hon thnh c lun vn ny, ti xin by t lng bit n chn

thnh v su sc ti.
Ban gim hiu b mn iu dng, cc phng ban trng i hc
Thng Long, ng y, ban gim c, c khoa phng bnh vin Ph Sn
Trung ng, to iu kin cho ti c hc tp v hon thnh lun vn
nay.
GS TS Hong Vn Ngon, trng khoa iu dng trng i hc
Thng Long, TS Nguyn Hong Long trng b mn iu dng, ngi thy
b nhiu cng sc o to, hng dn, tn tnh dy bo, to mi iu kin
thun li cho ti c hc tp v hon thnh kha lun ny.
TS H S Hng, ging vin trng i hc Y H Ni, Ph gim c
Trung Tm H Tr Sinh Sn Quc Gia, ngi thy gip , trc tip
hng dn, ng vin ti trong sut qu trnh nghin cu v hon thnh kha
lun ny.
Ti xin by t lng bit n su sc ti qu thy c b mn iu dng
trng i hc Thng Long to iu kin thun li cho ti c hc tp
trong sut thi gian qua.
Ti xin by t lng bit n su sc ti tp th bc s, cn b, nhn vin
Tm H Tr Sinh Sn Quc Gia, to iu kin gip ti rt nhiu trong
qu trnh hc tp v hon thnh kha lun ny.
Cui cng, ti khng th ht lng bit n su sc ti Cha M, Chng,
Con v nhng ngi thn trong gia nh v cc bn lp KTC6 lun bn ti,
ng vin gip ti vt qua nhng kh khn trn con ng hc tp.
Ti xin trn trng cm n!
H Ni, ngy 01 thng 11 nm 2015
Nguyn Th Hi Vn

LI CAM OAN
Ti xin cam oan y l cng trnh nghin cu ca ring ti, cc s liu
v kt qu a ra trong lun vn ny l trung thc v cha c ai cng b
ngoi bn thn ti.
Ti xin chu hon ton trch nhim v li cam oan ny.
H Ni, ngy 01 thng 11 nm 2015
Ngi cam oan

Nguyn Th Hi Vn

Thang Long University Library

DANH MC VIT TT

BN

Bnh nhn

BV

Bnh vin

iu tr

VS

V sinh

MC LC

T VN ............................................................................................................. 1
CHNG 1. TNG QUAN ....................................................................................... 2
1.1. Khi nim v v sinh............................................................................................ 2
1.2. Cc nguyn nhn gy v sinh............................................................................... 2
1.2.1. Nguyn nhn v sinh nam ................................................................................. 3
1.2.2. Nguyn nhn v sinh n. .................................................................................. 6
1.3. Tnh hnh v sinh trn th gii v ti Vit Nam hin nay .................................. 10
1.3.1. Tnh hnh v sinh trn th gii ........................................................................ 10
1.3.2. Tnh hnh v sinh Vit Nam......................................................................... 11
CHNG 2. I TNG V PHNG PHP NGHIN CU ........................ 13
2.1. i tng nghin cu......................................................................................... 13
2.1.1. Tiu chun la chn ........................................................................................ 13
2.1.2. Tiu chun loi tr .......................................................................................... 13
2.1.3. C mu nghin cu ......................................................................................... 13
2.2. Phng php nghin cu.................................................................................... 13
CHNG 3. KT QU NGHIN CU ................................................................. 16
3.1. c im chung ca i tng nghin cu........................................................ 16
3.1.1. Gii tnh .......................................................................................................... 16
3.1.2. tui ............................................................................................................. 17
3.1.3. Ni sng .......................................................................................................... 17
3.2. nh gi kin thc ca i tng nghin cu ................................................... 18
3.2.1. nh gi s hiu bit v thi gian xc nh v sinh, nguyn nhn gy v sinh
v tui suy gim kh nng sinh sn n gii ca i tng nghin cu ............ 18

Thang Long University Library

3.2.2. nh gi s hiu bit v tc ng ca li sng ti nguyn nhn gy v sinh 19

3.3. nh gi thi ca i tng nghin cu trong vic iu tr v sinh ............. 22
3.3.1. nh gi thi ca i tng nghin cu khi c chn on v sinh ....... 22
3.3.2. nh gi thi ca i tng nghin cu trong vic iu tr....................... 23
3.3.2. nh gi s h tr ca cc ban ngnh trong vic iu tr v sinh .................. 25
CHNG 4. BN LUN ........................................................................................ 27
4.1. c im chung ca i tng nghin cu........................................................ 27
4.2. nh gi kin thc ca i tng nghin cu ................................................... 28
4.3. nh gi thi iu tr ca bnh nhn v sinh ............................................... 31
KT LUN ............................................................................................................... 33
KHUYN NGH ....................................................................................................... 34
TI LIU THAM KHO

DANH MC BNG
Bng 3.1.

tui ca i tng nghin cu .........................................................17

Bng 3.2.

nh gi s hiu bit v nh ngha thi gian v sinh ..........................18

Bng 3.3.

nh gi s hiu bit v nguyn nhn gy v sinh ...............................18

Bng 3.4.

nh gi s hiu bit v tui nh hng kh nng sinh sn n gii ..19

Bng 3.5 : nh gi s hiu bit v tc ng ca li sng ti kh nng sinh sn .19

Bng 3.6.

nh gi s hiu bit v tc ng ca bo ph ......................................20

Bng 3.7.

nh gi s hiu bit v mi lin quan gia kh nng quan h tnhdc

nam gii vi v sinh ..............................................................................20

Bng 3.8.

nh gi s hiu bit v tc ng ca bnh quai b ..............................21

Bng 3.9.

nh gi s hiu bit v tc ng ca vic s dng thuc trnh thai

trong thi gian di..................................................................................21

Bng 3.10. nh gi s hiu bit v no ht thai n kh nng sinh sn ................22

Bng 3.11. nh gi thi bnh nhn khi c chn on v sinh ......................22
Bng 3.12. nh gi thi ca i tng trong vic la chn phng php
iu tr ...................................................................................................23
Bng 3.13. nh gi thi ca i tng nghin cu i vi chi ph iu tr ......24
Bng 3.14. nh gi s la chn c s iu tr ca i tng nghin cu .............24
Bng 3.15. nh gi vic s dng bo him ca i tng nghin cu trong vic
iu tr ....................................................................................................25
Bng 3.16. nh gi mong mun c bo him h tr chi ph iu tr ................25
Bng 3.17. nh gi s h tr ca x hi i vi vic iu tr ca i tng ........26

Thang Long University Library

DANH MC BIU
Biu 3.1: Gii tnh ca i tng nghin cu......................................................16
Biu 3.2. Ni sng ca i tng nghin cu......................................................17

T VN
Cng vi s gia tng dn s trn ton th gii, nhiu quc gia trong
c Vit Nam thc hin rt tt chng trnh sinh c k hoch. Bn cnh
gp phn hn ch sinh nhiu con th vn phng v iu tr v sinh cng
l mt ni dung rt ng c quan tm, nhm gip cho nhng cp v chng
v sinh c c hi c con bng bin php ny hay bin php khc, nhm gp
phn m bo hnh phc gia nh v s pht trin hi ha ca x hi. l
mt nhim v khng th thiu c trong cc khoa Ph sn ca cc bnh vin
v ti cc trung tm h tr sinh sn.
Trong nhng nm gn y, t l bnh nhn v sinh n khm v iu
tr ti Trung tm H tr sinh sn Quc gia - Bnh vin Ph sn Trung ng
chim s lng kh cao, mi nm c khong 2000-3000 cp v chng n
khm ln u v c mt t l khng nh trong s h c iu tr v sinh.
Vi s pht trin ca khoa hc cng ngh th vic cung cp kin thc
cho cc bnh nhn iu tr v sinh kp thi, y v chnh xc l mt vn
quan trng.Bn cnh , khi c chn on v sinh, thi ca ngi bnh
cng l mt trong nhng yu t quyt nh n kt qu iu tr sau ny. V
vy vi mong mun gp mt phn nh vo cng tc chm sc sc khe cng
ng ni chung v cng tc chm sc sc khe sinh sn ni ring, chng ti
tin hnh ti:Kho st kin thc v thi ca cc bnh nhn v sinh
ca cc bnh nhn ti Trung tm H tr Sinh sn Quc gia - Bnh vin
Ph sn Trung ng vi hai mc tiu sau:
1.M t c im bnh nhn him mun n iu tr ti Trung tm H tr
Sinh sn - Bnh vin Ph sn Trung ng.
2.Kho st kin thc v thi ca bnh nhn n iu tr ti Trung tm
H tr Sinh sn - Bnh vin Ph sn Trung ng.

