Asd 4544 PDF

STANBUL TEKNK NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS
OK KATLI ELK YAPILARIN TASARIMI
YKSEK LSANS TEZ

n. Mh. Yunus Emre AATAY
Anabilim Dal : NAAT MHENDSL

Program : YAPI ANALZ VE TASARIMI
KASIM 2006
STANBUL TEKNK NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS
YKSEK LSANS TEZ

n. Mh. Yunus Emre AATAY
(501031040)
Tezin Enstitye Verildii Tarih : 10 Kasm 2006

Tezin Savunulduu Tarih : 27 Kasm 2006
Tez Danman :
Dier Jri yeleri
Do.Dr. Filiz PROLU

Prof.Dr. Erdoan UZGDER (.T..)
Prof.Dr. Zafer ZTRK (Y.T..)
KASIM 2006
NSZ
.T.. Fen Bilimleri Enstits, naat Mhendislii Blm Yap Analizi ve

Tasarm Program erevesinde gerekletirilen bu yksek lisans tez almasnda,
betonarme karkas tayc sisteme sahip olan Metrocity binas sneklik dzeyi
yksek dmerkez glendirilmi ereveli elik yap olarak tasarlanm ve mevcut
betonarme durum ile yapm sresi, maliyet ve yatrmn geri dn bakmndan
karlatrlmtr.
almalarm sresince bana yardmlarn esirgemeyen sayn hocam Do. Dr. Filiz
Piroluna, deerli arkadam Erdem Demirkrana ve bugne kadar maddi, manevi
her trl destei bana salam olan aileme teekkrlerimi bir bor bilirim.
10.04.2006
Yunus Emre AATAY
ii
NDEKLER
KISALTMALAR
TABLO LSTES
EKL LSTES
SEMBOL LSTES
ZET
SUMMARY
x
xi
xii
xiv
xvi
xviii
1. GR
1.1. Konu
1.2. Projenin Genel zellikleri
1.3. Yapnn Mimari ve Betonarme zellikleri
1.4. elik Olarak Tasarlanan Yapnn zellikleri
1.5. Kullanlan Ynetmelikler, Kombinasyonlar ve Malzeme Emniyet Deerleri
1
1
1
2
5
8
2. YK ANALZ
2.1. Sabit Ykler
2.2. Hareketli Ykler
2.3. Rzgar Ykleri
2.4. Toprak Yk
2.5. Deprem Yk
12
12
13
13
16
17
3. YAPI ELEMANLARININ BOYUTLANDIRILMASI

3.1. Kompozit Demenin Boyutlandrlmas
3.1.1. Boyutlarn belirlenmesi
3.1.2. Yklerin belirlenmesi
3.1.3. Katlanm elik sacn kalp srecinde hesab
3.1.4. Karma plakta tama gc kontrol
3.1.5. Sehim kontrol
3.2. Kompozit Kat Kirilerinin Boyutlandrlmas
3.2.1. K1 kirii hesab
3.2.1.1. Enkesit kontrol
3.2.1.2. Gerilme kontrol
3.2.1.3. Sehim kontrol
3.2.1.4. Kesme gvenlii kontrol
3.2.1.5. Kayma elemanlarnn hesab
22
22
24
24
25
26
27
28
32
32
32
33
34
34
iii
3.2.2. K2 kirii hesab

36
36

36
37
38

3.2.3. T1 kirii hesab
38
38

39
39

3.3. Kolonlarn Boyutlandrlmas
3.3.1. Zemin - 4. normal kat kolonlar hesab
3.3.1.3. Yanal burkulma kontrol
3.3.1.5. Arttrlm deprem ykleri dayanm kontrol
3.3.1.6. Kolon kesiti kaynak hesab
3.3.1.7. Bodrum kat kolonlar gerilme kontrol
3.3.2. 5. Normal - 9. normal kat kolonlar hesab
iv
40
40
40
41
41
41
42
42
43
43
43
44
45
45
45
46
50
50
50
52
52
52
52
54
55
55
55
57
57

3.3.3. 10. Normal - 19. normal kat kolonlar hesab
57
58
59
59
59

60
61

61
61
3.3.3.7. Kolonlarn kirilerden gl olma kontrol

3.4. Balant Kirilerinin Boyutlandrlmas
3.4.1. X dorultusundaki balant kirilerinin hesab
3.4.1.1. Kiri boyu kontrol
3.4.1.4. Dnme as kontrol
3.4.1.5. ereve kiriinin gerilme kontrol
3.4.1.6. Gvde rijitlik levhas hesab
3.4.2. Y dorultusundaki balant kirilerinin hesab
3.4.2.1. Kiri boyu kontrol
3.4.2.4. Dnme as kontrol
3.4.2.5. ereve kiriinin gerilme kontrol
3.4.2.6. Gvde rijitlik levhas hesab
3.5. aprazlarn Boyutlandrlmas
62
64
64
65
65
65
66
67
67
69
70
70
70
70
71
72
73
3.5.1. X dorultusundaki aprazlarn hesab

3.5.1.1. Narinlik kontrol
3.5.2. Y dorultusundaki aprazlarn hesab
3.6. Radye Temelin Boyutlandrlmas
3.6.1. Zemin emniyet gerilmesi kontrol
3.6.2. Zmbalama kontrol
3.6.3. Donat hesab
3.7. Bodrum Kat Kompozit Kolonlarnn Boyutlandrlmas
73
73
74
74
74
74
75
77
77
78
80
4. YAPI ELEMANLARI BRLEM HESAPLARI

4.1. Kolon Aya Hesab
83
83
4.1.1. Bulon hesab

4.1.2. Beton basn gerilmesi kontrol
85
85
4.1.3. Taban levhas kalnl kontrol

4.1.4. Guse levhasn profil balna balayan kaynak dikilerinin hesab
4.1.5. Guse levhalarnn u kesitinde gerilme kontrol
85
86
86
4.1.6. Guse levhalasn taban levhasna balayan kaynak dikilerinin hesab

4.1.7. Kolon gvdesini taban levhasna balayan kaynak dikilerinin hesab
87
87
4.1.8. Kama elemannda kontrol
87
4.1.9. Kamay taban levhasna balayan kaynak dikilerinin hesab

4.2. Deme Kirii Balant Hesab
4.2.1. Bulon hesab
4.2.2. Deme kirii azalan gvde kontrol
4.2.3. Nervr levhasndaki kaynak dikilerinin hesab
4.3. Kolonlarn Kesit Deitirdii Noktalarn Ek Hesab
4.3.1. 5. Normal kat kolon kesit deiim hesab
4.3.1.1. Gvdeyi enine levhaya balayan kaynak dikilerinin hesab
4.3.1.2. Bal enine levhaya balayan kaynak dikilerinin hesab
4.3.1.3. Levha gerilme kontrol
4.3.2. 10. Normal kat kolon kesit deiim hesab
4.3.2.1. Gvdeyi enine levhaya balayan kaynak dikilerinin hesab
4.3.2.2. Bal enine levhaya balayan kaynak dikilerinin hesab
4.4. aprazlarn Ba Kirilerine Balant Hesab
4.4.1. X dorultusundaki aprazlarn hesab
4.4.1.1. Bulon hesab
4.4.1.2. Guse levhas kontrol
4.4.1.3. Guse levhasndaki kaynak dikilerinin hesab
4.4.1.4. Flan levhas kontrol
4.4.1.5. Flan levhasndaki kaynak dikilerinin hesab
4.4.2. Y dorultusundaki aprazlarn hesab
4.4.2.2. Guse levhas kontrol
4.4.2.3. Guse levhasndaki kaynak dikilerinin hesab
4.4.2.4. Flan levhas kontrol
4.4.2.5. Flan levhasndaki kaynak dikilerinin hesab
4.5. Kirilerin Ek Hesab
vi
87
88
88
89
89
90
91
92
92
92
93
94
94
94
95
95
95
97
98
98
98
99
99
101
101
102
102
103
4.5.1. X dorultusundaki kompozit IPE 400 kesitli kirilerin eki

103
103

4.5.2. Y dorultusundaki kompozit IPE 450 kesitli kirilerin eki
103
105
105

4.6. aprazlarn Kolon ve Kirie Balant Hesab
105
107
4.6.1. Zemin kattaki ve X dorultusundaki aprazlarn hesab

109
4.6.1.1. Guse levhasn kirie birletiren ke kaynak dikilerinin hesab 110
4.6.1.2. Guse levhasn kolona birletiren bulonlarn hesab
4.6.1.3. Levhay kolona birletiren kaynak dikilerinin hesab
4.6.1.4. Kirii kolona birletiren bulonlarn hesab
4.6.2. Zemin kattaki ve Y dorultusundaki aprazlarn hesab
4.6.2.1. Guse levhasn kirie birletiren ke kaynak dikilerinin hesab
4.6.3. 5. Normal kattaki ve X dorultusundaki aprazlarn hesab
4.6.4. 5. Normal kattaki ve Y dorultusundaki aprazlarn hesab
110
111
112
113
114
115
115
116
117
118
119
119
120
122
123
123
124

4.6.5. 10. Normal kattaki ve X dorultusundaki aprazlarn hesab
4.6.6. 10. Normal kattaki ve Y dorultusundaki aprazlarn hesab
4.7. Kolon Kiri Birleim Hesab
125
126
127
128
128
129
130
131
132
132
133
134
vii
4.7.1. Zemin kat X dorultusu iin kolon kiri birleim hesab

4.7.1.2. Aln levhas kalnl hesab
4.7.1.3. Kolon balk kalnl kontrol
4.7.1.4. Kayma blgesi gvde takviye levhas hesab
4.7.2. Zemin kat Y dorultusu iin kolon kiri birleim hesab
136
137
138
138
139
140
140

141
142
142
4.7.3. 5. Normal kat X dorultusu iin kolon kiri birleim hesab

4.7.4. 5. Normal kat Y dorultusu iin kolon kiri birleim hesab
4.7.5. 10. Normal kat X dorultusu iin kolon kiri birleim hesab
4.7.6. 10. Normal kat Y dorultusu iin kolon kiri birleim hesab
5. MALYET VE SRE ANALZ
5.1. Maliyet Analizi
5.1.1. Mevcut betonarme yap metraj
5.1.1.1. Beton metraj
5.1.1.2. Betonarme donat elik metraj
5.1.1.3. Kalp metraj
5.1.2. Tasarlanan elik yap metraj
5.1.2.1. elik metraj
viii
143
143
145
145
146
147
147
148
149
149
150
150
152
152
153
154
154
155
156
156
158
158
158
158
159
159
159
159
5.1.2.2. Beton metraj

5.1.2.3. Betonarme donat elik metraj
160
160
5.1.3. Birim fiyatlar ve tarifleri

5.1.4. Toplam maliyetler
160
162
5.1.4.1. nce ilerin maliyeti
162
5.1.4.2. Mevcut betonarme yap maliyeti

5.1.4.3. Tasarlanan elik yap maliyeti
162
163
5.2. Sre Analizi

5.2.1. Proje,ruhsat,hafriyat,bodrum perdeleri ve temel inaat sre analizi
163
163
5.2.2. Mevcut betonarme yap sre analizi

5.2.3. Tasarlanan elik yap sre analizi
5.3. Kira Geliri Hesab
5.3.1. Mevcut betonarme yap kira geliri hesab
5.3.2. Tasarlanan elik yap kira geliri hesab
5.4. Yatrmn Geri Dn Hesab
5.4.1. Mevcut betonarme yap iin hesap
5.4.2. Tasarlanan elik yap iin hesap
163
164
164
165
165
165
165
165
SONULAR VE TARTIMA
166
KAYNAKLAR
172
EKLER
174
ZGEM
176
ix
KISALTMALAR
BA
B
DIN
Etabs
St
TS
TDY
AISC-ASD
TBK
GK
: Betonarme
: Betonarme elii
: Deutches Institut fr Norme
: Extended Three Dimensional Analysis Of Building Systems
: Steel
: Trk Standartlar
: Deprem Blgelerinde Yaplacak Yaplar Hakknda Ynetmelik
: American Institute Of Steel Construction-Allowable Steel Design
: Tasarm Bytme Katsays
: Greli Kat telemesi
TABLO LSTES
Sayfa No
Tablo 1.1
Tablo 2.1
Tablo 2.2
Tablo 2.3
Tablo 2.4
Tablo 2.5
Tablo 2.6
Tablo 2.7
Tablo 3.1
Tablo 3.2
Tablo 3.3
Tablo 3.4
Tablo 3.5
Tablo 3.6
Tablo 3.7
Tablo 3.8
Tablo 3.9
Tablo 3.10
Tablo 3.11
Tablo 3.12
Tablo 3.13
Tablo 3.14
Elektrod mekanik zellikleri ...

Ykseklie bal Ce blge faktr katsays deerleri
Rzgar yk deerleri .
Etkin yer ivmesi katsays ....
Hareketli yk katlm katsays ....
Spektrum karakteristik periyotlar ...
Bina nem katsays .
Modal analiz ktle katlm oranlar .....
En elverisiz kiri kesit tesirleri ...
IPE 450 kesit zellikleri ......
IPE 200 kesit zellikleri ..
Deprem bytme katsays ..
HE 21000393 kesit zellikleri ....
HE 2700B kesit zellikleri ....
HE 2600B kesit zellikleri ........
Da arttrma katsaylar .
HD 260172 kesit zellikleri ......
Radye temelde oluan en byk moment deerleri .....
Radye temelde hesaplanan donat miktarlar ...
xi
11
14
15
18
18
18
18
21
31
32
36
38
41
43
49
50
55
59
63
73
79
80
EKL LSTES
Sayfa No
ekil 1.1
ekil 1.2
ekil 1.3
ekil 1.4
ekil 1.5
ekil 2.1
ekil 2.2
ekil 2.3
ekil 2.4
ekil 3.1
ekil 3.2
ekil 3.3
ekil 3.4
ekil 3.5
ekil 3.6
ekil 3.7
ekil 3.8
ekil 3.9
ekil 3.10
ekil 3.11
ekil 3.12
ekil 3.13
ekil 3.14
ekil 4.1
ekil 4.2
ekil 4.3
ekil 4.4
ekil 4.5
ekil 4.6
ekil 4.7
ekil 4.8
ekil 4.9
ekil 4.10
ekil 4.11
ekil 4.12
ekil 4.13
ekil 4.14
ekil 4.15
: Betonarme kat kalp plan ............................................................ 3

: Betonarme yap radye temel kesiti ............................................... 4
: elik olarak tasarlanan kat plan .......................................... 5
: X ve y dorultusundaki apraz yerleimi ..................................... 6
: Yapnn 3 boyutlu modeli ..................... 7
: Rzgar yk etkitilme ekli ..................... 15
: Bodrum perdelerine etkiyen toprak basnc dalm ................... 17
: Tasarm spektrum diyagram ........................................................ 19
: Yapnn birinci mod ekli . 20
: Kompozit demede beton ve sac elik kama balants ............. 22
: Sac levha ve plan boyutlar ................................................... 22
: Kompozit deme kesiti .....................................................24
: Kesit etkileri datm yntemi ...........................................28
: Kompozit kat kirii kesiti ................................................. 29
: Kompozit kat kirileri .................................................. 31
: Kayma eleman boyutlar . 34
: Kullanlan kolon kesitleri ............. 46
: Kolonlarn kirilerden gl olma koulu ... 63
: Rijitlik levhalar detay ............. 68
: apraz yerleimleri .................................. 73
: Radye temel modeli .................................. 75
: Radye temeldeki moment dalm .................................. 78
: Kompozit kolon kesiti ..................... 81
: Kolon aya serbest cisim diyagram ............... 83
: Kolon aya detay ....................... 84
: Guse levhalar kesiti ..................... 86
: Deme kirii balant detay ............... 88
: 5. Normal kat kolon kesit deiim detay ................. 91
: 10. Normal kat kolon kesit deiim detay ................... 93
: X dorultusundaki aprazlarn ba kiriine balant detay ......... 95
: X dorultusundaki aprazlarn ba kiriine balant detay iin
Whitmore kesiti boyutlar ......... 97
: Y dorultusundaki aprazlarn ba kiriine balant detay ......... 99
: Y dorultusundaki aprazlarn ba kiriine balant detay iin
Whitmore kesiti boyutlar ......... 101
: Kompozit IPE 400 kirii ek detay ........... 103
: Kompozit IPE 450 kirii ek detay ........... 105
: Dm noktas serbest cisim diyagram .............. 107
: Zemin kattaki ve X dorultusundaki aprazlarn balant detay 109
: Zemin kattaki ve Y dorultusundaki aprazlarn balant detay 113
xii
ekil 4.16
ekil 4.17
ekil 4.18
ekil 4.19
ekil 4.20
ekil 4.21
ekil 4.22
ekil 4.23
ekil 4.24
ekil 4.25
ekil 4.26
: 5. Normal kattaki ve X dorultusundaki aprazlarn balant detay 117

: 5. Normal kattaki ve Y dorultusundaki aprazlarn balant detay .... 122
: 10. Normal kattaki ve X dorultusundaki aprazlarn balant detay .. 126
: 10. Normal kattaki ve Y dorultusundaki aprazlarn balant detay .. 130
: Kolon kiri birleim detay ........... 134
: Zemin kat X dorultusu iin kolon kiri birleim detay ......... 136
: Zemin kat Y dorultusu iin kolon kiri birleim detay ......... 140
: 5. Normal kat X dorultusu iin kolon kiri birleim detay .... 143
: 5. Normal kat Y dorultusu iin kolon kiri birleim detay .... 147
: 10. Normal kat X dorultusu iin kolon kiri birleim detay .. 150
: 10. Normal kat Y dorultusu iin kolon kiri birleim detay .. 154
xiii
SEMBOL LSTES
A(T)
Asmin
bx, by
d
dt
e
emin
ex, ey
Ebeton
Eelik
f
fctd
F
G
h
H
HZ
i
l
I
I
ks
kv
K
Lb
Lc
Mx,My
n
N
p
P
q
R
Ra(T)
s
S(T)
Sae(T)
Skx
Sky
Sx
T
: Spektral ivme katsays

: Minimum donat kesit alan
: Zmbalama evresinin x ve y dorultusundaki boyutlar
: Eilme elemanlarnda faydal ykseklik
: Basn donats merkezinden llen beton rts
: Eilme dzleminde hesaba katlacak dmerkezlik
: Minimum dmerkezlik
: x v e y dorultularndaki dmerkezlikler
: Beton elastisite modl
: elik elastisite modl
: Sehim
: Beton tasarm eksenel ekme dayanm
: Kesit alan
: Sabit yk
: Eleman ykseklii,kiri toplam ykseklii,kolonun eilme
dzlemindeki kesit boyutu
: Esas ykler
: lave Ykler
: Eylemsizlik yarap
: Mesnet yerleri arasndaki eleman uzunluu
: Eylemsizlik momenti
: Bina nem katsays
: Donat hesabna esas katsay
: Zemin dey yatak katsays
: Donat hesabna esas katsay
: Basnca alan balk elemann yanal olarak tutulmu uzunluu
: Berkitme boyu katsays
: x ve y dzlemindeki Moment
: Hareketli yk katlm katsays
: Normal Kuvvet
: Hesaplanan beton basn gerilmesi
: Eksenel kuvvet
: Eleman zerindeki yayl yk
: Tayc sistem davran katsays
: Deprem yk azaltma katsays
: Profilin gvde kalnl
: Spektrum katsays
: Elastik Spektral vme
: x-x eksenine dik burkulma boyu
: y-y eksenine dik burkulma boyu
: x eksenine gre kesit statik momenti
: Binann doal titreim periyodu
xiv
TA,TB
Tr,Ts
up
Vpd
Vpr
y
: Spektrum karakteristik periyotlar

: Binann rinci ve sinci doal titreim periyotlar
: Zmbalama evresi(yklenen alandan d/2 uzaklkta)
: Tasarm Zmbalama Kuvveti
: Zmbalama Dayanm
: Kesit arlk merkezinin koordinat
: Burkulma boyu katsays
: Zmbalamada eilme etkisini yanstan katsay
: Zemin emniyet gerilmesi
xv

ZET
Yaplan bu tez almasnda betonarme bir yap olan, stanbul 1. Levent'te bulunan
Metrocity binasnn dmerkez glendirilmi elik apraz perde sistemli elik
tasarm yaplmtr.
Yap 835 m2 taban alanna oturan dikdrtgen bir plana sahip 8 bodrum, zemin, 28
normal ve 3 at kat ile toplam 40 katl bir binadr. Bodrum katlar otopark amal
kullanlmakta, ilk drt katta alveri merkezi, maazalar ve lokantalar bulunmakta,
stteki 24 kat ise konut amal kullanlmaktadr. Bina toplam kullanm alan 30.033
m2 ve toplam yap ykseklii 134.4 mdir.
Yap 1. derece deprem blgesindedir. Zemin snf Z1 ve zemin emniyet gerilmesi
5 kg/cm2 dir. Mevcut binada malzeme olarak BS 35 hazr beton ve B I, B III
betonarme elii kullanlmtr. Tasarlanan binada da betonarme malzemeler mevcut
bina ile ayn alnm, elik elemanlarda kolon, kiri ve aprazlar iin St52, levhalar
iin ise St37 kullanlmtr. Birleimlerde yksek mukavemetli bulonlar tercih
edilmitir.
Tasarlanan yapda mevcut binann, d snrlar, aks aralklar, kat ykseklikleri,
kolon ve kiri konumlar gibi l ve zelliklerine sadk kalnmtr. Aks aralklar
mevcut binada olduu gibi 8 m alnm ve her kata toplam 20 adet kolon
konulmutur. Kolon aralarna 8 m aklkta kiriler yerletirilmi ve demenin
yerleimi iin x dorultusunda kiri ortalarndan tali kiriler geirilmitir. Demeler
katlanm elik sac ve betonarme malzemeleri birlikte kullanlarak kompozit olarak
tasarlanm ve kayma elemanlaryla ana ve tali kirilere balanarak kiriler de
kompozit hale getirilmitir. Yap temeli mevcut binada olduu gibi radye olarak
tasarlanm ve ykseklii 2 m alnmtr.
elik elemanlar iin yklerin hesaplanmas ve boyutlandrma kurallar iin TS 4981997, Deprem Blgelerinde Yaplacak Yaplar Hakknda Ynetmelik-2006 ve
xvi
TS 648-Taslak 2006, TS 4561-1985, betonarme temel ve deme hesaplar iin ise

TS500-2000 dikkate alnmtr.
Yap sisteminin statik ve dinamik analizi Etabs v8.11 program ile yaplmtr. Bu
programdan alnan kesit tesirlerine gre yap elemanlar boyutlandrlm ve birleim
hesaplar yaplmtr. malat izimleri iin Tekla Xsteel v8.0 ve Autocad 2005
programlar kullanlmtr.
Elde edilen sonulara gre son blmde yapnn maliyet ve sre analizi yaplm ve
mevcut betonarme binaya ait verilerle karlatrlmtr.
xvii
DESIGN OF HIGH RISE STEEL STRUCTURES
SUMMARY
In this study, a reinforced concrete building located in stanbul 1. Levent, Metrocity
is designed as a steel structure with eccentrically braced steel frames.
The building has a rectangular base in plan view having the area of 835 m2 and
consisting of 8 basement, 28 normal and 3 attic, totally 40 stories. Basement stories
which are located in first 4 stories are used for car parking, shopping centers, stores
and restaurants and the upper 24 stories are used residentially. The total usage area is
30.033 m2 and the total height is 134.4 m.
The building is in the first earthquake zone. Soil type is assumed as Z1 and thus
allowable soil stress is 5 kg/cm2. Current building is constructed as reinforced
concrete building having the quality of concrete as BS 35 concrete and B I, B III
are used for reinforced concrete rebars. These materials are chosen the same with the
current building in the new designed building and for the steel parts; St52 steel
material is used for columns, beams and braces and St37 steel quality is used for
plates. High strength bolts are chosen for steel connections.
General dimensions of the building are taken the same in the designed building. Axis
spacing is taken 8 m as in the current building and totally 20 columns are placed in
each storey. Beams having 8 m span length are supported by columns and, for
supporting the floor slab secondary beams are placed in the centre of beams in x
direction. Floor slabs are formed with folded steel plate and reinforced concrete
materials compositely and by joining them to the beams with shearing elements, so
that these beams are designed as composite beams. Foundation of the building is
spread foundation as the current building with 2 m height.
For calculating the dimensions of the steel members TS 498-1997, Turkish
Earthquake Code called Regulations for Buildings of Disasters Regions, TS 648Study 2006,TS 4561-1985 is used. The foundation and floor slab is calculated by
using TS500-2000.
xviii
The model of the structure and its analysis are created using Etabs v8.11 computer
program. The parts of the structure are designed and connection calculations are
made using the results taken from this computer software and the above mentioned
specifications. Tekla Xsteel v8.0 and Autocad 2005 programs are used for the
manufacturing drawings.
Based on the results obtained, the total cost and the weight of the building are
calculated and compared with the findings from the data base of the current
reinforced concrete building.
xix
BLM 1
GR
1.1 Konu
Yaplan bu tez almasnda Yksel Yap Yatrm A.. firmas tarafndan 2003
ylnda inaat tmyle betonarme olarak tamamlanm olan, stanbul 1. Levent'te
bulunan Metrocity binasnn sneklik dzeyi yksek dmerkez glendirilmi elik
perde sistemli elik tasarm yaplmtr. Elde edilen sonular binann mevcut
betonarme verileriyle maliyet, yapm sresi ve yatrmn geri dn bakmndan
karlatrlmtr.
1.2 Projenin Genel zellikleri

Dnyann nemli metropollerinden biri olan stanbulda ina edilmi olan bu yap
kompleksi; Leventte 24.000 mlik bir arsa zerine kurulu, kat karl arsa
deerlendirme projesidir. Metrocity Projesi 5 ana blmden olumaktadr. Birinci
blm olan Metrocity Millenium; toplam 45.500 mlik 27 katl iki konut kulesidir
ve ierisinde byklkleri 121 ile 370 m arasnda deien daireler bulunmaktadr.
Kompleksin dier blmleri ise; 23 kattan oluan, toplam 16.500 mlik ofis kulesi,
sosyal tesisler, 52.000 mlik alveri merkezi ve bunlara ait 85.000 mlik, 2.300
ara kapasiteli otoparktan olumaktadr. Toplam 215.000 mlik inaat alan ile
stanbulun en byk projelerinden birisi olan Metrocity projesi, yksek inaat
teknolojisi ile gerekletirilmitir. Alveri merkezine 30 dakikalk bir zaman iinde
ulaabilen kii says yaklak 2.300.000'dir.
1.3 Yapnn Mimari ve Betonarme zellikleri
Yukardaki resimden de grlebilecei gibi Metrocity projesi genel olarak 3 adet

binadan ve bunlar birletiren 3 ~ 4 katl yaplardan olumaktadr. Bu tez
almasnda bu yaplardan, ayn mimari ve statik zelliklere sahip, resimde sol
ksmda bulunan iki ayn tip yap incelenmitir.
Yap 24 m 32 mlik dikdrtgen bir plana sahip 8 bodrum, zemin, 28 normal ve 3
at kat ile toplam 40 katl bir binadr. Bodrum katlar otopark amal kullanlmakta,
zemin, 1, 2, 3 ve 4. normal katlarda alveri merkezi, maazalar ve lokantalar
bulunmakta, stte bulunan 24 kat ise konut amal kullanlmaktadr. Brt kat alan
konsol ksmlarla birlikte 835 m2 olan binann toplam kullanm alan 30.033 m2dir.
Kat ykseklikleri bodrum katlarda 3.3 m ile 5 m arasnda, alveri merkezi olan ilk 4
katta 4.4 m ile 6 m arasnda deimekte, konut olarak kullanlan katlarda ise
3.3 mdir. Yapnn zeminden itibaren toplam ykseklii 103.1 m, zeminden itibaren
temel stne kadar olan derinlik 31.3 mdir. Dolaysyla toplam yap ykseklii
134.4 mdir. ( Kat alan kk olan 3 adet at kat da dahil edilirse toplam ykseklik
148.55 mdir.)
2
ekil 1.1: Betonarme Kat Kalp Plan

Yap stanbulda bulunduundan 1. derece deprem blgesindedir. Yap zemin snf
Z1 ve zemin emniyet gerilmesi z = 5
kg
dir.
cm 2
Binann mevcut betonarme statik projelendirmesi Balkar Mhendislik Brosu

tarafndan yaplmtr. ekil 1.1den grlebilecei gibi betonarme tayc sistem
simetrik bir ekilde tasarlanmtr. Aks aralklar x ve y dorultusunda eit olup
8 mdir. Bina d snrlarna x dorultusunda dikdrtgen kolonlar, y dorultusunda
rijit perdeler yerletirilmi ve bunlar birbirlerine geni kirilerle balanarak
ereveler oluturulmutur. Orta ksmda ise asansr boluu evresine ve merdiven
evresine i ie perdeler yerletirilmi ve bunlar yine geni kiriler araclyla d
ksmdaki kolon ve perdelere balanmtr. 120 cm140 cm boyutundaki kolonlar,
75 cm kalnlndaki d perdeler ve i ekirdek ksmndaki 80 cm ve 25 cm
kalnlndaki perdelerle yap yatay yklere kar ar rijit bir grnt
sergilemektedir. Bu boyutlar st katlara kldka azaltlmtr. En st katta kolon
boyutlar 50 cm130 cme, i ksmdaki perde kalnl ise 60 cmye indirilmitir.
3
D ksmda y dorultusunda bulunan perdeler de st katlara doru paralara ayrlm

ve en st katta 4 ayr kolon eklinde altrlmtr. lk katlardaki dikdrtgen
kolonlarn her birinde 46 adet 32 donat bulunmaktadr.
Demeler 20 cm kalnlnda plak deme olarak tasarlanmtr. Donat olarak her
iki dorultuda da aklk blgelerinde 15 cm arayla, mesnet blgelerinde 10 cm
arayla 10 konulmutur. Kiri boyutlar ise 155 cm60 cm ile 120 cm60 cm
arasnda deimektedir. D cephe kaplamasnn montaj iin konsol demelerin
ucuna elik
profillerin
oturtulabilmesi
iin 20 cm geniliinde plakalar
yerletirilmitir.
Bina temeli radye temel olarak tasarlanm olup 3 m yksekliindedir. ekil 1.2den
grlebilecei gibi temel alt blgesine her bir dorultuda 15 cm arayla 4 kat 32,
orta blgeye 40 cm arayla 14 ve st blgeye 20 cm arayla 2 kat 26 konularak
toplam yaklak 800 ton demir denmitir. Bodrum kat perdeleri temel hizasnda 40
cm kalnlnda tasarlanm, zemin kata doru aralklarla azaltlarak 25 cmye kadar
indirilmitir ve yatay ve dey dorultuda 15 cm arayla 16 ile donatlmtr.
Binada malzeme olarak BS 35 hazr beton ve B I, B III betonarme donat elii
kullanlmtr.
ekil 1.2: Betonarme Yap Radye Temel Kesiti

