Professional Documents
Culture Documents
Iyi Olma Ölçeği ULL
Iyi Olma Ölçeği ULL
721
zet
Ahmet AKIN
Sakarya niversitesi, Eitim Fakltesi, Eitim Bilimleri Blm,
Eitimde Psikolojik Hizmetler Anabilim Dal,
54300 Hendek / Sakarya
Elektronik Posta: aakin@sakarya.edu.tr
Yayn ve Dier almalarndan Semeler
Akn, A. (2008). Self-efficacy, achievement goals, and depression, anxiety, and stress: A structural equation modeling. World Applied Sciences Journal, 3 (5), 725-732.
Akn, A. (2008). Self-compassion and achievement goals: A structural equation modeling approach.
Eurasian Journal of Educational Research, 31, 1-15.
Akn, A., & etin, B. (2007). Depression Anxiety and Stress Scale (DASS): The study of validity and
reliability. Educational Science: Theory & Practice, 7 (1), 241-268.
Akn, A., Abac, R., & etin, B. (2007). The validity and reliability study of the Turkish version of
the
Metacognitive Awareness Inventory. Educational Science: Theory & Practice, 7 (2), 7-32.
Akn, ., Akn, A., & Abac, R. (2007). z-duyarlk lei: Geerlik ve gvenirlik almas. Hacettepe
niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi, 33, 1-10.
DURU / Uyum Zorluklarn Yordamada Yalnzlk, Sosyal Destek ve Sosyal Ballk Arasndaki... 723
Ahmet AKIN
Sosyal bilimlerdeki aratrmaclar insanolunu daha iyi tanyp anladka, psikolojinin pozitif ynnn gz ard edildii ve hatta yanl anlald grlmtr. Bu boluu doldurmak ve bireyin ilevselliinin
pozitif ynlerini incelemek iin psikolojik iyi olma operasyonel olarak
tanmlanmtr. Psikolojik iyi olma, dier birok psikolojik yap gibi ok
ynl ve farkl alt boyutlara sahip olduu iin bu kavramn operasyonel olarak tanmlanmas son derece nemlidir. Tarihsel olarak psikoloji biliminde yaplan aratrmalarda, ounlukla bireyin psikolojik iyi
olma dzeyini belirlemek iin psikopatolojik ltlere bavurulmu ve
bu aratrmalarn nemli bir blm patolojiye, mutsuzlua ve bireysel sorunlara odaklanmtr (Diener ve Seligman, 2002; Seligman ve
Chikczentmihalyi, 2000). Benzer biimde, psikologlar salkl yerine
salksz davranlar, duygular ve dncelerle daha fazla ilgilenmitir.
Yani birok aratrmac, psikolojik sal deerlendirmek iin bireyin
olumlu ilevselliini deil, rnein depresyon dzeyini gsteren olumsuz ilevselliini lmektedir (Christopher, 1999; Ryff, 1995). Pozitif
psikoloji akmnn ncs olan ve aratrmalarn psikopatolojiye youn
biimde odaklanmasn eletiren Martin Seligman, Depresif bireyler neden depresyona girer? veya Anksiyetenin tedavisinde etkili uygulamalar
nelerdir? gibi sorular yerine, Baarl bireyin baarl olmasn salayan
faktrler nelerdir? veya daha genel olarak Yaamda ilevsel olan bireylerin
zellikleri nelerdir? gibi noktalarn incelenmesi gerektiini savunmutur.
Bununla birlikte ilk iki soruyu gz ard etme veya nemsememenin yanl olacan ancak psikopatoloji yerine iyi olmay n plana almay tercih
bozuk olmasna ramen mutlu olduunu ifade edebilir. Bu nedenle psikolojik sal deerlendirmek iin znel iyi olmann yannda baz ek
zellikler de gereklidir (Robbins ve Kliewer, 2000). Psikolojik salk ile
psikopatolojinin yokluunun e anlaml olarak grlmedii bu model,
pozitif psikolojik salk ltlerini temel almakta ve yaam boyu geliim teorilerine dayanmaktadr. Ayrca Ryff n modeli bireyin, kendine
ilikin dncelerini aratrmasn ve bu dncelere ilikin farkndalk
salamasn, kendini deerlendirirken kendi standartlarn lt olarak
almasn, kendi deerlerini savunmasn, deerlerini yanstan uygun seimler yapmasn ve belirledii amalarna ulamak iin aba gstermesini iermektedir (Ryff, 1989a, 1989b, 1995; Ryff ve Essex, 1992; Ryff ve
Keyes, 1995; Ryff ve Singer, 1996).
