Detektivska Djelatnost - Osnovna Nacela I Poslovi Privatnog Detektiva 03.03.2016.

DETEKTIVSKA DJELATNOST OSNOVNA NAELA I POSLOVI
PRIVATNOG DETEKTIVA
SALEEVI SANDRO
DETEKTIVSKA DJELATNOST OSNOVNA NAELA I POSLOVI PRIVATNOG DETEKTIVA
S A D R A J
U V O D...................................................................................................................................4
1. PRIVATNA BEZBJEDNOST.............................................................................6
1.1.
OSNOVNO O PRIVATNOJ
BEZBJEDNOSTI.......................................................6
1.2.
PRIVATNA BEZBJEDNOST U BOSNI I
HERCEGOVINI..................................7
1.2.1. Pojavni oblici privatne bezbjednosti u BiH..........................................................7
1.2.2. Privatizacija bezbjednosnog sektora po uzoru na Zapad...................................9
1.2.3. Zakonska ureenost privatne bezbjednosti u BiH.............................................10
1.2.3.1.
Uslovi za osnivanje privatnih agencija u
1.2.3.2.
BiH......................................................11
Poslovi koje mogu obavljati privatne agencije u
BiH..........................................12
2. VRENJE DETEKTIVSKIH POSLOVA....................................................15

2.1.
POJAM I SADRAJ DETEKTIVSKE

DJELATNOSTI......................................15
2.2. DETEKTIVSKA DJELATNOST PRIKUPLJANJA PODATAKA........18

2.3. IZVORI INFORMACIJA ZA PRIVATNE DETEKTIVE..............................22
2.4.
EVIDENCIJE O VRENJU DETEKTIVSKOJ

DJELATNOSTI.......................24
3. OSNOVNA NAELA DETEKTIVSKE DJELATNOSTI.....................27

3.1.
OPTE O
NAELIMA.............................................................................................27
3.1.1. Naelo zakonitosti..........................................................................................28
3.1.2. Naelo detektivskeektike..............................................................................30
3.1.3. Naelo objektivnosti.......................................................................................30
3.1.4. Naelo povjerenja i korektnosti....................................................................31
3.1.5. Naelo saradnje..............................................................................................32
3.1.6. Naelo uvanja poslovne tajne......................................................................34
2
SALEEVI SANDRO
3.1.7. Naelo strunosti i usavravanja...................................................................34

3.1.8. Naelo ekonominosti....................................................................................36
3.1.9. Naelo humanosti...........................................................................................36
4. DETEKTIVSKA DJELATNOST U HRVATSKOJ..............................................38
3.1. Uslovi za obavlanje detektivske djelatnosti i poslova..........................................38
3.2. Nain obavlanja detektivskih poslova...................................................................41
3.3. Detektivska iskaznica...............................................................................................43
ZAKLJUAK.....................................................................................................................45
LITERATURA....................................................................................................................47
SALEEVI SANDRO
UVOD
Razvoj bosanskohercegovakog drutva prate razliiti periodi razvoja sistema obezbjeenja

