasthouden. Alles is verbonden met

jullie denken aan je behoeften. Zodra je aan jezelf denkt,

het ik. Je lichaa m , de w erel d, het un iversum. Als je de

denk je aan je lichaam. Maar je Zelf is niet je lichaam. Je

b ron van her ik ontdekt, valt alles samen me t het ik in

lichaam is niet meer dan een hoop ro ttend vlees, maar

de ocea an van Zaligheid. Zal ig heid is een natuurlijk re

dat ben jij niet . Jij b ent ik. Ik Ben. Ik ben niet dit en niet

sultaat van je zoektocht. Als je op houdt met zoeken en

dat. Ik Ben. Ik Ben. Er is niets anders, er bestaat niets

rustig wordt en je boeken wegleg t, en de confrontatie

anders dan Ik Ben. Er valt niets over te zeggen. Er val

met jezelf aang aat en ziet wat je in feite bent, zal dat

len geen toe sprak en te houden over Ik Ben. Er is alleen

s neller zaligheid teweeg brengen dan alles wat je je ooit

maar Ik Ben. Als je Ik Ben t ege n j ezel f zegt, wat gebeurt

ku nt voorstellen of ooit kunt doen. Het zit 'm ni et in

er dan? Komt er dan geen rust over je, een stil zijn, want

het z in gen van mantra's. Het zit

156

'm

niet in een goed of

een andere naa m voor Ik Ben is Stilte.

157

Nu zie je wat ik be doel, al die keren dat ik jullie verteld

Vorderingen op het pad

heb dat je het ik moet volgen naar het Hart. Als je het ik
naar het Hart volgt, ga je door de moleculen en de ato
men en de subatomaire deeltjes heen, ga je steeds di ep er

terug naar je Bron. Te r ug, terug, naar de Bron, naar de

energiegolven, naar de leegte, en uiteindelijk lost je hele
lichaam volledig op en blijft er alleen Bewustzijn over.

Als ik zeg dat er alleen Bewustzijn over blijft, bedoel ik

niet dat Bewustzijn iets anders is dan jijzelf. Je bent niet
gestorven, je bent alleen maar degene die je altijd al was.

Je bent dezelfde persoon, behalve dat er iets heel moois

met je gebeurd is. Je bese ft met heel je hart, met heel
je ziel, met heel je wezen, dat je nooit het lichaam of
de geest geweest b e nt. Je bent nooit een ego geweest. Je
bent altijd Bewustzijn geweest. Je bent vervuld van Za
ligheid. Je begrijpt nu wat het w oord Sat-Chit-Ananda
betekent. Ik Ben Die Ik Ben, Ultieme Eenheid, Absolute
Werkelijkheid, Nirvana, die zijn allema al synoniem met

Bewustzijn. Je hebt gezegevie rd. Je bent vrij!

Niets in deze wereld zal je ooit nog uit evenwicht
brengen. Je lacht om de dood, w a n t je bent tot het be
sef gekomen dat je nooit geboren bent. Je bent nooit als
lichaam aanwezig geweest, en je sterft nooit. Je bent al
tijd hetzelfde, Puur Bewustzijn. Het maa.kt niets uit of je
nu een lichaam bezit of geen lichaam hebt. Voor jou is
dat allemaal hetzelfde. Anderen kunnen naar je kijken en
dan je o ud e zelf zien. Je familie, je vr ien den zien je zoals
voorheen, maar jij bent niet meer wat je eerder was. Je
bent Volmaakt Geluk. Je bent het Universum. Je begrijpt
dat dit alles het Zelf is en dat Ik Dat Ben.
158

Een vraag die mij regel ma ti g over de telefoon of persoon

lijk gesteld wordt is deze: 'Robert, hoe zie je de wereld?'
Hoe zou ik de wer eld moeten zien? Iemand verrelt me:
'Ik weet dat je Bewustzijn ziet, je ziet ons niet.' Als ik
jullie niet zou zien, zou ik niet kunnen functioneren. Na

tuurlijk zie ik julli e. Iemand anders zegt tegen me: 'Je zie t
helder licht en heilige beelden.' Nogmaals, als ik helder
licht en heilige beelden zie, word ik omver gereden door
een vr achtwagen. Ik zie p recies was j ullie zien. Niets. Het
en ige verschil is dit: ik kijk naar de wereld en lach, want
ik besef dat ik he t niet weet of dat ik niet denk.
Ik realiseer me dat de wereld niets anders is d an mij
zelf De wereld is Bewustzijn. Het is niet de wereld zo
als hij verschijn t , maar hij ligt nog wel ergens overheen.
Daarom ziet de wijze de wereld, maar r ealise ert hij zich
dar de we reld Brahman is, en alleen maar een ve rschijn
sel is, terwijl de meeste

m ensen

naar de werel d kijken en

zich ermee identificeren. Daarom kennen ze angst, frus

tratie, pijn, ruzie, oorlog, de onmenselijkheid van mens
tot mens . Alleen maar omdat ze zich iden ti ficer en met
de wereld.

Een goed voorbeeld hiervan is het voorbeeld dat altijd

ter sprake komt. Oe slang en het touw. Dat is een beeld
dat op ongeconditioneerde wijze over de werkelijkheid
komt te l iggen. Daarbij zie je de sl a ng en word je b ang
omdat het licht vaag is. Maar als je het licht weer helder
maakt, weet je dat het een rouw is. En dat touw kan je
nooit meer foppen. Als je nog eens langs het touw loopt,
159

Ik denk dat ik dan over moet gaan naar de droomwe

en geen slang. De slang is

dan de wereld en het rouw B ewu stzijn. Maar dan zegt

reld. In de droomwereld word je geboren, groei je op,

weet

je dat het een touw is

iemand: 'Dat is een goed voorbeeld, maar als ik de wereld

ga je naar school, word je dokter, en trouw je, krijg je

zie verande rt hij niet voor mij zoals hij voor jou v erandert

kinderen, word je oud en ga je dood.

als je het licht aandoet en ziet dat de slang in werkelijk

droombaby die geboren werd. En je droombaby groeit

he id een touw is. Voor mij blijft de wereld hetzelfde, of

op tot een

het nu donker is of licht

of wat dan ook Hoe verklaar je

Alleen was je een

droomtiener. Je bent een droomdokrer, en een

droompersoon die in het huwel ijk treedt. En je trouwt

een droommeisje, en je krijgt droomkinderen. En je

dat dan?'
Het antwoord i s weer hetzelfde. Jij ziet d e wereld als

droomt dat je oud

wo rdt en je droomt dat

je

sterft. Dat

water in de luchtspiegeling. Het water verandert niet.

is allemaal aan de gang in de droom. Dus je ziet, in plaat s

Maar de eerste keer dat je water in de luchtspiegeling ziet,

probeer je het te pakken en grijp je in he t zand. Daarna

al die domme vragen te ste l len, en daar kun je einde

loos mee doorgaan, is Zelfo n de rzoek de makkelijkste en

weer je dat het om een l uchtspiegeling gaat, maar die ver

snelste manier om al die onzin los te laten en zelf achter

van

schijnt altijd als water. Hij verandert niet zoals de slang in

de waarheid te komen. Want wat maakt het uit wat ik

een touw verandert. Je ziet altijd water. Alleen reageer je

zie? Wat maakt het uit hoe ik de di ngen zie? Waarom zou

er niet l anger op. Als je langs de plek loopt waar het water

je mij geloven? Over een droomwereld, over water in een

zich in de luchtspiegeling bevindt, lach je, want je beseft

luchtspiegeling,

dat het water nier echt is. De wijze zi et de wereld precies

maalleuke voorbeelden, maar ik kan het niet voelen', zeg

zo. De wereld neemt de wijze niet langer bij de neus. Het

je dan. 'Ik identific eer me met de wereld en ik heb pijn

over

de slang in het touw. 'Dat zijn alle

is als het water in de luchtspiegeling. Hij neemt deel aan

omdat de we reld me raakt', zeg je. 'Dingen raken me. Als

wereld, maar de wereld maakt hem niets meer wijs.

ik zie hoe on men sel ijk mensen tegen elkaar kunnen zij n,

De wereld is niet interessant meer voor hem, want de

moet ik huilen. Als ik een grappige film zie, moet ik la

i d enti ficatie is met het Zelf, met Bewustzijn.

chen. Als ik uit het leven haal wat ik

de

Dan komt er een

pun dit

en

die zegt: 'Nou, dat zijn

ik

eruit wil halen, ben

gelukkig. Als dat niet lukt, heb ik verdriet. Daarom

leuke voorbeelden Robert, maar zie het eens zo.

heb ik niets aan die voorbeelden en al die dingen waar je

in de wereld ben kan ik je vastpakken, kan

Als ik
ik de l an

het met mij over hebt.'

taarnpaal vastpakken, kan ik autorijden en kan ik dingen

Dat is nu een intelligentie opmerking. Je moet boeken

voorbeeld van het water in de

wij sheid niet zomaar aannemen. Je moet iemands erva

voelen. Terwijl in jouw

Je moer je eigen waarheid

luchtspiegeling ik het water niet kan voelen omdat het

ringen niet zomaar aannemen.

niet bestaat. Hoe verklaar je dat dan?'

ontwikkelen. Ik kan t egen je zeggen dat de wereld Brah

160

161

man is, en dat Brahman de Absolute Werkel ijkheid is.

kende, wat maakt dat uit? Als je zegt dat deze leraar het

Absolute Werkelijkheid is Puur Gewaarzijn, enzovoorts,

zo uitdrukt, en je het nu vanuit verschillende gezichts

enzovoorts. Wat heb je daaraan als je pijn hebt? Er zijn

punten kan zien, wat maakt dat uit? Ik moet jullie er

dingen je leven binnengekomen die je heel serieus neemt.

nogma als op artent maken. Je hebt er niets aan om de

En je begrijpt niet dat j e sociale lichaam zijn karma aan

waarheid intellectueel te begrijpen. Je kunt net zo goed

het uitwerken is en dat dat absoluut niets met jou te ma

LSD nemen, want je wordt er alleen maar opgefokt van.

ken heeft. Je identificeert je met de conditionering. Dat

En zodra je dan iets overkomt wat je niet leuk vindt, word

is de eerste waarheid die je voor jezelf moet toegeven.

je een imbeciel, boos, woedend, over je toeren. Je wilt

Probeer jezelf niet te slim af te zijn door je al die ge

weten of je vorderingen maakt op het pad? Wanneer ben

je voor het laatst boos geworden? Wanneer maakte iets je

weldige waarheden eigen te maken.

Dat gaat niet werken voor jou. Jij en ik kennen een

voor

het laatst wat uit? Wanneer dacht je voor het laatst

hoop mensen die de boeken van Nisargadatta, Ramana

dat de wereld je iets aandeed? Wanneer werd je voor het

Maharshi en anderen uit hun hoofd hebben geleerd, en

laatst dol van vreugde over iets goeds dat je overkwam?

die boeken van voor naar achter uit hun hoofd kunnen

Dat geeft aan dat je nog steeds beschikt over je mense

opzeggen. Maar zodra er iemand tegen hen aanbotst,

lijke eigenschappen. Je bent ze niet overstegen.

Je kunt niet ontsnappen in een boek. Veel mensen zet

worden ze boos. Zodra ze te horen krijgen dat ze hun

baan zullen kwijtraken, beginnen ze

re

huilen en maken

ten de

tv

aan als

ze

van streek zijn en niet willen denken.

ze zich zorgen. Het lijkt erop dat boeken hen alleen iets

Maar mensen op het spirituele pad slaan meestal een spi

opbrengen als het gaat zoals ze willen dat het gaar. Dan

ritueel boek open. Het is vergelij kbaar met de

kunnen ze citeren uit de boeken . Maar zodra hun wereld

ten, behalve dat je dan s pi rituele waarheden uit je hoofd

instort, gooien ze de boeken weg. En geloven ze geen

leen. Ik ga niet zeggen dat dat geen haar beter is dan de

Natuurlijk is het beter dan

tv

aanze t

kijken. Maar toch, je

woord meer van wat ze lezen. Tot het weer beter gaat,

rv.

dan kopen ze weer boeken.

Dan overkomt hen

kum dat duizend jaar lang doen en nog maak je nauwe

weer iets, en gooien ze het boek door de kamer en zeggen

lijks enige vordering. Hoe maak je vordering? Door boe

ze: 'Dit is onzin!' maar dan gaat het weer beter, en gaan

ken alleen ter referentie te gebruiken. Door de methoden

ze naar buiten en kopen ze weer een boek En zo gaat het

te gebruiken die ik jullie aanreik. Door Zelfonderzoek te

maar door. Waarschijnlijk spreek ik nu over een aanral

doen. Door toe te kijken terwijl je de ervaringen van het

(geLach)

van jullie. Wanneer worden jullie eens volwassen?

tv

leven ondergaat, en niet te reageren. Toe te kijken hoe

Alleen je eigen ervaring is belangrijk voor je. Niet wat

je depressief wordt. Toe te kijken hoe je kwaad wordt.

je leest. Als je achter een waarheid komt die je nog niet

Ontken het niet, maar observeer het. En als je jezelf op

162

163

de juiste wijze, op die rustige m anier

observeert, kun je

jezelf afvr agen: 'Wie wordt er kwaad? Wie voelt zich de

pressi ef? ' En er doorheen gaan. Doe dat ste eds maar weer

opnieuw, zo vaak als no dig is. Op

een dag zal de boosheid

je verlaten, de depressies zullen je verlaten, je ge d a chten
zullen je verlaten. En je zult alleen maar ZIJN.
Houd j ezelf, rot da t gebeu r t, n iet voor de gek. Maya
heeft veel macht. Ma ya is de ogenschijnlijke realiteit van
de wereld. Zolang je gelooft da t je het lichaam bent, zal
de wer el d je heel reel toeschijnen. Daarom werk je eerst
aan jezelf. Vergeet niet dat je licha a m,

maar ook het hele

universum een manifestatie van je g ee st is. Daarom, als

je geest begint weg te smelt en, gebeurt

dat ook met je li

chaam en het universum. Vergeet evenmin dat je,

als alles

wegsmelt , geen Bewustzijn ziet. Zoals ik aan het be gin al

aangaf, het is niet zo

dat je dan rondl oopt en lege ruimte

ziet. Iemand vertelde

me

zelfs dat hij ergens in een boek

had gelezen dar een wijze in een mist rondloopt en mis

tige mensen ziet. Hoe komen ze toch aan zulke ideen?
Ik heri nne r jullie er nogmaals aan

dat h et enige

ver

schil tussen de w ij ze en jezelf is d at jij de wereld ziet en je

ermee identificeert. Je denk

dat het echt is. Een wijze zie t

de wereld en weet dat deze als een deken over Be wustzijn

heen ligt. Dus identificeert hij zich met Bewustzijn.
Robert, je had hetover boeken en hoeveel vorderingen je hebt

gemaakt op het pad Veel leraren en boeken zijn theoretisch,

maar Leggen weinig nadruk op de praktijk. Sterker nog, als
je naar veel boeken kijkt, gaan ze in op alle verschillende
theorien en hoe het een met het ander te maken he eft, en dit
164

en dat. Maar geen enkel boek gaat erg diep in op de feitelijke

praktijk van datgene waar over gesproken wordt. Daarom
heb ik iets samengesteld over de praktijk van vichara en dat
je zegt hoeveel vor dering we nu echt gemaakt hebben. We
k unne n eigenlijk niet weten hoeveel vordering we gemaa kt
hebben , omdat vooruitgang iets heel dubieus kan zijn. Op
een bepaalde manier maak je vorderingen, kun je je daar
ook bewust van zijn. Op een andere manier kan het zijn
dat je je er niet bewust van bent. Aan de ene kant kunnen
de d inge n beter lijken te gaan en lijk je ze beter te begrij
pen. Aan de andere kant kunnen din ge n heel intens lijken
te worden, en kun je niet zeggen hoeve rje gekomen bent tot
het allemaal weer voorbij is.
Wat je zegt is waar op het moment dat je de schom
me lingen van het leven ondergaat. Maar als je in het ik

verblijft, word je minder serieus door de problemen van

het lev en geraakt, en je zult makkel ijker door het leven

lijken te fi et s en als je in het ik ver blijft.
Maar zoals je zei, soms komen dingen scherper te l gg
i en.
Dingen komen scherper te liggen, m aa r voor wie geldt
dat? Je verblijft in het ik en je kijkt naar alles wat je mee
maakt. Je merkt dat je niet zo sterk wordt geraakt als voor

heen. De di ngen hebben minder betekenis gekregen. Net

als dat je omringd bent door vuur en minder erg verbrandt
omdat je in het ik verblijft.

Maar soms kun je daar mee bezig zijn en je er niet van

bewust zijn. Je denkt van jezelf dat je nog hetzelfde bent,
ter wijl je dat in feite niet kunt weten.
165

Soms kun je her wel weten. Maar als je in het ik verblijft,

dit of dat, hoe meer je de materile wereld binnengetrok

nogmaals, dan zul je niet door die dingen geraakt worden

ken wordt. Het zijn allemaal prijzenswaardige dingen.

en zul je ze zien komen en gaan. Je zult verder komen

Het is beter dan bankrover zijn, denk ik. Dus als je toch

door te observeren en niet te reageren. Daarom is het het

iets moet doen, help dan andere mensen. Dat i s geen

veiligst om altijd in het ik te verblijven.

vraag. Maar vergeet de waarheid niet. 'Ik moet mezelf

Sommigen van jullie vragen zich af waarom je niet

zien te vinden', moet je zeggen.

zoveel vorderingen boekt op je spirituele reis. Dat is niet

Je hoeft jezelf niet te vinden ten koste van anderen,

moeilijk te snappen. Kijk maar eens naar je geloofssy

dat is verkeerd. Maar wees op jezelf zoveel je kum. Besef

steem. Kijk maar eens naar de manier waarop je leeft.

dat dit jouw leven is. Het is niet het leven van je man.

Sommigen van jullie zijn bang om dingen te verande

Her is niet het leven van je vrouw. Het is niet het leven

ren. Je wilt dat je leven nu en voor altijd hetzelfde blijft.

van je kinderen. Het is niet het leven van je familie. Het

Je weet dat dat onmogelijk is. Als je bang bent om dingen

i s jouw leven. Jij bestaat hier en nu. Wat doe je ermee?

te veranderen, komt het leven langs en trekt het op een

Hoe kun je toestaan dat mensen je kwaad maken? Hoe

dag het kleed onder je voeten vandaan. En dan moet je

kun je mensen toestaan tegen je te zeggen wat je moet

wel iets veranderen.

doen? Dingen voor je te beslissen? Alle antwoorden be

Alle dingen die je tegenhouden, je veiligheidsdeken,

denk daar eens over na. Wat is je veiligheidsdeken? Eten?

Het andere geslacht, of hetzelfde geslacht- wat je voor
keur ook is- of geen geslacht? Al die dingen houden
je tegen. Alleen al betrokken zijn bij een beweging, van
deze wereld een betere wereld om in te leven proberen

te

maken, houdt je tegen.

vinden zich binnen in jezelf.

Maar je moet je wel naar binnen keren. Je moet je op
recht en met grote hartstocht naar binnen keren en jezelf
zien te vinden.
De wereld lijkt heel sterk. Mensen lijken heel echt.
Sommigen van ons raken in allerlei situaties verzeild.
Maar kijk eens naar je leven en zie waarom je er in ver

Kijk, sommige van de nieuwe mensen onder jullie zul

zeild raakt. Kijk eens eerlijk naar jezelf. Wees niet bang

len een vreemd gevoel krijgen als ik zoiets zeg. Want jullie

om jezelf te zien. Zie de dingen die je doet, de woorden

zeggen: 'Worden we juist niet geacht de wereld te helpen?'

die je uitspreekt, de gedachten die je denkt. En je zult

Je wordt geacht uit te vinden wie je bent. Het eerste en

zien waarom je niet al teveel vorderingen maakt.

belangrijkste wat je moet doen is ontwaken. En dan zul je

zien of je de wereld nog wilt helpen. Welke wereld?

Kijk, als je echt vorderingen wilt maken laat je alles

wat mentaal is vallen. Bedenk dat als ik spreek over alles

Maar eerst moet je ontwaken. Hoe meer je betrokken

laten vallen, dat ik dan niet zeg dat je je baan moet op

raakt bij vredesbewegingen, of antivredesbewegingen, of

geven, naar India moet verhuizen, moet ophouden met

166

167

boeken lezen of tv kijken. Daar heb i k het eigenlijk niet

intrekken. En dan ga je zeggen: 'De wereld is slecht. Je

over, als dat is wat je wilt doen. Ik bedoel dat je je reacties

kunt niemand vertrouwen.'

op wat er in je lichaam en de wereld gebeurt mentaal

moet loslaten.
Laat de wereld met rust. Laat mensen mee rust. Pro
beer mensen nier te veranderen. Of ze jouw gezichtspunt

Maar het begint bij jou. Je moet eerlijk kijken naar

dingen die je tegenhouden om tot realisatie te komen.
En je moet heel serieus aan jezelf gaan werken , tot de tijd
komt dat dat niet meer nodig is.

te laten inzien. Er is geen gezichtspunt. Elk gezi chtspunt

i s verkeerd. We willen gezichtspunten liever kwijt.
Je moet oprecht tot ontwaken willen komen. En zon
der dollen, ontwaken is eenvoudig. Je moet gewoon alles
mentaal opgeven. Dat is alles. En je voor ogen blijven
houden dat alles B ewustzijn is. Alles. Niets is wat het
lijkt. I nelusief jijzelf.
Veel mensen blijven zoals ze zijn, en ze praten altijd
over iets buiten zichzelf. Ze proberen de wereld te veran
deren. Ze proberen de wereld als Bewustzijn te zien. Ze
halen hun schouders voor mensen op. Ze worden onver
schillig. Dat is nier goed.
Begin bij jezelf. Kijk eens eerlijk naar je gewoonten,
en zie de dingen die je doet. Maak je niet druk om andere
mensen. Je creert tenslotte anderen met je eigen denken.

Iedereen in je leven heb je zelf gecreerd. Waar zouden

ze anders vandaan moeten komen? Jij bent de schepper,
en alle dingen in je leven zijn jouw creaties. Dat heb je
onbewust gedaan.
In karmische zin heb je iedereen die nu een rol in je
leven speelt naar je toe getrokken. Je denkt bepaalde ge
dachten op een bepaalde manier, en je trekt die mensen
je leven in. Als je steeds maar aan stelen denkt, er slechte
gedachten op nahoudt, zul je net zulke mensen je leven
168

169

Overgave

Er valt eigenlijk niets te zeggen. Woorden zijn overbodig.

De enige reden waarom ik woorden gebruik
is opdat je de stilte in de woorden kunt ontdekken.
Stilte is waarheid.
Je kunt de waarheid niet in woorden uitleggen.
De woorden worden betekenisloos, overtollig.
De waarheid komt uit vrije wil tot je
alsjeje voorbereidt door diepe overgave
aan je Zelf,
en alle vormen van gehechtheid, je Lichaam, je geest,
en alles wat belangrijk voorje is
overgeeft aan het Zelf
Zolangje je nog ergens aan vasthoudt,
zal de Werkelijkheid je ontglippen.
De Werkelijkheid komt alleen alsjejezelfopgeeft,
171

opgeeft,
je je behoeften opgeeft, je wensen,
iets gedaan willen krijgen, verlangens.
Als je het opgeeft om te proberen tot Zelfrealisatie te komen.
Als je het gewoon opgeeft.
als je je ego

als

tenzij je daar in gelooft. De groei van de wereld bestaat

uit mentale overtuigingen. Alles war je aanschouwt is
een projectie van je geest, en omdat hi j voortdurend
blijft veranderen, kun je niet zeggen dat dat de wer
kelijkheid is. Je lichaam bijvoorbeeld is niet meer het
zelfde als tien jaar geleden, of twintig jaar geleden, of bij

Dan gebeurt er iets prachtigs.

je begint uit te dijen.
Niet je lichaam, maar het Bewustzijn dat je bent.
je wordt allesdoordringend, Absolute Werkelijkheid
Dat gebeurt vanze

je conceptie. Hoe kun je daarom zeggen dat je lichaam

echt is?
De wereld is niet hetzelfde als twintig jaar geleden.
Alles is veranderd. Hoe kun je dan in vredesnaam zeg
gen dat de wereld echt is? De meesten van ons zijn bang
om dat onderwerp aan te snijden, want we beginnen aan
te voelen dat niets blijvend is en dat brengt angst met

Aan

an
A

wie geef je je over?

zich mee. Als niets blijvend is, wie ben ik dan eigenlijk?
Wat ben ik? Waar kom

ik vandaan? War

is de bron van

moet ik me overgeven, Robert?