Uzun yllardr teorisyenler psikolojik iyi olmay etkileyen deikenlere
ynelik farkl grler ne srmtr. Bir grup aratrmac psikolojik
iyi olmann bir amaca ulama (Diener, 1984), dier bir grup ise ilgin
ve zor olan aktivitelerle urama (Chekola, 1975) sonucunda elde edilebileceini belirtmitir. Ayrca yaam doyumu (Pavot ve Diener, 1993;
Shin ve Johnson, 1978) ile olumlu duygular yaama ve olumsuz duygulardan uzaklama (Pavot ve Diener, 1993; Watson, Clark ve Tellegen,
1988) gibi durumlar da psikolojik iyi olmann bir gstergesi olarak ele
alnmtr. Psikolojik iyi olmay tanmlamadaki glklere ramen, aratrmaclar bu kavramla ilikili ok sayda deikenden sz etmitir. Aile
yaamndan doyum salama, yaam standard ve fiziksel salk (Campbell, Converse ve Rodgers, 1976), rksal kimlik (Martinez ve Dukes,
1997), yeterli kazan (Braun, 1977), evlilik (Andrews ve Withey, 1976),
ak (Anderson, 1977), eitim (Campbell, 1981), z sayg (Betton, 2001;
Pelham ve Swann, 1989; Taylor ve Brown, 1988) ve sosyal destek (Turner ve Noh, 1983) psikolojik iyi olma ile pozitif ilikili olan deikenlerden bazlardr.
Psikolojik iyi olma alanndaki aratrmaclar, bu kavramn farkl ynlerini
ve tm boyutlarn bir arada deerlendirebilmeyi salayacak lme aralar gelitirilmesini nermilerdir. Ryff (1989a) mutluluun, psikolojik
iyi olma iin sonal ama nitelii tamadn ve fakat psikolojik saln
z-kabul, kiisel byme ve evresel kontrol gibi oklu faktrlerin bileimiyle gerekleeceini ve psikolojik iyi olmann bu faktrleri bir btn
olarak iermesinin gerekli olduunu belirtmitir. Ryff n lme aralarn yetersiz grmesi, kuramsal zeminden yoksun olduklarn ve olumlu
ilevselliin nemli ynlerini gz ard ettiklerini dnmesi, bu aratr-
iyi olma modelini temel alarak her bir alt lei on drt maddeden oluan ve alt alt lei bulunan seksen drt maddelik bir lme arac gelitirmitir. Bu lme arac, psikolojik iyi olma yapsnn zelliklerini len
ve bireyin kendisi hakknda bilgi vermesine dayanan (self-report) bir
lektir. (1) Hi katlmyorum, (2) Biraz katlmyorum, (3) ok az katlmyorum, (4) ok az katlyorum, (5) Biraz katlyorum ve (6) Tamamen
katlyorum eklinde 6l bir derecelendirmeye sahip olan POnn
her bir alt lekte yer alan maddelerin yaklak yars ters kodlanmaktadr. 321 birey zerinde yrtlen geerlik ve gvenirlik almalarnda,
lein i tutarllk gvenirlik kat saylar zerklik alt lei iin .86,
evresel Hkimiyet alt lei iin .90, Bireysel Geliim alt lei iin
.87, Dierleriyle Olumlu likiler alt lei iin .91, Yaam Amalar
alt lei iin .90 ve z-kabul alt lei iin .93 olarak bulunmutur.
117 birey zerinde alt hafta arayla yaplan almadan elde edilen test
tekrar test gvenirlik kat saylar ise .81 ile .85 arasnda sralanmaktadr. lt bantl geerlik almalarnda alt leklerin korelasyonlarnn; Rosenberg Benlik Saygs leiyle .29dan (Bireysel Geliim)
.62ye (z-kabul), Yaam Doyumu leiyle .28den (zerklik) .73e
(z-kabul), Duygu Denge leiyle .25ten (Bireysel Geliim) .62ye
(evresel Hkimiyet) ve Zung Depresyon leiyle -.60tan (evresel
Hkimiyet) -.33e (Dierleriyle Olumlu likiler) sraland grlmtr (Ryff, 1989a). Trkiyede yaplan bir almada ise i tutarllk kat
saylar zerklik iin .78, evresel Hkimiyet iin .77, Bireysel Geliim
iin .74, Dierleriyle Olumlu likiler iin .83, Yaam Amalar iin .76
ve z-kabul iin .79 olarak bulunmutur. Sekiz hafta arayla yaplan test
tekrar test gvenirlik kat saylarnn ise .74 ile .84 arasnda sraland
grlmtr (Cenkseven, 2004).
z-duyarlk lei: Neff (2003) tarafndan gelitirilen z-duyarlk lei; z sevecenlik, z yarglama, paylamlarn bilincinde olma, izolasyon, bilinlilik ve ar zdeleme eklinde alt alt lekten olumaktadr. Yirmi alt maddeden oluan ve 5li Likert tipi bir lme arac olan
z-duyarlk leinin Trke uyarlama almas ile geerlik ve gvenirlik analizleri Akn ve arkadalar (2007) tarafndan gerekletirilmitir. lein dilsel e deerlik sonular, ngilizce ve Trke formlarndan elde edilen puanlar arasndaki korelasyonlarn alt lekler iin .87
ile .94 arasnda sralandn gstermitir. Dorulayc faktr analizinde, ki-kare deerinin (x2 = 779.01, N = 633, sd = 264, p = 0.00) anlaml
ve uyum indeksi deerlerinin RMSEA = .056, NFI = .95, CFI = .97,
IFI = .97, RFI = .94, GFI = .91, SRMR = .059 olduu bulunmutur. lein faktr ykleri .41 ile .88, i tutarllk gvenirlik kat saylar .72 ile
.80 ve hafta arayla yaplan test tekrar test gvenirlik kat saylar ise
.56 ile .69 arasnda deimektedir.
