Eitim ve retim Aratrmalar Dergisi

Journal of Research in Education and Teaching

Austos 2013 Cilt:2 Say:3 Makale No:28 ISSN: 2146-9199

CAZ TEORS KTAPLARININ KARILATIRMALI NCELENMES

r.Gr.Dr. M.Devrim Babacan
N.E.. A.K.E.F. G.S.E.B
Mzik retmenlii A.D.
devrimbabacan@gmail.com
zet
Bu aratrma, caz mziinde kullanlan teori kitaplarnn karlatrmal incelenmesine yneliktir. Bu amaca
uygun olarak mevcut teori kitaplarnn seiminde direkt olarak bir ya da daha ok algya veya cazn belli bir
stiline ya da esine ynelik olmalar yerine, caz armonisine veya teorisine genel bir bak asyla yer vermi
olan Mark Levinein The Jazz Theory Book (1995) kitab, Bill Thrasher ve Joe Passin Learn the Sound of
Modern Harmony & Melody (1996) kitab ve Andy Jaffein Jazz Harmony (1996) kitab seilmitir. Caz
teorisinde bulunan hemen tm eleri ieriine alan bu kitaplarn konular sralamas, anlatm ile aklama
yntemleri, rneklendirme biimleri ve onlar birbirilerinden ayran zellikleri aklanmtr.
Anahtar Szckler: Caz Mzii, Caz Teorisi, Teori Kitab.

COMPARATIVE ANALYSIS OF THE JAZZ THEORY BOOKS

Abstract
In this research, the theory books used in jazz music has been analyzed comparatively. For this research,
selected books (The Jazz Theory Book (1995) by Mark Levine, Learn the Sound of Modern Harmony &
Melody (1996) by Joe Pass & Bill Thrasher and Jazz Harmony (1996) by Andy Jaffe) are not exactly for a
specific instrument or any style of jazz music. They have a general aspect for jazz subjects. They include most of
subjects that exist in jazz theory. In this research, the distinctive features (such as chapter order, expression,
methods of explanation, examples) has been discussed.
Key Words: Jazz Music, Jazz Theory, Theory Book.

GR
Yirminci yzyln ilk yllarnda domu popler mzik eidi olan caz, sre ierisinde izledii geliim izgisiyle
sanatsal nitelii kazanarak btn dnyada benimsenerek yaygnlamtr (Say, 2005:296). Caz dier mzik
trlerinden ayran karakteristik zellii Swing, doalama ve sound/cmleleme vardr ki bunlarn her biri nemli
olup aralarndaki iliki deimektedir (Berendt, 2010: 508).
Klsik mziin kural d hareket tanmayan armoni yapsnn aksine, caz zgr bir mziktir denebilir. Doalama
zellii yan sra eitleme tarzyla da geni bir melodi yaps sergileyen caz, armonik yapsnn serbestliiyle
birlikte tamamen hem bir ders hem de bir ett platformudur. Bu zellikleriyle renciye kazandraca pek ok
zellik yannda melodi hafzasnn gelimesini, yaratclnn artmasn salayacaktr. Ayrca caz mzii genel
olarak birlikte yaplan bir mziktir. Birlikte alma, orkestra eklinde alma, mzisyenlerin kendi alanlarnda ok
daha yetkin olmalarn zorunlu klar. Bu bakmdan caz mziinde ensemble denilen, birlikte yaplan ettler
sayesinde rencilerin birbirini dinleme alkanlklar da gelimektedir.
Caz son yllarda akademik disiplin ierisinde say ve stat olarak bymekte, elbette ki caz almalar yksek
eitim sektrndeki mzik eitimi programlarnda u anda saysal olarak nemli rol oynamaktadr (Whyton,
2006 Akt: Smith, 2007: 12). Ancak lkemizde bu durum henz yksekretimde rgn eitim program
ierisinde yaygnlamam, birka zel ya da devlet niversitesinde program olarak yaatlmaya allmaktadr.
Mzik eitimi alanndaki aratrmalarn beklenen sonular pedagojik stratejilerdeki genel geliimi