Aan je Zelf. Het Zelf dat alomaanwezig, alwe
tend , almachtig is. Het Zelf dat in alles doordringt. Het

worden.

Zelf dat Ultieme Eenheid is, Puur Gewaarzijn" Sat-Chit

ooit kunt voorstellen, en dat binnenin jou aanwezig is

Anada, Parabrahman. Geef je over aan

en de grondslag vormt van alles wat bestaat. Maar om

wie

dat Zelf, want je

bent waarlijk Dat.

mezelf? Die vragen kunnen alleen door jou beaDtwoord

Er is iets wat mooier, grootser, heerlijker is dan je je

die vreugde, die zaligheid te kunnen voelen, o m volko

En je staat versteld van wat je hebt gehoord. Je gaat

men bevrijd te zijn van de zogenaamde lasten des levens,

precies dat doen. Terwijl je aan het werk bent, terwijl je

moet je naar jezelf gaan graven. Je moet iets opgeven.

aan het afwassen bent, terwijl je naar de

kijkt, vergeet

Je kunt nier blijven zoals je bent, met dezelfde houding,

je nooit jezelf over te geven. En op een dag trekt de in

dezelfde waarden, dezelfde vooringenomen ideen, de

nerlijke goeroe je geest naar binnen, naar de Bron, en

zelfde concepten, en tegelijkertijd vrij zijn. Dat lukt je

je. Je wordt bevrijd. Je wordt je Zelf. Dan ben

nier. Je moet rechtsomkeert maken en al je ideen over

Er is niets in deze wereld of ergens anders dat invloed

je vooringenomen ideen volledig overgeven. Aan wie

op je kan uitoefenen ofje iets ergs kan laten overkomen,

geef je dat allemaal over? Aan je Zelf. Je zelf gaat zeg-

ontwaak

tv

je vrij.

172

het leven volledig opgeven, je ego, je geest, je lichaam,

173

gen: 'aan God.' Maar wie denk je dat God is? God wil

Bevrijding bevindt zich in jezelf

je problemen niet. Waarom zou je God daarmee opza

delen? Zie erachter te komen wie die God is, waar die

Als je dus werkelijk verlangt naar vrijheid, bevrijding, ga

God vandaan is gekomen, en je zult al snel beseffen dat

je er niet naar op zoek. Het is nergens te vinden. Want

je God naar jouw beeld hebt geschapen. Zo'n God is

het bevindt zich al in jezelf. Je bent Dat

er

niet, maar het is beter dan niets. Het is fijn om te

al, dus waar kun

je het dan nog gaan zoeken? Wie kan het je geven? Als

je

je water wilt, doe je de kraan open. Je kijkt niet naar de

kunt huilen, waarregen je kunt schreeuwen, en die je de

kraan en roept en smeekt: 'Ik wil water.' Je doet de kraan

schuld van al je problemen kunt geven. Ja, terwijl we

open en je hebt water. Maar toen je nog een klein kind

groeien, terwijl we ons ontwikkelen, terwijl we al die

was, wist je niet hoe je de kraan open moest doen. Daar

dingen loslaten waaraan we ons hebben vastgehouden,

om riep je om hulp en maakte je een hoop drukte als

gebeurt er iets; we worden lichter. De last lijkt vanzelf

je drinken wilde, en je moeder of vader deden de kraan

van onze schouders te vallen.

open en gaven je te drinken. Zo kun je ook drinken van

weten dar je ergens een grote pappa hebt waarregen

De enige last die je ooit re dragen h.ad is je geest. Er

de bron van het eeuwige leven, die jouw Werkelijkheid

is geen andere last. Kijk eens of je je geest een paar se

is. Je moet de kraan opendoen. JIJ moet de kraan open

conden tot stilstand kunt krijgen, en zie hoe vredig je

doen. Je doet de kraan open door alles los te laten wat je

dan bent. Als er geen gedachten meer zijn, zijn er ook

bent. Alles. Als ik alles zeg, bedoel ik ook alles. Je moet

geen angsten, geen zorgen meer. Geen ongerustheid,

jezelfbinnenstebuiten keren. Kun je je voorstellen hoe je

geen verlangens, geen wensen, geen hebzucht, geen pijn,

er binnenstebui ten gekeerd uit zou zien? Zou geen fees

geen vijanden. Het is de geest, het zijn de gedachten die

telijk gezicht zijn.

ervoor zorgen dat die dingen zich aan ons voordoen.

De meesten van ons geloven, in advaita vedanra, dat

Die omstandigheden creren we in feite zelf. We creren

als je het juiste woord hoort, dat als je bij de gratie van een

onze eigen werkelijkheid. Denk eens aan het leven dat je

wijze ontwaakt, je vrij zult zijn. Dat is in sommige gevallen

je geliefden, je

ook waar. Maar die mensen waar je in de heilige boeken

bezigheden. Overkomen die dingen je door geluk of bij

over gelezen hebt, die aangeraakt werden door de genade

toeval? Natuurlijk niet. Je hebt alles zelf gecreerd. Want

van een wijze, die mensen hebben hun huiswerk gedaan,

je hebt geloofd in her onechte zelf, je hebt je voorgesteld

voorafgaand aan wat hen is overkomen. Je moet het zelf

dat je een mens bent die ervaringen moet ondergaan. Je

willen, en als je het maar serieus genoeg wilt zal er iets met

bent sinds je kindertijd gehersenspoeld om de dingen te

je gebeuren. Als je meer naar bevrijding verlangt dan naar

geloven die je vandaag de dag gelooft.

wat dan ook in het leven, betekent dat dat je begonnen

vandaag leidt, je bezittingen, je vrienden,

174

175

Zoek je toevlucht in jezelf

bent de rest van de dingen waar we over gesproken heb ben

op te geven. Dat is de enige manier om te verlangen naar
bevrijding. Het is een authentiek verlangen, want je vraagt

Wat je werkelijk bem, daar moet je voor jezelf achter zien

eigenlijk nergens om, je geeft: de dingen op waar je niets

te komen, en dat doe je natuurlijk door je niet langer te

meer aan hebt: je boosheid, je klein geestigheid, je slechte

identificeren met het lichaam. Reageer niet op omstan

neigingen, je opvliegendheid, je hebzucht, alle dingen die

digheden. Dat is jezelf zijn. Het is niet woorden kennen,

we al zo lang met ons meesjouwen.

of krantenberichten, of uitdrukkingen. Het is niet door

Dat is hoe je verlangt naar b evrij ding, door te spreken

bij belteksten uit je hoofd te leren en te pro beren anderen

tot de Heer in jezelf. Dar is volledig e overgave. Heer,

daarmee te imponeren. Het is door jezelf te zijn. Om je

neem mijn boosheid, neem mijn hebzucht, neem mijn

zelf te zijn hoef je alleen maar het denkproces tot stilstand

slechte neigingen, neem mijn opvliegendheid,' en je geeft

te brengen Houd altijd voor ogen dat het je gedachten

'

het vo lledig op. Als je dat eenmaal gedaan hebt, word je

zijn die je scheiden van jezelf. Elke gedachte die tot je

automatisch bev rijd. Je ziet dus dat het niet andersom

komt is je vijand. Zelfs de deugdzame gedachten. Want

werkt; her is niet vrijheid, bevrijding, Zelfrealisatie pro

de de ugdza me gedachten maken je ook maar wat wijs.

beren te vinden, om die op te tellen bij wat we al zijn. Je

Het is je geest die trucjes met je uithaalt. De deugdzame

kunt geen jota optellen b ij wat je al bent want je zit al rot

gedachten proberen je het gevoel te geven dat deze wereld

de rand toe vol met je eigen vuilnis. Je moet daarom de

echt is, en dat je bepaalde dingen moet nastreven, van d e

vuilnisbak l eegmaken, jezelf ondersteboven keren en vol

wereld moet genieten, en haar moet nemen voor wat ze

ledig leegmaken, en dan pas merk je dat je al vrij bent.

waard is. Maar dan kom je vanzelf onder de wet van de

En zelfs terwijl ik met jullie over deze dingen praat,

ve randering te vallen. En je raakt gedesillusioneerd om

zijn sommigen van jullie zo vol van jezelf, met een kleine

dat je leven na een tijdje niet meer hetzelfde is. Dan moet

'z', van je ego, dat je nooit en te nimmer volledig loslaat

je terug in jezelf duiken en je toevlucht nemen tot je Zelf.

en alles opgeeft. Want je ego h.eefr al die jaren tegen je ge

Als je je toevlucht neemt tot je Zelf word je gelukkig. Als

zegd dat je nergens blijft als je dat doet. Maar is dat niet

je je toevlucht neemt tot je Zelf wordt vrede je deel. Als

precies waar je w ilt zijn? Nergens! Al s je nergens ben t,

je je toevlucht neemt tot je Zelf wordt harmonie je deel,

ben je niet ergens, en in het nergens bevindt zich niets.

wo rdt vreugde je deel.

Dat niets is alles. Dat niets is wat we Moeiteloos Puur

Ik begrijp er niets van waarom mensen hun toevlucht

Gewaarzijn noemen, Absolute Pure Werkelijkheid, Sat

nemen tot de buitenwereld, tot persoon, plaats of ding,

Chit-Ananda, Nirvana. Het is wat er overblijft nadat je

als je weet da t de buitenwereld onderhevig is aan de wet

alles opgegeven hebt.

van de verandering, en nooit continu hetzelfde is. Dus

176

177

waar je ook je toevlucht toe neemt, het wordt altijd een

Dat zet ons a:m het denken. Wat doen we nu eigen

teleurstelling, of het nu een persoon, plaats of ding is.

lijk met onze levens? We lezen een hoop boeken, we

Er was eens een jong meisje dat opgroeide in een bor

zien een hoop leraren, we stampen een hoop kennis in

deel. Dat was in die tijd haar lotsbestemming. Ze kon er

ons hoofd. Maar hoe velen van ons hebben onze har

niet van loskomen. Maar ze bad vaak tot Ramana Ma

ten aan God gegeven? En God is niet ver weg. God is

harshi: '0 Heer, als ik deze weg moet gaan, blijf dan bij

in werkelijkheid het Zelf. Maar om contact te kunnen

me. Ik bid niet om mijn leven te veranderen, als dit mijn

maken met dat Zelf, dien je te beschikken over een

lotsbestemming is. Maar ik bid wel dat uw kracht en uw

hoop nederigheid. Gods genade voelen betekent dat je

liefde altijd bij me zullen zijn.'

je volledig moet overgeven, over een hoop nederigheid

Aan de overkant van de straat woonde een zogenaam

dient te beschikken. Je moet een houding hebben van:

de Jnani. En hij stond vaak op markt tegen iedereen te

'Ik weet niets. U bent alles.' Zo'n soort houding zal je

vertellen dat ze Bewustzijn waren, Absolute Werkelijk

vrij maken.

heid. Hij predikte en hij schreeuwde. Dat ging jarenlang

Maar hoe velen van ons hebben zo'n houding? Ve

zo door. Uiteindelijk kwam de tijd dat ze beiden stierven

len van ons willen een ] nani worden, tot Zelfrealisatie

en oog in oog met God kwamen te staan. God zei te

komen, we worden trots, en je wordt in feite nog egos

gen het meisje: 'Je moet terug naar de Aarde en daar een

tischer dan je ooit was. We hebben een 'heiliger dan jij

Jnani zijn.' En tegen de zogenaamde ambitieuze Jnani zei

houding. Die zal nergens toe leiden. Er is eigenlijk geen

hij: 'Jij moet terug naar de Aarde als slang.'

verschil tussen een Bhakti en een Jnani. De ene geeft zich

De man zei: 'Hoezo, Heer? Ik heb uw deugden bij

over aan God, en kent geen ander leven. Hij beseft: wat

iedereen aangeprezen. Ik heb tegen alle mensen gezegd

ik ook doe, het is God die het doet. Daarom is het goed.

dat ze Bewustzijn waren en dat ze Absolute Werkelijk

Hij klaagt nooit. Hij denkt nooit aan zijn problemen.

heid waren, en u stuurt me terug als slang. Wat heb ik

Hij denkt liever aan anderen en hun problemen dan aan

gedaan?' En God zei: Je hebt geen hart. Jij komt uit de

die van hemzelf. En de andere beseft dat het het ik is dat

praatschooL Alles wat je met je leven hebt gedaan is pra

verantwoordelijk is voor al zijn problemen, en voor zijn

ten, praten, praten, praten, praten. Maar dit meisje gaf

bestaan. Dus volgt hij het ik terug naar zijn Bron, naar

me haar hart. Ze gaf zich aan me over. Ze beklaagde zich

het Hart, en wordt hij vrij. In die fase lopen bhakti en

niet over haar lot. Ze wilde alleen dat ik bij haar bleef

jnana in elkaar over. Een Bhakti is dus een Jnani en een

gedurende haar beproevingen. En ik gaf haar de kracht

Jnani is een Bhakti. Daarom, als je een leraar ziet die

om door te zetten, en nu is ze vrij. Maar jij hebt nog een

denkt dat hij beter is dan wie dan ook, en een egostische

hoop te leren. Daarom moet jij terugkeren als slang.'

indruk maakt, wees dan voorzichtig. De meeste Jnani's

178

179

nemen helemaal niet de rol van leraar op zich en hebben

alles. Alle vormen van yoga lei den je naar de p laats waar

heel weini g te vertellen. Wam waar kun je her in feite

je opho u dt met denken. Alle ho gere religies zijn erop ge

over hebben?

richt je gedacht e n op n punt te richten. En als je geest

tot stilstand komt, word je je Zelf. Je bent vrij.

All ee n

maar

zijn is genoeg

Er zijn eige nlijk geen rituelen waar je aan deel moet

nemen. Je hoeft jezelf niet te k astij en en te omdoen va n

je s chu ldgevoelens, sarnskara's, of wat dan ook. Je identi

Alleen maar zijn is genoeg. Niet dit zij n, niet dat zijn,
alleen maar zijn. Bij satsang zijn. En of ik dan praat over

flceren met een lege geest, dat werkt. Maar de lege g eest

ijsjes of t uinbonen maakt niets uit. De woorden zelfheb

is geen realisatie. Het is de stap vr realisatie. Realisatie

ben waarde, want de kla nk van de woorden

de

is ge en lege geest. Realisatie kan niet uitgelegd worden.

genade die je voelt. Maar de betekenis van de woo rden

wordt alleen maar genterpreteerd in je geest. Daarom

Laat ik het erop houden dat realisatie voorbij gaat aan

wor d t alles wat ik zeg door ieder

jull ie verschillend

een lege geest weet te bereiken, dan ben je op weg naar

opgevar. Want het wordt gefilterd door je geest. En je

realisatie. In dat stadium zal de g oe roe binne ni n jezelf je

Bewustzijn en je Zijnheid mengen zich met de woorden,

naar binnen trekken, en zul je o ntwaken tot je

van

vormt

en de woorden krijgen betekenis in overeenkomst

manier van leven. Maar als je luistert zonder

te

alles wat je je ooit zou kunnen voorstellen. Maar als je

Zelf.

m e t je

Wees geen ding

denken

dringt de ware betekenis tot je door. Met andere woorden,

ken nier te veel waarde toe aan alles wat ik zeg. Maar open

Dus, punt n, je

moet nederigheid ontwikkelen. Je moet

wel je hart, zodat het Genadedeel ervan bij je b in nen kan

je hart openen voor liefdevolle vriendelijkheid. Punt

komen en jij dat op kunt pakke n en jezelf op kunt trek

twee, je moet jezelf en je problemen vergeten, alsof ze

ken. Hoe doe je dat? Gewoon door stil te worden, door

nooit hebben bestaan, en je moet anderen helpen. Geef

de m emale activiteit tot stilstand te brengen. En je mag

uit jezelf aan an deren , want er is slechts En Ze lf, en Ik

de mentale activiteit op elke manier tot stilstand b r engen

Ben Als D at. Punt drie, je moet ophouden met leraren

die je wilt. Als je pranayama wilt doen, doe dat dan. Als

cireren en tegen jezelf zeggen: 'Ik ben Brahman, ik ben

je vipassanameditatie wilt toepassen, doe dat dan. Als je

niet-geest, ik ben Bewustzijn', want dat blaast je ego al

Zelfonderzoek wilt doen, doe dat dan. Met andere woor

leen maar op.

den, d oe wat je moet doen om je g eest te laren ophou

den met denken. Vichara, Zelfonderzoek, is al leen maar

dan ook. Met andere woorden, je moet niets worden, en

bedoeld om je gees t te weerhouden van denken . Dat is

dat doet pijn bij sommigen van j ullie. Want je zegt: ik

180

Je moet ophouden jezelf te vergelijken met wie of wa t

181

ben tenslotte wel vijftig jaar naar school gegaan, ik heb

rot ontwaken komen. Als je bevrijding wilt, moet je de

een beroep, ik ben bezig met dit en ik ben bezig met

prijs betalen. En de prijs is loslaten, alles opgeven, je over

dat. En nu zeg je tegen mij dat ik niets moet worden.

geven. Er volledig op venrouwen dat alles goed is. Niet

Nou, Bewustzijn is niets, het is niet een ding. Wat je

proberen te interpreteren wat 'alles is goed' betekent. Al

God noemt is niets. Dus als niets goed genoeg is voor

leen beseffen dat alles op zijn plaats is, precies zoals het is.

God, dan moet het ook goed genoeg voor jou zijn. Zie

Geef er verder geen uitleg aan. Vergissingen bestaan niet.

je nu niet dat als je tegen jezelf zegt: 'Nou, ik zal nooit

Als je daar stil bij gaat staan, als je bij die dingen stil gaat

niets zijn, ik ben iemand, ik heb jaren gestudeerd, ik ben

staan, kom je automatisch daar waar je je realiseert dat het

belangrijk.. .' Zie je nu ni et dat dat je tegenhoudt? Elke

ik het laatste is waar je je toevlucht toe moet nemen. Alles

wijze is op het punt gekomen dat hij de geschriften weg

zit vast aan het ik. Maar zie je hoe lang het duurt om daar

gegooid heeft, de boeken weggegooid heeft, zijn lichaam

te komen? Je moet alle andere dingen eerst doen. Daarom

weggegooid heeft, zijn kennis weggegooid heeft, en zijn

is het voor sommige mensen gevaarlijk om alleen les te

zelf met een kleine 'z' weggegooid heeft. Als je je van al

krijgen in de jnana marga op zichzelf. Want egostische

die dingen ontdoet, word je je Zelf.

mensen worden er nog grotere egosten door. Het doet je

Overgave is iets men taals

ego groeien. Je moet eerst beschikken over nederigheid en

alle dingen doen waar we het over gehad hebben. Als je
dat echt wilt, zul je het ook doen.

Zie je nu waarom het zolang duurt voor sommige men

Je zult het niet doen door actie te ondernemen, maar

sen? Omdat ze zich ergens aan vastklampen. Ze zeggen:

door in de Stilte te zitten en je geest en je lichaam aan

ik kan dit wel loslaten, maar dat kan ik nooit loslaten.

het Zelf over te geven. Ik Ben zorgt wel voor Zichzelf.

Ik bedoel niet dat je zover komt dat je nergens meer om

Weet je, Ik Ben is je ware natuur. Daarom hoef je geen

geeft. Ik bedoel niet dat je zover komt dat je je baan op

pogingen te doen om het teweeg te brengen. Het enige

geeft of je gezin achterlaat of ergens heengaat. Je moet dat

wat je hoeft te doen is tot het besef komen dat al die

allemaal mentaal doen. Je doet dat allemaal in je hoofd.

dingen die je tegenhouden opgegeven moeten worden.

Je gebruikt je geest om dat allemaal te doen. En dan keert

de geest zich naar binnen en verdwijnt hij in het Hart.

Alles moet weg, je hele geloofssysteem. Waar klamp je

je aan vast? Denk even na, wat in je geest is er zo sterk?

Kijk eens naar je leven en zie wat je tegenhoudt. Waar ben

Angst? Een baan? Al die dingen hebben geen betekenis

je aan gehecht? Wat vind je belangrijk in deze wereld?

als je tot ontwaken wilt komen. Je zult gewoon je baan

iet beide hebben. Je kunt niet geestelijk ge

nog hebben. Je zult nog steeds doen waarvoor je op aarde

hecht zijn aan persoon, plaats en ding, en tegelijkertijd

bent gekomen. Ik wil dat benadrukken omdat we altijd

Je kum

182

183

geloven - en de vraag die ik van de meesten van jullie

krijg heeft daar betrekking op- 'Hoe kan ik funct ioneren
doe wat je ze gt?' Ik blijfje zeggen: wees niet bang, je

als ik

functioneert wel. Je functioneert beter dan je je ooit kunt

voorstellen. Het is op dit moment moeilijk voor te stellen

Afstand doen

als je van uit je ego werkt, en je denkt: 'Hoe kan ik functi

oneren zonder te denken?', maar je zult functioneren.
Hier heb je iets dat niet met behulp van woorden valt
uit te leggen. Als je in de Ultieme Staat terecht komt,
word je een mens als alle anderen. Daarom is het moei
lijk om te weten wat een wijze is, wam een echte wijze
lijkt niet te verschillen van jou en mij. De Ultieme Staat
houdt in dar je net als iedereen functioneert, behalve dat
er

van binnen iets is, dat iets je doet beg rijpen dat je net

als de spiegel bent, en dat je lichaam, je zaken en al het

- andere in het universum een weerspiegeling is. Je wordt
beide. Het lijkt dat j e je menselijkheid tot uitdrukking
brengt, maar je bent geen mens. En dat is de moeilijk

ste toestand om uit te leggen. Want het gaat voorbij aan

woorden. Het gaatvoorbij aan gedachten. Het gaat voor
bij aan redelijkheid.

Je

kunt

niet

redelijk

zijn als je bevrijd wilt worden.

Het gaat voorbij aan elke menselijke eigenschap. Daarom

kun je er niet aan denken, en kun je het niet proberen uit
te leggen. Je kunt het er niet eens over hebben. AJies war

je kunt doen is doen wat nodig i s om je te ontdoen van al

Je hebt absoluut niets om op te geven.

Niets om over te geven, niets om los te laten.
je bent al bevrijd.
Hoe kun je geloven dat je iets moet loslaten
wat nooit bestaan heeft?
je gelooft dat je je gehechtheden moet loslaten.
Hoe kan het Zelf gehechtheden hebben?
je denkt dat je al je angsten moet overgeven,
al je depressies,
alle dingen waar je last van hebt gehad.
Overgeven aan wie? Die dingen zijn niet van jou.
Ze zijn niet je eigendom.

je rotzooi. Dat is alles. En alle andere dingen zorgen wel

voor zichzelf.

184

je bent Pure Werkelijkheid je bent het Onvergankelijke

Zelf
Nooit werdje geboren, nooit hebje stand gehouden,
185

en nooit zul je vertrekken.

daar eens over na. Je bent Puur Gewaarzijn, keuzeloos,

Je bent het Ene. Het Allesdoordringende Ene.

moeiteloos, Puur Gewaarzijn. Wat bedoelen we met

Daarom heb je absoluut niets om op te geven,

Puur Gewaarzijn? Puur Gewaarzijn betekent eenvoudig

wantje had sowieso al niets.

dat je Allesdoordringend Bewustzijn bent. Je wezen zit in

alles. Je bent je ervan bewust dat het hele universum een

Het is echt egostisch om te geloven dat je

rechtstreeks product is van je denken, van je geest. Het is

iets hebt om op te geven.

slechts gewaar. Je bent de bomen gewaar, de bergen, de

Er is niets datje moet overgeven.

lucht, als eindeloze ruimte, Puur Gewaarzijn. Je bent de

Het is alleen het ego dat gelooft dat er iets

werkelijkheid gewaar, de waarheid omtrent jezelf. Jezelf is

overgegeven dient te worden,

Puur Gewaarzijn en jij bent Dat. Overweeg dat eens. Het

dat er iets opgegeven moet worden,

Zelf is Puur Gewaarzijn en jij bent Dat.

dat je iets moet loslaten.

Wie is degene die berhaupt iets had?

Gehechtheid en de ik-gedachte

Er is niemand.
Er is alleen de Ene Werkelijkheid, en jij bent Dat.

Als je roch eens wist wat dat betekent voor jou. Je bent
volkomen vrij, volledig vrij- moeiteloze, keuzeloze vrij
heid. Verder is alles illusie. Verder is alles een illusie, de

HetEne Zelf

wereld, het universum, een persoonlijke God.