Depresyon Anksiyete Stres lei (DAS): Lovibond ve Lovibond (1995a,
1995b) tarafndan gelitirilen DAS depresyon, anksiyete ve stres olmak zere alt lee sahiptir. Krk iki maddeden oluan ve 4l Likert
tipi bir lme arac olan bu lein Trke uyarlama almasn Akn
ve etin (2007) gerekletirmitir. Yaplan faktr analizi sonucunda lein orijinal formda olduu gibi faktrden olutuu ve faktr yklerinin .39 ile .88 arasnda deitii grlmtr. Ayrt edici geerlik
sonular lein klinik ve normal rneklemi geerli biimde ayrt edebildiini gstermitir. DASnn dilsel e deerlik puannn .99; Beck
Depresyon ve Beck Anksiyete lekleriyle yaplan uyum geerlii puanlarnn ise .87 ve .84 olduu grlmtr. lein i tutarllk gvenirlik
kat says .89, test tekrar ve iki yar gvenirlik kat saylar ise .99 ve .96
olarak belirlenmitir.
lem
POnn Trkeye evrilmesi: ncelikle lein orijinal formu, ngilizce retmenlii blmnde bulunan retim grevlisi tarafndan
Trkeye evrilmi ve gerekli dzenlemeler yaplarak denemelik Trke
form elde edilmitir. POnn dilsel e deerlik almas iin ise 124
ngilizce retmenine ngilizce ve Trke form iki hafta arayla uygulanmtr. lein ngilizce formu ile Trke formundan elde edilen puanlar arasndaki korelasyonlar dilsel e deerlik ls olarak alnmtr.
Bylelikle lein Trke ve ngilizce formlar arasndaki tutarlln
belirlenmesi amalanmtr.
Geerlik ve gvenirlik almalar: lein Trkeye uyarlanmas srecinde geerlik almalar olarak yap ve uyum geerlii incelenmitir.
Geerlik ve gvenirlik almalarna balamadan nce Trke form,
psikolojik danmanlk ve rehberlik, biri lme ve deerlendirme alannda uzman olan drt retim yesine inceletilmi ve retim yelerinin
nerileri dorultusunda gerekli deiiklikler yaplmtr. lein yap
geerlii iin amlayc faktr analizi (AFA) ve dorulayc faktr analizi (DFA) uygulanmtr. AFA ok sayda deikenden (maddeden) bu
deikenlerin birlikte aklayabildikleri az sayda tanmlanabilen anlaml yaplara ulamay hedefler (Bykztrk, 2004). DFA ise kuramsal bir
Madde
No
Madde
No
2
8
.96
.94
15
.93
.94
.98
10
.94
14
.95
20
.85
21
.91
16
.95
33
.89
22
26
.93
.86
39
.93
28
32
.89
.95
45
.96
34
38
.91
.91
51
.91
40
44
.98
.97
57
.89
46
.96
50
.96
56
.97
63
.91
52
.94
69
.93
58
62
.95
.93
75
.93
64
.93
68
.92
81
.92
70
.91
74
.96
76
.89
80
.92
82
.92
lek
lek
Bireysel Geliim
Madde
No
evresel Hkimiyet
zerklik
lek
.97
.94
.85
.98
11
.94
12
.91
13
.96
17
.89
18
.87
19
.92
29
.96
24
.98
25
.93
35
.95
30
.96
31
.88
41
.95
36
.93
37
.94
47
.94
42
.91
43
.93
53
.93
48
.88
49
.94
59
.97
54
.94
55
.91
71
.92
60
.93
61
.93
77
.94
66
.90
67
.96
83
.97
72
.93
73
.93
78
.92
79
.94
84
.96
z-kabul
Yaam Amalar
Dierleriyle
Olumlu likiler
Dilsel e deerlik almasnda her bir maddenin yan sra alt lekler
iin de korelasyonlar hesaplanmtr. Elde edilen bulgular Trke ve orijinal form puanlar arasndaki korelasyonlarn zerklik alt lei iin
.94, evresel Hkimiyet iin .97, Bireysel Geliim iin .97, Dierleriyle
Olumlu likiler iin .96, Yaam Amalar iin .96 ve z-kabul iin .95
olduunu gstermitir. Alt leklerin Trke ve orijinal form puanlar
arasndaki korelasyonlar Tablo 2de grlmektedir.
Tablo 2
Psikolojik yi Olma leklerinin Alt leklere gre Dilsel Edeerlik Bulgular
Faktr
zerklik
evresel Hkimiyet
Bireysel Geliim
Dierleriyle Olumlu likiler
Yaam Amalar
z-kabul
**p<.01
Uygulama
Ss
ngilizce form
56,24
9,48
Trke form
57,50
8,04
ngilizce form
54,07
10,17
Trke form
55,02
9,72
ngilizce form
52,90
10,35
Trke form
53,61
10,32
ngilizce form
57,18
9,72
Trke form
56,60
8,95
ngilizce form
54,70
9,85
Trke form
55,42
8,97
ngilizce form
52,28
10,57
Trke form
53,03
10,80
r
.94**
.97**
.97**
.96**
.96**
.95**
Madde Analizi
POnn madde analizi iin lekte yer alan maddelerin madde test
korelasyonlar hesaplanm ve dzeltilmi madde toplam korelasyonlarnn .32 ile .90 arasnda sraland grlmtr. Bulgular Tablo 3te
verilmitir.