234

Eitim ve retim Aratrmalar Dergisi

Journal of Research in Education and Teaching
Austos 2013 Cilt:2 Say:3 Makale No:28 ISSN: 2146-9199
gstermektedir. Aratrmaclar daha retken ve etkili yaklamlarn uygulanabilmesi iin almalarnda retim
metotlarna ya da teorik yapsal anlaya katkda bulunmaktadr (Smith, 2007: 12).
lkemizdeki duruma baklacak olursa, mzik eitimimizde; mzik retmenlii blmlerinde veya
konservatuvarlarda henz caz eitimine yeterince yer vermemekteyiz. Buna ek olarak kendini bu konuda
yetitirmek iin kaynak arayan ancak yabanc dili iyi olmayan gen mzisyenlerimizin faydalanabilecei kitap
says maalesef olduka az grnmektedir. Sonuta, yetimi mzisyenlerimizin veya akademisyenlerimizin caz
eitimi ve retimine veya gelitirilmesine ynelik metot veya kitap yazmalar acil bir ihtiyatr. yle bir
bakarsak, Nail Yavuzolunun Caz Mziinde Akor Dizileri (1996) kitab, Kerem Trkaydnn Caz Gitar
Metodu (2005) kitab ve Adnan zalaarn Berklee Mektuplu retim Blmnn yirmibe derslik kursundan
derledii Jazz & Pop Armoni, Orkestrasyon, Dzenleme Bilgisi kitab, Trke olarak bulabileceimiz sayl
kaynaktan bazlardr. Tabii ki buna karn piyasada ngilizce dilinde yazlm d kaynakl pek ok metot
mevcuttur. Bu almada, incelenmek zere adet teori metodu seilmi ve pedagojik olarak incelenmitir.
Ama
lkemizde alan ve ierik olarak baz niversitelerin mzik alanlar (konservatuar, mzik blm vb.) dnda
henz kurumlarn eitim mfredatlarnda yer almayan caz mzii teori ve armonisi zerine hem teoride
renme, pratikte uygulama hem de aratrma yapmak kstl olmaktadr. Mark Levinein The Jazz Theory Book,
Bill Thrasher ve Joe Passin The Red Book (Jazz Theory) ve Andy Jaffein Jazz Harmony kitaplarnn karlatrmal
incelemesinin yaplmas bu alanla ilgilenmek isteyen kiilere kitaplarn ieriine ilikin bilgilendirme niteliinde
neme sahiptir. Bu nedenle aratrma caz teorisi ve armonisiyle ilgilenen mzisyenler, mzik rencileri ve
eitimcilerin faydalanabilecekleri bir alma oluturmak amacn tamaktadr.
YNTEM
Aratrma tarama yntemi ile gerekletirilmitir. Aratrma iin kullanlacak metotlarn seimi iin ncelikle
yerli ve ulalabilir olan yabanc caz teori ve armoni kitaplar incelenmi, ieriinde alg veya cazn belli bir
stiline ya da esine ynelik olan kitaplar aratrma kapsamndan karlarak genel caz teorisi ieriine sahip
olanlar ile snrlandrlmtr. Aratrma kapsamna giren Mark Levinein The Jazz Theory Book (1995), Bill
Thrasher ve Joe Passin Learn the Sound of Modern Harmony & Melody (1996) ve Andy Jaffein Jazz
Harmony (1996) kitaplar konular sralamas, anlatm ile aklama yntemleri, rneklendirme biimleri ve
onlar birbirilerinden ayran zellikleri ile tek tek incelenmi, snflandrlm ve karlatrma iin
tablolatrlmtr.
BULGULAR
Tablo 1: Basit Seviye Teori Konular
YAZARLAR ve KTAPLARI
KONULAR

M.LEVINE

J.PASS

A.JAFFE

Aralklar

Triadlar

Akor/Dizi Teorisi

Akor Yryleri

Modlar

Pentatonik Diziler

Slash Akorlar

Yukardaki tabloda kitaplarn ieriklerindeki konulardan basit seviye teori konular listelenmitir. Grld gibi
Levine ve Jaffe kitaplarnda temel konulardan olan aralk bilgisine yer vermilerdir. zellikle Levine, tm
aralklar dizek zerinde gstermi, caz standartlarndan alnan rnek cmleler zerinde gstererek (ekil 1) izah
etmitir. Tm aralklarn kc ve inici grnmlerini de notalarla rneklendirmitir. Aralklarn evrimleri de bir
ka rnekle verilmitir. Jaffe ise aralklar tek bir tabloyla gstermitir (ekil 2).

