The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

Pozitif rgtsel davran ve pozitif psikolojik sermaye zerine

kavramsal bir inceleme
A theoretical investigation on positive organizational behavior and positive
psychological capital
Rana zen Kutanis1 Emre Oru2
zet
Son yllarda pozitif psikoloji alanndan hareketle rgtlerde, olumsuz davranlar yerine pozitif davranlara
ynelen pozitif rgtsel davran akm ortaya kmtr. rgtlere yeni bir bak as sunan bu yaklamn
neticesinde kiinin z-yeterlilik, umut, iyimserlik ve dayankllk gibi psikolojik kapasitelerinin birlemesiyle
ortaya kan insan sermayesi ve sosyal sermayenin tesinde pozitif psikolojik sermaye kavramndan
bahsedilmektedir. Bu almada pozitif rgtsel davran ile bu yaklamdan doan psikolojik sermaye
kavramnn ilikisi incelenerek bu kavram dier pozitif yaklamlardan ayran zellikleri ve kavramn rgt
psikolojisi alanna etkileri ortaya konmaya allmtr. Kavramn ortaya kn, bileenlerini ve rgt
psikolojisi alanna getirdii yeni bak asn anlamann; kavramn aratrlmas ve gelitirilmesi iin
yaplacak almalara katk salayaca beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Pozitif psikoloji, pozitif rgt okulu, pozitif rgtsel davran, pozitif psikolojik
sermaye.

Abstract
Positive organizational behaviour, which is based on positive psychology and focuses on positive behaviours
rather than negative behaviours in organizations has been investigated in recent years. As a result of this
approach which presents a new perspective for the organizations, positive psychological capital has emerged,
which is behind social and human capital and includes psychological capacities of individuals such as selfefficacy, hope, optimism and resiliency. The study aims to determine the relationship between positive
organizational behavior and positive psychological capital, distinctive characteristics of these approaches
compared to other positive approaches and the effect of positive psychological capital on organizational
psychology. It is expected that the understanding the roots and components of positive psychological capital
and the new perspective in organizational psychology will contribute the future investigations and
development of the concept
Keywords: Positive psychology, positive organizational scholarship, positive organizational behaviour,
positive psychological capital

Giri
Gnmz rekabet ortamnda performans arttrmak giderek zorlamaktadr. Hzl bilgi ak,
uzmanlama gerektiren ilerin daha belirgin nitelikleri gerektirmesi ve alanlarn deien evre
koullarna uyum salayabilmeleri rgt psikolojisi alannda yeni yaklamlarn domasna yol
Sakarya niversitesi letme Fakltesi Ynetim ve Organizasyon A.B.D, rkutanis@sakarya.edu.tr
Sakarya niversitesi Sosyal Bilimler Enstits letme Ynetim ve Organizasyon A.B.D,
emre.oruc@bilecik.edu.tr
1
2

Alnd: 12.05.2014 Kabul edildi: 25.06.2014

The Journal of Happiness & Well-Being (JHW)

145

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

amtr. Bylece pozitif psikoloji alanndan hareketle olumsuz davranlar yerine pozitif
davranlara ynelen pozitif rgtsel davran akm ortaya kmtr. Pozitif rgtsel davran
kapsamnda yaplan almalar sonucu rgtlerde insann deerini anlamak ve onun gerek
potansiyelini aa karmak iin insan sermayesi ve sosyal sermayenin tesinde pozitif psikolojik
sermaye kavram nem kazanmtr (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006).
Bu almada pozitif psikolojik sermaye kavramnn teorik temellerine deinerek kavram
dier pozitif yaklamlardan ayran zellikleri tartlmtr. Daha sonra kavramn bileenleri ve
rgt psikolojisi alanna etkileri ele alnmtr. Son olarak kavramn aratrlmas ve
gelitirilmesine ynelik deerlendirmeler yaplarak rgt psikolojisi alannda yaplacak
uygulamalara ilikin neriler sunulmutur.

Pozitif Psikoloji ve Pozitif rgtsel Psikoloji

Pozitif psikoloji, insanlarn, gruplarn ve rgtlerin gelimesine veya ideal bir ekilde ilemesine
katk salayan koullar ve srelerin bilimidir (Gable ve Haidt, 2005). Pozitif psikolojinin genel
amac insan potansiyelini gerekletiren dzenli sistemler yaratmaktr (Peterson ve Spiker, 2005).
Pozitif psikolojiden ilk kez Maslow un motivasyon ve kiilik adl kitabnn pozitif psikolojiye
doru adl blmnde bahsedilmitir. Maslow psikoloji bilimini negatif olaylar dzeltmeye
odaklandn belirterek bu haliyle psikoloji biliminin henz iin sadece yarsyla ilgilendiini
ifade etmitir. Buna ilikin olarak psikoloji biliminin, geliim, fedakrlk, sevgi, iyimserlik,
cesaret, memnuniyet, potansiyelini gerekletirme gibi yeni temel kavramlara ihtiyac olduunu
belirtmitir (Wright, 2003).
Maslow tarafndan ilk defa ele alnan bu kavram, daha sonra psikolog Seligman tarafndan
ilk kez kapsaml bir ekilde ele alnp tanmlanmtr. Seligman ve arkadalar salkl insanlarn,
daha mutlu, daha retken olmalar ve kendi potansiyellerini gerekletirmeleri iin pozitif psikoloji
yaklamna ihtiya olduunu vurgulamlardr (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006). Ancak bu
yaklamn hayatn olumsuz yanlarn inkr etmek ya da olaylara pembe gzlklerden bakmak gibi
bir amac yoktur. Aslnda pozitif psikolojinin amac madalyonun dier yzyle yani insan
davrannn pozitif ynyle ilgilenmek ve negatifin aratrld kadar pozitifin de aratrlmas
gerektiini sylemektir (Gable ve Haidt, 2005). Luthans (2002) yapm olduu bir literatr
taramasnda psikoloji alannda yazlan 375.000 makalenin negatif kavramlara (depresyon, ruh
hastalklar, kayg, korku, fke gibi) odaklandn buna karn sadece 1000 makalenin pozitif
kavramlar konu edindiini sylemitir.
Dier yandan pozitif psikolojiyi, psikoloji biliminin metafiziksel taraf olarak alglayabiliriz.
Fiziksel olarak hayattaki kt eyleri tedavi etmek yerine olumlu eylere odakland ve negatif
pahasna pozitifi tanmlad sylenebilir. Hegel in felsefesinde, tez ve antitez yaklamnda
olduu gibi pozitif psikoloji, psikolojiye antitezdir. Bundan dolay meta psikolojik, hatta meta
bilimsel dzeyde grlen pozitif psikoloji, psikolojinin aratrma ve uygulama amalarnn
odandaki dengesizlik olarak alglanan noktalar dzeltme abas ierisindedir. Bunu yaparken ilk
olarak insan tecrbesinin arttrlmasn, ikinci olarak da bu tecrbelere ait ortak bir dilin
oluturulmasn amalamaktadr (Linley, Joseph, Harrington ve Wood, 2006). Yani ideal insan
ileyiini bilimsel olarak aratran bu yaklam pozitiflii bu ileyie entegre ederek dengesizlikleri
dzeltmeye almaktadr.
Bununla birlikte pozitif psikoloji, pozitif kiisel tecrbe (mutluluk, iyilik hali, memnuniyet,
umut, iyimserlik ve pozitif duygular), pozitif kiisel zellikler (yetenekler, ilgiler, yaratclk,
bilgelik, deerler, karakterin gl ynleri, anlam, ama, byme ve cesaret) ve pozitif kurumlarn
(pozitif aileler, okullar, iletmeler, topluluklar ve toplumlar) incelenmesidir (Seligman ve
Csikszentmihalyi, 2000).

