Professional Documents
Culture Documents
Zarathustra Da Noi Nhu The - Chua Xac Dinh
Zarathustra Da Noi Nhu The - Chua Xac Dinh
TH
(ALSO PRACH ZARATHUSTRA)
Nh xut bn Vn hc v Nh Nam n
hnh, 2008
Dch gi: Trn Xun Kim
nh my: Sun Minh
Thc hin ebook: gigantos
MC LC
Nhng
bi
thuyt
gio
ca
Zarathustra
V ba cuc ha thn
V nhng ging ta v c hnh
V nhng ngi nui o tng th gii
bn kia
V nhng k khinh mit thn xc
V nhng hoan lc v am m
V ngi ti nhn mt mt
V c v vit
V ci cy trn nh ni
V nhng k rao ging s cht
V chin tranh v cc chin s
V thn tng mi
V nhng con rui cng trng
V s trinh khit
V bng hu
V
V
V
V
V
V
V
V
mt nghn l mt mc ch
tnh yu k lng ging
nhng con ng ca k sng to
nhng thiu n v b gi
vt cn ca con rn c
con ci v hn nhn
ci cht t nguyn
c hnh ban pht
Phn th hai
a b vi tm gng
Trn nhng hn o Vnh Phc
V nhng k c lng thng xt
V cc linh mc
V nhng con ngi c hnh
V m tin dn
V nhng con nhn c
Phn th ba
Phn th t
L hin mt
Ting ku thng kh
m o vi cc ng vua
Con a ht mu
Vin php s
Min dch
K xu x nht loi ngi
Ngi n xin t nguyn
Chic bng
Ng thin
Cuc cho mng
Ba n cui cng
V con ngi thng ng
Su ca
V khoa hc
Ph lc
Nietzsche:
nm tn
Zarathustra
I
II
III
IV
V
Ch thch ca ngi dch
vn
Gii thiu
Friedrich Nietzsche sinh ngy 15 thng Mi nm
1844 ti Rcken, tnh Turin, ni cho i trc y
ca nh thn hc Luther, cha ra phong tro Ci
cch. Khi Nietzsche c nm tui th ngi cha, mt
mc s phi Luther, qua i. Gia nh cu b dn v
Naumburg, mt thnh ph nh, vo nm sau . Vo
tui ny, Nietzsche t ra l mt cu b m o,
thng minh, trnh trng v c ngi ta t cho
bit danh l ng mc s con. Ngay t lc cn nh v
sut thi nin thiu, Nietzsche lm th v sng tc
nhc, nhng v khc, nhng giai khc ca ngi t tin
trit hc Schopenhauer.
Nm sau, do s tin c ca Ritschl, y l mt thin
ti, Nietzsche c mi lm gio s i hc Ble
Thy S v mn ng hc c in (Hy Lp, Latinh) d
ng cha trnh lun n tin s, v mi 25 tui. Ging
dy c mt nm, Nietzsche c mi lm gio s
thc th.
Thng Nm nm 1869, Nietzsche n thm gia nh
Wagner ng ti Tribschen do li mi ca ng ny.
Nhc s ti hoa tui gn lc tun lc y ang sng vi
ngi v tr Cosima, con gi ca nhc s Liszt v l v
ly d ca nhc trng Haus von Bulow. Ngi thiu
ph thng minh, say m v cao qu y gi nn trong
tm cm Nietzsche mt ngng vng am m nng
chy nhng cm nn v vng. Theo li Andler, T y
khi u mt thin tnh s cao p nht ca th k
XIX, thin tnh s cm lng v au xt m mi n
ngy nay vn cha mt ai bit r.
Nm 1870, chin tranh Php-c bng n, lc ny,
Nietzsche nhp quc tch Thy S, nhng vn tnh
nguyn phc v trong on cu thng, a cc
thng binh v c. Nhng chng bao lu, Nietzsche
khm ph ra cuc chin gi l chng xm lng
kt cc ca h v ch ngha, nn y tin bc xa
hn nhng con ngi thng ng. Nhng iu thot
vut khi lo, chnh l iu hy cn nm qu bn kia
con ngi mt hu h ng: con ngi c mun s
suy tn ca chnh mnh. Vi mu ngi ny, h v
ch ngha c thnh tu thc s v c thng vt
bi chnh sc mnh ca mnh: gn n gi pht ha
thn, gi pht ca Siu nhn.
*
*
Phn mt
T ngn ca Zarathustra
1
Nm ba mi tui, Zarathustra ri x v
h ln ni. Trn ni cao, Zarathustra
hng th tinh thn v ni c n ca
mnh trin min khng h mi mt trong
sut mi nm. Nhng sau cng, tm hn
hi lng: C th nh th c chng?
V thnh gi nua sng trong rng thm y
hy cn cha nghe ni rng Thng
cht ri sao?
3
con ngi?
Cho n nay, tt c nhng sinh vt u
sng to nn mt ci g vt qu chng,
cc ngi li mun mnh l nghch triu
trong cn sng ln y, mun quay tr li
vi con th hn l vt qua con ngi
sao?
Con kh i vi con ngi l g? Mt
i tng ci nho hay mt s h thn
y n au. V con ngi cng phi
nh th i vi Siu nhn: mt i tng
ci nho hay mt h thn n au.
Cc ngi vt qua con ng dn t
loi su b n loi ngi, nhng v
nhiu phng din, cc ngi vn cn l
loi su b. Xa kia cc ngi l loi
kh v c by gi na, con ngi cn kh
hn bt lun con kh no.
y thi! V c m dn chng r ln
ci Zarathustra. Nhng ngi i dy
lm xic li tng thin h ni n mnh,
nn lin khi u biu din.
4
mt t.
Ta yu k no sng hiu bit v mun
hiu bit cho mt ngy kia Siu nhn
c sng mi. Nh th l h cng c
mun chnh s suy tn ca mnh.
Ta yu k no lm vic v pht minh,
xy dng ni tr ng cho Siu nhn,
sa son t ai, th vt cng cy ci
cho Siu nhn xut hin: v nh th l
c mun chnh s suy tn ca mnh.
Ta yu k no yu mn chnh c hnh
ca h: bi v c hnh l mt ch
mun s suy tn, v mt mi tn ca kht
vng.
Ta yu k no khng dnh li cho chnh
mnh mt mnh nh no ca tinh thn, k
no mun hon ton l tinh thn ca c
hnh mnh: v vi t cch l tinh thn
d.
Ta yu k no tm hn trn y vin mn
n t qun chnh mnh, v tt c mi
s u c cu mang trong h: nh th
tt c mi s u s tr thnh s suy tn
ca chnh h.
Ta yu k no t do t ti trong tm hn
v trong tinh thn: nh th u c h ch
dng lm rut r cho qu tim, nhng qu
tim h ko h v s suy tn.
Ta yu nhng k no ta nh nhng git
nng ang kin tr ri tng git mt t
tng my ti m l lng trn u loi
ngi: h bo trc ln chp d ang
n v dit vong vi t th l nhng
ngi tin bo.
Ny y, ta l mt ng tin tri ca sm
st, mt git nng ri t my xung: sm
st tn l Siu nhn.
5
H c mt ci g lm h hnh din.
Vy, h gi tn ci ang lm h hnh
din l g? H gi l nn vn minh,
chnh nn vn minh lm h khc bit vi
k chn d.
Chnh v th, v nhng ngi , h
khng thch nghe ch khinh b. Vy
thi ta s ng li vi lng kiu hnh ca
h.
Ta s ni cho h nghe v iu ng khinh
b hn c: y l con ngi cui cng
hay con ngi h ng nht.[4]
V Zarathustra ni vi dn chng nh
vy:
n lc con ngi t t cho mnh
mt mc tiu. n lc con ngi vun
trng tro.
V ka, h ang nhn ta v ci r: trong
khi ci, h vn cn th ght ta. C ni
g bng gi trong ting ci ca h.
6
Nhng vo lc y xy ra mt iu lm
cho mi ca ming u cm ting ci
v mi con mt u nhn sng. V trong
thi gian y, ngi i dy lm tr xic
khi s biu din: anh ta bc ra t
mt con ng ngm b thnh ri
bc i trn si dy cng thng gia hai
ngn thp, bn trn cng trng v m
ng dn chng. Vo lc anh ta ang
ngay gia ng dy, cnh ca li bt
ln p v nhng bng gi tr ca h, k
hy hoi, k phm ti trng: th m,
l k sng to.
iu m k sng to tm kim, chnh l
nhng bn ng hnh, ch khng phi
nhng xc cht, nhng by chin v
nhng m tn . Nhng con ngi sng
to nh hn, y chnh l iu m k
sng to tm kim - nhng con ngi ghi
khc nhng gi tr mi trn nhng tm
bng tinh khi.
iu m k sng to tm kim, chnh l
nhng bn ng hnh, nhng ngi th
gt tr gip hn: v ni hn, mi s
u chn mui cho ma gt. Nhng hn
li thiu trm ngn li hi: v th k
sng to gin d in cung bt ra nhng
bng la ca mnh.
mnh nh vy:
Ta cn phi khn ngoan tr hu hn na!
c g ta gio hot t tn y lng, nh
con rn ca ta.
Nhng ta ang i hi iu khng th
c: vy th ta cu xin cho lng kiu
hnh lun i i vi tr hu hin minh
ca ta.
V nu c mt ngy no tr hu hin minh
b ta: - Hi i! N thch ct cnh tuyt
m - th t ra lng kiu hnh cng tip tc
tung bay cng cn in ca ta!
Cuc h san ca Zarathustra bt u
nh th.
nng n nht.
C ci g nng n u? Tinh thn can
m ct ting hi nh th; ri n qu gi
nh con lc v mun ngi ta cht
tht nng ln lng mnh.
Hi k anh hng, u l gnh nng nng
n nht cho ti ht ln mnh ti v
cho sc mnh ca ti c vui hng? Tinh thn can m ln ting hi nh th.
H chng phi l iu ny: t khim tn
nhn nhng xc phm n lng kiu
hnh ca mnh? Lm hin l cn in ni
mnh bin tr hu hin minh thnh tr
ci thin h?
Hoc gi l iu ny: t b chnh ngha
mnh ng vo lc n ang xng vinh s
chin thng? Leo ln nhng nh ni cao
cm d k cm d?
thnh.
Vng, hi cc anh em, i vi tr chi
sng to, cn phi c mt ting Vng
linh thnh. ch ring ca chnh mnh,
y chnh l iu m hin gi tinh thn
mong mun; th gii ring ca chnh
mnh, y l iu m k nh mt th
gii mun chim c.
Ta nu ra vi cc anh em ba s ha
thn ca tinh thn: lm th no tinh thn
tr thnh lc , lm th no lc bin
thnh s t, v cui cng, lm th no s
t tr thnh tr th.
Zarathustra ni nh th. V vo lc ny,
Zarathustra c ng trong thnh ph m
ngi ta gi l thnh ph Con B Tp
Sc.
m!
Ngay c tn trm cng h thn trc gic ng. Bc
chn nh nhng ca k trm chy trn trong m ti.
Nhng k canh m li khng bit n ni h thn, hn
nng t v ln thi khng cht thn thng.
Bit ng, khng phi l mt chuyn nh nhoi: phi khi
s bng cch canh thc tnh to c ngy.
Mi ln trong ngy, ngi phi t vt thng chnh
mnh: l bng chng ca s mt mi tt lnh v
l thuc phin cho tm hn.
Mi ln trong ngy, ngi phi t ha gii vi chnh
mnh; bi v nu t vt thng mnh l chuyn cay
ng, th k no khng t ha gii c s ng khng
yn.
Ngi phi tm thy mi s tht trong ngy; bng
khng, ngi s tm kim nhng s tht trong m ti
v linh hn ngi s vn cn i kht.
Mi ln trong ngy, ngi phi ci vang hoan h;
bng khng, ban m ngi s b quy ri bi bao t,
cha sinh ra ni bun phin.
t ngi bit c iu , nhng phi bit r tt c
gic v ci-bn-kia[1]. Lc y,
Zarathustra xem th gii nh l cng
trnh ca mt v Thng kh au qun
qui.
Trc y th gii xut hin vi ta
nh l gic mng v s pht minh ca
mt ng Thng : tng t nhng
hng khi mun mu trc i mt ca
mt vin bc s bt mn.
Thin, c, v Hn hoan v Thng kh, v
Ti v Anh, - tt c i vi ta lc y u
l nhng hng khi mun mu trc
mt mt ng sng to. ng sng to
mun ng nhn chnh mnh na, - v lc
by gi, ngi sng to ra th gii.
i vi k ang chu ng thng kh,
qu l mt nim vui ngy ngt khi c
ri mt khi ni kh au v c t
qun lng mnh. Nim hoan lc ngt ngy
v s t lng qun mnh: c mt lc th
gii xut hin vi ta nh th .
Ci th gii vnh vin bt ton ny, hnh
nh bt ton ca mt mi mu thun ngn
thu - mt ni hoan lc say m i vi
ng sng to bt ton ca n: c mt lc
th gii xut hin vi ta nh th .
V vy, c ta na, ta cng phng chiu
o tng ca mnh vt qu bn kia loi
ngi, ging ht nh tt c mi k nui
o gic v ci-bn-kia. M thc ra, c
phi l bn kia con ngi chng?
Than i! Hi cc anh em, v Thng
m ta sng to ra l cng trnh ca
con ngi v l s in cung ca con
ngi, tng t nh tt c nhng ng
v ci-bn-kia nh th.
au kh v bt lc, - y l ci to
nn nhng ci-bn-kia, to nn cn in
cung ngn ngi m duy k chu ng
thng kh ngt tri mi bit n.
S mi mt mun, ch bng mt ci nhy,
t chn n tn nhng min bin vin,
mt c nhy tr mng[2], s mi mt
ngho nn ngu dt li cn chng mun
c mun na: chnh s mi mt
to nn tt c nhng v Thng thn
linh cng tt c nhng ci-bn-kia.
Hy tin ta, hi cc anh em! Chnh thn
xc tuyt vng v thn xc, - bng
nhng ngn tay ca tinh thn lc li, thn
xc s song dc theo nhng thnh
ly ti cao.
Hy tin ta, hi cc anh em! Chnh thn
hn sao?
Vng, ci Ng th , - vi tnh trng
mu thun hn lon m h ca n xc
quyt s hin hu ca mnh mt cch
chn thc nht - ci Ng th ng ra sng
to, c mun, nh gi, ban b tiu
chun v gi tr cho mi vt.
V ci Ng th ny, ci Thc th chn
thc nht, ni v thn xc v li cn c
mun thn xc na, ngay c khi Ng th
y m mng, lang thang v chp cnh
bay vi i cnh gy.
Ci Ng th y hc cch lun lun ln
ting mt cch chn thc hn: cng hc
hi, Ng th y cng tm thy nhng ting
ni dnh ngi ca thn xc v mt t.
Ng th ca ta dy cho ta mt nim
kiu hnh mi, gi ta em ging dy cho
na - v cu cnh y l ci m bn ng
phi suy tng n.
T ng bo bn ng: By gi, ngi vui
sng i! V bn ng vui sng v m
mng ngh n chuyn c trin min
vui sng na trong tng lai - v cu
cnh y l ci m bn ng phi suy tng
n.
Ta mun ni mt li cng nhng k khinh
mit thn xc. Rng h c khinh mit i,
v chnh l iu t lng tn trng thn
xc ca h. Vy ch ci g to ra lng
tn trng v s khinh b v gi tr v
ch?
Chnh T ng sng to to ra cho
chnh mnh c lng tn trng ln s khinh
b, chnh T ng to ra hoan lc v
thng kh. Thn xc sng to to ra
thn xc!
T ng cc ngi mun bin mt dng,
v chnh v th cc ngi tr thnh
nhng k khinh mit thn xc! Bi v cc
ngi khng cn kh nng sng to
vt qu bn thn mnh na.
Chnh v th cc ngi mi phn n vi
cuc sng v mt t. C mt s k
v thc trong ci nhn m mui ca lng
khinh b ni cc ngi.
Ta khng bc theo con ng ca cc
ngi u, hi nhng k khinh mit thn
xc! i vi ta, cc ngi tuyt chng
phi l nhng chic cu dn n Siu
nhn.
Zarathustra ni nh th.
V nhng hoan lc v am m
ngi!
Tt hn ngi nn ni: Ci ang to
thnh ni dn vt cng nh s ngt ngo
ca tm hn ti l iu bt kh ngn, ci
ang gy nn cn i cho nhng rut r
ca ti th khng c tn gi.
c hnh ca ngi phi qu sc cao
vi i vi s quen thuc ca nhng
nh danh: bi v nu b buc phi ni
n c hnh y, ngi ng h thn
phi bp b khng thnh li.
Hy ni ln v p a p ng: y l iu
thin ho m ti yu thch, chnh n lm
ti hi lng nh th, v ch nh th ti
mi c mun s thin ho.
Ti chng c mun iu thin nh
gii rn ca mt v Thng , cng
chng phi nh mt nh lut, mt tnh
Ngi ch th thuc lm du cn au
vi nhng c dc; ngi vt sa ni
con b o no, - gi ny, ngi ang
ung dng sa ngt chy ra t i v
mng cng ca n.
V chng iu g xu c pht sinh t
ngi na, ngoi iu xu c pht sinh t
cuc chin u gia nhng c hnh ca
ngi.
Hi ngi anh em, khi ngi c c
hnh phc, y l v ngi c c mt
c hnh v chng c g hn: nh th
ngi vt qua cu n b bn kia d
dng hn.
C c nhiu c hnh, l mt iu v
cng cao nh, nhng l mt s phn rt
nng n; c nhiu ngi b i vo
trong sa mc v b git cht v h
V ngi ti nhn mt mt
Hy ni k th, ch ng ni ngi
gian c; hy ni bnh hon, ch ng
ni ngi ti tin; hy ni k in r,
ch ng ni k phm ti.
V ngi, vin php quan o , nu
ngi mun ln ting ni ln nhng g
ngi lm trong t tng, thi mi
ngi s ht ln: Hy loi tr ti tin
v con rn c y i!
Nhng t tng l mt chuyn, hnh
ng l mt chuyn, v hnh nh ca hnh
ng li l mt chuyn khc. Bnh xe
nhn qu khng ln trn gia nhng
chuyn khc nhau .
l mt hnh nh lm xanh mt
ngi ti phm xanh xao. Y ng
ng vi hnh vi ca mnh khi y phm
ti. Nhng y li khng chu ng ni
Zarathustra ni nh th.
V c v vit
iu d: ta th ght tt c nhng k v
cng ri ngh ngi c sch.
K no bit r c gi th s chng
lm g cho ngi c gi na. Hy cn
c mt th k c gi na, - v chnh tinh
thn cng s bc mi hi thi.
Dnh cho mi ngi quyn hc c, rt
cuc li lm hi n chng nhng l vn
t, nhng c t tng na.
Xa kia, tinh thn l Thng , ri tinh
thn tr thnh ngi, ri by gi n ha
thn thnh m tin dn.
K no dng mu mnh vit nhng
chm ngn u khng mun c c
n, nhng mun c hc thuc lng.
Trn min ni cao, con ng ngn nht
l con ng dn t nh ny sang nh
kia; nhng mun theo con ng y,
Gi y, ta nh nhng, gi y ta bay
bng phiu bng, gi y, ta t nhn thy
mnh bn di chnh mnh, gi y,
mt thn linh ang khiu v trong ta.
Zarathustra ni nh th.
V ci cy trn nh ni
ci hi th hn ha hn hn ca mnh! Ti
cm th thm t nhng k ang ct cnh
bay ln! Ti mi mt v cng trn nhng
min cao thm thm.
Ngi thanh nin im ting. Zarathustra
nhn ngm ci cy gn ch hai ngi
ang ng, ri hn ni nh th ny:
Ci cy ny n c l loi vn cao
trn ni; cy vt b loi ngi cng
cm th.
V gi nh ci cy mun ln ting, thi
cng chng ai c th hiu thu: n qu to
ln cao i dng kia!
T y, ci cy ch i v khng ngt
ch i, - n ch i iu g? Ci cy
qu gn ni tr ng ca nhng tng my:
t hn cy ang ch i c st u tin
ging xung?
i! Tm hn nhng k t nhn nh th tr
nn tinh t hn, nhng cng li tr thnh
xo quyt, xu xa, tin hn.
Ngay c k gii phng c tinh thn
mnh ri, cng vn cn phi t thanh lc
cho trinh tuyn. Tm hn hn vn cn
cht cha nhng ngc t cng mc meo:
v th mt hn phi tr nn tinh khit...
, ta bit r mi nguy him ngi ang
tri qua. Nhng m, v tnh yu v nim
hy vng th thit ca ta, ta van xin ngi:
ch nn vt b tnh yu cng nim hy
vng ca ngi!
Ngi vn cn cm thy mnh l cao nh
qu phi, v c ngi i, nhng k th
ght ngi v nm vo ngi nhng ci
nhn c cm, h cng vn xem ngi l
k cao nh qu phi. Ngi nn bit rng
st.
Nhng m, v tnh yu cng nim hy vng
thm vin ca ta, ta van xin ngi: ng
vt b ngi anh hng ang ng tr trong
tm hn ngi! Hy thnh ha nim hy
vng phiu diu cao vi nht ca
ngi!
Zarathustra ni nh th.
V THN TNG MI
thm mun.
Ni no hy cn c dn tc, th dn tc khng hiu
Quc gia v th ght n nh mt con mt qu qui,
nh mt xc phm n cc phong tc v l lut.
y l du hiu ta bo cho cc anh em bit: mi mt
dn tc u s dng mt ngn ng ring bit ni v
thin v c; dn tc lng ging khng hiu c ngn
ng . Ngn ng y, n t sng to nn trong cc
phong tc v l lut ca n.
Nhng Quc gia th li di tr trong tt c nhng ngn
ng ni v thin v c; trong tt c nhng li l Quc
gia pht biu, Quc gia u ni di, - v tt c nhng g
Quc gia c c, Quc gia nh cp.
Mi s u gi ngy ni Quc gia; Quc gia, k cu
nhu gt gng, cn x vi nhng chic rng nh cp.
Ngay c rut r ca Quc gia cng l gi mo.
S ln ln tt c nhng ngn ng ni v thin v c,
y l du hiu ta bo cho cc anh em bit; y l n
tch ca Quc gia. Tht ra, du hiu y biu l mt
ch kht khao c cht. Thc vy, y l mt li mi
gi nhng k rao ging s cht!
Loi ngi sinh si ny n qu nhiu, tha thi: Quc
tng u bc mi hi thi.
Hi cc anh em, cc anh em mun cht ngp trong
mi hi bc ln t nhng chic mm v t nhng kht
khao thm mun ca bn chng hay sao? Tt hn nn
p v knh ri nhy o ra bn ngoi!
Cc anh em hy trn chy x kh ca bn chng! Cc
anh em hy trnh xa hng khi ca nhng cuc hin
t con ngi nh th!
i vi nhng tm hn ln, hy cn c th thc hin
c mt i sng t do. Thc ra, k no s c t i
chng no th cng t b chim hu chng : hy ngi
ca s bn hn khim tn!