235

Eitim ve retim Aratrmalar Dergisi

Journal of Research in Education and Teaching
Austos 2013 Cilt:2 Say:3 Makale No:28 ISSN: 2146-9199

ekil 1: Bir Aralk Gsterimi (Levine, 1996: 6)

ekil 2: Aralklar Tablosu (Jaffe, 1996: 9)

Traidlar konusu Levine ve Jaffenin kitabnda temel dzeyde verilmitir. Her iki kitapta triadlar dizek zerinde
majr, minr, eksiltilmi ve artrlm ekliyle verilmitir. Sadece Levine, triadlarn evrimlerine yer vermitir.
kitapta da akor/dizi ile ilgili teorik konulara olduka geni yer verilmitir. nk caz asndan asl teorinin
balad yer burasdr denebilir. Levine, dizileri ve dizilerden doan akorlar ve akorlarla direkt ilgili olan tm
modlar tek tek rneklerle olduka detayl ekilde (ekil 3) aklamtr (r: D-7 akoru ve Dorian modu, B-7(b5)
akoru ve Locrian modu veya CMaj7#4 akoru ve Lydian modu). Bu bakmdan Levinein bu anlatm, akorlar ve
diziler (modlar) arasndaki ilikiyi anlamak asndan olduka nemli bir yere sahiptir.

ekil 3: Akor/Dizi likisi (Levine, 1995: 17)

Pass, akor/dizi ilikisini biraz daha yzeysel alm, konuyu majr ve minr diziler zerinde gstermitir ve
modlar konusuna deinmemitir (ekil 4).

236

Eitim ve retim Aratrmalar Dergisi

Journal of Research in Education and Teaching
Austos 2013 Cilt:2 Say:3 Makale No:28 ISSN: 2146-9199

ekil 4: Akor/Dizi likisi (Pass, 1996: 12)

Akor yryleri, cazn nemli konular arasnda yer almaktadr. Genellikle temel teori ve akor yapsndan sonra
cazda en sk kullanlan akor yrylerinden bahsedilir. Levine, kitabnn ikinci konusunda rneklerle cazda en
ok alnan ncelikle II-V-I kadansndan ve daha sonra da dier yrylerden bahsetmektedir. Jaffe bu konuya
biraz daha fazla yer vererek, kitabnn ikinci blmnde diyatonik ve modal dizilerde akor yryleri
anlatmna ek olarak ayn konuyu sekizinci blmde de daha ayrntl rneklerle ele almtr (ekil 5 ve 6).

ekil 5: Akor Yryleri (Jaffe, 1996: 31)

ekil 6: Akor Yry (Jaffe, 1996: 104)

Modlar, caz doalamasnn bel kemii denebilir. Pass dnda dier iki yazar bu konuya nemle yer
vermilerdir. Levine, kitabnn ikinci blmnde modlara tek tek yer vermi, dizek zerinde anlatmtr. Bu
konuda Jaffe, kitabnn ikinci ve yedinci blmlerinde modlara ve her mod ierisinde geebilecek akorlarla ilgili
noktalara daha geni yer vermitir (ekil 7).

ekil 7: Modlar (Jaffe, 1996:87)

Sk kullanlan iki temel (majr & minr) ton ve modlarn dnda caz mziinde Blues dizisinin ve zellikle
pentatonik dizilerin nemi byktr. Levine, kitabnn dokuzuncu blmnde geni rneklerle ve anlatmlarla
majr pentatonik, minr pentatonik ve bu dizilerde akor yryleri, minr pentatonik dizi ile Blues dizisi aras

237

Eitim ve retim Aratrmalar Dergisi

Journal of Research in Education and Teaching
Austos 2013 Cilt:2 Say:3 Makale No:28 ISSN: 2146-9199
iliki konularna yer vermitir. Jaffe de kitabnn onuncu blmnde pentatonik ve dier simetrik dizilere yer
vermitir.
Levine ve Jaffe, akor simgelerinde bas sesin ayn gsterimini (Slash Chords) kitaplarnda bal bana bir
blmde anlatmlardr. Levine, konuyu caz standartlarndan kesitlerle rneklendirirken, Jaffe konuya ek olarak
birlemi (hybrid) akorlara da yer vermitir (ekil 8).

ekil 8: Slash Gsterimi (Jaffe, 1996: 174)

