Akora Yabanc Sesler

Ders Notu
Doc. Server Acim
MALATYA - Ekim 2011

ii
Bu belge, besteci-yazarn vermekte oldugu E
gitim M
uzi
gi Da
gar, Bi
cim
ve Stil Bilgisi gibi derslere Yardmc Kaynak Materyali olmas amacyla olusturulmustur.

ur Belgeleme Lisans
tarafndan GNU Ozg
c
Bu
belge, yazar Server ACIM
(GNU FDL veya basitce GFDL) ile lisanslanmstr.
ur Belgeleme Lisans kapsamn okumak icin asagdaki linke tklayabilirsiniz.
GNU Ozg
http://tr.wikipedia.org/wiki/GNU_%C3%96zg%C3%BCr_Belgeleme_Lisans%C4%B1

Doc. Server ACIM

Akora Yabanc Sesler

B
ol
um 1

M
uzikte Zamanlar
Bu belgede anlatlacak olan Akora Yabanc Sesler konusunu daha iyi an BILES
IK
ve AKSAK olarak u
layabilmek icin,
olcu
lerin, BASIT,
c kategoriye
ayrld
gn ve bu
olcu
lerdeki baz s
urelerin g
ucl
u-zayf olarak ayrstgn tekrar hatrlamanz gerekmektedir. Size, zamanlarn olcu
ve s
urelerine g
ore farkllk
g
osteren yaplarnn ortaya konuuldugu bir tablo hazrladk. Tabloda baz ksaltmalar
yer almaktadr. Bu ksaltmalarn acklamalar asagdadr:
G
ucl
u Zaman = G
Yar G
ucl
u Zaman = YG
Zayf Zaman = Z

1.1

Vurus - S
ure - Zaman

Zamanlardan bahsederken, bu detay 3 farkl boyutta alglamamz ve kavramamz gerekmektedir.

cu
Birinci alglama, Ol
ve Vurus baglamnda olmaldr.

Ikinci
alglama, S
ure baglamnda olmaldr
cu
U
nc
u alglama, G
ucl
u, Yar G
ucl
u ve Zayf Zaman baglamnda olmaldr

M
uzikte Zamanlar

2
4

2
4

3
4

3
4

G Z G Z

1
4

12
8

YG

G Z G Z G Z G Z

1
8

9
8

YG

3
8

G YG Z

YG

G YG Z

3 
2 G

YG

G Z G Z G Z

6
8

G YG Z

YG

YG

G YG Z

YG

G YG Z

YG

5
8

(2+3)

7
8

(2+2+3)

(2+3+2)

YG Z YG Z G Z

YG Z G Z

9
8

(2+2+2+3)

(2+2+3+2)

YG Z YG Z YG Z G Z

YG Z YG Z G Z

YG

(3+2)
Z

(2+3+2+2)
YG Z G Z

YG

(3+2+2)
YG Z

GZ

YG Z YG Z

YG Z

(3+2+2+2)
YG Z YG Z

G Z

YG Z YG Z YG Z

Sekil 1.1: G
ucl
u, Yar G
ucl
u ve Zayf Zamanlar Tablosu

Doc. Server ACIM

Akora Yabanc Sesler

B
ol
um 2

Akora Yabanc Sesler

2.1

Gecit Sesi

Akora ait bir sesten, akora ait baska bir sese gecilirken kullanlan ve zayf
SESI denmektedir. Bu belgedeki orneklerde
zamanda gelen sese GEC
IT
akorunu, SD ksaltmas SUBDOMINANT

T ksaltmas TONIK
ako
runu ve D ksaltmas DOMINANT
akorunu g
ostermektedir. Ayrca,
Gecit sesi (G) olarak ksaltlmstr.



(G)

(G)

(G)

Sekil 2.1: Birinci Gecit Sesi Orne

gi

Ikinci
ornegimizde, gecit sesleri sekizlik s

ureler icinde gelmektedir. Orne

gi
iyice analiz etmenizi
oneririz.

