16.3.2011.

TRANSPORTNI SISTEMI

Predavanja 3

Vrste transporta

Orga nizacija izvodenja kursa

NAZIVPREDAVANJA

BROJSATI

Poiam i definiciia transporta

Pojam i struktura transportnog sistema
Vrste transporta

Vrste transDortnih sredstava

Test sa pitanjima iz teorije
lzbor sredstava kontinuiranoe transDorta
Dimenzioniranje elemenata sredstava kontinuiranog transporta

lzbor sredstava ciklidnog transporta

Dimenzioniranie elemenata sredstava ciklidnoe transporta
Pretovami i primopredajni segmenti transportnih sistema
Test sa pitanjima iz teorije
Dizalice i oodizadi

2
2
2

l+l
2
2
2

1+l

Liftovi i Zidare

Zavojni transporteri
Inerciialni transporteri

Transport cievovodima

Test sa pitanjima iz teorije

1+l

Rekanitulaciia

16.3.20Lt.

Vrste transporta (1)

transport

- prijevoz robe s jednog mjesta na

drugo sredstvima javnog ili vlastitog transporta

- gotovi proizvodi, poluproizvodi, sirovine, pogonski
materijal i goriva, strojevi, alat i druga robo

transportno poslovanje obuhvaia sve poslove

vezane za dopremu, prenoienje i otpremu robe

UnutraSnji - sav transport unutar kruga fabrike

Vanjski - sve ostalo

transportni sistem - podsistemi:

- tra nsportnih sredstava,

- transportnih saobra6ajnica sa

pripadajuiom

opremom,

opreme i sredstava za rukovanje materijalom koji se

transportira,

- opreme za upravljanje (upravljadki sistem itd.),

- ostale opreme (signalni uredaji, sigurnosni uredaji,
mjerni uredaji itd.),

radne snage za rukovanje i upravljanje.

16.3.2011

Vrste transporta (2):

2 l)oprerna sirovine

urvurnaSrur

"

poluproizvoda

\,ANJSKI TRA.NSPORT

VANJSKI

,3

lstolar

l0 Otprcml golovih

proizvoila

preuzrnranje rraterij

t]N T]TI{ASN.II'TITANSPORT

Sklatiiire
rnaterijala

ih proizvoda

5 Piprenra

{,

Tok
nr

f.--..'.;*....'
l,

t' -

..

!,t,'.,.,1

ateri iala

PR0|ZYODNJ..i

-L

0brada

ffi

MontaZa

ffi

ffi re
=

L7

L6.3.20LL

Vanjski transport (3a)

.
.
.
.
.

transport VAN kruga fabrike

prijevoz nabavljene robe od dobavljada do skladiita, te prijevoz
prodane robe kupcu

najveii dio opreme i dopreme robe

doprema robe
- prijevoz robe od mjesta njezino preuzimonja, od dobavljaia
do skladiito fobrike- kupca
otprema robe
- prijevoz robe iz skladiito fabrike prodovaoca do mjesto na
kojem ie kupac preuzeti robu

Vanjski transport (3b)

Vrste vanjskog tra nsporta

prijevoz robe

fabrika,

pri demu se
iskoriStavaju javni putovi i uglavnom javna prijevozna
sredstva
izmedu

vi5e vrsta ovisno o putovima prijevoza

- Zeljeznidki
- cestovni
- vodni
- zradni
- cjevovodima
- poitanski

!6.3.20L1.

Prednosti i nedostatci 5 dostupnih modaliteta transporta

.
Pun kapacitet

. Nije uvijek kompletna

Dugaike rute

dostava

po5iljka
Ponekad sporo

Niski troikovi

. Potpune po5iljke
. Dugaike rute
. Priliino brzo

Slaba pouzdanost, problemi s

Stetom

i dostava

.
. Ogranidenja u velidini i teZini
. ViSi troSkovi
. Veia osjetljivost na vrijeme
Visoki troSkovi
Ogranideni kapaciteti

. Niski troikovi
. Vrlo pouzdano
. Sporo
. Ogranitene rute i rasporedi
. ViSe osjetljivosti na vodu

Sistem prometa dobara

I

ou.***"*'rr;;'l

-, - l.lll*-a' gtf_:

:'-J---

L6.3.20L1.

Vrste vanjskog transporta (3a1)

Zeljezniiki transport

- prijevoz robe vagonima,

- poiiljke mogu biti vagonske ili komadne,
- Zeljeznica propisuje nadin pakiranja robe,
- prijevoz kamionima i specijalnim vozilima za pojedine
specifidne vrste tereta

hladnjade, cisterne

Wffi

Vrste vanjskog transporta (3a2)

Vodni transport

- prijevoz robe morima, rijekama, jezerima i kanalima

na brodovima,

veliki tereti i velike udaljenosti,

- brodovi mogu biti specijalni, za prijevoz odredene

robe

tankeri, brodovi za prijevoz voia i povria, hladnjade

16.3.2011.