4
1.4 elik Olarak Tasarlanan Yapnn zellikleri
ekil 1.3: elik Olarak Tasarlanan Kat Plan

Gz nne alnan Metrocity binas sneklik dzeyi yksek dmerkez elik apraz
perdeli bir elik yap olarak yeniden tasarlanmtr. Bu tasarm srasnda
Blm 1.3de tanmlanm ve ekil 1.1de belirtilmi olan mevcut binann, d
snrlar, aks aralklar, kat ykseklikleri, kolon ve kiri konumlar gibi l ve
zelliklerine sadk kalnmtr.
elik yap elemanlar Arbed profillerinden seilmitir. Kompaktlk artlarnn
salanabilmesi iin arlkl olarak HE-B ve IPE tipi kesitler tercih edilmitir. Yap
elii olarak kolon, kiri, apraz ve tali deme kiri elemanlar iin St52 kalitesinde
elik kullanlmtr. Birleimlerde H10.9 kalitesinde SL ve SLP tipi yksek
mukavemetli bulonlar tercih edilmitir. Temel ve deme betonlarnda mevcut
yapdaki gibi BS35 hazr beton ve B III donat elii kullanlmtr.
Demelerde katlanm elik sac levhalar ile beton birlikte kullanlarak kompozit
deme almas ngrlm ve bu levhalarn kayma elemanlaryla ana ve tali
kirilere balanlmasyla kompozit deme kirileri oluturulmutur. Beton kalnl
15 cm olarak dnlm ve bu sayede 20 cm deme kalnlna sahip mevcut
yapya oranla beton tasarrufu salanmtr.
Kolon kesitleri, byle bir yksek yapnn dey yklerini temele aktarabilecek
enkesit alanna sahip olabilmesi ve her iki dorultuda da ereve davrannn daha
salkl bir ekilde salanabilmesi iin iki hadde profilinin kaynakla srekli
birletirilmesiyle oluturulmutur. Kesitler 5 ve 10. normal katlarda kltlerek
malzeme tasarrufu salanm ve yap arl azaltlmtr.
Yapnn temeli radye temel olarak tasarlanmtr. Temel ykseklii olarak betonarme
yapya oranla daha az yk etkisinde kalaca dnlerek 2 m uygun grlmtr.
Yap sisteminin statik ve dinamik analizi iin Etabs v8.11 bilgisayar program
kullanlmtr. Programda yap sistemini temsilen bir model hazrlanm, hesaplanan
ekil 1.4: X ve Y Dorultusundaki apraz Yerleimi

6
ekil 1.5: Yapnn 3 Boyutlu Modeli

yatay ve dey yk kombinasyonlar bu modele etkitilmi, eleman kesit ve malzeme
zellikleri atanm ve analiz yaptrlarak en byk kesit tesirleri bulunmutur.
Temelde zemin gerilme kontrol ve donat hesab iin de Etabs bilgisayar
programnda bir model hazrlanmtr.
izimler iin Tekla Xsteel v8.0 ve Autocad 2005 programlar kullanlmtr.
7
1.5 Kullanlan Ynetmelikler, Kombinasyonlar ve Malzeme Emniyet Deerleri

Yap elemanlarna etkiyen yklerin hesaplanmasnda TS 498-1997 (Yap
Elemanlarnn Boyutlandrlmasnda Alnacak Yklerin Hesap Deerleri) dikkate
alnmtr. Deprem yklemesi ile ilgili kriterler iin Deprem Blgelerinde Yaplacak
Yaplar Hakknda Ynetmelik2006 (Bundan byle TDY olarak anlacaktr)
kullanlmtr. Ayrca elik yap elemanlar hesaplar ile ilgili TS 648-Taslak 2006
(elik Yaplarn Hesap ve Yapm Kurallar) ve TS 4561-1985 (elik Yaplarn
Plastik Teoriye Gre Hesap Kurallar) dikkate alnmtr. Kaynakl birleimler iin
TS 3357-1979 ve MO-01.R-01-2005den yararlanlmtr. Rzgar yknn
hesaplanmasyla ilgili kurallar Kanada Rzgar artnamesinden alnmtr.
Betonarme temel ve deme hesaplar ise TS 500-2000e (Betonarme Yaplarn
Hesap ve Yapm Kurallar) gre yaplmtr.
elik yap elemanlarnn boyutlandrlmasnda kullanlan ykleme kombinasyonlar
AISC - ASDye gre belirlenmitir. Bu kombinasyonlar aada grlmektedir;
1. D
2.
D + L + ( L r veya S veya R )
3.
D + L + ( L r veya S veya R ) + T
4.
D + (W veya E) + T
5.
[ D + L + (Lr
veya S veya R) + (W veya E)]
6. D + L + W + 0.5S
7. D + L + (0.5W veya S)
8.
[ D + L + (Lr veya S veya R) + (W veya E) + T ]
Esas yklerle birlikte ilave yklerin etkimesi halinde emniyet gerilmesindeki art
durumunu bilgisayar modeline yanstabilmek iin yukardaki kombinasyonlardan 3,
4, 5, 6 ve 7 nolu olanlar 0.75 ile 8 nolu olan ise 0.66 ile arplarak bilgisayara
girilmitir. Birleimlerin hesab iin ayrca bu katsaylar olmakszn da ykleme
yaplmtr.
Betonarme radye temel iin ise TS500deki aadaki kombinasyonlar kullanlmtr;
1. 1.4 G + 1.6 Q
2.
G + 1.2 Q + 1.2 T
8
3.
G + 1.3 Q + 1.3 W
4.
0.9 G + 1.3 W
5.
G+Q+E
6. 0.9 G + E
7. 1.4 G + 1.6 Q + 1.6 H
8. 0.9 G + 1.6 H
D, G:l yk
L, Q : Deme hareketli yk
L r : at hareketli yk
S : Kar yk
R : Yamur yk
W : Rzgar yk
E : Deprem yk
T : Scaklk deiimi
H : Yanal toprak yk
Hesaplarda kullanlan yap elii St37 ve St52 ile ilgili malzeme karakteristikleri
aada verilmitir;
Eelik = 21000
kN
kN
, elik = 78.5 3
2
cm
m
St37 in
a = 24
St52 in
kN
cm 2
em, H = 14.4
a = 36
kN
cm 2
em,HZ = 16.56
kN
cm 2
em, H = 24
kN
cm 2
kN
cm 2
em,HZ = 27
kN
cm 2
em,H = 8.31
kN
cm 2
em, H = 13.5
kN
cm 2
em, HZ = 9.56
kN
cm 2
em, HZ = 15.5
kN
cm 2
Hesaplarda kullanlan beton ve betonarme elii ile ilgili malzeme karakteristikleri

aada verilmitir;
betonarme = 25
kN
m3
BS 35 in
fck = 3.5
B III in
kN
cm 2
fyk = 42
fcd = 2.33
kN
cm 2
fctd = 0.14
kN
cm 2
Ebeton = 3300
kN
cm 2
fyd = 36.5
kN
cm 2
kN
cm 2
Birleimlerde kullanlan bulon ve kaynaklarla ilgili malzeme karakteristikleri aada

verilmitir;
10.9 Snf yksek mukavemetli bulonlar iin, St52 birleimlerinde;
SL Tipi Bulonlar in
sem, H = 24
kN
cm 2
SLP Tipi Bulonlar in
sem , H = 28
kN
cm 2
sem, HZ = 27
kN
cm 2
sem , HZ = 32
kN
cm 2
lem, H = 42
kN
cm 2
lem , H = 48
kN
cm 2
lem, HZ = 47
kN
cm 2
ngerilme 0.5 Pv alndnda;
lem , H = 57
lem , HZ = 64
kN
cm 2
kN
cm 2
lem , HZ = 54
kN
cm 2
ngerilme 0.5 Pv alndnda;
lem , H = 63
lem , HZ = 71
10
kN
cm 2
kN
cm 2
Tablo 1.1: Elektrod Mekanik zellikleri
MO-01.R-01e gre ke kaynak dikileri iin kaynak emniyet gerilmesi ilave
metalin (elektrod malzemesi) ekme dayanmnn %30u kadar alnacaktr.

Elektrodlar iin Askaynak A.. firmasnn hazrlad [25] nolu kaynaktan
yararlanlmtr.
E8016 - C1 tipi elektrod iin; v,H = 16.8
E10016 - D2 tipi elektrod iin; v = 21
E11018 - M tipi elektrod iin; v = 23.1
kN
kN
kN
, v,HZ = 19.3
, v,HE = 22.3
2
2
cm
cm
cm 2
kN
kN
kN
, v,HZ = 24.1
, v,HE = 27.9
2
2
cm
cm
cm 2
kN
kN
kN
, v,HZ = 26.5
, v,HE = 30.7
2
2
cm
cm
cm 2
v,HE: Deprem durumu sz konusu olduunda kullanlacak emniyet gerilmesi
11
BLM 2 YK ANALZ
2.1 Sabit Ykler

Sabit ykler TS498 ynetmelii uyarnca belirlenmitir. Ynetmelie gre, sabit
ykler yap ierisindeki tm elemanlarn arlklarnn oluturduu statik kuvvetler
olarak tanmlanmtr. Hesaplanan bu ykler demelere etkitilmitir.
Ksmdaki Demelerde
kN
m2
kN
Tesisat arl ........................................... = 0.15 2
m
kN
7 cm ap beton arl .............................. = 1.54 2
m
kN
Blme duvar arl .................................. = 0.50 2
m
_______________
kN
g = 3.09 2
m
Kaplama, asma tavan ve sva arl ......... = 0.90
D Ksmdaki Demelerde
kN
m2
kN
Tesisat arl ........................................... = 0.15 2
m
kN
7 cm ap beton arl .............................. = 1.54 2
m
kN
Blme duvar arl .................................. = 0.50 2
m
kN
Cephe kaplamas arl ............................ = 0.50 2
m
_______________
kN
g = 3.59 2
m
Kaplama, asma tavan ve sva arl ......... = 0.90
Tanmlanan tac elemanlarn z arlklar Etabs bilgisayar program tarafndan

yap zmlenirken otomatik olarak hesaplanp etkitilmitir [10].
12
2.2 Hareketli Ykler

Yapnn 8 adet bodrum katnda otopark, ilk 5 katnda alveri merkezleri, maazalar
ve lokantalar bulunmakta, stteki 23 kat ise konut amal kullanlmaktadr. Bu
sebeple;
8 Bodrum kat ve ilk 5 kat iin q = 5.00
stteki 24 kat iin q = 2.00
kN
,
m2
kN
alnmtr.
m2
2.3 Rzgar Ykleri

Rzgar yklerinin belirlenmesinde Kanada artnamesi dikkate alnmtr. [13]
P = q Ce Cg Cp
(2.1)
P : Rzgar basnc
q : Ortalama hzdan meydana gelen rzgar ykleri
Ce : Blge faktr
Cg : Frtna faktr
Cp : D basn katsays
q = C V2
(2.2)
qr = P L
(2.3)
qr : Kolonlarn 1 mlik ksmna etkiyen rzgar yk

L : Kolonun yk ald aks aral
C = 50 10-6
V = 90
km
h
13
q = 50 10-6 90 = 0.41
kN
m2
(2.2)
Tablo 2.1: Ykseklie Bal Ce Blge Faktr Katsays Deerleri

H (m)
Ce
H (m)
Ce
0-6
0.9
30 44
1.3
6 12
1.0
44 64
1.4
12 20
1.1
64 85
1.5
20 - 30
1.2
85 - 140
1.6
Cg = 2
Cp = 0.8 (Rzgarn basn yapt dik cephede)
Cp = - 0.5 (Rzgarn emme yapt dik cephede)
Pbasn = 0.41 Ce 2 0.8 = 0.656 Ce
(2.1)
Pemme = 0.41 Ce 2 ( - 0.5) = - 0.41 Ce
(2.1)
Yap, artnameye gre C blgesinde bulunduundan ilk 30 mlik ksm iin

30 mdeki rzgar basnc baz alnarak niform bir ykleme yaplacaktr. [13]
0 30 m iin; Pbasn = 0.656 1.2 = 0.787
kN
kN
, Pemme = - 0.41 1.2 = - 0.492 2
2
m
m
30 44 m iin; Pbasn = 0.656 1.3 = 0.853
kN
kN
, Pemme = - 0.41 1.3 = - 0.533 2
2
m
m
44 64 m iin; Pbasn = 0.656 1.4 = 0.918
kN
kN
, Pemme = - 0.41 1.4 = - 0.574 2
m2
m
64 85 m iin; Pbasn = 0.656 1.5 = 0.984
kN
kN
, Pemme = - 0.41 1.5 = - 0.615 2
2
m
m
85 140 m iin; Pbasn = 0.656 1.6 = 1.049

Ke kolonlar iin; L = 4 m
Orta kolonlar iin; L = 8 m
14
kN
kN
,Pemme = - 0.41 1.6 = - 0.656 2
2
m
m
Tablo 2.2: Rzgar Yk Deerleri (kN / m)

qr,basn
qr,basn
qr,emme
qr,emme
H (m)
(Ke Kolonlarda)
(Orta Kolonlarda)
(Ke Kolonlarda)
(Orta Kolonlarda)
0 30
3.15
6.3
- 1.97
- 3.94
30 44
3.41
6.82
- 2.13
- 4.26
44 64
3.67
7.34
- 2.3
- 4.6
64 85
3.94
7.88
- 2.46
- 4.92
85 140
4.2
8.4
- 2.62
- 5.24
ekil 2.1: Rzgar Yk Etkitilme ekli

15
2.4 Toprak Yk
Binann betonarme bodrum perdelerine etkiyen toprak yk bu blmde
hesaplanmtr. Zemine ait bilgilere ulalamadndan hesaplarn yaplabilmesi iin
aadaki kabuller yaplmtr;
Yapnn zerine ina edildii zemin tr orta sklkta iyi derecelenmi az
kumlu akldan olumaktadr. Buna gre zemin tabii birim hacim arl
0 = 18
kN
, kayma direnci as = 35 alnacaktr. [3]
m3
kN
yayl yk mevcuttur.
m2
Zemin zerinde P = 25
Zemin boluk oran n = 0.4 alnacaktr.
Binann temel seviyesinde drenaj yaplmtr. Dolaysyla bodrum perdelerine

su basnc etkimemektedir.
(2.4)
PA = H K A
PA: Perdeye etkiyen aktif basn
k = (1 - 0.4) 18 = 10.8
kN
m3
H: Perde ykseklii
Zemin zerindeki yayl yk toprak basncna dntrlrse;
h=
25
= 2.31 m
10.8
H = 31.3 + 2.31 = 33.51 m

K A = tan 2 (45 -
) = tan 2 (45 -
35
) = 0.27
2
PA st = 10.8 2.31 0.27 = 6.7
kN
m2
(2.4)
16
6.7
1.Bodrum Kat
15
2.Bodrum Kat
30.6
46.2
3.Bodrum Kat
4.Bodrum Kat
56.5
5.Bodrum Kat
66.8
77.1
6.Bodrum Kat
7.Bodrum Kat
87.4
97.7
8.Bodrum Kat
PA (kN/m2)
ekil 2.2: Bodrum Perdelerine Etkiyen Toprak Basnc Dalm
PA alt = 10.8 33.51 0.27 = 97.7
kN
m2
(2.4)
Toprak basncnn zemin seviyesindeki deeri ile temel seviyesindeki deerine gre
ara katlar doru orant hesab ile bulunacaktr.
2.5 Deprem Yk
Yapnn deprem yk hesab TDY kurallarna gre yaplmtr. Yapnn deprem yk

analizi ile ilgili tm yap ve zemin parametreleri, bu ynetmeliin altnda
deerlendirilmi ve ynetmeliin uygun grd deerler hesaplarda kullanlmtr.
Yap boyutlu olarak Etabs v8.11 bilgisayar program ile modellenmi olup yatay
yk analizinde bina toplam ykseklii olan HN > 40 m olduundan edeer deprem
yk yntemi uygulanamam, mod birletirme yntemi kullanlmtr. [1]
Gz nne alnan deprem dorultusunda, binann tmne etkiyen toplam taban
kesme kuvveti Vt, denklem (2.5) ile hesaplanacaktr; [1]
Vt =
W A(T1 )
0.10 Ao I W
Ra(T1 )
(2.5)
A(T) = A0 I S(T)
(2.6)
17
Tablo 2.3: Etkin Yer vmesi Katsays

Deprem Blgesi
A0
1
2
3
4
0.40
0.30
0.20
0.10
Tablo 2.4: Hareketli Yk Katlm Katsays

Binann Kullanm Amac
Depo, antrepo, vb.
Okul, renci yurdu, spor tesisi, sinema, tiyatro, konser salonu, garaj,
lokanta, maaza, vb.
Konut, iyeri, otel, hastane, vb.
0.80
0.60
0.30
Tablo 2.5: Spektrum Karakteristik Periyotlar

TA
(saniye)
0.10
0.15
0.15
0.20
Yerel Zemin Snf
Z1
Z2
Z3
Z4
TB
(saniye)
0.30
0.40
0.60
0.90
Tablo 2.6: Bina nem Katsays

Binann Kullanm Amac veya Tr
Bina nem
Katsays ( I )
1. Deprem sonras kullanm gereken binalar ve tehlikeli madde ieren

binalar
a) Deprem sonrasnda hemen kullanlmas gerekli binalar
(Hastaneler, dispanserler, salk ocaklar, itfaiye bina ve tesisleri, PTT ve dier
haberleme tesisleri, ulam istasyonlar ve terminalleri, enerji retim ve datm
tesisleri; vilayet, kaymakamlk ve belediye ynetim binalar, ilk yardm ve afet
planlama istasyonlar)
b) Toksik, patlayc, parlayc, vb zellikleri olan maddelerin bulunduu veya
depoland binalar
2. nsanlarn uzun sreli ve youn olarak bulunduu ve deerli eyann

sakland binalar
a) Okullar, dier eitim bina ve tesisleri, yurt ve yatakhaneler, askeri klalar,
cezaevleri, vb.
b) Mzeler
3. nsanlarn ksa sreli ve youn olarak bulunduu binalar

Spor tesisleri, sinema, tiyatro ve konser salonlar, vb.
4. Dier binalar
Yukardaki tanmlara girmeyen dier binalar
(Konutlar, iyerleri, oteller, bina tr endstri yaplar, vb)
18
1.5
1.4
1.2
1.0
ekil 2.3: Tasarm Spektrum Diyagram
Denklem (2.6)de yer alan spektrum katsays, S(T), yerel zemin koullarna ve bina
doal periyodu Tye bal olarak denklem (2.7) ile hesaplanacaktr (ekil 2.3).
S(T) = 1 + 1.5 T / TA
S(T) = 2.5
(0 T TA)
(2.7a)
(TA < T TB)
(2.7b)
(T > TB)
(2.7c)
0.8
S(T) = 2.5 (TB / T )

Yaplan Kabuller
Tayc sistem davran katsays R iin, deprem yklerinin ereveler ile birlikte
dmerkez aprazl elik perdeler ile tand sneklik dzeyi yksek sistemler
iin geerli olan R = 8 deeri alnmtr
Yap 1. derece deprem blgesinde olup Tablo 2.3den A0 = 0,40 alnmtr.
Yapnn deprem hesabna esas olan ktlesinin hesabnda kullanlacak olan

hareketli yk katlm katsays Tablo 2.4den n = 0.30 alnmtr
Yap yerel zemin snf Z1 kabul edilmi ve Tablo 2.5den karakteristik periyotlar
TA = 0,10 ve TB = 0,30 alnmtr.
Bina nem katsays olan I iin Tablo 2.6dan, konut ve iyeri olan binalar iin
geerli olan I = 1.0 alnmtr.
Etabs bilgisayar program yapnn arln otomatik olarak hesaplayp sisteme

etkitmektedir. Denklem (2.5) ve (2.6)da geen S(T) deeri iin denklem (2.7)de
geen ifadeler hesaplanm ve programa spektrum fonksiyonu olarak girilmitir.
19
Ayrca denklemlerdeki A0, I ve R deerleri iin aadaki scale factor hesaplanm ve

programa girilerek modal analiz yaplmtr.
Scale factor =
A 0 g I 0.4 9.81 1
=
= 0.49
R
8
Hesaba katlmas gereken yeterli titreim modu says, gz nne alnan birbirine dik
x ve y yatay deprem dorultularnn her birinde, her bir mod iin hesaplanan etkin
ktlelerin toplamnn, hibir zaman bina toplam ktlesinin %90ndan daha az
olmamas kuralna gre belirlenecektir. Ayrca gz nne alnan deprem
dorultusunda etkin ktlesi, bina toplam ktlesinin %5inden byk olan btn
titreim modlar gz nne alnacaktr. [1]
Modal analiz sonular Tablo 2.7de verilmitir. Buradan da grlebilecei gibi X
ynnde yeterli ktle katlm oran 38. modda, Y ynnde ise 45. modda
salanmtr.
ekil 2.4: Yapnn Birinci Mod ekli

20
Tablo 2.7: Modal Analiz Ktle Katlm Oranlar

Mod
Periyod
UX
UY
UX
UY
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
6,9288
5,6841
4,4332
2,2284
1,8802
1,4542
1,2034
1,0135
0,8148
0,7885
0,6940
0,6094
0,5405
0,5243
0,4848
0,4209
0,4088
0,4028
0,3521
0,3415
0,3289
0,2998
0,2947
0,2753
0,2596
0,2570
0,2349
0,2277
0,2275
0,2067
0,2035
0,2018
0,1947
0,1822
0,1790
0,1784
0,1680
0,1633
0,1587
0,1576
0,1503
0,1470
0,1431
0,1398
0,1365
0,0000
49,5939
0,0078
0,0000
9,2451
0,0006
0,0000
2,5655
0,0000
0,0001
1,2203
0,0000
0,0000
0,8516
0,0000
0,7153
0,0001
0,0000
0,6192
0,0000
0,0001
0,4835
0,0000
0,0001
0,4307
0,0000
0,0000
0,5149
0,0000
0,0000
0,0000
0,8542
0,0000
2,4699
0,0013
0,0000
8,9370
0,0000
0,0354
7,4962
0,0000
3,8213
0,0018
0,0000
1,6519
47,5428
0,0000
0,0000
9,8978
0,0000
0,0000
3,2850
0,0000
1,6338
0,0020
0,0000
1,1150
0,0000
0,0000
0,9342
0,0000
0,0036
0,8501
0,0000
0,6967
0,0011
0,0000
0,6572
0,0003
0,0000
0,8881
0,0001
0,0000
1,9429
9,2999
0,0071
0,0000
9,0202
0,0000
0,0685
1,7590
0,0000
0,9103
0,0003
0,0000
0,5366
0,0000
0,0000
0,3269
0,0000
0,0000
49,5939
49,6017
49,6017
58,8468
58,8474
58,8474
61,4129
61,4129
61,4130
62,6333
62,6333
62,6333
63,4850
63,4850
64,2003
64,2004
64,2004
64,8196
64,8196
64,8196
65,3032
65,3032
65,3032
65,7339
65,7339
65,7339
66,2488
66,2488
66,2488
66,2488
67,1030
67,1030
69,5729
69,5742
69,5743
78,5112
78,5112
78,5466
86,0428
86,0428
89,8641
89,8659
89,8659
91,5178
47,5428
47,5428
47,5428
57,4406
57,4406
57,4406
60,7256
60,7256
62,3594
62,3615
62,3615
63,4765
63,4765
63,4765
64,4107
64,4107
64,4143
65,2644
65,2644
65,9612
65,9623
65,9623
66,6195
66,6198
66,6198
67,5079
67,5080
67,5080
69,4509
78,7507
78,7578
78,7578
87,7780
87,7780
87,8465
89,6055
89,6055
90,5158
90,5160
90,5160
91,0526
91,0526
91,0526
91,3795
91,3795
Ux: X ynndeki etkin ktle katlm oran

Uy: Y ynndeki etkin ktle katlm oran
21
BLM 3
YAPI ELEMANLARININ BOYUTLANDIRILMASI
Yap elemanlar boyutlandrlrken kombinasyonlar sonucunda elemanda oluan en

byk i kuvvetler dikkate alnm, TS648 ve TDY de verilen hesap yntemleri ve
boyutlandrma esaslarna uyulmutur. Ayrca TDY de belirtilmi olan kompaktlk
snrlarna gre de gerekli eleman enkesit kontrolleri yaplmtr.
3.1. Kompozit Demenin Boyutlandrlmas
Yap demeleri katlanm elik sac ile betonun birlikte uygulanmasyla oluan
kompozit deme olarak tasarlanmtr. Sac ile betonun beraber almas iin
aralarndaki aderans yeterli deildir. Bu sebeple aderansn salanmas iin elik
kamalar kullanlmtr.
ekil 3.1: Kompozit Demede Beton ve Sac elik Kama Balants

Plak bir miktar hasr donat ile glendirilmitir. Hasr donat konulmasnn sebebi
ykn homojen datlmas ve yangn mukavemetinin arttrlmasdr. Korozyona
dayankl olmas asndan galvanize sac kullanlmtr.
ekil 3.2: Sac Levha ve Plan Boyutlar

22
Kompozit demede aada grlen boyutlar salanmaldr (ekil 3.2):

b 0 50 mm
d 0 50 mm
d t 90 mm
(3.1)
d a 80 mm
t 0.7 mm
Kompozit demedeki ekme kuvveti (Z) ve arlk merkezinin yeri (y)

hesaplandktan sonra moment tama kapasitesi (Mu) hesaplanacaktr.
Z = a F As
(3.2)
a = elik emniyet katsays

F = Akma snr gerilmesi
elik sac iin; F = 22
kN
cm 2
As = Katlanm elik sac enkesit alan
y=
d o
Z
b br (100cm) d s / 2
(3.3)
b = Beton emniyet katsays

br = Beton emniyet gerilmesi
y
M u = Z ds
2
(3.4)
Kompozit kiriin etkin deme genilii (beff)e bal olarak kompozit kirite beton
etkin genilii (b*) saptanr. Burada (n), beton ve eliin elastisite modllerinin
orandr. te yandan sehim de (fmax) kirilerin tasarmn kontrol etmektedir.
b
b* = eff
2 n
f max =
(3.5)
5
q l2
384
EI
(3.6)
23
3.1.1 Boyutlarn Belirlenmesi
b 0 = 135 mm > min b 0 = 50 mm

d 0 = 80 mm > min d 0 = 50 mm
(uygun) (3.1)
d t = 150 mm > min d a = 90 mm

d a = 70 mm < max d a = 80 mm
t = 1 mm > t min = 0.7 mm
ds = 80 +
70
= 115 mm
2
t = 1 mm
100
150
115
70 80
135
35
270
ekil 3.3: Kompozit Deme Kesiti

3.1.2 Yklerin Belirlenmesi
Katlanm elik sacn enkesit alan:
As = 2 10 +
3.52 +7 2
100
cm 2
0.1=13.2
27
m
Katlanm elik sac arl : g a = 0.00132 1 78.5 = 0.1
kN
m2
1
0.1 + 0.17
kN
Beton arl : g b = 1 0.08 +
0.07 1 25 = 2.01 2
0.27
2
m
Sva + Kaplama + Tesisat + ap arl (10 cm) : g ' = 0.1 22 = 2.2
kN
m2
Kalp srecinde hesap iin toplam sabit yk : g = 0.1 + 2.01 = 2.11

Kalp srecinde hesap iin hareketli yk : p = 2.00
24
kN
m2
kN
m2
Tama gc kontrol iin toplam sabit yk : g = 0.1 + 2.01 + 2.2 = 4.31

Tama gc kontrol iin hareketli yk : p = 5.00
kN
m2
kN
m2
3.1.3 Katlanm elik Sacn Kalp Srecinde Hesab (1 m Genilik in)
Katlanm sac, inaat almalar srasnda kalp grevi stlenir. Bu durumda zerine
yk olarak; kendi arl (ga), beton arl (gb), ve inaat sreci hareketli (p)
ykleri gelir. Katlanm sacdaki kesit zorlar srekli kiri kabulyle belirlenmi,
kompozit deme mukavemet hesaplar ise 1 metre geniliinde deme eridi iin
yaplmtr. Buradaki hesaplar [11] nolu kaynaktan yararlanlarak yaplmtr.
g = 2.11
kN
kg
= 2.11
m
cm
p = 2.00
kN
kg
= 2.00
m
cm
elik sacn atalet momenti ; Ia =
100
0.1 73
2(
+ 0.1 10 3.452 ) = 109.34 cm 4
27
12
max f = (0.00677 2.11 + 0.0099 2) 100 4

max f = 0.015 cm < f lim =
1
= 0.015 cm
2.110 109.34
6
400
= 2.667 cm
150
max M = (0.08 2.11 + 0.117 2.00) 12 = 0.183 kNm

max Q = (0.60 2.11 + 0.617 2.00) 1= 2.50 kN
b '' 10
2.35
=
= 100 > 45
= 46.5
t 0.1
2.2
Kaln cidarl hesap yaplamaz
b ' = 10 2 0.5 = 9 cm
b'
9
=
= 90 < 500, d 'g =
t 0.1
d 'g
t
6.83
= 68.3 < 150
0.1
3.52 + 7 2 2 0.5 = 6.83 cm
nce cidarl hesap yaplabilir, yle ki:
Elemanter snr gerilmesi ; = em = 0.6 F = 0.6 22 = 13.2