Thang Long University Library

CHNG 1. TNG QUAN

1.1. Khi nim v v sinh

Lch s pht trin x hi loi ngi gn lin vi qu trnh sinh sn.
Ngay t thu s khai con ngi quan tm n vic bo tn ni ging ca
mnh. Qua cc thi k khc nhau, khi nim v v sinh c nhiu thay i.
Ngy nay theo T chc Y t Th gii (WHO): v sinh l tnh trng mt cp
v chng trong tui sinh sn, mong c c con nhng khng th c thai
sau thi gian 12 thng, c quan h tnh dc m khng dng bin php trnh
thai no. Nu cha c thai ln no gi l v sinh nguyn pht, v sinh th
pht l v sinh m trc y tng c thai. Ngoi ra nhng trng hp c
nguyn nhn hin nhin th khng cn tnh mc thi gian: v d nh l ngi
v b v kinh, ngi chng b lit dng V sinh nam l v sinh hon ton
do chng, v sinh n l v sinh hon ton do v, v sinh khng r nguyn
nhn l trng hp khm v lm cc xt nghim kinh in hin c m khng
pht hin c nguyn nhn no kh d gii thch c [4].
1.2. Cc nguyn nhn gy v sinh
Th thai i hi tinh trng v non phi gp nhau giai on chn
mui ti u, sau vn chuyn non th tinh di chuyn ti bung t cung
thi im m ni mc t cung c chun b tt cho s lm t ca phi.
s kin ny xy ra c th h thng sinh sn ca c nam v n u phi ton
vn v gii phu v sinh l v phi giao hp s ln tinh trng c a
ng vo thi gian gii phng non bo ra khi nang Graff. Ngay c khi s
th tinh xy ra m phi thai vn khng lm t c c th do nim mc t
cung khng thch hp cho phi lm t hoc c th do phi thai bt thng.
Khi c s bt thng v nhng yu t th rt d dng b v sinh, nhng i
khi ngi ta khng tm thy c s bt thng no nhng bnh nhn vn b
v sinh. Nguyn nhn v sinh thng c cp l: v sinh do nam gii v
v sinh do n gii.
2

1.2.1. Nguyn nhn v sinh nam

Ngi chng thng ch cm thy mnh bt lc khi khng giao hp
c (lit dng) hoc giao hp khng xut tinh. Thc t kh nng tnh dc
v kh nng sn sinh tinh trng c khc bit nhau, nhiu ngi n ng lit
dng m tinh trng li rt khe v rt nhiu, ngc li c nhiu ngi v
tnh dc rt bnh thng nhng khng c tinh trng. nam gii c th phn
ra 3 nhm v sinh: V sinh trc tinh hon (vng di i tuyn yn), v
sinh ti tinh hon, v sinh sau tinh hon.
1.2.1.1. V sinh nam do vng di i tuyn yn
Bnh l vng di i :
+ Hi chng Kallman: thiu nng sinh dc n thun, c t l thp v
mang tnh cht gia nh.
+ Loi sinh sn Fertile eunuch : thiu st LH n thun.
+ Thiu nng FSH n thun
+ Hi chng thiu nng sinh dc bm sinh
Bnh l tuyn yn:
+ Thiu nng tuyn yn: tc ng n tuyn sinh dc, lm gim ham
mun tnh dc, bt lc, v sinh.
+ Tng Prolactin mu: prolactin c tit ra bi khi u tuyn yn c th
gy ra gim tnh dc, bt lc, tit sa, v to.
+ Vai tr ca mt s hormone ngoi tuyn yn: u v thng thn, u t bo
Sertoli, u t bo k tinh hon
+ S dng nhiu Glucocorticoid: c ch s sn sinh LH.

Thang Long University Library

1.2.1.2. V sinh nam do tinh hon

Vim tinh hon:
T l gp vo khong 15% - 25% n ng mc bnh quai b, vim
tinh hon thng mt bn, vim tinh hon hai bn gp 10% ngi b quai b
c vim tinh hon. C khong 1/3 s ngi b vim tinh hon hai bn c th
phc hi s sinh tinh tr li bnh thng [5].
Sang chn tinh hon:
Do ng, kp lm gip tinh hon dn n c th teo tinh hon v sau.
Cc phu thut vng bn c th lm tn thng mch mu nui tinh hon
hoc tn thng thng tinh.
Tinh hon n:
T l gp khong 0,8% nam gii trng thnh. Sau 2 tui tinh hon
khng xung n bu l bt thng. Cht lng tinh dch thng rt ngho
nn khi c hai tinh hon khng xung c di bu. Tinh hon n c th
bnh thng hoc lon sinh tinh. C th kch thch chc nng tinh hon trong
iu tr v sinh [4], [5].
Gin tinh mch thng tinh:
L nguyn nhn v sinh thng gp nam gii, thng gp tnh
mch thng tinh bn tri (90%). C khong 40% nam gii v sinh b gin tnh
mch thng tinh, 50% nam gii gin tnh mch thng tinh c cht lng tinh
trng bt thng, do nhng ngi b gin tnh mch thng tinh vn c th
c con c [4].
Mt s bnh ni khoa:
Tinh hon c th chu s nh hng ca mt s bnh ni khoa nh: Suy
thn, tng ure huyt c th lm gim tnh dc, lit dng, ph hy s sinh
tinh, v to, FSH v LH huyt tng tng cao, testosterone thp. X gan nam
gii c t l teo tinh hon, lit dng v v to tng cao l kt qu ca chc
nng gan km chit xut androgen, nhng li tng chuyn i sang estrogen
ngoi bin.
4

 Nhim c sinh dc:

Trong cc trng hp dng thuc hay tia x iu tr nh hng n
lin bo mm. Cc thuc nh Cyclophosphamid v Nito mustard c c tnh
c bit vi tinh hon. Cyproteron, Ketoconazol, Spironolacton v ru tt c
u gy cn tr tng hp Testosteron. Cc thuc khc nh cn sa, heroin,
methadone cng lm cho mc Testosteron gim.
Cc nguyn nhn bm sinh:
+ Hi chng Klinefenter: nam gii 47XXY, c tinh hon b, sinh dc ph
khng trng thnh, khng c tinh trng v c v. Khng iu tr v sinh
c.
+ Hi chng Nooman: nhim sc th khm XO/XY, tinh hon n, s sinh
tinh gim v v sinh, LH v FSH cao.
+ Lon dng c: gp ngi c c gin chm sau khi co, n n, hi
v teo tinh hon.
+ Hi chng t bo Sertoli n thun: bnh khng c t bo mm bm
sinh hoc khng Androgen, khng c tinh trng, nam tnh bnh thng.
1.2.1.3. V sinh nam sau tinh hon.
Do ri lon vn chuyn tinh trng:
+ D dng bm sinh ca s di chuyn tinh trng do thiu st hoc teo h
thng cc ng dn tinh.
+ Nhng ri lon mc phi ca s di chuyn tinh trng: thng do nhim
trng cp tnh hay mn tnh mo tinh b tn thng v gy tc. Ngoi vic
tht ng dn tinh, thng tinh c th b tc khi m thot v bn, h tinh hon,
hoc khi m gin tnh mch bu.
+ Tc c nng ca s vn chuyn tinh trng do bnh l thn kinh lm tn
thng thn kinh giao cm khi phu thut vng tiu khung sau phc mc.
Bnh c th lm hng nhu ng thng tinh khi phng tinh hoc lm
ng c bng quang khi phng tinh. Bnh i tho ng c th gy bnh l
ny nam gii, thng gy ri lon s cng cng hoc phng tinh ngc
5

Thang Long University Library

dng, tn thng ct sng gy lit cng nh hng n s cng cng v

xut tinh.
Do ri lon s di ng ca tinh trng:
+ Ri lon s di ng v chc nng tinh trng: l vn th pht do thiu
ui tinh trng, ca s chn mui v ca min dch. Hay gp sau khi m ti
to thng tinh.Khng th khng tinh trng cng c th gp trong 3% - 7% [5].
+ S nhim khun: vi khun Gram m nh Ecoli c mt cao trong tinh
dch c th lm s di ng ca tinh trng km i. Cc bnh ly lan qua ng
tnh dc nh Chlamydia, Trichomonas, Mycoplasma hominis cng nh hng
n s sn sinh tinh trng.
Do ri lon chc nng giao hp:
T l gp trong 20% s v sinh nam [12].Gy gim hng th giao hp,
khng th cng cng, xut tinh sm hoc khng xut tinh c, tt c u
c th l nguyn nhn v sinh nam.Testosteron trong huyt tng thp vi
nguyn nhn thc th cng lm gim tnh dc v ri lon s cng cng. S
u phin cng l cn nguyn ri lon tnh dc.
Tuy vy c t nht 25% - 40% v sinh nam khng tm thy nguyn
nhn gy bnh [4].
Chn on v sinh nam hin nay bng cch hi k tin s bnh l t
thu b c lin quan n tinh hon n, vim tinh hon, sang chn hoc xon
tinh hon, tu dy th, cc bnh l khc. Da vo thm khm lm sang v c
bit cc xt nghim cn lm sng nh: Tinh dch , phn tch hormone,
nghin cu nhim sc th, nghin cu min dch, mt s thm d c hiu s
hot ng ca tinh trng, tm vi khun trong tinh dch. Thc t nh gi bc
u thng da vo kh nng giao hp ca ngi chng v xt nghim tinh
dch .
1.2.2. Nguyn nhn v sinh n.
C nhiu nguyn nhn gy v sinh n gii, thng thng c chia
thnh cc nhm sau:
6