Ch ni no Quc gia chm dt, ni mi khi s c
con ngi khng d tha: ch ni mi khi u
khc ca tt yu, m iu c o duy nht v bt kh
thay th.
Ni no Quc gia chm dt, - hy nhn xem, hi cc
anh em! Cc anh em khng nhn thy chic cu vng
ng sc v nhng chic cu dn n Siu nhn hay
sao?
Zarathustra ni nh th.
chng ng gi g nu khng c k no
biu trng chng: dn chng gi nhng
biu trng y l nhng v nhn.
Dn chng chng bao gi hiu g v iu
cao i, - ta mun ni: s sng to.
Nhng h li nhy cm i vi tt c
nhng con ngi biu trng cng nhng
din vin ca nhng s vic v i.
Th gii xoay vn quanh nhng k sng
to nn nhng gi tr mi: th gii xoay
vn trong mt vn chuyn v hnh.
Nhng dn chng v s vinh quang li
xoay quanh nhng din vin: th gii c
chu tun nh th.
Ngi din vin c tinh thn, nhng li
khng c thc v tinh thn[1]. Anh ta
lun lun tin vo iu g em n cho
anh ta nhng hu qu tt p nht, - iu
cng nc c ca bn chng.
Bn chng c bay vo vo quanh qun,
ngay c khi bn chng ngi ca bn: li
ngi ca ca bn chng ch lm bn thm
phin no. Bn chng mun c gn gi
vi da tht v mu ti ca bn.
Bn chng phnh nnh bn nh ngi ta
tng bc mt v thn hay mt con qu;
bn chng than on rn r trc mt bn,
nh trc mt mt v thn hay mt con
qu. No c quan h g! Bn chng ch l
nhng k tng bc phnh nnh v nhng
k than vn rn r, khng hn khng km.
Bn chng cng thng t v d thng
t t vi bn. Nhng m bn hn nht
lun lun hnh ng qu quyt nh th.
Vng, nhng k hn nht u qu quyt!
Bn chng suy ngh nhiu n bn vi
V S TRINH KHIT
nh v tnh dm dc ca tm hn.
Ta ni nhng iu nh nhp? Theo
ta, y khng phi l nhng iu t hi
nht.
Ngi anh hng tri thc kinh tm khng
chu phng mnh ln su xung chng
phi khi m chn l nh nhp, nhng khi
chn l l mt ln nc cn ct.
Thc ra, c nhng con ngi trinh khit
mt cch su thm: tm hn h m du
hn cc ngi, h sn sng ci ct v
ci ct thng xuyn hn l cc ngi.
H cng ci ct c s trinh khit na
v h nu cu hi: S trinh khit l g?
S trinh khit chng phi l mt iu ngu
xun in r hay sao? Nhng s in r
ny t n vi chng ta ch chng ta
khng i n vi n.
V BNG HU
mt tn n l v mt bo cha n np
trong ngi n b. Chnh v th ngi
n b hy cn cha c kh nng bng
hu: h ch bit n tnh yu.
Trong tnh yu ca ngi n b, c s
bt cng v s m qung i vi tt c
nhng g h khng yu thng. Ngay c
trong tnh yu c thc ca ngi n
b, bn cnh nh sng, ta lun lun thy
c s ngc nhin, tia chp v bng ti.
Ngi n b hy cn cha c kh nng
bng hu. H ch mi l nhng con mo
ci v nhng con chim. Hoc gi, kh
hn, h l nhng con b ci.
Ngi n b hy cn cha c kh nng
bng hu. Nhng, hi nhng ngi n
ng cc anh, hy ni cho ta bit, ai trong
s cc ngi c c kh nng bng
hu?
Hi i, cc ngi, nhng ngi n ng,
cc ngi hy nhn thng vo s ngho
nn keo kit ca tm hn cc ngi.
Nhng g cc ngi ban cho bng hu, ta
mun em n ban cho k th ca ta, v
khng v th m ta thnh ngho nn thm.
c tnh ng ch ri, gi phi cho
tnh bng hu khai sinh!
Zarathustra ni nh th.
V MT NGHN L MT MC
CH
cn cha c mc tiu.
Nhng m, hi cc anh em, hy ni cho
ta bit, nu loi ngi thiu mc tiu th
y c phi ch v hy cn cha c loi
ngi?
Zarathustra ni nh th.
V NHNG CON NG CA
K SNG TO
ng ca ni bun , con ng dn
n bn lai din mc ca mi? Mi hy t
cho ta bit mi c quyn v sc bc
i khng?
Mi c l mt sc mnh v mt quyn lc
mi m? Mt vn chuyn u tin? Mt
bnh xe t xoay ng? Mi c th bt cc
v sao xoay vn quanh mi?
Hi i! C qu nhiu tham lam thm
mun hng vng n nhng nh cao!
C qu nhiu nhng kinh ng ca nhng
k tham vng! Hy t cho ta bit mi
khng thm kht cng chng tham vng!
Hi i! C bit bao t tng ln li
hnh ng theo li mt chic b th rn:
khi cng phng ln chng ch lm tng
thm s trng rng.
Mi t bo l mnh t do! Ta mun bit t
l mt iu qu sc khng khip. Ta h
mt ngi sao lao mnh vo khong khng
trng rng, trong hi th gi lnh ca c
n.
Hin nay mi cn ang au kh v m
ng phc tp, v mi l k n nht, l
loi: hin nay lng can m cng nhng
hy vng ca mi hy cn nguyn vn.
Nhng s n ci ngy m mi chn nn
mt mi vi ni c n, lng kiu hnh
ca mi khom lng ci mt, lng can m
ca mi nghin rng s hi. S c ngy mi
ht ln: Ta c n!
S c ngy mi khng cn nhn thy iu
g cao i ni mi, v iu g thp hn s
qu gn gi. T tng cao nh trc tuyt
nht ca mi cng lm mi kinh hi nh
mt bng ma. S c ngy mi ht to: Mi
s u gi mo.
C nhng tnh cm mun git cht k c
thn c nh; nu chng tht bi, thi
chnh chng phi b tn dit. Nhng liu
mi c dm lm mt k st nhn?
Hi ngi anh em, mi bit n ch
khinh b ri ch? V ni thng kh ni
lng cng chnh ca mi bt buc mi phi
cng chnh i vi nhng k khinh b mi,
mi cng bit ri ch?
Mi bt buc nhiu ngi phi thay i
kin ca h v mi, v th h th ght mi
khng khip. Mi tin li gn nhng ri
mi li vt b h, h khng bao gi tha
th cho mi chuyn y.
Mi vt b bn h: nhng mi cng
phng ln cao, th con mt ca nhng k
k li cng thy mi nh b. Th m,
V NHNG THIU N V B GI
Ti sao ngi li ln lt lp l lt i
trong bui hong hn nh th,
Zarathustra? Ngi cn trng giu gim
ci g di o?
Mt kho tng ngi ta cho Ngi? Mt
a con ca Ngi? Hoc gi by gi
Ngi li theo con ng trm o, Ngi,
k nh bn cng nhng ngi hung
tn?
Zarathustra tr li:
Hi ngi anh em, thc ra y l mt
kho tng ta c ban cho; ci ta ang
mang gi l mt chn l nh b.
Nhng chn l y tinh ranh nh mt a
b; nu ta khng bt mm n li, n s la
ht qu to.
Hm nay, trong khi bc i c n trn
ng, vo gi mt tri tn ln, ta gp
mt m gi, m ni vi tm hn ta
nh th ny:
Zarathustra thng ni vi chng ta,
b, nhng ng ta li c l. Th c phi
bi v ni ngi n b, khng c g l
bt kh c?
V gi y, b li, ngi hy n nhn
mt chn l nh b! Ta gi c
th ni cho ngi bit!
Ngi hy bc n li k lng v bt kn
mm n, ko chn l nh b y s ku la
qu n o.
Ta bo: B lo, c tng cho ta chn l
nh b ca b i.
V m gi lot chot y ni nh th ny:
Khi n vi n b, mi ng qun
mang theo roi.
Zarathustra ni nh th.
V VT CN CA CON RN C
Mt ngy n Zarathustra nm ng di
mt gc sung v tri qu nng, v
Zarathustra gc tay ln trn. Nhng c
mt con rn c b n gn cn php
vo c Zarathustra, vt cn lm
Zarathustra bt ln mt ting ku au
n. Khi ct tay khi mt, Zarathustra
chm ch nhn con rn: lc by gi con
rn nhn ra i mt Zarathustra, n vn
vo thn hnh mt cch vng v lng tng
v mun thot thn. Nhng Zarathustra
gi ta l k ph hy o c: cu chuyn
ta va k l v o c.
Nhng nu cc ngi c mt k th, th
ng ly thin tr c; v nh vy l s
nhc k th. Tt hn, nn t cho hn thy
l hn lm iu thin cho cc ngi.
Cc ngi hy ni gin hn l s nhc
hn. V khi b k ch nguyn ra cc
ngi ng nn chc phc cho hn, ta
chng hi lng cht no. Tt hn cc
ngi nn gp ting nguyn ra tr li.
V nu c ngi phm mt bt cng ln
vi cc ngi, cc ngi hy lp tc
p ng bng cch thm vo y nm bt
cng nh. Tht l khng khip khi nhn
thy k khng mang gnh nng no khc
ngoi mi mnh bt cng.
Cc ngi bit iu ch? Mt bt
cng c chia s hu nh l mt
quyn hn. V ch k no sc chu
ng bt cng, k y mi t mnh nhn
lnh n.
Tr th mt t th c tnh cht chng
sinh hn l khng tr th g c. V nu
hnh pht khng to thnh mt quyn hn
v mt vinh d cho k phm ti, ta cng
khng thch nhng hnh pht ca cc
ngi.
Chng th sai lm cn cao nh hn l
nht mc khng khng c l, nht l khi
ngi ta c l tht. Nhng phi giu
sang mi lm nh th c.
Ta khng a s cng chnh lnh lo ca
cc ngi, trong i mt quan ta ca
cc ngi lun lun lp le tia nhn ca
ao ph v nh chp ca li gm but
gi.
Hy ni cho ta bit, u l ni c s
cng chnh, ngha l tnh yu vi i mt
m to sng sut?
Vy cc ngi hy sng to nn tnh yu,
tnh yu chng nhng ch mang cha tt
c mi hnh pht m cn mang cha tt
c li lm!
Vy cc ngi hy sng to nn cng l,
cng l x ti cho mi ngi, tr k
ng ra xt x!
Cc ngi cn mun nghe ta ni li ny
chng? Ni mt k mun cng chnh mt
cch kht khe, th chnh s di tr li tr
thnh lng nhn t khoan i vi nhng
ngi khc.
Nhng lm th no ta c th cng chnh
tuyt i c? Lm th no ta c th
Zarathustra ni nh th.
V CON CI V HN NHN
l mt ngi n ng c quyn ao c
mt a tr?
Ngi c phi l ngi t chin thng
bn thn, lm ch cc gic quan cng cc
c hnh ca mnh? Ta hi ngi nh
th.
Hay l trong c vng ca ngi, ch c
con th v nhu cu ca con th ln ting?
Hoc s c n? Hay s bt ha vi
chnh bn thn ngi?
Ta mun s chin thng v t do ca
ngi kht vng n a con. Ngi
phi dng nn nhng n in bng
xng bng tht cho s chin thng ln
gii thot ca ngi.
Ngi phi xy dng mt ci g cao
vt hn mnh. Nhng trc ht, ngi
phi t xy dng chnh bn thn, c thn
K khc na, i tm mt n t c cc c
hnh ca mt thin thn. Ri bng hn
bin thnh mt t n, lm ti mi cho
mt ngi n b, v gi y, t hn li
cn phi bin thnh mt thin thn.
Ta ch thy khp ni nhng k mua bn,
y thn trng v tt c bn h u c
i mt gian xo. Nhng ngay c k gian
xo nht trong bn cng mua v ca mnh
nh mua mt con mo trong ti kn.
Nhiu cn in ngn ngi thong qua, y l iu ngi gi l tnh yu. V hn
nhn ca ngi kt thc cho nhiu cn
in ngn ngi bng mt s ngu xun di
hn.
Tnh yu ca ngi i vi n b v
tnh yu ca n b i vi n ng: A!
Gi g l lng thng dnh cho nhng
V CI CHT T NGUYN
cc ngi.
Thc ra, phi c mt tnh yu ban pht
nh th mi lm c k trm cp mi
gi tr; ta gi lng ch k y l lng ch
k lnh mnh v linh thnh.
Cn mt th ch k khc, mt th ch k
qu ngho nn, i kht, ch chc tm c
hi nh cp, y l lng ch k ca
nhng con ngi bnh hon, lng ch k
bnh hon.
Lng ch k bnh hon y nhn tt c
nhng g chi sng vi con mt ca tn
trm, vi s thm thung i kht, n
nh gi k c thc n di do, v n
lun lun ln vn chung quanh bn ca
k ban pht.
Mt s thm thung tham lam nh th l
ging ni ca s bnh hon v ca mt
2
Ni n y Zarathustra im lng mt lc
ri a mt t i nhn cc mn . on,
Zarathustra ni tip nh th ny, ging
ni ca hn i khc:
Hi cc anh em, hy trung thnh vi
mt t bng tt c sc mnh ca c
hnh cc anh em! c g tnh yu ban
pht qung i v tri thc ca anh em s
dng lm ngha cho mt t. l iu
ta van xin, ta khn cu ni cc anh em.
ng c hnh cc anh em bay bng
khi nhng s vt trn gian ri va cnh
vo nhng vch tng vnh cu! Hi i!
Lun lun c v s nhng c hnh lc
ng bay!
Hy nh ta, cc anh em hy a dn c
hnh lc li tr v li vi mt t trn
gian - vng, hy a dn c hnh v
vi thn xc v s sng; n c th ban
cho mt t mt ngha, mt ngha
nhn bn!
Tinh thn v c hnh b lc ng, b
khinh b bng trm nghn li. Hi i!
Trong thn xc ta, vn cn mang cha
cn in r cng s khinh b : chng
tr thnh thn xc v ch!
T trc n nay tinh thn cng c
hnh b th thch, b lc ng theo
trm nghn li. Vng, con ngi ch l
mt phc ha th nghim. Hi i! Bit
bao nhiu v minh v sai lm tr
thnh tht da xng mu chng ta!
Khng phi ch c l tr ca hng bao
hn im lng, nh mt k cha ni ht li
cui cng ca mnh. Hn c dng tay
nhc nhc chic thin trng mt lc lu
vi dng iu do d bt quyt. Sau cng,
Zarathustra ni nh th ny, v ging ni
hn i khc:
Hi cc mn ! Gi y ta s b i
mt mnh! C cc ngi na, cc ngi
cng phi b i mt mnh! Ta mun th.
Thc ra, ta khuyn cc ngi iu ny:
hy xa lnh ta v hy coi chng
Zarathustra! Hn na, cc ngi hy h
thn v Zarathustra! C l hn la gt
cc ngi.
K tm kim tri thc th khng nhng
phi bit yu thng k th m cn phi
bit th ght nhng bn hu ca mnh.
Ta bo n n thy mnh mt cch t hi
nu ta c mi mi lm hc tr. V ti sao
cc ngi li khng mun git ly nhng
chm nguyt qu trn vng min ta?
Cc ngi sng bi ta; nhng chuyn g
s xy n nht n mt ngy kia lng
sng bi ca cc ngi nho? Hy
coi chng ng b bp v mt pho
tng!
Cc ngi bo cc ngi tin vo
Zarathustra? Nhng no s g
Zarathustra! Cc ngi l nhng tn
quy ngng ni ta: nhng no s g tt c
mi tn !
Cc ngi hy cn cha gp g chnh
bn thn mnh, th m cc ngi tm
thy ta! Tt c mi tn u hnh ng
nh th; chnh v th c tin chng ng
gi g.
PHN TH HAI
v ch khi no tt c cc ngi u
chi b ph nhn ta, lc ta mi tr
li cng cc ngi.
Thc ra, hi cc anh em, lc y chnh
l lc ta di tm nhng bn b tht lc
ca ta bng i mt khc; lc y ta s
yu thng cc ngi bng mt tnh
yu khc.
Zarathustra, phn th nht
(V c hnh ban pht)
A B VI TM GNG
l nhng y s ca ta!
Ta li c th i xung vi bn b v c
vi nhng k th ca ta na! Zarathustra
li c th n ni v b th ban pht rng
ri, v lm iu thin cho nhng k hn
thng yu.
Tnh yu nn nao hi h ca ta trn lan
thnh thc l chy o o xung bui bnh
minh v chiu t. T trn cao nhng ngn
ni u tch v nhng m my dng bo
ca cn au n, linh hn ta gm tht
phng mnh xung nhng thung lng.
qu lu ta b thiu t trong la kht
khao, i mt di nhn trong ci xa xm.
qu lu ta thuc v c n: v th ta
qun i ngh thut im lng.
Ta hon ton bin thnh mm ming,
bin thnh mt ting gm tht ca thc
ca iu phng on ny m khng b t
vong? Liu ngi ta c phi ly i c
tin ca k sng to? V ly i ca con
s phng mnh bay vt vo vng tri v
hn?
Thng l mt t tng lm cong
quo tt c nhng g ngay thng v lm
o ln tt c nhng g bt ng. Th
no? Thi gian tan bin mt v tt c
nhng s vt ph o v thng u ch
l gi tr.
T tng y lm xng ct con ngi
lo o xao xuyn v lm cho d dy
bun nn: thc ra, nhng iu phng
on nh th s lm cho u c quay
cung mang bnh.
Ta gi l phi nhn, ym th, mi hc
thuyt no rao ging v mt hu th c
V NHNG K
THNG XT
LNG
kh m gi c im lng.
V khng phi i vi k m chng ta
th ght nht chng ta mi bt cng nht,
nhng i vi k m chng ta hon ton
dng dng lnh m.
Th nhng, nu cc ngi c mt ngi
bn ang au kh, th cc ngi hy l
mt ni ngh ngi cho hn, nhng hy l
mt chic ging th cng i vi hn,
mt chic ging trong tri lnh, nh th
cc ngi mi hu ch i vi hn.
V nu c mt ngi bn lm iu xu
vi cc ngi, cc ngi hy bo hn:
Ta tha th cho mi v chuyn mi lm
cho ta; nhng cn chuyn mi lm nh
th i vi chnh bn thn mi, lm sao
ta tha th c?
Mi tnh yu v i u ni nh th, n
Zarathustra ni nh th.
V CC LINH MC
tuyt m c.
Bi v tn iu ca h ra lnh: Hy qu
gi m lt ln nhng bc thang, hi cc
ngi, nhng k phm ti!
Thc ra, ta cn yu s xc xc tr trn
hn l nhng i mt vu vo mo xch
v lng h thn v sng tn ca h.
Ai to nn nhng hang cng nhng
bc thang ca s hi hn ? H khng
phi l nhng k mun n mt v xu h
i vi bu tri thun khit?
V ch khi no bu tri thun khit lp
long xuyn qua nhng mi vm gy ,
chiu ri trn c non cng nhng cy anh
tc mc trn nhng bc tng hoang
ph, khi y ta mi li hng lng v
nhng ni tr n ca v Thng .
Bn h gi nhng g chng li h v lm
lun c mt cn in r v i bp bnh
trn b mt. Hng hi ku la h ht, h
y n chin ca h qua cu, lm
nh th ch c mt chic cu c o
dn n tng lai. Thc ra, chnh nhng
k chn chin cng l nhng con
chin.
Nhng k chn chin c tinh thn hp
hi v tm hn bao la; nhng m, hi cc
bn, ngay c nhng tm hn bao la nht
cng l nhng x min cht hp ngn
no!
Trn con ng h ang eo ui, h
ghi ln nhng du hiu m mu, v cn
in cung ca h dy rng vi mu,
ngi ta chng minh c chn l.
Nhng mu l chng c ti t nht cho
chn l; mu lm nhim c hc thuyt
cn cao i hn tt c nhng k cu ri
, nu cc anh em mun tm thy con
ng t do!
T trc n gi chng h c Siu nhn.
Ta nhn thy c hai bn chng, k cao
c nht v k b nh ti tin nht, trn
trung:
C hai u hy cn qu i ging nhau.
Thc ra ta thy rng ngay k cao c nht
cng cn sc mi ngi, qu ngi, qu
i l ngi!
Zarathustra ni nh th.
ci l ci vo mi cc ngi! Ging
ni ca n a y n tai ta: Bn
chng cn mun c n tr!
Hi nhng con ngi c hnh! Cc
ngi hy cn mun c n b, tr
cng! Cc ngi mun c tng
thng cho c hnh mnh, mun c tri
cao thay cho mt t v vnh cu thay
cho hin ti ca cc ngi?
Gi y cc ngi th ght ta v ta rao
dy rng chng c phn thng cng nh
ng ng ra ban thng? V thc ra, ta
hy cn cha dy rng c hnh phi l
phn thng cho chnh mnh.
Than i, y l ni hi tic ca ta: bn
chng t phn thng v s trng
pht vo trong cn ca mi s, v gi
y, c trong cn ca tm hn cc
Zarathustra ni nh th.
[1] Ti cng chnh: Ti tr c th!
Nietzsche chi ch vi tnh t gerecht
(cng chnh) v qu phn t gercht (
tr th), v trong c ng, hai ch trn
c y nh nhau.
V M TIN DN
nhng bt c ni no c m tin dn
n ung th mi sui ngun u b
nhim c.
Ta yu tt c nhng g sch s; song ta
khng th nhn nhng chic mm nhn
nh v cn kht ca nhng k nh bn.
Bn chng a mt nhn xung y
ngun, gi y n ci kinh tm ca bn
chng phn chiu t y su.
Bn chng lm nhim c nc thnh
bi lng t dc, v khi gi nhng gic
mng nh nhp ca mnh l nim vui, th
bn chng cng lm nhim c lun c
nhng danh t.
Ngn la phn n bng bng khi bn
tin dn em tri tim m t ca chng
n gn; c tinh thn cng si sc bc
khi khi bn tin dn tin n gn ngn
la.
Trong bn tay ca m tin dn, mi tri
cy u tr thnh ngt ngo chn nu; ci
nhn chng ln ca bn chng lm cho
ci cy n qu kh ho li tn.
c hn mt ngi quay mt khi i
sng, ch v mun quay lng li vi m
tin dn: h khng mun chia s nc,
la cng hoa tri vi bn tin dn.
c hn mt ngi b i vo sa mc
chu cn kht chy phi cng nhng con
d th ch v h khng mun ngi chung
quanh b nc cng vi bn chn lc
nh bn.
c hn mt ngi, n nh nhng k
hy dit v nh cn ging ma tn
ph nhng vn cy n tri, - ch mun
p mt p vo mm bn tin dn
u sng nh th.
