This is a reproduction of a library book that was digitized

by Google as part of an ongoing effort to preserve the

information in books and make it universally accessible.

http://books.google.com

*.

^)

*** ~~~~

-*
-

PHD RI
F A BUL.

----------_

- ----

- An rur

----

*-* -

_ee***_*_*

po**) <ov assh29

P H D R I
-A U G U S T I

L IB E R TI

F A BUL.
4d Manuscriptos Codices & optimam
quamque Editionem emendavit
S r E P H. A N p. P H I z 1 p p r.

Accefferunt Not ad calcem.

P A R I s I I s,
Typis J o s E p H 1 BA r b o v.

M.

AD C C.

L I P.

z,,
] -232-22*% i

j *2.22.222. ,,<i
Z .?
^^

.3222^-.

----!

====================

**

----

|
|-*

----

|-*

|-|

* ,

|-+

|-|-
|-

* *,

- -

,*

* ,

**

-, -, -

!
*

; ****,

****************************

] y,g\

* . , It

.*
$*,& |
: * . %'X
; *$*&
3. X *%,$2&*
|;
*

^.^ ^

* *j^ A<*

J_*{.* * f

&FF++FFFFF++++*E

L E CTO R I

erudito ac benevolo
S.
D ITO S, nobis curan

tibus , veteris Latii prin

cipes Potas , Lucre

tium scilicet, Virgilium,

Horatium , Juvenalem , ac Per

sium , fa&osque juris publici tres

Historicos , suo scribendi genere
nihilo inferiores , Sallustium, Cor

nelium Nepotem , & Velleium Pa

terculum Phdrus excipit, fabula
tor ille cultissimus atque apprime
a 2.

iy

LecToRr e Rv Dyro.

festivus. Hic quippe Csaris Au

gusti five Tibcrii libertus, aspersa

quinque fabularum libellis ea, quam

nomine suo prfert , hilaritate
ita scripsit ut nemo Philosophus
doceat sapientius, nemo Romano
rum loquatur emendatius , nemo
Rhetor pressius narret vel elegan
tius: ut neque in Thracia sed Ro

m, neque servili sed liberali con

ditione genitus videatur. Diu la
tuit in tenebris Pota luce dignissi
mus : nunc omnium teritur mani

bus, paritque imitatores bene mul

tos qui labore scribant molestiore,

non feliciore.

[E

-*-+-RTFXTKFERTEER

3**}*IY.*$.

[31*--*-*-+-*--*--*--*-+-*- -* -* -*- -* -* -*- -*- -**-

***

J^ I T A P H D R I
A

JOHANNE SCHEFFERO

Argentoratensi composita.
HDRUS, cujus pauci me
minerunt apud veteres, si non

ante, sub Augusto saltem na

tus fuit. Virgilium profe&o ac
t mulatus , qui utrique sub

'Augusto floruere. Quin imo Augusti men

tionem facit ipse, tanquam ejus, sub quo
vixerit, cujusque gesta qudam observa
rit. Nam cum lib. III. c. 1o. prmisisset :
Narrabo tibi, memoria quod fa8um eut mea,
subdit:

4 Divo Augufto tumc petiere fudicer.

a 3

vj

}^ , r 4.

Patriam habuit Thraciam, ut ipse indica:

prfat. lib. III. his verbis:
ur romno inerti deferam patriae decus ?
Threi , ra quum gens mumeret auores suo* ,
Limoque Apollo sit parema , Mu/a Orpheo.

Sed hoc alii: amplius observatione dignum,

quod in monte Pierio vidatur editus ,
quem antiqui sedem atque domicilium Mu
sarum credidere. Ita namque , di&to loco:
Ego, quem Pierio mater enixa et jugo,
In quo tomamti jam}a Mnemofyne Jovi

Facunda movies Artium pepcrit chorum.

Vides simul, in hoc monte Musas genitas

putasse olim. Unde quoque nata est opi

nio, quod ibi commorentur. Strabo lib. X.
A cantilena & numeris , & instrumentis , &

Thracica omnis Musica , & Asiatica fit

magni. Quod ex eo liquet , quia ibi loca
sunt , in quibus velut sedibus suis Musae
esse dicuntur. Nam Pieria , Pimpla , Libe

*hrum olim Thraci fuere montes regiones

-

vi;

P H ae D r r.

4ue. Sic hunc locum verto, quem obscu

rius nonnihil Casaubonus reddidisse vide

tur. Jam quia Mus artium omniam ac

litterarum de, post superius allata verba

Phaedrus subjecit, natum se in ipsa prope
*chola ; Parentes quos habuerit, haad cons
tat. Saltem quoniam in Thracia editus,
Thrax ipse fuit, minime servs extitisse
conditionis cred possunt, ac sic casti po
tius, quam nascendi sorte, fa&us esse ser
vus, neque cum P. Pithaeo, libertinum Au
gusti, sed libertum appellar oportere. Ce
terum quis ille casus fuerit , nemini est

promptum dicere : Nisi fors quis divinare

velit ex Suetonio, quando de O&avii Au

gusti patre scribit cap. 3. Bessos ac Thra
cas magno prlio fudisse. Potuit nimirum
evenisse tum , ut cum aliis captivus Ro
mam duceretur. Quod si quis admittit,
primam Phdri se extendere aetatem ad
Julium necesse est, quando memoratum

bellum gestum eo tempore , quo Csar

solus gessit Consulatum; atque Q. Cicero
a 4

viij

V 1 r ae

Asiam administravit. Nec fortasse multum

obstat huic sententi, cum prsertim se

ne&tutis su passim Phdrus ipse mentio

nem faciat temporibus Sejani. Ingenium

videtur habuisse probitatis atque honesta
tis amans, ostenduntque tot egregi sen
tenti , qu in hoc opusculo occurrunt.

Quin imo & alios juxta secum ad virtutis

cultum incitare studuit , ut palam in Pr
fat. lib. II. ostendit. Pertinet huc quoque ,
quod eodem libro habet de Ardelionum na
tione, multo labore nihil agente:
Hanc emendare, si tamen potuum, volo,

Nec interea morosus fuisse credi potest,

sed jucundus, hilarisque, ut potissimum
-ex lib. IV. cap. 13. & 14. item cap. 16,
liquet. Opes & pecunias alto generosoque
animo contempsit semper, ut de se testa
tur ipse lib. III. prfat. ubi curam habendi
penitus corde erasisse scribit. Maxime vero

hoc egit , cum videret, quam multis exitia

les essent suo tempore pecuni. Id quod

P H ae D R z.

IX

innuit lib. 5. fab. 4. ubi ait , post allatam

fabulam de Asino detre&tante hordei co

medere reliquias , quo saginatus porcus

Herculi deinde immolatus fuit:

Hujus reupeHu fabulae deterritur,

Periculouum emper vitavi lucrum.

Et profe&o tunc opulentissimum quemque

a Tiberio variis criminationibus circumve

niri solitum non ipse modo docet in sequen

tibus, sed & exemplis a Suetonio cap. 19.
& Tacito VI. An. c. 19. aliisque locis allatis
comprobatur. Quemadmodum vero ne
gligens fuit opum, ita ex adverso gloriam
se&tatus est, eam maxime, qu est ex lit
teris do&rinaque. Ideo & de obtenta ea

tantum non triumphat, in prfat, lib. III.

ubi ait :

Ergo hime aheuto livor, me frustra gemas,

Quoniam volennis mihi debetur gloria.

Sic ab initio lib. V. Mihi parta laus est.

Quin imo tam prclare de se sentit, ut &

}^ / r A

aliis famam nominis ac immortafitatem da

re posse scriptis crediderit. Inde ad Parti

culonem lib. V.
Particulo, chartis momen vilarum rari*.

fiitteras autem ipsas magno anm ardore

est aggressus, & n lls eam partem ma
xime , qu posis appellatur. Liquet vei
ex eo, quia puerum se etiam tra&asse En
nium fatetur, & ex eo versum citat lib. IV.
circa finem , ubi Ennium intelligit , cum
ait :

Ego quomdam legi quam puer remtemtiam ;

Palam mutire plebeio piaculum eut ;
Dum /amita, comstabit, pulcre memimero.

Atque hinc fortasse falum, ut sopi fa

bulas versu potius, quam oratione prosa
comprehe.deret ; de quibus amplius nunc

aliqnid dicendum. Scripsisse eas in tate

ultiina ipse inruit non uno loco, pertinet-'
que huc potissimum postrema, qu in li
bto quinto est , fabella. Quin & tempus

s.

P H ae p R z.

xj

potest colligi quodammodo ex libri tertii

promio, quo videlicet Sejanus pro arbi

trio cun&a gessit sub Tiberio , suamque

latissime potentiam exercuit. Ubi simul
etiam causa scripti hujus aperitur. Calami
tas nimirum certa & peculiaris, in quam
odio & persecutione Sejani prcipitatus,
fortunam, quia non licebat aperte, ob po
tentem adversarium , occulte saltem , &

sub involucris fabularum exponere, depin

gendoque mores ejus & flagitia, velut u!

tionem sumere de ipso, seque consolari sic
suscepit. Ita enim est intelligendus locus

totus, qui occurrit in prdicto promio.

Servitus obmoxia

Quia, qu volebat , mom audebat dicere,

Affeiu, proprio, im fabellas tramatulit,

calumniamque fii, eluit joci**
Ego illiu, post semita feci viam ,
Et cogitavi plura , quam reliquerat ;
In calamitatem deligems quaedam meam*.

Secutus in plerisque est AEsopum , nisi

quod interdum etiam historias admisceat,

xij

}^ r T ae

ut ex lib. III. cap. 1o. & lib. V. cap. 1. in

telligitur. Sed & ex illis ipsis sopi, non
omnino omnes , verum cum deletu eas

saltem , scribere suscepit , qu servirent

instituto , id est , vel Sejanurn tacite argue

rent, vel calamitatern propriam declara

rcnt. Ita statim ab initio affert fabulam de

Lupo & Agno, quorum ille Sejani, hic Ph

dri speciem exhibere debet, Igitur & sic
concludit eam :

Hac propter illo rcripta et hominor fabula,

Qai fiii caui, innocenta, opprimunt.

Quibus verbis manifeste sortem suam de

plorat ; & Sejani crudelitatem significat.

Nec fortassis aliud quid altera respexit fa
bula, quam ut Hydro ingenium Sejani,
quodque ipse animabat veluti , Tiberii
exprimeret

eique

opponeret patien

tiam, humanitatem , bonitatem Augusti,

sub quo primum vixerat. Sed & tertia

quartaque

manifestum continent augurium

de futuro Sejani casu : quem baud secus

P # ae D r r.

xiij

ac Graculum omnes ob fastum intolerabil

lem olim essent deplumaturi. Quod sieve

niet, similem vult futurum Cani, qui dum

captat alia, ea etiam, qu possidet, amit

tat. Nec fefellit Phdrum ista prsagitio,

uti ex historia Sejani manifestum est. Ve
rum isthc obiter, & tantum, ut ostendam
causas & occasiones harum fabularum.

Quas intelliget etiam in ceteris, qui con

ferre ista tempora cum iis volet. Nam co

hrent inter se pulcerrime , hocque fine

sunt ab eo select, sicut ipse lib. III. cap.

12. & IV. in prooemio indigitat. Scripsit

porro has fabellas stilo longe optimo ac

Latinissimo, ut plerique do&ti tradiderunt,
quod ex testimoniis ipsorum alibi proposi
tis apparet. Nam quod Schoppius in eo

nescio quid barbari ac Thracici subodora- .

tur, id plane est ejusmodi, quale ejus, qui
in Tito Livio deprehendit Patavinitatem.
Itaque hucusque nemini ex do&tioribus
suam approbare potuit sententiam , nec

credo unquam approbabit. Nos , qui &

xiv

J^ r r A.

ipsi semel iterumque , ac cum cura Nos

trum legimus , adeo nil invenimus istius
modi, ut in plerisque Virgilium , in ceteris
Plautum, Terentium , Ovidium imitatum
esse opinemur , nec fallacibus argumentis

exemplisque in notis nostris demonstre

mus. Denique ipse longe aliter , quam
Schoppius, de his ad Particulonem,
chartis momen vi$urum meis ,

Latini, dum manebit pretium litterir.

N.

(Quasi diceret, se ita scripsisse has fabel

las , ut si modo ullum pretium manebit
sermonis Latini , propter eum in au&torita
te ac existimatione sint futur. Nec ipsius
solum fuit hoc judicium , sed Particulonis

etiam , & aliorum , quippe qui & verba

formulasque ejus ex libellis hisce edisce
bant , scriptisque inserebant suis. Noster
manifeste in prf. V.
Mihi parta laus est, quod tu, quod similes tui
Vestra, in chartar verba transfertij mea ,

Dignumque longa judicatis memoria.

i.

P 11 ae p r r.

xv

Quanquam autem tanti fuerint stimati

S
lS

:ris

um

mtis
tre
uam

hi libelli, vivo etiam adhuc au&ore , tamen

non magis ipsi , quam vulgo solent alio
rum , evitare invidiam potuerunt. Alii ha
bere qudam fatebantur bona, sed ea ex
sopo mutuo accepta, cetera ut excogi
tata sint a Phdro, ita mala esse ac inepta.
Vide cap. 2o. lib. IV. Alii cum nil pos
-sent aliud , brevitatem & obscuritatem ea

rum accusabant. Indicat id ipse lib. III.

cap. 1o. ubi ait :
fabel
anebit

Haec exsecutus 1um propterea pluribus,

Brevitate mimia qwoniam quosdam offendimus.

torita

ipsius
culofi
verba
edisce*
Noste!

lej tui

Erant &, qui argumenti vilitatem, & hu

militatem stili ac orationis arguerent, si
cuti ex lib. III. cap. 16. toto intelligitur.
Denique qui nil horum audebant, vindica
bant sibi, quod inventum erat a Phaedro,
invidia glori alien. Hoc enim voluit to
to cap. 13. lib. III. ut vel ex conclusione
ejus liquet. Libellum primum , & secun
dum edidit sine dedicatione , cum nuda

xvj

J^ r T A.

prfatione ad le&orem qualemcunque ,

eam secutus causam , quam in prceden
fibus prodidimus. Invenerunt statim ama
tores, interque alios Eutychum : cui prop
terea, & quoniam ad supplicium tra&us
fuit interim Sejanus, libellum tertium, &
quemadmodum conjicio , quartum : item
que Particulonem , cui libellum quintum

dedicavit. Eutychus vero ille ac Particulo

qui fuerint , haud facile est dicere. Facit

ipse Noster alterum gravibus crebrisque ne

gotiis occupatum , & potentem. Itaque &
opem ejus contra mulos ac inimicos, po
tissimum vero calamitatem , in quam in
nocens invidia Sejani venerat , implorat.
Ac fortasse fuit quispiam ex libertis in Ti
beriana aula: nam in talem convenit po
tissimum sermonis peregrini nomen. For
tuna Phdri reliqua qu fuerit , nonnihil
patet ex superioribus. Primum in tate
puerili captus, Romamque ex Thracia de

portatus, ibique ab hero suo , quocunque

denique , ad consuetudinem illorum tem
porum,

xvij

P H ae o r z.

porum, litteris imbutus fuisse videtur. In

quibus cum non parum profecisset, accidit

forte, ut in domum Augusti, vehementer
do&os homines amantis , vocaretur. Ubi

cum probasset suam fidem , elegantiam

ingenii, morum probitatem , paulo post
manumissus ac libertate donatus est. Id

quod indicat vel titulus opusculi , in quo

LIBERTUS CSAR. AUGUSTI no

minatur. Quem qui de Tiberio accipiunt ,

ut fit a Demstero , & nonnullis aliis, mihi

equidem haud satisfaciunt.

Et mecum sen

tiunt ex eruditis plurimi , quos inter est

Septimius Florens quoque. Mox Augusto
defun&o , & Tiberio imperium adminis
trante incidit in calamitatem magnam ,
nulla sua culpa, sicut aliquoties testatur,
verum odio Sejani, qui eum fi&tis crimini

bus accusaverat juxta , &, ut fuit poten

tissimus, damnari fecerat. Ita enim docent

verba ejus , qu leguntur in prfat. lib.

III. Nec fortassis tam obscuri tituli sunt

criminationis ejus , ut videntur, si bene re

b.

xviij

}^ / T ae

putamus , quod versatus fuerit in domo

Augusti, ab ipso clementer habitus, in li
bertatem restitutus. Id enim absque dubio
fuit causa, cur Augustum primo, & mox

eo defun&o posteros illius amaret coleret

que. Quos inter cum extiterit primum
Agrippa , & deinde Germanicus, non po
tuit profe&o deesse ratio Sejano criminan
di Nostrum apud invidentem atque suspi

cacem principem Tiberium. Tulit autem

hanc calamitatem magno animo , & reme
dium adversus eam petiit ex litteris. Nec
defuerunt amici , qui eum solarentur , &
promitterent suam opem. Inter quos Eu

tychus prcipue , quem propterea ad sol

venda promissa, fine lib. IV. sedulo adhor
tatur. Quando diem suum obierit , igno
tum est. Saltem post Sejanum vixit, quod
apparet ex iis , qu de ipso tradit. Nec
enim verisimile , fuisse scripturum vivo.

Sejano talia, cum & post obitum illius ex

titerint , qui hominem metuerent. Perii:

porro Sejanus anno Tiberii decimo o&ayo,

P H ae p R z.

xix

a quo ad Conslatum Julii solitarium , quo

Romam venisse Noster videtur , anni cir
citer sunt septuaginta, ut septuagesimum
superasse annum tate sua sit necesse , ac

propterea nec videri possit mirum, toties.

de sene&tute sua conqueri.

XX

D ae T 4 r

D E

T A T E.

P H D R I,
Ex Gerar. Jo. Vossio de Potis Latinis.
UB Tiberio vixit Phdrus Thrax, Au

gusti Csaris libertus , ut qui se Au

gustum dicat vidisse jus dicentem , & Ba

thyllum Cilnii Mcenatis saltantem. Re
liquit quinque libros fabularum sopica
rum, Iambicis conscriptos. Antiquissimus,
qui earum meminit, est Avienus, prfa
tione in fabulas sopicas ad Theodosium
Macrobium. Nec mirum adeo non memi

nisse Senecam, ubi loquitur de fabularum,

sopicarum scriptoribus. Nam de Roma
nis loquitur: hic se Thracem prdicat.
Ex eodem , de Arte Grammatica.

Non est Phaedrus ille Augusti vi, ut

*;

P Ar ae p R z.

xxj

1multi arbitrantur: vel multa saltem sunt a

sequiori tate.

pera pretium est videre quo pato huic

Vossii Judicio adversetur Chr. Wasius

Anglus in Senario , pag. 3 t.

Vehementer autumat ( Possius ) Ph

drum hunc Augusti vi potam non

fuisse: super quo , cur ab ipso dissentiam
prter illa qu ab aliis argumenta satis va

lida sunt allata, rem extra dubium ponere

videtur, quod partem operis hujus Euty
cho jam senior inscribat , qui Eutychus,
teste Josepho Antiquit. I. 19. c. 3. Prasi
nus auriga opibus & gratia in aula C. Ca
figul florebat : etiam in sacris stabulis

aedificandis ( & magna tum ardebant Cir

censium certaminum studia) operum cu

r prfe&us. Cauti enim & circumspe&i

judicis erat sententiam ampliare , ne fides
testimonium prcurreret.

xxij

Jv Dzc * a

a-ara-*-*-**-*******************-**-********************* *** *

J U D I C I A
E

TESTI M O NIA
ID E

P H D R O.

Joannes Cardinal. Bona

in INotitia

Autorum.

HAEDRUs Thrax, Augusti Csaris libertus , fa

bularum, quas , ut ipse ait lib. V. autoritatis
gratia sopias nuncupavit, libros quinque conscrip
sit Iambicis versibus cultissimis & elegantissimis.

Thomas Reinesius , Eponymol. inedit.

Phaedrus Thrax, Augusti Lib. fabulas sopi pul
serrimis versibus Latinis reddidit.

Jacobus Bidermannus e Soc. Jesu , Utopi

1ib. I. pag. 3.
Phdrum horis subsecivis per proximos priores.

r T r r r r M o w z z.

xxiij

dies Iegi , Tiberii principis libertum , do&um cetera.

scriptorem & fabulatorem sane non inficetum ; qui
que probioris aliquantum indolis, quam hodie ple
raque fabularum commenta , aut verius vi nostri
dedecora : in quibus legendis prter bonas horas,

morum quoque animorumque dispendium est.

Jo. Pricus , notis in Apuleii Apologiam

pag. 18.
Phaedrus lepidissimus Fabularum Scriptor. '

Caspar Barthius , Adversar. lib. XXX.

C. 22.

Ingenuas Phdri fabulas ? prima pueritia in del:

ciis habui. Et immortali amore prudentiam in tam;
suavibus verbis & fabulis abditam , dignam essc.
quis neget?

Augustus Buchnerus, in libris de

commutata ratione dicendi.

Phaedrus elegantissimus Fabularum sopicatum,

gota.

xxiv

Jv D rcz4
Idem , Oration. Tom. 2. Orat. 2.

Phaedrus elegantissimus Fabularum sopicarum

pota , libertus Tiberii Csaris do&issimus.

Idem , Epist. Tom. 2. Ep. 7 . ad Janum

Gruterum.
Phaedri elegantes & purissim Latinitatis , sic Bar

thius censet, Fabulas tenere semper amavi. Et quid

ni ? cum illas nemini non eruditorum ha&enus in
deliciis esse viderem.

F. Vavassor e Soc. Jesu , de ludicra

di&ione pag. 2 o 5.
Phaedrum igitur habemus , Augusti libertum ,
sive O&aviani , sive Tiberii , qui & nomine ipso
hilaritatem pr se fert , & profitetur libelli sui dotem
alteram e duabus esse , ut risum moveat, & fi&is

fabulis jocetur. Idem quam proprie de communibus

& quotidianis rebus, quas alii tratarunt scriptores
nulli, loquitur ! quam sincare & ab omni peregrini
tate atque insolentia remote! quam presse , nec mo

leste tamen ! quam solute, nec licenter ! quam emen

date literateque, ac bene, ut verbo dicam, Latine !
In quo genere quid posset , & agnovit ipse & qua

!es , qui tate vivebant eadem , cum ejus veiba in

8uaS

E r Te r rr M o w r a.

xxv

vas chartas transferrent, satis declararunt. Memini

equidem Jacobum Sirmondum narrare mihi solitum,
cum Petrus Pithoeus hos Phaedri AEsopiarum fabula
rum quinque libros Lutetia edidisset primum , & ad

*Romam pro veteri amicitia muneri misisset ; per

cussos illico Romanos novitate voluminis, atque
Ut gens est emum&ae marij ,

Natura nunquam verba cui potuit dare,

suspicari cpisse num quidnam partus iste recens ac

supposititius esset , qui tanto intervallo appareret,
tamque delituisset diu : verumtamen libro perfeo
toto , neminem dubitasse , quin aetatem redoleret
Augusti , ac summam illam facilitatem stiti & scrip
tut, & beatam copiam repraesentaret ; tuncque vi

xisset au&or , cum laus bene loquendi temporum

Potius , quam hominum fuit ; ibique etiam apud
Csarem servisset, ubi sedem ac domicilium erudi

tio collocasse videretur , qua in domo fili & neptes,

intimi & familiares, servi & liberti literas egregie
didicissent. Etenim memoria sua Phaedrus rem me

;
i.
-

*
*
*.
-

morabilem ait delatam ad centumviros, de qua divus

Augustus ab iis ascitus judex, quod ipsi satis verum

non dispicerent, judicarit. Alio quodam loco Seja
num male nescio quid de se meritum significat. Un
de colligitur hunc O&avii temporibus extitisse 8c
Tiberii, Cujus etiam , quantum subodorati licet ,
-

C.

xxvj

J v D r c r ae

improbos mores passim expressit, libidinem , sump

tus, avaritiam , rapinas, vulpinam vafritiem, cum
leonina feritate & violentia conjuntam. Quare mi
ror vehementer , cur affirmarit Seneca , AEsopios lo

gos esse intentatum Romanis ingeniis opus : cum

phaedrum hunc haberet, quem opponere posset toti

grci. Nam quod clarissima lumina superioris s
culi duo, Petrus Pithceus & Justus Lipsius prodide
runt, vere id a Seneca di&um ; quia Phaedrus non ge
nere aut ortu Romanus , sed Thtax , sicut ipse testa

tum reliquit, esset : minus ea probabilis videtur ex

positio Senecae. Quasi vero Romanis ingeniis opus

intentatum , sit quidquam aliud , quam literis non

dum illustratum nec elaboratum opus : aut Comdia
fuerit carmen intatum Romanis, quamvis id solus
natione Afer Terentius tratasset : aut si percenserer
Seneca , qui philosophiam scriptores Latine expli
cassent , de eo se numero eximeret ipse 5 propterea

quod natione foret Hispanus , patria Cordubensis.

At non exemit Quintilianus , qui quo loco de philo
sophis egit Latinis, his illum potissimum annumera
vit ; cum inter oratores , & potas , & alios diversi

generis scriptorespotuisset referre. Citius dixerim Se

necam vel parum hic attendisse, quid scriberet : ve1
jstud , ut alia, oblitum prorsus, memoriae vitio pec

casse. Nam maligne ab eo & invide prteritum Phae

drum , quasi pro nihilo putaret , aut in honore ac

Pretio nollet cssc a cujus munditia & nitore abesset;

 r T s T r Ar o w r 2. xxvij
tam procul ; etsi non alienum videtur crimine, quod
ei Quintilianus, & Suetonius, ac Tacitus etiam infe.
runt: nolim tamen facile, ac nulla ratione manifes

ta , de tanto viro credi. Illud verisimilius , iniquissi

mis Tiberii , Caligulae, Claudii, Neronis tempori
bus , cum scripta edi&is abolerentur & senatus-con
sultis, si cui Pot aut Historico verbum excidisset
opportunum delationi & calumniae ; cum ne liber

quidem reli&ae cogitationes ; & opinio tacita de prin

cipe , sicunde vel ex vultu argui posset, majestatis
rea fieret : libellum fabularem , cujus in apologis
plerisque mera illius saeculi tyrannis notaretur, sup
pressum fuisse continuo , ac evanuisse tandem , &
ignoratum a Seneca , & reliquae posteritatis oculo
subdu&um. Ita fuit tanto thesauro fatale , ut usque
ad aetatem nostram defossus lateret : aut , quemad
modum de se au&or futurum prsensit, ut in ster
quilinio, sic tanquam margarita pretiosissima, ja

ceret ; non quia non intelligeretur, sed quod ne com

pareret quidem.
Olaus Borrichius , in Dissertationibus
de Potis.
Phaedrus Thrax, vo Tiberii inclaruit, notissimus
ob exquisitos illos Iambos, quibus fabulas AEsopicas

illigavit, libere in mores seculi sui, sed te&e invec

vus. Hunc qui O&. Augusti Libertum crcdunt , non
C 2,

**

xxviij

Jv d r c r ae

advertunt satis, artes Sejani ab eo atta&as , quas uti

que Tiberii imperium aperuit, non O&aviani. Dic
tio ejus pura est, & emendata, nec indigna quam
mitentur Lingu Latin candidati.

Idem , de variis Lingu Latin tatibus.

Subrogati Atlantes alii , & ipsi fortes fidique, qui
antiquam gloriam ita sustinuere, ut in illis vel nihil,
ve! parum aut peregrinitatis aut invisi senii inter

noscas : Paterculum designo , Curtium , Celsum,

Phaedrum , &c.

ADaniel Georgius Morhofius , in libro de

Patav. Livian. pag. 1 38.
Phaedrus Augusti vel Tiberii libertus, gente Thrax,
AEsopi Fabulas Latinis versiculis descripsit adeo niti
dis & limatis , ut nil Romanius dici scribique possit.

Idem Polyhistor. part. 1 1. pag. 6t.

Ne fabulas quidem ipsas hic excipimus, estque eo
n genere nihil Phdri fabulis elegantius.

Joann. Petr. Titius , Manudu&iom. ad

excerpendum.
Esse sane Phaedri Fabulas maximi pretii,vel ex ea

E t T e s r r A1 o v r z.

xxix

fatelligi potest, quod tam multi tanti nominis viti

Hlustrare eas superiori & nostra tate dignati sunt.

, Christ. h/agenselius , in Pera librorum

Juvemilium,

Hsi nonnihil ambiguus, quo maxime antiquo &

ingenuo libro, Filium puerum Latinitati initiarem.
Cumque nec severitas Epistolarum Ciceronis , nec
alius Au&or prolixus , ac in rerum verborumque
amplitudinem diffusus , videretur tantiiio captui
convenire, Quintiliani consilio locum dandum esse

mecum statui, qui aetati nondum Rhetorem capienti,

AEsopi fabellas, sermone puro , & nihil se supra mo
dum extollente , narrare , ac nutricularum fabulis.

substituere suadet. Quamobrem Phdrum, quo nemo

AEsopi Apologos magis scite , rnagisque diserte elo
cutus est, Prceptorem filio exponere , & elegantio
res expressiones ediscendas committere jussi. Simul

occasionem semper captabam , monendi puerum,

quid Aesopus per fabellas quaesiverit, & quantum
ad errores mortalium corrigendos eae faciant ; ut sic

mature virtutis & probitatis prceptis teneram men

tcm imbuerem.

Xx

J v p z c r At

Christoph. Cellarius , in Curis posterioribus

de Barbarismis , &c.
Phaedrus, Augusti Libertus , Tiberio Remp. admi
nistrante , Sejani odio , fortuna adversa confli&tatus,
scripsit politissimas Fabulas tum ultioni sui , tum

etiam solatio , quod utrumque ex promio Lib. III.

apparet, Scioppii judicium, qui Infam. pag. 69. ia
Phdro nescio quid barbari subodoratur , non magis
se dotis probavit , quam illius, qui in Livio depre
hendit Patavinitatem. Principem ergo locum in hoc
sculo & proximum Potis Augusteis, non tantum.

temporis ratione, quo vixit ; scd etiam stili ornatu

quem Fabulis expressit, jure ipsi meritoque adsigna
InuS.

Jo. Albertus Fabricius , in Bibliotheca

Latina.

Phaedrus Thrax, Augusti Imperatoris Libertus, sub

Tiberio Imperatore versibus senariis suavissimis ex
pressit libros quinque Fabularum AEsopiarum.
Paulus Colomesius , in Animadversionibus

ad Gyraldi Dial. VII. de potis , p. 4o2.

Tersissimus ille Fabularum sopiarum imitator
Phaedrus.

 r Te s rr M o w 1 2.

xxxj

Martialis , III. Epig. XX. de Canio.

An mulatur improbi jocos Phaedri?

Avianus, imprfat. fabularum suarum.

Phaedrus etiam partem aliquam quinque in libellos
*resolvit,

Septi. Florens Christianus , in Carm. ad

Pithum , de Phdro loquens :
de stilo atque tempore ,
Par proximusve Laberio vel Publio.

JRittershufius , in epist. dedicatoria

Phaedri :
Pabellas continet opusculum expositas sermone La
tino , & puro atque genuino , in quo multas anti

qu eleganti notas impressas cernere est multas

Jegere sententias , ad quaslibet vitae partes utilissi
1mas.

Idem , in epist. ad Camerarium , ubi & de

Camerarii Bongarsiique judicio, hoc
modo:

t)e hoc libello idem ego tecum , & cum politissimo

C. 4,

xxxij

J v p r c r ae

viro, Jacobo Bongarsio sentio, elegantem esse cam

primis , & florente etiam , ac pura lingua Latina
scriptum , ac supparem esse judico hunc Phaedrum
Laberio, ac Publio Syro Mimographo.

Lipsius , ad Senec.

consol. Polyb. c. 27.

Phaedrus Tiberii Libertus, jam condiderat ( logos

AEsopi ) & pulcherrimis versibus latinos fecerat, qui
extant.

Laur. Pignorius , Epist. 3.

Etiam ego venire possim in literarum plausum,
velut loquitur elegantissimus fabulator , Phaedrus.

Caspar Barthius, XXXV. Adver. c. 2 t.

De Phaedri Fabulis ita judicant do&orum plerique,
esse ingenu latinitatis, neque mentiri aevum Tiberii.
In quorum ego prorsus opinione sum , licet unam &

alteram subdititiam & insititiam esse jam olim nota

IIIIa.

Demsterus , ad Rossinum.
Phaedrus Thrax, Tiberii Libertus , fabularum lu

culentus scriptor.

et Te r 1 M o w z z. xxxij
Tanaquillus Faber, in Not. ad Phdr.
De dicendi genere si roges, quid sentiam , dicam
equidem , & quasi me Censor rogaret , ex animi sen
tentia ; neminem arbitror a felici illa Terentii sim

plicitate propis abesse. &* mox : Nemo e veteribus

ingenio fuisse videtur ad illam Terentii semper leni
tatem magis fa&o, qum Phaedrus, quod & nccesse
fuerat ; ea enim est apologorum, atque adeo fabella
rum omnium natura, ut sermone non debcant, nisi

facili placidoque, tra&ari.

:
>;3g~

xxxiv

I N D I C U L U S

Editionum PH ae prr.
* 396.

pH; , ex Editione P. Pithoei.

Augus

tobom Tricajuium : in-1 1.

n 598. 1 ugd. Batav. in-8.

n 599.

Ex Editione Nic. Rigaltii. Luteti : in 1 z.

Cum Aphthonio & Gabria. Hanovi : in-8.

r 6 1 o.

Cum observationibus Jo. Meursii. Plamtinus :

i 6 i o.

Cum Notis Neveleti , inter Fabulas variorum.

in-8.
Commelmur : in-8,
1 6 1 7. Rob. Stephamus : in-4
1 61 z. Lubecae : in-8.
1 619. Parijiij : in-i ..
n 63o. Parisiis : in-i 2.

m 638.
1643.

Phaedri Liber primus. Flexi.e : in-4.

Apologi Phaedrii ex Ludicris J. Regnerii. Di
viome : in-8.

* 647 Phaedrus, cum Gallica Versione Albini. Pari

siis : in-1 .
Y 6 {7. Cum Notis J. Henr. Ursini. Ratiubomae : in-8.
u 657. Cum Notis Tanaq. Fabri. Salmurii : in-8.
^

r 66o.

Inter Fabulas variorum. Francofurti : in-8.

66o. Phaedrus ex Editione Jo. Lud. Praschii. Gierr:

1n- I *.
m 661.

Cum Notis Al. Arn. Pagenstecheri. Duisburg:

663.

Cum Annotationibus Jo. Schefferi. Vpsali :

in-8.
in-8.

XXXy

3;

Y664. Fabri. Salmurii : in-8.

1664. Ex Editione Henr. Holstii. Argenrorati : in-8.
1664. Cum Annotationibus Jo. Freinshemii & Notis

Rittershusii, &c. Argentorati : in-8.

i66f. Fabri. Salmurii : in-1 a.

1666. Phaedrus. In-8. & 1673. in-8.

1667. Ex Editione Joan. Laurentii, cum Notis Va
-

fu

riorum. Amstelodami : in-8.

1668. Ex Editione Christ. Wase. Londini.

1671. Et cum Notis Petri Axen. Hamburgi : in 8.

1673. Fabri. In- 1 m.

1675. In Usum Delphini. Parisii, : in-4.

1685. Ex recensione J. Frid. Koebri. Jen, in-t 1.

1686. Hamburg. : in-8. & 1 693. in-8.

1689. Fabri. In-1 a.

1694. Cum Annotationibus Jo. Schefferi. Franeke

r : in-8.

1696. Ex Editione Dan. Hartnaccii. Rudolphistadii :

in-8.

1698. Ex Editione Petri Burmanni. Amjt, in-8.

1 698. Dele&us Fabularum Phdri. 0xoni : in-12.

17oo. Phaedrus, ex Editione Christ. Junckeri. Lipriae:

1Il-i m.

17oo. Ex Editione Praschii. Franekerae : in-1 z.

17ot. Ex Editione Th. Johnson. Londini : in-8.

17oi. In Usum Princ. Nassavii,a Dav.Hoogstratano.

Amstel, in-4.

Ex Editione Dav. Hoogstratani. Londimi : in

1?.

*7o* Phaedrus. Parisiis : in- r .

* 7o2. Cum Versione Gallica. Parisiir : in-12.
17o3. Cum Notis J. Fred. Gronovii. Amstel. in-8.

17o3. PhaedriLiber secundus, a Sam. Hondly. Lon

dimi : in-8.

*7o6. Phdri Liber tertius, ex Edit. Hoogstratani

Londimi : in-1*.

xxxvj
n7o6. Schefferi, Hamburgi : in-8.
17o8. Johnson. Londini : in-8.

17o8. Phdrus cum Metaphrasi Galli. vers. Parijiij:

in-8.

1709. Ex Editione Christoph. Wolfii. Fleuburgi ;

-

in-8.

17t *. Cum Notis Jo. Georg. Walchii. In-1*.

n 7 1 1. Cum Prosaria Versione. Amjt. in-8.

s7 i 3. Cum Notis Variorum. Tiguri : in-8.

n71 3. Ex Editione Mich. Maittaite. Londini : in-12.

17 1 4. Johnson. Londini : in-8.
a7 t 8. Cum Notis Variorum. Amftel. in-8.
n 7 1 8. Ex recensione Gotfr, Richteri. Jemae : in-11

a719. Burmanni. Hag Comitum.

1727. Ex Edit. & cum Notis Rich. Bentleii. Amstel.
un-4.

1719. Typographia regia : in-4.

1719. In-14.

n74.. Opera le Mascrier. Ant. Urb. Coustelier. Pa

rujuaj : !n- t1.

1747. Luteti Parisiorum. Ad Manuscriptos Codices

& optimam quamque Editionem emenda

vit Stephanus Andreas Philippe. Sumptibus

Joan. August. Grang : typis C. F. Simon :
in- 1 1. Cm lconibus neis ; cart Gallic
vcl Batavic,

j:

D E L E C T U S
VARIARUM LECTIoNUM.
Fabvla IV, 11b Rr I. Pagina nobis ;.
Aliamque praedam ab alio deferri putans, &c.
Alii legunt perferri , sed accuratior erret hic veruus

in quo ob/ervarentur metri Jambici regul :

Aliamque praedam ab altero ferri putans.

Eabt/la V, pag. 6.
Socii fuere cum Leone in saltibus.

Mota Symtaxim , Vacca, Capella , & Ovis socii,

Fort legendum est , sociatim iere.

Fa* vza XII, pag. t t.

Ilaudatis utiliora qu contempseris
saepe inveniri, hc exerit narratio.
Hosce duos verticulor in contextu omisimur, licet!

ordem prae se ferant vulgat Editiones , ut quoddam

zreopa&3-uov : eamdem enim uententiam affabulatio re
graezentat.

xxxviij
FAE vLA XIII, pag. 12.
At ille , dum vult etiam vocem ostendere ,
Nom male legunt alii,
At ille stultus, dum vult vocem ostendere.

In eadem fabula expuni funt duo ultimi veruus ,

ut pote Phaedri Muf parum digni : hos tamem habeat,
vi velit , Le&or benevolus.

Hac re probatur quantum ingenium valet :

Virtute semper prvalet sapientia.

Fabvlae XVIII, pag. 16.

Cum Heinsio legimur , onus maturum : ceteri,
onus Natur.

FA v LA XX, pag. 17.

Aquam corpere bibere : quidam legunt , Ebibere
aquam corpere.

FA Bvzae XXII, pag. 18.

Quaeso, inquit, parcas mihi ;

Nammulli habent: parce , quso, inquit mihi.

Fa via XXV, pag. 2 o.

quamlibet lambe otio,

Prauch. legit : quamlibet lambe, otium cst.

xxxix ,
FA vL A XXVIII, pag. 22.

VJ ;

t4!)

Nidoque imposuit, pulli ut escam carperent.

Vulgatae Editiones , sed mins accurat,
Nidoque posuit pullis, escam ut carperent.
iugit Bentleius, pullis escam ut conderet (Aquila. )
Ibid. reddidit, sama lelio ; tradidit, absurda vi
debitur attendenti.

FA vza XXX,pag. 23.

Statio, ait, separata, ac diversum est genus:
Solitam le&ionem referemur, licet mins nobis arri
i,

aleat. Quid enim sibi vult versus iste ?

Natio , ait, separata, ac diversum est gemur.

4 E vLA II. LI RI II. Pag. 27.

AEtatis medi quemdam mulier non rudis
Tenebat, annos celans eleganti.

Sic legimus cum Prasch. Scheff. Gudio. Alii:

AEtatis medi cuidam, mulier non rudis

Tegebat annos , celaas eleganti.

F4 8 vLA IV, pag. 28.

nemoriculttix, Fab. Burdelot. Prasch.
nemoris cultrix, ceteri legunt.

. xf

FAF vzae V, pag. 3 o.

Iaeta... viridia. Ita Hoog. P'ide Senecam , epiae.
87. Vulg. Editiones habent, viridaria.

FAft/LA VI,pag. 3 v.
te Iassabit pondere. Ita legunt Gud. Hoog. ex Ms.
te lassabis pondere. Vulg. Codicer.

Fabvla VII, pag. 32. .

Mulum sauciant. Locum hunc vexatiirimum ita
legimus ex MS. P'ulgo legebatur tonsitant : alii truci
dant ; unde trusitant posuit Rigaltiur. Meurjius ma
luit tuditant.

Ibid. nec sum passus vulnera. Ex M$.

-Alii, nec sum lsus vulnere.

FA vLA VIII,pag. 33.

hospitium adverso quod praestiterint tempore.
Nec mal legeretur cum MS. Par. quia praestarent.

EPILo G vs. Pag. 34.

AEsopi ingenio statuam posuere Attici.

fta legimur cum MS. Par. Alii, ingentem.

Jbid. Patere honoris scirent ut cun&i viam.
&cire, ut cunis viam. Prauchiu.
Sub

xlj
$ub finem. Sinautem & illos do&us offendet labor.
Alii mins lucid; do&us illis occurrit labor.

PRozocvs LI PR1 III. Pag. 36.

Officiis meis. Heinsius , &* Gronoviu*.

cetera Edit. habcnt : officii mei; & quidem obscur?.

Ibidem , pagina 37.

Nec laude invita vitam in hanc incubuerim.

Alii legunt , & sensu comtrario licet mins obvio.

Et laude invita vitam in hanc incubuerim.

Ibidem , pag. 38.

Ego illius post semit feci viam. Grom. Hoog.
Gudius legit, Ego illius pro semita feciviam.
Ceteri mimj re&, Ego porro illius &c.

FA Bvzae I, pag. 3 9.
O suavis anima, quantm te dicam bonam;
Antehac fuisse, tales quum sint reliqui?
Bentleius restituit , qualem te dicam bonam.
Gudius vult , quale in te dicam bonum.
Nostram leiionem auerit Horatius. Sat. Si rar,
$cribes im qua canit, tantm magna.

FA BvLae II, pag. 4o..

aeyit innato impetu. MS. P. Alii volunt, irato.
d.

,
*

xlij
FA v LA VII, pag. 44.
collum detritum Cani. MS. P. Dic , sodes, ta

men. idem MS. P. Legumt alii collum... Canis ; *

dic , quso, tamen.

FAE vLA VIII, pag. 45.

Insignem pulchra facie filium. MS. Par.

Hi, speculum in cathcdra matris ut positum fuit.

Faber.

Bentleius loco fuit, utitur voce suae, quam refert ad

matris , & cum ceteris Editoribus legit hunc versum ,
satis quidem languidum.

His speculum in cathedra matris suppositum fuis

( su.)

P4 E v LA X,pag. 46.
Semper pris... stult prava. Sic MS. Par.
multum pris. Alii : quidam legumt , mult pris ,
ad imitationem Terentii qui Hecyr. 4. 1. Mult pris,
qum tu , illum scivi. Schefferus legit , multm ex

ploranda pris qum , &c. Aliter Bemtleiur , ho*

modo.