Tablo 3
Psikolojik yi Olma lekleri Dzeltilmi Madde-test Korelasyonlar
rjx
Madde
No
rjx
.75
.60
15
.90
.65
.65
10
14
.51
.68
21
.87
16
20
.50
.53
33
.63
22
.54
26
.62
39
.81
28
.56
32
.76
45
.90
34
.57
38
.54
51
.90
40
.67
44
.52
57
.81
46
.69
50
.76
63
.90
52
.42
56
.52
69
.65
58
.57
62
.72
75
.87
64
.56
68
.53
81
.63
70
.55
74
.76
76
.66
2
8
lek
evresel Hkimiyet
rjx
lek
Bireysel Geliim
Madde
No
Madde
No
80
.54
82
.69
.65
.75
.62
.58
11
.74
12
.59
.54
17
.75
18
.32
19
.52
29
.75
24
.54
25
.48
35
.70
30
.54
31
.57
41
.74
36
.57
37
.63
47
.74
42
.61
43
.56
53
.70
48
.41
49
.53
59
.75
54
.47
55
.51
71
.74
60
.63
61
.49
77
.75
66
.49
67
.54
83
.75
72
.61
73
.65
78
.47
79
.62
84
.43
z-kabul
7
13
Yaam Amalar
zerklik
lek
Yap Geerlii
Amlayc faktr analizi: POnn yap geerliini incelemek iin
yaplan AFAda ncelikle btn maddeler arasnda korelasyon matrisi
incelenerek nemli oranda manidar korelasyonlarn olup olmadna
baklm ve faktr analizinin yaplabilmesine uygunluk gsterir nitelikte
manidar ilikilerin olduu grlmtr. Daha sonra rneklem uygunluu (sampling adequacy) ve Barlett Sphericity Testi yaplmtr. Verilerin faktr analizine uygunluu iin KMO .60dan yksek ve Barlett
Testinin anlaml kmas gerekmektedir (Bykztrk, 2004). Bu almada KMO rneklem uygunluk kat says .766 ve Barlett Sphericity
Testi 2 deeri ise 52619.744 (p<.001) anlaml bulunmutur. Bu deerler verilerin faktr analizi iin uygun olduunu gstermektedir.
POnn orijinal formu alt alt lekten olumaktadr. Bu nedenle
yaplan AFAda temel bileenler teknii ile oblik dndrme faktr zmlemesi sonular alt faktrle snrlandrlmtr. Bir lme aracnn
faktrleri arasnda ilikisizlik (orthogonality) varsa varimax dndrme,
faktrler arasnda srekli bir iliki dizisi varsa genellikle oblik dndrme
kullanlr (Tabachnick ve Fidell, 1996). POnn orijinal formunda alt
boyutlar arasnda iliki bulunduu iin bu aratrmada da alt lekler
arasnda iliki olaca dnlm ve oblik dndrme teknii kullanlmtr. Yaplan analiz sonucunda toplam varyansn % 68ini aklayan, seksen drt madde ve alt alt lekten oluan bir lme arac elde
edilmitir. Alt leklerde yer alan maddeler orijinal formdaki maddelerle tamamen uyumaktadr. Ancak faktr analizi sonucunda evresel
hkimiyet alt leinde yer alan dokuzuncu ve yirmi yedinci maddeler
ile Yaam Amalar alt leinde yer alan yirmi nc ve altm beinci
maddelerin faktr ykleri .30dan dk olduu iin puanlamalara dahil
edilmemitir. Ayrca faktr analizinde her maddenin tek bir boyutta .30
faktr yk ltn karlad grlmtr. lein faktr ykleri ve
akladklar varyans oranlarna ilikin bilgiler Tablo 4te verilmitir.
