Professional Documents
Culture Documents
Gaia - Instrumentazio Elektronikoaren Printzipioak - EUSKERAZ
Gaia - Instrumentazio Elektronikoaren Printzipioak - EUSKERAZ
1. Atala: Edukinak
1. Gaia: Instrumentazio Elektronikoaren printzipioak.
2. Gaia: Sentsore eta transduktore-mota.
3. Gaia: Aldagaien neurketa.
4. Gaia: Seinale egokitzapena: Inpedantziak egokitzea, anplifikazioa eta
iragazketa.
5. Gaia: Data atzitzea eta prozesatzea: analogikoki eta digitalki.
6. Gaia: Bateragarritasun elektromagnetikoa.
1. Gaia: Edukinak
1.1 Neurketa sistemak: sarrera.
1.2 Sentsore-motak.
1.3 Neurketa sistemetako ezaugarriak.
1.3.1 Sarreretako eta irteeretako konfigurazio orokorra.
1.3.2 Ezaugarri estatikoak.
1.3.2 Errorea eta kalibrazioa.
Instrumentazio
Elektronikoa
Gertakari fisikoa neurtzea.
Unitate elektriko bihurtzea
(tentsio, korronte edo
potentzia).
Erabiltzen jarraitzeko
prozesatzea.
Mekanikoak
Electrikoak
Termikoak
Optikoak
Magnetikoak
Kimikoak
Transduktore-mota
Burrunbagailu
piezoelektrikoa
Teknologia Elektronikoa saila
Eguzki zelulak
Alkoholimetroa
Lurraren
hezetasuna
Komunikazioen Sistema Elektronikoak
Kolorea
Hatz-aztarnak
Aldagai analogikoa
Aldagai digitala
Ausazko zarata
Zarata
periodikoa
Komunikazioen Sistema Elektronikoak
Anplitudea
Aldiuneko balioa
v ( t )=Kx ( t )sen ( t )
v ( t )=Kx ( t )
Fasea
v ( t )= Asen ( t + Kx ( t ))
Komunikazioen Sistema Elektronikoak
v ( t )= Asen ( Kx ( t )t )
Pultsuaren zabalera
edo lan-zikloa
Neurketa-mota
Zuzena
Zeharkakoa: lortutako balioa ez da benetako balioa. Ekuazio baten bitartez
benetako magnitudea edo balioa eta neurketa erlazionatuta daude.
Adibidez: bizikleta baten abiadura, abiadura lineala gurpilaren abiadura
angeluarraren funtzioa da.
1.2 Sentsore-mota
Transdukzio-motaren
arabera sailkatuak
Fotovoltaikoak
Piezoelectrikoak
Elektromagnetikoak
Kapazitiboak
Induktiboak
Fotoeroaleak
Erreluktiboak
Potentziometrikoak
Erresistiboak
Komunikazioen Sistema Elektronikoak
1.2 Sentsore-mota
Transdukzioaren printzipioa
Fotovoltaikoa: sentsoreak fotoiak xurgatzen ditu eta dispositibo
fotovoltaikoaren terminaletan tentsio-diferentzia agertzen da. Sentsore
optikoak dira, eta objektiboak edo irisak bezalako dispositibo mekanikoak
izan ditzakete.
Piezoelektrikoa: kristal batzuetan estres mekanikoa eragiterakoan E
tentsioa edo Q karga elektrikoa agertzen da. Estres mekanikoa
konpresioa, makurdura edo ebakidura-tentsioa izan daiteke.
Elektromagnetikoa: eremu magnetikoaren fluxuaren aldaketak eroale
batean tentsioa (indar elektrostatikoa) induzitzen du, orokorrean material
magnetiko baten eta nukleo magnetikodun induktantzia baten arteko
desplazamendu erlatiboaren eraginez.
Kapazitiboa: kapazitatea aldatzen da, elektrodo bien arteko distantzia,
dielektrikoa, edo azalera aldatzen direlako.
1.2 Sentsore-mota
Transdukzioaren printzipioa
Induktiboa: haril baten autoinduktantzia aldatzen da.
Fotoeroalea: argitasuna aldatzerakoan erdieroalearen eroankortasuna eta
erresistentzia aldatzen dira.
Erreluktiboa: haril-sistema batean AC kitzipena eragiten denean, haien
erreluktantzia aldatzen da.
Potentziometrikoa: elementu erresistibo baten kontaktu mugikorra lekuz
aldatzen da.
Erresistiboa: tenperatura aldatzerakoan, estres mekanikoa eragiterakoan,
edo beste fenomeno baten eraginez erresistentzia aldatzen da.
1.2 Sentsore-mota
Energiaren iturria
Sentsore aktiboek edo modulagailuek irteerako seinale bat emateko elikadura-iturri
laguntzailea behar dute.
Sentsore pasiboak (sorgailuak) berez elikatzen dira, sarrerako seinaleak elikatzen ditu. E.g.
sentsore piezoelektrikoa.
1.2 Sentsore-mota
Irteerako seinalearen mota
Analogikoa: irteeraren aldaketak jarraituak dira.