25
kN
cm 2
b'
21000
= 90 > 1.64
= 65.4 olduundan,
t
13.2
21000
= 6.54 cm
13.2
Etkin genilik ; b e = 1.64 0.1
b '' - b e = 10 6.54 = 3.46 cm

1 m genilikte 4 nervr olduu kabul edilerek arlk merkezinden sapma ;
y' =
3.46 0.1 4 3.45

= 0.404 cm (Negatif deer aaya kaymay belirtmektedir)
13.2 3.46 0.1 4
Ie = 109.34 4 3.46 0.1 3.452 (13.2 4 3.46 0.1) 0.4042 = 90.94 cm 2

We =
90.94
= 23.29 cm3
3.904
18.3
kN
kN
= 0.79
< 13.2
2
23.29
cm
cm 2
(uygun)
2.5
kN
= 0.46
2 (7 2 0.1) 0.1 4
cm 2
v = 0.792 + 3 0.462 = 1.12
kN
kN
< 0.75 22 = 16.5
cm 2
cm 2
(uygun)
3.1.4 Karma Plakta Tama Gc Kontrol
q = 4.31 + 5.00 = 9.31
kN
m
q* = 1.7 9.31 = 15.83
max M =
max Q =
kN
m
15.83 42
= 31.66 kNm = 3166 kNcm
8
15.83 4
= 31.66 kN
2
Z = 1 22 13.2 = 290.4 kN
(3.2)
d o = 8 cm
290.4
y=
= 0.968 cm < d 11.5
0.75 4 100
= 5.75 cm
s =
2
2
(3.3)
26
M u = 290.4 (11.5
0.968
) = 3199 kNcm
2
(3.4)
max M = 3166 kNcm < M u = 3199 kNcm

Q lu = 13.5 11.5 0.038 + 2 0.1 7 0.52 22 = 21.92
Qu =
kN
Nervr
100
21.92 = 81.17 kN
27
max Q = 31.66 kN < Q u = 81.17 kN
(uygun)
3.1.5 Sehim Kontrol
BS 35 iin; Eb = 3320
E a = 21000
n=
E elik
E beton
kN
cm 2
kN
cm 2
21000
= 6.33
3320
Edeer kesit iin; b* =
b eff
100
=
= 7.90 cm
2 n 2 6.33
A b = 7.9 8 = 63.20 cm 2
A s = 13.20 cm 2
y0 =
63.20 4.0 + 13.20 3.5

= 3.91 cm
63.20 + 13.20
y u = 15 3.91 = 11.09 cm
Ix =
f=
7.90 83
+ 63.20 (4.0 3.91)2 + 109.34 + 13.20 (11.09 3.5)2 = 1207.35 cm 4
12
5
0.0931 4004
400
= 1.22 cm < f limit =

= 1.33 cm
4
384 2.1 10 1207.35
300
(3.6) (uygun)
Demelerde rijit diyafram etkisinin salanmas iin her iki dorultuda minimum % 0.2' lik
donat konulmas gerektiinden; A s = 0.002 15 100 = 3 cm 2 olarak boyutlandracaktr.
Seilen : Q 335/335 (A s = 3.35 cm 2 )
27
3.2 Kompozit Kat Kirilerinin Boyutlandrlmas
Betonarme deme plaklaryla elik deme kirilerinin ortak altrlmasyla ortaya

kan kompozit kiriler, zerlerine serbeste oturan bir betonarme pla yalnz
balarna tamaya alan elik kirilere gre ok ekonomiktir. nk bir karma
kirite, eilmeden ileri gelen kuvvet iftinin ekme bileeni elik profil tarafndan,
basn bileeni ise yalnz betonarme plak, ya da betonarme plak ve elik profilin bir
blmnce ortak olarak tanmaktadr. Dolaysyla elik profil, eilmenin basn
bileenini tamaktan ya btnyle, ya da byk lde kurtulmaktadr. Betonarme
tablann bir l yk olmaktan kp basn bileenini tayan yararl bir elemana
dnmesinin yan sra, byle bir ortak almada kuvvet iftinin z manivela kolunun
da bymesi ikinci bir ekonomik etken oluturmaktadr. Kompozit kirilerin hesab
plastik yntem kullanlarak kesit etkileri datm yntemine gre yaplmtr. Bu
hesap kesin bir hesap yntemidir. Karma kiri enkesitine etki eden M0 eilme
momenti, kesiti oluturan elik profil ve betonarme plaa, atalet momentlerinin ideal
kesitin atalet momentine oranlarna gre datlr. Buradaki hesaplar [11] nolu
kaynaktan yararlanlarak yaplmtr.
ekil 3.4: Kesit Etkileri Datm Yntemi
28
ekil 3.5: Kompozit Kat Kirii Kesiti
beff = Etkin deme genilii
b eff
l x
= min l / 4
16d + bao
(3.7)
lx = Kiriler aras aks mesafesi

l = Kiri akl
d = Deme kalnl
bao = elik profil balk genilii
b* =
n=
b eff
2 n
(3.5a)
E elik
(3.5b)
E beton
Ak = Abeton + Aelik
(3.8a)
Abeton = d b*
(3.8b)
Ik =
d 3 b*
+ A beton d12 + I x + A elik d 2 2
12
29
(3.9a)
yo =
d
h
) + A elik
2
2
Ak
A beton ( h +
d1 = h +
d2 = y0 -
(3.9b)
d
- y0
2
(3.9c)
h
2
(3.9d)
Ak = Kompozit kesit toplam alan

Ik = Kompozit kesit toplam atalet momenti
y0 = Kesit arlk merkezinin elik profil alt ucundan mesafesi
d1 = Beton deme arlk merkezinin kesit arlk merkezine mesafesi
d2 = elik profil arlk merkezinin kesit arlk merkezine mesafesi
(3.2)
Z = a F A elik
a = elik emniyet katsays = 0.94

F = Akma snr gerilmesi
d 0
y=
d
s
b
b
br eff
2
Z
(3.10)
b = Beton emniyet katsays = 0.74
BS 35 Betonu iin; Eb = 3300
Moment kolu; h oa = t bo +
1
tg
kN
kN
, br = 3.5
2
cm
cm 2
Fa
2 - b ao t bo
(3.11)
tbo = elik profil balk kalnl

tg = elik profil gvde kalnl
y
M u = Z h oa + d
2
(3.12)
30
ekil 3.6: Kompozit Kat Kirileri
ekil 3.6da kompozit kat kirileri grlmektedir. Daha ekonomik sonular bulmak
amacyla ana kiriler, tali kiriler, d snrlarda bulunan konsol kiriler ve balant
kirilerinin tm kompozit olarak tasarlanmtr. Bu kirilere ait Etabs bilgisayar
programndan alnan en elverisiz kesit tesirleri, en byk sehim miktarlar ve
bunlar oluturan yk kombinasyonlar Tablo 3.1de gsterilmitir.
Tablo 3.1: En Elverisiz Kiri Kesit Tesirleri
Kiri
K1 Kirii
K2 Kirii
T1 Kirii
T2 Kirii
T3 Kirii
M (kNcm)
39079
22946
17831
12213
7390
V (kN)
337
114
95
36
35
31
f (cm)
1,50
0,50
0,65
0,48
0,42
Kombinasyon
G+Q
0.75 G+Q+W2
G+Q
G+Q
0.75 G+Q+W1
Kesitin kompaktlk kontrol yaplmaldr. Bu kontrol TDYye gre denklem (3.13)

ve (3.14) ile yaplr.
Eilme etkisindeki I Kesitleri iin:
Eelik
b
0.3
t
a
(3.13)
Eelik
h
3.2
tw
a
(3.14)
3.2.1 K1 Kirii Hesab

Tablo 3.2: IPE 450 Kesit zellikleri
Ix (cm4)
33740
2
A (cm )
98.82
Wx (cm3)
1500
h (cm)
45
Iy (cm4)
1676
tw (cm)
0.94
ix (cm)
18.48
b (cm)
19
Wy (cm3)
176.4
tf (cm)
1.46
iy (cm)
4.12
d (cm)
37.88
3.2.1.1 Enkesit Kontrol

E
b
19
21000
=
= 6.5 < 0.3 elik = 0.3
= 7.25
t 2 1.46
a
36
(3.13)
h
45
21000
=
= 47.8 < 3.2
= 77
tw 0.94
36
(3.14)
Kesit kompakttr
3.2.1.2 Gerilme Kontrol
b ao = 19 cm, t bo = 1.46 cm, t g = 0.94 cm

L = 8m, L x = 4 m, d = 15 cm
4 m
8
b eff = min = 2 m
4
16 0.15 + 0.19 = 2.59 m
(3.7)
b eff = 2 m
32
n=
b* =
21000
= 6.36
3300
(3.5b)
200
= 15.72
2 6.36
(3.5a)
Abeton = 15 15.72 = 235.8 cm2
(3.8b)
Ak = 235.8 + 98.82 = 334.62 cm2
(3.8a)
15
45
) + 98.82
2
2 = 43.64 cm
334.62
235.8 ( 45 +
yo =
d1 = 45 +
15
- 43.64 = 8.86 cm
2
(3.9c)
45
= 21.14 cm
2
(3.9d)
d2 = 43.64 -
Ik =
153 15.72
+ 235.8 8.86 2 + 33740 + 98.82 21.142 = 100825 cm 4
12
(3.9a)
(3.2)
Z = 0.94 36 98.82 = 3344 kN

y=
(3.9b)
3344
= 6.46 < d = 15 cm
0.74 3.5 200
(3.10)
1 98.82
19 1.46 = 24.51 cm
0.94 2
(3.11)
6.46
M u = 3344 24.51 + 15
= 121320 kNcm
2
(3.12)
h oa = 1.46 +
M max = 39079 kNcm < M u = 121320 kNcm
(uygun)
3.2.1.3 Sehim Kontrol

f max = 1.50 cm < f limit =
L
800
=
= 1.66 cm
480 480
33
(uygun)
3.2.1.4 Kesme Gvenlii Kontrol
Kesme kuvvetinin sadece gvde tarafndan tand kabulyle hesap yaplmtr.

V= 337 kN
Fg = 37.88 0.94 = 35.6 cm 2
Kompozit kesit iin kesme kuvveti kapasitesi; Vp = 0.52 Fg a
Vp = 0.52 35.6 36 = 666.5 kN > V = 337 kN
[22]
(uygun)
3.2.1.5 Kayma Elemanlarnn Hesab
ekil 3.7: Kayma Eleman Boyutlar
Kayma eleman boyutlar aada belirtilen snrlara uymaldr.

h s 5cm
2,3cm
d1
2 t a
(3.15)
d 2 1.5 d1
Bir moment ekstremum noktas ile bir moment sfr noktas aras olarak
snrlandrlacak bir kayma blgesine konulmas gerekli kayma balant eleman
says nh, denklem (3.16) ile hesaplanr.
nh =
H
H H lu
(3.16)
34
H : Plak ile elik arasndaki kayma kuvveti

H : Gvenlik katsays ( genellikle 0.85 alnr)
Ele alnan kayma blgesinde, plak ile elik arasndaki kayma kuvveti, elik profilin
tayabilecei Z kuvveti ile beton tablann tayabilecei D basn kuvvetinden kk
olanna eittir.
Z = a F Fa
H=
D = b br b eff d min
(3.17)
H lu : Bir kayma elemannn yk tama kapasitesi

H lu = 0.32 br d1 br E b 0.55 d12 FH
(3.18)
FH :Kayma elemannn akma snr

BS 35 Beton iin; E b = 3320
kN
kN
, br = 3.5
2
cm
cm 2
h
d = 3 iin 0.85
1
br =
h
d 4.2 iin 1
1
Kayma elemanlar ara mesafeleri;
(3.19)
Enine dorultuda ee 4 d1
5 d1
Boyuna dorultuda e b
(3 ~ 4) d 60 cm
Kayma eleman olarak akma snr FH = 35
(3.20)
kN
, boyu h = 6 cm, kalnl
cm 2
d1 = 2 cm olan kamalar seilmitir.

h 6
= = 3 iin = 0.85
d1 2
(3.19)
0.32 0.85 2 2 3320 3.5 = 117 kN

H lu min
2
0.55 2 35 = 77 kN
H lu = 77 kN
(3.18)
Z = 3344 kN
D = 0.74 3.5 200 15 = 7770 kN
35
Z = 3344 < D = 7770 H = 3344 kN

nh =
(3.17)
3344
= 51.1 n h = 52
0.85 77
(3.16)
ee 4 2 = 8 cm
5 2 = 10 cm
e b 3 15 = 45 cm
60 cm
(3.20)
Kiri balangcndan aklk ortasna kadar 52 adet kayma eleman, enine dorultuda
8 cm arayla, boyuna dorultuda 11 cm arayla, ift sra halinde aklacaktr.
3.2.2 K2 Kirii Hesab
Ix (cm4)
23130
2
A (cm )
84.46
Wx (cm3)
1156
h (cm)
40
Iy (cm4)
1318
tw (cm)
0.86
ix (cm)
16.55
b (cm)
18
Wy (cm3)
146.4
tf (cm)
1.35
iy (cm)
3.95
d (cm)
33.1
b
18
21000
=
= 6.6 < 0.3
= 7.25
t 2 1.35
36
(3.13)
h
40
21000
=
= 46.5 < 3.2
= 77
tw 0.86
36
Kesit kompakttr
(3.14)
b ao = 18 cm, t bo = 1.35 cm, t g = 0.86 cm

L = 8m, L x = 4 m, d = 15 cm
4 m
8
b eff = min = 2 m
4
16 0.15 + 0.18 = 2.58 m
(3.7)
b eff = 2 m
36
n = 6.36
b* =
(3.5b)
200
= 15.72
2 6.36
(3.5a)
Abeton = 15 15.72 = 235.8 cm2
(3.8b)
Ak = 235.8 + 84.46 = 320.26 cm2
(3.8a)
15
40
) + 84.46
2
2 = 40.25 cm
320.26
235.8 ( 40 +
yo =
d1 = 40 +
15
- 40.25 = 7.25 cm
2
(3.9c)
40
= 20.25 cm
2
(3.9d)
d2 = 40.25 -
Ik =
153 15.72
+ 235.8 7.252 + 23130 + 84.46 20.252 = 74573.2 cm 4
12
2858
= 5.52 < d = 15 cm
0.74 3.5 200
h oa = 1.35 +
(3.9a)
(3.2)
Z = 0.94 36 84.46 = 2858 kN
y=
(3.9b)
(3.10)
1 84.46
18 1.35 = 22.2 cm
0.86 2
5.52
M u = 2858 22.2 + 15
= 98429 kNcm
2
M max = 22946 kNcm < M u = 98429 kNcm
(3.11)
(3.12)
(uygun)

L
800
=
= 1.66 cm
480 480
37
(uygun)
V= 114 kN
Fg = 33.1 0.86 = 28.46 cm 2
Vp = 0.52 28.46 36 = 532 kN > V = 114 kN
(uygun)
kN
cm 2

h 6
= = 3 iin = 0.85
d1 2
(3.19)
0.32 0.85 2 2 3320 3.5 = 117 kN

H lu min
0.55 22 35 = 77 kN
H lu = 77 kN
(3.18)
Z = 2858 kN
D = 0.74 3.5 200 15 = 7770 kN
Z = 2858 < D = 7770 H = 2858 kN
nh =
2858
= 43.7
0.85 77
ee 8 cm
(3.17)
n h = 44
(3.16)
45 cm eb 10 cm
(3.20)
3.2.3 T1 Kirii Hesab
4
Ix (cm )
16270
A (cm2)
72.73
Wx (cm )
903.6
h (cm)
36
ix (cm)
14.95
b (cm)
17
Iy (cm )
1043
tw (cm)
0.8
38
Wy (cm )
122.8
tf (cm)
1.27
iy (cm)
3.79
d (cm)
29.86

b
17
21000
=
= 6.7 < 0.3
= 7.25
t 2 1.27
36
h 36
21000
=
= 45 < 3.2
= 77
tw 0.8
36
(3.13)
Kesit kompakttr
(3.14)
b ao = 17 cm, t bo = 1.27 cm, t g = 0.8 cm

L = 8m, L x = 4 m, d = 15 cm
4 m
8
b eff = min = 2 m
4
16 0.15 + 0.17 = 2.57 m
(3.7)
b eff = 2 m
n = 6.36
b* =
(3.5b)
200
= 15.72
2 6.36
(3.5a)
Abeton = 15 15.72 = 235.8 cm2
(3.8b)
Ak = 235.8 + 72.73 = 308.53 cm2
(3.8a)
15
36
) + 72.73
2
2 = 37.49 cm
308.53
235.8 ( 36 +
yo =
d1 = 36 +
(3.9b)
15
- 37.49 = 6.01 cm
2
(3.9c)
36
= 19.49 cm
2
(3.9d)
d2 = 37.49 -
39
Ik =
153 15.72
+ 235.8 6.012 + 16270 + 72.73 19.492 = 56835.6 cm 4
12
(3.2)
Z = 0.94 36 72.73 = 2461 kN
y=
(3.9a)
2461
= 4.75 cm < d = 15 cm
0.74 3.5 200
(3.10)
1 72.73
17 1.27 = 19.74 cm
0.8 2
(3.11)
4.75
M u = 2461 19.74 + 15
= 79650 kNcm
2
(3.12)
h oa = 1.27 +
M max = 17831 kNcm < M u = 79650 kNcm
(uygun)
L
800
=
= 2.66 cm
300 300
(uygun)
V= 95 kN
Fg = 29.86 0.8 = 23.88cm 2
Vp = 0.52 23.88 36 = 447 kN > V = 95 kN
(uygun)
kN
cm 2

h 6
= = 3 iin = 0.85
d1 2
(3.19)
H lu = 77 kN
(3.18)
Z = 2461 kN
D = 0.74 3.5 200 15 = 7770 kN
40
Z = 2461 < D = 7770

nh =
2461
= 37.6
0.85 77
ee 8 cm
(3.17)
H = 2461 kN
n h = 38
(3.16)
(3.20)
45 cm eb 10 cm
Ix (cm4)
1943
2
A (cm )
28.48
Wx (cm3)
194.3
h (cm)
20
Iy (cm4)
142.4
tw (cm)
0.56
ix (cm)
8.26
b (cm)
10
Wy (cm3)
28.47
tf (cm)
0.85
iy (cm)
2.24
d (cm)
15.9
b
10
21000
=
= 5.9 < 0.3
= 7.25
t 2 0.85
36
(3.13)
h
20
21000
=
= 35.7 < 3.2
= 77
tw 0.56
36
Kesit kompakttr
(3.14)
b ao = 10 cm, t bo = 0.85 cm, t g = 0.56 cm

L = 8m, L x = 4 m, d = 15 cm
4 m
8
b eff = min = 2 m
4
16 0.15 + 0.1 = 2.5 m
(3.7)
b eff = 2 m
n = 6.36
(3.5b)
41
b* =
200
= 15.72
2 6.36
(3.5a)
Abeton = 15 15.72 = 235.8 cm2
(3.8b)
Ak = 235.8 + 28.48 = 264.28 cm2
(3.8a)
15
20
) + 28.48
2
2 = 25.61 cm
264.28
235.8 ( 20 +
yo =
d1 = 20 +
15
- 25.61 = 1.89 cm
2
(3.9c)
20
= 15.61 cm
2
(3.9d)
d2 = 25.61 -
Ik =
153 15.72
+ 235.8 1.892 + 1943 + 28.48 15.612 = 14146.3 cm 4
12
963
= 1.86 cm < d = 15 cm
0.74 3.5 200
h oa = 0.85 +
(3.9a)
(3.2)
Z = 0.94 36 28.48 = 963 kN

y=
(3.9b)
1 28.48
10 0.85 = 11.1 cm
0.56 2
(3.10)
(3.11)
1.86
M u = 963 11.1 + 15
= 24238 kNcm
2
(3.12)
M max = 12213 kNcm < M u = 24238 kNcm
(uygun)

L
800
=
= 2.66 cm
300 300
V= 36 kN
Fg = 15.9 0.56 = 8.9 cm 2
42
(uygun)
Vp = 0.52 8.9 36 = 166 kN > V = 36 kN
(uygun)
kN
cm 2

h 6
= = 3 iin = 0.85
d1 2
(3.19)
H lu = 77 kN
(3.18)
Z = 963 kN
D = 0.74 3.5 200 15 = 7770 kN
Z = 963 < D = 7770
nh =
963
= 14.7
0.85 77
ee 8 cm
(3.17)
H = 963 kN
n h = 15
(3.16)
(3.20)
45 cm eb 10 cm
Kiri balangcndan aklk ortasna kadar 15 adet kayma eleman, boyuna

dorultuda 20 cm arayla, tek sra halinde aklacaktr.
Ix (cm4)
171
2
A (cm )
10.32
Wx (cm3)
34.2
h (cm)
10
Iy (cm4)
15.92
tw (cm)
0.41
ix (cm)
4.07
b (cm)
5.5
Wy (cm3)
5.79
tf (cm)
0.57
iy (cm)
1.24
d (cm)
7.46
b
5.5
21000
=
= 4.8 < 0.3
= 7.25
t 2 0.57
36
(3.13)
h
10
21000
=
= 24.4 < 3.2
= 77
tw 0.41
36
Kesit kompakttr
43
(3.14)
b ao = 5.5 cm, t bo = 0.57 cm, t g = 0.41 cm

L = 2.20 m, L x = 6 m, d = 15 cm
6 m
2.2
b eff = min
= 0.55 m
4
16 0.15 + 0.055 = 2.45 m
(3.7)
b eff = 0.55 m
n = 6.36
b* =
(3.5b)
200
= 15.72
2 6.36
(3.5a)
Abeton = 15 15.72 = 235.8 cm2
(3.8b)
Ak = 235.8 + 10.32 = 246.12 cm2
(3.8a)
15
10
) + 10.32
2
2 = 16.97 cm
246.12
235.8 ( 10 +
yo =
d1 = 10 +
15
- 16.97 = 0.53 cm
2
(3.9c)
10
= 11.97 cm
2
(3.9d)
d2 = 16.97 -
Ik =
153 15.72
+ 235.8 0.532 + 171 + 10.32 11.97 2 = 6137 cm 4
12
349
= 2.45 cm < d = 15 cm
0.74 3.5 55
h oa = 0.57 +
(3.9a)
(3.2)
Z = 0.94 36 10.32 = 349 kN
y=
(3.9b)
1 10.32
5.5 0.57 = 5.51 cm
0.41 2
44
(3.10)
(3.11)
2.45
M u = 349 5.51 + 15
= 6730 kNcm
2
M max = 6390 kNcm < M u = 6730 kNcm
(3.12)
(uygun)
L
150
=
= 0.5 cm
300 300
(uygun)
V= 35 kN
Fg = 7.46 0.41 = 3.06 cm 2
Vp = 0.52 3.06 36 = 57 kN > V = 35 kN
(uygun)
kN
cm 2

h 6
= = 3 iin = 0.85
d1 2
(3.19)
H lu = 77 kN
(3.18)
Z = 349 kN
D = 0.74 3.5 200 15 = 7770 kN
Z = 349 < D = 7770
nh =
(3.17)
H = 349 kN
349
= 5.3 n h = 6
0.85 77
ee 8 cm
(3.16)
(3.20)
45 cm eb 10 cm
Kiri balangcndan aklk ortasna kadar 6 adet kayma eleman, boyuna dorultuda
11 cm arayla, tek sra halinde aklacaktr.
45
3.3 Kolonlarn Boyutlandrlmas
Yapda bodrum katlarda ve ilk be kattaki kolonlar 2HE 1000393, 5. normal kat
ile 9. normal kat arasndaki kolonlar 2HE 700B, 10. normal kat ile 28. normal kat
arasndaki kolonlar 2HE 600B profillerinden tekil edilmi olduundan belirtilen
katlar iin ayr ayr hesap yaplacaktr.
Kesitlerin kompaktlk kontrol yaplmaldr. Bu kontrol TDYye gre denklem
(3.13) ve (3.21) ile yaplr.
Eilme ve basn etkisindeki I Kesitleri iin:
Eelik
b
0.3
t
a
(3.13)
N
Eelik
N d
d
0.1 3.2
1 3
a
a A
a A
h
tw

N d 0.1 1.18 Eelik 2 N d
a A
a
a A
(3.21)
ekil 3.8: Kullanlan Kolon Kesitleri
46
TS 648 uyarnca eilmeye alan ve eksenel kuvvetin etkidii elemanlarda gerilme

tahkiki aadaki gibi yaplacaktr. Eleman boyutlandrlrken
eb
0.15 koulu
bem
salanrsa denklem (3.23), salanmazsa (3.22) denklemi kullanlr.

Cmy by
eb
Cmx bx
+
+
1
bem eb

1- ' Bx 1- eb
By
'
ex
ey
bx by
eb
+
+
1
0.6 a Bx By
eb
bem
(3.22)
bx by
+
1
Bx By
(3.23)
eb
: Yalnz eksenel basn etkisi altnda hesaplanan gerilme
bem
: Yalnz eksenel basn kuvveti etkisinde uygulanacak emniyet gerilmesi
bx , by : Yalnz eilme momentleri etkisinde hesaplanan eilme-basn bal

gerilmeleri
Bx , By : Yalnz eilme momentleri etkisinde uygulanacak eilme-basn bal

iin emniyet gerilmeleri
ex' , ey' : (x-x) ve (y-y) asal eksenleri etrafndaki burkulmalar iin hesaplanan
ve Euler gerilmesinden tretilen gerilmeler
Cmx ,C my : M x , M y moment diyagramlarn ve hesap yaplan dzleme dik dorultuda
ubuun tutulma dzenini gz nnde tutan katsaylar
Herhangi bir enkesitte basn bal olarak enkesitin balk elemanyla, basn
blgesindeki gvde yksekliinin (1/3)nn alt varsaylr. [4]
Zayf eksen etrafnda eilen elemanlar iin izin verilen eilme snr gerilmesi
B = 0.75 a olacaktr. [4]
eb =
p =
P
F
(3.24)
2 E
2 E
2 2 E
=
=
p
0.5 a
a
(3.25)
p : Plastik narinlik snr

47
< p ise bem =
> p ise bem =
1
1-
2 p
(3.26)
8290000
2
(3.27)
Bu formllerde a eliin akma gerilmesi, n emniyet katsaysdr.

