icinDEKILER Santral Sinir Sistemi nsall Nérotransmiter. 235 Gut Tedavisinde Kullanian lac... 378 Nerovansmiterir 236 Hipnosedatt lagiar ‘246 Kemoteropatikler ‘Aol 286 anteyotier s 381 Kes Gorse 258 Antigroozoalor 405 Santa El Kas Gevgetoer 258 Antmalanal lager 408 Neromuske Bloke (NB). 258 ntfungl lar an Diger Kas Gevgetcer. 264 pndelmini lager. a7 Antpskoticlaglar 285 Antal laglar 420 “ntdepresan lalar 271 Antineoplesner. Ef 429 nee. : ae Immiin Modiilatér Ilaglar ‘Antpartinson later 268 _‘Inminstrmlan Hala. 458 ecuieecaut ~on BB Gastrointestinal Sistem Farmakolojisi Lokal Anestezer. 208 Peptk OserTedavis ast Narkotc Araeziter 313, Laksatf ve Purgat lagar 409 Otakoidler Amiiretklacor 467 met alr 488 ean 327 —_nimotk vo Pokies lala 469 Serctoin 333 Anjotensin 338 Solunum Sistemi Endotain 345 pnts lager ava Keine. 347 Ekapettoran agar ama SubstansP (8) 343 —_asumllalan ATS PAF Patelet-Acivating Face. co 8 NO Ntrk Ost) aq Toksikoloji ‘Vazoaktf testinal Petpet (VIP) 351 Gaal. 482 Arye Natt Pepit (ANP) 352 Metal ve Der Zehir 483 Calctonin Gane Relate Peptive (CGRP) nnn. 952 Seater 404 Groen ‘352 Lokal Anti le Tea 485 Nérotensin ‘352 _Organlar zerine Olan Spesh Er 486 Neroperte 363 Lokal Antmibiyaer 487 Ehozanoder. 354 Sitlooksjlonaz (COX) Urner 386 Lpeoksenaz (LO) Orie 362 vant “Tele Meda ig sire jen ve yer, Sct oan ugar Sat sn yet rl ve Kh eb \sbnds tava ve ac amas eaten gor etic BMI. kay etinn svi harereand yr mk maf haan ve asia Bu Mak bere hast ak yoda a vee cu ys oma ‘oye av tno gnc et tp car rea ao srs ar hatin ie fia trac sara ac axe rattan Sick Seclusion eet eendaaeenan kre ee tne ea Hr aan en tei ei ee scan ve eo eek usm enn surrey we ter bu veto tesa gcc Pasay pron har ra vo hasan or SS. Webb a _ a4 —_ | —_ a —_ po = pe] —_« =a = = — —4 = a a a =] S I a2& olusur. olusur ® TIS SSS STOTT Sy | TES Sn NOROTRANSMITTER & Presinaptik nérondan bir aksiyon potansiyel ile salverlen, postsinaptik néronda etki ortaya ‘gkardiktan sonra ortamdan uzaklastinlan maddelerdit KO-TRANSMITTERLER Ko-Transmitterler: ‘Ach soemmp> VIP NA tex=xp> Noropeptid ¥/Somatostatin/Nérotensin Dopamin tomas> Kolesistokinin S-HT soon Substance P/Enkefalin/ TRH/VEP SSS’DE AKSIYON POTANSIYELLERININ OZELLIKLERi 2 SSSide, periferden farkli larak daha cok EPSP (Eksitatuvar Postsinaptik Potansiyel) ve IPSP (Inhibitdr Postsinaptik Potansiyel) ier bulunmaktadi. EPSP veya IPSP'er brik. EPSP veya IPSP belli bir esigi gecerse aksiyon potansiyeli & Exsitatér postsinaptik potansiyel (EPSP), genelikde sodyum ya da kalsiyum kanallanmun aciimasiyla olugur. Baz: sinapslarda, potasyum kanallarinin kapanmasiyia da benzer Potansiyellerolusabili. & Inhibitér postsinaptik potansiyel (IPSP), potasyum veya Kor Kanallannin aciimasila Hiicre iginde yogun bulunanlar: Potasyum (K:), Magnezyum (Mg), Fosfat'ti. * Hire disinda daha yegun bulunanlar: Sodyum (Ne*), Kalsiyum (Ca*), Klor, (Cl) Bikarbonat'tir, NGROTRANSMITTERLERIN SINIFLANDIRILMASI: ‘Aynca NO baz kaynaklara gére nérotransmitterdc Lipid yoph + Arorda md G2 yapil + NO ve coTOs ATRL ERTL + Asethoin + Depamin Katckelo Amin yap | Neradenatinvadrenatin + serotonin + istarin {GABA F sssde_ inh JAminoasityapih | «Gin nirtrersmteree |soltanat F eksstoir + sparat : i = fipotalaehipoizer boreniar (ADH, Oksitosin ACTH, GH, TRH, Gr) Pept yap + Endolen opioid hormonar (Enkei, Erdor, Dirt) norotransmiterier _|+ Taper P, CORP Nércinn A Noropentt ¥) rsakhormonian (VP, Kleen, Gas, Is, Somatostatin) Pirin yap sae : Metilksantaler odene in nirotransmiterier |+Adenozin -pinhibstérdir, 7 bloke eder { Lipid yep + Anandamid/ 2 arakidoniaerat | nérotransmiterler NOROTRANSMITTERLER DOPAMIN (DA) Dopa mmm Dopamin | Dopa dekarboksilaz 86 | Dopamin sentesnde hz stay enzin: tron hdrokeasenzmi |. S8Siedopann enon lark Nirestraal Yolo (line Nu, Gude) bu. eee L-Dopa’dan aromatik L-amino asit dekarboksilaz (pridoksin bu enzimin kofaktdriidiir) enzimi tarafindan sentezlenit. Dopamin sentezinde hiz kssitlayci basamak; tirozin hidroksilaz enaimidir. ‘sSSide dopamin en yozjun olarak nigrestriatal Yolakta (ézellikle Nuc. Caudatus) bulunur. Tiim dopamin reseptérleri G proteini ile kenetli reseptérlerdir ve metabotropik ézellik gésterirler: (236) ¢ € KEVIN VD EEUU DUD UV VNU EO } € bbb)D1 Gs) + En cok nigrostriatal yolakta + Lokometor sistemle ilgili hareketlerin baslatiimasinda 2 Gi) + Mesolimbik yollarda + Ekstrapiramidal sistemle ilgili motor etkilerde bs Gi) + Daha cok limbik sistemde + Emesyonel ve kongnitif siireclerde énemli rol oynarlar ‘D4 Gi) + Sizofrenik hastalarda sayist * D5 Gs) * BE Beyinde bulunan majér dopaminerjik yollar + Tuberoinfundibular yol: Prolaktin‘n inhibisyonunu saglayon yoldur. Burodaki azclmis dopaminerjik aktivite, hiperprlaktinemiye neden olur + Mezolimbik & Mezokortikal yol: Kognitif sistem ile ilgilidir. Burodaki artmis dopaminerjik aktvite sizofreni hastaligt ile isk + Nigrositrial yolok: Ekstrapiramidal sistemde bulunur, Buradaki azalmis dopaminer jk aktivite Parkinson hastalifi ile iligkilidir. Bu yolun siyah rekte olmasinn nedeni i daniismesicir. + Nucleus accumbens (Bagjmiiik merkez! = Dopamin D, ve D, reseptorleri bulunur = Bagimbitk yapan maddelerin bir cofunun dopaminerjik etkisi bulunur + Kemotrigger zone (Bulanti-kusma merkezidir) = Dopamin reseptérleri wyorinca bulant-kusma gelisir (D2)TUS HARK MERTEN Dopaminin etkisi re-uptake yoluyla sonlandinihr. Sitoplazma icindeki dopamin, mitokondrilerin dis zarinda bulunan MAO-B enzimi tarafindan parcalanir. Dopamin; MAO tarafindan dinidroksifenilasetk aside (DOPAC) yiklir. DOPAC, COMT (Katekol ‘O-metitransferaz) enzimince dopaminin ana metaboliti olan homovalinik aside (HVA) yikii, MAO inhibitord Kullanan kisilerde ise, dopamin dogrudan COMT enzimince 3 Metoksitiramin’e donustardlar Somatomotor fonksiyonlar ve cag Kas tonistntin normal sirdirilmes icin bazal Parkinson’ ce gangliyoniarda dopaminerik/ kolinerik denge Gnemiiir. i hn — Dopamin Fizyoloj dengesi Ach : Jehine bbozulmustur | PRESINAPTIK TERMINAL CdAL) Bu Sree ran Yidden tedavide won| bu dengeys Tein Saglamok iain ee yo DAT ga do Ach ronal uptake Slreseoir (oar NET ane sonra deplan (VRIAT2) -Sompati ‘ya motabotze air Sempank OA, aa: Postsinaptik uptake toes ‘ocrocr POSTSINAPTIK HUCRE ‘OCT3IENT) DA: Dopamin, TH: Tirozin hidroksilaz, ADC: Aromatik amino asit dekarboksilaz, DAT: Dopamin transporter, NET: Norepinefrin transporter, MAT: Vezikiler manoamin transporter, MAO: Manoamin oksidaz, ALDH: Aldehit Bea en eG Ca: Kalsiyum, NA: Sodyum, DOPAC: Dinidroksifenilasetik asit, DOVQDIVAVVVVAVVVED ULL UUUUU VV VEO D UOT hhh)(is Hazcam * a eo canees REI cust, refrnn: ereyr ned BRIE ha tconjes sary tortor cama ee * Dopaminerjik aktivite azalirsa Parkinson hastaligi Dopaminerjik aktivite ortorsa Huntington koresi / Sizofreni + Prolaktin / TRH + ADH / Oksitosin NORADRENALIN (NA) @ NA'nin beyinde en fazla bulundugu yer; hipotalamus, amgydal nikleus ve hipokampusun dentat gyrustudur © Adrenalin en fazla bulundugu yer; mediiller retikiller formasyondur (TUS) © ssside katelkolaminerjk ndronlann en fazla bulundugu yer; Locus Coeruleus‘dur. os rere er) MHPG "J. 805! fa soptayorok depresyan icin tonido kullonilo bil ec og! ben Koynoklorda — yoayor! ®TUS HAZ meRERLER > SSS'deki reseptorleri: + al:Gq Aktivatir (Uyariklk) ‘+02: Gi Presinaptik-otp-reseptir {nhibitar (sedasyon) + BL2: Gs Bu garden taovcze Aiswettr: coscce adelorte @—» Katekolaminier; GnRH ve ACTH saliniminda artma ortaya ou gikartir. Josilige t SEROTONIN (5-HT) Tip 5-HT Triptofan hidroksilaz MA0-A HIAA (TUS) Ltriptofan: Serotoninden fark olarak SSSie begin cde gegebili. Antidepresi etks! bulunmaktadt. & SSS'de en facia Raphe sistemi iginde bulunurlar Serotoninin $$S’deki bazt etkile! depreyer © fsta azaltir. Normal davranis kalibiun sirdurdimesinden sorumilu tutulmaktadir. Uyku siklusierinin dizenlemesinden sorumludur, @ ACTH ve PRL salinimininda artis, GnRH salimminda ise azalma ortaya cikartr. @ Kogniti fonksiyonlarda kath sajlar. Serotonin, bellegi ve assosiyatif frenmey! artinr Serotonin reseptérleri: ; ae ee eae 5-HTis:Rephe ve hipckampusta bulunur. Anksiyolitik etki gisterir 5-HTis :Bazel gongliyenlarda bulunur, Presinaptik inhibitéedir. S-HTe :Migren etyopatogenezinde rol oynar. Beyindeki A.V. sontlary kapatmaktadir 5-HT~ :Eksitatér niteliktedir. Davran's Uzerine olan etkilerde rol oynar. GISide kasilma, vazokonstriksiyon ve agregasyon clusturur. 5-HTs :Solunumu ve bulanti-kusma merkezini stimille eder. 5-HTs fyon kanal (klor) icerir. inhibitér niteliktedi. GABA bagenioie ¥ > Bu reseptr 5 alt aniteye (28, 2a ve 1y) sahiptr > GABA; reseptorinde 8 subinitine baglani, barbitcirat + GABAK ys > Pikrotoksin ve Pentilentetrazol ise kior kanali antagonistdi. Deneysel epilepsi olusturmak ign kullaniiar, i ae Pikrotoksin/Pentilentetrazol _Deneysel epilepsi direkt olarak uyane Oona bese ports Fass bene gastro Wbbbhhhe PDS D VEL VVUV 99d eoee.SITTTST SIT TSI SSSI SS SII TST ST TITS I IIIS SSS uv Tus Won menveziend 2. GABA-B reseptirii ¥ Gi proteinine kenetli bir reseptériidiir. Yani inhibitér niteliktedir. ¥ Baklofen tarafindan aktive edi. 3. GABA-C reseptiril: Klor kanal reseptoridir. Retinada bulunur. Cee ‘Transmitter Agonist | Antagonist Efektr smo | Bolin asa Gata | Meenas | “Proton yon kana + Pentilentetrazol GAB4 | Bakiofen | Sakiofenfakiofen | Gi protein GABA: lyon kanal (C1) GABA. reseptirl Kir kanal antagonistlert Guisin > Me“ ‘ & Orellkke medulla spinaiste gri cevherdeki are néroniarda bulunut © Omuriik ve beyin sapinin en énemli inhibitr ndromediyetéridir. Giisin reseptorteri > Glisin A reseptoru: GABAA reseptorii gibi Kor kanal > Glisin B reseptorii Glutamat NMDA reseptérleri iizerinde bulunur. Gisn A reseptortinden farkl olarak eksitasyon olusturur. Bu reseptirdek’ hipofonksiyon kiside psikoza neden olabili, NMDA blokord olan ketaminin ve fensiklidinin bu nedenle psikoza neden olabildigi diisindimektedir © Striknin: Postsinaptik Glisin-A reseptér blokiriidiir. > & Tetanoz toksini; inhibitor noroniardan presinaptk olarak glisin ve ACh salinimint inhibe eder. & Taurin ve B-alanin glisin agonistidir. Coes [rte [rserir [ost [tit |GLUTAMAT % Santral sinir sisteminin ana eksitatdridir. @_SSide dijrenme ve bellekte primer oli oldugu dsiniimektedit, ome © _NMDA (N-metitO-aspartat): re » yon kanaiiézelginde bir reseptixdur (Na-K-Ca tipi). Néron hasan (hipoksi ya da hipoglisemi) sirasinda aciga cikan glutamat, NMDA reseptirlerini uyararak hiicre éliimiine sebep olur. Bu versayimdan hhareketle NMDA antagonist olan dizosilpin iskemik beyin zedelenmesinidnlemek ‘gin denenmektedir. 2: Glutamin‘in ndron ans ve glutamat sentezi |: Glutamat’mn postsinaptikreseptériert iyonotropik reseptérler: AMPA reseptéril, NNDA reseptl, Kainat reseptéri Metabotropik reseptor= Mglu reseptor (Gq tle Kenetl) : Glutamatin glia hicresine srg ve slutamine cevrilerek brine! presinaptk nérona ‘aktanm : NMDA reseptéri(Kalsivum ve sodyum’a gecirgenigin art) xE a © Magnezyum + Fensiklidin + Dizosilpin + Ketamin + Biperiden + Riluzel, Edrosilamid + Memantin + Felbamat + Valproik asit + Metadon + Dekstrometorfan + Akamprosat VPN EDDDVEDDYVVWUVUUbV VOI VUUREUUBELSIT ITITI TIT TS SSIS TT SSSI TIS SIS ST TIT IIIT III IIS « x Cima tyonotropik reseptérier + NMDA, AMPA, Kainat: Eksitatér etkilidirler, katyon (6zellikle kalsiyum) kondiktensim arttiiriar Metabotropik reseptirler ‘+ Inhibitor etkl olabilie (Presinaptik yerlesimliolanlar): Kalsiyum konduktansini ve ‘CAMPY; azaltiler + Eksitator et vyorirlor clabilir: Potasyum kondiktansiny arttirip Gq proteinierini ADENOZIN @ Dojrudan veya ATP'nin hidrolizi sonucu olusur. @ Adenozin énemii bir inhibitér néromediyatérdiir. ATP ise eksitator ndrotransmitterdr. PUrinerjk reseptérler zerinden etkisinigbsteri. © Adenozin inhibisyonu psikostimdlan etki olusturur (Omnek: Metiliksantinier) Adenazin agonizmasi antiepleptik etki olusturur (Grnek: Karbamazepin) NiTRIK OKSiT (NO) © NO, hipokampus ndronlannda NMDA reseptérleri tarafindan tetiklenen uzun streli potansiyaizasyonu gUclendiir.Fizyolojik dzeyde bellek ve 6renme performansint artn. © Hiperaljezi olusturur. ENDOKANABINOIDLER (Anandamid / 2-arasidonilgliserol) Retrograd salinirlar, Hafiza ve analjezi Gzerinde etkileri verdir. Peptitler gibi depolanmazisr. x es ise * Glisin + Glutamat / Aspartat ®) AHipnosedatif ilaglar ; Bengodio 2epin Borbibirot : Akpie bensod.ozepinier > Benzatiarenn degli oma bentodezepn tes parsige! agonist Buspiron = SHIA porsyel agonisl= anksyphhke Ramelton + Melatonin res. agonist HiPNOSEDATIF iLACLAR Meprobomat Fee Kloralhidrat + Flurazepam ee uae -Atipik + Zaleplon ‘+ Fenobarbital | « Klrathirat Poraldehit + sokinun glu ile eon eaitir ‘Diazepam (Diazems) | + Zolpidem = Barbital + Paraldehit| + Mlordiazepoksit + Zopikion = Pentobarbital | « meprobamat + Kuazepam + Eszopklon + Allobarbitat + Etomidat + Klorazepat + Incipton Butabarbital | + Klometiazal. + Kionazepam + Siobarbital | + Propofat + Klobazam ‘+ Aprobarbital |» Etanol + Medazepam + Amobarbital | + Ramelteon + Halazepam ‘+ Mefooarbital | « Etklorvnit + Prazepam ‘+ Sekobarbital | « Bromid + Alprazolam + Heksobarbital Difenhidramin| + Estazolam sTetrabarbital | + Doksilamin + Lorazepam (ativan) +Tamilat ‘+ Temazepam + Thopentat + Nitrazepam + Metoheksital + Nordazepam + Flunitrazepam + Nitrazepam + Oksazepam + Brotizelam + Demoksepam ‘Trazolam + Midazolam (Oormicum®) © Hipnosedatifierin Etkileri santral sinir sisteminde nonselekti depresyondur, & Genel etkileri: Hipnoz, Sedasyon, Uyku, Samnolans, Amnezi, Anestezi, Bafimllik (Psisk & Fizksel), Kas gevsetici etki, Anksiyolitk etkinlk, Antiepleptik etkinlk, Solunum depresyonu, KVS depresyonu & Anksiyeteyi azaltmalarina bagi mide asit salinimini inhibe edebilirier (Grnek: Diazepam) @_Akol ile etkileri artar. Clinkti alkol hem absorbsiyonianni arttinr hem de santral sinir sistemini aynca deprese eder. EEG etkileri: Alfa aktivitede azalma & DUsik volta hilt aktvitede arts gézlenit, REM siresinde kisalma gézlenebilir ancak, sayisinda artis grill Etki Mekanizmalart & GABA-A reseptérlerine badlanarak kior kanallanni acariar ve hiiere icine (-) yiik girmesine neden oluriar. % Benzodiazepinier; GABA-A reseptorinde a ve subtniti arasina badlanirlar ve GABA'nin kendi resept6rine baglanimin! artinriar. Yani benzodiazepinlerin etki gésterebilmes icin ortamda GABA bulunmast sarttir. Tas waa eRTLERT Dh VDR DEPP UD DVVOUUDDD UI V0 VERREUEI « | 2)TIS : i urn Benzodiazepinlerin Etki Mekanizmast © Barbituratior GABAA reseptoriinde direkt kior Keralina bedlanriar. GABA’dan bagimsiz olarak klor kanallarint acarlar. ' Sonusta her illag grubu dahicreicine klor girigini artin ve hiperpolarizasyona neden olur. Béylelikle aksiyon potansiyelinin olusumu inhibe olur. 1 Gzelike Kor kanalirin agk kalma siresinin uzatanlar barbitratlarat Ozelikte Kor kanain aplme frekansin arttraniar benzodiazepinledi. Coen er + Hipnosedatifler GABA-Aya baglanarak etki ettikleri icin, bu reseptérii bloke eden pikrotoksin ve pentilentetrazolun olusturdugu epilepsileri de tedavi edebilir Not: Barbituratlanin reseptare baGlandi yer fark olduu icin, bir benzodiazepinreseptir | blokiet olan flumazeni ile etkilerinin énienemeyecegine dkkat editz. ) SITITTIS ISIS TIS SS SSIS SSS SSIS TTT TITOs HAR ERTL Metabolizma ve Etkinin Sonlandiriimast 1 Codunluklakaracigjerde metabolize ediirer. Bu yzden karacijer yetmezlifinde etki stieler belrgin olarak uzar. Bu durumda en iyi tercihler dedigmeden renal itraha Ujrayan apobarbital (biyik oranda) ve fenobarbitaldir (%25 oranvnda). @ Bu ilaclar tipofiiktivier. Bu nedenle etkilerinin sonlandirilmasinda, redistribiisyona uiramalan en dnem old oynar. HiPNOSEDATIF iLACLARIN ORTAK OZELLIKLERI: Doz bagiml olarak; haff uyuklama halinden Komaya kadar giden bir tablo olustururiar Doz artist ile kardiyovaskiller sistem, solunum sistemi ve nérolojik sistemlerde de depressan etkiler ortaya cikartiriar. > Bu etkiler; diger yan etkilerde de oldugu gibi berbitiratiarda daha fazladw. CUnki baribiitatlar benzodiazepinlere oranla cok daha potens ilaclardir. ‘Gunki barbitiratlar hem kanalin agima frekansint arting, hem de agilan Kanalin aGk kalma siresini uzatr. Benzodiazepinler ise sadece frekansiartnci etki otaya gkantlar Kanalin acik kalma soresini etkliemezler. > Bu nedenledir ki psisik ve fiziksel bagimlilik yaprct etki, tolerans gelisimi, bagimlilik ve uyku bozuklugu barbitiratiarda daha fazia >» Arik etkiler de olusturablirir. Uzun Etkili Benzodiazepin / Barbitirat Artik etki daha fazladir Kisa Ethili Benzodiazepin / Barbitiirat — Bagimliik, tolerans ve uyku bbozuklugu daha fazladir & Analjezik etkileri yoktur (Barbitiratiar aksine hiperaljezi olusturabliier). © Gizgili kas gevsetici etkileri bulunmaktaci. & Antikonviilzan etkileri bulunmaktadr. [1 Tum hipnosedatif ilacier uykunun REM dénemini ve NREM‘in 4. fazint Jasaltirlar ve 2. fazi uzatirlar. & Periferik etkileri: Koroner vazodllatasyon ve Gok yiksek dazdla néromuskiller bloke} Bu gruptakiilaiar SSS'de sedasyon ortaya gkaran diger ilagiaria kombine edimemeliir Sedasyonun sidéetinde belirgin bir artma ortaya gikartrar. PED UU LUV UUUU Ub UUUb NVI VV URUUEELSSEPT ESTSTT STIS TT ISIS TS STITT IT STITT IIIS TOs RAGIN ERRERLERT fue Benzodiazepinier + GABA aim etki * + Enzim indukstyonu yapmaziar + Antitussif degidirler + Analjezi yapmazlar + Anksiyoitik ve hipnotk olanan farkbd + Daha az bagimbiik ve tolerans + Daha az uyku bozukugu * Terapatikaratkian cana genis + Solunum / KVS depresan etkiler daha az + Kas gevsetcletkileri daha gisldur Barbitifatiar| + GABA’ dan bagimsz ett : ; 1 Onvlag defidrter + Yon of roctabstitler’ gokturt {enim indksyonu yaparlar (sit 9450 esavmins inddlelerier) 2 Dkstrtk olutururiar slusumm depresyoru gopmesina rogrnes! Wiperateniyaparlar Aoksivalith ve hipntik olelan aye + Daha facia babmiik ve tolerans + Daha cok uyku boxuk + Terapotharathan daha der + Sluram /KYS depresanetiert daha fala + Antikonvizan etileri daha gisitr TOL PR SALT SE EY EST TE orazejom | Moric Okhf ‘Cksoxpom | Metabolitlers Vor BENZODIAZEPINLER Orta etkililer + Alprazolam isa etkililer + Midazolam = Thazolam + Flunitrazepam + Oksazepam + Kendisi oktif olup, metabolize olunca oktif metabolit tiretmeyenler, sadece kkonjugasyen ile metabolize edilenler: Oksazepom, Lorazepam ve Temazepam ir + Kendi aktif olmayip, metabolize olunca aktif metabolit treten (= On ilag olan): Klorozepet tir i)US WAZIRUK MERRIER eee ‘iloraiazapoksit Diazepam Prazepam —_Kiorozepat inakt) SV a Drennan sen — | 7 ~, Benzodiazepinler; @ Anksiyeteye karst en etkiliilaclard. gelismez. u etkilerine karst tolerans @ Anterograd amnezi (ézellikle Midazolam) yapabilirie. Lorazepam en fazla amneziye neden olan benzodiazepin tiirevidir. © Gizgili kas toniisiinii azaltirlar (santral kas gevsetic etki) © Antikonviilzan etkiler olustururlar; > Proflaks: Kionazepam, Klorazepat > Aut: Lorazepam, Diazepam @ Motor koordinasyonu bozar ve psikomotor reaksiyon hizin azaltrlar 1 Yoksek dozda vaskiler tonist azaltip hipotansiyon olusturabilirer 1 Diger etkleri: Gorme bularikl, dizartri, ataksi, gece kabuslan (flurazepam), Ofori, halusinasyon, paranoya, depresyon vo. eee + Epilepsi + Kas spazmlort + Anksiyete + Anestezi premedikesyonu + Genel anestezi induksiyonu + Alkol yoksunluk sendromu + Akut mani ve hareket bozukluklars + trsomnia & HEEEEEEEVUDEDVVVUUUUUUUUDV VV VUUEEEE EEL vOTITIVITSFIITIIIHOTOTVI TIT TOTTI Ty IIIS TUS Hazen mene Flurazepam: > Eliminasyon yan-émrii en uzun bz’di Aktif metabolitinin yan mri 47-100 saat Diazepam: > Hizli absorpsiyon ve redistribisyona ugradi icin; hipnotik olarak da kullanilabili. Eliminasyon yan-8mrii uzun olan bir b2’dir. > Brier icinde antikonviilsan ve antiepileptik etkisi en gligliidir, Status epilepticus’da IV olarak ku Hantlir. Klordiazepol > Anksiyolitik etkisi en uzun olan Bz‘di. 2 Alkol yoksunluk sendromunda ve sigarayi brakanlarda goren anksiyeteyi engelleriek iin kullanilr Lorazepam: > En fazia amnezi olusturandr, Alprazolam: nik bozukluklarinda kullanilabilir (Imipramin ve SSRI’é2 ayn amacla kellanti). Klonazepam / Klorazepat: > Epilepsinin kronik tedavisinde (profilaks!) kullanuliriar, Flunicrazepam > Bagimlilik yapici etkisi en giiclli olandr. Midazolam: > En kisa etkili benzodiazepindir » Hem hipnotik (genel anestezi indiiksiyonu), hem de anksiyoltk (anestezi Premedikasyonu) olarak kullanili > Belirgin olarak anterograd amnezi ortaya gkartr.TUS WARN MERETLER Triazolam: > Kisa etki siireli Bz'dir > Deliryum, agresyon , siddet ve kriminal olaylara yol acabilir. Bu nedenle artik kullaniimamaktad Flumazenil > Selektif benzodiazepin reseptir antagonistidir. GABA. ve GABA, reseptorlerini esit oranda bloke eder. > Yliksek doz benzodiazepin alanlarda etkiyi geri déndiirmek icin ve hepatik ensefalopatinin derilifini azaltmak icin kullamir. Barbituratann etkilerini ‘geri dondirerez, > TAD zehirlenmesinde kullanilirsa konviilziyon yaratir, inverse Agonistler (8karbolinier): Benzodiazepin reseptérlerine bajlanarck ‘ktive eder ve GABA reseptorleri ile kenetli kior kanallarinin agilmasint énler. BARBITURATLAR foes + Sekabarbital + Heksobarbital ‘Teteabarbital ees + Topental + Metoheksial (on ksa) + Tamial Orta etkililer + Pentobarbital “allobarbital + amobarbital Butalbital + Sikobarbital + Butabarbital + Aprobarbital Pes + Fenobarbital (en uzun) barbital & Eliminasyon yar-émri en uzun etkili fenobarbitalci. © Eliminasyon yar-émri en kisa etkili metoheksitalci. & Tiopental, etkisi kisa stiren ve cabuk baslayan barbiturattir (Kol- beyin mesafesinde etkisi baslar, bu da yaklasik 11 saniyedir). Anestezi inddksiyonunda kullanulir. 1 Br'ere gore daha glcld antikonvilsandirar. > Antikonvilsan etkilerine karst tolerans gelsmez. HE Aathorsen EK borotrator erzacasepiner sme Arba Et Sohn deprese ee eth piper so Mit Et Taran Selec Kenstpan EkPEPIT EST IT ITT rere Fos racinin memvezien Barbitiiratiarm Etkileri: © Bz‘lere gre daha giiclii antikonviilsandirlar (en giicliisii; fenobarbital). Bu etkisine karsi tolerans gelismez. Cocuklardaki febril ndbetlerde tercih edilirler. © Kern ikterus tedavisinde kullanliar. 5 ee eee 1. Karacifjerde indirekt bilirubini, direkt bilirubin ceviren_glukuronil ‘transferaz enziminin oktivitesini arttirrlar. 2. Bilirubini bazlayrp atilmasin saglayan Y proteininin dizeyini yukseltirler, > Beyin kan akimini ve oksijen tiiketiminde azalma > Géz ig basingta digme > Safra olusumunu ve safra akiminda artis (kolerezi > Laringospazm ve dks > Hiperaljezi > Vitamin K eksikligi, osteomalasi ve megaloblastik anemi 3 Ce aed 1. Sit p-450: Barbituratlar; D ve K' vitamini, steroid hormonlar ve oral kontraseptiflerin yikimunt arttirirlar. 2.ALA sentaz: Sonucta porfirin sentezinde artma olusur. Porfirio voriegata ve akut intermittan porfiria‘da kullanilmalari kontrendikedir. 