1.2.2.1. V sinh do m o:
D dng: khng c m o thng kt hp vi khng c t cung, trong
hi chng Rokistansky Ruster Hauser.
Vch ngn m o: c th l nguyn nhn gy v sinh, thng km
theo t cung i.
Vim m o: c th l do nguyn nhn gy v sinh, nhiu trng hp
iu tr vim m o tt c thai trc khi lm cc xt nghim thm d v
sinh.
1.2.2.2. V sinh do c t cung:
Nhng bt thng c t cung, hoc thc th hoc c nng l nguyn
nhn v sinh trong s 10% - 15% cc cp v chng mong con [1].
Cht hp c t cung: c th do d dng, do t tn thng c t cung
qu su, qu rng vo ng c t cung, lm mt kh nng tit dch c t cung
vo ngy phng non, khng thun li cho s di chuyn ca tinh trng.
C t cung nh: thng kt hp vi t cung nhi tnh trong trng hp
thiu nng bung trng.
Nim dch c t cung t, qu c: khng thch hp cho s di chuyn ca
tinh trng, c th do ni tit, c th do tn thng nim mc t cung. Nim
dch b nhim khun gy dit tinh trng. Nim dch c khng th khng tinh
trng lm cho tinh trng b ngng kt khng di chuyn c.
1.2.2.3. V sinh do t cung:
D dng bm sinh ca s pht trin ca t cung: c nhiu kiu d dng
bm sinh t cung nh hai t cung km hai m o, hai t cung mt c t
cung, t cung hai sng, t cung c vch ngn, t cung hnh lm y cc
d dng t cung thng c pht hin ngu nhiu sau sy thai (hoc c tin
s sy thai lin tip, non), rt him d dng t cung gy v sinh nguyn
pht. Ngi m mang thai iu tr Diethylstilbestrol (DES) c th gy d dng
bung t cung ch T, dnh bung t cung

Thang Long University Library

 T cung km pht trin: l nguyn nhn ca sy thai lin tip v v

sinh. Khi o bung t cung di 6cm th kh nng c thai bnh thng s
km.
T th bt thng ca t cung: t cung gp sau km vim dnh quanh
tiu khung, vi trng gp hoc tc gy v sinh. Ti Vit Nam t l t cung
gp sau chim 70% s ngi n khm ph khoa [5].
U x t cung: t l u x t cung c th gp 20% ph n trong la tui
sinh , nhng theo Ranney th ch c 5% ngi b u x phi m bc tch
iu tr v sinh. T l c thai sau m bc tch u x t cung khong 40%. U x
t cung c th lm ngn cn s cung cp mu n nim mc t cung l
nguyn nhn c gii ca nim mc t cung, lm t cung xon li, lm tc l
trong t cung v vi trng hoc ngn cn s lm t ca phi [7].
Dnh bung t cung: thng sau th thut nim mc t cung nh sau
sy, sau no. No bung t cung v cc l do c th gy dnh bung t cung,
do th thut no n lp y nim mc t cung. Ngoi ra dnh bung t cung
cn c th do lao. Chn on da vo chp t cung vi trng, soi bung t
cung.
Vim ni mc t cung: c th do vim t vi trng xung hoc t c t
cung ln, hoc t nhim trng huyt, hoc vim ti ch nim mc t cung sau
sy, , no cng cc th thut km v trng qua bung t cung. Chn on
da vo soi bun t cung, hoc sinh thit nim mc t cung khi nghi ng do
lao.
Tht cht eo c t cung: c th l bm sinh hoc th pht sau vim
nhim u l yu t gy v sinh. Nguyn nhn c th do s tht cht c t
cung hoc do nim dch c t cung ngho nn. Chn on bng hnh nh chp
t cung vi trng.
1.2.2.4. V sinh do vi trng.
V sinh do vi trng chim t l 30%-40% trong cc nguyn nhn v
sinh n [5], [9], [12]. Bnh l v sinh c th: th nht l do nguyn nhn c
8

hc, tc vi trng; th hai l do ri lon chc nng vi trng do tn thng

lp nim mc vi trng hoc ri lon chc nng vi trng do tn thng lp
nim mc vi trng hoc ri lon vn ng vn ng vi trng lin quan vi
bung trng. V sinh do tc vi cng l nguyn nhn thng gp nht trong
vim tiu khung nh vim rut tha v, vim phc mc, nhim khun sau t
dng c t cung, c th lan truyn vim nhim vo lng vi trng v lm tn
thng lp nim mc vi trng. Cc yu t khc c th gy tc vi trng khi
c tin s t dng c t cung, cha ngoi t cung, phu thut vi trng, can
thip vng tiu khung, cc can thip trong bung t cung nh sy, , no, ht
thai.
Chp t cung vi trng v soi bng l hai phng php tt nht
nh gi bnh l vi trng.
1.2.2.5. V sinh do bung trng:
Khng c bung trng: ph n khng dy th, iu tr vng kinh nhn
to nu c kinh th c th iu tr IVF vi non ngi cho.
Lon sn bung trng: in hnh ca hi chng Turner, nhim sc th
45XO, iu tr vng kinh nhn to, IVF vi non ngi cho.
Cc khi u bung trng: nn bc tch cc u lnh bung trng, phn cn
li v bung trng bn kia c th hot ng bnh thng, c th c kinh v c
thai c.
Suy sm bung trng: mt th ca mn kinh sm, bung trng cn kit
cc nang nguyn thy. FSH tng tit do thiu co ch feedback m ca
estrogen. iu tr vng kinh nhn to, IVF vi non ngi cho.
Bung trng khng Gonadotropin: mt th ging mn kinh sm nhng
bung trng cn cc nang nguyn thy. Cc nang ny khng chu s kch
thch ca Gonadotropin mc thng thng, khng trng thnh, khng
tit ra estrogen, nn khng c feedback m. Gonadotropin c gii phng t
do, FSH cao. Chn on nh sinh thit bung trng, lm gii phu bnh l.
iu tr tng kch thch bung trng c th ra kinh c hoc c thai.
9

Thang Long University Library

 Bung trng b dit bi ha cht hoc tia x tr liu ung th vng tiu
khung. Nu cn c mun c thai ngy nay bng k thut mi ngi ta sinh
thit ct gi non bng ng lnh, khi cn thit ly ra lm IVF.
1.2.2.6. V sinh do khng phng non:
S phng non l kt qu ca s hot ng cn bng gia quan h
thng thn kinh trung ng, vng di i, tuyn yn v bung trng. Bt k
mt sai st no trong h thng ni trn cng c th dn n khng phng non
v khng c kh nng sinh sn.T l v sinh n khng phng non trong tng
s v sinh n l 20% [4]. Cc nguyn nhn gy khng phng non c th do
trung ng, ngoi bin hay c hai. Phn tch r rng nhng nguyn nhn ny
s c phng hng iu tr ng n.
T chc Y t Th gii phn ra cc nhm nguyn nhn khng phng
non (1976) nh sau [7]:
Nhm 1: Suy vng di i tuyn yn.
Nhm 2: Ri lon chc nng vng di i tuyn yn.
Nhm 3: Suy bung trng.
Nhm 4: Bnh l ng sinh dc bm sinh hay mc phi.
Nhm 5: Prolactin cao v v sinh c tn thng vng di i tuyn
yn.
Nhm 6: Prolactin cao v v sinh khng c tn thng vng di i
tuyn yn.
Nhm 7: V sinh c tn thng di i tuyn yn, prolactin bnh
thng hoc thp.
1.3. Tnh hnh v sinh trn th gii v ti Vit Nam hin nay
1.3.1. Tnh hnh v sinh trn th gii
Trn th gii v sinh l bnh cnh khng him gp, t l v sinh
thay i ty theo tng vng khong t 10% - 18%, c vng ln vi 40% [7].
Ti Php v sinh chim khong 13,5% - 18,4% cc cp v chng [18]. Ti