< 20 ise n = 1.67
20 < < p
(3.28)

ise n = 1.5 + 1.2

- 0.2
(3.29)
> p ise n = 2.5
(3.30)
Mx
(d1 + t1 )
Ix
(3.31)
b =
yb
35889Cb
a
2
a 2yb
Bx1 =
3 107666C b
yb
35889Cb
a
Bx1 =
11963C b
2yb
(3.33)
Bx1 0.6 a
Bx2 =
(3.34)
844000Cb
d
Sk
Fb
(3.35)
Bx = min (Bx1 ; Bx2 ) 0.6 a

'e =
(3.32)
(3.36)
829104
2
(3.37)
Elemann zayf ynde narinliine gre (3.32) veya (3.33) denklemleri ile yalnz
eilme momentleri etkisi altnda uygulanacak eilme basn bal emniyet
gerilmeleri hesaplanr. Ayrca bulunan bu emniyet gerilmesi (3.34) denklemiyle
bulunan deerden kk olmaldr. Enkesitte basn bal dolu kesit, dikdrtgene
yakn formda ve alan da ekme balndan kk deilse (3.35) denklemiyle
emniyet gerilmesi snrlandrlr. Denklemlerde bulunan Cb ve Cm deerleri Ek A da
verilen moment ekillerine gre belirlenmitir. Eksenel basn ve eilme halinde
eilme emniyet gerilmeleri Bx ve By deerlerinin hesabnda Cb = 1 alnacaktr. [4]
48
Kolon burkulma boyu katsaysnn hesabnda gerekli olan kolon A ve B ular iin
etkin burkulma katsaysna ynelik G katsays G =
I
I
/ Sc
/ Sg
formlyle elde
edilir. [4]
(3.38)
Ic : Gz nne alnan noktaya rijit olarak balanm ve burkulma boyunun

hesaplanaca dzlemdeki kolonlarn atalet momenti (cm4)
Ig : Gz nne alnan noktaya rijit olarak balanm ve burkulma boyunun
hesaplanaca dzlemdeki kirilerin atalet momenti (cm4)
Sc = Gz nne alnan noktaya rijit olarak balanm kolonlarn boyu (cm)
Sg = Gz nne alnan noktaya rijit olarak balanm kirilerin boyu (cm)
elik yap elemanlarnn ve birleim detaylarnn tasarmnda, aada verilen
arttrlm deprem etkileri de gz nne alnacaktr. Arttrlm deprem etkilerini
veren yklemeler 1.0 G + 1.0 Q o E veya daha elverisiz sonu vermesi halinde
0.9 G 0 E eklinde tanmlanmtr. Hesaplanan deprem yklerinden oluan i
kuvvetlere uygulanacak o Bytme Katsaysnn deerleri, elik tayc
sistemlerin trlerine bal olarak, Tablo 3.7de verilmitir. [1]
Tablo 3.7: Deprem Bytme Katsays
Tayc Sistem Tr
Sneklik dzeyi yksek ereveler
2.5
Sneklik dzeyi normal ereveler
2.0
Merkezi elik aprazl perdeler (sneklik dzeyi yksek veya normal)
2.0
Dmerkez elik aprazl perdeler
2.5
Gerekli durumlarda kullanlmak zere, yap elemanlarnn i kuvvet kapasiteleri ve

birleim elemanlarnn gerilme snr deerleri aada tanmlanmtr.[1]
Eilme momenti kapasitesi : Mp = Wp a
(3.39)
Kesme kuvveti kapasitesi : Vp = 0.60 a b t
(3.40)
Eksenel basn kapasitesi : Nbp = 1.7 bem A
(3.41)
Eksenel ekme kapasitesi : Np = a Anet
(3.42)
49
3.3.1 Zemin 4. Normal Kat Kolonlar Hesab

Tablo 3.8: 2HE 1000393 Kesit zellikleri
Ix(cm4)
811989
2
A(cm )
985
Wx (cm3)
15984
h (cm)
101.6
ix (cm)
28.7
b (cm)
30.3
Iy (cm4)
857096
tw (cm)
2.44
Wy (cm3)
16476
tf (cm)
4.39
iy (cm)
29.5
hi (cm)
92.8
Wpx (cm3)
20339
3
Wpy (cm )
20940
L = 600 cm
Bilgisayar Programndan Alnan En Elverisiz Kesit Tesirleri : ( G + Q Yklemesi)
N = 7580 kN Mxx = 16782 kNcm Myy = 7529 kNcm Vxx = 52 kN
E
b
30.3
21000
=
= 3.45 < 0.3 elik = 0.3
= 7.25
t 2 4.39
a
36
Nd
10254
=
= 0.29 > 0.1
a A 36 985
(3.13)
Kesit kompakttr (3.21)
h 101.6
21000
=
= 41.6 < 1.33
(2.1 0.29) = 58
tw 2.44
36

X Yn in; Kolona bal kiri kesiti Kompozit IPE 400; I x = 74573.2 cm 4 L = 800 cm
TS 648'deki nomogramdan etkin
811988 811988
580 = 14.7
G A = 600
burkulma katsays elde edilir.
74573.2
2
800
811988 811988
kx = 3.5 x = 3.5 600 73 x = 1.76
+
28.71
480 = 16.3
G B = 600
74573.2
2
800
50
Y Yn in; Kolona bal kirilerin kesiti Kompozit IPE 450; I x = 100825 cm 4 L = 800 cm
ky = 4.5
857096 857096
+
480 = 25.5
G B = 600
100825
800
7580
kN
eb =
= 7.69
985
cm 2
857096 857096
+
580 = 23
G A = 600
100825
800
y = 4.5
600
92
29.5
y = 2.28
(3.24)
2 2 210000
= 107.3
360
p =
(3.25)
3
92
92
20 < = 92 < p = 107.3 n = 1.5 + 1.2
- 0.2
= 2.4
107.3
107.3
(3.29)
1 92 2
1-
36
2 107.3
= 92 < p =107.3 bem =
= 9.48
2.4
bx =
16782
kN
= 1.05
15984
cm 2
Cmx = C my = 0.85
I yb = 4.39
by =
7529
kN
= 0.45
16871
cm 2
(3.31)
(Ek A)
Cb = 1
30.33
10177
600
= 10177 cm 4 , i yb =
= 8.75 cm, yb =
= 68.5
12
4.39 30.3
8.75
yb = 68.5 <
35889 103 1
=100
3600
2
3600 68.52
kN
kN
Bx =
< 0.636 = 21.6 2
36 = 18.35
3
2
cm
cm
3 107666 10 1
Bx = 18.35
ex ' =
(3.26)
kN
cm 2
By = 0.75 36 = 27
82900
kN
= 15.5 2
2
73
cm
ey ' =
(3.32)
kN
cm 2
82900
kN
= 9.79 2
2
92
cm
eb 7.69
=
= 0.81 > 0.15
bem 9.48
(3.37)
(3.22)
7.69
0.85 1.05
0.850.45
+
+
= 0.81 + 0.09 + 0.07 = 0.97 < 1
7.69
9.48
7.69
1 18.35 1 27
15.5
9.79
51
(uygun)
3.3.1.3 Yanal Burkulma Kontrol
kN
kN
< Bx = 18.35
2
cm
cm 2
Yanal burkulma tehlikesi yoktur
kN
kN
by = 0.45
< By = 27
cm 2
cm 2
bx = 1.05
V = 52 kN
Fg = 92.8 2.44 = 226.4cm 2
= 1.7
52
kN
kN
= 0.39
< 13.5
2
226.4
cm
cm 2
(uygun)
3.3.1.5 Arttrlm Deprem Ykleri Dayanm Kontrol
0 = 2.5
( Tablo 3.8)
G + Q + 2.5 EX Yklemesinden Oluan En Elverisiz Kesit Tesirleri :

N = 18215 kN
Mxx = 57234 kNcm
Myy = 16770 kNcm
Nbp = 1.7 12.71 985 = 21282 kN
(3.41)
Mpx = 20339 36 = 732204 kNcm Mpy = 20940 36 = 753840 kNcm
(3.39)
18215
57234
16770
+
+
= 0.86 + 0.07 + 0.02 = 0.95 < 1
21282
732204
753840
(uygun)
G + Q + 2.5 EY Yklemesinden Oluan En Elverisiz Kesit Tesirleri :

N = 14137 kN
Mxx = 1495 kNcm
Myy = 64036 kNcm
14137
1495
64036
+
+
= 0.66 + 0.002 + 0.08 = 0.75 < 1
21282
732204
753840
(uygun)
3.3.1.6 Kolon Kesiti Kaynak Hesab
ki profilin birletirilmesiyle oluturulan kolon kesiti, iki eleman gvdesine ke
kaynak ekilmesiyle oluturulmutur. Kaynaklarn kayma deeri statik momentiyle

orantl olacak ekilde hesaplanmtr. Kaynaklara gelen normal kuvvet, elemann
aktard kuvvet kadardr. Bu deer para alannn toplam alana oranyla
52
bulunmutur. Momentten kaynaklanan etki, kuvvet koluna blnerek normal kuvvete

dntrlmtr.
0.3 cm a 0.7 tw = 0.7 2.44 = 1.7 cm
Seilen kaynak kalnl: a = 1 cm
15 a = 15 cm Lk 100 a = 100 cm
Seilen kaynak boyu: Lk = 90 cm
Seilen elektrod tipi: E10016 D2
Sb = b
k =
tf ( h - t f
2
) = 30.3
4.39 ( 101.6 - 4.39 ) =

2
6465 cm2
Q Sb
52 6465
kN
kN
=
= 0.2
21
2
2 I x a 2 811989 1
cm
cm 2
(uygun)
Fb = 30.3 4.39 = 133 cm2

Ft = 985 cm2
P n k = Normal Kuvvetten Kaynaklanan Kuvvet
Pn k = N
Fb
133
= 10254
= 1385 kN
Ft
985
P m k = Momentten Kaynaklanan Kuvvet

Pmk =
21582
M
=
= 233 kN
hi
92.8
Pk = P n k + P m k = 1385 + 233 = 1618 kN

Fk = (90 2 1) 1 = 88 cm2
k =
1618
kN
kN
= 18.4
21
2
88
cm
cm 2
v = 2 k + 2 k = 18.42 + 0.22 = 18.41
kN
kN
21
2
cm
cm 2
53
(uygun)
3.3.1.7 Bodrum Kat Kolonlar Gerilme Kontrol
L = 330 cm
N = 14937 kN Mxx = 4521 kNcm Myy = 3860 kNcm
X Yn in; Kompozit IPE 400 kesiti iin; I x = 74573.2 cm 4 L = 800 cm
811988
330
GA = GB =
= 13.2 kx = 3.4
74573.2
2
800
x = 3.4
330
39
28.71
x = 1.24
Y Yn in; Kompozit IPE 450 kesiti iin; I x = 100825 cm 4 L = 800 cm

811988
G A = G B = 330 = 19.5 ky = 4
100825
800
14937
kN
eb =
= 15.16
985
cm 2
p =
y = 4
330
45
29.5
y = 1.31
(3.24)
2 2 210000
= 107.3
360
(3.25)
3
45
45
20 < = 45 < p = 107.3 n = 1.5 + 1.2
- 0.2
= 1.98
107.3
107.3
1 45 2
1-
36
2 107.3
= 45 < p =107.3 bem =

= 16.58
1.98
bx =
4521
kN
= 0.28
15984
cm 2
Cmx = C my = 0.85
by =
3860
kN
= 0.23
16871
cm 2
Cb = 1
I yb = 10177 cm 4 , i yb = 8.75 cm, yb =
yb = 37.7 <
(3.29)
(3.26)
(3.31)
(Ek A)
330
= 37.7
8.75
35889 1031
=100
3600
2
3600 37.7 2
kN
kN
Bx =
< 0.636 = 21.6 2
36 = 22.29
3
2
3
107666
10
1
cm
cm
kN
kN
Bx = 21.6
By = 0.75 36 = 27
2
cm
cm 2
54
(3.32)
ex ' =
82900
kN
= 54.5 2
2
39
cm
ey ' =
82900
kN
= 40.9 2
2
45
cm
(3.37)
eb 15.16
=
= 0.91 > 0.15
bem 16.58
(3.22)
15.16
0.85 0.28
0.850.23
+
+
= 0.91 + 0.015 + 0.011 = 0.94 < 1
16.58 15.16
15.16
121.6
127
54.5
40.9
(uygun)
3.3.2 5. Normal 9. Normal Kat Kolonlar Hesab

Tablo 3.9: 2HE 700B Kesit zellikleri
Ix(cm4)
265222
2
A(cm )
600.24
Wx (cm3)
7577
h (cm)
70
ix (cm)
21.02
b (cm)
30
Iy (cm4)
279263
tw (cm)
1.7
Wy (cm3)
7978
tf (cm)
3.2
iy (cm)
21.57
hi (cm)
63.6
Wpx (cm3)
9618
3
Wpy (cm )
9872
L = 330 cm
Bilgisayar Programndan Alnan En Elverisiz Kesit Tesirleri: ( G + 0.5W1 Yklemesi)
b
30
21000
=
= 4.68 < 0.3
= 7.25
t 2 3.2
36
(3.13)
Nd
8560
=
= 0.39 > 0.1
a A 36 600.24
Kesit kompakttr
(3.21)
h 70
21000
=
= 41.2 < 1.33
(2.1 0.39) = 55
tw 1.7
36

X Yn in; Kolona bal kiri kesiti Kompozit IPE 400; I x = 74573.2 cm 4 L = 800 cm
265222
330 = 8.6 = 2.8

GA = GB =
kx
74573.2
2
800
x = 2.8
55
330
44
21.02
x = 1.3
Y Yn in; Kolona bal kirilerin kesiti Kompozit IPE 450; I x = 100825 cm 4 L = 800 cm
279263
330 = 13.4 = 3.3

GA = GB =
ky
100825
800
6998
kN
eb =
= 11.64
600.24
cm 2
2
y = 3.3
330
51 y = 1.39
21.57
(3.24)
2 2 210000
= 107.3
360
p =
(3.25)
3
51
51
20 < = 51 < p = 107.3 n = 1.5 + 1.2
- 0.2
= 2.05
107.3
107.3
= 51 < p =107.3 bem =

bx =
1146
kN
= 0.15
7577
cm 2
Cmx = C my = 0.85
I yb = 3.2
1 51 2
1-
36
2 107.3
by =
2.05
= 15.57
16603
kN
= 2.08
7978
cm 2
Cb = 1
(3.26)
(3.31)
(Ek A)
303
7200
330
= 7200 cm 4 , i yb =
= 8.66 cm, yb =
= 38
12
3.2 30
8.66
yb = 38 <
35889 1031
=100
3600
2
3600 382
kN
kN
Bx =
> 0.636 = 21.6 2
36 = 22.3
3
2
cm
cm
3 107666 10 1
Bx = 21.6
ex ' =
(3.29)
kN
cm 2
By = 0.75 36 = 27
82900
kN
= 42.8 2
2
44
cm
ey ' =
(3.32)
kN
cm 2
82900
kN
= 31.8 2
2
51
cm
eb 11.64
=
= 0.75 > 0.15
bem 15.57
(3.37)
(3.22)
11.64
0.85 0.15
0.852.08
+
+
= 0.75 + 0.008 + 0.1 = 0.858 < 1
11.64
15.57
11.64
1 21.6 1 27
42.8
31.8
56
(uygun)
kN
kN
< Bx = 21.6
2
cm
cm 2
kN
kN
by = 2.08
< By = 27
cm 2
cm 2
bx = 0.15
V = 109 kN
Fg = 63.6 1.7 = 108.12 cm 2
= 1.7
109
kN
kN
= 1.71
< 13.5
2
108.12
cm
cm 2
(uygun)
0 = 2.5
( Tablo 3.8)

N = 15329 kN
Mxx = 16042 kNcm
Myy = 15240 kNcm
Nbp = 1.7 17.19 600.24 = 17540 kN
(3.41)
Mpx = 9618 36 = 346248 kNcm Mpy = 9872 36 = 355392 kNcm
(3.39)
15329
16042
15240
+
+
= 0.87 + 0.05 + 0.04 = 0.96 < 1
17540
346248
355392
(uygun)

N = 11193 kN
Mxx = 2556 kNcm
Myy = 29988 kNcm
11193
2556
29988
+
+
= 0.64 + 0.007 + 0.08 = 0.73 < 1
17540
346248
355392
57
(uygun)
0.3 cm a 0.7 1.7 = 1.19 cm

15 a = 15 cm Lk 100 a = 100 cm
Sb = 30
k =
3.2 ( 70 - 3.2 ) =
2
3206 cm2
109 3206
kN
kN
= 0.66
21
2
2 265222 1
cm
cm 2
(uygun)
Fb = 30 3.2 = 96 cm2
Ft = 600.24 cm2
P n k = 7818
Pmk =
96
= 1250 kN
600.24
16603
= 261 kN
63.6
Pk = 1250 + 261 = 1511 kN

Fk = (90 2 1) 1 = 88 cm2
k =
1511
kN
kN
= 17.2
21
2
88
cm
cm 2
v = 2 k + 2 k = 17.22 + 0.662 = 17.21
kN
kN
21
2
cm
cm 2
58
(uygun)
3.3.3 10. Normal 28. Normal Kat Kolonlar Hesab

Tablo 3.10: 2HE 600B Kesit zellikleri
Ix(cm4)
180195
2
A(cm )
527.4
Wx (cm3)
6006
h (cm)
60
ix (cm)
18.48
b (cm)
30
Iy (cm4)
190057
tw (cm)
1.55
Wy (cm3)
6335
tf (cm)
3
iy (cm)
18.98
hi (cm)
54
Wpx (cm3)
7642
3
Wpy (cm )
7846
L = 330 cm
b 30
21000
=
= 5 < 0.3
= 7.25
t 23
36
(3.13)
Nd
7540
=
= 0.39 > 0.1
a A 36 527.4
Kesit kompakttr (3.21)
60
21000
h
=
= 38.7 < 1.33
(2.1 0.39) = 55
tw 1.55
36

X Yn in; Kirilerin kesiti Kompozit IPE 400; I x = 74573.2 cm 4 L = 800 cm
180195
330 = 5.86 = 2.35

GA = GB =
kx
74573.2
2
800
x = 2.35
330
42
18.48
x = 1.27
Y Yn in; Kiri kesiti Kompozit IPE 450; I x = 100825 cm 4 L = 800 cm

190057
330 = 9 = 2.9
GA = GB =
ky
100825
800
5290
kN
eb =
= 10.03
527.4
cm 2
2
y = 2.9
330
51 y = 1.39
18.98
(3.24)
59
2 2 210000
= 107.3
360
p =
(3.25)
3
51
51
20 < = 51 < p = 107.3 n = 1.5 + 1.2
- 0.2
= 2.05
107.3
107.3
1 51 2
1-
36
2 107.3
= 51 < p =107.3 bem =
= 15.57
2.05
bx =
1310
kN
= 0.22
6006
cm 2
Cmx = C my = 0.85
I yb = 2.8
by =
17252
kN
= 2.72
6335
cm 2
Cb = 1
(3.26)
(3.31)
(Ek A)
303
6300
330
= 6300 cm 4 , i yb =
= 8.66 cm, yb =
= 38
12
2.8 30
8.66
yb = 38 <
35889 1031
=100
3600
2
3600 382
kN
kN
Bx =
> 0.636 = 21.6 2
36 = 22.3
3
2
cm
cm
3 107666 10 1
Bx = 21.6
ex ' =
(3.29)
kN
cm 2
By = 0.75 36 = 27
82900
kN
= 47 2
2
42
cm
ey ' =
(3.32)
kN
cm 2
82900
kN
= 31.8 2
2
51
cm
eb 10.03
=
= 0.64 > 0.15
bem 15.57
(3.37)
(3.22)
10.03
0.85 0.22
0.852.72
+
+
= 0.64 + 0.01 + 0.12 = 0.77 < 1
15.57 10.03
10.03
1 21.6 1 27
47
31.8
kN
kN
< Bx = 21.6
2
cm
cm 2
kN
kN
by = 2.72
< By = 27
cm 2
cm 2
bx = 0.22
60
(uygun)
V = 120 kN
Fg = 44.4 1.45 = 64.38cm 2
= 1.7
120
kN
kN
= 3.17
< 13.5
2
64.38
cm
cm 2
(uygun)
0 = 2.5
( Tablo 3.8)

N = 10709 kN
Mxx = 6957 kNcm
Myy = 23140 kNcm
Nbp = 1.7 17.42 527.4 = 15618 kN
(3.41)
Mpx = 7642 36 = 275112 kNcm Mpy = 7846 36 = 282456 kNcm
(3.39)
10709
6957
23140
+
+
= 0.68 + 0.03 + 0.08 = 0.79 < 1
15618
275112
282456
(uygun)

N = 8757 kN
Mxx = 2183 kNcm
Myy = 38715 kNcm
8757
2183
38715
+
+
= 0.56 + 0.008 + 0.14 = 0.71 < 1
15618
275112
282456
0.3 cm a 0.7 1.7 = 1.19 cm

15 a = 15 cm Lk 100 a = 100 cm
61
(uygun)
Sb = 30
k =
3 ( 60 - 3 ) = 2565 cm2
2
120 2565
kN
kN
= 0.85
21
2
2 180195 1
cm
cm 2
(uygun)
Fb = 30 3 = 90 cm2
Ft = 527.4 cm2
P n k = 7540
Pmk =
90
= 1287 kN
527.4
19062
= 353 kN
54
Pk = 1287 + 353 = 1640 kN

Fk = (90 2 1) 1 = 88 cm2
k =
1640
kN
kN
= 18.63
21
2
88
cm
cm 2
v = 2 k + 2 k = 18.632 + 0.852 = 18.65
kN
kN
21
2
cm
cm 2
(uygun)
3.3.3.7 Kolonlarn Kirilerden Gl Olma Kontrol
ereve tr sistemlerde veya perdeli-ereveli sistemlerin erevelerinde, gz

nne alnan deprem dorultusunda her bir kolon-kiri dm noktasna birleen
kolonlarn eilme momenti kapasitelerinin toplam, o dm noktasna birleen
kirilerin kolon yzndeki eilme momenti kapasiteleri toplamnn 1.1Da katndan
daha byk olacaktr.
( Mpa + Mp ) 1.1 Da ( Mpi + Mvi + Mpj + Mvj )
Bu denklemdeki Mvi ve Mvj terimleri, zayflatlm kiri enkesitleri kullanlmas veya
kiri ularnda guseler oluturulmas halinde, kiri ularndaki olas plastik
mafsallardaki kesme kuvvetlerinden dolay, kolon yznde meydana gelen ek eilme
momentlerini gstermektedir. Plastik momentlerin kirilerin kolon yzndeki
kesitlerinde olumas halinde, bu terimler sfr deerini almaktadr. [1]
62
ekil 3.9: Kolonlarn Kirilerden Gl Olma Koulu
Tablo 3.11: Da Arttrma Katsaylar
2 HE 600B kesitli kolonlar en kk kesite sahip kolonlar, K1 kirileri en byk

kesite sahip kiriler olduundan kolonlarn kirilerden gl olma kontrol sadece bu
kolon ve kiriler iin yaplacaktr.
2 HE 600B kolon kesiti iin; Wpx = 6425 cm3
Mpa = Mp = 6425 36 = 231300 kNcm
Kompozit IPE 450 kiri kesiti iin; Mu = Mpi = Mpj = 121320 kNcm
Da = 1.1
( Tablo 3.11)
2 231300 = 462600 kNcm > 1.1 1.1 2 121320 = 293594 kNcm
63
(uygun)
3.4 Balant Kirilerinin Boyutlandrlmas
Balant kirileri ereve ana kirileri gibi X dorultusunda kompozit IPE 400, Y
dorultusunda ise kompozit IPE 450 profillerinden tekil edilmitir.
Balant kiriinin boyu denklem (3.43)de belirtilen snrlarda kalacaktr. Ayrca
kolona birleen balant kirii boyu denklem (3.44)deki snrda kalacaktr. Ba
kiriinin Vd tasarm kesme kuvveti, denklem (3.45) ve (3.46)daki koullarn her
ikisini de salayacaktr. [4]
Ba kiriinin st ve alt balklar kiriin iki ucunda, kolon kenarnda dzenlenen ba
kirilerinde ise kiriin bir ucunda, yanal dorultuda mesnetlenecektir. Yanal
dorultudaki mesnetlerin gerekli dayanm, kiri balnn eksenel ekme
kapasitesinin 0.06sndan daha az olmayacaktr. Ayrca, ba kirii dnda kalan kiri
blm de, denklem (3.47)deki aralklarla yanal dorultuda mesnetlenecektir. Bu
mesnetlerin gerekli dayanm, kiri balnn eksenel ekme kapasitesinin
0.01inden daha az olmayacaktr. Ancak betonarme demelerin elik kiriler ile
kompozit olarak alt elik tayc sistemlerde ba kiriinin ve ereve kiriinin
yanal dorultuda mesnetlenmesi zorunlu deildir. Bu sebeple ba kiriinin iki ucunda
sadece kiri alt bal levhalarla tutulacaktr. [1]
1.0
Mp
Vp
e 1.6
e 5.0
Mp
(3.43)
Vp
Mp
(3.44)
Vp
Vd < 0.8 Vp
Vd < 2
0.45 bf
(3.45)
Mp
(3.46)
Es
(3.47)
3.4.1 X Dorultusundaki Balant Kirilerinin Hesab
IPE 400 iin; h = 40 cm, b = 18 cm, tf = 1.35 cm, tw = 0.86 cm
64
Bilgisayar Programndan Alnan En Elverisiz Kesit Tesirleri :

Nd = 92 kN Md = 44111 kNcm Vd = 431 kN
3.4.1.1 Kiri Boyu Kontrol
Kompozit IPE 400 kiri kesiti iin; Mp = Mu = 98430 kNcm, A = 320.2 cm2
Kompozit kesit iin kesme kuvveti kapasitesi; Vp = 0.52 Fg a
[22]
Vp = 0.52 ( 37.3 0.86 ) 36 = 600.5 kN

e = 200 cm
Mp
Vp
Mp
Vp
98430
= 163.9 cm
600.5
= 163.9 cm < e = 200 cm < 5
Mp
Vp
(3.43) (uygun)
= 819.5 cm
Balant kirii kolona birlemediinden e 1.6
Mp
Vp
kontrolne gerek yoktur.
E
b
18
21000
= 6.66 < 0.3 elik = 0.3
= 7.25
=
t 2 1.35
a
36
Nd
92
=
= 0.03 < 0.1
a A 3684.46
Kesit kompakttr
h
40
21000
=
= 46.5 < 3.2
(1 - 1.7 0.03) = 73
t w 0.86
36
1 200
= 30
6.68
Mrp = 98430 36
Vrp =
2 M rp
e
(3.13)
= 1.14
1.14 92
= 98418 kNcm
320.2
2 98418
= 984.18 kN
200
65
(3.21)
Vkontrol eden dayanm = min (Vp ; Vrp ) = min ( 600.5 ; 984.18 ) = 600.5 kN
Vd = 431 kN < 0.8 600.5 = 480.4 kN
(3.45) (uygun)
98430
= 984.3 kN
200
(3.46) (uygun)
Vd = 431 kN < 2
N
M
92
44111
kN
kN
+
=
+
= 18 2 < 36 2
2A b Wp 2 18 1.35 98430 / 36
cm
cm
(uygun)
3.4.1.4 Dnme As Kontrol
2a
= (1+
) denklemi ile bulunan ba kirii ile bu kiriin uzantsndaki kat kirii
h
e
arasnda meydana gelen ba kirii dnme as; ba kirii uzunluunun 1.6 Mp / Vp

ye eit veya daha kk olmas halinde 0.10 radyan, ba kirii uzunluunun
2.6 Mp / Vp ye eit veya daha byk olmas halinde 0.03 radyan deerlerini
amayacaktr. Ba kirii uzunluunun bu iki snr deer arasnda olmas halinde
dorusal interpolasyon yaplacaktr. Burada , deprem ykleri altnda oluan kat
yatay deplasman, a ise ba kirii uzantsndaki kat kirilerinin boyudur. [4]
Zemin kat iin; max = 0.81 cm , h = 600 cm
=
0.81
2 300
(1 +
) = 0.0054 radyan
600
200
e = 200 cm < 1.6
Mp
Vp
= 262.2 cm
s = 0.1 radyan > = 0.0054 radyan
(uygun)
1. Normal kat iin; max = 0.99 cm , h = 580 cm

=
0.99
2 300
(1 +
) = 0.0068 radyan
580
200
(uygun)
st katlarda daha byk kat yatay deplasman bulunmadndan bu katlar kontrole gerek yoktur.
66
3.4.1.5 ereve Kiriinin Gerilme Kontrol
Kat kiriinin ba kirii dnda kalan blm, ba kiriinin plastiklemesine neden

olan yklemenin 1.1 Da katndan oluan i kuvvetlere gre boyutlandrlacaktr. Ba
kiriinin plastiklemesine neden olan ykleme, hesaplanan deprem etkilerinden
oluan i kuvvetlerin, ba kiriinde kesit seimi sonucunda hesaplanan Mp / Md ve
Vp / Vd Tasarm Bytme Katsaylar (TBK)nn by ile arpm suretiyle
belirlenecektir. [4]
98430
= 2.23
M d 44111
TBK = 2.23
Vp 600.5
=
= 1.39
Vd
431
Mp
Bilgisayar Programndan Alnan ereve Kiriindeki En Elverisiz Kesit Tesirleri :

N = 63 kN Mxx = 22946 kNcm
Mp,kiri = 1.1 1.1 2.23 22946 = 61915 kNcm
1 300
= 45
6.68
= 1.31
M rp = 98430 36 1.31
1.1 1.1 2.23 63

= 98405 kNcm
320.2
Mrp = 98405 kNcm > Mp,kiri = 61915 kNcm
(uygun)
3.4.1.6 Gvde Rijitlik Levhas Hesab
apraz elemanlarn ba kiriine ve uzantlarna dorudan yk aktard ularnda

rijitlik levhalar dzenlenecektir. Rijitlik levhalar, aksi belirtilmedike, ba kirii
gvde levhasnn her iki tarafna konulacak, gvde levhas yksekliinde ve yarm
balk levhas geniliinde olacaktr (ekil 3.11). Rijitlik levhalarnn kalnl, gvde
levhas kalnlnn 0.75inden ve 10 mmden az olmayacaktr. Rijitlik levhalarn
ba kiriinin gvdesine balayan srekli ke kaynaklar, rijitlik levhasnn enkesit
alan ile malzeme akma gerilmesinin arpmndan oluan kuvvetleri aktaracak
kapasitede olacaktr.[1]
67
ekil 3.10: Rijitlik Levhalar Detay
Balant kirii ularndaki rijitlik levhalarna ek olarak, aada tanmlanan ara rijitlik
levhalar konulacaktr:
(a) Boyu 1.6 Mp / Vp den daha ksa olan ba kirilerinde, ara rijitlik levhalarnn ara
uzaklklar, ba kirii dnme asnn 0.10 radyan olmas halinde (30 tw db / 5)den,
ba kirii dnme asnn 0.03 radyandan daha kk olmas halinde ise
(52 tw db / 5)den daha az olmayacaktr. Dnme asnn ara deerleri iin dorusal
interpolasyon yaplacaktr.
(b) Boyu 2.6 Mp / Vp den byk ve 5 Mp / Vp den kk olan ba kirilerinde, ba
kirii ularndan 1.5bbf uzaklkta birer rijitlik levhalar konulacaktr.

(c) Boyu 1.6 Mp / Vp ve 2.6 Mp / Vp arasnda olan ba kirilerinde, (a) ve (b) de
belirtilen ara rijitlik levhalar birlikte kullanlacaktr.