imovine i lica. Tako je ova oblast privatne bezbjednosti bila regulisana odgovarajuim
zakonskim i podzakonskim aktima, koji su direktno ili indirektno ureivali ovu oblast, gdje je
naglaenu ulogu imala policija. Takoe, bilo je ranijih perioda kada ova oblast nije bila
ureena, tako da su preduzea (privatne kompanije) prema sopstvenom nahoenju,
izgraivale vlastiti sistem obezbjeenja imovine i lica.
Pojavni oblici savremene privatne bezbjednosti, odnosno zatite lica i imovine, javljaju se
2002. godine, kada se obezbjeenje lica i imovine zakonski regulie u Bosni i Hercegovini na
entitetskim nivoima. Ovakva zakonska regulacija je normativno pravno uredili oblasti
fizikog i tehnikog obezbjeenja lica i imovine u Bosni i Hercegovini.
Detektivska djelatnost kao smaostalna djelatnost u BiH se takoe pojavljuje u 2002. Godini
donoenjem Zakona o agencijama za obezbjeenje lica i imovine i privatnoj detektivskoj
djelatnosti Republike Srpske. Ovaj Zakon definisao je ta podrazumijeva obavljanje
detektivskih poslova, ta su prava i dunosti privatnog detektiva, nadzor, evidencije i kazne.
Federacija BiH do danas ne poznaje detektivsku djelatnost i aktivnost privatnog detektiva.
Detektivska djelatnost, kao poseban vid privatne bezbjednosti u funkciji ostvarivanja i zatite
pojedinih prava graana, regulisana je posebnim zakonom, ili u okviru zakona koji ureuje
organizciju i djelatnost obezbjeenja lica i imovine i imovine preduzea i drugih pravnih lica.
Pravne norme sadrane u tim zakonima predstavljaju osnovu za detektivsko organizovanje i
djelovanje i uglavnom regulie cjelokupnu detektivsku djelatnost, s tim to u irem smislu
postoje i drugi zakonski propisi koji se mogu dovesti u vezu sa detektivskom djelatnou.
Detektivska djelatnost je ureena odgovarajuim zakonskim i u skladu sa njima donesenim
podzakonskim aktima nadlenih organa, uglavnom ministra unutranjih poslova. Detektivska
djelatnost kod nas se tek u novije vrijeme zakonski regulie, tako da je to u Republici Srpskoj
uraeno 2002. godine. Odgovarajuim zakonskim i podzakonskim aktima Republike Srpske
4
SALEEVI SANDRO
reguliu se bitna pitanja koja su u vezi sa organizacijom, uslovima, pravima i drunostima i

nainom obavljanja detektivske djelatnosti.
U ovom diplomskom radu e biti obraena tema detektivske djelatnosti, sa akcentom
stavljenim na osnovna naela i poslove privatnog detektiva.
1. PRIVATNA BEZBJEDNOST
5
SALEEVI SANDRO
1.1.
OSNOVNO O PRIVATNOJ BEZBJEDNOSTI
Drava je ta koja ima monopol nad legitimnim koritenjem sile i samo ona prua sigurnost,
odgovorna je za pruanje unutranje bezbjednosti i za odbranu od prijetnji spolja. Meutim, u
posljednjih nekoliko godina, dogaanja na svjetskoj sceni i val unutranjih sukoba u prvi plan
izbacili su novi fenomen poznat pod nazivom privatna bezbjednost. Privatizacijom
bezbjednosnih funkcija, privatni bezbjednosni sektor je dobio ulogu koja je tradicionalno
pripadala dravnim organima bezbjednisti. Ona podrazumijeva upotrebu odgovarajuih
aktivnih i pasivnih sredstava, i naina rada u slubi bezbjednosti i zatite razliitih subjekata.
Spektar ovih subjekata je jako irok i on obuhvata zatitu svega onog to nije obuhvaeno
zatitom koju prua javna bezbjednost, odnosno policija kao nosilac poslova javne
bezbjednosti, odnosno drugi odgovarajui dravni organi. Prve vidove ovakve organizacije
privatne bezbjednosti nalazimo u Engleskoj, a neto kasnije u Sjedinjenim Amerikim
Dravama. Usljed urbanizacije i poveanja kriminaliteta dolo je do organizacije prvih stalnih
profesionalnih policijskih stanica, iji su slubenici preuzeli poslove bezbjednosti, koji su do
tada bili odgovornost graana. Meutim, usljed nemogunosti da policijske stanice uspostave
potrebni nivo sigurnosti u zajednici, petnaest godina kasnije Alan Pinkerton je osnovao prvu
bezbjednosnu kompaniju u dravi sa ciljem privoenja pravdi zloinaca i obezbjeivanja
sigurnosti na putevima.
Drugi svjetski rat je proizveo porast kriminala i pljaki privatne imovine, s ime policijske
snage nisu mogle da se nose. Ovakva situacija proizvela je dva programa industrijske
bezbjednosti, i to samostalne slube u industrijskim kompanijama ili posao privatnih
profesionalnih bezbjednosnih kompanija. Danas sa irenjem Evropske unije, sektor privatne
bezbjednosti doivljava svoju ekspanziju. Drava se na ovaj nain oslobaa obaveze,
odgovornosti i vika zaposlenika, a smatra se da se dio uloenih sredstava dravi vraa putem
poreza. Drugi faktor je nastao kao posljedica zavretka hladnogratovskog perioda. Veina
zemalja je pristupila reformi bezbjednosnog sektora to je proizvelo viak vojnog, policijskog
i obavjetajnog osoblja, koje je posao potrailo u rastuem privatnom sektoru.
U zemljama bive Jugoslavije, ova industrija se brzo razvijala uporedo sa zavrecima rata, kad
je bila takorei u povoju. Faktori koji su doprinjeli rastu privatne bezbjednosti u ovim
SALEEVI SANDRO
zemljama su prije svega slabe dravne institucije, neefikasna i autoritarna policija, korupcija u
dravnim organima kao i visoka stopa kriminaliteta.
Iz svega gore navedenog se moe zakljuiti da sektor privatne bezbjednosti predstavlja
dodatni nivo sigurnosti pored onog kojeg nude dravne bezbjednosne strukture, a koji klijenti
oigledno spremno prihvataju i smatraju dragocijenim. U tom kontekstu moe se rei da
jeprivatna bezbjednost grana bezbjednosti koja organizovanim samostalnimili zajednikim
sistematskim
planskim
djelovanjem
putem
pojedinca,
organizacija,privatnih
ili
profesionalnih kompanija, osigurava linu zatitu ili zatitu drugih, kao izatitu odgovarajuih
visoko pozicioniranih linosti, prostora, poslovanja, a koji nisu unadlenosti dravnog sektora
bezbjednosti.
1.2.
PRIVATNA BEZBJEDNOST U BOSNI I HERCEGOVINI
1.2.1. Pojavni oblici privatne bezbjednosti u BiH