V nh cn gi, mt ngy kia ta s thi
v gia bn chng, ta s ct t hi th
ca thn tr chng bng tinh thn ta:
tng lai ca ta mun nh th!
Thc ra, Zarathustra l mt cn gi d
i vi tt c nhng min thp; v y l
li khuyn hn gi n nhng k th
cng tt c nhng k no ho v khc nh:
Hy coi chng, ng khc nh ngc
chiu gi!
Zarathustra ni nh th.
l sng mt ni cao vt v dc ng
va c ngha bng l sng mt cch cao
nh qu phi v dng cm gan liu.
v th ta ci vo mi bn mi bng ting
ci vt xung t nhng nh cao ca ta!
Chnh v th, ta mi x rch mng nhn
ca bn mi cn gin d xui bn mi
phi b ra khi chic hang y di tr v
lng cu on phc th tun tro ra ng
sau nhng li l cng chnh ca bn
mi.
Bi v i vi ta, con ngi phi c
gii thot khi mi t tng cu on
phc th: l chic cu dn n nhng
hy vng cao tuyt nht, v y l chic
cu vng lng lnh sc mu ca ta sau
nhng cn ging bo d di l th.
Nhng nhng con nhn c th li mun
s th din ra khc i. Cng bng, cng
chnh i vi chng ta l lm trn ngp
th gii bng nhng trn bo xut pht t
Ta n t dn chng: v y cng
chnh l ni ting ni ca Thng
n vi ta.
Kin quyt, khn ngoan, gio quyt nh
nhng con la, cc ngi lun lun bnh
vc cho dn chng.
V mun giao ho tt p vi dn chng,
nhiu k quyn lc bt k mt con la
trc nhng con nga ca h, mt nh
hin trit tr danh!
Nhng gi y, hi cc nh hin trit tr
danh, ta mun rng sau cng cc ngi
nn vt b i b da s t.
B da lm m tp sc ca con th sn
mi, cng nhng tm lng gy ca k
thm him, tm kim, chinh phc.
Hi i! Mun hc tin tng vo tnh
cht ch thc ca cc ngi, th trc
ch con mnh s.
Gii thot khi hnh phc ca hng n l,
gii phng khi nhng thn linh, khi
nhng sng bi ngng m, khng s hi
v kinh hong, cao c v c n: y l
ch ca k chn thc.
Chnh sa mc lun lun l ni sinh
sng ca nhng con ngi chn thc,
nhng tinh thn t do, nh l nhng ch
nhn ca sa mc; cn cc thnh ph l
ni c ng ca cc nh hin trit ni
danh v c nui n k lng - nhng
con th dng ch nng.
Bi v lun lun nhng nh hin trit ko
chic xe ca dn chng i, nh mt by
la!
Khng, ta khng th ght bn chng:
nhng ta thy chng ch l nhng ti t,
trng nh cc ngi! Ta ni ra iu ny
l tn vinh cc ngi y!
Nhng ngay c trong c hnh ca cc
ngi, cc ngi vn cn l dn chng,
dn chng vi i mt kh di ngu si, m dn chng khng bit bn cht ca
tinh thn l g c!
Tinh thn l s sng phn ct chia la
chnh s sng: chnh nh ni au kh
ring t ca mnh, s sng mi tng gia
c tri thc ca n, - cc ngi bit
iu ch?
y l hnh phc ca tinh thn: c
xc du thnh, v qua nhng dng l,
c lm nn nhn linh thnh t l
trn gin ha, - cc ngi bit iu
ch?
V k tn th yu mn tri thc phi hc
D KHC
m n: nhng sui nc gi y
ct cao ting ni tun tro. V linh hn ta
cng l mt sui nc tun tro.
m n: tt c nhng ca khc ca
cc tnh nhn u tnh dy. V linh hn ta
cng l mt ca khc ca cc tnh nhn.
C mt ni khao kht khn ngui, khng
V KHC
d c th u su thm khn d.
V phn ta, ta ch l s bin i v
thng, tn bo, ta ch l n b trong
mi s, nhng khng phi l mt ngi
n b oan trang c hnh.
Du rng loi ngi cc ngi cho ta l
su thm, trung thnh, vnh cu, b mt.
Nhng, hi con ngi, cc ngi lun
lun gn p nhng c hnh ca cc
ngi cho chng ta, hi nhng k c
hnh!
V k bt tn ci vang; nhng ta, ta
khng bao gi tin vo nng ta v n ci
ca nng, khi nng t ni xu mnh nh
th.
V mt ngy kia, khi ta thm th tm s
vi c nng Tr hu Hin minh hoang di
ca ta, th tr hu y gin d ni thng
bng vng: ta cn c th lm g c nu
c hai cng ging ht nhau nh th?
V mt ngy kia, khi Cuc i hi ta:
C nng Tr hu Hin minh kia l ai
th? ta vi v tr li: , , Tr hu
Hin minh!
Ngi ta khao kht nng v khng bao
gi c th tha mn chn ch ni nng,
ngi ta tm cch nhn qua mng che mt
ca nng, ngi ta mun qung li bt
nng.
Nng c p chng? No ta bit! Nhng
ngay c nhng con c chp gi nht cng
cn cn mi ca nng.
Nng thay i v thng v cng
ngnh, ta thng nhn thy nng cn
mi, chi ngc tc ln.
C l nng l k hung d, xo tr v l
Zarathustra ni nh th.
M KHC
Ni kia l hn o kn nhng m
phn, hn o tnh mch, ni cng
chn vi nhng ngi m ca tui thanh
xun ta. Ta mun mang n y mt vng
hoa vnh cu ca lng i.
Lng quyt nh th, ta bng qua bin
c.
y l iu ta cn phi ni vi bn mi,
hi nhng th ch ca ta!
Bi v bn mi git cht nhng o
tng ca tui thanh xun v nhng php
l thn thit nht ca ta! Bn mi ly
mt ca ta nhng ngi bn chi, nhng
tinh thn y lc phc trn tr! tng
nim nhng ngi bn , ta t ln y
vng hoa ny cng li nguyn ra.
Li nguyn ra nhm vo bn mi, hi
nhng th ch ca ta! Bi v bn mi
cht t nim lc phc vnh cu trong ta,
nh mt m thanh b v vn trong m
ti lnh gi. Ta ch kp nhn n lp
lnh trong thong qua nh mt ci nhn
linh thnh.
Mt ngy kia, vo mt gi thun tin, s
trinh khit ca ta bo cng ta: i
ng i ca ta mt con c qu m, bt
tng. Hi i! Vy thi kht vng du
dng tru mn y ca ta chy trn v
u?
Mt ngy n, ta th nguyn khc t tt
c mi s kinh tm, bun nn, th bn mi
lin bin tt c nhng g vy bc gn gi
quanh ta thnh nhng mt nht ung thi!
Hi i! Nhng li th nguyn cao nh
nht ca ta chy trn v u?
Xa kia, ta bc trn nhng con ng
lc phc nh mt ngi m: lc by gi
bn mi lin vt nhng nh bn trn
ng i ca k m; gi y k
kinh tm gm ght con ng m la c.
V khi ta lm iu kh khn nht i
vi mnh, khi ta xng tng nhng chin
thng ta thu c i vi t thn, th
vo nhng ca l bo mp hn: n
i vt thing ling tn qu nht ca ta
phi ngp th trong nhng khi m t m
bo ca bn mi.
V mt ngy kia, ta mun khiu v
nh cha tng bao gi khiu v: ta mun
khiu v bn trn tt c nhng tng
tri. Lc by gi, bn mi dng mu
k lung lc ngi ca s yu thch nht ca
ta.
V hn ct ln mt m iu trm bun
thm khc. Hi i! Hn rc ln iu
vo tai ta nh mt hi ci tang!
K ca ht st nhn, kh c ca s hung
d, mi, k ngy th v ti nht! Ta sn
sng cho cuc khiu v tuyt m nht, th
nhng m thanh ca mi vang n git
cht s say sa ngy ngt xut thn ca
ta!
Ch khi khiu v, ta mi bit cch ni ln
n d v nhng s vt cao nh tuyt vi
nht: nhng gi y biu tng n d cao
qu nht ca ta nh nm im lng v
thanh trong t chi ta.
Nim hy vng cao tuyt nht khng c
pht biu v khng c cu chuc. V
tt c nhng o tng cng nhng mi an
i ngui khuy ca tui thanh xun ta u
cht r!
Lm sao ta chu ng ni iu ,
lm sao ta kin tr vt thng c
nhng vt thng nh th? Lm sao linh
hn ta phc sinh c t nhng m
phn kia?
, trong ta c mt ci g khng th b
thng tn, khng th b chn vi c,
, i vi ta, mi vn l k ph hy tt c
nhng ngi m. Xin cho mi, hi ch
ca ta. V ch ni no c nhng m phn,
ni mi c nhng s phc sinh.
Zarathustra ca ht nh th.
ch truy cu chn l, y l tn m
cc ngi, nhng k khn ngoan hin
trit bc nht, dng gi sc mnh thc
y lm cc ngi y khao kht nng
nn, c phi th khng?
ch mun t n tnh kh tng ca
mi hu th: ta gi ch ca cc ngi
nh th !
l, rc r.
Gi y, dng sng li cun chic thuyn
cc ngi, dng sng phi li cun
thuyn i. Du cho sng c v tan tro
bt v x y sn thuyn vi lng phn
n, no c h g!
Hi nhng nh hin trit khn ngoan
nht, khng phi dng sng l mi nguy
him, l kt cc cho iu thin v iu
c ca cc ngi m chnh l ch, ch
cng lc, - ch sng cn, min man
bt tuyt v sng to.
Nhng, cc ngi lnh hi c ngn
ng ca ta v thin v c, ta s cn ni
cho cc ngi nghe v s sng, v bn
cht sinh vt.
Ta theo di sinh th mang s sng, ta
theo ui n trn khp nhng con
quyn lc.
y l s vng phc ca k cao i nht;
s vng phc cha y liu lnh, nguy
him, bt mng, nh u vi ci cht.
Bt lun ni no con ngi hin t,
phng s v a mt nhn yu thng tru
mn, ni cng c ch mun lm ch
nhn. Chnh nh nhng con ng quanh
co khut khc, k yu ui nht ln
vo trong pho i, vo tn qu tim k
mnh nht, - hn nh cp quyn
lc.
Chnh i sng th l vi ta nim b
n sau y. - Ny, n bo ta, ta l ci
phi lun t vt b chnh mnh.
Thc ra, du mi c gi l ch sng
to hay bn nng hng n mc tiu,
hng n mt ci g cao nh nht, xa
Hi cc bn, cc bn s bo ta rng
khng nn tranh lun v s thch v mu
sc. Nhng c cuc i l trng chin
u xoay quanh nhng s thch cng
nhng mu sc.
S thch va l qu cn, va l chic
cn; v khn thay cho tt c sinh vt no
mun sng m khng c s tranh u v
nhng qu cn, chic cn cng ngi s
dng cn!
Con ngi cao nh chn ngn tnh cao
nh ca mnh, lc by gi hn s bt u
p ra; ch khi ta mi c th thng
thc ni hn v thy hn l ngon lnh
khoi khu.
V ch khi no quay mt khi chnh mnh,
hn mi vt qua c chic bng ca
mnh, tht vy, khi hn mi nhy vo
mt tri ca mnh.
K kh hnh ca tinh thn ngi
trong bng mt qu lu; i m hn
tr thnh xanh mt, v trong khi ch i,
hn gn nh cht i.
Ta cn c thy trong mt hn mt v
khinh th vi np nhn chn tm trn i
mi. Qu tht, gi y hn ang ngh
ngi, nhng ngh ngi, hn khng
nm di di nh nng mt tri:
Hn phi lm nh con b rng; v hnh
phc ca hn phi bc ln mi t ch
khng phi mi ca s khinh b mt t.
Ta thch nhn thy hn ging nh mt con
b rng mu trng, th ph ph, la rng
trc chic cy: v li la rng phi
l ting ht ca tng tt c nhng g thuc
v mt t trn gian.
V X S VN MINH
mi tn ngng u ni nng ln ln
xuyn qua nhng c ch ca cc ngi.
Nu ngi ta lt b nhng tm mng che,
nhng khn chong, nhng sc mu cng
nhng iu b c ch ca cc ngi, th
ch cn li mt ci lm hong s chim
chc.
Thc ra, chnh ta l mt con chim hong
s v mt ngy n ta nhn thy cc
ngi trn trung, khng mu sc; v ta
xa bay chy trn khi b xng li
t nhng c ch thng yu vi ta.
V ta thch chng th lm k b kh sai
trong ha ngc, gia nhng bng ti ca
qu kh cn hn! - Nhng dn c ha
ngc cn bo mp v c thc hn l cc
ngi!
Vng, hi nhng con ngi thi i,
thc ti ca cc ngi: Mi s u
ng b li tn hy dit.
Hi i! Cc ngi ang ng trc mt
ta, kh cn, ngho nn, khng sinh sn,
vi nhng chic xng sn gy cm.
Vi k trong bn cc ngi c l
thc c tnh trng ny. H t nh:
Trong khi ta ng, hn c mt v thn n
ly mt ci g ca ta? Thc vy, mt
ci g va to thnh mt ngi n
b?
Tht k l thay s ngho nn ca nhng
xng sn ca ta! Nhiu con ngi
thi i ni nh th.
, cc ngi, nhng con ngi thi i,
cc ngi lm ta bt ci! Nht l khi
cc ngi ngc nhin v mnh mnh!
Kh thn cho ta nu ta khng th ci
Zarathustra ni nh th.
di tr.
Cc ngi ln trn chnh mnh ng sau
mt n ca mt Thng , cc ngi,
nhng k thun ty! Con su khng
khip ang ng nguy b lt ca cc
ngi n np di mt n ca mt
Thng .
Tht vy, cc ngi lm thnh o mng
vi s chim ngng ca cc ngi!
Xa kia, chnh Zarathustra cng b
la bp v nhng lt v thn thnh ca
cc ngi; hn khng on ra con rn
no cun trn lc nhc trong lp da
.
Hi nhng k i tm tri thc thun ty!
Trc kia ta tng nhn thy linh hn
linh thnh trong nhng tr chi ca cc
ngi! Trc kia, ta tng rng chng
V NHNG NH HC GI
Nh th bn chng dp tt c ting
bc chn ta; v cho n by gi, chnh
nhng k hc gi nht l nhng k t nghe
ni v ta nht.
Bn chng t xen vo gia bn
chng v ta tt c nhng s yu ui, tt
c nhng li lm ca con ngi: - trong
ngi nh ca bn chng, bn chng gi
l mt trn nh i.
Nhng, mc tt c, ta vn bc i trn
u bn chng vi nhng t tng ca
ta. Ngay c khi mun bc i trn nhng
li lm ca ring ta, ta cng s cn bc
i bn trn v trn u bn chng.
Bi v loi ngi chng bao gi bnh
ng vi nhau; s cng chnh dy nh
th. V iu ta c mun, bn chng
khng c quyn c mun!
Zarathustra ni nh th.
V NHNG THI S
v cnh xa bay.
Ta cng gp trong chung b cu ta mt
con th khng thuc chung ta, mt con
th xa l; con th run ry khi ta chm tay
vo thn n.
Vy th, ngy n, Zarathustra bo mi
th no? Hn bo rng cc thi s ni di
qu nhiu? - Nhng cn Zarathustra,
chnh hn cng l mt thi s.
Mi tin rng hn ni ln s tht v
chuyn y? Ti sao mi li tin nh th?
Ngi mn tr li: Con tin vo
Zarathustra. Song Zarathustra lc u
mm ci. Hn bo:
c tin khng lm ta c lc phc,
nht l c tin vo chnh ta.
Nhng gi th c mt k no bo mt
cch ng n rng cc thi s ni di qu
nhiu, th k c l: chng ta ni di
qu nhiu.
Chng ta cng bit qu t v chng ta l
nhng hc sinh ti; v vy chng ta bt
buc phi ni di.
K no trong s cc thi s nh chng ta,
li khng pha gi ru mnh? Nhiu s
pha trn nhim c c thc hin
trong cc hm ru ca chng ta, bit
bao s vic khng th din t thnh li
c thnh tu trong cc hm !
Bi v bit qu t, nn chng ta ht lng
yu thng tru mn nhng k ngho hn,
nht l khi nhng k li l ph n!
Chng ta cn thm thung c nhng g
c cc b gi k cho nhau nghe khi
chiu xung. y l ci chng ta gi l
Ngi n b Mun thu trong tm hn
chng ta.
V lm nh th c mt con ng b mt
ring bit dn n tri thc, mt con
ng cm i vi k hc c mt vi
iu g , chng ta tin vo dn chng,
tin vo iu m chng ta gi l s khn
ngoan bnh dn ca h.
Th m, tt c mi thi s u tin rng k
no nm di trn c xanh hay trn mt
trin i hoang vng c liu vnh tai
nghe ngng, th s lnh hi c mt vi
iu giao ng k b no gia tri v
t.
Khi thy ci lng tun tro nhng cm
xc du dng, cc thi s lun tin rng y
chnh l thin nhin ang yu m si m
h:
Thin nhin kiu dim ln lt lt n
V NHNG BIN C V I
mm mi li, hi con ch gi o c, mi
bit r chng loi ca mi hn ai c m!
Quc gia l mt con ch gi o c
cng nh chnh bn thn mi; cng nh mi,
n thch ni bng khi m cng nhng
ting tru tro, lm cho thin h tin
rng li ni ca n xut pht t rut r
tng ph ca s vt, y ht nh mi.
Bi v quc gia tuyt i mun mnh l
con th quan trng nht trn mt t, v
dn chng tin nh vy.
Ta va ni th xong th con ha ngao
lng ln ln nh in cung v ganh t.
N ht ln: Sao? Con vt quan trng
nht trn mt t ? V dn chng tin th
tht sao? T c hng ha ngao, bn
phun ra v khi hi nc cng m thanh
khng khip n ni ta tng u n sp
ca mi.
Tuy nhin, ting ci cng vng qu
n ly t tri tim qu t; bi v mi nn
bit r iu ny: tri tim qu t th
bng vng!
Khi nghe dt nhng li trn, con ha
ngao khng th no tip tc nghe ta ni
thm c na. Xu h, n cp ui li
v sa bng ging thn thng ri lt mt
vo hang.
Zarathustra thut chuyn li nh th.
Nhng m mn ca hn nghe cu
chuyn mt cch nghnh ngng v h qu
nn nng ni cho Zarathustra nghe v
m thy th, cc con th v ngi n
ng bay trn khng.
him xo quyt .
Thi gian c tri qua, c b lt qua
nh th, nu cn c th ni n thi gian
- lm sao ta bit c! Nhng ri sau
cng xy ra iu lm ta git mnh tnh
dy.
Ba ln, c nhng ting p ca nh ting
sm st, nhng khung vm vang di la
rng ln ba ln lin tip: lc by gi ta
tin v pha ca.
Ta ku ln: Alpa![2] Ai mang tro tn
hn v ni cao? Alpa! Alpa! Ai mang tro
tn ca hn v ni cao?
Ta t c ngi n trn cha kha, ta c
gng nhc cnh ca ln, thn xc ta b
kit lc. Nhng cnh ca chng x xch
c ly mt phn.
Ri mt trn cung phong gm tht bt
nh mt mi lu mun sc.
K t nay, nhng ting ci tr th s
lun lun tun tro t nhng c quan ti;
mt cn gi mnh s mi ni ln lay
ng nhng ni chn ngn mi mt cht
ngi. i vi chng con, thy chnh l
k bo m v k tin tri cho hin tng
.
Thc ra, thy m n iu ny: thy
m n cc th ch ca thy: y l
gic mng nng n nht ca thy.
Nhng cng y nh thy thc gic khi
h v hi tnh tr v li vi mnh, h
cng s thc tnh khi h - v s n
cng thy!
Ngi mn ni nh th, v cc bn
ng mn ca anh ta chen chc chung
quanh Zarathustra, a tay nm ly tay
V S CU CHUC
nghch o, k c qu t v mi th
nhng li c qu nhiu v mt th.
Khi Zarathustra ni th vi ngi g
lng cng nhng k c ngi g lm
k pht ngn v thng ngn, hn quay v
m mn v bo vi s bt mn in
m trong lng:
Hi cc bn, tht ra, ta bc i gia
loi ngi m nh bc i gia nhng
mnh vn, nhng chi th ca con ngi.
i vi mt ta, qu l iu khng khip
v cng khi nhn thy nhng con ngi b
v tan, b phn tn nh trn mt bi
chin trng hay mt l st sinh.
Du c chy trn t hin ti n qu kh,
mt ta vn lun lun nhn thy cng mt
chuyn qua. Bt lc i vi tt c
nhng g c thc hin, ch l mt
khn gi c c i vi tt c nhng g
xy ra.
ch khng th no c mun hnh ng
ngc dng thi gian; ch khng th
ph v thi gian v s tham mun ca
thi gian: y l ni bun su c n
nht ca ch.
ch l k gii phng; nhng ch
tr nh lm g t gii phng khi ni
bun su v ch nho ngc t ca
mnh?
Nh vy, ch c tnh cch gii phng
bin thnh k bt lng gy au kh,
v ch tr th tt c nhng g c th
chu ng au kh, v ch khng th tr
lui li sau c.
iu , vng, ch iu mi l s
phc th: ni on cu ca ch i vi
thi gian v Ci qua ca thi gian.
Thc ra, c mt cn in cung v i
trong ch chng ta; v i vi mi
ngi, qu l mt li nguyn ra khi cn
in cung hc hi tr thnh tinh
thn.
Tinh thn tr th phc hn: hi cc bn,
t trc n nay, y chnh l hnh thc
cao ng nht ca s suy tng con
ngi; v ni no c s au kh, ni
ngi ta lun lun mun c s trng
pht.
Trng pht, l tn m s tr th t
dng gi mnh: vi mt t ng gi tr,
n to nn mt thc an bnh.
V ni k khi tm c mun, c s au
ni nh th.
C th no c s cu ri nu c mt
quyn vnh cu? Hi i! Ta khng th
nng ni tng tn l Ci xy ra:
v th, tt c mi hnh pht cng phi
vnh cu. Cn in cung ni nh
th.
Chng hnh ng no c th b hy
hoi: lm th no hnh ng li b tiu
tr bi hnh pht cho c? iu ny,
vng, chnh iu ny l iu c tnh cht
vnh cu trong s trng pht gi l cuc
hin sinh: cuc hin sinh ch c th vnh
vin tr thnh mt chui nhng hnh
ng v nhng ti li sai lm.
Tr phi cui cng ch t gii phng
chnh mnh, v tr phi ch tr thnh
phi--ch: nhng, hi cc bn, cc bn
ch tr thnh k cu chuc v k
mang li nim vui cho chnh mnh cha?
ch tp qun i tinh thn phc th
cng tt c nhng s nghin rng gin d
cha?
V ai l k dy cho ch ha gii vi
thi gian v mt ci g cao c tt vi
hn tt c mi s ha gii?
ch, tc l ch cng lc, phi c
mun mt ci g cao xa hn l s ha
gii, - nhng ch lm th no t n
y c? Ai l k s dy cho ch c
mun ngc dng thi gian?