(d) Boyu 5 Mp / Vp den byk olan ba kirilerinde ara rijitlik levhalar
kullanlmayabilir.
b = 8.5 cm, t = 1 cm alnrsa;
2 8.5 = 17 cm > 18 2 0.86 = 16.3 cm
(uygun)
t = 1 cm > 0.75 0.86 = 0.65 cm
(uygun)
68
t = 1 cm 1 cm
e = 200 cm < 1.6
(uygun)
Mp
Vp
= 262.2 cm
= 0.0068 < 0.03 radyan a 52 0.86 -
33.1
= 38.1 cm
5
a = 33 cm olacak ekilde toplam 6 adet 2 10.85 370 levha konulacaktr

Gvdedeki Kaynaklarn Kontrol:
Pk = Ast y
Ast = 8.5 1 = 8.5 cm2
Pk = 8.5 36 = 306 kN
Seilen elektrod tipi: E8016 C1
a = 0.5 cm iin; Ak = 2 0.5 ( 37 2 0.5) = 36 cm2
k =
306
kN
kN
= 8.5
< 22.3
2
36
cm
cm2
(uygun)
Balktaki Kaynaklarn Kontrol:

Pk =
8.5 36
= 76.5 kN
4
a = 0.3 cm iin; Ak = 2 0.3 ( 8.5 2 0.3) = 4.74 cm2

k =
76.5
kN
kN
= 16.1
< 22.3
2
4.74
cm
cm2
(uygun)
3.4.2 Y Dorultusundaki Balant Kirilerinin Hesab

Nd = 62 kN Md = 58936 kNcm Vd = 492 kN
69
3.4.2.1 Kiri Boyu Kontrol
Kompozit IPE 450 kiri kesiti iin; Mp = Mu = 121340 kNcm, A = 334.5 cm2
Vp = 0.52 ( 37.88 0.94 ) 36 = 666.5 kN
e = 200 cm
Mp
Vp
Mp
Vp
121340
= 182 cm
666.5
= 182 cm < e = 200 cm < 5
Mp
Vp
(3.40)
= 910 cm
(uygun)

b
19
21000
=
= 6.5 < 0.3
= 7.25
t 2 1.46
36
(3.22)
Nd
62
=
= 0.017 < 0.1
a A 36 98.82
Kesit kompakttr
(3.24)
h
45
21000
=
= 47.8 < 3.2
(1 - 1.7 0.017) = 75
t w 0.94
36
1 200
= 27
7.53
= 1.11
Mrp = 121340 36
Vrp =
2 M rp
e
1.11 62
= 121332 kNcm
334.5
2 121332
= 1213.3 kN
200
Vkontrol eden dayanm = min (Vp ; Vrp ) = min ( 666.5 ; 1213.3 ) = 666.5 kN
Vd = 492 kN < 0.8 666.5 = 533.2 kN
Vd = 492 kN < 2
(3.45) (uygun)
121340
= 1213.4 kN
200
(3.46) (uygun)
N
M
62
58936
kN
kN
+
=
+
= 18.6 2 < 36 2
2A b Wp 2 19 1.46 121340 / 36
cm
cm
70
(uygun)
3.4.2.4 Dnme As Kontrol
Zemin kat iin; max = 0.93 cm , h = 600 cm

=
0.93
2 300
(1 +
) = 0.0062 radyan
600
200
e = 200 cm < 1.6
Mp
Vp
= 291.2 cm
(uygun)
1. Normal kat iin; max = 1.05 cm , h = 580 cm

=
1.05
2 300
(1 +
) = 0.0072 radyan
580
200
(uygun)
st katlarda daha byk kat yatay deplasman bulunmadndan bu katlar kontrole gerek yoktur.
3.4.2.5 ereve Kiriinin Gerilme Kontrol
121340
= 2.06
M d 58936
TBK = 2.06
Vp 666.5
=
= 1.35
Vd
492
Mp
Bilgisayar Programndan Alnan ereve Kiriindeki En Elverisiz Kesit Tesirleri :

N = 103 kN Mxx = 44368 kNcm
Mp,kiri = 1.1 1.1 2.06 44368 = 110591 kNcm
1 300
= 40 = 1.25
7.53
M rp = 121340 36 1.25
1.11.1 2.06 103

= 121305 kNcm
334.5
Mrp = 121305 kNcm > Mp,kiri = 110591 kNcm
71
(uygun)
3.4.2.6 Gvde Rijitlik Levhas Hesab
b = 9 cm, t = 1 cm alnrsa;
2 9 = 18 cm > 19 2 0.94 = 17.1 cm
(uygun)
t = 1 cm > 0.75 0.94 = 0.7 cm
(uygun)
t = 1 cm 1 cm
(uygun)
e = 200 cm < 1.6
Mp
Vp
= 291.2 cm
= 0.0062 < 0.03 radyan a 52 0.94 -
37.88
= 41.3 cm
5
a = 33 cm olacak ekilde toplam 6 adet 2 10.90 420 levha konulacaktr

Gvdedeki Kaynaklarn Kontrol:
Pk = Ast y
Ast = 9 1 = 9 cm2
Pk = 9 36 = 324 kN
a = 0.5 cm iin; Ak = 2 0.5 ( 42 2 0.5) = 41 cm2
k =
324
kN
kN
= 7.9
< 22.3
2
41
cm
cm2
(uygun)
Balktaki Kaynaklarn Kontrol:

Pk =
9 36
= 81 kN
4
a = 0.3 cm iin; Ak = 2 0.3 ( 9 2 0.3) = 5.04 cm2

k =
81
kN
kN
= 16.1
< 22.3
2
5.04
cm
cm2
(uygun)
72
3.5 aprazlarn Boyutlandrlmas
X ve Y dorultusunda aprazlar HD 260172 profillerinden tekil edilmilerdir.
ekil 3.11: apraz Yerleimleri
aprazlarn narinlik oran 4.23
Es
snr deerini amayacaktr. [4]
(3.48)
3.5.1 X Dorultusundaki aprazlarn Hesab

Tablo 3.12: HD 260172 Kesit zellikleri
4
Ix(cm )
31310
A(cm2)
219.6
Wx (cm )
2159
h (cm)
29
ix (cm)
11.94
b (cm)
26.8
Iy (cm )
10450
tw (cm)
1.8
Wy (cm )
779.7
tf (cm)
3.25
iy (cm)
6.90
hi (cm)
22.5
Wpx (cm )
2524
Wpy (cm3)
1192
L = 5.32 m
Bilgisayar Programndan Alnan En Elverisiz Kesit Tesiri : Nd = 713 kN
3.5.1.1 Narinlik Kontrol
532
21000
= 77 < 4.23
= 102
6.9
36
(3.48) (uygun)
73

E
b
26.8
21000
=
= 4.12 < 0.3 elik = 0.3
= 7.25
t 2 3.25
a
36
Nd
713
=
= 0.09 < 0.1
a A 36219.6
(3.13)
Kesit kompakttr
(3.21)
h 29
21000
=
= 16 < 3.2
(1 - 1.7 0.09) = 65
t w 1.8
36
= 77 = 1.85
N kr =
219.6 36
= 4273 kN
1.85
N = 1.25 1.1 2.23 713 = 2186 kN < Nkr = 4273 kN
(uygun)
3.5.2 Y Dorultusundaki aprazlarn Hesab
Y dorultusunda, X dorultusunda olduu gibi HD 260172 profili kullanldndan

narinlik ve enkesit kontrolne gerek yoktur, sadece gerilme kontrol yaplmas
yeterlidir.
L = 5.32 m
Bilgisayar Programndan Alnan En Elverisiz Kesit Tesiri : Nd = 1085 kN
= 77 = 1.85
N kr =
219.6 36
= 4273 kN
1.85
N = 1.25 1.1 2.06 1085 = 3073 kN < Nkr = 4273 kN
74
(uygun)
3.6 Radye Temelin Boyutlandrlmas
Yap temeli radye temel olarak tasarlanm ve temel ykseklii 2 m seilmitir.

Betonarme hesab iin TS500 dikkate alnmtr. Temel Etabs v8.11 program ile
modellenmi, en byk zemin gerilmesinin zemin emniyet gerilmesini amamasna
dikkat edilmitir.
ekil 3.12: Radye Temel Modeli
Etabs bilgisayar programnda ekil 3.14de grld gibi temel, bir deme gibi
tanmlanm ve 1 m 1 m boyutlarnda sonlu eleman paralarna blnmtr.
Temel basma paylar drt cephe iin de 3 m alnm ve toplamda 38 m 30 m lik
bir temel sistemi oluturulmutur. Sonlu eleman paralarnn birletii dm
noktalarna yaylar tanmlanm ve bu yaylarn kmeye kar yay sabiti deerleri
olarak dey yatak katsays ile ilgili sonlu elemann etkili yk alannn arplmasyla
bulunan deerler girilmitir. Zemin dey yatak katsays kv = 500000
beton iin E = 33000000
kN
, BS 35
m3
kN
alnmtr.
m2
z = kv Umax
(3.49)
z fzn
(3.50)
fzn = fzu 18 H
(3.51)
75
fzu = 1.5 zem
(3.52)
z: Zeminde oluan en byk gerilme

kv: Zemin dey yatak katsays
Umax: Zeminde oluan en byk kme
Zmbalama olaynn ortaya kmamas ve bu blgede gvenli olarak kuvvet geiinin
olumas iin kesme kuvveti kapasitesinin iletilmesi gereken kuvvetten daha byk
olmas gerekir. [2]
Vpr Vpd
(3.53)
Zmbalama dayanm, zmbalama yzeyi alannn beton ekme dayanm ile

arplmasndan bulunmutur.
(3.54)
Vpr = f ctd u p d
Vpr : Zmbalama dayanm
Vpd : Tasarm zmbalama kuvveti
: Eilme etkisini yanstan katsay

f ctd :Beton hesap ekme dayanm
Up: Zmbalama evresi
d: Temel faydal ykseklii
1
=
1 + 1.5
ex + ey
( Dikdrtgen yk alanlar iin)
bx + by
e: Kolonun eilme dzlemindeki dmerkezlii

b: Zmbalama evresinin boyutlar
76
(3.55)
Md
Nd
e = 0.4
(3.56)
b = bt + d
(3.57)
Vpd = Nd z Ap
(3.58)
Ap: Zmbalama alan

3.6.1 Zemin Emniyet Gerilmesi Kontrol
Radye temelde oluan en byk kme program sonularndan Umax = 0.001384 m

olarak bulunmutur. Bilgisayar programndan alnan, kolonlardan temel aktarlan en
byk kesit tesirleri Nd = 27555 kN, Md = 1459 kNmdir. Zemin emniyet gerilmesi
zem = 500
kN
dir. Buna gre;
m2
z = 500000 0,001384 = 692
fzu = 1.5 500 = 750
(3.49)
kN
m2
(3.52)
kN
m2
(3.51)
kN
kN
< fzn = 714
2
m
m2
(3.50) (uygun)
fzn = 750 18 2 = 714
z = 692
kN
m2
3.6.2 Zmbalama Kontrol

e = 0.4
1459
= 0.021 m
27555
(3.56)
Kolonlar 2 HE 1000393 olduundan h = 1.016 mdir;

emin = 0.0015 + 0.03 1.016 = 0.032 m > e = 0.021 m
e = 0.032 m
Paspay 5 cm kabul edilirse; d = 2 0.05 = 1.95 m
77
Kolon altndaki taban levhalar 1.9 m 1.9 m boyutlarnda seilmitir;

(3.57)
b x = b y = 1.9 + 1.95 = 3.85 m
1
= 0.975
0.032 + 0.032
1 + 1.5
3.85 3.85
BS 35 iin fctd = 1400
(3.55)
kN
m2
Up = 2 ( 3.85 + 3.85 ) = 15.4 m

Vpr = 0.975 1400 15.4 1.95 = 40991 kN
(3.54)
Ap = 3.85 3.85 = 14.82 m2

Vpd = 27555 692 14.82 = 17299 kN
(3.58)
Vpr = 40991 >Vpd = 17299 kN
(3.53) (uygun)
3.6.3 Donat Hesab
ekil 3.13: Radye Temeldeki Moment Dalm
78
Tablo 3.13: Radye Temelde Oluan En Byk Moment Deerleri (kNm)

Aks
Kenar Mesnet
Momenti
Kenar Aklk
Momenti
Orta Mesnet
Momenti
Orta Aklk
Momenti
25
5000
550
4700
550
34
4550
350
5000
410
BF
5000
490
4500
480
CE
4600
330
4800
400
4700
410
5000
440
(3.59)
A smin = 0.002 b w d
A smin = 0.002 100 195 = 39 cm 2
K=
( )
b w d 2t
(3.60)
K > Kl
(3.61)
BS35 ve B III iin; Kl = 215 [19] (Abaklar, izelge B-1)

As =
f yd
M
j d
fyd = 36.5
(3.62)
kN
cm 2
j = 0.86
K max =
11.952
mm 2
106 = 760
> K l = 215
5000
kN
79
(3.61) (uygun)
Tablo 3.14: Radye Temelde Hesaplanan Donat Miktarlar (cm2)

Aks
Kenar Mesnet
in
Kenar Aklk
in
Orta Mesnet
in
Orta Aklk
in
25
81.70
8.98
76.80
8.98
34
74.30
5.70
81.70
6.70
BF
81.70
8.00
73.50
7.80
CE
75.15
5.40
78.40
6.50
76.80
6.70
81.70
7.20
Tablo 3.14den grld gibi aklk ksmlarnda hesaplanan donat miktarlar

minimum donat miktarndan azdr. Bu sebeple aklk ksmlarna minimum donat
olarak 24/12 (As = 40.71 cm2) konulacaktr. Mesnet ksmlarnda ise bulunan tm
deerleri karlayacak ekilde 34/12 (As = 81.71 cm2) uygun grlmtr. Ayrca
22/80 dey sehpa donats ve temel orta blgesine 12/40 konstrktif donat
konulacaktr.
3.7 Bodrum Kat Kompozit Kolonlarnn Boyutlandrlmas
Bodrum katta d snrda bulunan kolonlar, betonarme bodrum perdelerine denk

geldiklerinden, temele kadar devam edebilmeleri ve zemindeki hava ve su
etkilerinden daha iyi korunabilmeleri iin kompozit olarak tasarlanmtr. Buradaki
hesaplar [15] nolu kaynaktan yararlanlarak yaplmtr.
Nmax = 2320 kN, Mmax = 6973 kNcm, Vmax = 32.5 kN
80
ekil 3.14: Kompozit Kolon Kesiti
Nu = As a + Ad fyd + 0.85 Ac fcd

2HE 1000393 iin; As = 985 cm2, a = 36
kN
3
, Wx = 15984 cm , d = 86.8 cm
2
cm
tw = 2.44 cm
8 16 iin; Ad = 8
1.62
kN
= 16 cm 2 , fyd = 36.5
4
cm 2
BS 35 iin; Ac = 120 120 985 16 = 13399 cm2, fcd = 2.33
kN
cm 2
Nu = 985 36 + 16 36.5 + 0.85 13399 2.33 = 62580 kN
h 2 A sw a
h - 2 cr
Muo = Ws a + Ad fyd 2
+ Asw a
3
2 1.7 f cd h1
h2, h1: Kolon boyutlar
81
cr: Kolon kenarndan ilk donatya kadar olan mesafe

h2 = h1 = 120 cm
cr = 5 cm
Asw = d tw = 86.8 2.44 = 211.8 cm2
120
211.8 36
120 - 2 5
Muo = 15984 36 + 16 36.5
)
+ 211.8 36 (
2 1.7 2.33 120
3
Muo = 932012 kNcm

2
N max M max 2320

6973
=
= 0.01 < 1
+
+
Mu
62580 932012
Nu
82
(uygun)
BLM 4 YAPI ELEMANLARI BRLEM HESAPLARI
4.1 Kolon Aya Hesab
N
M
c
2
L
ekil 4.1: Kolon Aya Serbest Cisim Diyagram
c=
L
4
e=L-
(4.1)
c
-f
2
(4.2)
L- 2
L - 2
1
Z e + N min
- M1 = 0 Z = M1 - N min
e
2
2
L
D e - N max
2
P=
L
f - M 2 = 0 D = M 2 + N max
e
(4.3)
(4.4)
(4.5)
A
B
4
A: Taban levhas boyu

B: Taban levhas eni
D: Kolon ayanda oluan basn kuvveti
83
Z: Kolon ayanda oluan ekme kuvveti

P: Beton yznde oluan basn gerilmesi
Taban levhasnn kalnlnn hesab kenarndan ankastre, bir kenar bota plak
gibi dnlp zlecektir;
K = P lx ly
=
M=
lx
ly
(4.6)
Abaktan m bulunur
(4.7)
K
m
(4.8)

Nmin = 9717 kN M1 = 3361 kNcm
Nmax = 18841 kN M2 = 2920 kNcm
Vmax = 30 kN
ekil 4.2: Kolon Aya Detay

84
4.1.1 Bulon Hesab
L = A = 190 cm, B = 190 cm, f = 30 cm alnrsa;

c=
190
= 47.5 cm
4
e = 190
(4.1)
47.5
30 = 136.25 cm
2
(4.2)
47.5
190 - 2
1
Z=
3361 - 9717
= 5904 kN ekme kuvveti olumaz (4.3)
136.25
2
D=
190
2920 + 18841
30 = 9010 kN
136.25
2
(4.4)
ekme kuvveti olumadndan ankraj amal 4 adet M24 bulon yeterlidir

4.1.2 Beton Basn Gerilmesi Kontrol
kN
kN
9010
= 0.99
1.00
2
190
cm
cm 2
190
4
P=
(BS 35)
(4.5) (uygun)
4.1.3 Taban Levhas Kalnl Kontrol
Levha kalnl 20 cm alnrsa;

K = 0.99 101.6 101.6 = 10219 kN
101.6
= 1 m = 7.54
101.6
M=
(4.7)
10219
= 1355 kNcm
7.54
Wl =
=
(4.6)
(4.8)
202 1
= 66.6 cm3
6
1355
kN
kN
= 20.3 2 < 24
66.6
cm
cm 2
(uygun)
85
4.1.4 Guse Levhasn Profil Balna Balayan Kaynak Dikilerinin Hesab
Ng,a = Ng,b =
Ng,c =
18841
2920
+
= 792 kN
24
4 101.6
18841
2920
+
= 788.6 kN
24
8 101.6
Guse levhas ykseklii 40 cm, kaynak kalnl 1.5 cm, E8016 - C1 tipi elektrod
seilirse;
Fk,a= Fk,b = Fk,c = ( 40 2 1.5 ) 1.5 = 55.5 cm2
k,a = k,b = k,c =
792
kN
kN
= 14.3
< 16.8
2
55.5
cm
cm 2
(uygun)
4.1.5 Guse Levhalarnn U Kesitinde Gerilme Kontrol
ekil 4.3: Guse Levhalar Kesiti

yg =
190 20 10 + 4 5 40 40
= 15.22 cm
190 20 + 4 5 40
Ixx = 4
403 5
190 203
+ 4 5 40 ( 40 15.22)2 + 190 20 (15.22 10)2 +
12
12
Ixx = 828116 cm4

A-h A
190 101.6 190
MD = D
- = 9010
= 184254.5 kNcm
8
2
8
2
184254.5
kN
kN
( 40 + 20 15.22 ) = 9.96
< 24
2
828116
cm
cm 2
86
(uygun)
4.1.6 Guse Levhasn Taban Levhasna Balayan Kaynak Dikilerinin Hesab
Sx = 20 190 (15.22 - 10) = 19836 cm3

Q = D = 9010 kN
Kaynak kalnl 1.5 cm, elektrod tipi E8016 C1 seilirse;
k =
Q Sx
9010 19836
kN
kN
= 15.8 2 < 16.8
=
I xx 2 a 828116 2 4 1.7
cm
cm 2
(uygun)
4.1.7 Kolon Gvdesini Taban Levhasna Balayan Kaynak Dikilerinin Hesab
Kaynak kalnl 1 cm, elektrod tipi E8016 C1 seilirse;
k =
30
kN
kN
= 0.1
< 16.8
2
cm
cm 2
1 ( 40 4 11 2 ) + ( 40 4 4 2 1)
(uygun)
4.1.8 Kama Elemannda Kontrol
Seilen eleman: St37 L 100 100 12 200 (Wx = 24.62 cm3, t = 1 cm, r = 1.2 cm)
p =
30
kN
kN
= 0.3
<1
2
20 (10 5)
cm
cm 2
(uygun)
M = 30 [ (10 - ( 1 + 1.2) ] = 234 kNcm
234
kN
kN
= 9.5
< 24
2
24.62
cm
cm 2
(uygun)
4.1.9 Kamay Taban Levhasna Balayan Kaynak Dikilerinin Hesab
Kaynak kalnl 0.3 cm, elektrod tipi E8016 C1 seilirse;
Ik
( 20 2 0.3)
= 2 1
12
= 1217 cm 4
Fk = 2 0.3 (20 2 0.3) = 11.64 cm2
87
M = 30
10
= 150 kNcm
2
150 10
kN
kN
= 0.62
< 16.8
2
1217 2
cm
cm 2
k =
30
kN
kN
= 2.58
< 16.8
2
11.64
cm
cm 2
(uygun)
4.2 Deme Kirii Balant Hesab
ekil 4.4: Deme Kirii Balant Detay
Bilgisayar Programndan Alnan En Elverisiz Kesit Tesiri :V = 95 kN (T1 Tali Kirii)

IPE 450 iin; h = 45 cm, b = 19 cm, tf = 1.46 cm, tw = 0.94 cm, A = 98.82 cm2
IPE 360 iin; h = 36 cm, b = 17 cm, tf = 1.27 cm, tw = 0.8 cm, A = 72.73 cm2
4.2.1 Bulon Hesab
d1 = 5 t min 0.2
(4.9)
d1 = 5 0.66 0.2 = 1.6 cm M16 bulon kullanlabilir
(4.9)
Seilen Bulon: SL Tipi M16 (m = 2)
88
P = m
d2
em
4
(4.10)
P = d1 t min l,em
(4.11)
Pem = min ( P ; P )
(4.12)
P = 2
1.62
24 = 96.5 kN
4
(4.10)
P = 1.6 0.66 38 = 40.1 kN
(4.11)
Pem = 40.1 kN
(4.12)
V = 95 kN
M = 95 19.9 = 1890.5 kNcm
Dikey 2, yatay 2 sra bulon dizilimi iin; f = 0.5

H=
R=
n=
1890.5
0.5 = 99.5 kN
9.5
952 + 99.52 = 137.6 kN

137.6
= 3.4 4 Adet M16 kullanlacaktr
40.1
4.2.2 Deme Kirii Azalan Gvde Kontrol

Fn = 29.86 0.66 - 2 1.7 0.66 = 17.4 cm 2
137.6
kN
kN
= 7.9
< 13.5
2
17.4
cm
cm 2
(uygun)
4.2.3 Nervr Levhasndaki Kaynak Dikilerinin Hesab
M = 95
19 - 0.94
= 857.9 kNcm
2
89
Fk = 2 1 (37.88 - 2 1) = 71.76 cm 2
Wk = 2 1
(37.88 - 2 1) 2
= 429 cm 3
6
k =
857.9
kN
=2
429
cm 2
k =
95
kN
= 1.3
71.76
cm 2
v =
22 + 1.32 = 2.4
kN
kN
< 16.8
2
cm
cm 2
(uygun)
4.3 Kolonlarn Kesit Deitirdii Noktalarn Ek Hesab
Kolon ve kiri eklerinin eilme kapasitesi, eklenen elemann eilme kapasitesinden,

kesme kuvveti kapasitesi ise denklem (4.13)da verilen deerden az olmayacaktr.
Ayrca, birinci ve ikinci derece deprem blgelerinde, kolon eklerinin eksenel kuvvet
kapasiteleri 1.0 G + 1.0 Q o E veya daha elverisiz sonu vermesi halinde
0.9 G 0 E yklemeleri ile hesaplanan eksenel basn ve ekme kuvvetleri altnda
da (eilme momentleri gz nne alnmakszn) yeterli olacaktr. Ek elemanlarnn
tama glerinin hesabnda, denklem (4.14)de verilen kaynak ve bulon gerilme
snr deerleri kullanlacaktr. [1]
Ve = Vdy 1.1 R a
(M pi + M pj )
(4.13)
ln
Tam penetrasyonlu kaynak : a

Ksmi penetrasyonlu kt kaynak ve ke kayna : 1.7 em
(4.14)
Bulonlu birleimler : 1.7 em

TDYde birleimler iin denklem (4.14)deki deerler verilmi olmasna ramen
kaynak ve bulon gibi malzeme asndan gevrek birleim elemanlarnn, elik
profiller kadar snek davran gstermesinin mmkn olmayaca dncesiyle bu
denklemde bulunan 1.7 katsaylar kullanlmayacaktr.
90
4.3.1 5. Normal Kat Kolon Kesit Deiim Hesab
ekil 4.5: 5. Normal Kat Kolon Kesit Deiim Detay
5. Normal katta kolon kesiti 2 HE 1000 393den 2 HE 700Be dnmektedir.

2 HE 1000 393 iin; h = 101.6 cm, b = 30.3 cm, tf = 4.39 cm, tw = 2.44 cm
2 HE 700B iin;h = 70 cm,b = 30 cm,tf = 3.2 cm,tw = 1.7 cm,d = 58.2 cm,A = 306.4 cm2
Bilgisayar Programndan Alnan En Elverisiz Kesit Tesiri :
Np = 15329 kN
( G + Q + 2.5 E Yklemesi)
91
Temas eki artlarnn gerekletii kabulyle kaynak dikileri P/2 ykne gre
hesaplanacaktr [5 - Sayfa:491]
Fb = 4 30 3.2 = 384 cm2
Fg = 2 306.4 384 = 228.8 cm2
Npb =
15329
384
= 4803 kN
2
2 306.4
Npg =
15329
228.8
= 2862 kN
2
2 306.4
4.3.1.1 Gvdeyi Enine Levhaya Balayan Kaynak Dikilerinin Hesab
Fk = 2 1 58.2 = 116.4 cm2

k =
2862
kN
kN
= 24.6
< 27.9
2
116.4
cm
cm 2
(uygun)
4.3.1.2 Bal Enine Levhaya Balayan Kaynak Dikilerinin Hesab
Fk = 2.5 ( 30 + 30 + 2 3.2 1.7 2 ) = 157.5 cm2

Seilen elektrod tipi: E11018 M
k =
4803
kN
kN
= 30.5
< 30.7
2
157.5
cm
cm 2
(uygun)
4.3.1.3 Levha Gerilme Kontrol
M = 4803 15.3 = 73486 kNcm

W=
113 132
= 3183 cm 3
6
k =
73486
kN
kN
= 23
< 24
2
3183
cm
cm 2
(uygun)
92
4.3.2 10. Normal Kat Kolon Kesit Deiim Hesab
ekil 4.6: 10. Normal Kat Kolon Kesit Deiim Detay
10. Normal katta kolon kesiti 2 HE 700Bden 2 HE 600Bye dnmektedir.