 42
5

(G)

(G)

(G)

SD

(G)

(G)

SD

SD

Sekil 2.2: Ikinci

Gecit Sesi Orne
gi

Akora Yabanc Sesler

2.2

sleme Sesi
I

Akora ait olan sesin yarm perde veya tam perde u

st
une veya altna giden,
LEME
zayf zamanda gelen ve tekrar akora ait olan sese geri donen sese IS

SESI denmektedir. E
ger isleme sesi, akora ait olan sesin u
st
une gidiyorsa
I
sleme; akora ait olan sesin altna gidiyorsa Alt I
sleme olarak
Ust
I);
Alt
I
sleme ksaltmas olarak (U
adlandrlr. Nota orneklerimizde Ust
kullanlmstr.
Isleme ksaltmas olarak (AI)

 42
5

()

()

(A)

(A)

SD
(A)

(A)

sleme Sesi Orne

Sekil 2.3: Birinci I

gi

Ikinci
isleme sesi ornegimizde u
c vuruslu bir yapya sahip olan m
uzik
sleme
c
umlesine yer verilmistir. Bu ezgi ornegi, La minor tonundadr. I
sesleri, hem sekizlik s
urede, hem onaltlk s
urede, hem de dortl
uk s
ureler
icinde kullanlmstr. Bu ornegin onceki orneklere g
ore fark, bu ornekte
ezginin ait oldugu akorlarn numara ile g
osterilmesidir.

 43
5

()

() (A)

(A)

()

 

 


1

() (A)

(A)

(A)

sleme Sesi Orne

Sekil 2.4: Ikinci

I
gi

Doc. Server ACIM

Akora Yabanc Sesler

2.3 Basamak Sesi

2.3

Basamak Sesi

Basamak sesi, gecit ve isleme seslerinin aksine, g

ucl
u zamanda gelir
ve akora ait olan sesin zayf zamana kaymasna neden olur. Bu detay
basamak sesinin en
onemli unsurudur.
Basamak sesi, akora ait olan sesin ikili aralk yukarsndan veya asagsndan
UK

gelir ve kuvvetli zamanda duyulur. Buradaki ikili aralgn niteligi, KUC

IKIL
I veya BUY
UK

IKIL
I olabilir. Bu detay, bu ezginin yazlms
oldugu tonaliteye g
ore farkllk g
osterebilir.
Nota
orneklerimizde, basamak notasn belirtmek icin (B) ksaltmasn
kullanmaktayz.
tonunda yazlms olan bir nota ornegi g
Asagda DO MAJOR
or
uyoruz.
Gecit ve isleme sesleri
orneklerinde de g
or
uld
ugu
gibi, akora yabanc sesler
farkl nota s
ureleri ile gelebilmektedirler. Asagdaki ornegimizde basamak
sleme sesinde oldugu gibi
sesleri sekizlik s
ureler icinde gelmektedirler. I
Basaburada da, akora ait sesin u
st ikilisinden gelen basamak sesine Ust

mak diyoruz ve UB ksaltmasn kullanyoruz; akora ait sesin alt ikilisinden gelen basamak sesine de Alt Basamak diyor ve AB ksaltmasn
kullanyoruz.

 42
5

(B)

(B)

(AB)

(B)

(B)

(B)

SD
(B)

(B)

SD

Sekil 2.5: Birinci Basamak Sesi Orne

gi

C
OK ONEML
I NOT:
Buraya kadar anlatlan, akora yabanc sesler konusunu dogru anlayabilmenizin p
uf noktas, ilk bol
umde anlatms oldugumuz g
ucl
u zaman ve zayf
zaman ile ilgili detayl tabloyu dogru alglamanzdr. E
ger, bu tablodaki
detaylar fark etmez iseniz, akora yabanc sesler konusunu tam olarak anlamanz pek m
umk
un g
oz
ukmemektedir.

Doc. Server ACIM

Akora Yabanc Sesler

Akora Yabanc Sesler

Ikinci
basamak
ornegimiz Mi min
or tonundadr. Bu ornegi dikkatle inceleyiniz.


 86
5

(B)

(B)

SD


T

(B)

 
(B)

(AB)

(B)

Sekil 2.6: Ikinci

Basamak Sesi Orne
gi

2.4

Gecikme Sesi

Gecikme sesi, bir onceki olcu

den Uzatma Bag ile gelerek, akora ait sesin
gecikmesini saglayan sestir. Geciken ses, basamak notas gibi g
ucl
u zamanda gelir, ancak bir onceki vurustan uzatma bag ile bir sonraki vurusa
bagland
gnda fonksiyon(akor derecesi) de
gistigi icin, yeni vurusta akora
yabanc hale gelmis durumdadr.
Asagdaki
ornekte gecikme durumundaki seslerin u
zerine carp isareti (X)
yerlestirilmistir.

 42
5

T
X

SD

Sekil 2.7: Gecikme Sesi Orne

gi

Doc. Server ACIM

Akora Yabanc Sesler