Nhng ni n y, t nhin Zarathustra
ngng li, nh k ang b ni kinh hong
ti thng v chp. Vi i mt khip
hi tht thn, hn nhn cc mn ; tia
cng cn vn s , Grund v
Hintergrund. Grund va c ngha l nn
tng, va c ngha l l tnh, l l, y
su, nn chng ti dng ch l l v cn
.
V S E D CN TRNG
CA LOI NGI
h chng l m ca mi bi kch?
Nhng ni no lng kiu hnh b tn
thng, ni mc ln ci g cn tt p
hn.
Mun cuc i c p khi ta nhn, v
kch i phi c din cho xut sc,
mun th cn phi c nhng kch s xut
thn.
Ta thy tt c nhng k hunh hoang
khoc lc u l nhng kch s i ti: h
din xut v mun thin h a thch nhn
h, - trn vn tinh thn h tp trung vo
mun .
H t din kch, t by t ra chnh
mnh: bn cnh h, ta thch nhn cuc
i, - iu cha ta khi chng bun
su u ut.
Chnh v th, ta dung th nhng k hunh
mt tri bc la ca Tr hu, ni m
Siu nhn hn hoan tm m trn trung
trong !
Cc ngi na, nhng con ngi thng
ng mt ta gp thy! y l ni nghi
ng ca ta i vi cc ngi v n ci
thm kn ca ta: ta on rng cc ngi
s xem Siu nhn ca ta l qu d!
Hi i! Ta chn ngn nhng con
ngi thng ng ny ri, ta mi mt
vi nhng k cao thng nht trong bn
h: ta ny sinh kht vng leo ln tn
chiu cao ca h, leo ln cao mi, xa
tt vi h, hng v Siu nhn.
Ta rng mnh run ry khi nhn thy nhng
k cao thng nht trong bn h trn
trung: lc by gi ta mc cnh bay
i ch khc, hng v nhng tng lai
xa tt m khi.
Hng v nhng tng lai xa tt, hng
v nhng phng Nam tn cng Nam,
xa vi hn bt c nh ngh s no
tng m mng n: ni cc thn linh u
h thn v mi th y phc trn ngi!
Nhng, ta mun nhn thy cc ngi gi
trang, cc ngi, hi loi ngi, hi
nhng anh em v nhng k lng ging
thn cn ta, ta mun nhn thy cc ngi
gi trang, v trang im le lot v
hunh hoang khoc lc v trang nghim
ng n, hi cc ngi nhng con
ngi thin ho v nhng k cng
chnh!
V ta cng mun ha trang mang mt n
ngi gia cc ngi xt on sai lm
cc ngi v t xt on sai lm
xa bit cc bn.
, mt ln na Zarathustra li phi quay
tr v trong ni c n, nhng ln ny
con gu quay tr v hang ng m lng
chng c vui!
Chuyn g xy n cho ta? Ai ban
cho ta lnh ? Hi i! C nng tnh
nhn gin d ca ta i hi nh th,
nng ng li cng ta. Ta cha tng
bao gi ni tn nng cho cc bn bit
sao?
Hm qua, khi chiu xung, gi pht im
lng nht ca ta ln ting vi ta: y
chnh l tn c nng tnh nhn kinh khng
ca ta.
V y l nhng g xy ra, - bi v ta
phi ni ht tt c cho cc bn nghe,
tim cc bn ng nhn tm vi k b ra
i vi v!
Cc bn c bit ni kinh hong ca k
thip ng?
Hn rng mnh n lnh ton thn, v cm
thy mt t li trt tan bay v mng m
khi u.
Ta ni cho cc bn iu ny bng n d:
hm qua, vo gi pht im lng nht, mt
t li trt di chn ta; v gic
mng khi u.
Chic kim ng h x dch, chic ng
h ca i ta ngng p, cha bao gi ta
cm nghe mt s im lng tch mch nh
th chung quanh ta, n lng ta hong
s.
Thnh lnh, ta nghe nh c mt ging g
ln ting khng li: Mi bit r iu
m, Zarathustra.
i.
V y l li lm khng th no tha th
c ca mi: mi c quyn lc, nhng mi
li khng mun thng ng tr v.
Ta tr li: Ta thiu ting rng ca
con mnh s ra lnh.
Lc by gi, ting li thoang thong
bn ta nh mt ging th tho: Chnh
nhng li l im lng nht mi mang li
bo t. Chnh nhng t tng n nh
nhng trn bc chn b cu mi iu
ng th gii.
, hi Zarathustra, mi phi bc i nh
bng ma ca nhng g s xy n mt
ngy gn y, mi s ban lnh thng tr
nh th, v trong khi ban lnh thng ng,
mi l k i tin phong dn o.
Ta tr li: Ta xu h.
Vy th mt ln na mi phi quay tr vo
trong ni c n, s cng rn ca mi
c du dng thm na.
V chung quanh ta li ni ln mt trng
ci v nhng bc chn xo xc chy
trn; ri th chung quanh ta l mt s im
lng trng trng. Nhng lc by gi ta
nm dui di trn t, m hi v ra y
thn th.
Gi y, cc bn nghe ht mi chuyn
v cc bn bit v sao ta li phi quay
tr v trong ni c n. Hi cc bn, ta
chng h giu gim cc bn iu g.
Nhng cc bn cng hc bit c t
ming ta ai l k lng l kn o nht
loi ngi - k vn hng c mun mnh
l nh th!
Hi cc bn, hy cn mt iu na ta
PHN TH BA
Zarathustra, V c v Vit
sn trong t thn.
qua ri nhng thi ta c th ph mc
s vic cho may ri, v cn c g c th
xy n vi ta m li khng sn thuc
v ta?
N ch vic quay tr v thi, v sau cng
n tr v vi ta, ci bn ng ring t ca
ta cng nhng thnh phn ca chnh n
m t lu ngoi quc, phn tn gia
tt c nhng s vic v nhng tnh c,
ngu nh.
Ta cn bit mt iu ny na: gi y ta
ang ng trc nh cao cui cng ca
i ta, ta ang ng trc iu b
tch xa khi ta trong mt khong thi
gian di lu vi vi. Than i! Ta phi
leo qua con ng nhiu kh him tr
nht ca ta! Hi i! Ta bt u cuc
t n nh cao ca mnh.
Zarathustra ni nh th trn nh ni
cao ni kh tri but lnh; nhng khi hn
tin n gn bin v sau cng ch cn
mnh hn ch v n chic gia nhng
tng ngm l nh, hn li cm thy
mt mi v con ng ca mnh v lng
hn trn y kht vng hn bao gi ht.
Vn s u hy cn ng yn, - hn bo.
Ngay c bin c cng yn ng. Con mt
k l m mng m ng ca bin c nhn
v ta.
Nhng hi th ca bin c th nng m,
ta cm nhn c iu . V ta cng
cm bit c rng bin c ang nm
mng. Trong khi nm mng, bin c tr
mnh ln ln trn nhng gi tng chai
cng.
Hy lng nghe! Hy lng nghe! Nhng
hoi nim xu xa lm bin tht ra nhng
li rn xit! Hoc gi l nhng im
triu bt tng?
Hi i! Ta su thm cng mi, hi con
qui vt u ti, v ta li th ght chnh
mnh v mi.
Hi i! Sao tay ta li khng c sc
mnh? Qu thc, ta mun gii thot mi ra
khi nhng gic mng xu g!
Trong khi ni nh th, Zarathustra bt
ci v chnh mnh vi tc lng u hoi
cay ng.
Hn bo: Sao! Zarathustra! Mi li cn
mun ca ht nhng li v v bin c?
Hi i! Hi Zarathustra, hi thng in
V O TNG V N NG
1
Trong m thy th, khi bit rng
Zarathustra ang c mt trn tu - bi v
cng xung tu vi hn, c mt ngi
dn qun o Vnh Phc - th thin h t
m ch i nn nao. Song Zarathustra im
lng sut hai ngy lin, lnh lng cm nn
trong ni u su, chng h p tr nhng
ci nhn v nhng cu cht vn. Tuy
ni y?
Chng ta h chng phi quy hi v chy
tr li mt ln na trn con ng trc
mt ang phng ln cao, con ng vin
tuyt m u kia, - h chng phi l chng
ta phi vnh vin quy hi trm lun tr
li?
Ta ni nh th, v vi ging cng lc
cng thp hn, bi l ta m ra s hi
chnh t tng v nhng hu ca ta.
Lc by gi, bt thnh lnh ta nghe mt
con ch tru rng bn cnh hai ngi.
Ta bao gi tng nghe mt con ch tru
rng nh vy? Nhng tng ca ta git
li, gng cng nh li. , phi ri! Khi
ta cn b, vo ci tui th di xa xi:
Ta tng nghe mt con ch tru rng
thm thng nh th. V ta cng nhn
g.
Ta c bao gi nhn thy xit bao gh tm
kinh hong no nut trn mt khun mt
ngi! C l trong lc g mc t n say
ng, th con rn b ln vo trong vm
hng, v c nm l trong !
Ta bn a tay li con rn ra, nhng ch
lung cng! Chng th no rt con rn ra
khi c hng g mc t. Lc by gi c
ci g tht ln trong ci hn ta: Hy
cn! Cn i! Cn cho nt u con vt! Chnh nh vy, l ting tht ca lng
ta; kinh hong, th hn, gh tm, cm
thng, trn c thin c trong ta u bt
ku ln trong cng mt ting tht.
Hi cc bn gan l ang ng quanh ta,
hi cc bn phiu lu kim tm gan d,
d cc bn l ai mc lng, cc bn
V NIM LC PHC BT C D
bic ht nc ngy m, mi a u
phi trng ging ngy m, ng hu tha
mn s th thch v nhn nhn n.
Hn phi c nhn nhn v chp thun,
cho ngi ta bit rng hn c phi l
k mang dng mu v ngun gc ca ta
hay chng, hn c phi l ch nhn ca
mt ch kin tr, cm lng ngay c khi
tht ln ting ni, v nhng b theo li
mi khi ban pht l mt ln ly i:
- cho mt ngy kia hn tr thnh bn
ng hnh ca ta, sng to v ngh ngi
cng vi Zarathustra: - mt k ghi ch
ca ta trn nhng bng gi tr ca ta, cho
s thnh tu tuyt vi hn ca vn vt.
V, v hn cng nhng ng loi ca hn,
ta phi t thnh tu chnh mnh: chnh v
th, gi y ta trn chy hnh phc ca ta
Nh th, tt c mi s u bo cng ta
bng nhng du hiu: n gi ri!
Nhng cn ta, ta khng nghe thy. Cho
n khi cui cng h thm ca ta khi s
chuyn dch li v t tng ta v cn ly
ta.
Hi i! T tng pht xut t h thm
ca ta, mi, t tng ca ta! Khi no ta s
tm thy c sc mnh nghe mi o
xi vi tc lng khng cn run ry na?
Tim ta p nhy nh mun vt ln c
hng khi ta nghe mi o xi! Ngay c s
im lng ca mi cng mun lm ta nght
th, mi, im lng thm trm cng nh h
thm ca ta.
Chng bao gi ta dm gi mi ra ngoi
mt. Nhng gi y ri, ci vic
ta cu mang mi trong su kn hn ta. Ta
[1] hn li ch phc v lm ch nh
mnh mnh.
My ngi nh ny c ngha g y?
Thc th, chng tm hn v i no
xy dng nn chng biu tng cho
chnh linh hn mnh!
Mt a tr ngu ngc no chc hn
ko chng ra t chic hp chi? Vy,
mt a tr khc phi xp chng vo li
trong hp!
V nhng cn bung cng nhng cn gc
n: con ngi c th bc ra t v
tr v li c chng? Ta thy hnh
nh chng c to ra cho nhng hnh
nhn bng la, hoc nhng con mo tham
lam sn sng ngi ta ve vut.
Ri Zarathustra dng li, suy ngh min
man. Sau cng hn bun b nh lng:
Mi s tr thnh nh b ti tin hn!
Khp ni, ta u nhn thy nhng chic
v ta gi cho mt ta m rng: bn
chng khng tha th nu ta khng chu
ganh t vi nhng c hnh ca chng.
Bn chng cn x ta v ta bo vi bn
chng rng: vi m ngi nh b, phi
c nhng c hnh ti tin, - th bi v ta
khng hiu ni rng s hin hu ca
nhng m ngi nh b l cn thit!
Ta lun lun ging mt con g trng lc
lng trong mt sn nui g vt xa l, mt
con g trng m ngay c nhng con g
mi ranh cng xm vo m cn; nhng ta
khng th ght nhng con g mi y.
Ta l php i vi chng nh i vi tt
c nhng iu bc bi nh b; cha gai
gc bn nhn ca mnh ra i vi nhng
tn nh b, theo ta y ch l s khn
ngoan ca loi nhm.
nhng ht ct.
Chong m khim tn mt hnh phc nh
b, y l iu bn chng gi l s
khim nhn v trong lc , chng
vi vng khim tn mt la my lt lic
nhn mt hnh phc b nh khc!
Trong s ngy ng kh kho ca bn
chng, tht ra chng ch mun mt iu
duy nht: mun ng ai x c vi mnh.
Chnh v th chng mi st sng vi mi
ngi v lm iu thin cho mi ngi.
Nhng y l s hn nht: du chng
gi l c hnh.
V khi nhng con ngi nh b y ni
n s kh rn, tn bo, th ta ch nghe
trong ging ni h s khn hi khn
ting, bi v mi mt cn gi u lm h
khan ting khn hi!
Ta bc qua gia m ng ny v
ri rt xung nhiu li, nhiu ting:
nhng bn chng khng bit chp ly,
cng chng bit gi li.
Bn chng ngc nhin sao ta khng
n s m s phng ng cng nhng
tt xu; v tht vy, ta cng chng n
khuyn bo mi ngi phng nhng
tn bm mc ti.
Bn chng ngc nhin sao ta khng sn
sng lm cho chng ht kh kho ng
ngn v mi gia s khn ngoan hin
trit ca bn chng: lm nh th hy cn
cha c nhng k tinh ma m ging
TRN NI LIU
khn; v ngi ta nh li bt c
nhng con c n kn nht ca hn.
Tri li, nhng k sng sa, nhng k
chn cht n hu, nhng k trong sut
li l nhng con ngi trm mc vi t
nht. H su thm n ni ln nc
trong sut nht cng khng phi by h
c.
Hi bu tri ma ng lng l vi b
ru tuyt trng, hi chic u bc ph
vi i mt trong sng trn ta! , biu
tng linh thnh cho linh hn ta cng s
to bo ca linh hn.
Ta khng phi chy trn bit tch, nh
k nut vng vo bng, - ct ngi
thin h ng m toang tm hn ta ra y
hay sao?
Ta h chng phi leo ln ng trn nhng
V S THA TH B QUA
Zarathustra:
Hi Zarathustra, y l ni ph th: mi
chng c g tm kim nhng li c th
nh mt tt c trong .
Ti sao mi mun bc chn qua khu rc
ri nh bn ny ch? Hy thng xt
i chn mi! Tt hn mi nn khc nh
vo cnh ca ca th ri quay bc
tr lui!
y chnh l ha ngc nung chy nhng
t tng c liu. Ni y, ngi ta nu
sng nhng t tng ln v bin chng
thnh mn tht hm.
Ni y, tt c nhng tnh cm v i u
thi nhn, bng hoi: ni y ngi ta
ch ku ln rn rng nhng tnh cm
nh b ti tin, kh cn nh nhng ting
quay bc tr lui!
Ni y mi dng mu ti li, m nng,
si bt u chy trong mi ng mch:
hy khc nh trn i th, l cha rc
v i, ni tp trung tt c nhng g xu
xa cn b!
Hy khc nh trn thnh ph ca nhng
linh hn suy nhc, nhng lng ngc
cht hp, nhng con mt k, nhng
ngn tay nhn nhy.
Hy khc nh trn thnh ph ca nhng
k quy ry, nhng tn lo xc, nhng
k vit nhm v nhng k la ht khng
phi thi, nhng k tham vng cc .
Hy khc nh trn thnh ph ni t hi
tt c nhng g l su mc, danh, dm
dt, u m, thi ra, ung lot, ni lon.
Hy khc nh trn i th - v quay
bc tr lui!
Nhng n y th Zarathustra ngt li
g in si bt v bt ming g li.
Zarathustra ht ln:
- ! Im ming i! Ngn ng v l li ni
nng ca mi lm ta gh tm t lu.
Ti sao mi li sng qu lu bn ao m
n ni mi bin thnh cc nhi?
Gi y trong mch mu ca mi h chng
ang chy mt dng mu ao m ly li,
mt dng mu ti li si bt, n ni
chnh bn thn mi, gi y, mi hc
nh oang v ph bng phm thng?
Ti sao mi khng b i vo rng su xa
bit? Ti sao mi khng cy xi cho tan
nt mt t ny? Bin c h chng y
- ct c l do m tr th phc hn!
Bi v hi g in hm danh kia i, s
tr th chnh l tt c bt ni ca mi, ta
on ng th m!
Nhng li l in cung ca mi lm ta
lm ln, ngay c khi mi c l i na! V
du sao, li l ca Zarathustra cng
nghn ln c l: mi, mi s lun lun lm
ta lm ln vi li l ca ta!
Zarathustra ni nh th, ri a mt nhn
th, hn th di im lng hi lu. Sau
cng, hn ln ting nh sau:
C ta na, ta cng kinh tm th ny,
ch khng phi ch kinh tm g in. C
ni y ln trong , chng c g ci
thin cho thnh tt p hn, cng chng
V NHNG K BI GIO
1
Hi i, tt c nhng th xanh ti rc r
sc mu trn cnh ng c ny xa kia,
gi y a tn xm xt! V xa kia ta
mang bit bao l mt ngt hy vng t
chn ny v cho chic t ong ca ta!
Tt c nhng qu tim tr trung u
thnh gi.
Xa kia, h bay ln chung quanh
nh sng, chung quanh t do, nh nhng
con rui v nhng thi s tr tui. Ri gi
hn mt cht, lnh thm mt cht: th l
h ngi sau l si, ging nh nhng
gio s cng nhng k gi v tn lng tn
m.
H mt ht can m bi v ni c n
diu vi ca hn ta nut chng ly ta
nh mt con c voi?
Trong sut mt thi gian ng ng, vi
y lng thm kht, chng vnh tai v
vng m khng nghe thy nhng ting
kn, nhng li ku gi pht ra t k
truyn lnh ca ta?
- Hi i! Con s nhng k m tm hn
gi c s can m v s hung hn
nhng g a tn s ri rng la xa
ngi mau hn na!
2
v i vi k no c i cht thc
trong u. i vi ngi, cu nguyn l
mt iu xu h!
Ngi bit r iu : con qu s hn
nht trong ngi thch chp tay hoc
khoanh tay li v c mun mt i sng
d di hn: - con qu hn nht y bo
ngi: C mt Thng .
Nhng lm th ngi thuc v bn
ngi s hi nh sng, ngi thuc v
nhng k b nh sng lm lo u s st.
Gi y, hng ngy ngi phi lao u
su hn na vo trong m ti v sng
m.
Tht vy, ngi kho chn gi: nhng
con chim n m va ct cnh bay ln.
Gi ca nhng k sng m n, gi
ca m ti, gi ca s ngh ngi, khi m
bn tn vi nhau nh th, ri h a
mm rc t v bun thm. y l chuyn
xy ra hm qua vo lc ban m, dc
theo nhng bc tng ru phong ca khu
vn.
V phn ta, tim ta tht li v ci; chc
hn tim ta mun v ra, nhng chng bit
lm sao, v n lm c c honh ca ta
chn ng.
Thc vy, ta n cht ngt mt v ci
khi nhn thy nhng con la say sa v
nghe nhng k canh m nghi ng
Thng nh th.
Ci thi chng phi tri qua lu
ri, ngay c cho nhng k hoi nghi kiu
y - hay sao? Ai c quyn nh thc dy
nhng s vic c l ngn i nh th,
nhng k th ca nh sng, khi chng
ng m?
T lu ri, ht thi ca nhng thn
linh c xa: tht vy, cc thn linh c
mt kt thc tt p v vui v.
Ch v khng tri qua mt bui hong
hn cht chc m m g c[2] - ni th
l ni lo! Ch v ch cht v ci, gin
d th thi!
Cu chuyn xy ra khi c mt v thn t
mnh tht ra li l bt knh nht, - li
ny: Ch c mt Thng duy nht!
Ngi khng c php th nhng thn
linh khc trc mt ta.
- Mt b ru gi phn n ca thn linh,
mt thn linh ganh t qun mt im
ny. Lc by gi, tt c cc thn linh u ph
ln ci v va ong a trn gh ngi
TR LI QU HNG
Hi c n! Hi c n, qu hng ca
ta! Bit bao lu ri ta sng man r
ni nhng x min hoang vu xa l
khng tr v vi mi m nc mt chy
di!
Gi y, mi hy tr tay e da ta nh
mt ngi m gi e da con ci, v
mm ci vi ta nh mt ngi m hin
ci mn con ci; gi y mi hy bo
cng ta: L ai y ci k xa kia chy
trn xa ta nh mt cn dng t? - ci k
m xa kia la ht lc la b ta? Ta
bu bn qu lu cng ni c n v ta
hc qun i im lng! Th th by gi t
hn mi hc c iu y ri chng?
Hi Zarathustra, ta bit r mi s, ta
sng.
Ni y, tt c nhng li ni v tnh th
cng nhng n in b mt ca li ni
u rng m cho ta; ni y tt c tnh
th u kht khao tr thnh ngn ng, tt
c bin dch th u mun ta dy tht cho
ra li.
Nhng m di kia, tt c li ni u
l v vng ho huyn! Khn ngoan nht
l c qun pht v b qua: - y chnh l
iu ta hc c!
K no mun lnh hi tt c mi s vic
gia chn th nhn th phi a tay v
nm ly mi s. Nhng i tay ta qu
sch m c th lm chuyn .
Ta gh tm ngay c hi th h. Hi i!
Ti sao ta sng qu lu nh th gia
nhng ting n o huyn no cng hi
th thi tha ca h.
, s im lng tuyt vi vy ph quanh ta!
, nhng mi hng thun khit chung
quanh ta! , s im lng cho ta ht y
khng kh trong lnh trn tr hai l phi!
, s im lng ang lng nghe kia, s im
lng tuyt vi!
Nhng m di kia, mi s u n o
ln ting v chng ai nghe. Nu mi c th
rung chung khai bo Tr hu Hin minh
ca mi, th nhng ch hiu bun chn
cng trng vn khut lp ting chung
mi bng ting rng rnh nhng ng tin
ca h.
Ni bn h tt c u ham ni v chng
ai cn bit cch nghe. Tt c mi s u
ri tm xung nc, nhng chng c vt
g ri xung ging su.