146

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

Bu anlamda pozitif psikolojiden hareketle rgtleri de bu bak asyla deerlendiren

pozitif rgtsel psikoloji yaklam domutur. Pozitif rgtsel psikoloji, rgtlerdeki pozitif
kiisel tecrbe, pozitif kiisel zellikler ve pozitif kurumlarla ilgili bilimsel almalar olarak
grlebilir (Donaldson ve Ko, 2010). Bu almalar sonucu rgtsel davran aratrmaclar
pozitif bilimsel bir yaklam ihtiyacnn farkna varmlardr.
Bu yaklam birbirini tamamlayan iki temel harekete neden olmutur. Bunlardan ilki
Michigan niversitesi aratrmaclar tarafndan nerilen pozitif rgt okulu, dieri ise Nebraska
niversitesi Gallup Liderlik Enstitsnden doan pozitif rgtsel davrantr. Pozitif rgt okulu
merhamet ve erdem gibi karakter zellikleri ve henz performansla ilgisi kantlanmam
kavramlarla ilgilenirken, pozitif rgtsel davran, koula bal olarak geliebilen ve performansla
ilgili kavramlar incelemektedir (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006).
Pozitif psikoloji ve onun rgt ortamna yansmas olan pozitif rgt okulu ve zelikle
pozitif rgtsel davran aratrmalar sonucunda psikolojik sermaye kavram ortaya kmtr
(Luthans, Youssef ve Avolio, 2006). Psikolojik sermaye kiinin z-yeterlilik, umut, iyimserlik,
dayankllk gibi geliime ak zelliklerinin birlemesiyle ortaya kan ve bu zelliklerin
oluturduu btnden daha fazla bir anlam ifade eden kavramdr. ekil 1de psikolojik sermayenin
ve bileenlerinin dier pozitif kavramlarla ilikisine yer verilmektedir.

ekil 1. Pozitif psikolojik sermayenin dier pozitif kavramlarla ilikisi (Luthans, Youssef, &
Avolio, 2006)

ekil 1de gsterildii gibi pozitif psikolojiden hareketle rgtler asndan iki ayr
yaklamn olutuu ve pozitif psikolojik sermaye kavramnn pozitif rgtsel davran akm
sonucu doduu anlalmaktadr. Bu anlamda psikolojik sermaye kavramnn ortaya k ve
kavram oluturan bileenlerinin anlalmas asndan, pozitif rgt okulu ve pozitif rgtsel
davran akmlar arasndaki benzerlikler ve farkllklar ele alnmaldr.

