Depresyon Nedir?

Depresyon aslnda bir ruh halini tanmlayan szcktr. Ancak ayn zamanda psikiyatrik bir
bozukluu tanmlamak amacyla da kullanldndan giderek bir hastalk ad halini almtr. Bir kii
iin depresyonda denildiinde, bir eit ruhsal kknlk halinde olduu anlalmaktadr.
Gndelik yaamda herkes zaman zaman kendini moralsiz, zgn, mutsuz hatta karamsar
hissedebilir.
Depresyon hastalnn gndelik olaan moral bozukluu veya demoralizasyondan fark kiinin
sadece:
(1) duygusal olarak zgn, mutsuz, kederli hissetmesi deil ama yan sra
(2) dnce olarak durumuyla ilgili mitsizlik, aresizlik ve karamsarlk iinde olmas, kendini bu
durum iinde yetersiz ve deersiz olarak alglamas ve hatta intihar zm olarak grmesi,
(3) davran olarak kendini toplumdan soyutlamas, iine kapanmas, giderek durgunlamas,
hibir eyden zevk alamamas ve isteksizlik gstermesi ve
(4) bedensel olarak uykusunun ve itahnn bozulmasdr.
Gndelik olaylar mutlaka insanlarn ruh halini olumsuz etkilemektedir, ancak depresyondan fark,
kiinin bu durumu zmsz ve kendisini de yetersiz hissetmemesidir. Gndelik olaylar morali
bozulan kii olumlu gelimeler ile kendisini yeniden iyi hissederken, depresyon hastalndaki kii
olaylara bal olarak kendini daha iyi hissetmez. Bu nedenle tm gndelik moral bozukluklarn
veya gelip geici umutsuzluk hallerini depresyon olarak kavramlatrmak hatal bir yaklam
olmaktadr.
Depresyon hastalnn yaygnlna bakldnda, 2010 yl banda yaynlanan bir almaya
gre toplumda %8-10 arasnda grlmektedir. Yaam boyu hastalanma riski ise erkeklerde on
erkekten bir tanesi, kadnlarda ise her drt veya be kadndan bir tanesi yaamlarnda en az bir
kez depresyon hastalna yakalanacaklardr. Dier yandan etkili tedavi edilmeyen depresyonda
intihar ile lm riski (tamamlanm intihar riski) %15 civarndadr. Bunun dnda, hastalar yaam
iindeki aktivitelerini srdremezler ve i, aile ve sosyal yaamlar olumsuz etkilenir.
Depresyon u anda dnyada en fazla yeti kayb oluturan hastalklar srasnda drdncdr,
2020 ylnda ise ikinci srada olacaktr. Gelimi lkelerde ise yeti kayb asndan hep birincidir.
Ayn zamanda iyi tedavi edilmemi depresyon alkol ve madde kullanm sorunlarna, baka ruhsal
hastalklara da zemin hazrlamaktadr. Uzam ve iyi tedavi edilmemi depresyon bedensel
hastalklara da zemin hazrlamakta ve diyabet, kalp hastalklar gibi bedensel hastalklarn gidiini
ktletirip lm riskini dahi arttrmaktadr.
Depresyon mutlaka psikiyatri hekimleri tarafndan etkili biimde tedavi edilmesi gereken bir
hastalktr. Oysa Amerika Birleik Devletlerinde yaplan bir aratrmada depresyon hastalarnn
%49u hibir tedavi grmemektedirler. Kalan yzde 51 in ise, ancak %21i etkili ve anlaml bir
tedavi grrken, geri kalanlar ise tedavi edici deeri veya anlam olmayan tedavilerle
oyalanmaktadr. Bu nedenle depresyon doru tannmal ve tedavi edilmelidir.
Antidepresan ila tedavilerinin etki gstermedikleri ve ie yaramadklar ynnde bir tartma
srekli vardr. Ancak almalar gstermektedir ki, depresyon hastalk dzeyinde bulunduunda
antidepresanlar ok baarl sonu vermektedirler. Ama depresyon bir hastalk deil de, gndelik
moral bozukluu dzeyindeyse, antidepresanlar ie yaramamaktadr. Yani depresyon
hastalnda mutlaka bir etkili tedavi yapmak gerekirken, sadece moral bozukluu veya yaad
olaylara bal znt veya mutsuzluk yaayan bir kii hastaym gibi tedavi edilmemelidir. Bunun
ayrmn da psikiyatri hekimleri yapabilmektedir.
Antidepresan ilalar bir hastal tedavi etmede kullanlan bir grup ilatr. Hibir zaman bir moral
dopingi, mutluluk ilac, uyuturarak dertleri unutturan bir madde veya alkanlk yapan bir ila
deildir. Tedavide kullanlan ve beynin almasnda dzenlemeler yaparak kimyasal
maddelerdir. Antidepresan ilalar depresyon hastalnda baaryla kullanlmakta ve %80lere
varan yz gldrc sonular alnmaktadr.
Antidepresan tedavilerin yannda hastalara psikoterapiler uygulanmaktadr. Bu tedaviler eitli

kuramlara dayanan ve yllar iinde bilgi birikimiyle temelleri oturtulmu yntemlerdir. Bu tedaviler
psikanaliz denilen insann ruhsal atmalarn zmeye yarayan tedaviler ile bilisel-davran
terapi denilen insann dnce yapsndaki olumsuz dnce kalplarn ve davran kalplarn
ilevsel olanlar ile deitirmeye yarayan tedavilerdir. Bunlar dndaki kuramlara dayanmayan,
hastaya akl retmeye veya yaamna eki dzen vermeye yarayan, uralar tedavi edici
giriimler veya terapiler diye kabul etmek doru deildir. Bunlar hastalar gndelik avuntularla
oyalamaktadr.
Sonu olarak, depresyon psikiyatrik hastalklar iin en yaygn olan ve en ok yeti kayb yapan
hastalklardan birisidir. Doru tannp etkili tedavi edildiinde bir toplum sal sorunu
yaratmamaktadr. Oysa, uzman olmayan kiiler tarafndan uygun biimde tedavi edilmeyen
depresyon pek ok baka soruna yol amaktadr.
Kaynak: Trkiye Psikiyatri Dernei