Privatni bezbjednosni sektor je determinisan obiljejima aktuelnih drutveno-ekonomskih i
politikih prilika jedne zemlje. Gledano sa istorijskog aspekta, moe se rei da je ovaj sektor u
Bosni i Hercegovini u odreenim vremenskim periodima bio van zakonske regulative i nije
bilo propisa koji su ureivali ovaj sektor. Ovakav pristup, sa formalno-pravnog aspekta
ostavljao je privredne kompanije bez mogunosti samozatite, odnosno kompanije su imale
uvare koji uglavnom nisu proli obuku za poslove zatite, a isto tako nisu imali zakonsku
obavezu da organizuju slubu bezbjednosti.
Bezbjednost kompanija i obezbjeenje njihovih vrijednosti, iskljuivo je zavisilo od
spremnosti policijskih struktura da prui sigurnost kompaniji. Meutim period kada su
kompanije ostale bez ikakve zatite, je period poslije 1951. godine kada je prestala sa radom
industrijsko zavodska milicija, koja je postojala u Federativnoj Narodnoj Republici
Jugoslaviji.1 Ova milicija, gledajui sa pravnog i faktikog gledita, imala je sva potrebna
ovlatenja, koja je mogla upotrijebiti u zatiti privrednih kompanija, zavoda i ustanova. Neka
od ovlatenja su: legitimisanje sumnjivih lica, ulazak u svaku prostoriju gdje se izvrilac
1Zakon o narodnoj miliciji koji je u periodu od 1946. do 1951. godine vaio i na podruju Bosne i Hercegovine.
7
SALEEVI SANDRO
krivinog djela sakrio, upotrebu tueg saobraajnog vozila, upotrebu sredstava veze, kao i
upotrebu vatrenog oruja.
Period pravne praznine u sektoru privatne bezbjednosti trajao je vie od 20-tak godina,
odnosno u periodu od 1951. godine do 1974. godine kada je Republika Bosna i Hercegovina u
okviru Socijalistike Federatvine Republike Jugoslavije donijela Zakon o drutvenoj
samozatiti.2 Ovim Zakonom se titila samo drutvena svojina, dok je isto tako Zakon
regulisao ulogu i mjesto policije u sistemu samozatite, koja je prvenstveno bila preventivnog
karaktera.
Zakon o drutvenoj samozatiti je popunio pravnu prazninu, ali nije u potpunosti regulisao
ovu oblast, odnosno nije definisao privatnu bezbjednost kao samostalnu granu bezbjednosti.
Propisi ovog Zakona su uglavnom definisali pravni osnov za ureenje fizike i tehnike
zatite objekata i druge drutvene imovine, kao i neka prava i dunosti lica koja vre poslove
obezbjeenja i uslove za upotrebu vatrenog oruja.
Ako se izuzme ratni period u BiH ovakav vid samozatite drutvenih kompanija nije naputen
sve do poslijeratnog perioda. Odnosno u periodu od 1996. godine do 2002. godine, sa
prelaskom na trinu ekonomiju, biljeimo i prva samoorganizovanja od strane privatnih
poslovnih kompanija u cilju zatite svoje imovine. Ovakvom dogaaju predhodilo je
donoenje entitetskih zakona o privatizaciji preduzea, kao i donoenje Zakona o
preduzeima3 kojim je definisano vie vrsta svojine: dravne, drutvene, privatne i dr. Ipak
treba istai da spomenuti zakoni nisu davali posebna ovlatenja, sa ijom bi primjenom
kompanije imale pravo da tite lica i imovinu svojih preduzea ili klijenata. Meutim, ova
injenica nije sprijeila neke privatne poslovne kompanije da angauju privatne bezbjednosne
kompanije iz susjednih zemalja.
2002. godina je obiljeila privatizaciju bezbjednosnog sektora u Bosni i Hercegovini. Od ove
godine moemo pratiti i analizirati stanje privatnog bezbjednosnog sektora, jer je donoenjem
zakonskih propisa u ovoj oblasti na nivou entiteta, a dvije godine kasnije i na nivou Brko
Distrikta, dato pravo kompanijama da se bave poslovima privatne bezbjednosti. Tanije
2 Slubeni list SFRJ, broj: 9/74.
3 Zakon o preduzeima (Slubeni glasnik RS broj: 24/1998).

