III.

Procesy egzogeniczne ksztatuja oblicze Ziemi

1. Podane procesy przyporzadkuj wywoujacym je siom zewnetrznym lub wewnetrznym.
trzesienie ziemi erupcja wulkanu
erozja rzeczna gejzery
wietrzenie ska tworzenie sie ska
spywy mas botnych fadowanie ancuchowgorskich
powstawanie wydm abrazja brzegu morskiego
wystepowanie cieplic tworzenie sie jaskin
a. siy wewnetrzne: ...............................................................
................................................................................
......................
................................................................................
................................................................................
...................................................
b. siy zewnetrzne: ...............................................................
................................................................................
.......................
................................................................................
................................................................................
...................................................
2. Na podstawie opisu rozpoznaj rodzaj wietrzenia.
a. Kruszenie i rozpad ska nastepujace pod wpywem zmian temperatury to wietrzenie
.............................................................................
b. Proces, w wyniku ktorego zmienia sie skad chemiczny ska to wietrzenie
.............................................................................
c. Rozkruszanie ska oraz zmiana ich skadu chemicznego na skutek dziaalnosci roslin i
zwierzat to wietrzenie ..........................................................
...................
3. Gooborza sa efektem wietrzenia mrozowego i powstay w warunkach mroznego klimatu
peryglacjalnego w plejstocenie. Wymien trzy obszary w Polsce, gdzie wystepuja takie
rumowiska skalne.
a. .............................................................................
b. .............................................................................
c. .............................................................................

4. Ruchy grawitacyjne mas skalnych to odprowadzanie zwietrzeliny pod wpywem siy

ciezkosci. Wyrozniamy rozne rodzaje ruchow grawitacyjnych. Do podanych rodzajow ru
w dopisz przykady.
Rodzaje ruchow grawitacyjnych mas
skalnych
Przykady zaobserwowane w srodowisku
a. obrywanie
b. odpadanie
c. osuwanie
1
LICEUM

TESTY DLA CIEBIE

publikacja internetowa

Geografia, 2. semestr nauki

Marianna Bugda, Barbara Kos
Copyright #
2004 by Wydawnictwo Szkolne PWN
www.egzaminyszkolne.pl

5. Dopisz nazwe procesu egzogenicznego, do ktorego odnosza sie wszystkie wymienione

nazwy:
a. hydroliza, uweglanowienie, utlenianie, uwadnianie, rozpuszczanie .............
..........................................
b. obryw, spyw, spezywanie, spukiwanie, odpadanie .................................
......................................................
c. deflacja, saltacja, toczenie, przesuwanie, korazja ..........................
...................................................................
6. Zwietrzelina pod wpywem siy ciezkosci przemieszcza sie w do. Wymien trzy proces
nalezace do grawitacyjnych ruchow masowych, ktore rozpoznajesz na przedstawionym
rysunku.
a. .............................................................................
.......................
................................................................................
..........................
................................................................................
..........................
b. .............................................................................
.......................
................................................................................
..........................
................................................................................
..........................
c. .............................................................................
.......................
................................................................................
..........................
................................................................................
..........................
7. Uzupenij zdania.
a. Proces ....................................... ska przez wody w obecnosci CO2 t
o proces ....................................................
b. Szczegolnie podatne na proces krasowienia sa skay wapienne oraz ................
....................... i
....................................... , a w mniejszym stopniu ................
....................... i .......................................
c. Urozmaicona rzezba na powierzchni terenu jest charakterystyczna dla krasu
....................................... , a wystepowanie jaskin, korytarzy i grot
cechuje kras .......................................
8. W tekscie opisujacym procesy i formy krasowe podkresl bedy i popraw je.
Warto wiedziec, co dzieje sie z woda opadowa, ktora spadnie na obszar zbudowany z wap
ieni.
Woda ta pobiera dwutlenek siarki z powietrza, przez co moze rozpuszczac wapienie.
Czesto
wymywa bruzdy uozone zgodnie z linia spywu wody, tworzac mogoty, pomiedzy ktorymi
powstajazebra skalne. W miejscu, w ktorym woda intensywnie rozpuszcza wapien, tworzy
sie
wzniesienie nazwane od ksztatu, ktory przyjmuje, lejkiem krasowym. Gdy poaczy sie wie
le
lejkow krasowych, powstaja rozlege zagebienia, zwane polja. Uway sa to natomiast kot
y
powstae w wyniku dugotrwaych i intensywnych procesow krasowych. Osiagaja one
znaczne rozmiary, moga zajmowac powierzchnie dochodzaca nawet do 200 km2.
na podst. J. Kop i inni, Geografia. Podrecznik, czesc I
2
TESTY DLA CIEBIE
publikacja internetowa
LICEUM
Geografia, 2. semestr nauki
Marianna Bugda, Barbara Kos
Copyright # 2004 by Wydawnictwo Szkolne PWN