Ni bn h tt c u ham ni v chng
c g thnh tu hay trng thnh c
c. Tt c u n o cc tc nh g mi,
nhng tm u ra mt k chu ngi im
trong p trng?
Ni bn h, tt c mi s u n o ln
ting, tt c mi s u b lng nhng ra
tng mnh. V nhng g hm qua cn qu
cng rn i vi thi gian cng nhng
rng nhn ca thi gian, th ngy hm nay
treo lng l mn nhn r ri ngoi
mm mp ca con ngi thi i!
Ni bn h, tt c mi s u n o ln
ting ni, tt c mi s u b phn bi.
V nhng g xa kia cn l iu b nhim
v b n ca nhng tm hn su thm, th
ngy hm nay thuc v nhng tn thi
kn l lo ngoi ng ph v nhng tn
khoa i n o!
, tinh th k d ca con ngi! Ting n
o huyn no trn nhng con ng ti
m! Gi y mi nm li ng sau ta
ri: - mi nguy him ln lao nht ca ta
rt li ng sau ta ri!
Bao gi th s xoay x king d cng
lng thng xt cng vn l mi nguy
him ln lao nht ca ta, v tt c mi
ngi u thch c king d n nang
v thch c thng hi.
Gi kn nhng chn l tn y thm tm
hn, vi i tay r di v tri tim kh
kho y ry nhng s di tr nh nhoi
ca lng thng xt: ta lun lun sng
nh th gia loi ngi!
Ta ngi gia bn h vi chic mt n
tr hnh, sn sng nh lc t thn m
c th chu ng ni bn h, v thng
hay t khuyn d mnh: Mi kh di in
r! Mi khng hiu loi ngi!
Mnh qun i nhng g mnh bit v loi
ngi khi mnh sng gia loi ngi. C
qu nhiu tm bnh phong che y h:
nhng con mt xa xi thu nhp no c
ch g y?
Khi no h khng nhn ra ta, lc ngng
cung ngy di, th ta li m ra king d
xoay x h hn l chnh ta: v vn quen
cng rn ph phng i vi mnh, thng
khi ta phi tr th ta v s xoay x king
d y.
B nhng con rui mang nc c chm
chch khp ngi, v b c khot nh
mt hn b gm nhm bi nhng git
nc bo tn, ta ngi nh th gia
m bn h v lng cn t nh: Mi ci
g nh b u v ti v s nh b ca
mnh!
Nht l nhng k t nhn mnh l nhng
con ngi thin ho: ta thy bn chng
ng l nhng con rui nhiu nc c
nht: bn chng chm chch mt cch v
ti ngy th; bn chng di tr mt cch
v ti ngy th; lm th no bn chng
c th cng chnh vi ta c ch?
Lng xt thng ln mn dy rng k no
sng gia m ngi thin ho th phi
di tr. Lng xt thng ln mn lm
nng n bu kh vy quanh nhng tm hn
t do phng dt. Bi v s ngu xun ca
hng ngi thin ho th khng th no
o lng ni.
T n giu chnh mnh v giu s giu
V BA IU XU C
1
C th o m c i vi k c thi
gi, c th cn lng c i vi mt
tay cn lng ti gii, nm trong tm bay
ca nhng i cnh khe mnh, hin l
i vi nhng k tm cu linh thnh: gic
mng ca ta nhn thy th gii nh
th!
Gic mng ca ta, mt k hi hnh dng
cm, phn na l tu, na kia l sng gi
ba o, lng l nh mt con bm, nn
nng nh mt con diu hu: ngy hm
nay, gic mng y kin nhn trong rnh
ri v vn cn lng th gii.
Tr hu ca ta b mt ng li cng n,
Tr hu ban ngy ca ta, hoan h v tnh
thc, Tr hu ch giu tt c nhng th
gii v hn! V Tr hu y bo: Ni
no c sc mnh th rt cuc con s s
Khoi lc - i vi tt c nhng k kh
hnh khinh mit thn xc, l mi nhn
kch thch, l chic i bu xu k
phm ti nng; l th gii b nguyn
ra ni tt c nhng k nui o gic v
th gii bn kia: bi v khoi lc mit th
v lm m lon tt c nhng hc thuyt
ri lon.
Khoi lc - i vi m tin dn, l
ngn la chm thiu t; i vi nhng
khu rng b mt rung v nhng khc vi
xon lm ging, l chic ha l ngu
nghin.
Khoi lc - i vi nhng tm hn t do
th l s ngy th phng dt khi vi,
i!
Kht vng thng tr - k quyn r d
hoc, cng leo ln n nhng con ngi
tinh khit, nhng k c n, leo ln n
nhng nh cao, chy bng nh mt tnh
yu vch ln trn bu tri nhng hnh
phc thm quyn r.
Kht vng thng tr - nhng ai cn mun
gi l mt kht vng, khi k cao nh
chu h mnh c mong quyn lc! Thc
vy, chng c g l cung say, bnh hon
trong nhng kht vng nh th, v nhng
s h mnh nh th!
Bo rng nh cao n c c liu khng
vnh vin t c lp v khng t hi lng
vi chnh mnh; bo rng ni cao phi i
xung lng su v gi ni phi thi
xung ng bng:
c hnh.
V ni v thin v c, lng hn hoan ch
k y c ng ni chnh t thn mnh, nh
gia lng mt khu rng thing; bng
nhng tn gi ban cho hnh phc ca
mnh, n loi tr xa mnh tt c nhng g
ng khinh b.
N loi tr xa mnh tt c nhng g hn
nht; n bo rng: ci g hn nht l xu
xa! N thy ng khinh b con ngi u
t c khng ngng th di than vn,
nhng li thu nht ngay c nhng li lc
nh b nht.
N cng khinh b mi tr hu ng
thng hi: bi v, tht th, cng c th
tr hu n hoa trong bng ti; mt th tr
hu ca m ti c lun lun than th:
Mi s u v b!
l thi ca bn bi phng.
Gi s k no n l trc nhng thn
linh v nhng c ca thn linh hay
trc con ngi v nhng kin ngu
xun ca con ngi, th lng ch k ngt
ngy hnh phc y lin nh nc bt vo
mt tt c s n l .
Xu c: - y l ting ni dng gi tt
c nhng g khom mnh n l, i mt
nhp nhy khut phc, qu tim b giy v
cn rt, v ci li m hn gi ngy nhu
thun, vi cp mi rng hn h.
V tr hu gi mo: y l ting n dng
gi nhng tr chi ch ca bn bi
phng, bn gi c v nhng k kit
lc; nht l tt c nhng sng ch in
khng phi l ca m linh mc.
Th nhng, bn hin trit gi mo, tt c
thi.
Phi hc yu thng chnh mnh, ta dy
cc ngi nh th, yu thng chnh
mnh bng mt tnh yu trong sch, lnh
mnh: mnh c th chu ng ni mnh
v ng lang thang lu lng.
S lang thang lu lng ny c tn l tnh
yu k lng ging ng loi: chnh bng
ch tnh yu ny ngi ta ni di
ti tnh, giu gim cho n tn by
gi, nht l bi nhng k nng ln
mi ngi hn l ai khc.
Thc vy, hc yu thng chnh mnh,
y khng phi l mt mnh lnh cho
hm nay hoc cho ngy mai. Tri li, y
l ngh thut vi t nht trong cc ngh
thut, ngh thut qu quyt nht, ngh
thut sau cng v kin nhn nht.
Bi v i vi k s c ngh thut
, mi s s c u c che giu cn
mt; v trong tt c nhng kho tng, kho
tng no gn ngi nht s c khm
ph sau cng, - y l cng trnh ca tinh
thn tr n nng n.
Ngay khi cn nm trong ni, ngi ta
mm cho chng ta nhng li l, nhng
gi tr nng n; Thin v c: l
tn ca mn di sn y. V c nhng gi
tr ny, ngi ta tha th cho chng ta
cho chng ta c sng.
Chnh cm on ng lc khng cho
h yu thng chnh mnh, ngi ta mi
cho nhng a con n vi mnh: y
l cng trnh ca tinh thn tr n nng
n.
Cn chng ta - chng ta trung thnh ko
ln hn mt chic ca s, vi i chn
do dai kho lo ta leo ln nhng ct
bum: ngi trn nhng ct bum vt cao
ca tri thc bao gi cng l mt hnh
phc v i i vi ta!
- bc la trn nhng ct bum cao nh
nhng ngn la con: ch l mt cht nh
sng lt lay, nhng li l mt ni khch l
ln lao cho nhng chic tu chm v
nhng k m tu.
Ta n c chn l ca ta theo nhiu
con ng v bng nhiu cch; ta
khng dng mt chic thang duy nht
leo ln n nh cao ni mt ta m
chm trong ci xa xm.
Lng ta bao gi cng vn min cng khi
phi m ming hi ng, - chuyn
lun tri ngc vi lng ta! Ta lun lun
V NHNG BNG GI TR C V
MI
li nguyn ra la ln tt c nhng g
cao thng v tin ca bn chng, , ti tiu lm sao nhng g cao thng
ni chng, ti tiu lm sao nhng g
tin ni chng, - , ta ci nh vy.
Kht vng khn ngoan ca ta tro vt ra
t ta vi nhng ting la ht v nhng
ting ci; tr hu hoang d th pht sinh
trn nhng ngn ni cao: kht vng mnh
mang ca ta chp cnh bay ln cao vt.
Thng thng, n mang ta i xa,
vt qu nhng nh cao, hng v
nhng chiu cao mi, gia nhng ting
ci rn r: ta lt bay rt gi nh mt
mi tn, trong cn xut thn ngy ngt v
mt tri:
- lt bay xa vi, trong mt tng lai m
cha h c ai tng nhn thy, nhng
y cng l ni m trn ng i ta
nht c ch Siu nhn v o l
ny: con ngi l ci cn phi c
vt qua,
- con ngi l mt chic cu ch khng
phi mt cu cnh: t nh rng mnh
hnh phc v bui ng thin v bui
chiu t ca mnh, nh mt con ng
dn n nhng bnh minh mi:
- li l ca Zarathustra v bui i Ng
Thin v tt c nhng g ta treo l
lng bn trn loi ngi, ging nh
nhng bui hong hn mi hin mu tm
thm.
Thc vy, ta lm cho loi ngi thy
nhng ngi sao mi cng nh nhng m
ti tinh khi; trn nhng m my, ban
ngy v ban m, ta tri rng ting
ci, nh mt chic lu mun sc.
Ta truyn dy cho loi ngi tt c
nhng t tng, tt c nhng kht vng
ca ta: ta dy h phi tch tp, kt ni
tt c nhng g cn l phn tn v n ng
v ngu nhin tn bo ni con ngi.
Vi t th l thi s, l k tin on nhng
n ng, l k cu chuc s ngu nhin, ta
dy loi ngi sng to tng lai v
trong khi sng to, gii thot nhng g
xy ra.
Gii thot qu kh ni con ngi, v
bin i tt c nhng g xy ra cho
ti sn v tn ca mnh,
- n ni ngay c nhng ngi nh c
ngho nn nht lc y cng cho thuyn
v vi nhng mi cho dt vng ng
nh! Cnh y ngy xa ta thy v
trong khi nhn ngm, nc mt ta khng
ngng chy di.
Ta nh mt tri, Zarathustra cng mun
bin dng: gi y hn ngi y, i
ch, vy quanh bi nhng bng gi tr v
nt v nhng bng gi tr mi vit cn
cha trn.
cn c ng trong tm hn mi ngi
chng ta. Hi i! Hi cc anh em, lm
th no m nhng k tin phong s khng
b hy sinh hin t ch!
Nhng vn mnh ca chng ta i hi
nh th; v ta yu mn nhng k no
chng h mun t bo th ly mnh.
Nhng k no m trm tiu dit, ta yu
mn h ht lng: bi v h vt qua bn
b lng lng bn kia.
s lnh.
Tht ra, xt cho cng mi s u bt
ng - nhng ngn gi r bng ln ting
phn i li li ny!
Ngn gi r bng, mt con b mng
chng h lao kh, mt con b mng in
gin, mt k ph hy ph bng vi
nhng ci sng gin d! M bng gi du
sao - ph v nhng chic cu!
Hi cc anh em! Gi y mi s h
chng tri chy y sao? Tt c nhng
lan can cng tt c nhng chic cu
chng ri xung nc y sao? Ai cn
lu tm n thin v c na?
Khn kh cho chng ta! Vinh quang cho
chng ta! Ngn gi r bng ang thi
ti! - Hi cc anh em, hy rao ging
nh th trn tt c nhng ng ph.
C mt cn in r c l tn l Thin
v c. T trc n nay, bnh xe ca
cn in r ny xoay chuyn chung
quanh nhng vin bc s cng nhng nh
chim tinh.
Ngy xa, thin h tin vo nhng vin
bc s v nhng nh chim tinh: chnh v
th h mi tin rng mi s u l nh
mnh: Mi phi, bi v phi nh th.
Ri th thin h m ra h nghi tt c
nhng vin bc s v nhng nh tin tri,
chnh v vy h mi tin rng mi s u
l t do: Mi c th, bi v mi mun.
10
k cp v k st nhn tuyt ho hn l
nhng k cp v k st nhn khch ng
t nhng li l thnh hnh trn y?
Ton din i sng h chng bao hm s
n cp cng st nhn? V khi thnh ha
nhng li rn dy , ngi ta chng
m st chnh chn l hay sao?
Hoc gi, ngi ta thnh ha tt c
nhng g ni ngc v i nghch vi
cuc sng, ngha l rao ging s cht? Hi cc anh em, hy p v, p v cho
ta nhng bng gi tr c.
11
Lng thng hi ca ta i vi tt c qu
12
13
Sng, no c ch g? Mi s u ph
phim, v b! Sng - tc l p rm;
sng - tc l b thiu chy m khng
c si nng.
Nhng li bn tn ba hoa c l s hy
cn c xem l hin minh, chng
gi ci, v bc ln mi u su m t,
chnh v th ngi ta li cng xng tng
chng. C s thi nhn cng khin cho
thanh nh.
Nhng a tr c th ni nh th ny:
chng s la, bi v la lm phng
da chng! C nhiu cht tr con trong
nhng cun c th dy v s khn ngoan
tr hu.
Nhn danh quyn no, k p rm ch
nho iu hn ang lm? Ngi ta phi
h ming ngp di v nhng chuyn in
r i loi nh th!
Nhng k ngi vo bn nhng li
chng mang n cht g, ngay c mt cn
i cn co gan rut. V xem ka, bn
chng cn bu riu bng b: Mi s
u l ph phim, v b!
Nhng, hi cc anh em, qu vy, n ung
cho kho, khng phi l mt ngh thut
ph phim v b! Hy p v, p v
cho ta nhng tm bng ca nhng bt
mn i i!
14
15
b i x bo ngc, b lt da bi nhng
k no mun lm th: ng nhch ng
du l mt ngn tay cn ngn iu .
Nh th, h s hc bit khc t th
gii.
L tr ca mi, mi phi nhai nut, bp
nght n i; bi l tr y thuc v th
gii ny. Nh th, mi s hc bit khc
t th gii!
- Hi cc anh em! Hy p v, p v
cho ta nhng tm bng c ca nhng tn
kia! Hy p v trong ming cc anh
em nhng li l ca nhng k thng m
trn gian!
l6
K no hc hi nhiu, th k hc
qun i mi kht vng bo lit - y l
iu ngy nay ngi ta th thm vi nhau
trn mi ng ph tm ti.
S hin minh lm mi mt, chng c g
ng cng c; ngi khng c thm
kht! - Tm bng gi tr mi ny ta thy
c treo ngay c trn nhng qung
trng.
Hi cc anh em, hy p v, p v cho
ta c bng gi tr mi y! Nhng con
ngi mi mt v th gii treo bng
y ln, nhng tn linh mc rao ging s
cht v nhng tn ngc tt: bi v, y,
y cng l mt li ku gi hng n
s n l.
H hc hi sai lc v khng hc
ln sng.
y l iu m tt c nhng ngi yu
ui sa vo: h lc li trn nhng con
ng ang i. Sau cng s chn ngn
mi mt ca h nu ln cu hi: Ti sao
ta theo con ng ny? Tt c mi s
u ng ng nh nhau c!
H th v khi nghe thuyt ging cho l tai
bn h: Chng g ng nhc cng c!
Ngi khng nn c mun! Th
nhng, l mt ting gi hng n s
n l.
Hi cc anh em! Zarathustra n nh mt
ln gi mt cho tt c nhng ai mi
mt v con ng mnh i; ln gi y cn
lm ht hi bit bao l mi b nght kn.
Hi th t do phng dt ca ta thi
xuyn qua nhng bc tng, n tn
17
l8
Hy hn nm yn cho n khi no hn
t mnh thc dy, - n khi hn t mnh
t khc ht mi s nhc mt v tt c
nhng th rao dy hn s mi mt
chn ngn!
Nhng hi cc anh em, hy ui xa khi
hn nhng con ch, nhng tn li bing
b l cng tt c m chy rn lc nhc
ny!
- tt c m chy rn lc nhc rt nhng
k c gio dc chuyn sng nh m
hi ca nhng v anh hng!
19
xy nn ci t kinh tm ca n.
Ni no m k dng mnh t l s yu
ui, ni no m k cao nh qu khoan
dung, y, y l ni con su xy chic
t kinh tm ca n: con vt k sinh tr
ng ni no m k v i c nhng x
xnh nh b b lm bnh.
u l chng loi cao c nht ca tnh
th v u l chng loi thp km nht?
Con vt k sinh l chng loi thp km
nht, nhng chng phi k thuc chng
loi cao c nht li nui dng trong
mnh nhiu con vt k sinh nht hay sao?
V linh hn c chic thang di nht v c
th xung n tn ni thp nht, lm th
no linh hn khng mang nhiu nhng
con vt k sinh nht? - linh hn bao la nht, c th chy nhy,
20
21
22
Nu bn chng c cm n m khng
phi tn hao g c, th qu l iu bt
hnh! Bn chng la ht ui theo nhng
g? S duy tr bn chng, l ch
duy nht m bn chng duy tr.[2] Thi
bn chng cn phi sng mt cuc i
cng rn khc bc!
y l nhng con th sn mi: trong vic
cn lao ca chng, cng c c s cp
bc; trong li tc ca chng, cng c
c s gio quyt! Chnh v th, bn
chng cn phi sng mt i sng cng
rn, khc bc!
Bn chng phi tr nn nhng con th
sn mi tuyt ho nht, tinh t hn, gio
quyt hn, nhng con th ging ngi
23
24
kt thc qu sm: v th hu qu l
c mt s tan v ct t hn nhn.[3]
Chng th ph v hn nhn cn hn l
un nn cong queo v di gt! - y l
iu m mt ngi n b t l vi
ta: Qu tht, ti ph v nhng mi
dy rng buc ca hn nhn, nhng m
trc ht, chnh nhng mi dy rng
buc ca hn nhn ph v tan tnh
con ngi ti!
Ta thy rng nhng k no khng xng
hp vi nhau th c lun lun b khu
ng bi s tr th t hi nht: h tn
cng v th hn tt c mi ngi ch v
h khng th bc i ring bit mt mnh
c na.
Chnh v th, ta mun rng nhng k no
chnh tn, phi t nh lng: Chng mnh
nh khu vn ca hn nhn.
25
nhng iu b nhim.
Cn ng t vn m cho thy nhng
sui ngun mi. Trong tai kip ca
nhng dn tc thi c, nhng sui ngun
mi tro vt ra chan cha.
V k no ku tht ln: Nhn xem, y
l mt sui nc cho nhiu k cht kht,
mt ch cho nhiu kh c: - th chung
quanh k t tp mt dn tc, ngha
l mt m ngi mun lao mnh vo
mt cuc th nghim.
K bit ch huy ban lnh l k phi vng
phc - y l iu m ngi ta c gng
th nghim. Hi i! Vi ci gi phi tr
bng bit bao tm kim lu di, th
nghim, sai lm tht bi, cng nhng
mu nh mi!
X hi loi ngi l mt mu nh th
26
ra x min qu hng ca bn h - qu
hng, t ai cng tm hn ca nhng
ngi thin ho v nhng k cng chnh,
- k ln ting hi: Bn ngi thin
ho cng chnh th ght ai nht? Bn
chng th ght nht l k sng to: k
sng to ph v tan tnh nhng tm bng
ghi nhng gi tr c. K sng to l k
ph v, bn chng lin gi hn l k
phm ti ph v lut hnh.
Bi v nhng ngi thin ho khng th
sng to c: bao gi h cng l khi
u cho s kt thc.
Bn h ng inh k vit nn nhng gi
tr mi trn nhng tm bng mi, bn h
t hy sinh tng lai cho bn thn mnh,
bn h ng inh hnh hnh ton th
tng lai loi ngi!
27
28
29
30
ch versprechen c sprechen l ni
v trong ch versehen c sehen l nhn.
[5] X hi loi ngi l mt mu nh
th nghim, mt s tm kim trng k,
thm mt li chi ch na m Nietzsche
thng s dng vi hai ch versuchen:
th nghim, mu nh, toan tnh v
suchen: tm kim.
K BNH PHC
mi l nhng h thm v vn kh vt
qua.
i vi ta, lm th no cn c mt ci g
bn ngoi ta c? Chng c g bn
ngoi bn ng! Nhng tt c nhng thanh
iu u lm ta qun i iu ; c th
qun c n, lng ta m du xit bao!
Danh xng v thanh iu h chng c
ban cho s vt con ngi c lnh
bnh y sao? Ngn ng l mt cn in
du nh: trong khi pht biu thnh li,
con ngi khiu v tung tng trn mi s.
Mi ngn ng u m du v ngn, mi
di tr ca thanh iu u m m khn
t! Nhng thanh iu nng bc tnh yu
ca chng ta nhy ma m say trn nhng
chic cu vng khm ngc.
mi v cn v nh, ta cn au m v
s gii thot ca chnh mnh.
Cc ngi d khn tt c nhng
iu y? , cc con th ca ta i, cc
ngi cng tn bo na sao? Cc ngi
cng mun ngm nhn ni kh au qun
qui ca ta nh loi ngi lm sao?
Bi v con ngi l con vt tn nhn
nht.
T trc n gi con ngi cm thy
thoi mi d chu khi h d khn nhng
bi kch, nhng trn u b rng cng
nhng cuc hnh hnh; v khi h by t
ra ha ngc th thc ra, ha ngc
chnh l thin ng ca h trn mt t.
Khi bc v nhn rn xit ku la, th lp
tc k tin nhn chy n bn cnh; v
lng k lm li hn thng ra khi
- y, gi y, y chnh l nh mnh
ca ngi!
Ngi phi l k u tin rao ging o l
quy hi vnh cu, - lm th no nh
mnh v i y khng ng thi l mi
nguy him ln lao nht v cn bnh trin
min ca ngi!
! Chng ti bit ngi rao dy iu g:
vn s u vnh vin tr v v chng ta,
chng ta cng tr v cng vn s, chng
ta tng c mt hng h sa s ln v
vn vt c mt cng vi chng
ta.