2 HE 700B iin; h = 70 cm, b = 30 cm, tf = 3.2 cm, tw = 1.7 cm
2 HE 600B iin; h = 60 cm,b = 30 cm,tf = 3 cm, tw = 1.55 cm, d = 48.6 cm, A = 270 cm2
Bilgisayar Programndan Alnan En Elverisiz Kesit Tesiri :
Np = 10709 kN
( G + Q + 2.5 E Yklemesi)
93
Temas eki artlarnn gerekletii kabulyle kaynak dikileri P/2 ykne gre
hesaplanacaktr [5 - Sayfa:491]
Fb = 4 30 3 = 360 cm2
Fg = 2 270 360 = 180 cm2
Npb =
10709
360
= 3570 kN
2
2 270
Npg =
10709
180
= 1785 kN
2
2 270
4.3.2.1 Gvdeyi Enine Levhaya Balayan Kaynak Dikilerinin Hesab
Fk = 2 1 48.6 = 97.2 cm2

k =
1785
kN
kN
= 18.3
< 22.3
2
97.2
cm
cm 2
(uygun)
4.3.2.2 Bal Enine Levhaya Balayan Kaynak Dikilerinin Hesab
Fk = 2.2 ( 30 + 30 + 2 3 1.55 2 ) = 138.4 cm2

k =
3570
kN
kN
= 25.8
< 27.9
2
138.4
cm
cm 2
(uygun)
M = 3570 4.8 = 17136 kNcm

W=
90 82
= 960 cm 3
6
k =
17136
kN
kN
= 17.9
< 24
2
960
cm
cm 2
(uygun)
94
4.4 aprazlarn Ba Kirilerine Balant Hesab
4.4.1 X Dorultusundaki aprazlarn Hesab
ekil 4.7: X Dorultusundaki aprazlarn Ba Kiriine Balant Detay
Bilgisayar Programndan Alnan aprazdaki En Elverisiz Kesit Tesiri : Nd = 713 kN

Napraz = 1.25 1.1 2.23 713 = 2186 kN
HD 260172 iin; h = 29 cm, b = 26.8 cm, tf = 3.25 cm, tw = 1.8 cm, A = 219.6 cm2
4.4.1.1 Bulon Hesab

Seilen Bulon: SLP Tipi ngermeli M27
Balktaki Bulonlar in;
95
(4.9)
m=1
P = 1
2.82
32 = 197 kN
4
(4.10)
P = 2.8 3 71 = 596 kN
(4.11)
Pem = 197 kN
(4.12)
Gvdedeki Bulonlar in;

m=2
2.82
32 = 394 kN
4
(4.10)
P = 2.8 1.8 71 = 357.8 kN
(4.11)
Pem = 357.8 kN
(4.12)
P = 2
Fb = 26.8 3.25 = 87.1 cm2

Fg = 219.6 2 87.1 = 45.4 cm2
Npb = 2186
87.1
= 867 kN
219.6
Npg = 2186
45.4
= 451.9 kN
219.6
Bala 6 adet, gvdeye 2 adet M27 konulursa;

Npb,bulon = 6 197 = 1182 kN > Npb = 867 kN
(uygun)
Npg,bulon = 2 357.8 = 715.6 kN > Npg = 451.9 kN
(uygun)
96
4.4.1.2 Guse Levhas Kontrol
Guse levhas, apraz elemannn ilettii kuvveti burkulmadan tayabilmelidir. Levha

Whitmore Metoduna gre kontrol edilecektir.
ekil 4.8: X Dorultusundaki aprazlarn Ba Kirii Balant Detay in Whitmore
Kesiti Boyutlar
lwe : Whitmore kesiti efektif boyu
lb : Guse levhas burkulma boyu
lwe = 36.17 cm
t = 1.8 cm
lb = 47.4 cm
Guse levhas, iki ucu ankastre ubuk gibi kabul edilirse; K = 0.5
i=
lwe t 3
t2
1.8
12
=
=
= 0.52 cm
l we t
12
12
0.5 47.4
= 45.6
0.52
Nl =
16.56
1.8 36.17 = 883 kN > N d = 713 kN
1.22
= 1.22
97
(uygun)
4.4.1.3 Guse Levhasndaki Kaynak Dikilerinin Hesab

N aprazx = 2186
3
= 978 kNcm
6.708
N aprazy = 2186
6
= 1955 kNcm
6.708
Fk = 2 1 (70 - 2 1) = 136 cm 2
k =
1955
kN
= 14.4
136
cm 2
k =
978
kN
= 7.2
136
cm 2
Seilen elektrod tipi: E10016 - D2
v =
14.42 + 7.2 2 = 16.1
kN
kN
< 27.9
2
cm
cm 2
(uygun)
4.4.1.4 Flan Levhas Kontrol
P=
2186 - 2 357.8
= 735.2 kN
2
Fn = 27 3 - 2 3 2.8 = 64.2 cm 2
735.2
kN
kN
= 11.5
< 24
2
64.2
cm
cm 2
(uygun)
4.4.1.5 Flan Levhasndaki Kaynak Dikilerinin Hesab
Seilen elektrod tipi: E10016 - D2, a = 1 cm, l = 25 cm
735.2
kN
kN
= 16
< 21
2
2 1 (25 - 2 1)
cm
cm 2
98
(uygun)
4.4.2 Y Dorultusundaki aprazlarn Hesab
ekil 4.9: Y Dorultusundaki aprazlarn Ba Kiriine Balant Detay
Bilgisayar Programndan Alnan aprazdaki En Elverisiz Kesit Tesiri: Nd = 1085 kN

Napraz = 1.25 1.1 2.06 1085 = 3073 kN
4.4.2.1 Bulon Hesab

Seilen Bulon: SLP Tipi ngermeli M27
m=1
99
(4.9)
P = 1
2.82
32 = 197 kN
4
(4.10)
P = 2.8 3 71 = 596 kN
(4.11)
Pem = 197 kN
(4.12)

m=2
2.82
32 = 394 kN
4
(4.10)
P = 2.8 1.8 71 = 357.8 kN
(4.11)
Pem = 357.8 kN
(4.12)
P = 2
Fb = 26.8 3.25 = 87.1 cm2

Fg = 219.6 2 87.1 = 45.4 cm2
Npb = 3073
87.1
= 1218 kN
219.6
Npg = 3073
45.4
= 635 kN
219.6
Bala 8 adet, gvdeye 2 adet M27 konulursa;

Npb,bulon = 8 197 = 1576 kN > Npb = 1218 kN
(uygun)
Npg,bulon = 2 357.8 = 715.6 kN > Npg = 635 kN
(uygun)
100
4.4.2.2 Guse Levhas Kontrol
ekil 4.10: Y Dorultusundaki aprazlarn Ba Kirii Balant Detay in
Whitmore Kesiti Boyutlar

lwe = 43.7 cm
t = 2 cm
lb = 57.4 cm
K = 0.5
i=
2
= 0.577 cm
12
0.5 57.4
= 49.7
0.577
Nl =
16.56
2 43.7 = 1149 kN > N d = 1085 kN
1.26
= 1.26
4.4.2.3 Guse Levhasndaki Kaynak Dikilerinin Hesab
N aprazx = 3073
3
= 1374 kNcm
6.708
N aprazy = 3073
6
= 2749 kNcm
6.708
101
(uygun)
Fk = 2 1 (70 - 2 1) = 136 cm 2
k =
2749
kN
= 20.2
136
cm 2
1374
kN
= 10.1
136
cm 2
k =
Seilen elektrod tipi: E10016 - D2
v =
20.22 + 10.12 = 22.6
kN
kN
< 27.9
2
cm
cm 2
(uygun)
4.4.2.4 Flan Levhas Kontrol
P=
3073 - 2 357.8
= 1178.7 kN
2
Fn = 27 3 - 2 3 2.8 = 64.2 cm 2
1178.7
kN
kN
= 18.4
< 24
2
64.2
cm
cm 2
(uygun)
4.4.2.5 Flan Levhasndaki Kaynak Dikilerinin Hesab
Seilen elektrod tipi: E10016 - D2, a = 1 cm, l = 35 cm
1178.7
kN
kN
= 17.8
< 21
2
2 1 (35 - 2 1)
cm
cm 2
102
(uygun)
4.5 Kirilerin Ek Hesab

4.5.1 X Dorultusundaki Kompozit IPE 400 Kesitli Kirilerin Eki
ekil 4.11: Kompozit IPE 400 Kirii Ek Detay
Kompozit IPE 400 iin; Mp = 74573.2 kNcm

Vp = 1.1
74573.2 + 74573.2
= 205 kN
800
(4.13)
IekB = 2 1.5 19 20.752 = 24542 cm4

IekG = 2 1
20.83
= 1500 cm4
12
Iek = 24542 + 1500 = 26042 cm4

MekB = 74573.2
24542
= 70278 kNcm
26042
MekG = 74573.2
1500
= 429.3 kNcm
26042
QekG = 205 kN
Mp,levha = 1.5 ( 19 2 2.5 ) 412 24 = 847224 kNcm > Mp = 70278 kNcm (uygun)
Vp,levha = 0.6 2 1 ( 20.8 2 1.7) 24 = 501 kN > Vp = 205 kN
4.5.1.2 Bulon Hesab

103
(uygun)
d1 = 5 1.35 0.2 = 2.39 cm SLP Tipi ngermeli M22 (m = 1) kullanlacaktr (4.9)

2.32
32 = 132.9 kN
4
(4.10)
P = 2.3 1.35 71 = 220.5 kN
(4.11)
Pem = 132.9 kN
(4.12)
P = 1
Bala 14 adet M22 konulursa;

132.9 14 = 1860 kN >
70287
= 1757 kN
40
(uygun)

(4.9)
Seilen Bulon: SL Tipi M16, m = 2

P = 2
1.6 2
27 = 108.5 kN
4
(4.10)
P = 1.6 0.86 64 = 88 kN
(4.11)
Pem = 88 kN
(4.12)
Gvdeye 12 adet M16 konulursa;

MekG = 429.3 + 205 7.2 = 1905.3 kNcm
r1 = 5.36, r2 = 8.65 cm, r3 = 2.4 cm, r4 = 7.2 cm
ri2 = 4 5.362 + 4 8.652 + 2 2.42 + 2 7.22 = 529.4 cm2
N1xM = 1905.3
7.2
= 25.9 kN
529.4
N1yM = 1905.3
4.8
= 17.3 kN
529.4
N1yQ =
205
= 17.1 kN
12
Pem = 88 kN > N1 =
25.9 2 + (17.3 + 17.1) 2 = 43 kN

104
(uygun)
4.5.2 Y Dorultusundaki Kompozit IPE 450 Kesitli Kirilerin Eki
ekil 4.12: Kompozit IPE 450 Kirii Ek Detay
Kompozit IPE 450 iin; Mp = 100825 kNcm

Vp = 1.1
100825 + 100825
= 277.3 kN
800
(4.13)
IekB = 2 1.5 20 23.252 = 32433.7 cm4

IekG = 2 1
30.43
= 4682.4 cm4
12
Iek = 32433.7 + 4682.4 = 37116.1 cm4

MekB = 100825
32433.7
= 88105.4 kNcm
37116.1
MekG = 100825
4682.4
= 88105.4 kNcm
37116.1
QekG = 277.3 kN
Mp,levha = 1.5 ( 20 2 2.5 ) 462 24 = 1142640 kNcm > Mp = 88105.4 kNcm (uygun)
Vp,levha = 0.6 2 1 ( 30.4 2 1.7) 24 = 777.6 kN > Vp = 277.3 kN
4.5.2.2 Bulon Hesab

105
(uygun)
d1 = 5 1.46 0.2 = 2.5 cm SLP Tipi ngermeli M24 (m = 1) kullanlacaktr (4.9)

2.52
32 = 157 kN
4
P = 1
(4.10)
P = 2.5 1.46 71 = 259.1 kN
(4.11)
Pem = 157 kN
(4.12)
Bala 14 adet M24 konulursa;

157 14 = 2198 kN >
88105.4
= 1958 kN
45
(uygun)

(4.9)
Seilen Bulon: SL Tipi M16, m = 2

P = 2
1.6 2
27 = 108.6 kN
4
(4.10)
P = 1.6 0.94 64 = 96.3 kN
(4.11)
Pem = 96.3 kN
(4.12)
Gvdeye 24 adet M16 konulursa;

MekG = 12720 + 277.3 7.2 = 14716.5 kNcm
r1 = 3.39, r2 = 7.59 cm, r3 = 10.2 cm, r4 = 14 cm, r5 = 12.2 cm
ri2 = 4 3.392 + 8 7.592 + 4 10.22 + 4 142 + 4 12.22 = 2302 cm2
N1xM = 14716.5
12
= 76.7 kN
2302
N1yM = 14716.5
7.2
= 46 kN
2302
N1yQ =
277.3
= 11.6 kN
24
Pem = 96.3 kN > N1 =
76.7 2 + (46 + 11.6) 2 = 95.9 kN

106
(uygun)
4.6 aprazlarn Kolon ve Kirie Balant Hesab
V
Vc
H
Vc
Hc
MB
HB
HB
Hc
A
Hc
A
A
MB
H-A
Hc
ekil 4.13: Dm Noktas Serbest Cisim Diyagram
H: apraza etkiyen yatay kuvvet

V: apraza etkiyen dey kuvvet
P : apraza etkiyen eksenel kuvvet
eb : Kiriin yar ykseklii
ec : Kolonun yar ykseklii
: Kolon yzeyinden guse levhasnn merkezine olan uzaklk

: Kiri yzeyinden guse levhasnn merkezine olan uzaklk
Birleimde ilave moment olumamas iin levha boyutlar denklem (4.15)e uygun
olmaldr.
- tan = eb tan ec
r=
( + e c ) + ( + e b )
(4.15)
(4.16)
107
Vc = P
(4.17)
Hc = P
ec
r
(4.18)
Hb = P
(4.19)
Vb = P
eb
r
(4.20)
PV = Vb Rb
(4.21)
V = Vc + PV
(4.22)
H = Hc + PH
(4.23)
PH = Ab + Hc
(4.24)
Rb : Kirie etkiyen kesme kuvveti

Ab : Kirie etkiyen eksenel kuvvet
108
4.6.1 Zemin Kattaki ve X Dorultusundaki aprazlarn Hesab
ekil 4.14: Zemin Kattaki ve X Dorultusundaki aprazlarn Balant Detay
2 HE 1000393 iin; h = 101.6 cm, b = 30.3 cm, tf = 4.39 cm, tw = 2.44 cm
eb = 20 cm, ec = 50.8 cm, tan =
3
= 0.5
6
0.5 = 20 0.5 - 50.8 = 0.5 - 40.8

109
(4.15)
= 30 ve = 141.6 cm alnrsa;
2
( 30 + 50.8 ) + (141.6 + 20 )
r=
= 180.7 cm
(4.16)
P = A a = ( 219.6 - 4 2.8 3.25 - 2 2.8 1.8 ) 36 = 6232 kN

Vc = 6232
141.6
= 4883.5 kN
180.7
(4.17)
Hc = 6232
50.8
= 1752 kN
180.7
(4.18)
Hb = 6232
30
= 1034.6 kN
180.7
(4.19)
Vb = 6232
20
= 689.7 kN
180.7
(4.20)
4.6.1.1 Guse Levhasn Kirie Birletiren Ke Kaynak Dikilerinin Hesab
Seilen elektrod tipi: E8016 C1, a = 1 cm, l = 40 cm

Fk = 2 1 ( 40 2 1 ) = 76 cm2
k =
1034.6
kN
= 13.6 2
76
cm
k =
689.7
kN
= 9.1 2
76
cm
v = 13.62 + 9.12 = 16.4
kN
kN
< 22.3 2
2
cm
cm
(uygun)
4.6.1.2 Guse Levhasn Kolona Birletiren Bulonlarn Hesab

Seilen Bulon: SLP Tipi ngerilmeli M20
m=2
110
(4.9)
P = 2
2.12
32 = 221 kN
4
(4.10)
P = 2.1 2.5 71 = 372 kN
(4.11)
Pem = 221 kN
(4.12)
Dikey olarak 2 sra, yatay olarak 18 sra olmak zere toplam 36 adet M20 konulursa;
P1x Hc =
1752
= 49 kN
36
P1 y Vc =
4883.5
= 136 kN
36
M = Vc e = 4883.5 11.5 = 56160 kNcm

P1x M =
56160
0.149 = 31.1 kN
269
PT = (49 + 31.1) 2 + 1362 = 158 kN < Pem = 221 kN
(uygun)
4.6.1.3 Levhay Kolona Birletiren Kaynak Dikilerinin Hesab
Seilen elektrod tipi: E8016 C1, a = 1.5 cm, l = 150 2 1.5 = 147 cm
Fk = 2 1.5 147 = 441 cm2
Wk = 2
1.5 147 2
= 10804.5 cm3
6
Rb = 53 kN
PV = 689.7 + 53 = 742.7 kN
(4.21)
Ab = 100 kN
PH = 100 + 1752 = 1852 kN
(4.24)
111
V = 4883.5 + 742.7 = 5626.2 kN
(4.22)
H = 1752 + 1852 = 3604 kN
(4.23)
M = V e = 5626.2 11.5 = 64701 kNcm
k =
5626.2
kN
= 12.7 2
441
cm
k =
3604 64701
kN
+
= 14.2 2
441 10804.5
cm
v = 12.7 2 + 14.22 = 19.1
kN
kN
< 22.3
2
cm
cm 2
(uygun)
4.6.1.4 Kirii Kolona Birletiren Bulonlarn Hesab
(4.9)

m=2
1.7 2
32 = 145.3 kN
4
(4.10)
P = 1.7 0.86 71 = 103.8 kN
(4.11)
Pem = 103.8 kN
(4.12)
P = 2
P1x PH =
1852
= 44 kN
42
P1 y PV =
742.7
= 17.7 kN
42

M = PV e = 742.7 17.6 = 13071.5 kNcm
112
P1x M =
13071.5
0.102 = 55.5 kN
24
PT = (44 + 55.5) 2 + 17.7 2 = 101.1 kN < Pem = 103.8 kN
(uygun)
4.6.2 Zemin Kattaki ve Y Dorultusundaki aprazlarn Hesab
ekil 4.15: Zemin Kattaki ve Y Dorultusundaki aprazlarn Balant Detay
2 HE 1000393 iin; h = 101.6 cm, b = 30.3 cm, tf = 4.39 cm, tw = 2.44 cm
113
eb = 22.5 cm, ec = 50.8 cm, tan =
3
= 0.5
6
0.5 = 22.5 0.5 - 50.8 = 0.5 - 39.55
(4.15)
= 30 ve = 139.1 cm alnrsa;
2
( 30 + 50.8 ) + (139.1 + 22.5)
r=
= 180.7 cm
(4.16)
P = A a = ( 219.6 - 4 2.8 3.25 - 2 2.8 1.8 ) 36 = 6232 kN

Vc = 6232
139.1
= 4797.3 kN
180.7
(4.17)
Hc = 6232
50.8
= 1752 kN
180.7
(4.18)
Hb = 6232
30
= 1034.6 kN
180.7
(4.19)
Vb = 6232
22.5
= 776 kN
180.7
(4.20)

Fk = 2 1 ( 50 2 1 ) = 96 cm2
k =
1034.6
kN
= 10.7 2
96
cm
k =
776
kN
= 8.08 2
96
cm
v = 10.7 2 + 8.082 = 13.4
kN
kN
< 22.3 2
2
cm
cm
114
(uygun)
(4.9)

m=2
P = 2
2.12
32 = 221 kN
4
(4.10)
P = 2.1 2.5 71 = 372 kN
(4.11)
Pem = 221 kN
(4.12)
P1x Hc =
1752
= 48.7 kN
36
P1 y Vc =
4797.3
= 133.3 kN
36
M = Vc e = 4797.3 11.5 = 55888.5 kNcm

P1x M =
55888.5
0.149 = 31.1 kN
267.7
PT = (48.7 + 31.1) 2 + 133.32 = 155.3 kN < Pem = 221 kN
Seilen elektrod tipi: E8016 C1, a = 1 cm, l = 190 2 1 = 188 cm

Fk = 2 1 188 = 376 cm2
Wk = 2
11882
= 11781 cm3
6
115
(uygun)
Rb = 86 kN
PV = 776 + 86 = 862 kN
(4.21)
Ab = 110 kN
PH = 110 + 1752 = 1862 kN
(4.24)
V = 4797.3 + 862 = 5659.3 kN
(4.22)
H = 1752 + 1862 = 3614 kN
(4.23)
M = V e = 5659.3 11.65 = 65931 kNcm
k =
5659.3
kN
= 15.1 2
376
cm
k =
3614 65931
kN
+
= 15.2 2
376 11781
cm
v = 15.12 + 15.22 = 21.4
kN
kN
< 22.3
2
cm
cm 2
(uygun)
(4.9)

m=2
1.7 2
32 = 145.3 kN
4
(4.10)
P = 1.7 0.94 71 = 113.4 kN
(4.11)
Pem = 113.4 kN
(4.12)
P = 2
P1x PH =
1862
= 58.2 kN
32
116
P1 y PV =
862
= 26.9 kN
32

M = PV e = 862 11.5 = 9913 kNcm
P1x M =
9913
0.1458 = 41.1 kN
35.2
PT = (58.2 + 41.1) 2 + 26.9 2 = 103 kN < Pem = 113.4 kN
(uygun)
4.6.3 5.Normal Kattaki ve X Dorultusundaki aprazlarn Hesab
ekil 4.16: 5.Normal Kattaki ve X Dorultusundaki aprazlarn Balant Detay

117
eb = 20 cm, ec = 35 cm, tan =
3
= 0.909
3.3
0.909 = 20 0.909 - 35 = 0.909 - 16.82
(4.15)
= 70 ve = 95.5 cm alnrsa;
r=
( 70 + 35 ) + ( 95.5 + 20 )
= 156.1 cm
(4.16)
P = A a = ( 219.6 - 4 2.8 3.25 - 2 2.8 1.8 ) 36 = 6232 kN

Vc = 6232
95.5
= 3813.3 kN
156.1
(4.17)
Hc = 6232
35
= 1397.4 kN
156.1
(4.18)
Hb = 6232
70
= 2794.7 kN
156.1
(4.19)
Vb = 6232
20
= 798.5 kN
156.1
(4.20)

Fk = 2 1 ( 70 2 1 ) = 136 cm2
k =
2794.7
kN
= 20.5 2
136
cm
k =
798.5
kN
= 5.8 2
136
cm
118
v = 20.52 + 5.82 = 21.4
kN
kN
< 22.3 2
2
cm
cm
(uygun)
(4.9)

m=2
P = 2
2.12
32 = 221 kN
4
(4.10)
P = 2.1 2.5 71 = 372 kN
(4.11)
Pem = 221 kN
(4.12)
P1x Hc =
1397.4
= 58.2 kN
24
P1 y Vc =
3813.3
= 158.9 kN
24
M = Vc e = 3813.3 7 = 26693 kNcm

P1x M =
26693
0.2115 = 31.6 kN
178.6
PT = (58.2 + 31.6) 2 + 158.92 = 182.5 kN < Pem = 221 kN
Seilen elektrod tipi: E8016 C1, a = 1.7 cm, l = 115 2 1.7 = 111.6 cm
Fk = 2 1.7 111.6 = 379.4 cm2
119
(uygun)
Wk = 2
1.7 111.62
= 7057.5 cm 3
6
Rb = 73 kN
PV = 798.5 + 73 = 871.5 kN
(4.21)
Ab = 50 kN
PH = 50 + 1397.4 = 1447.4 kN
(4.24)
V = 3813.3 + 871.5 = 4684.8 kN
(4.22)
H = 1397.4 + 1447.4 = 2844.8 kN
(4.23)
M = V e = 4684.8 11.5 = 53874.6 kNcm
k =
4684.8
kN
= 12.3 2
379.4
cm
k =
2844.8 53874.6
kN
+
= 15.1 2
379.4
7057.5
cm
v = 12.32 + 15.12 = 19.5
kN
kN
< 22.3
2
cm
cm 2
(uygun)
(4.9)

m=2
1.7 2
P = 2
32 = 145.3 kN
4
(4.10)
P = 1.7 0.86 71 = 103.8 kN
(4.11)
Pem = 103.8 kN
(4.12)
120
P1x PH =
1447.4
= 34.5 kN
42
P1 y PV =
871.5
= 20.7 kN
42

M = PV e = 871.5 17.6 = 15338 kNcm
P1x M =
15338
0.102 = 65.2 kN
24
PT = (34.5 + 65.2) 2 + 20.7 2 = 101.8 kN < Pem = 103.8 kN
121
(uygun)
4.6.4 5. Normal Kattaki ve Y Dorultusundaki aprazlarn Hesab
ekil 4.17: 5. Normal Kattaki ve Y Dorultusundaki aprazlarn Balant Detay
eb = 22.5 cm, ec = 35 cm, tan =
3
= 0.909
3.3
0.909 = 22.5 0.909 - 35 = 0.909 - 9.3

122
(4.15)
= 40 ve = 60 cm alnrsa;
r=
( 40 + 35) + ( 60 + 22.5)
= 111.5 cm
(4.16)
P = A a = ( 219.6 - 4 2.8 3.25 - 2 2.8 1.8 ) 36 = 6232 kN

Vc = 6232
60
= 3354.1 kN
111.5
(4.17)
Hc = 6232
35
= 1956.3 kN
111.5
(4.18)
Hb = 6232
40
= 2235.8 kN
111.5
(4.19)
Vb = 6232
22.5
= 1257.6 kN
111.5
(4.20)

Fk = 2 1 ( 60 2 1 ) = 116 cm2
k =
2235.8
kN
= 19.3 2
116
cm
k =
1257.6
kN
= 10.8 2
116
cm
v = 19.32 + 10.82 = 22.1
kN
kN
< 22.3 2
2
cm
cm
(uygun)

m=2
123
(4.9)
P = 2
2.12
32 = 221 kN
4
(4.10)
P = 2.1 2.5 71 = 372 kN
(4.11)
Pem = 221 kN
(4.12)
P1x Hc =
1956.3
= 88.9 kN
22
P1 y Vc =
3354.1
= 152.5 kN
22
M = Vc e = 3354.1 7 = 23478.7 kNcm

P1x M =
23478.7
0.2275 = 49.6 kN
107.6
PT = (88.9 + 49.6) 2 + 152.52 = 206 kN < Pem = 221 kN
(uygun)
Fk = 2 1.7 111.6 = 379.4 cm2
Wk = 2
1.7 111.62
= 7057.5 cm 3
6
Rb = 74 kN
PV = 1257.6 + 74 = 1331.6 kN
(4.21)
Ab = 47 kN
PH = 47 + 1956.3 = 2003.3 kN
(4.24)
124
V = 3354.1 + 1331.6 = 4685.7 kN
(4.22)
H = 1956.3 + 2003.3 = 3959.6 kN
(4.23)
M = V e = 4685.7 13.2 = 17577.4 kNcm
k =
4685.7
kN
= 12.3 2
379.4
cm
k =
3959.6 17577.4
kN
+
= 18.1 2
379.4 7057.5
cm
v = 12.32 + 18.12 = 21.9
kN
kN
< 22.3
2
cm
cm 2
(uygun)
(4.9)

m=2
1.7 2
32 = 145.3 kN
4
(4.10)
P = 1.7 0.94 71 = 113.5 kN
(4.11)
Pem = 113.5 kN
(4.12)
P = 2
P1x PH =
2003.3
= 50.1 kN
40
P1 y PV =
1331.6
= 33.3 kN
40

M = PV e = 1331.6 13.2 = 17577.4 kNcm
125
P1x M =
17577.4
0.1166 = 58.2 kN
35.2
PT = (50.1 + 58.2) 2 + 33.32 = 113.3 kN < Pem = 113.5 kN
(uygun)
4.6.5 10. Normal Kattaki ve X Dorultusundaki aprazlarn Hesab
ekil 4.18: 10. Normal Kattaki ve X Dorultusundaki aprazlarn Balant Detay
2 HE 600B iin; h = 60 cm, b = 30 cm, tf = 3 cm, tw = 1.55 cm
126
eb = 20 cm, ec = 30 cm, tan =
3
= 0.909
3.3
0.909 = 20 0.909 - 30 = 0.909 - 11.82
(4.15)
r=
( 70 + 30 ) + ( 90 + 20 )
= 148.7 cm
(4.16)
P = A a = ( 219.6 - 4 2.8 3.25 - 2 2.8 1.8 ) 36 = 6232 kN

Vc = 6232
90
= 3773.3 kN
148.7
(4.17)
Hc = 6232
30
= 1257.6 kN
148.7
(4.18)
Hb = 6232
70
= 2934.5 kN
148.7
(4.19)
Vb = 6232
20
= 838.4 kN
148.7
(4.20)

Fk = 2 1 ( 75 2 1 ) = 146 cm2
k =
2934.5
kN
= 20.1 2
146
cm
k =
838.4
kN
= 5.7 2
146
cm
v = 20.12 + 5.7 2 = 20.9
kN
kN
< 22.3 2
2
cm
cm
127
(uygun)
(4.9)

m=2
P = 2
2.12
32 = 221 kN
4
(4.10)
P = 2.1 2.5 71 = 372 kN
(4.11)
Pem = 221 kN
(4.12)
P1x Hc =
1257.6
= 57 kN
22
P1 y Vc =
3773.3
= 171.5 kN
22
M = Vc e = 3773.3 7 = 26413 kNcm

P1x M =
26413
0.2275 = 35.8 kN
167.6
PT = (57 + 35.8) 2 + 171.52 = 195 kN < Pem = 221 kN
Fk = 2 1.6 106.8 = 341.7 cm2
Wk = 2
1.6 106.82
= 6083.3 cm3
6
128
(uygun)
Rb = 58 kN
PV = 838.4 + 58 = 896.4 kN
(4.21)
Ab = 42 kN
PH = 42 + 1257.6 = 1299.6 kN
(4.24)
V = 3773.3 + 896.4 = 4669.7 kN
(4.22)
H = 1257.6 + 1299.6 = 2557.3 kN
(4.23)
M = V e = 4669.7 11.5 = 53702.2 kNcm
k =
4669.7
kN
= 13.6 2
341.7
cm
k =
2557.3 53702.2
kN
+
= 16.3 2
341.7
6083.3
cm
v = 13.62 + 16.32 = 21.3
kN
kN
< 22.3
2
cm
cm 2
(uygun)
(4.9)

m=2
1.7 2
32 = 145.3 kN
4
(4.10)
P = 1.7 0.86 71 = 103.8 kN
(4.11)
Pem = 103.8 kN
(4.12)
P = 2
P1x PH =
1299.6
= 30.9 kN
42
129
P1 y PV =
896.4
= 21.3 kN
42

M = PV e = 896.4 17.6 = 15776.9 kNcm
P1x M =
15776.9
0.102 = 67.1 kN
24
PT = (30.9 + 67.1) 2 + 21.32 = 100.3 kN < Pem = 103.8 kN
(uygun)
4.6.6 10. Normal Kattaki ve Y Dorultusundaki aprazlarn Hesab
ekil 4.19: 10. Normal Kattaki ve Y Dorultusundaki aprazlarn Balant Detay

130
2 HE 600B iin; h = 60 cm, b = 30 cm, tf = 3 cm, tw = 1.55 cm
eb = 22.5 cm, ec = 30 cm, tan =
3
= 0.909
3.3
0.909 = 22.5 0.909 - 30 = 0.909 - 9.54
(4.15)
r=
( 45 + 30 ) + ( 60 + 22.5)
(4.16)
= 111.5 cm
P = A a = ( 219.6 - 4 2.8 3.25 - 2 2.8 1.8 ) 36 = 6232 kN

Vc = 6232
60
= 3354.1 kN
111.5
(4.17)
Hc = 6232
30
= 1676.8 kN
111.5
(4.18)
Hb = 6232
45
= 2515.2 kN
111.5
(4.19)
Vb = 6232
22.5
= 1257.6 kN
111.5
(4.20)

Fk = 2 1 ( 70 2 1 ) = 136 cm2
k =
2515.2
kN
= 18.5 2
136
cm
k =
1257.6
kN
= 9.3 2
136
cm
131
v = 18.52 + 9.32 = 20.7
kN
kN
< 22.3 2
2
cm
cm
(uygun)
(4.9)

m=2
P = 2
2.12
32 = 221 kN
4
(4.10)
P = 2.1 2.5 71 = 372 kN
(4.11)
Pem = 221 kN
(4.12)
P1x Hc =
1676.8
= 83.8 kN
20
P1 y Vc =
3354.1
= 167.7 kN
20
M = Vc e = 3354.1 7 = 23478.7 kNcm