Tablo 4
Psikolojik yi Olma lekleri Faktr Analizi Bilgileri
Madde
evresel
zerklik
No
Hkimiyet
2
.90
.68
Bireysel
Geliim
Dierleriyle
Yaam
Olumlu
Amalar
likiler
z-kabul
14
.47
20
.43
26
.71
32
.91
38
.49
44
.42
50
.88
56
.51
62
.87
68
.48
74
.81
80
.44
.93
15
.60
21
.90
33
.57
39
.84
45
.86
51
.94
57
.73
63
.81
69
.59
75
.64
81
.71
.73
10
.59
16
.54
22
.62
28
.67
34
.58
40
.75
46
.76
52
.49
58
.65
64
.61
70
.56
76
.82
82
.69
.86
.56
13
.51
19
.54
25
.45
31
.59
37
.84
43
.57
49
.50
55
.53
61
.46
67
.77
73
.68
79
.69
.55
11
.80
17
.58
29
.88
35
.85
41
.56
47
.56
53
.85
59
.55
71
.83
77
.56
83
.84
.78
12
.69
18
.30
24
.46
30
.42
36
.67
42
.76
48
.41
54
.39
60
.82
66
.37
72
.80
78
.37
84
% 67,90 % 15,502
.47
% 11,428
% 7,756
% 6,303
% 6,149
% 5,072
dnme ve davranma zorunluluu olmadn hissetmesine, kararlarn bakalarna baml kalmadan ve onlarn onayna ihtiya duymadan
kendi isel mekanizmalar araclyla verebilmesine, kendi davranlarn dzenlemesine ve sosyal yapya baml olmadan yaayabilmesine
ynelik maddeler iermektedir. On drt maddeden oluan bu alt lek
toplam varyansn % 15,502sini aklamakta ve faktr ykleri .42 ile .91
arasnda deimektedir. Bu alt lekte yer alan maddelere rnek olarak
ou insann grlerine ters dse bile dncelerimi dile getirmekten korkmam. gsterilebilir.
kinci alt lek olan evresel Hkimiyet bireyin evresini dzenleme ve
psikolojik ve fiziksel ihtiyalarn giderebilmek iin kendisini evreye
veya evreyi kendisine uydurabilme becerisini deerlendirmektedir. On
drt maddeden oluan ve faktr ykleri .57 ile .94 arasnda sralanan bu
alt lek toplam varyansn % 11,428ini aklamaktadr. Yaammdan
mutsuz olursam onu deitirmek iin etkili nlemler alrm. maddesi
bu alt lee rnek olarak gsterilebilir.
nc alt lek Bireysel Geliimdir. Bu alt lek bireyin potansiyellerine ulamas, onlar tam olarak kullanabilmesi ve kendini gelitirmesini
deerlendiren maddeler iermektedir. Faktr ykleri .49 ile .76 arasnda
sralanan ve toplam varyansn % 7,756sn aklayan bu alt lek on drt
maddeden olumaktadr. Bireysel Geliim alt leinde yer alan maddelere rnek olarak Benim iin yaam srekli bir renme, deime ve
geliim srecidir. gsterilebilir.
Drdnc alt lek olan Dierleriyle Olumlu likiler, bireyin dier bireylerle samimi ve gvene dayal kiiler aras ilikiler gelitirmesi, onlara
kar empatik ve efkatli davranmas ve dier bireylere ynelik sorumluluunun bilincinde olmasyla ilikili maddeler iermektedir. On drt
maddeden oluan Dierleriyle Olumlu likiler alt leindeki maddelerin faktr ykleri .45 ile .86 arasnda deimekte ve bu alt lek
toplam varyansn % 6,303n aklamaktadr. Bu alt lekte yer alan
maddelere rnek olarak Arkadalarm problemlerini anlatrken onlar
dikkatle dinlemek benim iin nemlidir. gsterilebilir.
Beinci alt lek Yaam Amalardr. Bu alt lekte yer alan maddeler,
bireyin gemi ve imdiki yaamnn bir anlam ve amac olduuna inanmasn, gemiinin ve mevcut konumunun anlaml olduunu hissetmesini ve amalarna ulamak iin aktif biimde eylemde bulunarak kendini ynetmesini deerlendirmektedir. Toplam varyansn % 6,149n
aklayan ve on drt maddeden oluan alt lein faktr ykleri .55 ile
zerklik
evresel Hkimiyet
.37**
Bireysel Geliim
.40**
.41**
Olumlu likiler
.30**
.35**
.50**
Yaam Amalar
.14*
.26**
.24**
.13*
z-kabul
.73**
.33**
.45**
.33**
.52**
* p<.05, ** p<.01
Dorulayc faktr analizi: Yap geerlii balamnda lein orijinal formunda bulunan faktrlerin dorulanmas amacyla DFA uygulanmtr.
Yaplan analiz sonucunda, lein orijinal formda olduu gibi alt boyutta uyum verdii ve ki-kare deerinin (x2=577.91, sd=94, p=0.00) manidar olduu grlmtr. Uyum indeksi deerleri ise RMSEA=.072,
NFI=.97, CFI=.98, IFI=.98, RFI=.97, GFI=.93 ve SRMR=.062 olarak
bulunmutur. Bu uyum indeksi deerleri alt boyutlu modelin uyumlu
olduunu (Hu & Bentler, 1999) ortaya koymaktadr.
Uyum Geerlii
POnn uyum geerlii iin aratrmaya katlan 1214 renciye
lein Trke formunun yan sra z-duyarlk lei ve DAS e
zamanl olarak uygulanmtr. Aratrmadan elde edilen bulgular, zduyarlk lei toplam puan ile zerklik (r= .47), evresel Hkimiyet
(r= .39), Bireysel Geliim (r= .49), Dierleriyle Olumlu likiler (r= .51),
Yaam Amalar (r= .36) ve z-kabul (r= .55) boyutlar arasnda pozitif
ilikiler olduunu gstermitir. Ayrca DASnn depresyon, anksiyete
ve stres alt boyutlar ile POnn tm alt boyutlar arasnda -.12 ile
-.51 arasnda deien negatif ilikiler bulunmutur.