www.egzaminyszkolne.pl

9. Na podstawie zamieszczonego rysunku opisz procesy zachodzace na stoku i u jego

podnoz
a pod wpywem wod pynacych.
10. Dziaalnosc rzezbotworcza rzek przebiega inaczej w kazdym jej odcinku. Dopisz nazw
biegu rzeki, w ktorym dominuje podany rodzaj dziaalnosci.
Rodzaj dziaalnosci Bieg rzeki
a. erozja wgebna
b. erozja boczna
11. Korzystajac z rysunku, opisz krotko warunki, w ktorych dochodzi do erozji wstec
znej.
12. Na podstawie opisu rozpoznaj rodzaj ujscia rzeki.
a. Duza gebokosc zbiornika wodnego, do ktorego rzeka uchodzi oraz oddziaywanie silny
pywow morskich i pradow przybrzeznych tworzy ujscie zwane ...........................
.................................
b. Materia niesiony przez rzeke nie jest zabierany przez morze, gdy jest ono pytkie
, spokojne,
bez pradow przybrzeznych i powstaje wowczas ujscie zwane ............................
......................................
................................................................................
............
................................................................................
............
................................................................................
............
................................................................................
............
................................................................................
............
................................................................................
............
................................................................................
............
................................................................................
............
................................................................................
..........................
................................................................................
..........................
................................................................................
..........................
................................................................................
..........................
................................................................................
..........................
................................................................................
..........................
................................................................................
..........................
................................................................................
..........................
................................................................................
..........................
................................................................................
..........................
3
TESTY DLA CIEBIE
publikacja internetowa
LICEUM
Geografia, 2. semestr nauki
Marianna Bugda, Barbara Kos

Copyright # 2004 by Wydawnictwo Szkolne PWN

www.egzaminyszkolne.pl

13. Na kazdej z wymienionych pustyn przewaza inny rodzaj dziaalnosci wiatru. Przyporz
a
dkuj typom pustyn dominujacy na nich rodzaj dziaalnosci eolicznej: niszczenie,
transport, akumulacja.
Typy pustyn Rodzaj dziaalnosci
a. skalista
b. piaszczysta
14. Do podanych nazw pustyn dopasuj panstwa, w ktorych sie one znajduja.
Panstwa: Stany Zjednoczone, Namibia, Angola, Indie, Australia, Irak
Nazwa pustyni Panstwo
a. Pustynia Simpsona
b. Pustynia Thar
c. Pustynia Namib
15. Wymienione pustynie przyporzadkuj kontynentom, na ktorych sie znajduja.
Nazwy pustyn: Tanami, Takla Makan, Wielka Pustynia Wiktorii, Nubijska, Gibsona,
Namib, Simpsona, Lota, Kalahari, Wielka Pustynia Piaszczysta, Libijska, Kara-Kum
,
Syryjska, Aaszan, Arabska
Kontynent Pustynia
a. Afryka
b. Azja
c. Australia
16. Korzystajac z rysunku, opisz trzy kolejne etapy powstawania jeziora przybrzezn
ego
o genezie mierzejowo-zalewowej.
a. .............................................................................
................................................................................
................................................
b. .............................................................................
................................................................................
................................................
c. .............................................................................
................................................................................
................................................
4
LICEUM
TESTY DLA CIEBIE
publikacja internetowa
Geografia, 2. semestr nauki
Marianna Bugda, Barbara Kos
Copyright #
2004 by Wydawnictwo Szkolne PWN
www.egzaminyszkolne.pl