Vrste va njskog transporta(3a3)

Zraini transport

- avioni, helikopteri, baloni, ...

- roba veie vrijednosti i lako pokvarljiva roba - znatno
brZe od svih ostalih vrsta transporta,

- propisima aviokompanija

utvrduje se roba koja se

moZe prevoziti avionima

. dimenzije po5iljke,

teZina i nadin pakiranja

Vrste vanjskog transporta (3a4)

Transport cjevovodima

- prijevoz tednosti i plinova, najdeSie nafte i plina,

- na malim relacijama i rasute robe,
- izgradnja transportnih sredstava je vrlo skupa , ali se
troikovi izgrad nje

mo rtizi raj u to kom e ksploatacije

16.3.2011.

Vrste vanjskog transporta (3a5)

. PoStanski transport
- upotrebljavaju kompanije pri otpremi poliljki do 20 kg
- najdeSde su poSiljke ve6e vrijednosti koju u manjim
kolidinama isporuduju trgovinske tvrtke

svojim

kupcima

UnutraSnji transport (4a)

.
.

transport unutar radnog kruga fabrike

ulogo unutornjeg transportd: povezivanje pojedine operac'rje obrade u

kontinuirani proces proizvodnje - na najpovoljniji nadin transport radnih
predmeta od jedne do druge operacije obrade, od skladi5ta sirovina do
skladi5ta gotovih proizvoda

sadriaj rada sluibe unutarnjeg transporta je:

.
.
.
.
.

upravljanje tokovima materijala koji podinje vei pri nabavci;

organizacija ispravno postavljenog voznog reda i prevoznih putova;
organizacija racionalnog koriStenja otpadnog materijala i Skarta;
optimizacija tokova materijala i transportnih sredstava;

optimizacija transporta u rekonstrukcijama

izgradnji novih proizvodnih hala

rasporeda ma5ina i opreme;

.
.
.

racionalizacija skladi5nog prostora;

razvoj, mehanizacija i automatizacija transportnih sredstava

okrupnjavanje i standardizacija unutarnjeg transporta

t63.2ALt.

Unutra5nji transport (4b)

Znaienje i organizacija unutraSnjeg transporta
. Unutra5nji transport
- svako kretanje proizvoda, robe ili materijala u granicama

kompanije
osim prijevoza obuhvaia i rukovanje robom
. utoval pretovaI istovar, dizanje ili spuitanje, premje5tanje

udio troikova unutralnjeg transporta

troikovima poslovanja je ZNATAN

organizacija unutrainjeg poslovanja
uiteda

skraienje transportnih putova

i sl.

u ukupnim
maksimalna

ubrzanje transporta

UnutraSnji transport (4c)

Znaie nje i orga n izacija

un

utraSnjeg tra nsporta

Prilagod_avanje nadina transportal

karakteristikama robe

teZini ivelidini pojedinih komada,

.
.

koliiini komada,

nadinu pakiranja.

Racionalizacija unutra5njeg transporta:

- uvodenje mehanizacije
- koriStenje prirodnog pada - gravitacije za prijenos robe

16.3.201_1

nutra5nji transport (4d)

Podjela unutrainjeg transporta:

- Prema pravcima ismjerovima kretanje u transportu

,
.

Pravolinijska (horizonto!no, vertikolno, kombinirono)

Krivolinijska

Prema vremenskoj cjelovitosti transporta

.
.

Tronsport s prekidimo
Tronsport bez prekida

Prema vrstama operacija

.
.
,
.

Utovar
Prenos

retovar (utovor+istova r)
Istovor
P

Prema vrstama transportnih faza

lzmedu i unutor skladiita,
lzmedu pogono, rodionico,

.
.
.

lzmedu proizvodnih

kontrolnih mjesto u procesu proizvodnje

Unutrainji transport (4e)

Za5tita robe u transportu i naiela transportnog
pakiranja
. Zaitita od o5teienja ili gubitaka
-

nadin zaitite ovisi

o karakteristikama proizvoda koji se

transportiraju

najdeSde se

mogu6nost oStedenja je znatno ve6a

iznimno osjetljivi proizvodi, teiki i vrlo skupi (automobili,
maSine, posebni tereti)

zaitiiuju pakiranjem (ambalaiom)

Zaitiiivanje proizvoda koji se ne mogu pakirati

izvedba posebnih konstrukcijskih pojadanja ili ugradnja posebnih

pojedinosti namijenjenih iskljudivo za pridvrSiivanje tih proizvoda za
sredstva transporta ili manipulativnu opremu

L6.3.20L'_

UnutraSnji transport (4f)

ZaStita robe u transportu i naiela transportnog
pakiranja

dokumentocijo koja prati takve proizvode obavezno

moro sadriavati i propise o naiinu rukovanja

Problematikapakiranja

- interakcija

strudnjaka

u proizvodnju, transportu

trgovini

- optimalno kori5tenje kapaciteta prijevoznih

sredstava

opreme, i skladi5nog prostora

- standardizacija i normiranje pakiranja

Unutra5nji transport (4f)

Natela transportnog pakiranja
. prije izbora ambalaZnog materijal treba utvrditi kojirme
utjecajima po5iljka izlale za vrijeme transporta ili

skladi5tenja

pri oblikovanju transportne ambalaZe treba nastojati

da ona ima 5to pravilniji oblik
- lak5a prilagodba transportnim sredstvima
prostoru

skladiSnom

ako se u istoj poiiljci (paketu) nalazi viSe proizvoda ili

viSe dijelova istog proizvoda treba ih unutar paketa
odvojiti za5titnim pregradama da se izbjegne njihovo
oitedivanje ili lom

16.3.201_1.

