UNIVERSITETI I MITROVICS ISA BOLETINI

FAKULTETI EKONOMIK - BFK

PUNIM SEMINARIK
LNDA : MENAXHMENT FINANCIAR
TEMA : BUXHETIMI I KAPITALIT

MENTORI :
PROF. ESAT DURGUTI

KANDIDAT :
BESIM NIMANI
LIRIDON HASANI

HYRJE :
1.RNDSIA E INVESTIMEVE
2.KORNIZA E VENDIMMARRJES
3.HARMONIZIMI ME STRATEGJIN
4.BUXHETI I INVESTIMEVE
5.BUXHETI I KAPITALIT
6.NORMA MESATARE E KTHIMIT
7.AFATI I SHLYERJES
8.NORMA E BRENDSHME E KTHIMIT
9.KOSTO E KAPITALIT
10.BURIMET E FINANCIMIT

Me buxhetim t kapitalit kuptojm procesin e zgjedhjes, seleksionimit, vlersimit dhe

financimit t kapitalit t nj firms.
Fjala kapital shpreh burimin kryesor t financimit t aktiviteteve t firms, pavarsisht
nga forma e saj me nj pronar apo e tipit tjetr. Format e buxhetimit t kapitalit jan t
ndryshme, por rruga kryesore e rritjes s tij sht nprmjet investimeve.
N fjalorin ekonomik fjala investim shpjegohet si sakrifica e disa vlerave t tashme t
sigurta, pr vlera (ndoshta t pa sigurta) n t ardhmen. Investimi prfaqson
shpenzime t firms q kapr destinancion krijimin e aktiveve me jetgjatsi m tepr
se nj vjet.
Investimi prfaqson shpenzime t ndrmarrjes q ka pr destinancion krijimin e
aktiveve me jetzgjatsi m tepr se nj vit. Shpenzimet kapitale bhen pr disa
arsye,megjithse jan t ndryshme, metodat e vlersimit t tyre jan t njjta. Arsyeja
baz pr shpenzimet kapitale sht t zgjeroj, zvendsoj ose riprtrij aktivet e
qndrueshme.
Investimet prfaqsojn shpenzimet e organizats q kan pr qllim zgjerimin e saj.
Investimi sht forca bazike motorike pr do biznes. Ai sht burimi i rritjes, sepse
mbshtetet n strategjit eksplicite konkurruese t menaxhmentit dhebazohet n plane
t kujdesshme pr fushat ekzistuese ose pr fonde t reja n :
-Kapitalin punues
-Mjetet fizike
-Programe t tjera kapitale dhe
-Prona intelektuale.
Firmat e sukshesshme do vit kryejn vlersime kritike lidhur me portfolio e investimeve
ekzistuese.
Korniza e vendimmarrjes
Marrja e vendimeve investuese krkon si nga analisti I investimeve ashtuedhe nga
vendimmmarrsi t jen t vetdijshm pr t gjitha specifikat dhedimensionet e
projekteve investuese. Burimet lidhur me tregun, degn dhe firmat mund t jen:
a)Burime t drejtprdrejta dhe
b)Burime shpjeguese.
Gjat marrjes s vendimit pr investim bhet:
-Definimi i problemit
-Prcaktohet natyra e investimit
-Vlersohet kostoja dhe prfitimi i ardhshm dhe
-Prcaktohet ndryshimi n rrjedhn e paras.

Harmonizimi me strategjin
Zgjidhjet investuese po ashtu iu prshtaten synimeve strategjike, t cilat dshiron tI
arrij firma n t ardhmen, duke pasur kujdes ndaj:
a)Efekteve afatgjata t investimeve
b)Kohs s investimeve
c)Cilsis s mjeteve themelore
d)Sigurimit t burimeve t financimit
e)Prballimit t konkurrencs dhe
f)Prparsive t veanta krahasuese t organizats.
Gjat trajtimit t ktyre problemeve rndsi e veant i kushtohet konkurrencs nga
bizneset e tjera, fuqis blerse t konsumatorve, fuqis shitse t firmave t njjta dhe
krcnimeve nga produktet zvendsuese, n rast se ndryshojn mimet apo fuqia
blerse e konsumatorve.
Buxheti i investimeve
Buxheti sht nj plan i aksioneve t shprehura n terma sasior. Buxheti fillon me
objektivat, t cilat dshiron ti arrij firma. Karakteristik e buxheteve sht se:
-Prgatiten dhe agregohen n form paraprake,
-Mbulojn nj periudh t dhn kohore,
-Shprehen n terma financiar dhe real/sasior,
-I adresohen tr firms apo nj pjese t saj.
Prmes procesit t buxhetit sigurohet:
Planifikimi apo parashikimi,
Alokimi i resurseve,
Dimensionimi kohor,
Realizimi I objektivave.
N buxhetet financiare specifikohet se ku do tI siguroj organizata parat.
-Buxheti operues paraqet planin financiar t do njsie organizative q lidhet
meaktivitetet e periudhs s ardhshme, prfshir t ardhurat dhe shpenzimet.
-Buxheti jofinanciar paraqitet prmes treguesve fizik.
Buxheti i kapitalit
N tregun konkurrues gjenerimi i ideve pr projekte profitabile sht shum i ndrlikuar.
Pa nj fluks t projekteve dhe ideve t reja, firma nuk mund t gjallroj apo t
mbijetoj pr nj koh t gjat.