17. Oznacz litera P zdania prawdziwe, a litera B zdania bedne.

a. Do wysokich wybrzezy morskich zaliczamy wybrzeza klifowe, riasowe, dalmatynskie
i fiordowe
.............
b. Niskie wybrzeza morskie sa niszczone przez fale morza ..............
18. Przyporzadkuj rysunkom nazwy typow wybrzez
y: 1. szkierowe, 2. dalmatynskie,
3. fiordowe, 4. riasowe, 5. mierzejowo-zalewowe
19. Zarowno w czasie dziaalnosci ladolodow, jak i lodowcowgorskich tworzyy siemore
Wymien moreny wyksztacone przez:
a. ladolod: ......................................................................
................................................................................
...................................
b. lodowiec gorski: .............................................................
................................................................................
.........................
20. Oznacz litera P zdania prawdziwe, a litera B bedne.
a. W czasie topnienia ladolod pozostawia w miejscach duzszego postoju formy morenowe
.............
b. Moreny czoowe to pagory o maych wysokosciach wzglednych, dlatego obszary ich wyste
powania charakteryzuja sie monotonnoscia krajobrazu .............
c. Krajobraz Polski na znacznym obszarze powstawa w wyniku dziaalnosci ladolodow plej
stocen
skich i wod z nich spywajacych .............
5
TESTY DLA CIEBIE
publikacja internetowa
LICEUM
Geografia, 2. semestr nauki
Marianna Bugda, Barbara Kos
Copyright #
2004 by Wydawnictwo Szkolne PWN
www.egzaminyszkolne.pl

21. Rzezba polodowcowa zasadniczo rozni sie w zaleznosci od czasu, ktory mina od
momentu jej utworzenia. Podaj dwie cechy rozniace rzezbe staroglacjalna od modoglacj
ej.
a. .............................................................................
................................................................................
................................................
b. .............................................................................
................................................................................
................................................
22. Jedna z czesciej wystepujacych form polodowcowych sa jeziora. Podaj po trzy cechy
jeziora morenowego i jeziora zastoiskowego.
a. jezioro morenowe b. jezioro zastoiskowe
23. Na przedpolu lodowca podczas duzszych jego postojow wody wypywajace z lodowca
usypyway rozlege pola sandrowe. Wymien trzy cechy sandrow.
a. .............................................................................
................................................................................
................................................
b. .............................................................................
................................................................................
................................................
c. .............................................................................
................................................................................
................................................
24. W klimacie peryglacjalnym na przedpolu zanikajacego ladolodu miao miejsce wiele

procesow: akumulacyjna dziaalnoscwiatru, wietrzenie mrozowe, spywy botne. Do podanych

obszarow dopisz zachodzace na nich procesy.
Obszary wystepowania procesow
peryglacjalnych
Procesy
a. Wzgorza Trzebnickie, Wzgorza Dalkowskie,
Wzniesienia Zarskie
b. Gory Swietokrzyskie, Tatry, Karkonosze
25. W wymienionych grupach okreslen wskaz element, ktory nie pasuje do pozostaych.
a. kanion, spezywanie, kaptaz, meander, delta
b. ponor, mogot, estuarium, uwa, stalagnat
c. oz, kem, sandr, muton, polje
6
LICEUM
TESTY DLA CIEBIE
publikacja internetowa
Geografia, 2. semestr nauki
Marianna Bugda, Barbara Kos
Copyright #
2004 by Wydawnictwo Szkolne PWN
www.egzaminyszkolne.pl

Modele poprawnych odpowiedzi

do testow
III. PROCESY EGZOGENICZNE KSZTATUJA OBLICZE ZIEMI
Nr
zad.
Prawidowa odpowiedz Nazwa sprawdzanej umiejetnosci Poziom
wymagan
Kat.
takson.
1. a. trzesienie ziemi, wystepowanie cieplic,
erupcja wulkanu, gejzery, tworzenie sie
ska magmowych, fadowanie ancuchow
gorskich;
b. erozja rzeczna, wietrzenie ska, spywy
mas botnych, powstawanie wydm, abrazja
brzegu morskiego, tworzenie sie jaskin