10

M nm 1995 c khong 10% cp v chng v sinh, nh vy ton nc M

c khong 6,2% triu cp v chng v sinh [7]. Theo mt s tc gi nh
Schill (1970), Lipshultz (1983), Swerdloff (1985) cho rng trn th gii c
khong 15% cc cp hn nhn vn cha c con [17].
Trong thi gian t 1980 1986 WHO thc hin mt nghin cu
trn 8500 cp v chng 33 trung tm thuc 25 quc gia. Cnh nm 1985
c thm kt qu nghin cu v t l v sinh mt s nc nh: n ,
Pakistan, Thi Lan, Vit Nam, Brazil, Tanzania, Cameroon. Cc kt qu trch
t nghin cu ny cho ta mt s nim v tm vc ca vn [8].
cc nc ang pht trin t l v sinh do chng l 8%, do v l 37%,
do c hai l 35%. Trong khi ang thm d, 15% c thai t nhin v 5% khng
xc nh nguyn nhn [8].
vng cn Sahara, nguyn nhn v sinh do chng chim 22%, do v
chim 31%. Trong khi ang thm d, 12% c thai t nhin v 14% khng xc
nh c nguyn nhn [8].
Nhiu nc v sinh nam gii v v sinh n gii c t l ngang nhau l
40% v nguyn nhn chung cho c hai v chng chim 20% [12].
T cc s liu trn cho thy t l v sinh cc nc l khc nhau v t
l gp cc nguyn nhn cng nh nh hng ca n n v sinh gia cc
vng cng khc nhau.
Cc nguyn nhn gy v sinh v v chng cng c t l khc nhau,
ti M c t 10%-13% trng hp v sinh do khng phng non, khong t
30%-40% do bnh tiu khung, cng t 30% - 40% bt thng v sinh sn tinh
trng v 15% do bt thng v di chuyn tinh trng trong ng c t cung, cn
li khong 10% - 20% khng r nguyn nhn [7].
1.3.2. Tnh hnh v sinh Vit Nam
nc ta t l v sinh vn chim mt t l kh cao, theo kt qu iu
tra dn s nm 1982 th t l v sinh chung l 13% [7]. Theo tc gi Trn Th

11

Thang Long University Library

Phng Mai v sinh nc ta chim t l khong trn 10% trong cc cp v

chng [14]. Phm Vn Quyn cng a ra kt qu tng t c t l t 10% 15%[11]. Theo u Nht Lun (1995) nc ta s bnh nhn v sinh chim t
l 7% - 10% dn s [8].
Theo nghin cu gn y ca Nguyn Khc Liu v cng s trn 1000
trng hp khm v iu tr v sinh ti Vin BVBM&TSS t nm 1993
1997 c y xt nghim thm d, t l v sinh n chim 54,5%, v sinh
nam chim 35,6%, ngoi ra v sinh khng r nguyn nhn chim 9,9% [7].
Theo V Vn Chc (1990) nghin cu trn 1000 bnh nhn iu tr v sinh c
t l VSNP chim 84,4% cn VSTP chim 15,6%; trong v sinh do v
chim 39,1%, t chng 38,1%, do c hai l 21,5% v 1,1% l khng r
nguyn nhn [2]. Theo u Nht Lun (1995) th v sinh do v chim 54,5%,
do chng 47,5%, do c hai 3,5% v khng r nguyn nhn 9,9% [8]. Cc tc
gi u cho rng v sinh khng r nguyn nhn chim khong 10% s cp v
chng v sinh [7], [8]. T l v sinh khng r nguyn nhn nc ta thp ch
bng mt na so vi nhiu nc trn th gii ( khong 20% ). C l do bnh
nhn ta n khm mun nn cc nguyn nhn bc l r nt v do cc
xt nghim thm d thy c nhiu nguyn nhn hn [7].
Theo nghin cu ca Nguyn Khc Liu v cng s nm 1998 ti Vin
BVBM&TSS th nguyn nhn do n gii thng gp nht l khng phng
non i vi v sinh nguyn pht (33,6%) v tc vi trng i vi v sinh th
pht (75,4%), trong v sinh nguyn pht th cng c tc vi trng (28,8%) v
trong v sinh th pht cng c ri lon phng non (22,9%), v sinh do vim
nhim ng sinh dc di cng chim 5% [7]. Theo V Vn Chc nguyn
nhn v sinh do tc vi trng chim 27,3%, khng phng non chim 20,3%
[2]. Nguyn nhn v sinh nguyn pht thng gp nam gii l khng c
tinh trng, theo Nguyn Khc Liu th trong v sinh th pht, nguyn nhn v
sinh nam do khng c tinh trng cng chim ti 7,1% [7]. Theo V Vn Chc
t l bt thng v tinh dch l 59,8%[2].
12

CHNG 2. I TNG V PHNG PHP NGHIN CU

2.1. i tng nghin cu
2.1.1. Tiu chun la chn
Bnh nhn c chn on v sinh n iu tr
ng tham gia nghin cu v tr li cc cu hi theo b cu hi
c thit k sn.
2.1.2. Tiu chun loi tr
Bnh nhn khng ng tham gia nghin cu
2.1.3. C mu nghin cu
C mu nghin cu c tnh theo cng thc c mu nghin cu m
t ct ngang:

n Z12

p(1 p )
( p. ) 2

(1)

Trong :
n: l c mu nghin cu
p: t l bnh nhn c chn on n iu tr.
Z: h s tin cy, gi tr Z1 1,96 ca tng ng vi = 0,05
2

: gi tr tng i ( = 0,17)
Qua tnh ton theo cng thc (1), s i tng vo mu nghin cu l
203 bnh nhn.
2.2. Phng php nghin cu
Nghin cu c tin hnh theo phng php tin cu, m t ct ngang
Bc 1: Thit k bng cu hi nghin cu
Bng cu hi c xy dng vi hai phn chnh, bao gm thng tin c
bn ca i tng nghin cu v ni dung nghin cu.
Thng tin c bn ca i tng nghin cu, gm: h tn, tui, gii tnh,
a ch v s in thoi lin h

13

Thang Long University Library

Ni dung nghin cu
nh gi kin thc ca i tng nghin cu
+ nh gi s hiu bit v thi gian xc nh v sinh, nguyn nhn gy
v sinh v tui suy gim kh nng sinh sn n gii.
+ nh gi s hiu bit v tc ng ca li sng n kh nng sinh sn
(li sng tnh dc, bo ph, no ph thai, bnh quai b, s dng thuc trnh
thai trong thi gian di)
nh gi thi ca i tng nghin cu
+ nh gi thi ca i tng nghin cu khi c chn on v sinh
+ nh gi thi la chn phng php iu tr, ni iu tr ca i
tng
+ nh gi thi i tng nghin cu i vi s h tr khi iu tr
ca x hi
Bc 2: nh gi th bng cu hi
Tin hnh hi th bnh nhn nhm mc ch xem h c hiu cc cu
hi chng ti xy dng khng, cu no kh hiu, cu no hiu cha chnh
xc, t hon chnh b cu hi cui cng tin hnh nghin cu, gm 16
cu (ph lc 1).
Bc 3: Tin hnh nghin cu
Cc bnh nhn iu tr ti trung tm bng phng php th tinh trong
ng nghim s c t vn v gii thch, nu ng tham gia nghin cu s
tin hnh phng vn theo b cu hi, in cu tr li vo b cu hi nh gi
2.3. Phn tch s liu
Thu thp s liu theo mu v x l s liu bng phn mm SPSS 11.5.
So snh cc gi tr trung bnh bng T-test, t l phn trm bng 2 test.
2.4. Vn o c trong nghin cu
Tt c cc bnh nhn tham gia nghin cu u t nguyn, h c th t
chi tham gia nghin cu vo bt k lc no.

14

 Tt c cc thng tin ca bnh nhn u c gi kn, khng tit l cho

bt k ai nu khng c s ng ca bnh nhn.
Kt qu nghin cu tm l ca bnh nhn s gip cho cc cn b y t hiu
hn v tm trng ca cc bnh nhn t gip cc bnh nhn mt cch tt
hn.

15

Thang Long University Library

CHNG 3. KT QU NGHIN CU
3.1. c im chung ca i tng nghin cu
3.1.1. Gii tnh

Biu 3.1: Gii tnh ca i tng nghin cu

Nhn xt:
C 129 bnh nhn n n iu tr ti bnh vin c phng vn chim
63,55%,v 74 bnh nhn nam chim 36,45%.

