Professional Documents
Culture Documents
Excel Ushtrimet Excelent PDF
Excel Ushtrimet Excelent PDF
Excel Ushtrimet Excelent PDF
Xhevahire Trnava
shkurt-qershor, 2007
mars
Lnda :
INFORMATIKA E BIZNESIT
Pjesa e ushtrimeve
shkurt-qershor, 2007
mars
Si prshtatje, prkthim dhe prpilim t tekstit sht prdorur libri Excel 2003 Bible i autorit John
Walkenbach. ISBN: 0-7645-3967-1
PJESA I
Hyrje n Excel
N kt pjes do t njihemi me njohurit bazike t puns n Excel. Excel-i sht nj
aplikacion i fuqishm pr organizim, llogaritje, grumbullim edhe prezantim t t
dhnave.
N kt kapitull do t njihemi me rrethinn e Excel-it dhe komponentt n t. Do t
msojm si t krijojm nj libr t puns(workbook) si dhe faqet prbrenda librit t
puns(worksheets). Pastaj, si t navigojm(lvizim) npr hapsirn e ktij libri t
puns. Krejt n fund, do t msojm se si ta ruajm punn ton dmth, se si ta
ruajm kt libr t puns q posa e krijuam.
shkurt-qershor, 2007
mars
Hapja e Excel-it
Aplikacioni i Excel-it sht n kuadr t pakos(suits) s Microsoft Office-it,
prandaj mnyra bazike pr ta hapur at sht: Start ->All Programes ->
Microsoft Office -> Microsoft Office Excel 2003.
Hapi 3
Hapi 4
Hapi 2
Hapi 1
shkurt-qershor, 2007
mars
shkurt-qershor, 2007
mars
Emrtimi i
rreshtave
Titulli(emri) i librit
t puns
Qelula
aktive
Emrtimi i
kolonave
Shiriti i
formulave
Butoni pr mbyllje t
aplikacionit
Shiriti i menyve
Shiriti i veglave
Butoni pr
mbyllje t
dritares
Qelula aktive
Tabi (prcaktuesi) i
faqes
Shiriti lvizs
horizontal
Shiriti lvizs
vertikal
Shiriti i statusit
shkurt-qershor, 2007
mars
Celula aktive
Adresa: AC12
shkurt-qershor, 2007
mars
Hapi 2
shkurt-qershor, 2007
mars
Hapi 3
Emrtojeni me nj emr
prmbajtjsor!
Hapi 4
Figura 1.6. Emrtimi i Librit t puns
PJESA III
Puna me celula dhe rangje
Nj celul sht nj element i vetm n nj libr t puns(ang. workbook), e cila
mund t prmbaj ndonj vler, tekst apo formul. do celul identifikohet nga
adresa e saj, e cila prbhet nga emri i kolons dhe i rreshtit. P.sh.: N Figura 3.1.
sht paraqitur nj celul, adresa e s cils sht C10. D.m.th. celula C10 gjendet
n kolonn C dhe n rreshtin 10. Njsoj, celula me adres A7 gjendet n kolonn A
dhe rreshtin 7(shih Figura 3.2.).
Adresa e celuls
Adresa e celuls
shkurt-qershor, 2007
mars
shkurt-qershor, 2007
mars
Zgjedhja e rangjeve
N rast se dshirojm t kryejm nj veprim t caktuar n nj rang t celulave, psh
formatimin e t dhnave me bold n celulat e rangut A2:C4, ather s pari duhet
zgjedhur(selektuar) at rang t celulave.
Zgjedhja e nj rangu t celulave mund t bhet n disa mnyra:
10
shkurt-qershor, 2007
mars
Hapi 1
Hapi 2
Hapi 3: E
shnojm rangun
Hapi 4:
Klikojm OK
.
Figura 3.6. Zgjedhja e rangut t celulave duke e prdorur GoTo dialog box-in.
11
shkurt-qershor, 2007
mars
a)
Zgjedhja e rreshtit 6.
b)
Zgjedhja e kolons C.
12
shkurt-qershor, 2007
mars
13
shkurt-qershor, 2007
mars
c) Zgjedhja e celulave me emra t grupeve dhe faqeve t puns Nota dhe Vijueshmria
14
shkurt-qershor, 2007
mars
c)
d)
15
shkurt-qershor, 2007
mars
Figura 3.11. a)
16
shkurt-qershor, 2007
mars
17
shkurt-qershor, 2007
mars
18
shkurt-qershor, 2007
mars
Figura 3.12. c) Rezultati prfundimtar. N rangun A6:A10 sht kopjuar prmbajtja e njjt
nga celula A5.