Tablo 2: leri Seviye Teori Konular
YAZARLAR ve KTAPLARI
KONULAR

M.LEVINE

J.PASS

A.JAFFE

Blues

Vekil Akorlar

Outside al

Rhythm Changes

Modlasyon

Doalama

Salsa & Latin Caz

Yukardaki tabloda ise temel teori konularndan sonra gelen, daha ileri seviye teknikler sralanmtr. Bunlardan
biri olan Blues, hemen hemen tm caz teori kitaplarnda bulunabilen bir konudur. Zaman zaman caz ile Blues
biimi birbirine kartrlsa da aslnda birbirilerine biraz uzak biraz da farkldrlar. Birinci derece akoru dominant
7 tnsna sahip olan Bluesu klasik teoriyle de aklamak zordur. Bu sebeple hemen her metodun konular
arasnda yer almaktadr. Levinein (1995: 220) deyimiyle, nk Blues, bir mzikal biimden de fazlasdr. O bir
tn, his ve bir durudur. Levine, bu konuyu kitabnn onuncu blmnde ana balk altnda anlatmtr; Blues
dizisi, akorlar, akor yrylerini anlatm, detayl notalarla rneklendirmitir. Pass ise Bluesu dier yazarlar
gibi detayl anlatmak yerine hemen notalarla rneklere yer vermitir. Blues konusu, Minr Blues ve Modern
Blues eklinde solo rnekleriyle devam etmektedir. Ayrca Pass, yine solo ve akor yry rnekleriyle 3/4lk
Bluesa da deinmitir. Jaffe, kitabnn nc blmn bu konuya ayrmtr. Levine gibi Jafee de akorlar, akor

238

Eitim ve retim Aratrmalar Dergisi

Journal of Research in Education and Teaching
Austos 2013 Cilt:2 Say:3 Makale No:28 ISSN: 2146-9199
yryleri, mevcut eserlerden nota rnekleriyle Bluesu anlatmtr. Ayrca ilerleyen blmlerde minr Bluesa
da deinmitir (ekil 9).

ekil 9: Blues Yry (Levine 1995: 221)

Caz mziinde sklkla kullanlan vekil akor kavramna Levine, tekrar armonileme blmnn altnda triton
vekil konusuyla yer vermitir. Pass ise bir balk altnda akraba ton (paralel minr ya da ilgili majr ton)
ilikisiyle anlatmtr. Jaffe, bu konuya vekil dominant konusuyla beraber Levine gibi triton vekil akorlarn da bir
balk altnda anlatmtr (ekil 10).

ekil 10: Vekil Akorlar (Jaffe 1996: 77)

Bu metotlar arasnda, Outside (seri d) al tarzn sadece Levine kaleme almtr. Bu tarz ierisinde
kullanlan seksvenler, yarm ses farkl al, triton paralel al gibi rneklerle detayl saylabilecek ekilde yer
vermitir (ekil 11).

ekil 11: Outside (Seri-D) al (Levine, 1995:185)

239

Eitim ve retim Aratrmalar Dergisi

Journal of Research in Education and Teaching
Austos 2013 Cilt:2 Say:3 Makale No:28 ISSN: 2146-9199
Rhythm Changes akor yr konusu metot yazar tarafndan nemle zerinde durulan bir konu
olmutur. Levine konuya rnekli anlatmyla yer verirken Pass, solo rnekleriyle ksaca deinmitir. Konuya en
geni yaklaan ise Jaffe olmu, caz standartlarndan detayl rneklerle yer vermitir.
Modlasyon konusuna, sz konusu metotlar arasnda sadece Jaffe yer vermi, caz standartlarndan paralarla
rneklendirmi, modlasyon trlerini de yine caz paralar notalaryla kitabnda anlatmtr (ekil 12).

ekil 12: Modlasyon (Jaffe, 1996: 114)

Bilindii zere caz denince akla ilk gelen kavram doalamadr. Her ne kadar hemen her caz mzisyeni doa
yapabilse de tam olarak bu iin kurallar yazlamamtr. Her mzisyen, her eitmen doalamaya farkl yntem
ve alardan yaklamaktadr. Bu kitapta da durum ayndr. Levine kitabnda doalamay direkt olarak ele
almam, daha ok doalamada nemle kullanlan eleri detaylaryla anlatmay tercih etmitir; Sekvensler,
l aralkl melodiler, drt sesli sekvensler, Bebop dizileri, seri-d/ton d al, pentatonik diziler ve akor
yryleri gibi. Yazar, doalamaya ayrd blmn sonunda nerilerden oluan bir konuda; egzersiz
yaparken mzik yapabilmek, almalarn tm tonlara uygulanmas, problemli tekniklere nasl eilinecei,
teorinin iitsel, grsel ve devinisel olarak ayrdedilmesinin nemi, cmlelerin ve dnglerin nemi,
transkripsiyon oluturmak veya ok fazla dinlemek gibi konulara da yer vermitir. Pass, kitabnda doalamayla
ilgili yazl bir anlatmdan ziyade daha ok akor (armoni) ile doalama arasndaki ilikiye ynelik solo
rneklerine yer vermitir (ekil 13). Jaffe ise kitabnda doalamann ilk admlarndan birini anlatmtr. Melodik
Doalama bal altnda, eserin armonisi dahilinde tam bir doalama yerine melodi hattnn eitlemesini
yapar gibi alnan yntemi eitleriyle (yani delayed melodic, anticipated melodic, chromatic melodic gibi)
rnekler vererek anlatmtr (ekil 14).