Ngi dy rng c mt i Nin ca bin
dch, mt con qui vt i Nin; nh
mt chic ng h bng ct, n phi
khng ngng quay tr li chy tri v
trt sch ht mt ln na:
- n ni tt c nhng nm u ging
ht nhau, ging nhau t ln n nh, n ni tt c chng ta u ging ht vi
chnh chng ta, trong i Nin y, ging
nhau t nhng iu ln lao nht n
nhng iu nh b nht.
V hi Zarathustra, nu ngi mun cht
ngay vo gi pht ny th ngi cng bit
r ngi s t nh mnh ra sao; - nhng m
cc con th ca ngi ang van xin ngi
ng cht!
Ngi s ni m khng run ry, li cn th
ra nh nhm: bi v mt gnh nng v
mt s p nng n s c ct khi
ngi, ngi, k kin nhn nht trn gian!
Gi y, ta t vong v ta bin mt - ngi
s ni nh th - v trong giy pht, ta s
chng cn l g na ht. Linh hn cng t
V NI KHT
MNG
VNG
MNH
Hi hn ta, ta dy mi ni Hm nay,
cng nh Ngy kia v Thu n, ta
dy mi nhy ma vng trn bn trn tt
c nhng g hin th y, kia v
ch khc.
Hi hn ta, ta gii phng mi khi mi
x ngch, ta trnh cho mi khi bi
bm, mng nhn v nh sng l m.
Hi hn ta, ta lau ra mi khi mi s
h thn nh nhen, mi c hnh ti tin v
ta thuyt phc mi ng trn trung
di i mt nng bng ca mt tri.
tng lai;
- mi bc chy v m mng, mi kht
khao c gh ming ung ni tt c mi
ging ngun ph d v trang trng; ni u
su ca mi an ngh trong nim lc
phc ta ra t nhng bi ht ca tng
lai!
Hi linh hn ta, gi y, ta ban cho
mi tt c, c n iu tt lnh ti hu ca
ta, v hai tay ta trt sch v mi: - y l
tng vt cui cng ca ta: mi hy ca ht
ln!
Ta bo mi hy ca ht ln, gi y, hy
ct ting hi: by gi trong hai chng ta,
ai l k phi tht li cm t? - Nhng tt
hn, hy ca ht cho ta, hy ca ht ln, ,
hi hn ta! V hy ta cm t n mi.
Zarathustra ni nh th.
V KHC TH NH
1
Ta va nhn su vo i mt mi, hi
Cuc i: ta nhn thy kim ngn lp
lnh trong i mt en thm tuyt vi ca
mi. Khoi lc y lm tim ta ngng ting
p.
Ta nhn thy mt chic thuyn vng
lp lnh trn nhng ln nc en thm
thm, mt chic thuyn vng ng bp
bnh, lt sng su thm mi, tan bin
v le ln nhng du hiu mi.
Mi nm mt ci nhn v pha i chn
cung say khiu v ca ta, mt ci nhn
ru nh, ti ci, nng m hi han:
Ch c hai ln, bng i tay ca mi, mi
lung lay chic vng - v chn ta ong
a, cung say nhy ma.
i gt chn ta bm cht, i mt c
Lc by gi, Cuc i tr li ta nh th
ny, sau khi bt cht i tai thanh
mnh:
, Zarathustra! ng nhp nhp ci roi
ca mi! Mi bit r m: ting ng n o
m st t tng, - v ka, c ta ang dy
ln nhng t tng rt i du dng.
C hai chng ta u l nhng k ph m
thc s. Bn kia b ci thin c mi l
x min chng ta tm thy hi o cng
ng c xanh rn ca chng ta - ca
ring hai chng ta m thi! Chnh v th
chng ta phi yu thng nhau!
V nu ngay c khi chng ta khng thnh
tm yu thng nhau tn y lng, th c
phi v th m chng ta ght b nhau
chng?
V mi h khng bit rng ta yu thng
mi? Thng khi ta li yu thng mi qu
: l do l v ta ghen tc vi Tr hu
Hin minh ca mi. ! Tr hu Hin minh
ngn i !
Nu Tr hu Hin minh c ln vut thot
khi mi th, hi i, c n tnh yu ca ta
na cng nhanh chn chy trn.
Lc by gi, Cuc i a mt m m
nhn li ng sau v chung quanh mnh
ri h thp ging:
Hi Zarathustra, mi khng trung
thnh vi ta!
Mi khng yu ta thit tha nh li mi ni;
ta bit rng mi mun la b ta lin ngay
sau y.
C mt qu chung c knh, nng n, rt
Mt!
i con ngi, hy cn trng!
Hai!
Na m su thm ni g?
Ba!
Ta ng, ta ng,
Bn!
Ta thc dy t mt gic ng say:
Nm!
Trn gian th su thm.
Su!
Su thm hn l nh ngy tng ngh n.
By!
Ni kh au ca trn gian th su thm.
Tm!
Hoan lc su thm hn au kh.
Chn!
au kh ln ting: hy tri qua v tn t!
Mi!
Nhng mi hoan lc u khao kht thin
thu!
Mi mt!
Khao kht thin thu thm thm!
Mi hai!
BY N TCH
(hay l KHC CA THUN mnh)
Gi g ta l mt bc s y c tin tri
ang bc i trn mt trin ni cao gia
hai vng bin,
- bc i gia qu kh v hin ti, nh
mt m my nng n, - k th ca mi
s hi quy?
Ta hy cn cha tm thy ngi n b
m ta mun cng nng sinh con, nu
khng phi l chnh ngi ta ang yu
du: bi v ta yu nng, hi Thin thu!
Bi v ta yu nng, hi Thin thu!
Gi g c lc cn gin d ca ta p v
cc lng tm, y li cc tr bin thy,
x a nhng bng gi tr c v vn xung
cc h su:
Gi g c lc s ch nho ct a ca ta
vung vi nhng li l bo tn, gi g ta
n nh mt chic chi qut tan mng
ng:
Gi g c lc ta chi tr en vi thn
thnh, trn chic bn linh thing ca mt
t, n mt t run ry v vn, pht
ra nhng con sng la:
- bi v mt t l mt chic bn linh
thnh, run ry trong nhng li l sng to
tinh khi, trong m thanh ca nhng con
xc xc thn linh!
! Lm sao ta khng nng nn kht khao
vnh cu, chic vng ca nhng chic
vng, - chic vng ca s hi quy?
Ta hy cn cha tm thy ngi n b
m ta mun cng nng sinh con, nu
khng phi l chnh ngi n b ta ang
yu du: bi v ta yu nng, hi Thin
thu!
Bi v ta yu nng, hi Thin thu!
Gi g c khi no ta nc cn mt hi
chic bnh si bt trn ln mi s!
Gi g c khi no tay ta trn ln ci xa
xi diu vi vi ci gn gi cn k, la
nng vi tinh thn; hoan lc vi thng
kh v s t hi vi s tuyt vi:
Gi g chnh ta l mt trong nhng ht
mui cu chuc ny, th mui lm cho
mi s pha trn ln nhau trong chic
bnh tro bt:
- bi v c mt th mui ni lin Thin
vi c; v chnh s xu c v i nht
cng ng dng lm gia v v lm cho
tro bt.
! Lm sao ta khng nng nn kht khao
vnh cu, chic vng ca nhng chic
vng - chic vng ca s hi quy?
Ta hy cn cha tm thy ngi n b
m ta mun cng nng sinh con, nu
khng phi l chnh ngi n b ta ang
yu du: bi v ta yu nng, hi Thin
thu!
Bi v ta yu nng, hi Thin thu!
Gi g ta yu bin c v tt c mi ci g
ging vi bin c, nht l khi bin c
gin d chng li ta:
Gi g c hnh ca ta l c hnh ca
mt k nhy ma, gi g i chn ta lun
nhy nht trn nhng hoan lc ng vng:
Gi g s d tn ca ta l mt s d tn
ti ci, th thi an tm gia nhng
nhnh hng v nhng giu ro hoa hu:
- bi v trong ting ci, mi iu c t
hi li nhng c thnh ha v gii
thot nh lc phc ti thng ca ting
ci!
V gi g iu sau ny l iu u tin v
cui cng ca ta: mi ci g tr n nng
n phi tr thnh nh nhng khoi hot,
mi thn xc u tr thnh v cng, mi
tinh thn u tr thnh chim chc: thc
th, y l im c mun u tin v
cui cng ca ta!
! Lm sao ta li khng kht vng thin
thu, khng nn nng vn ti chic vng
ca nhng chic vng, - chic vng ca
s hi quy?
Ta hy cn cha tm thy ngi n b
m ta mun cng nng sinh con, nu
khng phi l chnh ngi n b ta ang
yu du: bi v ta yu nng, hi Thin
thu!
Bi v ta yu nng, hi Thin thu!
ng ni na!
- nhng li ni h chng phi dnh cho
nhng k tr n nng n? Tt c nhng
li ni h chng phi u la di k
khinh khoi nh nhng sao? Hy ca ht
ln! ng ni na!
! Lm sao ta khng nng nn kht khao
vnh cu, khng nn nao vi ti chic
vng ca nhng chic vng, - chic vng
ca s hi quy?
Ta hy cn cha tm gp ngi n b
m ta mun cng nng sinh con, nu
khng phi l chnh ngi n b ta ang
yu du: bi v ta yu nng, hi Thin
thu!
Bi v ta vu nng, hi Thin thu!
PHN TH T
Hi i! Trn tri t ny cn c ni
no ngi ta phm phi nhng in
cung v i hn l nhng k c lng
thng xt? V trn mt t cn c g
gy ra nhiu thng kh cho bng cn
in cung ca nhng k c lng
thng xt?
Khn thay cho k no yu thng m
li khng c mt nh cao vt ln bn
trn lng thng hi ca mnh!
Mt ngy n, Qu s bo ta nh th
ny: C Thng cng c ha ngc
ca ngi: l tnh yu loi ngi ni
Thng .
V mi y, ta nghe Qu s bo nh
sau: Thng cht; chnh lng
thng xt loi ngi ca Thng
git cht Thng .
Zarathustra
V nhng k c lng thng xt
L HIN MT
vo ci xa xm - bi v t ni ny, ta
nhn thy c bin c, bin c xa ht
bn trn nhng h thm quanh co khc
khuu. Hai con th t l xoay quanh
Zarathustra ri sau cng dng li trc
mt hn.
Hi Zarathustra, chng ln ting hi,
ngi ang a mt di tm hnh phc
mnh chng? Zarathustra tr li: S g
hnh phc! T lu ri ta khng cn kht
vng n hnh phc na, ta kht vng
cng trnh ca ta.
Hai con th tip li: Hi Zarathustra,
ngi tht ln iu y nh mt k chn
chng hnh phc. Ngi khng ng trong
mt h hnh phc mu thin thanh y
ch?
h! Zarathustra mm ci tr li,
Ci thi xa xi y du c xa xi min
vin n u, no c s g! i vi ta,
n vn khng v th m km vng chi.
Ta ng thng, rt vng vng kin c trn
hai chn, trn mt nn tng vnh cu, trn
nhng tng nguyn s rn chc, trn
nhng ngn ni c ny, nhng ngn ni
cao vt him tr nht, ni giao ng ca
mi trn gi, nh mt ng phn chia,
ta ct ting hi rng: ni u, hng
no v v u?
Vy th, hy ci ln, ci to ln i, s
tn bo trong sng v dng ca ta! Hy
nm tung t nhng nh cao cht ngt tia
chp ca ging ci giu ct ca mi!
Vi ln chp , mi hy lm mi d
hoc nhng con c ngi xinh p nht!
V tt c nhng g thuc v ta trong tt c
khng my".
[1] ta ch i nh mt k qun i s
kin tr mnh hc c, - v hn khng
cn kin tr th kh na, Nietzsche
chi ch Geduld: s kin tr, kin nhn,
v ng t dulden: nhn ni chu kh,
kin tr chu kh.
TING KU THNG KH
Zarathustra ni nh th.
M O VI CC NG VUA
ngi!
Bi v cc th ch ca ngi ch cho
ti nhn thy hnh nh ngi qua tm
gng ca h; trong gng, ngi c v
mt nhn nh ca qu ma vi n ci
chua cay n lm chng ti hong s.
Nhng no c ch g! Ngi khng ngng
thm nhp vo tai v lng chng ti vi
nhng cu chm ngn ca ngi. Lc by
gi, rt li chng ti bo rng: no c
quan h g khun mt ca ng ta!
Chng ti phi nghe ngi ni, v ngi l
k dy: Cc bn phi yu ha bnh
nh mt phng tin m ra nhng cuc
chin tranh mi v hy yu mt ha bnh
ngn hn hn l mt ha bnh trng
cu!
T trc n nay, cha tng c ai
CON A HT MU
l ngi i n tn cn :
- du n ln hay nh, no c can h g?
Du n tn l m ly hay tri cao, no
c can h g? Mt mu t ln bng bn
tay cng cho ti: min t thc s
l t cng!
- mt mu t ln bng bn tay: ngi ta
c th ng vng trn . Trong khoa
hc tn tm ch thc, chng c g ln v
chng c g nh.
Zarathustra hi: Vy, c l ngi l k
tm bit v loi a? Ngi theo ui
loi a n tn nhng nguyn nhn
nht, v ngi l k tn tm?
K b Zarathustra vp phi tr li:
Hi Zarathustra, y s l mt iu k
qui, lm th no ti dm chuyn tm
ngh v mt chuyn nh vy!
rng.
thc v tinh thn i hi ti phi bit
r mt iu, cn ngoi ra th m tt mi
iu khc: ti kinh tm tt c nhng
bin php na vi ca tinh thn, kinh
tm tt c nhng tinh thn my khi, bp
bnh v nng nhit.
Ni no s chn thc ca ti ngng li,
ni khi u s m qung ca ti. V
ti mun m qung. Tuy nhin, ni no
m ti mun tri thc, ti cng mun chn
thc, ngha l cht ch, nghim khc, kh
hnh, tn bo, khng th ngui ngoai.
Hi Zarathustra, c mt hm ngi dy
rng: Tinh thn, chnh l i sng t
phn ct chia la chnh i sng, cu
dn ti n vi o l ca ngi v
quyn r ti say m o l y. Thc ra,
VIN PHP S
Nh mt k ang hp hi c si m
i chn
Run ly by v nhng cn st xa l,
Run ry trc nhng mi tn gi but
bn nhn
ca
ma ng
Mt k b ngi sn ui, hi t tng!
Bt kh danh, n khut, kinh hong,
K sn ui nhng m my tri!
B ngi ging sm st xung u,
Con mt ch giu m m nhn ta t
y su bng ti
Ta nm di nh th ,
Ta un cong ngi, ln trn, vn vo
n au
Hng chu tt c nhng kh hnh ngn
kip
B bn h
Bi bn tay ngi, k th sn tn bo
nht trn i,
Ngi, v Thng b n l lng!
Hy xuyn thu mnh thm!
Hy xuyn thu thm mt ln na,
Hy xuyn thng v tan qu tim nng
m!
Ti sao vn din mi nhng kh hnh
au n
Vi nhng mi tn cn nht ny?
Ti sao ngi cn ngm nhn
M khng bao gi chn ngn ni thng
kh n au
ca
nhn loi,
Vi nh sng chp la ngo ngh trong
i mt thn
linh ca
ngi?
Ngi khng mun git ngi,
M ch mun hnh h n au, hnh h
n au?
Ti sao ngi li hnh h ta thng
kh?
Hi Thng gio quyt, b n l
lng?
! !
Ngi trn lt n gn
Trong m khuya tch mch.
Ngi mun g? C ln ting i!
Ngi x y p chm st vo ta.
, ngi tin n qu gn!
Hy ct i! Ct cho tht gp!
Hi ngi, ng Thng va l ao
th!
Hoc gi ta phi nh con ch,
Ln trn trc mt ngi?
Tn ty, lon cung, ly tn khi bn
thn mnh,
Ve vy ui by t lng yu thng
ngi?
Hoi cng v ch thi! Hy xuyn su
thm na!
Hi chic gai nhn tn bo nht!
Khng,
Ta khng phi l con ch ngoan ngon
ca ngi, ta ch l
con tht ca ngi thi,
Hi tay th sn hung tn,
K t nhn kiu hnh nht ca ngi
tim!
Hy ban cho ta, k ti c c,
K m bng gi, , bng gi by tng
dy cho khao kht k th
Khao kht, ngay c nhng th ch,
Hy ban cho ta, - , ban cho trn vn
Hi k th hung tn nht,
Hy ban cho ta trn vn hn ngi!
, hn bin mt ri,
Ngay c hn cng cao chy xa bay,
K ng hnh c nht, cui cng,
K i th,
Ngi xa l b n ca ta,
Tn ao th thn linh!
Khng! Ngi hy quay tr li
Cng vi tt c nhng giy v thng
kh,
Ngi hy quay tr li vi con ngi
c n cui
cng trong s
nhng k c n!
, ngi hy quay tr li!
Tt c nhng sui l ca ta
u o chy n ngi,
V ngn la nng lay lt sau cng ca
tim ta
Li bng sng v ngi!
, ngi hy quay tr li,
Ngi, Thng b n xa l! Ngi,
ni thng kh!
Ngi, ni
nim hnh phc cui cng ca ta!
Hi lo gi php s v lim s, iu tt
p nht v chn tht nht ni mi, iu
m ta xng tng ni mi, l mi mi mt
chn ngn chnh bn thn mnh v mi
tht ln cu: Ti khng l ngi cao
i.
Chnh l ch lm ta xng tng mi nh
mt k kh hnh ca tinh thn: du cho
y l iu ch xy ra trong mt chp
mt, th trong chp mt y mi cng
chn thc.
Nhng, hy ni cho ta bit mi tm g
y trong nhng khu rng, gia nhng
tng ca ta? V nu mi nm di
trn con ng ta i ch v ta, th th
hi, mi mun chng c g t ni ta?
Mi mun cm d hoc th thch ta v
chuyn g?
Zarathustra ni nh th v i mt hn
te la. Lo gi php s im lng mt lc,
ri tr li:
Ti cm d hoc th thch chng?
Ti ch tm kim m thi.
Hi Zarathustra, ti i tm mt k no
chn thc, thng thn, n s, mt k
khng gi v, mt k tuyt i lim
khit, mt chic bnh ng tr hu hin
minh, mt bc thnh ca tri thc, mt v
nhn!
Ngi h khng bit th sao, hi
Zarathustra? Ti i tm Zarathustra.
Lc by gi, mt s im lng tri di ra
gia hai ngi; trong khi y, Zarathustra
m chm vo mt trm t thm thm,
n ni hn nhm mt li. Nhng sau ,
quay tr v vi k i thoi, Zarathustra
cm ly bn tay ca lo gi php s v
bo, ging y l pha gio hot:
c ri! Trn kia l con ng dn
n hang ca Zarathustra. Hang
ca ta chnh l ch ngi c th tm kim
k m ngi kht khao tm kim.
V ngi hy hi kin hai con th ca
ta, con v con rn: chng s gip
ngi tm kim. Nhng hang ta rt
rng ln.
Qu tht, chnh bn thn ta, ta cng cha
nhn thy bc v nhn no. i vi ci g
cao i, th con mt ca k tinh t nht
ngy hm nay cng hy cn qu th vng.
Thi ny l thi ng tr ca m tin
dn.
Ta gp qu nhiu ngi vn tay dui
chn v phnh ln bng ra, trong khi m
MIN DCH
ch ca ta cng u di theo ch
Thng . Nhng, mt ngi n bc
gii phi bit r ht - nht l nhng
chuyn m ch y t giu gim c vi
chnh bn thn mnh.
l mt Thng b n, y nhng
huyn nhim. Thc ra, chnh con trai ca
Ngi cng ch n vi Ngi bng nhng
con ng cong quo quanh co. cnh
ca ca c tin vo a con trai, c s
ngoi tnh.
K no ca tng Ngi nh mt Thng
ca Tnh yu l k c mt tng thp
km v chnh tnh yu. V Thng
chng mun mnh cng l mt quan ta
ban b thng pht y sao? Nhng k
no yu thng, th s yu thng vt
qu hnh pht cng s n b tng
thng.
Khi v Thng phng ng cn
tr, Ngi cng rn v khao kht tr th,
v Ngi dng ln mt ha ngc
gii tr cc sng thn ca mnh.
Nhng sau cng, Thng tr thnh
gi nua, nhu nhc, du dng v trc n,
ging vi mt ni t hn l mt ngi
cha, v Thng cng ging hn na
vi mt lo b l kh run run khng
vng.
Thng n ngi gc l si,
khun mt nhn nheo, lo lng v i chn
yu t ca mnh, mi mt chn chng
th gii, chn nn khng cn c mun
g na. Sau cng, vo mt hm, Thng
cht ngt v lng thng xt qu ln
ca Ngi.
th y qu l mt ti li i nghch li c
thm m.
Cng c mt c thm m trong lnh vc
ca lng thng xt; c thm m ny
cui cng bo: Hy ct khi chng ta
v Thng y i. Chng th khng c
Thng , chng th quyt nh vn
mng theo tr c mnh, chng th in
di, chng th t mnh l chnh Thng
, cn hn!
Ta ang nghe nhng li g y? - Vin
cu Gio hong ngt ngang v vnh tai
lng nghe. Hi Zarathustra, ngi cn tn
m nhiu hn l ngi tng, vi mt
lng v tn m say nh th. Ta khng
bit v Thng no trong ngi
hon ci ngi theo con ng bt tn nh
th.
ngi y? Ta qu yu ui khng lm
ni chuyn Thc ra, chng ta c th
ch cho ht kip, mi n khi c k no
hi sinh li Thng ca ngi.
Bi v v Thng xa xa khng
cn sng na: Thng thc s cht
ri.
Zarathustra ni nh th.
[1] Ni tht gia ba con mt vi nhau:
unter drei Augen gesprochen, m phng
din ng thng dng unter vier Augen
gesprochen: ni tht vi nhau (ngha
en: ni vi nhau di bn con mt
nhn), v vin cu gio hong cht mt.
qu vi v chy a n cu gip.
Th m, chnh th c hnh ny, lng xt
thng bc i, l iu m hin nay m
tin dn xem l c hnh tuyt ho nht:
bn chng khng c lng tn knh i
vi s bt hnh v i, s xu x v i,
s k qui v i.
Ci nhn ca ti bay vt qua trn tt c
nhng th , nh con ch dng i mt
thng ng nhng chic lng ca n cu
non lc nhc. y l nhng sinh vt b
mn, xm xt, ngoan ngon ging nh l
cu.
Ging nh mt con c ht u ra sau,
khinh b quay mt khi nhng ao m
phng lng cn ct, cng th, ti a mt
khinh th nhn xung bn trn m ng
lc nhc nhng ln sng nh mu xm
dt do nhng ch ca nhng tm hn
hn mn.
qu lu ri, ngi ta cho bn tin dn
l c l, chnh v vy cui cng ngi ta
ban cho bn chng quyn lc - gi
y bn chng ct ting rao ging: Ch
c nhng iu m m tin dn gi l tt,
th mi l iu tt.