147

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

Pozitif rgt Okulu ve Pozitif rgtsel Davran

Pozitif rgt okulu rgtlerin ve alanlarnn pozitif ktlar, sreleri ve zelliklerini
incelenmektedir (Cameron, 2003). Pozitif rgt okulunun ana fikri, iyerindeki pozitif davran
faktrlerini anlamann rgtleri yeni baarlara tayaca temeline dayanmaktadr (Roberts ve ark.
2005). Pozitif rgt okulunun alma konular, gl ynler, dayankllk, canllk, gven,
rgtsel erdem, farkllk ve anlamdr (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006; Bernstein, 2003; Roberts
ve ark. 2005).
Pozitif rgt okulu, pozitifliin ortaya knn nedenlerini ve sonularn anlamak,
aklamak ve tahmin etmek iin rgtsel kuramlardan yararlanmaktadr. Pozitif rgt okulu bu
kuramlarn rgtsel almalarda gzden kard olumlu durumlar, sreleri ve ilikileri ortaya
karmaktadr (Cameron, Dutton ve Quin 2003). Pozitif rgt okulunun amac; kiilerin, gruplarn
ve rgtlerin pozitif durumlaryla bu pozitif durumlarn balamn, srelerini ve aralarndaki
etkileimlerini aydnlatmaktr (Cameron, Dutton ve Quin, 2003).
Pozitif rgtsel davran ise bugnn rgtlerinde performans geliimi iin llebilen,
gelitirilebilen ve verimli bir ekilde ynetilebilen pozitif zelliklerin ve psikolojik kapasitelerinin
incelenmesi ve uygulanmasdr (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006). Dolaysyla psikolojik g ya
da kapasite llebilir, gelitirilebilir ve aratrmaya ak olmaldr.
Pozitif rgtsel davran, rgtsel davran ve insan kaynaklar ynetimi aratrma ve
uygulamalarn dntrecek potansiyele sahip bir paradigma deiimini temsil etmektedir
(Luthans, Youssef ve Avolio, 2006). Pozitif rgtsel davran gerektirdii zelliklere sahip
alan ie almann yannda, mevcut alanlarn gelitirilmesi ve performansnn arttrlmasn da
iermektedir (Luthans, 2002).
Pozitif rgtsel davrann be temel zellii bulunmaktadr (Luthans, Youssef ve Avolio,
2006).
Pozitif rgtsel davran pozitif olan ele alr. Geleneksel rgtsel davran teorileri ve
yaklamlar ancak ortalama performans koruyabilmekte ve genellikle verimsiz liderler, etik
olmayan davranlar, stres, atma gibi olumsuz kavramlara odaklanmaktadr. Byle olumsuz bir
yaklam yksek performans, renme ve geliimi, proaktif stratejik deiimi ve uyumu
engellemektedir. Bu nedenle rgtlerin negatifin yannda pozitif kavramlar da ele alan daha
dengeli bir yaklama ihtiyac vardr (Luthans ve Youssef, 2007). Bu balamda pozitiflik ve
negatiflik tek bir dzlemde birbirinin ztt anlamna gelmemektedir. Aksine pozitif ve negatif,
birbirinden farkl kendi dzlemi, boyutlar ve sonular olan yaplardr. rnein i tatminsizliini
azaltmak, i tatmininin arttrlmas demek deildir (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006).
Pozitif rgtsel davran teori ve aratrmaya dayaldr. Pozitif rgtsel davran dndaki
dier pozitif yaklamlar, pozitiflii tevik etse de, ok snrl bilimsel kuram ve aratrmaya
dayanmaktadr. Tanmlayc zellikler gsterseler de, olaylarn nedenlerine ilikin bilimsel olarak
anlaml ve srdrlebilir bilgi retmede yetersizdir. Grn geerlilikleri olsa da yap
geerlilikleri yoktur. te yandan pozitif rgtsel davran, pozitif psikolojiyi kullanarak, liderlik,
insan kaynaklar geliimi ve performans iin srdrlebilir bilginin olumasn salayan bilimsel
bir yaklam ifade eder.
Pozitif rgtsel davran llebilen kavramlarla ilgilidir. rgte ilikin yaplarn
llmesinde gvenilir ve geerli aralarn kullanlmas pozitif rgtsel davran
bilimselletirmektedir. Bu sayede elde edilen veriler iin sistematik analiz, tahmin ve kontrol
mmkn olmaktadr. Pozitif rgtsel davranta, bir bileenin alana dahil edilmesi iin geerli
lmlerin olmas gerekmektedir. Bu zellii ile pozitif rgtsel davran, lm mmkn
olmayan kavramlar aratrma d brakmtr.
Pozitif rgtsel davran deiime ve geliime aktr. nsan kaynaklar ynetimi asndan
doru insan semek ve onu doru pozisyona yerletirmek nemli olsa da artk gnmzde yeterli

148

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

deildir. Belirsiz evre artlarnda, insan potansiyeli dnlenden daha esnek bir yapya sahip
olmas gerektiinden bilgi ve yeteneklerin gelitirilmesinin yannda pozitif rgtsel davrann
nerdii geliebilen zelliklere de ihtiya duyulmaktadr (Luthans ve Youssef 2007: 325). Pozitif
rgtsel davrann geliebilen zelliklere (z-yeterlilik, umut, iyimserlik, dayankllk ve pozitif
psikolojik sermaye) odaklanmas onu pozitif rgt okulundan ve pozitif psikolojiden ayran en
nemli zelliidir. nk pozitif rgt okulu ve pozitif psikoloji daha ok insanlarn deimeyen
karakter zellikleriyle (erdem, merhamet) ilgilenmektedir.
Pozitif rgtsel davran performansla ilikilidir. Pozitif rgtsel davran bileenlerinin
performansla ilikisi aratrmalar tarafndan kantlanmken pozitif rgt okulu kapsamna giren
kavramlarn performansla ilikisi henz kantlanmamtr.
Pozitif rgt okulu ve pozitif rgtsel davrann ortak yn, rgtleri pozitif yaklamlarla
incelemek ve temel olarak rgt ve rgtlerin performansna odaklanmaktr. Bunu ek olarak,
pozitif rgt okulu ve pozitif rgtsel davran, pozitif psikolojiden domutur ve bilimsel
yntemi kullanmaktadr (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006).
Pozitif rgt okulu ve pozitif rgtsel davran iki temel noktada birbirinden farkllk
gstermektedirler. Bu farkllklardan ilki aratrma konulardr. Pozitif rgt okulu rgtsel
balamn pozitif ynleri ile ilgilenirken, pozitif rgtsel davran temel olarak kiisel psikolojik
nitelikler ve bunlarn performans geliimi zerindeki etkisiyle ilgilenmektedir. Performans
geliimine verilen nem, pozitif rgt okuluna gre pozitif rgtsel davranta daha belirgindir.
kinci olarak aratrma metotlar ve analiz seviyeleri ksmen farkllk gstermektedir. Pozitif rgt
okulu, makro seviyede eitli nicel ve nitel aratrma yntemlerini kullanrken, pozitif rgtsel
davran almalar mikro seviyede deneye dayal alan aratrmas yntemlerini kullanr. Ayrca
pozitif rgt okulu tmdengelim (rgt-grup-kii), pozitif rgtsel davran ise tmevarm (kiigrup-rgt) bir yntem benimser (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006). Tablo 1de iki akm
arasndaki farkllklar gsterilmektedir.
Tablo 1. Pozitif rgt okulu ve pozitif rgtsel davran arasndaki farklar
Pozitif rgt okulu
Pozitif rgtsel davran
Aratrma konular
rgtsel balamn pozitif Kiisel pozitif psikolojik
ynleri
nitelikler
Analiz seviyeleri
Makro
Mikro
Aratrma yntemleri
Tmdengelim
Tmevarm
Odak noktalar
rgtsel performans
Kiisel performans
Veri toplama yntemleri
Nitel ve Nicel
Nicel
lgilendikleri kavramlar
Erdem, merhamet
z-yeterlilik, umut,
iyimserlik, dayankllk,
pozitif psikolojik sermaye
Kaynak: Luthans, Youssef, & Avolio, 2006).
Luthans, Youssef ve Avolio (2006) yaptklar aratrmalar sonucu, pozitif rgtsel davrann bir
dal olarak ortaya kan ve onun zelliklerini en iyi karlayan kavramn pozitif psikolojik sermaye
olduunu ne srmlerdir. Bylece kavramn dayand teorik temellerden hareketle genel bir
tanm yaplabilir.