19
shkurt-qershor, 2007
mars
20
shkurt-qershor, 2007
mars
Figura 3.14. Gjetja e totalit duke i mbledhur me funksionin SUM. Rangu i celulave sht C6:C10.
21
shkurt-qershor, 2007
mars
Hapi 1
Hapi 2
Hapi 3
Hapi 5
22
shkurt-qershor, 2007
mars
Figura 3.16. Thirrja e rangut t celulave me emr totali e jo si n figurn 3.14 me C6:C10.
23
shkurt-qershor, 2007
mars
Figura 3.18. Fillimisht e zgjedhim dhe e kopjojm rangun e celulave, formatin e t cilave
dshirojm ta bartim.
24
shkurt-qershor, 2007
mars
Hapi 3: Zgjedhim
PasteSpecial
Hapi 2: Zgjedhim
celulat B14:B20
25
shkurt-qershor, 2007
mars
Hapi 4: Zgjedhim
RadioButonin
Fomats
Hapi 5: Klikojm OK
26
shkurt-qershor, 2007
mars
27
shkurt-qershor, 2007
mars
PJESA IV
Hyrje n formula dhe funksione
Formulat jan pikrisht ato q e bjn Excel-in kaq t rndsishm. Formulat i
prdorim pr t manipuluar me t dhna t cilat ve i kemi ne LibrinEPuns(ang.
worksheet). Ajo m e rndsishmja sht se formulat i shnojm nj her,
pavarsisht edhe nse ne i ndrrojm t dhnat n LibrinEPuns, formulat na e japin
rezultatin e ri pr t dhnat e reja. Prandaj themi se formulat jan pikrisht ato q e
bjn nj LibrTPuns t duket aq dinamik!
Si ti shkruajm formulat?
Nj formul t vetme mund ta shkruajm vetm n nj celul. Ajo e bn llogaritjen
dhe pikrisht n at celul na e kthen si vler rezultatin e llogaritur.
Nj formul mund t prbhet nga kto element:
-
Rezultati i llogaritur
nga formula
Figura 4.1. Formula dhe rezultati i saj
28
shkurt-qershor, 2007
mars
=A1+A2
=A1=A12
Prshkrimi
Mbledhja
Zbritja
Shumzimi
Pjestimi
Fuqizimi
Lidhsja
Krahasimi logjik(baras me)
Krahasimi logjik(m e madhe se)
Krahasimi logjik(m e vogl se)
Krahasimi logjik(m e madhe ose baras
me)
Krahasimi logjik(M e vogl ose baras
me)
Krahasimi logjik(Jo baras)
29
shkurt-qershor, 2007
mars
Prparsia e operatorve
Ne mund t shkruajm formula mjaft komplekse duke kombinuar operator t
ndryshm. Mirpo, pr ne sht me rndsi t dim paraprakisht se si Excel-i na e
llogarit rezultatin prfundimtar, n kto raste.
Psh. Formula: =A1+B12*C5-A2^3.
Excel-i n baz t Tabela 4.2. (Prparsia e operatorve) fillimisht do ta kryen
veprimin e fuqizimit ^, pastaj veprimin e shumzimit *, e n fund veprimin e
mbledhjes dhe t zbritjes. Shih tabeln 4.2. dhe mso prparsit e veprimeve
matematikore.
Simboli
^
*
/
+
&
=
<
>
Operatori
Fuqizimi
Shumzimi
Pjestimi
Mbledhja
Zbritja
Lidhsja
Baras me(logjik)
M e vogl se
M e madhe se
Prparsia
1
2
2
3
3
4
5
5
5
=(B2+B5)*C6
30
shkurt-qershor, 2007
mars
Funksionet n formula
Excel-i na ofron nj bashksi t madhe me funksione prmes prdorimit t t cilave
ne mund ta thjeshtojm shtruarjen e ndonj formule, n shumicn e rasteve mjaft
komplekse.