P1x M =
23478.7
0.2455 = 53.6 kN
107.6
PT = (83.8 + 53.6) 2 + 167.7 2 = 216.8 kN < Pem = 221 kN
Fk = 2 1.6 111.8 = 357.7 cm2
132
(uygun)
Wk = 2
1.6 111.82
= 6666.3 cm3
6
Rb = 58 kN
PV = 1257.6 + 58 = 1315.6 kN
(4.21)
Ab = 39 kN
PH = 39 + 1676.8 = 1715.8 kN
(4.24)
V = 3354.1 + 1315.6 = 4669.7 kN
(4.22)
H = 1676.8 + 1715.8 = 3392.7 kN
(4.23)
M = V e = 4669.7 13.2 = 17366.2 kNcm
k =
4669.7
kN
= 13.1 2
357.7
cm
k =
3392.7 17366.2
kN
+
= 17.5 2
357.7
6666.3
cm
v = 13.12 + 17.52 = 21.9
kN
kN
< 22.3
2
cm
cm 2
(uygun)
(4.9)

m=2
1.7 2
P = 2
32 = 145.3 kN
4
(4.10)
P = 1.7 0.94 71 = 113.5 kN
(4.11)
Pem = 113.5 kN
(4.12)
133
P1x PH =
1715.8
= 42.9 kN
40
P1 y PV =
1315.6
= 32.9 kN
40

M = PV e = 1315.6 13.2 = 17366.2 kNcm
P1x M =
17366.2
0.1166 = 57.5 kN
35.2
PT = (42.9 + 57.5) 2 + 32.92 = 105.7 kN < Pem = 113.5 kN
(uygun)
4.7 Kolon Kiri Birleim Hesab
ekil 4.20: Kolon Kiri Birleim Detay
Sh =
dc
+ t p + lst
2
(4.25)
134
l = l 2 Sh
(4.26)
2 M pr
Vp =
(4.27)
l'
Mf = Mpr + Vp x
(4.28)
dc
)
2
(4.29)
Mf < 3.4 Tub < ( d0 + d1 )
(4.30)
Mc = Mpr + Vp ( x +
Ffu =
Mf
d b - t bf
(4.31)
0.0218529 Pf 0.591 Ffu 2.583

Tub > 0.895
+ Pv
tp
d b1.909 t s 0.327 b p 0.965
(4.32)
2 Mf
+ Vg
l - dc
Ab >
n sem
(4.33)
tp >
0.0386428 Pf 0.9 g 0.6 Ffu

d b 0.9 t s 0.1 b p 0.7
(4.34a)
tp >
0.047451 Pf 0.25 g 0.15 Ffu

d b 0.7 t s 0.15 b p 0.3
(4.34b)
k1 =
t wb
+ rb
2
(4.35)
c1 =
g
k1
2
(4.36)
c2 =
b cf - g
2
(4.37)
c=
g
+ 0.16
2
(4.38)
135
tcf =
tcf >
Mf
c
(d b - t bf ) 1
2 yc c
(4.39)
Mf
2 (d b -t bf )
0.8 yc Yc
(4.40)
2
c
1
4
Yc = + s
+ (c 2 + c1 ) +
s
2
c 2 +c1
c
(4.41)
s=
c1 c 2
(2 b cf 4 k1 )
c 2 + 2 c1
(4.42)
tcf >
Mf
(d b - t bf ) (6 k + 2 t pl + t bf ) yc
(4.43)
k = tcf + rc
(4.43a)
3 bcf t cf 2
Vn = 0.55 y dc tp 1 +
d b d c t p
4.7.1 Zemin Kat X Dorultusu in Kolon Kiri Birleim Hesab
ekil 4.21: Zemin Kat X Dorultusu in Kolon Kiri Birleim Detay

136
(4.44)
Kolon kesiti 2 HE 1000x393 iin;h = 101.6 cm,b = 30.3 cm,tf = 4.39 cm,tw = 2.44 cm,r = 3 cm
Kiri kesiti kompozit IPE 400 iin; h = 40 cm,b = 18 cm,tf = 1.35 cm,tw = 0.86 cm,r = 2.1 cm
Mpr = 74573.2 kNcm

4.7.1.1 Bulon Hesab
tp = 7 cm, lst = 36 cm, ts = 3 cm, bp = 24 cm alnrsa;

Sh =
101.6
+ 7 + 36 = 93.8 cm
2
(4.25)
l = 800 2 93.8 = 612.4 cm

Vp =
(4.26)
2 74573.2
= 243.5 kN
612.4
(4.27)
Mf = 74573.2 + 243.5 ( 36 + 7 ) = 85045.6 kNcm
(4.28)
Mc = 74573.2 + 243.5 93.8 = 97417.6 kNcm
(4.29)

Pt = 2 d = 2 3 = 6 cm
g = 11 cm
do = 40 0.5 1.35 + 6 = 45.3 cm
d1 = 40 0.5 1.35 1.35 6 3 3 = 22.9 cm
Tub = 100
(0.86 3)2
= 522.5 kN
4
Mf = 85045.6 kNcm < 3.4 Tub ( 45.3 + 22.9 )

Tub = 522.5 kN > 366 kN
Ffu =
(4.30)
(uygun)
85045.6
= 2200 kN = 220 ton
40 - 1.35
(4.31)
137
M30 iin ngerilme kuvveti; Pv = 350 kN

Tub >
0.0218529 60.591 2202.583

+ 350 = 46.5 + 350 = 396.5 kN
7 0.895 3.11.909 30.327 240.965
Tub = 522.5 kN > 396.5 kN
(4.32)
(uygun)
4 Adet M30 bulon konulursa;

2 85045.6
3.12
Ab =
= 7.54 cm 2 > 800 101.6 = 1.9 cm 2
4
4 32
(4.33) (uygun)
4.7.1.2 Aln Levhas Kalnl Hesab
tp = 7 cm >
0.0386428 60.9 110.6 220

= 6.29 cm
3.10.9 30.1 240.7
(4.34a)
tp = 7 cm >
0.047451 60.25 110.15 220

= 3.47 cm
3.10.7 30.15 240.3
(4.34b)
Aln levhas kalnl yeterlidir

4.7.1.3 Kolon Balk Kalnl Kontrol
k1 =
0.86
+ 2.1 = 2.53
2
(4.35)
c1 =
11
2.53 = 2.97
2
(4.36)
c2 =
30.3 - 11
= 9.65
2
(4.37)
c=
11
+ 0.16 = 5.66
2
(4.38)
tcf = 4.39 cm>
85045.6
2.97
(40 - 1.35)
= 4 cm
2 36 5.66
138
(4.39) (uygun)
s=
2.97 9.65
(2 30.3 4 2.53) = 33.5
9.65 + 2 2.97
(4.42)
1
2
5.66

4
Yc =
+ 33.5
+
+ (9.65 + 2.97)
= 12.5
33.5
2
9.65 + 2.97
5.66
tcf = 4.39 cm >
85045.6
2 (40 - 1.35)
= 1.74 cm
0.8 3612.5
k = 4.39 + 3 = 7.39 cm
tcf = 4.39 cm >
(4.41)
(4.40) (uygun)
(4.43a)
85045.6
= 1.02 cm (4.43) (uygun)
(40 - 1.35) (6 7.39 + 2 6 + 1.35) 36
Kolon bal kalnl yeterlidir

4.7.1.4 Kayma Blgesi Gvde Takviye Levhas Hesab
3 30.3 4.39 2
Vn = 0.55 36 101.6 2.44 1 +
= 5775 kN
40 101.6 2.44
T1 =
85045.6
= 2126 kN
40
T2 =
85045.6
= 837 kN
101.6
Vn = 5775 kN > T1 = 2126 kN

Kayma blgesi gvde takviyesine gerek yoktur
Vn = 5775 kN > T2 = 837 kN
139
(4.44)
4.7.2 Zemin Kat Y Dorultusu in Kolon Kiri Birleim Hesab
ekil 4.22: Zemin Kat Y Dorultusu in Kolon Kiri Birleim Detay
Kolon kesiti 2 HE 1000x393 iin; h = 101.6 cm, b = 30.3 cm, tf = 4.39 cm, tw = 2.44 cm
Kiri kesiti kompozit IPE 450 iin; h = 45 cm, b = 19 cm, tf = 1.46 cm, tw = 0.94 cm
Mpr = 100825 kNcm
4.7.2.1 Bulon Hesab

Sh =
101.6
+ 8 + 36 = 94.8 cm
2
(4.25)
l = 800 2 94.8 = 610.4 cm

Vp =
(4.26)
2 100825
= 330.3 kN
610.4
(4.27)
Mf = 100825 + 330.3 ( 36 + 8 ) = 115360.7 kNcm
(4.28)
Mc = 100825 + 330.3 94.8 = 132142.9 kNcm
(4.29)

140
Pt = 2 d = 2 3 = 6 cm
g = 11 cm
do = 45 0.5 1.46 + 6 = 50.27 cm
d1 = 45 0.5 1.46 1.46 - 6 3 3 = 27.81 cm
Mf = 115360.7 kNcm < 3.4 Tub < ( 50.27 + 27.81 )
Tub = 522.5 kN > 434.5 kN
Ffu =
(uygun)
115360.7
= 2649 kN = 264.9 ton
45 - 1.46
(4.31)

Tub >
0.0218529 60.591 264.92.583

+ 350 = 64.4 + 350 = 414.4 kN
80.895 3.11.909 30.327 250.965
Tub = 522.5 kN > 414.4 kN
(4.32)
(uygun)

2 115360.7
3.12
= 7.54 cm 2 > 800 101.6 = 2.58 cm 2
Ab =
4
4 32
(4.33) (uygun)
tp = 8 cm >
0.0386428 60.9 110.6 264.9

= 7.36 cm
3.10.9 30.1 250.7
(4.34a)
tp = 8 cm >
0.047451 60.25 110.15 264.9

= 4.12 cm
3.10.7 30.15 250.3
(4.34b)
141
k1 =
0.94
+ 2.1 = 2.57
2
(4.35)
c1 =
11
2.57 = 2.93
2
(4.36)
c2 =
30.3 - 11
= 9.65
2
(4.37)
c=
11
+ 0.16 = 5.66
2
(4.38)
tcf = 4.39 cm>
s=
115360.7
2.93
(45 - 1.46)
= 4.36 cm
2 36 5.66
(4.39) (uygun)
2.93 9.65
(2 30.3 4 2.57) = 33.7
9.65 + 2 2.93
(4.42)
1
2
5.66

4
Yc =
+ 33.7
+
+ (9.65 + 2.93)
= 12.5
33.7
2
9.65 + 2.93
5.66
tcf = 4.39 cm >
115360.7
2 (45 - 1.46)
= 1.91 cm
0.8 3612.5
k = 4.39 + 3 = 7.39 cm
tcf = 4.39 cm >
(4.41)
(4.40) (uygun)
(4.43a)
115360.7
= 1.19 cm (4.43) (uygun)
(45 - 1.46) (6 7.39 + 2 8 + 1.46) 36
Kolon bal kalnl yeterlidir

3 30.3 4.392
Vn = 0.55 36 101.6 2.44 1 +
= 5679 kN
45 101.6 2.44
142
(4.44)
T1 =
115360.7
= 2563.5 kN
45
T2 =
115360.7
= 1135.4 kN
101.6
Vn = 5679 kN > T1 = 2563.5 kN

Vn = 5679 kN > T2 = 1135.4 kN
4.7.3 5. Normal Kat X Dorultusu in Kolon Kiri Birleim Hesab
ekil 4.23: 5. Normal Kat X Dorultusu in Kolon Kiri Birleim Detay

Kolon kesiti 2 HE 700B iin; h = 70 cm, b = 30 cm, tf = 3.2 cm, tw = 1.7 cm, r = 2.7 cm
Mpr = 74573.2 kNcm

4.7.3.1 Bulon Hesab

143
Sh =
70
+ 7 + 36 = 78 cm
2
(4.25)
l = 800 2 78 = 644 cm
Vp =
(4.26)
2 74573.2
= 231.5 kN
644
(4.27)
Mf = 74573.2 + 231.5 ( 36 + 7 ) = 84531.7 kNcm
(4.28)
Mc = 74573.2 + 231.5 78 = 92637.5 kNcm
(4.29)

Pt = 2 d = 2 3 = 6 cm
g = 11 cm
do = 40 0.5 1.35 + 6 = 45.3 cm
d1 = 40 0.5 1.35 1.35 6 3 3 = 22.9 cm
Tub = 100
(0.86 3)2
= 522.5 kN
4
Mf = 84531.7 kNcm < 3.4 Tub ( 45.3 + 22.9 )

Tub = 522.5 kN > 364 kN
Ffu =
(4.30)
(uygun)
84531.7
= 2187 kN = 218.7 ton
40 - 1.35
(4.31)

Tub >
0.0218529 60.591 218.7 2.583

+ 350 = 52 + 350 = 402 kN
7 0.895 3.11.909 30.327 210.965
Tub = 522.5 kN > 402 kN
(4.32)
(uygun)

144
3.12
Ab =
= 7.54 cm 2 >
4
2 84531.7
800 70 = 1.8 cm 2
4 32
(4.33) (uygun)
tp = 7 cm >
0.0386428 60.9 110.6 218.7

= 6.86 cm
3.10.9 30.1 210.7
(4.34a)
tp = 7 cm >
0.047451 60.25 110.15 218.7

= 3.59 cm
3.10.7 30.15 210.3
(4.34b)

k1 =
0.86
+ 2.1 = 2.53
2
(4.35)
c1 =
11
2.53 = 2.97
2
(4.36)
c2 =
30 - 11
= 9.5
2
(4.37)
c=
11
+ 0.16 = 5.66
2
tcf = 3.2 cm <
s=
(4.38)
84531.7
2.97
(40 - 1.35)
= 4 cm Sreklilik levhalar gereklidir
2 36 5.66
2.97 9.5
(2 30 4 2.53) = 33.3
9.5 + 2 2.97
1
2
5.66

4
Yc =
+ 33.3
+
+ (9.5 + 2.97)
= 12.46
33.3
2
9.5 + 2.97
5.66
145
(4.39)
(4.42)
(4.41)
tcf = 3.2 cm >
84531.7
2 (40 - 1.35)
= 1.74 cm
0.8 3612.46
k = 3.2 + 2.7 = 5.9 cm

tcf = 3.2 cm >
(4.40) (uygun)
(4.43a)
84531.7
= 1.2 cm
(40 - 1.35) (6 5.9 + 2 7 + 1.35) 36
(4.43) (uygun)
Kolon bal kalnl ve sreklilik levhalar yeterlidir

3 30 3.22
Vn = 0.55 36 70 1.7 1 +
= 3370 kN
40 70 1.7
T1 =
84531.7
= 2113 kN
40
T2 =
84531.7
= 1207 kN
70
(4.44)
Vn = 3370 kN > T1 = 2113 kN

Vn = 3370 kN > T2 = 1207 kN
146
4.7.4 5. Normal Kat Y Dorultusu in Kolon Kiri Birleim Hesab
ekil 4.24: 5. Normal Kat Y Dorultusu in Kolon Kiri Birleim Detay

Kolon kesiti 2 HE 700B iin; h = 70 cm, b = 30 cm, tf = 3.2 cm, tw = 1.7 cm, r = 2.7 cm
Mpr = 100825 kNcm
4.7.4.1 Bulon Hesab

Sh =
70
+ 9 + 36 = 80 cm
2
(4.25)
l = 800 2 80 = 640 cm
(4.26)
2 100825
= 315.1 kN
640
(4.27)
Vp =
Mf = 100825 + 315.1 ( 36 + 9 ) = 115003.5 kNcm

147
(4.28)
Mc = 100825 + 315.1 80 = 126031 kNcm
(4.29)

Pt = 2 d = 2 3 = 6 cm
g = 11 cm
do = 45 0.5 1.46 + 6 = 50.27 cm
d1 = 45 0.5 1.46 1.46 - 6 3 3 = 27.81 cm
Mf = 115003.5 kNcm < 3.4 Tub < ( 50.27 + 27.81 )
Tub = 522.5 kN > 433.2 kN
Ffu =
(uygun)
115003.5
= 2641 kN = 264.1 ton
45 - 1.46
(4.31)

Tub >
0.0218529 60.591 264.12.583

+ 350 = 67.7 + 350 = 417.7 kN
90.895 3.11.909 30.327 210.965
Tub = 522.5 kN > 417.7 kN
(4.32)
(uygun)
2 115003.5
3.1
Ab =
= 7.54 cm 2 > 800 70 = 2.46 cm 2
4
4 32
2
(4.33) (uygun)
tp = 9 cm >
0.0386428 60.9 110.6 264.1

= 8.3 cm
3.10.9 30.1 210.7
(4.34a)
tp = 9 cm >
0.047451 60.25 110.15 264.1

= 4.3 cm
3.10.7 30.15 210.3
(4.34b)

148
k1 =
0.94
+ 2.1 = 2.57
2
(4.35)
c1 =
11
2.57 = 2.93
2
(4.36)
c2 =
30 - 11
= 9.5
2
(4.37)
c=
tcf
s=
11
+ 0.16 = 5.66
2
(4.38)
115003.5
2.93
(45 - 1.46)
= 3.2 cm <
= 4.36 cm Sreklilik levhalar gereklidir (4.39)
2 36 5.66
2.93 9.5
(2 30 4 2.57) = 33.4
9.5 + 2 2.93
(4.42)
1
2
5.66

4
Yc =
+ 33.4
+
+ (9.5 + 2.93)
= 12.45
33.4
2
9.5 + 2.93
5.66
tcf = 3.2 cm >
115003.5
2 (45 - 1.46)
= 1.92 cm
0.8 3612.45
k = 3.2 + 2.7 = 5.9 cm

tcf = 3.2 cm >
(4.41)
(4.40) (uygun)
(4.43a)
115003.5
= 1.33 cm
(45 - 1.46) (6 5.9 + 2 9 + 1.46) 36
(4.43) (uygun)

3 30 3.22
Vn = 0.55 36 70 1.7 1 +
= 3316 kN
45 70 1.7
149
(4.44)
T1 =
115003.5
= 2555.6 kN
45
T2 =
115003.5
= 1643 kN
70
Vn = 3316 kN > T1 = 2555.6 kN

Vn = 3316 kN > T2 = 1643 kN
4.7.5 10. Normal Kat X Dorultusu in Kolon Kiri Birleim Hesab
ekil 4.25: 10. Normal Kat X Dorultusu in Kolon Kiri Birleim Detay
Kolon kesiti 2 HE 600B iin; h = 60 cm, b = 30 cm, tf = 3 cm, tw = 1.55 cm, r = 2.7 cm
Mpr = 74573.2 kNcm

4.7.5.1 Bulon Hesab

150
Sh =
60
+ 7 + 36 = 73 cm
2
(4.25)
l = 800 2 73 = 654 cm
Vp =
(4.26)
2 74573.2
= 228.1 kN
654
(4.27)
Mf = 74573.2 + 228.1 ( 36 + 7 ) = 84379.5 kNcm
(4.28)
Mc = 74573.2 + 228.1 73 = 91221 kNcm
(4.29)

Pt = 2 d = 2 3 = 6 cm
g = 11 cm
do = 40 0.5 1.35 + 6 = 45.3 cm
d1 = 40 0.5 1.35 1.35 6 3 3 = 22.9 cm
Tub = 100
(0.86 3)2
= 522.5 kN
4
Mf = 84379.5 kNcm < 3.4 Tub ( 45.3 + 22.9 )

Tub = 522.5 kN > 363.4 kN
Ffu =
(4.30)
(uygun)
84379.5
= 2183 kN = 218.3 ton
40 - 1.35
(4.31)

Tub >
0.0218529 60.591 218.32.583

+ 350 = 52 + 350 = 402 kN
70.895 3.11.909 30.327 210.965
Tub = 522.5 kN > 402 kN
(4.32)
(uygun)

151
3.12
Ab =
= 7.54 cm 2 >
4
2 84379.5
800 60 = 1.78 cm 2
4 32
(4.33) (uygun)
tp = 7 cm >
0.0386428 60.9 110.6 218.3

= 6.85 cm
3.10.9 30.1 210.7
(4.34a)
tp = 7 cm >
0.047451 60.25 110.15 218.3

= 3.58 cm
3.10.7 30.15 210.3
(4.34b)

k1 =
0.86
+ 2.1 = 2.53
2
(4.35)
c1 =
11
2.53 = 2.97
2
(4.36)
c2 =
30 - 11
= 9.5
2
(4.37)
c=
11
+ 0.16 = 5.66
2
tcf = 3 cm <
s=
(4.38)
84379.5
2.97
(40 - 1.35)
= 4 cm Sreklilik levhalar gereklidir
2 36 5.66
2.97 9.5
(2 30 4 2.53) = 33.3
9.5 + 2 2.97
1
2
5.66

4
Yc =
+ 33.3
+
+ (9.5 + 2.97)
= 12.46
33.3
2
9.5 + 2.97
5.66
152
(4.39)
(4.42)
(4.41)
tcf = 3 cm >
84379.5
2 (40 - 1.35)
= 1.74 cm
0.8 3612.46
(4.40) (uygun)
k = 3 + 2.7 = 5.7 cm
tcf = 3.2 cm >
(4.43a)
84379.5
= 1.2 cm
(40 - 1.35) (6 5.7 + 2 7 + 1.35) 36
(4.43) (uygun)

3 30 32
Vn = 0.55 36 60 1.55 1 +
= 2732 kN
40 60 1.55
T1 =
84379.5
= 2109.5 kN
40
T2 =
84379.5
= 1406.3 kN
60
(4.44)
Vn = 2732 kN > T1 = 2109.5 kN

Vn = 2732 kN > T2 = 1406.3 kN
153
4.7.6 10. Normal Kat Y Dorultusu in Kolon Kiri Birleim Hesab
ekil 4.26: 10. Normal Kat Y Dorultusu in Kolon Kiri Birleim Detay
Kolon kesiti 2 HE 600B iin; h = 60 cm, b = 30 cm, tf = 3 cm, tw = 1.55 cm, r = 2.7 cm
Mpr = 100825 kNcm
4.7.6.1 Bulon Hesab

Sh =
60
+ 9 + 36 = 75 cm
2
(4.25)
l = 800 2 75 = 650 cm
Vp =
(4.26)
2 100825
= 310.2 kN
650
(4.27)
Mf = 100825 + 310.2 ( 36 + 9 ) = 114785.4 kNcm

154
(4.28)
Mc = 100825 + 310.2 75 = 124092 kNcm
(4.29)

Pt = 2 d = 2 3 = 6 cm
g = 11 cm
do = 45 0.5 1.46 + 6 = 50.27 cm
d1 = 45 0.5 1.46 1.46 - 6 3 3 = 27.81 cm
Mf = 114785.4 kNcm < 3.4 Tub < ( 50.27 + 27.81 )
Tub = 522.5 kN > 432.4 kN
Ffu =
(uygun)
114785.4
= 2636 kN = 263.6 ton
45 - 1.46
(4.31)

Tub >
0.0218529 60.591 263.62.583

+ 350 = 67.4 + 350 = 417.4 kN
90.895 3.11.909 30.327 210.965
Tub = 522.5 kN > 417.4 kN
(4.32)
(uygun)

2 114785.4
3.1
Ab =
= 7.54 cm 2 > 800 60 = 2.42 cm 2
4
4 32
2
(4.33) (uygun)
tp = 9 cm >
0.0386428 60.9 110.6 263.6

= 8.3 cm
3.10.9 30.1 210.7
(4.34a)
tp = 9 cm >
0.047451 60.25 110.15 263.6

= 4.3 cm
3.10.7 30.15 210.3
(4.34b)

155
k1 =
0.94
+ 2.1 = 2.57
2
(4.35)
c1 =
11
2.57 = 2.93
2
(4.36)
c2 =
30 - 11
= 9.5
2
(4.37)
c=
tcf
s=
11
+ 0.16 = 5.66
2
(4.38)
114785.4
2.93
(45 - 1.46)
= 3 cm <
= 4.35 cm Sreklilik levhalar gereklidir
2 36 5.66
2.93 9.5
(2 30 4 2.57) = 33.4
9.5 + 2 2.93
(4.42)
1
2
5.66

4
Yc =
+ 33.4
+
+ (9.5 + 2.93)
= 12.45
33.4
2
9.5 + 2.93
5.66
tcf = 3 cm >
114785.4
2 (45 - 1.46)
= 1.92 cm
0.8 3612.45
(4.41)
(4.40) (uygun)
k = 3 + 2.7 = 5.7 cm
tcf = 3 cm >
(4.39)
(4.43a)
114785.4
= 1.33 cm
(45 - 1.46) (6 5.7 + 2 9 + 1.46) 36
(4.43) (uygun)

3 30 32
Vn = 0.55 36 60 1.55 1 +
= 2685 kN
45 60 1.55
156
(4.44)
T1 =
114785.4
= 2551 kN
45
T2 =
114785.4
= 1913 kN
60
Vn = 2685 kN > T1 = 2551 kN

Vn = 2685 kN > T2 = 1913 kN
157
BLM 5 MALYET VE SRE ANALZ
Bu blmde mevcut betonarme yapnn ve tasarlanan elik yapnn maliyet ve sre

analizleri yaplm, net kullanm alanlarna bal olarak aylk kira gelirleri
hesaplanm ve bu verilere gre iki yap iin de yatrmn geri dn hesaplar
yaplmtr. Bu hesaplamalar srasnda asl konu olan betonarme yap ile elik
yapnn
karlatrlmasnn
kolaylatrlmas
adna;
inaat
maliyetlerinin
enflasyondan etkilenmedii, kira gelirlerinin sabit olup yllk art olmad ve

yatrm iin herhangi bir finansman sorunu olmad, dolaysyla yatrmcnn
finansman kendi z kaynaklarndan salad ve herhangi bir kii ya da kuruma
faizle geri deme yapmak zorunda olmad kabul edilmitir.
5.1 Maliyet Analizi
5.1.1 Mevcut Betonarme Yap Metraj

5.1.1.1 Beton Metraj
KISIM
MKTAR (m3)
Temel
3500
Bodrum Perdeleri
1200
Demeler
3900
Kiriler
6290
Kolonlar
4100
Perdeler
4100
Toplam
23090
158
5.1.1.2 Betonarme Donat elik Metraj

KISIM
MKTAR (ton)
Temel
800
Bodrum Perdeleri
300
Demeler
592
Kiriler
1.250
Kolonlar
2.000
Perdeler
2.000
Toplam
6.942
5.1.1.3 Kalp Metraj

KISIM
MKTAR (m2)
Temel
1.300
Bodrum Perdeleri
3.000
Demeler,Kiriler
31.450
Kolonlar,Perdeler
3.700
Toplam
39.450
5.1.2 Tasarlanan elik Yap Metraj
5.1.2.1 elik Metraj

KISIM
MKTAR (ton)
Kolonlar
1.525
Kiriler
789
aprazlar
323
Plaka ve Bulonlar
310
Toplam
2.947
159
5.1.2.2 Beton Metraj

KISIM
MKTAR (m3)
Temel
2.350
Bodrum Perdeleri
800
Kompozit Kolonlar
620
Demeler
2.550
Toplam
6.320
5.1.2.3 Betonarme Donat elik Metraj

KISIM
MKTAR (ton)
Temel
250
Bodrum Perdeleri
220
Kompozit Kolonlar
150
Demeler
828
elik Sac
310
Toplam
1.758
5.1.2.4 Kalp Metraj

KISIM
MKTAR (m2)
Temel
1.300
Bodrum Perdeleri
3.000
Kompozit Kolonlar
1.000
Toplam
5.300
5.1.3 Birim Fiyatlar ve Tarifleri

Birim fiyatlar ve tarifleri Bayndrlk Bakanl tarafndan yaynlanan cetvellerden
alnmtr. Fiyatlar 2006 ylna aittir.
1 ) BS35 Hazr Beton
Poz No: 16.059 / 2
160
Tarifi: Ykanm, elenmi ve/veya krlm granlometrik agrega ile TS'ye uygun,
projesinde ngrlen mukavemeti salayacak ekilde hazrlanm evsafndaki hazr
beton harcnn satn alnmas, transmiksere yklenmesi, dkm yerine beton pompas
ile baslmas, serilmesi, vibratr ile sktrlmas, gerektiinde sulanmas, souktan,
scaktan ve dier d tesirlerden korunmas, gerekli ve yeter sayda deney iin
numune alnmas ve gerekli deneylerin yaplmas, her trl iilik, malzeme ve
zayiat, makina, ara, gere ve laboratuar giderleri, iyerindeki her trl yatay ve
dey tamalar, ykleme ve boaltmalar ile mteahhit kr ve genel giderler dahil
yerinde dklm 1 m beton fiyat
Birim Fiyat: 99,56 YTL
2 ) 14-28 mm Kalnlnda Nervrl eliin Bklp Denmesi
Poz No: 23.015
Tarifi: Beton elik ubuunun (nervrl) bklp, detay projesine gre (23.001)
nolu pozdaki artlar dahilinde yerine konmasnn 1 ton fiyat
Birim Fiyat: 1.050,00 YTL
3 ) Demir Karkas (ereve) naat Yaplp Yerine Tespiti
Poz No: 23.101
Tarifi: Her eit profil, elik ubuk, elik salarla projesine gre her ykseklik ve
aklkta karkas inaat yaplmas, paralarn perin, bulon ve kaynakla eklenmesi,
btn aksamn yerine monte edilmesi, her trl zayiat, inaat yerindeki ykleme,
yatay ve dey tama, tayc iskele veya kaldrma tertibat, boaltma, iilik,
mteahhit kr ve genel giderler dahil, 1 ton fiyat
Birim Fiyat: 2.318,81 YTL
4 ) Plywood (Film Kapl) le Yaplan Dz Yzeyli plak Beton ve B.A Kalb
Poz No: 21.017 / 1
161
Tarifi: plak beton betonarme kalb yapm ileri iin idarece gerekli grldnden
onaylanm projelerine gre TS 46'ya uygun 21 mm kalnlnda plywood film kapl
suni tahtalarla betonun suyunu szdrmayacak ekilde kalp yzeyi tekili, betona
gelecek yzeyin yalanmas, dakikada 800-12000 devirli vibratre dayanacak ekilde
takviye edilmesi, kalbn sklmesi, tekrar kullanlmak zere kalp yzeyinin
temizlenmesi, bu iler iin her trl malzeme ve balant malzemesi ve zayiat ile
iilik, mteahhit kar ve genel giderler dahil 1 m2 fiyat
Birim Fiyat: 16,29 YTL
5.1.4 Toplam Maliyetler