Gvenirlik
POnn gvenirlik almalar olarak i tutarlk ve test tekrar test
gvenirlikleri incelenmitir. Yaplan analiz sonucunda i tutarlk kat
saylarnn lein btn iin .93, zerklik alt lei iin .91, evresel Hkimiyet iin .94, Bireysel Geliim iin .90, Dierleriyle Olumlu
likiler iin .89, Yaam Amalar iin .96 ve z-kabul iin .87 olduu
grlmtr. lein Sperman-Brown iki yar gvenirlik puanlar ise
.87 ile .95 arasnda sralanmaktadr. Test tekrar gvenirlik almas iin
POnn Trke formu Sakarya niversitesi Eitim Fakltesinin eitli blmlerinde renim gren 178 niversite rencisine drt hafta
arayla iki kez uygulanmtr. lein test tekrar test gvenirlik kat saylar Tablo 5te grlmektedir.
Tablo 6
Psikolojik yi Olma lekleri Test Tekrar Test Gvenirlii Bulgular
Faktr
zerklik
evresel Hkimiyet
Bireysel Geliim
Olumlu likiler
Yaam Amalar
z-kabul
Ss
lk uygulama
Uygulama
62,07
10,03
kinci uygulama
62,11
10,01
lk uygulama
29,04
13,30
kinci uygulama
29,07
13,28
lk uygulama
55,63
11,64
kinci uygulama
55,61
11,63
lk uygulama
58,01
8,81
kinci uygulama
58,03
8,81
lk uygulama
23,80
12,58
kinci uygulama
23,88
12,55
lk uygulama
58,54
13,13
kinci uygulama
58,51
13,12
r
.78**
.95**
.97**
.86**
.90**
.97**
** p<.01
puan 504, en dk puan ise 84tr. Bireyin her bir alt lekten elde
ettii puanlarn yksek olmas bireyin ilgili alt lein deerlendirdii
zelliklere sahip olduunu gstermektedir. Ayrca lek toplam bir psikolojik iyi olma puan da vermektedir. lein uygulama sresi yaklak
25-30 dakikadr. Her bir alt lekte ters kodlanan (reverse) maddeler
unlardr: zerklik: 2, 20, 32, 44, 56, 62, 74; evresel Hkimiyet: 9, 15,
27, 45, 63, 75; Bireysel Geliim: 4, 22, 34, 58, 76, 82; Dierleriyle Olumlu likiler: 7, 13, 31, 43, 55, 61, 73; Yaam Amalar: 11, 17, 29, 35, 41,
65, 83 ve z-kabul: 18, 24, 42, 54, 60, 66, 84.
Tartma
Bu aratrmann amac Ryff (1989a) tarafndan gelitirilen POy
Trkeye uyarlamak ve Trke formun geerlik ve gvenirlik almalarn yapmaktr. ncelikle aratrmaya katlan rneklem, say bakmndan istatistiksel analizlerin gerektirdii yeterliliktedir. POnn dilsel
e deerliini saptamak amacyla yaplan almadan elde edilen sonular iki uygulama arasndaki korelasyonlarn son derece yksek olduunu
ortaya koymutur. Buna gre lek maddelerinin Trke evirisinin ngilizce orijinal maddelerle benzetii ve lein dilsel e deerlik asndan yeterli dzeyde olduu sylenebilir. Yine bu sonu uyarlama srecinin baarl biimde tamamlandn gstermesi asndan anlamldr.
POnn yap geerlii iin yaplan AFA sonucunda, lein orijinal formda olduu gibi alt boyuta sahip olduu ve alt boyutlardaki
maddelerin orijinal forma uygun olarak kendi boyutlarnda yer ald
grlmtr. Ayrca aklanan toplam varyans oran % 68 olarak bulunmutur. lek gelitirme ve uyarlama almalarnda aklanan varyans
oran iin % 30 ve zeri lt olarak alnd dnldnde, lein
yap geerliinin saland grlmektedir. Dier bir faktr analizi olan
DFA iin uyum indeksi snrlar gz nne alndnda, modelin iyi dzeyde uyum verdii ve lein orijinal faktr yapsnn Trke formun
faktr yapsyla uyutuu grlmektedir.
Benzer lek geerlii almasnda, PO ile z-duyarlk lei ve
DAS arasndaki korelasyonlar hesaplanmtr. Bu almadan elde
edilen sonular, psikolojik iyi olmann nemli bir gstergesi olan zduyarlk ile POnn tm alt lekleri arasnda pozitif ilikiler olduunu gstermitir. Benzer biimde, POnn tm alt leklerinin
depresyon, anksiyete ve stres ile negatif ilikili bulunmasnn lein
uyum geerlii iin nemli bir kant olduu sylenebilir. Ayrca Ryff n
KALKAN, ERSANLI / The Effects of the Marriage Enrichment Program Based on the... 741
Ahmet AKIN*
Abstract
This study investigated the validity and reliability of the Turkish version of the Scales of
Psychological Well-being (Ryff, 1989a). The sample of the study consists of 1214 university students. Results of language equivalency showed that correlations between the
Turkish and English forms were .94 for autonomy, .97 for environmental mastery, .97 for
personal growth, .96 for positive relations with others, .96 for purpose in life, and .95 for
self-acceptance. The total variance explained was 68% and factor loadings ranged from .30
to .94. Fit index values of the model were RMSEA=.072, NFI=.97, IFI= .98, RFI=.97,
CFI=.98, GFI=.93, and SRMR=.062. Internal consistencies varied between .87 and .96
and test-retest reliability coefficients ranged between .78 and .97 for six subscales. These
results demonstrate that the scale is a valid and reliable instrument.