3. Glukuronil Transferaz 4, Aldehit Dehidrogenaz Faerie Res > Anestezik doziarda, hipotalamustaki termoregiilatir merkezi inhibe ederek hipotermi yapabilirier. Barbitiiratlarm ilac etkilesimleri 4, Anksiylitk llalar ve uyku Hlaglannin etkisini artinr. Bu ilaclaria beraber alinrken barbitiratlann dozu azaltimalidr 2. Alkolle birbirerinin etkileri potansiye ederier. Nedeni alkolin mikrozomal enzim indksiyonu yapmasidr - @s)US WADI ERNE ikosteroid, oral kontraseptif, fenitoin, trisitdike ilaglarin etkinligini mikrozomal enzim indiksiyonu 4, MAO inhibitérler barbitdratiann etkisini arti, BE Ses Klinik: Selunum depresyonu (Hipoksi, Atelektazi, dem, Bronkopnémoni), ‘SSS depresyonu, Kardiyovaskiler sistem depresyonu (Sok, Bradikardi) + Spesifik antagonistleri: Yoktur + Flumazenilin etkisi: + Solunum destegi verilir, gerekirse mekonik ventilasyon yapilir. + Hemedinamik sistem stobilize etmek icin: Dopamin verilir + Santral sinir sistemi stimdlanlari kullamimamalidir, fatali orttirirar, + Eliminasyonu hizlandrmak ign: tdrar lkalize edil + Hasta hidrate edie foktur ATiPiK BENZODIAZEPIN AGONISTLEI (Zopikion / Zolpidem / Zalepion / Eszopiklon) © Benzodizepin reseptirlerine (BZ1= Omegat) parsiyel agonisttirler, ancak benzodiazepin yaprsinda dedildiver. Etkller hizlt baslayip, cabuk itt icin uykuya dalma problemi olan hastalarda kullanilriar. Fizyolojik uykuyu en az etkileyen hipnosedatiftir. Antikonvilsan ve kas gevsetic etkllei gok zayifor Etkiler flumazenl ile antagonize edie. seeg Fark bir metabolit olusturmayan atipik benzodlazepin agonisti Zolpidem‘. ‘insomnia tedavisinde kullantan iaclar + Melatonin reseptér ogonisti: Ramelteon (Rozerem®) + Benzodiazepin tiirevleri: Temazepam, Estazolam, Flurazepam, Kuazepam, Triazolam. + Barbitirat tirevleri: Amoberbital, Butabarbital, Pentobarbital, Sekobarbital + Atipik benzodiazepin trevleri: Zolpidem (Ambien®), Zaleplon (Sonata®) + Atipikantidepreson: Trazodon (Desyrel®) + Antihistominikler (Sedatif etki icin I. nesiller tecih edilir): Difenhidramin (Benadryl®), Doksilamin + Diger sedatifler: Kloralhidrat, Meprobamat VUVVEIP TTT VDLLLUVUU UUW UUUUU VV) VDUUUULLLLYPLITITITITITITISISII TST TTI I ISIS I IIIS TUS HAcinLn meneziel BUSPIRON / GEPIRON © Limbik sistemdeki 5-HT,, reseptirlerine parsiyel agonistik etki ile anksiyolitik etki olusturur. Benzodiazepinlerden fark olarak, hipnotik, antikonviilzan ve kas gevsetici etki olusturmaz. Anksiyolitik etkisi yaklasik bir haftada ortaya ciktigi igin, akut tablolarda herhangi bir kullanim deer’ yoktur DIGER HiPNOSEDATIFLER Kloral hidrat > Bir 6n ilagtr. Viicutta alkole déniiserek etki ortaya cikartir. Paraldehit > Akcigerler yoluyla itrah edi Meprobamat > Yan etkilerinin fazlaii nedeni ile artk kulanimamaktadir + Benzodiazepinler + Atipik benzodiazepinler + Borbitiratlar + Etanol + Progesteron + Bazi gene! anestezikler (Holotan, Etomidat, Propofol) + Baxi ntiepileptikler (Tiagabin, Gabapentin, Valproik asit, Vigabatrin)(ER TTD = ALKOL + Hipertansiyon Mat pas + Wernicke ensefalopati + Korsakoff psikozu Kutanéz vazodilatasyona bagi: Vocut 1st artis + ADH solinmina bagi: Didrezis + kas gicsizligd,artmus kreatin kinaz dizey: Kardlyomiopati, Miyopati + QT uzamasina bagi: Aritmi + Ozefagus disfonksiyonuna bagi: Reflé Kronikdiyereye bagi: Malabsorbsiyon Hepatositlerde nekroza ve inflamasyona bagh: Siroz Vitamin 8, disikligine bogl: Periferik néropati Vitamin A&D eksikigine bag: Hepatotoksite Demir eksklijne bali: Anemi Azaims_osteobolostik aktiviteye, PTHda azalmaya, Kalsiyum disikligine, Hepatotoksite ile cktif Vitamin D3'e azalmasina bagi Osteoporoz + Inpotans, testikiler otro, jinekomast, menstrie! siklus disfonksiyonu: Seksuel disfonksiyon Er ‘Alkol'Gn santral sinin sistem GABA salnim artigi, GABA-A reseptér dansitesinde arts + NMDA inhibisyonu + Dopamin salimiminda artis, nukleus accumbens uyarim + ACTH salinim artis: + Sinapsta serotonin ortist + Konnabinoid reseptir cktivitesinde artis Eial HonOH Metanol nan NADPH+O, Stopaama <—| | Aik [eye } > 0a endopismi dehicrogenaz so oo Fomsise — SnAOH “aden” Snapo cheno omepizole (Giatanot NAD Sten pik zerenme ‘eaaws 7 NADH. Feat % Asetat Distram | CHEOO ata api \ tecav) es ae ns TTT UUU UUFITITITTITISISSTS TITS | TUS HAZ REZ Asetaldehit Metabolizmasi: Asetaldehit yikimi, aldehit dehidrogenazin inihibitéri disulfiram tarafindan bloke edilir. Asetaldehit birikimine baglt bulants, kusma, bas dénmesi, flushing ve bas agrisi olusur. Alkol bagimilig: tedavisinde disulfiram ‘allan Klorpropamid, tolbutomid, metronidazol, sefotetan ve trimetoprim alkelle birlikte ‘aliminea disGifirom benzeri reaksiyon olustururlar. Alkol Yoksunluk Sendrom Tedavisi ‘Alkol yoksunluk sendromunda motor ajitasyon, uykusuzluk, anksiete ve artmis konwdlzyon insidans: gézienir. Klorazepat, klordiazepoksit, diapezam, yoksunluk sendromunu baskalar. Karaciger hastalgi olanlarda su cbaUnirld§l yoksek olan lorazepam ve oksazepam ellari. + Disaifiram + Aldehit denidragenaz inhibitor = Naltrekson > Opioid reseptir antagonisti = Acamprosate > _NMDA anatagonisti, GABA, agonist! ~Topiramat ——antiepilektk tag SHT, blokbri antiemetik etki METANOL ZEHIRLENMESi Metanol (met ako!) sanayide yaygin kuilanianalkoldr. Zehrlenmesinde gdrme bozukivgu, ‘efeste formaldehit kokusu,asidoz, konvliyonlar ve solunum depresyonuna bagi dim olusabilir Metanol zehirlenmesinde toksisite ve mortalite, metanoliin metabolitieri formaldehit ve format tarafindan olusturulur. Tedavide; > Alkol dehidrogenaza daha yiksek afintesi olan etanol kullanlr.Etanol enzimi doyurur ‘ve metanolin format olusturmasini basklar > Fomepizol, alkol dehidrogenaz inhibitériidiir. Metanol ve etilenglikol (antifriz) zehirlenmesinde kullanihir. > Tedavide hemodialiade etki. | SeemetianneennnennnniannnennnenainiiinnETILEN GLIKOL ZEHIRLENMESi gecerlicir. KAS GEVSETICILER kas gevsetmede Uc hedef vardir. Kas gevseticiler etki etticler’ hedefe gore sinilandinirar. > Kas (Periferik etkl kas gevseticilerin hedefidir) > Néron (Santral etkll kas gevseticilerin hedefidr) > Kas-Néron kavgagh (Néromuskiler blokérlerin hedefidir) SANTRAL ETKiLi KAS GEVSETICILER © Gizgit kaslann artmis tonisund azaltmak icin kullanlirlar. Bu etkinin néromuskdler Kavsakla bir ligisi yoktur. Dolayisivla paralizi durumu olusturmazlar. Sadece kaslarda gUcsizlUk ‘olustururiar, Benzodiazepinler: > Bu gruptan diazepam ve klordiazepoksid kullanil. > Mono ve polisinaptk reflekslerde inhibisyon yapariar. Baklofen: > Presinaptik GABA-B reseptérlerini aktive eder. Boyle inhibisyonu ‘Uclendiri. GABA benzer yapidadht. Oral yolla kullanilit > Multipl skleroz ve omuriik lezyonlanindaki ndrolojik hastalikiarda gelisen kronik spastsitede kullaniir Botulinum coksi » Fokal distonilerin (spazmodik tortikolis gibi) tedavisinde, ayrica blefarospazm ve sasiligin diizeltilmesinde, anal fissiir tedavisinde Jokal olarak kullril, Etkisi 2-6 ay kadar sUrer Tizanidin / Klonidin: > $sSide «, reseptérleri aktive eder. > Multiple skleroz ve amiyotrofik lateral sklerozdaki (ALS) spasitisitelerde kullanii, ‘Ayni zamanda bir anthipertansif olarak da Kula, OT TERRAAL AAA ALAA LLFISTS STITT TTT TITS inn « f ee TOs Wz MERZ Siklobenzaprin: > Akut durumlarda tercih edi Metakarbomol: > Kasviskelet kaynakit czcili kas spazminda kullailr. > Nérolojik bozuklukiara bad olarak gelisen spastsitelerde kullanimaz. Klorzoksazon: > Kas-iskelet kaynaki zg kas spazmlannda analjezklerle kombine edilerek veri, Tiokolsikoz > Glisinerjik reseptorler zerinde GABAA reseptorlerinde agonistk etkisi vardir GABA‘A reseptér antagonist pikrotoksin ve glsin antagonist clan strikninin yaptgi konviizyonu énlerier. NGOROMUSKULER BLOKORLER (NMB) & Bu ilaclar sadece néromuskiler kavsaklardaki nikotinik reseptérleri bloke ederler. Bu ilaglara karst duyarlihigm arttig: durumlat > Miyastenia Gravis > Kiichk hiicreli akeiger kanseri Karaciger yetmezlidi (Ozellkle cisatrakuryum, roklronyum ve vekUronyum kullarimunda) > Bobrek yetmezli (Gzelikle pankuronyum kullaniminda) > Plazma bitirikolinesteraz (= PsOdokolinesteraz) aktvitesinde azalma (SUksinikolin, Mivaktiryum) ¥ > Hipokalemi, hiponatremi, hipokalsemi, hipermagnezemi > Antibiyaikler (aminoglikozidley, polimiksin 8, linkozamidler,tetrasklinler) > inhalasyon anestezikier / Lokal anestezikler ve sin I antiartmikler > Uityum > Hipotermi Asidoz+ Depolarizan gevseticilerin, agonist ve asetilkolini taklit eden etki ADIN MERKEZLER | Blok hapa Boku ape Noromuskiller blokérlerin etki mekanizmast Depolarizan blogun dzellikieri ile gel Blok siiresince sodyum kanallanacik durumda kalir ve kas lifidiger uyarlara yanit vermez. + Bloktan nce depolarizasyona bag fasikllasyonlar gbrlr. + Antikolinesterazlarla antagonize edilemez, aksine derinlesir. + Etksin tasfasi gels + Asetilkotin, izofluran, enfluran, respiratuvar alkaloz, hipotermi ve magnezyum etisi ile potansiyelize ott +_Fterhalotan,asidoz ve nondepolaizan gevseticilere antagonize ol Nondepolarizan biogun ézellikleri + Nondepolarizan kas gevetcterin,asetitolininresepte ulagmasin dnleyerek, moter son plafin depolarizasyonuna engel olmas ile seis + Bloktan nce fasikiilasyon gérilmez. + Antikolinesterazlarla antagonize olur. + inhalasyon anestezikiei, magnezyum ve hipotermi (33 °C’nin al) etkis! le potansiyaize, hah hipoterm le antagonize olur Asidoz blojun derntik ve siresni art + Adrenalin, sisinilkolin ve asetitotin blogu azalt. Paralitik kas if fet elektrk ve mekanik wyailara yant veri ALLEL ALLA RR aFIST ITITITSTSSO TOTTI TST TITTY = « NONDEPOLARIZAN BLOKORLER (Kompetitif Blokérler) 1% Gigli kastardaki noromuskiler kavsaktan salinan ACH’nin kompetitif bloksrlercit. @ Etkileri reversibl‘dr. > ACHYi parcalayan kolinesteraz enzimin|inhibe eden llaciar(neostigmin gibi) kavsakta ‘ACh dizeyiniartiniabilr ve sinaptk kavsakta dizeyiartan ACh, kompetetifblokérleri reseptirlerden kovup yeniden etki ortaya ckartabili % Gail kasian bell bir sraya gore bioke ederier: > Ik olarak gz cevresindeki kasir (orbicularis oculi), en son diyafragma ve interkosta kaslar bloke olur > Blokajin geri déniish tam tersi bir saya gore olur. D-tubokiirarin: > Histamin saliumuna yol acar (bu nedeniehipotaniyon ve bronkokonstrksiyona vol acar) Pankuronyum: > Sadece néromuskiler kavsaktak rikotinikreseptileri bloke etmekle kalmaz, kalpteki M, reseptorlerini de bloke edip tasikardi olustururlar. Buna vagolitik etki de denilmektedir. Bu etkyi en belirgin olarak Gallamin olusturur ancak artik kullariimamaktadir > En uzun etkli ndromuskiler bloktrdar. > Plazma psodokolinesterazlanin inhibe eder. Rokuronyum / Rapakuronyum: > Rokuronyum; kompetetif blokérler igerisinde etkisi en gabuk baslayaniardi. > Rokuronyum; belirgin kardiyovaskiller yan etki yapmaz (vagoltk etki lle hafif bir tasikardi yapabiir) ve histamin salirumina yol acmaz. Ani Oldme yol acté ign rapakuronyum kullarumdan kaldinimist Atrakuryum bezilat / Cisatrakuryum bezilat: > Digerlerinden ferkl olarak plazmada non-enzimatik olarak (Hoffman eliminasyonu), yeni spontan parcalaniir > Bu nedenle karacigjer ve bébrek bozukluklarinda tercin edilen kas ‘gevseticilerdic. > Epilepsiye neden olabilen metaboltier’lavdanozin’di.Ts wz REA Mivakuryum: > Kompetetif blokérler igerisinde kisa etkilisidir (En kisa etkili olan Klinik kullanimda en fazia tercih edilen kas gevseticid > Histamin salinmina az neden olur > Kardiyak stabiltes vii. > Plasentayi nem dlgide gecmez; sezaryende bu nedenle tercih edi inasyonlant Spehtan | Puldokolinesterax | brek +Atakiyum |= Slsnthain |= alamin (100) | -Vkirojur | «Pipekronym Shek | Tubottredn | Reto {acai |S Raatenn onsi | + Pankrojum 40 | Otonomik Kardyak mustarinic = = Witamin snatiycdara cid | reseotinars sed na Tokinoin dervelert _akinyn 1m 1% vat Dokki ve Tone [occa etn Tap tr Yok vat bak ve ek ona Tibetan day blir vek ora erold derive! Pankiironyum Yok Orta derecede blokor Yok | Pioekirenyum Yok Yok ‘Yok Fekronpan ve Ta bot) Yok [raeltronnn To [Delton me wm Tye [ier tactr atanin 7m ‘earel nie [oe Sushila Sinulsyen Stinlasyen vat Kisa Etkili Néromuskiler Blokérler + Gantakiiryum < Suksinilkolin « Mivakiryum Gantakiryum: Hizla sistein addiksiyonuyla ve yavasca hidroliz ile metabolize olur. Bu nedenle ekzojen sistein olin: gantakiryumun etkisini arttirabilir. @ WUT TTT ed ULETFs waz ez Deen eg cd ae ee aa eae ad itagtar Etkinin baslama | Etkisiesi (dk) | Tuboklrarine gir rélatif potens Sntatin 15 se on -Riurarn a 0-120 1 Arkaryun 2 30.60 1s Dasakarym + 90-120 ‘ ivan 2 18 ‘ toxin | Paokranyum + | roto eereeee Ppeharonyum 2 0-100 6 okuronyum 12 3060 | 08 vekuronjum 2 090 See) + Genetik polimorfizm nedeniyle atipik psédokolinesteraz aktivitesi olanlarda luzamis opneye neden olabilenierdir, Plazmada bulunan bir enzim tarafindan hizla pargalanchklar icin etki sireleri kisa olanlardir. DEPOLARIZAN BLOKORLER (Nonkompetitif Blokérler) © Sinir-kas kavsadindaki kolinerjk reseptoriereirreversbl baglaniiar > Bu reseptirleri baslangcta ayni ACh gibi aktive ederler. > Ancak etkiyi olusturduktan sonra reseptérlerden ayriimaziar ve siirekli olarak bu reseptirleri uyarirlar. Béy/elkiereseptirde depolarizasyon ‘lustururar. Reseptorde surekl bir depolarzasyon olusturmalan nedeniye, oreseptor ‘ark higbir uyariya cevap veremez hale gelir ve boylelike blokaj gelisir. 3 See © Siiksinilkolin ile néromuskiiler blokaj yapilan hastaya antikolinesteraz yapmak kontrendikedir. Ciinkii blogun derecesini artinir, @ Kaslenn felg olmasinin herhengi bir srest yoktur. Solunum kaslari kompetetifbiokaja ore cok daha erken bioke olur. x Koo TISTIT IIT IS II SIS SIS ISI I ISIS IIIS ISI T III II IIISSiiksinilkolin (Suksametonyum) [Tum kas gevseticilerigerisinde etkisi en cabuk baslayandir. Etki siiresi asadir. Cink plazmada psddokolinesteraz enzimi tarafindan parcalans. Bu nedenle ‘sk enjekslyonu gerekir Hizh etki olduau icin acil durumlarda tercin edlir (Ornek: Aci centibasyon icin ézellikle cocuklarda larinks kaslan gevsetmede tercin edilir) @ ilk énce KVS'de ACh’ye benzer muskarinik etki ile bradikardi, daha sonra sempatik gangliyonlarda nikotinik etki ile tasikardi olusturur 1 Belirgin kas fasikilasyonlart ve kaslarda rijdite gelistiri. Masseter spazmi lusturabilr 1 “Uzemis apne” ndbetleri ve malign hipertermi olusturabilir. Plazmada atipik pstdokolinesteraz bulunan kiglerde abril > Tedavisinde akrabalk liskisi olmayan donérden alinan taze kan transfilze edi 1 Fasikilasyonlarin gérUlddd dénemde, ekstraokiler kaslarda kontraksiyona bagi olarak intraokiller basinci yikseltir. kas fasikilasyonlarina bagi intraabdominal basincin artmesi sonucu intragastrik basing yiiksel Giza kas hicrelerinden potasyum iyonu salverimesine ve boylelikie hiperkalemiye neden olut > Bu nedenle air yaniklar, yaygin travma, yaygin yukant ve asagi motor néron hastalikian gibi hiperkalemiyle seyreden durumlarda kullaniimamalidr. Ventrikaler aritmilere ve kardlyak arreste neden olabil. 1 Rabdomiyoliz ve miyoglobuliniiri ousturabilt. eee + Solunum depresyonunu dizeltmek icin: Edrofonyum, Neostigmin + Antimuskarinik etkleri geri cevirmek icin: Atropin, Glikopirolat + Rokuronyum & Veklronyum(un gelesyon ile tedevisinde: Sugammadeks (Gama- sklodekstrin) + Histaminik etkileri geri cevirmek icin: Antihistamirikler kullanlie DIGER KAS GEVSETICILER Oe Dantrolen sodyum: | Sarkoplazmik retikulumdan Ca salinimini ve dolaysiyla kas kasilmasini Ones. Kas diizeyindeki etkisiyle, cioil kasian gevsetir. @ En énemli kullanim yeri malign hipertermi ve malign néroleptik sendromdur. VO EEEEPELEEEDDE DYDD YVR VVVYEVT TUT VR DURE(7 Fan avec PAYERS ry FASTEST “ | Néroleptik malign sendrom tedavisi + Etiyolojiye yonelik: Antipsikotik ileg kesilir + Fiziksel sogjutma yapilir, Bo! hidresyon saglanir, Solunumu givence altina alinir + Kas gevsetici olarak: Dantrolen & Diazepam kullanilir + Dopaminer;jik etkiyi arttirmak icin: Bromokriptin, Levedopa, Amantadin verilebilir + Sedasyon olusturmak icin: Difenhidramin, Diazepam verilebilir Malign Hipertermi + Patofizyoloji: Riyanodin reseprérlerinde mutasyona bogli sirekli hicre igine kelsiyum salmumi gerseklesir. Otozomal dominant kalitim gésterebilen konjenital rmiyopatiler ile iligkl alebili, + Etiyolajide suclanan ilclar: Haletan, Siksnilkolin, 'zofluran, Sevofluran + Fatalte risk: =%60 + Klinik: Hipertermi,cizgili kaslarda kasilma,respiratuvar asidoz, metaboik asidoz, Tasikardi ‘Malign Hipertermi Tedavisi Etiyolojiye yénelik: Anestezi sonlandieiImalidir Respiratuar asidozo yénelik: Hiperventilasyon saglanmalidir ‘Metabolik asidoza yénelik: Sodyum bikarbonat ullarilabilir mmiye yénelik: Eksternal ve intravené: im Fizyolojik Hiperteomiye ye sogutma 2 souk serum Fizyolj + Aritmi tedovisinde: Prokainamid kullanilabilir + Miyoglobinir ign: Serum fizyoloik + Furosemid verilebilir + Kas gevgetici olarak: Dantrolen sodyum tercih edilir Riluzol: > Amiyotrofik lateral skleroziu hastalardaki motor ndron harabiyetini yavaslatmak icin kullan > Glutamat NMDA resept6r antagonist ANTIPSIKOTIK iLACLAR a anes. See es Atipik Antipsikotikler Fenotvaznier Kozapin (Leponex) = orpromazin ‘Gtanzapn yprexae) Perterazin Risperidon (pera “-ritueperain + Kuetapin Seroquels) Flutenain *Sertindt + Oifer Tater 5 Plpeien = Netindon + operidon « boksapin + Asenapin Halopericl + Zotephe + ArporazlANTIPSIKOTIK ILACLARIN EKSTRAPIRAMIDAL YAN ETKILERI @ Bu yan etkiler dzelikie D, blokajina badlidir, Olusum sirasiyla su sekildedir: > Akut distonik reaksiyoniar: Okilogik ri ve bell bir kas grubunda kas spazmlan (- tortikolis, opistotonus) ile seyreder. Ozellikle genclerde ve ilk 1 hafta iginde olusur. Parkinsonizm > Akatizi (motor harekettlik) > Perioral tremor (Rabbit sendromu) ¥ Tardif Diskinezi: Geg dénem yan etkidir. teri yasta hastalarda sik Grilur. En sik prezentasyonu;boyun, govde ve ekstremitelerde uygunsuz Postir, koreoathetotik hareketler ve dide fasikulasyorlard. En az klozapin kullarimina bah olusur ee + Tipik antipsikotik ilag tedrici olarak azcltilarak kesilir - Atipik antipsikotiklere gecilir(Risperidon & Paliperidon hari) * Baska bir nedenle kullantian antikolinerjik etki ilag varsa mimkinse kesili ~ Ornek: —Trisiklik antidepresanlar, _Antihistaminikler, ‘Antiparkinson ilaclar + Kolinerik etkiyi arttirmak icin antiklinesterazir kullalailie ~ Ornek: Fizostigmin, Rivestigmin. + Direngliolgularda: Yuksek doz diazepam verilir (GABAerjik etkiyi arttirir) Epilepsi gelisirse: Antiepileptikilag kullamulir (Bu ihtimal klorpromazin kallananlarda bildirilmistir) + Tedavide bir ontioksidan olan Vitamin Erin faydast yoktur &_Néroleptik malign sendrom: En fatal yan etkidir. > Kaslarda rhidite (opistotonus, trismus) ik bulgudur > Yuksek dozda katatoni, deliryum ve koma gelisebil. > Tedavisinde, dopaminerjik ilaclar ve dantrolen-diazepam gibi kas gevseticiler kullaniir. WUTee Olusma O15 | potent Teéavi bzetm | ethos | auctor | 55 un | ooparin Lope taavie reaksiyontar | 1580" | antagonizmast borer aca, ‘eullamimaz ott | Propranotot Pe iat S40gin | Depamin | Diemidrarin {dep nde _ ‘Noroleptigi kes veya dozunu: _— ca decile me | toeoom | pee | pe tedaide . 5-30 gin | antagonizmasi | ilaclar, Difenhidramin ‘kullamtmaz_ ae wrath | bopan | verti acter ks “malign sendrom “ antagonizmasi | Dantroten/bromokriptin ver | 12 mortal — ecole et Cer atte | Mar 1 | fantwortes ‘Sendromu) m Noroleptigi kes sue | Sree | nett een ado | Neem tar Tardiv diskinezi | oar Duyarlitiginda | ndroleptige basta i bt a ‘Yuksek doz diazepam ceeneie alabir. Eee kee lar Ortak Szellikleri: Dopaminerjik etkiyi azaltmalaridir + Psikoz tedavisinde kullanilan: + Tipik antipsikotikler: Dopamin reseptér antagonizmasina baghgelisir + Bulonti-kusma tedavisinde kullanlen: ~ Metoklopramid, Prometazin: Dopamin reseptor antagonizmasina bag gelisir + Depresyon tedavisinde kullarian: = Amoksapin: Antidopaminerjik etkisi de vardir + Hipertansiyon tedavisinde kullarvlan; ~ Rezerpin: Vezikiler amin kapisim bloke ederek dopamin salinimini azettie = Metirozin: Triozin hidroksilaz!inhibe ederek depamin sentezini ksitlar = Metildopa: Santrel etkili DOPA dekarboksilaz1 inhibe ederek dopomin sentezini kisitlar Dart reseptirde blokaj, bir reseptrde agonist etki ortaya cikartirar; @ JIITISISIISISIISTITIII III III III IIS TI IIISTs nae perpen DA sntagonied pe Atom tblckée emo Ontotathpotastyon Ach bloke) wee Antolin Mom Hist blokérd Same Sedasyon Opiyat agonist! —e> Hipotermi ual ‘Konstipasyon @ Bulanti ve kusmay! dnlerter: > SSSide 4, ventrikil tabarinda area postrema‘éa KTZ (Kemotriger Zone) isminde bir bélge vardi. Bu bélge bulanti ve Kusma merkezir, Dopamineriik néronlardan ‘oldukca zengindir ve bu reseptarerin uyanimas' ile bulant-kusma ortaya kart. Bu reseptorleri fenotiyazinler bloke eder ve antiemetik etki ortaya cikartrlar @ Endokrin etkiler: > PRLve MSH artar. > ADH, GH, CRH ve insilin azar, 1 Prokonvilsan etkileri bulunmaktadir. FENOTIYAZIN TUREVLERI Fotosenstivte yarabrlar. + En hipotansit + En kardiyotoksik En antiemetik En sedatif 1 Plgmenter retinopatt + En antivertigo + Enhepatotoksik BUTIROFENONLAR @ D, reseptirlerine daha yaksek spesifiltries, > Bir antipsikotik D, reseptirlerini ne kadar giiclti bloke ediyor ise 0 kadar giiclii ekstrapiramidal yan etki ortaya cikartir. Haloperidol: © Antikolinerjik etkisi yoktur. WUVVNT TTT VIVE RURV VTEFISTITTISITIT IST SSIS SSIS STITT ITT IIIT IIIT « TUS HAIR WeREZLER © Ekstrapiramidal yan etkileri fazia olandr. Maninin akut tedavisinge de kullantir, Huntington Koresi: Cunkii Huntington koresinde dopaminerjk aktivite artmusti. Rezerpin de tedavide yararidr © Tourette sendromu: Tikler ve istemsiz hareketier, agressivite, hurt cikarmak Droperidol: @ Nérolept anestezide kullanulir, SELEKTIF NOROLEPTIKLER @ Builager 0, veD, reseptdrern selekti olarak bloke ederer Hipokondriyarstedavsinde terch edie Sulpirid: © Antidepressan etkisi de bulunmaktadi. Bu nedenle; sizoafektif bozukluklann tedavisinde tercih edi. @ Hipertansiyona yol acabilir (Szelikle feokromositomali hastalarda) Pimozid: & En uzun etkili antipsikotiktir (Aripiprazol gibi). 1 Glkoztri yapar ATIPIK NOROLEPTIKLER © Antiserotonerjik etkileri beliraindir. © D, reseptérlerini bloke etmezler ve bu nedenle ekstrapiramidal yan etkileri gok azdir Atipik olmasina ratmen antidopaminerjk etki belrgin lan iki nem istsna risperiéon ve paliperidon’dur Klozapin: 1D, D, ve 6zelikle D, resepterinde belrgin bloksr etkisi bulunmaktadr. 1 Negatif semptomlan olan direncl sizofrenilerde en etki iach & Serotonerjikreseptirlerdenen belirgin olarak 5-HT,, ve S-HT,, reseptirlerine karst antagonistik etki gdsterr 6 ve 7 numeral reseptoreri de bloke eder. © Ekstrapiramidal yan etkileri en az (kuetiapin gibi) land. © En énemii yan etkisi agraniilositoz olusturmastar. @ Olanzapin ile birlikte antikolinerjik yan etki ilactir. ‘en cok olan AP » XAripipirazol: Beyinde baz! D, reseptirlerini bloke bazilannt ise aktive eder (= D: reseptortine parsiyel agonisttr). Ekstrapiramidal yan etkileri cok azcir. Antidepresan eter de vara. Secatit ‘etkisiazdi.Metabolt de aktifoldugu icin etkisi uzundur. Konviilsan degildir (kuetiapin, risperidon, ziprasidon gibi). Kan basinci iizerine etkisi zayiftir (haloperidol gibi) Kuetiapin: © En kisa etkili atipik antipsikotiktir. Olanzapi © Olanzapin belirgin kilo aldirir. Metabo! kullaniImamalicr eed + Kilo aldirma ihtimali yoksek olanlar: Klorpromazin, Klozapin, Olanzapin + Kilo aldirma ihtimali disik olanlor: Zipresidon, Aripiprazel, Kuetiapin sendromlu olgularda Risperidon / Paliperidon: & Atipik olmalanna ragmen antidopaminerjik etkileri fazia oldu ekstrapiramidal yan etkilere neden olabilirler. Tardif diskinezi gelisen hastalarda alternatif atipik ilac secenegi degillerdir. Sertindol: @_Uaun QT yapabilr (Zipresidon ve tioridezin gibi) Antipsiketik ilaclarin proloktin sali: uzerine etkilerine bakildiginda: cripipirazol, klozapin ve kuetiopin en az, risperidon ve haloperidol en fazia, etki gdsterin. TIOKSANTIN TUREVLERi (Tiotiksen / Klorprotiksen) 1 Esas etkileriniD, reseptérlerni bloke ederek olustururtar. LOKSAPIN TUREVLERI (Amoksapin) & Kendisi antidepressan etkilidir. Ayni zamanda antipsikotik etkisi vardir. 61 nedenle sizoafektif bozulukta kullanl. (270) WONT TTT TURUNENIITITS PITITISISISTSIST ISTO SSSI SITS ISIS 5 Ep =n EERIE Expt an Men tai nr /Kiorpromazin corte. Disk ait Tyerdzin fia + Flufenazin. fazla az | gokaz ian ‘Yoksek Ee sopra | ook | az | ghar | ener [vi| + /Kiozapin enaz orta | enfazla(TUS)| en fazla ‘Orta Otanzapin 5 = se | entarle | Youck Ce vasek | + [evornct | ma | wee | aw | ma [pion | > ietopn |e | te | ton | me + Emezis (Antidopaminerik etkileri nedeniyle) + Tourette's bozukluiu + Postravmatik stres bozuklugu + Obsesih-kompulsif bozukluk + Bipolar af ektif bozukiuk + Alzheimer hastalidinde gelisen davranis bozukluklarinda + Kasinti(Antihistaminik etkileri nedeniyle) + Néroleptik onaljezi veya néroleptik anestezi olugturmek iin + Psikiyate acilleri ANTIDEPRESAN iLACLAR Depresyonun nedeni; $SS'de katekolaminerjik ve serotonerjk aktivitede azalma olarak diisindlmektedi. O zaman tedavide ya noradrenalin ya da serotonini artirmak gereki. © Genelikie teratojen dedildries. Ancak gebelerde paroksetin (fetal kardiyak maformasyon riski nedeniyle) ve veniafaksin (perinatal komplikasyonlarda arti riski nedeniyle) kullanimn ‘neriimez.