Verder is alles een illusie. Waar komen al die dingen

e komt om met mij in de Stilte te zitten. In de Stilte

die zo echt lijken dan vandaan? Waar komen alle mensen

zit alle kracht. In de Stilte bevinden zich alle antwoor

vandaan? Waar komen alle dingen vandaan die je de hele

ien. Geluk komt helemaal uit zichzelf tot je. Vreugde

dag door ziet? Waar komt alles vandaan? Van de ik-ge

komt tot je. Als je in de Stilte zit weet je weer wie je bent.

dachte. De ik-gedachte brengt het kleine zelf voort. Dat

We komen tot het inzicht dat we allemaal n Zelf zijn.

maakt dat je denkt dat je een lichaam en een geest bent,

Wat betekent dat? Het betekent dat we niet los van elkaar

dat het jouw omstandigheden zijn, dat jij problemen

staan, dat we n zijn, En Zelf. Denk daar eens aan. We

hebt. Je moet door dingen heengaan. De ik-gedachte

zijn allemaal het Ene Zelf.

doet al die dingen voor jou. Hij verwoest je leven volle

Het Ene Zelf drukt Zichzelf uit door keuzeloos, moei

dig. Hij verbergt de werkelijkheid, en brengt een wereld

teloos, Puur Gewaarzijn. Keuzeloos, moeiteloos, Puur

voort. Daarom kom je terug bij het Zelf. Je moet de ik

Gewaarzijn. Dat is wat je bent, Puur Gewaarzijn. Denk

gedachte op de een of andere manier zien te overstijgen.

186

187

En dat gebeurt als je alle kennis die je tot nu toe vergaard

hebt vergeet. Alle kennis die je bezit. Alles wat je sinds je
geboo rt e is verteld moet opgegeven worden. Alles wat je
gelooft, al je dogma's, voorbarige ideen, ze moeten al
lemaal weg. Als ze eenmaal weg zijn rust je in het Zelf, en
zul je ongecon ditioneerd, keuzeloos gewaarzijn zijn.
We hebben iets in bezit. Een persoon, plaats of ding.
We kunnen het niet uit ons hoofd zetten. We zijn eraan
gehecht. Vanwege die gehechtheid gaan we door vele
levens heen, zo lijkt het. En we maken van alles mee,
gewoon omdat we ergens aan gehecht zijn. Dat kan gees
telijk of lichamelijk zijn. Zelfs als je iemand haat. Als je
iemand of iets hartstochtelijk haat, is dat gehech theid.
Je zult steeds maar weer op deze aarde of op een andere
planeet die op deze aarde lijkt terug blijven komen. En
je zult die persoon die je zo haat steeds maar weer onder
verschillende omstandigheden tegen blijven komen. De
ene keer kan het je dochter zijn, het kan je moeder zijn,
het kan je echtgenoot zijn, her kan je vrouw zijn. Maar
degene die je zo veracht zal jou steeds weer tegenkomen
en je dingen aandoen om je van streek te maken. En jij
zult steeds maar weer haten. Je zult nooit vrij zijn tot je
het begrijpt.
Het begrijpen is je naar binnen keren, niet meer met
die persoon bezig zijn, maar je eigen werkelijkheid zien.
De ik-gedachte volgen tot aan de bron. Het is tenslotte
de ik-gedachte die haat en liefheeft. Die gehecht is aan
persoon, plaats of ding. Als de ik-gedachte wordt over
stegen, blijft alleen het Zelf over. Dan is je karma uitge
werkt, is je lichaam uitgewerkt, is je God uitgewerkt, en

188

ben je eindelijk vrij. Maar zolang je een persoon, plaats of

ding, en misschien je eigen lichaam waar je aan gehecht
bent, je eigen geest dat is ook persoon, plaats of ding
,

-zolang je die dingen diep van binnen voelt, zul je nooit

vrij worden tot je ze loslaat.
Alle dingen waar je niet langer aan gehecht bent,
maken plaats De dingen waar je je niet langer aan vast
.

klampt, klampen zich niet meer aan jou vast. En als je

je meningen ten aanzien van persoon, plaats en dingen
loslaat, merk je dat je groeit, dat je tot ontwikkeling komt.
Je begint iets onuitsprekelijks te worden. Iets wat niet uit
gelegd kan worden. Iets wat zo prachtig is dat je niet eens
ooit zult dromen dat zoiets bestaat. En toch bestaat het.
Je moet vrede sluiten met heel het universum. Het
koninkrijk der mineralen, het koninkrijk der planten,
het koninkrijk der dieren, het koninkrijk der mensen.
Als je vriendschap hebt gesloten met heel het universum,
zul je geen Atma Vichara meer hoeven doen. Je zult het
spoor van het ik niet meer hoeven volgen of je druk hoe
ven maken om het ik. Alleen al de verzoening met het
universum zal je vrij maken. Want als je alles liefhebt,
onvoorwaardelijk, wat kun je dan nog meer doen? Meer
is er niet. De totale liefde voor heel het universum doodt
her ego. Want het is het ego dat die andere spelletjes met
je speelt. Dat ervoor zorgt dat je houdt van een speciaal
iemand of een speciaal iemand haat. Dat ervoor zorgt
dat je bepaalde dieren veracht en opeet. Dat ervoor zorgt
dat je denkt dat een giftige plant slechter is dan de roos.
Dat je laat oordelen over het leven. Een wijze zie t geen
kwalitatief verschil russen de dingen. Niets is beter of

189

slechter dan iets anders. En alleen al dit horen, het je

van die dingen is van blijvende aard. Een tijdje, een paar

Hart binnen laten gaan, het voelen, zal je tot ontwaken

seconden, een paar dagen, een paar maanden, een paar

brengen. Denk eens aan de problemen die je denkt te

jaar. Dan val je terug tot wat je eerder was, omdat je geest

hebben. Waarom zijn het problemen? Wat doen ze ertoe?

Er is niets in de wereld wat zo belangrijk is dat je je er

niet vernietigd is.

Het is je taak de geest die over deze dingen nadenkt

slecht bij wilt voelen, of waar je je om wilt wreken, of wat

te vernietigen. Daarom ben je hier. Om het ego volledig

je bang maakt dat er iets met je lichaam zal gebeuren. Je

te vernietigen. Dat is de enige manier waarop je vrij kunt

maakt je zorgen om iemand die je liefhebt. Je maakt je

zijn, voor altijd volkomen vrij - de enige manier. Denk

zorgen om de situatie in de wereld. Als je dat doet, neem

goed na over de wijsheden die ik tegen je verkondig en

je verantwoordelijkheid voor die dingen. Je hebt er ten

kijk of ik geen gelijk heb. Alles wat men je leert is iets

slotte niet om gevraagd om geboren te worden. Je hebt

geestelijks. Elke leraar die je najaagt, alles wat hij of zij je

er niet om gevraagd om in het gezin geboren te worden

vertelt, is iets geestelijks. Alleen maar iets geestelijks. Als

waarin je geboren bent. In de nationaliteit, in de gods

er geen geest is, is er niets om naar te zoeken. En de geest

dienst waarin je geboren bent. In de stad en de provincie

wil zoeken en rondkijken. Maar als er geen geest is, wie

en het land waar je in geboren bent. De Kracht die daar

blijft er dan over om te kijken, wie blijft er over om te

voor zorgt weet ook hoe hij voor jou moet zorgen. Zie je

zien? Zo speelt het leven zich af in het zoeken en in dat

dan niet dat er niets is wat je hoeft te doen om te helpen?

wat gezocht wordt. Zo komt het dat we objecten zien en

Met andere woorden, God heeft jouw hulp niet nodig.

ons ermee identificeren. Ik zeg: overstijg zowel degene

Het enige wat je hoeft te doen is een keer diep ademhalen

die zier als de objecten, door te onderzoeken aan wie het

en zeggen: 'Neem het, God. Ik ben er klaar mee. Ik ga

object zich voordoet. Wie ziet dit object? Wat is de bron

me nooit meer zorgen maken. Ik zal nooit meer ergens

ervan? Je moet jezelf die vraag de hele dag steeds maar

ondersteboven van zijn.'

weer opnieuw stellen. Wat is de bron van mijn ellende?

Waar kom je nu eigenlijk vandaan? Wat zie je als je 's

Wat is de bron van mijn geluk?

morgens wakker wordt? Maak je je zorgen over je leven,

Probeert je geest er iets van te vinden? Roep jezelf dan

het gaat niet zoals je wilt dat het gaat? Heb je het gevoel

tot de orde. Vraag: 'Aan wie doet dit zich voor? Aan wie

dat je ergens ver weg een leraar moet zien te vinden? En

doet zich dat oordeel voor? Het doet zich aan mij voor. Ik

die leraar zal je iets geven wat je nodig hebt. Een speciaal

denk dit. Maar ben ik werkelijk het ik dat dit denkt? Ben

boek dat je kunt lezen, dat je zal verlichten en je gelukkig

ik een ik? Waar kom ik dan vandaan? Wie ben ik? Wie is

zal maken. Hij zal je iets te doen geven, je tot rust bren

de denker?' En ga daar voorbij. Blijf alles voorbijgaan wat

gen, ontspannen maken, iets geven wat blijvend is. Geen

er in je opkomt. Ga alle antwoorden voorbij. Tot je rust

190

191

in volkomen vrede. Als er geen antwoorden meer zijn,

het te kunnen bereiken. Als er geen sprake was van weer

ben je volkomen vrij en vol vrede.

stand, zou er niets te bereiken zijn.

Zolang je op zoek bent naar antwoorden, kun je geen

Daarom zeg ik jullie: advaita vedanta heeft hoege

vrede of geluk kennen. Houd jezelf altijd voor ogen dat

naamd niets met deze wereld te maken. Je probeert van

deze wereld geen wereld is die verbetering behoeft, zelfs

jezelf een beter mens te maken, of een bekwamer per

als je een betere wereld om in te leven nastreeft. Dat krijg

soon. Dat maakt je alleen maar meer tot iemand van de

je niet voor elkaar. Dat lukt maar een paar dagen, een

wereld. Je moet volledig en compleet van deze planeet af

paar maanden, een paar jaar. Deze wereld behoeft hele

zien te komen. En als je dan van deze planeet afkomt,

maal geen verbetering. Het is een wereld waar je vanaf

moet je naar een plek als Mars vliegen, waar je diep in

moet zien te komen, in je hoofd. Het vangt aan in je

jezelf duikt en de Werkelijkheid raakt. Dat is te bevatten,

hoofd. Het begint in je hoofd.

dar is wat er gebeurt als je de Werkelijkheid raakt. Het is

Denk niet dat je blij zult zijn als de wereld op een

mooier dan je ooit zult kunnen begrijpen of waarderen.

dag een betere plek is geworden om in te leven. Dat zal

Stop dus met zoeken, stop met kijken, stop met zijn wat

nooit gebeuren. Vanaf het allereerste begin heeft de mens

je bent, wat je denkt te zijn. Stop met alles wat je doet in

tevergeefs getracht om deze wereld te verbeteren. Dingen

je hoofd te doen. Ik weet dat jullie bezorgd zijn om wat er

lijken soms een tijdje re verbeteren, maar worden ook

gaat gebeuren als je stopt met denken. Er zal altijd voor je

weer slechter dan ooit tevoren. Waarom? Omdat de we

gezorgd worden. Je zult alles krijgen wat je nodig hebt.

reld zo in elkaar z.it. Er is wrijving nodig in deze wereld,

Nogmaals, denk eens na: wat is het ergste dat je zou

wil hij kunnen overleven. Als er geen wrijving is in deze

kunnen overkomen? Je kunt doodgaan. De dood bestaat

wereld zou hij volkomen uit elkaar vallen. Je zou geen

helemaal niet. Dat weten jullie allemaal. Je kum een for

wereld meer overhouden. Het is goed en slecht, juist en

tuin verliezen. Je kwam op deze wereld zonder forruin

onjuist, op en neer, vooruit en achteruit. Als j e een straal

en je gaat weer zonder fortuin. Maak je niet druk om

vliegtuig wilt laten vliegen, heb je dezelfde hoeveelheid

dat soort dingen. Karmisch gesproken heb je en ga je

kracht nodig die het vliegtuig terugduwt, die weerstand

door de ervaringen heen waar je doorheen moet. Maar

uitoefent. Zo vliegt het ding; het heeft weerstand nodig.

dat geldt voor je lichaam, niet voor jou. Zie je inmiddels

Als er geen weerstand was, zou het niet kunnen vliegen.

niet dat je volkomen vrij bent? Je ware natuur is Abso

Het zou niet van de grond kunnen komen. Zo is het ook

lute Goedheid, Parabrahman, Absolute Werkelijkheid. Je

met ons leven. Als je iets wilt bereiken, moet er sprake

bent het Zelf, het Allesdoordringende Zelf. Waar moet je

zijn van weerstand. Denk daar eens over na. Bij alles wat

in godsnaam bang voor zijn? Wat kan iemand je in gods

je wilt bereiken in het leven heb je weerstand nodig om

naam doen? Je bent vrij. Je bent heel. Je bent compleet.

192

193

En van jou is er maar n. Er was nooit sprake van jou

Er is geen sprake van dualiteit in de Absolute Werkelijk

en mij. Er is slechts het Ene. En dat Ene is de Absolute

heid. Alleen op menselijk niveau lijkt dualiteit te bestaan.

Werkelijkheid. Jij bent dat Ene. Jij bent het lichaam der

Het is een verschijnsel. Het is niet waar. Het is niet echt.

Gelukzaligheid. Ontwaak. Ontdoe je van al die gevoe

Dat kun je tegen jezelf zeggen.

lens die je smeken om allemaal domme dingen te doen.

Kijk eens naar de wereld. De wereld is een kosmische

Ontwaak. Wees vrij. Maak je leven eenvoudig. Wees niet

grap. Ze lijkt echt te zijn. Het goede, het mooie, het ver

bang. Angst is ook zoiets waar je gehecht aan raakt en wat

schrikkelijke. Het is allemaal even bedrieglijk. De wereld

j e doet stagneren.

is een wereld van dualiteit. Voor alles wat goed is moet

Geloof nooit dat je iets belangrijks hebt om over na

er iets slechts zijn. Het moet in evenwicht zijn. Voor alles

te denken. Alles is onbelangrijk. Het maakt niet uit wat

wat slecht is moet er iets goeds zijn. Voor elke op is er een

je erover denkt, het is niet belangrijk. Zolang je ergens

neer. Voor elke heen is er een terug. We kunnen deze we

aan moet denken, is het niet belangrijk. Toch zeg je tegen

reld nooit begrijpen. Hij is te complex. Stap eruit. Niet

jezelf: 'Hoe kan ik functioneren zonder te denken?' Zie

door zeifinoord te plegen, maar door geest en lichaam

wat je zegt: 'Hoe kan 'ik' functioneren zonder te denken?'

re overstijgen, en te ontwaken tot je werkelijke Zelf. Zo

Niet jij, maar 'ik'. Wat je in feite zegt is: hoe kan het

stap je eruit. Stop met medelijden hebben met jezelf.

ik functioneren zonder te denken? Over welk ik heb je

Stop met zoveel aandacht schenken aan je gedachten,

het dan? Het ego-ik moet denken om te kunnen bestaan,

aan de wereld, aan

maar her Ik Ben-Bewustzijn is op zichzelf staand. Er valt

komt. Geef jezelf volledig over aan je Zelf. Je Zelf is God,

je lichaam. Laat maar komen wat

er

nergens over te denken. Als je dus ergens over nadenkt,

Bewustzijn. Ga je identificeren met het Ik Ben, niet met

besef dan dat het het ik-bewustzijn is, het ik-ego zal ik

omstandigheden. Laat omstandigheden met rust. Zoals

maar zeggen, dat aan het denken is. Als je voorbij het ik

ik jullie eerder heb gezegd, je bent nergens verancwoor

ego gaat en naar het Ik-Bewustzijn terugkeert, zullen je

delijk voor. Ontdoe je van je schuldgevoelens.

gedachten tot stilstand komen. Dan zijn er geen gedach

Geestelijk moet je in je hart de Eenheid van de eeu

ten meer. Wam nogmaals, waar kan de Werkelijkheid

wigheid voelen. En totdat we tot rijpheid komen en dat

over nadenken? De Werkelijkheid is de Werkelijkheid.

voorop komt te staan in ons leven, zullen we niet echt

Die is Allesdoordringend, Alomaanwezigheid. Die heeft

ver komen op het spirituele pad. Waar je hart is, daar is

geen plek of ruimte om te denken. Het is een Kracht die

God. Denk vandaag: 'Wat is het waar ik zo aan gehecht

Zichzelf kent. De laacht die Zichzelf kent is Bewustzijn,

ben?' Wat heeft zoveel betekenis voor me in deze wereld?

de Absolute Werkelijkheid. Die kan alleen Zichzelf ken

En besef dan dat dat het is wat je in de weg zit. Laat het

nen en niets anders, want er bestaat niets buiten her Zelf.

los in je hoofd, door naar binnen te keren, en te beseffen

194

195

dat 'ik' dat voel. Ik heb het gevoel dat ik dat nodig heb.

en zeg je: 'Ik voel me neerslachtig.' En je roept jezelf tot

Waar komt dat ik vandaan? Volg het ik-spoor tot de bron

de orde en je lacht. Je zegt: 'ik' voelt zich neerslachtig,

en word vrij.

'ik' voelt zich niet zo goed, niet ikzelf, maar 'ik.' Dat doe

Als je het ik volgt tot zijn Bron, lossen al je moeilijkhe

je de hele dag. Wat er uiteindelijk zal gebeuren is dat je

den, je problemen, je hele leven, je wereld, op in de Bron.

je Zelf losmaakt van ik. Je zult je lichaam niet langer be

Tot dat gebeurt, moet je beseffen dat je niet het ik bent

schouwen als ik. Je zult je geest niet langer beschouwen

dat problemen heeft. Dat is het punt. Het is het ik dat

als ik. Als je beseft dat ik alles in het universum is, moet

soms neerslachtig of bezorgd of gehaast of overstuur of

ik ook het lichaam en de geest zijn. Dan realiseer je je dat

bang is. Het is het neerslachtige ik dat zich zo voelt. Maar

jij niet het lichaam en niet de geest bent, maar dat 'ik' dat

dat ben jij niet. Jij bent niet het persoonlijke ik. Hoewel je

is. Ik is het lichaam en ik is de geest. Ik is alle problemen.

het ik achterna loopt, loop je in feite een luchtspiegeling

Je maakt je los. Je kijkt toe. Je observeert hoe ik allemaal

achterna, een optische illusie, want je bent niet het ik. Je

problemen heeft, en voor je het weet moet je lachen om

bent Absolute Werkelijkheid, Nirvana, Sat-Chit-Ananda,

jezelf. Je zult vrijheid voelen. Ik kan je verzekeren: als je

je bent niet het ik. Als je niet het ik bent, wie heeft er dan

dit oefent zul je een vrijheid voelen die je nooit eerder

problemen? Wie is er ziek? W ie kent er twijfels? Wie heeft

gevoeld hebt. Je zult je Alomaanwezig voelen. Je zult een

er vermoedens? Wie heeft al die wereldse problemen die

gelukzaligheid voelen die in jou huist. Je zult tot het in

de meeste mensen hebben? 'Ik' heb ze, maar ik ben niet

zicht komen dat het lichaam niet als lichaam bestaat. Je

het 'ik'. Het 'ik' heeft het probleem.

zult naar jezelf kijken en het lichaam zien, maar je zult

Begrijp je wat ik bedoel? 'Ik' heeft het probleem. Het

erom lachen. Je zult weten dat het niet je lichaam is. Er is

maakt geen deel uit van mij, maar van 'ik'. In dit geval

geen lichaam. Het is net als het water in de luchtspiege

betekent 'mij' Absolute Werkelijkheid, Puur Gewaarzijn,

ling. Er is geen water. Dat lijkt alleen maar zo. Zo is het

Bewustzijn. Daarom is dit de beste psychotherapie die

lichaam ook. Je lijkt een lichaam te hebben, maar dat is

ooit is uitgevonden. Want je kunt een stapje achteruit

niet echt zo. 'Ik' heeft het lichaam. En ik bestaat eigenlijk

doen en toekijken hoe het ik problemen heeft. Je kunt

niet. Zie je nu wat er onthuld wordt? Er is geen ik, er is

inzien en op intelligente wijze tot het besef komen dat

geen lichaam. Wat wordt er dan oud, wat sterft er? Wat

het ware ik, het ware Zelf, nooit een probleem kan heb

wordt er ziek? Wat wordt er neerslachtig? En het ant

ben. Dat is onmogelijk. Toch voel 'ik' het probleem. Je

woord is: niets. Er is niemand om neerslachtig te worden,

roept jezelf onmiddellijk tot de orde en realiseert je: ja,

er is niemand om te sterven. Er is niemand om geestelijk

'ik' voelt het probleem. Begrijp je? Niet ikzelf, maar het

in de knoop te raken. Er is niemand meer over om iets te

'ik' voelt het probleem. Dan vergeet je het weer een tijdje

doen. Je bent vrij.

196

197

Er is slechts her Ene, en dar Ene is Allesdoordringend en

Je bent niet de gene die handelt

Alomaanwezig. Er is slechts het Ene. En als dat Ene Al

Als je dat gevoel hebt, kun je nergens meer heen, want

overal waar je naartoe gaat, ben je het Zel( Niets maakt
je gelukkiger dan iets anders. Het is allemaal hetzelfde. Je
maakt geen onderscheid meer tussen objecten. Alle objec
ten worden als een sru k klei dar je hebt gepakt om objecten
van te maken. Maar je beseft dat het allemaal van hetzelfde
stuk klei gemaakt wordt. Zo is het ook met je leven. Er is
niemand die iets doet. Er valt absoluut niets te doen. Als ik
zeg dar er absoluut niets te doen valt, bedoel ik niet zozeer

dat je stil gaat zitten en de hele dag in dezelfde stoel

blijft

zitten. Het lijkt iets paradoxaals. Je lichaam zal het lijken

te doen. En toch zul je zonder enige twijfel weten dat er
niemand is die iets doet. Denk daar eens over na.
Dit is

een

heel

belangrijk punt. Het zal lijken of je

naar de film gaat, als je een baan hebt dat je naar je werk
gaat, dat je thuiskomt, dat je trouwt, dar je scheidt, dat
je gaat

zwemmen,

dat je wat dan ook doet. Maar je zult

weten dat er niemand is die iets doet. Hoe kan dat? Hoe
kan je iets lijken te doen, telWijl er niets gedaan wordt?
De lucht lijkt blauw, maar als je het onderzoekt is er geen
lucht en geen blauw. Je lijkt dus iets te doen, maar er is
niemand die het doet. Er is in feite niemand die iets hoeft
te doen, of doet. Ruimte en tijd zijn uitgeschakeld. Je be
vindt je in een volkomen andere dimensie waar her lijkt
alsof je in beweging bent, aan het werk bent, ervaringen
opdoet, terwijl er niets gedaan wordt. Ik geef toe dat je je
die roesrand moeilijk kunt voorstellen, maar het is wel de
waarheid. Niemand heeft ooit iets gedaan.
198

lesdoordringend en Alomaanwezig is, waar is er dan nog

ruimte om iets te doen? Denk er op die manier over. Kijk
er zo tegenaan. Als je de enige in het universum was, en je
was

net zo groot als het universum, zouden alle planeren

en de sterren en de maan en de aarde, mensen, plaatsen

en dingen zich in jou bevinden. Je zou geen ruimte heb
ben om iets te doen. Maar alles wordt gedaan binnen
jezelf. Dat is hetzelfde. Dat is werkelijk de waarheid over
jezelf. Je bent de microkosmos en de macrokosmos. Als
je in de dualiteit gevangen zit, in onwetendheid, lijk het
of je een klein menselijk wezentje bent, en je
heen, en

kijkt om je

je ziet miljarden menselijke wezentjes die net

als jij zijn. Je discussieert met ze. Je maakt ruzie met ze.
Je houdt van ze. Je onderneemt allerlei activiteiten met
medemensen. Maar als je aan jezelf werkt en je begint
te groeien in Bewustzijn, zegt iets je dat er slechts het
Ene is. Er is geen jij en ik. Er is slechts het ik. En het ik
bestaat niet. Daarom is er niets waarvan je het bestaan
kunt bevatten. Er bestaat geen bestaan. Er is geen God
die het universum schept. Er is geen wezen dat er voor
zorgt dat er iets gebeurt. De hoogste waarheid is dat er
niets gebeurt.