Znajomosc faktow, pojec , zaleznosci,

prawidowosci i teorii niezbednych do
zrozumienia i przedstawienia zdarzen ,
zjawisk i procesow w zakresie geografii
fizycznej
P B
2. a. fizyczne
b. chemiczne
c. organiczne (biologiczne)
jw. P B
3. a. Gory Swietokrzyskie
b. Karkonosze
c. Tatry
jw. P A
4. a. pojedyncze oberwanie bloku skalnego,
np. oberwanie klifu;
b. odpadanie okruchow skalnych na stokach
gorskich, np. wzduz budowanych
autostrad;
c. zsuwanie siewdo warstwy zwietrzeliny
przesyconej woda opadowa, np.
po ulewnych deszczach
Wyjasnianie i ocenianie przebiegu oraz
konsekwencji zjawisk i procesow przyrodniczych
P C
5. a. wietrzenie chemiczne;
b. grawitacyjne ruchy masowe;
c. dziaalnosc wiatru
eoliczna
jw. P C
6. obrywanie,
odpadanie,
osuwanie zwietrzeliny,
usypywanie blokowiska skalnego
Korzystanie z roz
nych zrode informacji
w celu odczytywania, interpretowania i
przetwarzania informacji zapisanych w
postaci mapy, tekstu, tabel, wykresow,
fotografii, modeli i schematow
P C
7. a. rozpuszczania, krasowy;

b. sole i gipsy, dolomity i margle;

c. powierzchniowego, podziemny
Znajomosc faktow, pojec,zaleznosci, prawidowos
ciiteoriiniezbednych do zrozumienia
i przedstawienia zdarzen,zjawisk i
procesow w zakresie geografii fizycznej
P B
8. dwutlenek siarki
powinno byc dwutlenek
wegla;
mogoty powinno byc z
obki;
obnizenie
powinno byc wzniesienie;
polja
winno byc uway;
uway winno byc polja
Znajomosc faktow, pojec , zaleznosci,
prawidowosci i teorii niezbednych do
zrozumienia i przedstawienia zdarzen ,
zjawisk i procesow w zakresie geografii
fizycznej
P B
9. W wyzszych partiach stoku zachodzi
proces erozji i tworzy sie bruzda erozyjna,
z ktorej wyksztaci sie dolina rzeczna;
U podnoz
a stoku nastepuje proces akumulacji
materiau, tworzy siestozek napywowy.
Wyjasnianie i ocenianie przebiegu oraz
konsekwencji zjawisk i procesow przyrodniczych
P C
7
LICEUM TESTY DLA CIEBIE
publikacja internetowa
Geografia, 2. semestr nauki
Marianna Bugda, Barbara Kos
Copyright #
2004 by Wydawnictwo Szkolne PWN
www.egzaminyszkolne.pl

Nr
zad.
Prawidowa odpowiedz Nazwa sprawdzanej umiejetnosci Poziom
wymagan
Kat.
takson.
10. a. bieg gorny
b. bieg srodkowy
Znajomosc faktow, pojec , zaleznosci,
prawidowosci i teorii niezbednych do
zrozumienia i przedstawienia zdarzen ,
zjawisk i procesow w zakresie geografii
fizycznej
P B
11. Obszar zbudowany jest z wystepujacych
na przemian ska mao i bardzo odpornych
na procesy niszczenia;
Skay mao odporne sa szybciej niszczone
przez wode i tworzasie koty eworsyjne,
a ich pogebianie prowadzi do cofania sie
progow skalnych (erozja wsteczna).
Wyjasnianie i ocenianie przebiegu oraz
konsekwencji zjawisk i procesow przyrodniczych
PP D
12. a. estuarium
b. delta
Znajomosc faktow, pojec , zaleznosci,
prawidowosci i teorii niezbednych do
zrozumienia i przedstawienia zdarzen ,
zjawisk i procesow w zakresie geografii
fizycznej
P B
13. a. niszczenie;
b. transport i akumulacja
jw. P C
14. a. Australia
b. Indie
c. Namibia
jw. P A
15. a. Arabska, Nubijska, Kalahari, Namib,
Libijska
b. Kara-kum, Lota, Takla Makan, Aaszan,
Syryjska
c. Gibsona, Wielka Pustynia Wiktorii,
Wielka Pustynia Piaszczysta, Simpsona,
Tanami
jw. P B
16. a. Prady przybrzezne przynosza osady,
ktore usypujaprzy wejsciu do zatoki
piaszczysty wa nazywany kosa lub mierzeja
;
b. Mierzeja stopniowo odcina od morza
zatoke, tworzac zalew;
c. Mierzeja cakowicie zamyka zalew,
tworzy sie jezioro.
Wyjasnianie i ocenianie przebiegu oraz
konsekwencji zjawisk i procesow przyrodniczych
P C
17. a. P, b. B jw. P B