149

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

Pozitif Psikolojik Sermaye Kavram ve Boyutlar

Luthans, Youssef ve Avolio (2006) pozitif psikolojik sermayeyi, bireyin pozitif psikolojik gelime
durumu olarak tanmlamlardr. Pozitif psikolojik sermaye bireyin kim olduu ve geliimsel
anlamda kim olabilecei ile ilgilenir (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006). Bu sermaye tr
rgtlerde rekabet stnl salayan sermaye trlerine (ekonomik, insan ve sosyal sermaye)
ilave olarak ortaya kmtr (Luthans, Luthans ve Luthans, 2004).

Ekonomik

nsan Sermayesi

Sosyal Sermaye

Ne bildiiniz

Kimi tandnz

likiler
Balant alar
Arkadalar

Sermaye
Neye sahip
olduunuz
Mali kaynaklar
Fiziki Varlklar

Deneyim
Eitim
Beceriler
Bilgi
Fikirler

Pozitif
Psikolojik
Sermaye
Kim olduunuz
zyeterlilik
Umut
yimserlik
Dayankll
k

ekil 2. Rekabet stnl iin geniletilmi sermaye trler ( Luthans, Luthans, & Luthans, 2004).
nsan ve sosyal sermaye tesinde pozitif psikolojik sermaye bugnn rgtlerinde insan
deerini anlamak ve ondan yararlanmak iin daha anlalr kavramsal bir ereve sunmaktadr.
rgtlerde bu sermaye trlerini sinerjik olarak btnletirmek insan potansiyelini
gerekletirmede nemli bir yer tutar (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006).
Pozitif psikolojik sermaye, z-yeterlilik, iyimserlik, umut ve dayankllk bileenlerinden
olumakla birlikte kavram, onu oluturan bu boyutlarn toplamndan daha fazla bir anlam ifade
etmektedir (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006). z-yeterlilik, zorlayc grevleri yerine
getirebileceine dair kendine gven duymak (Stajkovic ve Luthans, 1998); umut, baarmak iin
amalara giden yolda sabr etmek ve gerekirse seenekleri tekrar gzden geirebilmek (Snyder,
2002); iyimserlik, u anda ve gelecekte baarl olabileceine dair olumlu dncelere sahip olmak
(Luthans, Youssef ve Avolio, 2006); dayankllk ise sorunlar ve glkler karsnda dayankl
olabilmek ve kendini toparlayabilmek olarak tanmlanmaktadr (Avey, Wernsing ve Luthans,
2008; Luthans, Youssef ve Avolio, 2006).
Pozitif psikolojik sermaye, pozitif rgtsel davrann bir dal olarak ortaya kan ve onun
zelliklerini en iyi karlayan kavramdr. Buradan hareketle bu kavram pozitif rgtsel davrann
daha somut olarak aratrmalara konu olmas ve uygulanmas anlamna gelmektedir. Bu kavramn
bileenleri olan z-yeterlilik, umut, iyimserlik ve dayanklln bir araya getirilmesindeki temel
dnce onlarn ortak zellikleri olan grev ve amalar baarmada motivasyonel bir eilime katk
salamalardr (Avey, Luthans ve Mhatre, 2008).
Pozitif psikolojik sermayenin performans ve davran zerindeki etkisi pozitif rgtsel
davrann oluturduu bu drt bileeninin etkisinden daha byktr. rnein umutlu insanlar
baarya ulamak iin kendi yollarn belirlediklerinden dolay daha iyimser ve dayankldrlar.
Yani pozitif psikolojik sermaye bileenlerinin her biri dieriyle etkileim ierisindedir. Dolaysyla
her bileen pozitif psikolojik sermaye kavramna bir zellik ekler ve eklenen bu zelliklerin
oluturduu btn, paralarnn oluturduundan daha farkl yeni bir kavram tanmlamaktadr
(Luthans, Youssef ve Avolio, 2006).
rgtsel davran alannda yaplan aratrmalar, psikolojik sermayenin alan devamszl,
alanlarn sapkn davranlar, iten ayrlma niyeti, stres ve kaba davranlarla negatif ynde,

150

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

rgtsel ballk, i tatmini, pozitif duygular, rgtsel vatandalk davran, i performans, alan
performans ve otantik liderlikle de pozitif ynde bir ilikisinin olduunu gstermektedir (Erkmen
ve Esen, 2012).
Pozitif psikolojik sermaye, zamanla byyen ve gelien dinamik bir potansiyeline sahip
olduundan bir kaynaktan ok psikolojik bir kapasitedir. Luthans (2006) yapt aratrmalarda
psikolojik sermayenin byk oranda geliebileceini kantlamtr.
Dier yandan pozitif psikolojik sermayeye gelecekte dahil edilmesi iin yksek potansiyele
sahip olan pozitif boyutlar vardr. Bunlar bilisel zellikler olarak yaratclk ve bilgelik, duyusal
zellikler olarak da iyilik hali, mizah ve aktr. Bu boyutlarn pozitif, kuramsal temelli, llebilir,
gelitirilebilir ve performansla alakal olmas nedeniyle pozitif psikolojik sermaye zelliklerini
karlad grlmektedir. Dier yandan bu kavramlarn pozitif psikolojik sermaye bileenlerine
dahil olmas iin ok fazla aratrmaya ihtiya vardr. Ayrca pozitif psikolojik sermayenin
geliimi iin yksek kapasite zellikleri olan otantiklik, ruhsallk, cesaret ve sosyal kapasite
zellikleri olan kadirinaslk, affedicilik, duygusal zeka gibi kavramlar gelecek aratrma konular
olarak grlmektedir (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006). Pozitif psikolojik sermaye tanmnn
genel bir tanmndan sonra, bu sermayeyi oluturan alt faktrlerin detayl olarak ele alnmasnda
fayda vardr.