Ergo exploranda est veritas multm , & diu,*

Ne stulta prav judicet sententia.
Ibid. MS. Par. sua sit legere :
Sed fabulosam ne vetustatem eleves.

Sed fabulosa nc vetustate elevem. /*.lg. Ediz.

xliij
Ibid. tria rertituere in tribus versibus sua fit MS.

Par. pro , jam pararet filio, compararet filio ; pro, li

berto suo , liberto est suos pro, Qui dum, Hic quum.

FA vlA XI, pag. 48.

Pamnum,.. abscissi corporis. Prasch. Alii, amissi.

FA vLA XIV, pag. ;o.

Derisor potis qum deridendus senex.
Iong dissimilem habet versum MS. Par.
Ut derisorem deridendum ostenderet.

fABvLA VT, LIB RI IV. Pagina 64.

Si qui stulti nauseant. Quidam, qui stultiti nau
scant,

FAE vLA VIII,pag. 6y.

Homo in periclum simul ac venit callidus,
Reperire effugium qurit alterius malo.
Ita habent hosce duos versus Codex Rememsis , Gro

ovius, Hoogstratamur, Bemtleius : ceteri, mec accurat,

legunt.
Homo simul ac venit in magnum periculum,

Effugium reperire alterius qurit nalo.

FA v LA XVI, pag. 7o.

&um Rittershusio , Gudio, &* Burmammo legimus,
d. z.
*^

xliv
vexata navis, in primo casu ; & pro , mutatur dies s
mutato die.

PAfvLae XX, pag. 74.

ne quid de tuo faciat lucri. Ita MS. Par. Ritter.
fab. Gromov. Bentl. J^el enim , imquit, Bentleius , le
gendum est, ne quod lucrum , vel , ne quid lucri.

Fabvlae XXIV, pag. 78.

Verm ne irate dimissum te sentiam.
Verm ut sine irate dimissum sentiant. MS. Par.

Fabvlae XXV,pag. 8o.

versiculum quartum & vicesimum excipit in vul
gatis,

Similique gyro venient aliorum vices :

qui versiculus quum eamdem qum superior senten
tiam comple&atur, & ab ea brevitate, qu Phdro
admodum familiaris est, abhorreat, visus est expun
gendus.
LI B E R V. Pota ad Particulonem.

Pagina 83. .
Omisimus versum quem vu'g. Edit. habentpost huws
( Quas AEsopeas, non sopi nomino,

Quaui pawca* oitemderit, ego plures disjero ,

Vsus yetusto genere , sed rebus novis)

xlw
Ibid. Illiteratum plausum non desidero. critici,
Alii. In litterarum plausum ire desidero. '

FA vzae I,pag. 84.

Quinam cinaedus iHe in conspe&um meum
Audet Venire? MS. Par. }'u!gati codice, :

Effoeminatus quid hic in conspetu meo, &c.

Fabvlae II, pag. 8y.

Eamdem sortem subiit initium hujus fabul, qum
finis prcedentis ; & quinque priores versus ita sup
plevit antiquus interpres: quos hic asservamus.
/iam expediti pariter carpebant duo;
Imbellis alter , alter at promptus manu.
Occurrit illir Latro , * intentam , necem

4urum poposcit : Ardax confestim irruens.

Vim vi repellit, ac ferro incautum occupat.
Nostamen MS Par. duos alios versus adoptavimus,
Duo quum incidissent in latronem militer ,

Unus profugit; alter autem restitir.

Similis fer historia refertur ab liano , lib 3. c. 44

Favzae V, pag. 88.

Et sic porcellum voce imitatus est sua. MS. Par.
Et sic porcclli voccm cst imitatus sua. /ulg. Edit.

xlvj
In eadem fabula , pag. 89;
Tum simulans sese vestimentis Rusticus

Porcellum obtegere ( quod faciebat scilicet)

Sed in priore quia mil compererant latens ,

Pervellit autem vero quem celaverat.

AHorum quatuor versuum tertius deest in MS. Par.

FABvLA VII , pag. 9o.

Ut spe&atorum mos est , & lepidum genus.
Ut... moris est, cupidum genus. Quidam Critici.

FAE vLA X. pag. 93.

Cui Latrans contra senex. Ita legimus cum Jano
Broukhufio,Hoog.Alii volumt,cui senex contra latrans.
Quod fuimus laudas,dum damnas quod non sumus.

Quod fuimus lauda , si jam damma , quod sumus.

Gudiu/. Alii volumt, jam damnas quod non sumus.

APPENDIx. FA BvLA IV,pag. 97.

luxuriabant Mures. J^ulg. Edit. Luxuriantes. Qui
dam Critici mallent , Lasciviebant,

J^ox crimen eradenda videtur in quinto hujus fa

bul versus qui quidem alioqui erret septenarius.
& Crimem) Supplex fatetur peccatum imprudenti.

xlvij
-- -

PRISCIANI SoPHIST
Ex arte prexercitaminum recundhm
Hermogenem vel Libanium ac
Graecor Rhetore r.

Fy* est oratio

fia verisimili dispositione

imaginem exhibens veritatis. Ideo autem hanc

primm tradere pueris solent Oratores, quia animos

eorum adhuc molles, ad meliores facil vias insti

tuunt vit. Usi sunt ea vetustissimi quoque auo

res Hesiodus , Archilocus , Plautus , Horatius. No
minantur autem ab inventoribus , Fabularum ali

AEsopiae, ali Cypriae , aliae Libycae, ali Sybaritic,

omnes autem communiter sopiae , quoniam in

conventibus frequenter solebat AEsopus fabulis uti ;

&c pertinent ad vit utilitatem. Expositio autem
fabularum vult circuitionibus carere , & jucundior
esse : sed oratio qu utilitas fabul retegitur, irig
8iov vocant, quod nos adfabulationem possumus di
cere: a quibusdam prima, a plerisque rationabilis,
Postrema ponitur.

xlviij
}'ide Fabium lib. }^. Injtitutionum 0ratoriaru,

Aul. Gellium lib. II. No8. Attic. cap. XXIX ; &

{acrobium, lib. I. Comment, in somm. Scipionis.

AHDr.r

A v G vs T I L I B E R T I
F A B U L A R U M

AE S O P I A R U M
IL I B E R

P R I M U S.

P R O L O G U S.

S OPU S au&or quam materiam re

perit ,

Hanc ego polivi versibus senatiis.

Duplex libelli dos est : qud risum

movct ,

Et qud prudenti vitam consilio nem-,

Fa B.

P H ae D r r

Calumniari si quis autem vluerit

*.
v

Qud & arbores loquantur, non tantum ferae,

Fitis jocari nos meminerit Fabulis.

F A B U L A

I.

L v P v s , E r A G N v s.

D rivum eundem Lupus & Agnus venerant

*.
Siti compulsi : superior stabat Lupus ,

Longeque inferior Agnus. Tunc fauce improba

Latro incitatus jurgii causam intulit.

Cur , inquit , turbulentam fecisti mihi

Aquam bibenti ? Laniger contra timens :

Qui possum, quso , facere quod quereris, Lupe r

A te decurrit ad meos haustus liquor.
Repulsus ille veritatis viribus ,
Ante hos sex menses at maledixisti mihi ;

Respondit Agnus: equidem natus non eram.

Pater hercule tuus, inquit, maledixit mihi ;
Atque ita correptum lacerat injusta nece.

!
1

Haec propter illos scripta est homines fabula ,

* Qui fi&is causis innocentes opprimunt.

L r B R P R r M v s.

F A B U L A I I.
Rae vae REGEM Petrvtes.

A THEN* quum forerent quis legibus,

Procax libertas civitatem miscuit,
Frenumque solvit pristinum licentia.
Hinc conspiratis fa&ionum partibus,
Arcem tyrannus occupat Pisistratus.
Quumtristem servitutem flerent Attici,
Non quia crudelis ille, sed quoniam grave
Omnino insuetis onus, & cpissent queri,
AEsopus talem tum fabellam retulit.
-

Ranae vagantes liberis paludibus,

Clamore magno regem petiere ab Jove,
Qui dissolutos mores vi compesceret.
Pater deorum risit, atque illis dedit
Parvumtigillum : missum quod subit vadis,
Motu sonoque terruit pavidum genus.
Hoc* mersum fimo quum jaceret diutis ,

* Hc vocula Hoc ad payidum genus referenda

est

A z.

FA B.

P H ae D r r

Forte una tacite profert e stagno caput ,

explorato rege , cunctas evocat.
Ill timore posito certatim adnatant ,
Lignumque supra turba petulans insilit :
Et ,

Quod quum inquinassent omni contumelia ,

Alium rogantes regem misere ad Jovem ,
Inutilis quoniam esset, qui fuerat datus.
Tum misit illis Hydrum, qui dente aspero
Corripere coepit singulas. Frustra necem
Fugitant inertes : vocem prcludit metus.
Furtim igitur dant Mercurio mandata ad Jovem,
Adfli&is ut succurrat. Tunc contra Deus:

Quia noluistis vestrum ferre , inquit, bonum ,

Malum perferte. Vos quoque , o cives, ait,
Hoc sustinete , majus ne veniat malum,

F A B U L A

I I I.

GRaecvtvs svPERB vs , et
PA yo.

N; gloriari libeat alienis bonis,

Suoque potius habitu vitam degere,
AEsopus nobis hoc exemplum prodidit.

Tumens inani Graculus superbia ,

L 1 B R P R 1 M v s.

Pennas , Pavoni qu deciderant, sustulit;

Seque exornavit: deinde contemnens suos

Immiscet se pavonum formoso gregi.

Illi impudenti pennas eripiunt avi ,
Fugantque rostris. Male multatus Graculus

Redire moerens coepit ad proprium genus ;

A quo repulsae tristem sustinuit notam.
Tum quidam ex illis, quos prius despexerat ;
Contentus nostris si fuisses sedibus,
Et, quod natura dederat, voluisses pati ,
Nec illam expertus esses contumeliam ,

Nec hanc repulsam tua sentiret calamitas.

F A B U L A

I V.

CA vrs PER FI vvr v M c A RN E M.

PE R E N S.

AMss. merito proprium , qui alienum adpetit.

Canis, per flumen carnem dum ferret natans,

Lympharum in speculo vidit simulachrum suum;

Aliamque praedam ab alio deferri putans,
Eripere voluit : verm decepta aviditas,
A 3

FA B. P H ae D r r

Et quem tenebat ore , dimisit cibum ;

Nec quem petebat , potuit adeo attingere.

F A B U L A

V.

Vacca , Ca p 1 ta , Ovrs , et
Leo.

Unquam est fidelis cum potente societas:

Testatur haec fabella propositum meum.
Vacca, & Capella, & patiens Ovis injuri
Socii fuere cum Leone in saltibus.
Hic quum cepissent Cervum vasti corporis ,

Sic est locutus, partibus fa&is , Leo:

Ego primam tollo, nominor quoniam Leo ;

Secundam, quia sum fortis, tribuetis mihi ,

Tum quia plus valeo, me sequetur tertia ;
Malo adficietur , si quis quartam tetigerit.

Sic totam praedam sola improbitas abstulit.

L 1 B R P R r M v r.

F A B U L A V I.
K 4 N ae

A p

S L M.

Icrnt furis celebres vidit nuptias

AEsopus, & continuo narrare incipit.

Uxorem quondam Sol quum vellet ducere,

Clamorem Ran sustulere ad sidera.

Convicio permotus quaerit Jupiter

Causam querelae, qudam tum stagni incola:

Nunc, inquit , omnes unus exurit lacus,
Cogitque miseras arida sede emori ;
Quidnam futurum est, si crearitliberos?

F A B U L A V I I.
v

Vv z p s a p P e R s o N a M.
T R 4 G 1 c a M.

Exsonam tragicam forte vulpes viderat,

O quantaspecies! inquit, cerebrum non habet.
A 4

Fa b. P H ae D r z
Hoc illis di&um est, quibus honorem & gloriam

Fortuna tribuit, sensum communem abstulit.

FA B U L A

V I I I.

Lvpvs , ET GRvs.
UI pretium meriti ab improbis desiderat ,
Bis peccat : primm, quoniam indignos adjuvat ;
Impune abire deinde quia jam vix potest.
Os devoratum fauce quum hreret Lupi ,
Magno dolore vi&tus cpit singulos
Inlicere pretio, ut illud extraherent malum,

Tandem persuasa est jurejurando Gruis,

Gulaeque credens colli longitudinem,
Periculosam fecit medicinam Lupo.

Pro qua quum pa&um flagitaret praemium :

Ingrata es , inquit, ore qu nostro caput

Incolume abstuleris: & mercedem postulas?

L r B E R P R z M v r.

*~

F A B U L A

I X.

P 4 s s E R , E T L E P v s.

Si,,

non cavere, & aliis consilium dare ,

Stultum esse, paucis ostendamus versibus.

\
M.

Oppressum ab Aquila fetus edentem graves

Leporem objurgabat Passer : Ubi pernicitas

Nota, inquit, illa est? quid ita cessarunt pedes?

Dum loquitur, ipsum Accipiter nec-opinum rapit,
Questuque vano clamitantem interficit.
Lepus semianimus: Mortis en solatium :
Qui modo securus nostra inridebas mala ,

Simili querela fata deploras tua.

F A B U L A

X.

ILvpvs , ET VvL PE s JvD I c E

SIMI o.

Q UicUNQUE turpi fraude semel innotuit,

Etiamsi verum dicit , amittit fidem.

F a P. P h ae p r z .

Hoc adtestatur brevis sopi fabula.

ILupus arguebat Vulpem furti criminc :
Negabat illa se esse culp proximam.
Tunc judex inter illos sedit Simius.
Uterque causam quum perorassent suam ,
IDixisse fertur Simius sententiam :

Tu non videris perdidisse quod petis ;

Te credo subripuisse quod pulchre negas.

F A B U L A X I.

4s 1 N vs, et Leo Ve Nantes.

Intutis expers, verbis captans gloriam,

Ignotos fallit, notis cst derisui.

venari Asello comite quum vellet Leo,

Contexit illum frutice , & admonuit simul ,
Ut insueta voce terreret feras,

Fugientes ipse exciperet. Hc auritulus

Clamorem subitum tollit totis viribus,

Novoque turbat bestias miraculo ;

Qu dum paventes exitus notos petunt ,
LeonisadHiguntur horrendo impetu.

Hic postquam cde fcssus cst, Asinum evocat,

L 1 B R P R 1 M v s.
Jubetque vocem premere. Tunc iste insolens:
Qualis videtur opera tibi vocis me ?
Insignis , inquit, sicut nisi nossem tuum

Animum genusque , simili fugissem metu.

F A B U L A
C r v vs a D

X I I.
F o N T Mr.

D fontem Cervus, quum bibisset, restitit ,

Et in liquore vidit efigiem suam.
lbi dum ramosa mirans laudat cornua ,

Crurumque nimiam tenuitatem vituperat ,

Venantm subito vocibus conteiritus,

Per campum fugere cpit , & cursu levi

Canes elusit, sylva tum excepit ferum

In qua tetentis impeditus cornibus

lacerati coepit morsibus svis canum.
Tunc moriens vocem hanc edidisse dicitur :
o me infelicem , qui nunc demum intelligo ,
Ut illa mihi profuerint qu despexeram ,

Et quaelaudatam, quantum lus habuerint*.

II

12

P A B. P H ae p R z

F A B U L A

X I I I.

VvL Prs , T Co R v vs.

U1 se laudari gaudet verbis subdolis ,

Ser dat poenas turpes poenitenti.
Quum de fenestra Corvus raptum cascum
Comesse vellet celsa residens arbore ,

Hunc vidit Vulpes , deinde sic cpit loqui :

O qui tuarum, Corve , pennarum est nitor!
Quantum decris corpore & vultu geris!
Si vocem haberes , nulla prior ales foret.

At ille, dum vult etiam vocem ostendere,

Dimisit ore caseum, quem celeriter

Idolosa Vulpes avidis rapuit dentibus.

Tum demum ingemuit Corvi deceptus stupor.

F A B U L A

X I V.

E x S v T o R M D r c v s.

M. AlUs quum sutor inopia deperditus ,

Medicinam ignoto facere cpisset loco ,

L 1 B R P R r M v s.
Et venditaret falso antidotum nomine,

verbosis adquisivit sibi famam strophis.

Hic, quum jaceret morbo confe&us gravi
Rex urbis, ejus experiendi grati,
Scyphum poposcit ; fus dein simulans aqu
Antidoto miscere illius se toxicum ,

Ebibere jussit ipsum , posito prmio.

Timore mortis ille tum confessus est ,

Non artis ulla medicum se prudentia,

Verm stupore vulgi fatum nobilem.

Rex advocata concione, haec edidit :

Quantae putatis esse vos dementiae ,

Qui capita vestra non dubitatis credere ,
Cui calceandos nemo commisit pedes ?
Hoc pertinere vere ad illos dixerim,

Quorum stultitia qustus impudenti est.

F A B U L A

X V.

A s I w v s A D s E N E M.

I N principatu commutando , civium

Nil prter domini nomen mutant pauperes.

Id esse verum parva hc fabella indicat.

13

14

FA B. P H ae D R r

Asellum in prato quidam pascebat senex :

Is hostium clamore subito territus,

Suadebat Asino fugere , ne possent capi.

At ille lentus : Quaeso , num binas mihi

Clitellas impositurum vi&orem putas?

Senex negavit. Ergo, quid refert mea
Cui serviam , clitellas dum portem meas?

F A B U L A

X V I.

CERvvs , E T o vIs.

RAUDAToR nomen quum locat sponsu improbo ,

Non rem expedire , sed mala videre expetit.

Ovem rogabat Cervus modium tritici

Lupo sponsore ; at illa praemetuens doli :

Rapere, atque abire semper adsuevit Lupus,

Tu de conspe&u fugere veloci impetu :

ubi vos requiram, quum dies advenerit?

L I B E R P R z M v r.

F A B U L A X V I I.
Ovrs , CANI s , E t Lvpvs.

Sour; mendaces luere pnas malefici.

Calumniator ab Ove quum peteret Canis,
Quem commodasse panem se contenderet ,

Lupus citatus testis , non unum modo

Panem debere, verm affirmavit decem.
C)vis damnata falso testimonio,

Quod non debebat, solvit. Post paucos dies

Bidens jacentem in fovea prospexit Lupum :

Hc, inquit , merces fraudis a Superis datur.

F A B U L A

X V I I I.

JMvz 1 E R PAR rvR I E N s.

N Emo libenter recolit, qui lsit, locum,

Instante partu Mulier a&is mensibus

Humi jacebat, flebiles gemitus ciens.

1 5*

I6

Fa B. P H ae D r r

Vir est hortatus , corpus le&to reciperet ,

Onus maturum melis qu deponeret.
Minim, inquit illa , posse confidam loco

Malum finiri , quo conceptum est initio.

P A B U L A X I X.
CA N I s

P A R T v R I E N s.

H ABENT insidias hominis blanditi mali;

Quas ut vitemus , versus subjeti monent.
Canis parturiens quum rogasset alteram ,
Ut ftum in ejus tugurio deponeret,
Facile impetravit : dein reposcenti locum ,
Preces admovit , tempus exorans breve ,
Dum firmiores catulos posset ducere.

Hoc quoque consumpto , flagitare validis

cubile coepit: Si mihi & turb me
Par , inquit, esse potueris , cedam loco.

FABULA

L1 B E R

P R r M v s.

F A B U L A
CANE s

X X.

F 4 MELI cr.

S TuLrUM consilium non modo effetu caret ,

Sed ad perniciem quoque mortales devocat.
Corium depressum in fluvio viderunt Canes.
Id ut comesse extra&um possent facilis
Aquam cpre bibere : sed rupti pris
Perire, qum quod petierant, contingerent.

F A B U L A X X I.
LEo SENEx , APER, TA v R vs ,
A. T As 1 N vs.

UicUNQUE amisit dignitatem pristinam,

* Ignavis etiam jocus est in casu gravi.
Defetus annis,& desertus viribus

Leo quum jaceret , spiritum extremum trahens,

Aper fulmineis ad eum venit dentibus,
IB.

17

I8

Fae B. P fr ae p r z

Et vindicavit i&u veterem injuriam.

Infestis Taurus mox confodit cornibus

Hostile corpus. Asinus ut vidit ferum

Impune ldi , calcibus frontem exterit.

At ille exspirans : Fortes indigne tuli
Mihi insultare , te , natur dedecus ,

Qud ferre cogor, certe bis videor mori.

F A B U L A

X X I I.

JMvs T E L A , E T HoMo.

M UsTetA ab homine prensa quum

instantem

necem

Effugere vellet : Quso, inquit , parcas mihi,

Quae tibi molestis muribus purgo domum.
Respondit ille: faceres si causa mea,
Gratum esset , & dedissem veniam supplici :
Nunc quia laboras, ut fruaris reliquiis ,
Quas sunt rosuri , simul & ipsos devores ,

Noli imputare vanum beneficium mihi ;

Atque ita locutus, improbanm letho dedit.

Hoc in se di&um debent illi agnoscere,

Quorum privata servit utilitas sibi,

Et meritum inane jatant imprudentibus.

L 1 B R P R r M v r.

FA B U L A

X X I I I.

Cae N 1 s FI DE LIs.

R Epente liberalis stultis gratus est,

Rerum peritis irritos tendit dolos.

No&urnus quum fur panem misisset Cani,

Obje&o tentans an cibo posset capi:
Heus, inquit , linguam vis meam praecludere,
Ne latrem pro re domini : multum falleris;
Namque ista subita me jubet benignitas
Vigilare, facias ne mea culpa lucrum.

F A B U L A
RANA

X X I V.

Rv PTae.

Iso. , potentem dum vult imitari , perit.

In prato quondam Rana conspexit Bovem
Ettata invidi tantae magnitudinis ,
Rugosam inflavit pellem : tum natos suos
Interrogavit , an Bove esset latior?
Illi negarunt. Rursus intendit cutem
Majore nisu, & simili qusivit modo
B z.

I9

2O

FA B. P H ae p r z

Quis major esset : illi dixerunt Bovcm.

Novissime indignata, dum vult validis

Inflare sese, rupto jacuit corpore.

FA B U L A
CA NI s , ET

X X V.

CoR coror zvs.

C Onsilia qui dant prava cautis hominibus,

Et perdunt operam , & deridentur turpiter.
Canes currentes bibere in Nilo flumine

A Corcodilis ne rapiantur, traditum est.

Igitur quum currens bibere cpisset canis,
Sic Corcodilus: quamlibet lambe otio,
Noli vereri. At ille: Facerem mehercule,
Nisi esse scirem carnis te cupidum me.

F A B U L A

X X V I.

VvL PE s , ET CI cowIA.

Nu.., nocendum ; si quis ver lserit,

Multandum simili jure; fabella admonet.

I, 1 p e r P r z M v f.

2r

Vulpes ad cnam dicitur Ciconiam

Priorinvitasse, & illi in patina liquidam
Posuissesorbitionem , quam nullo modo
Gustare esuriens potuerit Ciconia.
Qu vulpem quum revocasset , intrito cibo

Plenamlagenam posuit : huic rostrum inserens

satiaturipsa, & torquet convivam fame.

p.

Qu quum lagen frustra co11um lamberet,

Peregrinam sic locutam volucrem accepimus:
suaquisque exempla debet quo animo pati.

F A B U L A X X V I I.
c A x 1 s , T h e s ae v R v s * *
J^ v L T v R r v $

c resavatis esse conveniens Potes*

Et qui humiles nati , dici locupfetes student.

HumanaeRodiens ossa,Thesaurum**
Invenit,& violarat quia Manes Deos
Inje&a est illi divitiarum cupiditas

Pnas ut sanaae religioni pende'

Itaque aurum dum custodit oblitus cibi
Fame est consumptus: quem st** Vulturius super
Fertur locutus : canis, merito j***

Qui concupisti subito regales oP**

Trivio conceptus, & educatus ***

22

FA e. P H ae p R r

FA BU LA

X X V I I I.

VvzpEs , ET AQ v I L4.

UAMvis sublimes debent humiles metuere :

Vindita docili quia patet solerti.

Vulpinos catulos Aquila quomdam sustulit ,
Nidoque imposuit, pulli ut escam carperenr.
Hanc persecuta mater orare incipit ,
Ne tantum miser lutuum importet sibi.
Contempsit illa, tuta quippe ipso loco.

Vulpes ab ara rapuit ardentem facem ,

Totamque flammis arborem circumdedit,

Hostis dolorem damnowmiscens sanguinis.

Aquila , ut periclo mortis eriperet suos,
Incolumes natos supplex Vulpi reddidit.

F A B U L A X X I X.

4s Iwvs I RRI DENs APRvM.

LERUMQUE stulti risum dum captant levem

Gravi destringunt alios contumelia ,

L , a E r P R z M v f.

23

f;$i nocivum concitant periculum.

AJlusApro quum fuisset obvius :

salve,inquit, fratet. IIle indignans repudiat
O$tium,& qurit cur $ic mentiri velit.

nisopene : Si similem **
Tibi me esse , certe ;ile

est hoc rostro tuo.

Apet quum vellet [Agere generosum impetum

Repressitiram , &: ta&ilis vindicta est mihi:
sed inquinari nolo ignavo sa*guine

E A B U L A.

X X X.

RAN METvENTiE TA v Ro R vM '

PRLIA

H uuiits laborant, ubi pote* dissident.

Rana in palude pugnam ~Taurorum intuens :
Heu quanta nobis instat pernicies ! ait.

Interrogata ab alia cur hoc diceret

De principatu quum decertate! gregis
Longeque ab illis degerent vitam boves:
Statio, ait , separata , aC 4iversum est genus s

sed pulsus regno ncmori* qui profugerit

Paludisinsecreta vcniet latibula-

24

Fa B. Phae DRr LI B. 1.

Et proculcatas obteret duro pede :

Caput ita ad nostrum furor illorum pertinet.
-

. FA B U L A

X X X I.

AMIzyvs , T CoLvM Bae.

Q. Ui se committit homini tutandum improbo ,

-.
-

Auxilium dum requirit, exitium invenit.

Columb spe quum fugissent Miluum ,

Et celeritate pennae vitassent necem ,

Consilium raptor vertit ad fallaciam ,
Et genus inerme tali decepit dolo :

Quare sollicitum potis vum ducitis,

Qum regem me creatis, i&to fdere ,
Qui vos ab omni tutas praestem injuria?
Ill credentes , tradunt sese Miluo

Qui regnum adeptus cpit vesci singulas ,

Et exercere imperium svis unguibus.

De reliquis tunc una : merito Ple&timur.

EXPLICIT LIBER I.

PHAEDRI

L4 U G U S T I L I B E R T I

FA B U L A R U M

S O P ITA R U M
L I B E R

S E C U N D U S.

P R O L O G U S.
XE M P L I S continetur AEsopi sti
||

lus :

Nec aliud quicquam per fabellas quae

ritur

Qum corrigatur error ut mortalium ,

Acuatque sese diligens industria.

C.

26

FA B. P h ae p r r

Quodcunque fuerit ergo narrandi genus,

Dum capiat aurem & servet propositum suum ,
Re commendetur, non autoris nomine.

Equidem omni cura morem servabo senis:

Sed si libuerit aliquid interponere,

Di&orum sensus ut dele&et varietas ,

Bonas in partes , le&tor, accipias velim.

Sic istam tibi rependet brevitas gratiam ,
Cujus verbosa ne sit commendatio
Attende cur negare cupidis debeas,
>

Modestis etiam offerre quod non petierint.

F A B U L A

I.

JvvENcvs, LEo , ET PR D A ToR.

Sus.

juvencum stabat deje&um Leo :

Prdator intervenit partem postulans:
Darem , inquit, nisi soleres per te sumere ;
Et improbum rejccit. Forte innoxius
Viator est dedu&us in eundem locum ,
Feroque viso retulit retro pedem.
Cui placidus ille : Non est quod timeas, ait;

Et, quae debetur pars tu modesti,

Audacter tolle. Tunc diviso tergorc ,

L r B R S c v v D v r.

27

Sylvas petivit , homini ut accessum daret.

Exemplum egregium prorsus & laudabile ;
Verm est aviditas dives , & pauper pudor.

F A B U L A

I I.

AN vs p I z I c ws y IR vM ME p I ae
AETATI s , ITEM PvELLA.

A Foeminis utcunque spoliari viros,

Ament , amentur, nempe exemplis discimus.
tatis medi quemdam mulier non rudis
Tenebat, annos celans elegantia ;

Animumque ejusdem pulchra juvenis ceperat.

Amb videri dum volunt illi pares,

Capillos homini legere cpre invicem.

Quum se putaret fingi cura mulierum,

Calvus repente faus est: nam funditus

Canos puella, nigros anus evellerat.

.
28

FA B. P H ae D r r

F A B U L A

I I I.

HoMo , ET CANIs.

L AcERATUs quidam morsu vehementis Canis

Tin&um cruore panem misit malefico,
Audierat esse quod remedium vulneris.
Tuac sic AEsopus : Noli coram pluribus
Hoc facere canibus, ne nos vivos devorent,

Quum tale scierint esse culp prmium,

Successus improborum plures allicit.

F A B U L A

Aqvila ,

I V.

FELs , ET APER.

A QU1la in sublimi quercu nidum fecerat :

Peles cavernam nata, in media pepererat :
Sus nemoricultrix fortum ad imam posuerat,
Tum fortuitum Feles contubernium
Fraude & scelesta sic avertit malitia.

Ad nidum scandit volucris: Pernicies, ait,

1 r E R S c v w o v s.

29

paratur , forsan & miserae mihi.

Nam fodere terram quem vides quotidie ,
Aper insidiosus quercum vult evertere ,
Ut nostram in plano facile progeniem opprimat.
Terrore offuso & perturbatis sensibus,
*tibi

Derepit ad cubile setosae suis :

Magno , inquit, in periclo sunt nati tui :

Nam simul exieris pastum cum tenero grege ,

Aquila est parata rapere porcellos tibi.

Hunc quoque timore postquam complevit locum,
Dolosa tuto condidit sese cavo.

Inde evagata notu suspenso pede,

Ubi esca se replevit & prolem suam , .
IPavorem simulans prospicit toto die.
Ruinam metuens Aquila ramis desidet :

Aper rapinam vitans non prodit foras.

Ouid multa? inedia sunt consumpti cum suis,
Felique & catulis largara prbuerunt dapem.
Quantum homo bilinguis saepe concinnet mali,
iDocumcntum habere stulta credulitas potest.

3o

Fae B. P H ae d R z

F A B U L A

caesar

v.

AD ATRIENsEM.

E St ardelionum qudam Rom natio,

Trepide concursans , occupata in otio ,
Cratis anhelans , multa agendo nihil agens ,
Et sibi molesta, & aliis odiosissima.
Hanc emendare, si tamen possum, volo

Vera fabella: pretium est oper attendere.

Caesar Tiberius quum petens Neapolim ,
In Misenensem villam venisset suam ,

Quae monte summo posita Luculli manu,

Prospetat Siculum , & prospicit Tuscum mare;
Ex alticin&is unus atriensibus,
Cui tunica ab humeris linteo Pelusio

Erat destrita, cirris dependentibus ,

Perambulante lta Domino viridia ,
Alveolo cpit ligneo conspergere

*.

Humum stuantem , come officium ja&itans:

Sed deridetur, Inde notis flexibus

Prcurrit alium in xistum, sedans pulverem.

Agnoscit hominem Caesar, remque intelligit.

Heus, inquit Dominus : Ille enimvero adsilit ,

L r B E R S c v N D v s.
Id ut putavit esse nescio quid boni.
Tum sic jocata est tanti majestas Ducis:

Non multum egisti, & opera nequicquam perit :

Multo majoris alapae mecum veneunt.

F A B U L A

V I.

4 Q v 1L 4 , Co R N 1x , E t
T E s T v D o.

C Ontra potentes nemo est munitus satis :

Si ver accessit consiliator maleficus,

Vis & nequitia quicquid oppugnant, ruit.

Aquila in sublime sustulit Testudinem :
Qu quum abdidisset cornea corpus domo ,

Nec ullo pa&o laedi posset condita,

Venit per auras Cornix, & propter volans:
Opimam sane prdam rapuisti unguibus,
Scd nisi monstrro quid sit faciendum tibi ,
Gravi nequicquam te lassabit pondere.
Promissa parte , suadet ut scopulum super
Altis ab astris duram inlidat corticem,
Qua comminuta facile vescatur cibo.

Induta verbis Aquila , monitis paruit,

Simul & magistr largam divisit dapem.
C 4

3I

32

F 4 b. P H ae D r z

Sic tuta qu natur fuerat munere ,

Impar duabus occidit tristi ncce.

F A B U L A

V I I.

MvLI , Et LaeTRoNEs.

IM Uli gravati sarcinis ibant duo ;

Unus ferebat fiscos cum pecunia,
Alter tumentes multo saccos hordeo.
Ille onere dives celsa cervice eminet,

Clarumque collo ja&at tintinabulum :

Comes quieto sequitur & placido gradu.
Subito latrones ex insidiis advolant,

Interque cdem ferro mulum sauciant ;

Diripiunt nummos, negligunt vile hordeum.
Spoliatus igitur casus quum fleret suos,

Equidem , inquit alter , me contemptum gaudeos

Nam nihil amisi, nec sum passus vulnera.
Hoc argumento tuta est hominum tenuitas.
Magn periclo sunt opes obnoxi.

L r B r S c v w p v r.

F A B U L A V I I I.
CERV vs , Et Boves.

C ERvus nemorosis excitatus latibulis ,

Ut venatorum fugeret instantem necem ,

Cco timore proximam villam petit,

Et opportuno se bubili condidit.
Hc Bos latenti : Quidnam voluisti tibi ,

Infelix , ultro qui ad necem cucurreris,

Hominumque te&o spiritum commiseris?
At ille supplex : Vos modo, inquit, parcite ,

Occasione rursus erumpam data.

Spatium diei no&is excipiunt vices :

Frondem bubulcus adfert, nec ideo videt.

Eunt subinde & redeunt omnes rustici ,
Nemo animadvertit : transit etiam villicus ;

Nec ille quicquam sentit. Tum gaudens ferus

Bobus quietis agere cpit gratias,
Hospitium adverso qud praestiterint tempore.

Respondit unus : Salvum te cupimus quidem ,

Sed ille qui oculos centum habet , si venerit,
Magno in periclo vita vertetur tua.
Hc inter ipse dominus acoena redit ;

Et quia corruptos viderat nuper boves,

33

34

Fa B. PAr p r ;

Accedit ad prsepe : Cur frondis parum est *

Stramenta desunt. Tollere hc aranea

Quantm est laboris? Dum scrutatur singula ,

Cervi quoque alta conspicatur cornua :
'
Quem convocat jubet occidi famili ,
Praedamque tollit. Hc significat fabula ,*

Dominum videre plurimum in rebus suis.

E P I L O G U S.

so,

ingenio statuam posuere Attici,

Servumque collocarunt terna in basi ,
Patere honoris scirent ut cun&i viam,

Nec generi tribui , sed virtuti gloriam.

Quoniam occuparat alter ne primus forem ,
Ne solus esset, studui ; quod superfuit.
Neque hc invidia, verm est mulatio.
Qud si labori faverit Latium meo ,

Plures habebit quos opponat Grci.

Sin livor obtretare curam voluerit ,

Non tamen eripiet laudis conscientiam.

Si nostrum studium ad aures pervenit tuas ,
Et arte fi&as animus sentit fabulas ,

Omnem querelam submovet felicitas.

Sin autem & illos do&us offendet labor

Sinistra quos in lucem natura extulit ,

IL 1 B E R S c v w D v r.
Nec quicquam possunt nisi meliores carpere ,
Fatale exitium corde durato feram ,

Donec fortunam criminis pudeat sui.

EXPLIC I T L I B E R. I I.

35

A v G vs T I L I B E R T I
FA B U L A R U M

S O P IA R U M
L I B E R

T E R T I U S.

PROLOGUS AD EUTYCHUM.
sj
-

| H AEDRI libellos legere si desideras,

Vaces oportet, Eutyche, a negotiis,
Ut liber animus sentiat vim carminis.

| Verm , inquis , tanti non est inge

nium tuum ,

Momentum ut hor pereat officiis meis.

LI B E R

T E R T r v r.

Xon ergocausa est manibus id tangi tuis,

quod occupatis auribus non convenit.
Fortasse dices: Aliqu venient feri ,

Qu me soluto petore ad studium vocent.

ILegesne, quso, potis viles nnias ,

Impendas curam qum rei domesticae ,
Reddas amicis tempora uxori vaces,
Animum relaxes , otium des corpori
AUtadsuetam fortis praestes vicem ?

Mutandum tibi propositum est & vitae genus ,

Intrare si Musarum limen cogitas.

Ego, quem Pierio mater enixa est jugo ,

In quo tonanti san&a Mnemosyne Jovi
Fcunda novies Artium peperit chorum ,

Quamvis in ipsa pen sim natus fchola ,

Curamque habendi penitus corde eraserim ,
Nec laude invita vitam in hanc incubuerim ,
Fastidiose tamen in coetum recipior.

Quid credis illi accidere, qui magnas opes

Exaggerare qurit omni vigilia ,
Do&o labori dulce praeponens lucrum?
ed jam quodcumque fuerit (ut dixit Sinon ,
Ad regem quum Dardani perdu&us foret ; )
ILibrum exarabo tertium sopi stilo,
Honori & meritis dedicans illum tuis.

Quem si leges, ltabor ; sin autem minus,

Habebunt certc , quo se oble&ent postcri.

37

.
38

FA B. P H D r z

Nunc fabularum cur sit inventum genus,

Brevi docebo. Servitus obnoxia

Quia quae volebat, non audebat dicere ,

Affe&tus proprios in fabellas transtulit,
Calumniamque fi&tis elusit jocis.

Ego illius post semit feci viam,

Et cogitavi plura qum reliquerat,
In calamitatem deligens qudam meam.
Qud si accusator alius Sejano foret ,
Si testis alius, judex alius denique ,

Dignum faterer esse me tantis malis ,

Nec his dolorem delenirem remediis.

Suspicione si quis errabit sua ,

Et rapiet ad se , quod erit commune omnium,
Stulte nudabit animi conscientiam.

Huic excusatum me velim nihilominus.

Neque enim notare singulos mens est mihi,

Verm ipsam vitam & mores hominum ostendere,
Rem me professum dicet fors aliquis gravem.
Si Phryx AEsopus potuit, si Anacharsis Scytha ,
AEternam famam condere ingenio suo :
Ego litterat qui sum propior Grci,
Cur somno inerti deseram patriae decus?
Threissa quum gens numeret au&ores suos,
Linoque Apollo sit parens, Musa Orpheo,
Qui saxa cantu movit , & domuit feras,

Hebrique tenuit impetus dulci mora.

Ergo hinc abesto, Livor ; ne frustra gemas ,

L R T E R rz v s.
Quoniam solemnis mihi debetur gloria.
Induxi te ad legendum ; sincerum mihi
Candore noto reddas judicium peto.

F A B U L A

I.

Avvs AD AMPHoRAM.

A NUs jacere vidit epotam amphoram

Adhuc Falerna faece, test nobili

Odorem qu jucundum late spargeret.

Hunc postquam totis avida traxit naribus :
O suavis anima , quantm te dicam bonam
Antehac fuisse , tales quum sint reliqui ?

Hoc quo pertineat, dicet qui me noverit.

F A B U L A

I I.

PANTHERA , ET PA s ToREs.

S C lET a despetis par referri gratia.

Panthera imprudens olim in foveam decidit.

39

4o

P.4 B. P Hr ae p R r

Vidre agrestes: alii fustes congerunt ,

Alii onerant saxis ; quidam contra miseriti ,
Peritur quippe , quamvis nemo lderet,
Misere panem , ut sustineret spiritum.
Nox insecuta est: abeunt securi domum,
Quasi inventuri mortuam postridie.
At illa vires ut refecit languidas,
Veloci saltu fove sese liberat,

Et in cubile concito properat gradu.

Paucis diebus interpositis, provolat,
Pecus trucidat , ipsos pastores necat ,
Et cun&a vastans , svit innato impetu,
Tum sibi timentes , qui fer pepercerant,
Damnum haud recusant, tantm pro vita rogant,
Et illa : Memini, qui me saxo petierint,
Qui panem dederint: vos timere absistite,

Illis revertor hostis, qui me lserunt.

F A B U L A

I I I.

-Ae s o P v s , E T R v s T I c v s.

lU SU peritus hariolo velocior

Vulg esse fertur, causa sed non dicitur :

Notescet qu nunc primm fabell ne.

Habenti

L 1 B R T R r r v s.

41

Habenti cuidam pecora pepererunt oves

Agnos humano capite. Monstro exterritus

Ad consulendos currit moerens hariolos.

Hic pertinere ad domini respondet caput ,

Et avertendum vi&tima periculum.
Ille autem affirmat conjugem esse adulteram,

Et insitivos significari liberos :

Sed expiari posse majori hostia.

Quid multa? variis dissident sententiis ,
Hominisque curam cura majore aggravant.
sopus ibi tum , naris emun&t senex,
Natura nunquam verba cui potuit dare :
Si procurare vis ostentum , Rustice ,

Uxores , inquit, da tuis pastoribus.

F A B U L A

I V.

SIMII Capvt.

Praest. ad Lanium quidam vidit Simium

Inter reli&as merces atque opsonia.
Qusivit , quidnam saperet ; tum Lanius jocans:

Quale , inquit , caput est , talis praestatursapor.

Ridicule magis hoc di&um , qum vere stimo,
JS.

42

Fae B. P H D r 7

Quando & formosos saepe inveni pessimos,

Et turpi facie multos cognovi optimos.

F A B U L A

V.

lAeso P vs , ET PE T v L A N s.

Svecissus ad perniciem multos devocat.

AEsopo quidam petulans lapidem impegerat ;
Tanto , inquit, melior : assem deinde illi dedit.
Sic prosecutus : Plus non habeo mehercule ;
Sed unde accipere possis, monstrabo tibi. '
Venit ecce dives & potens: huic similiter
Impinge iapidem , & dignum accipies praemium.
Persuasus ille , fecit quod monitus fuit.
sed spes fefellit impudentem audaciam :
Comprehensus namque poenas persolvit cruce.

F A B U L A

V I.

Mvsca , T Mvza.

M Usc A in temone sedit , & Mulam increpans,

Qum tarda es, inquit : non vis citis progredi ?

L r B E R T R rr v s.

43

Vide ne dolone collum compungam tibi.

Respondit illa : Verbis non moveor tuis,

Sed istum timeo, sell qui prim sedens,

Cursum flagello temperat lento meum,
Et ora frenis continet spumantibus.
Quapropter aufer frivolam insolentiam ,

Namque ubi strigandum est , & ubi currendum, scio.

Hc derideri fabul merit potest ,
Qui sine virtute vanas exercet minas.

F A B U L A

V I I.

CANIs , ET Lvpvs.

Q UAM dulcis sit libertas , breviter proloquar.

Cani perpasto, macie confe&us Lupus
Porte occurrit: salutantes dein invicem

Ut restiterunt : I. Unde sic quso nites,

Aut quo cibo fecisti tantm corporis?

C. Adfertur ultro panis , de mensa sua

Dat ossa dominus, frusta dat familia ,

Et quod fastidit quisque pulmentarium.

Sic sine labore venter impletur meus.

L. Ego qui sum longe fortior , pereo fame.

-

D 1.

44

FL, B. P fr r p R r

c. Canis simpliciter : Eadem est conditio tibi,

Praestare domino si par officium potes.

L. Quod ? inquit ille. c. Custos ut sis liminis ,

A furibus tuearis & notu domum.