+ nn ee MA eo nis aaEETnEEEED + ra ea euae eta Dikkat®: Esim benzerligh + Fluoksetin, Paroksetin: SSRI (Selektit serotonin reuptake inhibitériidir) ‘+ Duloksetin: SNR (Serotonin norepinefrin reuptoke inhibitériidir) + Atomeksetin, Reboksetin: NRI (Norepinefrin reuptake inhibitortidur) Yan Etkiler: Antikolinerjik yan etkler > Periferik damarlarde a-blokér etki (ortostatk hipotansiyon olusturabilrer).. > Histamin reseptérlerni bloke edebiller (= sedasyon), Psikozlu hastalarda psikoz agrevasyonu Antidepresan ilaclor; NA ve 5-HTin yanisira, bir diger monoamin olan ‘arttirirlar. Dopami > Bipolar hastalikta kullanilmamalidirlar (maniyi t). > En sik rastianan nérolojik yan etkileri tremordur Fe Sedasyon Kilo al Uykunun REM dénemin Ksaltirlar, NREM doneminin 4 fozin: uzatilar. v US ADRK MERNEZLERT FEETEVVVUU UU URTVTIT ITI STITT TIT IIIT ISIS IIIS wy) a FISTITITTITITST. = nN TUS HAZRLM MERKEZLERL Antidepresan Zehirlenmesi @ Antikolinerjik bulgular @ Ajitasyon ve konviilsiyon © Kardiyotoksik etki > ntrakardiyak iletimde yavaslama olustururlar (QT intervalinde uzama).. (Olam nedeni ventrikiiler aritmicir, 1 Zehirlenme durumunda; fizostigmin kullaniimasina ragmen kardiyak yan etkileri artirdigi ve epileptik nébet gelisimini kolaylastirdigt igin artik kontrendikedir. Antiaritrik olarck da lidokain kullanii, Ayrica kardiyak aritmiyi engellemek icin IV NaHCO, uygulanmasi etkili bulunmustur. > Tiisiklik antidepresan zehirlenmesinde QT uzamasina bagi siddeti bir kardiyak depresyon vara, BUtUn antiaritmikler kardiyak depresyon ortaya kart. Bu ylizden cok siddetit kardiyak depresyon olan TAD zehirlenmesinde kalbi en az depresse eden lidokain kullanii. © MAO inhibitérleri ile birlkte veya onlarin kesilmesin| izleyen 15 gUn iginde kullanilmamalciriar ® Guanetidin, metiddopa ve klonidin gibi ndron icine girerek anthipertansif etki olusturan llaglarla bitte kullarulrsa; bu ilaclann antihipertansifetkilri belirgin olarak azalt. Farkit Kullanim Endikasyontari: Irvitabl barsak sendromu a Kronik yorgunluk Migren Kronik ain sendromu ‘Noropatk sendromiar Fibromiyalit Peptiktiser LUyku apnesi Tier goaaeaga Kullanim Kontrendikasyonlan: Epilepsi @ Glokom © Prostat hipertrofisi © Karacijer yetmezlifi © Tam kalp hastaliklaryTUS ABR MERKERLERT TRISIKLIK ANTIDEPRESANLAR Hem NA, hem de serotonin reuptake'ni bloke ederler. indirek olarak Dopaminin etkisini de arttrar, ipramis Gocukluk Imipramin Enllresis nokturna Imipramin Panik bozukluklan Imipramin / SSRI / Alprazolam Eh amr nro ‘Amicripcilin: & Antikolinerjik etksi en fazla olan antidepressandir. Kardiyak yan etklerfazladw. ‘Analjezik etksi de oladugu icin migren ve kronik bas agjsinda tercih edllendit, Klomiprami & Serotoninin re-uptake’ dzerine etkis! oldukca selektifer % Anti-obsesyonel etkisi en giiclii olan antidepressan ilactir, Protriptil @ En uzun etkili antidepressandir (t1/2 = 80 saat). Ama fluoksetinin aktif metabolitleri vardir ve metabolitleri géz dniine alimursa; luoksetin cok daha uzun etkilidir. Sedatif etkisi azdir. Ancak antimuskarinik etkisi fazladir. Amoksapit & Loksapinin (bir dopamin reseptor blokérd) metabolitidr ve kendisi de bir DA reseptor bioktrtidir. B6ylelkle hem bir néroleptik, hem de antidepresandr, @ Ekstrapiramidal yan etki olusturan tek AD’di. ATIPIK ANTIDEPRESANLAR Atipik Antidepresaniar: Nefazodon: Antkolinerik ve seksbel yan eter azcr Sedasyon olusturur. En kisa etkili antidepresandr. (a) OUD TUE} JITTISIIIISIIIS IIS II IIS STIS SI ISIS STII II SSI SS ‘ HAR ERNE “Trazodon: Sedasyon ve priapizm olusturur. Trazodon; kronik insomnia tedavisinde kullanir (Goksepin gibi). Noradrenalin geri alimuni bloke etmez. Nefazodon / Trazodon: SHT-2A reseptirlerini bloke ederek antidepresan etki olustururlar. Ayrica uptake‘ide bloke ederler Mirtazapin: Antihistaminik etki giicii en yiiksektir ve en sedatiftir. Kilo ‘abmina neden olur. Ce + Antipsikotik olduklari halde depresyon tedavisinde de kullanilabililer ~ Gini 5-HT,, antagonist etkileri vardir + Ome: Aripiprazol,Olanzopin, Kuetiapin ‘Mianserin ve mirtazapin postsinaptik Serotonin SHT,, reseptirlerni bloke ederler. Mianserin: Aplastik anemi olusturabilic Uptake blokajin: cok az yapar. Asiletklerini mirtazapin gibi otoreseptér blokajt yapip sinaptik arada serotonin salinimini arttrarak ‘lusturur, Bupropion: Dopamin ve daha az oranda NA reuptake blokajit yapar. Ayrica, \YMAT, (vezikiiler monoamin transporter) inhibisyonuna da neden olur. Aktif metaboliti vardir. Terapétik dozlarda bile konviilziyon olusturabilir! Yap: olarek ‘amfetaminlere benzer, sedatifetkisi yoktur. Anksiyolitik olarak kullanilmamalicir. Sigara bagimbiiji tedavisinde kullanuitr. Istahy azar. i sur. }4 sete M4 sit, M4 HAN @)Ce ee + Bupropiyon + Nortriptilin + Voreniklin + Sitisin + Rimonabant SELEKTIF SEROTONIN RE-UPTAKE iNHIBITORLERI (SSRI) 1 Serotoninin geri alimin: bloke ederek (5-HT tasiiasin:inhibe ederek), sinaptik kavsaklarda serotonini biriktirirler ve SSSide serotonerjik aktwviteyiartirrar. 1 Serotonin re-uptake bloke obsessi-kompulsif hastalita oldukga guglidirer & SSRY'inn: Kardiyak yan etkilerl, obezite risklei, antikolinerik yan etkileri, sedatif ve hipotansif yan etkileri hemen hemen hig yoktur. Cunkii histamin, alfa, ve muskarinik reseptorier Uzerine etkileri yoktur & Karacigerde sitokrom p450 iso-enzimlerinin potent bir inhibitérleridir (Gzellikle CYP,D,). Obsessif-Kompulsif Hastalik: Klomipramin ve SSR lar @ Panik bozukluklannin tedavisinde kullantiiriar. 1 Anksiyete tedavisinde en sik kullanilan ilaclarar. © Bulimia nervosa tedavisinde oldukca etkildiver. SSRI'larin Yan Etkileri > Mikrozomal enzimlerin (CYP) inhibisyonuna baghi; ¥ Sikca ila etkilesimlerine neden oluriar ¥ Gmedjin tamoksifen‘in aktif metabolitine doniismesini engelleyerek etkisini azaltiriar ¥ C¥P 142, 206, 29 VE 3A4 ile metabolize olan laclar ile eticlesime girerier > 5-HT3 uyarimina bagli; Gastrointestinal sistem yan etkler (En sik) (Bulanti, Kusma, Emezis) gelisebilir > S-HT2 uyarmina badly; ¥- Lykusuziuk, Artmis anksiyete, insomnia ¥- Seksiiel disfonksiyon: Libido azaimasi, Erektil disfonksiyon, Anorgazmi, Ejekilasyon inhibisyonu olusturabilirer + CUinki serotonin GnRH azar, prolaktini artonr > Kronik kullanimda entellektiel fonksiyonlarin kiintlesmesine bagi; Diz affekt fenomeni gelisebiir @ TUTTISITTTTTTT TS SSSOIST TTT TTT IIT | TOS FARK WeERREDLER Fluoksetin: >» Metaboli olan norfluoksetinle bili etki stresi oldukca vzundur (typ = 240 saat) Parokseti > SHT re-uptake’ land. Aktif metabolit olusturmaz. Konjenital kardiyak malformasyonlara neden olabildigi bildirilmistir. fen giicldi bloke eden antidepressan ilactr, En kisa etkill Sitalopram: > SHT re-uptake'ine en selektif olan antidepressan ilactr. AKtif metabolit olusturmaz. Uzun QT sendromuna neden olabilir. Sertr: » Plazma proteinierine en fazla baglanan antidepressandir. Belirgin presistemik climinasyona urar. Fluvoksamii > Aktif metabolit olusturmaz. Biyoyararlanimt yiiksektir, Cimon ues + Bu nedenle etki sirreleri kisadir Sibutramit > Daha cok 5-HT re-uptake'ini bloke eden ve obezite tedavisinde kullanilan sibutramin kardiyak yan etkler nedeniyle artk kullanimamaktadi, SEROTONIN SENDROMU & Serotonin aktivitesini deSistiren iki ilacin birlkte alinmasivla gerceklesi. Orelikie serotonin reuptake inhibitérleri ile MAO inhibitérlerinin birlikte kullanilmasiyla ortaya cikan ve hayati tehlike yaratan bir durumdur.i AsaGidaki belirtilerden en az Uglnin birkte olmasi ile karakterizedir; > Ajitasyon, ataksi, terleme, ates, hiperrefleksi, miyoklonus, titreme ve mental bozukluklar. Konvillsiyon ve kardiyovaskiller kollaps da gériilebilir. ee eee eee En kardiyotoksik oss uD En antikoliner i vseeseeseesecensens AMMRAEIM / roteptitin / Klomipramin En az antikolinerfik Ventafaksin/ Trazodon En hipotansit oversees Amitriptitin En az hipotan . SSRIIar/ Venlafaksin / Nefazodon / Trazodon En konviilzan / ajitatif ‘Bupropion En fazla seksliel disfonksiyon ......SSRlar / Non-selektif MAO inhibitrtert En az seksUel disfonksiyon......... Bupropion / mitrazapin Aktif metaboliti_olmayanlar Fluvoksamin / Paroksetin /Sitalopram Diger Antidepresanlar: ‘Tianeptin: Serotonin nérona geri amin halandirarak etki gostert. Limbik sistemde ve prefrontal kortekste serotoninin etkisini azatarak affekte ykselmeye neden olut SELEKTIF NA RE-UPTAKE iNHiBiTORLERI NA Re-Uptake'ine daha selektif olan Al + Atomoksetin + Reboksetin + Protriptilin + Desipramin + Mapretilin + Oxaprotilin + Lofepramin + Nortriptilin Reboksetin/Atomoksetin Depresyon tedavisinde kullamilan selektif noradrenalin geri alm inhibitorerii. Bu ilaclar dikkat eksikligi tedavisinde de kullantl VV TTT TTT OUTSITIS IS) « r FFT TFSI I IIT. “ FRFEETITITIT ISLES « SELEKTIF 5-HT / NA RE-UPTAKE iNHIBITORLER Venlafaksin / Mitnasipran / Duloksetin Veniafaksin plazma proteinlerine en az baglanan antidepressandr MAO iNHiBITORLERI Non-Selektif MAO inhibitérieri (Tranilsipromin, Pargilin, Fenelzin, isokarboksazid) Bu ilaglar tiramin igeren yiyeceklerle beraber kullanilmamal ar Antidepressaniar icinde en belirgin seksiiel disfonksiyon olusturan gruptur (non selektif MAO inhibitrer). Kilo alm ve ortastatik hipotansiyon en sik ilag birekma rnedenlerindendir Eker kisi nan-selektif MAO inhibitor kullanlms ise: yiyeceKlerle alinan tiramin Bu nedenle MAO inhibitérd kullonon bir kisi: peyri, bira ve kirmizt {rap gibi fazla miktarda tiramin igeren bir yiyecegi tuketmemelidi. Tiraminin bir kismi oktopamine denisuir. ‘Oktopamin ise: NAin yolanci nérotransmitteridir. Yani: non-selektif MAO inhibitérleri yalanci nérotransmitter olustururlar. MAO-A inhibitéreri ile bu durum olusmaz. Cinki MAO-A’dan kacan tiraminin biyik kism: MAO-B tarafindan parcalanmaktadin. Selektif MAO-A inhibitorleri (Moklobemid / Brofaramin / Pi \dol / Toloxatone) & Selektif MAO-A inhibitérador. Etkisi daha cabuk baslar (10 giin icinde). Atipik depresyonda kullanilr, ‘Sadlam kisilerde kullanulirsa psisik stimilasyon yapabilirer. ‘Antikolinerk yan etkis! yoktur 'Non selektif MAO inhibitrlerinden farkl olarak tiramin reaksiyonuna yol acma \htimali son derece distr. seoga@ EKT (Elektrokonviilzif Tedavi) 1 Antidepressan ilaclara cevap vermeyen (6zelikie intihar e@jlimi bulunanlarda) ve ‘akut manideki hastalarda oldukca etki 1 Lityumla birikte kullanimamalid, @ANTIMANIK iLACLAR (ikea Profilaksi ‘Akut tedavi + Lityum + Karbamazepin + Lityum* + Hipnosedatifier (Benzodiazepinler) + Antipshatikler(Olanzapia, Ziprasidon,Aripiprazol) | + Antiepileptikler (Valprtk ait, Lamotejin, Fenitoin,Topiramat) | + Karbamazepin im akut mani tedavisinde etki clea bile glniimlizde bu amacla kullarimaz, gunk belirgin this gee donemde ortaya ghar LiTYUM (LI) Bipolar hastaligin tedavisinde kullu. Endikasyonlari: > Mani tedavisinde kullantlir ve bu etkisi 1-2 hafta sonra ortaya cikar. Bulag uzun streli kullarumdan sonra birden bire kesilmemelidi. Susidal davrenislar ve mani rektirrensi olusabilic > Direngli psikoz (APlerle kombine edilerek) ve depresyon tedavisi (AD‘arla kombine edilerek) > Pankreatik kolera > Cluster bas agnitart > Genital herpes tedavisi » GiSien tamamyle emili. Bobreklerden GF ile atilir, Fakat glomerile fitrata ‘gecen Ityumun 9807 proksimal tubulden reabsorbe edit Etki mekanizmala Lityumun Etki Mekanizmast ‘2 sinyal iletim yolagint inhibe eder: > Inozito! Monofostataz enzimini inhibe eder (Serbest inozitol olusamaz ve sinyal iletimi vyavasiar) > Glikojen sentaz kinaz-3 yolaini (GSK-3) inhibe eder WUVOVDD TID D VV YOUU yy ipl aleeYVTV STITT ITI TIS SITS SSSI IIIT TTI TTI IIIT PLC: Fosfolipaz C, IP,: Inozito trifsfat, 1P: Inozitol monofosfat, G: G proteinleri 1.Hem — P2'dan (inozitol_bifosfat) TP1 _olusumunu_(inozitol monofosfataziinhibe ederek) hemde IPt'den inozitol olusumunu engeller. Boylece serbest inozitol lusamaz. 2. Lityum, sodyuma molekil olarak cok benzer. Lityum ayn Ne gibi here igine girer ve Na‘un yerine aksiyon potansiyeli olusturur. Sonucta Siddeti dyare, konvdlsiyonar, fokal ndrolok defisitler ve Koma gelisit. ee Lityumun plazma dizeyini artiranlar: * Dehidratasyon, hiponatremi + Tiazid grubu diiretikier + ACE inhibiterieri “ NSATE (espirin,esetaminofen ve suindek haric) + Renal yetmezlik + Aniyotensin 2 reseptir blokérleri + Loop didretkler Liryumun plaza dazeyin azaltaniar: + Teofilin ve aminofilin + Osmotik ditiretikler + Gebelik + Karbonik anhidraz inhibitérleri (asetozolamid) > Lityum, ndromuskiiler blokérlerin kas gevsetici etkinligini; néroleptiklerin ekstrapiramidal yan etkilerini ve malign néroleptik sendrom riskini, karbamazepinin nérotoksik etki lityum toksisitesini artirir, VEE « f WYVVYY) « aTITS FIST TIT TFT TTT LIFTS FLITE, Minne ens Enzim Eth + IP3sirkilasyonundaki bie enzim + Lityum IPS substratinin lugmasin: engeller “IPS sirkUlasyonundaki bir enim + Lityum P3 substratinnolusmasim engeller + Incztol monoforfataz + Inczitol poifostat1-fosfotaz “+ AMP Uretiminde yeri var nee + Nefrojenik ciyabetusinspidus'un olugma nede + Glukoneogenezistek Bir enzim + Etkt bitinmiyor + Gitkojenolzistek Bir enzim + Etkt itinmiyer + Noraproteksiyon ve ndretrafide nem bir enzim Rtyumun nérotoksiketklerinden sorumiy + Fruktoz 1,6-bifosfotaz + Fostoglukomutaz + Gltkojen sentaz kinaz-3 KARBAMAZEPIN Aku antimanik etki gGsteric. Lityuma yant vermeyen olgularda proflakside ik tert. ‘Adenozin agonisti ve sodyum kanal blokSrii antiepleptiklachr. Trigeminal nevralji tedavisinde de yer! vardir. NOROLEPTIKLER (HALOPERIDOL) @ Akut antimanik etki gdsterirler, ANTIEPiLEPTIK iLAGLAR FENITOIN @ Hem Na*, hem de Ca‘? kanallanni bloke eder. Béylelikle membran stabilzasyonu ortaya kerr. & K* kanallanns aktive ec, K“nin disa akin arte. & Parsiyel ndbetlere ve Grand-mal epilepsiye karsi en etkili ilactir. & Absens tipi ndbetlere etkisizdir ve hatta durumu kétillestirir. Kural: > Grand mal epilepside kullanilan bir lac; absens ndbetlerinde ethisizdr, atta durumu Vestibilo-serebellarsistemde disinhibisyon (Denge kaybi, Ataksi, Dizartr, Diplopi, Nistogmus) > Gingiva hipertrofisiTUS HABIRUK MERRERER > Hirsutizm > Osteomalazi > Megaloblastik anemi (folik asit eksikligine bag) > Yaygin LAP > Insblin salruminda azalma ve diyabetojenik etki Hipergisemi) ADH saliniminda azaimaya bag poli > Vit-K diizeyinde diigme (enzim indiksiyonu yapan tim antiepileptikler bu yan ethyl olusturur. > Periferal néropati > Kanama: Hipoprotrombinemi (Faktér I) (Vitamin K eksiklgine bagi gels) > Gastrointestinal sistem semptomian > Teratojenite Bazi antiepileptikler (fenitoin, karbamazepin, valproik asid, fenobarbital): fetal anomali insidansin’ arttinir. En teratojen olan: trimetadion dur. Gebelerde lametrigin en a2 teratojenik etkisi nedeniyle tercihedilir. Mikrozomal enzim ve glukuronil | Mikrozomal enim ve glukuronil transferaz enzimlerini indUkleyenler | transferaz enzimlerint inhibe eden + Fenitoin + Karbamazepin + Fenobarbital + Primidon MEFENITOIN / ETOTOIN Fenitoin turevi yeni ilagiardi. KARBAMAZEPIN @ Sodyum kanal blokaji yapar. @ Fenitoinin kullanildigi tiim epilepsi tiirlerinde ilk tercihtir. @ Trigeminal nevraljide en terch edilen ilagbr. lazma vazopressin dizeyini yikselttigi icin diabetes insipidus tedavisinde kullanil Porfria’t hastalarda kullanilmamahdir cS) UTCISTI SSSI IT ITI TIS IIIS, = po Na kaallann bloke eder mg hoe ge > Glutamik Asid Dekarboksilaz enzim aktivatrii ve GABA transaminaz ‘enzim inhibitériidir > T tpi Ca" kanal blokdridtr, > GABA geri alim blokaj olusturur & Engenis spektrumlu antiepileptiktir. Hem grand-mal, hem de absens nébetlerinde etki @) Be)TUS HAZ MERREZLER ao + Valproik asit + Klonazepam + Lamotrigin + Zonisamid Miyoklonik ndbetierde en etki lati: © _idiosenkratik olarak fatal hepatit ve pankreatit yapabilmesicir. © Ketoasidoz ve hiperamonyemi olusturabiliz. Bu her iki yan etkisi dzelikle cocuktarda ortaya gkar. | Teratojeniktr (spina bifida sklikla gérilar), | Mikrozomal enzimleri inhibe eder BENZODIAZEPINLER GABAPENTIN / PREGABALIN GABA analogy ilaclardir &@ GABA reseptérlerini uyarmazlar, GABA salinimint arttirarak etki olustururlar. VIGABATRIN (ViNi -GABA) FELBAMAT > rina win. (olutare LAMOTRIGIN — 9\'a~ LEVETIRACETAM Sinaptik vezikiiler protein SV2A ya baglantr. Sinaptik glutamat ve GABA salu Azerine etitlerinin mekanizmasi ack dedi. & Parsiyel ve generalize ndbetlere etkilidr © CYP (Sitokrom P,,,) enzim sistemi ile metabolize olmaz. Bu yzden antikoagulanlar, oral kontraseptiier ve antiepleptik ilaglarlailag etkilegimine girmez. 1 Teratojenik etkist azdi. TIAGABIN | GABA geriaimini (GAT-1) néronlarda ve gla hicreerinde inhibe eder. WUTTESTUSTITIIIIIST IIIS TTI oh TOPIRAMAT © Vottaj bagimit sodyum kanal inhibisyonuna neden olur. © Giutamat AMPA reseptor blokajina neden olur © Benzodiazepin ve barbitiiratiardan farkli bilgeler lizerinden GABA erjik etkiyi arunir. © Bobrek tas olusturabili ZONisAMID @_Sodyum ve kalsiyum kanal blokaji yapar. © Suifonamid turevid LAKOSAMID Parsiyel ndbet ve ndropatk an sendromiannin tedavisinde kullanlr. Oral biyoyararlanimi %100' yakindir, metabolize ediimez. Sitokrom P-450 enzim sistemini etklemediGi icin lag ‘etidlesimi azdr. @ Sodyum kanal blokaji yapar. © CRMP-2 (Kollapsin yantaracil protein) ye baglanarak BONF ve NT-3 nérotrofik faktrlerni inhibe eder. RUFINAMID @_Sodyum kanal blokaji yapar. TRIMETADION © Ark kullanimamaktad Aaa) PPVigabatrin oo. colina F / Gabapentin —* */ @Borbitiiratlar cc Soe ~ OValproik asit + Progabid Tiagabin > O89 =, + Asetazolamid 2 T Tipi kalsiyum kanal blokérd antiepileptikler + Etosiksimid + Valproik asid + Trimetadion + Zonisamid+ Dizosilpin OTopiramat —) ORLA ~A 8. eleHuree: Deena eC aca Glutamat dzerinden yant olusturan antiepileptikler TUS ATIRUN MERVEZLERT orien. lag ok kllani Yan etki Abans (eit mal) rt dnd tim | Warn ek ,K Fle Fenitoin ptepelerdellante _ ttm ren ve Neva Teds aa Ators eut-mat nab ands tim |. ctansyone eernes” | Bazal gengliyoniarda dzeliklerigrostrial yolakta (substantia nigrada pars compacta‘da) Dikkat: Parkinson hastalarnda kognitif sistem normaldir, mental retardasyon yoktur > Mikroskopik olarak karakterstk ‘Lewy’ cisimler izlenir ‘Klinik: Hareket koordinasyon bozukluklanidir > Bradikinez!, Ryjiaite > Hfadesiz yz (= Maske yz) > Fleksiyon kontraktirt STEEP eryis aR ERENT > Harekete baslamada giiclik > Yoriime bozuklugu (KUcik adimiar, Sik dlsme, Postural denge bozuklugu) > Istirahat tremoru (= Elde para sayar hareketler) Etiyoloji > En sik: ldiyopatik (Paraliiajtans) > Antidopaminerjk etl laclar da parkinsonizme neden oli ¥Antipikotiver: Tipik antpskotikier (Fenotiyaznir), Haloperid ‘7 Antiemetikierden: Metoklopramid ‘ ~Anthipertansif: Rezerpin, Metidopa, Metitirozin PARKINSON TEDAVISINDE TEMEL iki AMAG ]@_Dopamin aleyhine bozulmus dengeyi tekrar saglamaktr 7 ASETILKOLIN “8 | S SanralEtkil Antikoinerikler | Dopamin prekirsért Benztropin + Levodopa (L-dopa) Biperiden Orfenadrin | Dopamin reseptir agonistleri Prosklidn | otter ramekentn, aber, : | 7 peri, uno) Tessier | + Ergot olmayaniar(Pramipeksol, Ropirinol) Difenihidramin | aeonortn abit) manta + Rotigotin (Transdermal) DOPA dekarbokilaz inhibitiirleri + Karbidopa, Benserazid MAO inhibitérler + Selon, Rasaitin, Lazabemid | COMT inhibitérieri + Entakapon, Tlkapon,Piragalol Digerlert + Amantadin* WUT TTT UULUUUUUVVVVVVVUU TTT EEUUFIST TIT IS ITT TTS III IST SIT SIT TIT TTI TITS IIIS u man Tt Antikolinerjikler + Tyi tercih olduklari durumlar: Tremor ve hipersalivasyonu belirgin olan hastalardir + Ktil tercih olduklars durumlar: Dar act glokomu, iskemik kalp hastaligi, paralitik ‘leusu, benign prostat hiperplazisi, Alzheimer veya depresyonu olan hastalardir Depominerjiker + yi tercih olduklor: durumlar: Antikaineriklein ullamlamadig durumlercie + Koti tercih oldukar: durumlar Psikotik yotkinii olan ksilerdir + Dikkat: Aniden kesiimelerindreleptik malign endrem gelismesine neden elabilir Levodopa (L-DOPA): > L-dopa analogudur ve dopaminin prekiirséridir (Dopamin dogrudan santral sinir sistemine gegemedii icin prekirs6rdkullaniir). GIS'den emilimi hizidir ve ‘gastrik bosaimanin gecikmesi, emilimini azar > Periterdeki dopa dekarboksilaz enzimi de \-dopayi dopamine doniistirir. Bu istenmeyen bir durumdur. Cunki L-dopa, santral siirsisternine daha az gecer ve cetkisi belirgin olarak azali. > Levodopanin periferdeki bu dénistimiind azaitmak icin dopa dekarboksilaz inhibitérii ilaclara birikte kullanmak gereki. Bu sekilde %1-3 olan SSS'ne gecis ‘rant % 10-15" e gikar erent er nr] > L-Dopa’y! dopa dekarboksilaz inhibitérd ile kombine etmenin 2 avantaji vardir: | i j |“TS WAIN REE Periferde levodopanin dopamine déniisiimi azalacigi icin ‘SSS'deki diizeyi artar ve tedavi icin gereksinilen doz azaltilmis olur. L-Dopa periferde daha az dopamine déniisecedj icin, yisksek doz kullanima baght periferik yan etkileri de azaltilmis olur. » Pridoksin, dekarboksilaz enzimlerinin ko-faktdriidiir. Levodopanin Periferde Diya cevrimini artrarak, levodopanin santral etkisini azatr. satiate jaa os ae sai metabolizma _(toksite) Leen tarp Lens + def = os on eee 2 eran dee ee 2 recom cl wont sera ea Levodopa’nin oral uygulamasinda karbidopa’nin etkisi ve beyine gecis oranim rtirmast @) WUT ULV 0WIT ‘ JT Y. d SISTTISTITITIST TITS ISITE TIITy | TUS FARK ERENT Levodopanin Yan etkileri > Depresyon, Anksiyete, Psikoz, Deldzyon, Hallisinasyon, Diskinezi > Flushing > Kahverengi tukUrik ve idrar Melanin sentez artsina bagh gelsir Bu nedenle malign melanomu olan hastalarda kullanimaz > Hipotansiyon, Tasikarl, Ari > Bulan, Kusma (En sik) ¥- Kemotrigger zone'un dopaminerjik reseptérierini uyanimasna bagi gelisir > Midriyazis, Géz ici basincda arts Bu nedenle dar agi glokomda kullanimasi kontrendikecir > Coombs (+) hemolitk anemi > Midriazise neden olarak glokom krizin tetikleyebiir i ve otoimmin hemolitik anemi olusturan enn + Levodopa + Metildopa Levodopanin Kontrendikasyonlan & Malign melanom (dopamin melaninin prekursorudor) © Psikoz © Dar acil glokom ‘Ayrica hepatik ensefalopati tedavisinde, piling bularikidi gibi mental belirtileri ve KVS‘e ait komplikasyonlari dlzeltmek icin de kullanir. Bu ilag ‘ensefalopatide, SSS'de dopamin dizeyini yilkselterek mental depresyonu azaltir. DOPAMIN RESEPTOR AGONISTLERi Bromokriptin @ Bir ergot alkaloid 1 Hiperprotaktinoma tedavisinde de kullaniir. Akromegali ve fizyolojik laktasyonun baskilanmast diger énemli endikasyonlartar. (ekstremitlerde agrili kirmizi lezyon) olusturabilir.Ropirinol / Pramipeksol / Rotigotin (rotigotin transdermal kullanilir) > Ergo derivesi olmayan yeni dopamin D,,, reseptir agonistleridi. > Noroprotektif etkilidirler. Pramipeksol'in biyoyaralanumi yksektr, etki sires! uzundur, MAO-B iNHIBITORLERI (Selejilin (Deprenil) / Rasagilin / Lazabemid) SSelegiin bir amfetamin tarevidir ve vocutta kismen -amfetamine yiklt, Priferk etkisi ‘olmamasi nedeniyle, levodopa ile birikte kullanlabil 1 Striatumda dopamini parcalayan MAO-B enziminin ireversibinhibitértidar. Hastaijin basiangic déneminde kullanilt & Selegin orl biyoyararianimi inmal edlebilir dizeydedi © Meperdin ile birkte kulaniimamaldiiar. Bilinmeyen bir mekanizma ile hipertermiye neden oldugu gosterlimstr © Néroprotektif etkili oldugu diisiiniilmektedir. DA; SSSide MAO ve aldehit dehidrogenaz enzimi torafindan DOPACA yikiirken, hidrojen peroksid (H,0,) agija cikar. H,0,: demi iyonu varlijinda hhidroksil Serbest radikaller olusturur (Fenton reaksiyonu). ‘Striatumdoki dopaminin oksidatif metabolizmasin’ sajlayon MAO-B enziminin inhibisyonu: hem dopamin diizeyini yikseltir hemde serbest radikal olusumuny engelleyerek dopaminerjik néren kaybini azaltir. Yeni néronal dejenerasyonun seyrini yavaslatir. COMT iNHiBITORLERI (Entakapon / Tolkapon) & Periferik etkili COMT inhibitérleridir. 1 Entakapon L-DOPA‘an $SS'e gecis oranint artinr, © L-DOPA kullananlarda ortaya cikan on-off fenomeninde tedaviye eklenmesi neriimektedi L-Dopa periferde; dopa dekarboksilaz tarafindon DA’e ve COMT enzimi tarafindan 3-O-Metil Dopa'ya cevrilmektedir. Tim bu periferik dénisimler sonucy, L-bopainin SSS'e gegis ora azaimakradir. @) TTA TVATITTISIISIISS SITS (Tis ini eens a | saan Teiapon 1teko-O-metil transferaz, L-DOPA: Levodopa, MAO: Monoamin oksidaz, hidroksifenl asetik asit, 3-OMD: 3-O-metitdopa Parkinsonda dopaminerjik tedavi secenekleri ve etki mekanizm: Amantadin: DoPAC 5 influenza A’ya Kars kullamian anitiviral iach. Hem dopaminerjik, hem de antikolinerjik etkisi varir. & Livedo reticularis olusturabilir. Apomorfin: _Dopamin agonist dzeligi bulunan bir morfin turevidi.Ayni zamanda emetk lag. SANTRAL ETKILi ANTIKOLINERJIKLER En belirgin olarak tremoru dizeltirler. & Biperiden @ Benztropin 1 TrheksifenidlTE HAZ MERRERLERT Orfenadrin Difenhidramin Bornaprin © Dietazin @ Etopropazin ] Klorfenoksamin 1 Prosikidin aa Ruhsal durumda degisiklikler ve diger antikolinerjik yan etkiler (kabrzlik, gérme bozuklugu, idrar retansiyonu, agiz kurulugu vb.) olusturabilirler. Antikolinerikilaclar SSS'de kolinecik aktivtey| bashladiklan icin; mental yavaslama olusturup kognitif fonksiyonlan bozabilirler. Alzheimer benzeri tablo olustururlar. CMe ke ee + Esansiyel tremorda: Propranolol, Alkol + Intansiyonel tremorda: Etkin bir tedavisi yok + Istirahat tremorunda: Parkinson ilaglari + Huntington hastalijinda: Rezerpin, Tetrabenazin + Ballismusta: Haloperidol + Tourette sendromunda (Kronik muitip! tikler): Egitim, Haloperidol, Klonidin * Huzursuz bacak sendromunda (Restless legs syndrome): Pramipeksol, Ropi * Wilson hostaliginda: Penisilamin / Trientin kullarilir SSS STIMULANLARI Santral sinir sistemi stimiilantart + Amnfetaminler Analeptikler + Metiksantinler + Pikrotoksin, Pentilentetrazol kokain + Strenin + LSD (iserik ait dietiamid) + Fizostigmin + Fensikidn (NADA Blok) + Doksapram “THC (Tetrahidrokannabinel) + Alnitrin + Niketamia + Bikukutin ANALEPTIKLER & Solunum hz ve dernlgini arurdikian ign Solunum depresyonunu dilzeltmek amaciyia ullanirtar &@ Preterm apnelerinde de kullanirlar, —_ = = _ 2 > “= a = = = aS = = = = = => = — = = = =a — — — = — = = —_ > = = = = — = — _ —_ =d dq q METILKSANTINLER (Kafein / Teofilin / Teobromin) Etki mekanizmalan: 41. SSSide inhibisyon yapan adenozin reseptérlerini bloke ederler. 2. Fosfodiesteraz enzimini (Szellikle 4) inhibe ederler. 3. Ketekolamin salinimin stimile ederler (Szellikle kafein). 4, Sarkoplazmik retikulumdan kalsiyum salimimini arttirir (kefein) Etkileri: > Katekolamin salriminiarttnp kan basincn haf yOkseftebilier Ancak yoksek dozda periferik damarian diate ederier. Ancek beyin damarlarint kasarlar (60S basmamt dasurdrler) > Kafein; katekolaminler araciéi ile lipolizi stimiile eder ve LOL dizeyini artbnriat. > Ditiretik etkileri vardir > Pozitif inotrop ve kronotrop etki absterrler (en facia teofilin). Solunum merkezini guid bir sekide stimule ederler (solunum merkezinin CO: duyartigin arta), > Teofilin, brons diiz kaslarim gevsetit Kofeinin SSS Uzerine etkisi en fazladir. Teobrominin SSS Uzerine hig bir ‘etkisi yoktur, > Gizgili kas kasiimasim stimiile ederler. > Amfetaminler gibi psikostimilan etki olustururlar. Uykusuzluk yapip yorgunlugu azar. Fakat amfetaminlerden farkit olarak; belle fonksiyonian Uzerine herhangi bir etter! yoktur, > Teoflin; mulifokalatriyaltasikard clusturabili > Mide asit salgisin arttinrtar. STRIKNIN | Post-sinaptik glisin-A reseptirlerini inhibe eder. PSIKOSTIMULANLAR Psikostimiilantarin énemli endikasyonlari: > Dikkat eksikligi ve Hiperaktivite sendromu > Narkolepsi > ObeziteTUS HADRLK wenreaLel AMFETAMINLER ]@ NA, dopamin ve serotonin‘in salimimin stimiile eder ve bu aminlerin re- uptake'lerini de kismen azar. @ Hem fiziksel, hem de zihinsel performansi artinirlar. Ojrenmeyi belirgin fasilite eder. istah azattir. Solunumu stimie eder. Taktill ve isitse! halusinasyonlar olusturabilt Kronik kullanimda; dopamin hiperaktivasyonuna bagli amfetamin psikozu olusturur. Tedavisinde antipsikotikler (Klorpromazin / Haloperidol) kullanii, & Periferik etkileri: 8azal metabolizmay:artunp kali stimile ederler,vazokonstriksiyon olustururla. Aynca hipertermi ve hiperglisemi yoparor. 