z-yeterlilik
z-yeterlilik kiinin gelecekteki eylem ve grevleri baarl bir ekilde ynetebilmesi ve bir
sonuca ulama ihtimaline inanmasdr (Gardner ve Pierce, 1998). Dier yandan Bandura (1986)
z-yeterlilii kiinin amalara ulamak iin gereken davranlar organize etme ve
gerekletirmede sahip olduu yeteneklere inanmas olarak tanmlamaktadr. Bu bakmdan kiinin
belirli bir balamda, belirli bir grevi baarl biimde yerine getirmesinde gerekli olan
motivasyon, bilisel sreler ve eylemleri harekete geirmek iin kendine inanc olarak da ifade
edilebilir. rgtlerde kendini z-yeterli olarak gren alanlar, yeterli aba gstererek baarl
ktlar elde ederler. te yandan dk z-yeterlilie sahip alanlar abuk pes etme
eilimindedirler (Stajkovic ve Luthans, 1998).
z-yeterlilik pozitif psikolojik sermaye bileenleri iinde, teori ve aratrma temelli olmas,
geliime ak olmas ve performans zerinde etkisinin kantlanm olmas nedeniyle pozitif
rgtsel davran zelliklerini en iyi karlayan kavramdr (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006).
Luthansa gre z-yeterliliin be zellii bulunmaktadr (Luthans, Youssef ve Avolio,
2006).
Balama zgdr: Kiinin belirli bir alanda oluturduu z-yeterlilik dier alanlar iin
geerli olmayabilir. Eer kii bilgisayar kullanmnda z-yeterlilik oluturmusa bu durum rgt
ierisinde kurduu kiiler aras iletiimde geerli olmayabilir.
Uygulamaya dayanr: Kii z-yeterli olduunu dnd alanlarda ou kez uygulama
yapma imkn elde etmiken, z-yeterli olmad konularda hi tecrbeye sahip deildir.
Geliime aktr: Kii z-yeteli olduu alanlarda ne kadar yeterli olduunu dnse de her
zaman gelitirmesi gereken ynlerinin olduunu bilir.
Bakalarndan etkilenir: Kii birok ynden kendine benzeyen ve ayn amalara sahip
insanlarn baarl olduklarn grdnde kendisinin de benzer alanlarda baarl olabileceine
dair z-yeterlilik alglar geliir. Ayrca bakalarnn kiinin hakkndaki yorumlar onun zdeerlendirmesini etkilemektedir.
Deikendir: z-yeterlilik kiinin kontrol altnda olan veya evresel birok faktre bal
olarak deiebilmektedir.
Luthansa gre z-yeterlilii olan kiilerin be temel zellii vardr (Luthans, Youssef ve
Avolio, 2006):

151

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

1.
2.
3.
4.
5.

Kendileri iin yksek ve zor hedefler belirlerler.

Zorluklara kar sabrldrlar ve gnll olarak talip olurlar.
Kendi kendilerini motive ederler.
Hedeflerine ulamak iin gerekli abay gsterirler.
Zorluklarla karlatklarnda direnirler.

Umut
Umut, arzu edilen amalara ulamak iin farkl yollar bulma ve bu yollar kullanmak iin kiinin
kendini motive etmesi olarak tanmlanmaktadr. Umut; somut amalar belirleme, bu amalar
gerekletirmek iin alternatif yollar bulma ve belirlenmi amalara ulamak iin irade gcn
kullanmay kapsayan bilisel bir etkinliktir (Snyder, 2002).
Amalar, kii iin kategoride deerlendirilebilir. lki insann zihninde somut veya soyut
olarak yer almasdr. kincisi zamana bal olarak ksa veya uzun vadeli deiiklik gstermesidir.
Son olarak da amalar deerli ve deersiz olarak snflandrlabilir.
Amalar iin alternatif yollar bulma, zaman kavram ve bu zamanda nasl hareket edildii ile
ilgilidir. Birey burada gemi, imdi ve gelecek arasnda bir yolculuk yapar. Bu yolculukta amaca
ulamak iin alternatif yollar hayal ederek bulmaya alr. Amaca yaklatka bu yollar daha
kesinleir ve belirgin hale gelir. Yksek umutlu insanlar dk umutlu insanlara gre amalarna
ulamada yollarn daha abuk ve daha kararl bir ekilde bulacaklardr.
Amalara ulamak iin irade gcn kullanan kiiler ise bu yolda zihinsel bir enerji ile
bunu yapabilirim dncesindedir. Bu noktada irade gcn kullanma insanlara en iyi alternatif
yolu bulmada gerekli motivasyonu salamaktadr.
Umut kavram rgtlerde z-yeterlilik kadar aratrlmam ve uygulanmam olsa da
psikolojik sermayeye nemli bir katks vardr (Luthans, Luthans ve Luthans, 2004). Youssef,
1000 kii zerinde yapt aratrmasnda yneticilerin ve alanlarn umut dzeyinin, performans,
i tatmini, mutluluk ve rgtsel ballkla pozitif ynde ilikili olduunu saptamtr (Youssef,
2004).

yimserlik
Seligmana (1998: 43) gre iyimserlik olumlu olaylar kiisel, kalc ve genel nedenlere, negatif
olaylar da dsal, geici ve durumsal faktrlere atfeden bir aklama tarzdr. Baka bir deyile
iyimserlik, insanlarn gelecekleri iin olumlu beklentilerini yanstan bir kavramdr. yimser
insanlar iyi, ktmser insanlar ise kt eylerle karlaacaklarn dnrler (Carver, Scheier ve
Segerstrom, 2010).
yimserlik pozitif psikolojik sermayenin bileenleri arasnda en ok tartlan ancak en az
anlalan kavramlardan biridir. Pozitif psikolojik sermaye asndan iyimserlik gelecekte sadece iyi
eyler olacan tahmin etmek deildir. yimserlik kiinin olumlu ya da olumsuz olaylarn neden
meydana geldiini aklamak iin kulland bir kavramdr (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006).
yimser insanlar hayatlarndaki olumlu olaylarn nedenlerini kendi g ve iradelerinde
grrler ve bu nedenlerin gelecekte de devam edeceine inanrlar. rnein stlerinden olumlu
geribildirim alan alanlar bunu kendilerinin i ahlakna balarlar (Luthans, Youssef ve Avolio,
2006).