Key Words
Psychological Well-being, Validity, Reliability, Confirmatory Factor Analysis.
AKIN /The Scales of Psychological Well-being: A Study of Validity and Reliability... 743
AKIN /The Scales of Psychological Well-being: A Study of Validity and Reliability... 745
Method
Participants
Validity and reliability studies of the SPWB were executed on three
sample groups. The first group was 1214 university students from Sakarya, Istanbul, and Karadeniz Technical Universities in Turkey. Of the
participants, 596 (49%) were female; 618 (51%) were male. The mean
age of the participants was 21.8 years. The second group was 124 English teachers (46 female, 78 male) mean age of them was 30.4. The third
group consisted of 178 university students from Sakarya University.
Measures
The Self-compassion Scale. The Self-compassion Scale (Akn, Akn, &
Abac, 2007; Neff, 2003) is a 26-item self-report inventory and consists
of six sub-scales: Self-kindness, self-judgment, awareness of common
humanity, isolation, mindfulness, and over-identification. Each item
was rated on a 5-point Likert scale (1=strongly disagree to 5=strongly
agree). Language validity findings indicate that correlations between
the Turkish and English forms were .94, .94, .87, .89, .92, and .94 for
six subscales, respectively. The results of confirmatory factor analysis indicate that the model was well fit and Chi-Square value (x=779.01,
N=633, df=264, p=0.00) which was calculated for the adaptation of the
model was found to be significant. The goodness of fit index values of
the model were RMSEA=.056, NFI=.95, CFI=.97, IFI=.97, RFI=.94,
GFI=.91, and SRMR=.059. The internal consistency coefficients were
.77, .72, .72, .80, .74, and .74 and the test-retest reliability coefficients
were .69, .59, .66, .60 .69, and .56, for six subscales, respectively.
The Depression Anxiety Stress Scale (DASS). Depression, anxiety, and
stress were measured by using a the Turkish version of the DASS (Lovibond & Lovibond, 1995a, 1995b). The Turkish adaptation of the
DASS was done by Akn and etin (2007). The DASS is a 42-item
self-report inventory that provides scores on three subscales: Depression (14-items), anxiety (14-items), and stress (14-items). Each item was
rated on a 4-point scale. The language validity findings indicate that
correlation between the Turkish and English forms was .99. Factor loadings of the subscales ranged from .39 to .88. The internal consistency
alpha coefficient was found .89, .92 and the test-retest reliability scores
after three weeks were found .99 for three subscales.
Procedure
The SPWB was translated into Turkish by five academicians in the
English language department. After that they were back-translated into
English and examined the consistency between the Turkish and English
versions of the scale. Finally, these experts discussed the Turkish form
and along with some corrections this scale was prepared. After that a
study of language equivalence was executed and then the validity and
reliability analyses of the scale were examined. In this study, construct
and concurrent validities and re-test and internal consistency reliabilities, and item analysis of the SPWB were examined.
Results
The language equivalence of the SPWB was assessed using a group of
124 English teachers. Results demonstrated that correlations between
the Turkish and English forms of the SPWB were .94 for autonomy, .97
for environmental mastery, .97 for personal growth, .96 for positive relationships with others, .96 for purpose in life, and .95 for self-acceptance.
The results of exploratory factor analysis have demonstrated that the
items loaded on six factors similar to original form of the SPWB. The
amount of total variance explained by three factors was nearly 68%. Factor loadings ranged from .42 to .91 for autonomy, from .57 to .94 for
environmental mastery, from .49 to .76 for personal growth, from .45 to
.86 for positive relationships with others, from .55 to .88 for purpose in
life, and from .30 to .80 for self-acceptance subscales. Also, the results of
confirmatory factor analysis indicated that the model was well fit (Hu &
Bentler, 1999) and Chi-Square value (x=577.91, df=94, p=0.00) which
was calculated for the adaptation of the model was found to be significant. The goodness of fit index values of the model were RMSEA=.072,
NFI=.97, CFI=.98, IFI=.98, RFI=.97, GFI=.93, and SRMR=.062. For
concurrent validity, the relationships between the Self-compassion Scale, DASS and the Turkish form of SPWB were calculated. These results
showed that self-compassion correlated all six subscales of the SPWB
positively (.47, .39, .49, .51, .36, and .55 for six subscales, respectively).
Further, six subscales of the SPWB were found related negatively to
depression, anxiety and, stress (ranged from -.12 to -.51).