V iu ngy nay ngi ta gi l chn
l chnh l iu c ging dy do mt
k thuyt ging xut thn t hng ng tin
dn, k tng ni v chnh mnh rng:
Ta l chn l.
Chnh k t cao t i t lu thi
cng chic mo ca m tin dn - chnh
l k m khi rao ging: Ta l chn
l, khng rao ging mt sai lm t
tc no.
c cn sng mi.
K xu x nht loi ngi ni nh th.
Nhng Zarathustra ng ln, sa son
ct bc: v hn thy gi lnh tn tim
gan. Zarathustra bo:
Hi sinh vt kh c th gi tn, ngi
khuyn ta ng bc theo con ng
ca ngi. thng cng, ta yu cu
ngi hy bc theo con ng ca ta.
Nhn ka, trn kia l thch ng ca
Zarathustra.
Hang ca ta th to ln, su thm v c
nhiu x xnh khut lp; k n dt c tch
nht cng tm c ch n nu trong
hang.
Chung quanh hang c hng trm ch nt
n, hng trm x gc ho lnh dnh cho
tt c nhng k no b st, bay ln hay
nhy nht.
Ngi, k lu y t y i chnh mnh!
Ngi khng cn mun sng gia loi
ngi v gia lng xt thng bc i ca
loi ngi na sao? c ri! Hy lm
y nh ta. Nh th ngi cng s c
hc hi t ta. Ch k no hnh ng mi
hc hi c.
Ngi hy bt u bng cch tr chuyn
cng hai con th ca ta! Con th kiu
hnh nht i v con th gio quyt nht
i - c mong rng chng s l nhng
c vn tt cho c hai chng ta!
Zarathustra ni nh th, ri hn tip
tc con ng ca mnh, dng iu trm
ngm hn trc v bc i chm ri
hn, v hn t cht vn mnh nhiu iu
song chng tm ra cu tr li mt cch d
dng.
Zarathustra ngh thm trong lng:
G khn kh ngn no! Trong khi
lm bm nhng li l cay ng cha y
s h thn n kn, trng g mi xu x
lm sao!
Thin h bo ta rng g t yu thng
chnh mnh. Than i! Tnh yu chnh
mnh y hn phi to ln v i dng
no! C bao nhiu khinh b m g
khng vt qua c!
C k na cng t yu thng chnh
mnh bng cch t khinh b chnh mnh.
i vi ta, g l mt tnh nhn v i v
mt k khinh b v i ngt tri.
Ta cha h gp ai t khinh b mnh su
xa n th: c nim khinh b y cng nm
trong phng tri ca s cao i hong
[1] k no ti hnh h s d hc c
chuyn theo ui, do verfolgen: hnh
h, ngc i, v folgen: theo ui, theo
sau.
mt k no ng li vi chng v chng
h phng ngi khch l mi ti.
Song khi n gn n b ci, hn nghe
r c mt ging ni ca con ngi ct
ln gia n b; v rnh rnh trc mt,
tt c mi con b u quay u v k
ang chuyn tr cng chng.
Lc by gi, Zarathustra vi v leo ln
ni gii tn m sc vt, v hn s
rng trn ang xy ra mt tai ng g
m lng xt thng ca m b kh
cu chuc li c chng. Song
Zarathustra lm. Bi v hn thy mt
ngi n ng ngi bt trn mt t
dng nh ang mun thuyt phc nhng
con b ng nn s hi y; mt con ngi
thanh bnh, mt nh thuyt gio du hin
ca rng ni, m ngay c i mt cng
hi nh th th lng y trong lc hn
cn my con b ci khng cho chng thn
mt c mi nh hi k i thoi yn
bnh y.
Ngi n xin t nguyn tr li:
Ti sao ngi li th thch ti? Ngi bit
r iu hn ti m, Zarathustra, vy
th ci g y ti v vi nhng con
ngi bn cng nht? Chng phi y l
s kinh tm nhng con ngi giu c
nht trong chng ta hay sao?
- kinh tm nhng tn t kh sai cho s
giu c, nhng ngi vi con mt lnh
lng, qu tim xu x bi nhng tng
trc li, bit bung li th li t trong
mi ng rc,
- kinh tm m tin dn m mi hi thi
ca chng bc ln lm thng tn tn
tri xanh,
- kinh tm ci m h lu c sn son
thip vng tr ngy m t tin chng vi
nhng ngn tay cong qup l nhng k
cho vay nng li hoc nhng k nht gi
rch, kinh tm ci bn d tnh vi ph
n, dm dt v chng qun: - bi v bn
chng chng khc vi gi giang h l
my.
m tin dn bn trn, m tin dn
bn di! Ngy nay, no c h g na
nhng ngi ngho v nhng ngi
ngho! Ti hc qun i s phn bit
ni trn v ti chy trn xa tt m,
cng lc cng tt m xa, mi n khi ti
n vi my con b ci ny.
Ngi gio yn bnh ni nh th, y
th mnh v chy m hi v qu cm xc
ngi hy ung ly mt y!
Gi y, hy mau gi bit m b ci
ca ngi, hi con ngi qui d kh i,
du vic c t gi n u i na
vi ngi. V chnh n b ci ny l
nhng ngi bn tt nht v nhng v
thy ca ngi!
Tr mt con duy nht m ti hy cn a
thch hn tt c, Ngi n xin t nguyn
tr li. Hi Zarathustra, chnh ngi cng
l ngi tt v ngi cn c gi tr hn l
mt con b ci!
Zarathustra gin d ht ln:
Bc, bc mau! nnh ht xu xa!
Ti sao ngi li mun lm h hoi ta
bng nhng li tn tng nh th v bng
mt ngt ca nhng li nnh ht ny?
Bc, bc mau xa khi ta!
Zarathustra ht ln mt ln na v gi
cao chic gy qut vo ngi n xin hin
du; ngi n xin vi co gi chy mt.
CHIC BNG
l ct ln t ng sau: ng li,
Zarathustra! Ch ti vi! Chnh ti y,
hi Zarathustra, chic bng ca ngi
y! Nhng Zarathustra khng dng
chn ch i, v t nhin mt s ti
gin xm chim lng hn, do ci m
ng ngi ang chen chc nhau trong
vng ni cao ca hn. Hn t nh:
S c n ca ta ra sao ri? Qu
tht ta qu i chn ngn; vng ni ny
lc nhc nhng ngi l ngi, vng
quc ca ta khng cn thuc v th gii
ny na, ta cn c nhng ngn ni mi.
Chic bng ca ta ang gi ta. No s g
chic bng ca ta! C chic bng
chy ui theo ta - ta chy trn n.
Zarathustra t nh lng nh th v co gi
chy trn. Nhng k ng sau
Zarathustra ct bc ui theo, n ni
c ba k chy theo sau nhau: trc ht l
Ngi n xin t nguyn, ri n
Zarathustra, k th ba v sau cng l
Chic bng ca Zarathustra. Nhng ba
ngi chy cha c bao lm th
Zarathustra cht thc c s in r
ca mnh, v bng mt c ch,
Zarathustra r b lng ti gin v s kinh
tm ra xa.
Zarathustra ni ln:
Sao ch? Nhng iu l bch k cc
nht h chng lun xy n cho nhng
bc thnh v nhng n s gi nua nh
chng ta hay sao?
Thc ra, cn in cung ca ta ln
ln trong nhng vng ni non c tch!
Gi y ta ang nghe ting rn rng t
su bn chn gi c ca nhng tn in
ang ui theo nhau.
Nhng Zarathustra c quyn s hi mt
chic bng chng? V vy, sau cng, ta
tin rng chic bng c i chn di hn
ta.
Zarathustra ni nh th v ti ci
hoan h. Hn dng bc ri t nhin
quay li - v ka, Zarathustra lm
chic bng v hn ngi ca hn b
nho, v chic bng m hn qu gn v
yu t qu i. Khi tn mt quan st
chic bng, Zarathustra m ra kinh hi
nh ng trc s xut hin bt ng ca
mt bng ma; hn ngi y mi m o,
en a, trng rng v mi mt ngn no!
Zarathustra hi, v d tn:
- Mi l ai? Mi lm g y? V ti sao
Bi v chnh tn gi y cng ch l mt
lp da. C l chnh con qu cng ch l...
mt lp da.
Chng c g l tht c, mi s u c
php lm: y l iu m ngy n ti
t nh lng khch l mnh thm can
m. Ti b vt m c u c ln tim gan
vo trong nhng vng nc gi but ct
da. Hi i! Bit bao ln sau ti
thy mnh trn trung cch nh mt
con tm!
Hi i! Ti lm g vi tt c lng tt,
vi tt c s thn thng v tt c c tin
ni nhng ngi thin ho! Hi i! S
ngy th gi tr m xa kia ti th
c, s ngy th ca nhng con ngi
thin ho v ca nhng iu di tr cao
nh ca h, by gi ang ni u!
NG THIN
mi v cng! m ti ca ngy th by
n vi linh hn ta gia khi chnh ng
chng? Linh hn ta lang thang qu lu
trong min vnh phc, gia nhng iu
tt lnh ang chn ti?
Linh hn ta dui rng di ra, di ra mi!
Linh hn k l ca ta ng gic bnh
yn. N nm nhp nhiu s vic tt
p lm ri, ni bun ru ng vng ny
ang p n, linh hn ta nhn nh mt
my.
Nh mt chic thuyn vo trong vnh
bin yn tnh nht, gi y linh hn ta
ang p lng vo mt t, mi mt v
nhng chuyn hi hnh xa thm cng
nhng bin c bt trc khn lng. Mt
t h chng trung thnh hn sao?
Nh mt chic thuyn cp b hu nh
mn nh vo lng t - v lc by gi,
ch cn mt con nhn ging t t t lin
ra n chic thuyn im bng; chng cn
n si dy no kin c hn;
Nh mt chic thuyn mt nhoi nm im
trong vnh bin yn tnh nht, cng th,
gi y ta ang yn ngh gn t lin,
trung thnh, tn cn v trong nim ch
i, c buc cht vi t lin bng
nhng si dy mong manh phiu diu
nht.
, hnh phc! , hnh phc! Hi linh hn
ta, c g m mi khng ht ca ch? Mi
ang yn ngh gia lng c di. Nhng
by gi l gi pht b mt v long trng,
gi pht m chng c k chn chin no
vi vu ting so.
Hy coi chng! Bui ng thin thiu t
by gi ng dy i thi, hi qu tim gi
lo ca ta. Sau mt gic ng mit mi
nh th, phi cn c bao nhiu thi gian
nh thc mi dy?
(Nhng Zarathustra thip ng tr li
v linh hn hn cng khng t v v li
dn tri rng ra). - Hy ta yn! Im
lng! Th gii chng va thnh tu y
sao? ! Qu cu trn mt ng vng
!
ng ln i, tn trm vt, li
bing![3] Zarathustra bo. Sao? C
vn tay dui chn, ngp di, ri t
xung y nhng ci ging su mi hay
sao? Mi l ai th? Hi linh hn ta! (Vo
lc , Zarathustra hong kinh v mt tia
sng mt tri rt t trn cao xung ngay
mt hn). Zarathustra th di, ngi dy:
ni nh sau:
Hi cc ngi, nhng con ngi k d,
nhng k ang tuyt vng! Vy ra ting
ku thng kh vang n tai ta chnh l
ting ku ca cc ngi? Gi y, ta
cng bit r ni chn cn phi tm k m
ta hoi cng tm kim sut ngy hm
nay: Con ngi thng ng.
Con ngi thng ng , ang ngi
trong chnh hang ca ta! Nhng ti sao
ta li kinh ngc ch! Chng phi chnh
bn thn ta li cun hn v hang
bng nhng cuc hin mt v nhng ting
ci rc gi ting chim y tinh qui ca
hnh phc ta y sao?
Tuy nhin, ta thy hnh nh cc ngi
chng ha hp vi nhau khi cc ngi t
tp li ni y, cc ngi, nhng k
Gi y, chnh s c n li thnh mm
nhn v v vn tan tnh nh mt nm m
m rng, khng cn c th gi li nhng
ngi cht. Khp ni ngi ta u nhn
thy nhng k i m sng li.
Gi y, hi Zarathustra, nhng ngn
sng triu ang dng ln n tn ch
ngi. Chic thuyn ca ngi s khng cn
nm yn trn cn lu hn c na.
V vic chng ti n hang ca
ngi, chng ti l nhng k tng nui
lng tuyt vng v khng cn tuyt vng
na: y ch l du hiu v im triu
bo rng sp c nhng con ngi tt p
hn chng ti s n y;
- bi v chnh k ang trn ng
hng v ngi, tn vt cui cng ca
Thng gia loi ngi; ngha l: tt
ln v mnh.
Theo mt ta thy, c ngha l: v ci
ch khng lay chuyn ni, ang cm lng
trong ta, mt ch lc ny ang im ting
nhng s khng lng cm mi mi. V
nu cc ngi l nhng ngi ca ta, cc
ngi vn khng phi l cnh tay mt ca
ta.
Bi v nhng k nh cc ngi, nhng k
i trn nhng i chn bnh hon mong
manh yu t, trc tt c mi s u
mun c king n e d cn trng, du
h c bit n iu hay giu gim
iu .
Nhng cn ta, ta khng king n e d cn
thn c tay ln chn, ta khng king n e
d cc chin s ca ta: lm th no cc
ngi c th t mnh c kh nng m
m tin dn n mt.
Du thuc v mt chng loi thng
ng, song v nhiu phng din cc
ngi vn b vn vo khng ra hnh th.
Trn ci i ny, chng c ngi th rn
no c th sa cha v un thng cc
ngi li c.
Cc ngi ch l nhng chic cu: lm
sao cho nhng k tt p hn cc ngi
c th qua c b bn bn kia! Cc
ngi biu trng cho nhng cp : v
th, cc ngi ch nn nui lng phn
hn i vi k bn trn cc ngi v
ang leo ln chiu cao thm ring ca
hn!
Rt c th mt ngy kia, ht ging cc
ngi s ny sinh cho ta mt a con
ch thc v mt k tha t hon ho:
nhng gi pht hy cn xa xi vi
vi. Cc ngi khng phi l nhng k
th c c tn h v di sn ca ta.
Cc ngi khng phi l nhng ngi ta
ang ch i trn nhng ngn ni cao
ny, cc ngi khng phi l nhng
ngi s cng ta xung n vi loi
ngi mt ln cui cng. Cc ngi ch
l nhng k tin phong n bo
cho ta bit rng c nhng con ngi
khc, cao i hn, ang cn trn
ng i n.
Khng phi l nhng con ngi nui kht
vng v i, lng kinh tm mnh mng,
s chn ngn ngt ngn, cng khng phi
l ci m cc ngi gi l nhng vt
tch ca Thng trn mt t.
- Khng, khng! Ba ln khng! Ta ang
sng.
V ka, tt c nhng ting ku thng kh
ca chng ta tt lng. Gic quan v
tm lng chng ta bng n, xut thn
ngy ngt. Ch mt tc t na thi, l tinh
thn chng ta s tr nn dng cm hn
hoan.
Hi Zarathustra, trn mt t chng c g
vui tha hn l mt ch cao vi hng
mnh. y l mt ci cy tuyt m nht
trn i. Ton b mt phong cnh c
khch l nh mt ci cy nh th.
Ta so snh ch y vi mt cy thng,
th cy ln mnh nh ngi, hi
Zarathustra. Cao ln, im lng, cng rn,
c n, lm bng th g ho diu, uyn
chuyn mm mi nht, l lng tuyt diu.
V sau cng vn nhng cnh l xanh r,
k hc nu ln cu hi: Zarathustra l
ai?
V tt c nhng k m t trc n gi
ngi cha h r vo tai h cht mt ngt
cng bi ht ca ngi, tt c nhng k n
s c n v c n hai bng, u t
ngt nh lng:
Zarathustra hy cn sng sao? Cuc i
chng cn ng b cng sng na! Chng
c g l quan trng, mi s u v b:
tr phi - tr phi chng ta sng vi
Zarathustra!
Ti sao hn, k c tin bo lu
nh th, hn li khng n? - Nhiu
ngi ct ting hi nh vy. Ni c n
thiu ri hn ri sao? Hay chnh
chng ta phi tin bc v vi hn?
Gi y, chnh s c n li thnh mm
BA N CUI CNG[1]
Bi v vo lc y, vin Bc s ct ngang
li cho mng ca Zarathustra v cc
ngi khch: lo chen ln n pha
trc, nh mt k khng c thi gi
mt, lo cm ly bn tay ca Zarathustra
v ni ln: Nhng m, hi Zarathustra!
C vic cn thit hn vic khc,
chnh l iu ngi dy: no! Gi y
c mt vic i vi ti cn cn thit hn
tt c mi vic khc.
Ti mun ni ln mt li va ng dp:
ngi chng mi ti dng ba y sao?
ch cn thiu bnh m.
Bnh m ? Zarathustra va hi vn va
ci. Chnh bnh m li l th nhng con
ngi sng c n chng h c. Nhng
con ngi khng ch sng bng bnh m,
con ngi cn sng nh tht ngon v
y ta c hai ch cu t.
Gi y cc ngi hy xo tht chng
cho chng, gia v v p chng bng cy
an sm: ta thch tht cu non lm nh
th. V chng ta chng thiu r cy ln
tri cy, chng c c ngay cho nhng
k hu n v nhng ngi tinh t kh tnh
nht, chng ta cng ch thiu g nhng ht
c v cng hay nhng n ng khc
p v.
Vy thi chng my chc na, chng ta
s d mt ba n ngon. Nhng k no
Zarathustra p:
Hy thanh thn vui ti nh chnh ta
y. C gi nhng thi quen ca ngi,
hi ng bn qu ca ta i! Hy nhai ht
thc, ung nc l, ca tng thc n ca
nh ngi, min l n lm cho ngi vui
v!
Ta ch l mt l lut cho nhng ngi
mang dng mu ca ta, ta khng phi l
mt l lut cho tt c mi ngi. Nhng
k no mang dng mu ca ta thi phi
c nhng khc xng cng cp v nhng
bn chn nh nhng,
- ti vui khao kht nhng cuc chin
chinh v nhng yn tic, chng bun
phin, khng m mng, lun sn sng
cho nhng s vic kh khn nht nh sn
sng cho cuc l trng ca mnh, khang
mun m ch ti.
cng trng!
m m cung nht.
Cc ngi tuyt vng, l iu cn
phi tn vinh ni cc ngi. Cc ngi
khng hc bit lm th no cc ngi
s c th u hng, cc ngi khng
hc bit nhng s cn trng vn vt nh
nhen.
Ngy hm nay, bn ngi ti tin tr
thnh ch nhn, tt c bn chng u
thuyt ging s khc t, s khim cung,
s cn trng, s chuyn tm, v nhng
c hnh nh nhen.
Ci g xut pht t m n b hoc t
bn hu phng, v nht l s pha trn
ca m tin dn hin nay, ci mun
tr thnh ch nhn ca tt c s mnh con
ngi. ! Kinh tm! Kinh tm! Tht kinh
tm!
Ci ln ting hi i, hi li v khng
ngng ln ting hi: Lm th no bo tr
con ngi mt cch tt p nht, lu di
nht, d chu nht? H l nhng ch
nhn nh th ca hm nay.
Hi cc anh em, cc anh em phi vt
b nhng ch nhn hin thi, - nhng k
ti tin : chnh bn chng l him ha
ln nht i vi Siu nhn.
Hi cc ngi thng ng, xin cc
ngi hy vt b nhng c hnh nh
nhen, nhng s cn trng nh nhen,
nhng s tn knh i vi nhng ht ct,
s ng o lc nhc ca by kin, s t
mn ng thng, hnh phc ca ti i
a s!
Chng th tuyt vng cn hn l bung
tay u hng. V tht vy, ta yu cc
an i v v ta. Than i! Gi m iu
vn cn ng n hm nay! V s xu
c l sc mnh tt p nht cho con
ngi.
Con ngi phi tr thnh tt lnh v
hung tn hn - l o l do chnh ta
ging dy. iu xu c v i nht th cn
thit cho iu thin ho tt vi nht ca
Siu nhn.
i vi ngi thuyt gio cho m tin
dn, th au kh v gnh vc nhng ti
li ca loi ngi l iu tt lnh.
Nhng cn ta, ta vui hng i ti nh
nim an i ln lao cho lng mnh.
Song nhng li l y khng dnh cho
nhng l tai di ca m tin dn: tt c
mi li ni u khng xut sinh cho mi
ca ming. y l nhng iu tinh t xa
ng nn c mun iu g qu sc cc
ngi: c mt sai lm xu xa ni nhng
k c mun qu sc mnh.
c bit l khi h c mun nhng iu
cao i! V h nh thc dy lng h
nghi i vi nhng con ngi cao i,
nhng k xi bc gi v ng kch tinh t
kia,
- mi n khi, cui cng, h gi tr trc
chnh h, vi i mt m mui, nhng
tm g b mt n mn rung v c sn
sa trang hong bng nhng danh t ao
to ba ln, bng nhng c hnh lm
dng, bng v ho nhong ca nhng
mo ha.
Hi nhng ngi thng ng! Hy cn
trng phng. Hin gi, i vi ta,
chng g qu gi v him hoi hn l tnh
chn thc.
Thi i hm nay h chng thuc v m
tin dn? Th m, m tin dn chng
bit ci g l ln, ci g l nh, ci g l
ngay thng hay chnh trc: chng quanh
co m him mt cch ngy th v ti v,
chng lun lun ni di.
V nu c ln no chn l ct ting ca
khi thng chn cng trng, th lc
by gi, cc ngi hy ln ting hi vi
lng hoi nghi lnh mnh: S sai lm v
i no tn lc u tranh cho chn l
?
Cc ngi cng phi cn trng phng
nhng nh hc gi thng thi! Chng th
ght cc ngi, v chng ngho nn v
b! Chng c nhng i mt lnh lo kh
khan, trc mt chng tt c mi con
chim u b tri lng x xc.
Chng khoe khoang l chng h ni di.
Nhng bt lc trong vic ni di l iu
hy cn qu cch xa vi tnh yu chn l!
Cc ngi hy cn trng phng!
S thiu vng cn st nhit cung th hy
cn lu mi c gi l tri thc! Ta
10
11
12
u.
Hy hi nhng ngi n b: ngi ta
khng sinh n v sinh n em li lc th.
S au n lm cho nhng con g mi v
nhng nh th cng cc tc.
Hi cc ngi, nhng k sng to, ni
cc ngi c nhiu s u. Bi v cc
ngi phi lm nhng ngi sn mu.
Mt a tr va ct ting cho i: i,
bit bao l u mi n vi trn
gian! Hy lnh xa! K no sinh n
thi phi lau ra tm hn mnh!
13
V chng nn i hi ni cc ngi iu
g bt nh thc.