L. Ego ver stim paratus: nunc patior nives ,

Imbresque, in Sylvis asperam vitam trahens ;
Quanto est facilius mihi sub teto vivere ,

Et otiosum largo satiari cibo!

c. Veni ergo mecum. Pota. Dum procedunt, aspicit

Lupus a catena collum detritum cani.
L Unde hoc, amice * c. Nihil est. L. Dic, sodes
tamen.

C. Quia videor acer , alligant me interdiu ,

Luce ut quiescam , & vigilem nox quum venerit :
Crepusculo solutus , qu visum est , vagor.
L. Age , si qu abire cst animus, est licentia?

c. Non plane est, inquit. L.* Fruere , qu laudas

Canis :

Regnare nolo, liber ut non sim mihi.

F A B U L A

V I I I.

FRATER , ET SoR o R.

Parere monitus, spe te considera.

Habcbat quidam filiam turpissimam ,

L r B E r T R r z vs.

45;

Idemque insignem pulchra facie filium.

Hi , speculum in cathedra matris ut positum fuit
Pueriliter ludentes, forte inspexerant*
Hic se formosum ja&at ; illa irascitur ,

Nec gloriantis sustinet fratris jocos,

Accipiens ( quid enim ?) cunta in contumeliam.
Ergo ad patrem decurrit, lsura invicem ,
Magnaque invidia criminatur filium,

Vir natus, qud rem fminarum tetigerit.

Amplexus ille utrumque , & carpens oscula ,
Dulcemque in ambos caritatem partiens:
Quotidie, inquit, speculo vos uti volo;

Tu formam ne corrumpas nequitiae malis ,

Tu faciem ut istam moribus vincas bonis.

F A B U L A I X.
SocRATEs Ap AMIcos.
ULGARE amici nomen, sed rara est fides,
Quum parvas des sibi fundasset Socrates,

( Cujus non fugio mortem, si famam adsequar,

Et cedo invidiae , dummodo absolvar cinis.)

E populo sic nescio quis , ut fieri solet:

Quso , tam angustam talis vir ponis domum?

Vtinam , inquit, veris hanc amicis impleam !

46

F A B. P H ae p R r

F A B U L A

X.
v

PoETA p E CRE D E RE ET NoN

CREDERE.
^

Praecissos, est credere , & non credere.

Utriusque exemplum breviter exponam rei.
Hippolytus obiit, quia novercae creditum est ;
Cassandr quia non creditum , ruit Ilium.
JErgo exploranda est veritas semper pris
Qum stulte prava judicet sententia.
Sed fabulosam ne vetustatem eleves ,

INarrabo tibi, memoria quod fa&um est mea.

Maritus quidam

quum diligeret conjugem

Togamque puram jam pararet filio,

Sedutus in secretum a liberto est suo,

Sperante hredem suffici se proximum.

Hic quum de puero multa mentitus foret,
Et plura de flagitiis cast mulieris,

Adjecit id quod sentiebat maxim

Doliturum amanti , ventitare adulterum ,

Stuproque turpi pollui famam doms.

Incensus ille falso uxoris crimine ,

Simulavit iter ad villam , clamque in oppido

L r B R T R r z v s.

47

Subsedit : deinde no&u subit januam

Intravit, re&t cubiculum uxoris petens;
In quo dormire natum mater jusserat ,

tatem adultam servans diligentis.

Dum qurunt lumen , dum concursant familia ,
Irae furentis impetum ille haud sustinens,
Ad letum accedit, tentat in tenebris caput.
tJt sentit tonsum , gladio pe&tus transigit,
Nihil respiciens, dum dlorem vindicet.

Lucern adlat , simul adspexit filium,

Santamque uxorem dormientem cubiculo,
Sopita primo qu nil somno senserat ;

Repraesentavit in se poenam facinoris ,

Et ferro incubuit, quod credulitas strinxerat.
Accusatores postularunt mulierem ,

Romamque pertraxerunt ad Centumviros.

Maligna insontem deprimit suspicio ,

Quod bona possideat. Stant patroni fortiter

Causam tuentes innocentis fmin.

A Divo Augusto tunc petiere judices ,

Ut adjuvaret jurisjurandi fidem ,

Quando ipsos error implicuisset criminis.
Qui postquam tenebras dispulit calumni,
Certumque fontem veritatis reperit,

Luat , inquit, pnas causa libertus mali.

Namque orbam nato simul & privatam viro ,
1Miserandam potis, qum damnandam existimo.
Qud si delata perscrutatus crimina

48

FA B. P H ae d r i

Paterfamilias esset, si mendacium

Subtiliter rimatus, a radicibus
Non evertisset scelere funesto domum.

Nil spernat auris, nec tamen credat statim ,

Quandoquidem & illi peccant , quos minime putes,

Et qui non peccant, impugnantur fraudibus.

Hoc admonere simplices etiam potest,
Opinione alterius ne quid ponderent :
Ambitio namque dissidens mortalium ,
Aut gratiae subscribit, aut odio suo.
Erit ille notus, quem per te cognoveris.
Haec exsecutus sum propterea pluribus,
Erevitate quoniam nimia quosdam offendimus.

F A B U L A

X I.

EvNvchvs AD IMPRo & vM.

UNUcHUs litigabat cum quodam improbo ,

Qui super obscna di&ta , & petulans jurgium ,
l)amnum insetatus est abscissi corporis.
En , ait, hoc unum est, cur laborem validis ,

Integritatis testes quia dcsunt mihi,

Scd

L r B R T r r r r v r.

49

Sed quid fortunae stulte deli&um arguis?

Id demum est homini turpe, quod metuit pati.

F A B U L A

X I I.

PvLLvs AD MARGARITAM.

I N sterquilinio Pullus gallinaceus

Dum qurit escam , margaritam reperit.

Jaces indigno, quanta res , inquit, loco:

Te si quis pretii cupidus vidisset tui ,
Olim redisses ad splendorem pristinum.
Ego qui te inveni , potior cui multo est cibus,
Nec tibi prodesse, nec tu mihi quicquam potes.

Hoc illis narro qui me non intelligunt.

F A B U L A

X I I I.

L4 Prs, T Fvcr J^E s PA rvrorc E.

A PEs in alta fecerant quercu favos :

Hos Fuci inertes esse dicebant suos.

Lis ad forum deduta est, Vespa judice ;

5o

FA B. P H p r r

Qu genus utrumque nosset cum pulcherrime,

Lcgem duabus hanc proposuit partibus :
Non inconveniens corpus , & par est color,

In dubium plane res ut merit venerit ;

Sed ne religio peccet imprudens mea,
Alveos accipite , & ceris opus infundite ,
Ut ex sapore mellis , & forma favi ,
De quis nunc agitur , auctor horum appareat.
Fuci recusant ; Apibus conditio placet.
Tunc illa talem protulit sententiam :

Apertum est quis non possit, aut quis fecerit.

Quapropter Apibus frutum restituo suum.
Hanc praetcriissem fabulam silentio,
Si patam Fuci non recusassent fidem.

F A B U L A

X I V.

Aesopvs Lvro E N s.

Pv.oxus, in turba quidam ludentem Atticus

AEsopum nucibus quum vidisset, restitit ,

Et quasi delirum risit. Quod sensit simul

Derisor potis qum deridendus senex,
Arcum retensum posuit in media via :

Heus, inquit , sapiens , expedi qu fecerim.

Concurrit populus , ille se torquet diu ,

L z B E R T E R r 7 v r.

51

Nec qustionis positae causam intelligit :

Novissime succumbit. Tum vi&tor sophus:
Cit rumpes arcum , semper si tensum habueris ;
At si laxatis, quum voles , erit utilis.
Sic ludus animo debet aliquando dari,
Ad cogitandum melior ut redeat tibi.

F A B U L A

X V.

;
CA N I s

A D

A G N v M.

Isti, capellas Agno balanti Canis ,

Stulte, inquit, erras , non est hc mater tua ;
Ovesque segregatas ostendit procul.

Non illam quro, quae , quum libitum est , concipit,

Dein portat onus ignotum certis mensibus,

Novissime prolapsam effundit sarcinam ;

Verm illam, qu ne nutrit admoto ubere,
Fraudatque natos la&te , ne desit mihi.
Tamen illa est melior qu te peperit. Non ita est.
Anne illa scivit niger an albus nascerer?
Age porro scisset: quum crearer masculus,
Beneficium sane magnum natali dedit,

Ut expectarem lanium in horas singulas.

Hac illa Potior , qu jaccntis miserita est,
E v.

52

F. p. P H ae o r z

Dulcemque sponte praebet benevolentiam

quamvis potestas nulla in gignendo fuit.
Facit parentes bonitas, non nativitas.
His demonstrare voluit au&or versibus,

cobsistere homines legibus, meritis capi.

F A B U L A

X V I.

CI caero A, ET Noc Tvae.

UMAnitati qui se non accommodat,

Plerumquc poenas oppetit superbi.
-

Cicada acerbum No&tu convicium

Faciebat, solit vi&um in tenebris quaererc ,

Cavoque trunco capere somnum interdiu.

Rogata est, ut taceret : multo validius
Clamare occoepit. Rursus admota prece

.Accensamagis est. No&ua ut vidit sibi

Nullum esse auxilium , & verba contemni sua

Hc est adgressa garrulam fallaci.

Dormire quia me non sinunt cantus tui ,
sonare cithar quos putes Apollinis,

Potatc est animus ne&at , quod Pallas mihi

L r B R T r t r & r.

53

Nuper donavit : si non fastidis , veni ;

Un bibamus. Illa , qu arebat siti ,
Simul cognovit vocem laudari suam ,
Cupide advolavit. No&ua egressa e cavo ,
Trepidantem conse&tata est , & letho dedit.
Sic viva quod negarat, tribuit mortua.

F A B U L A
AR R E s

I N

X V I I.
D Eo RvM

T v T E L A.

O LIM , quas vellent esse in tutela sua,

Divi legerunt arbores. Quercus Jovi ,
Et myrtus Veneri placuit, Phoebo laurea ,

Pinus Cybelae , populus celsa Herculi.

Minerva admirans: Quare steriles sumerent?
Interrogavit. Causam dixit Jupiter :
Honorem frutu ne videamur vendere.

At mehercule, inquit, narret quod quis voluerit,

Oliva nobis propter fru&um est gratior.

Tum sic Deorum genitor , atque hominum sator:

O nata, merit sapiens dicere omnibus;
Nisi utile est, quod facimus, stulta est gloria.

Nihil agere, quod non prosit, fabella admonet.

E 3

54

FA B. P H ae p R z

F A B U L A

X V I I I.

PA vo Ar JvNoNEM.

P. Avo ad Junonem venit, indigne ferens,

Cantus lusciniae qud sibi non tribuerit :
Illam esse e cun&is auribus admirabilem ,
Se derideri , simul ac vocem miserit.

Tunc consolandi grati dixit Dea :

Sed forma vincis, vincis magnitudine ;

Nitor Smaragdi collo prfulget tuo ,

Pi&isque pluinis gemmeam caudam explicas.

Quo mi, inquit, tanta species , si vincor sono?
Fatorum arbitrio partes sunt vobis dat :

Tibi forma , vires aquilae , luscini melos,

Augurium corvo, lva cornici omina,
Omnesque propriis sunt content dotibus.

Noli adfe&are quod tibi non est datum ,

Delusa ne spes ad querelam recidat.

L 1 B R T R 7 7 v r.

55

F A B U L A X I X.
JEsoP vs A p G A R R v L v M.

SopUs domino quum esset solus familia,

Parare cnam jussus e$t maturis.

Ignem ergo qurens , aliquot lustravit domos ;

Tandemque invenit, ubi lucernam accenderet,
Tum circumeunti fuerat quod iter longius
Effecit brevius : namque re& pet fotum
Coepit redire : Quidam e turba garrulus :
AEsope , nedio sole quid cum lumine ?
Hominem , inquit, quro ; & abiit festinans domum.
Hoc si molestus ille ad animm retulit ,
Sensit profe&o , se hominem non visum seni ,

Intempestive qui occupato adluserit.

FA B U L A

X X.

AsINvs , ET GALLr.
U1 natus est infelix, non vitam modo

Tristem decurrit ; verm post obitum quoque

.

E 4

56 Fab. Praeprz Lrg. III.

Persequitur illum dura fati miseria.
Galli Cybeles circm quaestu ducere
' Asinum solebant, bajulantem sarcinas. ^

Is quum labore & plagis esset mortuus ,

Detra&a pelle , sibi fecerunt tympana.
Rogati mox a quodam , delicio suo ,
Quidnam fecissent? Hoc locuti sunt modo :

Putabat se post mortem securum fore ;

Ecce ali plag congeruntur mortuo.
EXPLICIT LIBER III,
L. 3. a c.

A v G vs T I L I B E R T I
FA B U L A R U M

S O P I A R U M
LIBE R

Q U A R T U S.

F A B U L A

I.

Mvs TELA , r Mvres.

OCULARES tibi videmur ; & san levi ,

af,
se
N

Dum nihil habemus majus , calamo lu

dimus :

Sed diligenter intuere has nnias,

a.

58

FA B. P h ae p r z

Quantam sub illis utilitatem reperies ?

Non semper ea sunt , qu videntur ; decipit
Frons prima multos : rara mens intelligit,
Quod interiore condidit cura angulo.
Hoc ne locutus sine mercede existimer ,

. Fabulam adjiciam de mustela & muribus.

Mustela, quum annis & sene&ta dcbilis ,

Mures veloces non valeret adsequi,

Involvit se farina , & obscuro loco

Abjecit negligenter. Mus , escam putans,

Adsiluit , at compressus occubuiu ncci,
Alter similitcr , dcinde pc, iit rertius.

Aliquot secutis, vcuit & rcforridus,

Qui saepe laq'ieos, & muscipula effugerat ,
Proculque insidias cernens hosvis callidi :

Sic valeas , inquit, ut fatina cs, qu jaccs.

*

F A B U L A. I I.

Vvlpes, r Ura, s

Am coa&a Vulpes alta in vinea

Uvam adpetebat, summis saliens viribus.
Quam tangere ut non potuit , discedens ait :
Nondum matura est , nolo acerbam sumere.

L 1 B R Q v ae R r v s.
Qui facere quae non possunt, verbis elevant ,
Adscribere hoc debebunt exemplum sibi.

F A B U L A

I I I.

EQvvs , ET APER.

E QUUs sedare solitus quo fuerat sitim ,

I)um sese Aper volutat, turbavit vadum.
Hinc orta lis est. Sonipes iratus fero
Auxilium petiit hominis, quem dorso levans ,
Rediit ad hostem. Ja&is hunc telis eques
Postquam interfecit, sic locutus traditur.
Ltor tulisse auxilium me precibus tuis :
Nam praedam cepi , & didici qum sis utilis ;
Atque ita coegit frenos invitum pati.
Tum moestus ille : Parv vindi&am rei

I)um quro demens, servitutem reperi.

Hc iracundos admonebit fabula ,

Impune potis ldi , qum dedi alteri.

59

6o

FA B. P H D r z

F A B U L A I V.
P o E T A.

P. lus esse in uno spe, qum in turba , boni,

Narratione posteris tradam brevi.
Quidam decedens tres reliquit filias:
Unam formosam, & oculis venantem viros ;

At alteram lanificam, & frugi & rusticam ;

Devotam vino tertiam , & turpissimam.
Harum autem matrem fecit hredem senex ,

Sub conditione, totam ut fortunam tribus

AEqualiter distribuat: sed tali modo ,

Ne data possideant aut fruantur; tum , simul

Habere res desierint, quas acceperint,
Centena matri conferant sestertia.

Athenas rumor implet ; mater sedula

Jurisperitos consulit: nemo expedit ,
Quo pa&to non possideant quod fuerat datum ,
Fru&umve capiant ; deinde , qu tulerint nihil ,
Quanam ratione conferant pecuniam.
Postquam consumpta est temporis longi mora,

Nec testamenti potuit sensus colligi,

I. r r Q v 4 R r v s.
Fidem advogavit, jure negle&o , parens.
Seponit moechae vestem , mundum muliebrem,
Lavationem argenteam, eunuchos, glabros :

Lanific agellos, pecora, villam, operarios,

Boves, jumenta , & instrumentum rusticum:
Potrici plenam antiquis apothecam cadis,

Domum politam , & delicatos hortulos.

Sic destinata dare quum vellet singulis,
Et adprobaret populus, qui illas noverat,
AEsopus media subito in turba constitit.
O si maneret condito sensus patri ,

Qum graviter ferret, qud voluntatem suam

Interpretari non potuissent Attici!
Rogatus deinde, solvit errorem omnium.
Domum & ornamenta, cum venustis hortulis,
Et vina vetera date lanificae rustic :

Vestem , uniones, pedisequos , & cetera

Illi adsignate, vitam qu luxu trahit :
Agros, villas, & pecora cum pastoribus

Donate moechae. Nulla poterit perpeti ,

Ut moribus quid teneat alienum suis.

Deformis cultum vendet , ut vinum paret ;

Agros abjiciet moecha , ut ornatum paret ;

At illa gaudens pecore , & lan dedita ,

quacumque summ tradet luxuri domum.
Sic nulla possidebit quod fuerit datum,
Et di&am matri conferent pecuniam,

Ex pretio rerum , quasvendiderint singul.

6r

62

FA e. P H ae D R I

Ita quod multorum fugit imprudentiam ,

Unius hominis reperit solertia.

F A B U L A
Pv cNA

V.

MvRIvM , ET

AM v s T E L A. R v M.

UUM vi&i Mures Mustelarum exercitu ,

( HISToria quorum in tabernis pingitur )
Fugerent, & artos circm trepidarent cavos ;
AEgre recepti , tamen evaserunt necem.
I)uces eorum , qui capitibus cornua
Suis ligatant , ut conspicuum in prlio
Haberent signum quod sequerentur milites,
Hsere in portis, suntque capti ab hostibus ;

Quos immolatos victor avidis dentibus,

Capacis alvi mersit tartarco specu.
Quumcunque populum tristis eventus premit ,
Periclitatur magnitudo principum ;

Minuta plcbes facili prsidio latet.

*,

L r B R Q v A r r v r.

63

F A B U L A V I.
P o E T A.

T. U , qui , nasute, scripta destringis mea,

Et hoc jocorum legere fastidis genus ,
Parva libellun sustine patientia,
Severitatem frontis dum placo tu ,

Et in cothurnis prodit Aesopus novis.

Vtinam necunquam Pelii nemoris jugo
Pinus bipenni concidisset Thessal ;
Nec ad profess mortis audacem viam
Fabricasset Argus opere Palladio ratem ,
Inhospitalis prima qu Ponti sinus
Patefecit, in perniciem Graim & Barbarm.
Namque & superbi luget AEetae domus,
Et regna Peliae scelere Mede jacent,

Qu svuin ingenium variis involvens modis,

Illic pcr artus fratris explicuit fugam,

Hic cde patris Peliadum infecit manus.

Quid tibi videtur? Hoc quoque insulsum est, ais,
Falsoque dictum ; longe quia vetustior

gea Minos classe petdomuit freta ,

64

FA B. P H ae p R r

Justoque vindicavit exemplo impetum.

Quid ergo possum facere tibi, le&tor Cato ,
Si nec fabellae te juvant , nec fabul ?
Noli molestus esse omnino literis,

Majorem exhibeant ne tibi molestiam.

PIoc illis ditum est, si qui stulti nauseant ,

Et , ut putentur sapere , clum vituperant.

F A B U L A

V I I.

M1 PE RA , ET LIMA.

M. OR DAcioaem qui improbo dente adpetit,

EHoc argumento se describi sentiat.
In officinam fabri venit Vipera.
Hc quum tentaret , si qua res esset cibi,
Limam momordit. Illa contra contumax :

Quid me, inquit, stulta, dente captas ldere,

omne adsuevi ferrum qu corrodere?

FABULA

L r B R Q v A R T v s.

F A B U L A

V I I I.

VvL PE s , ET HI Rcvs.

OMo in periclum simul ac venit callidus,

Reperire effugium qurit alterius malo.
Quum decidisset Vulpes in puteum inscia ,
Et altiore clauderetur margine,
Devenit Hircus sitiens in eundem locum ;
Simul rogavit, esset an dulcis liquor ,
Et copiosus ? Illa fraudem moliens:

Descende, amice ; tanta bonitas est aqu,

Voluptas ut satiari non possit mea.
Immisit se barbatus ; tum vulpecula
Evasit puteo, nixa celsis cornibus :

Hircumque clauso liquit hrentem vado.

F A B U L A

I X.

ID E VI T I I s H o M I N v M.

P. ERas inposuit Jupiter nobis duas ;

Propriis repletam vitiis post tergum dedit ,.
P;

6;

66

Fa e. P H ae D r r '

Alienis ante petus suspendit gravem.

Hac re videre nostra mala non possumus ;
Alii simul delinquunt, censores sumus.

F A B U L A

X.

FvR A R A M CoMPILA N s.

I.

UceR nam fur accendit exara Jovis,

Ipsumque compilavit ad lumen suum :

Onustus qui sacrilegio quum discederet ,
Repente vocem sancta misit religio:
Malorum quamvis ista fuerint muncra ,

Mihique invisa, ut non ofiendar subripi ;

Tamen , sceleste , spiritu culpam lues ,
Olim quum adscriptus venerit pn dies.
Sed ne ignis noster facinori prluceat ,
Per quem verendos excolit pietas Deos,
Veto esse tale luminis commercium.

Ita hodie nec lucernam de flamma Dem ,

Nec de lucerna fas est accendi sacrum.

Quot res contineat hoc argumentum utiles,

Non explicabit alius, qum qui reperit.

Significat prim , spe, quos ipse alueris ,

E r sr r Qva rrwr.

67

g:ibi inveniri maxime contrarios.

$ecund ostendit , scelera non ir Dem ,

Fatorum di&o sed puniri tempore.

Novissime interdicit, ne cum malefico
Jsum bonus consociet ullius rei.
-

=
F A B U L A X I.
IHercvzs , r Pzvrvs;

O Pes invis merit sunt forti viro,

&uia dives arca veram laudem intercipit.
Ceelo receptus propter virtutem Hercules
4uum gratulantes persalutasset Deos,

*Veniente Pluto, qui Fortunae e filius ,

Avertit oculos. Causam qusivit Pater,

40di, inquit, illum, quia malis amicus est,

$imulque objc&o cun&a corrumpit lucro.

p a

e8

fa g. P fr ae p r /

F A B U L A

X I I.

Leo REGNANs.

U ] Tilius homini nihil est, qum re&e loqui*

Probanda cun&is est quidem sententia,
Sed ad perniciem solet agi sinceritas.
Quum se ferarum regem fecisset Leo ,

Et aequitatis vellet famam consequi,

A pristina deflexit consuetudine,
Atque inter illas tenui contentus cibo ,
San&a incorrupt jura reddebat fide:

Pbstquam labare cpit poenitentia

k * * * * * * *

F A B UJ L A

X I I I.

* * ** * ** * *
>*< >|< >< >* * *

Affri&ione veretri linguam mulieris ;

Adfinitatem traxit inde obscnitas,

I r B R Q vae R r v s.

F A B U L A

X I V.

P r o M e r h v s.

R Ocavit alter, tribadas & molles mares

Qu ratio procreasset : Exposuit senex.

Idem Prometheus, au&or vulgi fi&ilis,

Qui, simul offendit ad fortunam, frangitur
Natur partes , veste quas celat pudor ,

Quum separatim toto finxisset die ,

Aptare mox ut posset corporibus suis ,
Ad coenam est invitatus subit a Libero ;

Ubi irrigatus multo venas ne&are,

Sero domum est reversus titubanti pede:
Tum semisomno corde , & errore ebrio ,

Adplicuit virginale generi masculo ,

Et masculina membra adplicuit forminis.
Ita nunc libido pravo fruitur gaudio.

69

7o

Fa 2. Pr ae p r r

FA B U L A

X V.

C A P E L L , E T H 1 R c I.

B ARB AM Capellae quum impetrassent ab Jove

Hirci moerentes indignari coeperunt,
Quod dignitatem fmin quassent suam.

Sinite, inquit, illas gloria vana frui ;

Et usurpare vestri ornatum muneris,
Pares dum non sint vestr fortitudini.

Hoc argumentum monet, ut sustineas tibi

Habitu esse similes, qui sunt virtute impares.

F A B U L A

X V I.

Gv B E R N A T o R , ET NA v Tae.
UUM de fortunis quidam quereretur suis,
SUpus finxit consolandi grati.
Vexata saevis navis tempestatibus,
Tnter vetorum lacrymas & mortis metum ,

L x r Q v a R r v r.
Faciem ad serenam subit mutato die,

" Ferri secundis tuta cpit flatibus,

Nimiaque nautas hilaritate extollere.
Factus periclo tum Gubernator sophus ;
Parc gaudere oportet , & sensim queri,

Totam quia vitam miscet dolor & gaudium.

FA B U L A

X V I I.

C A N E s LE G A T I A D Jo y E M.

ANEs legatos olim misere ad Jovem,

Meliora vitae tempora oratum su,

Ut sese eriperet hominum contumeliis ,

Furfuribus sibi conspersum quod panem darent,
Fimoque turpi maximam explerent famcm.
Profeti sunt legati non celeri pede ,
Dum naribus scrutantur escam in stercore.

Citati non respondent : vix tandem invenit

Eos Mercurius, & turbatos adtrahit.

Tum ver vultum magni ut viderunt Jovis,

Totam timentes concacarunt regiam.

Propulsi ver fustibus , vadunt foras :

vetat dimitti magnus illos Jupiter.
Mirati sibi legatos non revertier ,

Turpe stimantes aliquid commissum a suis

71

72

FA e. P H ae p R z

Post aliquod tempus alios adscribi jubent.

Rumor legatos superiores prodidit :

Timentes rursus aliquid ne simile accidat ,

Odore canibus anum, sed multo replent. '

Abeunt. Rogantes aditum , continuo impetrant.
Consedit genitor tum Deorum maximus,
Quassatque fulmen : tremere corpere omnia.

Canes confusi , subitus quod fuerat fragor ,

."

Repente odorem mixtum cum merdis cacant.

Reclamant omnes vindicandam injuriam.
Sic est locutus ante pnam Jupiter :

*
-

legatos non est regis non dimittere,

Nec est difficile pnas culp imponere :
Non veto diinitti , verm cruciari fame,

Ne ventrem continere non possint suum.

Id vos feretis pro judicio prmium.
Illi autem , qui miserunt vos tam futiles,
Nunquam catebunt hominum contumelia.

Mandantur antro , nec dimittuntur statim.

Ita nunc legatos expetant & posteri :

Noyumque venire qui videt, culum olfacit.

-&

PABULA.

L 1 B R Q & A R T v. r.

FA B U L A

73

X V I I I.

Homo , r cozvra.

Qu. fert malis auxilium, post tempus dolet.

Gelu rigentem quidam Colubram sustulit ,
Sinuque fovit contra se ipse misericors:
Namque ut refe&a est, necuit hominem protinus.
Hanc alia quum rogret causam facinoris ,
Respondit: Ne quis discat prodesse improbis.

F A B U L A X I X.
VvLP es , ET DRA co.

UipEs cubile fodiens, dum terram eruit,

Agitque plures altiuscuniculos,
Pervenit ad Draconis speluncam intimam,

Custodiebat qui thesauros abditos.

Hunc simul aspexit : P. Oro ut imprudenti

Pes primum veniam: deinde si pulchre vides,
Qum non conveniensaurum sit vit me,
G

'.

74.

- Fae B. P ir ae D r r

Respondeas clementer. Quem fru&um capis

Hoc ex labore , quodve tantum est praemium,
Ut careas somno , & aevum in tenebris exigas?
D. Nullum , inquit ille : verm hoc ab summo mihi
Jove adtributum est /. Ergo nec sumis tibi,

Nec ulli donas quicquam ? D. Sic fatis placet.

J^. Nolo irascaris, libere si dixero:

Diis est iratis natus, qui est similis tibi.

Abiturus illuc qu priores abierunt,
Quid mente coeca miserum torques spiritum?
Tibi dico, avare, gaudium hredis tui ,
Qui thure superos, ipse te fraudas cibo,
Qui tristis audis musicum cithar sonum ,

Quem tibiarum macerat jucunditas,

Opsoniorum pretia cui gemitum exprimunt:
Qui dum quadrantes aggeras patrimonio,
Coelum fatigas sordido perjurio ;
Qui circumcidis omnem impensam funeris,
Libitina ne quid de tuo faciat lucri.

FA BU L

A X X.

PHaero Rvs D E FA E v L Is.

Q Uid judicare cogitet Livor mod,

Licet dissimulet , pulchre tamen intelligo.

L 1 B R Q v A R T v r.

75

Quicquid putabit esse dignum memoriae,

AEsopi dicet ; si quid mins adriserit,
A me contendet fi&um quovis pignore.
Quem volo refelli jam nunc responso meo :

Sive hoc ineptum, sive laudandum est opus,

Invenit ille, nostra perfecit manus.
Sed exequamur coeptum propositi ordinem.

F A B U L A X X I.
INA vFRae G 1 vM SIM o NI prs.

H OMo do&us in se semper divitias habet.

Simonides, qui scripsit egregium melos,
Quo paupertatem sustineret facilius ,
Circumire coepit urbes Asiae nobiles,
Mercede pa&a laudem vi&orum canens.

Hoc genere quaests postquam locuples fa&us est,

Redire in patriam voluit cursu pelagio.
Erat autem , ut aiunt, natus in Cea insula.)

Ascendit navem, quam tempestas horrida,

simu1 & vetustas medio dissolvit mari.

Hi zonas , illi res pretiosas colligunt,

Subsidium vitae. Quidam curiosior :

Simonidc tu ex opibus nil sumis tuis?

G z

76

Fae e. P h ae p r ?

Mecum , inquit , mea sunt cunta. Tunc pauci ena

tant ,

C2uia plures onere degravati perierant.

Praedones adsunt, rapiunt quod quisque extulit,

Nudos relinquunt. Forte Clazomenc prope
Antiqua fuit urbs , quam petierunt naufragi.
Hic literarum quidam studio deditus ,
Simonidis qui spe versus legerat,
Eratque absentis admirator maximus,
Sermone ab ipso cognitum, cupidissime
Ad se recepit ; veste , nummis , familia
Hominem exornavit : ceteri tabulam suam

Portant, rogantes vi&um ; quos casu obvios

Simonides ut vidit: Dixi , inquit, mea

Mecum csse cunta. Vos quod rapuistis, perit.

F A B U L A

X X I I.

JMoN s PA RT v RIENs.

Mo.. parturibat , gemitus immanesciens;

Eratque in terris maxima expetatio.
At ille murem peperit. Hoc scriptum est tibi

Qui, magna quum minaris , cxtricas nihil,

L z B E R Q v A R T v s. ' 77

F A B U L A

X X I I I.

PorMI c A , Et Mvs cA.

F ORMI c A & Musca contendebant acriter

Qu pluris esset. Musca sic coepit prior :
Conferre nostris tu potes te laudibus?
Ubi immolatur, exta prgusto Dem ,

Moror inter aras, templa perlustro omnia ;

In capite regis sedeo, quum visum est mihi ,
Et matronarum casta delibo oscula ;

Laboro nihil, atque optimis rebus fruor.

Quid horum simile tibi contingit, rustica?
Est gloriosus plane convi&us Dem ,

Sed illi qui invitatur, non qui invisus est.

Aras frequentas , nempe abigeris qu venis:
Reges commemoras & matronarum oscula :
Superba ja&tas tegere quod debet pudor.
Nihil laboras, ideo quum opus est, nil habes.
IEgo granum in hiemem quum studiose congero,
Te circa murum video pasci stercore.
AEstate me lacessis ; at brum siles.

Mori contra&am quum te cogunt frigora ,

JMe copiosa recipit incolumem domus.

Satis profeto retudi superbiam.

G 3

78

FL, B. P H ae o r z

Fabella talis hominum discernit notas

Eorum qui se falsis ornant laudibus,

Et quorum virtus exhibet solidum decus.

F A B U L A

X X I V.

SIM o v , s A D11 s SERyA T vs.

Q. Uantum valerent inter homines liter,

Dixi supcrius : quantus nunc illis honos
A superis sit tributus, tradam memori.
Simonides ille, supra de quo retuli,
Vi&ori laudes cuidam py&ae ut scriberet ,
Certo condixit pretio: secretum petit.
Exigua quum frenaret materia impetum

Usus pot more est & licentia ,

Atque interposuit gemina Ledae sidera,
Au&ores apte similis referens gloriae.
Opus adprobavit : sed mercedis tertiam
Accepit partem. Quum reliquum posceret:

Illi, inquit , reddent quorum sunt partes duae.

Verm ne irate dimissum te sentiam ,

Ad coenam mihi promitte ; cognatos volo

Hodie invitare , quorum es in numero mihi.

L 1 B R Q v A r r v f.

79

fraudatus quamvis, & dolens injuria ,

Ne male dimissus gratiam corrumperet ,
Promisit. Rediit hor di&t , recubuit.

Splendebat hilare poculis convivium ;

Magno apparatu lta resonabat domus :

Repente duo quum juvenes, sparsi pulvere ,
Sudore multo diffiuentes corpora ,

Humanam supra formam, cuidam servulo

Mandant ut ad se provocet Simonidem ;
illius interesse ne faciat moram.

Homo perturbatus excitat Simonidem.

Unum promorat vix pedem triclinio,
Ruina camar subito oppressit ceteros ;
Nec ulli juvenes sunt reperti ad januam.
Ut est vulgatus ordo patrat rei ,
Omnes dixerunt numinum praesentiam
Vati dedisse vitam, mercedis loco.

F A B U L A X X V.
P o E T A.

S.

Upersunt mihi quae scribam, sed parviens;

Primm, tibi esse ne videar molestior,
Destringit quem multarum rerum varietas.
G 4

Fae B. P H ae p R r

Dein , si quis eadem forte conari velit ,

IHabere ut possit aliquid operis residui :
Quamvis materia tant abundet copi ,
Labori faber ut desit, hon fabro labor.
Brevitati nostr prmium ut reddas peto ,
Quod es pollicitus. Exhibe vocis fidem ;

Nam viva morti propior est quotidie :

Et hc mins perveniet ad me muneris ,

Qu plus consumet temporis dilatio.

Si cito rem perages , usus fiet longior:
( Fruar diutiuj , si celerius cepero.)

Languentis vi dum sunt aliqu reliqui,

Auxilio locus est. Olim senio debilem
Frustra adjuvare bonitas nitetur tua,

Quum jam desierit esse beneficio utilis

Et mors vicina flagitabit debitum.
stultum admovre tibi preces existimo
IProclivis ultro quum sit misericordia.
Spe impetravit veniam confessus reus
Quant innocenti justius debet dari?
Tuae pris sunt partes, aliorum dein
Decerne quod religio, quod patitur fides,
Et gratulari me fac judicio tuo.

Excedit animus, quem proposuit terminum

Sed difficulter continetur spiritus ,

Integritatis qui sincer conscius ,

A noxiorum premitur insolentiis.

Qui sint , requires: apparebunt tempore.

IL r B E R O vae R T v s.
*_l

go quondam legi quam puer sententiam ,

Palam mutire plebeio piaculum est ;
Dum sanitas constabit, pulchre meminero,

EXPLICIT LIBER IV.

L.4* F. 2.5.

8*

P H D RI
A UG US TI .L IB E RT1

FA B U LA R U M

S O P 1 A R U M
L I B E R Q U I N T U S.
PoETA A D PA R T IcvLo N EM.

U UM destinassem operis habere ter

minum ,

In hoc, ut aliis esset materiae satis,

Consilium tacito corde damnavi
meum.

Nam si quis etiam talis est tituli artifex,

L r Q v , w r v s.
Quo pa&o divinabit quidnam omiserim ,
Ut illud ipsum cupiat fam tradere ;
Sua cuique quum sit animi cogitatio
Colorque proprius? Ergo non levitas mihi ,
Sed certa ratio causam scribendi dedit.

Quare , Particulo , quoniam caperis fabulis ,

( Quas sopeas, non sopi nomino ,

vsus vetusto genere, sed rebus novis)

Harum libellum tu vaciv perlege.
Hunc obtre&are si volet malignitas,
Imitari dum non possit , obtre&ec licet.
Mihi parta laus est, qud tu , qud similes tui ,
Vestras in chartas verba transfertis mea,

Idignumque long judicatis memori.

Illiteratum plausum non desidero.

ID EM

P o E T A.

AF Sopi nomen sicubi interposuero ,

Cui reddidi jam pridem quidquid debui ,
Au&oritatis esse scito grati ,
Ut quidam artifices nostro faciunt saeculo,
Qui pretium operibus majus inveniunt suis,
Si marmori adscripserunt Praxitelem novo,
Myronem argento. Plus vetustis nam favet

83

84

Fae B. P h ae D r z

Invidia mordax , qum bonis praesentibus.

Sed jam ad fabellam talis exempli feror.

F A B U L A

I.

IDEMETRI vs , ET MA- NAN D ER,

ID EmerRius , qui di&us est Phalereus ,

Athenas occupavit imperio improbo.
Ut mos est vulgi , passim & certatim ruunt ;
FEliciteR , subclamant. Ipsi principes

Illam osculantur, qua sunt oppressi, manum,

Tacite gementes tristem fortunae vicem.
Quin etiam resides & sequentes otium ,

Ne defuisse noceat, rcpunt ultimi.

In queis Menander, 1/obilis comoediis ,
Quas , ipsum ignorans , legerat Demetrius,
Et admiratus fuerat ingenium viri ,
Unguento delibutus, vestitu fluens,
Veniebat gressu delicato & languido.
Hunc ubi Tyrannus vidit extremo agmine ;

Quinam cinaedus ille in conspe&tum meum

Audet venire? Responderunt proximi :
Hic est Menander scriptor. Mutatus statim

compellat hominem blande, dextramque arripit.

I, r r Q v 1 v T v s.

F A B U L A

85

I I.

J/rAroREs , T LA TRo.

Uo quum incidissent in latronem militer,

Lnus profugit ; alter autem restitit ,
Et vindicavit sese forti dextera.

Latrone occiso , timidus accurrit comes ,

Stringitque gladium , dein reje&ta penula:

Cedo , inquit, illum ; jam curabo sentiat
Quos adtentarit. Tunc qui depugnaverat :

Vellem istis verbis saltem adjuvisses mod;

Constantior fuissem , vera existimans:

Nunc conde ferrum , & linguam pariter futilem ,

Ut possis alios ignorantes fallere.
Ego qui sum expertus , quantis fugias viribus ,
Scio qum virtuti non sit credendum tu.
Illi adsignari debet hc narratio,

&ui rc secunda fortis est, dubia fugax.

86

FA B. P H ae p R r

F A B U L A

I I I.

C A 1 y v s , E T M v s c A.

C Alvi momordit Musca nudatum caput ;

Quam opprimere captans , alapam sibi duxit gravem.
Hunc illa irridens : Pun&um volucris parvulae
Voluisti morte ulcisci : quid facies tibi ,

Injuriae qui addideris contumeliam ?

Respondit : Mecum facile redeo in gratiam,
Quia non fuisse mentem ldendi scio.
Sed te, contempti generis animal improbum,

Qu dele&taris bibere humanum sanguinem,

Optem necare vel majore incommodo.
Hoc argumentum veniam ei dari docet,
<Qui casu peccat ; nam qui consilio est nocens,

Illum esse quavis poena dignum judico.

L 1 B R Q v 1 N z vs.

FABU LA

87

I v.

H o M o , T A s r N v s.

Q U1DAM immolasset verrem quum san&o Her

culi ,

cui pro salute votum debebat sua,

Asello jussit reliquias poni hordei.

Quas aspernatus ille , sic locutus est :

iibenter istum prorsus adpeterem cibum ,

Nisi qui nutritus illo est, jugulatus foret.
Hujus respe&u fabul deterritus ,
Periculosum semper vitavi lucrum.

Sed dices: Qui rapuere divitias, habent.

Numeremus agedum , qui deprensi perierint :
Majorem turbam punitorum reperies.
Paucis aviditas est bono, multis malo.

88

FA B. P H ae D R r

F A B U L A

V.

ScvRRA , ET Rvs TI cvs.

I Ravo favore labi mortales solent,

Et pro judicio dum stant erroris sui,
Ad pnitendum rebus manifestis agi.
Fa&urus ludos dives quidam & nobilis,
Proposito cun&tos invitavit praemio,
Quam quisque posset, ut novitatem ostenderet.
Venere artifices laudis ad certamina.

Quos inter Scurra notus urbano sale ,

Habere dixit se genus spetaculi ,

Quod in theatro nunquam prolatum foret.

I)ispersus rumor civitatem concitat :

Paulo ante vacua turbam deficiunt loca.

In scena ver postquam solus constitit

Sine apparatu, nullis adjutoribus,
Silentium ipsa fecit exspetatio.

Ille in sinum repente demisit caput,

Et sic porcellum vce imitatus est sua s.
*Verum ut subesse pallio contenderent,
Et excuti juberent. Quo fa&to, simul

Nihil est repertum , multis onerant laudibus ,

Hominemque

L 1 B R Q v 1 w r v r.

89

Hominemque plausu persequuntur maximo,

Hoc vidit fieri Rusticus : Non mehercule

Me vincet , inquit : Et statim professus est

Idem faturum melis se postridie.

Fit turba major ; jam favor mentes tenet,

Et derisuri, non spe&aturi, sedent.
Uterque prodit : Scurra degrunnit prior,
Movetque plausus , & clamores suscitat.
Tum simulans sese vestimentis Rusticus

Porcellum obtegere ( quod faciebat scilicet)

Pervellit aurem vero quem celaverat ,
* Et cum dolore vocem natur exprimit.
Adclamat populus: Scurram multo similis
Imitatum , & cogit Rusticum trudi foras.

At ille profert ipsum porcellum e sinu,

Turpemque aperto pignore errorem exprobrans ,
En hic declarat quales sitis judices.

F A B U L A

V I.

ID v o C A z y r.

Isi-rrc-

forte in trivio pe&inem.

Accessit alter aeque defe&us pilis :
Hcia , inquit, in commune quodcunque est lucri.
*

H,

9o

FA B. P H ae D r r

Ostendit ille praedam , & adjecit simul :

Superm voluntas favit, sed fato invido
Carbonem , ut aiunt , pro thesauro invenimus.
Quem spes dclusit, huic querela convenit.

F A B U L A

V I I.

PRINcE P s TI & I c E N.

lUT,

vanus animus , aura captus frivola ,

Arripuit insolentenm sibi fiduciam ,
Facile ad derisum stulta levitas ducitur.

Princeps tibicen notior paulo fuit,

Operam Bathyllo solitus in scena dare.

Is forte ludis (non satis memini quibus )

Dum pegma rapitur, concidit casu gravi
Nec opinans, & sinistram fregit tibiam ,
Duas quum dextras maluisset perdere.
Inter manus sublatus, & multum gemens ,
bomum refertur. Aliquot menses transeunt ,
Ad sanitatem dum venit curatio.

Ut spectatorum mos est , & lepidum genus,

Desiderari cpit, cujus flatibus

L r B r Q v 1 N r v s.
Solebat excitari saltantis vigor.

Erat fa&urus ludos quidam nobilis,

Et incipiebat Princeps ingredier. Eum
Adducit pretio, precibus , ut tantummodo
Ipso ludorum ostenderet sese die.
Qui simul advenit, rumor de tibicine

Fremit in theatro : quidam affirmant mortuum ,

Quidam in conspe&um proditurum sine mora.
Demisso aulo , devolutis tonitrubus ,
Dii sunt locuti more translatitio.
Chorus redu&o tunc & notum canticum

Imposuit , cujus hc fuit sententia :

Ltare incolumis Roma salvo Principe.
In plausus consurre&um est ; ja&at basia
Tibicen ; gratulari fautores putat.
Equester ordo stultum errorem intelligit,
Magnoque risu canticum repeti jubet.
Iteratur illud : Homo meus se in pulpito
Totum prosternit ; plaudit inludens eques :
Rogare populus hunc coronam existimat.
Ut ver cuneis notuit res omnibus,
Princeps 1igato crure nivea fascia ,

Niveisque tunicis, niveis etiam calceis

Superbiens honore divin doms,

Ab universis capite est protrusus foras.