Fiyatlandrma YTL olarak yaplm ve ayrca USD(Amerikan Dolar)ye evrilmitir.
Bu deerlendirmede merkez bankasnn belirledii 10.04.2006 tarihli dolar kuru olan
1 $ = 1,34 YTL kabul edilmitir.
5.1.4.1 nce lerin Maliyeti
ki yap tr iin de yapnn karkas oluturulduktan sonra yaplacak olan iler hemen
hemen ayndr. Bu iler zetle; blme duvarlar, su, s ve elektrik tesisatlar, ap
betonu, boyalar, zemin ve duvar kaplamalar, kaplar, dolaplar, d cephe kaplamas,
vitrifiye montajlar, asansrler, merdiven kaplamalar ve evre dzenlemesidir. Bu
ilerin toplam iin piyasa fiyatlarnn aratrlmasyla 1 m2 maliyeti olarak
100,00 YTL uygun grlmtr. Buna gre ince ilerin toplam maliyeti
100,00 YTL 30.033 m2 = 3.003.300,00 YTLdir.
5.1.4.2 Mevcut Betonarme Yap Maliyeti
MALZEME
MKTAR
3
BRM FYAT
TOPLAM TUTAR
Beton
23.090 m
99,56 YTL
2.298.840,00 YTL
BA elii
6.942 ton
Kalp ilii
nce ler
1.050,00 YTL
7.289.100,00 YTL
16,29 YTL
642.640,00 YTL
100,00 YTL
3.003.300,00 YTL
39.450 m
30.033 m
Toplam: 13.233.880,00 YTL = 9.876.030 $

162
5.1.4.3 Tasarlanan elik Yap Maliyeti

MALZEME
MKTAR
BRM FYAT
TOPLAM TUTAR
elik
2.947 ton
2.318,81 YTL
6.833.533,00 YTL
Beton
6.320 m3
99,56 YTL
629.219,00 YTL
BA elii
1.758 ton
1.050,00 YTL
1.845.900,00 YTL
Kalp ilii
5.300 m
16,29 YTL
86.337,00 YTL
nce ler
30.033 m2
100,00 YTL
3.003.300,00 YTL
Toplam: 12.398.289,00 YTL = 9.252.455 $
5.2 Sre Analizi

5.2.1 Proje, Ruhsat, Hafriyat, Bodrum Perdeleri ve Temel naat Sre Analizi
Yapnn proje, ruhsat, hafriyat, bodrum perdeleri ve temel inaat ilemleri iin
harcanacak sre betonarme yap iin de elik yap iin de ayndr. Bu sebeple bu sre
hesaplanacak ve iki yapnn da toplam sresine eklenecektir.
Proje ilemleri iin 3 ay sre ngrlmtr. Bu sreye mimari, statik, elektrik ve
tesisat projeleri ve bunlarn revizyonlar dahildir. Ruhsat ilemlerinin en iyimser
yaklamla 2 ayda tamamlanaca ngrlmtr. Hafriyat ilemleri 2 ay, temel
inaat 1 ay, bodrum perdeleri inaat 1.5 ayda tamamlanacaktr. Btn bu ilemler
iin gereken toplam sre 9.5 aydr.
5.2.2 Mevcut Betonarme Yap Sre Analizi
Betonarme yapnn sre hesab iin dnlmesi gereken kriterler, toplamda
23090 m3 beton ve 6942 ton betonarme elii kullanlacadr. Bunun temel iin
harcanan ksm 3500 m3 beton ve 800 ton B, bodrum perdeleri iin harcanan
1200 m3 beton ve 300 ton B, katlara harcanan ise 18390 m3 beton ve 5842 ton
Bdir. Bu rakamlara gre yapnn her bir katna ortalama 497 m3 beton ve 158 ton
B harcanacaktr. 497 m3 betonun bylesine yksek bir yapda bir gn ierisinde
dklmesi olduka zor olacandan, kolonlarn ve ekirdek ksmda bulunan
perdelerin ayr olarak hazrlanmas ve kiri ve demelerin ayr olarak hazrlanp
beton dklmesi uygun olacaktr. Bylelikle ilk olarak kolonlara ve ekirdek ksma
163
ait kalp hazrlanacak, 108 ton B denecek, 220 m3 beton dklecek ve daha sonra
kiri ve deme kalb hazrlanarak 50 ton B denecek ve 277 m3 beton
dklecektir. Btn bu imalatn yeterli ekipman, iyi bir organizasyon ve kalifiye
kalp ve demir kadrolaryla iki haftada tamamlanaca ngrlmtr. Dolaysyla
yapnn tamam 18.5 ayda tamamlanacaktr. Bu sreye proje, ruhsat, hafriyat,
bodrum perdeleri ve temel inaat sresini de ilave edersek mevcut betonarme
yapnn toplam inaat sresi 28 aydr.
5.2.3 Tasarlanan elik Yap Sre Analizi
elik yap iin toplamda 2947 ton elik, 6320 m3 beton ve 1758 ton B
kullanlacaktr. Temel iin harcanan 2350 m3 beton, 250 ton B, bodrum perdeleri
iin harcanan 800 m3 beton, 220 ton B ve kompozit kolonlar iin harcanan 620 m3
beton, 150 ton Bdir. Katlara harcanan miktar 2550 m3 beton ve 1138 ton Bdir.
Bu rakamlara gre yapnn her bir katna ortalama 80 ton elik, 69 m3 beton ve
31 ton B harcanacaktr. Bu byklkte bir i iin yklenici firmann, imalat
gerekletirmek adna antiyeye bir atlye kuraca ve imalat burada gerekletirip
elik elemanlar nakliye ile uramadan montaja gnderecei ngrlmtr.
Profillerin tedariki uzun srebileceinden, proje bitiminde siparilerin gecikilmeden
verilmesi, hafriyat ve temel inaat bitimine kadar ilk imalatlarn hazrlanmas iin
uygun olacaktr. Ayrca montaj srecinin yar yarya ksaltlmas iin iki adet kule
vin bulundurulmas ve birbirini engellemeyecek ekilde binann iki ucuna
yerletirilmesi ngrlmtr. Btn bu imalatn yeterli ekipman, iyi bir
organizasyon ve kalifiye elik, kalp ve demir kadrolaryla bir haftada tamamlanaca
ngrlmtr. Dolaysyla yapnn tamam 8.5 ayda tamamlanacaktr. Bu sreye
proje, ruhsat, hafriyat, bodrum perdeleri ve temel inaat sresini de ilave edersek
mevcut elik yapnn toplam inaat sresi 18 aydr.
elik yapnn betonarme yapya gre daha az olan inaat sresi; 28 18 = 10 aydr.
5.3 Kira Geliri Hesab
Metrocity ile ilgili internet zerinden yaplan aratrmalar neticesinde 1 m2 iin
istenen kira bedelinin ortalama 20 $ olduu tespit edilmitir. Buna gre betonarme ve
elik yap iin oluan net kullanm alanna gre aylk toplam kira geliri
hesaplanacaktr.
164
5.3.1 Mevcut Betonarme Yap Kira Geliri Hesab

Her katn brt alan 881 m2dir. Betonarme yapda kolon ve perdelerin kaplad
toplam alan 70 m2dir. Buna gre tayc sistemden arta kalan net kullanm alan 811
m2dir.
Aylk toplam kira geliri; 811 m2 28 kat 20 $ = 454.160 $
5.3.2 Tasarlanan elik Yap Kira Geliri Hesab
elik kolonlarn kaplad toplam alan 16 m2dir.Dolaysyla tayc sistemden arta
kalan net kullanm alan 865 m2dir.
Aylk toplam kira geliri; 865 m2 28 kat 20 $ = 484.400 $
elik
yapnn
betonarme
yapya
gre
fazladan
aylk
kira
getirisi;
484.400 454.160 = 30.240 $dr.
5.4 Yatrmn Geri Dn Hesab
5.4.1 Mevcut Betonarme Yap in Hesap

Betonarme yapnn toplam maliyeti 9.876.030 $dr ve aylk toplam kira geliri
454.160 $dr. Buna gre yatrlan bu bedelin geri dn
9.876.030
= 21.7 ay dr.
454.160
5.4.2 Tasarlanan elik Yap in Hesap

elik yapnn toplam maliyeti 9.252.455 $dr ve aylk toplam kira geliri 484.400
$dr. Buna gre yatrlan bu bedelin geri dn
9.252.455
= 19.1 ay dr.
484.400
Betonarme yapnn elik yapya gre daha fazla olan yatrmn geri dn sresi;
21.7 19.1 = 2.6 aydr.
165
SONULAR VE TARTIMA
1 ) Mevcut yapnn toplam arl 64700 ton, 1 m2 arl 2.15 tondur. Tasarlanan
yapnn ise toplam arl 19057 ton, 1 m2 arl ise 0.64 tondur. Bu rakamlara
gre tasarlanan elik yap mevcut betonarme yapnn te birinden daha hafiftir.
2 ) Tasarlanan yapda toplam 2947 ton elik kullanlmtr. Buna gre 1 m2 iin
harcanan elik miktar 98 kgdr.
3)
KAT
28.NORMAL
27.NORMAL
26.NORMAL
25.NORMAL
24.NORMAL
23.NORMAL
22.NORMAL
21.NORMAL
20.NORMAL
19.NORMAL
18.NORMAL
17.NORMAL
16.NORMAL
15.NORMAL
14.NORMAL
13.NORMAL
12.NORMAL
11.NORMAL
10.NORMAL
9.NORMAL
8.NORMAL
7.NORMAL
6.NORMAL
5.NORMAL
4.NORMAL
3.NORMAL
2.NORMAL
1.NORMAL
ZEMIN
X
0,1684
0,1656
0,1623
0,1588
0,1550
0,1510
0,1467
0,1421
0,1374
0,1323
0,1272
0,1219
0,1164
0,1108
0,1049
0,0990
0,0929
0,0867
0,0805
0,0741
0,0678
0,0613
0,0549
0,0483
0,0417
0,0349
0,0257
0,0180
0,0081
Y
0,2035
0,1983
0,1925
0,1862
0,1795
0,1723
0,1658
0,1613
0,1558
0,1484
0,1403
0,1349
0,1288
0,1245
0,1205
0,1150
0,1090
0,1012
0,0940
0,0865
0,0793
0,0721
0,0645
0,0580
0,0524
0,0461
0,0384
0,0277
0,0139
166
GKX
0,000906
0,001037
0,001126
0,001215
0,001302
0,001387
0,001467
0,001542
0,001633
0,001653
0,001713
0,001771
0,001824
0,001871
0,001913
0,001949
0,001979
0,002003
0,002024
0,002034
0,002043
0,002050
0,002058
0,002081
0,002120
0,002150
0,001843
0,001755
0,001196
GKY
0,001576
0,001658
0,001709
0,001730
0,001855
0,001970
0,001996
0,002051
0,002103
0,002158
0,002213
0,002259
0,002283
0,002299
0,002318
0,002350
0,002364
0,002405
0,002455
0,002410
0,002344
0,002303
0,002250
0,002178
0,002040
0,001940
0,001887
0,001764
0,001674
Yukardaki tabloda maksimum kat deplasmanlar ve greli kat telemeleri

grlmektedir. En byk yatay deplasman en st katta, X dorultusunda 0.1684 m, Y
dorultusunda 0.2035 mdir. TS648de verilmi olan yatay tepe deplasman snr, ho
yap ykseklii olmak zere
max = 0.2035 m <
h0
verilmitir. Buna gre;
500
h 0 103.1
=
= 0.2062 m
500 500
(uygun)
En byk greli kat telemesi X dorultusunda 3. normal katta 0.00215, Y

dorultusunda 10. normal katta 0.002455dur. Her bir katta greli kat telemesi snr
TS648e gre h kat ykseklii olmak zere
h
, TDYye gre ise 0.0035 m ve R
300
tayc sistem davran katsays olmak zere
0.02
dir. Buna gre;
R
max
h
3.3
= 0.002455 <
=
= 0.011
h
300 300
(uygun)
max
= 0.002455 < 0.0035
h
(uygun)
max
0.02
= 0.002455 <
= 0.0025
h
8
(uygun)
4 ) Yapda, TDYde belirtilmi olan dzensizlik durumlar aada belirtildii gibi

bulunmamaktadr;
A1 Burulma Dzensizlii: Birbirine dik iki deprem dorultusunun herhangi biri
iin, herhangi bir katta en byk greli kat telemesinin o katta ayn dorultudaki
ortalama greli telemeye orann ifade eden Burulma Dzensizlii Katsays bi nin
1.2den byk olmas durumu yapda aada belirtildii gibi bulunmamaktadr.
bi =
( i )max
( i )ort
1
(i )ort = [ (i )max + ( i ) min ]
2
X Dorultusu iin; bi =
0.1684
1
(0.1684 + 0.1679)
2
167
= 1.001 < 1.2
(uygun)
Y Dorultusu iin; bi =
0.2035
= 1.001 < 1.2
1
(0.2035 + 0.2033)
2
(uygun)
A2 Deme Sreksizlikleri:
I Merdiven ve asansr boluklar dahil, boluk alanlar toplamnn kat brt alannn
1/3nden fazla olmas durumu yapda aada belirtildii gibi bulunmamaktadr.
A = 24 32 = 768 m2
Ab = 2 ( 3.32 4 + 2.175 3.85 ) = 43.3 m2
Ab
43.3
1
=
= 0.056 < = 0.33
A
768
3
(uygun)
II Deprem yklerinin dey tayc sistem elemanlarna gvenle aktarlabilmesini

gletiren yerel deme boluklar yapda bulunmamaktadr.
III Demenin dzlem ii rijitlik ve dayanmnda ani azalmalar yapda
bulunmamaktadr.
A3 Planda kntlar Bulunmas: Bina kat planlarnda knt yapan ksmlarn
birbirine dik iki dorultudaki boyutlarnn her ikisinin de, binann o katnn ayn
dorultulardaki toplam plan boyutlarnn %20'sinden daha byk olmas durumu
yapda bulunmamaktadr.
B1 Komu Katlar Aras Dayanm Dzensizlii (Zayf Kat): Sz konusu durum
betonarme binalarla ilgili olduundan bu yapda dikkate alnmamtr.
B2 Komu Katlar Aras Rijitsizlik Dzensizlii (Yumuak Kat): Birbirine dik iki
deprem dorultusunun herhangi biri iin, herhangi bir iinci kattaki ortalama greli
kat telemesi orannn bir st veya bir alt kattaki ortalama greli kat telemesi
oranna blnmesi ile tanmlanan Rijitlik Dzensizlii Katsays ki nin 2.0den fazla
olmas durumu yapda aada belirtildii gibi bulunmamaktadr.
ki =
( i / h i )ort
(i / h i )ort
veya ki =
(i+1 / h i+1 )ort
( i-1 / h i-1 )ort
X Dorultusu iin; ki =
0.001755
= 1.46 < 2
0.001196
168
(uygun)
Y Dorultusu iin; ki =
0.001887
= 1.07 < 2
0.001764
(uygun)
B3 Tayc Sistemin Dey Elemanlarnn Sreksizlii: Tayc sistemin dey

elemanlarnn (kolon veya perdelerin) baz katlarda kaldrlarak kirilerin veya guseli
kolonlarn stne veya ucuna oturtulmas, ya da st kattaki perdelerin altta kolonlara
oturtulmas durumu yapda bulunmamaktadr.
5 ) Blm 5de bulunan maliyet analizinde belirtildii gibi mevcut betonarme
yapnn maliyeti 9.876.030 $, tasarlanan elik yapnn maliyeti ise 9.252.455 $dr.
Grld gibi elik yap maliyeti betonarme yapdan 623.575 $ daha ucuzdur. Bu
yapy elik ya da betonarme olarak yapma kararn verecek olan yatrmc,
maliyetteki 623.575 $lk ucuzluktan dolay byk olaslkla elie ynelecektir.
Ayrca bu karar verirken sadece toplam maliyeti dikkate almak yerine dier
kriterlerin de dikkate alnmasnda byk fayda vardr. rnein blm 5.2.3den
grlebilecei gibi elik yapnn yapm sresi betonarme yapdan 10 ay daha ksadr
ve blm 5.3.2den grlebilecei gibi elik yapnn aylk toplam kira geliri
484.400 $dr. Dolaysyla elik yap yapmay tercih eden yatrmc, binasn 10 ay
daha erken teslim alacak ve 10 484.400 = 4.844.000 $lk gelir elde edecektir. lk
bakta elik yap betonarme yapdan 623.575 $ daha ucuza mal oluyor gibi
grnmekte iken, daha erken bitmesi sebebiyle elde edilen 4.844.000 $lk gelir de
bu hesaba dahil edilirse, elik yapnn 4.844.000 + 623.575 = 5.467.575 $ daha ucuza
mal olaca sonucuna varabiliriz. Ayrca elik yapnn bir kattaki net kullanm alan
betonarme yapdan 55 m2 daha fazla olduundan blm 5.3.2den grlebilecei gibi
yatrmc elik yap yaparak her ay 30.240 $ daha fazla kira geliri elde edecektir.
Ayrca blm 5.4.2den grlebilecei gibi elik yap iin yatrmn geri dn
sresi, betonarme yapdan 2.6 ay daha ksadr.
6 ) Mevcut betonarme yap iin temel altnda fore kazk sisteminin bulunup
bulunmad bilgisine ve varsa gerekli projelere ulalamamtr. Tasarlanan elik
yapnn mevcut betonarme yapnn te birinden daha hafif olduu gz nne
alnrsa, fore kazk sisteminin bulunmas durumunda, bu sistemin tasarlanan elik
yapda ok daha ekonomik olarak zlebilecei dnlmektedir. Madde 5deki
maliyet farklarnda bu durum da gz nne alnabilseydi ok daha byk farklar
kaca aktr.
169
7 ) elik yap inaatnn nemli bir ksm olan imalat blm atlye koullarnda
gerekletirildiinden, elik yap yaplmas durumunda betonarme yapya oranla
olumsuz hava koullarndan daha az etkilenilecektir. Ayrca betonarme yap
inaatnda ortaya kan toz, amur, grlt gibi evre kirlilii oluturan faktrler
elik yapda yok denecek kadar azdr. Bu da ehrin merkezinde yaplan byle bir
yapda daha az sorunla uramak ve evreyi daha az rahatsz etmek demektir.
8 ) Betonarme yapya yerletirilen kaln perdeler mimari ihtiyalarla uyumlu deildir.
elik yapda bu elemanlar olmadndan mimari detaylarn zm daha kolay
olacak
ve
istenildiinde
blme
duvarlarn
deitirilmesi
daha
kolay
gerekleebilecektir.
9 ) Yllar sonra ihtiyalarn deimesi ve binann olduu alana daha farkl bir yap
yaplmas ve binann yklmas gerekmesi durumunda, elik yap elemanlarnn
sklmesi,
betonarme
yapnn
yklmas
ve
oluan
enkazn
araziden
uzaklatrlmasna oranla daha kolay olacak ve hatta bakm yapldktan sonra bu

elemanlar belki de yeniden kullanlabilecektir.
10 ) elik yap dmerkez elik aprazl tasarlanm ve olas bir deprem etkisinde
plastik deformasyonlarn ba kirilerinde olumas ngrlmtr. Bu sayede
deprem hasarlar yapnn kk bir kesiminde oluacak ve hasarl kirilerin sklp
yenilenmesiyle bina kolaylkla tekrar kullanma geirilebilecektir. Ayn durumda
betonarme yapda hasarlar olumas halinde, yapnn yeniden kullanma geirilmesi
elik yap kadar pratik olmayacak, daha uzun sreli ve pahal zmler
gerektirecektir.
11 ) Tm hesaplamalar ve tespitler neticesinde Metrocity yaps gibi deprem
blgesinde bulunan yksek katl bir yap iin, gnmz koullarnda elik yap
seiminin daha uygun olaca dnlmektedir. Binann elik olarak tasarlanmama
sebebi olarak; lkemizde elik yaplarn henz yaygnlamam olmas, dolaysyla
inaat sektrnde elie yatknln ve eilimin az olmas gsterilebilir. lerleyen
yllarda lkemizde, ehirlemenin ve kalknmann bir neticesi olarak yksek
yaplarn oalaca ve elik yaplarn yaygnlaaca ngrlmektedir.
12 ) Blm 3.2de grlebilecei gibi yap kirileri kompozit olarak tasarlanmtr.
Bu yapnn, bu tez kapsamnda bulunmayan ayr bir tasarm daha yaplm ve bu
170
tasarmda sadece tali kiriler kompozit olarak dnlm, ana kiriler elik olarak
tasarlanmtr. Yaplan hesaplamalar sonucunda yapda toplam elik metraj 4667 ton
bulunmutur. Daha sonra tm kirilerin kompozit olarak tasarlanmasnn ok daha
ekonomik sonular verecei dncesiyle bu tez kapsamndaki tasarm yaplm ve
toplam elik metraj Blm 5de grlebilecei gibi 2947 ton bulunmutur. Ksacas
kat kirilerinin kompozit olarak tasarlanmas sayesinde 1720 tonluk, yani % 36lk
tasarruf salanmtr. Bu tasarrufun ekonomik getirisi 3.988.353 $dr.
13 ) Blm 3.7de bodrum kat kompozit kolonlar hesab yaplmtr. Bu blmdeki
hesaplardan grlebilecei gibi kolonlarn kompozit tasarlanmas durumunda ok
daha byk ykleri ok daha ekonomik kesitlerle karlamak mmkn olmaktadr.
Gnmzn en yksek yaps olan Taiwandaki 509 m yksekliindeki Taipei 101
kulesinde de yap kolonlar kompozit olarak tasarlanmtr. Tez konusu olan
Metrocity binasnda da kolonlarn tamamnn ya da belirli bir ykseklie kadar olan
ksmnn kompozit olarak tasarlanmasyla daha ekonomik sonular bulunabilecei
dnlmektedir.
171
KAYNAKLAR
[1]
Deprem Blgelerinde Yaplacak Yaplar Hakknda Ynetmelik, 2006.

mar skan Bakanl, Deprem Aratrma Enstits Bakanl.
[2]
TS500, 2000. Betonarme Yaplarn Hesap Ve Yapm Kurallar, Trk

Standartlar Enstits, Ankara.
[3]
TS498, 1997. Yap Elemanlarnn Boyutlandrlmasnda Alnacak Yklerin

Hesap Deerleri, Trk Standartlar Enstits, Ankara.
[4]
TS648, 2006. elik Yaplarn Hesap Ve Yapm Kurallar, Trk Standartlar

Enstits, Ankara.
[5]
Deren, H., Erdoan, U., Pirolu, F., 2003. elik Yaplar,alayan Kitabevi,
stanbul.
[6]
Odaba Y. 1997, Ahap ve elik Yap Elemanlar, Beta, stanbul.
[7]
Celep, Z., Kumbasar, N., 2000. Deprem Mhendisliine Giri Ve Depreme

Dayankl Yap Tasarm, stanbul.
[8]
DIN 1055, 1999. Deutch Institute of Norme.
[9]
zaydn, K. , 1995. Zemin Mekanii, stanbul.
[10]
ETABS Users Manual, 1999. Computers and Structures, Inc. Berkeley,

California.
[11]
Arda, T. S., Yardmc, N., 2000. elik Yapda Karma Elemanlarn Plastik
Hesab, stanbul.
[12]
Arda, T. S., zgen, A., Seminer Notlar, Kompozit Tayc Elemanlar,

stanbul.
[13]
The National Building Code Of Canada, 1985. Part 4
[14]
Nethercot, D. A., 2003. Composite Comstruction.
[15]
Narayanan, R., 1988. Steel - Concrete Composite Structures.
172
[16]
Salc, O., 1997. Sabanc Center Akbank Kulesi in Bir Sistem Analizi,
Yksek Lisans Tezi, .T.. Fen Bilimleri Enstits, stanbul.
[17]
Gzak, ., 2006. elik Yksek Yaplarda Dmerkez Ve Merkezi

Glendirilmi Sistemlerin Bir Uygulama zerinde Karlatrlmas,
Yksek Lisans Tezi, .T.. Fen Bilimleri Enstits, stanbul.
[18]
zmen, G., Orakden E., Darlmaz K., 2000. rneklerle SAP 2000, Birsen
Yaynevi, stanbul.
[19]
Ersoy U., zcebe G., 2001. Betonarme, Evrim Yaynevi, Ankara.
[20]
Ersoy U., 1995, Betonarme 2 Deme Ve Temeller, Evrim Yaynevi, stanbul.
[21]
Doangn A. 2002. Betonarme Yaplarn Hesap Ve Tasarm, Birsen

Yaynevi, stanbul.
[22]
TS4561, 1985. elik Yaplarn Plastik Teoriye Gre Hesap Kurallar, Trk
Standartlar Enstits, Ankara.
[23]
TS3357, 1979. elik Yaplarda Kaynakl Birleimlerin Hesap ve Yapm

Kurallar, Trk Standartlar Enstits, Ankara.
[24]
MO-01.R-01, 2005. elik Yaplarda Kaynakl Birleim Hesap, Yapm

ve Muayene Kurallar, naat Mhendisleri Odas, stanbul
[25]
Eryrek .B., 2004. elikler in rtl Elektrod Seimi , Askaynak Ticaret

A.., stanbul
173
EK A. Cm VE Cb KATSAYILARI
174
EK B. ENKEST KOULLARI
175
ZGEM
Yunus Emre aatay, 1981 ylnda stanbulda dodu. lk, orta ve lise renimini
stanbulda tamamlad. 1998 ylnda Y.T. naat Fakltesi, naat Mhendislii
Blmn kazand. 2003 ylnda lisans eitimini iyi derece ile tamamlad. 2003 gz
yarylnda .T. Fen Bilimleri Enstits naat Mhendislii Anabilim Dal, Yap
Analizi Ve Tasarm Blmne girmeye hak kazand. Yksek lisans ders programn
2005 ylnda tamamlad.
Yazar, 2003 ylnda balad yksek lisans eitimini srdrmekte ve zel bir
mteahhitlik firmas olan aatay naatda teknik iler mdr olarak grev
yapmaktadr.
176

Asd 4544 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Asd 4544 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Asd 4544 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

STANBUL TEKNK NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS

OK KATLI ELK YAPILARIN TASARIMI

YKSEK LSANS TEZ

Anabilim Dal : NAAT MHENDSL

STANBUL TEKNK NVERSTES FEN BLMLER ENSTTS

OK KATLI ELK YAPILARIN TASARIMI

YKSEK LSANS TEZ

Tezin Enstitye Verildii Tarih : 10 Kasm 2006

Do.Dr. Filiz PROLU

.T.. Fen Bilimleri Enstits, naat Mhendislii Blm Yap Analizi ve

Yunus Emre AATAY

3. YAPI ELEMANLARININ BOYUTLANDIRILMASI

3.2.2. K2 kirii hesab

3.2.2.2. Gerilme kontrol

3.2.2.4. Kesme gvenlii kontrol

3.2.2.5. Kayma elemanlarnn hesab

3.2.3.1. Enkesit kontrol

3.2.3.3. Sehim kontrol

3.3.2.5. Arttrlm deprem ykleri dayanm kontrol

3.3.3.2. Gerilme kontrol

3.3.3.3. Yanal burkulma kontrol

3.3.3.5. Arttrlm deprem ykleri dayanm kontrol

3.3.3.7. Kolonlarn kirilerden gl olma kontrol

3.5.1. X dorultusundaki aprazlarn hesab

4. YAPI ELEMANLARI BRLEM HESAPLARI

4.1.1. Bulon hesab

4.1.3. Taban levhas kalnl kontrol

4.1.6. Guse levhalasn taban levhasna balayan kaynak dikilerinin hesab

4.1.8. Kama elemannda kontrol

4.1.9. Kamay taban levhasna balayan kaynak dikilerinin hesab

4.5.1. X dorultusundaki kompozit IPE 400 kesitli kirilerin eki

4.5.1.2. Bulon hesab

4.5.2.1. Levha gerilme kontrol

4.5.2.2. Bulon hesab

4.6.1. Zemin kattaki ve X dorultusundaki aprazlarn hesab

4.6.4.4. Kirii kolona birletiren bulonlarn hesab

4.7.1. Zemin kat X dorultusu iin kolon kiri birleim hesab

4.7.2.2. Aln levhas kalnl hesab

4.7.2.4. Kayma blgesi gvde takviye levhas hesab

4.7.3. 5. Normal kat X dorultusu iin kolon kiri birleim hesab

5.1.2.2. Beton metraj

5.1.3. Birim fiyatlar ve tarifleri

5.1.4.1. nce ilerin maliyeti

5.1.4.2. Mevcut betonarme yap maliyeti

5.2. Sre Analizi

5.2.2. Mevcut betonarme yap sre analizi

Elektrod mekanik zellikleri ...

: Betonarme kat kalp plan ............................................................ 3

: 5. Normal kattaki ve X dorultusundaki aprazlarn balant detay 117

: Spektral ivme katsays

: Spektrum karakteristik periyotlar

OK KATLI ELK YAPILARIN TASARIMI

TS 648-Taslak 2006, TS 4561-1985, betonarme temel ve deme hesaplar iin ise

DESIGN OF HIGH RISE STEEL STRUCTURES

1.2 Projenin Genel zellikleri

1.3 Yapnn Mimari ve Betonarme zellikleri

Yukardaki resimden de grlebilecei gibi Metrocity projesi genel olarak 3 adet

ekil 1.1: Betonarme Kat Kalp Plan