152

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

Psikolojik Dayankllk
Dayankllk genel olarak ciddi risklere maruz kalnmasna ramen baarl bir ekilde kendini
toplama yeteneidir (Benard, 1993). Kii bu risklere maruz kaldnda olaylara olumlu uyum
zellii gsterir. Burada bahsedilen risk faktrleri, istenmeyen bir sonucun ortaya kmasna sebep
olan faktrlerdir (Masten ve Reed, 2002). Bu faktrler genel anlamda iddet, travmaya maruz
kalma, alkol ve madde bamll gibi ykc ve olumsuz deneyimleri iermektedir (Punamaki,
Qouta ve El-Sarraj, 2001). rgtlerde ise stres, tkenmilik sendromu ve isizlik gibi faktrler
rnek olarak verilebilir.
Genel anlamda dayanklln 3 temel zellii bulunmaktadr. Bunlar varlklar, risk faktrleri
ve deerlerdir (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006).
Varlklar, bir grup insann llebilir zellikleri veya belirli koullarda gelecekteki pozitif
sonular ngren durumlardr. nsanlarn bilisel becerileri, mizalar, kendilerini pozitif
alglamalar, ballklar, hayata pozitif baklar, duygusal tutarllklar, z denetimleri, espri
anlaylar ve genel olarak ekicilikleri dayanklla katk salayan potansiyel varlklarn
oluturmaktadr.
Risk faktrleri doas gerei kanlmaz olan unsurlardr. Riskten tamamen kama kendini ve
bakalarn btn risk faktrlerinden koruma gereki bir davran olmadndan bu faktrler
dayanklln zellikleri arasndadr.
Deerler, nsan hayatndaki zorluklar kendini gerekletirme ve gelitirme iin frsattr.
Varlklar kullanma sreci eer dzgn bir ekilde ynetebilirse kendilerini gerekletirmek iin
bir frsat olabilir.
rgt alannda ise dayankllk, gerek olumsuzluk, atma, baarszlk sonucu ortaya
kabilecek bir gelime karsnda, gerekse de pozitif anlamda artan sorumluluk sonras kiinin
tekrar kendini toparlayarak bu durumla ba etme kapasitesini gsterir. Buradan anlald gibi
kavram sadece olumsuz anlamda deil olumlu olaylar karnda da ba etme yetenei olarak ifade
edilmektedir (Luthans, Youssef ve Avolio, 2006).
Dayankll umut, iyimserlik ve dier pozitif kapasitelerden ayran zellik olumsuzluklar
karsnda hem reaktif hem de proaktif davranlar gerektirmesidir. Reaktif olarak dayankllk,
olumsuzluklarn ve pozitif olsa da zor olaylarn en iyimser insanlarda bile ykc etkisi olduunu ve
bundan dolay kendilerini toplama ihtiyacn dourduunu kabul etmektedir. Proaktif olarak ise
olumsuzluklarn kii iin bir srama tahtas veya frsat olmas anlamna gelmektedir (Youssef ve
Luthans, 2007).

Tartma ve Sonu
rgtlerde srdrlebilir rekabet stnl salamak, alanlarn performansn arttrmak,
deien evre koullarnda daha esnek alanlara sahip olmak ve alanlarn potansiyel
yeteneklerini ortaya kararak gelitirmek iin pozitif bir yaklama ihtiya vardr.
rgtlerde genellikle alanlarn mevcut potansiyellerine ve zayf olan yanlarnn
dzeltilmesine odaklanlmakta, onlarn gl ynleri veya potansiyelleri gz ard edilmektedir.
rgtsel davran alannda bu olumsuz durumlarla mcadele ederken pozitifin ihmal edildii, bu
nedenle de daha dengeli bir yaklamn olmas gerektii vurgulanmaktadr.
Psikoloji biliminden hareketle pozitif psikoloji alannda kiilerin potansiyelini arttrmaya
dayal yaplan almalar sonucu rgtleri bu bak asyla inceleyen pozitif rgt okulu ve pozitif
rgtsel davran yaklamlar ortaya kmtr. Bu iki yaklam aratrma konular, yntemleri,
analiz seviyeleri, odak noktalar ve ilgilendikleri kavramlar bakmndan birbirlerinden
ayrlmaktadr. Pozitif rgtsel davrann dier pozitif yaklamlardan fark llebilir,

153

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

gelitirilebilir ve aratrmaya ak psikolojik kapasiteleri incelemesidir (Luthans ve Youssef,