18. A
2, B 4, C
3, D 1 Korzystanie z roz
nych zrode informacji
w celu odczytywania, interpretowania
i przetwarzania informacji zapisanych w
postaci mapy, tekstu, tabel, wykresow,
fotografii, modeli i schematow
P C
19. a. morena czoowa i denna
b. morena czoowa, denna, boczna,
srodkowa i wewnetrzna
Znajomosc faktow, pojec,zaleznosci, prawidowos
ci i teorii niezbednych do zrozumienia
i przedstawienia zdarzen,zjawisk i
procesow w zakresie geografii fizycznej
P A
20. a. P, b. B, c. P jw. P A
21. a. Rzezba staroglacjalna powstaa w naste
pstwie starszych zlodowacen,wiele
form utworzonych przez ladolod ulego
zniszczeniu (w wyniku pozniejszych proceso
w egzogenicznych).
Wyjasnianie i ocenianie przebiegu oraz
konsekwencji zjawisk i procesow przyrodniczych
P C
8
publikacja internetowa
LICEUM TESTY DLA CIEBIE
Geografia, 2. semestr nauki
Marianna Bugda, Barbara Kos
Copyright #
2004 by Wydawnictwo Szkolne PWN
www.egzaminyszkolne.pl

Nr
zad.
Prawidowa odpowiedz Nazwa sprawdzanej umiejetnosci Poziom
wymagan
Kat.
takson.
b. Rzezba modoglacjalna wystepuje na
obszarze ostatniego zlodowacenia i cechuje
ja wystepowanie wszystkich form
polodowcowych (glacjalnych, fluwioglacjalnych),
ktore sa wyraznie zachowane.
22. a. Powstaway w misach pomiedzy pagorami morenowymi w czasie postojowladolodu;
sa rozlege, niezbyt gebokie;
b. Tworzyy siemiedzy czoem ladolodu a
pradolina; powstaway na obszarach o
utrudnionym okresowo zatamowanym
odpywie wody; sa mae, pytkie; szybko
ulegajace eutrofizacji.
jw. PP C
23. a. Pola sandrowe maja ksztat stozkow;
b. Sa rozlege i paskie;
c. Materia je budujacy jest wyselekcjonowany
(grubszy przy czole lodowca).
jw. PP B
24. a. spywy botne;
b. wietrzenie mrozowe
Korzystanie z roz
nych zrode informacji
w celu odczytywania, interpretowania
i przetwarzania informacji zapisanych w
postaci mapy, tekstu, tabel, wykresow,
fotografii, modeli i schematow
PP C
25. a. spezywanie
b. estuarium
c. polje
Znajomosc faktow, pojec , zaleznosci,
prawidowosci i teorii niezbednych do
zrozumienia i przedstawienia zdarzen ,
zjawisk i procesow w zakresie geografii
fizycznej
P B
9
LICEUM
TESTY DLA CIEBIE
publikacja internetowa
Geografia, 2. semestr nauki
Marianna Bugda, Barbara Kos
Copyright #
2004 by Wydawnictwo Szkolne PWN
www.egzaminyszkolne.pl