Maak je los van het 'ik' en ontwaak

Je zegt dus: 'Dat kan wel waar zijn, Robert, maar ik lijd.
Ik heb mentale pijn. Ik lijk ziek. Ik heb moeite met men
sen. Waarom?' Simpelweg vanwege verkeerde idemifl-

199

catie. Je identiftceert je met het ogenschijnlijke bestaan.

Zolang je je identificeert met het bestaan, zal het lijken

hij naar iets moois kijkt, realiseert zich dat het een pro
jectie van hemzelf is. Het zijn allebei bedriegers. Twee

alsof je bestaat. En als je bestaat, zul je problemen heb

kan ten van dezelfde medaille. En je begint onderzoek te

ben. Want elk menselijk wezen dat geboren wordt heeft

doen: 'Aan wie doet dit zich voor?' Denk daar aan. Als

een probleem. Daar zijn geen uitzonderingen op. Zo

je alle schoonheid buiten je raam in je opneemt, vraag

lang je gelooft dat je geboren bent, heb je een probleem.

dan, in plaats van versteld te staan en te bewonderen:

Daarom moet je je op een of andere rnanier zien te be

'Wie ziet dit?' Met andere woorden, de schoonheid die je

vrij den van het idee dat je geboren bent. Je moet je zien

daarginds ziet komt in werkelijkheid van hierbinnen. Jij

te bevrijden van h.et idee dat je bestaat, en je moet je zien

bent de schoonheid. Ze bestaat alleen daarbuiten omdat

te bevrijden van het idee dat je een probleem hebt. Met

jij hierbinnen bestaat.

andere woorden, je moet ontwaken. Je moet ontwaken

Als je diep in slaap bent's nachts, wie ziet er dan? Er

je Werkelijkheid. Geen geboorte, geen dood, geen

zijn geen bomen. Er zijn geen bloemen. Je bent diep in

probleem. Niemand sterft, want niemand wordt gebo

slaap en toch ben je wakker. Diepe slaap komt het dichtst

ren. Ik kan eindeloos zo doorgaan, maar als je niet ervaart

bij Zelfrealisatie. Vraag je je ooit wel eens af waarom je

waar ik het over heb, hoe kun je me dan geloven? Ik weet

zegt: 'Ik voel me goed', als je wakker wordt uit een diepe

dat sommigen van jullie een glimp van die Werkelijkheid

slaap? Er is niemand die zich slecht voelt als hij uit een

hebben opgevangen, dus jullie weten dat het zo is. Maar

diepe slaap ontwaakt. Je kunt een enge droom gehad

voor

voor de meesten van jullie geldt dat niet. Hoe kun je dit
aannemen? Je moet het ervaren in jezelf. Dat is de enige
manier waarop je ooit kunt ontwaken.
Experimenteer niet in de wereld. Hoe experimenteer
je in de wereld? Als je gelooft dat die bomen mooi zijn.
Mooie zonsondergang, mooie zonsopgang, mooie bloe
men, mooie mensen. Hoe goed dat ook klinkt, het houdt

hebben. Maar ik bedoel, als je echt diep in slaap bent

en je wordt wakker, als je dan goed oplet, zul je merken
dat je je goed voelt. Je voelt je heel goed. Je voelt je heer
lijk. Alleen als je begint

re

denken, dan gaat dat gevoel

veranderen. Ga het eens na bij jezelf. Waarom? Omdat

diepe slaap in feite gelukzaligheid is. Maar het is wel on
bewuste gelukzaligheid. Bevrijding is bewuste gelukzalig

ontwaken tegen. Waarom? Omdat je je identificeert met

heid. Bevrijding is dar je ontwaakt bij bewustzijn. Je bent

een externe oorzaak die niet bestaat. Je realiseen je niet

je niet bewust van iets in het bijzonder, je bent gewoon

dat de mooie boom een product is van je geest. De mooie

bij bewustzijn. Dat is bevrijding. Als je dus iets ziet wat

zonsondergang zit in je hoofd. Alle schoonheid en alle

zich buiten jezelf bevindt en je raakt erin betrokken, trek

lelijkheid die je waarneemt, bevindt zich allemaal in je

Zelf. Je bent dat Zelf De persoon die wil ontwaken als

200

jezelf dan aan je mouw. Besef dat het uit jezelf komt, en
stel de vraag: 'Aan wie doet dit zich voor?'

201

Ik weet dat er velen onder jullie zijn die er graag op uit

trekken, graag bergen beklimmen, graag deel uitmaken
van de natuur. Dat is prima, maar geloof niet dat die din
gen zich buiten jezelf bevinden. Die dingen zijn jezelf.
Jij bent Dat. Als je de vraag stelt: 'Aan wie doet dit zich
voor?', besef je opnieuw: 'Her doet zich aan mij voor, ik
neem het waar.' Dan herinner je je dat je niet ik bent.
'Ik' neemt het waar. Maar in werkelijkheid ben jij niet de
waarnemer. Je bent niet de getuige. 'Ik' neemt het waar.
'Ik' is de getuige. Dit is een heel belangrijk punt, en ik
wil dar je het begrijpt omdat het je hele leven kan veran
deren. Wat je ook ziet in de wereld, je moer je realiseren
dat 'ik' het waarneemt. Maar kijk niet tegen ik aan als
het zelf Je moet jezelf tot de orde roepen en zeggen dat
'ik' waarneemt. Dat betekent niet dar jij her waarneemt.

Het is 'ik' die het waarneemt. Als je jezelf losmaakt van

dat je ik bent gaat je mens-zijn een rol spelen. Maar zodra
je ziet dar ik het universum is, heb je jezelf losgemaakt

met je doet wat je niet leuk vindt, is daarop reageren het

slechtste wat je kunt doen. Kun je zien waarom, nu? Om
dat je je mens-zijn en je ego bevestigt als je reageert, en
je ego dan groter wordt. Maar als je niet langer reageert,
wordt het ego steeds zwakker en zwakker. Het ik en het
ego zijn hetzelfde. Ik weet dat de meesten van jullie ge202

dat je jezelf daar los van wilt maken,

maar het geldt ook voor de goede dingen. Je bent niet de

goede dingen en je bent niet de slechte dingen. Je bent
geen ding. Je probeert het slechte niet in te ruilen voor
het goede. Speel het spel met jezelf Steeds als je denkt
aan een mooie zonsondergang, roep jezelf dan tot de
orde. Stel jezelf de vraag: 'Aan wie doet dit zich voor? Het
doet zich aan mij voor. Ik neem het waar.'

Het 'ik' maakt geen deel

van

je uit

Vr je de vraag: 'Wie ben ik?' stelt, moet je je eerst re

aliseren dat je niet het ik bent. Jij bent niet het ik dat
waarneemt. Met andere woorden, wat je van nu af aan
je het over ik hebt. Kun je dat onthouden? Telkens als je
het woord ik gebruikt moet je jezelf tot de orde roepen en
Wat ik ben is de vraag: 'Uit welke bron is het ik afkom

ontwaakt. Met andere woorden, als je je kunt losmaken

lichaam of je geest is, of andere mensen. Als iemand iets

tv ziet,

zeggen: 'Ik, dat ben ik niet. War ik ben is: 'Wie ben ik?'

van ik. En dan gaat Bewustzijn zijn rol spelen, en ben je

Speel dit spel elke dag, wat je ook ziet, of het nu je

onmenselijkheid van mens tot mens, alle schurkenstre

ken die je op

moet doen is je realiseren dat je niet over jezelf spreekt als

het ik, wat is alles dan? Bewustzijn. Alleen als je gelooft

van je ik, zul je ontwaakt en bevrijd zijn.

loven dat als je de slechte dingen in het leven ziet, de

stig?' Maar het ik heeft helemaal niets met jou te maken.

Als het niets met jou te maken heeft, betekent dat dat je
geen strijd hoeft te leveren om het op te geven. Als het ik
werkelijk deel van je uitmaakte, kon je je opmaken voor
een gevecht. Want je zou op zoek gaan naar alle moge
lijke manieren om het ik uit de weg te ruimen. Maar als
je er bij stilstaat dat het ik geen deel van je uitmaakt, valt
er niets te bevechten. Je realiseert je gewoon dat je niet
ik bent. Dan 'Wie ben ik?' Als je het doet op de manier
203

van 'Wie ben ik?' een compleet nieuwe wereld voor je

ik niet'. Maar geef dan toe: 'Ik ruik het, ik proef het, ik
raak het aan, ik voel het, maar dat ben ik niet. Het is her

opengaan. Je zegt pas helemaal op het eind 'Wie ben ik?'

ik dat zintuiglijke ervaringen heeft, dat voelt, aanraakt,

Op het moment dat je je realiseert dat je niet het ik bent.

proeft, ruikt. Maar ik ben niet het ik. Wie ben ik dan

zoals ik die zojuist heb geschetst, zal er bij het zeggen

Daarom is alles wat met het ik verbonden is niet dat wat

wel?' Ik wil nu graag dat je je ogen sluit en dit op jezelf

je bene. Mijn problemen, mijn huis, mijn gezin, mijn

toepast. Doorloop de hele oefening. Kijk uit het raam en

geboorte, het is allemaal verbonden met het ik. En omdat

kijk naar de bomen, hoe mooi ze zijn, en realiseer je dat

het ik niet bestaat, bestaat er niets. Als er niets bestaat,

de bomen niet uit het niets komen. Ze komen voort uit

wie ben ik dan?

'ik'. De schoonheid van de bomen is dus 'ik'. Ik heb er

Denk eraan: zeg nooit: 'Niets bestaat en ik ben Be

wustzijn', want je weet niet waar je het over hebt. Het

niets mee te maken. Maar 'ik' weL Wie ben ik dus? Pas
dat roe op j ezelf.

zijn maar woorden. Zeg nooit: 'Het ik bestaat niet, maar

ik ben Sat-Chir-Ananda'. Dat zijn alleen maar woorden

Wees stil; wees jezelf

voor jou. Je moet onderzoek doen, geen bewering uiten.

Doe geen beweringen. Dit is geen les in metafYsica waar

Kijk, het mooie van dit alles is dat je al verlicht bent. Je

in je plechtige verklaringen aflegt. Plechtige verklaringen

bent al tot Zelfrealisatie gekomen. Maar je weigert her re

zijn kinderspel. Die leg je alleen maar af om je mens-zijn

geloven. Hoe weiger je het te geloven? Door volledig in

op een hoger plan te tillen. Wat je moet proberen te doen

alle andere dingen te geloven. Door de wereld te voelen.

is van je mens-zijn af te komen, niet het op een hoger

Door je aan alle omstandigheden te storen, je er druk om

plan

tillen. Alles is een vraag. Ben ik niet ik? Ben ik

te maken, erop te reageren. Dat maakt je werkelijkheid

niet het lichaam? Ben ik niet iets wat met het ik verbon

onzichtbaar, alsof je gehypnotiseerd bent. En je gelooft

den is? Wie ben ik dan? Als je eenmaal zover gekomen

dat er een wereld met andere mensen is. Je gelooft dat er

bent, zul je in een diepe Stilte vallen als je 'Wie ben ik?'

een wereld is die je de baas moet zien te worden, omstan

zegt, en ben je al een heel eind op weg.

digheden waar je bovenuit moet zien te stijgen, en zo heb

te

Laat me het nog eens kort samenvatten. Vanaf mor

je een gevecht te leveren.

genvroeg als je opstaat, zeg je tegen jezelf bij alles wat je

De waarheid is dat je niets hoeft te overstijgen, niets

ziet: 'Dat ben ik nier'. Bij alles wat je voelt, of je je nu

de baas hoeft te worden. Stilte is je werkelijkheid. Denk

heerlijk voelt of neerslachtig maakt niets uit, zeg je tegen

niet meer. Wees stil. Wees rustig. Laat je geest tot rust

jezelf: 'Dat ben ik niet'. Bij alles wat je hoort, wat je voelt,

komen. Maak je niet druk om wat er allemaal gebeurt.

wat je aanraakt, wat je ruikt, zeg je tegen jezelf 'Dat ben

Wat er allemaal gebeurt, gebeurt altijd, en zal ook blijven

204

205

gebeuren als je er niet meer bent. Houd je niet bezig met

van de hand wijzen

deze wereld, raak er niet in verstrikt, en het zal lijken

alsof de wereld komt en gaar. Als je afstand neemt van de

alle emoties. Wijs ze gewoon van de hand. Je wijst ze van

de hand door ze geen kracht te geven. Telkens als je ze een

wereld weet je weer wie je werkelijk bent, wat je werkelijk

gevoel in jezelf laat oproepen geef je ze kracht. Als je ge

al die gedachten, al die gevoelens,

bent. Je hebt absoluut niets te maken met deze wereld.

dachten een gevoelskarakter aannemen, geef je ze kracht.

Ik weet dat het vreemd klinkt als ik dat zeg, maar je hebt

Maar als je weigert ze een gevoelskarakter aan te laten

absoluut niets te maken met deze wereld. Niets. Deze

nemen, verdwijnen de gedachten. Met andere woorden,

wereld maakt absoluut geen deel van je uit.

jij bent degene die ze kracht geeft. Jij bent degene die je

Want je bent hier helemaal niet. Dat is geen vraag.

omstandigheden creert, of ze nu goed zijn of slecht. Jij

Waar je dan wel bent? Je bent nergens, en toch ben je

bent degene die de wereld ziet zoals je hem ziet. Zie al

overal. Waarom zou je die dingen afwegen? Waarom zou

leen jezelf, zie alleen de Werkelijkheid. Zie alleen leegte.

je er over nadenken? Wees gewoon je Zelf. Weiger nota

Ht is echt heel gemakkelijk om dat te doen. Ga alleen

te nemen van de wereld en van wereldse zaken. Ken je

maar zitten wals je nu zit en kijk toe. Analyseer niet,

zelf als Puur Gewaarzijn, moeiteloos, keuzeloos, Puur

probeer je gedachten niet te veranderen, lever geen strijd

Gewaarzijn. Ken jezelf op die manier. Zeg, zod ra je 's

met je gedachten, observeer ze gewoon, sla ze gade, kijk

morgens wakker wordt en je bed uitgaat, dit tegen jezelf:

ernaar, en als je er klaar voor bent kun je de vraag stellen:

'Ik ben keuzeloos, moeiteloos, ongedwongen, puur Ge

'Aan wie doen deze gedachten zich voor?'

waarzijn.' En houd je stil. Je zult er versteld van staan hoe

Of anders ga je gewoon zitten en kijk je naar je ge

goed je je dan voelt. 'Ik ben ongedwongen, keuzeloos,

dachten. Laat je geest doen waar hij zin in heeft. Laat

Puur Gewaarzijn.' Toch denk je dat je iemand anders

hem zo vervelend worden als hij zelf wil! Laat de geest

bent. Je denkt dat je een man bent, of een vrouw, dat je

van alles tegen je zeggen- akelige dingen, leuke dingen,

een naam hebt, een beroep hebt, een programma, en je

foute dingen, juiste dingen. De geest is er alleen maar

onderwerpt je

die dingen. Maar ik zeg je dat je die

om je moeilijkheden re bezorgen, meer niet. Maar als je

dingen helemaal niet bent. Laat ze los. Ontdoe je van je

hem niet toestaat om je moeilijkheden te bezorgen, ver

trots, je ego. Je gelooft dus dat je dingen voor elkaar moet

dwijnt hij! En hoe doe je dat dan? Door niet te reageren

zien te krijgen, dat je mensen vr moet zijn. Wat moet

op je gedachten. Door ze niet de gelegenheid te geven

gebeuren is al gebeurd.

een gevoel op te roepen. Waar komen die gedachten van

aan

Het is zo makkelijk om tot vrede te komen. Het is

daan? Nergens. Ze worden 'valse verbeelding' genoemd.

zo makkelijk om liefdevol, gelukzalig, blij te worden. Je

Alle gedachten zijn vormen van valse verbeelding. Valse

moet gewoon al die gedachten die zich aan je voordoen

verbeelding is als het water in de luchtspiegeling. Daar

206

207

bevinden je gedachten zich. Ze lijken in je op te komen,

bent. Je zult weten dat je volkomen vrij bent, dat je Al

maar ze bestaan niet. Als ze echt zouden zijn zou je ze

omaanwezigheid bent, Allesdoordringend. Het hele uni

kunnen vastpakken, vast kunnen houden, kunnen bewa

versum speelt zich binnen in jezelf af. En als je geen zelf

ren, in een doosje kunnen doen, kunnen opbergen. Maar

bent, is er ook geen universum. Wat je bent ligt voorbij

dat kun je nier, en dat bewijst dat ze geen werkelijkheids

het niet-zelf, waar zich een niet niet-zelf bevindt.

waarde hebben. Hoe kunnen ze je dan bang krijgen?

Wat je bent ligt voorbij het niet niet-zelf, waar geen

Onthoud altijd dat het idee is om volledig te stop

woorden beschikbaar zijn om het te beschrijven. Maar

pen met denken. Er functioneert dan op mentaal gebied

het is zo mooi, zo zalig, zo vreugdevol; als je er eenmaal

helemaal niets meer. Maar sommigen van jullie geloven

van geproefd hebt, kom je nooit meer terug. Dan wil je

nog steeds dat je als een plant wordt en niet meer kunt

nooit meer terugkeren tot je mens-zijn. Daarom zijn er

functioneren als je stopt met denken. Dar is niet waar.

velen geweest die lichtjes aangeraakt zijn door deze rea

Wat je

zal niet meer functioneren. Maar wat je wordt

lisatie. Ze zijn geraakt door de waarheid. En ze kunnen

zal juist heel goed functioneren. Je zult altijd lijken te

zich herinneren dat er iets is, ondanks het feit dat ze zijn

functioneren. En toch is er niet iemand die functioneert.

teruggekeerd tot hun menselijke zelf, zo lijkt het althans.

Je bent niet wat je lijkt te zijn. Hoe vaak ik jullie dit ook

Ze vergeten die aanraking nooit meer. En die mensen zijn

vertel, je bent nog steeds aan het denken, denken, oorde

degenen die helemaal tot realisatie trachten te komen.

was

len, oordelen, conclusies aan her trekken, bezig je leven

Wat betekent het om er helemaal te komen? Het bete

waar te maken. Je moet het loslaten. Volkomen, com

kent dat je je leven ziet als een film. Alle ervaringen zijn

pleet, absoluut. Je moet alles zo volkomen loslaten dat je

beelden op het scherm. Het betekent dat je je leven op

geen lichaam meer voelt, geen geest, geen pijn, niets. Dat

geen enkele manier probeert te reguleren, maar het wel

is het enige moment waarop je vooruitgang zult boeken.

observeert en bekijkt. Dat je er op een intelligente ma

Denk er verder niet over na. De gedachten kunnen je

nier naar kijkt. Dat je de emoties ziet die zich aandienen

niet verder helpen. Er zijn geen gedachten die je kunnen

in je geest. Dat je de angsten, de arrogantie observeert en

helpen het Zelf te realiseren. Alleen een totaal, volledig

er verder niets mee doet. Maar dat je er wel naar kijkt, er

loslaten, opgeven kan dat. Wat geef je op? Je geeft het ego

doorheen kijkt en vrij wordt. Alleen door er doorheen te

op, de geest, je opvattingen over dingen. Dat is alles wat

kljken kun je je ervan bevrijden.

je opgeeft.

Denk eens aan een emotie die je hebt en waar je last

Maar toch lijkt er een boom te verschijnen, hij groeit

van hebt. Misschien ben je opvliegend, snel bang, of wat

en groeit en wordt een prachtige boom. Zo zul jij ook

dan ook. Eerst moet je het zien. Dan duik je er heel diep

verschijnen. Maar je zult weten dat je niet de verschijning

in. En het zal volkomen en volledig verdwijnen. Je zult

208

209

denken om Zelfonderzoek te doen. Te onderzoeken aan

er nooit meer door lastig gevallen worden. Als je di ngen

probeert te veranderen, lijkt h et allemaal een tijdje goed

wie dat denken zich voordoet. Je altijd bewust te blij

re gaan. Maar dan vind je jezelf weer i n dezelfde positie

ven dar er geen ged achten zijn. Al die gedachten zijn een

terug als daarvoor. Andere mensen, andere plaatsen. Je

luchtspiegeling.

moet di ngen niet willen veranderen. Je moet stil zijn en

Je komt dus bij me zitten in de Stilte. Wees stiL Weet

kijken. Als je stil wordt en kijkt, zal datgee waarnaar je

dat je moeiteloos keuzeloos, Puur Gewa arzijn bent. Weet

kijkt terugkijken. Als je zonder verdere interpretatie naar

dat diep in je hart. Zodra er gedachten in je opkomen,

de wereld kijkt, als je naar de wereld kijkt zonder eraan

moet je ze negeren. Laat de gedachten komen, laat de ge

gehecht te zijn, zul je zicht kr ijgen op wat de wereld is.

dachten ook weer gaan. Besteed absoluut geen aandacht

Dan zLLl je zien dat de wereld geen ding is, maar een beeld

aan ze, en ze zullen uit eigen beweging verdwijnen. Maar

op het scherm van het Bewustzijn. Je zult stralen van ge

als j e ze probeert te verandere n neemt hun kracht alleen

luk zonder daar ook maar enige reden voor te hebben. Je

maar toe. Denk eraan dat je goede gedachten niet moet

zult de vrede vinden waarvan je zelfs in je dromen niet

proberen te vervangen door slechte gedachten, of slechte

wist dat ze bestond.

gedachten door goede. Steeds als er gedac hten in je op

het meer willen dan alle andere dingen in deze wereld.

kome n, moet je ze gewoon negeren. Schreeuw het 's mor

gens uit zo hard je kunt : 'Ik ben moeiteloos, keuzeloos,

Als ik 'meer dan alle andere dingen in deze wereld' zeg,

Puur Gewaarzijn!' Dan komt de boodschap wel binnen

bedoel ik dat niet in de zin van: 'Ik heb het niet en ik wil

wie je werkelijk bent. Zo breng je de dag door.

Dat moet je willen. Daar moet je van houden. Je moet

het krijgen'. Ik bedoel dat je voelt en gelooft en weet dar

Wees stil! Als je toch eens stil genoeg kon zijn, dan zou

je Dat bent. En je wilt dat Dat aan het licht komt door

je dat zuivere geluk in je voelen oprijzen. En je wordt ge

steeds maar dieper te gaan. Door alles los te laten wat er

lukkig zonder daar ook maar enige reden voor te hebben.

in het leven lijkt te gebeuren. Diep in het Zelf te blijven

Maar het komt alleen als je stil bent, als je rustig bent,

duiken. Je duikt diep in het Zelf naarmate je alles opgeeft

als je vredig bent. Wees niet twee verschillende mensen,

wat je jaren met je mee hebt geze ul d. Er is niemand die

n die naar satsang komt en rustig is, en n die in de

niet tot ontwaken kan komen. Aangezien je ware Zelf

gewone wereld de hele dag door met mensen in discussie

al ontwaakt is, is er niets wat je tegen kan houden be

gaat, en die niets vindt de ugen in de wereld boos wordt,

halve jezelf. Met het zelf bedoel ik je geest je denken.

over de rooie gaat. Wees n persoon. Allesdoordringend

Je denken is het enige wat je tegen kan houden. Je moet

Bewustzijn. Wees Dat.

naar dat denken kijken en je er verder helemaal niets van

Sta jezelf nooit toe te gel o ven dat er iets mis is met je

aantrekken. Laat het je niet bang maken. Je moet eraan

leven. Roep jezelf een halt toe voor het begint. En zeg

210

211

tegen jezelf: 'Ik ben moeiteloos, keuzeloos, Puur Gewaar

den. Als je niet de geest bent, niet het lichaam, hoe kun

zijn.' Wat er ook gebeurt, zeg dat. Ken de waarheid over

je dan het verleden zijn? Laat het lichaam, het individu

jezelf God heeft geen problemen. En jij ook nier. Want

maar zitten. Je hoeft je geen zorgen te maken over het

jij bent Dar.

verleden. Dat hoeft niet. Want er was nooit een begin,

Ik weet dat het voor veel mensen absurd klinkt wat

er was nooit een einde. Je bent nooit geboren, je kunt

ik hier naar voren breng. Maar dit is wel wat er sinds

nooit sterven. Je houdt geen stand. Probeer niet te ana

mensenheugenis naar voren gebracht wordt door rishi's,

lyseren of te verklaren wat ik zeg. Wees het gewoon. Als

wijzen. Dit is het. Dit is de gelegenheid waarop je kunt

je tegen jezelf zegt: 'Ik ben moeiteloos, keuzeloos Puur

ontwaken. Waarom zou je er geen gebruik van maken?