Hy bc i theo nhng du tch m c
hnh ca ng cha cc ngi tng
bc i. Lm sao cc ngi li mun
leo vt ln cao nu nh ch ca ng
cha cc ngi khng leo cao cng vi
cc ngi?
Nhng k no mun lm k dn u, hy
nn cn trng coi chng ko li lm k
theo ui i s! V chn no c
nhng tt xu ca ng cha, th cc ngi
ng nn tm kim s thnh thin!
S th s ra sao nu c k i hi ni
bn thn mnh s trinh khit, trong khi
ng cha y giao du i li vi ph n v
thch nc ru mnh cng ngn tht heo
rng?
y s l mt s in r! Qu vy, ta
thc tm thy rng s vic s tt p hn
nhiu nu mt ngi nh th l chng
ca mt, hai hay ba ngi ph n!
Gi s h c lp nn nhng tu vin v
cho trn ca: Con ng dn n s
trinh khit, th ta cng vn bo rng:
No c ch g! y li thm mt s in
r mi na!
H c to cho chnh mnh mt nh trng
gii v mt ni tr n? H c lm i!
Nhng ta vn chng tin g vo chuyn !
Trong s c n, iu m mi ngi
mang n s ln mnh thm ln, k c
con th ni tm. V vy phi khuyn ngn
nhiu ngi ng nn ho lnh vi c
n.
Mi n by gi, trn ci i ny, cn g
14
15
16
17
18
chuyn .
Zarathustra k phiu bng khiu v,
Zarathustra con ngi nh nhng khinh
khoi, k vy p cnh mnh, sn sng,
nhanh nhn, nh nhng mt cch linh
thnh:
Zarathustra v bc s, Zarathustra k
ti ci hoan h, khng nn n, chng
hp hi c chp, mt k yu nhng cn
phng mnh nhy vt xe chn,[1] t tay
ta t vng hoa hng phng hin y
trn u mnh!
19
20
SU CA
c,
Gia cung mn lm b h ng bn
thm:
Khng! Hn tn th chn l dng n,
Trnh in nguy nga quen min tho
mng,
Tnh bt thng thch linh miu kt
bn,
Phng mnh qua mi ca hn tung bay,
Bt c u! Khng nht nh y,
Ht kh tri trong ni cy rng rm,
Ht am m, ht thit tha say m!
Mong c a trong cy rm rng
gi,
Gia m hm beo sc s mu hoa,
Thn hng mnh v p nh l ti li,
Vi i mi y tnh yu khiu gi,
Ngo i tuyt diu, qu i, thin
thn,
Chy nhy, d man, lun trn, ni gian.
Hoc na, lm i bng i mt qum,
Nhn t lu, m chiu nhn h thm:
Trong h thm chng chm m hn say,
H thp dn chng nh lt vng xoay,
Bng nh in, nh tn bay thng cnh,
Xung n cu l lng khng kp trnh,
Nh h i chng v mnh cu non,
Vi ging cu chng th hn linh hn,
Ght lun ai tng cu cn dnh mt,
Tc ly nh len, l cp mt,
V du dng xm ngt ging cu non.
H bo rng gi, c iu u non,
L c vng ca tm hn thi s,
C khun mt, ngi ly lm thch ch,
Ch lm thi s!
V KHOA HC
v vi nhng ngc t v mi dn dt vo
tr li trong chn ngc t,
- hi con qu gi u ut kia, li than vn
ca mi c cha ng mt chic ci
gi ting chim, mi ging nhng k khi
tht li ca tng s trinh khit, li b mt
mi gi ngi ta hng n nhng khoi
lc!
K tn tm ni nh th; nhng vin Php
s gi a cp mt nhn chung quanh lo,
vui hng s chin thng ca mnh, v
hon tr li s ti gin m K tn tm
gy cho lo. Ri lo ni bng ging
khim tn: Mi im ming i. Nhng bi
ht hay u mun c nhng vng m hay;
sau nhng bi ht hay, phi im lng tht
lu.
y l iu m tt c nhng con ngi
ng b i! Lc by gi, k l hnh
- ci tr l lo ca nhng m my, ca
nhng ngn gi Thu go tht;
- ci tr l lo ca nhng hi than van
go tht v nhng ting ku thng kh
ca chng ta: hi Zarathustra! Hy li
bn chng ta. Ni y c v lng
nhng khn cng n kn mun tht ra li,
v lng bui chiu t, v lng my
ging, v lng khng kh nng!
Ngi nui dng chng ti bng
nhng dng cht nhn gian v nhng
chm ngn trm mnh ho hng: vy xin
ngi ng nhng tinh thn o l yu
mm li v xng ti chng ti vo gi
trng ming!
Ring ngi, phi, ch ring ngi mi bit
cch phi dng quanh mnh bu khng
kh cng mnh v thun khit! Ta c
gi ci, m u, m t v u su!
Lc by gi, ta yu nhng nng gi
phng ng y, cng vi nhng vng
quc khc ca nhng vm tri bing bic
khng h c my m hay t tng ln
bay.
Cc ngi khng th no ng ti bit
bao l kiu dim kh i khi cc nng
ngng nhy ma, ngi im lm thm
thm m chng h ngh tng suy t,
ging nh nhng b n nh nhoi, nhng
n ng b mt c phong kn i ch,
nhng ht h o sau ba tic,
- dim o d thng, tht nh th !
Nhng chng c my che: ging nh
nhng n ng ang mi ngi gii on:
chnh tn vinh nhng nng kiu n
xinh xinh , m ta t ra khc tng
ca ht cui ba n ny.
Ngi l khch tn gi l Chic bng
ca Zarathustra ni nh th; v trong
khi mi ngi trong hang cha c ai
kp tr li th g v ly cy tht cm
ca vin Php s gi, v a mt nhn
quanh, v mt bnh an thng tu, hai chn
khoanh li. Nhng hai l mi ca g
php phng ht th khng kh, va chm
ri thong dong va c v nh tra vn hi
han, nh mt k va lc chn n nhng
x min mi l, ang nm hng ln
khng kh mi tinh. Ri g khi s la
rng ln khc ht.
Ta cng ngi y,
Cn k vi sa mc nhng m
xa cch ngn trng vi sa mc,
V chng h b tn ph:
Ngt ngy bi
Khu c o ti mt t hon
- Bi v n va m rng hai khe mi
v ngp
Ci ming dim kiu kh i,
Ci ming thm tho nng n nht trong
nhng ci
ming t hon kiu dim:
V ta rt vo trong ,
Rt vo tn y, xuyn qua - xuyn qua
Gia cc bn y,
Hi cc bn gi dim kiu! Selah.
Vinh hin, vinh hin thay, con knh ng
n
Nu n chm sc hnh phc
Ca ngi khch tr! - , cc em hiu
ch
Li bng by ca ta?
Vinh hin thay chic bng bao la n
Nu chic bng y qu l
Mt chic bng kh i ca vng c o
xanh ti,
Nh ni c o ny: - Nhng ta nghi
hoc
Bi v ta n t ci u chu
Ci min a nghi hn tt c nhng m
v tm pho
lung tui.
Ci xin Thng ci thin chn ny!
Amen!
Vy , ta ngi y,
Trn vng c o t hon kiu dim ny,
Ging nh mt ht ch l,
Nu nu, du mt, ng lng,
Thm mong mt ln mi cong trn thiu
n,
Hn c thm mun hm rng nanh,
Nhng hm rng thiu n,
Lnh but, trng tinh nh bng tuyt v
bn nhn v cng
Bi l bn cnh cc nng
L chn m qu tim cc ht ch l
nng nn khao
kht. Selah.
Ging nh nhng hoa tri kia ca gi
ng,
Qu i ging nhau,
Ta nm ,
Vi vt chung quanh l nhng cn trng
c cnh
a gin chung quanh ta,
V gia nhng tng cng nhit hng
kht khao
Cng t hon hn na,
Cung di hung tn hn na,
Ta c vy bc bi cc em,
Hi nhng con mo ci t hon, nhng
nng gi th
dim l,
Im lm e p v y ry hong s khng
u,
Doudou v Souleika
a thn th,
- thin h s bt chc ma may khi
nhn nng lu qu!
Nh mt nng v n,
ang ng qu lu, tht l lu qu,
ng hoi hoi mi mi trn mt ng
chn.
- V ta tng t y nng qun mt
Chic ng chn th hai!
Bi v ta hoi cng tm kim
Ci kho tng song sinh
- Ci ng chn th hai y, Trong ci min gn gi thing ling
Ca nhng mnh qun gp np, nhng
mnh qun bi bi
bay lon
Kh i dim kiu.
, ng khc ch!
Hi nhng qu tim mm mi du dng,
ng khc ch,
Hi nhng tri tim ca ht ch l, ca
nh hoa cng sa,
tri
tim ca nhng nng mi en.
ng khc na,
Hi nng Doudou xanh xao!
Hy hng mnh ln, hi Souleika! Can
m! Can m ln!
- Hoc l phi cn n
C l l ni y
Mt ci g kch lc, mt liu thuc b?
Mt chm ngn thm ngt?
Mt li khuyn d trang trng?
THC TNH
tinh thn h s ht th c s to bo
hng nng.
C nhin, th thc phm ny khng dnh
cho nhng a tr nt, cng chng dnh
cho nhng ngi n b mnh mai suy
nhc, du h tr hay gi. Phi c nhng
phng tin khc thuyt phc d dy
bn ; ta khng phi l v lng y v
ch nhn bn h.
S kinh tm chn ngn y ang ri xa
nhng con ngi thng ng kia. ,
c lm! y l chin thng ca ta.
Trong vng quc ca ta, h cm thy an
ton, mi ni h thn ngu n u b
chy, h ang th l tm tnh.
H ang th l tm lng mnh, nhng gi
pht tuyt vi li tr v vi h! H
chng c vic g lm v h ang nhn tn
Nhng n on ny ca li cu nguyn,
thi Zarathustra khng th t dn lng
lu hn c na. Zarathustra cng tht
to ln: I-A, vi ging to hn c ging
con la, ri nhy x vo gia m khch
ha in ca mnh. Cc ngi ang
lm g th, hi nhng a tr nt?
Zarathustra va ht ln va li nhng
ngi ang qu gi cu nguyn ng dy.
Khn nn cho cc ngi, nu c ai khc
hn l Zarathustra nhn thy cc ngi
vo ng lc ny!
Mi ngi s cho rng, cng vi c tin
mi m ca cc ngi, cc ngi tr
thnh nhng k t hi nht trong s nhng
k bng b Thng , hoc gi l nhng
k r di nht trong s cc m gi!
Cn chnh ngi, hi v cu Gio hong
gi nua, ngi lm sao tha c khi
sng bi mt con la nh vy, lm nh
con la l Thng ?
V Gio hong tr li:
Hi Zarathustra, xin ngi th li cho ta,
nhng m trong nhng s v lin can n
Thng , ta sng sut hn ngi. V
iu y qu ng l nh th.
Chng th sng bi Thng di hnh
thc ny, cn hn l khng sng bi
Thng ! Hi ngi bn thit ca ta,
i vi ti.
Cn ngi na, Zarathustra quay li
bo vi K tn tm ca tinh thn, ngi
hy suy ngh k i v s tay ln l mi!
Trong chuyn ny chng c g lm rn
n lng tm ca ngi ? Tinh thn
ngi h chng qu tinh sch cho nhng
s sng bi v cho hng khi ca
nhng con ngi qu sng m th kia
sao?
K tn tm tr li, v ly ngn tay s ln
l mi:
Trong quang cnh ny c mt ci g
em li thin ch cho lng tm ti.
C l ti khng c quyn tin tng vo
Thng : nhng iu chc chn l
chnh di hnh thc ny, ti thy
Thng xng ng cho ngi ta tin
tng nht.
Theo chng t ca nhng tn nhit tm
nht th Thng phi l vnh cu; khi
m ngi ta c thi gi d dt nhn nh,
ngi ta s s dng thi gi. Khi tin
bc chm chp v ngu xun chng no
hay chng th mt v Thng nh
th c th bc i xa c.
V k no c qu nhiu tinh thn s thch
eo bm ly ngay c s ngu xun v s
in cung. Hi Zarathustra, xin ngi hy
t suy ngm v chnh mnh!
Thc vy, chnh ngi, v c qu nhiu tr
hu khn ngoan, ngi rt c th bin
thnh mt con la.
Mt nh hin trit ton ho chng thch
i theo nhng con ng quanh co y
sao? B ngoi ch dy cho ta r iu ,
hon tm hi o? Hy ni i, k m
chng thnh li!
K xu x nht loi ngi tr li:
Hi Zarathustra, ngi l mt tn ba que
x l!
Nu Thng cn sng, hoc nu
Thng sng li ln na, hoc nu
Thng cht hn, th th hi trong
hai chng ta, ai l k bit r iu y
nht? Ta xin hi ngi iu .
Nhng c mt iu m ta bit r, - hi
Zarathustra! Ta hc bit iu ny t
chnh ngi thu xa kia: k no mun
git hi tn lit su thm nht th k
ph ln ci.
Ngi ta st hi khng phi bng cn
phn n in cung, m chnh bng ting
ci - ngy xa ngi thuyt ging
c ch g!
Qu tim ca mi k trong cc ngi rng
ng v nim vui sng hn hoan, bi v
sau cng cc ngi li tr thnh ging
nh nhng a tr, ngha l y lng tn
m,
- bi v sau cng cc ngi li hnh
ng y ht nh nhng a tr, bi v cc
ngi cu nguyn, chp hai tay li v
th tho: hi Thng thn yu!
Nhng gi y, cc ngi hy ri b cn
phng tr con ny, ci hang ring ca
cc ngi, ni m ngy hm nay mi tr
tr con u c quyn ph din. Cc
ngi hy ra ngoi lm cho mt m
lng cung nhit nng ny tr con ca
cc ngi v lm du bt nhp p tim
ca cc ngi!
V Zarathustra li bt u ng li.
Zarathustra bo:
Hi nhng ngi bn mi ca ta i,
nhng con ngi qui d, cc ngi,
th
ka, mt cu hi pht ra t
ca ming hn, r rng v chnh xc, mt
cu hi tt lnh, su thm v sng sa
lm rung ng qu tim ca tt c nhng
ngi nghe.
K xu x nht loi ngi ct ting hi:
Hi cc bn ca ta, ang t hp ni
y, cc bn ging vi ci g? Nh ngy
hm nay, y l ln u tin ta hi lng
v sng cuc i ta trn vn.
Ch chng nghim iu khng thi, l
iu chng i vi ta. Sng trn mt
t l chuyn ng b cng: mt ngy,
mt cuc l vi Zarathustra dy cho
ta bit yu thng mt t.
i sng c phi l th chng? ta
s hi ci cht nh th. c ri! No,
chng ta hy khi u li!
Hi cc bn ca ta, cc bn ngh th
no? H cc bn chng mun ni vi ci
cht ging nh ta: i sng c phi l
th chng? c ri, v tnh yu
Zarathustra, chng ta hy khi u li!
K xu x nht loi ngi ni nh th; v
lc y tri gn Na m. V cc bn
ngh rng chuyn g xy ra vo lc
? Ngay khi nhng ngi thng ng
nghe xong cu hi ca hn, t nhin h
thc c s ha thn cng s bnh
phc ca mnh, v h hiu r ai l k
em n cho h s khi thc ; lc by
gi, h x v pha Zarathustra vi
lng bit n, knh trng y tru mn, v
mi ngi hn bn tay Zarathustra theo
cch thi ring ca mnh: k th khc,
ngi th ci. Trong lc , lo Php
m ti!
Ta b x dt n ng kia, linh hn ta
ang khiu v. Nhim v thng ngy!
Nhim v thng ngy! Ai phi l v ch
nhn ca th gii?
Mt trng v ngn ti mt, gi lng
cm. Hi i! Hi i! Cc ngi ct
cnh bay cao cha? Cc ngi
khiu v: nhng mt chic chn khng
phi l mt chic cnh.
Hi nhng k khiu v tuyt vi, gi y
mi nim vui u qua i. Ru
bin thnh cn ng, mi ly tch u tr
thnh mng mnh, nhng ngi nh m
bp b.
Cc ngi bay cha cao: gi y
cc ngi nh m bp b! Hy cu vt
nhng ngi cht! Ti sao m ti qu l
Hi th gii k d! Ni thng kh ca
Thng th su thm hn! Ngi hy
chp ly ni thng kh Thng , ch
ng v ly ta! Ta l ai? Mt cy tht
cm du ngn ang say cung,
- mt cy tht cm na khuya, mt ci
chung ku nh cc, chng mt ai hiu
c, nhng vn phi ln ting trc
nhng ngi ic, hi nhng con ngi
thng ng! Bi v cc ngi khng
hiu c ta!
qua ri! Qua ri! i, tui tr! i, ng
thin! Gi y l bui chiu v m ti
kh!
10
cng l ng ng Na tra.
Ni au kh cng l mt hoan lc, s
nguyn ra cng l mt li chc phc,
m ti cng l mt mt tri, - cc ngi
hy lnh xa! E ta s dy cc ngi rng
mt k hin minh tr hu cng l mt
ngi in.
Cc ngi tng bao gi tht ln ting
Vng vi nim hoan lc? Hi cc bn
ta, lc by gi cc ngi cng s ni
Vng vi tt c nhng kh au. Tt c
mi s u c kt buc, mc mu, hp
nht nhau trong tnh yu.
Cc ngi tng c mun mt iu g
s tr li hai ln cha? Cc ngi
c khi no bo rng: Mi lm ta hi lng,
hi hnh phc, khonh khc vo qua nh
mt thong thin thu! Ch nh th, cc
11
12
Gi y, cc ngi hc c khc
ht ca ta cha? Cc ngi on
c khc ht y mun ni g cha?
No! Hi nhng con ngi thng ng,
hy ht ln khc ht ca ta, hy ln lt
ht ln!
Gi y, chnh cc ngi hy ht ca ln
iu ht c tn l xin mt ln na,
khc ht c ngha l: trong vnh cu
ngn i! Hy ct ting ht ln, hi
nhng con ngi thng ng, hy ln
lt ct ting ht ln iu ht ca
Zarathustra!
i con ngi, hy cn trng!
Na m su thm ni g?
Ta ng. Ta ng.
V ta thc dy t mt gic ng say.
Trn gian th su thm,
Su thm hn l nh ngy tng ngh
n.
Ni au kh ca trn gian th su
thm,
Hoan lc su thm hn au kh.
DU HIU
s t.
Du hiu hin hin ri!
Zarathustra bo, v lng hn vt bin
i. Thc vy, khi nhn r trc mt
mnh, hn nhn ra mt con vt khng l
mu vng rc ang nm di chn, ta
u ln u gi hn, nh chng mun xa
ri hn trong tnh thng yu tru mn
ca n, ging nh mt con ch tm
gp li ch mnh. Trong khi y, nhng
con b cu cng khng km xn xao st
sng hn con s t trong tnh yu ca
mnh, v mi ln c mt con b cu bay
chm pht qua mi s t, con s t li
lc u kinh ngc, v h ming ci ngy
ng.
Khi nhn thy tt c nhng cnh tng
, Zarathustra ch tht c mt cu:
Zarathustra ni nh th, ri hn ri
khi hang , nng nn v mnh m nh
mt tri bui ban mai l ra t nhng
ngn ni en sm u bun.
PH LC
NIETZSCHE: NM TN VN V
ZARATHUSTRA
I
Ma H 1883.
Hi ng qun vng, nh ngi bo:
ci hnh nh bc i ng trc m
di?
Hi i! Ai lu y ta gia nhng
tng v nhng cn bo t chng yu
thng tru mn?
- V tnh yu ca chng ta? Hi i! Gi
y ta li tm gp tri thc tn bo n vy, ai l k xua ui ta vo trong sa
mc v lm ta thnh hoang di d man?
Hoi cng! V ch! Chnh cc ngi
xua y ra ngoi k hoang di d man:
chng phi kht vng bng hu ca cc
ngi bin ta thnh mt con gu ca
hang ng hoang liu?
Hi i! V ta li b thay i khc i v
s hin din ca chng, k t khi ta t
gi mnh l k b lu y: v cn cung
di in r ca tnh yu lm ta cng
tr thnh xa l, khip m hn.
Ta mun o tt c s hung tn ca hn
ta trn tt c nhng bn hu: c l nh
th ta s quyn d nhng th ch ca ta
v vi iu ang hng dn ch o cho
ta.
Mt ln na, ta li c n v b y i.
Ta b y i do nhng ngi bn ca ta
vo trong ni c n, v do nhng ngi
yu thng tru mn ta. V vy, ta mun
ng li vi cc k th ca ta.
Ta mun ln ting vi nhng k no th
hn ta: c l ta s quyn d h mt cch
hiu qu hn l khi quyn d nhng bn
hu.
V vy, gi y ta ang nn nng kht
khao nhng th ch ca mnh cng nh
xa kia ta tng kht khao mi chn l.
Lc by gi, ta gi chn l l tt c
1884-1885
Chng ta ku la cu cu mt hnh
phc: nh hnh phc y chng ta leo
ln c n di tm mt nhn ca
ngi! Gi y, ni lm sao xit lng bit
n v ngn ca chng ta i vi tt c s
kinh tm chn ngn, i vi bu khng
kh h hng ln bi n, nh chng ta
hc nu ln cu hi v kim tm mi
mi v leo ln cao,
- hc nu ln cu hi ng ch, ng
chiu cao: Zarathustra cn sng chng?
Lm th no m Zarathustra hy cn sng
c?
i vi k no bit truy vn ti tnh th
cu tr li hin l ra mt na. V s
tht l c trn vn mt cu tr li, mt
tri chng th no m u lu mi c.
n y th Zarathustra ct ngang li
thuyt gio ca ng vua, hn t ngn tay
ln ming ng vua v bo: , nhng
ng vua ny!
H tha thun vi nhau tn vinh v
tuyn c nhng li l long trng: bn h
quen vi chuyn ri! Nhng m, l
tai ta s ra sao?
L tai ta thu nh li v cng lc cng nh
b li, cc ngi khng nhn thy sao?
Tai ta co qup li trc nhng li l
long trng n o n.
V thc vy, hi cc ng vua, vi nhng
li ca ngi kiu , cc ngi c th lt
nho mt k mnh nht; khng nn nc
cn, v tn vinh bt lun ngi no,
mt chn ru trn nh th.
V
1884-1885
Zarathustra nhn vin Bc s tin tri
khiu v v a tay tr vo mt lo.
Nhng lin ngay sau , Zarathustra t
ngt trn thot khi m ng nhng
ngi cm t v thng yu tru mn hn;
hn leo ln mt ni ng dng; dc
ng ln ni, hn bt vi a hng v
chi hng. T trn nh cao ca ni ,
tay cm hoa hng, bui chiu hm y
Zarathustra ln ting thuyt gio ln cui
cng: a mt nhn m ngi tuyt vng
n nay khng cn tuyt vng na, m
ngi cht tri nay ng vng an lnh
trn t lin, Zarathustra ci vui hoan
h, hn bn nhng hoa hng bt c
Ht.