Le t marrim si shembull llogaritjen e nots mesatare t nj studenti:
Figura 4.3. Llogaritja e nots mesatare prmes funksionit AVERAGE t huazuar nga Excel-i
31
shkurt-qershor, 2007
mars
P.sh.: Shih Figura 4.4. se si sht gjetur provimi me not m t lart pr studentin:
Formula
Rezultati
Figura 4.4. Funksioni MAX, pr gjetje t nots m t lart, nga bashksia e provimeve t dhna.
Funksioni
E bjm fill
funksionin
Emrat e formatuar
pr pak sekonda
32
shkurt-qershor, 2007
mars
a)
b)
Figura 4.5. Prdorimi i formuls PROPER pr shnim t emrave t studentve. a)Emrat e shnuar me
gabime n formatim, b)Emrat e formatuar n mnyr t duhur.
Argumentet e funksionit
Nga pak shembujt e msiprm pr funksione, vrejtm se funksioni prve shenjs
s barazimit shoqrohet edhe me nj pal kllapa t vogla (). Ndrkaq, shprehjet
brenda ktyre kllapave quhen list e argumenteve.
Varsisht nga numri i argumenteve ne mund ti klasifikojm funksionet me
-
asnj argument
nj argument
nj numr t fiksuar(definuar) t argumenteve
nj numr t paprcaktuar t argumenteve
me argumente opsionale(ose i shnojm ose fare si shnojm)
Formula pa argumente
Rezultati i
=NOW()
Figura 4.6. Funksioni =NOW(), nj funksion pa argumente
33
shkurt-qershor, 2007
mars
Emri i
funksionit
Lista e argumenteve .
Ndarja e argumenteve
bhet me presje!
M tepr pr funksionet
Excel-i ofron mbi 300 funksione, gjithashtu mund t blejm edhe funksione
shtes. Mirpo, ne mund edhe t formojm funksione vet n Excel, prmes
programimit me Visual Basic.
ose =AVERAGE(B12:B16)
34
shkurt-qershor, 2007
mars
Krkoni ndonj
funksion
Funksionet q jan
prdorur kohn e
fundit, ose sipas
kategoris mund ti
gjeni
Ja disa funksione
Prshkrimi i funksionit
t zgjedhur
Pr cilindo funksion
mund t referoheni n
help ku sdo t ju
mungojn detajet!
35
shkurt-qershor, 2007
mars
PJESA V
Krijimi i formulave pr
manipulim me tekst
Prve t dhnave numerike dhe formulave, Excel-i gjithashtu na mundson
shnimin e t dhnave tekstual. Si pr shembull, titujt e kolonave, emrat e
36
shkurt-qershor, 2007
mars
Vmendje: Nse e keni ndonj t dhn numerike t formatuar si tekst dhe nse
provojm ta prdorim ndonj prej formulave pr manipulim me numra ather nuk
do t fitoni rezultatin e dshiruar. Psh.: Shih Figura 5.1. ku e kemi prdorur
funksionin SUM.
37
shkurt-qershor, 2007
mars
Figura 5.1. Mbledhja e celulave B2:B6 n t cilat t dhnat numerike jan formatuar si tekst.
38
shkurt-qershor, 2007
mars
Rezultati
Figura 5.5. Krahasimi i vlerave. Rezultati i sakt, dallimi edhe n mes t shkronjave t mdha
dhe t vogla.
39
shkurt-qershor, 2007
mars
Nga Figura 5.6 edhe Figura 5.7. vrejm se celulat nn Emri dhe Mbiemri jan
bashkuar mirpo, n mes nuk ka hapsir. Pr ta zgjedhur kt problem formuln e
msiprme e shnojm: =A2& &B2 (shih n Figura 5.8.)
Formula. N mes t
thonjzave sht hapsira
Figura 5.8. Emri dhe Mbiemri n nj celul, ku n mes tyre sht ln nj hapsir.
Formula. Ktu kemi shtuar edhe
nj presje para vendlindjes.
40
shkurt-qershor, 2007
mars
Formula
Rezultati
Nga Figura 5.10 vrejm se kemi mundsi t prdorim edhe vet funksionin
prbrenda nj celule dhe asaj t ia shtojm nj pjes t tekstit.
Ngjashm supozojm se dshirojm ta gjejm maksimumin e shitjeve(se n cilin
muaj kemi pasur shitje m s shumti). Shih Figura 5.11.
Formula
Rezultati
Rezultati
41
shkurt-qershor, 2007
mars
Funksioni
Rezultati
Nga Figura 5.13. vrejm se funksioni TRIM i largon zbraztirat e teprta por nuk e
shton asnj zbraztir p.sh. pr ta ndar Emrkur.