9I

92

FA B. P H ae D r z

F A B U L A

V I I I.

OccA s 1 o DE P I c TA.

C URsU volucri pendens in novacula,

Calvus, comosa fronte , nudo corpore ,

Quem si occuparis, teneas ; elapsum semcl

Non ipse possit Jupiter reprehendere :
Occasionem rerum significat brevem.
Effe&us impediret ne segnis mora,

Finxere antiqui talem effigiem temporis.

F A B U L A

I X.

TAvRvs , ET VrTvLvs.

A Ncusto in aditu Taurus lutans cornibus,

Quum vix intrare posset ad praesepia ,
Monstrabat Vitulus quo se pa&to ple&eret:
Tace, inquit: ante hoc novi quam tu natus es,

Qui do&iorem cmendat, sibi dici putet,

f, r r Q v r y rv s.

93

F A B U L A X.
VENA ToR , ET CANI s.

A DvERsUs omnes fortis veloces feras

Canis quum domino semper fecisset satis ,
languere coepit annis ingravantibus.

Aliquando obje&us hispidi pugnae Suis,

Adripuit aurem : sed cariosis dentibus
Praedam dimisit. Hic tum Venator dolens,
Canem objurgabat. Cui Latrans contra senex:
Non me destituit animus , sed vires me.

Quod fuimus laudas , dum damnas quod non sums,

Hoc cur , Philete, scripserim , pulchre vides.

PoRTA Aro PA R T IcvzoNEM.

A DHUc supersunt multa qu possim loqui,

Et copiosaabundat rerum varietas ;

Sed tenperatae suaves sunt arguti :

Immodic offendunt. Quare , vir san&issime,

Particulo , chartis nomen vi&urum meis,

94.

Fab. Prae prr LI B. }^.

Latinis dum manebit pretium literis,

Si non ingenium , certe brevitatem adproba.

Qu commendari tanto debet justius ,

Quanto Pot sunt molesti validius.

$/31\\\
N/ j * ) Y
a*

*& jo-^ $ r
-*-*-** ******

-_

;
*; ;*]*;*;***}*
g^<3>^; *}**
***,
2** *--*-* * ******** ***** \S]]

A P P E N D I X

FA B v LA R VM
A

MARQ UA R D O G U D IO
E Manuscripto veteri descriptarum.

F A B U L A . I.
M1 z y vs

G R o TA N s.

M. Ulros quum menses grotasset Miluus

Nec jam videret esse vitae spem suae ;
Matrem rogabat, santa circumiret loca,
Et pro salute vota faceret maxima.

Faciam , inquit , fili, sed opem ne non impetrem

Vehementer vereor ; nam qui delubra opnnia
Vastando, cun&a polluisti altaria,

Sacrificiis nullis parcens, nunc quidvis rogem?

96

A p p e x p z x.

F A B U L A

I I.

LE poREs y IT PER TSI,

U i sustinere non potest suum malum,

Alios inspiciat, & discat tolerantiam.

Aliquando in sylvis strepitu magno conciti
Lepores clamant, se propter assiduos metus
Finire velle vitam. Sic quemdam ad lacum
Venerunt, miseri qu se prcipites darent.
Adventu quorum postquam ran territ

Virides in algas misere fugientes ruunt :

Heu , inquit unus, sunt & alii quos timor
Vexat malorum. Ferte vitam ut ceteri.

F A B U L A

I I I.

}^v I P E s , T J v P I T E R.

N ATURAM turpem nulla fortuna obtegit.

Humanam in speciem quum vertisset Jupiter
Vulpem , regali pellex ut sedit throno ,
Scarabeuna

97

Fae b v r A r v Ar.
Scarabeum vidit prorepentem exangulo,
Notamque ad praedam celeri prosiluit gradu.
Superi risere , magnus erubuit Pater,
Repudiatam turpemque pellicem expulit,
His prosequutus: Vive quo digna es modo,
Qu nostris uti meritis digne non potes.

F A B U L* A

I V.

L e o , E t M v s.

IN E quis minores ldat, fabula haec monet.

Leone in sylva dormiente , rustici
Luxuriabant mures , & unus ex iis

Super cubantem casu quodam transiit.

Expergefa&us miserum Leo celeri impetu

Arripuit : ille veniam sibi dari rogat,
Supplex fatetur peccatum imprudentiae.
IHoc Rex ulcisci gloriosum nonputans,

Ignovit & dimisit. Post paucos dies

Leo dum vagatur no&u , in foveam decidit.
Captum ut se agnovit laqueis, voce maxima
Rugire cpit ; cujus immanem ad sonum
Mus subito accurrens : Non est quod timeas , ait,
Eeneficio magno gratiam reddam parem.
m

98

APPEND. Fabvrarvm.

Mox omnes artus, artuum & ligamina

Lustrare coepit, cognitosque dentibus
Nervos rodendo laxat ingenia artuum.
8ic captum Mus Leonem sylvis reddidit.

F A B U L A* V.

HoMo , zt Arbores.

Ps.xus, suis auxilium qui dant hostibus.

Fata bipenni quidam ab arboribus petit ,
Manubrium ut darent e ligno ; quod foret
Firmum : jusserunt omnes Oleastrum dari.
Accepit munus, aptans & manubrium
Coepit securi magna excidere robora.
Dumque eligebat qu vellet, sic Fraxino
Dixisse fertur Quercus: Merit cdimur.
ExP L I c IT FELICITER.
,'

+! 4******* *^* M- *

*>*<*X*X*X*X*X*X*X*X<j

j ;
AFFFFFFFFFARFFAFFARFARFZFARFFF FAR

A P P E N D I X.
FA B U L

LA T I N ,

pleraque ejufdem cum Phdri Fa

bulis argumenti, partim foluta, par
tim strita oratione excerpt.

P H ae D R U s , Lib. IV. Fab. 24. Ex

Cicerone, Lib. II. de Invent. Rhet.

Diens,

, quum coenaret Crannone in Thessalia

Simonides apud Scopam , fortunatum hominem , &
nobilem , cecinissetque id carmen , quod in cum

scripsisset, in quo multa, ornandi caus, potarum

mdre , in Castorem scripta & Pollucem fuissent ,
nimis illum sordide Simonidi dixisse, se dimidium

ejus rei, quod pa&us esset pro illo carmine , datu

rum : reliquum a suis Tyndaridis , quos aeque lau

dasset, peteret, si ei videretur. Paulo post esse fe

I &

4 P p w p r x.

1 OO

runt nunciatum Simonidi , ut prodiret : juvenes

stare ad januam duos quosdam , qui eum magno
pere evocarent. Surrexisse illum ipsum , prodisse ,
vidisse neminem : hoc interim spatio conclave il

lud , ubi epularetur Scopas, concidisse : ea ruina ip

sum oppressum cum suis interiisse : quos quum hu
mare vellent sui , neque possent obtritos internoscere

ullo modo , Simonides dicitur, ex eo quod meminis

set quo eorum loco quisque cubuisset , demonstrator
uniuscujusque sepeliendi fuisse.
-

Ex QvINTILIA wo , Inft. Orator.

Lib. XI. Cap. z.

Ar- memoriae primus ostendisse dicitur Si

monides , cujus vulgata fabula est : Quum pugili
coronato carmen , quale componi vi&oribus solet ,
mercede pa&a scripsisset , abnegata ei pecuni pars
est, qud, de more potis frequentissimo, digressus ,
in laudes Castoris & Pollucis exierat : quapropter

partem ab iis petere, quorum fa&a celebrasset 'ju

1)ebatur : Et persolverunt , ut traditum est. Nam
quum esset grande convivium in honorem ejusdem
zi&oriae, atque adhibitus ei coenae Simonides , nun

cio cst excitus, qud cum duo juvcncs cquis adyti

A p P e x D r x.
desiderare majorem in modum dicebantur. Et illos
quidem non invenit , fuisse tamen gratos erga se
exitu comperit. Nam vix eo limen egresso , tricli
nium illud supra convivas corruit , atque ita contu

dit , ut non ora mod oppressorum , sed membra

etiam omnia requirentes ad sepulturam propinqui ,

nulla nota possent discernere. Tum Simonides dici

tur , memor ordinis quo quisque discubuerat, cor

pora suis reddidisse.

P H D R U s , Lib. I. Fab. 24. Ex

Horatio , Sat. 3. Lib. II.

A. Bsentis Ranae pullis vituli pede pressis,

tJnus ubi effugit, matri denarrat, ut ingens
Bellua cognatos eliserit. Illa rogare

Quantane? Num ta^dem, se inflans, sic magna fuis

sct.

Major dimidio. Num tanto? Quum magis atque

Se magis inflaret: Non, si te ruperis, inquit ,
Par eris.

I 3

IO2

4 P p e v D z x.

P H ae d R u s , Lib. IV. Fab. 22. Ex

Horatio , Ep. 1o. Lib. I.

C Eayus equum pugna melior communibus her

bis

Pellebat, dongc minor in certamine longo

Imploravit opes hominis, frnumque recepit ;
Sed postquam vi&or violens discessit ab hoste,

Non equitem dorso, non fraenum depulit ore.

Sic qui pauperiem veritus, potiore metallis

Libertate caret , dominum vehet improbus, atque

Serviet aeternum, quia parvo nesciet uti.

P H ae D R u s , Lib. 1. Fab. 13. Ex

AP v.Io , Floridorum XXIII.

ORvus & vulpes unam offulam simul vide

rant , eamque raptum festinabant pari studio , im
pari celeritate : Vulpes cursu , Corvus volatu. Igitur
ales bestiam prvenit , & secundo flatu , propassis

utrisque pennis prlabitur & anticipat , atque ita

praed simul & victori ltus, sublim eve&tus , in
quadam proxima quercu in summo ejus cacumiac

4 P P r w D z x.

1o3

tutus sedit. E quoque tamen Vulpes , quia lapidem

nequibat , dolum jecit : namque eandem arborem

successit : & subsistens, cm superne raptorem prda

ovantem videret , laudare astu adorsa est. Nae ego
~inscita, qu cum alite Apollinis frustra certaverim!
Quippe cui jampridem corpus tam concinnum est,

ut neque oppid parvum , neque nimis grande sit

sed quantum satis ad usum decoremque : pluma mol
lis , caput argutum , rostrum validum. Jam ipse
ales oculis persequax, unguibus pcrtinax.
Nam de colore quid dicam ? Nam cm duo colores
praestabiles forent, piceus & niveus, quibus inter se
nox cum die differunt , utrumque colorem Apollo
suis alitibus condonavit : candidum Olori , nigrum
Corvo. Qud utinam sicuti Cycno cantum indulsit,

ita huic quoque vocem tribuisset ! Ne tam pulchra

ales, qu ex omni avitio longe praecellit, voce vi
duata, delici facundi Dei , muta viveret & elin
guis. Id ver ubi Corvus audit, hoc solum sibi prae
ceteris deesse, dum vult clarissim clangere, ut ne id

saltem Olori concederet ; oblitus offul quam mor

dicus retinebat , toto ri&u hiavit. Atque ita quod
volatu pepererat , cantu amisit : enimvero Vulpes
quod cursu amiserat, astu recuperavit.

Eandem istam fabulam in pauca cogamus, quan

tum potest fieri cohibilitcr. Corvus ut se vocalem
I 4

1O4

4 P p e w p r x.

probaret, quod solum deesse tantae ejus formae Vul

pes simulaverat , groccire adortus , prd , quam
ore gestabat, indu&ricem compotivit.

MuREs. Ex HoraeTio , Sat. 6.

Lib. II.

R Usticus urbanum murem mus paupere fertur

Accepisse cavo , veterem vetus hospes amicum ;
Asper, & attentus quaesitis ; ut tamen ar&um

solveret hospitiis animum: quid multa ? Neque illi

Sepositi ciceris, nec long invidit aven ;
Aridum & ore ferens acinum, semesaque lardi

frusta dedit, cupiens vari fastidiacoen

Vincere tangentis male singula dente superbo :

Cm pater ipse doms pale porre&us in horna

Esset ador loliumque, dapis meliora relinquens.

Tandem urbanus ad hunc , quid te juvat, inquit,

amice,

Praerupti nemoris patientem vivere dorso?

vin' tu homines urbemque feris praeponere Sylvis?
carpe viam (mihi crede) comes : terrestria quando
Mortales animas vivunt sortita, nequeulla est,

Aut magno aut parvo , lethi fuga. Quo bone, circa,

cm licet, in rebus jucundis vive beatus :

vive memor, qum sis vi brevis. Hcubi di&a

4 P a w D r x.

Io5

Agrestem pepulere ; domo levis exsilit: inde

Ambo propositum peragunt iter , urbis aventes

Moenia no&urni subrepere. Jamque tenebat

Nox medium coeli spatium , cm ponit uterque

In locuplete domo vestigia: rubro ubi cocco

Tinta super le&os canderet vestis eburnos,

Multaque de magna superessent fercula coena ,

Qu procul exstrutis inerant hesterna canistris.
Ergo ubi purpure porre&um in veste locavit
Agrestem , veluti succin&us cursitat hospes ,
Continuatque dapes ; nec non vernaliter ipsis

Fungitur officiis, prlambens omne quod affcrt.

ille cubans gaudet mutata sorte, bonisque
Rebus agit ltum convivam : cm subit ingens
Valvarum strepitus le&tis excussit utrumque.
Currere per totum pavidi conclave ; magisque
Exanimes trepidare, simul domus alta Molossis
Personuit canibus. Tum rusticus, haud mihi vit

Est opus hc, ait ; & valeas : me Sylva, cavusque

Tutus ab insidiis tenui solabitur ervo.

V U L P E c U L A, E r M u s T E L A. Ex

Hora tro , Epist. 7. Lib. I.

Oate per angustam tenuis Vulpecula rimam
AePserat in cumeram frumenti ; pastaque rursus

1o6

4 P p e v D z x.

Ire foras pleno tendebat corpore frustra.

Cui Mustela procul , si vis, ait, effugere isthinc ,
Macra cavum repetas ar&tum , quem macra subisti.

VENTER , et Artus. Ex Lrvro ,

Lib. 11. Cap. 32.

Misne,

Agrippa ad plebem miuu narrrre

fertur. Tempore quo in homine non , ut nunc, om
nia in unum consentiebant , sed singulis membris
suum cuique consilium, suus sermo fuerat, indigna
tas reliquas partes, su cur, suo labore ac ministerio
ventri omnia quaeri : ventrem in medio quictum,
nihil aliud, qum datis voluptatibus frui, conspi
rsse inde, nc manus ad os cibum ferrent, ncc os acci
peret datum , nec dentes conficerent. Hac ira dum

ventrem fame domare vellent, ipsa un membra ,

totumque corpus, ad extremam tabem venisse. Inde

apparuisse, ventris quoque haud segne ministerium

esse : nec magis ali quam alere eum ; reddentem in
omnes corporis partes hunc, quo vivimus vigemus
que , divisum pariter in venas maturum confe&o
cibo , sanguinem.'

` A p P e v D r x.

ro7

CAssiTA. Ex Avzv-GELLro , No&ium

Attic. Lib. II. Cap. 29.

Eadem Fabula legitur apud Avianum , Fab. XXI.

sopus ille e Phrygi fabulator, haud immerit

sapiens existimatus est , cm , qu utilia monitu
suasuque erant , non sever, non imperios prce
pit & censuit, ut philosophis mos est, sed festivos
dele&abilesque apologos commentus res salubriter ,
ac prospicienter animadversas in mentes animosque
hominum , cum audiendi quadam illecebr inducit.
Velut haec ejus fabula de avicul nidulo lepid, at
que jucund prmonet , spem fiduciamque rerum ,
quas efficere quis possit, haud unquam in alio , sed
in semetipso habendam. Avicula , inquit, est parva ,

nomen est Cassita, habitat nidulaturque in segetibus,

id ferme temporis, ut appetat messis, pullis jam jam
plumantibus. Ea Cassita in sementes fort concesse
rattempestiviores : propterea frumentis flavescentibus
pulli etiam tunc involucres erant. Cm igitur ipsa
iret cibum pullis qusitum , monet eos ut, si quid
ibi rei nov fieret dicereturve , animadvertcrcnt :

idque uti sibi, ubi rcdissct, nuntiarent.

Io8

4 P P E N D 1 x, '

Dominus postea segetum illarum filium adoles

centem vocat : & , videsne , inquit , hc ematu
ruisse , & manus jam postulare , iccirco die cras

* tino, ubi primm diluculabit , fac amicos adeas ,

& roges veniant , operamque mutuam dent , &
messem hanc nobis adjuvent. Hc ubi ille dixit ,
discessit ; atque ubi rediit Cassita , pulli trepiduli
circumstrepere , orareque matrem ut statim jam pro

peret , atque alium in locum sese adsportet. Nam

Dominus , inquiunt, misit qui amicos rogaret , uti

luce oriente veniant , & metant. Mater jubet eos

a metu otiosos esse. Si enim Dominus , inquit,
messem ad amicos rejicit , crastino seges non me
tetur : neque necesse est , hodie uti vos auferam :

die igitur postero mater in pabulum volat. Domi

nus , qui rogaverat , operitur. Sol fervit : & fit ni
hil: & arnici nulli erant. Tum ille rursum ad filium,
Amici isti , inquit, magnam partem cessatores sunt ;

quin potis imus , & cognatos affinesque & vicinos

nostros oramus , ut assint cras tcmpore ad meten
dum ? Itidem hoc pulli pavefa&i matri nuntiant.
Mater hortatur ut tum quoque sine metu ac sine
cura sint : cognatos affinesque nullos ferme tam

obsequibiles, ut ad laborem capessendum nihil cunc.

tentur , & statim di&to obediant : vos mod, in
quit , advertite , si mod quid denuo dicetur. Afi

luce ort avis in pastum profe&a est, cognati & ai

ncs operam , quam dare rogati sunt, superscdent. Ad

A p P e v p r x.

Io9

postremum igitur Dominus filio, valeant, inquit,

amici cum propinquis ; afferes prim luce falces
duas : unam egomet mihi , & tu tibi cape alteram :
8c frumentum nosmetipsi manibus nostris cras me
temus. Id ubi ex pullis dixisse Dominum mater au

divit : Tempus, inquit, est cedendi & abeundi. Fiet

nunc dubio procul , quod futurum dixit. In ipso
enim jam vertitur , cuja est res ; non in alio , unde
petitur. Atque ita Cassita nidum migravit : Seges a
Domino demessa est.

. Haec quidem*est sopi fabula de amicorum &c

propinquorum levi &c inani fiduci. Sed quid aliud
san&iores libri philosophorum monent , qum ut
in nobis tantm ipsis nitamur ; alia autem omnia,
qu extra nos extraque nostrum animum sunt , ne
que pro nostris , neque pro nobis ducamus. Hunc

AEsopi apologum Q. Ennius in Satiris scite admo

dum , & venuste versibus quadratis composuit: quo
rum duo postremi isti sunt, quos habere cordi &
nmemoriae oper pretium esse hercle puto.

Hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm :

Ne quid exspe** amicos , quod tute agere potuier.

4 I IO

A P P v D 1 x.

P H ae d R U s , Lib. I. Fab. 19. Ex

JvsTiNo, Lib. XLIII. Cap. 4.

Mo.vs rege Nanno... a quo locus acceptus

condend urbis fuerat, quum regno filius ejus Co
manus successisset ; affirmat regulus quidam , quan

doque Massiliam exitio finitimis populis futuram ,

opprimendamque in ipso ortu , ne mox validior ip
sum obrueret ; subne&it & illam fabulam : Canem

aliquando partu gravidam locum a pastore precario

petisse in quo pareret : quo obtento, iterato petisse
ut sibi educare eodem in loco catulos liceret : ad

postremum adultis catulis, fultam domestico praesi

dio, proprietatem loci sibi vindicasse ; Non aliter
inqilini videntur, quando
<que dominos regionum futuros.
Massilienses, qui nunc

W Extant in Sacris literis Apologi duo : quorum

alter admodum elegam, de arboribus ad Regem comiti
tuendum convocatis legitur libro Judicum , cap. Ix.
v. 8. Alter brevior de carduo &* Cedro, II. Paralipo
memom , cap. XXV. v. 18.

4 P p w p r x.

III

AM vs , T R A w A.

Hc fabula est apud Rimicium , I. 3.

Amonymum Nielantii , IV.
Romul. III.

M.

Us , qu transire posset flumen facilis,

Auxilium Ranae petit : hc muris adligat
Lino priorem crus ad posterius pedem.
Amnem natantes vix medium devenerant,

Quum Rana, subito fundum fluminis petens,

Se mergit, muri ut vitam eriperet perfide.
Qui dum , ne mergeretur , tendit validius,

Praedam conspexit Miluus propter volans,

Muremque flu&uantem rapuit unguibus ,
Simulque Ranam colligatam sustulit.
Sic spe intereunt, aliis meditantes necem

YI I 2

4 P p e x p r x.

GALLI D vo , T AccIPITER.

- Hanc fabulam solus habet Anonymus

INielantii, n. VI.

G Allus cum Gallo saepe pugnam conserens,

Accipitrem vi&us vindicem litis petit.
Hic, ambo si venirent, mente concipit

spem devorandi, qui exhiberet se prior.

Mox quum venisse, caussam ut orarent suam ,

Vidit, prehendit illum qui primus forum

Deduxit ad suum litem. Ille clamitans,

Ne ple&tar ego, sed ille qui fugam petit.

Cui ales : Hodie ne te credas unguibus
Posse eripi meis! Quos alteri dolos

Tendebas , aequum est te nunc ipsum pati.

Qui spe tra&at aliorum secum necem,

ignorat triste quid sibi fatum paret.

CocHza ,

1 I3

A P p E w D r x.

Cochi LEA , T SIMI vs.

Et hanc Anonymus habet , n. VIII.

A More ta&aspeculi inventi Cochlea

Fulgentis orbem scandens, coepit lingere,
Nil illi melius contulisse se putans,

Quam si splendorem commaculasset sordibus.

Ut inquinatum vidit speculum Simius:
Qui se calcaritalibus permiserit ,
Meretur, inquit, tale dedecus pati.
Hc illis est fabula scripta foeminis,

Ineptis quae se jungunt & stultis viris.

Mvs URBANvs , T RvsTrcvs.

Hc fabula legitur & apud Rimicium , I.

r2. & Anonym. XIII. Romul. X. &
Horatium , ut fupra.

Ospitio quondam mus urbanus rustici

Exceptus , vili glande cnat in cavo,
A.

I I4

A p P w p z x.

Induxit precibus post , ut urbem rusticus

Cellamque intraret plenam rebus optimis.
.In qua dum variis perfruuntur reliquiis ,
Impulso venit ostio Cellarius.

Quo mures diffugiunt strepitu perterriti ,

Et notis facile urbanus se condit cavis;

At miser, ignota trepidans rusticus domo,

Timensque mortem, per parietes cursitat.

Ut, qu volebat, sustulit Cellarius,

clausitque limen; iterum urbanus rusticum
Hortatur ; ille perturbatis sensibus :

vix , inquit, possum capere prae metu cibum.

Putasne , veniet ille ? Quid tantum times ,
urbanus inquit ? Age, fruamur ferculis,
Quae frustra rure quras. Contra rusticus ;
Tu qui timere nescis, fruere his omnibus ;
At me securum pascat glans & liberum.
In paupertate tutum praestat vivere,

Quam divitiarum carpi solicitudine.

11y

4 P p E w D r x.

AsINvs DoMINo BLANDIENs.

Occurfit apud Rimicium , I. 17. Anonym.

lXVI1. Romul. XV.

B Landi R 1 domino Asellus ut vidit suo

canem, & de mensa saturari quotidie ,

Et frusta largiter jatari a familia ,

sic est locutus: Si canem immundissimum

In tantum dominus & familia diligit ,

Quid me futurum, si par illi fecero
Officium , multo qui sum melior hoc cane,

Rebusque pluribus utilis & laudabilis?

Alor qui sant fontibus puris aqu,

Ciboque nunquam soleo pasci sordido.

Sum sane catulo dignior vita frui
Beatiore, honorem & summum consequi.
Asellus haec dum secum, stabulum conspicit
Intrare dominum : quare accurrens ocius,

Rudensque prosilit, & humeris ambos pedes

Imponit, osque lingu coepit lingere,
Vestemque fdis scindens ungulis, gravi
Herum fatigat, stulte blandus, pondere.
Clamore domini concitatur familia ;
K z.

1 16

4 P p e v p r x.

Fustesque & saxa passim arripiens obvia ,

Rudentem mulcat ; & mox membris debilem

Fra&tisque coxis , domini lapsum a corpore

semianimum tandem dejicit ad praesepia.

Fabella, ineptus ne se invitis ingerat,

Melioris aut adfe&tet officium , docet.

GRvs , CoRvrx , E T DoMrNvs.

Hc fabula apud solum Anonymum

INielantii , n. XIX. occurrit.

E QEpUs juratae Grus & Cornix junxerant ,

Cornicem Grus ab avibus ut defenderet ;

Cornix futura, at Grus caveret , diceret.

Hinc quum frequenter ad cujusdam rustici
Agrum volarent, atque eveiterent sata
Radicibus; agri dominus ut vidit , & dolens:
Saxum da, clamat , quo feriam Gruem , puer.
Cornix ut audit , illico monet Gruem ,

Sibi quae cavit. Alia dein die audiens

cornix petentem saxum , rursus commones
Gruem, ut vitaret sedulo periculum.

Avem diyinam suspicatus rusticus

.A p P N p r x.

1 17

Audire jussa : puero, si , inquit, dixero

Offam da, tu mihi clam lapidem porrige.

Grus venit, ille puerum offam jubet dare ;
At ille lapidem, quo ferit Gruem, dedit,
Et crura fregit. Vulnerattis Grus ait :
Divina Cornix, ubi nunc auspicia tua?
Cur non monere socium , ut juraveras,
Properasti, tale ne mihi veniret malum ?
Respondit illa : Non meretur ars mea

' Culpari, sed dolosa sunt bilinguium

onsilia, qui aliud dicunt , atque aliud agunt.
Promissis ducunt qui imperitos subdolis,
Mox fi&is caussis haud desistunt ludere.

Aves , Et HrRvvD o.

Hc fabula occurrit apud Rimicium I. ult.

Anonym. XX. Romul. XVII.

A Ves in unum quum devenissent locum,

viderunt hominem seminantem linum agro.
Quod ut pro nihilo Hirundo intelligit,
Sic convocatas adlocuta traditur.

Hinc nobis instat omnibus periculum,

Si semen ad maturitatem venerit.

 I8

4 p p w p r x.

Aves risere : germinavit ut ver seges,

Hirundo rursus : Instat pernicies, ait ;
Adeste, germen eruamus noxium ;
Ne, si mox crescat , inde fiant retia,
Et nos possimus artibus humanis capi.
Ridere pergunt verba aves Hirundinis,
Consilium & spernunt stulte prudentissimum.
At illa cauta ad hominem se mox contulit ,
Uttuta tignis nidum suspendat suum :

Sed , qu salubre monitum aves despexerant,

IDc lino fatis capt pereunt retibus.

PERDIx , E T VvLP 1 s.

Hc fabula apud solum Anonymum , n.

XXX. legitur : multa vero, cum Phdro,
Iib. I. fab. 13. habet communia.

R EsEpit alta quondam Perdix arbore:

Advenit Vulpis, deinde sic corpit loqui.

O quanta vults species est, Perdix, tui!

Coralla rostrum, crura vincunt purpur
Fulgorem : At si dormires , quanto pulchrior
Esses. Ut stulta clausit oculos, illico

Rapit credentem Vulpis. Illa fietibus

4 P P w D r x.

I 19

Haec mixta gravibus verba supplex edidit.

Per o tuarum , Vulpis, artium decus,

Ut ante, quso, nomen proferas meum,

Sic devorabis. Vulpis, ubi voluit loqui,
Aperuit os ; at Perdix evasit necem.

Decepta Vulpis, quid opus erat loqui mihi ?

Respondet Perdix : Et dormire quid mihi
Erat necesse , somnus cui non venerat ?

Hoc illis, qui loquuntur, ubi nil est opus ,

Et qui , vigilare quum necesse , dormiunt.

AsELLvs , Bos , ET VoLvcREs.

Et hanc Anonymus habet solus num.
XXXIV.

Sellus & Bos, uno sociati jugo ,

Plaustrum trahebant : Bos, dum tendit validis,

Confregit cornu. Asellus nil levaminis

Sentire jurat a consorte debili.
Laborem intendens, cornu rumpit alterum ,
Terraeque tandem Bos procumbit mortuus.
Asinum bubulcus carne mox onerat Bovis ,

Qui plagas inter mille ruptus concidit,

Et exspiravit, media collapsus via.
.

12O

A p P e v D z x.

Ad praedam Volucres convolantes inquiunt.

Si te precanti mitem exhibuisses Bovi,
Non immaturo pasceres nos funere.

L E o , E T P A s T o R.

Hc fabula narratur a Rimicio, III. t. Ano

nym. XXXV. Rom. 2 5; & ad veram his

toriam refertur. Vide Senecam II. de Be

neficiis 1 9 ; & Gell. III. 14.

E Rrans in sylva spinam calcavit Leo ,

Mox ad Pastorem caud venit blandiens:

Ne perturberis, imploro supplex opem ;

Non praedam quro. Ponit in gremio pedem
Homo sublatum, &, eximens spinam , gravi
Levat dolore. Redit hinc in sylvas Leo.
!

Falso post tempus accusatus crimine ,

Pastor damnatur, atque ludis proximis

Jejunis projici jubetur bestiis.

Emissae dum discursitant passim fer,
Agnovit hominem , qui medicinam fecerat,
Leo , & sublatum rursus in gremio pedem
Pastori ponit. Rex ut cognovit, statim
Sylvis Leonem , & Pastorem reddit suis.

CvzEx ,

4 p P E N D r x.

I2f'

CvLex , T TA vrvs.

Hc fbula est apud Anonymum XXXVI.

~

C Ulex quum Taurum provocasset viribus,

Cun&i venerunt populi, ut pugnam cernerent.
Culex tum : Satis est , qud venisti cominus :
Nam parvus mihi , judicio sum magnus tuo.

Hinc se per auras penna sustulit levi ,

lusitque turbam , & Tauri destituit minas.
Qud si fuisset valid cervicis memor,
Et Taurus hostem contempsisset sordidum ,
Fuisset vana inertis gloriatio.

Amittit famam , qui se indignis comparat.

*.

EQvvs , Et AsiNvs.
Hc fabula legitur apud Rimicium , lib.

III. 3. Anonym. XXXVII,

A Sello sonipes phaleris occurrit tumens,

Et Lassus, multo tardius qud pondere
L

 22

4 P P E N D z x.

Viam dedisset transeunti: Vix, ait,

Me teneo, quin te svis calcibus exteram.
Tacuit Asellus , gemitu testatus Deos:
Equus, currendo ruptus parvo in tempore,
Ad villam mittitur. Hunc onustum stercore

Ut vidit Asinus, tali derisit joco:

:Quo, gloriose , phaleras has quondam tibi ,

Modo ad despetam qui redisti miseriam.

Felix ne spernat , dubiae sortis immemor,

Humilem , quum, quid futurus ipse , nesciat.

^o LvcRE s , Q v A p R v P prs , Er
J/ES P E R TI LI o.

Hac faiula est apud Rimic. III. 4. Anon.

XXXVIII. Rom. XXVII.

B Ellum gerebant Volucres cum Quadrupedibus,

Et vincebantur versa vi&ores vice.

At vespertilio, dubios eventus timens, .

Ad illos semper, quos superasse viderat,
Se conferebat. In pacem quum pristinam
Xedissent, fraus utrique generi adparuit.

JDamnatus ergo tam pudendo crimine ,

4 P P w p r x.

123

ILucem refugiens, atris posthac condidit

Sc tenebris, sola no&tibus semper volans.
Qui se duabus venditabit partibus,
Utrisque ingratus vitam deget turpiter.

Lvsc INIA , Acc1 P1TER , r

Avc Ps.

Hc fabula est apud Rimic. III. 3. Anon.

IXXXIX. & Romul. XXVIII.

A CcipiteR in Luscinii nido dum sedet,

Aurito insidians, illic pullos invenit:

Mater, periclo mota prolis, advolat,

Supplexque, pullis ut parcat suis, rogat.

Accipiter, quod vis , inquit, faciam , si bona

Cantabis voce carmen modulatum mihi.

At illa , quamvis excideret animus, tamea

Metu parebat, & coata cantitat

Lu&uque plena. Praedam qui captaverat

Accipiter, inquit : Non tu cantasti bene ,

Et unam ex pullis adprehendit unguibus;

coepitquc devorare. Ex divcrso venit ,

L .

1 24

4 p p E v p r x.

Auceps , & calamo clam crescente, perfidam

A'isco contingit, atque in terram detrahit.

Quicumque fraudes alii tendit subdolas,

Timere debet ne ipsc capiatur dolo.

Lvpvs , VvL prs , r Pasror.

JHc fabula est apud Rimic. III. 6. Anonym.

XL.

L Upus per tempus maximam congesserat

Praedam in cubile , haberet ut cibaria,

Queis plures posset menses otio frui.

Vulpes ut novit, ad cubile abit Lupi ,
t voce tremula, an rete frater omnia*

Qud te non vidi sylvis venantem tuis,

Tristem per omnes exegi vitam dies.
Lupus, livorem postquam agnovit mul:
Non tu sollicita huc caussa venisti mea,

Sed partem ut captes: fraude quid petas, scio.

Irata Vulpis ad ovium pastorem adit:
Ages-ne , pastor, inquit, gratias mihi ,
{nimicum si tradidero hodie gregis tui ,

Jt nunquam sis sollicitus, Pastor: Scrviam

4 P P w D r x.

I2y

fibi , inquit , tribuam &, quidquid volueris, lubcns,

Cubile monstrat illa pastori Lupi ;
Qui clausum protinus peremit lancea,
Et gaudens de alieno saturavit mulam.
Ut vero Vulpis in venantes incidit
Deprensa, canibus & laniata, sic ait :

Dedi vix alteri malum , & jam punior.

Timere debet, quisquis alii sustinet
Nocere , pejus ipsi ne eveniat malum.

O y E s , e T L v Pr.

{c fabula legitur apud Rimic. III. 13.

Anonym. XLIII. & Romul. XXXII. &
IDemosthenes hac, vel simili, narrata fabu
la obtinuit, ne Oratores dederentur Alexan
dro. Vide Plutarch. Alexandr. & alios.

Ves Lupique quum certassent proelio,

Ill vicerunt, tut prsidio Canum.
Lupi legatos mittunt , & justam petunt
Hac lege pacem , ut dederent Oves Canes,
Et obsides Luporum catulos reciperent.
L 3

1 26

A P P E N D 1 x.

Oves, ternam sic sperantes gratiam

Iniri, faciunt quod poposcerunt Lupi.

Post paul quum coepissent ululare catuli ,

I.upi , necari caussantes natos suos,
Pacemque ruptam ab Ovibus , undique impetu
Invadunt fato nudas defensoribus :

Fidem quae stult qud habuerant hostibus ,

Consilium sera damnant pnitentia.

'

*.

Praesidium, quo quis olim tutus vixerat,

Si prodat aliis, frustra post desiderat.

SIM 1 vs , Et Vvz Prs.

Est apud Rimic. III. 17. Anonym. XLPI.

& Romul. XXXVI.

OGABAT Vulpem Simius, caud su

De magnitudine aliquid ut daret sibi,
Nates velare quo posset turpissimas.

Quid enim, inquit, cauda tant longitudinis

Prodest? Quo tantum pondus per terram trahis?
Cui Vulpis: Esset quamvis illa longior,
Majorque multo , mallem per terram & lutum ,
Spinasque trahere, qum partem tibi dare ,

Meo ne tegmine videaris pulchrior. .

127"

4 P p w D z x.

Avare, te fabella hc, & locuples , monet ;

Qui, quamvis supcrest, nil tamen das pauperi.

IvPvs, Pastor, et Ve Nae tor.

Habet hanc Rimic. IV. 3. Anonym. L.

Aomul.

xxxVIII.

Q.

UUM Venatorem fugeret instantem Lupus,

Et a Pastore visus, qua parte fugcret,
Et quo se conderet loco, plenus mctu :
Omnes per, oro te, Bubulce , spes tuas ,
Ne prodas innocentem , cui nihil mali

Fecisse me , per magnos adjuro Deos.

Noli timere, Pastor inquit , alteram
Monstrabo partem. Mox Venator advolat:

Non huc venire , Pastor, vidisti Lupum ?

>Qua parte fugit? Cui Pastor : venit quidem,
Sed lva fugit,'voce dixit maxima ;

At oculis clam designat partem dexteram.

Non intellexit ille , & festinans abit.

Lupo tunc Pastor: Quas habebis gratias

Qud te celarirm ? Maximas lingu tu ,
Lupus , ago , dixit ; at oculis fallacibus

AEtern ccitatem no&is imprecor..

L 4

I 28

4 P P E w D z x.

Qui verbis blandus, fraudem celat pe&ore,

Hoc argumento se describi intelligat,

HoM r N Es zo vo , FA L L Ax , V R-4x ;
A. T SI MII.

Hc fabula occurrit apud Rimicium IV. 8.

Anonym. L1. Romul. XLI.

A GENTEs Mendax, & simul Verax iter ,

In Simiorum fort terram venerant ;

E turba ut vidit unus, qui se fecerat

Regem, teneri jussit illos, sciret ut

De se quid homines dicerent : simu! jubet
Omnes adstare Simios longo ordine
Dextra lvaque ; sed sibi poni thronum ,

Ut hominum reges quondam facere viderat.

Mox jussos homines in medium adduci rogat :
Qualisnam vobis esse videor, hospites.
Respondit Mendax: Rex videris maximus.
Quid hi quos adparere nunc vides mihi?
Hi comites, hi legati , & militum duces.
Mendacio laudatus cum turba sua

Adulatori munus imperat dari.

Hic secum Verax: Tanta si mendacio

4 P p w D z x.

I 29

Sit merces, quanto non ego, dixit , munere

Donabor, verum si pro more dixero.

Hinc ad Veracem Simius. Et qualis tibi

Videor, & illi quos stare ante me vides ?
Respondit ille : Verus estu Simius,

Et Simii omnes illi, qui similes tui.

Iratus illum dentibus Rex imperat
Lacerari & unguibus, qud vera dixerat.
Blandum laudatur a malis mendacium ;
Bonis honesta fert exitium veritas.

JH o M o , T L e o.

Habet hanc fabulam Rimicius IV, 1 y. Anon.

A.II. & Rom. XLI P.

H OMo certabat cum Leone , fortior

Quis esset, litisque hujus testimonium
Dum qurunt, ad sepulchrum tandem venerunt ;

Elisis in quo ab homine pi&um faucibus

Leonem ostendit, argumentum virium.
Leo respondit : Humana hoc pitum manu :
Videres hominem deje&um , si pingere

leones scirent : sed ego testimonium

1 3o

A P P E N D 1 x.

Dabo virtutis certius. Ad spetaculum

Induxit hominem, monstrans ubi bona fide^
Ene&os a Leonibus homines, ait :
Non est colorum testimoniis opus,
Hc exhibetur vera virtus a&tibus.

Colore frustra mendaces uti docet

Fabella, certa quum datur probatio,

CIcoNIA , Avs ER , et AccrPrrER.

Apud solum Anonymum LIII. reperitur

hc fabula.

V. Enisset notum ad stagnum quum Ciconia,

Mergentem invenit se frequenter Anserem
Sub undis : qurit cur hoc faceret. Ille ait ;
Hc nobis consuetudo est, & in luto

Reperimus escam, & Accipitris simul impetum

Venientis ad nos tuti sic evadimus.

Sum multo Accipitre fortior, Ciconia

Inquit ; amicitiam si vis mecum jungere,

Illi insultarevior poteris credulus.

Et protinus auxilium petens Anser, simul
In agrum prodit : ilico supervenit

A p p E w p 1 x.

1 31

Accipiter, & comprensum saevis unguibus

Fugiente devorat Anserem Ciconia.
Cui Anser : Qui patrono se tam debili

Credit, pejore finiri debet nece.

O y 1 s , r C o R N 1 x.

Haec fabula legitur apud Rimicium IV. t 9.

& Anonym. LV.

Is tergo Cornix otiosa considens

Ovis, tundebat illud rostro : Quum diu
Fecisset, inquit patiens Ovis injuri :
Hanc si fecisses contumeliam Cani,
Ejus latratum haud fertes. At Cornix Ovis
Collo tam forti nunquam sedeo; nam scio
Quos debeam lacessere, annis callida ,
Acribus amica, at importuna inermibus.
Sic me creatam Di voluerunt vivere.

His, qui lacessunt innocentes infimi,

Vexare fortes metuunt, scripta est fabula.

132

A P P E N D z x.

PorMicae , ET C1 caro A.

JHanc fabulam reperies apud Rimic. IV. 17.

Anonym. LVI. Romul. XLIV.

Yrmis Formica grana tempore e cavo

Trahens siccabat, quae prudens collegerat
state, Esuriens hanc, ut aliquid sibi daret,
Rogat Cicada, Cui Formica : state quid
Agebas, inquit? illa: Non erat otium
Ut de futuro cogitarem tempore,
Errabam cantans per sepes & pascua.
Ridens formica, & grana referens, sic ait:
AEstate quae cantasti, age, salta frigore.
Piger laboret certo semper tempore,

Nc, quum nil habcat, posccns accipiat nihil.

4 P p v D z x.

I 33

E Q v v s , E r A s I N v s.
Solus

Anonymus hanc

habet fabulam

n. LVIII.

QUUM rogabat Asinus paululum hordei,

Libenter , ait ; & , si superesset, largiter
Pro dignitate nostra tribuerem tibi :
-Simul sed nostra vespere ad prsepia
Venero, mox plenum farre sacculum dabo.

Asellus , inquit : Nunc qui rem parvam negas ,

quid in majore te faurum existimem ?

Qui, magna quum promittunt, parva denegant,

In dando se tenaciores indicant.

134

4 P P w p r x.

LEo s E N Ex , ET VvLPIs.

Legitur apud Rimic. IV. 1 2. Anonym.

LIX. Romul. XLIII.

DEnerv.

annis , languorem finxit Leo.

AEgrotum ad Regem visitandum bestiae
Plures venerunt, devorat quas protinus.
Sed cauta Vulpis ante speluncam procul
Stabat salutans Regem. Quam rogat Leo ,
Cur non intraret : Video qud vestigia
Tntrantium multa, & nulla exeuntium.

Prodesse cautis pericula aliorum solent.

P v z x , T C A M E z v s.

Legitur fabella apud Rimicium IV. 16. &

Anonym. LX. qui pro Pulice Culicem
legit, in memoria habens alteram de Cu
lice & Tauro supra descriptam.

UlEx Cameli dorso forte considens,

Gravatus multis qui incedebat sarcinis ,

-

4 P p w d r x.

I 35

sibi placebat, longe visus altior.

Iter quum longum facerent , vespera simu! .

Ad stabulum venerunt , Pulex leviter statim

Ad terram saliens , ecce , dixit , ocyus
IDescendo, attritum ne gravem diutius.

At ille : Gratum est, inquit ; sed nec pondere ,

Te imposito, me gravari sentire potui,

Nec, te deje&o , habere quid levaminis.

Qui se sublimi , nullo quum sit ordine ,
Ja&at, notatus in despe&um devenit.

JH D v s , E T L v P v s.

Est fabula hc apud Rimic. II. 9. &

Anonym. LXI.

Cassa.