Procesi i buxhetimit t kapitalit krkon nga ndrmarrja:

-T prcaktoj koston e projektit,
-T vlersoj rrjedhn e pritshme t paras nga projekti investues dhe riskun e ksaj
rrjedhe t paras,
-T prcaktoj koston e prshatshme n krahasim me rrjedhn e paras, dhe
-T prcaktoj vlern e tanishme t rrjedhs s pritshme t paras.
Firmat prballojn mjaft vshtirsi kur vendosin lidhur me programet einvestimeve,
prfshir:
-Parashikimin e kushteve t ardhshme t biznesit,
-Prcaktimin se a do t ket projekti kthim mjaftueshm,
-Llogaritjen n riskun e projektit,
-Aktualizimin e pagesave t ardhshme n vlerat rrjedhse.
Buxhetimi i mir i kapitalit krkon ndrmarrjen e nj nurmi t hapave gjat procesit t
marrjes s vendimeve.
-Gjurmimi dhe hulumtimi I mundsive t investimeve,
-Grumbullimi i t dhnave,
-Vlersimi dhe marrja e vendimit,
-Rivlersimi dhe prshtatja.
Procesi i buxhetimit t kapitalit prmban pes hapa:
1.Propozimet - bhen nga punonjsit e ndrmarrjs n t gjitha nivelet,
2.Analiza - prcakton llojin e investimit,
3.Marrja e vendimit - sa kushton investimi, ose shuma e shpenzimeve kapitale,
4.Zbatimi - investimi sht kryar dhe kontrollohet s a jan kryar investimet sipas
parametrave,
5.Kontrolli i rezultateve t investimit - krahason hyrjet me t pritshmet.
Faktoret e rndsishem pr marrjen e vendimeve strategjike kryesisht jan :
1.Efektet afatgjata - Personi i cili merr vendime p investim humb dika nga saktsia e
tij. Ai q merr vendim i angazhon fondet dhe pr disa vjet rresht bhet rob i ngjarjeve t
ardhme.
2.Prcaktimi i kohs s investimeve - pr drejtuesin financiar t nj firme, prcaktimi me
saktsi t periudhs s puns s mjetit n kohn e duhur sht nj vendim stratetgjik i
rndsishm.
3.Cilsia e aktiveve fikse - Nj plan investimesh i ndrtuar mir krkon q nevojat
materiale t koordinohen m nevojat financiare.
4.Sigurimi i fondeve - n rastet kur kemi investime t konsiderueshme ndrmarrjet nuk
disponojn gjithmon dhe menjher shumat q u nevojiten, kshtu paraqitet nevoja t
parashikohen burimet e sigurimit t fondeve.

5.Prballimi i konkurrencs - Shum ndrmarrje falimentojn jo pse kan aktive (mjete)

fikse tepr por s aktivet jan t pa mjaftueshme
Prezentimi i planit t investimeve
Prkufizimi i nj plani investimesh sht zbatim klasik i teoris ekonomike. Kjo do t
thot s t ardhurat marxhinale duhen t jen t barabarta m koston marzhinale.
Respektimi i ktij rregulli me rastin e ndrtimit t nj plani t investimeve do t thot s
e ardhura marxhinale (prqindja e rentabilitetit t investimeve ) dhe kosto marxhinale
(kosto e kapitalit ) t jen t njjta.
Klasifikimi i projekteve
Propozimet pr investime q kan lidhje m blerje apo krijim aktivesh mund t
grupohen n katr kategori:
1.Investime zvendsimi;
2.Investime zgjerimi t linjave ekzistuese;
3.Investime zgjerimi pr linja t reja;
4.Investime t tjera.
Seleksionimi i investimeve mund t jet i bazuar n propozime t mira, t knaqshme
dhe jo shum t prshtatshme. Ndrmarrjet duhen t gjejn metoda m t
prshtatshme pr t zgjedhur medis tyre. Projektet jan ose t pavarura ose projekte
reciprokisht t prjashtuara. Qllimi final i planeve t investimeve dhe i gjitha analizave
e operacioneve financiaresht t marrim vendime q maksimalizojnvlern e saj. Kt
e arrijm ns japim prgjigje pytjeve t mposhtme:
1.Si t zgjidhim projektin e duhur mes shumpropozimeve ?
2.Sa projekte duhen t pranohen n mnyr qvlera e firms t jet maksimale ?
Metodat e marrjes s vendimeve
N buxhetimin e kapitalit metodat m t prdorura jan:
1.Norma mesatare e kthimit
2.Afati i shlyrjes
3.Vlera aktuale neto (NPV)
4.Norma e brendshme e kthimit (IRR)
5.Indeksi i prfitueshmris (PI), ka pr baz raportin kosto-prfitim (indeksi i
prfitueshmris) PI=PV e hyrjeve operacionalePV e daljeve.