Fjala UNIVERSITETI
ka 12 karaktere
Figura 5.14. Numrimi i karaktereve me funksionin LEN
Mund ta gjejm edhe numrin e karaktereve n disa celula bashkrisht, p.sh.: shih
Figura 5.15.
42
shkurt-qershor, 2007
mars
Funksioni
Fjala UNIVERSITETI
MBRETROR ILIRIA
ka 27 karaktere
Funksioni
Funksioni
Funksioni
43
shkurt-qershor, 2007
mars
Figura 5.17. Funksioni LEFT. Nga fjala n celuln A2 i kemi marr 5 shkronjat para(nga e
majta)
Figura 5.18. Funksioni RIGHT. Nga fjala n celuln A2 i kemi marr 5 shkronjat nga e
djathta(nga fundi)
Figura 5.19. Funksioni MID. Nga fjala n celuln A2 i kemi marr 5 shkronja mirpo kemi filluar
nga shkronja e 3.
44
shkurt-qershor, 2007
mars
45
shkurt-qershor, 2007
mars
46
shkurt-qershor, 2007
mars
Ndarjen e tekstit mund ta bjm edhe pa prdorur fare formula. Nga mnyja
DATAText to Columns Delimiter edhe kujdesemi q checkBox-i Select t jet
i zgjedhur(shih Figura 5.25.) edhe klikojm Finish.
Kujdesemi q t jet e
zgjedhur(selektuar)
Figura 5.25. Dialog Boxi q na ndihmon n ndarjen e tekstit n baz t hapsirs, tab-it,
pikpresjes, presjes apo t tjera!
PJESA VI
Puna me data dhe koh
Pr fillestart puna me data ne Excel sht pun frustuese, prandaj krkohet nj
njohuri bazike se si Excel-i i trajton datat.
Vmendje: Datat n kt kapitull jan sipas formatit t evropianeve, pra sipas
formatit: dita/muaji/viti. P.sh.: 1/3/2007 sht 1 Mars 2007. N shum tekste
msimore(madje edhe gjat vet puns me Excel, kushtoni nj vmendje formatit t
dat q e kupton Excel-i. Arsyeja sht se nse e Excel-i e njeh formatin e
Amerikanve ather data e msiprme: 1/3/2007 sht 3 Janar 2007 e jo 1 Mars
2007). Prandaj, kujdes!
47
shkurt-qershor, 2007
mars
Hapi 1.
a)
Hapi 2.
48
shkurt-qershor, 2007
mars
Hapi 3.
Hapi 4.
Hapi 5.
b)
Figura 6.1. Formatimi i celuls pr dat.
Nga Type lista (n hapin 4.) zgjedhim nj tip t preferuar pr datn! Datat mund ti
shkruani edhe duke e shtypur numrin serik, nse e dim at!
Duhet t kemi kujdes gjate vendosjes s datave. Shpeshher formatet t caktuara
Excel-i i njeh si t dhna tekstuale. Pr mos t ndodhur kjo n tabeln 6.1 kemi
[paraqitur disa format t lejuara t shnimit t datave dhe t cilat i njeh Excel-i.
Shnimi
6-18-07
6-18-2007
6/18/2007
6/18/2007
6-18/2007
18 june 2007
june 18
jun 18
6/18
6-18
18-june-2007
2007/6/18
Mirpo, jan disa formate t cilat nse i shnoni Excel-i nuk do t jet aq i menur
pr ta kuptuar at t dhn si dat. Ja si psh.:
June 18 2007,
June-18 2007,
June-18/2007.
49
shkurt-qershor, 2007
mars
Problemet me data
Kur sht fjala pr datat Excel-i e ka nj problem. N fakt Excel-i e ka trashguar
nj gabim nga paraardhsi i tij Lotus 1-2-3(nj aplikacion i dizajnuar dhe prdorur
para dizajnimit t Excel-it). Gabimi n data qndron tek dita e 29 e muajit shkurt pr
vitin 1900. Realisht muaji shkurt i vitit 1900 i ka pasur vetm 28 dit, mirpo Excel-i
e njeh sikur ti kishte 29 dit. T gjith programerat e kan ditur kt detaj qysh n
fillim t dizajnimit t Excel-it mirpo, qllimi ka qen q aplikacioni i Excel-it t mund
t jet kompatibil(i prshtatshm) me shnimet e aplikacionit t Lotus 1-2-3.