, foetum ut custodiret, exiens

IPastum, imprudentem monuit hoedum, ne ostiuma

Aperiret , multas qud sciret stabula feras

Circuire pecorum. Ut abiit , advenit Lupus,

Adsimulans vocem matris, & jubet fores

Sibi reserari : ut Hoedus audivit, Lupo

Per rimam spetans, inquit, audio sonum

Matris, sed fallax atque inimicus es mihi ;

1 36

4 P p w p r x.

Sub voce matris nostrum quaeris sanguinem

Potare , & nostra carne satiari. Vale.

laus magna natis , obsequi parentibus:

PavpER , ET SERPENs.

Habet fabulam Rimicius III. . &

Anonym. LXV.

S Erpens in aedibus cujusdam Pauperis

Venire semper ad mensam consueverat,

Et inde micis pascebatur largiter.

Dives post paul fa&us, irasci incipit
Serpenti , & vulnerat secure : tempore
Ad pristinam interposito egestatem redit.
Pro sorte varia Serpentis postquam videt
Fortunam mutari suam, blande petit
Ignoscat ut peccanti. Cui Serpens ait :

Tc poenitebit sceleris, usque dum mea

Cicatrix clausa fuerit : at tamen optima
Fide me posthac noli amicum credere.
Redire tamen hac lege in gratiam volo ,

Securis nunquam perfid si meminerim.

-

Suspe&us

1 37

4 P P w pz x.
($

Suspe&us esse debet, qui lsit semel,

Et caute semper integranda gratia.

4 Q v 1 L 4 , E T M r z v v s.
Solus Anonym. n. LXVII. habet hanc
fabulam.

Is ramo tristis sederat cum Mifuo

Aquila. Quid vultu te tam moesto Miluus

Conspicio? Quaero, dixit illa, conjugem

Parem , nec invenire possum. Me accipe ,
Te multo qui sum fortior. Quid ? An potes
Ex rapto vi&um qurere ? Unguibus meis

Struthiocamelum rapui prensum spius.

Induta verbis Aquila conjugem capit.
Parvo post nuptias transa&o tempore

Aquila, abi , & prdam promissam mihi rape.

Volans in altum soricem immundissimum,
Et longo Miluus adfert putridum situ.
Hc ne est polliciti , Aquila dixit, fides tui?

Cui Miluus: Ego , ut pervenirem nuptias

Ad regias , nihil non posse me fidem

edissema , quamvis me nequire noverim.

M

|
1 38

4 P p : x p r x.

Qui se majores cupidi qurunt conjuges,

IDolent decepti se post juntos vilibus.

FINIS APPENDI cis. .'

I 39

E L E NcHvs
F A B U L A R U M,
Secundm litterarum seriem

digestus.
JNumerus Romanus librum , prior Arabicus
fabulam , posterior paginam indicat.
A.

SopUs ad Garrulum , III. 19..

Pagina 55

AEsopus ludens, III. 1 4. s

5o

sopus , & Petulans , III. 5.

4?.

sopus, & Rusticus, III. 3.

Anus ad Amphoram , 1II. 1.

4O

39

Anus diligens virum medi tatis , item Puella , II.

2.7

2.

Apes , & Fuci Vesp judice, III. 1 3. .

Aquila, Cornix , & Testudo , II. 6.

49
31

Aquila, Feles, & Aper, II. 4.

8
33

Arbores in Deorum tutel , III. 17.

1M . z.

.*

*
.-

14O

E z wcH v r

Asinus irridens Aprum, I. 19.

Pagina :

Asinus, & Galli , III. 1o.

Asinus, & Leo venantes , I. 1 r.

i o.

Asinus ad Senem pastorem, I. 1 5.

*3

55

C.

C AEsAR ad Atriensem , II. 5.

Calvi duo , V. 6.
Calvus , & Musca , V. 3.
Canes famelici , I. zo.

3o
89
86.
m7

Canis ad Agnum , III. 1 *.

Canis , & Corcodilus , I. 1 5.

51
zo

19

Canis fidelis, I. 13.

canis per fluvium carnem ferens, I. 4.

Canis, & Lupus, III. 7.
Canis parturiens, I. 1 9.
Canis, Thesaurus, & Vulturius , I. 17.

43
i-6
2. r

Canes Legati ad Jovem , IV. 17.

Capellae , & Hirci , IV. 1 5.

7o

Cervus , & Boves , II. 8.

Cervus ad Fontem, I. 1 1.
Cervus , & Ovis , I. 1 6.
Cicada , & No&ua , III. 16.

33
1. i.

14
3:&

f).

Divrrius, Sc Menander, V. 1.

FA B v L A R v M.

I 41

E.

Episcus , II.

Pagina

Equus, & Aper , IV. 3.

Eunuchus ad Improbum , III. 1 1.
Ex Sutore Medicus, I. 14.

3 $.
59

48
* 2.

^.

F.

Fove,

, & Musca, IV. 2. 3.

Frater , & Soror , III. 8.

44

Fur aram compilans , IV. 1 o.

66.

7*

G.

G Raculus stiperbus , & Pavo , I. 3.

Cubernator , & Naut IV. 1 6.
H.

H ERcUles , & Plutus, IV. 1 1.

67.

Homo , & Asinus , V. 4.

Homo , & Canis, II. 3.

28

Homo, & Colubra , IV. 18.

73

87

p.

\JvENgUs

, Leo, & Prdator, II. r,

142

EzE wcHvs

L.

Lro

regnans, IV. 1 z. .
Pagina 68
I.eo senex, Aper, Taurus, & Asinus, I. 2 1 .
17
Lupus, & Agnus, I. 1.
2.
Lupus, & Gruis, I. 8.
8

Lupus, & Vulpes judice Simio , I. 1 o.

M.

Missus, colunt-,i.

3 f .

ons parturiens, IV. zz.

Muli, & Latrones, II. 7.

Mulier parturiens , I. 18.

1;
4?.

Musca, & Mula , III, 6.

Mustela , & Homo , I. . .

r8

Mustela , & Mures, IV. 1.

57

N.

Nam eius. Simonidis, IV. 21.

O.

Oceano
-

75

depiaa, v. 8.
ovis , Canis , & Lupus , I. 17.

91.
m f

P.

Parui, & Pastores , III. .

3.

34
76
3 t.

* * 3

I43

Fa B v L ae R v M.
Passer , & Lepus, I. 9.

Pagima 9

Pavo ad Junonem , III. 18.

54

Pota, de credere & non credere, III. 1 o. p. 46. Ad

detre&atores suos, IV. 6.

'

Pota, de Testamento obscuro, IV. 4.

Princeps Tibicen, V. 7.

63
6o

9o

Prologus, de Libro suo, I. p. 1. De Fabularum usu ,

II. p. 1 5. Ad Eutychum, III.
pag. 36
Prometheus , IV. 1 4.

69

Pugna Murium, & Mustelarum, IV. 5.

6z.

Pullus ad Margaritam , IlI. 1 1.

49

R.

ANA rupta , I. 14.

Ran regem petentes , I. z.

19
3

Ran ad Solem, I. 6.

Ran metuentes Taurorum prlia , I, 3o.

23

S.

CURRA, & Rusticus , V. 5.

Simii caput , III. 4.

83
4* '

Simonides a Diis servatus , IV. 14.

78

Socrates ad amicos, III. 9.

45

T.

AURUs, & Vitulus, V. 9.

92.

144.

EzeycHv r Fa Bvz.
V.

Vase, , Capella, Ovis, & Leo , I. 5.

Pag. 6;

Venator , & Canis , V. io.

Viatores, & Latro, V. z.

23

Vipera, & Lima, IV. 7.

De Vitiis hominum, IV. 9.

64
6;

Vulpes, & Aquila, I. 18.

2.2.

8:5

Vulpes , & Ciconia, I. 16.

Vulpes , & Corvus, I. 13.
Vulpes, & Draco , IV. 1 9.
Vulpes, & Hircus, IV. 8.
Vulpes ad Personam Tragicam , I. 7.
Vulpes , & Uva, IV. z.

2lo
1.

73
65
7

;8

A P P E N D I X.

M.

Ilvus grotans , I.
Lepores vit pertsi, II.
vulpes , & Jupiter, III.

s;

ILeo , & Mus , IV.

97

JHomo, & Arbores , V.

98

9&
96

APPENDIX

Erexcfrv r FABvL

145

A P P E N D IX A LT E R A.

Phews, Lib. IV. Fab.

.4. Ex Cicerone , Lib.

II. de Invent. Rhet.

99

Ex Quintiliano , Inst. Orator. Lib. XI. Cap. z. 1 ccs

Phaedrus, Lib. I. Fab. 14. Ex Horatio , Sat. 3. Lib. II.
ior

Phaedrus, Lib. IV. Fab. 1 1. Ex Horatio , Ep. 1 o. Lib.

I.

r ov.

Phaedrus, Lib. I. Fab. 1 3. Ex Apuleio , Floridorum

XXIII.

Mures. Ex Horatio , Sat. 6. Lib. II.

Ibid.
1 o4

Vulpecula , & Mustela. Ex Horatio, Epist. 7. Lib. I.

Io5

Venter, & Artus. Ex Livio , Lib. II. Cap. 31. 1 o6

Cassita. Ex Aulu-Gellio , No&ium Attic. Lib. II.
Cap. 19.
1 o7
Phaedrus, Lib. I. Fab. 1 9. Ex Justino, Lib. XLIII.
Cap. 4.
1 r q
Mus , & Rana.

rit

Galli duo, & Accipiter.

Cochlea , & Simius.

r i>

Mus Urbanus, & Rusticus.

Asinus Domino blandiens,

1r3
Ibid.
1t;

146

Ezew chvs Fabvz.

Grus, Cornix , & Dominus.

Aves, & Hirundo.
Perdix, & Vulpis.
Asellus, Bos, & Volucres,

r i6

Leo , & Pastor.

Culex, & Taurus.

i z.co

117

1 18
1 19

I 2. t

Equus , & Asinus.

volucres, Quadrupedes, & Vespertilio,
ILuscinia, Accipiter , & Auceps,
Lupus, Vulpis, & Pastor.

Ibid.
1zz.
1 2. 3
1 24
1 2.5

Oves , & Lupi.

Simius, & Vulpis.

1 z6

Lupus, Pastor, & Venator.

1 27
I 2.8

PHomines duo, Fallax, Verax , & Simii.

Homo , & Leo.

129

Ciconia, Anser , & Accipiter.

n 3o

Ovis , & Cornix.

13 r

Formica , & Cicada.

Equus, & Asinus.
Leo senex, & Vulpis.
Pulex, & Camelus.
Hoedus , & Lupus.
Pauper , & Serpens.

1 32.

Aquila,& Milvus.

1 33
1 34.

Ibid.
135
m 36
s 37

***t**t*******************

i 3:3 ; 3** ; i.

===EE===;

E D I T O R
L E c T o R I S. D.
U IS & qualis fuerit,
aut quando vixerit A
' vianus quem una cum
Phdro adtexendum du

ximus , haud liquet, si quidem vel

in ipso autoris nomine discrepant
Eruditi , Avienum alii , alii Ania

num appellantes. At utrique per

peram ; quippe nihil omnino certi
ab illis affertur quo sequentes
Apologos suo adscribant Avieno ;
hi contra satis refelluntur tum MSS.

codicibus , tum libris editis , qui

N 3
*.

[ I 5o ]
Avianum omnes indigitant harum
ce fabularum scriptorem. Neque
desunt qui nihilo feliciores in judi
cando, ex ejusdem scilicet prfa
tione ad Theodosium , eum aut

Theodosio Magno imperante, aut

sub Theodosio juniore, imo & for

san Macrobio Theodosio covum

vixisse existiment. Tantum ver

abest ut hc prfatio Imperatorem

fuisse probet Theodosium illum cui
inscriptus est hic fabularum libel
lus, ut ne virum quidem denotet

prstantiore aliquo honoris titulo

insignitum.
Illud porro ex eadem ad Theo
dosium epistola facil intelligitur

Avianum de quo agimus, Phdro

minorem fuisse tate , majorem

[ 151 ]
autem prioremque illo Titiano cu
jus sopios Apologos laudat Au
sonius, quique, Caracalla, Macri

no & Heliogabalo imperantibus,

floruisse demonstratur. Unde cm

a Phdro, id est a Tiberii, aut, si

mavis, a Claudii imperio non par

vum ad hc usque tempora inter
cesserit annorum spatium, id to
tum Aviano ita vacuum relinqui
tur , ut Imperatorem illius vo
aequalem designari difficile sit. Non
incommode tamen peritiores bene
multi rerum stimatores hunc sub

Antonino Pio vel Hadriano repo

nendum esse suspicantur ex quo
dam ipsius stili colore , qui tersus
est, blandus ac simplex, detrato
omni ornatu alieno, propria nitens

-\*

[ I 52 ]

pulchritudine; quod quidem opti

mis lingu latin temporibus hoc

certis eum asserit , qu diligen

tis Virgilium imitatur & Hora

tium, excellentissimos & sapiendi
& scribendi magistros. Quanquam
inficias ire nolumus Avianum non

nunquam videri non verbis mod ,

sed versiculis etiam ac sententiis
uti mins aptis. At emuntioris na
ris criticis si quid credimus, is non
tam culpandus , qum corruptus
ibi & interpolatus censendus est.
Quin & Christiano gregi hunc
ideo quidam adscribunt, qud fa
bul 23a. fi&tiles deos obscure &

quasi aliud agendo explodere; ulti

m ver, obitam pro sacrisarisque
mortem probare videatur. Cete

[ I 53 ]
rum hic Aviani libellus nihil non

probum , nihil non modestum re

dolet , atque ad formandos mores
accommodatissimum.

Diximus de tate & ingenio

Pot : reliquum esset ut de ejus
vita fortunaque pauca saltem at
tingeremus. Sed quoniam neque de
se quidquam Autor ipse profert ,
unde sententia constitui queat, ne
que idoneorum testium fides sup
petit, ex qua veritas eruatur, sa
tius est hrere hc in ancipiti, qum
nimia ulterius progrediendi , aut

potis evagandi libidine titubare.

[ 1 54 ]

J^ITA A VIA NI
Ex LrLio GR G o Rio GyRazpo.

UfUs FESTUs AvrANUs , &

in antiquis codicibus ABIENUs
dicitur, & in Servii etiam commen

tariis. Hic ab aliquibus Hispanus

est existimatus: ego cert nihil ha

beo quo vobis id affirmare possim.

Hic Dionysii Punici de situ Orbis
versus ex Grcis Latinos fecit ;

item Aratea Phnomena : quod

utrumque opus exstat carmine he
xametro expressum. Et prter hc

de oris maritimis librum edidit ,

carmine trimetro Jambico, ad Pro

bum virum Consularem ; ad quem

[ 1 55 ]
etiam C1. Claudianus scripsit: quo
argumento ducorut Avianum Clau
diani, hoc est, Theodosii Imp. &

filiorum temporibus floruisse cre

dam: id quod & facile Hieronymi
verbis adstruere possumus ; qui ,
quodam suarum epistolarum loco,
nuper illum scripsisse dicit : alii
Diocletiani Csaris, non satis fir

mo, ut mihi quidem videtur, argu

mento : alii utrumque inconfes
sum, parumve compertum esse vo
lunt. Servius Grammaticus Avia

num ait Virgilianas fabulas , & Li

vium Jambicis versibus descripsis
se. Sunt qui hunc ipsum Avianum

esse putent, quem Aurelius Macro

bius in Saturnalibus coenis loquen
tem induxit. Utcumque tolerabilis

[ I 56 ]
est pota , & dignus , saltem ob
rerum cognitionem , ut aliquando
legatur. Sed ne quid a me deside
retis, exstat & libellus ad Theodo

sium Imperatorem, hujus, ut pu

tatur Aviani, nisi nos fallatinscrip
tio , in quo plerosque sopi apo
logos elego carmine complexus est:
qui an legitimus sit , non multum

esse pretium oper , ut disquira

mus, existimo.

[ I 57.]

F L A J^ I I A }^ I A N I

P R F A T I O.
AvrANvs THeoposro.

Ub 1TANTI mihi, Theodosi optime,

quonam litterarum titulo nostri nomi
nis memoriam mandaremus , fabularum

textus occurrit : qud in his urban con

cepta falsitas deceat, & non incumbat ne
cessitas veritatis. Nam quis tecum de ora

tione, quis de pomate loqueretur, quum

in utroque litterarum genere & Atticos
Grc eruditione superes , & Latinitate
Romanos ? Hujus ergo materi ducem no
his Aesopum noveris, qui responso Del
phici Apollinis monitus ridicula orsus est ,
ut legenda firmaret. Verm has pro exem
plo fabulas & Socrates divinis operibus in
didit , & pomati suo Flaccus aptavit ,

[ 1 58 ]
qud in se, sub jocorum communium spe
cie, vit argumenta contineant: quas Gr
cis Iambis Gabrias repetens, in duo volu
mina coar&tavit. Phdrus etiam partem ali

quam quinque in libellos resolvit. De his

ergo usque ad quadraginta & duas in unum
reda&as fabulas edidi: quas rudi Latinitate

compositas elegis sum explicare conatus.

Habes ergo opus, quo animum oble&es ,

ingenium exerceas, sollicitudinem leves,

totumque vivendi ordinem cautus agnos
cas. Loqui ver arbores, feras cum homi
nibus gemere , verbis certare volucres ,
animalia ridere fecimus, ut pro singulorum
necessitatibus vel ab ipsis inanimis senten
tia proferatur. Vale.

.;
.

FLAVII AVIANI
A B U L .

F A B U L A I.
Kvs TIcA , T Lvpvs.
USTI c A deflenti parvo juraverat
olim ,

Ni taceat, rabido qud foret esca

Lupo.

Credulus hanc vocem Lupus audiit

& manet ipsas

Pervigilante fores , irrita vota gerens.

Fr. A v 1 r A pr r ae w r

I 6o

Nam lassata puer nimiae dat membra quieti,

Spem quoque raptori sustulit inde fames.
Hunc ubi sylvarum repetentem lustra suarum
Jejunum conjux sensit adesse Lupa :
Cur, inquit, nullam refers de more rapinam ,
Languida consumptis sed trahis ora genis?
Ne mireris, ait , deceptum fraude maligna
Vix miserum vacua delituisse fuga.
Nam qu prda, rogo , quae spes contingere posset,

Jurgia nutricis quum mihi veiba darent.

Haec sibi dita putet , seque hac sciat arte notari ,

Fmineam quisquis credidit esse fidem.

F A B U L A

I I.

-AQvIIae , ET TEsTvd o.

P. Ennaris avibus quondam Testudo locuta est ;

Si quis eam volucrem conripuisset humo ,
Protins e rubris conchas proferret arenis,
Quis pretium nitido cortice bacca daret.
Indignans sibimet, tardo qud sedula gressu
Nil ageret, toto perficeretque die.
Ast ubi promissis Aquilam fallacibus implet ,

Experta est similem perfida lingua fidem :

Et
-

I61

FA B v z ae.
Et mal mercatis dum quaerit sidera pennis,
Tum

Occidit infelix alitis ungue fero.

quoque sublimis , quum jam moreretur
auras

Ingemuit, votis hc licuisse suis.

tque, ait : exosae post haec documenta quietis

Non sine supremo magna labore peti.

Sic , quicumque nova sublatus laude tumescit ,.

Ibat merit poenas , dum meliora cupit.

F A B U L A

I I I.

C A N c E R , E t M A T E R.

C URva retrocedens quum fert vestigia Cancer ,

Hispida saxosis terga relisit aquis.
Hunc genitrix facili cupiens procedere gressu ,
Talibus alloquiis prmonuisse datur.
Ne tibi transverso placeant hc devia, nate, Rursus in obliquos neu velis ire pedes.
Sed nisu contenta ferens vestigia re&to ,

Innocuos prono tramite siste gradus.

Cui natus : Faciam, si me prcesseris, inquit, .

Rcdiaque monstrantem certior ipse sequa.

Q.

in

1 62

F L A y 1 r A v r A wr

Nam stultum nimis est, quum tu pravissima tentes,

Alterius censor ut vitiosa notes.

F A B U L A

I V.

lB o R A s , E T S L.

IMar. s Boreas placidusque ad sidera Phoebus,

Jurgia cum magno conseruere Jove,

Quis prior incoeptum peragat ; mediumque per orbem

Carpebat solitum fort viator iter.

Convenit hanc potis liti praefigere caussam,

Pallia nudato decutienda viro.

Protins impulsus ventis circumtonat aether,

Et gelidus nimias depluit imber aquas.
Ille magis duplicem lateri circumdat ami&um ,
Turbida summotos qu trahit aura sinus.
Sed tenues radios paulatim increscere Phoebus
Jusserat, ut nimio surgeret igne jubar.

Donec lassa volens requiescere membra viator,

Deposita fessus veste resedit humi.
Tunc victor docuit praesentia Numina Titan ,

Nullum Prmissis vincere posse minis.

163

FA v z ae-

F A B U L A

V.

Rvs TI cvs , ET As INvs.

M. Erir.i se quemque decet, propriisque juvari

Laudibus, alterius necbona ferre sibi.

Ne detra&a gravem faciant miracula risum ,

Coeperit in solitis quum remeare malis.
Exuvias Asinus Gtuli fort leonis

Reperit, & spoliis induit ora novis.

Aptavitque suis incongrua tegmina membris,
Et miserum tanto pressit honore caput.
Ast ubi terribilis animo circumstitit horror ,

Pigraque praesumptus venit in ossa vigor ;

Mitibus ille feris communia pabula calcans ,
Turbabat pavidas per sua rura boves.
Rusticus hunc magna postquam deprendit ab aure ,
Correptum vinclis verberibusque domat;
Et simul abstra&o denudans corpora tergo,
Increpat his miserum vocibus ille pecus.

Forsitan ignotos mutato tegmine fallas ,

At mihi, qui quondam , semper asellus eris.

164

Fzae v 1 1 A v 1 ae w r

FA B U L A
RA NA ,

V I.

E T V v L P E s.

E Dita gurgitibus, olimque immersa profundo ,

Et luteis tantm semper amica vadis ,
Ad superos colles, herbosaque prata recurrens,
Mulcebat miseras turgida Rana feras,
Callida qud posset gravibus succurrere morbis ,
Et vitam ingenio continuare suo.
Nec se Ponio jatat cessisse magistro,
Quamvis perpetuos curet in orbe Deos.
Tunc Vulpes pecudum ridens astuta quietem ,
Verborum vacuam prodidit esse fidem.
Hc dabit grotis, inquit, medicamina membris,
Pallida cruleus cui notat ora color !

Ne sibimet quisquam de rebus inaniter ulfis,

Quas nequit, imponat, fabula nostra docct. '

FA v I. ae.

F A B U L A

16;

V I I.

. C A N I s.

H AUD facile est pravis innatum mentibus, ut se

uneribus dignas suppliciove putent.
-

Fort Canis quondam nullis latratibus horrens ,

Nec patulis primm ri&ibus ora trahens,

Mollia sed pavidae submittens verbera caud,

Concitus audaci vulnera dente dabat.

Hunc dominus, ne quem probitas simulata lateret ,

Jusserat in rabido gutture ferre nolam.
Faucibus innexis crepitantia subligat ra ,

Qu facili motu signa cavenda darent.

Hc tamen ille sibi credebat prmia ferri,

Et similem turbam despiciebat ovans.

'Tunc insultantem senior de plebe superbdm
Adgreditur, tali singula voce moneris.

Infelix! qu tanta rapit dementia sensum,

Munera pro meritis si cupis ista dari?
Non hoc virtutis decus ostentatur in re ,

Nequiti testem sed geris inde sonum.

166

F z A v r r A v 1 a Awr

F A B U L A

V I I I.

C A M E L v s.

C ONTENTUM propriis sapientem vivere rebus,

Nec cupere alterius , fabula nostra monet.
Indignata cito ne stet Fortuna recursu ,
Atque eadem minuat, qu dedit ante, rota.
Corporis immensi fertur pecus isse per auras,
Et magnum precibus sollicitasse Jovem.
Turpe nimis cun&is irridendumque videri:
Insignes geminis cornibus ire boves ;

Et solum nulla munitum parte Camelum,

Obje&um cun&is, expositumque feris.
Jupiter adridens , postquam sperata negavit
Insuper & magnae sustulit auris onus.
vive minormerit, cui sors non sufficit, inquit
Et tua perpctuum , livide , damna gemc

167

FA v z ae.

F A B U L A

I X.

VI A T o R E s.

M. ONTisUs ignotis , curvisque in vallibus ar

&um

Cum socio quidam suscipiebat iter.

Securus quodcumque malum fortuna tulisset,
Robore collato posset uterque pati.
Dumque per incoeptum vario sermone feruntur
In mediam praeceps convenit Ursa viam.

Horum alter facili comprendens robora cursu ,

In viridi trepidum fronde pependit onus.

Ille trahens nullo jacuit vestigia gressu ,

Exanimem fingens, spont relisus humi.

Continu prdam cupiens fera sva cucurrit

Et miserum curvis unguibus ante levat.
verm ubi concreto riguerunt membra timore,
( Nam solitus mentis liquerat ossa calor.)
Tunc olidum credens, quamvis jejuna, cadaver
Deserit , &c lustris conditur Ursa suis.

sed quum securi paulatim in verba redissent ,

Liberior justo, qui fuit ante fugax:
Dic, sodes , quidnam trepido tibi retulit Ursa?
Nam secreta diu, multaque verba dedit.

r
-

m.
*
l.

'63

Fz A v r r A y rA w z

Multa quidem monuit, tamen haec quoque maxima.

jussit ,
Quae misero semper sunt facienda mihi :
Nc facil alterius repetas consortia, dixit ,
Rursus ab insana ne capiare fera.

F A B U L A

X.

E Q v E s.

C Alvus eques capiti sclitus religare capillos ,

Atque alias nudo vcrtice ferre comas,

Ad Campum nitidis venit conspetus in armis,.

Et facilem frnis fle&ere cpit equum.
Hujus ab adverso Bore spiramina perflant,
Ridiculum populo conspiciente caput.
Nam mox dejedo nituit frons nuda galero ,

Discolor apposita qu fuit ante coma.

Ille sagax , tantis quum risus millibus esset,

Distulit admota calliditate jocum.

Quid mirum positos referens fugisse capillos,

Quem pris quv deseruere com ?
Ridiculo cuiquam quum sis, absolvere temet
Cpposita veri cum ratione stude,
FABULA,

169

Fae s v 1. ae.

F A B U L A

X I.

OLLA AEREA , ET LvTae.

-

A RA1P1ENs geminas ripiscedentibus ollas,

Insanis pariter flumen agebat aquis.
Sed diversa duas Ars & Natura creavit :

AEre prior fusa est, altera fi&a luto.

IDispar erat fragili & solid concordia mots,
Incertumque vagus amnis habebat iter.
Ne tamen allisam confringeret rea testam,

Jurabat solitam longis ire viam.

Jila timens ne quid levibus graviora nocerent,
Et quia nulla brevi est cum meliore fides :
Quamvis securamverbis me feceris, inquit,
Non timor ex animo decutiendus erit.

Nam me sive tibi , seu te mihi conferat unda,

Semper ero ambobus subdita sola malis.

pauperior caveat sese sociare potenti ,
Namquc fides illicum parilimelior.

17o

F z 4 v 1 1 A r 1 a wr.

F A B U L A

X I I.

JR v s T r c v s Q v r T H e sae v R v M
I N v E N E R A T.

Usricus impresso molitus vomere terram,

Thesaurum sulcis prosiluisse videt.
Mox indigna animo properante relinquit aratra,
Semina compellens ad meliora boves.

Continu supplex Telluri construit aras,

Qu sibi depositas sponte dedisset opes.
Hunc Fortuna novis gaudentem provida rebus

Admonet , indignam se quoque thure dolens.

Nunc inventa meis non prodis munera templis,
Atque alios mavis participare Deos.

Sed quum subrepto fueris tristissimus auro,

Me primam lacrimis sollicitabis inops.
Non me ridenti , sed tristi cernere vultu
Fas erit , & vacua sint tibi votatua.

Vnius accepto peccat grave quisque talento,

Si quod ab hoc sumpsit, imputat hoc alii.

Fa B v zae.

171

F A B U L A

X I I I.

TA v Rvs , ET HI Rcvs.

I Mmensum Taurus fugeret quum fort Leonem ,

Tutaque desertis qureret antra viis,
Speluncam reperit, quam tunc hirsutus habebat ,
Cinyphii du&or qui solet esse gregis.
Ast ubi submissa meditantem irrumpere fronte
Obvius obliquo terruit ore Caper;
Tristis abit, longaque fugax de valle locutus :

( Nam timor expulsum jurgia ferre vetat.)

Non te demissis setosum , putide, barbis ,
Illum , qui superest, insequiturque, tremo.
Nam si discedat, nosces, stultissime , quantm

Discrepet a Tauri viribus Hircus olens.

Dum cupis illatum tibimet par solvere damnum.

Absque tuo damno hocce caveto fore.

I.
172

Fr A yf i A v 1 a w r

F A B U L A

X I V.

SIMIA , ET Jvprrr.

J Vprrem in toto quondam quaesiverat orbe,

Munera natorum quis meliora daret.
Certatim ad Regem currit genus omne ferarum,
Permistumque homini cogitur ire pecus.

Sed nec squamigeri desunt ad jurgia pisces,

Vel quidquid volucrum purior aura vehit.

inter quos trepid ducebant pignora matres,

Judicio tanti discutienda Dei.

}iic brevis informem traheret quum Simia natum,

Ipsum etiam in risum compulit ire Jovem.

Hanc tamen ante alias rupit turpissima vocem ,

Dum genetis crimen sic abolere cupit.

Jupiter hoc nrit, maneat vi&oria si quem ,

Judicio superest omnibus iste mco.

Ergo mos homini est, quidquid sibi fecerit ipse ,

Vile licet maneat , comprobat ip$e tamen.

olo velis rerum quidquam laudare tuarum,

Alterius nisi sint ore probata pris.

'17;

fa s v , ae.

FA B U L A
-'

X V.

GRvs , ET PA vo.

Titatei. volucrem fertur Junonius ales

Communi sociam continuasse cibo.

Namque inter varias fuerat discordia formas,

Magnaque de facili jurgia lite trahunt:

Qud sibi multimodo fulgerent membra decore ,

Cruleam facerent livida terga Gruem.
Et simul eret circumdans tegmina caud ,
Sparserat arcanum rursus in astra jubar.
Illa licet nullo pennarum certet honore ,
His tamen insultans vocibus usa datur :

Quamvis innumerus plumas variaverit ordo,

Mersus humi semper florida terga geris ;

Ast ego deformi sublimis in ara penna,

Proxima sideribus numinibusque feror.

si quadam virtute nites, ne despice quemquam:

Ex alia quadam forsan& ipse nitet.

P p.

174

Fr. A v r r A v r A wr

F A B U L A

X V I.

Q v E R c v s , e r 4 R v N o o.

M. Ontinus e summisradicitus eruta Quercus

Decidit, insani turbine vi&a Noti.

Quam tumidis subter decurrens alveus undis

Suscipit, & fluvio praecipitante rapit.

Verm ubi diversis impellitur ardua ripis,
In fragiles calamos grande resedit onus.
Tunc, sic exiguo conne&ens cespite ramos,

Miratur liquidis qud stet arundo vadis.

Se quoque tam vasto necium consistere trunco ,
Ast illam tenui cortice ferre minas.

Stridula mox blando respondit canna susurro ,

Seque magis tutam debilitate docet.

Tu rabidos, inquit, ventos, saevasque procellas
Despicis, & totis viribus a&a ruis.
Ast ego surgentes paulatim demoror Austros ,

Et quamvis levibus provida cedo Notis.

In tua praeruptus offendit robora nimbus,
Motibus aura meis ludificata perit.

17;

Fae v r ae.

Haec nos di&a monent magnis obsistere frustra,

Paulatimque truces exsuperare minas.

F A B U L A

X V I I.

J/E N A To R , ET TI c RIs.

VE-o. jaculis haud irrita vulnera torquens ,

Turbabat rapidas per sua lustra feras.
Tum pavidis audax cupiens succurrere Tigris,
Verbere commotas jussit adesse minas.
Ille tamen solito contorquens tela lacerto ,
Nunc tibi, qualis eram , nuncius iste refert.
Et simul emisso transegit viscera ferro ,
Perstrinxitque citos hasta cruenta pedes.
Molliter adfixum traheret quum saucia telum,

A trepida fertur Vulpe retenta diu.

Dum rogat, unde foret , qui talia vulnera ferret,
Aut ubinam jaculum delituisset agens?

Illa gemens, fra&oque loqui vix murmure cpit ;

Nam solitas voces ira dolorque rapit.
Nulla quidem medio convenit in aggere forma,
Quque oculis olim sit repetenda meis:
Sed cruor , & validis in nos dire&a lacertis

Ostendunt aliquem tela fuisse virum.

P 4

176

Fr A y 1 r A v r ae w

Eruta ficet soleant animalia jure timeri ,

Omnibus est illis plus metuendus homo.

F A B U L A

X V I I I.

JvvENcr , ET LEo.
UATUoR. immensis quondam per prata juvencia
`Fertur amiciti tanta fuisse fides,
Ut simul emissos nullus divelleret error,
Rursus & e pastu turba rediret amans.

Hos quoque collatis inter se cornibus ingens

Dicitur in sylvis pertimuisse Leo ;
Dum metus oblatam prohibet tentare rapinam,
Et conjuratos horret adire boves :
Et quamvis audax, fatisque immanior esset,
Tantorum solus viribus impar erat.
Protinus adgreditur pravis insistere verbis ,
Collisum cupiens dissociare pecus.
Et , postquam ditis animos disjunxit acerbis,
Invasit, miserum diripuitque gregem.

Tunc quidam ex illis : Vitam servare quietam

Qui cupit, ex nostra discere morte potest:
Neye cit admotas verbis fallacibus aures

Impleat, aut veterem deserat ante fidera

FA v zae.

F A B U L A

177

X I X.

A 81Es , r DvMvs.

H OARENTEs dumos Abies pulcherrima risit ,

Quum facerent form jurgia magna suae.
Indignum referens cun&is certamen haberi ,
Quos meritis nullus consociaret honos.

Nam mihi dedu&um surgens in nubila corpus ,

Verticis ere&as tollit in astra comas ;

Puppibus & patulis media quum sede locamur ,

In me suspensos explicat aura sinus.

At tibi deformem qud dant spineta figuram,

Despe&um cun&i prteriere viri.
Ille refert: Nunc laeta quidem bona sola fateris,
t nostris frueris imperiosa malis ;

Scd quum pulchra minax succidet membra securis,

Qum velles spinas tunc habuisse meas!
Nemo su carnis nimim ltetur honore,

Ne vilis fa&us post sua damna gemat.

78

Fz A v 1 r A r 1 a w r.

F A B U L A

X X.
-

P 1 s c A r o R , t P 1 s c r s.

P Iscaroa solitus praedam deprendere seta,

Exigui piscis vile trahebat onus.

Sed postquam superas captum perduxit ad auras,

Atque avido fixum vulnus ab ore tulit :
Parce, precor, supplex lacrimis ita dixit obortis :
Nam quanta ex nostro corpore lucra feres!
Nunc me saxosis genitrix fcunda sub antris
Fudit, & in propriis ludere jussit aquis.
Tolle minas, tenerumque tuis sine crescere mensis,
Haec tibi me rursum littoris ora dabit.

Protins immensi depastus crula ponti ,

Pinguior ad calamum sponte recurro tuum.
Ille nefas captum referens absolvere piscem,
Difficiles queritur casibus esse vices.

Nam miserum est, inquit, praesentem amittere prae

dam ,

Stultius & rursum vota futura sequi.

Incerta pro spe non munera certa relinque ,
Nc rursus quras , fort nec invenias.

Fae E v zae.

F A B U L A

179

X X I.

R v s t r c v s , e r 4 P r s.

P.Arvula progeniem terr mandaverat ales,

qu stabat viridi cespite flava seges.
rusticus hanc fragili cupiens decerpere culmo,
vicinam supplex fort petebat opem,
Sed vox implumes turbavit credula nidos,

suaserat & laribus continuare fugam.

cautior hos remeans prohibet discedere mater :
Nam, quid ab externis perficietur, ait?
Ille iterum caris operam mandavit amicis :
At genitrix rursum tutior inde manet.
Sed postquam curvas dominum comprendere falces,
Frugibus & veram sensit adesse manum.
Nunc , ait , o miseri dileta relinquite rura,
Quum spem de propriis viribus ille petit.

18o

Fz A z r r A y r ae w r.

FABU L A

X X I I.

I N v 1 z) v s , E t C v P 1 D v s.

J Up 1 rER. ambiguas hominum praediscere mentes,

Ad terras Phoebum misit ab arce poli.
Tunc duo diversis poscebant numina votis :
Namque alter cupidus , invidus alter erat.
His sese medium Titan, scrutatus utrumque,
Obtulit, & precibus ut peteretur, ait.
Praestabit facilis : nam qu speraverit unus,
Protins hc alter congeminata feret.

Sed cui longa jecur nequeat satiare cupido ,

Distulit admotas in nova damna preces ;.

Spem sibi confidens alieno crescere voto,

Seque ratus solum munera ferre duo.

Ille ubi captantem socium sua proemia vidit,

Supplicium proprii corporis optat ovans.
.Nam petit exstin&us ut lumine degeret uno,
Alter ut, hoc duplicans, vivat utroque carens..
Tunc sortem sapiens humanam risit Apollo ,
Invidique malum retulit inde Jovi ;

quae dum proventis aliorum gaudet iniquis ,.

Ltior infelix & sua damna cupit.,

F 4 B v z ae.

F A B U L A

I8I

X X I I I.

s T 4 T v 4 R r v s.

V. Enprror. insignem referens de marmore Bac

chum ,

Expositum pretio fecerat esse Deum.

Nobilis hunc quidam , funesta in sede sepulchri ,
Mercari cupiens, compositurus erat.

Alter adoratis ut ferret munera templis,

Redderet & sacro debita vota loco.

Nunc, ait, ambiguum facies de mercibus omen

Quum spes in pretium munera dispar agit ;
IEt me defun&is seu malis tradere Divis

Sive decus busti , seu velis esse Deum.

subdita nequiti est magni reverentia fa&i ,

Atque eadem retines funera nostra manu.

Convenit hoc illis, quibus est permissa potestasv

An prodcsse aliis, vel nocui;sc velint,

182

Fr ae y z r 4 v z ae w r.

F A B U L A

X X I V.

VENAToR , ET^ Leo.

C Extamenquondam
longa protratum lite gerebant
nobilis, atque Leo.
Venator

Hi quum perpetuum cuperent in jurgia finem,

Edita continu fort sepulchra vident.
Illic dota manus fie&entem colla Leonem

Fecerat in gremio procubuisse Viri.

Scilicet affirmans pitura teste superbum
Se fieri : exstintam nam docet esse feram.

Ille graves oculos ad inania signa retorquens

Infremit , & rabido petore verba dedit.
Irritate generis subiit fiducia nostri,
Artificis testem si cupis esse manum.
Qud si nostra novum caperet solertia sensum ,
Sculperet ut docili pollice saxa Leo:

Tunc Hominem adspiceres oppressum murmure solo,

Conderet ut rabidis ultima fata genis.

Fa 8 v zae.

183

F A B U L A X X V.
Pv R , ET FvR.

Fi.-, Puer extremam putei consedit ad undam,

Vana supervacuis ri&ibus ora trahens.

callidus hunc lacrimis postquam Fur vidit obortis,

Qunam tristiti sit mod caussa , rogat?

Ille sibi abrupti fingens discrimina funis,

Atque auri queritur desiluisse cadum.
Nec mora, sollicitam traxit manus improba vestema
Exutus putei protins ima petit.
Parvulus exiguo circumdans pallia collo,
Sentibus immersus delituisse datur.

sed post fallaci suscepta pericula voto

Tristior , amissa veste, resedit humi.
Dicitur his solers vocem rupisse querelis,

Et gemitu summos sollicitasse Deos.

Perdita, quisquis erit, post hac sibi pallia credat,
Qui putat in liquidis qud natet urna vadis.
Nemo nimis cupid sic res desideret ullas,
Ne, plus quum cupiat, perdat &id quod habet.

184

Fr a vr r A v 1 a N r

F A B U L A

X X V I.

LEo , ET CAPELLae.

Vrs., excelsa pascentem 1upe Capellam,

Comins esuriens quum Leo ferret iter.
Et prior : Heus, inquit, prruptis ardua saxis
Linque, nec hirsutis pascua qure jugis.

Sed cytisi croceum per prata virentia florem,

Et glaucas salices, & thyma grata pete.
1!!a gemens : Desiste , precor, fallaciter, inquit,
Securam placidis insimulare dolis.

vera licet moneas & magna pericula : tollas

Tu tamen ; his di&is non facis esse fidem.

Nam quamvis re&is constet sententia verbis ,

Suspe&am hancrabidus consiliator habet.

?\e citis blandis cujusquam credito di&is,

' Scd , si sint fidi, respice quid moneant.

FABULA

18;

Fae B v r ae.

F A. B U L A

X X V I I.

C o R N I x , T U R N 4.

I NgENTEM sitiens Cornix adspexerat urnam ,

Qu minimam fundo continuisset aquam.
Hanc enisa diu planis effundere campis,
Scilicet ut nimiam pelleret inde sitim:

Postquam nulla viam virtus dedit, admovet omnes

Indignata nova calliditate jocos.

Nam brevis immersis accrescens sponte lapillis ,

Potandi facilem prbuit unda viam.
viribus haec docuit qum sit prudentia major,
Qua coeptum volucris explicuisset opus.

F A B. UI, L . A

X. X V I I I.

RvsTicvs , ET JvyENcvs,

InclA recusanti , dedignantique Juvenco

Aspera mordaci subdere colla jugo,
Q.

186

F z A v 1 1 A p* r a w r.

Rusticus ob!iqua succidens cornua falce,

Credidit insanum defremuisse pecus.

Cautus & immenso cervicem inne&it aratro:

Namque erat hic cornu promptior atque pede.

Scilicet ut longus prohiberet verbera temo,
Neve itus faciles ungula sva daret.

Sed posquam irato detre&ans vincula collo,

Immeritam vacua calce fatigat humum ;
Continu eversam pcdibus dispergit arenam,

Quam ferus in Domini ora sequentis agit.

'Tunc sic informi squalentes pulvere crines
Discutiens, imo petore vi&us ait:

Nimirum exemplum naturae deerat iniquae,

Qu fieri posses cum ratione nocens.

F A B U L A

X X I X.

SA TYRt/s , ET VIA ro R.

H OR R in a congestis quum staret bruma pruinis,

Vintaque durato stringeret arva gelu :
Hsit in adversa nimborum mole viator,

Perdita nam prohibet semita ferre gradum.

Hunc nemorum custos fertur miseratus in antro

Exceptum Satyrus continuisse suo.

Fae B v I. ae.

187

Quem simul adspiciens ruris miratur alumnus,

Vimque homini tantam protins esse pavet.
Nam , gelidos artus vitae ut revocaret in usum,
Afflatas calido solverat ore manus.

Sed quum depulso coepisset frigore ltus

Hospitis eximia sedulitate frui:

[ Namque illi agrestem cupiens ostendere vitam,

Sylvarum referens optima quaeque dabat :

Obtulit & calido plenum cratera Lyaeo,
Laxet ut infusus frigida membra tepor. ]
Ille ubi ferventem labris contingere testam
Horruit , algenti rursus ab ore tulit.

obstupuit duplici monstro perterritus hospes ,

Et pulsum sylvis longis ire jubet.
*Nolo , ait, ut nostris unquam successerit antris ,
Tam diversa duo qui simul ore ferat.

qui bene colloquitur coram , sed postea prav

Hic erit invisus bina qud ora gerat.

188

FL A v 1 1 A p^ r 4 w z

F A B U L A

X X X.

}^r z 1 1 c v s , t D o M 1 N v s.