2007). Dier yandan mikro ve kiisel yaplara odaklanmas onu pozitif rgtlerle ilgili dier
yaklamlardan ayrmaktadr.
Pozitif rgtsel davran genel olarak bir paradigma deiimini ya da bilimsel bir devrimi
yanstmamaktadr. Geleneksel teori gelitirme ve aratrma yntemlerini kullanarak rgtsel
davran alannda pozitif bir yaklam ya da odak noktasn ifade etmektedir (Youssef ve Luthans
2007).
Pozitif rgtsel davrann pozitif olmas, teori ve aratrmaya dayanmas, llebilen
kavramlarla ilgilenmesi, deiime ve geliime ak olmas ve performansla ilikili olmas onun
temel zelliklerini oluturmaktadr. Buradan hareketle Luthans, Avolio, Avey ve Norman (2007)
tarafndan yaplan aratrmalar sonucu pozitif rgtsel davran zelliklerini karlayan bir kavram
arayyla birlikte, ortak noktalara sahip z-yeterlilik, umut, iyimserlik ve dayankllk bileenlerini
bir araya getiren ok boyutlu pozitif psikolojik sermaye ortaya kmtr.
Pozitif psikolojik sermaye, pozitif rgtsel davrantan domu, onun zelliklerini en iyi
karlayan ve kapsad bileenlerin toplamndan daha anlaml st dzey bir yapy ifade
etmektedir. Bu farkl bileenlerin bir araya getirilmesinin nedeni onlarn ortak noktalar olan grev
ve amalar baarmada motivasyonel bir eilime katk salamalardr. Performans etkisi
zelliinin karlanmas iin bu ortak zelliklere sahip fakat farkl pozitif zellikler ieren
kavramlarn bir araya gelmesi onlarn ayr ayr etkilerinden daha fazla bir etkiye sahip yeni bir
kavramn ortaya kmasn salamtr. zetle pozitif psikolojik sermaye, pozitif rgtsel
davrann aratrlm ve performans etkisi kantlanm somut uygulamasdr.
Yaplan almalar pozitif psikolojik sermaye ve bileenlerinin performans, i tatmini,
alan mutluluu, rgtsel ballk gibi konularla ilikili olduunu ve bu kavramlar pozitif ynde
etkilediini ortaya koymutur. Kavramn llebilir ve verilecek eitimlerle gelitirilebilir olmas
renmeyi, gelimeyi ve deiimi destekleyici bir unsurdur.
Pozitif psikolojik sermayenin geliimi incelenirken kltrel farkllklarn etkisi gz ard
edilmemelidir. z-yeterlilik ve umut kiinin kendisiyle ilgili kavramlarken, iyimserlik ve
dayankllk dsal evre koullarna baldr. Bu nedenle psikolojik sermayenin geliimi bireyselci
ve kollektivist kltrlerde farkllk gsterebilir.
Pozitif rgtsel davran ve pozitif psikolojik sermaye arasndaki ilikiyi ve onlar dier
pozitif yaklamlardan ayran zellikleri anlamak, gelecek almalar iin aratrmaclara ve
uygulamaclara temel bir ereve sunmaktadr. Bu temel erevede yaplacak olan almalar
rgtsel davran alannda yeni gelimeleri ve farkl bak alarn ortaya kararak, alann bu
gzlkle tekrar deerlendirilmesini salayacaktr.

Kaynaklar
Avey, J. B., Wernsing, T. S., & Luthans, F. (2008). Can positive employees help positive organizational
change?. Journal Of Applied Behavioral Science, 44(1), 48-70.
Avey, J. B., Luthans, F., & Mhatre, K. H. (2008). A call for longitudinal research in positive organizational
behavior. Journal Of Organizational Behavior, 29(5), 705-711.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Benard, B. (1993). Fostering resiliency in kids. Educational Leadership, 51(3), 44-48.
Bernstein, S. D. (2003). Positive organizational scholarship: Meet the movement: An interview with Kim
Cameron, Jane Dutton, and Robert Quinn. Journal of Management Inquiry, 12, 266271.

154

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

Cameron K, (2003) Organizational virtuousness and performance. In K.S. Cameron, J. E. Dutton, & R .E.
Quinn (Eds.), Positive organizational scholarship: Foundations of a new discipline pp. 4865. San
Francisco, CA: Berret-Koehler
Carver, C. S., Scheier, M. F., & Segerstrom, S. C. (2010). Optimism. Clinical Psychology Review, 30(7), 879889.
Donaldson, S. I., & Ko, I. (2010). Positive organizational psychology, behavior, and scholarship: A review of
the emerging literature and evidence base. Journal Of Positive Psychology, 5(3), 177-191.
Erkmen, T. ve Esen, E. (2012). Psikolojik sermaye konusunda 2003-2011 yllarnda yaplan almalarn
kategorik olarak incelenmesi. Mustafa Kemal niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Dergisi, 9(19),
89.
Gable, S. L., & Haidt, J. (2005). What (and why) is positive psychology? Review of General
Psychology, 9(2), 103-110.
Gardner, D. G., & Pierce, J. L. (1998). Self-esteem and self-efficacy within the organizational context: An
empirical examination. Group & Organization Management, 23(1), 48-70.
Linley, P. A., Stephen J., Susan H., & Alex M. W. (2006) Positive psychology: Past, present, and (possible)
future, The Journal of Positive Psychology, 1(1), 3-16.
Luthans, F., & Youssef, C. M. (2007). Emerging positive organizational behavior. Journal Of Management,
33(3), 321-349.
Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B. & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement
and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60(3), 541-572.
Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2006). Psychological capital: Developing the human
competitive edge. Oxford University Press.
Luthans, F., Luthans, K. W., & Luthans, B. C. (2004). Positive psychological capital: Beyond human and
social capital. Business Horizons, 47(1), 45.
Luthans, F. (2002). The need for and meaning of positive organizational behavior. Journal of Organizational
Behavior, 23(6), 695-706.
Masten, A., & Reed, M. J. (2002) Resilience in Development, in: Rick Synder & Shane Lopez, (Ed).
Handbook of Positive Psychology. Oxford: Oxford University Press, ss.72-82.
McGeer, V. (2004). The art of good hope. The ANNALS of the American Academy of Political and Social
Science, 592, 100.
Peterson, S. J., & Spiker, B. K. (2005). Establishing the positive contributory value of older workers: A
Positive psychology perspective. Organizational Dynamics, 34(2), 153-167.
Punamaki, R. L., Qouta, S., & El-Sarraj, E. (2001). Resiliency factors predicting psychological adjustment
after political violence among Palestinian children. International Journal of Behavioral Development,
25, 256-267.
Quinn, R. E., Dutton, J. E., & Cameron, K. S. (2003). Positive organizational scholarship : Foundations of a
new discipline. San Francisco, CA: Berrett-Koehler.
Roberts, L., Spreitzer, G., Dutton, J., Quinn, R., Heaphy, E., & Barker, B. (2005). How to play to your
Strengths. Harvard Business Review, 83(1), 74-80.
Seligman, M. E. P. (2002. Authentic happiness. New York: Free Press.
Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American
Psychologist, 55(1), 5-14.
Seligman, M. E. P. (1998). Learned optimism. New York: Pocket Books
Snyder, C. R. (2002). Hope theory: Rainbows in the mind. Psychological Inquiry, 13, 249-276.