1 Yliksek dozda: Bulanti- kusma, asin terieme, diare, uykusuziuk, ritabilte, hiperektf refleksier, taktil ve isitsel haltisinasyonlar, konvilsiyon vb. olusturabililer. Serebral hhemoraji gelisebii 1 Psisik bagumilk olusturur, fzksel bagumiik potansiyel ise cok azcr sona Amfetaminler Iki Gruba Ayrihirlar: Giiglit Psikostimiilan Etkist Olanlar: > Metilfenidat (Ritalin): Aktif metabolitinin ritalinik asittir. > Deksticamftamin (sonra etki belrsind) » Pemolin: Etki siiresi uzundur. > Feneiin (Captagon) > Metilendioksimetamfetamin (Ecstasy) > Modafinil: Narkolepsi tedavisinde kullanilir. Santral 0-1 reseptor agonistidir > Bu grup laclardan bazan hiperkinetik gocuk hastalijnin (= dikkat eksikigi sendromu) tedavisinde kullaniirtar. Ancak hiperkinetik cocuk hastalijiin asi tedavisi; davranis tedavisiir. + Hiperkinetik Gocuk Hastaligi(= dikkat eksiklifi sendromu) + Amfetaminler (Metilfenidat/Dekstroamfetamin/Pemalin) + TAD + Klonin WUT URE U UUFIVYTITITITISSITITIT ITS IIIS IIIS TUR Wann weRnezuER KOKAIN NA, serotonin ve dopaminin re-uptake'ini bioke eder. 3 Amfetamin gibi mental berraklk, Gfori, kendin’ iyi hissetme ve solunum stimalasyonu yapar. Periferde yine amfetaminler gibi sempatomimetik etki gdsterir (tasikardi, hipertansiyon, aritmi). © Kolain baghnlitginin tedavisinde; modafinl ve amantadin faydalii. GENEL ANESTEZIKLER SSS sini sisteminin, agit uyaraniara karsi olan baskilanmis yanitlanyla bitlikte olusan ‘analjezi ve amneai halidir. Anestezide agriya Kars! olusan otonom yantiar basklanir ve kas ‘gevsemesi olusur. Anestezinin Evreleri: 4. Analjezi evresi: Once analjezi olusur. Amnezi analjeziyi izler. 2. Eksitasyon evresi: Solunum dizensizdir, hasta kusablir ve deliryum tablosu ‘lusablir. Hasta amnezikti. Serebellumdaki inibitér Golgi 2 ndronlan inhibe olur 3. Cerrahi anestezi evresi: Refleksler kaybolur ve cerrahi anestezi evresi baslar (Retikiler aktive edici sistem cikan yol ve spinal refieks aktvites) 4, Medilller depresyon evresi: Vazomotor merkez ve solunum merkezi deprese olur Dolasim ve solunum destedi olmazsa hasta oli, Genel anesteziklere en duyarli bélge beyin korteks tabakasi ve spinal kordun dorsalboynuzudur (substontia gelantinesa) -> analjezi devresi. ‘Medulla oblangatadaki solunum ve vazomotor merkezler genel anesteziklere kkarsirélatif olarak direnclidir ancak yuksek dozlarda inhibe olurlar. Genel Anesteziklerin Genel Yan Etkileri 1 Hipotansiyon & Aritmi > Hipotansiyonun nedenieri: Vazodlatasyon, Miyokardiyal depresyon, Bozulmus baroresepti kontroll, Santral sempatik aktivitede azalma > Onlemek icin: Hlacin dozu azattlabilr. Etomidat veya ketamin gibi hipotansiyon riski dishk ajaniar kullarlabili > En kardiyotoksik olan: Halotan‘air @ Solunum depresyonu > Onlemek icin: Mekanik ventilasyon gerekir > istisnai olarak bronkodilatasyon yapanlar: Sevofluran, Halotan D> Nib)TUS WAzIK menReZLER @ Hipotermi > Hipoterminin nedenleri: Souk amaliyathane ortam, Intravendz swilarin souk ‘lmasi, Bozuimus termoregulator kontrol, Azalmis metabolizma ha > Onlemek igin: Sicak intravendz sw kullamiimalidi, Hasta sicak battaniye ile ortilmetidi. Gastroszefagial refld > Alt 6zefagus sfinkterinin gevgemesine bag gelisebilir Bulant: & Kusma > Onlemek gin: Ondansetron, Dolasetron, Metoklopramid, Droperidol, Deksametazon kullanilabili. N,O kullanmaktan sakniabil. 5 @ Postanestezik dénemde terleme > Hipotermiye baal gelisir > Tedavisinde: Meperidin, Deksmedetomidin (Alfa, agonist) kullariabilr Genel Anesteziklerin Etki Mekanizmast: 1) Néron membranin lipid matriksinde degiskenlik yaparak iyon kenallarn! (Gzelikte Na* kanali) bloke ederer. 2) GABA, reseptér aktivitesini arttirarak GA olustururlar. Sunu yapan gene! anestezikler: > inhalasyon Anestezikleri > Barbitiratiar > Benzodiazepinier > Etomidat > Propofol 3) Ketamin, Nitréz Oksid (N20), Siklopropan ve Xenon —» Glutamatin NMDA reseptirlerini inhibe ederek etki gosterrer. Genel Anesteziklerin Etkisinin Sonlandirilmast: > Redistriibisyona ugrayarak beyinden uzaklastinimalari; anestezik maddelerin etkilerinin sonlandirimasinda en nem faktrdir. SOUVUFOFFPEOUDUUUUVVUVVVVVVVNVNTTIT NNRPISTTTTITITI TITS SIT ISS SS IIS TS IIIT TTI I III IIIS SS FOS Hace eens Aulim ve Metabolizma: > Intravendz genel anestezikler karacijerde metabolize edilir ve vicuttan ablirlar, > Halojenliinhalasyon anesteziker, karacgerde debisik derecelerde metabolize eedilier. ¥ Builaclarin metabolize edilme dereceleri ile toksisite dereceleri arasinda iligki vardir. Metoksiforan ve halotan sirasiyia kanda en fazla éziinen ve bu nedenle en fazia metabolize edilen genel anestezikierdi Y- Metabolze ediimeler le birikte flor acija ckmaya basler ve olusan flor da bobreve toksisite gostert + Halojenii eter turevi olan metoksifluran en fazia flor agiga cikmasina neden olan genel anesteziktir. Halotan metabolizmasi sonucu hepatotoksik triflor asetik asid ve brom olusur. ‘+ N,0, Xenon, fzofluran, desfluren ve sevofluran ise oldukca az metabolize ‘edilrer GAter ite itgili 2 Gnemii Parametre: 1. Minimum Alveolar Konsantrasyon (MAK): 100 kisinin %50’sinde genel anestezi olusturan dozdur. Genel anesteziklerin potensini gisterir. MAK degeri ne kadar diisiik ise, 0 ilag o kadar giicli bir maddedir. En giiclii GA madde metoksifluran, en zayif genel anestezik madde ise N,O’dur. (30)2, GA’lann kandaki céziiniirliikleri (Kan-gaz partisyon kat sayts!): Bir genel anestezik kanda ne kadar az céziiniiyorsa anesteziye giris 0 kadar hizl olur. Bunun tam tersi de gecerlidir. Yani bir genel anestezik kanda ne kadar fazla gbzlnlyorsa anestezye giris 0 kadar geg olur. Ayni kurallar anesteziden uyanma ‘asamast ign de geceriir. Yani bir genel anestezk Kanda ne kadar az Gzintiyorsa, anesteriden kis 0 kadar hizidi. Ne kadar cok gBzUndyorsa anesteziden kis o kadar yavagt. TOS WARN ERNE Kan: Gaz parisyon | Yag : Kan Partisyon | Beyin: Kan Patisyon katsayi Kasay Katsayit Xenon MW | . = - Be) Desturan oe 7 2 7 NO 0.47 23, 1 oe 105 Sevorturan a9 @ 7 2 isonuran caer [cares 26 im Enfuran 1 * 1 7 |Halotan. 23 : St 29 0.75 Metoksifluran 2 a 2 TTT eT UU EEUU yy Wlslsabababbbb)) VT 0UUURUUUVSFISITTTTTISIIISISS “ TISTIIIT II IIIS SIS I SS SSS SSIS us wazinu Gaz Cena recency Halindekiler | Niteligindekiler (Halojentiler) Peencd + Malotan + Ketamin + iotturan + Propofol + Enfluran + Etomidat + Meroksituran + Metoheksital + Sevefluran + Tepentat + Desfuran + Pregnanolon + ter + Alphaxalone Ktorofom INHALASYON GENEL ANESTEZIKLERi Halotan: * Kelp kontraktilitesini doz baiji olarak azaltip , kardiyak outputu diisininler ve hipotansiyon olustururlor. * Kalbin katekolaminlere duyariiigin en fazla arttiran (> aritmi) GA madde; halotant > Vegomimetik etk ile bradikardi yapar > N,0 harig, batlin GA\ter tidal volumu ve dakika ventilasyonu azaltirlar. Siler fonksiyonian' bozariar. Bronkodilatasyon olustururiar (en fazia = Halotan / Sevofluran). > BOS basincint yiikseltir. > Hepatk ve renal kan akimini azar, GFR belrgin olarak dusirdr (hemen hemen tm Gater bu etkiyi olusturur), > Hipotermi olusturabilirer (vicut isisinda azalma; enfeksiyon riskini, kardiyak omplikasyonian ve kan kaybiniazaltabli), En hepatotoksiktie (TUS) (Cocuklarda hepatotoksik deijildir. Obesite, digi cinsiyet ve yinelenen dozlar: holotanin hepatotoksik etkisine duyarl arttirir),Fulminan hepatik nekroz olusturur. En fazla malign hipertermi olusturan GA'dir. Metoksifluran: > En giiclii genel anesteziktir (MAK degeri en diisiiktiir). > Viacutta en fazla metabolize edildifi icin flor agiga Gkanr ve buna bagi olarak diabetes insipidus olusturur @)TUS HABIRUK MERREZLER izofturan: > Oldukca giiglii vazodilatasyon yapar. Dolayisiyia kan basinami distr ¥ Koroner damartan da genisletir. Ancak esas olarak proksimal arterlerde degil de, distal arteriyollerde genisieme yaptidi icin bu etki (koroner ‘gala fenomeni), koroner arter hastalarinda sorun yaratabilir. > Bronkodilatér etksi le birikte aritmi yapic etksi olmayist astmatik hastalarda tercin nedeniir. > Hepatotoksik ve nefrotoksik etki potansiveli gok digikt. Hipotansiyon Miyokardi | Vaskiiler kalp frzint deprese | reristansi | Bracikardi | Tasthardi | gop, ‘edenter_ | _azaltanlar detstrmevenay + tofuran + Hatotan + fofturan + nturan | * Desturan + Halotan | + Desfiuran icela + Propofot + Propofol Sevofluran: > Karacigerde en az metabolize oizn inhalasyon anestezigidir. > Solunum yollanna iritan dedildir ve en bronkodilatir inhalasyon anestezigiir > Myokardda katekolamin duyarhiini arturmaz (N:O gibi) ve tasikardi yapmaz. Bu nedenle feokromasitomada en iyi tercitic. Hos kokulu ve irritan olmayisi nedeniyle indUksiyonu iyi tolere edi. Desfluran: > Oda sicakiiginda gaz halindedit. > Buhar basinca cok yUksektir (22-23°C'de 700 mmHg basinci). Bu nedenle zel bir ‘stall ve basincl vaporizatrle uygulanmasi gerekir, Rahatsiz edici Keskin Kokusu rnedeniyle maske ile indukslyon Igin uygun dedi. Enfluran: > Ozellikle yuksek yodjunlukta ve hipokapni varijinda ortaya ckan ve EEG'de konvilsi tipte bir aktiviteye, hatta seyrek olarak postoperatif dénemde nobete neden olan bir ctkislvardi. Bu nedenle epileptik hastalarda kullaniimamalidir. Azot protoksid / Nitriz oksid (N,O): > Genel anestezik etki guct zayit. >» Gilldiiriicd etkisi vardir @) VIII TT TTTTVVUL UCU UVTI TTT ttMITIIVSSIIIIIIIS IIIS SSSI SSIS SSS > Karacijer ve bébrek iizerinde toksik etkisi yoktur. > Malign hipertermi olusturmaz. > Solunum ve kalp-damar sisteminde belirgin bir depresyon olusturmaz, Kas gevsetici etkisi yoktur. inhalasyon anesteziklerinin tersine uterusta gevgeme ‘olusturmaz, bu nedenie dogumda kullanabil. Hastalar anestezi sirasinda seksiiel icerikli riiyalar gérel 8, vitamin ekskidi ve methemoglobinemi yapabili Bu GA madde; gaz tasiyan viicut bélimlerinde birikmeye yol agar. Bu bolimlerde voli genislemesi olusturur. Prémetoraksh hastalarda kullansimomalidir. Barsak distansiyonu, 962 ve kafa ici hava, kulak zari yirtilmast vb. olusabilir. 'N.O kallaiidiginda: ayima sirasinda dif fazyon hipoksisi denilen bir durum lugabilir (TUS). Bu ilag tim vicut bosluklarma hizl bir gekilde gectidi icin: ayni gekilde alveo! boslutunada hizh bir sekilde gecer. Alveol havasinda asiri certan N,O yiizinden alveol havasinda oksijene yer kalmaz. Bu diffuzyon hipoksisiir a INTRAVENGZ GENEL ANESTEZIKLER & Induksiyonu yapmak icin kullanilirlar, ancak cerrahi anestezi Idamesi icin de vuygulaniriar. 5 Lipofiltesi cok yuksek oldugu icin beyine cok halt gireler ve beyinden rediistibisyonia raklastririar Ketamin: > $SSideki néronlarda glutamat NMDA reseptorlerini nonkompetitif bir sekilde bloke eder. Disosiyatif durum denilen ve katalepsiye benzeyen bir “gevreden kopma “durumu olusturur. Dissosiyatif anestezide: belirgin biling kaybi olmaksizin analjezi ve amnezi gériimesicir. Hasta uyanik gibi gortinir. Anestezi Sonrasi gece kabuslar: ve cinsel rdyalarla seyreden ge¢iei bir psikoz hali gBrilebili. > Solunum iizerinde belirgin bir depresyon yapmaz. > Dig selg bezlerinin salgsin art ve antikolinerk bir ilacla premedikasyon yapiimasin: gerektir.TUS HAZIRN MERNERLER > Kan basing ve kalp hizinda bir artis olur. Bu nedenle kanamali ve soklu hastalarda tercih edilir. » Beyin kan akim), metabolizma ha, oksijen tuketimi ve BOS basincim artine. > Bulant-kusma yapmaz. > Anesteziden uyanma oldukca gurditulddtr Halusinasyonlar, korkulu rityalar, dezoryantasyon ve cinsel icerikli riiyalar ortaya cikartabilir. > Karacijerde belirgin enzim indiksiyonu yapar. Bu nedenie kisa araiklarla ve cok sayida uygulanirsa tolerans gelsebilir v Nistagmus yapar. Propofol: > Out-patient cerrahide (ayaktan midahaleler) en iy iat, ‘¥- Mental durumun berrakiijiny iyi Korur. Y Bulanti-kusmayi en az gels ¥_ Doz bagiml: hipotansiyon yapar. ¥- Analjezik etkisi zayiftr. Plasentayi gectigi gsterilmistir. Teratojen degildir. Hamilelerde kullanulabili ‘Yumurta allerjisi olantar kullanmamalidr. > Belirgin solunum depresyonu yapar. (cote Coates + Ketamin + Propofol + Azot protoksit. + Etomidat + Halotan + Tiopental + Enfluran + Metoksifivran Etomidat: > Adrenokortikal fonksiyonu depresse eder. v Bu etkiyi 11 B-hidroksilaz! inhibe ederek ortaya cikartir. > Beyin kan akimint ve intrakraniyal basinc: azaltt icin ndrosirurjik girisimler in tercih edi, Tiopental: > Analjeik ethis!yoktur. Hata diisik dozlarda hiperaljezi ortaya gkartabil. > Indaksiyon sirasinda okstrik, gecici apne ve laringospazm meydana getirebli olanlarda, status astmatikusta, latent ve belirgin porfiriali hastalarda kesinlikle kontrendikedi Midazolam: > Genel anestezi nu isin EV uygulanir. Ayni verilis yoluyla ssedasyon olusturmak amaci le de kul > Analeziyapmez, CWVVDDDDDRRRTTTVUTTTFIFI P PPPS ry. @ FIFIITIT IIIT ISITE > Anterograd amnezi olusturucu etksi oldukca fazladi, isa sUrell cerrahilerde kullanilan bir benzodiazepin tarevidi. Opioidter: > > > Cerrahi sirasindaki analjeziyi elde etmek i¢in kullaniirlar. Fentanil, alfentanil ve remifentanil bu macla en cok kullanlanlerdi Anestez| indaksiyonunda ve idamesinde kullantirlar. Solunum merkezinin depresyonuna bagli solunum yavaslamasi veya apne olustururar. Kaslarda rijidite ortaya cikartirlar. NOROLEPT ANALJEZi 1 Fentanil + droperidol kombinasyonu kullanilir. eet nn NOROLEPT ANESTEZi & Fentanil + droperidol + nitréz oksit kombinasyonu kullanuhr,TOS HABIRK MERREZLERT LOKAL ANESTEZIKLER @ Uygun youniukta kullanildiinda, uygulama yerinden baslayarak, siniriletimin gesic bloke ‘eden maddelerdi. @ Membranda Ne“'ya karst permeal stabilizasyonu gerceklestirirler. > Dolayisiyla dis ortamda Na* konsantrasyonunun artirilmast etkisinde azalma ortaya cikartir. & Etstraseliler kalsiyum diizeyinin yiikselmesi lokal anestezikleri antagonize eder. Potasyum diizeyinin yiikselmesi ise, lokal anestezigin etkisinde artis olusturur, > Lokal anestezik solisyonunda hidroklorir tuzunun kullaruimasi ile ortam asiditesi artar ve lokal anestezigin etkisi azalir. le blokaj olustururlar ve membran > Ayni nedenle infekte dokulara lokal anestezik infitre edllirse etki oluymaz, clinkt cekstraselliler pH digit &@ Lokal anestezikler cogunlukla a1-asid glikoproteine baglantrlar (ozelikie ‘amid yapida olaniar). Lokal Anestezik’lerin sinir liflerine etki > Ik Once miyelinsiz, Kichk capli lifer (istisnasi As iferidr) ve letim hz yavas lifter (28m duyusunu ileten As ve C lifer gibi) bloke olurlar. LATara duyariiklan su sekilde slant C>B>A>y=fp>a Seneca Grup A 8 c uit « 8 1 la Hetim hier |120 (en mt) |70 40/30 5 |p |p | | Motor, | awa 4 Kas |Duyusal (ain | Pregang | Pstzong| Dorsal kik ttt Traprenen [arms |i [retest [oss [eas [bs ma | iayetn ae] ae eae |eeeeoseel| ope eee VOT TTT UUUUUUU UU UUV VNUFEOTITITITITIIIIP PPP Pre Rrrr) J Lokal anesteriklerle duyularm kayboima sirast su sekildedi > Agr » Sicakhik > Dokunma > Propriosepsiyon » Motor y Kaybolan duyulann geri dénmes! ise tam ters sra ile olur Lokal Anesteziklerin Siniflamast » Ester yapil olaniar; plazmada psédokolinesteraziartarafindan parcalanilar. > Amid yepil olaniar; karacigerde N-dealkilasyonia metabolize edi Sistemik Yan Etkileri > Baslangicta dlde ve afiz cevresinde uyusukluk, bas dénmesi, huzursuzluk, sink ve kas sedirmelert gordo. > Bunu konvillsiyonlar, biling kaybt takip eder > Son olarak mediller depresyona bagi olarak apne, kardiyovaskiiler kollaps vve koma gels > Intrakardiyak bok ve kardiyak arrest yapabilirler (3zelike bupivekain) ¥_ Sempatik blokaja bagi olarak hipotansiyona neden olabilrer (6zellkie spinal ve epidural anestezi srasinda).. ¥ Daha Gok ester yapiliarda gordlmek Uzere allerjik reaksiyenlar olusturabilirier. Anestezi Tipler > Yiizeyel anestezi > infiltrasyon anestezisi: Dokuya LA maddenin sinirlerin yerlesimi dikkate ‘alinmaden, an duyusunun kaldinimak istendigi bolgeye, dodrudan citaltina infitre ediimesidir > Bélgesel sinir blogu: Epidural anestez!: Servikal, torakal,lomber ve sakral (hiatusa) bolgede, dura ile ligamentum flavum aresina ‘lag (10-25 ml) uygulanir. Spinal anesteziden farki; bu tip anestezide LA madde kon dolasimina belirgin dlclide gegebilr. Kaudal oneste2!: Ayni uygulama sakral kanala yapilirsa Periferik blok: Brakiyal pleksus gibi ttravendz bsigeselonestezi (Bier): Arteryel dlagim turike ile durdurulduktan sonra Kalan > Spinal anestezi: L2 vertebra hizasinin altindan LA madde (1-3 ml) BOS‘a verilir. Béylelikle én ve arka sinir lifleri bloke edilir. Sempatik blokaj ve basagrist en dnemli riskidir.Ree anus «+ Benzokain + Dibulain + Lidokain Koran “Tetrakain + Diklonin + Pramoxin| ‘Topikal olarak kullansianlar: + Proparakain Kornea anestezisinde kullantlaniar: | + Tetrakain Benovinat sic + Buprakain lnfltrasyon anestezisinde kullamlantar: ae + Kloroprokain += Mepivakain| Spinal anestezi siireleri; + Prokain (en ksa) Epidural ve Spinal anestezide kullarvtanlar: | + Tetrakain (en uzun) + Lidokain (hs) + Bupivakain (orta) + Lidokain Intravendz bélgesel anestezi ra ESTER YAPILILAR Prokain: > Etki giicii en zayif LA’ar. > En kisa etkili LA‘dir. > En fazia allerjik reaksiyona yol agan LA‘Gr. > Lokal noradrenalin reuptake inhibisyonu nedeniyle vazokonstriksiyon olusturan LA’dir. Adrenalinsiz vazokonstrusiyon olusturan diger Jokal anestezikler, bupivakain ve ropivakaindir. > Ust solunum yoliannda topikal anestez icin Kulloniit Diigik doztarda vagus merkezt uyans! ile bradikardi ve yoksek doztarda tasikarcl olusturut 9) SVVVVVTEVDTOVVV VU VU VV VV TTT ECUISS SSSI SSIS SSSI « rr a TIS, « y. oJ y. W re Y y. a TISTIT IS SS, w FUE waz menace Benzokain: Sadece ylizeyel olarak kullamiir. Direkt olarsk yara ve iilseriere uygulanabilr Methemoglobinemi olusturabili Tetrakain ‘Ales yeper. Kloroprokain lic néronal hasar olusturabilecedl icin epidural ve intratekal uygulanmasi Gneriimez. Haz ‘ortaye Gkan ve kis siren etksi vard. AMID YAPILILAR Keraciger bozuklugu olanlarda ve propranolol gibi karacijer kan akimint azaltan iiacarla Dirt kullanimamalirar. Bu grup ilacar plazmada a,-asid glikoproteine baglaniat. Bebeklerde bu protein az oldugu icin; LAere daha duyarldirar Lidokain: > Her tip lokal anestezide uyguianabil > Metabolizmast sonucunda; monoetil gisin xylidid ve alisin xyidid metaboltlert ‘olusur. Karaciierde olusan bu metaboiitler; SSS Uzerine (en erken nistagmus) toksik etki gosteri, Mepivakain > Lidokain benzeri etkiler géstermesine karsin dzelikle yenidotanda toksik etkilere sahiptir. Obstetride kullaruimaz, Prilokain: » Methemoglobinemi olusturur. _ Bunedenie solunum ve kalp yetmeziiclanlarda ve agi anemis olanlarda teri ediimez. Plazma psddokolinesterazinn Inhibitériddr, > Regional intravenéz anestezide idokain ile birlikte (RIVA) en uygun ilachr Bupivakain: Gzelikte epidural anestezide (etidokain ile birikte herhangi bir vazokonstriktan ile kornbine ediimesine gerek olmadih icin) tercih ed > En kardiyotoksik Lxarr. > Infitrasyon anestezssinirbloSu, epidural ve kaudal anestez| gin kullai jTUS PARK eRRERLER Ropivakain: > Duyusal sinir liflerine, motor sinir liflerine oranla daha secicidir (Bupivakain gibi). > Uzun etkili Lvcir Spinal ve regional anestezide kullanii Dibukain: > Gravimetrik etki giicii yéniinden lokal anesteziklerin en giiclasuidur. > Sadece yizeyel anestezide kullanii. Etidokain: > En lipofiliklokal anesteziki > Kardiyotoksisitesi bupivakaine benzer. > Norémiskilerblokaji cok gid yapar. Ester lokal anesteziklerin etki stireleri ve potens degerleri EsterLA | Etki surest | Potens Ozeltik Prokain | Gok ksa 1 ‘aller yapar En ksa ve zanif eth Kokain Orta 2 \Vazokonstruksiyon Tetrakain | Uzun 16 ‘Gok uzun spinal anestez Benzokain =| =| Sadece yzeyelkullanim Methemoglabinem! ‘Amid lokal anesteziklerin etki siireleri ve potens de¥erleri | ‘Amid kt slrest | _Potents Ozelik Tidokain Ona + [ssa epivalaie ona 2 [erode tis [eupiakain tan reo Levobupivakain 7 Enumun 16 Kardiotoksik etkisi daha az Prilokan ona 3 meteor Ropivaain "une 16 | oa ste al * Ropivakain baz kaynaklarda bupivakain ile birlikte en uzun etkililerdir. : —= a a2 ead co? — 2 — = > >_>FRPPSTSISTOE Err rrr x “ NARKOTIK ANALJEZIKLER 1 Sadece analjezik etkiler ortaya ckartilar. Antipretik ve antinlamatuvaretks! voIKUr 2 Tiim opiat reseptirleri G-proteinleri (Gi) iizerinden etkilerini olustururiar. ‘Opiatlar MOR reseptirleri izerinden de analjezi olustururlar. ENDOJEN OPIYAT MADDELER Enkefalinler: > ul ve A reseptérleridzerinden etki ortaya gkartr > $SSide en fazla agn yollannin gestifi substantia gelatinosa’da bulunuriar. SSS disinda, vocutta en fazla bulunduklan yer; adrenal medullacr. Met-enkefalin bureda atekolaminlere birkte depolanmustir ve katekolaminlere birlikte salinir (ko-sekresyon). Dinorfm: > Kappa reseptorlriUzerinden etki ortaya gkartr. > SsSide en fazla substantia nigra’da bulunurlar Endorfin ‘Bu grubun ana prekirsrd Proopiomelanocortin (POMC) Bu prekirsir maddenin parcalanmasi sonucunda; ACTH, Buipotropik hormon ve MSH olusur Bipotropik hormondan ise B-endorfin olugur. Brendorfn, én hipofizdenbirikte senteziendigi ACTH ile beraber stress, urumiannda sale > \reseptorlerini etki. Corea ca Reseptir Fonkstyon Afnite Tipleri . ‘Spinal, supraspinal analjezi, sedasyon, Solunim intisyon, Gs hateketeriin : se qo) | szalmasy, harmon salinmt (preaktin, | Endorfin ) Enkefatin growth ‘hormon), _ nérotransmitter | ) Dinorfin Saliruminin baskilanmast (Ach, dopamin), Deslenme daveanis Spinal, supraspinal analjezi, hormon i (dota) | san (growth harmon), ortarsmttr | Enkefalin) Endorfin= (delta) | Seiimminin baskilanmast (dopamin), | Dinorfin Beaten davon Spina, supraspialanaljezi,pskomimet | Dinorfin)) Endorfin= (kappa) | ethiter, is hareketierinin azalmas, Secasyon, dure, bestenme davransi | EnkefalinRicci cs oe Fonsiyon Asonistlor ‘Spinal, supraspinal analjezi, prolaktin Saline, fates, Ac satin Nori ve der opal 8 H, (ily azalmast, myozis, en fazla bagimbitik yapan | Endorfin Feseptordr Sluram inhibins, GS harketerin fzlma, dopami ssbrimnin alma, Hy (rll) kardiyovaskiler etkiler Analjezide rol Morte cle ope ar oynamaz. EPO Mi sigma Kappa ‘Analjezi +“ z + ‘Solunum depresyonu ++ + ros iyozis * : + fori ans See = Disfori - a ae Bagimbiik + + MORFIN VE TUREVLERI Morfi > Karacigerde buyik kismu inaktif metabolit olan morfin-3-glukuronat‘a cénusur. > Dahaaz birkism ise aktif metabolit olan morfin-6-glukronat’a déniistir. Bu metabolit bébrekten atilir. Bu nedenle bébrek yetmezligi olan kisilerde morfinin analjezik etkisi uzayabilir. Opiyatiarm Etkileri: > Spinal ve supraspinal analjezi Keskin-akut odflardan cok kronik-kint aifilara karsi etkilidir. Ayrica agerya karsi mental yanitlari da beshilor. Merfin alan kisilerde: ajpinin hastay! rrahatsiz edici ézelligi ortadan kalkmasina raijmen aijri duyusu tamamen ‘ortadan kalkmg degildir. Hasta soruldugunda agrimin yerini gosterebilr > Respiratuvar depresyon (cespirasyonun tim fezian) le CO, brkimi olusturur. CO, birkimi sonucunda serebral vazodilatasyon ve BOS basincinda arts geligebil. > Antitussf etki (a) ekFEEFESITISIOSIOOTEP PPP rrr a "TUS HAIR meRNZiERT = > Bulant-kusma merkezinistimile ederek bulanti-kusma Santral etki ile myozis (j ve K* reseptorleri le Edinger ~ Westphal cekirdedi \zerindeki suprandkleerinhibisyonu ortadan kaldirarck). Bu bulgu, morfin intoksikasyonunun ve pons kanamasinin en énemli ayirt edici ozeligidir. CunkU tim diger koma ve solunum depresyonu durumlarinda, karakteristik olarak midriyazis bulurmaktadir. ‘Anterior hipotalamusu etkileyerek, Mi reseptor agonister hipertermi olusturur iken, kappa reseptir agonistler hipotermi olusturur ‘Yilksek doziarda vazomotor merkezi inhibe ederek (ve histamin salinim: ile) periferde vazodilatasyon (hipotansiyon) ve bradikardi Vendz dénigii ve oksijen tiiketimini ozoltti icin: akut MT, okut sol kalp ‘yetmezligi ve akut pulmoner édem tedavisinde faydalicir. Histamin salinimina yol agtigindan bronkokonstriksiyon Konstipasyon (anal kanal, oddi sfinkteri ve safre yollannda spazm ve miksiyon sH0) Kas rijiditesi Hormonal Etkileri Simran Pier + Gov (FSH / LH) + ACTH + endorfn + ADH (Kappa) + Dopamin + Asetitkotin katekolamin salrumina yol acarak;hiperglsemi Renal fonksiyonlarda azaima olustururar. fgeme refleksini inhibe eder ve ‘mesane volimand art. Terepotk doziarda; Ureter kontaksiyonlant arti. GIS dig salgilarda azaima (asit, safra vb) ve mide bosalmasinda yavaslama ‘utanéz kan damarionnda genisleme,teleme ve kasnh ~ ther (histain sau) (as) 3)US HAZRLK MERREZLERI Opioidierin Kontrendikasyonlan Kafa travmasi > Konvilsif hastaiklar > KOAH ve kor-pulmonale > Hipovolemi > Adrenal yetmezik > Gobelik > Prostat hipertrofisinde Akut Opioid Zehirlenmesi Biling kaybi, hipotansiyon, solunum depresyonu, bulantr-kusma, kafa igi basing artist, burun cevresinde siddetii kasinti,oligtir, kas tontistinde gevseklk, hipotermi, nonkardiyojenik pulmoner édem. Dr et mp op > Meperidin ve Propoksifen zehirienmesinde; ilave olarak tonik-klonik nébetler ‘pra. Opioid Yoksunluk Sendromu: Akut Dénem: Baslangicta lakrimasyon, rinore, terleme gibi sik belitiler ortaya okar. Dah ler ‘asamada; tremor, midriyazis, kan basincinda artma ve tasikardi, diyare ve ejekiilasyon olusur. Yoksunluk krizi sirasinda konvilsiyon gériilmez. ta tpn pee = i > Genelde tiim yoksunlik sendromlarinda oldugu gibi; morfin yoksunluk sendromunun bulgularinin bir kismi sempatik hiperaktivasyon bulgularidir. Morfin yoksunluk sendromundaki sempatik hiperaktivitenin tedavisinde klonidin ve daha az yan etkisi olan lofeksidin kullanilir. Kronik Dénem: Hipotensiyon, bredikardi hipotermi ve solunum merkezinin CO,‘e duyartiinin azalmas: vb. Tolerans: ‘Tolerans en cabuk olarak epidural uygulamada gels: “UVDDDDDODODUDOUULLU YEU YVVVVVRRITIIVVEUERUINGennaio ee eee “Yiiksek thtimalle Orta ihtimalte Diisiik ihtimal ile / Yok q | -Anatest + Bradihard yoni + Ofori, Distort + Konstipasyon, 1 + Mental bultlanma, + Korvitziyonlar | = Sedasyon + Antagonist etki | + Sotunum depresyonu + Anticiea's += Bulant & Kusma + Oksurik supresyonu “Tolerans gelisimini engelleme veya geri cevirmede NMDA blokérii Ketamin faydaly oldugu bicinimistir Kodein (Metilmorfin): > Diisiik dozlarda sadece antitussif etki olusturur. > Yuksek dozlarda ie karacigerde morfine dénuserek analjezi de olustrur MORFININ YARI SENTETIK TUREVLERI Heroin (Diasetilmorfin): + Dekstrometorfan hidrobromiir (TUS) + Hidrocodon / Oxycodon / Dionin + Folkodin / Di irocodein / Corbetapentan / Caramiphen SENTETIK AGONISTLER Meperidin: > Antitussif etkisi yoktur, Antikolinerjik yan etkileri nedeniyle miyotik etkisi cok azcir. > Morfinden farklt olarak negatif inotropik ézelligi vardi. Uterus kontraksiyonlarini etkilemedigi icin dogum eylemini uzatmaz bu nedenle tercih edilir. Tramadol gibi... ee Nw > Wkallanildijinda tasikardl yaratabili, FETITISITISSI IIIS ISS I STIS TII TS )TUE HABA MERREDLERT Metadon: > Builaan kesiimes| ile ge¢ baslayan ve uzun siiren abstinens sendromu clusur, Fakat yoksunluk sendromu cok haf seyreder. Bu nedenle metadon idame yéntem morfin bagimilginin tedavisinde kullanlir (Buprenorfin’de ayn endikasyonda sublingual olarak kullentit). L-asetilmetadol (Levometadil): Eroin bagimlihginin tedavisinde kullani, ‘Metadon ve L-asetilmetadol (daha uzun) uzun etkili opiyatlardir. © QT uzamasi yapmasi nedeniyle kardiyotoksiktir. Sufentanil / Fentanil / Alfentanil / Remifencar @ Analjezik etki giicti en yiiksek olan opiyatlardir (en giclist ‘sufentanildir). Araliezik Etki Gicen: ‘Sufentanil > Remifentanil > Fentanil > Alfentanil > Morfin > Meperidin © Remifentanil; plazmada psédokolinesterazlar tarafindan parcalandigt icin en kisa etkilidir. Bu nedenle sadece iV infiizyonia kullanuhr. @ Histamin salmimina yol acmazlar ve kardiyak etkileri cok azdir. 