V, srantem segetes & pinguia culta ruentema

Liquerat abscissa Rusticus aure Suem;

Ut memor accepti referens monumenta doloris

Ulteris teneris parceret ille satis.

Rursus in excepti deprensus crimine campi,

Perdidit indult perfidus auris onus.

Nec mora, praeditae segeti caput intulit horrens,

Pna sed indignum congeminata facit.

Tunc Domini captum mensis dedit ille superbis,

In varias epulas plurima frusta secans.

Sed quum consumpti Dominus cor quaereret Apri,

Impatiens fertur quod rapuisse coquus :
Rusticus hoc justam verbo compescuit iram ,
Affirmans stultum non habuisse Suem.

INam cur membrorum toties in damna redisset,

Atque uno dcmens posset ab hoste capi.

Haec illos praecepta monent, qui spis ausi.

Nunquam Pcccatis abstinuere manus.

FA v z ae.

F A B U L A

1 89

X X X I,

IM vs , s r B o s.

I NcENTEM fertur Mus quondam parvus oberrans

Ausus ab exiguo laedere dente Bovem.
Verm ubi mordaci confecit vulnera rostro ,
Tutus in amfra&us conditur inde suos.

Ille licet vasta torvum cervice minetur,

Non tamen iratus, quem petat, esse videt.

Tunc indignantem justo sermone fatigans,

Distulit hostiles calliditate minas :

Non quia magna tibi tribuerunt membra parentes .

Viribus effetum constituere tuis.

IDisce tamen brevibus quae sit fiducia monstris,

ut faciat, quidquid parvula turba cupit.

19o

Fz A v 1 r A v 1 a w r.

F A B U L A

X X X I I.

R vs T 1 cvs , ET HERcvLEs.

H AERENTEM luteo sub gurgite Rusticus axem

Liquerat , & nexos ad juga curva Boves:
frustra depositis confidens Numina votis,
Ferre suis rebus, quum resideret, opem.
Cui re&or summis Tirynthius infit ab astris:
Nam vocat hunc supplex in sua vota Deum.
Perge laborantes stimulis agitare juvencos ,
Et manibus pigras disce juvare rotas.

Tunc quoque congressum, majoraque viribus ausum,

Fas Superos animis conciliare tuis.
pisce tamen pigris non fle&i Numina votis,
Praesentesque adhibe , quum facis ipse, Deos.

FA v , ae.

F A B U L A

19 1

X X X I I I.

ANsE R , ET RvsTicvs.

A NsER. erat cuidam pretioso germine fta,

Ovaque quae nidis aurea spe daret.
Fixerat hanc volucri legem Natura superb,
Ne liceat pariter munera ferre duo.
Sed dominus cupidum sperans vanescere votum ,
Non tulit exosas in sua lucra moras.

Grande ratus pretium volucris de morte referre,

Quae tam continuo munere dives erat.

Postquam nuda minax egit per viscera ferrum ,

Et vacuam solitis ftibus esse videt :

Ingemuit tant deceptus crimine fraudis ;

Nam poenam meritis retulit inde suis.
sic, qui cun&a Deos uno mal tempore poscunt ,
Justis his etiam vota diurna negant.

I 92

Fr. A v rr A v zae v z

F A B U L A

X X. X I V.

PorMI c A , ET CIcAro A.

Q UisQU1 s torpentem passus transire juventam ,

Nec timuit vitae providus ante su ;

Confetus senio , postquam gravis adfuit tas,

Heu , frustra alterius spe rogabit opem.
Solibus obreptos hyemi Formica labores
Distulit , & brevibus condidit ante cavis.

Verm ubi candentes suscepit terra pruinas,

Arvaque sub rigido delituere gelu,
Pigra nimis tantos non quans corpore nimbos , .
In propriis laribus humida grana legit.
IDecolor hanc precibus supplex alimenta rogabat ,
Qu quondam querulo ruperat arva sono:
Se quoque maturas quum tunderet area messes,
Cantibus stivos explicuisse dies.
Parvula tumc ridens sic est affata Cicadam ;
(Nam vitam pariter continuare solent. )
En quoniam summo substantia parta labore est, .
Frigoribus mediis otia longa traho.
At tibi saltandi nunc ultima tempora restant ,

Cantibus est quoniamvita perata prior.

FABULA*

Fae B v z ae.

F A B UJ L A

r9

X X X V.

S 1 M 1 A , E T NA T I.

Fa, est, qud geminum profundens Simia na

tum

Dividit in varias pignora bina vices.

Namque unum caro genitrix educit amore,
Alteriusque odiis exsaturata tumet.

Coeperit ut ftam gravior terrere tumultus,

Dissimili gnatos conditione rapit.
Dile&um manibus vel pe&ore gestat amico,
Contemptum dorso suscipiente levat.

Sed quum lassatis nequeat consistere plantis,

Oppositum fugiens sponte remittit onus
Alter at hirsuto circumdans brachia collo

PHret, & invita cum genitrice fugit.

Mox quoque dile&ti succedit in oscula fratris
Servatus, vetulis unicus haeres avis.
Sic multos negle&a juvant, atque ordine verso ,
Spes humilis rursus in meliora refert.

1 94.

FL A v 1 1 A v 1 4 wr

R A B U L A

X X X V I.

J^ I T v z v s , T B o s.

Perem, & inta&a Vitulus cervice resultans

Scindentem assidu viderat arva Bovem.

Non pudet, heus, inquit, longaevo vincula collo

Ferre, nec expositis otia nosse jugis!
Quum mihi subje&as pateat discursus in herbas,
Et nemorum liceat rursus opaca sequi.
At senior, nullam verbis compulsus in iram ,
Vertebat solitam vomere fessus humum,

jDonec deposito per prata liceret aratro,

Molliter herboso procubuisse toro.
Mox vitulum sacris innexum respicit aris
Admotum cultro comins ire prope.
Hanc tibi tristis, ait , dedit indulgentia mortem,
Expertem nostri qu facit esse jugi.
Proderit ergo graves quamvis perferre labores ,

Otia qum tenerum mox peritura pati.

}Est hominum sors ista, magis felicibus ut sit
Mors cita , quum miseros vita diurna regat.

fae v z ae.

EABULA

195*

X X X V I I.

C A N r s , E T L o.

P. IsgUioR exhausto Canis occurrisse Leoni

Fertur, & insertis verba dedisse jocis.

Nonne vides duplici tendantur ut ilia tergo,

Luxurietque toris nobile pe&us , ait *

Proximus humanis ducor post otia mensis,

Communem capiens largis ore cibum :
Sed qud crassa malum circumdat guttura ferrum,
Ncc custodita fas sit abire domo.

At tu magna diu moribundus lustra perertas,

Donec se sylvis obvia prda ferat.

Rerge igitur nostris tua subdere colla catenis,

Sic liceat faciles promeruisse dapes.
Protins ille gravem gemitu colle&us in iram ,
Atque ferox animi nobile murmur agit.
Vade, ait,& meritis nodum cervicibus infer,

Compescantque tuam vincula dira famem.

.At mea quum vacuis libertas redditur antris,

Quamvis jejunus, qu libet, arva peto.

Has illis epulas potis laudare memento,

Qui libertatem postposuere gulae.

. z.

496

F z A v 1 r A v r A w r.

P A B U L A X X X V II I.
P1 s c 1 s

F L vvIA T IL1s , E r
IM A R I w v s.

D UlcibUs e stagnis fluvio torrente coa&us,

quoreas prceps piscis obibat aquas.

11lic squamigerum despetans improbus agmen,

Eximium sese nobiiitate refert.

Non tulit expulsum patrio sub gurgite Phoca;

verbaque cum salibus asperiora dedit.
*Vama laboratis aufer mendacia di&tis ,

Quque refutari te quoque teste queant.

TNam quis erit potior , populo spetante, probabo,
Si pariter captos humida lina trahant.

Tunc me nobilior magno mercabitur auro,

Te simul re brevi debile vulgus emet.
quisquis ab externis nuper devenerit oris,
Non decet indigenis ut velit esse prior.

FA v zae.

1 97

F A B U L A X X X I X.
MIL Es , r Lrr v vs.

Voss.; attritus quondam per prlia Miles

Qmnia suppositis ignibus arma dare ;
vel qu vi&ori moriens sibi turba dedisset,
Vel quidquid profugo posset ab hoste capi,
Interea votis sors adfuit, & memor arma

Coeperat accenso singula ferre rogo.

Tunc Lituus rauco defendens murmure culpam

Immeritum flammis se docet esse pris.

Nulla tuos , inquit, petierunt tela lacertos,
viribus adfirmes qu tamen ata meis.
Sed tantm ventis & cantibus arma cogi

Haec quoque submisso testor & astra sono.

Ille resultantem flammis crepitantibus addens ,

Nec te major , ait , poena dolorque rapit.
Nam licet ipse nihil possis tentare , nec ausus , ,

Svior hoc, alios qud facis essc malos--

198

F z 4 v zz 4 v 1 4 w r.

F A B U L A

X L.

Vv z p s , r P A R p v s.

D Isrincrus maculis & pulchro pe&ore Pardus

Inter consimiles ibat in arva feras.

Sed quia nulla graves variarent terga Leones ,

Protins his miserum credidit esse genus.
Cetera sordenti damnans animalia vultu,

Solus in exemplum nobilitatis erat.

Hunc arguta novo Vulpes dum gaudet amiu
Corripit, & vanasapprobat esse notas.
Vade, ait, & pi&ae nimim confide juvent,

Dum mihi consilium pulchrius esse quear.

|Miremurque magis , quos munera mentis ador
nant

Qum qui corporeisenituere bonis,

I99"

FA v z ae.

F A B U L A X L I.
IM R , Er Testae.
-

Iwvwv. ventis , & pressa nube coa&us,

Ruperat hybernis se gravis imber aquis.
Quumque per effusas stagnaret turbine terras,
Expositum campis fi&ile pressit opus.
[ Mobile namque lutum tepidus pris instruit ar,
Discat ut admoto re&is igne coqui. ]
Tunc Nimbus fragilis perquirit nomina test.
Immemor illa sui, Amphora dicor, ait.

Nunc me do&a manus rapiente volumina gyro.

Molliter obliquum jussit habere latus.
Ha&enus hac , inquit, liceat constare figura :
Jam te subjetam diluet Imber aquis;

Et simul accepto violentis amne fatiscens,

Pronior in tenues vi&a cucurrit aquas.
Infelix, qu magna sibi cognomina sumens ,
Ausa pharetratis Imbribusista loqui.

Haec poterunt posthac miseros exempla monere,

Subdita nobilibus ut sua fatagemant.
R 4

2oo

Fzav. Avzae vr FaBvr.

F A B U L A x L I I.
-

Lvpvs , ET Haero vs.

F ORTE Lupum melior cursu deluserat Hoedus

Proxima vicinis dum petit arva casis.
Inde fugam reto tendens in moenia cursu ,
Inter lanigeros constitit ille greges.
Impiger hunc raptor mediamque secutus in urbem
Tentat compositis sollicitare dolis.

Nonne vides, inquit, cuntis ut vi&tima templis

Immerita pecudum morte cruentet humum*

Qud nisi securo valeas te reddere campo,

Hei mihi! vittata tu quoque fronte cadis.

Ille refert : Mod, quam metuis , precor, exue cu

ram

Et tecum viles, improbe, tolle minas.

Nam sat erit sacrum Divis fudisse cruorem,

Qum rabido fauccs exsaturare Lupo.

Sic quoties duplici subduntur tristia casu ,

Expedit insignem promeruisse necem.

EXP L I C I T F E L IC I T E F.

2C I

E L E N C H U S

F A B U L A R U M,
Secundm litterarum seriem

digestus.
umerus prior fabulam , posterior paginam
indicat.
A.

A Bres , & Dumus , XIX,

Pagina 177

Anser , & Rusticus , XXXIII.

19 r

Aquila, & Testudo , II.

i 6o

B.

Bow, & Sol, IV.

t 64

C.

ANcER , & Matcr , III.

Camelus , VIII.

1 6t

1 64

2O2

ELENcHv ,

Canis , VII.
Canis, & Leo , XXXVII.

Pagina 1 6;
1 95

Cornix, & Urna, XXVII.

1 8;

E.

Equi, X,

1 63

F,

Foue, , & Cicada, XXXIV,

192. .

G.

G Rus , & Pavo, XV.

173

r.

I.
-

IMs. , & Testa, XLI.

Invidus, & Cupidus, xxII.
Juvenci, & Leo, XVIII.

199
1 8o

17e

L.

Eo, & Capella, xxvr.

Iupus, & Hoedus, XLII.

184
too

M.

Iles , & Lituus, XXXIX.

Mus , & Bos, XXXI.

n 97:

a89

2o3

FA B v LA R v M.
O.

O L1A aurea , & lutea XI.

Pagina 1 69

P.

Pisexto,

, & Piscis , XX,

Piscis fluviatilis, & marinus , XXXVIII.
Puer , & Fur , XXV,
-

178
1 96
18}

Q.

Quineus , & Arundo, XVI.

374,

R.

R Ara , & Vulpes , VI.

#

Rustica , & Lupus, I.

1 64
1 59
63

Rusticus , & Asinus , V.

Rusticus , & Avis , XXI.

Rusticus, & Hercules , XXXII.

*79
1 9o

Rusticus, & Juvencus , XXVIII.

1 85

Rusticus qui Thesaurum invenerat , XII.

17o

S.

1*

1;

S Atyrus, & viator, xxix.

1 86

Simia , & Jupiter, XIV.

171.

204

EL N c H vj Favz.

Simia , & Nati , XXXV.

Statuarius , XXIII.

Pagina 1 93
18r
T.

AURUs , & Hircus , XIII.

V.

v EnAroR , & Leo, XXIV,

1 8z.

Venator , & Tigris, XVII.,

175

Viatorcs , IX.

Villicus, & Dominus , XXX,

1 67
188

Vitulus , & Bos, XXXVI.

194.

Vulpes , & Pardus , XL.

198

L.

A N N I

S E N E C ,
A C
/

P. S Y R I M 1 M I
. E N T E N T I AE.

***************************$

-_-_-_

~H

-iL-Jl-11--1

l--!-!-!!----'-JL-JLJLJLL 1

3. +i
j $*

-ir-ir-ir-nr-ir-irnr-nr--ir-irir-nr-ir-ir-ir-i

TA N.

r-i

FA B R I

P R F A TI O
I N
P U B L I U M S Y R U M.

U AE me impulerit ratio ut
Publium Syrum Phdri Fa

bellis adjungendum credide

II rim , si quis erit qui qurat,

paucis dabo. Videlicet Scriptor est , si

quisquam alius, ad formandos hominum
mores apprim fa&tus: e autem,ut opinor,
studia omnia nostra, cogitationesque om

nes conferre debemus ut quotidie major in

nobis virtutis fiat accessio. Nam

2o8

TL4 v. Fae b r r

quid Mus sine moribus

}an proficiant ?
Prterea hoc habet Publii libellus vel

maxim prcipuum , quod ubicunque in

cipias, re&t incipias ; neque te oper p
'mfteat tu. Sunt enim illius sententi bre

ves, succi plen, solid, & qu in omni

se argumento ultro offerant meditanti. Ita
que adeo non abs re fortasse quis eas cum
Hermis libellis comparaverit , quos olim

Hipparchus ( rem narrat Plato) prceptis

quibusdam inscriptos, qu uno versiculo

continebantur , per compita urbis Athe

niensis , & singulos vicos ideo curavit eri
gi, ut cives & rusticos homines hac illac
prtereuntes ad sapienti studium vocaret.
His addas licet , floruisse ea tempestate
Rom Publium , qua non temer ullum
Scriptorem reperias, nisi perfe&issimum,
1Lucretios , Catullos , Cicerones , Sallustios,

&c. Tum ver ; quod ego palmarium ju

dico, D. Julio Csari, viro extra omnem
ingenii

P R ae F A T z o.
2o9
ingenii aleam posito , admirationi fuisse.
Itaque , Letor, num parva causa aut ratio
est ? im maxima ;

neque tu , sat scio , ubi

legeris, consilium nostrum de edendo Pu

blio spernes. At quoniam tua interesse vi
detur vel maxim , nosse quis fuerit, eam
rem paucis absolvemus: idque trium vete
tum Scriptorum ope. Genus, tatem , in
genium , dicet Macrobius Saturnaliorum
iib. I I. cap. 2. & 7.
-

PvE LI vs , inquit , natione Syrus cm

puer ad patronum domini esset addutus ,
promeruit eum non mins salibus & ingenio ,

qum forma. Nami fort cm ille servum

suum hydropicum jacentem in area vidisset , .

increpuissetque quid in'Sole faceret ; respon

dit , Aquam calefacio. Joculari deinde su

per cna orta qustione, Quodnam

esset mo

Aestum otium ? ' aliud alio opinante , ille'.

Podagrici pedes, dixit. Ob hc & alia ma
zmum issus majore cura eruditus. Cm Mimos :

componeret , ingentiqiie assensu in Itali

oppidis agere ccpisset , produus Rom per
3

2 IO

T A N. FA B R r

Csaris ludos , omnes qui tunc scripta &

opera sua in scena locaverant, provocavit ,
ut singuli secum posita invicem materia pro
tempore contenderent ; nec ullo recusante su

:peravit omnes , in queis & Laberium. Unde

Csar ( intellige D. Julium ) hoc modo
pronunciavit :
Favente tibi me vi&us es, Laberi, a Syro.

Itaque Publio palmam , & Laberio annu

lum aureum cum quingentis sestertiis dedit.
Tunc Publius ad Laberium recedentem ait :

Quicum contendisti scriptor, hunc spec

tator subleva.

Hc Macrobius. Quae autem sequuntur

ex Agellio sunt No&. Att. lib. XVII. c. 14.

Publius Mimos scriptitavit ; dignusque ha
bitus est , qui super Laberio judicaretur.
Caium autem Csarem ita Laberii maledi

centia & arrogantia offendebat, ut acceptio

res & probatiores sibi esse Publii qum Labe
rii Mimos prdicaret. Hujus Publii sentem

tiae feruntur plerque lepid , & ad comtnta

P R F A T z o.

2 I I'

nem usum accommodatissimae. Hc ille.

Quanto autem in pretio sint habend

h sententi, quis melis Seneca dixerit ?

Sic igitur in Ep. VIII. Qum multa Pot

dicunt qu a Philosophis aut dita sunt aut
dicenda ? Non attingam tragicos aut togatas
nostras ( habent enim h quoque aliquid se
veritatis , & sunt inter tragdias & comae

dias medi, ) quantum disertissimorum ver

suum inter Mimos jacet ? Qudm multa Pu
blii non excalceatis , sed cothurnatis dicenda ,
sunt ? Excalceatos autem in hoc Senec lo

co intellige A&tores Mimorum ; qui nudis

pedibus prodibant, ut cothurnati Tragoedi,
& in soccis Comoedi.

Item in libello de tranquillitate sic ait :

Publius Tragicis Comicisque vehementior in

geniis , quoties Mimicas ineptias , & verba
ad summam caveam spetantia reliquit , inter
multa alia cothurno , non tantm sipario , ,
fortiora , & hoc ait :
Cuivis potest accidere quod cuiquam potest,

Hoc si quis in medullas demiserit , &c. .

S *.

2 I2

T 4 w. Fa B. Prae Faer.

Per verba ad summam caveam spetantia

intellige qu a Mimographis dicebantur ad
oble&tandam plebeculam ; ea enim in sum
ma cavea spetabat. Per ineptias mimicas
intellige descriptiones & narrationes libe
riores, paul mordaciores, lasciviores ; ta
les enim fuisse Mimos constat. Hos Mimos

hodie non habemus, sed excerptas tantm

ex iis sententias, quas ad emendandos cor
rupti populi mores interserere solebant
Mimographi. Quod autem au&or est

Seneca P. Syrum multa dixisse frtiora co

thurno, non tantm sipario, per cothurnum

Tragicos intellige, per siparium Mimos, id

que ex veteribus glossis in Juvenalem.
His trium veterum Scriptorum testimo
miis addas licet Julii Csaris Scaligeri lo
cum ex lib. 1. cap. 1o. de Potica , ubi de
Mimis agit: Translata in Italiam argumen

ta (Mimorum, scil.) adeo salibus ac dica

citate auta sunt , ut unus Publius univer

sam Grciam ea laude spoliarit. Et hc qui

dem de Publio , neque enim memini me

de illo plura legere.

2 I 3;

T E S TI M O N I A
Veteris & recentioris vi de

P.

S Y R O M I M O.
SE N E cae , Epist. XCIV.

.*

Nu. rationem exigis cm tibi aliquis hos

dixerit versus?

Ijuriarum remedium est oblivio , &*c.

Advocatum ista non qurunt : affe&tus ipsos tan*

gunt , & natura vim suam exercente proficiunt.

Idem , ibidem.
Quis autem negaverit feriri quibusdam praeceptis
efficaciter etiam imperitissimos ? Velut his brevissi*
mis vocibus , sed multm habentibus ponderis:
Avarus animus nullo satiatur lucro.

Ab alio exspeies alteri quodfeceris.

Haec cum i&tu quodam audimus, nec ulli licet du
bitare , aut interrogare : Quare? Adeo etiam sine ra*
tionc ipsa veritas ducit,

214

T r rz M o w ra
Idem, Epist. CPIII.

Non vides quemadmodum Theatra consonent ,

quoties aliqua dita sunt quae public agnoscimus , &c.

consensu vera esse testamur ?

Desunt inopi multa , avariti omnia.

In mullum avarus bonus est , in se pestimur.

Et paul post :
De contemptu pecuni multa dicuntur , & lon
gissimis orationibus prcipitur, ut homines in ani
mo, non in patrimonio putent esse divitias : eum
esse locupletem , qui paupertati su aptus est , &

parvo se divitem fecit. Magis tamen feriuntur animi,

cm carmine ejusmodi di&ta sunt :

I, minimo eget mortalis qui minimum cupit.

Quod vult habet , qui velle, quod satis est , potest.
Cm hc atque ejusmodi audimus, ad confessio
nem veritatis adducimur. Illi enim , quibus nihil

satis est , admirantur , acclamant , odium pecuni .

indicunt.

Idem, in Consol. ad Marciam, cap. IX. '

Fgregium versum & dignum audivi, qui non in
populo periret :

Cuivis poteft accidere quod cuiquam potest.

21 y.

D e P. S R o.

Idem , Controv. WII. cap. III.

Usus colore est , & Publiamam sententiam dixit :
abdicationes suar , inquit , vememo diluit. Et iterum ,

mortem , inquit , meam effudi. Memini nos , cm lo

queretur de hoc genere sententiarum , quo jam in

fe&a erant adolescentulorum omnium ingenia, que

ri de Publio, quasi jam ille hanc insaniam introdu
xisset. Ca*rius Severus , summus Publii amator ,
aiebat, non illius hoc vitium esse, sed illorum , qui
illum ex parte , qua transire deberent , imitarentur :

transirent qu apud eum melius essent dita , qum

apud quemquam Comicum Tragicumque aut Rqma
mum aut Gr.ecum : ut illum versum , quo aiebat unuua

versuna inveniri non posse meliorem :

Tam deest avaro quod habet, qum quod mom habet.
Et illud de cadem re di&um :

Desunt luxuri multa , avariti omnia.

Et illos versus, qui huic quoque ter abdicato possent

convenire :

O vita misero longa, felici brevis.

Et plurimos deinceps versus referebat Publii diser
tissimos,

2I6

T yTzM. de P. Syro..

HIERoNYMvs , in Chron. Euseb. ad

Olymp. CLXXXIV. an. 1 1.

Laberius Mimorum Scriptor, decimo mense pcst
C. Julii Csari, interitum, Puteoli, moritur. Publius
Mimographus, natione Syrus , Romae scemam tenet.

DE s 1 p R 1 vs ERas Mvs , Chil. IV.

Cent. V. n. 6.
Omnes fer Publiamaj sententias video Proverbio

rum vice fuisse celebratas ; nec injuri san. Nihii

enim illis fingi potest nec argutius, nec jucundius.
Cujus Mimos ipsi nuper emendatos, non gravati su
mus brevissimis scholiis explicare.

J v L. C s. S c A L 1 G E R , Potices

lib. I. cap. X.
Hos Latini Mimos vocant ex Publio & Laberio.,

qui eo in genere excelluere.

Scazrc R sic Notas suas in P. Syri :

*sententias
Grc, redditas claudit:
Haec autem Publiama , quamvis inter nugas thea
trales ja&ata, tamen quid re&um , * utile quid sit ,
;jnxta Horatium , melius Chrysippo c- crantore di

.,: cunt. Itaque nunquam illos (verius ) de manibusds

ponant, non pueri tantm , sed etiam doctiores.
L. ANN A

S E N E C ,
A C

P. S R I M 1 M I
S E N T E N T I .

Et Moare semper homines tantumdem

absumus.

Ab alio spe&es, alteri quod feceri

Ab amante lacrymis redimes
-

E$-_
*J*.

diam.

`.

Absentem laedit, cum cbrio qui litigat.

T.

<g

2I8

S e w c ae

Ad calamitatem quilibet rumor valet.

Ad pnitendum properat, cit qui judicat.
Ad tristem partem strenua est suspicio.
Adulter est uxoris amator acrior.

s debitorem, leve ; grave, inimicum facit.

AEtas cinaedum celat , aetas indicat.

Alienum nobis, nostrum plus aliis placet.

Alienum aes, homini ingenuo acerba servitus.

Alienum est omne , quicquid optando evenit.

Alterius damnum , gaudium haud facias tuum.
Amans iratus multa mentitur sibi.

Amans quid cupiat , scit : quid sapiat, non videt.

Amans quod suspicatur , vigilans somniat.

Amans, ita ut fax, agitando ardescit magis.
Amare & sapere , vix Deo conceditur.

Amare juveni fru&us est, crimen seni.

Amantis jusjurandum poenam non habet.
Amantium ira, amoris integratio est.

Ames parentem, si quus est ; si aliter , feras.

Amicis e magis dees, qu nihil habes.
Amicitia pares aut accipit, aut facit.
Amicitia semper prodest, amor & nocet.
Amiciti coagulum unicum est fides.
Amici vitia nisi feras, facis tua.
Amici vitia si fetas, facis tua.
Amici vitia noveris, non oderis.

Amicum, an nomen habeas, aperit calamitas.

Amicum ldere, ne joco quidem licct,

4c P. Syrrr Sevreytrae.

2 19

Amicum perdere , est damnorum maximum.

Amor extorqueri non pote , elabi pote.

Amori finem tempus, non animus facit.
Amoris vulnus, idem , qui sanat, facit.
Amor misceri cum timore non potest.
Amor otiosae causa solicitudinis.

Amor , ut lacryma , oculis oritur, in pe&us cadit.

Angusta capitur tutior mensa cibus.
Animi arbitrio, amor sumitur, non ponitur.

Animo dolenti nihil oportet credcre.

Animo imperabit sapiens, stultus serviet.

Animo virum pudicae , non oculo eligunt.

Animus ger, turb prbet spe&aculum. "
Animus, vereri qui scit , scit tuta ingredi.
Animus hominis quicquid sibi imperat, obtinet.
Annosus, non diu vixit ; diu fuit.

Anus, cm ludit , morti delitias facit.

Apert mala cm est mulier, tum demum est bona.
Arcum intensio frangit , animum remissio.

Ars non ea, qu ad effe&um casu venit.

Aspicere oportet quidquid nolis perdere.
Avaro quid mali optes, nisi ut vivat diu?
Avarum facil capias, ubi non sis idem.
Avarum irritat, non satiat pecunia.
Avarus animus nullo satiatur lucro.

Avarus damno potis , qum sapiens dolet.

Avarus ipse miseri causa est su.
Avarus , nisi cm moritur , nil rc& facit.
T z.

22o

S w c ae

Audendo virtus crescit, tardando timor.

Auferri & illud , quod dari potuit , potest.

Avidum esse oportet neminem, minim senem.
Aut amat, aut odit mulier : nih:l est tertium.
Auxilia humilia , firma consensus facit.

B Ene vulgo audire, est alterum patrimonium.

Bene cogitata si excidunt , non occidunt.
Bene dormit , qui non sentit qum mal dormiat.

Beneficia donari, aut mali, aut stulti putant.

Beneficia plura recipit , qui scit reddere.
Beneficii nunquam, cito dati obliviscere.
Beneficium accipere , libertatem vendere cst.

Beneficium dando accepit , qui digno dedit.

Beneficium dignis ubi des , omnes obliges.
Beneficium qui dare nescit, injust petit.
Beneficium qui dedisse se dicit petit.
Beneficium spe dare, docere est reddere.
Bene perdis gaudium , ubi dolor pariter perit.
Bene perdit nummos , judici cm dat nocens.
Bene vixit is, qui potuit, cm voluit, mori.
Benevolus animus, maxima est cognatio.
Benignus etiam dandi causam cogitat.
~Bis emori est, alterius arbitrio emori.

is est gratum , quod opus est , ultr si offeras.

ac P. SyRr Sexrr wrrae.

Bis interimitur, qui suis armis perit.

22 r
-

BIs peccas cm peccanti obsequium accommodas.

Bis vincit qui se vincit in vi&oria.

Blanditia, non imperio , fit dulcis Venus.

Bona comparat prsidia misericordia.

Bona fama in tenebris proprium splendorem obtinet.

Bona, impetante animo , fiet pecunia.
Bona homini mors est , vit qu extinguit mala.
Bona homini mors est, animi qu extinguit mala.
Bona nemini hora est, ut non alicui sit mala.

Bona opinio hominum tutior pecunia est.

Bona qu veniunt, nisi sustineantur , opprimunt.
Bonarum rerum consuetudo pessima est.

Bona turpitudo est, qu periculum vindicat.

Boni est viri, etiam in morte nullum fallere..

Bonis nocet, quisquis pepercerit malis.

Bonitatis verba imitari , malitia major est..
Bono justitiae proxima est severitas.
Bonorum crimen est officiosus miser.
Bonum ad virum cit moritur iracundia.

Bonum est fugienda aspicere in alieno malo.

Bonum est etiam bona verba inimicis reddere.

Bonum quidem supprimitur, nequam extinguitur.

Bonus animus laesus, gravius mult irascitur.

Bonus animus nunquam erranti obsequium accom
modat.

Brevis mens ipsa est memoria iracundi.

Brcvis ipsa vita est, sed malis fit longior.
T. 3

222

S r Av

c ae

AEei sunt oculi, cm animus alias res agit,

Caret periculo, qui etiam , cm est tutus, cavet.
Casta ad virum matrona parendo imperat.

Casus quem saepe transit, aliquando invenit.

Cave amicum credas , nisi quem probaveris.
Cavendi nulla est dimittenda occasio.

Cave ne quicquam incipias, quod post pniteat.

Cicatrix conscientiae, pro vulnere est.

Citis venit periculum , cm contemnitur.

Cit ignominia fit superbi gloria.
Cit improborum laeta ad perniciem cadunt.
Civilis belli oblivio, defensio est.
Cogas amantem irasci , amare si velis.
Comes facundus in via pro vehiculo est.
Conjunio animi maxima est cognatio,
Conscientiae potis qum famae attenderis.

Considera quid dicas, non quid cogites.

Consilium inveniunt multi , sed do&i explicat*.

Consilio melis vincas, qum iracundia.

reprehendimus.
Contemni gravius sapienti est, qum percuti.
Consueta vitia ferimus, non

Contemni levius stultiti est, qum percuti.

Contra felicem , vix Deus vires habet. ,

ontra impudentem, stulta cst niinia ingenuitas.

ac P. Syrz Se wrEytzae. 223

Crimen relinquit vit, qui mortem appetit.
Crudelem medicum intemperans aeger facit.
Crudelis est, non fortis , qui infantem necat.
Crudelis est in re adversa objurgatio.

Crudelis lacrymis pascitur, non frangitur.

Cui nolis saepe irasci, irascaris semel.
Cui omnes bene dicunt, possidet populi bona.

Cui plus licet qum par est, plus vult qum licet.
Cui semper dederis, ubi negas, rapere imperas.
Cuivis potest accidere quod cuiquam potest.
cuivis dolori remedium est patientia.
Cujus mortem expetunt cives, vitam oderunt.
Cm ames, non sapias } aut cm sapias, non ames.

Cm das avaro prmium, ut noceat rogas.

Cum inimico nemo in gratiam tut redit.
cm vitia prosunt , peccat qui re& facit.

D Amnans est objurgare , cm auxilio est opus.

Damnati lingua vocem habet, vim non habet.
Pamnum appellandum est cum mala fama lucrum,
Damnum, nisi ex abundantia , rar venit.

Dari bonum , quod potuit, auferri potest.

IDe inimico ne loquaris mal , sed cogites.

Deliberando discitur sapicntia.

Deliberando spe perit occasio.
T 4

224

S N c ae

Deliberandum est diu, quod statuendum est semet.

I)eliberare utilia, mora tutissima est.

Demens est, quisquis praestat errori fidem.

Deos ridere credo, cm felix vocat.

Despicere oportet, quod possis deperdere.

Desunt inopi multa, avariti omnia.

Didicere fiere fmin in mendacium.

Dies quod donat, timeas , cit raptum venit.

Dives quod donat, timeas ; cit raptum venit.
Difficilem habere oportet aurem ad crimina.
I)imissum quod nescitur, non amittitur.
Discipulus est prioris posterior dies.
Discordia fit carior concordia.

Discute quod audias omne, quod credas proba.

Diu apparandum est bellum , ut vincas celeris.

Dolor animi gravior est qum corporis dolor.

Dolor decrescit, ubi , quo crescat , non habet.
Ducis in consilio posita est virtus militum.

Dulce etiam fugias, quod fieri amarum potest.

Dum vita grata est, mortis conditio optima est.

E FFUGERE cupiditatem , regnum est vincere.

Eget minus mortalis, qu minus cupit.
Eheu qum miserum est , fieri metuendo senem !
Eodem animo bcneficium dcbctur, quo datur.

ac P. Srrr Se vT yrzae. 225;

Eripere telum , non dare irato, decet.
Est cupiditati & ipsa tarda celeritas.
Est socia mortis homini vita ingloria.
Est turba semper argumentum pessimi.
Est vita misero longa, felici brevis.
Et calamitas virtutis est occasio.

Et deest & superat miseris cogitatio.

Et miseriarum portus est patientia.

Etiam bonum spius obest adsuescere.
Etiam capiilus unus habet umbram suam.
Etiam celeritas in desiderio mora est.

Etiam hosti est quus, qui habet in consilio fidem.

Etiam innocentes cogit mentiri dolor.
Etiam in peccato re& prstatur fides.
Etiam oblivisci quid sis , interdum expedit.
Etiam oblivisci quod scis , interdum expedic.
Etiam qui faciunt , oderunt injuriam.
Etiam samato vulnere cicatrix manet.

Etiam tyrannus vix precari imperat.

Excelsis mult facilis casus nocet.

Exeritur opere nequitia , non incipit.

Ex hominum quaestu fa&a Fortuna est Dea.

Exigua pars est vitae quam nos vivimus.

Exi!ium paritur , patriae qui se denegat.

Ex live nuuita gratia fit formosior.

Ex pr;emii spe laboris fit solatium.

Extrema semper de antefa&is judicant.
Ex vitio alterius sapiens emendat suum.

226

S e

w. E c

F Acilitas animi ad partem stultitiae rapit.

Facilis crescit, qum inchoatur dignitas.
Facit gratum Fortuna, quem nemo videt.
Fa&um tacendo, crimen facias acrius.
Falsum maledi&um, malevolum mendacium est,

Famam curant multi , pauci conscientiam.

Fatetur facinus is qui judicium fugit.

Felicitas nutrix est iracundi.

Fe!icitas infelici innocentia est.

Felix improbitas optimorum est calamitas,

Fer difficilia, facilia levis perferes.

Feras , non culpes, quod mutari non potest.

Feras quod laedit, ut & id quod prodest feras.

Fi&a cit ad naturam recidcrint suam.

Fidem nemo unquam perdit, nisi qui non habet.

Fidem qui perdit, perdere ultra nil potest.

Fidem qui perdit, quo se servat reliquo?

Fides, ut anima, unde abiit, e nunquam rcdit.
Formosa facies, muta commendario est.

Fortuna cm blanditur, captatum venit.

Fortuna plus homini qum consilium valer.
Fortuna jus in hominis mores non habet.

Fortuna magna , magna Domino est servitus.

Fortuna nulli plus qum consilium valct.

3.

aec P. SyRr Se wr wTzae. 227

Fortuna nimim quem fovet, stultum facit.
Fortuna mos vincit, nisi tota vincitur.
Fortuna obessc nulli contenta est semel.

Fortuna qu se, eodem & inclinat favor.

Fortuna vitrea est, tum, cm splendet, frangitur.
Fortuna undc aliquid fregit , cassum penitus est.
Fortuna usu dat multa, mancipio nihil,
Fortunam citis reperias, qum retineas.

Portunam citis vel rapias, qum retineas.

Fraus est accipere quod non possis reddere.
frequens vindi&a, paucorum odium reprimit.
Frugalitas inserta est rumoris boni.
Frustra rogatur, qui misereri non potest.
Furor fit lsa saepius patientia,
Putura pugnant, ne se superari sinant,

G Eminat peccatum, quem deliti non pudet.

Gemitus, dolores indicat, non vindicat.
Grave crimen, etiam cm leviter di&um est, nocet.

Grave judicium est, quod prjudicium non habet.

Grave praejudicium est, quod judicium non habet.
Gravis animi porna est, quem post fa&i poenitet.
Gravis animus dubiam non habet sententiam,

Gravior est inimicus qui latet in pe&ore.

Graviora qudam sunt remedia periculis.

228

S e w c ae

Gravissima est probi hominis iracundia.

Gravissimum est imperium consuetudinis.
Gravius malum omne est quod sub aspetu latet.
Gravius nocet, quodcunque inexpertum accidit.

H. A bent locum maledi&i crebrae nupti;

Habet suum venenum blanda oratio.

Heredem ferre honestius est, qum qurere.

Heredis fletus sub persona risus est.
heu qum conscientia, animi gravis est servitus!'

Heu qum miser est, qui in tormento vocem haud

habet !

Heu qum difficilis glori custodia est!'

Hcu qum est timendus, qui mori tutum putat !
Honinem etiam frugi fle&it saepe occasio.
Hominem experiri multa , paupertas jubet.
Homini consilium tunc deest, cm multa invenit.
Homo extra corpus est suum, cm irascitur.
Homo ne sit sine dolore , fortunam invenit.

Homo semper in os fcrt aliud, aliud cogitat.

Homo toties moritur , quoties amittit suos.
Homo vit commodatus , non donarus est.

Honesta lex est temporis , necessitas.

Honest parcas improbo , ut parcas probo..
Eioncst servit, qui succumbit tempori.

ac P. Sz R r Sevre vrrae. 229

Honestus rumor alterum est patrimonium.
Honos honestum decorat, inhonestum notat.

Humanitatis optima est certatio.

J Acer omnis virtus, fama nisi lat patet.

'Ibi semper est vi&oria , ubi concordia est.

Ibi pote valere populus, ubi leges valent.

Id agas, tuo te merito ne quis oderit.

Ignis suum calorem etiam in ferro tenet.

Ignis probat aurum, miseriae fortem probant.

Ignoscere hominum est, ubi pudet cui ignoscitur.
Ignoscere hominum est , nisi pudet cui ignoscitur.
Ignoscito saepe alteri , nunquam tibi.
~Illo nocens se damnat, quo peccat, die.
Imperium habere vis magnum ? Impera tibi.

Imprudens peccat , quem post fa&i poenitet.

Impune in eum pecces, qui peccat rarior.
In amore , semper mendax iracundia est.

In amore , forma plus valet qum au&oritas.

In amore , semper causa damni quaeritur.
In calamitoso risus, etiam

injuria est.

Incertus animus remedium est sapientiae.

Inertia judicatur , cm fugitur labor.
Inertia est laboris excusatio.

Infelici , innocentia est felicitas.

23o

S e

c ae

Inferior rescit, quicquid peccat superior.

Infirmi animi est, non posse divitias pati.

Ingenuitas non recipit contumeliam.
Ingenuitatem laedis , cm indignum rogas.
Ingenuus animus non fert vocis verbera.
Ingrata sunt beneficia queis comes metus.
Ingratus unus omnibus miseris nocet.
Inimici ad animum nullae conveniunt preces.
Inimico extinto, exitium lacrym non habent.
Inimicum, quamvis humilem , doi metuere est.

Inimicum ulcisci , vitam accipere est alteram.

In judicando criminosa est celeritas.
Injuriam aures qum oculi facilis ferunt.

Injuriam facilis facias, qum feras.

Injuriam ipse facias, ubi non vindices.
Injuriarum remedium est oblivio.
In miseri vitia nulla contumelia est.

In misero facil fit potens injuria.

In nullum avarus bonus est ; in se pessimus.
Inopi desunt pauca, avariti omnia.

Inopi beneficium bis dat , qui dat celeriter.

In rebus dubiis plurima est audacia.
Insanus omnis furere credit ceteros.

inopia instruta est, in divitiis cupiditas.

Intellige ecqu sint, ut & bene agas , bona.
In turpi re peccare ,bis delinquere est.

In Venere semper certat dolor & gaudium.

In Venere semper dulcis est dementia,

Ac P. SyRr Se wrewTzae.

23 1

Invidia loquitur id, quod obest, non quod subest.

Invidiam ferre aut fortis aut felix potest.
Invidia tacit, sed inimic, irascitur.

invitat culpam, qui deli&um praeterit.

Invitum cm retineas , exire incitas.
Iratum breviter vites, inimicum diu.
Iratus cm ad se redit, sibi tum irascitur.

Iratus, etiam facinus consilium putat.

Iratus nil non criminis loquitur loco.
Is minimo eget mortalis , qui minimum cupit.
Ita agas ne quis tuo ipse te merito oderit.
Ita crede amico, ne sit inimico locus.

Ita amicum habeas, posse inimicum fieri ut putes.

Iter est quacunque dat prior vestigium.
Jucunda macula est ex inimici sanguine.
Jucundum nihil est, nisi quod reficit varietas.
Judex damnatur, cm nocens absolvitur.

Jus omne supra omnem positum est injuriam.

L so doloris remedium , inimici dolor.

Lapsus semel, fit culpa, si iterum cecideris.
Lascivia & laus nunquam habent concordiam.

Lat lucere ignis, ut nihil urat, potest.

I.aus nova nisi.oritur, etiam vetus amittitur.

232

S E v e c ae

I.egem nocens veretur, Fortunam innocens.

Legem so!et obliviscier iracundia.
levis est Fortuna ; cit reposcit , quod dedit.
1Lex videt iratum , iratus legem non videt.
Lex universi est , qu jubet nasci & mori.
Libido cun&os etiam sub vultu domat.

Libido, non judicium est, quod levitas sapit.

Licentiam des linguae, cm verum petas.
Lingua est maliloquax mentis indicium malae.
Locis remotis qui latet, lex est sibi.

Loco ignominiae est apud indignum dignitas.

Longinquum est omne quod cupi litas flagitat.
ILucium sine damno alterius fieri non potest.
luxuriae desunt multa, avariti omnia.

M AGe fidus heres nascitur, qum scribitur.

Mage valet qui nescit, calamitas quid valet.

Magnam fortunam magnus etiam animus decet.

Magnanimo injuriae remedium oblivio est.
Magnum crimen secum adfert indignatio.

NMala causa est quae requirit misericordiam.

Malae naturae nunquam dotore indigent.
Mala est medicina , ubi aliquid naturae perit.
Mala est voluptas ad alienum consuescere.
Mala mors neccssitatis contumelia cst.
Malam

ac P. SYRI Sewryrrae. 233

Malam rem cm velis, honestatem improbes.
NAaledi&um , interpretando facias acrius.

NMal facere qui vult, nunquam non causam invenit.