8
SALEEVI SANDRO
reeno, po prvi put su se donijeli zakoni koji su na jedan sveobuhvatan nain, tano i
detaljnije uredili djelatnost i poslove privatnih bezbjednosnih kompanija, nain i uslove
osnivanja kompanija, kao i nadzor nad radom istih. Ovo je znaajno ubrzalo proces
privatizacije sektora bezbjednosti, jer je viak pripadnika vojski u BiH i policiji, svoje vjetine
iz oblasti bezbjednosti valorizovao upravo u privatnim bezbjednosnim kompanijama.
1.2.2. Privatizacija bezbjednosnog sektora po uzoru na Zapad

Politike promjene, koje su zadesile zemlje bive komunistike Jugoslavije, kao i promjene
koje su se desile u totalitarnim sistemima u zemljama Latinske Amerike, Azije i jednom dijelu
Afrike, najbolje oslikavaju put politike tranzicije. Upravo su ove promjene u posljednje
vrijeme postale osnovni kreator, kako kolektivne bezbjednosti, tako i bezbjednosti na
nacionalnom nivou. Generalno govorei, tranzicija je definisala interval bezbjedonosne
politike koji je doprinijeo i privatizaciji bezbjednosnog sektora.
U okviru politikih promjena, koje su se deavale tokom raspada bive Socijalistike
Federativne Republike Jugoslavije, Bosna i Hercegovina (BiH) je pretrpjela najvea
razaranja, tete u ekonomskom bilansu i ljudske rtve, tokom rata koji je voen na njenom
prostoru od 1992. do 1995. godine. Veliku ulogu u odravanju i poveanju nivoa bezbjednosti,
nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma 1995. godine imale su snage NATO-a, koje su u
decembru 2004. godine zamijenjene snagama Evropske unije (EUFOR-om). Naime, stepen
bezbjednosti je sve vie rastao, ali u mnogim oblastima etnike podjele i uski stranaki
interesi i dalje ometaju bri proces integracija u EU i NATO.
Iako je proces privatizacije privatne bezbjednosti u BiH zakonski definisan 2002. godine, prve
privatne bezbjednosne agencije koje se bave poslovima obezbjeenja pojavile su se, prvih
godina neposredno po zavretku rata. To je period koji je obiljeen naglim razvojem privatnih
bezbjednosnih agencija na ta su uticali razni faktori, kao i veliki broj pljaki prevoza novca i
banaka. Ovakav trend razvoja agencija, bio je gotovo u nekoj mjeri i za oekivati, jer je veliki
broj demobilisanih boraca ostao bez posla. Ovom broju se prikljuio i velik broj otputenih
policajaca i pripadnika obavjetajnih slubi iz tada postojea tri sistema. Drugi faktor koji je
doprinijeo razvoju agencija je bila stopa kriminaliteta koja je konstantno bila u porastu, kada
je nepovjerenje u dravne organe bezbjednosti bilo veliko, a javnost se uglavnom osjeala
nesigurno u poslijeratnom vremenu. To najbolje oslikava injenica da su u ovom periodu
9
SALEEVI SANDRO
krae i oruane pljake bile opasnosti koje su najvie navodile poslovne klijente da angauju
privatne agencije za zaitu u BiH, dok nije bilo vee potranje za uslugama fizikog i
tehnikog obezbjeenja. Nagli zaokret u privatizaciji bezbjednosnog sektora koji se desio
2002. godine, posljedica je zajednikog djelovanja vie faktora. Kao prvi faktor vidimo
dugogodinju tezu o agencijama kao (polu)kriminalnim organizacijama, kao i sve ee