16

3.1.2. tui
Bng 3.1. tui ca i tng nghin cu
tui

Nam

T l chung

20

20 - 24

3,4

25 - 29

24

17

29,2

30

98

55

75,4

Tng

129

74

100

Tui trung bnh

32,78 5,4

34,64 + 4,3

Nhn xt:
Phn ln bnh nhn n iu tr u thuc nhm tui trn 30 (75,4%),
ch c 2 bnh nhn tui di 20, chim 1%. tui trung bnh ca bnh
nhn n trong cuc nghin cu ny l 32,78 5,4 tui v ca bnh nhn nam
l 34,64 + 4,3.
3.1.3. Ni sng

Biu 3.2. Ni sng ca i tng nghin cu

Nhn xt:
Bnh nhn sng thnh ph chim phn ln, vi 147/203 bnh nhn,
chim 72,8%

17

Thang Long University Library

3.2. nh gi kin thc ca i tng nghin cu

3.2.1. nh gi s hiu bit v nh ngha thi gian v sinh, nguyn nhn
gy v sinh v tui suy gim kh nng sinh sn n gii ca i tng
nghin cu
Bng 3.2. nh gi s hiu bit v nh ngha thi gian v sinh
Nam

Tng

ng

40

41,23

57

58,77

97

47,8

Sai

34

32,07

72

67,93

106

52,2

Tng

74

36,45

129

63,55

203

100

Nhn xt:
C 97/203 bnh nhn tr li ng nh ngha thi gian v sinh, chim
47,8%. Trong , t l bnh nhn nam v n tr li ng trn tng s bnh
nhn tr li ng l kh tng ng, vi 41,23% v 58,77%.
Bng 3.3. nh gi s hiu bit v nguyn nhn gy v sinh
Nam

Tng

8,2

0,7

3,4

2,7

4,6

3,9

Do c hai

66

89,1

122

99,7

188

92,6

Tng

74

100

129

100

203

100

Do v
Do
chng

Nhn xt:
C 92,6% bnh nhn tr li ng cu hi nguyn nhn v sinh trong
nam l 89,1% v n l 99,7%.

18

3.2.2. nh gi s hiu bit v tc ng ca li sng ti nguyn nhn gy

v sinh
Bng 3.4. nh gi s hiu bit v tui nh hng kh nng sinh sn
n gii
Nam

Tng

ng

34

45,9

76

61,3

110

53,7

Sai

40

54,1

53

39,7

93

45,8

Tng

74

36,45

129

100

203

100

Nhn xt:
C 110/203 bnh nhn xc nh ng tui bt u suy gim kh
nng sinh sn n gii, chim 53,7%.
Bng 3.5 : nh gi s hiu bit v tc ng ca li sng
ti kh nng sinh sn
Nam

Tng

ng

73

98,6

127

98,4

200

98,5

Sai

1,4

1,6

1,5

Tng

74

100

129

100

203

100

Nhn xt:
Phn ln cc bnh nhn u nh gi ng tc ng ca li sng (s
dng ru bia, ht thuc l) ti nguyn nhn gy v sinh vi 200/203 bnh
nhn tr li ng, chim 98,5%.

19

Thang Long University Library

Bng 3.6. nh gi s hiu bit v tc ng ca bo ph

Nam

Tng

ng

63

85,1

119

92,2

182

89,7

Sai

11

14,9

10

7,8

21

10,3

Tng

74

100

129

100

203

100

Nhn xt:
Trong nghin cu ny, c 89,7% i tng nh gi ng s nh
hng ca bo ph ti nguyn nhn gy v sinh, trong nam gii chim
34,6% v n gii chim 65,4%.
Bng 3.7. nh gi s hiu bit v mi lin quan gia kh nng quan h
tnhdc nam gii vi v sinh
Nam

Tng

60

81,1

110

85,3

170

83,7

Khng

14

18,9

19

14,7

33

16,3

Tng

74

100

129

100

203

100

Nhn xt:
T l bnh nhn c kin thc y v hiu bit chnh xc v s tng
quan gia kh nng quan h tnh dc nam gii vi v sinh chim 83,7%,
trong t l bnh nhn n c cu tr li ng chim a s , 64,71%.

20

Bng 3.8. nh gi s hiu bit v tc ng ca bnh quai b

Nam

Tng

ng

65

87,8

118

91,5

183

89,7

Sai

12,2

11

8,5

20

10,3

Tng

74

100

129

100

203

100

Nhn xt:
183/203 i tng nghin cu bit c s tc ng ca bnh quai
b i vi kh nng sinh sn, chim 89,7%, trong bnh nhn nam c cu tr
li ng l 35,51% v bnh nhn n l 64,49%
Bng 3.9. nh gi s hiu bit v tc ng ca vic s dng thuc trnh thai
trong thi gian di
Nam

Tng

ng

70

94,6

111

86,1

181

89,2

Sai

5,4

18

13,9

22

10,8

Tng

74

100

129

100

203

100

Nhn xt:
T l i tng nghin cu c cu tr li ng v s tc ng ca thuc
trnh thai i vi kh nng sinh sn chim 89,2%.

21

Thang Long University Library

Bng 3.10. nh gi s hiu bit v no ht thai n kh nng sinh sn

Nam

Tng

ng

73

98,6

128

99,2

201

99

Sai

1,4

0,8

Tng

74

100

129

100

203

100

Nhn xt:
Trong nghin cu ny, phn ln i tng nghin cu u c nhn thc
ng n v nh hng ca vic no ht thai n kh nng sinh sn ca n
gii, c 201/203 bnh nhn, chim 99% tr li ng.
3.3. nh gi thi ca i tng nghin cu trong vic iu tr v sinh
3.3.1. nh gi thi ca i tng nghin cu khi c chn on v
sinh
Bng 3.11. nh gi thi bnh nhn khi c chn on v sinh
Nam

Tng

iu tr ngay

74

100

125

96,9

199

98

Khng

3,1

Tng

74

100

129

100

203

100

Nhn xt:
Khi c chn on v sinh, c 199/203 bnh nhn (chim 98%) chp
nhn iu tr ngay, v ch c 4 bnh nhn cha chp nhn iu tr v l do c
nhn.

22

3.3.2. nh gi thi ca i tng nghin cu trong vic iu tr

Bng 3.12. nh gi thi ca i tng trong vic la chn phng php
iu tr
Nam

Tng

60

81,1

92

71,3

152

74,9

4,1

13

10,1

16

7,9

Th tinh trong ng nghim

11

14,8

24

18,6

35

17,2

Tng

74

100

129

100

203

100

Theo quyt nh ca bc s
Bm tinh trng vo bung
TC

Nhn xt
C 74,9% bnh nhn la chn phng php iu tr da vo quyt nh
v li khuyn ca bc s, c 7,9% bnh nhn la chn phng php bm tinh
trng vo bung t cung v c 17,2% bnh nhn la chn phng php th
tinh trong ng nghim.

23

Thang Long University Library

Bng 3.13. nh gi thi ca i tng nghin cu i vi chi ph iu tr

Nam

Tng

Qu kh nng

20

27,0

53

41,1

73

40

Chp nhn c

54

73

76

58,9

130

64,0

Tng

74

100

129

100

203

100

Nhn xt
Trong nghin cu ny ca chng ti, ch c 60% bnh nhn c kh
nng iu tr bnh v c 40% bnh nhn ph iu tr vt qu kh nng kinh
t.
Bng 3.14. nh gi s la chn c s iu tr ca i tng nghin cu
Nam

Bnh vin sn
Bnh vin a
khoa
Tng

Tng

71

95,9

125

96,9

196

96,6

4,1

3,1

3,4

74

100

129

100

203

100

Nhn xt:
Phn ln cc bnh nhn u la chn iu tr ti bnh vin sn chuyn
khoa, vi 196/203 bnh nhn, chim 96,6%.

24

3.3.2. nh gi s h tr ca cc ban ngnh trong vic iu tr v sinh

Bng 3.15. nh gi vic s dng bo him ca i tng nghin cu trong
vic iu tr
Nam

Tng

12

16,2

11

8,5

23

11,3

Khng

62

83,8

118

91,5

180

88,7

Tng

74

100

129

100

203

100

Nhn xt:
Ch c 23/203 bnh nhn, chim 11,3% c bo him chi tr cho vic
iu tr v sinh
Bng 3.16. nh gi mong mun c bo him h tr chi ph iu tr
Nam

Tng

60

81,9

108

83,7

168

82,8

Khng

14

18,1

21

16,3

35

17,2

Tng

74

100

129

100

203

100

Nhn xt:
C 168/203 bnh nhn ng vi vic bo him nn chi tr cho vic
iu tr v sinh, chim 82,8%.

25

Thang Long University Library

Bng 3.17. nh gi s h tr ca x hi i vi vic iu tr ca i tng

Nam

Tng

58

78,4

92

71,3

150

73,9

Khng

16

21,6

37

28,7

53

26,1

Tng

74

100

129

100

203

100

Nhn xt:
Trong nghin cu ny ca chng ti, c 73,9% bnh nhn c c
quan h tr ngh php tin hnh iu tr v khm bnh.