155

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

Stajkovic, A. D., & Luthans, F. (1998). Social cognitive theory and self efficacy: Going beyond traditional
motivational and behavioral approaches. Organizational Dynamics, 26, 6274.
Wright, T. A. (2003). Positive organizational behavior: An idea whose time has truly come. Journal Of
Organizational Behavior, 24(4), 437-442.
Youssef, C. M., & Luthans, F. (2007). Positive organizational behavior in the workplace: The impact of
hope, optimism, and resilience. Journal of Management, 33(5), 774-800.
Youssef, C. M. (2004). Resiliency development of organizations, leaders and employees: Multi-level theory
building and individual-level, path-analytical empirical testing. (Order No. 3131572, The University
of Nebraska - Lincoln). ProQuest Dissertations and Theses, , 161-161 p.

156

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

Extended Summary
A theoretical investigation on positive organizational behavior
and positive psychological capital
Rana zen Kutanis,

Emre Oru

Introduction
The theoretical foundations of positive psychological capital and distinctive features of the
concept compared to other positive approaches are discussed in the study. Secondly, the
components of positive psychological capital and the effect of positive psychological capital on
organizational psychology are handled. Lastly, there are some recommendations about the
implications of the concept in the field of organizational psychology based on the discussions
about the investigation and development of positive psychological capital.

Positive Psychology and Positive Organizational Psychology

Positive Psychology is the study of circumstances and processes that contribute the development
and functioning of organizations (Gable & Haidt, 2005). The main objective of positive
psychology is to create organized systems that realize human potential (Peterson and Spiker,
2005).
In this sense, positive organizational psychology has emerged as a new approach evaluating
organizations with the perspective of positive psychology. Positive organizational psychology can
be seen as positive personal experience in organizations, positive personal characteristics and
scientific studies about positive organizations (Donaldson & Ko, 2010).
This approach has resulted in two movements complementary to each other. The former is
Positive Organizational Scholarship proposed by some researchers in Michigan University. The
latter is Positive Organizational Behavior suggested by Gallup Leadership Institute in Nebraska
University (Luthans, Youssef, & Avolio, 2006).

Positive Organizational Scholarship and Positive Organizational Behavior

Positive Organizational Scholarship investigates positive outcomes, processes and characteristics
of organizations and employees (Cameron, 2003). The main idea of Positive Organizational
Scholarship is based on the fact that understanding positive behavior factors in workplace will
result in new accomplishments in organizations (Roberts et al., 2005).
On the other hand, positive organizational behavior is investigation and implementation of
positive characteristics and psychological capacities that can be measured, developed and managed
effectively for performance development in todays organizations (Luthans, Youssef & Avolio,
2006). Positive organizational behavior has four inclusion criteria (Luthans, Youssef, & Avolio,
2006):
1. Positivity criterion
2. Theory and research-based criterion
3. Valid measurement criterion
4. State-like criterion
5. Performance impact criterion

157

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

Positive organizational scholarship and positive organizational behavior examine

organizations in terms of positive approaches and focus basically on organizations and
performance of organizations (Luthans, Youssef, & Avolio, 2006). The differences between two
movements are shown in Table 1.
Table 1. The differences between positive organizational scholarship and positive organizational
behavior
Positive
organizational Positive organizational
scholarship
behavior
Subject of study
Analysis Levels
Research methods
Focus point
Data collection methods
Concepts

Positive
aspects
of
organizational context
Macro level analysis
Deductive method
Organizational performance
Quantitative and Qualitative
Methods
Virtue, Forgiveness

Individual psychological
characteristics
Micro level analysis
Inductive Method
Individual performance
Quantitative Methods
Self-efficacy, hope, optimism,
resiliency, positive
psychological capital

Luthans, Youssef and Avolio (2006) suggested that positive psychological capital has
emerged as a subfield of positive organizational behavior and it best meets the positive
organizational behavior inclusion criteria as a result of their studies.

Positive Paychological Capital and Components

Luthans, Youssef and Avolio (2006) defined positive psychological capital as an individuals
positive psychological state of development. Positive psychological capital deals with who you
are and in the developmental sense who you are becoming (Luthans, Youssef, & Avolio, 2006).
This type of capital goes beyond human and social capital which provides competitive advantage
for organizations. (Luthans, Luthans, Luthans, 2004).
Made up of positive organizational behaviour criteria meeting capacities of self-efficacy,
optimism, hope and resiliency, positive psychological capital may be greater than the sums of its
parts (Luthans, Youssef, & Avolio, 2006). Self-efficacy is defined as having confidence to take on
and put in the necessary effort to succeed at challenging tasks (Stajkovic & Luthans, 1998), while
hope is persevering toward goals and redirecting paths to goals in order to succeed (Snyder, 2002).
On the other hand, optimism is making a positive attribution about succeeding now and in the
future (Luthans, Youssef, & Avolio, 2006). Lastly, resiliency is sustaining and bouncing back to
attain success (Avey, Wernsing, & Luthans, 2008; Luthans, Youssef, & Avolio, 2006).
Positive psychological capital as a subfield of positive organizational behavior and the
concept best meeting its inclusion criteria refers to investigating and implementing positive
organizational behavior practically. The basic idea in integrating components of self-efficacy,
optimism, hope and resiliency is that they have motivational tendency in succeeding tasks and
goals (Avey, Luthans, & Mhatre, 2008).

158

The Journal of Happiness & Well-Being, 2014, 2(2), 145-159

Discussion and Conclusion

Organizations generally focus on minimizing what is wrong and deficits of employees by
neglecting human strengths, flourishing and optimal functioning. Positive organizational behavior
maintains that positivity is ignored while struggling with negative situations and proposes a more
balanced approach to organizations.
Based on positive psychology, positive organizational scholarship and positive
organizational behavior movements have emerged from the studies aiming to increase human
potential. These movements examine organizations in terms of increasing human potential.
In this sense, positive psychological capital has been developed as implementation of
positive organizational behavior and its performance impact has been proved.
Studies on this concept show that positive psychological capital and its components have a
positive relationship with performance, job satisfaction, work happiness, organizational
commitment.
Understanding the relationship between positive organizational behavior and positive
psychological capital, and distinctive characteristics of these approaches compared to other
positive approaches presents a basic framework to researchers and practitioners in the future
studies. The studies in this framework will provide new developments and new perspectives in the
field by giving opportunity to reevaluate the discipline of organizational behavior.

159