6u rnedenle kardiyovaskiler cerrahide tercih edlires. Difenoksilat / Loperamid: 3 Antidiareik olarak kullanilirlar. Propoksifen: Sadece 4s reseptirlerini etkller ve analjezk olarak aspirin / asetaminofen ile kombine cedilerek sadece oral olarak kullanulir. Iv. ve sc kullanimamalidi. CYP inhibitoreriyle kullanilmamalidi, Dekstrometorfan gibi NMDA resptirlerini bloke edebilic (a8) Ns TTT TU UU U UU UU e UteFIFE ITISITI TITTIES = d Peas Reseptir Etkilet Delta | Kappa | Oral/Paranteral | —Maksimum enerik sim | MUG | “Go | te) | _potens oram_| _efikasite erin rs | oak ise | cromerton, rf Disk Ykoek etadon oa Yas Yaisek oo ota Yubsek = isk ike wer [2 [| Sadeos arate | Vile a Sadece parenteral | Yoksck = kek Yisek ot Yuksek [oink oe ona ona Seti Sadece oral _[ ok ac + [ora ona ‘2__| Sadeceparanterat | Ysek ‘av | Sadeceparanterat | Yhsek fuprenorta = [== Tote kek sso/eo: Ago /- Parse agonist, =: Antagonist “Setaminoteniefen tabletlerde baunablener,“Titranonuyaplanar PARSIYEL AGONIST OPIYATLAR Tek basina verildiklerinde agonist, full agonist ie birikte veriliklerinde antagonist etki ‘olustururter > Buprenorfin; 1 reseptirierine olan agonist (parsiyel agonist olmasina ragmen) etkisi dolayisyla (morfin kadar ici analjez! ve SSS etkileri olusturur); morfin ‘bagumllaninda yoksunluk belitilerini artrmaz. Daha az solunum depresyonu ve daha az bagimliltk olusturur. ‘Tramadol ve trapentadol; serotonin reuptake blokajt yaparak da analjezk etki olustururtar, ‘Buniar da parsiyel agonist. Parsiyel agonist mu Kappa Nalorfin uy 1 Nalbufin uu t Pentazosin Parsyel agonist tt Butorfanol Parsiyel agonist Mt Buprenorfin Parsiyel agonist u @"TUS AERA MERRIER NARKOTIK ANTAGONISTLER Narkotik analjezik zehirlenmesinde kullaniliriar. © Mi reseptorlerine yiksek affniteleri nedeniyle respiratuvar depresyon ik dizettikleri bulgulardan birsii Bagimliik yapmazia. Etkilerine tolerans geligmez. NALOKSAN 1, ve K: Gzerine tam antagonistik etki olusturarak, opicidlerin etksini ortadan kaldiir (naltrekson gibi). Presistemik eliminasyona Gok ugradii icin oral yolla kullanilmaz. Cok kisa etki olduu ign TV infizyonda kullaniir. Sok, iskemiye bagli omuriik ve beyin zedelenmelerinin tedavisinde kullamiimaktads. Nix ve Naltrekson; GnRH ve PRL salinimint arte, NALTREKSON Naloksandan cok daha uzun etkil ve oral kullanabili. 1 Alkolim tedavisinde kullu, _Naloksan ve natrekson yenidoanda opiatlara badit solunum depresyonunun tedavisinde kullarlabiirer ee ead Intratekal kullanilantar Epidural kullanilaniar + Morfn ve fentani, + Mortin| + Fentanit + Sufentanil salfentani + Meperiin + Hidromorfon WUT TOU UUU UU UU UUV VNU UTI II Ute = Opi + Rektal: Morfin, Hidromorfon + Transdermal: Fentanil + Intranazal: Butorfanol + Bukkal (Lolipop): Fentanil sitrat + Sadece oral Propoksifen + Sadece parenteral: Sufentanil, Alfentanil, Remifentanil, Nalbufin, Butorfanol lerin Kullanim Sekilleri(AURA rrr | Tas aun ences Ce ake te | Opiyat gina Oral etkinik Analijezik etki etic! i 5 Duk vuwek CS [Tiéremerton [5 Dak ‘Yoksek J" eksomorton [4 Dak ‘Yoksek Fentanit 15 Disk — | Yoksek ‘Saentanit | 1.5 Sadece parenteral En Yuksek ‘Alfentanit | 0.25 Sadece parenteral Yksek Remifentanit_| 0.05 Sadece parenteral ‘Yoksek Leverfanol | 5 ‘Yuksek ‘Yoksek Kodein 4 "Yorsek auk | ‘rotadon | 6 Orca Orca q ‘Orsikodon | 4 orea orca Propatsifen | 5 Sadece orat (Gok dsc Nabute 6 Sadece parenteral ‘Yuksek ‘Metadon 3 Yarsek Yiwsek Meperidin | 4 ona "Yksek : Bene + mpuleun presinaptik ucton postsinaptik membrana asirimin salayan ve postsinaptik membronda tksiyon potansiyell cluyturan made. N@votransmitter Nerotransmiter salinmunda esas rol eynayan Karel... N tipi valta baja yavas Cas2 anlar: © Dopaminin ko-transinitter... Kolesistoknin + pit yop néretransmitter.. Anandamid + Prin yop nérotronsmitterier.... ATP, Adenozin < Depamin sentezinde hiz kistlayic basomak... Tirzin hidroksilaz enzt * Sentral sinirssiteminde dopamin meddesinin en youn clarck bulundu yer... Nigrostrial yolak * Dopaminin ona metaboliti.. Homavalinik asit + Prelaktin ve TRH salir ezelton hormon... Depamin ~ Santral sini sstemindeki ma) copominerjik yelaklor.. Tuberoinfundibular,mezcimbik, mezokertikal, nigrostrial + Santral sinir sisteminde dopaminerjik merkezler Nukleus accumbens, kemotrigger zone ~ Katekolaminerknirenlarin zontal sinir ssiteminde en fazla bulinduu yer... Locus sereleus + Noradrenalinin beyinde en fazla bulundu yer... Hipothalonus ‘Advenalnin en fazla bulundu yer... Mediller retikiler formasyon Katekolamin... GaRH ve ACTH selmmuny arttier Serotonin‘ metabolt.. Hideoks\ indol asetikasit (5-HIAA) = Serotoneriik yollariy béyik kisme beyinde... Raphe sistem igindedir + Santralde inhibisyon yapan Gi ile keneti serotonin reseptérd.... 5-HTI ©" Trombositierde agregesyona edilim olusturen 6a ile kenetil serotonin resepté.... S-HTZ * Bulonti-husma merkezinde bulunan iyon kanal le kenetli serotonin reseptird... 5-HT3 + Miyenterik pleksusta yogun bulunan, prokinetik etkili serotonin reseptérd.. 5-HT4 = Pineal bezde N-asetilaz ve O-metiltransferaz enzimlerince serotoninden sentezlenen... Melatonin ‘Tet-leg tendrom tedavisinde kallanlan... Melatonin * Kronik insomnia tedavisinde kullanigan melatonin reseptér agonist... Ramelteon Ramelteon ile birlikte hullanimamasi gereken antidepresan... Flwoksamin @) roEee Beyindeki kolinerjk yoloKlarim Uyak kismi nereden Koken clr... Meynerfin nucleus basalist Nikotnik reseptérlerin bayik kisms beyinde nerede bulurur... Renshaw hiereleri Beyinde histaminerjk néronlani en fazla bulundu yer... Ventral posterior hipotalamus GABA, tronsaminaz enzim ile neye yikilr....Suksinik semialdehit GABA-A reseptarine kenetli olan klor Kanch blokéleri... Pikrotaksin, pentlentetrazal Postsinoptik olarak glsin-A reseptirlerni bloke eden... Striknin Nemetil D-aspartat (NMDA) hangi nérotransmitterin reseptoradir... Glutamat Magnezyum hangi reseptérdn blekoridur.... NMDA NMDA blokgnd Alzheimer ilo... Memantin NMDA blokérd Parkinson tedovisinde kullonlan antikoinerk... Biperiden NMDA blokéed genel onesteztk... Ketamin NMDA bickérd tokoltik ve ontikonvilzan lac... Magnezyum NMDA blckérd ALS tedovisinde hullanianileg... iluzol Benzodiazepinlerin etki clusturabilmesi icin ertamda muticka ne bulunmalidir... GABA + En uzun etki benzodiazepin... Flurazepam + Enkisa etki benzodiczepin... Midazolam ‘Aitif metabolit olusturmayan, fax I metebolizme recksiyoriarina thtiyac: olmayan benzodivazepinler... Lorazepam, oksazepam On-ilog olan benzodiazepin tirevi... Klorozepat En fazla amnezi olusturon benzodiazepinie... Lorazepam, midazolam Psikotik yan etkiler, agresyon ve siddet olusturan benzediazepin... Triazolam Selektif benzodiazepin reseptér antagonist... Fhmazerl Benzodiyazepin reseptirlerinin invers (ters) agonist... B-karboin En uzun etki borbitteat.. Fenobarbital En kisa evkll barbitUret,.. Metoheksital ALA sentaz enzimini indikleyerek porfirin sentezinde eis olusturan... Borbituratlar Beyin kan akimini ve oksijen tiketimini exeltan... Barbituratlor Benzodiazepin yopisinda dedildirler, ancak benzodiazepin reseptérlerine parsiyel ‘gensttirer... Zaleplon, zopikin, zolpidem, eszopiklon Limbik sistemdeki 5-HTIA reseptirlerine parsiyel agonistik etki gBsteren... Buspiron + Metaboli bell cranda akcigerlenden Itrch edilen hipnosedotif... Porakdehit ‘Sontral sinirsisteminde bulunan presinaptik a2 adrenerjik otoreseptirierin reseptérlerin ‘ogensti olan kas gevgetici...Tizaniin,Kloniin GABA-B agonisti olan sontral kas gevsetici... Baklofen En koso etkill nondepolarizan néromusktle blokSr... Gantokieyum < Mivakiryum En eso ethill depolarizan kas gevseticl... Suksinilkain. Plazmada nonenzimatik pargelanan néromuskiler blokérler.... Atrakiryum, cisetrakieyum Etksi en cabuk baslayan nondepolarizen néromuskiler blokér... Roklrenyum Histamin iberizasyonuna neden olabilen néromuskiler blokirler... Tuboklrarin, mivakiryum, mmetakirin,otrakiryum Antimuskarinik etkili nondepolarizan néromuskiler blokérler... Panklironyum, rokironyum, @ eee UU LULU LUD UUUUVVVUVUUU IVI V VU Ubb aNIIIII IIIS SSS SSSI SSI PPP Py Sarkopt ulumdan Ca salmmum engelleyen ve malign hipertermi tedavisinde ‘allamien... Dantrolen sodyum Malgn hipertermide mutasyona wfroyen reseptirler... Riyanodin resepterien Dopamin D2 ve D3 reseptirierine selekti etkl antipikotk ile... Siipirid EnreversblBzelk gésteren ge¢ dénemde ortaya Gkon ekstrapiramidal yan etki... Tardif diskinezi Seapine dontrotenhalamimas: gereken ekstropiranidal yan etki... Niolepik magn ‘sendeom En hepatotoksik antipsikorik... Klorpromazin En fazla sedasyon olusturen antipsiotik... Klorpromazin Pigmenter retinopati clusturan antipsikotk... Tiyoridazin En az antikotinerjik yan etki olusturan antipsikotik.. Haloperidol {itingten Horesi ve Tourette sendromunun tedevisinde kilanltilen entpskotik Haloper En uzun etkilientipsikotivier... Ari \razol,pimozid Exstrapiramidel sistem yan ethileri en az olusturan entipsikotik... zapin ketiyapin ‘Agronilositoz clusturbilen ontipsikotik... Klezapin Antikolinek yan etkilerien fazlaolisturanantipsikatik.. Wozopn, lanzopin Antidopaminerik etksi fozlo olen atipkantpsiotine...Risperiden, paliperiden “Antidopaminerjik etki entihipertansifier... Metldepa, rezerpin, metirozin ‘Artidopaminerk ethili bulanty-kusma Hllars... Metoklopramid, prometazin Sedatif etkisi en az olan antipsikotik Aripipinezel En kisa etkliantipsikotik... Ketiapin Belirgin aritmojen olan antipsiketiker... Ziprasidon, sertindel, iyoridazin En hipotansif entipsikotikier... Klorpromazin, Kezapin TGRIM entidepresan laciori en sik olusturduklers yan etkier...Antikalineryi yon ethiler Tesiktk antidepreson zehirlenmesinde en snemli ve sik 61m neden.. Ventrikiler aritm Gzeltde endrezis noktirnada tercih edilen antidepresan... Inipremin ‘Antiklinerjik yon etkisi en fazle olan trisiklik antidepresen... Amitripiin ‘Anti-obsesyonel etki en gid olan trisikikentidepresan... Klemipramin En uzun etkli antidepresanlar... Fhioksetin, potriptilin “ntipsikotk etki! belirgin clan antidepresan... Amoksapin mipromin hangi grup antidepresandir... Trisikli Reboksetin hangi grup antidepresandir.... Nerepinefrin-serotonin reuptake inhibitérd En hisa etki ontidepresan... Nefazeden Kronik insomnia redavisinde kullalan antidepreson... Trazodon Priapizm olusturabilen antidepresan... Trazedon Dopamin re-uptoke'ine blokir etksi belirgin olan antidepresan... Bupropion Sigara bojimliijun tedovisinde hulaniabilen antidepresan... Bupropion Oto-reseptér blokérd olan antidepresonlar... Mirtazapn, mianserin ‘Aplastik anemi yapabilen antidepresan... Mianserin @Santral Sinir Sistemi Spot Bilgiler Fluoksetin hang! grup antiepresancir... Selektif seretonin reuptake inhibitérd (SSRI) Bulimia nervosa tedavisinde tercthedilen antidepresan ily grubu... SSRI SSRTora ait en sik olugen yon etki... Gastrointestinal sistem intleranst En kordiyotoksik ontidepresan tag grubu... Trisiklik antidepresanlar En ar antikolinerjiketkistolon ontidepresanlor.. Venlofoksin ve SSREIar En hipotonsif antidepreson....Amitripilin Enz hipotansif entidepresonlor... Venlfaksin ve SSRTIar En fazla sekstel disforksiyon oluturan antidepresan ilar grubu... SSRI En az seksiel disfonksiyon olugturan antidepresen ilag grubu... Bupropion IMAO-A enim selekif blokird.. Maklobemid, Brofaramin Non-selektif MAO enzim biked... Trenilsipramin, enelzin Bipolar hastehn profiaksisinde kullailon.. Lityum thazttol monofesfatez enzim inhibited... Lityum ‘Molektler yopist sodyuma cok benzeyen ioc... Lityum + Lityumun en sik olusturdugu yan etki... Tremor Poli, hiptiroid ve Iskoetox olgturabilen ontimanik. Lityum + Emziren kodilarda anne sitiyle bebege gegerse gevsek bebek sendromy okisturan Lityum Hanile kadinlarda killaniirsa fetusta Ebstein ancmalisi yopebilen... Lityam Plazma lityum dzeyini arttiron... Tazid grab didretinler Gingive hipertrofisi, yaygn lenfadenopati ve hirgutizm olusturan... Fenton “Trigeminal nevralj ve meni tedavisinde tercih edie... Kerbomazepin [ADH dazeyini yokselten antiepileptik.. Karbemazepin ‘Vacutta fenobarbitale déndsen antiepileptik.. Primidon * tipi Co" kanal loka antepleptk..Etasiksinid ve valpreik ait ‘Absans nébetiernin tedavisinde primer olarak kullalan... Etostksimid GABA tronsominaz enzim inhibited... Vgabatrin ve valproik ast Fetal pankreatit ve hepatit yopabilen... Valpreik sit {infantil spozmde ik tercih olarak hllalan... Kesintrpin (ACTH) + Glutomat NMDA reseptir blokérd antiepilepik... Felbomat + Glutamat saimmininbe eden, sodyum kanal blokErd... Lamoteijin Dopamin salmumun arttiran entikolinerjik madde... Amantadin MAO-B selektif enzim inhibited... Seegiin, Rosai COM enaim inhibitor. Entkapon, Tokapon Periferik DOPA dekarbokslaz enzim inhibitérd....Benserend,karbidopa Levedoponin en sik olusturdugu yan etki... Bulant-husma Coombs testi poztif hemeliik orem olusturan... Levedepa, metildopa Vecutta melanine dindsen ve idror ve dig solglarda siych renk degiskigiclusturan Levadope Eritromelalji ve pormaklarde spazm olusturen... Bromokriptin En uzun etkli dopanin reseptéc agonist ergot ttrevi... Kabergolin Alt ekstremitelerde movi beneklenmeler (livedo retikilris) yapobilen... Amantodin NMDA reseptérinie bloke eden santra etki antkalineriik madde... Biperiden @ eeeSITITTITISSSTSSO IOS OTST ITS | TUS HAzM mR eee + Alzheimer tedavisinde kallonlon NMDA reseptér blokér.... Memantin + Adenozin reseptér blokSri olan ve fosfediesteraz enzim inhibisyonu yapan ‘Merilksentiner + Upolisistimile eden, didretik etkis! bulunon ve asit tolmimm arttiran peikomimetik Merilkeontiler = Katekolamin, serotonin ve dopamin reuptake'ni engelleyip salmmlarm stimile eden psikomimetikier.. Amfetaminler + Yiksek dozda holisinasyorlar ve psikoz tablosu olusturabilen... Amfetominler ~ Hiperkinetik cocuk hastalit tedevisinde kullanlan... Metifenidat + Ketekolamin, serotonin ve dopamin uptake-1 blokieler... Kokain, Tisikk antidepreson + Sedyum kenallarin en gicld bloke eden toksin... Tetrodatoksin + Sedyum Konallaray en gili aktive eden toksin... Batrakotoksin + Plazmada prédololinesteraz enzimleri terafindan metabolize edilen lokal onesteaiiler. Ester yoprdck lokel anestezikier + Kemnea anestezisinde kullonlan lokal anestezik,...Praparakain + Bpidural ve spinol onestezide ancelikle tercih edilen.. Bupivekain + Enikza ve en zayit etki lokal anestezik... Prokain + “Mataboliti PABA olan ve aller lusturan lokol anestezik... Prokain + Sadece yizeye! anestezide kullanion ve kan basincim yakselten lokal onestezik. Kokain + Direkt olarak yara ve Ulseriere uygulanan lokal anestezik... Benzokain + Her tip lokal onestezide kullanian ve nistegmus yapan lokal anestezik... Lidokain + Vaeutta olugon toluidin metaboliti nedeniyle methemoglobinemi clugturabilen lokal fenestenik... Prilokain + Kerdiyovaskilersictemde belingin yon etki olusturan lokal anestezik... Bupivakain + En gisldclan, sadece yizeyel anestezide kullamlan ve psédokalinesteraz enzim inhibisyons ‘yapon... Dibukain + GABA-A-reseptirblokaji yapan gene! anestezik... Etomidat + NMDA reseptir blokoji yopan genel anestezik... Ketamin, nitréz oksit * En cok flor metabolti olusturan genel anestezik.... Metoksfluran ve halotan + Genel onesteziklerin gucind belirleyen porametre... Minimum alveoler konsantrasyen (many + Genel onesteziklerin Farmakokinevik dzeliklerin belileyen en énemiparametre... Kandaki ‘gozimirak + Kendaki ¢S2indrlifd en olan, yoni en his onesteziy baglatan gene! onestesik.. Nites2 ‘ost, Xenen gaz! + Kandoki eSatinirlaga en fazla clan, yani en yavas anesteziyi baslatan genel anestezik ‘Meteksfiuren ve haletan + MAK, yori potens dederi en distk olan, yani en gic olan gene anestezik... Metoksifuran, hralotan + MAK, yoni potens degeri en fazla olan, yani en zayif olan genel onestezik.... Nitrox ‘ksi + irtravendz yolla hullonian gene! anestezik... Ketomin, propefel, etomidat +) _Kalbin katekclaminlere duyarilijn en fazla arttiran (eritmi) genel anestezik... Halotan + En hepatotoksik olan ve malign hiperterm clusturan genel anestezik... Haloton + Gaclu vazodilatér etksi bulunan ve tosikardl clusturan gene! anestezik... tzefluranEo Gicld varodilatér etkisi bulunon ve tasikard! olusturan genel onestezik... tzofluran inir Sistemi Spot Bil Diabetes insipidus toblosu olugturan genel anestezik,... Metoksifiuran Gila bronkodilatesyon yapon genel anestezik... Sevofuran, Helotan “Seketeligerihil iyalar gbrdarten ve gidrdcd etki olan gene! anestezik... Nitréz oksit Gaz igeren bosluklorda vom genislemesi yopabilen... Nitrdz oksit Diffazyon hipoksisi olusturobilen genel anestezik....Nitrdz oksit NMDA reseptie blokaji yapan ve dissosiyati anestezi clusturabilen genel anestezik Keramin Kn besincint arttirabilen genel anestezik... Ketamin Parenteral kullanan, kiso etki clan ve eyakta midcholelerde ik terih olarak allan... Propofol Kafe igi basin: azalton gene! enestezik... Tyepental, propofol, eromidat 11-p Hidrokslaz enzimini inhibe eden ve adrenal steroid sentezini belirgin azaltan gene! ‘onestezik... Etomidat ‘Opioid (mi, delta, kappa) reseptérlerin etki mekanizmas! nasldr... Gi protein Kompleksi ile henetidieler Enkefalinlerin sontral sinie sistem dignda en fezla bulundugu yer... Adrenal medulla Kappa reseptirleri Uzerinden etki gisteren endojen opioid... Dinorfin Proopiomelanckortinden tGreyen ve ACTH ile birlikte salinan endojen opioid... Endorfin Psikemimetik etki olusturan opioid reseptérleri... Kappa Opioidier hong} kafa citi oracle miyozis yapar... N. aculomotorius (CN ZI) Kaz derisi gértnimd ve digjer sempatik aktivasyon bulgulars.... Merfin yoksuniuk ‘sendeomu -Morfin yoksunluk sendromy tedavisinde kullorlan... Klnidin,lofeksidin Morfin bomilijinn tedavisinde kullanlon.... Metadon, buprenerfin Opicelerin folerans gelismeyen etkiler... Miyezs, Konstipasyon, Prokonvilzan etkisi Morfnin O-metilasyonu ile oligan... Kodein Vaeutta O-demetilasyona wlrayip morfine denizen... Kedein Yalwzea antitussif olarak kullanian opioid... Dekstrometorfan Belirgin entikolinerjik etki olusturan opioid... Meperidin En uzun etl opioid... Metadon, L-asetilmerad ‘Analjezik etki gc0 en yiksek olan opioid... Fentonl ve tirevleri En kis eth opioid... Remifentani “Antidiyareik olarak kallanan oplold....Difenoksilat ve loperamid Pcs agonist olan epi... Nalbufin, ralorfn, btorfarl, buprenorfin, pentazosin Opioid antogenstler... Naloksan, naltrekson VEL ( ' VMAS ‘ “A ¢ Prvwawiwi ned at oy ete areal oat ol oi ol eal a Oo SAOY CAREER JIE vr “PEPIETITITISIPEY, OTAKOIDLER Otakoidler ++ Tenim: Lokal etkili hormonlara verilen isimdir * Depolanmayanlar: Eikazanoidler, Trombosit aktive edici faktir (PAF), Nitrik oksit ) Otokoidler yapilanna gare ti gruba ayriirar; + Kininter + Endotelin + Substans P ve = CGRP Histidin 1 ———— Histomin + Aojiotensinier + Néropeptit¥ HISTAMIN RESEPTORLERi ees ro + Histamin Eosanoidier + Serotonin PAF HiSTAMIN Histidin dekarboksilaz © HAUT, / Histoninaz 7 Metilimidazol —tmidazol Tritokolin asetik asid cosetik asid ore cal no Ht reseptiri H2 reseptar 13 reseptiiri H4 reseptari Damar diz Kastan ae +585 (otoveseptir) | + Eozinof + Barsak diz haslan onetad + Bronlar thontiksiyon) | #¥oker +585 (aktivasyen) + Aller olusturur | {Tus Az MERE HisTAMININ VUCUTTA BULUNDUGU YERLER @ Histamin vucutta en fazla mast hiicrelerinde bulunur. Mast hucrelerinde histamin heparinle birlikte sentezlenir, birlikte depolanir ve birlikte salinir. En gliclii histamin salimmina yol acan eksojen madde: eT me Ss a | ‘+ Radyokontrast maddeter + Propofat / Tiopental (ler) = Trimetafan Pept aie ae cok aalluo + Endotetin-t + Kalliin + Substance P + Bradikinin + SHPETE 1 Histamin santral sir sisteminde en fazla hipotalamusta bulunur. s Cee ee Dopamine Nigrostrial Yolok GABA ea ee ‘ézel bir a iaasyon yok Etkileri Damarlar: Vazodilator etkiidir (Daha cok H,). Kalp: (H, ve H, ) Tasikardl (4) inotrop (+) kronotrop ide: Parietal Hiicreleri aitive ederek; midenin asit ve pepsin salgisint rttuririar (H, reseptorleri ise terse asitsalmimum azattrlar). @ a VKOIITEODDDVOUVUVDV UU UVVVUUVU VI VVELUU UU4 vf « wy FOE To ¥ rf FSTSTITITIFIE OS RON MERNLERT Bronslar: Brons diz kaslanny kasarlar(H,) Tukriik, gézyas, brons, barsak, pankreas salgist Artin Adrenal medulla Katekolamin salinimint *. SSS ve periferik sinirler statu azaltir. Aljezik etkisi bulunur. immiim sistem Lenfosit aktivasyonunu ve antikor yapimi, H, reseptriet ie inhibe edi, Bundan dolay sttotoksk ve gers tip as duyariik reaksiyonlann inhibe ederter. Etkisi olan diger olaylar Uyku-uyanikik skusu, Sikadyen ve beslenme ritmi, OBrenme, Hafiza, fcme, Vcut 1 Aynca kalbin kasima gocind ve hia arttnr HisTAMINIK iLACLAR H, agonistleri: Betahistin > Endikasyon: Meniere tedavisinde kullaniir > Digerler:2-Metihistamin, 2-Prdletlamin, 2-Tazoletiamin H, agonisteri: Sctazol > Endkasyon: Aklorhidt tansinda kullanhr > Digerler: Dimaprit,Amtamin, Impromidin 1H, &H, agonistler: Metihistamin, imeit ANTIHISTAMINIK iLACLAR Hi Reseptir Blokérle © Kapiller permeabilteyi ve 6demi azatilar 1 Inflamasyonu baskilarlar Kasntyt gideriier1 Mide asit salgrsin azaltmazlar (CunkU, H, blokérler mide asit salgtsin!azaltr) 1 TUkirik salgisini ve ekzokrin organ salgilanmt azatilar Lokal anestezik etki olusturabiliter Alfa, reseptérleri bloke edebilikier' icin ortostatk hipotansiyona neden olabilirler @_$8Side genalkle sedasyon olustururlar.Epilepsl hastalarda mutat dozierda konvilsiyons yo! acariar. Nesile (= Jenerasyona) gére antihistaminiklerin (H,) siniflamast | Birinct Nesiller Ikinct Nesiller Upottite Fazia & Sanuiale& Site ges orant Faz a Sedat ett Fazia a Lokal anestezik etki Farle Az ‘othaineAAntiparkinson etki | Fala = | * Hareket hasta | Oncetikti Endikasyeniant Snel Mee $ suaneexsma Kullanim endikasyonlan: 1. Allerjik reaksiyonlar 1m Allejkrinit, kronik trtiker tedavisi 2. Tasit tutmasi ve vestibiller bozukluklar ism Difenhidramin, dimenhidrinat, siklzin, prometazin tast tutmasi tedavisinde kullaniiria. E Hareket hastaliji tedavisinde kullanilan ilaclar + Antihistominikier: Demenhidrinat, Meklizin, Siklizin + Parasempatoitik: Skopolomin (En etl) + Dikkat: Tedevide metoklopramid etkisizdir. Bulant-kusma tedavisi le hareket hastalifitedavisi fark geylerdir! 3. Gebellk Kusmalari a Doksilamin bir dnem kullanimsti. 4, Antiemetik etki im Dokslamin / Prometazin (post operatif) 5. Antiparkinson etkiler nm [Difenhidremin parkinson hasta tedavisinde ulanit, 6, Serotonin biokaji wm Sipraheptadin histamin blokajt yaninda serotonin blokajida yapar. 7. Lokal anestezi vm Difenhidramin ve prometazin sodyum kanal loka ‘yaparak lokal anesteziolusturur. 