The internal consistencies of the SPWB were .91 for autonomy, .94 for
environmental mastery, .90 for personal growth, .89 for positive relati-
AKIN /The Scales of Psychological Well-being: A Study of Validity and Reliability... 747
onships with others, .96 for purpose in life, and .87 for self-acceptance.
To establish test-retest reliability, the SPWB was administrated to 178
university students, over a four-week period. Results indicated that testretest reliability scores of the SPWB were .78 for autonomy, .95 for
environmental mastery, .97 for personal growth, .86 for positive relationships with others, .90 for purpose in life, and .97 for self-acceptance.
Findings also demonstrated that item-total correlations ranged from
.32 to .90.
Discussion
The purpose of this study was to translate the SPWB into Turkish and
examine its psychometric properties. The results of language equivalency
showed that the correlations between the Turkish and English forms
were high. These results confirm that the Turkish and English forms
of the SPWB might be regarded equivalent. The results of exploratory
factor analysis demonstrated that the items loaded on six factors and
that the factor structure was harmonized with the factor structure of
the original scale. The results of confirmatory factor analysis indicated
that the model was well fit. Thus, it can be said that the structural model
of the SPWB which consists of six factors was well fit to the Turkish
culture. Overall, findings demonstrated that this scale had high validity
and reliability scores (Bykztrk, 2004; Tabachnick & Fidell, 1996;
Tezbaaran, 1996) and that it may be used as an efficient instrument in
order to assess psychological well-being. However, further studies that
will use the SPWB are important for its measurement force.
References / Kaynaka
Akn, A., & etin, B. (2007). Depression Anxiety and Stress Scale (DASS): The
study of validity and reliability. Educational Science: Theory & Practice, 7(1), 241-268.
Akn, ., Akn, A. & Abac, R. (2007). z-duyarlk lei: Geerlik ve gvenirlik
almas. Hacettepe niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi, 33, 1-10.
Anderson, M. R. (1977). A study of the relationship between life satisfaction and selfconcept, locus of control, satisfaction with primary relationships, and work satisfaction.
Unpublished doctoral dissertation, Michigan State University, USA.
Andrews, F. M., & Withey, S. B. (1976). Social indicators of well-being: Americas perception of life quality. New York: Plenum Press.
Bradburn, N. M. (1969). The structure of psychological well-being. Chicago: Aldine.
Braun, P. M. W. (1977). Psychological well-being and location in the social structure.
Unpublished doctoral dissertation, University of Southern California, USA.
Betton, A. (2001). Psychological well-being: A comparison of correlates among minority
and non-minority female college students. Unpublished master thesis, The Ohio State
University, USA.
Bykztrk, . (2004). Veri analizi el kitab. Ankara: Pegem A Yaynclk.
Campbell, A. (1981). The sense of well-being in America: Recent patterns and trends.
New York: McGraw-Hill.
Campbell, A., Converse, P., & Rodgers, W. (1976). The quality of American life. New
York: Russell Sage Foundation.
Cenkseven, F. (2004). niversite rencilerinde znel ve psikolojik iyi olmann yordayclarnn incelenmesi. Yaymlanmam doktora tezi, ukurova niversitesi Sosyal
Bilimler Enstits, Adana.
Chekola, M. G. (1975). The concept of happiness. Unpublished doctoral dissertation,
University of Michigan, USA.
Cristopher, J. C. (1999). Situating psychological well-being: Exploring the cultural
roots of its theory and research. Journal of Counseling and Development, 77(2), 141152.
Diener, E. (1984). Subjective well-being. Psychological Bulletin, 95(3), 542-575.
Diener, E., Lucas, R. E., & Oishi, S. (2002). Subjective well-being: The science of
happiness and life satisfaction. In C. R. Snyder, & S. J. Lopez (Eds.), The handbook of
positive psychology (pp. 63-73). New York: Oxford University Press.
Diener, E., & Seligman, M. E. P. (2002). Very happy people. Psychological Science,
13, 81-84.
Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structural analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1-55.
Keyes, C. L., Shmotkin, D., & Ryff, C. (2002). Optimizing well-being: The empirical encounter of two traditions. Journal of Personality and Social Psychology, 82,
1007-1022.
Kozma, A., Stones, M. J., & McNeil, J. K. (1991). Psychological well-being in later life.
Toronto: Butterworths Canada.
AKIN /The Scales of Psychological Well-being: A Study of Validity and Reliability... 749
Tezbaaran, A. A. (1996). Likert tipi lek gelitirme klavuzu. Ankara: Trk Psikologlar Dernei Yaynlar.
Turner, R., & Noh, S. (1983). Class and psychological vulnerability among women:
The significance of social support and personal control. Journal of Health & Social
Behavior, 24(1), 2-15.
Watson, D., Clark, L., & Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief
measures of positive and negative affect: The PANAS Scales. Journal of Personality
and Social Psychology, 54(6), 1063-1070.
Wood, V., Wylie, M. L., & Sheator, B. (1969). An analysis of a short self-report
measure of life satisfaction: Correlation with rater judgments. Journal of Gerontology,
24, 465-469.