Gewaarzijn', overstijgt dat het verleden, overstijgt het de

Laat geen moment meer voorbij gaan waarop je gelooft

toekomst, overstijgt het alles en maakt het je wakker voor

en denkt dat er ergens iets mis is. Alles wat er vandaag in

het Zelf dat je nu bent. Word nu wakker voor dat Zelfl

deze wereld gebeurt is al eerder gebeurd. Andere tijden,

Word er voor wakker! Word er voor wakker, nu op dit

andere mensen, andere plaatsen. Al die dingen zijn eerder

moment! Voor je ware Zelf. Wees stil, stomme geest, laat

al gebeurd. Ze zijn altijd in deze wereld gebeurd. Zo zit

de ware zon zijn licht schijnen!

de wereld in elkaar.

Laten we nu onze ogen even dichtdoen. Zeg tegen

Er zijn zoveel mensen die een mooie wereld willen

jezelf: 'Ik ben keuzeloos, Puur Gewaarzijn. Ik ben moei

in te leven, waar eeuwige rust en vrede heerst, waar

teloos, Puur Gewaarzijn. Ik ben keuzeloos, moeiteloos,

om

vreugde en overvloed is. Maar die dingen zijn maar van

Puur Gewaarzijn.' Wees stil en kijk toe. Observeer. Kijk

tijdelijke aard. Dat is niet hoe de wereld in elkaar zit.

toe hoe je lichaam verdwijnt, hoe de geest verdwijnt.

Het is interessant om te zien dat er weer iets moois met

je gebeurt als je niet meer denkt aan vreugde, als je niet

Vertrouw op de Kracht die de weg weet

meer denkt aan verdriet, als je niet meer denkt aan goede
dingen en slechte dingen. Want dan ben je niet langer er

Kijk, je leeft in een universum dat op zichzelf staat, in

gens aan gehecht. Maar in die staat van onthechting voel

zichzelf rust, genoeg heeft aan zichzelf. Dat betekent dat

je liefde, en goedheid, schoonheid en vreugde, op een

er van binnenuit aan al je behoeften tegemoet wordt geko

hele andere manier. Waarom ontwaak je niet nu? Wil je

men. Aan al je behoeften wordt van binnenuit tegemoet

dat voor me doen? Ontwaak. Doe me een plezier. Houd

gekomen. Maar dat zal alleen gebeuren als je het op deze

op met spelletjes spelen.

manier accepteert. Als je denkt dat er aan je behoeften

Wees genadig voor jezelf. Stop de gedachten die je

tegemoet gekomen moet worden door een persoon, plaats

boos of overstuur maken. Denk niet meer aan het verle-

of ding, moet je er altijd voor vechten, omdat je hoopt

212

213

dat je een betere baan krijgt, of geld op de bank, of dat

er iemand langskomt die je helpt met een probleem. Dat
zijn allemaal foutieve gedachten. Als je toch eens kon le
ren vertrouwen op het Zelf, dan zouden er wonderen ge

dar het je kan overkomen. Maar als je in het eeuwige nu

lee ft, als je op dit moment bestaat - en dat is zo - is er
dan een probleem op dit moment? Er is geen probleem
op dit moment. Alleen als je gaat denken aan morgen of

beuren in je leven! Als je toch eens kunt leren vertrouwen

volgende

week of de week daarna, denk je aan p roble

op het Zelf. Hoe leer je te vertrouwen op het Zelf? Door

men. Maar als je midden in het moment kunt blijven

te vertrouwen op het leven. Te ver trouwen op het leven

waarop er niets gebeurt, zal dat moment het volgende

zoals het is. Ik zeg niet dat je bepaalde mensen moet ver

moment worden. En het volgende moment zal het vol

trouwen, of bepaalde omstandigheden moet vertrouwen,

gende uur worden, de volgende dag, de volgende week,

bepaalde situaties. Ik zeg alleen maar dat je het leven moet

en het volgend jaar. Zo moet je leven, van moment tot

vertrouwen. Om net leven te vertrouwe n ga je voorbij aan

moment. Maar wat doen we? We verlengen die momen

mensen, plaatsen en dingen. Je vertrouwt de grond slag

ten tot dag en. We willen graag in de toekomst kijken.

van heel het bestaan. Je vertrouwt Bewustzijn. Met andere

We denken dat ons morgen iets gaat overkomen, of de

woorden, je voelt en. gelooft in je hart dat er een Kracht

volgende dag, of de dag daarna. Maar er kan je nooit iets

is die de weg weet. Je bent er uit voortgekomen. Dus je

bent Dat ook. Want jij bent Het. Jij bent zelf die Kracht.
E.n daar voel je je goed bij. Dat is wat ik bedoel als ik zeg:

vertrouw op de Kracht die de weg weet.

Er valt niets te regelen in je leven. Niets te veranderen.
Niets te bereiken. Niets te doen. Behalve ver blijven in
de Kracht die de weg weet. Het is zo eenvo udig, en toch
is het heel moeilijk voor sommigen van ons. En het is
moeilijk omdat we de gedachten toelaten en alles laten
bederven. Je moet controle uitoefenen over je gedachten

over je denken. Als je bevrijd bent van het denken, zul je

altijd verblijven in Bewustzijn, en dat is de Kracht die de
weg weet. En al snel merk je dat je elke dag steeds geluk
kiger wordt. Vredig. Harmonieus.
Wat kan je nu eigenlijk uit evenwicht brengen en be
droefd maken, bang maken? Alleen iets waarvan je denkt
214

overkomen tenzij je het toelaat. Je laat het toe door erin

te ge loven, door eraan te denken. Je geeft het kracht door
er bang voor te zijn. Maar ik zeg jullie in alle waarheid
dat er niets is om bang voor te zijn in dit universum. Er is
geen angst. Angst bestaat niet. Alleen het Zelf bestaat. Al
leen het Zelf bestaat. Vat de betekenis van die woorden.
Alleen het Zelf bestaat, en Ik Ben Dat. Dat is een hele
diepe uitspraak.

Er is maar n werkelijkheid en jij bent Dat

Alles is goed. Alles is goed. Alles is helemaal goed. Ver
geet dat nooit. Denk er niet aan. Probeer het niet te ana
lyseren. Omarm het alleen maar in je hart. Alles is goed,
punt uit. De meesten van ons zijn hier omdat we tot Zelf
realisatie willen komen. We willen moksha, bevrijding,
215

ontwaken ervaren. Er zijn drie punten die je altijd moet

GEEN VAN DIE DINGEN KAN JE RAKEN ALS JE

onthouden. Als je die drie punten onthoudt, ben je al

MIDDEN IN HET HIER EN NU BLIJFT. Met an

ontwaakt. Je moet die drie punten in je hart bewaren.

dere woorden, het Hier en Nu is Alomaanwezigheid. Het

Door je die drie punten eigen te maken, door ze in je op

Hier en Nu is Allesdoordringend, Alwetend, het Hier en

te nemen, door een levende belichaming te worden van

Nu is Bewustzijn. Het Hier en Nu is Grenzeloze Ruimte,

die drie punten, zul je Bewustzijn worden, Puur Gewaar

Moeiteloos, Keuzeloos, Puur Gewaarzijn. Als je vast blijft

zijn, wat je al bent.

houden aan het Hier en Nu, als je je identificeert met

Hier en Nu, heeft het verleden geen recht van spreken

Het eerste punt is: WAT JE LICHAAM OF JE GEEST

meer. Er is geen verleden, er is geen toekomst in het Hier

OOK OVERKOMT, BEDENK DAT HET NIET JOU

en Nu. Er is Ik Ben. Er is de Uiteindelijke Werkelijkheid,

OVERKOMT. Wat je lichaam of je geest ook lijkt te

Ultieme Eenheid, en Jij Bent Dat. Als je in het Hier en

overkomen, of je nu kanker hebt, AIDS, een delirium, de

Nu leeft, bestaan je karms niet meer, komen je saros

builenpest, ofje nu de sterkste mens op aarde bent, of je

kara's plotseling tot stilstand, wor den je zonden vernie

geest zich nu depressief voelt, gedesillusioneerd, of dat je

tigd, word je als het ware opnieuw geboren. Je wordt de

geest blij is of gerustgesteld, het gebeurt niet met jou. Jij

nieuwe man, de nieuwe vrouw. Je bent vrij.

hebt daar helemaal niets

mee

van doen. Het maakt niets

uit wat er gaande is in je leven. Je kunt op het materile

Het derde punt dat je altijd moet onthouden is dit: JE

vlak relatief de gelukkigste mens op aarde zijn, of je kunt

HEBT ABSOLUUT NIETS OM OP TE GEVEN.

er ellendig aan toe zijn, ziek zijn. Dat heeft niets met

Niets om over te geven. Niets om los te laten. Je bent

jou te maken. Dat heeft absoluut helemaal niets met jou

al bevrijd. Hoe kun je geloven dat je iets moet loslaten

te maken. Dat is je lichaam en je geest, dat ben jij niet.

wat nooit heeft bestaan? Je gelooft dat je al je gehechthe

Jij bent Brahman. Jij bent Nirvana. Jij bent de Absolute

den moet loslaten. Hoe kan het Zelf ergens aan gehecht

Werkelijkheid. War er allemaal in je lichaam en je geest

zijn? Je denkt dat je al je angsten moet overgeven, al je

gaande is heeft absoluut niets met jou re maken. Dat is

neerslachtige gevoelens, alle dingen waar je last van hebt.

het eerste punt.

Overgeven aan wie? Die dingen zijn niet van jou. Ze ma

..

ken geen deel van je uit .

Het tweede punt dat je altijd moet onthouden is: Al JE

Jij bent Pure Werkelijkheid. Jij bent het Onvergan

KARMA'S, JE SAMSKARA'S, JE NALATIGHEDEN,

kelijke Zelf. Nooit ben je geboren, nooit hield je stand,

JE MISDADEN, DE ZONDIGE HANDELINGEN

en nooit zul je weggaan. Jij bent het Ene. Het Allesdoor

WAAR JE VERANTWOORDELIJK VOOR BENT,

dringende Ene. Dus heb je absoluut niets om op te geven.

216

217

Want je had sowieso al nooit iets. Het is echt egostisch

om te geloven dat je iets op te geven hebt. Je hebt niets

Water kan me niet doen verdrinken. Ik Ben Dat.' En

verheug je in je ware Zelf. Voel de blijdschap in je Hart.

over te geven. Het is slechts het ego dar gelooft dat er iets

Voel je Werkelijkheid, in de stilte, in de kalmte, als er

overgegeven dient te worden, dat er iets opgegeven dient

geen geest meer is, geen gedachten, geen woorden. Wie

te worden, dat je iets dient los te laten. Wie is berhaupt

degene die iets heeft? Er is niemand. Er is alleen de Ene
Werkelijkheid, en Jij Bent Dat.
Als je die drie punten kunt onthouden, door ze je ei

ben je dan? Je bent alleen maar.

Als ik nog meer zeg, zal dat allemaal overbodig zijn.
Er zijn zoveel woorden. Zoveel verhalen. Zoveel wat be
weerd wordt. Maar als je alleen maar de drie punten ont

gen te maken, door ze in je op te nemen, door er een le

houdt die ik met jullie gedeeld heb, zal dat genoeg zijn.

vende belichaming van te worden, is dat alles wat j e hoeft

Waarom zou ik nog verder praten? Hoe meer woorden je

te doen. Als je die drie punten onthoudt, hoef je geen

hoort, hoe meer je in verwarring raakr. Eigenlijk was het

oefeningen te doen. Je hoeft geen mantra's op te zeggen,

eerste

of wat voor meditaties dan ook te doen, want dan ben

je al ontwaakt. Nogmaals, het is het ego wat moet me

uur

waarin je in de Stilte zat de beste tijd voor je. Er

zijn bepaalde woorden, heel weinig woorden, die je moet

horen, en dan is er de Stilte waar je altijd in moet verblij

diteren. Het is het ego wat sadhana moet doen. Ben je

ven. Het is interessant dat de woorden die ik tegen jullie

h.er ego? Wie ben je? Wat ben je? Waar kom je vandaan?

uitspreek eigenlijk de Stilte zijn. Het zijn de woorden van

Wat doe j e hier? Waar ga je heen? Het antwoord op al die

de Stilte, Waarheid, Oneindige Waarheid, Werkelijkheid,

vragen is: Ik Ben. Ik Ben. Ik Ben niet dit. Ik Ben niet dat.
Ik Ben. Ik Ben Dat wat altijd geweest is, Ik Ben Dat war
altijd zal zijn. Ik Ben Die Ik Ben. Ben.

Bewustzijn, Gelukzaligheid, Puur Gewaarzijn, Ultieme

Eenheid, dat is allemaal het Zelf En Jij bent Dat.

Je swarupa is Absolute Werkelijkheid. Je bent niet

de persoon waarmee je je identificeert. De persoon die
gaat slapen en weer wakker wordt, dingen meemaakt,
zich zorgen maakt, denkt, vreest, soms blij is, soms be
droefd. Dat ben jij niet. Beschouw jezelf niet meer als
die persoon. Als je 's morgens opstaat, haal dan diep
adem en besef de waarheid over jezelf. Het eerste wat
je tegen jezelf kunt zeggen als je wakker wordt: 'Ik Ben
Brahman. Ik Ben het Onvergankelijke Zelf. Kogels
kunnen me niet doden. Vuur kan me niet verbranden.

218

219

God

Alsje zonder geddchten bent,

als je geen behoeften hebt, geen wensen,

geen verlangens,
dan ben je God.
je bent het Universum.
je bent Goddelijke Liefde.
je bent prachtig.

Wat is,

is God

en volgeling van Ramana Maharshi, iemand die al

ongeveer vijfentwintig jaar bij hem was, had een

zoon die stierf, en hij was ziek van verdriet. Dus smeekte
hij om een onderhoud met Ramana. Ramana, moet je
weten, rust van twaalf tot twee, maar hij wilde zijn volge-

221

li ng wel spreken. Toen de volgeling de zaal binnenkwam,

Maar dan zeg ik dat God niet bestaat, behalve in je hoofd

zat Ramana achterover op zijn divan met zijn ogen dicht.

Dat is de red en dat in werkelijkheid niets bestaat. Kun

En de volgeling b egon te huilen en hem deelgenoot te

nen ju ll ie dat volgen?

maken van al zijn proble men hoeveel hij van zijn zoon

Zolang je denkt zal er een bestaan zijn, persoon, plaats

hield. Toen v ro eg hij aan Ramana: 'Wat is God?' Ramana

en ding Maar als je stopt met denken is er geen pl aats

gaf geen antwoord. Ongeveer vijftien minuten l ang zei

meer voor het bestaan, want de Stilte en het bestaan gaan

hij niets. Toen deed hij zijn ogen open e n zei heel z acht:

niet sa men. Alles wat li jkt te zijn verzet zich tegen de

'Wat is, is God.' Wat is, is God. Het is net zoiets als dat

Stilte. De Stilte is Bewustzijn, Absolute Werkelijkheid,

iemand vr aagt: 'Is de wereld echt?' De wereld op zichzelf

Sat-Chit-Ananda. Het Zelf bestaat als Zichzelf, maar als

is een illusie. Maar God, als de wereld is echt Als we vor

je er iets anders van wilt maken zeg je: nou, God bestaat.

derin gen maken merken we dat er nooit een God was, en

God is de eerst e wijziging van Bewustzijn , en het is de

du s ook geen wereld. Maar als we er toch iets over willen

taak van God om de wereld te scheppen, vervolgens de

zeggen: omdat God er is, is het universurn er.

wereld uit elkaar te lat en vallen en dan de we reld weer te

Alles, van de laags te microbe tot het volste sterrenstel

sel, is God die zich uitd rukt. Alles is God. Elk blad, elk

scheppen.
Wie heeft God die taak gegeven? Henry? Henry heeft

stukje klei, elke ster, elke planeet heeft op zichzelf geen

dat niet gedaa n. W ie dan wel? Waarom zou God werel

basis om te bestaan. Omdat God er is, zijn alle andere

den, universum s willen scheppen en ze dan weer uit el

dingen er.

kaar la te n vallen, en ze na een tijdje weer tot leven willen

Dat is wat Ramana bedoelde toen hij zei: W at is, is

wekken? Maar d at is wel wat we in alle geschriften lezen.

God.' Hij probeerde de volgeling uit te leggen: als je zoon

Die informatie is bedoeld voor de ajnani, voor degene

sterft, is d at God. Als je zoo n leeft, is dat God. Er is geen

die ondergedompeld is in onwetendheid. Aan zo iemand

'

werkelijk verschil. Alleen in je geest. We rnaken alleen on

moet je uitleggen hoe de wereld tot stand is gekomen,

derscheid in onze geest. Als de geest tot rust gebracht zou

anders is hij niet tevreden. Daarom maak je er steeds iets

worden, zou er geen onderscheid meer gemaakt wo rde n

anders van. Je hebt het Zelf, en het Zelf is Bewustzijn.

tussen leven en dood. Wij maken het onderscheid omdat

Bewustzijn wijzigt zichzelf, en dan heb je God. God wij

we denken. Het is een ment aal concept dat iemand sterft,

zigt Zichzelf, en dan heb je het bestaan.

en dat dat erg is, maar als iemand leeft vinden we dat
goed. Zo'n onderscheid kun je niet maken.
Alleen God bestaat maar. En alles wat bestaat, alles, is
God. Er kan niets buiten God bestaan.

222

Ramana besefte dar de volgelin g het niet zou snappen

als hij het op die mani er aan hem zou uitleggen. Als hij
te g en de volgeling zou zeggen dat alleen het Zelf bestaat
en dar zijn zoon niet gestorven was omdat hij nooit ge-

223

boren was, zou het teveel van de volgeling vragen om dat

te begrijpen. Daarom zei hij in plaats daarvan dat God
er is. Wat is, is God. De volgeling voelde zich daardoor
beter, want hij besefte dat zijn zoon zich in Gods handen
bevond, en dat alles goed is.
Maar toch, als we een geest hebben die ge neigd is tot
vragen stellen, vragen we: 'Waar komt God dan vandaan,
en waarom vers chij nt

God dan als al die dingen? Wat is

Zijn doel daarmee?' De meesten van ons weten dat er

geen doel is. Geen enkel ding bestaat zoals het lijkt te be
staan. Je ware natuur is Puur Gewaarzijn. Puur Gewaar
zijn is het Universele. Er is geen plaats voor iets anders.
Met andere woorden, het bestaan zoals het zich voordoet
en Puur Gewaarzijn gaan niet samen. Anders zou je ver
scheidenheid hebben, wat de wereld der verschijnselen
te zien geeft. Dan heb je een mooie boom, dan heb je de
lucht, dan heb je bloemen, dan heb je dieren, dan heb je
i nsecten. Als Puur Gewaarzijn of het Ze l f genoeg hebben
aan zichzelf, hoe zou er dan nog iets anders kunnen zijn?
Hoe zou daar ruimte voor kunnen zijn?
Het is net als met ruimte. Als je een kamer vol me u

bels hebt, wat gebeurt er dan met de ruimte die ze inne

men? En dan haal je het meubilair weg uit de kamer. Is
de ruimte dan veranderd? Met de ruimte is niets gebeurd.
Oe ruimte

blijft hetzelfde, of de kamer nu vol staat met

meubels of niet. Zo is het met de werkelijkheid ook. De

werkelijkheid bestaat. Het Zelf bestaat als het Zel( Maar
het lijkt alsof er dingen zijn in het universum, alsof er
een universum is. Er zijn mensen er zijn dieren, er
,

zijn

planeten. Je hebt het koninkrijk der planten, het konink224

rijk der mineralen. Dat lijkt allemaal heel echt te zijn

Daarom moet je jezelf de vraag stellen: 'Aan wi e doet dit

zich voor? Wie ziet dit?' Je weet intussen dat dat het 'ik'
is. Het 'ik' is de boosdoener. Zonder het 'ik' zou er geen
universum zij n, zou er geen God zijn, zou er geen schep
ping zijn.
Ramana kon dat dus niet tegen de volgeling zeggen
omdat die dat niet zou snappen. Daarom zei hij: 'Wat is,
is God.' De wereld lijkt te bestaan. Maar de wereld zou
nooit op zichzelf kunnen bestaan. Dus de volge nde stap
is zeggen dat God bestaat al s de wereld. Maar ik zeg jullie
dat er geen God is en geen wereld, en dat niets is wat het
lijkt. Wat er verschijnt wordt valse verbeelding genoemd.
En wiens schuld is dat? Het 'ik'. Geef het 'ik' maar de
schuld. Telkens als je een vergissing maakt, zeg dan dat
het de schuld is van het 'ik', want vergissingen bestaan
niet. Het

kl inkt gek, maar het is waar. Als je je niet zou

identificeren met 'ik', zou er niets bestaan. Din gen be

staan alleen omdat je je identificeert met je 'ik'.
Het grote geheim is nu dat je het 'ik' moet volgen naar
zijn bron. Als je echt het 'ik' volgt naar zij n bron, is er geen
God. Waar zou God vandaan moeten komen? Zelfs nu,
te rwjl ik dit zeg, denken sommigen van jullie nog bij het
i

woord God aan een figuur hoog in de hemel, een antro

pomorfisch soort van godheid. Wie heeft Hem dan ge
schapen? Het komt steeds weer op dezelfde vraag neer: als
God het universum geschapen heeft, wie heeft God dan
geschapen? Daar is geen antwoord op te geven, want dat
gaat voorbij het denken. Je zult de waarheid over die vraag
leren kennen als je je geest tot rust brengt Als de geest niet
.

225

langer in leven is, zal het antwoord tevoorschijn komen,

want jij zult het antwoord zijn. Verder is er geen antwoord.
Maar ik kan jullie verzekeren dat er niet zoiets als God be
staat. Er bestaat nier zoiets als een schepping, en er bestaat
niet zoiets als het universum. Dus bestaat er ook niet zoiets
als de wereld. En er bestaat nier wiets als jij. Er bestaat niet
zoiets als 'ik'. War blijft er dan over? Stilte!

je aanbidt, of het nu in de vorm van Boeddha, Krishna,

aan

bidt. Maar ik spreek op vele niveaus. Als het om een Jnani

gaat is het vrijwel onmogelijk dat er een God buiten jezelf
bestaat. Maar mensen als Nisargadatta Maharaj, Bhagavan
Rarnana Maharshi en veel andere Jnani's deden aan bhakti.
Ramana bad vaak tot Shiva in de vorm van Arunachala.
Ni sargadatta bad ook tot Shiva. De vraag is dus: waarom
deden ze dat? En het antwoord is: omwille van anderen.
Het stadium waarin God niet langer bestaat voor jou
is een stadium van een zeer hoog transcendentaal niveau.

Ik veiWach.t van jullie Bhakta's niet dat je het aanbidden

opgeeft. Zoals je weet hebben we op zondag altijd puja
en zingen. Tor wie zingen we dan? Tot Hari, tot Ram, tot
Shiva.
Ik moet jullie nogmaals zeggen: zolang je gelooft dar

je degene bene die handelt, dat je het lichaam en de geest

bent, moet je jezelf niet voor de gek houden en denken
226

omdat God voor jou bestaat.

Je kunt God de wet van karma noemen. In werkelijk
heid bestaat karma niet. Maar hoe velen van ons leven

Geef het niet op. Als je japa doet, welke oefening je daar

Ik neem jullie de God af die

Jezus ofMoses is, welke van hen je ook maar graag

je gelooft dat dingen echt zijn, moet je bidden tot God,

jnana-oefeningen houden, maar blijf ook je puja doen.

Ik realiseer me dat velen van jullie Bhakta's zijn, en voor

aan.

zo op situaties reageren als je in feite doet. Dus zolang

in die realiteit? Daarom kun je her maar het best bij de

Wie aanbidt God?

jullie is er niet veel lol

dat je het niet bent. Want als je het niet was, zou je niet

naast ook doet, houd dat vol. Maar doe ook Zelfonder
zoek En als je dan Zelfonderzoek doet zul je merken dat
er iets heel interessants met je gebeurt. Je zult merken dat
je stukje bij beetje je aanbidding gaat opgeven, langzaam
maar zeker, tot de dag komt dat je zelf het onderwerp van
je aanbidding wordt. Als je Krishna hebt aanbeden, ga je
jezelf als Krishna zien, enzovoorts. Als je probeert te doen
alsof je een J nani bent voor het je tijd is, krijg je een hoop
problemen, want dan ontwikkel je een 'wat kan mij het
allemaal schelen' -houding, en dat is niet waar we het hier
over hebben.