8, Sedatif etki : hipnotk olarak fuilanir @) ANNAN, } « LVAD Ws \ © LEVEL LLVAS, ( KEELE mt De"TUS WACIRIN MERREAER eee eee Uzun etkililer Uzun Etkililer + Kloreniramin + Loratadin + Mesiizin + Desloratadin + Hideokstiin + Astemizal + Doksepin + Ebastin + Klemastin| + mizolastin Kisa Etkililer Orta Etkililer ‘+ Karbinoksamin (En kisa etki) + Setirizin + Dimenhiarinat + Levosetinin + ifenhidramin + Azelastin + Doksitamin + Feksofenadin + Siktizin | & Ketotifen “+ Prometazin (Antidopaminerjik etki & Ensedatity | + Levokabastin : | Kisa Etkililer — | ervastin | — + Olapatadin Bf broil |S terfenaain Siproheptacin Fenindamin | Gzellikli Antihistaminikler © Aritmi= QT uzamasi yapaniar: Terfenadin, Astemizol > Ginimizde kullanimden kaldirimislardir >» Mikrozomal enzim inhibitérleriyle (Eritromisin git artar © P-glkoprotein transporter inhibisyonu yapaniar: Terfenadin, Akrivastin /Ayni zamanda mast hiicrelerden histamin salinimiru da engelleyenier: Ketotifen @ Gebelikte kullanvimamast gerekenler, fetusta malformasyon yapabilenler: Doksilamin, Azelastin, Hidroksilizin, Feksofenadin (Bir donem gebelikte bulanb-kusma tedavisinde doksilamin yogun bir sede kullaimaktaya) @ Gebelerde givent olanlar: Klorfeniramin, Difenhidramin, Setirzin, Loratadin © Gocullarda terchedilelr:tkincnesilerkullanir: CUnk birincinesiler sedasyon ile ‘okul basansin: dlisiirebilir: & Serotonin reseptér biokaji da yapan, Karsinoid timérde ve migrende de kullanlan: Siproheptadin (Bu nedente tah artisina bagi kilo alma neden oli Ganki serotonin ‘stair azar) + Postgastrektomi dumping sendromu «+ Karsinoid tiimére ba bagirsak hipermotilitesi Pe paneqittnnteeycukaaa birlkte kullanidikiarinda bu risk a (sn)Antihistaminiklerin Yan Etkileri > En sik gbrilen yan etkleri sedasyondur. Gocukiarda eksitasyon kt. > Esas olarak antikolinerjik yan etkiler ortaya cikartirlar. + Midriyazis: Dor acih glekom + Tasikardi, Aritmi: Anjina pektoris, Miyokard infarktiist + Bronkodilatasyon + Agjiz kurulugu: Kserotemi + Cilt kurulugu (Ekcin ter bezlerinin inhibisyonuna bog) + Miksiyon gil: Bening prostet hiperplazisi + Peristaltizmde inhibisyon: tleus, Toksik megakolon + Diger bulgular: Bronkodiletasyon, Vcut ist artist HiSTAMIN H2 RESEPTOR BLOKORLERI + Bazal asit salinmini L + Stimile edilmis osit salinmuni | (Katzungia gére) = Nokttirnal asit salimimin £ *Gostrin + Pepsin solinmun: + tntrensek fektér salimimin | Simetidin: & Kisa etki sore © Anti-androjenik etiiidic Diidrotestosteron reseptbr bloka}ortaya gkartr, fe + Simetidin + Spironolakton + Siproteron asetat @ Sitokrom p450 enzim inhibisyonu ortaya cikar 31 Hepatotoksiktr, © Kanserojenik etki: Mie asin basklayaniacar(H, reseptrblokéxer ve proton pompa inhibtirlr)ntratdreten bakterilerarrarak yeni kanser olusumunu arbrabilrer Famotidin: & En giiclii ve en uzun etki siireli olandi. @ TTT UU UU UU U UU VV MUU IIT VU a)Fry TK rr ‘ APPPESIITITTTT ISI eeeyy ey “TUS HAzIRUK eC Nizatidin % Oldukca ksa etki, © Biyoyararlanim: en yiiksek oland in / Roksatidin / Lafutidin / Niperotidin / MAST HiicRESi STABILIZATORLERI 1 Mast hicrelerinde membran stabilizasyonu olusturarak histamin salinimini engellerier. Salinmis olan histamin Gzerine highir etki ortaya gkartmaz. Astimda profilaksisinde kullantilar. En Gnemileri; > Disodyum kromoglikat (Kromolin sodyum) > Ketotifen SEROTONIN \Vicutta En Fazia Bulundugu Yer: GIS'deki enterokromafin hicreler (vicuttak toplam serotoninin %90' burada bulunur). Kanda En Fazla Bulundugu Yer: Trombositler (Ancak trombostier serotonin dretmez, ST se soseye SHT,: Gi (Aden siktaz aktivtesini azar) > S-HT,: Ga (Fosfolipaz C & Fosfolipaz A, aktitesiniartnr) > S-HT,: Ligand bagimt yon kanalidir > SHT, SHT, SH: Gs (Adenill siklaz aktivtesini arttinr) ne 5-HT, ===> SSS 5-HT, "=> Damar/Tro 5-HT, ===> 6ts 5-HT, "=> 615/kelp lokalizasyonda olan otoreseptérleri vardir ~ Somatedendritik yerlesimli olan: 5-HT,, - Presinaptik yerlesiml olonlar: 5-HT,,, 5-HT,,Serotoninin Etkileri Arter (62. renal, splanik, pulmoner, serebral) ve venler Genellikle konstriksiyon (szelive vendl ve venlerde) olusturur (5-HT,). Gla kaslarda ise tam tersine arteriyollerde dilatasyon yapabilirier (5-HT,). serotonin. yoldanInsana veridiginde, esadiaki seit goroldigu gibi kan basina Uzerine ‘trifazik (Uc fazit) etki gosterir: 4. Kan basincinda kise sirell disme ve bradikardi afferent vagal sini uslanndak! (G-HT,) reseptérlerinin uyarimasina bagi olarak olusan bir akson refleksl sonucu meydana gel (Bezold-Jarisch refleksi) 2. Kan basincinda yllkselme: Vazokonstriksiyona bags. 3, Kan basincinda uzun siireli dlisme: Gizgili kas damar yatagindaki vazodilatasyona bagi. ia | ==). tom [SE | resepioe | “~~ Agragasyonu—_—>|_reeeptir mame VEL \ oo \ \VAZODILATASYON | = a \VAZOKONSTRIKSIYON iE HEMOSTAZ > vaskOLER OKLUZVON perenne Ce keel kvs Kalpte (+) inotrop ve kronotrop etki olusturabilmektedir. Bu etkllerine aractik eden S-HT+ reseptéridii.Gis GIS‘de parcalanan enterokromaffin hiicrelerinden aciga cikan serotonin; 5-HT3 reseptérleri ile bulanti-kusma olusturur. Mide ve barsaklarda siddetli spazm ve peristaltik hareketlerde artma (5-HT4) olusturur. 5-HT4 reseptir agonisti olan ilaclar mide bosalmasint hiziandirmak icin kullanulirlar. 5 rks seregennuozae Cua eae eee + Muskarinik etkil’ilaclar: Betanekol, Neostigmin, Pridostigmin, Edrofonyum + Serotonin 5-H, agonistleri: Metoklopramid, Sisaprid, Tegaserod = Dopamin reseptér antagonistleri: Domperidon, Metoklopramid + Motilin reseptor agonistleri: Mokrolidler (Eritromisin) Uterus, mesane ve iiretra Konstriiksiyon olusturur. Trombositler Agregasyon (5-HT,) olusturur, » Eger bir madde damarda vazokonstriksiyon ortaya cikartiyor ise trombositte agregasyon ortaya cikartir. Vazodilatasyon ortaya ‘ckanyorsa entiagregan etk! olusturur, Bunun iki tane istisnast vardir; yani vazodilatasyon ortaya cikartmasina ragmen trombositte agregasyon ortaya cikartan bir tane otakoid varcir: PAF & PGE, Respiratuvar Sistem Solunumu stimile eder (5-HT,) ve hafif bronkokonstriiksiyon olusturur Santral Sinir Sistemi Aljeik etki bulunur, Migren etyolojsinde ro oynar. $5S'de paraventrikiiler nukleus:aki 'erotoneriik néronlann en nem fonksiyonlanindan brs; igtah kontrolidir. Serotonerjk ndroniar istahi azar, SEROTONERJIK SISTEM UZERINDEN ETKi GOSTEREN ILACLAR Triptanlar: Sumatriptan / Naratriptan / Rizotriptan / Frovatriptan / Rizatriptan / Almotriptan / Zolmitriptan @ Sumatiptan etkisi en gabuk baslayan, frovetriptan etkisi en uzun siiren ve rizotritan biyoyararlanimt en fazla olandi. &@ S-HT16/10 reseptor agonisti etkilerile beyindeki arteriyovenéz santian kapatir Wh ¢ 0 \ « : Wt ¢ i dee) e990VITTIFISIIIIIISITOUUUU SITUS TI I PITTI I SII IIIS TUS HAR ERE © Migren bas agnsinin akut atak tedavisinde kullanilr. Profilakside yeri yoktur & Kontrendikasyoniar: iskemik bagirsak hastalidi, iskemik veya vazospastik kroner arter hastaligi, serobrovaskiller hastalik, periferik vaskUler hastalik, kontrolsiiz f hipertansiyon F Metizerjid: S-HT, reseptérlerine parsiyel agonist, S-HT, reseptorierine ise antagonist & Migrenin profiaktik tedavisinde kullanilt, akut atakta Kullarim yoktur, hatta nébeti siddetiendirebili. & Retroperitoneal fibrozis ve subendokardiyal fibrozis sik olusturdudu bir yan etkidir, Pizotifen: © Migren profiaksisinde kullanlan S-HT: reseptr bloke Siproheptadin: © H, ve 5-HT, antagonistic, ACTH saliuminazater, & Histamin ve serotonin inhibe ettgi iin ist arti. Karsinoidlerinin tedavisinde kullanilt, Ketanserin / Ritanserin: & Vazokonstrit elk esepter olan S-HT, ve a, reseptrlern bloke et iin, agd \azodiatasyon olusturut @ Raynaud sendromunun tedavisinde kullanilir. Buspiron / Gepiron: & SsSide 5-HT,A reseptirlerini aktive eder ve anksiyoitk eth otaya ckarbr. Ondansetron / Granisetron / Dolasetron / Tropisetron / Alosetron / Polanosetron / Granisetron En uzun etkil olen polanosetron‘dur. @ Dolasetron uzun QT sendromuna neden olabii ] S-HT, reseptérlerinin blokajt ile antiemetic ete olusturur Kemoterapi alan hastalarda tercih edi vapilabil. . Deksametazon tle kombinasyoniantMetoklopramid: 1 S-HT, reseptor agonisti ve S-HT, reseptér antagonistidr. Ayn! zamanda SSS'de antidopaminerjik etki, Bu nedenle ekstrapiramidal yan etkilere neden olabili Gzellikle cocuklarda ekstrapiramidal yan ve hiperprolaktinemi olusturabilir. @ Hem antiemetik etki, hem de mide bosalmasi olusturur. hizlandinict etki Sisaprid / Tegaserod / Prucalopride: 1 S-HT, agonistidirer. Tegasterod; Irrtabl barsak hastalijinda etkldi @ Belirgin kardiyotoksk etkileri vardi. Uzamis QT sendromuna neden olduklan icin art kullariimamaktadirar. Parsiyel Agonistler Metiserié Sum Agonistler ‘Antagonistler SHTIBIID etserjid HT Siproneptadin H1,, SHT2 Protifen M1, S:HT2 Ketanserin GHTIC ve 572, Alat-bloksr) Oncansetron 5-#T3, Tropisetron ST Granisetton | SHT3 Hlozapin 517 sHT4 Buspiron SHTIA SHT4 SH sr aktivatord, S-HT3 ve DA reseptorierin ‘nnibicord | etokopramid ANJiOTENSIN Aaitesinojon Renn nnbtires—G—» [Renn ‘aston (Raa Rana __» eashnin —O-> Yacsiaeyen s eee araynecte tile ks 2—[finopenins | —pAniotnsin-9 = ess a ae Semeee eee pa Se et eee ee vite « J LEELVLLVLYUY AVY VAI et ¢ a a a a ha ha a Mas LTFIST I TTT ISIS TTT ITT SITS ST IST TIT TT TITS I IS 4 @ Anjiotensinojen ézellikle karacigerde sentezlenen bir proteindir ve anjitensin sisteminin substratci. @ Renin bébrekte jukstaglomeriiler aparatta sentezlenir. Renin, anjiotensinojene etki gdstererek bir dekapeptt olan anjiotensin Ii sentezletir lusan anfiotensin I de kninaz Il (ACE, peptidl dipeptidaz) enzimitarafindan oktapentid ‘yapida olan anyiotensin I've dondsur. > ACE, damar endotel hiicresi membraninda yerlesmis metallopeptidazdir. Cinko iceren bir enzimdir. Esas olarak akciger damar endotelinde ve membreninda yerlesmisti. Ayrica babrek glomerillernin endotelinde, jukstaglomeriler aparatta ve proksimal tubuluslann fircali Kenarinda da bulunur. Renin Salmmumr Etkileyen Mekanizmalar Renin salimunt kontrol eden temelde 3 fektir vardir. 1) Makula densadaki NaCI’ konsantrasyonunun azalmasi: renin sahnimn simile, artmas: ise renin salimins inhibe eder. CI konsantrasyonunun dedismesi sodyumdan (Na*) daha fazla oranda renin salinimuni etkiler. 2) Intrarenal baroreseptér mekanizmalar: Preglomertler damartarda basing arts! renin salmiminy inhibe ederken, basing azalis renin salinirunt stimble eder. 3) B adrenerjik yolak: Postganglionik sempatik sinilerden salinan noradrenalin, Jukstaglomeruler hicrelerde 8, reseptorier uyararak renin salinmin arti. ‘ANP: Arial natritretik peptid, NO: Nitrik obit, SGC: Soluble guaniilsklaz, GC-A: Park ‘anil sikaz, CGK: Proein kinaz G, PKA: Protein kina A, PLC: Fostoipaz C, AC: Aderitit, siklaz, Ang I: Anjiotensin I, PDE: Fosfodlestera Il, Ca: Kalsiyum Pree ona| > ACE, ayni zamanda bradikinini inaktif hale cevii. Bu reaksiyon oldukca Gnemiiir Giinkii ACE inhibitérii kullanim: ile, anjiotensin II sentezinin blokajina ek olarak, bradikininin inaktif sekle dénlismesi de engellenmis olur. 8racikinin aUcla vazocilatatr bir maddedt. Dolaysiyis ACE inhibited kullarumy ile gicld bir vazokonstriktan madde Uretimi engellendii gibi, ici bir vazodilatatér maddenin inaktivasyonu da durduruimus olur. @ Anjiotensin 11, a-aminopeptidaz etkisi ile bir heptapeptid olan anjiotensin I1T’e gevrilir. Anjotensin III de anjotensinazlar olarak ifade edilen bir grup enzim tarafindan inaktf gekillere dons > Epsilon aminokaproik ast ve EDTA anjjotensinaztan inhibe eder. Perea ccc Renin salgilatan faktorte ~ Nakata densada SzellikleClve sonra Har Konsantrasyenunun azalmas | + Afferent arteriyollerde vazodilatasyon «+ Sempatik uyan (8 -agonistler) + Prostaglanainler (CAMP Uzerinden) + Renal arterstenozu + Direkt vazoclatatater(Hidralazin / Ca" kanal blokter) + Loop airetikier + Genel anestezikler + Kan volimiinde azalma + Kara | Renin salimirmim inhibe edenler Kan basine: arin oat +K + Adenozin + AH |< sbtokérter (Propeanctot) | + Metidopa ve Kloniin (antral sempatolitik eth ie) PAF ane NSAI ANJIOTENSIN Il’NIN RESEPTORLERI @ AT, reseptirleri (G.): Damar diz kaslannda, kelp, bobrek ve adrenal kortekste bulunur. AT, reseptdrd A-1I’nin kardiyovaskiiler etkilerine aracilik etmektedir. @ AT, reseptirleri (); Fotus, nedbe dokusu, uterus diz kas! ve overlerde bulunur KVSide ise; AT, reseptérierinin tersi etki olusturmaktadr PTTL ULE TLL LLL LETT LL 1CER ee) | + Aldosteron salglanmast + Renin salglanmasinda basklanma | + Mivokard ve damar diz kas hipertrofis| + Damar ve miyokardda fbrozis + Taz Ista artmasi ve vazopressinsalglanmas, + Sempatik sinir sistem! uyaritmast + Endotetn sentez/saliverimesinde artma | AT, reseptorieri + Antimitojenik etki + Hilcre farkinlagmasi ve apoprozis + Doky onarimt + Fotusta bébrek ve idraryolu gelismest | vazoditatasyon ANJIOTENSIN NIN ETKILERI AT: Angiotensin AT, reseptor, SS: Santral sini sistemi, ADH: Antidlretik hormon,H,O: Su, Na": Sodium, GFR: Glomerite fitrasyon, ACTH: Adrenokortikot‘opik harmon © Oldukca glclé bir vazokonstriktérdti: Veniller ve venlerde konstriksiyon etkis! zayifer, > Anjiotensinin vazokonstriktér etkisine en duyarl damar segmenti, bébreklerdeki afferent ve efferent arteriyollerdir.@ Diger diiz kaslarda da (uterus, GiS, bronslar) kasilma olusturur. 1% Anjiotensin II ve anjiotensin IIT, kan basincin: etkleyemeyecek kadar disk dozlarda bile aldosteron sentezini ve salgilanmasint artiririar. 1 Anjiotensin mitojenik etkisvie damar ve miyokard lezyonlanndan sonra meydana gelen “remodelling” olayina da katkida bulunur 1 Anjotensin, santral sempatik stimiilasyona neden olu: Periferde adrenerjik sinir uclarindan noradrenalin saliverilmesini fasilite eder. Katekolamin uptake‘ni baskilar. Noradrenalin sentezini artirir. Noracrenalinin ger alin bloke eder. 1 Anjjotensin su igmeyi arturir (dipsojenik eth). Sodyum istahu (tuzlu yeme istedi) artar © Hipofiz arka lobundan vazopressin salgilanmasint hiziandinir. Su alimu arti, itrafun azaltir ve hidratasyona neden olur. ACTH salmint arton. ANJIOTENSIN II AT, RESEPTOR BLOKORLERi AT, reseptérlerin kompetetif antagonistidirier (indirekt olarak AT, reseptorlerini aktive edericr). ES Anjiotensin molekillerinin agonist etkisini belirleyen en énemli faktér; C-ucundoki fenilalanin’dir, Bunun yerine baska bir amino asid girmesi (sarcosin, alanin,izolésin vb, rmolekille antagonist 6zellik kazandirie (saralazin gibi). Losartan / Valsartan / irbesartan / Kandesartan / Sileksetil / Eprosartan / Telmisartan: Non-peptit olduklan icin oral kullantlabilirier. + En kisa etkilisi losartan + En uzun etkilisi: telmisarton + ATje en cok selektif olan kandesartan / omesartan + AT;e en oz selektif olan: losartan + Or-ilag olan: kandesortan + Biyoyorerlanimi en yiksek olan: irbesartan Saralazin: AT,ve AT-2 reseptér blokérleri iyel agonist dzelligi tasir ve AT, reseptirleri de bloke edici etkisi bulunur. Peptit oldugu icin oral kullanilamaz, parenteral yolla kullan Hiperkalemi yaparlar. Ancak Sksirk insidansintylkseltmezier, + ACE inhibitérer ie birikte kullaniilarsa; aditifetkilesim olusur —_- — —_ a — —S a a = — a — — == — _— — —_ a = = = —= = —_ —_> —?> —_» = — = c= = “> = = “= — =“ “ = =>MII ISI ISI ST ISIS ISS u RENIN iNHIBITORLERI Aliskiren / Remikiren / Enalkiren: © Yeni gelistiriimis bir renin inhibitoridur © Primer endikasyonu hipertansiyondur. Renin-Anjiotensin-Aldosteron sistemine etki eden antihipertansifler nmiterien|ihitrien retrial prc t t t * ° L PRA, + t if t ° + 4091 J t t t ° 4 dg 4 + t t ° 4 ace ° J ° toannin | t | « AT, reseptir) —¢. © | innbisyon At reseptir| © | stimitasyon PRC: Plaza renin konsantrasyonu, PRA: Plaza renin akties, ncim, ARB: Anjotensin eseptr DLO, Ca: Rls ANTIDiURETIK HORMON (ADH = ARJININ VAZOPRESSIN = AVP) Reseptérlerin Bulundugu Yerler like vaskbleryatakta bulunur (Gq ile kenetit) > V, Genelite bobrekte toplayic kanaliarda bulunur (Gs ile kenetlr) Vazopressin V, reseptériinin etki + V, reseptérleri, Gs protein kompleksini uyararck cAMP ve protein kincz A oktivitesini orttirriar + Fosforile olan proteinler, su kancli tasiyan vezikillerden (WCVs) aquaporinlerin apikal membrana ekzesitozunu kolaylastirin, endositozunu engeller. Béylelikle ‘pikal membranda artan aquaporinler (su kanallari) suyun absorbsiyenunu saglar. @sWeVs: Water Channel Containing Vesicles, AVP: Assn vcore, ¥: nin esept6rl, ATP: denozintifostat, CAMP: SK ANB, PKA: Protein si \eshraayon ain? a Senet (ACTH salmims ‘Toere ‘Ontaiama cevap —_‘Hilcre baymesi AVP: Vazopressin,V,: Vazopressin reseptorlei, Ca: Kalsiyum, IP, Inozitoltnifstat, ORG: Dial aliserol, PKC: Protainkinaz C, COX: Siklcokstjenaz, LOK: Lipooksijenaz, AA: Arasidontk ast, PG: | Prostoglandin, LT: Lokotrien, TX: Tomboksan, PLC: Fésfolipaz C, AP: Transkripiyan Kompeksi, PLA,’ | Fesfolipaz A, PLO: Fostoipaz D rr COVTOs RIK ERENT ADH Reseptir Agonistleri Preperatlar: Desmopressin, Telipressin, Ornipressin, Felipressin, Lipressin ADH agonistlerinin endikesyonlart + Sontral Diyabetus Insipidus: ADHinin etkisi arttirdiklor gin + Won-Villebrand Hastalginda: Foktér VEIT salimin arttirdiklart icin + Hemofili A: Faktér VII solmmin. arttirdiklary icin : ji Kontrokinde: Peptik i q it jer Hemoraj oo eptik ilser, Hemorajik sistit, Keracig + Ozefogus variskanamolarinda: Splanik arterleri kasarak portal basinct digirdikeriigin Hepatorenal sendromda: Terlipressin kullamlabilir ze ikli ADH Reseptér Antagonistleri > \V, reseptiriine daha selektif olan: Relkovaptan, > V, reseptoriine daha seleitif olan: Liksiveptan, Mozavaptan, Tolvaptan > V, veV, reseptiriine etki olan: Konivaptan > O2el endikasyoniart: Uyounsuz ADH salinim sendromudur ENDOTELIN Sgerdoteh ss Enderlin roenteli) "Endoteing Conering nem (cz) | ‘© Bigendotelin (proendotein), endotelin converting enzim (ECE) tarafindan endoteline evil. ECE, metaloproteaz niteliginde bir endopeptidazdi. Bu déniisiim asil olarak endotelde gerceklesi. & Fosforamidon isminde bir madde bu déndsimd bloke eder. Fosforamidon ECE'den ee ‘baska bradikinin ve atriyal natridretik peptid (ANP) yikan nétral endopeptidaz! da inhibe 3 der. “a 3 Bin otakoiderin samy iz gerceklsi. En 6nemiistena endotelnd Dir 2 takoidlern tersine yavas sain ETKILERI (ET,’iN ETKILERI) © Yavas geligen ve etkisi uzun siiren bir vazokonstriksiyon olusturur> Giiclii endojen vazokonstriktér maddedir. Bobrek damar yatadi en duyarl ‘yerdi, Renal kan akimini ve glomeriler fitrasyon hin azar. Su ve tuz retansiyonu yepar. @ Nonvaskiller diiz kastari da kasar. ymin salinimina yol acan en giglii endojen maddedi. © Mitojeniktir. Bu etkiyi damar diz kas hicrelerindeki kardiyomiyostterde, oroblastarda ve bébrek glomerillerinde mezenjyal hUcrelerde olusturut & Sempatik stimiitasyon olusturur (11 gibi). © Proinflamatuvardr. Mitojenik Etkililer + ATE Antimitotik Etkililer “NO ANP & Atriyumlardan ANP salvverilmesini artinr. ENDOTELIN RESEPTORLERI: @ iki tane reseptorii vardir; ET, (Ga) ve ET, (Ga) > Endotelinin, damar diiz kasini kasmasi ve kan basincini yiikseltmesi ETA reseptirleri araciligi ile gerceklesir. > ET, reseptirleri endote! kaynakli gevseticl maddelerin saliveriimesinden sorumludur, Bosentan: 1 Endotelin reseptorlerinin (ET, ve ET,) blokorUdur. Selektif ET, blokbrler ise staksentan ‘ve ambrisentan‘arr (pulmoner hipertansiyon). Endotetin donistricd enzim inhibitor Non ET, on ET, antago | "tonssteh Selektt ET, antagonists Sitaxsentan, Ambrisertan 9 WUVVVNDTD ETD O VV UULULUVUVUVVVVVUU ITTV VU UU[TUS RAziRU MERKEN 128 HAV kininojen 121 LAV kininojen & Kinin sisteminde sentezin en basinda F XII, yani hageman faktéril vardir. Hageman faktdrii etkisi ile karacigerde sentezienen prekallikrein, kallikreine déniisir. > Kallikrein bir Serin proteazcir. Dir Gnemil serin proteaziar trips, kemptripsin, lastaz, trombin ve plazmindir & Kallikrein; plazmada yiksek molektiladirikl kininojenden bradikinin, dokuda diisik ‘molekil adil Kininojenden kalldini sentezletir @ Bradikinin etkisini ortaya cikarttiktan sonra kininaz II enzimi tarafindan inaktif sekline cevrilir. Bu enzim ayni zamanda anjiotensin ‘Ti anjiotensin I1’ye ceviren enzimdir Kinin Reseptérleri > iki tane reseptdril vardir: B1 ve B2 (Akutan! 8, resets, kronik ryt 8, reseptr olsturur) By, normal dokuda bulunmz nlamasyonia brie indir +B, afferent sinirucjannda bulunur ve agin ile ilgili olaylarda rolii vardi. Brodikinin asi etkilerini olusturan reseptordir erin Etkileri © Etki kalibt histamine benzer. kininern etkis prostaglandin (PG) sistemini aktive ‘etmesi suretiveindrekt olarak gerceklesi: Kininler PG sentezini artiniriar. Bunu da dokuda fosfolipaz A2‘nin aktivasyonuyla gerceklestiriricr © Kininler bobrekte kismen PGE> salinimint artirarak, kismen de direkt etki ile vazodilatasyon, natriiretik ve didretik etki olusturur. > Olusturdukian vazodilatasyon, esas olarak arteriyoler diizeydedir. Ven ve veniillerde ise hafif bir konstriiksiyon etkisi vardir. Venlerdeki konstriksiyona Ise PGFs. artismin neden oldudu bildrimektedi. & Bradikinin, bilinen en giiclé agri olusturan maddecit > Bu aljezik etkide, PG sentezini artrmalan da kathida bulunur. Bu yilzden NSAIt'ier Gibi PG sentezini kesen maddeler bradikininin olusturdugu agriy!azaltirar. (347)TE WSR ERLE & Proinflamatuvar etkldiler. An olusturmasi, damar permabilitesini ve PG sentezini artirmast nedeniyle bu etkiyi gisterirler. Postkapiller veniiller dizeyinde damar permeabilitesini artiririar APROTININ; KALIKREIN INHIBITORUDUR. > Akut pankreatit, Karsinoid sendrom ve septik sok aibi asin kalikrein salgianmasnin eslk ettigi hastalklann tedavisinde ve hiperfibrinolizise bagli kanamalart durdurmak icin kullanilir. Ginimizde herediter anjioddem tedavisinde kullarian yeni kallikrein inhibitorU ekallantic it ikatibant / Deltibant: Bradikinin B, reseptir blokériidiir. Herediter anjyoddem tedavsinde kullaniirir. Analezik etkiler arastnimaktadir SUBSTANS P (SP) 1 Kapsaisin substans P sinaptik araiga saliniminy arto. @ Kapsazepin: substans P reseptor biokéridir & Aprepitant (Oral): Nk (Nérokinin) 1 reseptor antagonistidi Kemoterap ile indaklenen bulanti ve kusmanin tedavisinde kulanti. Oral kontraseptif kullanan hastalarda dikkatt ‘lunmaldir. GUnkU oral Kontraseptifn etknlginiazaltir ve istenmeyen gebeliklere neden Clabili. Fosaprepitant ise intravendz yoldan kullani. SUBSTANCE P’NIN ETKILERI @ AGninin periferden santrale iletiminde primer role sehiptir. & Arterlerde vazodilatasyon (NO salinim ile), venlerde ise konstriiksiyon olusturur (bradikinin gi Barsak diiz kaslari ve bronslar gibi cesitli diiz kaslarda ise yine konstriiktér etkil & TukrUk sekresyonunu arttnr ve dlrez salar. & Etki kalibr histaminin eth konstriksiyon) | Kemotrigger zone Uzerinden bulant-kusmay! uyanr bina uyar (vazodllatasyon ve diger diz kesiarda PAF (PLATELET-ACTIVATING FACTOR) & Fosfolipit yapiaci. & Ginkgolidler; PAF'n etkisini bloke eden dogal maddelerdir. Dogum eylemini geciktirmektedirer, md UTTITITTIITI TITS OTIS TT TITS PAF’IN ETKILERi @ Agregasyon ve adezyon olusturu: 1% Et kalbr histaminin etki kalibina yar (vazodilatasyon ve diger diz kaslarda onstriksiyon) 1 istisna olarak pulmoner damarian kasar. & En giiglii endojen diserojenik maddedi. 1 Overde folkillrin olounlasmasinda, ovilasyonda, fertilizasyonce ve implantasyonda etki. Dogum eylemi sirasinda amnion mayiinde dizeyi yukselmektedir ve PAF ~antagonistieri dogum eylemini gecktirmektedi. @ Proinflamatuvardr. NO (NiTRIK OKSiT) |LArginin, L-Sitrline dondstdralirken NO agia gikar. Bu déndstmd katalizeyen enzim nitrik ksi sentetaz (NOS) enzimiir. L-Arginin Ug TIP NOS VARDIR: ie ee ee) Noron ve epitelyal hicrelerde bulunu. Fanolojicir Ca* bajpmit ‘Asabndaki maddeler bu enzimierin nhibitoreriir: = LNAME (N-Niteo-L-rginin Metl Ester) (TUS) / L-NMMA (N-menometi-L-Arginin) / ADMA (N+ imeti-Larginin = endojen olarak vacutta butunur) ‘TNiroindaz0) SMatitositrin Makrofa}, timor hcresi,hepatost, diz kas ve vb. hicreterde sentezlenir Indoktenebitr ve patolojixir CGukokortkoider bu enzimi inhibe ede. iNOS; proinflamatwar mediyatérier (TNFa, IL-1B, interferon Yi ve endotoksinlertarafindan aktive edi. ZNO tipofiik olmasi sayesinde kolaylkla hedef hucrelere girer ve solubl guanilat ssiklazi aktive eder ve sonucta cGMP miktarniartinr. CGMP ise; protein kinaz G'y\aktive ‘eder ve miyozin hafif zincirinde defosforilasyon olusur NO/NUN ETKILERI @ Vazodilatasyon ve venodilatasyon olusturut ®es aR EE “NO, soulubl guanilil siklaz! oktive eder. cGMP artist, protein kinaz Gyi aktive eder. «+ Protein kinaz 6 kalsiyum konallarini ve kontraksiyenu inhibe eder: Vazodilatasyon gelisir a eA ap neal ‘Septik gokta asiri NO salinmektadir. Septik sokta olusan derin hipetansiyondan NO sorumludur. Lavoe OREYLUVYY VULVAR 2 Tiim diiz kaslari ve sfinkterleri gevsetir Bronkodilatator etkisi dolayrsiyie solunum distress sendromunun tedavisinde kullanir Hipertrofik pilorstenozu ve akalazia ‘jbl bazi durumlarda; bu dokularda NO sentezlenememekted, 1 Ereksiyon olusumunda primer roid oldugu disinilmektedit, @ Agregasyonu ve adhezyonu inhibe ever. @ Sitoprotektiftir (mukaze ve endotel hicrelerini korur) ve sitotoksik'ti- ‘Makrofajlardan salnan NO, mikreorganizma ve timér hicreleri Gzerinde siddrdc etki olusturmaktadir. NO: superoksid anyonu ile birlegerek peroksinitrit olugturur. Peroksinitrit ise gcld sitetoksik bir maddedir ve COX2 aktivatéridir. No, glutatyon ile birleserek: S-nitrezoglutatyon olusturur. Bu modde uzun sireli NO salinim gosterir. DM ve aterosklerozda: vaskiler glutatyon azalmstir. i Bakteriyostatik etkisi bulunmaktadi. Ornedin infeksiyéz durumlarda, irarda NO'dan tiireyen ritrat konsantrasyonu cok artmist ©)FEST LESTE wy FITTTTT TTY. a Fab memeczisnl © Antimitotik etkisi bulunmaktadir. © Pro-inflamatuvar bir maddecir. carck kullanlan glukokortikoidler NO yopimimi inhibe ederler lern onti-inflamatuvar etkilerinin mekanizmalarindan biisi de > Asiri NO salinim: konviilsiyon ve nérodejenerasyona yol acar. > Sit p4S0¥iinhibe eder ee 1. Kartagener sendcomu 2. Hipertansiyen / Pulmonerhipertansiyon 3. Bronkokonstriksiyon 4: Infanti hiprtroik pilorstenozy 5. Ateroskleroz 1. Septiksoktahipotansiyon 2. Prapism 3. Nérodejenerasyon (Srokta) 4. Alzheimer 5. Huntington kore 6. Useratf holt VAZOAKTIF iNTESTINAL POLIPEPTID (ViP) © Asetikolinin kotransmitteriir. 