26

CHNG 4. BN LUN
4.1. c im chung ca i tng nghin cu
Trong thi gian nghin cu chng ti thu thp c 203 bnh nhn
ng tr li bng cu hi nghin cu, trong s c 129 bnh nhn n v
79 bnh nhn nam, t l bnh nhn n ng tham gia nghin cu nhiu hn
so vi bnh nhn nam (63,55% so vi 36,45%), s d bnh nhn n nhiu hn
v ti trung tm H tr sinh sn, a s l cc bnh nhn n iu tr, hn na
nam gii thng khng sn lng tham gia vo cc nghin cu nh th ny.
Theo nghin cu ca Nguyn Khc Liu ti Vin Bo v B m v Tr S
sinh nm 1997, t l bnh nhn n iu tr v sinh l n gii chim 54,5%.
Cn theo nghin cu ca u Nht Lun ti Bnh vin Hng Vng (1995) th
t l ny l 54,5% [8].
Tui trung bnh bnh nhn n l 32,78 5,4 tui v ca bnh nhn nam
l 34,64 + 4,3 tui. tui ca cc bnh nhn n khm v iu tr ch yu
tp trung vo nhng i tng trn 30 tui, chim 75,4%, y l iu kin
thun li v bung trng cn d tr tt, t l c thai cn kh quan. Theo V
Vn Chc (1990) th t l bnh nhn iu tr v sinh c tui t 25 34
chim 77% v t l bnh nhn trn 35 tui l 18,5% [2], t l bnh nhn n t
35 tui tr ln ca chng ti cao hn so vi tc gi V Vn Chc nhng ph
hp vi thc t v ph n hin nay ly chng mun hn nn tui iu tr v
sinh trn 35 tui s cao hn cch y 12 nm.
Cc bnh nhn n iu tr ti bnh vin ch yu sng ti a bn H
Ni, chim 72,8%, iu ny c th l gii bi Bnh vin Ph sn Trung ng
l mt trong nhng bnh vin tuyn u c i ng y bc s chuyn mn cao
v trang thit b my mc c u t trong lnh vc iu tr sn khoa ti a
bn khu vc H Ni ni ring v khu vc pha Bc ni chung.

27

Thang Long University Library

4.2. nh gi kin thc ca i tng nghin cu

Theo WHO, v sinh l tnh trng cp v chng khng c thai sau mt
nm chung sng m khng dng mt bin php trnh thai no [2]. i vi
nhng trng hp m nguyn nhn v sinh tng i r rng th vic tnh
thi gian khng cn c t ra. Nh vy, thi gian xc nh mt cp v
chng b v sinh l mt nm (mi hai thng) sau chung sng, c quan h
tnh dc bnh thng v khng s dng bt c mt bin php trnh thai no.
Trong nghin cu ca chng ti, khi c hi v thi gian xc nh xem mnh
c b v sinh hay khng th ch c c 97/203, chim 47,8% i tng nghin
cu xc nh ng thi gian xc nh v sinh. iu ny chng t c vic
cung cp cc kin thc v sinh sn n cng ng ngy mt pht huy tuy
nhin mi ch mc khim tn. i vi mt cp v chng, ch khi xc
nh c ng thi gian v sinh h mi i khm v iu tr sm v kt qu
mi t c kh quan.
Theo bng 3.3, phn ln i tng nghin cu c hi u cho rng
nguyn nhn gy v sinh c th c pha chng hoc v, chim 92,6%, trong
t l nam gii cho rng nguyn nhn gy v sinh c hai pha chim
35,1% v n gii chim 64,9%. Theo WHO (1985), v nguyn nhn v
sinh, 80% l r nguyn nhn (trong v sinh n chim 40%, v sinh nam
40% v do c hai l 20%), cn khong 20% l khng r nguyn nhn [2]. Ti
Vit Nam, theo inh Vn Thng (1971) nguyn nhn v sinh do nam l 3040%, do n > 40%, khng r nguyn nhn l 20% [4]. Trong bng ny chng
ti cng thy c 8,2% s nam gii cho rng v sinh l do v mnh ch khng
chp nhn l do mnh. V cng c ti 4,6% n gii chong rng v sinh l do
chng ch khng phi do mnh.
Mt trong nhng yu t dn n v sinh chnh l tui ca ngi v,
n gii c kh nng th thai cao nht tui 18 - 19 tui, v duy tr kh
nng ny cho n 25 tui. Sau , nng hormone trong mu gim nh dn
v do kh nng th thai cng gim theo cho n tui 35. T sau 35 tui,
28

kh nng th thai xung thp rt nhanh cho n tui mn kinh (t 45 - 55

tui) th xem nh kh nng th thai khng cn na. Trong nghin cu ny ca
chng ti ch c 53,7% bnh nhn tr li ng tui suy gim kh nng sinh
sn n gii (bng 3.4).
Bn cnh yu t v tui, th cc tc nhn khc nh ht thuc, s
dng ru bia hay b vim nhim cc bnh v ng sinh dc cng l mt
trong nhng yu t gy ra hin tng v sinh. Vic s dng ru bia v ht
thuc thng xuyn l mt trong nhng nguyn nhn chnh gy suy gim cht
lng tinh trng nam gii. Hnh thi ti thiu ca tinh dch p ng iu
kin thu tinh c vi trng l th tch tinh dch > 2ml, s lng tinh trng >
20 triu/ml, tinh trng di ng > 50%, hnh thi bnh thng > 50%. mt
ngi bnh thng, hon ton khe mnh, 1 ml tinh dch c th cha n 100
triu tinh trng v mi ln xut tinh c th t 3 - 4 ml tinh dch. Tuy nhin,
ht thuc l thng xuyn s lm gim s lng v kh nng di chuyn ca
tinh trng, gia tng t l tinh trng cht v bt thng v hnh dng, chc
nng. Nhng ngi ht thuc l c t l protamine trong tinh trng thp hn
so vi nhng ngi khng ht thuc l. Mt th nghim trn ng vt cho
thy nicotin v cc cht c trong thuc l c th lm teo tinh hon hoc d
dng tinh trng. ngi, lng tinh trng gim nhiu hay t ph thuc vo
lng thuc ht, vi ngi nghin thuc cng nng th iu ny cng r.
Tng t nh vic ht thuc l, vic s dng thng xuyn ru bia cng gy
ra cc vn lin quan n kh nng sinh sn. S dng ru c th gy ri
lon vng di i, bao gm thay i cu trc tinh hon, thiu nng tinh hon
v gim nng testosteron trong huyt thanh Hu qu l s lng tinh
trng phng thch s t hn bnh thng v mt lng ln trong s tinh trng
ny khng khe thc hin mt hnh trnh di tm n v kt hp vi
trng ca ngi ph n. S gim nng tinh dch v gim phn trm hnh
dng tnh trng bnh thng c th tm thy nhng ngi nghin ru v
thuc l mn tnh. Theo bng 3.5, trong nghin cu ny ca chng ti, t l
29

Thang Long University Library

bnh nhn nhn thc c tc hi ca vic s dng cc cht kch thch trong
iu tr v sinh kh ln, c 200/203 bnh nhn tr li ng, chim 98,5% v
c bit ngay c nam gii cng thc c iu ny, c ti 98,6% nam gii
tr li ng cu hi ny.
Cng vi , ch n ung khng hp l v ch sinh hot, lm
vic khng hp l gy ra tnh trng lm gia tng t l bo ph trong dn s.
Bo ph nam gii c th gy nh hng ti t l suy sinh dc nam gii
v l nguy c tim tng ca v sinh nam gii. c nhiu nghin cu
cho thy mi lin quan trc tip gia ch s khi c th vi nng
testosterone mu,ngha l nu ch s IBM cng tng th nng
testosterone mu cng gim v ngc li. Cng c mt s nghin cu
khc cho thy, lng testosterone trong mu gim lm tng nguy c v
sinh nam gii. Mt vi nghin cu khc li cho thy ch s khi ca c
th tng ln c lin quan mt thit ti vic gim mt tinh trng, gim
t l tinh trng di chuyn nhanh v tng t l v sinh nam gii. Bo ph
l mt trong nhng nguyn nhn gy suy sinh dc th pht. nam gii
bo ph, t chc m gia tng lm tng hot ng ca men aromatase v
tng mt cch tng i nng estradiol, l cht c ch ni tit t sinh
dc ca tuyn yn. Ngi bo ph thng gim s lng tinh trng v
tng tnh trng ri lon cng dng. Nguyn nhn c th do tng nhit
ca t chc xung quanh tinh hon. Trong nghin cu ny ca chn g
ti, c 89,7% bnh nhn xc nh c s nh hng ca bnh bo ph
ti kh nng sinh sn (bng 3.6).
i vi n gii, vic s dng thuc trnh thai trong thi gian di,
v c tin s no ph thai ba bi s gy nh hng ti kh nng sinh
sn. Theo bng 3.9 v 3.10, t l i tng nghin cu nhn thc c
s nh hng ca vic s dng thuc trnh thai trong thi gian di v
no ph thai ba bi t t l kh cao, c bit l t l kin thc v no
ph thai, chim 99%.
30