Ik zal je een idee geven hoe een Jnani handelt. Ooit

was er een Jnani die in zijn eentje in een klein hutje op de
berg woonde. Het geluk straalde van hem af. Hij kwam
terug van zijn wandeling en zag dat er dieven zijn huis
binnendrongen. Hij sloop naar het raam om te zien wat
ze meenamen, en natuurlijk, hij bezat niets. Er lag alleen
maar een versleten deken op de grond. Dus begonnen
de dieven te vloeken, en de ene zei tegen de andere: 'Die
vent heeft niets hier. Laten we die deken dan maar ne
men en weggaan.' Dus namen ze de deken mee.
227

De volgende dag voelde hij intutief aan dat de dieven

Dus als ik jullie zeg dat er geen God is en dat er geen

gepakt waren door de politie. Dus haastte hij zich naar het

universum is, en dat er geen wereld is, en dat er geen

politiebureau om te zien wat er ging gebeuren. Toen de

mensen zijn, dat er alleen maar Absolute Werkelijkheid

dienstdoende agent hem zag zei die: 'Kom binnen. Zijn

is, neem dat dan niet te serieus. Kijk waar jij ergens zit.

dit de mannen die van je gestolen hebben?' En hij zei: 'Ja.'

Wees trouw aan jezelf. Houd jezelf niet voor de gek. Wat

De agent vroeg hem: 'Wat hebben ze meegenomen?' Hij

ook je ding is, welk proces je ook doormaakt, als je in de

zei: 'Ze hebhen mijn hoed en mijn hemd en mijn broek en

Stilte zit en Zelfonderzoek doet, zullen er dingen gaan

mijn schoenen meegenomen.' De twee dieven begonnen

gebeuren. Je zult merken dat je gevoelens veranderen, je

te schreeuwen: 'Die man liegt. Hij had helemaal niets. Hij

reactie verandert, je wordt minder zelfzuchtig, je ontwik

had alleen maar een versleten deken.' De agent zei: 'Is dat

kelt een liefdevolle houding naar anderen toe, je begrijpt

waar?' De Jnani zei: 'Als ik de deken over mijn hoofd doe

waar het in dit universum allemaal om draait. En je leeft

wordt hij mijn hoed. Als ik hem om mijn schouders doe

in vrede.

wordt hij mijn hemd. Als ik hem om mijn middel doe

wordt hij mijn broek. En als ik er op loop wordt hij mijn

Robert, denk je dat God aanbidden, ofgeloven in God, rea

schoenen.' De agent moest natuurlijk lachen. Hij zei: 'Zal

lisatie in de weg staat?

ik een aanklacht indienen?' En de Jnani zei: 'Nee.' De

twee dieven werden zijn leerlingen.

In tegendeel, God aanbidden maakt je puur. Het

maakt je puur genoeg om het ik naar de bron te kun

De betekenis van dit verhaal is dat als je een Jnani bent,

nen volgen. Terwijl, als je God niet zou aanbidden, je al

dat dat dan niet inhoudt dat je geen mededogen kent. Een

les alleen maar intellectueel zou begrijpen, en je een hart

echte Jnani kent meer liefde en mededogen dan wie dan

van

steen zou hebben. God aanbidden maakt je zachter,

ook. Maar het zit nergens aan vast. En hij zal de eerste

maakt je

zijn om iemand te hulp te schieten, om iemand te helpen.

bent op n punt, en tilt je naar een hoger plan. Dus,

eegaand, aardig, zorgt ervoor dat je gericht

Dat klinkt als een tegenspraak, maar dat is het niet. Want

God aanbidden is in alle opzichten iets goeds. Maar wat

zolang de Jnani een lichaam draagt, valt dat lichaam onder

voor God ga je aanbidden? God aanbidden in de vorm

de jurisdictie van de Jnani, en wordt het een instrument

van een Satguru, of in de vorm van een Boeddha, of een

om de wereld goed mee te doen. Daarom kun je nooit een

Christus, of wat dan ook, is nog beter.

oordeel vellen over een J nani, want je hebt geen idee wat
een Jnani is. Het kan zijn dat je een ]nani tot God ziet bid
den, net zo vurig als een Bhakti. Toch weet de Jnani dat er
geen God is, maar hij doet het omwille van anderen.
228

Hoezo?
Als je God zonder vorm aanbidt, is de energie niet zo
sterk. Want wat voor God ben je aan het aanbidden? Een
229

onzichtbare God zonder vorm, zonder gestalte . Daarom

Ais eenheid.
Hoe kun je dat doen? Waar denk je dan aan?

heb je twijfels. Je bent niet al te zeker van je zaak. En de

energie die je uitstraalt is niet zo sterk. Maar als

je God

als vorm aanbidt, kun je die God al je energie geven of je

Aan het onderliggende bewustzijn dat ze met zijn allen ver

volledig overgeven aan die bepaalde godheid. Dar is het

tegenwoordigen.

doel van aanbidding. Dat je je ego, je trots, je lichaam,

je zaken,

je leven, uiteindelijk vol ledig overgeeft aan die

godheid. En dan word je die godheid

zelf.

Als je dat kunt is her goed, is het prachtig. Maar roch

je dan aan elk van hen denkt en daarmee

energie
verdeelt.
Terwijl, als je er n neemt, ze uit
je
denk ik dat

eindelijk allemaal zullen opgaan in Eenheid. Met andere

woorden, als je Krishna aanbidt, als je Krishna op de

Is het beter. Robert, om je op n vorm te richten?

Ja, namudijk. Want dan word je gericht op n punt.

juiste manier aanbidt, zullen Boeddha, Christus, Shiva,

En dan wordt je geest je dienaar. En verdwij nt de geest

iedereen, Krishna worden. Het is dus in het begin beter

uiteindelijk. Het is net als met de zon. Als de zon zijn

om er n te aanbidden. Dan wordt het hele universum

stralen overal verspreidt, is dat niet zo krachtig als dat

dat Ene.

wanneer n zonnestraal op een bepaalde plek valt. Dan

ontstaat er brand. Zo

Dringt God in alles door?

krachtig is dat. Maar als de zon zijn

stralen verspreidt, zijn ze nier zo krachtig. Op dezelfde

manier is het zo dat als je vele godheden aanbidt, je je

Er was eens een heilige die stierf en naar de hemel ging.

energie verdeelt en de aanbidding niet zo krachtig is.

Hij kwam bij de h emelp oort en klopte aan. God kwam

Zelfi als je ze beschouwt als

'Ik ben uw dienaar. Ik ben gekomen.' God zei: 'Het spijt

naar b u iten en vroeg: 'Wat is er?' De heilige antwoordde:

entiteiten die hetzelfde bewust

me, er is hier geen plaats voor je. Je mag er niet

zijn in zekere zin verte genwoordigen?

Dat is heel moeilijk. Je kunt Boeddha, en Christus, en
Mohammed, en Krishna niet tegelijkertijd aanbidden.

z1ens.
.

in. Tot

'

De heilige ging zitten en begon in stilte voor zich uit

staren om hier

ve r na te denken. 'Waarom mag ik van

Ik dacht van wel, in die zin dat ze allemaal het Christusbe

God niet naar binnen? Ik heb mijn best gedaan. Ik heb

wustzijn vertegenwoordigen.

de schrift toegepast.' Hij dacht er zes maanden over na.

Maar hoe ga je ze dan aanbidden? Hoe ga

doen?

je dat

Ten slotte zei hij tegen zichzelf 'Ik heb het antwoord.' Hij
klopte aan en God kwam naar de poort. Hij zei: 'Laat me
binnen. Ik ben uw nederige dienaar. Degene die Uw naam

230

231

eeuwenlang bezongen heeft, die voor U gebogen heeft, die

heeft geen fundering. Er is niets wat het bij elkaar houdt.

tot U gebeden heeft.' God zei: 'Het spijt me, er is hier geen

Daarom kan niets.van alles wat je gedaan hebt je buiten

plaats voor je.' En hij deed opnieuw de poort dicht. Deze

de hemel houden, bij wijze van spreken.

keer raakte de heilig e volledig overstuur. Hij begreep niet

Dat geeft je geen vrijbrief om anderen kwaad te doen

wat het probleem was. Hij had zich zo goed gedragen, als

omdat het toch niets uitmaakt, helemaal niet! Zolang je

een heilige. Waarom laat die vent me niet binnen? Hij zei

gelooft dat jij degene bent die handelt, en dat je de li

tegen zichzelf: 'Als het moet blijf ik hier voor eeuwig zitten,

chaam/geest-verschijnselen bent, dien je voor alles wat

tot ik h et juiste antwoord gevonden heb.'

je doet verantwoording af te leggen. Onder de wet van

Er gingen eeuwen
ken. Vergeet niet, hij
niets uit.

voorbij,
was

en hij bleef maar naden

al dood, dus het maakte toch

karma kom je toch niet uit. Zolang je gelooft dat je een

mens bent, kom je nergens mee weg.

(gelach) Na die lange periode waarin hij nadacht

Zolang je gelooft dat je een mens bent, een persoon

over de vraag waarom hij niet naar binnen mocht, nam

lijk ik, is er ook een persoonlijke God. En hier komt het

hij een pauze en vroeg hij zichzelf af: 'Wacht eens even,

bidden om de hoek kijken. Je kunt tot die God bidden

wie is dat ik dat zo graag naar de hemel gaat? Wie is het

en door hem geholpen worden. Je persoonlijke God zal

ik dat Gods

voor je zorgen als je je overgeeft en onderdanig aan hem

naa m

bezongen heeft? Wie heeft de schrift

toegepast? Wie ben ik?'

Plo tseling begon hij te lachen.

bent. Als je onderdanig bent, geef je je ego op. Je zegt: 'Ik

wist het antwoord.

ben niets en U ben t alles.' Dat zal je helpen. Op een dag

Hij st<:>nd op en klopte aan de hemelpoort. God kwam

zul je wakker worden voor het feit dat de God tot wie je

aan de deur en zei: 'Wie is dat?' De heilige zei: 'Gij zijt

steeds hebt gebeden niemand anders is dan jijzelf.

Hij

het.' God deed de poort open en zei: 'Kom binnen, mijn

Hoe kan die God los van jou staan? Waar zou Hij

zoon. Er was hier geen ruimte voor Mij en jou tegelijker

moeten wonen? Hoe zou Hij in elkaar moeten zitten?

tijd.'

Je begint te begrijpen: 'Ik ben Dat.' Je vindt vrijheid in

Zo is het met ons ook We beweren dat we tot Zelf

je zelf. Je gaat zien dat God zich niet in jou bevindt, maar

realisatie willen komen. We beseffen niet dat dat al het

jij je wel in God. Wat ik God genoemd heb is Bewustzijn.

geval is. We

Ik ben me bewust. Ik ben gewaar. Ik besta. Ik Ben. Ver

moeten

alleen de overtuiging loslaten dat je

degene bent die handelt.

Het maakt niets uit wat je in het verleden hebt gedaan
als het om Zelfrealisatie gaat. Als je eenmaal de waar

der is er niets. Je gaat jezelf als alomaanwezig beschou

wen. Je bent niet langer beperkt tot je lichaam of het
persoonlijke ik.

heid k ent word je vrij. De waarheid is dat er geen verle

Het is je taak te voorkomen dat je geest afdwaalt. De

den is. Er is nooit een verleden geweest. Het universum

geest moet door jou in bedwang geh ouden worden. Je

232

233

geest is geen vriend van je. Hij maakt je tot een mens. Hij

mijn wo or den soms zelfs niet door de hersenen onthou

zorgt dat je gelooft dat je een lichaam bent dat losstaat

den worden, maar het Hart vergeet ze nooit. En als je

van alles. Als je

is

rust in de Stilte, stil zit, rustig blijft, gaat er iets in je Hart

zier dat het lichaam een voo rtvl oeisel

van de geest, dat het helemaal niet bestaat behalve in je

werken en word je een levende belichaming van de Wer

geest, ga je ook zien d at het lichaam van het universum

kelijkh eid, van het Zelf. Breng altijd

h etzelfde is als je eigen lichaam. Het is iets wat door de

door alleen in de Stilte

geest wordt voortgebracht. Dat zorgt voor het begin van

en weet: Ik Ben God.

tijd met jezelf door,

te zitten, rustig te z ijn. Wees stil

vrijheid. Gebondenheid be gi nt af te nemen. Je kijkt naar

de wereld en beseft dat de wereld het Zelf is. Ik ben dat

Jaren geleden, toen ik aan het werk was, ben ik eens een hele

Zelf Verder is er niets.

dag met mijn Zelfonderzoek bezig geweest. Op een dag deed

Je hebt een idee over wat God is. Kun je je een God
voorstellen die bang is? Kun je je

een God

ik dat gewoon, en naderhand heb ik daar helemaal niets

voorstellen

meer mee gedaan. Zo loste alles wat een probleem had kun

die klaagt over hoe de dingen gaan, of die di t of dat be

nen zijn onderweg naar huis in het niets op, ondanks me

oordeelt als goed en fout, of die zegt: 'Ik heb liever dit

zelf En toen ik thuis kwam dacht ik: ik ga even liggen. Dat

dan dat'? Er zit geen dualiteit in God. Het universum

heb ik gedaan. Ik draaide me om en die gloedvolle toestand

is ultieme Eenheid voorbij concepten. De geest kan dat

maakte me doo1 de kracht van zijn intensiteit- de totaliteit

nier bevatten.

ervan

Zelfs als het woord 'God' na Ik Ben komt, s peel t je

geest spelletjes met je. Vraag: 'Aan wie doet het woord
'God' zich voor?' Ik Ben

is al vol doende Dat is alles wat

.

ontzettend bang, en ik keerde onmiddellijk terug. Ik

denk dat ik er nog niet klaar voor was.

Jij hebt daar niets mee van doen, en je hebt er niets

over te zeggen. Als het je gebeurt, geb eurt het rotaal

en
en kenn e

je hoeft te zijn. Ik Een. De res t is overbodig. Welk idee

volled i g. Je hebt er een gli mp van

ook maar in je opkomt, onderzoekaan wie het zich voor

lijk was het een dui del i jke glimp. Maar wie ben jij om te

doet. Luister naar de Stilte. Luister naar

zeggen dat je daar nog niet klaar voor bent?

Ik Ben.

Kan ik onthouden watje hebt gezegd?

op gevangen

Nou, omdat ik me de andere kant op heb gedraaid.

Iets in jou onthoudt het. Iets in jou weet het . Als je

Je praat alsof je een autoriteit op het gebi e d van God

stil zit en een glimlach op je gezicht laat verschijnen, ko

bent (gelach), dat je er iets mee te maken hebt. Als God

men die din gen naar boven. Dit is een i nteressante vraag.

klaar is voor jou, neemt God volledig bezit van je. En

Een serieuze l eerlin g heeft een open hart, en aan

hem

wordt de hoo gste waarheid onthuld. Het kan zijn dat

234

dan heb je er a b so lu ut niets meer over te ver tell en . Maar

het was een goede ervaring. Als het nog een keer

gebeurt,
235

geef je er dan aan over. Geef je er volledig aan over en

secten, mensen;

wees niet bang. Het is zo mooi. Niemand kan je ooit iets

mand gaat ooit dood.

je bent alles.

Dat is je ware natuur. Nie

aandoen. Het is allemaal Gelukzaligheid. Het is allemaal

Liefde, Vreugde.

Toen die dame zei dat ze die ervaring had gehad, toen ze
omkeerde ofhet niet aankon, betekent dat dat de geest al die

Dat bedoel ik met: kan ik dit echt onthouden?

nieuwe energie ofee n

Het zal jou onthouden.

nieuw gezichtpunt niet aankan? Dat

de geest het niet aankan en er dus langzaam toe verleid moet

worden om de werkelijkheid te accepteren?

Het zal mij

o nthoude n? Ik had er toch niets mee van doen?

Nee.

Nee, nee, in t e gendeel. Al dat soort ervaringen maakt

deel uit van de geest. De Werkelijkheid is de We rke l ijk

heid. En dat is precies je ware natuur, nu op dit moment.

Wt gebeurt er als je doodgaat?

Dus wat is er dan dat de Werkelijkheid

Wat er gebeurt als je doodgaat? Wat wil je dat er ge

wijl het je ware naruur

is?

Dit

niet aankan, ter

is wat je werkelijk bent.

beurt? Wie sterft er? Het ego sterft. Het lichaam sterft,

Datgene waar je mee om moet zien te gaan is de geest.

maar jij sterft nooit. Jij zult altijd voortleven. Eigenlijk

Oe geest v er zint

gebeurt er niets.

dat je het niet aankan, dat het je teveel is. Daarom moet je

Ik weet dat

je allerlei verhalen hebt ge

al dat soort ervarin g e n en doet je geloven

hoord dat je dan naar andere oorden en bewustzijnsni

werken aan de vernietiging

veaus gaat. Dat maakt allemaal deel uit van de droom. Je

aan wie de geest zich voordoet. Wie is die geest? Wat is

creert die dingen zelf. Je creert

die geest? Waar komt hi j vandaan? Waar

al die verschillende

ni

van

de geest, en onderzoeken

is

hij uit voort

veaus. Het subtiele niveau, het mentale niveau, het cau

gekomen? En je zult ervaren dat er geen geest is. Als je

sale niveau. Al die dingen waar je in de yogateksten over

eenmaal weer dat er geen geest is, is er ook geen ervaring

leest zijn een pr oduct van je denken. Ze hore n

allemaal

meer waar je doorheen moet. Alle ervaringen houden op

bij de geest. En jij gelooft dus in die dingen. Je gaat daar

te bestaan. Maar wees je er bewust van dar alle ervaringen

heen waar je in gelooft. Het wordt allemaal door jou zelf

producten van het denken zijn. In werkelijkheid

gecreerd. Je schept je eigen wereld als je gestorven bent.

geen ervaringen. Het l ev en dat je nu l eidt

Maar de uiteindelijke werkelijkheid is dat niemand

sterft en dat je nergens heen kunt. Je bent al Hier. Dit is
het. Je

b ent

de Eeuwigheid. Je bent de Peilloze Ruimte.

Je bent de essentie van heel het Universum.

Je bent de

lucht, de zon, de maan, de bloemen, de dieren, de in236

Het

on echte

zij n

er

is een ervaring.

leven dat we allemaal leven, dat is de erva

ring waar ik het over heb. Het is allemaal een product

van het denken. En de gemiddelde mens gelooft zo st erk

wat hij denkt, dat als hij zijn lichaam lijkt los te laten,
hij doorreist naar een bestaansniveau dat hij vanuit het
in

237

denken

voor

zichzelf gecreerd heeft. En dan komt hij

Ben Parabrahman. Ik Ben Sat-Chit-Ananda. Ik Ben Ul

terug en kruipt hij in een ander lichaam. Het is allemaal

tieme Eenheid. Ik Ben Absolute Werkelijkheid. Ik Ben

daar allemaal doorheen

Nirvana. Ik Ben oneindig als de lucht. Ik Ben Absoluut

een bedenksel. Dus in plaats

van

re gaan, kun je beter het denken overstijgen en vrij zijn!

Bewustzijn. Ik Ben Die Ik Ben. Ik Ben. Ik Ben. Ik Ben.

Er zijn mensen die met heel hun hart en heel hun ziel

Hoe lang duurt het voorje een ander lichaam krijgt om dat

tot oncwaken willen komen. Maar ze vergeren altijd dat

te doen? Is dat een domme vraag? Hoe lang moet je, na je

ze van datgene af moeten zien te komen dat hun ont

sterven, voordatje. ..

waken in de weg staat. De concepten, de vooropgezette

Waarom zou je je daar zorgen om maken? Waarom

zou je je druk maken om een ander lichaam? Er zijn geen
lichamen. Probeer erachter te komen wie je werkelijk

ideen, de dogma's, het geloofsysteem dat we er al zo lang

op na houden. Dat moet opgegeven worden.
We moeten een liefdevolle houding mededogen ont
,

bent. Dat je sowieso nooit een lichaam bent geweest, en

wikkelen. Als je Ik Ben bent, moet je ahimsa praktiseren,

wees

geweldloosheid ten aanzien van alles wat leeft. Want als

vrij!

je toegeeft en bekent: Ik Ben Absoluut Puur Gewaarzijn,

God is alles

wat

Ik Ben Parabrahman, dan is dat Allesdoordringend, Al

er is

omaanwezig. Daarom is alles, de bomen, de dieren, de

Het is fijn om weer bij jullie te zijn. Het is heerlijk om

bergen, het Universum, Ik Ben. Als ik de woorden Ik Ben

weer bij jullie te zijn. Ik vind het altijd leuk om hierheen

gebruik, geloof of denk dan niet dat dat slaat op het men

te komen, want voor mij is er slechts het Ene, en wij zijn

selijk lichaam. Er is geen menselijk lichaam. Het mense

allemaal dat Ene.

lijk lichaam bestaat niet. Ik Ben Bewustzijn bestaat, en

Er is slechts het Ene B rahman, het Ene Zelf, de Ene

Werkelijkheid, en Dat zijn we allemaal. Daarom wil ik

het Ik Ben Bewustzijn is alles.

Alles is heilig. Alles is onschendbaar. Geloof niet dat

Onze biecht doen. Het Ik Ben biecht aan jullie. Niet

sommige dingen heilig zijn en sommige dingen niet. Al

mijn biecht of die van Henry, van Dana of van wie dan

les is heilig, zelfs de onmenselijkheid van mens tot mens,

ook. Onze biecht. De biecht is niet afkomstig van een

persoon, hij is afkomstig van het Ene Zelf, hij is het Ene
Zelf.

Sluit je ogen. Ik Ben grenzeloze ruimte, oneindig als

de lucht, Ik Ben. Geen persoon, plaats of ding maar Ik
,

Ben. Ik Ben keuzeloos, moeiteloos, Puur Gewaarzijn. Ik

238

de gemene situaties die zich in de wereld voordoen. De

menselijke geest kan deze dingen moeilijk bevatten, maar
alles is heel heilig. Alles is God. God is alles wat er is. Er is
niets anders. Dus hoe kan zich dan ergens onheil voor
doen wat tegelijkertijd God is? Dat is dualiteit. En we
weren en begrijpen dat dualiteit niet bestaat. Er is slechts
239

het ENE, en het ENE is alles wat er bestaat. Dat moet je

dan? Waarom ben je hier dan? Zolang je hier bent en je

vervolgens in je Hart gaan voelen. Want je Hartcentrum

het gevoel hebt dat je hier bent, dan hoor je thuis waar je

is Alomaanwezig en Allesdoordringend. Het omvat het

thuishoort. Dat is je dharma.

Er is een interessant verhaal dat daar een illustratie

hele universum.
Er is niets om je kwaad over te maken, niets om over

van is. Er was eens een heilige die onder een boom zat te

stuur van te raken, niets om depressief over te zijn, want

mediteren. Hij had zijn handen open en een vrouwelijke

het hele Universum is God en niets anders. Je bent niet

muis viel in zijn handen. Een vogel had de muis kenne

je licllaam of je geest. We rnaken nog steeds de fout om

lijk laten vallen. Hij had medelijden met het muisje, en

te geloven dat je het over je lichaam hebt als je Ik Ben

omdat hij een grote siddha was, een wezen dat door jaren

Brahman zegt. Je lichaam kan nooit Brahman zijn. Het

van meditatie bijzondere krachten heeft omwikkeld, ver

lichaam is een illusie, een luchtspiegeling. Er is alleen

anderde hij de muis in een mooi meisje en nam haar mee

maar Brahman, alleen maar God, verder niets.

naar zijn huis. Zijn vrouw raakte betoverd door haar. Ze

kon geen kinderen krijgen, en ze was ontzettend blij met

Wat is d.harma?

dit meisje. Ze hielden allebei heel veel van haar, en voed

den haar op tot een mooie jongedame.