1 G, lle kenetli VPAC reseptirieri vardir ETKILERi: 1 Etki kaliby NO'ya benzer (her yeri gevsetir). GUcld vazodllatér ve bronkodilatatér etki. © Giiclii bronkodilatatér maddecit. > Post inotropiye ve pozitif kronotropiye neden olurATRIYEL NATRIURETIK PEPTIT (ANP) @ Atriyumlarda sentezlei, depolantr ve gerilmesi ie sal © Guanilat siklaz reseptrleriUzerinden etkisinigéstrit ETKILERi: & Vazodilatasyon ve bronkodilatasyon & Natriiiretik ve ditiretik etki ortaya gkarti. Antimitojenik tii. BRAIN NATRIURETIK PEPTIT (BNP) Sol ventrikil gerimine sekonder sol ventrikal myositlerinden sainir Nesiritid: BNP analogudur. Kalp yetmezliginde IV kullanihir, CALCITONIN GENE RELATED PEPTIDE (CGRP) 1 Tioidin C hocrelerinde sentezien ve salt @ Bilinen en giigli vazodilatatér maddeci. 1 Sistemik dolasma enjekte edilrse: Vazodiatasyon & Tesikarci yapar & Santral sini sisterine enjekte edlrse: Hipertansiyon & Istahta azalma yapar © Trigeminal siniden salrimi migren krizine neden olabilr UROTENSIN © Bugin icin bilinen en giiclii endojen vazokonstriktér maddedir. 1 Reseptiir antagonist! palosuran’dir. Bobrek yetmezigi clan diyabetik hastalarda faydalt dlabilecedi disuniidyor NOROTENSIN & Gastrik asit ve pepsin saliniminda azalma olusturur. (EA rare ence vnnnne edd VV(Ts nen Asit saliumini artiran otakoidler ANY AREREPRRY + Histomin Asit slim czattan otakoidler + Nérotensin + Serotonin NOROPEPTIT Y ETKILERI 1 Igtahi artunr (Leptin bloke ederek) Hipotermi, hipotansiyon ve solunum depresyonuna neden olur Hipotalamikpituiter-adreal aksi aktive eder ‘Serebral ve sisterik damarlarda vazokonstriksiyon olusturur Poztifinotropi ve pozitifkronotropi olusturur ‘Ayni zamanda noradrenalinin kotransmitteriir ures seaeag ‘Artoraniar ‘Azaltanlar Madde Uretim Yeri | Madde Uretim Yeri Beta-endorfin Hipotalamus Serotonin Hipotalamus ‘gout peptid | Hipotaamas | iin Pankress Kannabinoidier | S58 car Hipotaamus Giretn Wie olesistoknin is, $55 NeropeptidY (Site) | Hpotalamis | Glukagon tke pepua_| Gis Oreksin Hipotalamus | Leptin Aipsit ae T ‘Melanokortin sss ‘Ossintomoauin | 555 Peptia YY ais Somatostatin Hipotalamus SS: Santralsnir sistem, Gls: Gastrointestinal ister, CART: Kokaln-Amfetamin rele transkripsiyon ADRENOMEDULLIN ‘Adrenal medullada bulunut. Egzersizde kan dizeyi atar. > Vazodilatasyon, natritretik etki, aldesteron ve insilin salrniminda azaima ve sempatik stimidlasyon yapar. @= = HK ENT Vazokonstrikttr peptidler: | Vazodilatir peptidler Anyiotensin it + Kinin peptiater Vazopressin oan Endotetn (en gla) ove Nropepti¢ Y + Substans P Urotensin + Norotensin| + CGRP-halsitonin gent ile sil peptid (en sila) + Adeenomedutin EIKOZANOIDLER 20 karbon atomlu doymamis esansiyel yai asitlerinden olusurlar. Eikozanoidle Prekiirsérii Olan Coklu Doymamis Yag Asitleri: 1, Arasidonik asit (Eikozatetraenoik asid): Linoleik asid'ten sentezlenir. Ain sentezienmesini saglayan enzim: delta-S-desatiiraz 2. Bikozapentaenoik Asit (EPA): Linolenik asitten sentezlenir. Antiaterosklerotik ve antitombotiketkisi bulunmaktadir. TxA Uretiminin inhibitrddir. 3._ Bikozatrienoik Asit (Dihomo-y-tinolenik asid) ‘ekiirsérlerden Sentezlenen Eikasanoidler: Dihomo-y-linolenik asid = 1 serisi Tx - PGller (PGE1 gibi) ve 3 serisi LTler AA = 2 serisi Tx - PGler ve 4 serisi LTIer EPA = 3 serisi Tx - PG'ler ve 5 serisi LT'ler ARASIDONIK ASIT SENTEZLENME: (ekzojen) Linoleik Asit \ Dihomegamalinolenik asit Ay desatiraz VU DTU U ULL UU UU UUAPPESSSTTTTIIPPPIPP rr rrrr rrr rrr rey Tus HaanK weneenien] ARASIDONIK ASITIN SERBESTLESMESi & Ekozanoid sentezinde ik basamak, Fosfolipaz A, enziminin aktive ecilmesidi. Bu enzimi hidcre icine hizh bir sekilde giren Ca’ ve direkt olarak serin proteazlar stimule eder. Aktive olan fosfolipaz A2 de membran fosfolipidlerinden Arasidonik Asidi (AA) ayirarak eikozanoid sentezini baslatir. © DAG; digliserid lipaz erzimince AA'ya déntsturalir (endojen AA senteri). © Glukokortikoidler karacigerde lipokortin 1 (anneksin) sentezini arturirac, & Lipokortin (anneksin) fosfolipaz enzimi inhibe ederek arasidonik asidin memranda serbestienmesini engeller ve antiinflamatuar etkiler olusturur. ARASIDONIK ASID YOLLARI oI Arasidonik Asit Metabolizma Yollan: Bes yol ile metabolize olabilr. Ana metabolizma yollan ise COX ve LO yoludur. 1. Siklooksijenaz Yolundan (COX) > Uretilen metaboltier: Prostoglandinler, Tromboksan A, > Bu yolu inhibe edenler: Nonsteroid antinflamatuar ilaclar (NSAII) 2. Lipooksijenaz Yolu (LO) > Uretilen metaboltier: Lokotrienler’dir > Bu yolu inhibe eden: Zileuton’dur > Hem COX hem de 5-LO yolunu inhibe eden: Likofelon’dur 3. Mikrozomal Yo! (Sitokrom P450) > Uretilen metabolitler: Epoksitler (Eposicosopentatenik asit)Tar waa ER 4, Nonenzimatik Yol (in vivo) > Oretilen metabolier: D,/E,/F.-Izoprestanlar,fzotromboksaniay, izolevuglandinier > Bu yoluinhibe edenler: Antioksidanlar > Bu metaboliterin plazma dizeyi vcuttak! oksiati stres dizeyinin géstergesii Tzoprostan aynca hepatorenal sendrom patofizyoojisinde énemlidi. 5. N-acil Hidrolaz (Anandamid= Arakidoniletanolamid Uretlir) > Estar reseptorlerinin endojen ligandidr, lipid yapidadir SIKLOOKSIJENAZ (COX) URUNLER 1 cox Sates prec aoe P66, PGH, ws oue NO TxA, Primer PS J i weep $ cde eee * Daire icindekilerinaktif metaboliterdir. COX iiriinleri: Dodrudan PGH'den olusurlar. Bunlanin inaktivasyonunda akcigerler en énemli rol oynar (PGD,, Ey Fay 1). Sentezlonen PG. | Seotesleyen Ein Vikan Enzi | Poo, Endoperoksid D-izomeraz ‘11-Ketoreduktaz PGE PGF, Endoperoksié E-tzomeraz Endoperoksid rediktaz Dehidrogenaz Dehidrogenaz 1. PGD2: 2. PGE2: 9-Ketorediiktaz enzimi ise; PGE'yi PGF'e cevil. 3. PGF2a VV VERVEA vr FOr. ry o SITET TIIIINY ) US HAT NERREZLENT 4, PGI2: Prostasiklin sentetaz enzimi tarafndan PGI, olusturulur. PGG, ve 15- hidroperoksiarasidonik asit; prostasikin sentezinden sorumlu olan bu enzimi inhibe eder. 5S. TxA2: Trombosit ve lokositlerce sentezlenir.Tomboxan sentetaz enzimi tarafindan TxA, ‘olusturulur ee PGD, ‘sm PGS, (aktif) + PGE sim PGA-B-C (dihidroprostaglandinler) (inoktif) * PGT, (non-enzimatik olarak) \\wm> 6-Keto-PGF,, (inaktif) ‘iis 2,3-Dinor-6-Keto- PGF, (dear ile ati) 6-Keto-PGE, (oktif-Fibrinolitik etki) + TxA, (non-enzimatik olarak) snmp TXB, (nati) sss 2,3-Dinor-TxB, / 11-Dehidro- ‘Tx, (idrar ile atin) PG Reseptérleri: & Bilin PG reseptéreriG tipi reseptorlercir ‘© Reseptérlerin isimleri PGlerin adlarnin sonuna P eklenerek elde edi Endojen agonist Reseptirtipt G protein Poo, oP 6, PGE, : el 6 Poe, , 6 PGE, , Gi6/6, PoE, ®, 6 Par P 6, ie 6, & Prostaglandinlerin viicutta en fazia bulunduklan organ prostat bezidir ve en fazla bulunduklan yer ejekilattr, PGD2 & Mast hiicrelerinde sentezlenen en énemli prostaglandindir. Dehidratasyona ugrayarak aktif metaboliti olan PG.’ ye dénisiir,1 VUcutta baz! hucrelerde bulunan COX enzimi baz! PG'er dretr. Mast hieresindehi COK oosoone POD, Trombesitteki COXccnwwnne — THAS Endoteldeki COX Per, ETKILERI: & Etki kalibs histaminin etki kalibina uyar (vazodilatasyon ve diger diz kaslarda onstruksiyon. @ Damarlarda vazodilatasyon olusturur, ancak pulmoner dama istisna arz eder; pulmoner vazokonstriksiyon ortaya cikarir. olan 15-deoksi-PGI2; PPARy reseptorlerinin endojen + Nosireseptérlerde air esigini digirenler: PGE,, PGI, + Age iletimini arttiranlar: PGD,, P6T,, PGF. + Hiperaljezi olusturon: LTB, PGE @ PGEveF, 15-hidroksidehidrogenaz enzimince PGA, B ve Cye parcalarir ve bunlar inaktif metaboliterdir. ETKILERI: © Genel olarak vazodilatatér (62. arteriyol ve prekapiller sfinkterlerde) etklidirier (62. PGE,). Kapiller permeabilteyi arttinrar. @ Bronkodilatasyon Hamil kadinlarda PGE,'inF,, gibi belirgin oksitosik etki bulunmaktadir. Serviks yumusabriar ve oksitosinin aksine neonatal sari insidansiniartormaztar, @ Sitoprotektif tiles bulunmaktadrs SS Hamile olmayon kadinda uterusu gevsetirler, buna karsilik hamilelerde ise wterusu kasarlar. WUTTE WADI ERNE + Mide asit ve pepsin salgisini azaltirler. + Mukus ve HCO, salgisin: arttinirlar. + Mukezal kan akimuni arttilar + Lizezomal enzimleri stabilize ederler + Vlizey aktif fosfolipid olusumunu stimile ederler. &_Bobrek kan akimini arttinp su ve tuz atilimina yol acariar. | Gxellkle E,, toplayici kanalda vazopressinin fizyolojik antagonistidir. [1 Barsak mukozasinda su ve tuz absorbsiyonunu inhibe ederek ve aynica motiiteyiarturarak (arsakta longitudinal kaslan kasar) Sulu diyare olustururlar (PGF gibi). Beylelikle hem bébreklerden hem de barsaklardan su ve tuz afilimina yo! ‘carlar. & ssside en fazla bulunan PG; PGE, ‘dir. Bu madde termoregiilasyonun diizenienmesinde primer role sahiptir (PGF ve PGL’de rol oynar). © PGE'er imminsupresif ve ant-inflamatuvar etki gdster @ PGE,; antiagregan etki gosterr. PGE, ise; dUsUk dozda proagregan, yuksek dozda ise antiagregan etki. PGE1 ertrositlerin deforme ecilebilme yetenedin artnir (eritrosit émrind wai), © Géz ci basina disirrier PGE"erin endokrin etkler + Hem osteoblastik hem de osteoklastik aktiviteyi arttirir, Kemiklerden PTH benzeri Ca’ mobilizasyonu olustururlar. Ancck proksimal tubiilde PTH ‘antagonize ederler. + TSH, ACTH, FSH / LH, PRL, GH, insilin salimimini anttinelar. + Antilipolitik etkilidiner, “PGE ve PGI,: Sempatik sinir uclarindan Na* salverilmesini inhibe edebilirler. PGF. ETKILERI: © Guclu oksitosiktic. Corpus luteum’un gerilemesinde (Iuteolizis) onemii katiclan vara.as ina eT @ PGE'lerin yaptigi gibi sulu diare tablosu ortaya cikarabilir. (GIS'de motilitede 1) @ Bronkokonstriiksiyon. © Pulmoner damariarda vazokonstrksiyon olusturut PGI 1 Primer olarak endotel hicrelerindeki COX tarafindan sentezienit. ETKILERI: Vicutta en énemli antiagregan maddedi. 1 Vazodilatasyon olusturur (en belrin olarak pulmoner damarian gevsetir). © Bébreklerden renin ve eritropoetin salimiruni stimile eder. 1 Sitoprotektif etl, Midede asitsalirimini azar, mukus sainimini art. TxA2: “Trombositiey, monosit ve eozinofilerde belrain sentezlenir. Ski endoperoksitlertromboksan reseptérlerini Kullamiriar Bu nedenle PGG2 ve PGH2 tromboksan ile aynt sistemik etklleri olustururar ETKILERI: @ Oldukca kuvvetli agregasyon ve adezyon ortaya cikartir. Hem vazokonstriksiyon, hem de bronkokonstriksiyon olusturur. @ Mitojenik etki 1 Artmojen etkis bulunmaktadr (LTer gti). PROSTAGLANDIN ANALOGU iLACLAR Mizoprostol: & PGE! analogudur @ Midede asit sekresyonunu inhibe eder. NSAii‘lerin illserojenik etkisini énler. 1 Abortus olusturmak ign kullanilr.[Mifepriston (RU 486) da aynt ama kullanir] En sk olusturdugu yan etki; sulu diarecir, Alprostadil © PGE, analogudur @ Iki tane Gremi kullanim endlkasyonu vara: (260) PTTimpotans > Direkt olarak korpus Kavernozumlara enjekte edilerek erekt tedavisinde kullanlabilic > Duktus arteriyozusu acik halde tutmak icin kullan Epoprostenol: @ PGI2 analodudur © Vazodilatatir ve antiagregan etki icin kullanl. Ekstrakorporal dolasima alinms olan kanin pihtilasmasin énlemek ve trombosit kaybint azaltmak icin kullanilir. > Aynica epoprostenol ve treprotinl primer pulmoner hipertansiyon tedavisinde kullariimaktadr. Site ed + Mognezyum silfot + Nonselektif alfa blokir: Tlazolin + Nitrik oksit apa gkarenlar: Nitrogliserin, Nitreprussia + Beto, resepter agonist: Lsoroterenel + Fosfodiesteraz Vinhibitorleri: Sildeneil, Tadalfil, Vardenafil + Prostoglandin T, analeglari: Prostesiklin, Epoprestenol, tloprost, Treprostinl + Endotelin reseptor antagonistleri: Bosentan, Sitaksentan + Enhalasyonel nitrik oksit Htoprose: 1 PGI2 analoducur | Ekstrakorporal dolasima alinmis olan Kanin pihtlagmasin: Sniemek ve trombosit kaybini azaitmak icin kullanuhr. Karboprost: © PGF2a analogudur. © Abortus olusturmak ign kullanuir, 1 Pospartum kanama tedavisinde kullaiir Dinoproston: PGE2 analogudur. 3 Tibbi abortus, serviksin olguniastnimasi, dogum indiksiyonu ve diger obstetrik ‘amaclara kullarlir. + PGE, analogu: Dinoproston =: Sandal Bite ions ci, bnstatocn (Or, artes + Postkoital kontrasepsiyon: Mifepriston (RU-486) / Levonorgestrel + Anti-mitotik etki antineoplastik: Metotreksat (Ozellikleektopik gebelkte tercih ‘ediTUS ARR MERKERLER Latanoprost / Bimatoprost / Travaprost / Unoproston: @ PGF2a analofudur. & Glokom tedavisinde kullarr, § Gézde kahverengi hiperpigmentasyona yol acabilir. Kirpiklerde uzamaya ve kalinlasmaya da neden olurtar. Gemeprost: © PGE! analogudur. Terapétik abortus olusturmak icin kullanihir, TROMBOKSAN SENTETAZ iNHiBiTORLERi @ Trombils olusumunu inhibe ederler. Bu grupta imidazol turevieri (dazoksiben (TUS), anagrelid, trifenagrel, dazmegral) bulunmaktadir, | Sulotroban ve ridogrel; tromboksan A2 reseptir antagonistidi, o A o ssa go | ox Silk endoperokitan Dazoksiber / LIPOOKSIJENAZ (LO) URUNLERI LO enzimleri: & 5-LO:; Bu enzim esas olarak myeloid hiicrelerinde (Iokosit, makrofaj, monosit, ‘mast, eozinofl) bulunur ve bu enzim tarafindan lokotrenler (LT) olusur. Bu enzimin ‘aktivasyonunda Ca iyonu rol oyna. @) WN DUU UCU U LULU V VVree AA EEA Fr F KEENE « a a a _— a a a TUS HACIRLK MERREZLERI Sulfasalazin ve zileuton; bu enzimi inhibe eder. Likofelon / Fenidon / Gosipol (TUS): Hem COX hem de LO enzimini inhibe ederler. @ 12-L0: Bu enzim trombosit, pankreatik endokrin hcreler, vaskile diz kes ve glomeriler hicrelerde bulunur. Bu yo! sonucunda; Hepoksilin ve Lipoxin’ler(lipoksin A, ve B,) lugar. 15-LO: Arteriyel endotel hicrelerinde bulunur. Bu yol sonucunda; yine Lipoksin’ler olusur. Lipoksinler; NK, nétrofl, eazinofil ve lenfositlerin inhibitérleridir (= anti- inflamatuver etki) ve koroner damarlarda konstriksiyon olustururlar 5-LIPOOKSIJENAZ YOLU AA om 5. 5-L0 i Dehidraz LAs esi Nees hte LTC 6-glutami | ‘transpeptidaz | itp, }[srs-a Dee X\ LTEs LIF, | 5-Lipooksijenaz inhibitérleri: ‘Sulfasalazin; 5-LO enzi tedavisinde kullanitr Idlyopatik nflamatuvar barsak hastalkaninn Zileuton; 5 LOX enzim inhibitéridi. Astim tedevisinde kul. Reseptérleri: & SsLT,: LTD, ve E, reseptorudur > Zafirlukast, montelukast, pobilukast, pranlukast ve ibudilast bu reseptorin blokbracUre. Bronsiyal asim, psoriyazs, nflamatuver kolonhastal ve pulmoner fibrozis tedavisinde kullaniir. Churg-Strauss benzeri vaski tablosuna yol acabilirier.@ sistT,: LTC, reseptoradar. 1 BLT: LTB, reseptériidir. SULFIDOPEPTIT LT’LER (LTC-D-E4) (SRS-A) Axil siifataz enzimi tarafindan inaktve edie. Etkileri: & LTD, giiclii bronkokonstriiktér maddesi & Gucld vazokonstriktér ajaniardi 1 immdnmoddlatér ethileri bulunmaktadr. LTB, & Oldukca giiclii kemotaktik etkinlik gésteren otakoiddi. & Proinflamatuvar etki + Bradikinin *NO + Endotelin, “PAF + Lokotrienler hhh € 1 epee ebb bbb UE LEVY VEEf SITITTITTITTO SIT TUS Hazan eZ Otakoidler Spot Bilgiler ‘Yad asidi yapisinda otokoidlien... Trombosit aktive edici faktar (PAF) ve eikesancidler Histidin dekarboksiloz inhibitérd... Tritokalin Histominin metabolt!... Metilimidezolasetik asit Histaminin vicutta en fazla bulundugu yer... Mast hilcreleri Histaminin mast hicrelerinde birlikte depolondigi madde... Heparin En gUcld histamin salmmuna yol acan,.. 48-80 maddesi Histomin Hi-reseptér agonisti olan ve meniere hastalgt tedavisinde kullanlon... Betahistin ‘Foxst hutmasinin tedovisinde kullorlon.... Histamin Hi reseptér antagonistler! antral sinir sistemine gecmeyen ve tkincl jenerasyon olen antihistaminikler.... Loratidin, seticizin En kia etki antihstaminik... Kerbinoksamin En uzun etki antihistominik... Loreted Antihistominikilaclarm en sik olusturduu yan etki... Sedasyen ‘Anti-androjenik etki gSsteren histamin H2 reseptér blokér.. Simetidin Sitokrom p450 enzim inibisyonu yopan histamin H2 reseptir blokird... Sietidin En uzun etl ve en oicld histomin H2 reseptér bik... Famatidin ‘Mest hierelerinin membranm stabilize ederek histomin solmmni inhibe eden... Kremlin, setotifen Triptofon hidroksilaz enzim inhibisyenu yopan ve serotonin sentex inhibisyonu yopan Korfenillonin ‘Selektifclarck beyindeki serotonerik néronlar: bogaltan...Klremfetamin ‘Serofoninin metabolt.. 5-Hidroksiindolasevk ast (S-HEAA) Mide ve boSirscklorda siddetli spazm ve pevistaltik horeketlerde rts olusturan serotonin reseptérd... S-HT4 S-HTID ogenist olan ve migren kriinin tedevisinde hllonlan... Triptanlar (Sunatriptan) 5-HT2 reseptérlerine parsiyel agonist olan ve migren profleksisinde hullonan... Metizerid Retroperitoneal fbrozis yapen... Metiserid ACTH solmmuni azolton, serotonin reseptor bloKScd olan ve mide korsinedlerinin tedavsinde ‘ercin esilen Siproheptadin S-HT3 reseptér blokérd olan ve antiem Poloneserron | -HT4 reseptée ogonist ve 5-HT3 reseptérlerinin ise antogonist olan... MeteKlopremid [S-HT4 reseprsr ogonsti olan prokinevikien..Sigapri, renzaprid,tegaserod Renin salimmunin en Snemiloktivati... Makula densada sodyum ve kor konsantrasyonu ve afferent ‘arterlerde dilatasyen Renin salmmin’inhibe eden... Kan bosieinda yikselme Ginko iceren bir meralopreten... Aniotensin donigtirueenaim (ACE) Aniiyetensin Tin ethsine en duyar domer segment... Bobrekteki afferent ve efferent crteriyller Gok gel aldesteren salmmina yol agan... Anjyotensin IE ‘mirojenk etl ve sempatk stimtlasyon yopen... Anjyetensin TE endotelin En uzun etki anjiyotensin IZ ATI reseptir reseptir blak... Tenisorton ATL reseptordne en cok selektif olan anjiyotensin IT reseptor reseptér blokrd Kandesartan ‘En-ilg olan anjiyotensin IZ AT! reseptir reseptir bloKSr... Kandesarton ‘Oral yoldan kllonlan renin inhibit... liskiren EndorelindénstOrdcd enzim inhibitérv... Fastoramidon Yves salman otchoid....Endotelin Histemin salmmina yol agan en gig endojen madde... Endetelin Endotelin reseptér blokéri... Bosentan, Sitaksentan Kelikrein olsturan... Hageman faktéri (Fektée X12) Bradiknin lusumuna yo azan enzim... Kallikrein Bradikinin pargolanmasinden sorumi olen enzim... Anjotensin donigtirde enim ) olarak kullonilan... Ondansetron, Dolasetron,TUS HADIRUK MERREZLERT Otakoidler Spot Bilgiler Kallikrein inhibited... Aprotinin P maddesinin salinmim arttiran... Kapsaisin P maddest reseptar blokord.... Aprepitant (Nerokinin NKI blokru) ‘Agrinin periferden santrole iletiminde rol oynayan... P maddesi Fosfolip't yopide ofakoid... Trembosit ative edi Faktsr (PAF) Depolanmayan ofakoidler... Trombesit aktive edici foktor, nitrik oksit, eikasanoidler Hem vazedilatasyon hem de trombositlerde agregasyon olusturanlar... Trombosit aktive edici foktir, prostoglandin E2 Bilinen en op endojen Ulserajenik made... Trombasitaktive edici faktor Glukokortikoidler tarafindan inhibe edilennitrik oksit sentetaz (NOS) enzimi.... NOS-3 (NOS) ‘Solubl guonilat siktax enzimini oktive eden... Nitrik oksit ‘Solubl guanilat siklaz enzimin! inhibe eden... Metilen mavisi INitrik oksitin Sonu etki mekanizmas... Miyegin haff zincrinde defosferilasyon Ereksiyon olugumunda primer rol eynayan... Nitrik oksit Hem sitoprotektif hem de sitotoksik etki gSsteren... Nitrik oksit ‘Methemoglobinemi olusturan ve sitekrom p4B0 inhibisyonu olusturan... Nitik oksit ~ Bilinen en bronkodilatatér made... Vazoaktif intestinal peptid (VIP) + Guorilat siklaz enzimi Gzerinden etki gisteren... Atrial natriietik peptid © Soliris oksamlars maksimum olan... Atrial natridretik peptid B tipi natridretik pepid analogy... Nesiritid Bilinen en vazodilatatér madde.... CGRP Bilinen en vazokonstriktér modde... Urotensin Néropeptid Ynin istah arttinc: etkisini bloke eden... Leptin ‘Arosidonik asit kimden sentezienit... Linoleikasit Birinci seri prostoglandinler kimden sentezlenir... Dihomo-v-linolenik asit Eikosanoid sentezini baslatan enzim... Fesfolipaz A2 Glukortikoidler; kimin sentezini arttinp fosfolipazlari inhibe eder... Lipokortin-L [Non-enzimatik olarak aragidenik asitten olusan... Tzoprostan N-agil hidrolaz enzimi torafindan arasidonik asitten sentezlenen... Anandamin Prostaglandin B2'den clusan... Prastoglandin J2 Prostoglanclin E2'nin icrar ile atin metabolii... 2,3-Dinor-6-Keto- Prostoglandin Fla ‘Trombokson A2inin idrar ile atlim metabolit... 2,3-Diner-Tromboksan B2 ve 1-Dehidro- Tromboksan 82 ‘Mast hdcrelerindeki en éneml lipit mediyatér... Prostaglandin D2 omar yataklarinda vazediiatasyon olusturup, pulmoner damarlary kasan... Prostoglandin D2 Termoregilasyenun dizenlenmesinden sorumly clan... Prostoplandin E2 + immansopresyon ve ontiinflametuvar etki olusturan... Prostoglandin E G0 oksitosik etki olusturan ve luteolizis yapon... Prostaglandin F2a Geld ontiogregan etki gSsteren... Prostaglandin 22 Gucld egregasyon olusturan... Tromboksan AZ Nonsteroid antiinflamatuar ileclarin yapmig oldugu mide dlserasyonlari dnlemek amacryla kullanlan ve prostoglandin E1 enologu olan... Mizoprastol Ereksiyon olusturmak icin kullanlan prostoglandin €1 analog... Alprostadil ‘Serviksi yumusatmak igin lokal elarak kullarvian,.. Dinopraston Primer pulmoner hipertansiyon tedavisinde kullanlan... Epoprestenol Glokom tedavisinde kullanilan Prostoglandin F2a analogu... Latanoprest ‘Tromboksan sentetaz inhibitérd,.. Anagrelid Lipooksijenaz enzim inhibitérd... Sulfasalazin Hem sikiooksijenaz hem de lipooks\jenaz enzim inhibitér0... Gosipol Lokotrien D# ve E4 reseptie blokéed,.. Montelukast, zefirlukest, praniukast Lokotrien yikimunda rol oynayan enzim... Aril slfataz Nétrofiller Gzerine en gipld kemotaktik etkinlik gisteren otakoid... Lokotrien B4 @ WA € 1 i) My ¢ 1 A 6 ie = a a es es = 3 ] es =7 NON-STEROIDAL NN ae WVU) wea) Piece ~ Salis osit ‘tirevleri: Asprin (Asetil ester), Difulnisal, Salsalat, Olsalazit ‘Sulfasalazin, Metil salislat + Paraminofenol tirevieri: Asetaminefen ~ Asetike sit trevleri: tndometazin, Sulindak, Tolmetin, Ketorolak, COX-2 selektivite gésterenler: Etodolak (Etel®), Diklofenak (Voltaren®) + Fenamatlar: Mafenamik esit, Meklofenomat, Flufonemik asit flamast E ~ Propionik asit t0revieri: tbuprofen, Neproksen, Fenoprofen, Ketoprofen (Profenid®), Flurbiprofen, Oksaprozin * Enolik asit tdrevieri (Oksikamlar): Piroksikam, Meloksikam (COX-2 selektivite gésterir), Nabumeton Pirazolon tGrevleri: Fenilbutazon, Oksifenbutazon, Antipirin, Amino ( Metamizol: Novalgin®) + Diaritheterosiklikler (COX-2 selektifler): Selekoksib, Parekoksib, Etorikoksib, Lumirakoksib, Rofekoksib * Digerleri: Apazon, Nimesulid (COX-2 selektivite gésterir) + Nsatt eae + Genel anestezik: Ketamin + Antiaritmikler: Lidokain, Meksiletin Seer eres Be Cogan reget hen in, Dipiron Non-steroid antinflamatuvar ilaclar (NSAI); analjezk, antiinflamatuvar ve antipiretik ‘etki olustururlar. Bu etkleri olusturmalennda siklooksijenaz (COX) enzimini inhibe ‘etmeleri temel rol oynamaktadr. NSAtlonin cou dogalfizyolik fonksiyonlarda rel oynayan COX-1 ve inflanasyonda rol oynayan induklenebili rtelikteki COX-2ibirikte inhbe etmektedirier. ~ COX-=1! Yaygin olarak tim vieutta bulunur, * COX-2:Ozellikle makrofajlar ve dijer inflamatuvar hiicrelerde _bulunur. Inflamasyonda ve prostasiklin uretiminde rol oynar. Glukokortikoidler bu enzimi inhibe eder. * COX-3: SSS'de bulundugu ileri sirilmektedirANALJEZIK ETKi: ‘nflamatuvar reaksiyons bad) olarak gelisen an, dokularda iki ayntipte ag mediyatérlerince olusturulmaltade NSAieretkleri,hiperaljezik ag mediyatérlerinin sentezini inhibe ederek gisterrier. fone 1.Aljezik mediyatérler (histomin ve serotonin gibi otakoid aminler, Pierdest ve enjictensin gibi otakoid peptitler): Sinir ucunu dogrudan dogruya stimile etmektedirler. 2.Hiperaljezik mediyatérler (PGE2, PGI2): Tek basina jr: olusturmaz, fokot ‘of bir uyaran varsa: bu uyaranin afr yapictetkilerinigislendiri ANTIPIRETIK ETKi: Bakteriyl toksinlerin inflamatuvar hicreleristimule etmes! sonucu olusan pirojen sitokinler (IL-1 ve TNF-a); hipotalamusda termoregilatuver merkezde (preoptik slandaki circumventricular organ) PGE2 sainmina yo! acara.Artan PG ise Wieut ssn uke Normal temperatr etkllemezer ANTI-iNFLAMATUVAR ETKI: isatt'ann bu etklerinde; inflamasyon nedenivle artan proinflamatuvar PG Gretimini ‘bkost aktivasyonunu ve ona eslik eden olaylan (Intercellular Adhesion Molecule-1, Vascular Cel Adhesion Molecule-1, integrin ve selektin upregilasyonu ile damar ceperine yapssma, tmarjinasyon vb) nhibe etmeler rol nar. Ayia inflamasyon alana sentez\ arta aktfoksijon radikalerinn olusumunu azaltmalan, radikalleriinaktve etmeleri ve inflamasyon hucrelerinde lizozomal membranlan stabilize etmeteri de Onemliit canna us ase TEE Ea) ‘Analjezik Etki —