meusobne optube tadanjih vlasnika agencija da neke agencije rade iskljuivo za politiku
partiju ili pak kao paravojne formacije. Ali injenica je da su neke agencije nastale od
rasputenih vojinh policijskih odreda.
Dalje, nove radikalne reforme vojski u BiH, ija je namjera bila smanjenje brojnosti, te
mnogobrojne smjene nekih zvaninika u bezbjednosnim institucijama uveliko su doprinijeli
broj izradi zakona o privatnim agencijama. Isto tako, trina pojava velikog broja
bezbjednosnih poslova, koje su obavljale privatne agencije na sumnjivoj ugovornoj osnovi,
sputavali su ekonomski razvoj drave i punjenje budeta.
Privatizacijom privatnog bezbjednosnog sektora 2002. godine, odnosno donoenjem zakona u
Federaciji BiH i Republici Srpskoj, omogueno je ministarstvima unutranjih poslova da se
usmjere na osnovne aktivnosti po pitanju nadzora rada privatnih agencija, inei tako ovaj
sektor bezbjednosti, transparentnim, odgovornijim, isplatljivijim i efektivnijim. Na kraju,
oito je da se proces privatizacije bezbjednosnog sektora u BiH, odvijao na nain
promiljenog vladinog postupanja slinom onom u razvijenim zapadnim zemljama, odnosno,
kako to istie Herbert Vulf, po sistemu odozgo na dolje (top-down).4
1.2.3. Zakonska ureenost privatne bezbjednosti u BiH

Kao i druge zapadnoevropske zemlje, Bosna i Hercegovina ima zakone koji reguliu rad
privatnog bezbjednosnog sektora. Ova grana privrede je definisana zakonima o agencijama za
zatitu lica i imovine iz 2002. godine.5Zakon o agencijama za zatitu ljudi i imovine u FBiH je
4 Herbert Wolf, Reconstructing the Public Monopoly of Legitimate Force. U: Alan Bryden and Marina Caparini,
Private actors and security governance. DCAF, Geneva 2006, p.4.
5 Tri zakona koja reguliu rad privatnih sigurnosnih kompanija u BiH su: Zakon o agencijama za zatitu ljudi i
imovine u FBiH (Slubene novine FBiH, broj: 50/2002.); Zakon o zatiti ljudi i imovine i djelatnosti privatnog
detektiva u RS (Slubeni glasnik Republike Srpske br. 50/2002.); i Zakon o agencijama za osiguranje lica i
imovine i privatnoj detektivskoj djelatnost Distrikta Brko, donesen 14. jula 2004. godine.
10
SALEEVI SANDRO
posljednji put izmjenjen 2008. godine i nosi novi naziv koji glasi Zakon o agencijama i
unutranjim slubama za zatitu ljudi i imovine.6 Drugi pravni akti relevanti za privatnu
bezbjednost su zakoni o oruju, zakoni o privrednim drutvima, zakoni o zatiti od poara.
Koncepcijski i sadrajno, zakoni o privatnoj bezbjednosti predstavljaju posebne zakone na
nivou entiteta i Distrikta Brko, kojim se propisuju uslovi i nain obavljanja djelatnosti
zatite, nosioci te djelatnosti, odnosno uslovi koje moraju ispunjavati lica koja neposredno
vre poslove zatite, njihova ovlatenja i dunosti u obavljanju poslova, noenje uniforme,
upotreba vatrenog oruja i sile, organizovanje unutranje slube zatite, rad privatnog
detektiva i dr.
1.2.3.1.
Uslovi za osnivanje privatnih agencija u BiH
Prema vaeim zakonima o postupku osnivanja privatnih bezbjednosnih agencija, postoje

