Professional Documents
Culture Documents
Vleresimi Ne Mesimdhenie PDF
Vleresimi Ne Mesimdhenie PDF
Ilda KADRIMI
Universitetit Europian pr Turizmin, Tiran
Dorina KADRIMI
Universiteti Aleksander Moisiu Durrs
Abstrakt
Vlersimi sht gjykimi pr cilsin. Vlersimi sht nj mnyr sistematike e shikimit t
shtjeve t rndsishme. Vlersimi sht sigurimi i informacionit pr vendimmarrje. N
arsim vlersimi shpesh lidhet me testimin dhe ngushtohet duke u kufizuar n arritjet e
nxnsit. Vlersimi sht nj mjet konstruktiv pr prmirsim dhe risi.
Vlersimi sht proces i mbledhjes sistematike, analizimit dhe interpretimit t informative me
qllim t determinizmit se n far shkalle nxnsi i ka zotruar objektivat udhzues.
Vlersimi prmban prshkrimin sasior dhe cilsor, gjykon vlerat dhe meritat, bazohet n
matjen objektive, t sakt , t vlefshme, t besueshme.
Pra, cilat jan parimet e vlersimit? Si t vlersojm n mjedisin e t nxnit aktiv? Cilat jan
hapat pr thjeshtzimin e vlersimit gjat t nxnit aktiv? Cili sht dallimi n mes t
nocioneve matje dhe vlersim ? Ajo q sht m e rndsishme, pse duhet t
vlersojm ? Standardet e vlersimit. Funksionet e vlersimit. Procesi i vlersimit. Llojet e
vlersimit n shkoll. Dokumentet baz t vlersimit.
Fjalt kye: vlersimi, msuesi, nxnsi, kriteret, rubrikat, procesi i t nxnit
Hyrje
Vlersim, si e shpreh edhe emri, do t thot t'i japsh nj vler dikaje. Msuesit bjm
vlersim kur gjykojm pr dika apo pjes t saj, n baz t disa kritereve. Sigurisht q, kur
komunikojm me t tjert, ne t gjith duhet t biem n nj mendje pr kriteret q prdorim;
si dhe pr mnyrn se si prputhet informacioni me kriteret apo si prshkruhet ai prej
tyre.Kriteret jan t drejtprdrejta dhe, madje, t klasifikueshme nga ana sasiore.Aftsia kye
pr vlersim sht prdorimi me efikasitet i kritereve. Kriteret jan kategori ose parime
racionale, q prdoren pr t gjykuar vlern apo logjikn e nj ideje. Grupi i kritereve q
prdor nj msues pr t br vlersime, jan kategori racionale "me emrues t prbashkt"
q duhet t kuptohen dhe me t cilat duhet t pajtohen edhe t tjert, n nj mjedis
bashkpunues. Msuesi ka tri hapa baz pr vlersimin. I quajn kto pyetje: KS:
Cila sht shtja apo ideja q vlersohet?
Cilat jan kriteret q do t prdorim pr t vendosur vlern e ides apo shtjes dhe aspekteve
t saj?
Si do i plotsojn apo mbshtesin faktet, dhe provat kto kritere?
Msuesit duhet t japin modele t shumta t prdorimit dhe diskutimit t kritereve t
vlersimit n klas.Nj nga kriteret m interesante pr vlersimin sht etika. Vendimet dhe
praktikat etike jan ato q ne i prcaktojm si t drejta ose t gabuara, n varsi nga ai q bn
prcaktimin. Etika prbhet nga die q lidhen me t drejtn e msuesit pr t qen t lir, t
respektuar dhe pr ta thn fjaln e msuesit; nga rritja dhe potenciali i msuesit nga ana e
msuesit; nga nevojat e msuesit pr t mbijetuar. Vlersimi ka disa funksione:
Msuesit i prdorin pr t'u vn nota nxnsve
Msuesit kujdestar e prdorin pr t'u dhn kshilla nxnsve.
Roli m i rndsishmi vlersimit sht prdorimi i tij n vet procesin msimor. Ai i jep
msuesit informacionin pr t cilin ka nevoj, n mnyr q t gjykoj se 'kan msuar
nxnsit dhe se 'duhet br m tej. Ai sht nj mjet i rndsishm i motivimit t nxnsve
sepse u jep nxnsve informacionin e nevojshm me qllim q ata t orientohen dhe
prfitojn nga sukseset dhe dshtimet. Vlersimi sht nj element thelbsor kur bhet
diagnostifikimi sepse ndihmon msuesit q t kuptojn nxnsit, zotsit dhe nevojat e tyre.
Vlersimi sht nj gjykim q bazohet n matjet e msuesit. Vlersimi sht gjykimi pr
cilsin.N vendim ton prdoret sistemi numerik me 10 shkall si sistem formal vlersimi.