Mal facere qui vult, nusquam non causam invenit.
JMal geritur, quicquid geritur Fortunae fide.
NMal imperando summum imperium amittitur.
al secum agit ger, medicum qui heredem facit.
NMal vincit is quem poenitet vi&toriae.
Mal vivet, quisquis nesciet mori bene.

NMal vivunt, qui se semper victuros putant.

Malevolus animus abditos dentes habet.

Malevolus semper su natur vescitur.

AMalignos fieri maxim ingrati docent.
Malitia unius cit fit maleditum omnium.

alitia, ut pejor veniat, se simulat bonam..

Malo in consilio fmin vincunt viros.

alo etiam parcas, si un est periturus bonus..

Malum alienum ne feceris tuum gaudium.
Malum consilium consultori pessimum est.
Malum est consilium , quod mutari non potest.
Malus animus in secreto pejus cogitat.

Malus bonum ad se nunquam consilium refert.

alus bonum ubi se simulat , tunc est pessimus.
NMalus est vocandus, qui su caus est bonus.
alus etsi obesse non pote, tamen cogitat.
Malus quicunque in poena est, prsidium est bonis,
Manifesta causa secum habet sententiam.
Mansueta tutiora sunt ; sed serviunt.
-

234

S N

Medicina calamitatis est aequanimitas.

Medicina sola miseriarum, oblivio.
Meretrix est instrumentum contumeli.

Metuendum semper est ei, quod tutum velis.

Metum respicere non solet , quicquid juvat.
Metus improbos compescit, non clementia.
Metus cm vcnit, rarum habet somnus locum.

Minimum eripit Fortuna cm minimum dedit.

ins decipitur , cui negatur celeriter.

Minus est qum servus, Dominus, qui servos timet.
Mins spe pecces, si scias, quid nescias.
Misera est voluptas , ubi pericli memoria est.
Miser dici bonus vir, esse non potest.
Miseri est nescire, sine periculo vivere.
Miseriam nescire, sine periclo est vivere.
Misericors civis, patri est consolatio.
Miserrima est fortuna, quae inimicos fatet.
Miserrima est fortuna, quae inimico caret.
Miserrimum est arbitrio alterius vivere.

NMiserum est , tacere cogi, quod cupias loqui.

Miserum te judico, quod nunquam fueris miser.

IMora cogitationis diligentia est.

Mora omnis odio est, sed facit sapientiam.

Mori est felicis antequam mortem invocet.

Mori necesse est, sed non quoties volueris.

Mortem timere, crudelius est qum mori.

Mortem ubi contemnas, omnes viceris metus.

Muliebris lacryma, condimentum malitiae est,

ac P. SYRz Ss wT ytrae.

23 5

Mulier cm sola cogitat, mal cogitat.

Mulier quae multis nubit, multis non placet.
NMulta ignoscendo fit potens potentior.
Multis minatur, qui uni facit, injuriam.

ultis placere quae cupit, culpam capit.

N{ultorum calamitate vir moritur bonus.

Multa ante tempus, qum virum invenias bonum.

Multos timere debet, quem multi timent.
Muneribus , non lacrymis , meretrix est misericors.
Mutat se bonitas , irritata injuri.

N ATURAM abscondit cm re& improbus facit.

Necesse est multos timeat, quem multi timent.
Necessitas ab homine, qu vult, impetrat.
Necessitas dat legem , non ipsa accipit.
Necessitas egentem , mendacem facit.
Necessitas qum pertinax regnum tenet!
Necessitas quod celat , frustra quritur.
'Necessitas quod poscit, nisi das, eripit.
Necessitatem ferre, non flere addecet.

Necessitati quodlibet telum utile est.

INecessitati sapiens nihil unquam negat.

INecessitatis est remedium parcitas.
Nec mortem effugere quisquam, nec amorem potest.
Hec vita ncc fortuna hominibus perpes est.
V 2,

236

S w

e . c ae

Negandi causa avaro nunquam dcficit.

Negata est magnis sceleribussemper fides.

Negat sibi ipse, qui, quod difficile est petit.
Nemo qui coepit ex se, risum praebuit.
Nemo immatur moritur, qui moritur miser.

Nemo ita pauper vivit, qum pauper natus est.

Nemo timendo ad summum pervenit locum.
Nequitia , poena maxima ipsamet sui est..

Nescio quid cogitat , cm, bonum imitatur malus..

Nil agere semper infelici est optimum.
Nil aliud scit necessitas, qum vincere.
Nil eripit Fortuna, nisi quod & dedit.

Nil est miserius, qum ubi pudet quod feceris.

Nil magis amat cupiditas, qum quod non licet.
Nil non acerbum pris qum maturum fuit.
Nil non aut lenit, aut domat diuturnitas.

|Ni! peccant oculi, si oculis animus imperet.

Nil posse quenquam , mortuum hoc est vivere.

Nil proprium ducas , quod mutari potest.
Nil turpe ducas pro salutis remcdio.

Nil turpius, qum vivere incipiens senex.

Nimium altercando veritas amittitur.

Nimium est in morte boni, si ai! inest mali.

Nisi per te sapias , frustra sapientem audias.

isi qui scit facere, insidias nescit metuere.
Nisi vindices deli&a, improbitatem adjuves.
Nocens precatur, innocens irascitur.
Nocentem qui defendit, sibi crimen parit.

ac P. SYRI Sewrswrrae. 237

Nocere casus non solet constanti.

Nocere posse & nolle, Jaus amplissima est.

Noli contemnere ea, qu summos sublevant..

Non cit ruin perit is qui rimam timet.

Non corrigit, sed laedit, qui invitum regit..
Non est beatus, esse qui se non putat.
Non est bonitas , esse meliorem pessimo.
Non est pusillum, si quid maximo est minus;.
Non est cicatrix turpis, quam virtus parit.
Non est tuum, Fortuna quod fecit tuum.
Non facil de innocente crimen fingitur.
Non facil solus serves, quod multis placet.
Non novit virtus calamitati cedere.

Non pote non sapere, qui se stultum intelligit.

Non qum multis placeas, sed qualibus, stude..
Non semper aurem facilem habet felicitas.
Non vincitur, sed vincit qui cedit suis.
Nulla hominum major poena est , qum infelicitass.
Nulli facilis, qum malo invenies parem.

Nulli impones, quod ipse ferre non queas.

Nullo in loco mal audit misericordia.

Nullum sine teste putaveris suo locum.

Nullum sine autoramento est magnum malum.

Nullus sapientum proditori credidit.

Nullus tantus quaestus, qum quod habes parcere.
Nunquam facilis culpa , qum in turba latet.
Nunquam non miser est, qui quod timeat, cogitat.
Nunquam periclum sine periclo vincitur,

238

S w c ae

Nunquam satis est , quod improbae spei datur.

Nunquam secura est prava conscientia.

Nunquam ubi diu fuit ignis, deficit vapor.

O BsEQUiUM nupt, cit fit odium pellicis.

Occasio gr offertur, facil amittitur.
Occasio receptus difficiles habet.
Occidi pulchrum , ubi cum ignominia servias.
Odia, alia sub vultu , alia sub osculo latent.
Officium benevoli animi, finem non habet.

Omnes aequo animo parent, digni ubi imperant.

Omne vitium semper habet patrocinium suum.
Omnis dies velut ultimus ordinandus est.
Omnis voluptas

, quemcunque arrisit, nocet.

O pessimum periculum quod opertum latet !

tacitum tormentum animi conscientia !

O vita misero longa , felici brevis!

P Axatae lacrym insidias, non fletum indicant.

Parens iratus , in se est crudelissimus.

Parere scire , par imperio gloria est.

Pars beneficii est , quod petitur, si bell negcs.

ac P. SYRI S vr extrae.

239

Pars beneficii est, quod petitur, si cit neges.

Parvo fames constat, magno fastidium.
Patiendo multa veniunt, qu nequeas pati.
Patien$ & fortis seipsum felicem facit.
Patiens in advcrsis nunquam est felicitas.
Patientia , animi divitias occultas habet.

Patria tua est, ubicunque vixeris bene.

Paucorum est intelligere quid cui det Deus.
Paucorum improbitas, universis calamitas.
Peccare pauci nolunt, nulli nesciunt.
Peccatum amici, velut tuum , ret putes.

Peccatum extenuat, qui celeriter corrigit.

Pecuni oportet imperes, non servias.
Pecunia una regimen rerum est omnium.

Pcjora multa cogitat mutus dolor.

Perdendi finem nemo, nisi egestas, facit.
Perdit non donat, qui donat, nisi est memor.
Perenne conjugium, animus, non corpus, facit.

Pereundi scire tempus, assidu est mori.

Perfacil felix , quod vota impetrant facit.

Perfugere ad inferiorem, seipsum est tradere.

Pericula qui audet, ante vincit, qum accipit.
Pericula timidus , etiam qu non sunt, videt.

Perpetu vincit, qui utitur clementia.

Per qu sis tutus, illa semper cogites.
Plerique metu boni, non innocenti.
Plures tegit Fortuna, qum tutos facit.
Plws est qum pna , injuri succumbcre.

24o

S w c ae

Plus est qum pna, sine re miserum vivere;.

Poena ad malum serpens, ut proterat, venit..
Pna allevatur tunc, ubi laxatur dolor.

Poenam moratur improbus , non praeterit.

Populi est mancipium, quisquis patriae est utilis.
Post calamitatem memoria , alia est calamitas.

Potens misericors, publica est felicitas.

Potenti irasci , sibi periculum est qurere.
Potest non esse honestum, quod non liberum est.
Praesens est semper, qui absens etiam ulciscitur.
Prius negare , post fecisse, fallere est.
Probo bona fama, maxima est hereditas..

Probi deli&a judex legens deterit.

Probo beneficium qui dat , ex parte accipit.

Probus libertus , sine natura est filius.

Prodesse qui vult, nec potest, qu est miser.

Prodest, quicunque obesse non vult, cm potest.
Pro dominis peccare, etiam virtutis loco est.
Pro medicina dolor est , dokorem qui necat.
Prope est, libens ut damnet , qui damnat cit.
Prope est, non qu ut damnet , qui damnat nimis.
Properare in judicando , est crimen qurere.
Prospicere in pace oportet, quid bellum juvet.
Prudenti stultus etiam sermonis jocus est.

Pudor dimissus nunquam redit in gratiam.

udor doceri non potest, nasci potest..
Pudorem alienum qui eripit , perdit suum.
Pudorem habere, servitus quodammodo est.
Pudct ;

ac P. Srrr Seyraeytrae. 24r

Pudor quemcunque non fle&it, frangat timor.
Ipulchrum est prstare cun&a, nihil exigere.
IPupillus est avarus aetatis brevis.
JPuras Deus, non plenas , aspicit manus.

Q uae vult videribellanimis, nulli negat.

Qum felix vita qu sine negotiis transiit !
Qum magnum est non laudari , & esse laudabilem!
Qum malus est culpam qui suam alterius facit !
qum miser est, cui ingrata misericordia est !
Qum miser est, qui excusare sibi se non potest!
Oum miserum auxilium est, ubi nocet, quod susti
net!

Qum misrum est, bene quod feceris, fa&um queri

Qum miserum est cogi opprimere quem, salvum
velis?

Qum miserum est, cm se renovat consumptuna

malum!

Qum miserum est id, quod pauci habent, amittere!

Qum miserum est mortem cupere, nec posse emori!
Qum miserum officium est , quod successum noa
habet!

Oum miserum est, ubi consilium casu vincitur!

Qum miserum est ubi te captant, qui defenderiat!.

X.

,
242

$ e w c ae

*Qum pnitenda incurrunt viventi diu!

Qum saepe veniam , qui negaverat, petit!
qum timidus is est paupertatem qui timet!

Quamvis acerbus, qui monet , nulli nocet.

quamvis non re&um, quod juvat , re&um putes.

Quemcunque quaerit calamitas, facil invenit.

Quem diligas, etiam queri de ipso malum est.
Quem fama semel oppressit, vix restituitur.

Qui aequo malis animo miscetur , est malus.

Qui bene dissimulat , citis inimico nocet.

Quicquid bono concedis, das partem tibi.

quicquid conaris, qu pervcnias, cogites.
Quicquid fit cum virtute , fit cum gloria.
quicquid Fortuna exornat , cit contemnitur.
Quicquid futurum est summum , ab imo nascitur.

Quicquid nocere didicit , meminit , cm potest.

Qui , cm dolet, blanditur, post tempus sapit,
Quidam inimici graves , amici sunt leves.
Qui debet, limen creditoris non amat.
Quid est beneficium dare ? imitari Deum.

Qui do& servit, partem dominats tenet.

quid quisque possit, nisi tentato nesciit.
Quid ipse sis, non quid habearis, interest.

Quid tibi pecuni opus est, si e uti non potese

Quieta vita iis qui tollunt Meum, Tuum.
qui spetat, ut rogetur, officium levat.

qui in vero dubitat, mal agit, cm deliberat,

Qui invitus servit, fit miser, seryit tamcn,

ac P. Srrr Sewrrwrrae.

243

<Qui jusjurandum servat , qu vis pervenit.

<Qui metuit calamitatem , raris accipit.
Qui timet insidias omnes, nullas incidit.
Qui pote celare vitium , vitium non facit.
Qui pote consilium fugere, sapere idem potest.
Qui pote nocere , timetur cm etiam non adest.
Qui pote nocere , timetur cm etiam non nocet.

Qui pote transferre amorem, pote deponere.

Qui pro innocente dicit, satis est eloquens.

qui se ipsum laudat , cit derisorem invenit.

quis pauper est? qui dives videtur sibi.
Qui sibi non vivit, merit aliis est mortuus.
Quis miserum sciret, verba nisi haberet dolor 8

Quis plurimum habet? is qui omnium minimum cu

pit.
Qui timet amicum, amicus ut timeat, docet.
-

Qui timet amicum , vim non novit nominis.

Qui venit, ut noceat, semper meditatus venit.

Qui dubitat ulcisci, improbos plures facit.

Qui culp ignoscit uni , suadet pluribus.
Quo cavetis, cm animus aliud, verba aliud petunt*
CQuod tas vitium posuit , aetas auferet.
Quodcunque animus sibi imperavit , obtinet.
quod est timendum , decipit, si negligas.
Quod facere turpe est, dicere honestum ne puta.
Ouod fugere credas, spe solet occurrere.
quod nescias, cui serves, stultum est parcere.
Quod nescias, damnare, summa est temeritas
X z.

244

$ w E c ae

Quod periit, quaeri pote , reprendi non pote.

Quod quisque amat, laudando commendat sibi.

Quod semper est paratum , non semper juvat.
Quod senior loquitur, omnes consilium putant.

quod timeas, citis, qum quod speres, evenit.

Quod vitiosum est, quo animo facias, nihil interest.
Quod vix contingit , vix voluptatem parit.
Quod vult cupiditas cogitat, non quod decet.
Quod vult habet, qui velle quod satis est, potest.
Quotidie damnatur , qui semper timet.

' Quotidie est deterior posterior dies.

=e

R Apexa est accipere quod non possis reddere.

Rapere est, non petere , quicquid invito auferas.
Rarum esse oportet, quod diu carum velis.
Ratione , non vi , vincenda adolescentia est.
Refert qum quis bene vivat ; qum diu , non refert.

Regnat, non loquitur , qui nil nisi quod vult facit.

Rei nulli prodest mora, nisi iracundi.
Remedium , fraus est, contra flumen quaerere.

Repelli se homo facilis fert , qum decipi.

Pepent dives, nemo fa&us est bonus.
Res inquieta est in seipsam , felicitas.
Respicere nil consuevit iracundia.

ex quant est major, tant est insidiosior.

ac P. SyRr Sevrrwrrae.

24;

Revertere, unde veneris, nihil grave est.

Reus innocens Fortunam , non testem timet.
Rex esse nolim , ut esse crudelis velim.
Rivalitatem non amat vi&oria.

Rogare ingenuo servitus quodammodo est.

Roganti melis, qum imperanti , pareas.

Ruborem amico excutere , amicum est perdere.

AEpe oculi & aures vulgi, sunt testes mali.

Spe ignoscendo das injuri locum.
Salutis caus bene fit homini injuria.
San&issimum est meminisse cui te debeas.

Sapiens contra omnes arma fert, cm cogitat,

sapiens quod petitur, ubi tacet, breviter negat,
Satis estbeatus qui potest , cm vult , mori.

Sat magna usura est pro beneficio memoria.

Secret amicos admone, lauda palam.

secunda in paupertate fortuna est fides.

Secundus est a matre, nutricis dolor.

Se damnat judex, innocentem qui opprimit.

Seditio civium , hostium est occasio.

semper beatam se putat benignitas.

semper consilium tunc deest , cm opus maxim est.
Semper metuendo sapiens evitat malum.

Semper metuendum, quicquid irasci potest.

X 3

246

S e w c ae

Semper plus metuit animus ignotum malum.

Semper redundat ipse in au&ores timor.
Sensus , non aetas , invenit sententian.

Se posse plus iratus qum possit putat.

Ser est in periculis consilium quaerere.

Sibi ipsi improbitas cogit fieri injuriam.
Sibi ipsi dat supplicium , quem admissi puder.
sibi primm auxilium eripere, est leges tollere,
Si nil velis timere, metuas omnia.

Socius fit culp, qui nocentem sublevat.

Solatium grande est cum universo un rapi.
Solet esse in dubiis , pro consilio , temeritas.

Solet hora, quod multi anni abstulerint, redderes.

Solet sequi laus, cm viam fecit labor.
Sordidis mult vivimus qum nascimur.
Spes est salutis, ubi hominem objurgat pudor.
Spes inopem, res avarum , mors miserum levat.
Spes prmii laboris est solatium.
Spina etiam grata est, ex qua spe&atur rosa.

Stultitia est inse&ari quem omnes diligunt.

Stultiti partem interdum habet felicitas.
Stulti timent fortunam, sapientes ferunt.

Stultum est alium velle ulcisci poen su.

Stultum est queri de adversis , ubi culpa est tua.
Stultum est timere quod vitari non potest.
Stultum est vicinum velle ulcisci incendio.

Stultum facit fortuna quem vult perdere.

Stultum imperare reliquis, qui ncscit sibi.

ac P. SyRr SevTwTrae. 247

Suadere benevoli est primm , dein corrigere.
Submittit se, qu se erigit, felicitas.
Suis qui nescit parcere, inimicis favet.
Submissum imperium non tenet vires suas.

Suspe&a semper ornamenta ementibus.

Suspicio sibi ipsa rivales parit.
Suum sequitur lumen semper innocentia.

~T Acer.e nescit idem , qui nescit loquf.

Taciturnitas stulto homini pro sapientia est.

Tam deest avaro quod habet, qum quod non habet.

Tam diu discendum est homini, qum diu nesciat.
Timidus vocat se cautum, parcum sordidus.

Tormentum dulce, quo ubi reprimitur gaudium?

Turpis inopia est , qu nascitur de gloria.

Tuta est jatura qu fit negligentia.

Tutissima res timere nihil prter Deum.

U,

cpit pauper divitem imitari, perit.

Ubicunque pudor est, semper ibi san&a est fides.
Ubi fata peccant, hominum consilia excidumt.
Vbi inmocens formidat , damnat judicem.
X 4

248

S e v c ae

Ubi maxim gaudebis, metues maxim.

vbi omnis vita metus est, mors est optima.

Ubi peccat aetas major, mal discit minor.

ubi timetur, nif quod timetur nascitur.
Velox consilium sequitur poenitentia.
verbum omne, refert in quam partem intelligas.
Verum est, quod pro salute fit mendaciuma.
Verum cur non audimus? quia non dicimus.
Veterem ferendo injuriam, invites novam.
Veterem ferendo injuriam , vites novam,

Viri boni est, nescire facere injuriam.

Virum bonum natura, non ordo facit.

Virtute quod non possis, blanditi auferas.

Virtuti amorem nemo honest denegat.

Virtuti melis qum Fortunae creditur.
Virtutis spolia cm videt, gaudet labor.
virtutis vultus partem habet vi&oriae.
Vis omnibus esse notus? nris neminem.
Vitium fuit, nunc mos est assentatio.

Vix quisquam transit in bonum, nisi ex malo.

Ulcera animi sananda magis qum corporis.

Unus dies poenam affert ; multi cogitant.
Voluptase difficili data dulcissima est.
Voluntas quem pudicum, non corpus facit.

Voluptas tacita, mage metus qum gaudium est.

Utrumque casum aspicere debet, qui imperat,

Vultu an natur sis sapiens, multm

interest.

ac P. Syrr Sevre vrrae. 249

M.

T R O c H 4 I c I , vel quasi.

Aw*o. , quant in arte est melior, tant est

nequior.

Cui quid vindicandum est, omnis optima illi occasio

est,

Conscientia amici, nuflius lingu inyenit preces.

Contumeliam nec ingenuus fert , nec fortis facit.
Cujus mortem amici exspe&ant , vitam cives ode
runt.

Ibifficile est dolori convenire cum sapientia.

Dixeris maledi&a cun&a, cm hominem ingratum
dixeris.

Duplex fit bonitas, si simul accesserit celeritas.

Esse necesse est vitia minima maximorum maxima.

Est beneficium eo carere, quod invitus possides.

Est honesta turpitudo pro bona caussa mori.
Expetit poenas iratus ab alio ; a seipso exigit.
Exul is, cui nusquam domus est, sine sepulchro est
rnortuus.

Felix est, non qui videtur esse aliis, sed quisibi.

Fminarum curam gerere desperare est otium.
Fortior est quicupiditates suas, qum qui hostes sub
jicit.

Frustra cm est ventum ad senetam, repetas adoles

centiam,

2;o

S e N c ae

Fulmen est, ubi cum potestate habitat iracundia.

Habet in adversis auxilia, qui in secundis commodat.
Heu dolor qum miser est qui in tormentis vocem
non habet !

Heu qum miserum est discere servire, ubi dominari

do&tus es!

Heu qum miserum est ab eo ldi, de quo non au

sis queri!

Heu qum multa poenitenda incurrunt viventes diu!

Homo, qui in homine calamitoso est misericors ,
meminit sui.

Homo semper aliud fert in se, in alterum aliud cogi

tat.

Improb Neptunum accusat, qui iterum naufragium

facit.

In malis sperarc bonum , nisi innocens, nemo solet.

Inter amicos judicatur , qum inimicos molestis.

Ipsae amicos rcs opimae pariunt, adversae probant.
Iracundiam qui vincit, superat hostem maximum.
Irritare est calamitatem cm te felicem vocas.

Ita habeas amicum, posse ut fieri inimicum putes.

Mage cavenda est amicorum invidia, qum insidi
hostium.

maximopericlo custoditur , quod multis placet.

Minim amicussum, fortunae particeps nisi sim tuae.

Mors infanti felix , juveni acerba , sera nimis seni.

Mortuo munus qui mittit, nil dat illi, adimit sibi.

Nae virtutibus multis abundat, qui alicnas amat !

ac P. SyRr Sevreyrrae. 25 1
Neminem nec accusaveris, nec laudaveris cit.

Nescias quid optes, aut quid fugias ; ita ludit dies.

Nescit is nocere , qui nocere velle perdidit.
Ni gradus servetur, nulli tutus est summus Jocus.
Nil prodest bene didicisse, facere si cesses bene.
Nil rationis est, ubi res semel in affe&um venit.
Nondum felix es, si nondum turba te deriserit.
Non aliter vives in solitudine, aliter in foro.

Nulla, qu multos amicos recipit, angusta est do

1 muls.

Nulla tam bona est fortuna, de qua nil possis queri.

Nusquam melis morimur homines, qum ubi liben
ter viximus.

Objurgare in calamitate , gravius est qum calamitas.

Odio oportet ut peccandi facias, non metu , bonum.
Omne dixeris maledi&um , cm ingratum hominem
dixeris.

Omnesvitam differentes mors incerta prvenit.

optim positum est beneficium , ubi ejus meminit

qui accipit.

Optimum est sequi majores, re& si prcesserint.

Pecunia est ancilla, si scis uti ; si nescis , domina
cst.

Plerique ubi aliis maledicunt , faciunt convitium sibi.

Principium est discordi, ex conmuni faccre pro
prium.
Proximum tenet locum confessio innocenti.

Quant scris Peccatur, tant incipitur turgis.

252 Seyecae ac P. Srrr Sexr.

Quem bono tenere non potueris, hunc teneas malo.
quicquid est plus qum necesse possidentes deprimit.

cJuid refert quantum habeas? Mult illud plus est,

quod non habes.
egibus pejus est mult , qum ipsis servientibus.
Res bona est non extirpare sceleratos , sed scelera.
Ridiculum est, odio nocentis, perdere innocentiam.

Spe dissimulare, qum vel ulcisci, satius fuit.

Saepius locutum, nunquam me tacuisse poenitet.
semper vocis & silentii temperamentum tene.
Scrno animi est imago : qualis vir, talis & oratio est.

Si multis tua vita placuerit, tibi placere non potest.

Sine dolore est vulnus, quod ferendum cum vi&oria.
si pares invitus, servus es: minister, si volens.

Solitudinem quaerat, qui vult cum innocentibus vi

vere.

Tam crudelitas est omnibus , atque nulli ignoscere.

Tam deest, quod habet , avaro, qum misero quod
non habet.

Thesaurum in sepulchro ponit, qui senem heredem.

facit.

Tolerabilior, qui mori jubet, qum qui mal vivere.

Tolerabilior pna , haud posse, qum nescire vivere.
Tuta

saepe , nunquam secura, mala conscientia est.

ubi sis cum tuis, &c absis patri, eam desideres.

Vita hominis brevis : ide honesta mors, est immor.
talitas.

253

AVOT JANI GRUTERI.

S. Ententi aruw

harum geminum , aut potis

gemmeum partum , debemus Camtabrigiae ac Frisim

gae 5 quarum e Bibliothecis produxere obstetricatu
minim infausto, bina illa Orbis Europaei sidera ,
Desiderius Erasmus , Marcu, elrerum : hic quidem
intra biennium , ille ante annos pen centum , ut

latis doceberis & ex Semeca ipsius , & ex Adagiis.

Quod ad primam prolem attinet, eam nuper ad in
vidiam usque expoliit lima divina Josephi Scaligeri.
posteriorem fer adhuc sanguinolentam , ego his ipsis
nanibus, snstuli, lavi , fovi, finxi ; adhibit aleiptic

minim poenitend, e myrotheciis Librariae Serenis

simi mei Principis, Ele&oris Palatini. Id ita esse,

ipsmet puellae , e qu sunt ingenuitate, profiten

tur, quarum vocem tamen auribus publicis arcuis
sem, nisi esset e re literaria Criticos bene audire : hoc

utique tempore, quo multi sunt qui opus ultr qu.

tant, neque tam augeant irritentque morbos, qum

manu faciant.
A.

4 morte semper homines tantumdem abruwur.

Transsumptum e Semecae Epistola xxx, ipso fine.

254

N o r ae

Ab alio pe8er. ] Ita aliquot membranae, reliquae

expe&es, quod eodem redit, sed exprimenda videba
tur prisci vi indoles. San in Orosio lib. 1 1. c. 1 o.
circa finem erat quoque spe&are. Mss. Pall. expe&are.
AE, debitorem leve ; grave, inimicum facit. ] Ita

malui , qum quod erat in aliis: r debitorem leve

gravem inimicum facit, asserente priorem le&ionem

ipsomet Seneca Epistola xix. Item lxxxi. sub finem.

AEta, cimdum. ] Vitam huic versui affudit Illus

tris Scaliger, & hac fer facie conspicitur in codice

Gallico , qui aliquando fuit Hier. commelini, nisi
quod turbet vox prima.
Amans , ita ut fax, agitando ardercit magis. ] Sic
Palatinae membranae , long melius qum Frisingen
efef.

* Amici, e magis dees, qu mihit haber. ] Legen

dum, Amicis e magis dees , qu minus habes. Et sen

sus & oppositorum ratio ( magis & mimur j id facil
persuaserint. (TAN. FAB.)
-Amici vitia , nisi feras, facis tua. ] Contrariae sen

rentiae versum isti subjeci, nempe: Amici vitia ji feras,

fucis tua: quod viderem homines ingeniosos id saepius
fecisse in his Gnomis, & tam ancipiti vultu , haec at

que illa se commendare , ut jure hreas a quibus po

tissimum standum sit. Cert in utramque partem dis

putari posse, nemo negabit, qui a limine Philoso

phi umbram salutaverit.
4ngusta capitur tntior mema cibus. ] Hinc aufe

:
2.

J a N r G R v r e r r.

25;

tendum erat : ut pote quod compareat Senecae Thyer

re vers. 45 1. Sed cm hatenus locum suum obtinue

fit , malim ab alio potis in exilium ejici, qum a

me ; cui votum , ut Ammi nostri & dogmata non
hoc tantm aspicerentur loco sed omnibus ; ne pec
torum quidem penetralibus exceptis.
4mimus vereri qui scit , scit tuta ingredi. ] Legitur
etiam in scriptis libris : scit tuto aggredi, item tutae
aggredi.
Aspicere oportet , quidquid molis perdere. ] Sump
tum e Semec libris, sed excidit locus. Adumbratur

tamen iterum libro 11 1 de Beneficiis, cap. z. Respicit

que ad alterum illud quod habemus infra : Dimirum
quod mercitur , mom amittitur.
4varo quid mali opter , misi ut vivat diu. ] In
vett. libris aliquot, Avaro quid mali optes ? ut vivat ,
diu. Versu vividiore , addo & puriore.
Avidum esse oportet neminem , minim tenem. ] Sic

restitui, sed e vestigiis exemplaris Palatimi, in quo

oportet me minime senem. Frijingensis , qui nobis com
municabat : neminem misi remem ; monstra loqueba
tur.

* Auxilia humilia , firma consensus facit. ] Lego ,

Auxilia infirma, &c. Quae per se infirma erant, ea
dem firma fiunt, si partium consensus accedat , &
fides. (TAN. FAB.)

256

IN o T ae
18.

Eona homini mors est, animi qu extinguit mala. f

socium habet & iste versus paris fer similitudi
nis ! Sed & hunc agnoscunt Mss. longeque Pro
ea8 aliud vita , aliud animi mala s me quidem in
terprete.

* Bonarum rerum consuetudo pessima est. ] Per Bo

ma , res , voluptatem , oble&amenta, vitae mollioris
suavitatem &c. intellige , cx Plauto Horario (TAN.
IFAB.)

bonum quidem supprimitur nequa* extingwitur. ]

rea felicissim divinavit vir maximus. Mss. tamen
alio sensu, Bonum quod est , si premitur, mequaquam
extinguitur. Et ita locuta fuerit vetus aetas, dummo
do pr gemma illa vulgari, recipiamus hunc long
majoris pretii Carbunculum.

Brevi, men, ipsa est memoria iracundiae. }

Nostri

Mss. Breve amam, ipsa memoratio iracundiae. Vel,

breve memorata iracundia. Vel , Brevis amans ipse
&c. Ego, nec haec nec illa capio satis.
C.

cave me quicquam incipias , quod post pniteat. Y

Minus re& , sive ad versum , sive ad sententiam.

ifrisingentis : cave me quidquid incipias &c.

omuilium inveniunt mwlti, sed doi explicant. J
Auc

J ae w r G r v r e r r.

257

Aut nullo sensu, aut stult antea Frisingensis : consi

liis juvenum mwlti re doli explicant. Im respicit ad
alterum versum , qui infra. Homini comsilium tumc
deest cm multa invemit.

contemni levius stultiti est, qum percuti. ] Et

hc versum contrarium subjeci, cm uterque inve
niretur in libris. Et procul dubio sic formarunt in
genia do&orum, qui videbant lepid isthc opponi ,
& ver. Ne quid tamen dissimulem , videtur initio
fuisse in chirographis libris : Contemni rapienti gra
vius est qum stulto percuti ; vel tale quid simile.
* Cuivis potest accidere , quod cuiquam potest. J
Versus corruptus, nam metrum laborat. Lege itaque,
Potest accidere cuivis , &c. Atque adeo ad literam;
P. referendus erit hic trimeter. ( TAN. FAB.)

Cm das avaro praemium , ut moceat , rogas. ] Haud,

aliter Palatimus codex : Nam Frisimgensis , moceas.
D.

Damnati lingua vocem habet , vim non habet.

*Nullus suberat sensus scriptur Ms. Frisimgemr. Dam
mat lingua &c. Nam quod obtruserat nobis alii, Dam
nat qu lingua &c. nihili est. Imo lingua damnati:
vocem quidem habet, non vim. Unde apert Quin
filianus Declam, ccclxxi 1. Sera poft dammationem:
innocenti defensio est. Etiam Senec Medea , Proxe
onstituto sera decreto venit.- Cur? Dicet nobis apud
X.

258

N o T ae

curtium lib. vi. philotas : Pini homini, non super

vacua tantm , sed etiam invita defenfio est , qu ju
dicem mon docere videatur, sed arguere. Ergo judi
cios Plinius lib. 1. Ep. v. At ego me interrogare qui
dem fas puto, de quo pronuntiatum est.
Deos ridere credo, cm felix vocat. ] Ita & locum
istum constitui. Nam nihil erat sani in codd. Frising.
Deo, reddere credo, cm felix fovet. Puto autem velle
Potam , felices non tam videri precari Deos, cma

ipsos invocant, qum deridere: utpote, quibus om

nia jam adsint qu vota impetrent. Unde supra ha
buimus :.

comtra felicem vix Deus vires habet..

Habebimusque infra ab eodem Au&ore :

Perfacile felix, quod vota impetrant, facit.

Sic enim & ibi legendum duxi , quamvis esset in;
exempp. imperamt. Isthc autem interpretanda ex.
J^elleiami , loquentibus de Pompeio Magmo lib. poste
riore: Pen omnium votorum expers , nisi numeraretur

inter maxima , indignari, cm omnes cives jure habe

ret pares , quemquam qualem dignitate conspicere.
Hinc & de se caesar Juliur apud Lucanum libro v.
Pharsal.
-

quem Numina numquam

Destituunt, de quo male tumc Fortuna meretur ,

Cm post vota vtnif.,

J a w z G R v T R 1.

259

Semeca in Herc. QEtaeo v. 1197.

Semper hc nobis mamus

^otum spopondit.

p.
Et mox :

Hic aliquid dies.

Optare jujrit.

possem plura : sed hc sive rudi, sive do&o , suffece.

rint.

Dives quod donat , timeaf ; cit raptum venit. ]

Ita Britammicum exemplar , ita codd. omnes Palat.

aliis solum placuit : Dies quod donat ; non mal qui

dem , sed nec mal nos qui & hoc & illud admisi
mus : cm videatur & huic nostro plusculum ele

gantiae. Cujus confirmand causa hem tibi isthc.

Plinius Panegyr. ad Trajanum : Nomme ut Regum ,

ita caesarum munera , illitos cibis hamor , opertor prae

da laqueos mulabantur ? cm privatis facultatibus
velut hausta &* implicata , retro secum quicquid atti
gerant , referrent. Et ver quid fures facient auri cm
talia Domini.

* Dimijjum quod nescitur , non amittitur. ] Lege,

Amissum quod nescitur , &c. (TAN. FAB.)

Dolor animi gravior est , qum corporis dolor. j

Eateor in Pall. &. Frisingemjib. membranis extitisse
nonnunquam versus non magn rei , qualis est &

iste. Sed omnes duxi reprsentandos , tanquam si

X, 2

26o

N o T ae

quaestor potis essem qum Censor, aut AEdilis fs.

tidiosus. Alioquin exturbassem & hunc:
4varus dammo potis qum sapiem dolet.
Aliosque plures monetae mins probatae : nisi nesci
remus quid in Mimis praecesserit, a quo vires sump
sisse poterant.
e.

Etiam bonum saepius obest adsuescere. J An fuit *

bomo. Palatinus nil juvat, in quo: Etiam bonum saepe
eut adjuescere.

Etiam oblivisci quid vis, interdum expedit. ] Ad

jun&um vides & alterum versum , qui nihil variet
ab isto, qum voculis duabus, quod sciv. Et hoc &c
illud erat in Mss. nostris, estque utrique sua veritas .
stia Venustas.

Ex lite multa gratia fit formosior. J Nescio an ve

rum dicat : placeret magis , Ex lite amamtum gratiae

&c. Sed ita non est in libris, astringendusque forsan,
ad hos sensus versus.
F.

*er difficilia ; facilia levi** perferer. J Ita supplent

vett. nostri. Vulgati nuper : Fer difficilia , ut & f
silia perferar.
* Fi$a cit ad naturam reciderint unam. ] His

J a w r G r v r R r.

26r

versus ad literam C. rejiciendus : legendum enim ob

metri vitium , Cit ad maturam ficia &c. ( TAN.
FAB. )

Fidem qni perdit , quo se servat reliquo ? ] Sic op

timus Ms. Vulgg. servat in reliquum. Quod mihi
concinum, mins.

Fides , ut anima, unde abiit , e numquam redit. 3.

Ita me legere memini in Editione Erasmi ex officina.
Henr. Stephani. Illa autem viri illustris le&io, Fides
umamima , &c. Vitiosa est , atque adeo expolenda
(. TAN. FAB.)

Eortuma plus homini , qum consilium valet. ] Hac

tenus tantm habuimus : Fortuna nulli plus qum
comjilium valet. Sed & alterum illlud verum esse ,
omnia clamant, exstatque disert in Mss. tum Pall.

tum Frising.

fortuma unde aliquid fregit , causwm penitus est. ]

Haec est scriptura codd. meliorum, ha&enus circum
latum est, qua* rum.
Frugalitas in ferta eft rumoris boni. J Plus qum
stipes est, qui non acquiescit huic emendationi Sca
ligeram , quam non ratio solum confirmat, sed &

cod. unus Pal. in quo, littera tantm una errante .

iucerta.
G.

Gemitur dolores indicat, non vindicat. ] Hanc gno

naen reperias in solis Palatinis ; ut & vigintialias,

262

N o r ae

quantum nec vola , nec vestigium in vetere Frisi*

gemi : ut facil deprehendet qui conferet. Nam mihi
jam otium non est, singula adnumerare : mult mi

ns proferre centum amplis versus, qui per me tales.

Quippe amtea, omnia alia erant qum Iambi. Scilicet

quod sibi Erasmus in schedis cantabrig. idem ego &

hic animo meo permisi. Quid ni enim aliquando
modest utamur ingenio, velificantibus nobis pr
sertim librorum veterum ventis.

* Grave judicium est , quod prjudicium non habet.

Grave prjudicium est, quod judicium mom habet.]
Alterutrum ex his versibus tollas licet : Ipse quidem
priorem expungerem. ( TAN. FAB.)

Gravius malum omne est, quod sub aspe&u later.. ]

Ita reformavi fide Pal. Cod.
H.

Heredem ferre homertius est , qum quaerere. ] Sic

unus tantm e Mss. Pall. alii enim subscribebant vul

gato , utilius , quod minim accedit ad venerem al

terius , quam si omnes non assequentur, haud mita
bor ; cm cuilibet datum non fuerit nudas videre
Cratias.

Heu qum miser est , qui in tormento vocem haud

habet. j Habemus & hunc versum verbo au&iorem
in Trochaicis infra : Sed cm etiam sine eo, conspi
ceretur in Mss. nonnullis , locum & hc dedi , gtia
pus , fupervacua nm mocere.

J a y z G R v r e r r.

263

Homo semper im or fert aliud, aliud cogitat. ] Sic

maximus Scaliger, & perplacet. Si cui tamen magis
sapiet letio vetusta, eam reperiet inter Trochaica.

Homert parca , improbo , ut parcas probo. ] Sanitas

hujus sententi debetur conje&ur me : Nam impe
rit nimis Frising. lib. Honest parcas improbo, ut ca
reas probo. Palatimus ver unicus , sine sensu com
modo : Honest parcas improbo, & parcas probo. Ni
mirum habuit in mente alterum versum :

Malo etiam parcas , si um est periturus bonur..

I.

Jacet omnis virtus , fama misi lat patet. ] Sic apert

noster Pal. nam mins bene corre&um ab aliis ; lata;
pateat.

Ignoscere hvminum est , nisi pudet cui ignorcitur. ]

Admisi & hunc versum, quod esset in aliquot manu
exaratis codd. hac interpretatione , si eum cui ignos

citur pudet veniae. Et ver ibi locus est Horatiano illis

Invitum qui servat idem facit occidenti.
Inimico extim&io , exitium lacrym nom habent. ]

Mirum nisi huc respexit Apuleius in fabula Tlepolemis

Imo cm vox exitium nulli sit familiarior qum Ma

daurensi illi, suspicer versum istum natum ex Apu

leiama sententia.

Im miseri, vitia mulla contumelia est, ] Libri partimg.

264

N o r ae

In mijeri vita contumelia est : partim , Im miserae vitae

i

etiam contumelia est ; quod utrumque sensum suum

habet, neque ineptum : haud tamen ut vel adspiret

ad argutiam scripturae publicatae. Amico tamen meo.
veniebat aliquando in mentem, fuissc : In miseri vi
fa , vita contumelia est.

* Intellige ecquae sint , t bene agat , bona. J Lege,

Intellige qu mala sint , ut & bene agas boma. ( TAN.
FAB. )

Im turpi re peccare, bis delinquere est. ] Palatinaer

sched Venereum quid produnt, scribendo: In tur

pem peccare, bis delinquere est.

L.

Libido cum8os etiam sub vultu domat. ] Non video.

quomodo hc subsistat illud aliorum , sub vultu

lammat. Ei si nihil aliud, at vocaliter adversatur ra
rio carminis : cujus mens , eam esse vim libidinis, ut
homines superet ipso aspe&u ; nedum ut necesse ha
ibeat expedire aut artes, aut arma aut manus. Meta

phora sumpta a re militari. Consulatur Prudentiur ,

IDuello Luxuriae ac Castitatis. Ita aliquando sensi de
isto loco. Nunc displicet. Video enim illud, sub ad*
pe&u aliter sumi v. 16 1. Item : sub vultu v. 52.4.
Esset ergo summa libidinem etiam eis dominati , qui.
alia omnia vultu pr se ferunt, hoc est, qui Curio;
simulant. J^ultit : ergo & ajpeius usurpat pro persona
ac larva ut v. 166.

Iibido ,

j., x 1

G r v r e r r.

26;

Zibido, mom judicium est , quod levitas sapit. ] Sic

fer libri omnes. Alio sensu , vivido tamen alii :

ibido imdicium est ejus quod levitaj fapit.

M.

AMale facere qui vult, nunquam nom caufam inve

mit. ] Et hc texui alterum versum litera tantm
Jifferentem a priori ; utraque scriptura comparente
in Ms. & utraque vera.
-

Miseri est nescire sine periculo vivere. ] Ita disert

commelini Ms. Gallicus. Neque dubitavi admittere

in contextum , reli&o tamen & eo, qui ex isto, ut

suspicor , depravatus erat : Miseriam nescire, sime pe

riclo est vivere. In hoc quippe nihil mihi acuti com
paret. At prior respicit inquietum illud hominum

genus , quod fortun su secnd semper instat,

negotia quaerit e negotiis, bella e bellis. Tales enim,
etsi felices , miseros vocat au&or ; quia semper circa

pericula. Hujus animi hominem unum pro multis

graphic nobis depinxit Cornelium Furcum, libro 11.
Historiarum, Tacitur: Nom tam praemiis periculorum ,

qum ipsis periculis laetus : pro certis & olim partis,

wova , ambigua , amcipitia malebat, &c. ,
AMiser dici. ] Est Senecae , de provid. cap. 3.

Miserrima est fortuna , qu inimicos latet. ] Et is

tum produxi , & reliqui tamen alterum , Miserrimas
et fortuna, qu imimico caret ; quod uterque elegans
esset ; nosterque adco nervosior isto.

266

AV o T ae
N.

Mil mom acerbum , pri, qum maturum fuit. ] Ita

omnino legendum , non fiet, quod ne rustici quidem,
qui circa Autumnitatem tamen assidui , intellexe
rint.