Sentral Antiinflamatuar Etki vem — Periferik NSAIMLERIN DIGER TERAPOTIK KULLANIM ALANLARI Kardiyoproteksiyon TxA, sentezini azaltarak kardiyovaskiiler sistemde koruyu etki olusturduklan

You might also like

• 6-Psk-Psi̇kosomati̇k Hastaliklar

  

  Document78 pages

  6-Psk-Psi̇kosomati̇k Hastaliklar

  Zae M Hakim

  No ratings yet
• 3-Psk-Dönem V Psi̇ki̇yatri̇k Semi̇yoloji̇

  

  Document104 pages

  3-Psk-Dönem V Psi̇ki̇yatri̇k Semi̇yoloji̇

  Zae M Hakim

  100% (1)
• Hemogram (Tam Kan Sayimi)

  

  Document11 pages

  Hemogram (Tam Kan Sayimi)

  Zae M Hakim

  No ratings yet
• • Magazines
  • Podcasts
  • Sheet music
• 36-PDR-anaflaksi Değişen Tanı Kriterleri Ve Ayırıcı Tanı

  

  Document70 pages

  36-PDR-anaflaksi Değişen Tanı Kriterleri Ve Ayırıcı Tanı

  Zae M Hakim

  No ratings yet
• ENF-Salmonella Enfeksiyonları - Ü.KAYABAŞ

  

  Document53 pages

  ENF-Salmonella Enfeksiyonları - Ü.KAYABAŞ

  Zae M Hakim

  No ratings yet
• Komite 8 Sorular

  

  Document10 pages

  Komite 8 Sorular

  Zae M Hakim

  No ratings yet
• Epi̇spadi̇as Ve Hi̇pospadi̇as

  

  Document23 pages

  Epi̇spadi̇as Ve Hi̇pospadi̇as

  Zae M Hakim

  No ratings yet
• 2013 2014a

  

  Document323 pages

  2013 2014a

  Zae M Hakim

  No ratings yet
• Over Ca

  

  Document76 pages

  Over Ca

  Zae M Hakim

  No ratings yet
• 01 DisfaJi (Yutma Güçlüğü)

  

  Document20 pages

  01 DisfaJi (Yutma Güçlüğü)

  Zae M Hakim

  No ratings yet