STANDARDIZACIJA DIMENZIJA
Evropski paletni pul 1961. godine
EURO plata 800x1200 mm
(u industriji piia 800x1000 mm)

!INLAI1NO SUSNJE
ai.$!p jrdinsr.koFNe

j"
11
t-l

.']

raailrF

lr
l:

- _i
2\

.l

ll
i-'
iri
:l

--t

zoRUZtvA{JEu

rI
lr)
iltl

ti;:
r,- I - r ..i
5,

L6.3.20L1.

UnutraSnji transport (4g)

Naiela tra nsportnog

pa

kiranja

- oblik zaititnih pregrada treba prilagoditi obliku

proizvoda da se onemoguii pomicanje tokom
-

transporta
osjetljivi proizvodi
sl.) -

(ry

elektridni aparati za kuianstvo

prilagodba ambalaie proizvodima koji zahtijevaju posebne

uslove rukovanja i transporta

- poloiaj proizvoda tijekom transporta

UnutraSnji transport (4h)

Nadela transportnog pakiranja

pri pakiranju razliditih proizvoda

izbjegavati pakiranje proizvoda koji mogu negativno

utjecati jedan na drugog

izbor ambalaZe

viSekratna upotreba

16.3.20Lt,

Tokovi materijala (5)

povezuju dijelove sistema i omoguiavaju kretanje materijala od
ulaza u sistem do izlaza iz njega
Kod proizvodnih sistema ili njihovih dijelova, raspored prostora,
opreme i radnih mjesta, moZe se projektirati na osnovu:
. procesa koji se odvijaju u sistemu ili njegovim dijelovima (grupni raspored
opreme - grupisanje istih ili slidnih vrsta opreme prema funkciji ili vrsti obrade) layout prema procesu,

.
.

redoslijeda odvijanja operacija (oprema instalirana prema redoslijedu odvijanja

proizvodno - tehnoloSkih operacija) - layout prema proizvodu,

kombiniranja prva dva naiina (vrste procesa iodvijanja operacija prema

tehnoloSkom postupku - redoslijedu odvijanja operacija) - kombinirani Layout.
Kombinirani Layout, znaii organiziranje proizvodne opreme u zasebne cjeline ili
grupe, tako da se u svakoj od tih cjelina (grupa), vrSi kompletna proizvodnja
komponenata sliinih karakteristika. Svaka od cjelina (grupa), dini dio
proizvodnog sistema sa odgovarajuiim stepenom autonomnosti.

Tokovi materijala (5a) - Layout

rru*t**,t..t&'
rSd,**r. d.rf*rffi
il**r 1*+6"r
I-i{& *aiille

It

16.3.20L1,

T_ojgyLmelerija|g .(sd

- Lgyo_u! L

Tokovi materijala (5a)

- Layout 3

L;r
ry-

.T

16.3.2011.

Tokovi materijala (5a) - Layout 4

n*tA I'rif

iJ$sld-l R(:idJ,*a Bt (:lsi : r.

Tokovi materijala (5b)

Vrste transportnih tokova
oblik/vrste tokova materijala f-ja :
prostora:
- radnog
. oblik radnog prostora,

raspored radnih prostora.

rasporeda opreme,
rasporeda radnih mjesta

Vrste tra nsportn ih tokova

- u horizontalnoj ravni
- u vertikalnoj ravni
- kombinirano

16

16.3.20L7

Tokovi materijala (5c)

. Transportni tokovi u horizontalnoj

ravni

\ilaz
-:----l
,*t.)

lzlaz Ulaz

Ulaz

e)

Ulaz

b)

Ulez

-]

l.tur

c]

Ulaz

d)

Ulaz
I

.J

I
I

lzlaz

lzlaz
h)

pnvolinijski oblik
kruini oblik
"L" oblik
'U" oblik
'S" oblik

Tokovi materijala (5d)

. Transportni tokovi u vertikalnoj ravni

uraz

lr"'
D
I

uraf (*rrrr.

t1
l\
t /-

Ulaz 1I
\
lzlaz _)

I+.
rr

EEZ

)'

ttn ll

I ------J
Ulaz J (_

t(

Utaz J
. ..i*-

lzlaz

,,,,-J LJ

t-*

16.3.20LL.

Tokovi materijala (5e)

Kombinirani transportni tokovi