Nil turpe duca* pro salutis remedio. ] Inconside

rat & hc alii nobis infarcierant, Nil tempore du
cas ; cui sententiae nullus sensus tolerabilis. Nostr

tam clarus est, qum si Sol cum radiis suis insigniis

set meridie.

Nimium est in morte bomi , si mil inert mali. ] Sic

& hunc versum resarciendum duximus.

Non est bonitar. ] Est Senecae, Ep, 79. . 3.

Non semper aurem facilem habet Felicitar. J Faci

nus istud nostrum est. Libri enim , facilitas prfe
runt, quod subfrigidum visum est.
Nullum sine autoramento , &c.] Est Senecae , Epist.
-

69,

Numquam ubi diu fuit ignis , deficit vapor. ] MS.

cecidit : quod transformarunt alii in defuit : ego in
deficit. Vtri rctis, judicet Palaemom.
P.

Pars beneficii est, quod petitur, si cit neges. ] Et

Atc vides subnexum versum paris formae , nisi qua
tenus una differat voce. Hoc ideo quod ita compa
fcrct in MSS. aliquot.

j.

JL, v r G r v r e r r.

267

Parvo fames , &c. j Est Senecae, p. 17.

Patiens im adversis mmnquam est felicitar. ] Pris
fuerat : Potentia in adv.

Paucorum est intelligere, quid cui det Deus. j Ita

libuit edere de conje&ura. Nam MS. quid det Deur.

absque vocula cui. Alii formarant, intelligere quid

decet Deos ; quod se meo capiti minim approbat.
Peccare pauci molumt , mulli nesciunt. ] Est forsan

sententia genuina. Quri libet tamen, an non qu

bene rescriberetur multi nesciunt.

Paema ad malum serpens , ut proterat, venit. ] An

tea legebatur, cm proterat. Neutrum habuerim pro
sano: cert neutrum satisfacit.

Frobi deli8a judex legem , , deterit. ] Habitudini

versus consultum iveris si transpositu verborum scrip

seris: Probi legens deli&a judex, deterit.

Prope est, libens ut damnet , qui dammat cit>. J Ita
concinnandum putavimus versum istum cum sequen

ti; qui ambo antea mir claudicabant. Sumptos a

M$.

tem e Seneca lib. 1. clem. cap. 14. notius puto, qum

pi*

ut ostendatur.

Prudenti stultu etiam sermonis jocus est. ] Fort :

Prudens stultis etiam sermonis est jocu. Vel: Prudentis
vultus etiam sermonis loco ejrf.

Pudor quemcunque non fle&it, frangat timor.] Lon

g aliter Frisingemr. cod. scriptur, nempe : Pudor

qnem non fle&it, non frangit timor ; quod pro falso
habuerim. Nam & iterum habemus in Trocha?cis &
Z z.

268

IN o r ae

Quem bono tenere mom potueris , hunc tentas wala,

Q.

Qu vult videri bella mimiw , nulli megas. ] Tenta

runt alii, bella , nimium sibi negat , invenust , &

longis abeuntes a vestigiis codicis scripti , in quo,

bella, nimium illi negat. Unde quis minima mutatio
ne fecerit : Quae vult videri bella nimium, ulli megat ?
Sed rotundior est divinatio nostra prior.

Qum miser est, cui ingrata misericordia est. ] Sic

ego quidem refinxi: nam ante me alii : cujus ingr. cui
suum quidem acumen, sed omni arist acutius. Sic
Silius, lib. v11. vs. 588. de Minucio magistro equi
tum ,

4tque hic Dardamius pravo certamine dutor

Jam Styga * ternas intrarat mente tenebras ;

Nam Fabium, auxiliumque viri sperare pudebat.

Qwm niverum est ubi te captant, qui defenderint! j
Et hoc nostri est facinoris, sed modesti ut autumo.

Apicem enim tantm addimus, cm antea legeretur,

te capiant.

Qum pnitenda incurrunt viventi diu ! j Sic di

sert Palatinus codex unus, ita tamen ut alii habitu

Trochaci proferant, Heu qum multa pnitenda in

currunt viventes diu ! Quem etiam luce dignum duxi
homo misericors. Qui vitio verterit, deleat licet stile
iaverso,

J A N r G r v ^ E r r.

269

Quidam imimici graves , amici sunt lever. j Extur

bavi sedibus suis neotericam inquilinam ; Quidam
nimici graves sunt inimici leves , quoniam mins ca
perem subtilitatem istam nimim subtilem. Nos
trum istud dicit, inveniri homnes, qui nobis inimi
ci, graviter noceant, amici ver leviter prosint. Et

sic uno ore Mss. Palt. sic Cantabrigg. sic etiam ipse
experiere Le&or.

Qui pote nocere , timetur , cm etiam non adert. }

Vides socium isti versui, verbo tantm differentem.

Utrumque probum arbitror ; verum cert scio.

Quod vix contingit , vix voluptatem parit. ] Ita
medendum duxi sententiae. Nam Mss. Quod vix con

#imgitur, voluptatem parit. Quod nimis, mihi visum

acutum. Nostro illo , si lepidius aliquid excogitari
queat ab ipsa Amorum matre, valeat pcr me altera,

le&io. Respondet autem isthaec illi quod prcessit :

Quod semper est paratum, mon semper juvat.
-

R.

remedium , fraus est , contra flumen quaerere. j

Ambigo de sinceritate hjus leionis, si tamen abs

que macula est, malim transposito vocabulo, Frau
eyt , remedium contra, &c.
Ares inquieta est. ] Est Semetae , Ep. 36.
Revertere unde veneris, nil grave est. ] Inclinaremy

asaagis in, Reverti eo unde venerit , nulli grave est.

Z 3

-.

27o

N o T aer
S.

Saluti, caus benefit homini injuria. ] Et hanc sen

tentiam ab Orco revocavi. Nam pris ejus loco cons

piciebatur cadaveroso vultu ista ; Salutir carus bene
git homiui imjuria.

Suspe}a semper , &c. ] Est Senecae , Ep. 8q.

T.

facere nercit idem , qui nescit loqui. ] Istud auri.

bus magis blandiebatur , qum aliorum, Tacere quis
quis me scit, hic nescit loqui. Nam Mss. stritis : Ta
cere qui nescit , nescit loqui.
Tam diu discendum. ] Est Samecae , Ep. 76.
V.

P'eterem ferendo injuriam , viter movam. ] Neque.

fratrem huic invidi ; cm viderem utrique suam esse
& gratiam , & rationem. Noster cert Philosophi ore.

dignior est : habuimusque supra , Multa ignoscendo.

fit potem* petentior.
}'irtutis vultus partem habet vi&ori. ] Qui htc.
.

substituerunt vu'nus , vellena etiam addidissent con

jetur su causam. Nam mea quidem opinione ni
hil remotius a mente au&oris

Unus dies pnam affert , multi cogitant. ] Et nasus.

isti scntenti a me cst. Putid cditio unicas vnus

J a w r G R v T R r.

271

ideu* poenam affert quam multi cogitant. Putid in

quanm, quod item de centum aliis versibus sine jac
tantia dicere possem, nunc verborum , nunc litera

rum leni transpositu artificios a me corre&is; nisi

puderet pigeretque vanitatis aliorum, ob hc talia.
poscentium non tantm lauros, at currus. Sed valeant
ipsi , & accedant Trochaci ; quorum , aut omnia me
fallunt, aut plurimi lucem, plures salutem , libenter
meritoque mihi debebunt.

Voluntas quem pudicum, non corpus facit. ] Nullos

lepore, nullo modulo pris , P'oluntas nam pudicui*

corpus facit.

p.

N OT AE

IN

T R O.C H A I C O S.

Aa-

, quamt in arte est melior, tamu ejt me

quior. ] Ita Mss. nisi quod ii fer doiior & q & me-lior.

Cui quid vindicandum est , ommis optima illi occasio.

44r. } Ante excudebatur sine omni bona gratia , im

sine sensu : Quicquid vindicandum est, optima occae

suo eft

Cujus mortem amici,&c. ] Ita Mss. Non absurds

quidem qui edidere ; cujus mortem expetunt cives ,

vitam oderunt. Sed , nisi prorsus allucinor, nostro.
isti aliquid adhuc subest vcrnilius.
su

272

N o T ae

contumeliam nec ingenuus fert, nec fortis facit. 1

Ita cogendus versus in pedes. Nam qui inde fecerunt :
contumeliam mom fortis pote , nec ingemuus pati ; pro
xim quidem accesserunt ad libros quosdam scrip
tos, sed longis ab illis membranis , in quibus erat

express : Contumeliam mec facere forti, potest , nec im

gemuus pati : & elegans est oppositio pati ac facere.
Exre necesse est vitia mimima maximorum maxima.]
Acut quidem : nescio tamen, an Autoris velle acu
tetigerim. Nam schedae , Necesse ert minima esse ma

ximorum vitia : quod tamen ipsum non videbam

quomodo necesse foret.

Nae virtutibus multi* abundat , qui aliemar amat ! ]

Translatum e fundo Plimii Junioris ubi legas : Scias

illum plurimis virtutibus abundare qui aliena, sic amat.

lib. i. Ep. xv 1 1.
Tam deest quod habet , avaro , qum mirero , quod'
non habet. J Ncc istum versum exclusi, quamvis &:
supra compareat verbo tantm minutus. Nimirum
cm videam aurifabros etiam minutissima auri ra

menta solicit un cum pulvisculo convertere ; sacri-.

legium putavi , aliquid ejus praetermittere , quod

ha&enus sacro rarii sui sinu complexa fuerat Anti
quitas. Quo , tu Le&or, utere, fruere. Intercurrenr

quidem tum versus aliquot parum ex lege Trochaco

rum ; tum sententi nonnihil frigidiores. Sed quid *

fide membranarum derogari non oportebat : utique

cm non omnibus eadem judicii norma ; atque ideo.

J a w r G r v r R X.
,1

273

tennu!lis fort re&um erit quod mihi curvum , elec

tum , quod mihi protritum. Ut ut est , quemad

modum omnium favorem applausumve non capto ,

opto quidem , ita , si Duumviris meis , Or

chestr im spe&antibus etiam nunc placuero , Scali
gero, inquam, & Pelsero ; perque eos aliis atque aliis
Nfusarum ac Gratiarum legitimis mystis, na&us sum
quod volo, im amplius,
:im ne

]
?
Aa

274.

P U B L I I S Y R 1
Versus aliquot adverss Luxuriam,
Ex PE TRo NI r SA TI RI c o.

L UxUR 1 ae ri&u Martis marcent moenia.

Tuo palato clausus pavo pascitur ,
Plumato ami&us aureo Babylonico :

Gallina tibi Numidica, tibi gallus spado ,

ciconia etiam grata , peregrina , hospita
Pictati.cultrix, gracilipes, crotalistria ,
Avis exsul hiemis, titulus tepidi temporis
Nequitiae nidum in cacabo fecit meo.

qu margarita cara tribacca Indica ?

An ut matrona ornata phaleris pelagiis
-rollat pedes indomita in strato extraneo?
smaragdum ad quam rem viridem pretiosum vf
trum ?

qu8 carchedonios optas ignes lapideos ,

Nisi ut scintillent: Probitas est carbunculus.
A quum est induere nuptam ventum textilem ,

Palam prostare nudam in nebula linea *

27;
TN prENT versus isii maxim noiis quas hic sub
jicere visum est.

Maenia Martis. Nemp Roma qu Martem ipsum

conditorem ob Rheae Sylvi furtum nuncupare solita.

Pavo pascitur. Pavonis usus in coenam, luxs Ro

mani nota solemnis , & frequens apud Poetas.
Plumato ami&fus aureo Babylonico, Ex plumis avium
vestes confe&ae apud Romanos : Inde di&i Plumarii
vestium id genus artifices. Hoc artificio maxim no
biles Babylonii.
{Gallima Numidica. Gallic Pimtade.

Peregrina : Quippe qu peiegtinetur pr variis an

ni tempestatibus.
Hospita. Quia domos incolit, -& nidificat in fas
tigiis.

Pietati cultrix. Ciconia nemp fertur patrem &

matrem alere senes ; quod san credat Judaeus Apel
&a , nom ego.

Gracilipes. Pede gracili.

crotalistria. A crotalis, seu cimbalo gyptiaee
cujus strepitum rostro imitatur.

Titulus tepidi temperir. Quod redux post hiemem

frigus exa&um significet.

Nequitiae midum in cacabo fecit meo. Lege tuo, ut

fert codex Traguriamus , utque postulat gravissima
omnium autoritas senss ratio. Tm sic locum in

&crprctare , fecit midum nequitiae in cacabo tuo. i. c.

Aa &

276
pt Luxuri (qu nequitia Poetae) Patin tu hos
pes quotidiana in equasi nidificare videtur.
fecit metaphoric luxs constantiam notat.

Nidum,

Margarita Tribacca. Ut Horatio , Tergeminis ho

moribus. i. e. bacca insignis , Tcrbacca , qu trium

pondus referat.
Phaleri, pelagiis. Ornamentis mari quaesitis.
Indomita. Libine ac superbi furens.
In strato extraneo. Apud adulteros.

Igne, lapideo, carchedonios. Carchedonius lapis

carbunculi genus, Calcedoine.

aequum est , &c. Indignantis Apostrophe.

ventum textilem. Nebula linea. Pr tenuissim

veste. varro dixit Pitream togam, vestis ejusmodi

crcis dicebatur deyxy&%; scu qu tclas arapca
yum imitrtuf

*+++++++++
***** *********
<HTJZNZAA>^
AS^\,/>^\<
,,>^A>^

**y
H&
g-?ji%+li:
.^-^^.^<
St.
'; GERAR FAFAERZWAKFFERAVARAFAFFAFFFFFFF

IM O N I T U M
G L O S S O G RA P H I.

UO S paucis abhinc an
nis Poetas recudi curavit,
Anton. Urbanur CovjTE L

LI R , ut ii Typorum ele

ganti, Letionis,emendatione, omni

denique cultu acceptissimi fuere , sic

tamen aliqu deficere visi sunt. Vetus.

sedenim querela est de Libris Elze

viriani, quod notis expediti, uss

haud ade prompti sint plerisque le
gentium. Desiderantur & in novissi

mis hisce Curtellerii not : quo fit ut

plurimi nitore capti, legendi labore
Aa 3

278
fastidiant. Nos qui ad veteres Poetas
in lucem urbanam revocandos operae
in partem succedimus, iisdem quibus
cumque notas decrevimus attexere.
Sed huic commodo dum consulimus,

premebat alis incommodum in quod

incidere gravius erat. Cavendum ne
plus quo cresceret libri cujusque

moles, cui pretium facit ipsa levitas:

nec erat aranda notis plana san ac
tersa Texti area. Subiit hrentibus
hcce ratio.

Rescisis scilicet ambitiosis (quam

vix invita recedant) otiosisve Scho
liis , visum est apponere perbreves
notas , & qu tantm ad Autoris in

telletum conducerent , ipsasque ad

libri calcem ablegare. Tm , u*

facilius occurrant , easdem ad for

279

mam Elenchi , secundm litterarum

seriem digerere statuimus: quod haud

novum quidem genus indicis , & mox
usu commendabitur. Quid enim ad

'Lectorem juvandum aptius aut para

tius, quam not Glojfarii brevis ad
instar ipsius autoris calci subjet ?
Monere supervacaneum est hanc
opellam non pertinere ad Eruditos ,
vel ad Studiosos illos le&turientis pa
tienti quibus nil fastidiosum in pro
lixioribus veterum Scholiastis. Ha

beant versentque manu no&turn diur

nque , ut ibuerit , verbosa illa com
mentaria vulg dita Varioruw, qui
bus pen mersus Autor vix nitidior
emergit. Labor hic noster impensus
illis qui litterulis imbuti , parciori ta

men usu, hrent aliquand Poetis

Aa 4

28o

quorum gustus ipsis haud obsoluit, pr

otium retratandis.
Quod ad notarum tenorem attinet,

sat erit id speciminis exhibuisse. Ne

mini liquid non patebit ipsas ex pro

batissimis passim commentationibus

excerptas. In Phdro prolusimus ac*
cinti jam ad grayiora pergere,

]N O T

IN PH DR vM,
AtPf Exprces , & Av14 NvM , a

GLossae RII formam exat.

A.

A Bjiciet ( agros abjiciet Mcha) i. e, vilissim

pretio vendet.

-4dprobavit. ( Opus adprobavit Simonides Py$ }

i. e. numeris omnibus absolutum esse ostendit.

Opus adprobare , Vetus formula qu condu&ores

operum publicorum utebantur.

.gea Minor classe perdomuit freta , furtoque vin

dicavit exemplo impetum. i. e. Minos vetustior
Jasone

AEgeum mare temtavit , venitque Athenas,

& Androgei filii ab Atheniensibus perempti ne

cem vindicavit.

4E/opeas. ( Quas Aesopeas , non sopi nomino )

i. e. Fabulas non ab sopi fabulis ipsis trans

sriptas , sed ad carum excmplar conditas,

282

N o T ae

.Alapae ( Multo majoris alap mecum veneunt ) i.

e. multo majoris apud me constat libertas. Ala
p quippe signo fiebat servitute liberatio, un
d manumissio dita Alapam sibi duxit gra
vem. i. c. inflixit , ut apud Fabium , Colaphum
tibi ducam. Hinc autem patet non in facicm so
lm alapam dari, nam Calvus percutit sibi capur,
non genas , non os : agitur enim de nudato ca
pitc Calvi quod musca momordit. Edit. Lngd.
1741. ad usem colleg. S. J.
Apothecam. i. e. cellam vinariam.

~Ardeliomum Natio. Importunissimum hominum ge

nus qui nugatori & inept omnibus se immis

cent negotiis. Ardelio di&us ab ardendo quod

pr festinando Veteres usurparunt. Nonius.

~4rtu* ( Mox omnes artus, artuum & figamina lus
trare coepit ) i. e. circum ire nodos & junturas
Callic Les mailley.
Laxat ingenia artuum.
i. e. artificiosam texturam nodorum concurren

tium, Edit. Lugd.

-Aulae demisso. Aulum tapeti genus vari pium

quod initio fabul dimittebatur intr scenam ,

& tollebatur in fine : und Flaccus acceptissimam

fabulam dicit , aula manentem , nemp expec

tantem dum aula tollantur.

4uritulus. Ironic pro auritus. Hc autem vox, quae

significat prolixas aures habentem, Asellum ele

&antcr indicat, ut barbatns hircum, Equum uoui

z w P r ae p R v Mr.

283

per , laniger agnum , bidens ovem. Poetae anima

libus ab e parte corporis qu maxim dignoscun
tur nomen imponere amant. Edit. Lugd.
B.

IB Omum ( Quia noluistis vestrum ferre , inquit,

bonum ) Non referendum ad Regem bonum,
nimis enim suspcnsa esset oratio , sed neutraliter

sumendum , ut in Virgilio felices tua vi bona n*

rint. Edit, Lugd.
C.

Cam. Alauda.
cato ( Le&or Cato. ) Proverbialiter ditum de eo qui

morositate ingenii omnia carpit. Notum illud

Juvenalis , tertius coelo cecidit Cato. Edit, Lugd.
Chorus redu&o tumc & motum Camticum Imposuit. i.
e. Chorus tunc illi reduci concinnavit notum can
ticum.

cinyphii gregis. Grex Cinyphius fluvio Lybi qui

di&us Cymip , & hircos eximios alebat.
litella*. Instrumenta lignea in quibus colligatae sar
cin imponuntur asinis vel equis. Festus.
ohibili:er. Vox Appuliana i. e. press , concis.
omm.adaue (Quem commodasse pancm sc contcm

284

1V o f ae

deret ) Pithi codex habet commenda**e : i. e.

servandum apud Ovem deposuisse : Qu letio

verisimilior. Non enim ovis utitur pane ; potest
quidem commendari ovi servandus panis , at non

potest commodari. Commodare usum indicat

commendare fidem. Edit. Lugd.
ompotivit. Appul. i e. compotem fecit.
conspiratis ( Hinc conspiratis fa&ionum partibus )
i. e. conflatis ac formatis fationibus , non autem

a&iv comspirantibus. Edit. Lugd.

convi&im ( Est gloriosus san convi&us Dem) ac
cumbere mens Deorum gloriosum est.
umeis ( Ut ver cune's notuit res omnibus ) Cunei

gradus erant Amphiteatri in quibus Plebs asside

bat.

D.

ID Estri8a ( Cui tunica ab humeris finteo pelu

sio erat destri&a , Cirris dependentibus ) i. e.
cui tunica erat stri&a ad inferiora, seu demissa
ab humeris ad ilia , & ibi adstri&a linteo Pelu

sio , nemp gyptiaco , ne madefieret inter aqu.

Sparsionem. Scheffer. Cirris dependentibus.
Cirri, inquit Salmasius , fimbrias significant quae
per extremam vestis oram dependent, Gallic fram
ger. An Cirri illi penderent ex linteo Pelusio, vel ex.
tunic, incertum. Puto adnexos fuissc linteo ; erar.

r N P # ae p R v .

28;

enim linteum illud ptetiosum ac nobile quippe

pelusiacum. Edit. Lugd.
ipestringumt contumeli. i. e. ldunt. Deftringere ,
vel distringere, verbum a re balneari mutuatum ,
propri detergere strigili corpus. Hic transfertur
ad offensas qu fiunt acrimoni verborum. Schef.
fer.

aDevolutis tonitrubus. Devolvendo ingentes lapides

imitabantur Antiqui tonitrua. Edit. Lugd.
Polone ( Vide ne dolone collum compungam tibi )
Aculeum suum Musca dolonem vocat per fas
tum : Imo aptissim pro aculei ipsius ratione recenti ,
bus deprehens Physicis. Dolon eninm gladius est
aut cuspis ferrea in baculo recondita qualem ha
tent Rustici , & Viatores. Edit. Lugd.

E,
-

1E Levant ( Qui facere quae non possunt , verbis

elevant ) i. e. levia & vilia esse contendunt.

AErvo temui. Ervum leguminis genus, Gallic Err.

AEuychus. De Eutycho qui apud Caligulam gratiosus
fuit , mentio est apud Josephum, Antiq. 19. 3.
Eutychus , Particulo , Philetus , quibus fabell
Phdri inscriptae , nomina sunt haud Romana ,

sed Peregrina, & Pilcatos homines, seu Liberti,

pos redolentia.

86

Nor

Exempli, continetur yopi genus. i. e. soplum scrf

bendi genus constat exemplis , seu vit morum
que exemplaribus.
Exerit ( Haec exerit narratio ) in lucem exerit, pro
fert.

F.

Fatal. , fabulae. (Si nec fabellae te juvant , nec

fabulae ) fabellas vocat narrationes breves quae
pr a&oribus Animalia habent , aut quid si
mile : fabulas ver , argdmenta Tragdiarum.
Yamae tradere. Proferre in lucem.

fidem advocavit , jure negle&o , parenr. i. e. Post

quam jurisperiti nihil profuissent, fide su & in
megle&o jure ,
tegritate pr Advocatis usa est
summo jure non observato , vel juris peritis non
ultr adhibitis ; vel negle&is conditionibus Tes

tamenti quas intelligere nemo poterat , & qu ta

men erant ex jure Testamenti. Edit. Lugd.

Fiscor. Corbes vimineos in quibus recondebant Ro.

mani pecuniam publicam , & Imperatoriam.

G.

Gail; Cybeler. Sacerdotes Cybeles sic di&i Gal

lo fluvio Phrygiae.

H.

r w P r ae D n v x.

287

6labro*. ( Eunuchos glabros.) Imberbes.

roccire. ( Apul. ) Vox qu corvorum clamorem :

sonat , Gallic coayer.

H.

JHAbitu ( suoque potius

habitu vitam degere )

i. e. su conditione.

Horm pale ( Horat. ) i. e. pale prsentis ipsius

anni : Sic hormum vinum.

AHostis dolorem dammo miscens sanguimis. Lege Hosti

cum Editore Lugdun. & sic explica : miscens hos
ti dolorem etiam cum damno sui sanguinis, i. e.
catulorum. Mifcemj , vox du&a a medica

mentorum compositione.

Hydrum. Hydrus Serpens aquatilis. Putant Rigaltius

& Gudius per Hydrum hacce fabul notari Cali

gulam de quo Tiberius apud Sueton. c. 1 1. prae

dicavit, Phaetontem orbi terrarum educare.

I.

IGnotos fallit , motis est derisui. Rara loquendi for

ma. Ignotos , i. e. eos quibus non est notus, qui

eum non norunt : notis , qui norunt. Edit. Lugd.

Illiteratum plausum mom desidero. i. e. non quritur

838

N o 7 :

mihi plausus hominum imperitorum, sive nulla

rum litterarum.

antercipit. ( Quia dives arca veram laudem interci

cipit ) i. e. quia divites laudem ver virtuti de
bitam sibi arrogant , & quasi in ipso itinere in

tercipiunt : vel quia divitiae veram virtutem in

tercipiunt , nec sinunt ulterius crescere , corrum
pendo nimirm bonorum animos. Laus autem

pr virtute poni apud optimos au&ores non inso

lens est. Edit. Lugd.

Jurisjurandi ( A Divo Augusto tunc petiere judices,

ut adjuvaret jurisjurandi fidem ) i. e. Centum viri

petierunt ab Augusto, quoniam error criminis ip

sos implicuisset , su prudenti adjuvaret ipsos
ad prstandam jurisjurandi fidem , religionem :
quippe jurati judices sententiam forcbant. Edit.
i*gd.
-

L.

Lz. Cornici omina. Laeva , i. e. felicia. Cicer.

de Divinat. L. 2. dextr corvu* , vinistr cor
mix facit raua.

lavationem argenteam. Vas ingens lotioni destina

tum , seu balneum.

laude invit. i. e. null laude , inglorius.

* #gmem, ( Fraudator nomen quum locat sponsu
improbo)

rw F h ae p R v M.

289

ihmprobo) i. e. pr- mutuo fidem obligat inscrip

to nomine. in libello , seu instrumento.

sponsu improbo, sponsore malefido, seu qui solven

do non est.

ucerna ( Nec de lucern fas est accendi sacrum. ))

Scilicet non ex culin, non ex lucern domestic,

sed clo aut silice , vel' ex ar alter petebamt:

ignem ad sacra, seu ad vi&imas adolendas. Edit.
Lugd.

uxuriabant murer. Luxuriare hoc loco duplici sen-su sumi potest , vel pr affluere , vel pr layci
vire , i. e. ludendo discurrere : unde Cicer. Pir

eium lasciviam dixit. Edit. Lugd.

M.

M.Ehercule

( At Mehercule narrabit quod quis.

voluerit, loquitur Minerva, ) Displicet quod Mi
nerva coram ipso Jove Diisque omnibus juret per
ipsum Herculem. Praetere Aulus Gellius 1 r.
8. testatur, non legi apud quemquam idoneum*

au&orem feminam jurasse per Herculem , nec vi-rum dixisse Mecajtor. Edit. Lugd..
AMelos. Vox Grca ; Carmen, Versus Lyrici.

Meritir.. ( Quae nostris uti meritis dign non potes}

i. e. beneficiis quibus te prosequimur.
i*emensis Killa, i. e. posita in Promontotio Missn
Bk

29o

N o r ae

cumis vicino quod hodie Monte Miuemo dium

.

Italis.

N.

No, ( fabella talis hominum discernit notas)

i. e. Hc fabula dat internoscere hominum signa,
indicia , cara&eres. Senec. Ep. 96. Signa cujus
4ue virtutis & vitii, ac notas rcddentem.
P.

P,,, ( Tuae prius sunt partes , aliorum dein- }

Locutio petita a Scenicis quorum cuique su sunt

partes datae. Sensus est : tuae sunt jam partes in

nocenti me patrocinari ( grati scilicet qu Eu
tychus pollebat apud Csarem ) aliorum mox
partes erunt calculis eam suis sancire & incolu
mem prstare.

Pegma. Machina Theatralis advolatum pertinens.

Penula. Pallii genus quo Viatores utebantur.

Pera , Mamtica sacci genus , Gallic Berace

Propriis repletam vitiis post tergum dedit , alie

mis ante peius suspendit gravem. Notatu dignum.
Phaedrum dicere peram propriis quidem vitiis rc
Pictam esse , non tamcn grayem , gcram autea.

z w P H ae D R v Ar.

291

afteram alienis gravem. Haec ingenios Interpres.

Anglus Bentley.
Personam Tragicam. i. e. larvam Theatralem qu
personati Veteres agebant in Tragdi.
Phoca. Vitulus marinus.

Pierio jugo. Thraci monte quo Mus di&ae Pierf

des.

Princeps Tibicen. i. e. Tibicen cognomine. Princep*

Operam Bathyllo solitus in scen dare. i. e.
inflare tibias saltante Bathyllo qui Mimorum Ac
tor egregius sub Augusto fuit.

Profess ( ad profess mortis audacem viam ) i. e.

. ad mortis viam seu mortem certam, evidentem'

manifestam.
Prospeiat Siculum , & prospicit Tuscum mare. La
-

tet forte hic aliquis error ; nam non solet Ph

drus iterare verba sine frutu : nec satis patet quod:

sit discrimen inter prospefat , & prospicit.

Hc Luculli donus erat posita in extrem fer:

Promontorii parte qu maxim in mare promi

net. A sinistr erat mare Siculum , & dextr

Etruscum. Ex hc positione Gronovius mutat

prospicit in respicit , quod respicere sit terg

aspicere : vult igitur frontem ejus doms in Sicu
fum , posticum in Etruscum mare versum fuissgv
AEdit. Lugd.

pulpito. Pulpitum pars Theatri , in qu fiebat Ac*

Bb 2/.

392

IV o r ae

Py8.e. Py&ta seu Pugil Athletae genus cui pugbb*

res agebatur in aren. Pyla ver vox Grca est,
quae non tantum Pugilem significat, sed qui pu*
gilatu vicit.

Q.

Uamvis sublimi*. Quantumvis in sublimi loca

positi.

Quadrantes ( qui. dum, quadrantes aggeras. ) Hoa.

nummi genus pro minimo ponit. Quadrans quip
pe quarta pars assis Romani.
Quid enim ( Accipiens , quid enim ? Cun&a in con*

tumeliam. ) Ellipsis. Quid emin* ? Supple , Mw*

lier erat. Edit. Lugd.

R.

Rem ( Utilius homini nihil est qum re& fo^

qui ) Ret hoc loco non est ben, ornat loqui s
sed sincere , sine fraude', apert.

Religio ( Ne religio peccet imprudens mea) nemp

Jurisjurandi. fides. Retinuimus hanc vocem in

Vernacul , cum appellatur La Religiom des Ju

ger.

rependet ( Sic istam tibi rependet brevitas gratiam X

locum

expcdi

Cuum.

Interprete : slc nostra,

 x F rae p R v Mr.

293

brevitas tibi rependet istam gratiam , scilicet ac.

cepisse in bonas partes dita qu interposuero *
sive pressius , hujus grati, scilicet accepisse,&c.&
merces erit nostra brevitas.

Jreprsentavit in re poenam facinoris.i. e. Statim poe

nam de se ipso sumpsit: cui- sensui, confirmando
facit optim locus Valer. Max. Paenam tamen re
praeremtare voluit , mequa fraus justiti fieret. Edit.
Lugdun.

JRetorridus propri ex senio rugosus, scaber , maci

1entus : hc reco&us , exercitatus , & multarum
rerum usus peritus.

JResides & requenter otium. Philosophos designat ac

describit , quippe qui passim appellantur otiosi ;
opponunturque iis qui in Republic munus ali
quod gerunt. Cic. Offic. 1. facilior &* tutior vit
otiosorum. Edit. Lugd.,
S.

S.Imomides. Poeta. Lyricus qui floruit circ annus;

45 o. ante Christum.

Strigandum ( Namque ubi strigandum est , & ubi.

currendum scio.) Strigare est morari , interquies
cere. E lcutione utuntur Rustici in agris , &:

N{ilites in castris. In agris significat cum in me--

dio a&u boyes arapdo ccssant : in casuis vcr.

294

IN o r ae

spatium turmarum in quo Equi interquiescant ,

Gallic font alte. Vossius Di. Ethymol.
strophi, verboris. Verbis ad irretiendos auditores pa
ratis. Stroph sunt propri laquei decipiendis &
captandis feris. Scheffer.
&truthiocamelum. Avem procerissimam , Gallic
4wtruche.

T.

Ta- ^

Cteri tabulam suam portant Nau

fragi) Soliti quippe Naufragi Stipem ostiatim cos
rogare , naufragii sui casum depi&um in tabul
exhibentes , commiserationis commovend cau

s- Edit. Lugd.,
2Fenet ( jam favor mentes tenet ) . e. favor erg:
Scurram proccupatas habet mentes multitudi
nis , ita ut derisura Rusticum , non. judicaturaw
sedeat. Idem.

7'esta mobili, quae scilicet inscriptum habebat titulum.

tam celebrati vini. Solebant enim veteres inscri

bere amphoris nomen vini , ubi & quando esset

natum. Edit. Lugd.

Threis a cum gens numeret au&ores snor. Fort cuma

Edit. Lugd. legendum Deos pr suos : quod se
quens versus ad sensum postulare videtur.

3iiam ( sinistram fregit biam, duas qum de*

z w P H ae p r v Ar,

29;

tras maluisset perdere. ) Ludit in voce Tibia ,

qu & crus &c instrumentum musicum significar.
Edit. Lugd.

Tomuum ( ut sentit tonsum. ) Puer ille jam tonsus

ctat , ut cui erat jam parata toga pura. Solcbant

enim pueri alere capillos , & cum assumpt tog

ad virilem venissent tatem, caput sibi radebant,
indeque tonso semper erant capite. Idem.
Translatitio ( Dii sunt locuti more translatitio ) i. e.

machin more consueto , pridem usurpato: sew

amorc solemni.

V.

J^A/civ.

Per otium , animo vacuo. Sic Plaut.

J^aciva , aures da mihi.

A'iridia. viridaria, Gallic J^ergerr.

/ia , /emita. ( Ego illius post semit feci viam. }.

i. e. ex sopi semit viam patentiorem feci. Sic.
artial. L. 7. Epig. 6o. Et modo qu fuerat s
amit4 , fata via est.

296 Norae rw Praeprvw.

X.

X 1rstww. Locum deambulationibus faciendis a&

ornatum, consitis utrinquc platanis.-Scheffer.

2\07r;:

*********************4.

3;
3:3 *j* ;
>

*;*

3 %}* .,

2TF-R^FARFARAFFARER

IN O T
P E C U L I A R E S.
7Aw azrQvor PHae D Rr F ae v z 4 s.

I.
IL I B. I. F A B. II.
ARAN ae

RE GEAM

PEzrENTEs.

H Uic attexere Fabulae vetus quoddam Apophteg

ma non abs re visum.

Syracusana quaedam sola quotidie tempore matu

tino, votis expe&antibus a Diis salutem gravissimi
& importabilis Tyranni devotissim exorabat. Quod

ut cognovit , non debitam sibi admiratus benevo

lentiam , ad se vocatam cur , aut quo suo merito id
faceret interrogavit. Tum illa: certa est ratio, in

quit, propositi mei. Puella enim cm gravem Ty

Cc

298

N o r ae

rannum haberemus carere eo cupiebam, quo inter

feao aliquanto tetrior arcem occupavit , cjus quoque

A.

niri dominationem magni existimabam. Tertium

te superioribus importuniorem cpimus habere Rec
aorem. Trimens itaque ut si & tu absumptus fueris,
etiam succedat deterior , caput meum pro salute tu

devoveo, /wm, Sariabar. Pobcrat, 7. cap *

I I.

L I B.

I I.

E p 1 L o c v s,

Sopo ingentem fatuam pofuere Altici.

Hoc ex sopi vit discimus : statuam vero elv

Moratam ab ipso Lysippo fuisse ex Agathi Scholas

*ici Epigrammate. Antholog. 1. 4.
.
-

I I I.

HL I B. III. F A B. III.

AE s o P v s, r R v s r r c v s.

U, ore*, inquit, da tuis Paoribus.

Distringit hc Fabul Phaedrus immane quoddas

P r c v z r 4 r e s.

299

ibidinis monstrum, in quod & Juvenalis inve&us.

Sat. 4.

0 Pater urbis !

vnde nefar tantum Latiir Pafforibus ? unde

ac tetigit, Gradive , tuo* urtiva nepotes ?

H V.

L I B. 1 1 I. FAB. XI.
4 P e s , r F v c r.

H a.

iw

Fabula una est ex iis quas Phaedrus ait se

delegisse in calamitatem suam. Itaque Fuci illi vi
dentur esse vani quidam saeculi sui homines qui versus
iflius sibi vindicaverant : quod acciderat etiam Vir
gilio unde natum,
ic vos mon vobis mellificatis 4per. Edit. Lugdun, .

V.

` LIB. III. FAB. XV.

4(RpoREs iN Deorvm tvre1ae.
-

Ota hc Fabula totidem verbis extat in Cor

^ueopia Nicolai Parroti Sipontini Archiepifcvpis quams

fabulam Perrotus dicit se adolescentem composuisse,

Cc &

3oo

IN o T

obiit autem Perrotus anno 148o, ejusque cornucopia

edita fuit circ annum 1496 , saeculo integro ante
quam Pithus ederet manuscripto codice Phaedri
Fabulas. Ex quo argumento quidam eruditi viri vo
lunt Phaedrum au&orem esse omnin personatum

atque suppositium, easque fabulas quae ipsiPhdro

attribuuntur, adscribendas esse aut Perroto ipsi , aut

viro alicui erudito atque ingenioso sculi decimi

quinti. Edit. Lugdun.

V I.
IL I B. ' I V. F A B. V I.
P o E T A.

Ur. nec umquam

Pelii memoris jugo , &*c.

versus illi ex Euripidis Mede , ad imitationema.

Ennii Latin versi.

_ .

V I I.

L I B. IV. F A B. XII.
LEo

R E G N 4 N s.

Uaratum hunc Apologum concinnavit Bur

mammu ex fabul qu est apud Camerarium , de
Ieone rogante am os fateret sibi ; sic autcm habent
Burmanmj yersus.

P r c v r r ae r e r.

3or.

Pef qu ut labare cpit pnitentia,

Naturam cum mutate non posset suam ,

IDeducit aliquas in secretum , ut falleret

Et an fteret os sibi, cum qureret ,
Qu dixerant putere , & qu negaverant
Laniabat omnes, & satur fit carnibus.
Cum mulris faceret hoc , & Simium vocat

Ad se , rogatque an os haberet putidum ?

Hic cinnamomo olere dixit suavius,

Et thure flagrant quo Deorum altaria.

Erubuit laudes , nec laudare sustinet

Rex: sed pudore salvo ut laederet , dolos

Qusivit , & languorem simulans advocat

Medicos, tentatis qui venarum pulsibus ,

Negant se morbum posse deprehendere :
Sed suadent natum ex insueto fastidium

cibo , jam suaviore tolleret dape.

Hic ille, nullam sic carnem desidero
Ac Simii , non ante gustatam mihi :

Datam sed fallere prohibet pudor fidem.

Quodcumque, Medici, facere, Rex, libet tibi,
Licet, respondent, coeteris ut Regibus ;
Et pro dolore fas est nos mori tuo :
Non vita tantum. Adducitur mox Simius

Qui , quanta poena, didicit , ad Regem loqui ,

tt quam tacere sit tormentum maximum.
Cc 3

3o2

N o r ae

V I I 1.
LIB. IV. F A B. XII I,

A Dfinitatem traxit inde obscaenita*.

Hanc & fabulam mir mutilam, ita Rigaltius re
cere conatur. verba ejus sunt : Nefaria hominum

libido fd veneris propudiosa diverticula excogi

tabat , adeque virorum & naulierum ori turpiter
illudebat. Rogavit aliquis senem Aesopum quae ra
tio abominandae illius lascivi ? Respondit Aesopus*
Prometheum quondam pocula in veretrorum puden

dam forman, luto finxisse ; his poculis bibisse m*

lierer.... Nimirm inde homines ore morigero co*
vorum coitum imitati sunt. Plin. 1. 33. Auxere *

artem vitiorum irritamenta : in poculis libidine, c

lare juvit , &* per obscaenitate, bibere. Hinc Juvenalis.
$at. 1 1. /itreo bibit ille Priapo- Cterra.

Phaedrus hc fabul Tiberii libidines notat. Hae

nus Rigaltius.

Conjicit cunradus Ritteruhusius lacunam

hanc

ind ade esse quod spurcities propositi problematis

pium aliquem Monachum exscriptorem lc&oremve
horum oenderit, qui proinde totam hanc pagellam
omiserit , vel exciderit , ex qu tamen cauda quae*

P c v r 7 a r s.

363

?am remansit. Eadem causa (addit laudatur Inter.

*res ) Petronii Arbitri elegantissimum Satyricon ita

1nobis faceravit , ac detruncavit , ut vix Orpheus

*mulieres Thraciae , vel Pentheum Bacchae discerpse

*inc miserabilius.

I X.

LIB. Iv. FAB. xiv.

P R o M E T H v s.

JR 0gavit alier , Tribadas & molles mares quae

vatio procreauret ? exposuit renex. Idem Prometheur,
&c.

Hinc manifesto patet, ait Rigaltius , prceden

tem fabulam de Prometheo quoque fuisse. Hanc

ipsam fabulam cum superiori conjunam fuisse au*
tumat Schefferur.
Trib.tda , mulieres. Di&ae Tribades rae2 t tpiur
i. e. a fiicando. HincTertulliano Fririces , Plauto

Subigatrices dit fmin qu in sexum congene

rem furentes, nefari libidine sese polluunt. Faber.
AMolle* mares. Qui nemp muliebria patiuntur,
ut Philoetes de quo Ovidius ,

Z
Aollis erat faciliique viris Parantius heros.

Primus autem inter homines sceleris huju inre*

3o4.

N o r ae

tor Laius pater dipi fuisse perhibetur , rapto ad

Stuprum Chrisippo Pelopis fifio , ut docet schili

Scholiastes in argumento Tragaediae quae inscribitur

Thebais. Rittershufiuu.

Aur ista Phdri lasciviora praetermittenda om

nin erant, aut aliquid lucis afferendum.

X.
L IB. IV. F A B. XXIV.
SrMo vrdrs a Drrs servae rvs.

Twv, haec fabula quantum

soliti Poetae
qui vi&ores Olympicos laudabant , evagari extr
argumentum , ob materi penuriam. Sed maxim

vcstis Pindarus , & Flaccus ipse nonnunquam.

X I.
L I B. V. F A B. I I.
Vr a T o R s r L 4 T r o.

c quoque fabella sic a Burmanno suppleta.

Iter per sylvas fort facerent cum duo :
uid? si Latrones , inquit unus, advolent,

P r c v Z z 2 r ;

365,

r nos infesto imbelles ferro invaderent?

Ne timeas, inquit alter, hc ego manu

Latrones toties qu feroces perdidi
Iter securum solus prstarem tibi ,
Et tu virtutis stares spe&ator meae.
Dum pergunt, subitus ex insidiis exsilit
Stri&o mucrone Latro. Qui ja&averat
Verbis virtutem, socium deserens fugit,

Et pugn eventum spe&ans restitit procul.

Alter ruentis in se sustinet impetum,

Et vindicavit sese forti dexter , &c.

Vide in dele&u variarum Le&ionuw p. 43. ejus*

dem initium fabul simpliciusrestitutum. Nobis ve

ro, quam secutus est Editor, MS, Pat. pressior Lc&ia
magis arridet,

|--

"|

-|

|
-|-----^
--

-|
|
-|
|

- - -|--

-|-

|--

|-|

|-|

|-|

|-

|-|-

|-|-

|-

-|

|
.|-

|-|

|-|

--

--

|-|-

-|

|||

|-

|
|
|

-|

-|-*

|-

..