N kt sistem, shkalla ose nota 10 paraqet vlern m t lart t prvetsimit, ndrsa shkalla
ose nota 1, vlerm m t ult. Msuesi duhet t bj kujdes q kjo matje:
-
t ket vler,
t jet e besueshme,
t jet objektive
Parimet
1. Vlersimi para s gjithash ka pr qllim t nxnit dhe t arriturat e nxnsve.
- Prmes vlersimit nxnsit marrin informacion pr at q do t duhet ta msojn. Sa do t
msojn dhe si do t msojn, kjo n mas t madhe varet nga vlersimi q zbatohet.
- Vlersimi shrben q ta nxis nxnsin t msoj dhe t'i jap udhzime se si t msoj n
mnyr q t'i prmirsoj t arriturat n msim dhe jasht tij. Vlersimi nuk shrben vetm q
ta vrtetoj se sa ka arritur nxnsi t msoj.
2. Vlersimi siguron informacione t plota pr t arriturat e nxnsit.
- Vlersimi siguron edhe informacione pr at q nxnsit e din dhe ka mund t bjn me
at q din.
- Me vlersim vlersohen diturit dhe aftsit e nxnsve, si dhe vlerat, qndrimet dhe
shprehit e tyre, q ndikojn edhe n suksesin n shkoll dhe n t arriturat jasht shkolls.
- Me vlersim merren informacione edhe pr ant e forta dhe ato t dobta t nxnsve, q
pastaj prdoren pr t siguruar prparimin e nxnsve n t arritura.
3. Vlersimi sht pjes prbrse e procesit msimor (t msimnxnies dhe msimdhnies).
- Ekziston lidhje e qart ndrmjet qllimeve dhe prmbajtjeve t t nxnit dhe vlersimit
(ndrmjet asaj q msohet e q ofrohet si msim dhe asaj q vlersohet).
- Msimdhnia, msimnxnia dhe vlersimi jan procese t ndrthurura dhe sigurojn
koherenc n msim.
- Nga qllimet dhe prmbajtjet msimore varet ka do t vlersohet. Nga rezultati i
vlersimit varet si do t zhvillohet msimi dhe drejt cilave qllime synon t ecn ai.
- Nxnsi ka rol aktiv n procesin e vlersimit.
4. Vlersimi bazohet n prdorimin e m shum metodave t ndryshme.
- Prdorimi i m shum metodave t ndryshme mundson q t zvoglohen dobsit dhe
kufizimet e secils metod vemas.
Pse Vlersojm ?
* q t dim se n far stadi, niveli , pozicioni t njohurive jemi,
* q t dim se ku dshirojm t arrijm,
* q t nxjerrim se cilat jan dobsit, pengesat, t metat q n t ardhmen ti evitojm n
punn ton,
* pr t br bilancin e njohurive dhe aftsive t arritura gjat gjysmvjetorit vitit shkollor,
* pr ta ndihmuar nxnsin t prparoj n formimin e tij,
* pr t siguruar nj prdorim t drejt t vlersimit t nxnsve,
* pr t kontribuar n ngritjen e cilsis s msimit me baz shkolle.
Standardet e Vlersimit
Sipas Daniel Stffebeam, drejtues i Komitetit t Prbashkt pr Standardet e Vlersimit n
Arsim, prcaktohen rreth 30 standarde t ndara n katr grupe t mdha :
* standarde t dobis vlersimi i shrben nevojave praktike
* standarde t mundsis vlersimi realist dhe i matur
* standarde t korrektsis karakteri i ligjshm dhe teknik
* standarde t saktsis shfaq dhe pasuron informacion teknikisht t mjaftueshm.
Standardet e vlersimit shkurt jan: dobia, mundsia, korrektsia, saktsia. Renditja mund t
jet edhe ndryshe. Dhe, s fundi duhet t kuptojm se: Vlersimi nuk ka prfundim.
Vlersimi sht ciklik. Vlersimi sht reflektim rreth rezultateve. Vlersimi shrben pr ti
prdorur rezultatet pr t prmirsuar t nxnit e nxnsve.
IX.
Bibliografia
Garo, S. Msimdhnie bashkkohore, Botimet TOENA, Tiran 2008
Karaj, Th.Menaxhimi i klass (Psikologji e zbatuar n mwsimdhie), Shtpia Botuese
EMAL, Tiran 2008.
Temple, Ch., Crawford, A., Saul, W., Samuel. Mathews, R., Makinster, J. "Strategji t
msimdhnies dhe t t nxnit pr klasat mendimtare", Prktheu: M. Nishku, B. Musai, CDE,
2006.
J. Zwiers "Zhvillimi i shprehive t t menduarit n klasa 6-12", Prktheu: M. Nishku, B.
Musai CDE, 2005.
http://www.mashtgov.net/advCms/documents/Standardet_e_vleresimit_drafti_final_28Korrik.pdf