ekil 13: Doalama almas (Pass, 1996: 33)

ekil 14: Melodik Varyasyon (Jaffe, 1996: 52)

240

Eitim ve retim Aratrmalar Dergisi

Journal of Research in Education and Teaching
Austos 2013 Cilt:2 Say:3 Makale No:28 ISSN: 2146-9199

Genellikle her caz metodunda Salsa ya da Latin trne yer verilmeyebilir. Bunun iin yazlm zel metotlar
mevcuttur. Yine de bu kitap arasnda sadece Levine ok derinlemesine olmasa da bu konuya yer vermitir.
Latin mziini anlatm, bu tre zg Clave kullanmndan bahsetmi, notasyonu zerine aklamalarda
bulunmutur (ekil 15).

ekil 15: Latin & Clave (Levine, 1995: 464)

TARTIMA VE SONU
Bulgular sonucunda, Levine ve Jaffe kitaplarnda ilk konu olarak aralk bilgisi alm, ardndan triadlar ve
eksiltilmi veya artrlm hllerini gstermitir. Pass kitabna akor kurulumlaryla balam, bu konu ierisinde
triadlardan ksaca sz etmitir. ncelenen kitap da akorlar ve akorlarla diziler aras ilikiyi anlatm ve
rneklendirmitir. Akor yryleri ve modlar her cazcnn bilmesi gerekenler arasnda bulunmaktadr. Levine
ve Jaffe kitaplarnda bu konuya geni bir yer ayrm, ok sayda rneklerle aklamlardr. Caz mziinden nce
Blues vard. Bu sebeple Blues gerek stili gerek yaps gerekse genel ifadesi asndan daima cazn iinde ayr bir
kede tutulur. Blues ile ilgili balbana kitaplar ve metotlar yazlmtr. ncelediimiz bu kitap da Bluesu ve
pentatonik dizileri ieriine almtr. Levine ve Jaffe kitaplarnda, akolarda bas notasnn ayr yazld ifreleme
konusuna deinmi, zellikle Jaffe birleik akorlara yer vermitir.
Vekil akor kavram, caz armonisinde ska karlalan bir edir. zellikle tekrar-armonileme denilen, eserlerin
armonisinde ufak deiikliklerin yapld ilemde, orijinal akor yerine uykun ekilde vekil akorlar ska kullanlr.
kitapta da bu konu ierie alnm, rneklerle izah edilmitir.
Caz mzisyenlerinin doalama esnasnda ska uygulamaktan ekinmedikleri Outside (seri d) al ile ilgili
sadece Levine bilgi verirken Jaffe de zellikle modlasyon konusuna bir balk ayrmtr. Yine cazn olmazsa
olmazlarndan biri olan doalama hakknda Jaffe, daha ok melodik varyasyona deinirken Levine,
doalamada kullanlan materyalleri rneklerle aklamay tercih etmitir. Pass ise sadece doalama solo
notalarn rnek olarak sunmutur. Ayrca caz mzinde tpk Blues gibi bal bana bir konu olan Latin Caz
trne Levine bir ksm ayrm, latin mzii ve clave anlay hakknda rnekler vermitir.
ncelenen bu kitap, grlmektedir ki teorik olarak belli bir mzik birikimi olan mzisyenlere hitap etmektedir.
Teorik balangc en alt seviyeden alm olan Levine ve Jaffenin kitabnda bile aralk bilgisinden hemen sonra
triad bilgileri, akor kurulumlar, fonksiyon ifreleri, dizi ve mod kavramlar gelmektedir. Bunlar her ne kadar en
temel bilgiler gibi grnse de mzik bilgisi sfr olan rencilere yardmc olabilecek bilgiler deildir. Bu kitaplar
alacak rencinin belli bir seviye klasik armoni bilgilerine sahip olmas gerekir diyebiliriz. Dikkat ekmektedir
ki Pass kitabnda akor kurulumu ve balantlar dnda pek bir temel bilgi vermeye ihtiya duymamtr. Dier
ileriki seviye konularna ve anlatm biimine bakldnda konuyla ilgili fazla sze ihtiya duymadan rneklere
gemeyi uygun grmtr. Pass, ok detayl bir metot yerine bir baucu kitab yazmay, beraberinde kiinin
mzikal dncesini bir ileri seviyeye tamay amalam olabilir. Bu metot balang aamasndaki bir renci
iin ar saylabilir.
Levine ve Jaffe, kitaplarnda rneklerin yannda metin olarak geni anlatma yer vermilerdir. Blm sonlarnda
verdikleri tavsiyeler, pratik almalar iin verilen neriler ve ekstra bilgiler konunun pekimesi ve renilenlerin
pratie dnmesine yardmc olmas bakmndan olduka faydaldr. Bu ortak yanlarnn dnda Levine,