We moeten in ons eigen dharma zitten. Dharma bete

Op een dag zei de vrouw tot haar echtgenoot: 'Man,

kent het juiste pad. Je zit nu in je dharma, wat het ook

het wordt rijd dat onze dochter gaat trouwen. Waar kun

is, want vergissingen bestaan niet. Het dharma waar je

nen we een geschikte echtgenoot voor haar vinden?' En

in lijkt te zitten, is het resultaat van karma. Daarom zeg

de heilige zei: 'Ik weet het, ik vraag het aan de zon.' Hij

ik altijd dat je op de juiste plaats bent, nu op dit mo

ging naar buiten, riep de zon en zei: 'Meneer de Zon, onze

ment. Dat is je dharma, het dharma om alles volkomen

dochter is rijp om te trouwen en we zijn op zoek naar een

te overstijgen en van gedaante te doen veranderen, en vrij

geschikte echtgenoot. Kunt u ons helpen?' De zon zei:

te worden. Als er geen karma is, is er ook geen dharma,

'Natuurlijk, ik trouw zelf wel met haar.' Hoe zouden jul

is er niets. Maar als je nog aan het zoeken bent, moet je

lie het vinden om met de zon te trouwen? De echtgenoot

dankbaar zijn voor het dharma waar je inzit. Heb niet het

was zeer verheugd en zei: '0! Wat een vreugde is er over

gevoel dat er iets mis is, of dat je niet op je plaats bent,

me gekomen dat de zon mijn dochter heeft uitgekozen

of dat je iets anders zou moeten zijn. Ik ken mensen die

om mee te trouwen.' Hij rende naar binnen en verrelde

me vaak gezegd hebben: 'Robert, ik voel me zo spiritueel

het aan zijn vrouw en aan zijn dochter. Zijn dochter zei:

dat ik echt niet meer thuis hoor op deze aarde.' (gelach)

'Nee, pa, ik wil nier trouwen met de zon. Hij geeft teveel

Als je niet meer thuishoort op deze aarde, wat doe je hier

licht, ik zal me verbranden. Zoek maar een andere man.'

240

241

De heilige ging weer naar buiten en sprak de zon aan. Hij

En de berg zei ook al: 'Nou, dat wil ik wel doen.' Hier

zei: 'Meneer de Zon, onze dochter wenst niet met u te

was de heilige opnieuw heel blij om. Een berg die met

trouwen omdat ze zich zal branden aan uw licht. Kunt u

zijn dochter trouwt. Beter kun je het niet hebben. Hij

iemand anders die nog machtiger is dan u bedenken die

rende het huis binnen en vertelde het aan zijn vrouw.

met mijn dochter kan trouwen?'

Ze liep over van vreugde. En hij vertelde het aan zijn

De zon dacht na en zei toen: 'De wolk is machtiger

dochter. Maar die wilde ook niet met de berg trouwen.

dan ik, want de wolken verbergen mij heel vaak, zo

Ze zei: 'Kom op, pa, ik kan niet met die berg trouwen.

dat ik niet tevoorschijn kom, en ik kan daar niets tegen

Hij zit onder de ca ctussen. Als we elkaar omhelzen,

doen. De wolk is dus machtiger dan ik. Vraag het aan

word ik gepr ikt. Bedenk maar wat anders.' De heilige

de wolk.' De heilige smeekte de wolk: 'Meneer de Wolk,

ging terug naar de berg en deed hem zijn verhaal, en

ik heb een dochter in de huwbare leeftijd, en ik ben op

zei: 'Kun je iemand anders bedenken voor mijn doch

zoek naar een geschikte echtgenoot voor haar. Kunt u

ter?'

me helpen? Weet u iemand die met haar zou kunnen

De ber g zei: 'Nou, de enige die ik kan bedenken die

trouwen?' Meneer de Wolk zei: 'Ja. Ik trouw wel met je

machtiger is dan ik is het muisje dat op mijn bodem

dochter.' En opnieuw liep de heilige over van vreugde.

woont. Want hij boort gaten en heeft een nest binnenin

Stel je voor, een wolk die met mijn dochter trouwt. (ge

me, en ik kan daar niets tegen doen. Vraag het maar aan

lach) Dat wa s mooi. Hij rende het huis binnen en ver

de muis

telde het aan zijn vrouw en aan zijn dochter. De vrouw

neer de Muis, ik heb een dochter in de huwbare leeftijd,

en de echtgenoot waren zo blij. Maar de dochter zei:

en ik ben op zoek naar een geschikte echtgenoot. Kunt

'Rustig aan, pa. Ik wil niet trouwen met die wolk. Want

al s het regent word ik drijfnat. Zoek maar een betere

met haar.' Hij was ontzettend blij. Stel je voor, een muis

man voor me.' De heilige g ing weer naar buiten naar

die met zijn dochter trouwde. Hij rende naar zijn vrouw

de wolk en deed zijn verhaal. 'Kunr

.'

Dus ging de heilige naar de muis en zei: 'Me

me helpen?' En de muis zei: 'Ja hoor, ik trouw zelf wel

iemand an ders

en vertelde haar het goede nieuws, en samen gingen ze

bedenken?' De wolk zei: 'Wat denk je van Meneer Berg?

naar hun dochter om het haar te vertellen. De dochter

Er is hier een grote berg die machtiger is dan ik. Want

dacht erover na en zei: 'Ja, ik wil trouwen met de mui s

als ik rond de berg drijf, kan ik er niet doorheen en

Hij is heel schattig. Ik trouw met de muis. Maar vader,

moet ik er omheen. En daar kan ik niets aan verande

kun je iets voor me doen? Kun je mij ook in een muisje

ren. De berg is dus h eel machtig.'

veranderen?'

De heilige smeekte de berg: 'Meneer de Berg, kunt u

iemand bedenken die met mijn dochter kan trouwen?'

242

De heilige verander de haar in een muisje, en ze trouw

den, en ze leefden nog lang en gelukkig in de berg.
243

Welnu, wat is de moraal van het verhaal? Ik geef je de

Daarom moet je die ervaring steeds maar weer opnieuw

keus uit drie mogelijkheden :

doormaken.

(a) I ede reen moet zijn dochter laten trouwen met een

We zien dat gebeuren bij mensen die scheiden, trou

muis.

wen, scheiden en weer trouwen. Die denken altijd dat

(b) Dit was oor spronkelijk haar dharma, want ze was ei

genlijk een muis. Ze had haar dharma vervuld en was
bevrijd.
(c) Als je een berg, een wolk en een muis trouwt, krijg je
hele rare kinderen die je naar het circus kunt doen en dan
een miljoen dollar opbr engen .
Wat is nu het goe de antwoord? (b) natuurlijk. D it ver
haal pro be ert d uide lijk te maken dar je je dharma moet
uitleven. Als je het p robeert te veranderen, gaan er jaren
voor b i j waarin je allerlei fouten maakt en allerlei proble
men op je pad vindt. W at je dharma is wordt door je
karma bepaald. Ga er daarom niet tegenin. Beschouw het

ze iets be ters zullen vinden. Maar ze lijken altijd tegen

op een plek neergezet waar je op dat moment ook hoort

als een zegen.

te zijn.

hetzelfde probleem aan te lopen. Alleen de gezic hten de

,

mensen zijn anders, de problemen blijven dezelfde. Als

je dus een vers chrikkelijk huwelijk hebt, of als je niet sa
menleeft met degene waar je van houdt, probeer dat dan
ni et te veranderen, want je hebt jezelf niet veranderd. Ken

slechts de waarheid. Werk aan jezelf en reageer nooit op

de omstandigheden. Dat is de vrijheid die je hebt vanuit

dharma en karma. Als je de waarheid in jezelf gaat zien,
word je automatisch bij de arm genomen door de Kracht
Die De We g Weet, en word je in een positie geplaatst of

Dit is soms op een bepaalde manier m o eilij k te be

Daarom zeg ik zo vaak tegen jullie dat er geen ver

grijpen Wam je kunt de indruk krijg en dat je onder

giss ingen bestaan. Dat lijkt ingewikkeld voor de eindige

afgrijslijke, verschrikkelijke omstandigheden niet moet

geest, maar je bent op de juiste plek en de ervaringen die

weglopen voor die om standig he d en en ze ook niet moet

je doormaakt zijn goed voor je op dit mom ent. Alleen als

proberen te veranderen. En dat is ook de hoogste waar

heid. Het is pr e cies wat je moet doen. En j e weet ook
waarom. Want op het niveau van je ervaringen ben je
gebonden aan d e conditioneringen binnen jezelf. Dat
b e re ke nt dat als je je omgeving verandert, of je veran
dert de om standigh eden dar de samskara's en de con
diti on er ing binnen jezelf je gewoon weer in dezelfde
positie bren gt met andere mensen, e en andere omge
ving, maar je bent die omstandighe de n niet ontstegen.

je dankbaar bent en je zegen geeft aan de positie waarin

244

je je bevindt, word je een hoger wezen, breng je jezelf op

een h oger plan, en vind je uiteindelijk bevrijding. Maar

her begint en eindigt bij jou.
Bid nooit tot God om verlost te worden van je proble

men. Bid nooit tot God om je leven te veranderen en je

iets beters te geven. Dat is een foute manier van bidden.
Als je toch tot God moet bidden, vraag God dan om je

de kracht en de wijsheid en de moed te geven die je no245

dig hebt om te kunnen omgaan met de situatie waarin je

rellen ziet die we recent hebben gehad, de moorden, de

je bevindt. Dat is de juiste manier van bidden. Probeer

plunderingen, dan lijkt het echt moeilijk om te beseffen

niets te veranderen. Wees jezelf. Werk aan jezelf. Begin

dat je daar n mee bent. Maar denk eens na. Waarom

de dingen in een nieuw daglicht re zien. Kijk anders naar

zou je alleen maar denken dat je n bent met de goede

je situatie. Er zijn geen slechte dingen, er zijn geen goede

dingen? Als je Een bent, ben je Een met alles. Nooit al

dingen. Maar het denken maakt ze goed of slecht. Denk

leen de dingen die je leuk vindt en waar je van geniet en

niet meer

aan

de uitersten, goed en slecht, juist en on

juist. Kijk liever naar jezelfin het moment. Blijfbij jezelf.

die je je leven binnenbrengt. Je bent Allesdoordringend,

Alomaanwezig, en je bent Een met alles wat er is.

Zie jezelfals een Goddelijk Wezen, een Oneindig Wezen,

De juiste manier om daar achter te komen is om al

volkomen vrij en bevrijd. Heb geen medelijden met jezelf

les in de wereld op intelligente wijze te bekijken zonder

omdat je je in een onprettige positie en situatie bevindt.

commentaar, zonder reactie. Wees niet voor of tegen wat

Dat zet jou alleen maar meer klem. En nogmaals, zoals

dan ook Oefen jezelf in observatie, in beschouwen, kij

we al eerder gezegd hebben, zelfs als je voor een situatie

ken zonder enige reactie. Je kunt het oefenen beginnen

wegloopt, zul je een deel van de omstandigheden elders

met de kleine dingen. Werk eerst aan de kleine dingen.

weer tegenkomen. Weglopen is nooit het goede ant

Bij wijze van voorbeeld: als je er op uit gaat en een be

woord. Jezelf veranderen is her goede antwoord.

keuring krijgt voor dubbel parkeren, houd je reactie dan

Kijk eens naar je eigen leven en zie of het waar is wat

in de hand door helemaal niet te reageren. Zie de situ

ik zeg. De veranderingen die je in je leven hebt meege

atie gewoon aan, kijk ernaar, lever geen commentaar, geef

maakt. Ik ken zoveel mensen die hun huis en gezin ach

geen reactie. Betaal de bekeuring en denk er verder niet

tergelaten hebben en naar India zijn gegaan om te medi

meer aan. Denk niet: dit is goed, dit is slecht, dit is re

teren, om goeroes, leraren te vinden. Ze zijn volkomen

gek voor woorden, dit is verkeerd, dit verdien ik niet.

gedesillusioneerd, zelfs sucidaal teruggekomen. Want ze

Als je het nier zou verdienen, zou het niet gebeuren. Stel

hebben alles opgegeven. En er is niets om op te geven,

dat je je teen stoot. In plaats van de stoel te vervloeken,

weer je nog? Alleen mentaal moet je je gehechtheden op

over de rooie te gaan, de pijn te voelen, moet je het ob

geven.

serveren, ernaar kijken en her loslaten. Bij alles wat er in

Beschouw de wereld altijd als een weerspiegeling van

je leven plaatsvindt dien je zo te reageren. Iemand draait

jezelf.. Jij bent de wereld. Je wereld kan niets zijn zonder

je een loer, en je denkt erover om hem voor het gerecht

jouw goedkeuring. Het klinkt gek, maar waar. Je moet

te slepen en aan te klagen. Denk daar goed over na. Is

ophouden je te identificeren met omstandigheden die los

dat echt wat je wilt? En dan zal je ego zeggen: natuurlijk

van jou staan. Ik weet dat dat moeilijk lijkt. Als je de

wil je dat, je bent bedrogen. Je zakenpartner heeft je voor

246

247

50.000 dollar benadeeld. Dus je wilt die persoon voor

het gerecht brengen en aanklagen. Stel dat je daadwerke

lijk naar de rechtbank zou gaan en de zaak zou winnen.
Je denkt dat dat goed is. Maar er zal iets gebeuren om
alles weer in evenwicht te brengen. Je zult steeds weer
opnieuw naar de rechtbank gaan. Soms zul je winnn,
soms zul je verliezen. Zulke mensen zijn er hoor. Ik denk
nu aan een bepaalde vrouw die er een gewoonte van heeft
gemaakt om minstens n keer per maand naar de recht
bank te gaan. Ze is altijd bezig iemand ergens voor aan
te klagen. Soms wint ze en soms verliest ze, en ze is n
bonk zenuwen. Ze is bepaald niet gelukhlg.
Als je begint te begrijpen dat alles precies op zijn plaats
is, hoe kan iemand dan iets regen je doen? Niemand kan
je beschadigen. Wat rechtmatig van jou is kan niemand
te afnemen. Dus waarom zou je je dan zorgen maken?
Waarom zou je je druk maken? Het maakt het leven zo
veel gemakkelijker. Je begint je zorgen te maken en je
raakt overstuur omdat je eindige geest, je egogeest denkt:
'Ik ben voor 50.000 dollar afgezet, meer geld heb ik niet.
Ik moet naar een opvangcentrum, ik word dakloos', en
zo blijft je geest je maar voor de gek houden. Vertelt hij
je alle nare dingen die er met je kunnen gebeuren. Als
je toch eens om jezelf zou kunnen lachen en niet meer
aan die dingen zou denken, dan zou je merken dat je
bewustzijn op een hoger plan is gekomen en dat je con
trole over de situatie hebt, en dat alles goed is. Sta je geest
nooit roe om je voor de gek te houden, spelletjes met je
te spelen, en je te vertellen over alle dingen die er zou
den kunnen gebeuren. Want dan komt de angst om de
248

hoek kj
i ken en ga je rondrennen en huilen, en proberen
dingen recht te zetten, dingen ten goede te laten keren,
terwijl je maar blijft denken aan al het slechts wat er met
je gaat gebeuren. De dingen waar we het nu over hebben
zijn heel belangrijk, want ze weerhouden je ervan om aan
de waarheid en de werkelijkheid te denken. Ze houden
rnoksha, bevrijding tegen, want je wordt de hele tijd in
beslag genomen door de materile wereld. Ik zeg niet dat
je niet meer aan zakelijke dingen moet denken, of aan je
gezin, of aan dingen in je leven. Maar houd het kort en
houd het leuk. Denk er een paar minuten aan en laat

ze

dan met rust.

Zelfonderzoek en Godsbesef
En keer terug naar je spirituele Zelf, en denk aan wie ben

ik? Wat is mijn ware natuur? Wie was ik vr ik geboren

werd? Waar kom ik vandaan? We hebben het over 'ik',
niet over jou. Kijk, nou had ik er een paar van jullie te
pakken, niet? Want toen ik zei: 'Waar kom ik vandaan?
Wie ben ik?' keerde je terug naar je mens-zijn, naar je
persoonlijke zelf. Leer om niet aan je persoonlijke zelf te
denken als je het woord 'ik' uitspreekt. Als je het vergeet,
denk je aan je persoonlijke zelf. Maar als je het voor ogen
houdt, is ik God. Is ik Puur Gewaarzijn, Absolute Wer
kelijkheid. Als je het vergeet en je bent in gesprek met
iemand, denk je aan het persoo nlijke zelf als je het woord
ik gebruikt. Denk eraan om goed op te letten. Blijf de

hele tijd opletten. Zo groei je. Zo kom je tot rijpheid.

Laat geen dag voorbij gaan zonder op deze manier aan
249

jezelf te werken. Als je wordt voor g ehouden dat een be

Sta naakt tegenover God

p aalde situatie goed of slec h t is, l aat je daar dan niet door
van de wijs brengen Observeer de situatie, blijf kalm.

No gmaals, wat ik zeg is het volgende. Elke positie waarin

Besef: de situatie doet zich aan mij voor. Ik ervaar dit.

je ter echtkomt, elke situatie waarin je terechtko mt, met

Het persoonlijke ik ervaart deze hachelijke situatie. Niet

wie je ook maar te maken krijgt, de p o si tie die je wel of

ik Het echte ik maakt dit niet mee, nee, het persoonlijke

niet inneemt, wat je ook maar bent in deze wereld, is voor

dit mee. N aarmate je je niet meer vereenzel

jou de juis te plaats op dit moment. Omarm het, wees er

vigt met de omsrandigh.eden of situatie waarin je je be

blij mee. Ik weet dat het hard klinkt als je aan een afschu

ik

m aakt

vindt, in die mate is het persoonlijke ik niet l an ger aan

welijke situatie denkt en je zegt: 'Moet ik hi er blij mee

het werk, en laat her ware ik zich zien. Je gaat je hoger,

zi jn? Ik wil het nog eens uitleggen. Je bent er blij mee

s piritueel heilig voelen. Dat gaat helemaal vanzelf. Alles

omdat

wat je hoeft re doe n is het persoonlijke ik los te laten door

is

niet op de omstandigheden te reageren, en automati sch

aan hebt, heb je een hekel aan Go d , die je Zelf is. Het

laat het ware ik zich zien, want in werkel ijkhe i d ben je

komt allemaal uit jou voo rt. Jij

het wa re ik Dat is je ware natuur. Dat is je swarupa,

je Zelf te vert rouwe n, van je Zelf te houden, je dierbare

God, Brahman, Bewustzijn.

'

God alles is wat er is. Pro beer dat te onthouden. Er

niets anders dan God. Daarom, als je ergens een hekel
bent Dat. Je moet leren

Zelf Als j e moedeloos wordt, depressief, vol haat, als je

Kun je je voorsrellen wat er zou gebeuren als je hier

medelijden hebt

met

jezelf, dat is wat godsl asteri n g eigen

de hele dag door aan zou denken, zonder he t te vergeten?

lijk betekent, wam zo s ta je tegenover je Zelf. Snap je? Er

Nou, dan zou je binnen de kortste keren ve rlicht zijn. Nu

is alleen maar je Zelf. Als je iets afsch.uw elij k vindt, heb je

kun je misschien de reden zien w aarom het niet gebeurt

Jijzelf. Jij houdt jezelf tegen. Waarom? Omdat je opge

slokt wordt door de mater il e wereld, door je denken

het over je Zelf. Je kijk t naar een sit uatie, je bekijkt hem,
je observeert hem, je reageert niet, je laat hem met rust.
En dan wordt je de krach t gegeven die je nodig hebt om

Begrijp me goed: ik zeg niet dat je je baan moet opgeven

er mee om te gaan, om hem te door sta a n , zonder te den

of niets

ken, zonder ge d acht en zonder enige onrust, zonder enig

meer

moet doe n in deze wereld. Maar gee stelij k

moet je niet g e hecht zijn aan wat je doet. Je lichaam weet

wel wat het moet doen en zal ook a lles doen wat het moet
doen. Wees je Zelf.

lawaai. Da t zijn de dingen waar je aan moet werken.

Wees dat Zelf. Wees nooit meer ergens bang voor. Dat
wil ik heel helder aan jullie overbren g en: laat niets in deze
werel d je ooit nog bang ma ken.

Laat de dingen zich o ntvouwen zoals ze zich ontvou

wen. Weet je nog, je kijkt alleen maar toe, je observeert.
250

251

Houd je va st aan de wa arheid. Het geluk komt vanzelf.

Als je je vasthoudt aan de waarheid, als je niet reageert
op de omstandigheden van het leven,

persoon p laats of
,

ding, als je de di ngen met rust laat en je geen strijd m eer

voert met het leven, ge ef je niet op.
In de weste rse psychologie wordt gezegd dat je nooit
op

moet

geven. Er wordt ons geleerd om te blijven vech

ten. Maar ik zeg jullie dat er niets is om tegen te vech

ten. En het enige wat je opge eft is je ego. De westerse
psychologie is nooit verder geko men dan da r. Daarom
weten ze ook niets van het leven wat daarach ter l igt De
.

westerse

psychologie g aat van de

veronderstelling uit dat

je een l ichaam en een geest bent, dus natuurlijk zeggen

ze dat je nooit moet opgeven, dar je doo r moet vechten
tot her eind. Op moet komen voor je rechten. Maar als
de hoogste waar heid naar voren gebracht wordt, leren we
dat je geen rechten hebt. Je geeft je lichaam op, je ego, je
geest. En als dat gebeurt, laat je de psychologie a ch ter je.
Dan gebe urt er iets waar de psychiatrie,

de psychologie,

totaal geen weet van heeft. En dat is dat je in een hogere

dimensie terechtkomt waar geluk heerst, vrede, mededo

even gel ukki g, maar dat d uurde nooit lang. En dat moet
je steeds maar weer opnieuw doormaken. Maar meer zit
er met de wereld niet in. De wereld kent niets anders.
War ik te gen jullie zeg is dar je alles moet loslaten.
Houd je ne rgens meer aan vast. Sta naakt tegenover God,

zonder krukken, zonder iets om je aan vast te houden. Als

je dat kunt, zul je vanaf dat moment beg in ne n te stijgen.
En j e zult je ervan bewust word en dat je niet het lichaam
bent of de geest of de wereld of het universum, maar dat
je moeiteloos, keuzeloos, Puur Gewaarzijn bent. Je bent
grenzeloze ruimte, oneindig als de lucht. Je bent alles ge
worde n, en all es is jou geworden.

In ieders leven

komt

er een tijd dat h i j naakt moet

staan tegenover God. Met naakt staan bedoel ik: geen ge

schriften, geen d ure woorden, geen vooropgezette idee

en, geen spi ri tue le intellecruele kennis. Maar volkomen

na a kt

zijn in ned erigheid en bescheidenheid. Daarom,

,

als je de geschriften kunt vergeten, alles kunt vergeten

wat je hebt geleerd, en volkomen leeg wordt, dan word
je vol.

gen, liefde en vreugde, die je natuurlijke eigendommen

zijn. Je ga at die dingen voe le n in p la ats van de dingen die

je eerst voelde, voorafgaand hieraan, toen j e een gevecht
voerde met het leven, toen je voor je rechten opkwam,
,

toen je je gelijk probeerde te halen, toen je opereerde als

ego. Je was nooit in staat om geluk of vreu gde of vrede te
proeven. Alleen soms,

als je won,

pu nt duidelijk
al s j e een geve cht

als je je

kon maken, als je een discussie won,

won, als je iemand aanklaagde en je won. Dan was je

252

253

Verklarende Sanskriet woordenlijst

Advaita

Vedanta: Een vertakking van de vedanta. De

non-dualiteirsbenadering
Ahimsa: [Geen kwaad do e n] Afzien van schadelijke han

delingen, gedachten en woorden. Een belangrijke morele

dis cipli n e

Ajnani:

[yama]

binnen yoga, boeddhisme en j ain isme.

Iemand die niet tot Zelfrealisatie is gekomen.

Ananda: [Gelukzaligheid] Binnen de vedanta: de geluk

zal i ghe id van de Uiteindelijke Werkelijkheid of het

d ie de geest overstijgt. Het wordt niet beschouwd als

Zelf
een

kwaliteit van de Werkelijkheid, maar als haar essentie.

Arunachala: De heilige berg in India waar Sri Ramana

zijn hele volwassen leven heeft doorgebracht .

255

Atman: [Zelf] Her transcendente Zelf volgens de non

Brahma: De Schepper-God van de beroemde middel

dualistische [ vedanta-)denkstromingen. Het is identiek

eeuwse drie-eenheid van goden. De andere twee zijn

aan Brahrnan.

Vishnu [als Hoeder] en Shiva [als Vernietiger]. Brahma

moet zorgvuldig onderscheiden worden van het Brah

Avadhuta: [Verstoten] Iemand die radicaal afstand doet

man, de eeuwige basis van her bestaan.

van alle conventies; een dwaze ingewijde.