4.3. nh gi thi iu tr ca bnh nhn v sinh

Theo bng 3.11, khi c chn on v sinh, c 199/203 bnh

nhn chp nhn iu tr ngay, chim 98%, trong c tt c bnh nhn
nam gii chp nhn iu tr ngay, ch c 4 trng hp bnh nhn l n
gii cha sn sng iu tr v l do c nhn iu ny cho ta thy, i
vi cc cp v chng, c bit l ngi chng sn sng chp nhn iu
tr c th c con.
Tuy nhin vn vin ph li l mt trong nhng yu t nh hng
n quyt nh iu tr ca ngi bnh. Trong kt qu nghin cu ca
chng ti,theo bng 3.13, c 40% bnh nhn cho rng ph iu tr vt
qu kh nng kinh t cho php, ch c 60% bnh nhn chp nhn vi
mc vin ph iu tr. Theo nhng bo co gn y nht, mc thu nhp
trung bnh ca ngi Vit Nam hin nay ch t 2.200 USD/nm (xp x
50 triu ng) trong khi chi ph iu tr ca mi ln iu tr v sinh
nh th tinh ng nghim hay th tinh nhn to thng rt cao v t l
thnh cng ca mi chu k iu tr ph thuc vo rt nhiu yu t, v th
chi ph iu tr v sinh hin nay i vi mt s gia nh vn cn vt
qu kh nng ca h. Bn cnh , vic h tr ca Bo him vn cn rt
hn ch, theo lut Bo him hin ti, cc trng hp v sinh, him mun
nu mun iu tr bng cc phng php h tr sinh sn th ngi bnh
phi t chi tr cc khon ph ny. Chnh v th, trong nghin cu ny ca
chng ti, c 82,8% bnh nhn ng vi vic bo him y t nn chi tr
mt phn hoc ton b cc khon ph iu tr v sinh, nhm lm gim
gnh nng iu tr cho h (bng 3.16).
Khi c la chn phng php iu tr v sinh, c 74,9% ngi
bnh la chn theo quyt nh ca bc s, 7,6% la chn phng php
bm tinh trng vo bung t cung v c 17,2% la chn phng php
th tinh trong ng nghim. Vic la chn phng php iu tr v sinh
da vo cc nguyn nhn v sinh, cho nn phn ln cc cp v chng
31

Thang Long University Library

n iu tr u la chn da theo li khuyn ca bc s. Tuy nhin,

cng c mt s trng hp i iu tr nhiu ln nhng khng t c
hiu qu nh mong mun nn thay th phng php iu tr c bng
phng php iu tr mi vi mong mun t c kt qu cao hn.
Cng vi l vic la chn a im iu tr, a s bnh nhn u la
chn n khm ti cc bnh vin chuyn v sn khoa nh bnh vin Ph
sn Trung ng, bnh vin Ph sn H Ni thay v n khm ti cc
bnh vin a khoa. Trong nghin cu ny ca chng ti c 96,6% bnh
nhn la chn n khm ti cc bnh vin chuyn su v sn khoa, l
gii cho iu ny, bi v nghin cu ca chng ti c tin hnh ti
mt trong nhng bnh vin hng u v sn khoa ti H Ni nn nhng
ngi bnh khi n y u c nhng s nh gi v xem xt v trnh
ca i ng y bc s cng nh h thng trang thit b y t. Ngoi ra,
mt phn cng do tm l ca ngi bnh mun c con sm nn cho rng
cc bnh vin tuyn di khm v iu tr cha tt nn mun tm n
nhng trung tm hoc bnh vin ln.

32

KT LUN
T kt qu nghin cu phng vn 203 bnh nhn n iu tr v
sinh ti Trung tm h tr sinh sn Quc gia - Bnh vin Quc gia, chng
ti i n mt s kt lun sau:
1. c im bnh nhn tham gia nghin cu
63,55% bnh nhn n n khm v 36,45% bnh nhn nam tham gia
vo nghin cu.
tui trung bnh ca bnh nhn nam l 32,78 5,4 tui v ca bnh
nhn n l 32,78 5,4 tui.
a s cc bnh nhn sng thnh ph (chim 72,8%)
2. Kin thc v thi bnh nhn n iu tr
2. 1 Kin thc
47,8% bnh nhn hiu bit ng thi gian v sinh v 92,6% bnh nhn
cho rng nguyn nhn gy v sinh do c hai ngi.
53,7% bnh nhn xc nh ng tui bt u suy gim kh nng sinh
sn n gii
98,5% bnh nhn nhn thc c s nh hng ca li sng (ht thuc,
ung ru) hay cc bnh vim nhim ng sinh dc gy nh hng n kh
nng sinh sn.
89,7% bnh nhn nh gi ng s bo ph c th gy ra v sinh.
99% bnh nhn hiu c tc hi ca no ht thai dn n v sinh.
2.2 Thi
98% bnh nhn chp nhn iu tr ngay khi c chn on v 74,9%
bnh nhn la chn phng php iu tr theo li khuyn ca bc s, 96,6%
bnh nhn la chn bnh vin chuyn khoa iu tr.
40% bnh nhn cho rng ph iu tr vt qu kh nng v 82,8% bnh
nhn cho rng bo him nn h tr chi tr ph iu tr.
73,9% bnh nhn c c quan h tr ngh php iu tr.
33

Thang Long University Library

KHUYN NGH
Cn tng cng cng tc tuyn truyn v cc thng tin cho mi ngi v
cc kin thc sinh sn, cc yu t nh hng n kh nng sinh sn.
y mnh cng tc o to y t c s v vn v sinh, khm v iu tr
sm cho cc cp v chng v sinh.
C quan Bo him nn c nhng ch nht nh nhm gip mt phn
chi ph iu tr ca ngi bnh.

34

TI LIU THAM KHO

TING VIT
1.

Nguyn Xun Bi (2002) Nghin cu c im tinh dch ca 1000

cp v chng v sinh, Lun vn Thc s Y hc, Trng i hc Y H
Ni, H Ni.

2.

V Vn Chc (1990) Tm hiu nguyn nhn v sinh trn 1000 bnh

nhn iu tr ti Vin Bo v B m v Tr s sinh, Lun vn Bc s
ni tr bnh vin, Trng i hc Y H Ni, H Ni.

3.

Phan Trng Duyt, inh Th M (1998) V sinh, Lm sang sn ph

khoa, Tr 471-476.

4.

Nguyn Khc Liu (2002) i cng v v sinh, Bi ging Sn ph

khoa Tp 1, NXB y hc, H Ni.

5.

Nguyn Khc Liu (1995-1997) im qua tnh hnh iu tr v sinh n

ti Vin Bo v B m v tr s sinh, Bo co khoa hc, H Ni.

6.

Nguyn Khc Liu (1998) Nghin cu tm hiu nguyn nhn v sinh

iu tr ti Vin Bo v B m v tr em s sinh, Bo co khoa hc ti
Hu (Hi ngh v sinh).

7.

Nguyn Khc Liu (2002) V sinh, chn on v iu tr, NXB y hc

2002.

8.

u Nht Lun (1995) X tr nhng cp v chng v sinh theo phc

n gin ca T chc Y t Th gii ti Bnh vin Hng Vng, Bo
co khoa hc.

9.

Nguyn c Mnh (1998) Nghin cu tnh hnh tc vi trng ln 1000

bnh nhn v sinh ti Vin Bo v B m v Tr s sinh, Lun vn tt
nghip Thc s Y hc, Trng i hc Y H Ni, H Ni.

10. Pham Vn Qu (1997) Mt s nhn xt v v sinh nam ti Vin Bo v

B m v tr s sinh, Cng trnh nghin cu khoa hc, Vin bo v B
m v tr s sinh, Tr 14-20.

Thang Long University Library

11. Phm Vn Quyn (2000) Khm v lm bnh n mt cp v chng v

sinh, Lp v sinh v cc k thut h tr sinh sn, kha VI, Tr 17-24.
12. Nguyn Th Xim, L Th Phng Lan (2002) V sinh. NXB y hc.