50
shkurt-qershor, 2007
mars
Kujdes me vitet
Nse e kemi zakon ti shnojm vetm dy numrat e fundit t vitit prkats, Excel-i ka
nj mnyr t veant se si ta kuptoj se pr cilin shekull bhet fjal, pr shekullin 21
apo 20!?
Vitet me dy shifra n mes t 00 edhe 29 njihen si vite t shekullit 21(dmth para ju
shtohet 2000 ose 2029). Ndrkaq, vitet 30 deri n 99 Excel-i i njeh si t shekullit
20(dmth si me qene 1930 deri 1999).
Ja nj shembull: 12/15/28 kt e njeh Excel-i si 15 dhjetor 2028. Mirpo, nse e
shnojm 12/15/30 kt e njeh Excel-i si 15 dhjetor 1930! Kjo ndodh pr shkak se
Excel-i si t default(nnkuptuar) e merr vitin kufitar vitin 2029. Prmes Control
Panel-it mund ta ndryshoni kt kufi.
Funksionet pr data
Excel-i ka pak funksione pr data. Nga menyja InsertFunctions(zgjedhim
opsionin Datat&Time) aty mund ti shohim t gjitha funksionet q mund ti prdorim
pr data. Shih tabeln 6.3.
Tabela 6.3.
51
shkurt-qershor, 2007
mars
Nse e prdorim kt form pr shnim t dats momentale, sa her ta hapim Excelin na e jep datn momentale. Nse e hapim nesr LibrinEPuns, datn e s nesrmes
do t na e shfaq(jo datn kur e kemi shnuar formuln).
Nse dshironi t vendosni nj dat t qndrueshme(e cila nuk ndryshon edhe pas
shum ditsh nse e hapim punimin n Excel) ather e prdorim Ctrl+;
Funksionet pr koh
Excel-i poashtu na ofron disa funksione pr manipulim me koh(or). N Tabela 6.3.
i kemi paraqitur funksionet m t shpeshta pr koh.
Funksioni
HOUR
MINUTE
MONTH
NOW
SECOND
TIME
Prshkrimi
E konverton nj numr serik n koh
E konverton nj numr serik n minuta
E konverton nj numr serik n muaj
E kthen numrin serik t dats dhe kohs
momentale
E konverton nj numr serik n sekonda
E kthen numrin serik t nj koh t
veant
52
shkurt-qershor, 2007
mars
53
shkurt-qershor, 2007
mars
PJESA VII
54
shkurt-qershor, 2007
mars
Krijimi i formulave q
numrojn(count) dhe q
mbledhin(sum)
Rastet m t shpeshta gjat puns n Excel jan krkesat pr t numruar dhe pr
t mbledhura, nga nj bashksi e t dhnave. N vazhdim do ti japim disa nga
shembujt m t nevojshm gjat puns me Excel.
SUM
SUMIF
SUMPRODUCT
Prshkrimi
Kthen numri e celulave n nj rang, q
prmbajn vlera numerike
Kthen numrin e celulave q sjan t
zbrazta, n nj rang
Kthen numrin e celulave t zbrazta n
nj rang
Kthen numrin e celulave n nj rang, q
e plotsojn nj kriter t caktuar
Llogarit sa shpesh vlerat gjenden
prbrenda nj rangu t vlerave dhe si
rezultat na e kthen nj varg vertikal t
numrave; ky funksione prdoret n
formulat pr vargje
Kthen shumn e argumenteve te tij
Kthen shumn e celulave q i prkasin
nj kriteri t caktuar n nj rang
I shumzon celulat prkatse n dy apo
m tepr rangje dhe e kthen shumn e
ktyre produkteve.
Numrimi
55
shkurt-qershor, 2007
mars
56
shkurt-qershor, 2007
mars
57
shkurt-qershor, 2007
mars
a)
58
shkurt-qershor, 2007
mars
Formulat pr mbledhje
Disa her m par e kemi prdorur funksionin SUM, cili na mundsojke mbledhjen e
vlerave numerike n nj rang t caktuar t celulave. Psh.: shih Figura 7.6. ku i kemi
mbledhur sasin e produkteve.
59
shkurt-qershor, 2007
mars
60
shkurt-qershor, 2007
mars
61