Digitala: irteera diskretuki aldatzen da.
Eragiketa-mota
Deflexioa: neurturiko magnitudeak efektu fisikoa eragiten du.
Konparaketa: neurketa-sistema deflexioa nulu mantentzen saiatzen da.
Neurketa zehatzagoak lortzen dira erreferentzia batekin (patroiarekin)
kalibratu ahal direlako.
1.2 Sentsore-mota
Xp
G(s)
Berrelikadura negatiboa:
RL
H(s)
H(s)G(s)>>1
Parametro
estatikoak
Parametro dinamikoak
y=f ( x)
dy
S(x a )= |x=x
dx O
Adibideak:
1)
y=kx+bS=k
2)
y=kx 2 +b S=2kx
Bere balioa neurketarekin
linealki aldatuz doa
Parametro estatikoak
Errepikagarritasuna
Zehaztasuna
Sentikortasuna
Erroreak
Linealtasuna
Sistematikoak
Bereizmena
Ausazkoak
Resistencia
T2-T3
Zona
muerta
360
ngulo de giro,
Errore erlatiboa =
Temperature measurement
range (not calibrated below
-10 C)
Temperature measurement
accuracy
2 C or 2 % (at 25 C nominal,
whichever is greater)
5 C
2.5 C
e r = ( k 1a ) + ( k 2b )
Suma
Diferencia
Producto*
Cociente*
Resultado
Resultado corregido
( a+b )( k 1 a+k 2 b )
( ak 1 a ) +( bk 2 b )
( ak 1 a )( bk 2 b )
( ab )( k 1 a+k 2 b )
( ab ) ( k a ) + ( k b )
( ak 1 a )( bk 2 b )
abab ( k 1+ k 2)
abab k 21 +k 22
ak 1 a
bk 2 b
a a
( k 1+ k 2)
b b
a a 2 2
k 1 +k 2
b b
( a+b ) ( k 1 a )2+ ( k 2 b )2
Y(j)=G(j)X(j)
y=f ( x)=kx(t )
y( x )=E
x
xM
E
xM
0xx M
E
y
x =0
k=
xM
H (s)=
dy(t )
a1
+a 0y(t )=x( t )
dt
Y (s )
k
=
X (s) s+1
k = 1/a0 , sentikortasun
estatikoa
= a1/a0 , denbora-konstantea
C , frekuentzia naturala
e d = y(t )x(t)
Sarrerako seinalea = maila
edo sinusoidala
e d = y(t )kx(t )
dy 2 (t )
dy (t )
a 2 2 +a1
+a 0y (t )=x ( t )
dt
dt
n2
s 2+2 ns+
a O /a 2
tr=
arctan( a / )
a
a= n(1 2 )1/2
=n
=n
a= n(1 2 )1/2
t p=
( )
M p=exp
0 2/2
Erresonantzia-maiztasunean maiztasun-erantzunaren anplitudea:
r =n ( 12 2 )1 /2
M r=
1
2(1 2 )1/2
Ariketak
5. Ariketa :
Sentsore baten linealtasun-errorea irakurketan %1-ekoa da, eta
eskala-fondokoa %0,1ekoa. Bigarren sentsore batek neurketairismena (input full span) bera dauka, baina bere kasuan linealtasunerrorea irakurketan %0,5-ekoa da, eta eskala-fondokoa %0,2koa.
Zein eskala-marjinetan lehenengoa zehatzagoa da bigarrena baino?
Bigarrenaren neurketa-irismena lehenengoaren bikoitza balitz, zein
marjinatan zehatzagoa izango litzateke lehenengoa?
Ariketak
6. Ariketa:
Azelerometro baten ezaugarrien orriek adierazten dute:
Neurketa-marjina: 50g
Ez-linealtasuna: eskala-fondoarekiko %0.2koa
Irteerako tentsioa 0g-tan: 2.5 0.35V
Sentikortasuna: 40 5mV/g
Exercices (solutions)
Exercise 1: The first unless the error is higher.
Exercise 2:
Span (Alcance) = 200mV/div*8div = 1,6Volts
Maximum resolution = Span/(2^N-1) = 1,6V/(2^9-1) = 1,6/511 = 3mV
Range error= 3mV/1600mV * 100% = 0,1875%
Error = 2% of the measurement+ 3mV = 2% of the measurement+ 0,19% of the
range
Vrms = 1/sqrt(2) * Vpeak
Exercise 3:
Range = 100M
Maximum resolution= 1m
Measurement error= 0,05 %
Range error= 2
Measurement 1 = 10 0,05 % 2
Measurement 2 = 10k 0,05 % 2
Komunikazioen Sistema Elektronikoak
Exercices (solutions)
Exercise 4:
Fondo de escala (Alcance) = 200mV/div*8div = 1,6Volts
Resolucin mxima = Alcance/(2^N-1) = 1,6V/(2^9-1) = 1,6/511 = 3mV
Error de fondo de escala = 3mV/1600mV * 100% = 0,1875%