Norma mesatare e kthimit

Kjo metod krahason profitin mesatar, i cili gjenerohet nga nj shum e investuar. .Pr
t llogaritur norm mesatare t kthimit zhvillohen kto operacione :
a)Llogaritet profiti total nga investimi
b)Llogaritet kthimi mesatar vjetor Kthimi mesatar vjetor
c)Norma mesatare e kthimit = Kthimi mesatar vjetor/Investimi fillestar x 100
Metoda (afati) i shlyrjes
Afati shlyerjes rradhit mundsit e investimeve alternative nga mnyra se sa shpejt
rikthehet shuma fillestare e investuar. Pra, metoda e shlyrjes e v theksin n kthimin e
shpejt t kostos s investimit. Ajo nuk lidhet me frytshmrin e investimit ose me vler
n koh t paras sepse :
a)Mnjanohet faktori interes
b)Injarohet kohzhatja e fluksit t paras
c)Injorohet fluksi i paras pas afatit t shlyrjes.
Afati i kthimit = investimi fillestar / hyrjet vjetore + amortizimi.
Kthimi = viti para kthimit t plot + Koso e pakthyer n fillim t vitit / rrjedhat e paras
gjat vitit.
Metoda e norms se brendshme t kthimit
Norma e brendshme e kthimit t nj investimi sht interesi pr t cilin vlera aktuale e
fitimit t pritshm prej tij sht e barabart me vlern ekapitalit investuar. Dallimi midis
metods s vlers aktuale neto dhe norms s brendshme t fitimit shtrihet n faktorin
interes q prdor socila.
Kriteret e pranimit/refuzimit kategorizohen :
IRR> norma e pritur e kthimit, projekti pranohet
IRR< norma e pritur e kthimit,projekti refuzohet
Kosto e kapitalit
Kapitali sht boshti financiar n do ndrmarrje biznesore. Qllimi strategjik i t gjitha
operacioneve q kan lidhje m kapitalin e nj firme sht maksimizimi i vlers s tij.
Apo thn ndryshe maksimizimi i vlers aktuale t ndrmarrjs.
Pytja shtrohet:
-Sa kushton kapitali i nj ndrmarrje?
-kosto kan burimet e formimit t kapitalit t ndrmarrje?
-far duhet t jet struktura e burimeve, ashtu q ato t kushtojn sa m lir q t jet
e mundur?

Pr t kuptuar kt mbeshtetemi n teorin e vlersimit:

-Vlera e nj firme n likuidim dhe vlera e saj n funksion
-Vlera kontabile dhe vlera e tregut
-Vlera e tregut dhe vlera e brendshme
-Kapitalizimi i t ardhurave.
Kosto e kapitalit sht ajo pjes e fitimit q firma - ndrmarrja do t paguaj si interss pr
financimin e aktiveve t saj, por vlera e tregut e firms t ngelet t paktn e
pandryshueshme.
Burimet e financimit
Burimet interne:
Fitimet e mbajtura
Kursimet nga menaxhmenti
Amortizimi
Burimet eksterne:
Instrumente te borxhit,
Instrumente te kapitalit.
Menaxhert financiar shqetsohen pr zgjedhjene burimit m t mir t
mundshm t financimit
-Koston dhe riskun e strategjive t ndryshme t financimit
-Raporti aktual borxh-kapitali i vet
-Kushtet e tregut
-Data e maturimit e instrumenteve aktual t borxhit
-Aftsia pr t siguruar fitime dhe pozic. i likuiditetit
-Mungesa e iniciativs pr t ndryshuar strategjin financiare n prputhje me
ndryshimet ekonomike
-Norma e inflacionit
-Norma tatimore