Brahmacarya: [Brahmische handelwijze] Het toepassen
Avatara: [Afkomst] Een incarnatie van her Goddelijke,

van kuisheid in gedachte, woord en daad. Het wordt be

zoals Krishna en Rama.

schouwd als n van de fundamentele yogadisciplines.

Avidya: [Onwetendheid] Spirituele onwetendheid, de

Brahman: Het onpersoonlijke Absolute volgens de ve

wortel

danta; de transcendente grondslag van de wereld.

van

al het menselijk lijden en de oorzaak van je

gebondenheid aan zelfzuchtige bewustzij nsroestanden.

Boeddha: [Ontwaakt] Titel van Gautama, de stichter
Bhagavad-Gita: [Lied van de Heer] Het vroegste en

van het boeddhisme.

meest populaire geschrift uit de yoga. Het bevat de leer

die Heer Krishna overbracht aan Arjuna.

Chit: [Bewustzijn) Puur Gewaarzijn, of het Transcen

dente Bewustzijn achter alle gedachten; de eeuwige Ge

Bhakta: [Adept] Een beoefenaar van bhakti-yoga.

tuige. Zie ook atman, purusha.

Bhakti: [Liefde; aanbidding] Het spirituele gevoel van

Dharma: De kosmische wet of orde. Leerstelling.

liefdevolle deelname aan het Goddelijke.

Dhyana: Meditatie.
Bodhisattva: [Verlichtingswezen] Binnen het rnahayana

boeddhisme: de spirituele beoefenaar die de gelofte heeft

Diksha: Initiatie door de goeroe.

gedaan om zijn leven re wijden aan de bevrijding van alle

wezens en zijn of haar uiteindelijke realisatie daarmee uit

Gopi: Vrouwelijke schapenhoeder. Binnen het Vaishna

te stellen.

visme verwijst deze term naar de aanhangers van Heer

Krishna.

256

257

Guna: [Kwaliteit] En van de drie primaire bestanddelen

J nana: Kennis van het Zelf.

van de Natuur [prakriti]: Sattva [principe van de helder

heid], Raj as [principe van de activiteit] en Tamas [prin

J nani: Iemand die het Zelf gerealiseerd heeft.

cipe van de traagheid]. De interactie tussen deze drie

typen creert de hele manifeste en onmanifeste kosmos,

Kali-Yuga: [Donkere Tijdperk] Het moderne tijdperk

inclusief alle mentale vers chijnselen.

van spirituele terugval, die vraagt om een nieuwe bena

Goeroe: [Zwaar] Spirituele leraar.

gonnen in 30 12 voor Christus.

Hinayana: [Kleine Voertuig] De rninderheidsrichting

Karma: [Handeling] Activiteit in het algemeen van het

binnen het boeddhisme. Huldigt arhatschap of arhant

nier-verlichte individu, die de wee van oorzaak en gevolg

schap als belangrijkste ideaal.

in beweging zet.

Ishvara: [Heerser] Persoonlijke God.

Kcishna: Een incarnatie [avatara] van Vishnu.

Janaka: Een Indiase koning. Een verslag van zijn Zelfre

Koendalini: [Slangenkracht] De kracht die sluimert

alisatie is terug te vinden in de Ashtavakra Gita.

in het laagste psychische centrum van het menselijk li

dering van Zelfrealisatie. Wordt verondersteld te zijn be

chaam. Het opstijgen van de koendalini naar het hoogste

Japa: [Opzeggen] Het meditatief opzeggen van man
t ra's.

psychische centrum, bovenop het hoofd, brengt een tij

delijke toestand van extatische identificatie met het Zelf
teweeg. [In Nirvikalpa Samadhi]

Jiva: [Levend Wezen] De psyche, of eindige bewuste

menselijke persoonlijkheid, die zichzelf ervaart als ver

Leela: Het spel van God.

schillend van anderen en die geen weet heeft van het

transcendente Zelf.

Lingam: (Kenmerk] De fallus als het symbool van creati

viteit. Wordt specifiek geassocieerd met de god Shiva.

JivanMuk:ti: [Levende Bevrijding] De Zelfgerealiseerde

ingewijde die volledig bevrijd is terwijl hij nog aan het

Mahatma: Grote ziel, groot man of heilige.

lichaam gebonden is.

258

259

Mahayana: [Grote Voertuig] De meerderheid.srichting

binnen het boeddhisme. Huldigt de bodhisattva als zijn

hoogste ideaal.
Mantra: Geluid dat de geest de kracht verschaft

het lichaamsbewustzijn terugkeert, doet het ego weer zijn

intrede. Her ego is dan dus niet definitief uitgeschakeld.

Om: De belangrijkste mantra van het hindoesme. Sym

om

zich

boliseert het Absolute.

te concentreren en de normale bewustzijnstoestanden te

overstijgen. De gewijde woorden worden meestal door de
goeroe aan een discipel gegeven.

Para-Brahman: Het allerhoogste Brahman.

Prana: [Leven] De levenskracht die het lichaam in stand

Maya: Illusie.

houdt en vijf basisvormen kent

Moksha: [Bevrijding] Het hoogst mogelijke menselijke

Pranayama: [Beheersing van de ademhaling] De zorg

streven: Bevrijding. Synoniem met Zelfrealisatie.

Mouna: Stilte.

vuldige regulatie van de ademhaling. Dit is de belangrijk

ste oefening van de harha-yoga.
Puja: [Aanbidding] Rituele verering van je leraar als beli

Mu.kta's: Degenen die tot bevrijding zijn gekomen.

chaming van het Goddelijke.

Nadi: [Leiding] Kanalen in het lichaam waar de prana of

Rama: De belangrijkste held van de Ramayana, vergod

energie doorheen gaat.

delijkt als incarnatie van de god Vishnu.

Nirvana: [Uitdoving] De overstijging van het ego, een

Rishi: Een bepaald type Vedische ziener die de hymnen

zijnstoestand die niet onderhevig is aan ruimte en tijd.

van de Veda ziet.

Nirvika.Jpa-Sam.adh.i: [Transconceptionele Extase] Sama

Sadhana: [Realiseren] De spirituele praktijk om tot Zel

dhi waarin geen verschillen worden ervaren. Hij wordt

frealisatie te komen.

gekenmerkt door een afwezighei d van lichaamsbewust

zijn. In deze eoestand ben je je weliswaar tijdelijk bewust

Sadhaka: Een spirituele zoeker.

van her Zelf, maar ben je niet in staat zintuiglijke infor

matie waar te nemen of te functioneren in de wereld. Als
260

261

Sadhu: Een nobel persoon of een sp irituele zoeker. Des

Als de aandacht voor het Zelf afneemt, wordt het Zelfbe

alniettemin gebruikte Sri Ramana deze term vaak

wustzijn verduisterd door gedachten en verbeelding.

als be

naming voor iemand die het Zelf gerealiseerd heeft.

Sahaja-Sam.adhi: [Natuurlijke Extase] De moeiteloze

Shakti: [Kracht] Het vrouwelijke krachtsaspeet van het

Goddelijke. Het vormt de basis van de metafYsica en de

extase. Dit is de toestand van de J nani die zich uitein

spiritualiteit van het tantrisme.

delijk en onherroepelijk van zijn ego heeft ontdaan.

Een Jnani in deze toestand is in staat om op natuurl ijke

Shanti: [Vrede] Hoogste vorm van vrede. Kwaliteit die

wijze in de wereld te functioneren, net als alle gewone

samenvalt met Zelfrealisatie.

mensen. In de wetenschap dat hij het Zelf is, ziet de

Jnani ge en verschil tussen hemzelf en anderen of de we

Siddha: [Bekwaam, volmaakt] Een Zelfgerealiseerde in

reld. Voor een J nani is alles een manifestatie van h et

gewijde. Iemand die de perfectie bereikt heeft.

ondeelbare Zelf.
Siddhi: (Bekwaamheid] Paranormale kracht die voort
Sam.sara: [Samenvloeiing] De eindige wereld van veran

dering en ill us ie

komt uit sp irituele oefening

Swarupa: Ware vorm of ware natuur.

Sam.skara: (Aanzetter] Aang e boren neig ingen

Tamil: Een Zuid-Indiase taal; de moedenaal van Sri RaSat-Chit-Ananda: Zij n Bewustzijn Ge l ukzali gh eid

mana.

Satsang: [Relatie met het Ware] De spirituele praktijk

Tapas: [Gloed, hitte] Ascese, religieuze soberheid, boete

van het in de nabijheid vertoeven van iemand

die het

doening, hitte.

Zelf gerealiseerd heeft. Omgang met 'zijn'.

Tiruvannamalai: Een stad die zich ongeveer een kilome

Savikalpa.-Samadhi: [Extase met vormidemiflcatie] In

ter van de ashram van Sri Ramana bevindt.

deze toescand wordt Zelfbewustzijn door middel van

voo rtdu rende inspanning in stand gehouden. De conti

Turiya: De vierde bewustzijnstoestand.

nuteit van de Sa madhi is volledig afhankelijk van de in

spanni ng die geleverd wordt om hem in stand te houden.
262

263

Vajrayana: [Diamanten Voertuig] De tantrische rak van

Yuga: [Tijdperk] Volgens de hindoemythologie zijn er

het boeddhisme, met name van Tibet. Is voortgekomen

vier tijdperken die ieder enkele duizenden jaren duren.

uit het mahayana.

Het huidige tijdperk is kali-yuga.

Vasana: [Trek] De aaneenschakeling van onderbewuste

aangeboren neigingen [samskara's] die achtergebleven
zijn in de diepte van het bewustzijn. Mentale neigingen.

Vedanu: [Eind van de Veda] De dominante hindoerra

ditie, die leert dar de werkelijkheid enkelvoudig en uit
n stuk is.

Veda's: V ier verzamelingen van geschriften, daterend van

2000

voor

Christus tot 500 voor Christus. Vormen de

uiteindelijke aaroriteirsbron voor de meeste hindoes.

Vichara: Zelfonderzoek.
Vishnu: En van de drie belangrijkste godheden van her
hindoesme. Vishnu rencarneert bij rijd en wijle in een
menselijk lichaam.
Yoga: [Vereniging] Spirituele oefening in het algemeen.
Yoga-Vashistha: Een enorme advaitatekst die toege
schreven wordt aan Valmiki. De heilige Vasishrha geeft
daarin antwoord op v ragen die Rama, een incarnatie

van

Vishnu, hem stelt. Ergens in de tiende eeuw na Christus

samengesteld.

264

Eerder verschenen bij uitgeverij Samsara

Ramana Maharshi

In woord m beeld.

Unieke eeksten en uniek foto

maceriaaJ van een van de groot

978-90-77228-63-0

ste wijzen van India.

Nisargadana Mahuaj

Nog nie t eerder gepubliceerde

In woord m befld.
978-90- 77228-60-9

tel<Sten van deze beroemde goe

roe. Mee ruim honderd unieke
foto's.

Alles en Niets

TonyParsom

Een weergave van gesprekken en

dialogen met Tony Parsons.

978-90-77228-73-9

Ons hart weet alles

ShantiMayi

Teksten van, en gesprekken mee

978-90-77228-64-7

die aJs leraar erkend werd in de

ShanciMayi, de eerste vrouw

Sacha-cradicie.

Spirituel

lncorrecte
Verlichting

fedMcKtnnn
978-90-77228-4 5-6

Dit

tweede boek van Jed Mc

Kenna kan schokken, wakker

sch ud d en ,
teren en

ontroeren, confron

misschien zelfs wel

ANTiiONY
DEMEllO

Anthon y de Mello, een

bloemlezing uit zijn werk

William Dych S.j.

Een bloemlez.ing uit het be

langrijkste werk van Anthony

de Mello, met vee! verhalen en

978-90-77228- 517

parabels.

Zijn

Een verslag van ges prekken met

verlichten, m aa r koud laten zal

het nie mand!

Open
......

Bron

Open voor d Bron

Dot<glas E. Harding

Open voor de Bron bevat een

978-90-77228-61-6

spraken en prakt ische gewaar

verzameling gesch r iften, uit

Flo rian Tathngata

Florian Tachagata waarin het

978-90-77228-43-2

m ome nt 'nu' centraal staa t .

Tao Te Tsjing
Sam Ha milt I Lao Tu

Een prachtige nieuwe v ertaling

zijns-oefeningen van D o uglas E.

Harding.

Dan5<'nde leegte

In Dansende Leegte staat het

978-90-77228-5 7-9

ken en lezingen v an Adyasnant i,

Adya.Jhami

mooiste uit een serie ges prek

978-90-77228-40-1

gehouden tussen 1996 e n 2002.

Non-Dualiteit

ferry Katz

978-90-77228-39-5

Een bundelin g reksten

non-dualiteit

over

uit westerse en

oosterse bronnen.

Uit o.a. het

van deze klassieke Chinese tekst,

met kalligrafie van

Kazuaki Tanahashi.

Woorden van Boeddha

Anm Bancroft

978-90-77228-44-9

cnristcndom, boeddhisme,

Een bloemlezing uit de oudst

bekende ge sch ri ften met de

woorden van Boeddha,

gerangscnikt op o nderwerp .

soefisme, de kabbala en de film

The Matrix.

Zelfrealisatie,
is dit nu alles!

jan vmz De/de11

978-90-77228-48-7

Jan van Delden's verhaal over de

stoelendans in tekst en beeld.
Bevat tevens twee dvd's van

same n vier uur waarop van

Delden aan het w erk is te zien.

Zomaar verlicht

Stephn jourdain Gzl

lu Farcet
978-90-77228-47-0

D ialo gen tussen de Franse

schrijver/journalist Gilles
Pareet en Stephen J o urd ai n met
als ke rnt hema: war is waarheid?

En

En

In die boek laat de schrijver ons

john Cre

glashelder zien dac hec denken

978-90-77228-52-4

nooit problemen

van

de geest

Jnana yoga in cle praktijk

Rifll Erintema
978-90-77228-33-3

kan oplossen, nee zoals her oog

Een origineel en praktisch boek

over hoe je Jnana yoga in het
dagelijkse leven toepast. Met
oefeningen.

zichzelf ook niet kan zien.

.....

Anton Heyboer
Dfilosofie van

ern

oor

spronkel ijke gust

978-90-77228-34-0

Leven, kunst en gedachtewereld

van Anton Heyboer in woord en
beeld. Heyb oer noemde zichzelf

Never rnincl
W!zym Lifjuom1an
978-90-77228-41-8

'zenmeesrer'. In die hoedanig

Een non-dualistische beschrij

ving en uitleg van meer dan
honderd verschillende spirituele
onderwerpen.

heid heeft hij prachtige teksten

g es chr even waarvan er een aan
tal in dit boek is opgenomen.

Van leerling tot meester

Soko Morinaga
97 8-90-77228-38-8

Dir bo ek vertelt her levensver

De weg van stilte

Een combinatie van christelijke

haal van de Japanse zenmeester

Anthony de Mtllo

mysek en oosrerse filosofie: mee

Soko Morinaga ( 1925-1995).

978-90-77228-32-6

prachtige verhalen en simpele

Een omroerend, warm

en

gewaarzijnsoefeningcn.

wijs

boek.

Oneindige cirkel

&rnie Glassman
978-90-77228-37- I

In dit boek ge eft Glassrnan

commentaar op drie zemeksren:

Oe Harrsoetra, de Sandokai en
de Voorschriften voor de Bodhi-

Spirituele verlichting?
Vergeet het maar!

}tdMcKmua
978-90-77228-29-6

Een roman over het reilen en

zeilen van een spirituele leefge
meenschap. Spannend,
humoristisch en filosofisch.

sattva.

Jnana Yoga

Wo!ttr A. Kun

978-90..77228-35-7

Een bundel artikelen en be

schouwingen over advaira,

oors pronkelijk

ui tgege ven door

de Stichting Yoga Nederland in

1972. Nog st eeds even actueel

en helder als toen .

Hoogbegaafd, nou n?

Wlndy Lammm van

Toormburg
978-90-77228-3 I -9

Een ontdek-boek over

hoogbegaafdheid mee ruim 100
illustraries in kleur!
Voor kinderen van 5 tot 99

jaar!

Vrijheid in overgave

Gangaji
978-90-77228-27-2

Word wat je bent

Gesprekken met Gangaji, een

Alan Wtts

le er li ng va n Sr i Poonja ji , over

978-90-77228-23-4

o.a. macht, seks, emoties,

Een verza me lin g reksten van de

pionier van de 'new age' over
uitee nlopend e onderwerpen

zoals: taosme, boeddhisme,

waarheid en overgave.

christendom, hindoesme,
p sychologie en psychotherapie.

Je bent niet wat je denkt

jan van Ros.wm

978-90-77228-28-9

De denkbeeldige geest
U. G. Krirhnam,.rri

Gesprekken (satsan g) merJan

van Rossum over wie of wat we

978-90-77228-24-1

in we rkeli j khe id zijn.

Informele gesprekken mee de

man die we rkdijk geen concessies doet en alle s pirit ue le tradities, als zij nde v erzinselen van de
geest, in heldere en duidelijke

b ewoordingen van rafel veegt.

Onwerelds wijs

\iW.t Wd

978-90-77228-30-2

11Jomas Byrom

conversatie tussen e en uil en een

konijn. Noem het

zen,

Een vertaling van de

Ashravakra Gita

taosme

of advaica.

978-90--77228-22-7

Deze reksr is een juweel, en

doorstaar de vergelijking met de
Tao te King, B hag a va d Gira of

de Hare surra mee gla n s. Zeker

ook door de prachtige, potische

verraling van Byrom.

Metanoia
jan Foudraim
978-90-77228-25-B

th erapie komt Jan Foudraine

het thema bevrijding, en rot de

eens iets heel anders zou kunnen

zijn dan

Inzicht

Vingen wijzmd nanr

de maan
978-90-77228-21-0

Wolter Keers

tot

'persoonlijkheid' noemen , wel

}11>-

Vrij zijn

Via de psychiatrie en de psycho-

conclusie dat wat wij de

"V>']jCl}t

Het hart van bewusl7.ijn

Een p arabel over een hilarische

--

97 8-90-77228-26-5

Een commentaar op de .Ashtava.kra Samhita. Nu nog even

accueel als toen deze s eri e lezingen, 25 jaa r geleden, werd

gehouden. De kernvraag was en

"'

is: 'Wie ben ik?'

wordt a a ngen omen .

Een verzameli ng inspireren de

Ontwaken in

Een pe rsoo nlijk, o m r oere nd

teksten van zestien bekende

het alledaagse

Joan ToUifion

verhaal over bewustwording.

auteurs, uitgebraclu rer ere

van

het eerste lustrum van het tijdschrift InZicht, waar regelmatig

publi cati es van deze aut eurs in
ver sc hij nen.

978-90-77228-15-9

--

Eerlijk, humorisrisch en diepgaand.

Bewustzijn
Anthony d: Mello

978-90-77228-16-6

vermengt christelijke mystiek

met boeddhistische wijsheid en
komt daarbij tot een prachtige
synthese.

Wijsheid uit het hart

Alan Cohm
978-90-77228-17-3

Niemand hier .

De jezuet Andtony de Mello

Een verhelderend, humoristisch

boek met parabels, anekdotes,
gedi chten en citaten uit verschil

. .

Tony Parsom

Tony Parsons, o.a. gehouden in

978-90-77228-11-1

Amsterdam in 2002.

En-zijn in relaties

Steven Harrison toom in dit

Suven Harrison

978-90-77228-10-4

Chuck Rillig
978-90-77228-18-0

Een verzameling gedachten en

overpeinzingen van de psycha
dterapeut Chuck Hillig waarin

boek aan dat we" altijd en overal

in relatie zijn. Ongeacht of we
dat willen of beseffen.

lende tradiries.

Parels voDr deriel

Een weergave van dialogen met

Het gelukkige kind

Steven Harril()n

978-90-77228-20-3

'Een imposant boek met

verfrissende, nieuwe inzichten
over het thema opvoeding'

-joseph Chilton Pearce-

oosterse wijsheid en westerse

psychologie samenkomen.

Niemand daar

..

Timy Parwns

978-90-77228-19-7

Dialogen met Tony Parsons.

'Er is geen beter of slechter, er
is geen pad en er valt niets te
bereiken. Alles wat verschijnt is

Terug van nooit

weggeweest
jan van Delden

978-90-7722 8-06-7

Een geheel nieuwe en originele

visie op het oude heldendicht
van Homerus: de O dyssee.
Jan van Delden ziet de reis van
Odysseus als een metafoor voor

br on.'

een innerlijke reis naar duur

zaam geluk .
De structuur van
Zijn

Roy Wbenary
978-90-77228-12-8

'Dit boek legt in heldere

bewoordingen de basis van
het spirituele zoeken bloot.'

-Ramesh S. Balsekar-

Er was

eens

...

Rnmsh Balsekar
978-90-77228-14-2

Door middel van verhalen en

anekdotes maakt de lezer kennis
met het unieke onderricht van
de inmiddels 86-jarige Ramesh
Balsekar.

Eeuwigheid NU!

Francis Lttcil/
978-90-77228-13-5

Gesprekken mee francis LuciUe

over onze 'ware natuur' waaruit
zijn eenvoud, warmte en helder

Zoals Her Is

Tny Parsons

Dialogen met Tony Parsons over

zijn boek 'Her Open Geheim.'

97 8-90-77228-05-0

heid du idelij k blijken.

Verlicbt:in g voor
beginners

Chuck Hillig
978-90-77228-09-8

'Chuck Hilligs boek herbergt

briljante inzichten. En ervan

kan je leven al ingrijpend ver

Ontwaken in de droom
Lt:oHartong

Een persoonlijk verslag over

978-90-77228-07-4

Helder en humoristisch.

bewustwording van 'war is.'

anderen.'

-Deepak Chopra, M.D.-

Wie zoekt

zal niet vinden

Ram Tzu
978-90-77228-0 I

Bent u nt zo gelukkig
a.ls uw hond?
Alnn Cohm
978-90-77228-03-6

Zoekgeen antwoord
Sttv<'n Harriro11
978-90-77228-02-9

In I 00 humoristische beschou
wingen worden de 'zoeker', de
'zoektocht' en de 'uirweg' op de
hak genomen.

Humoristische cartoons en tek

sten over een hondje dar in het
'nu' leeft en daarom volslagen
gelukkig is.

In dit boek verdedigt psycho

loog en schrijver Steven Harri
son de stelling: 'Waarom levens

vragen nergens

toe

leiden.'

Kennendbeid

A!txander Smit
978-90-77228-04-3

Een bloemlezing uit her werk

van de in 1998 overleden
Nederlandse advaira-leraar

Alexander Sm it.

Onze titels, met een tekstfragment,

kunt u ook zien op onze website:
www.samsarabooks.com
Daar vindt u informatie over de boeken in voor
bereiding, de agenda met informatie over lezingen
van onze auteurs en kunt u zich opgeven voor onze
nieuwsbrief.
Samsara Uitgeverij bv
Herengracht 341
1 0 16 AZ Amsterdam
Telefoon: 020- 5550366
Fax: 020 - 5550388
E-mail: info@samsarabooks.com

STILTE VAN

Robert

Adams

(1928-1997)

was

HET

een

HART

bekende

en geliefde

Amerikaanse advaita-lcraar. Op 14-jarigc le-eftijd, tijdens een

wiskundeproefwerk op school, kreeg hij een verlichtingscrvaring.
Een paar jaar larer venrok hij naar Jndia naar de heilige berg

Arunachala waar Rarnana Maha.rshi zijn ashram had. Daar bleef

hij de l::.:uste drie jaar van Raman:a's )e,en, wa:lrna hij terugkeerde
naar Amerika.

Stilu

111111

hn IHirt1 dul 1 bevat indrukwekkende en boeiende

lc-Lingcn, rcksrcn en gesprekken mcr Robert Adams opgenomen

lussen 1991 en 1993. Diverse onderwerpen komen in dit bock aan
de orde, waaronder zelfonderzoek, overgave, bewustzijn, illusie
en waarheid.

'Er is IItlJ dtnkbaar in lus univtrsum dat jt knn vuullen wat

je bem. Htt is uitt u vntttn in woordtiJ tn gednciJun. Mtt jt
beperku versumd kun jt nooit begrijpen tuit jt bem. Probeer
dnt dus nitl u dotn. Htl tutrlu andersom. Pns nis jt werktlijk
opboudt mtr denken outr witje btm, oftuil/.en wettn 1uiejt bent,
als je stopt mu tlllfll,strtn en bet ontrnfo!en van bet raadul. lam
dt waarheid ovtr )ruifzirh ktmun.'

samsara