SCH DCH
13. Jean Cohen, Jean, Claudeguilat, Jeanine Henry (1999) 100 cu hi p
v s dng thuc gy kch thch phng non, NXB y hc, H Ni ( Trn
Th Phng Mai dch).
14. Seang Lintan, Howards Jocobs (1999), Hi p v v sinh, NXB y
hc, H Ni (Trn Th Phng Mai dch).
TING ANH
15. Acacio B-D, Gottfied T, Isarel R (2000) Evaluation of a large cohort of
men presenting for a screening semen analysis, Fertil Steril, 73(3), pp:
595-597.
16. Aribarg A (1995), Primary health care for male fertility, Workshop in
Andrology, pp: 104-109.
17. Gred Ludwig, Julian Frick (1990), Spermotology: Atlats and Manual,
Springer Verlag Berlin Heidelberg New York London Paris
Tokyo Hong Kong Germany.
18. Thonneau P, Spira A (1991), Incidence and main courseof infertlityir
resident population of three French region. Human Reproduction, 6, pp:
811-816.

PH LC 1 - PHIU IU TRA NGHIN CU

BNH VIN PH SN TRUNG NG
TRUNG TM H TR SINH SN QUC GIA
PHIU THU THP S LIU NGHIN CU
(Cc ni dung trong phiu ch phc v mc ch nghin cu v hon ton c gi kn)

H tn bnh nhn:tuigii tnh.......

a ch:....ST
Anh/Ch hy ghi hoc chn p n mnh cho l ng nht.
1. Theo Anh /Ch th sau bao nhiu lu cp v chng c gng c thai m
khng

th

xem

sinh?...............................thng/nm.
2. Theo Anh/Ch th v sinh do ai:
a. Do nam gii
b. Do n gii
c. Do c hai
3. Theo Anh/Ch th ph n sau tui bao nhiu th kh nng sinh sn bt
u gim?........................tui.
4. Theo Anh/Ch th li sng c nh hng n kh nng sinh sn khng v
d ht thuc, bia, ru, vim nhim ng sinh dc?
a. C

b. Khng

5. Theo Anh/Ch th bo ph hoc tng cn c lm gim kh nng sinh sn

ca mnh khng?
a. C

b. Khng

6. Theo Anh/Ch th nam gii quan h tnh dc/hoc xut tinh bnh thng
th c th v sinh khng?
a. C

b. Khng

7. Theo Anh/Ch nam gii m b quai b sau khi dy th th rt d b v sinh

phi khng?

Thang Long University Library

a. ng

b. Sai

8. Dng thuc trnh thai trong thi gian ko di c th gy v sinh

a. ng

b. Sai

9. No ht thai nhiu ln c th dn n v sinh?

a. ng

b. Sai

10.Khi c chn on v sinh Anh Ch c i iu tr ngay khng

a. C

b. Khng

Nu khng th v sao.............................................................
11.Khi iu tr v sinh Anh /Ch mong mun c iu tr bng phng php
no
a. Ty theo quyt nh ca bc s
b. Bm tinh trng vo bung t cung
c. Th tinh trong ng nghim
12.Theo Anh /Ch th chi ph cho iu tr v sinh:
a. Qu kh nng

b. Chp nhn c

c. Rt thp

13.Theo Anh /Ch th khi i khm v him mun th n u...........................

14.Anh/Ch c c bo him y t chi tr khng?
a. C

b. Khng

15.Bo him y t c nn chi tr cho iu tr khng?

a. C

b. Khng

16.C quan c cho Anh/Ch ngh i khm bnh khng?

a. C

b. Khng

Xin chn thnh cm n Anh/Ch tham gia nghin cu!!!

Ph lc 2
DANH SCH BNH NHN THAM GIA NGHIN CU
1

Mai Th Q

103

Phm Vn H

Th Thu H

104

Phan Tin T

Mai Th H

105

Mai Xun T

Nguyn Th H

106

Phm Th H

Tng Th D

107

Lng Thi D

Chu Th H

108

L nh T

m Th Thy D

109

Hong Th T

H Vn T

110

ng Th Q

Trn Vn H

111

Nguyn Th C

10

Trn Quang H

112

Hong Th T

11

Nguyn Huy H

113

Nguyn Th V

12

Nguyn Huy M

114

L Th Lan A

13

Nguyn Phong N

115

Mc Van D

14

L Duy Kh

116

Ng Xun L

15

Nguyn Hng C

117

Nguyn Th M

16

Bi Quang D

118

B Th Hng N

17

L Xun C

119

Bi Don N

18

Phan Trung Ch

120

Ng Quang H

19

Nguyn Vn S

121

Nguyn Thi Phng T

20

Phm Ngc Tr

122

L Th L

21

Nguyn Vit H

123

V Ngc C

22

Phan Th N

124

Nguyn Th T

23

Nguyn Th H

125

Vng Th A

24

Trnh Th Ngc M

126

Phm Th

25

CaoTh T

127

Nguyn Th T

Thang Long University Library

26

Th Hi Y

128

L Ph T

27

Trn Hng C

129

L Mnh H

28

Nguyn Th T

130

Hong Th Lan A

29

Trn Th L

131

Nguyn Th D

30

V Hong D

132

Nguyn Trung T

31

Ung Thin H

133

Phm Th H

32

ng Th Hng D

134

Nguyn c L

33

Nguyn Quang T

135

Ng Th Phng L

34

Mai Tng Q

136

L Th Bch P

35

Hong Th D

137

Nguyn nh H

36

ng Th H

138

Tng Th Ngc L

37

Bi Th D

139

Phm Minh T

38

Nguyn Th Ph

140

Phan Th H

39

V Vn T

141

Phm Th P

40

Nguyn Thu H

142

Hong Vn T

41

Nguyn Tun M

143

Nguyn Th M

42

inh Th D

144

V Th N

43

Th P

145

L Th Hi Y

44

Nguyn Th Kim A

146

Nhu Th T

45

Nguyn Xun T

147

inh Th Y

46

Phm Th N

148

L Cng M

47

Nguyn Cng P

149

Nguyn Th Ngc H

48

Nguyn Th Thanh T

150

Hong Vn T

49

Nguyn L Thanh T

151

Lng Mnh C

50

Trn Th Huyn M

152

Nguyn ng B

51

L Th C

153

Th Thy H

52

Trn Th L

154

Th Hng N

53

nh Th D

155

T Vn D

54

Nguy Hng P

156

Nguyn Th T

55

Trnh Th H

157

Nguyn Th M

56

Nguyn Th N

158

Phm Th Hng H

57

L Vit B

159

Nguyn Th D

58

Hng Minh T

160

Nguyn Th Lan N

59

L Thin H

161

L Th Ngc O

60

Th Nhung H

162

Phm Th Th

61

Nguyn Th T

163

Phm Vn V

62

Hong Th C

164

Dng Th H

63

Bi nh D

165

Trn Th Q

64

Trng Vn T

166

Nguyn Hng Q

65

Trn Th D

167

Dng Th Q

66

Nguyn Th Thanh T

168

L nh H

67

Hunh Th Kim T

169

Trn Th L

68

Bi B

170

Nguyn Vn T

69

Nguyn Thy D

171

L Th H

70

Ung Th Thanh H

172

Khiu Th V

71

Triu Th L

173

Bch Th Thanh T

72

Nguyn Th T

174

Trn Th U

73

Nguyn Th N

175

Nguyn Th H L

74

Vng Th H

176

Mai Th H

75

Phan Th Thanh H

177

Trn Th Thanh P

76

Trn Th T

178

ng Th A

77

Phm Th P

179

Bi Th H

78

Phm Th L

180

Tng Quyt T

79

Trn Th C

181

V Th T

80

Nguyn Vn N

182

Nguyn Th H

81

Nguyn Mnh H

183

Nguyn Phng H

Thang Long University Library

82

ng Ngc H

184

Ng Th A

83

Nguyn Mnh C

185

Nguyn Th T

84

Trn Quc V

186

Thu H

85

Nguyn c H

187

Nguyn Th H

86

Trn Th Kim N

188

Nguyn Th N

87

Trn Hin N

189

Nguyn Th K

88

Ngc C

190

Hong TH T

89

Nguyn Vn T

191

Nguyn Thu N

90

Phm Th T

192

Nguyn Th N

91

Nguyn Mnh D

193

o Diu H

92

Hong Vn N

194

Th nh S

93

Nguyn Th N

195

Nguyn Th L

94

Th Hi Y

196

Trn Thc A

95

Phm Th N

197

Nguyn Song H

96

Nguyn Quyt T

198

Phc Song T

97

Nguyn Vn H

199

T TH H

98

Trn Th H

200

Nguyn Th Minh N

99

H Anh T

201

Nguyn Th V

100

Xun H

202

Bi Vn A

101

Nguyn c T

203

o Thun H

102

Ng Trung H