241

Eitim ve retim Aratrmalar Dergisi

Journal of Research in Education and Teaching
Austos 2013 Cilt:2 Say:3 Makale No:28 ISSN: 2146-9199
kitabnn ilk sayfalarnda terimler, cazda kullanlan argo szckler veya nl mzisyenlere taklan adlar gibi
ierie sahip bir szlk, dizi ve modlarn allmasyla ilgili rnek ettler, algdaki yapabilirlii artrmaya
ynelik nemli tavsiyeler ve ip ular, tekrar-armonileme ve mevcut eserlerde yaplabilecek melodi ve akor
deiiklikleri, Coltrainin beste ve dzenleme almasnn analizi ve tekrar-armonilemesi, ark biimleri,
besteleme, bir eserin deifre edilmesi ve ezberlenmesi, Head kavram ve son olarak dinlenmesi gereken
eserler listesi gibi blmlere de yer vermitir. Jaffe ise ikincil dominant akorlar, vekil akorlar konusuna bal
olarak parantez ve okla gsterme sistemi gibi konularla beraber Coltrainin almann incelenmesi ve
analizini kitabna dahil etmitir.
ncelenen kitaba genel olarak baktmzda, Passin kitabnn zaten belli bir dzeye gelmi mzisyenler iin bir
rehber nitelii tad sylenebilir. Levine ile Jaffenin kitaplarnda grnen konu sralamas ve anlatm biimi,
pedagojik olarak daha eitsel bir anlayla hazrland sylenebilir. Elbette ki bu trdeki metotlarla caz teorisini
hemen anlamak mmkn olmayacaktr. Bu sebeple rencinin belli bir seviyede klasik armoni bilgisi olmas
beklenir. Bu noktadan sonra Levine veya Jaffenin metotlar, rencinin, caz armonisinin genel hatlarn,
detaylarn ve teknik inceliklerini anlayabilmesi ve kefedebilmesi iin uygun birer kaynak zellii
gstermektedir.
Not: Bu alma 25-27 Nisan 2013 tarihlerinde Antalyada 28 lkenin katlmyla dzenlenen International
Conference on New Trends in Education ICONTE 2013 da szl bildiri olarak sunulmutur.

KAYNAKA
Agay, D., (1981), Jazz And The Piano Teacher, Teaching Piano (Cilt II), Agay, D (Ed.), Ss.563-575, New York:
Yorktown Music Press, USA.
Berendt, J. E. (2010). Caz Kitab Ragtimedan Fusion ve Sonrasna (3.Basm), Ozan, N. (ev.). stanbul: Ayrnt
Yaynlar.
Isacoff, S., (1981), What Is Jazz?, Teaching Piano, (Ed:D. Agay), Cilt II, Yorktown Music Press, New York, USA,
Sf. 549-562.
Jaffe, A., (1996), Jazz Harmony (2nd Edition), USA: Advance Music.
Levine, M., (1995), The Jazz Theory Book, Pateluma CA: Sher Music Company.
Pass, J., Thrasher, B., (1996), Learn the Sound of Modern Harmony & Melody, USA: Alfred Music Publishing.
Say, A. (2005), Mzik Ansiklopedisi (1.Basm), Ankara: Mzik Ansiklopedisi Yaynlar.
Smith, D., T., (2007), Development And Validation Of A Ratig Scale For Wind Jazz Improvisation Performance,
Doctora Dissertation, USA: Faculty of the Graduate School at the University of Missouri-Columbia.

242