razliiti uslovi za osnivanje istih, a i sam redosljed osnivanja je drugaiji. U Federaciji BiH,
na osnovu lana 9. Zakona o agencijama i unutranjim slubama za zatitu ljudi i imovine,
osniva je duan pribaviti odobrenje za rad od nadlenog kantonalnog organa unutranjih
poslova, a nakon toga nadlenom sudu podnijeti zahtjev za upis kompanije u sudski registar.
Republika Srpska i Distrikt Brko imaju neto drugaiji redosljed. Tako se kod njih Agencija
prvo upisuje u sudski registar kod suda, a onda slijedi traenje odobrenja kod policijskih
organa kako bi Agencija mogla da pone sa radom. Ono to je zajedniko za tri zakona koja
reguliu privatnu bezbjednost jeste da odobrenje za rad agencija izdaju policijski organi (u
Federaciji BiH to su kantonalni organi unutranjih poslova, u Republici Srpskoj Centri javne
bezbjednosti, a u Distriktu Brko, Policija Brko Distrikta).
Kriterijumi obuhvataju ispitivanje prolosti vlasnika, kao i radnika Agencije. lanovi 12, 11. i
7. vaeih zakona, koji se odnose na vlasnike, definiu da vlasnik agencija ne smije biti
osuivan za krivina djela, odnosno da se protiv njega ne vodi krivini postupak, da nije
kanjavan za prekraje javnog reda i mira, da ima zdravstvenu sposobnost i dr. Osim toga,
vlasnik ne moe biti lice koje je COMSFOR smjenio iz vojne slube u skladu sa Uputstvom
stranama. Takoe, ne moe dobiti licencu vlasnik koji svojim dosadanjim ponaanjem
ukazuje na nepouzdanost za obavljanje tih poslova, a posebno oni koji ee i prekomjerno
6Slubene novine Federacije BiH, broj: 78/08.
11
SALEEVI SANDRO
uivaju alkohol, iskazuju strast za kockanjem ili rasipnitvom i imaju sklonost nasilju u
porodici. Vlasnik mora biti stariji od 18 godina.
Ono to dodatno stvara nejasnoe, kako za agencije, tako i za inspektore koji su nadleni za
kontrolu privatnih bezbjednosnih agencija, jeste sama teritorijalna registracija i njihovih
podrunih jedinica. Ako uzmemo Zakon o agencijama i unutranjim slubama za zatitu ljudi
i imovine FBiH, prema lanu 9. vidjet emo da se upis agencije u sudski registar obavlja kod
nadlenog suda prema sjeditu agencije. Isto tako agencija koja obavlja poslove zatite izvan
mjesta sjedita agencije na podruju Federacije BiH moe osnovati podrunicu. Podrunica
ima svojstvo pravnog lica i duna je pribaviti odobrenje za rad kod kantonalnih organa
unutranjih poslova prema mjestu sjedita podrunice upisane u sudski registar. Osim toga
ona je duna da obezbijedi najmanje pet certifikovanih lica za fiziku i tehniku zatitu, kao i
odgovarajua tehnika sredstva i opremu za obavljanje poslova fizike i tehnike zatite.
Isto tako treba istai da u Republici Srpskoj postoje odstupanja u broju registrovanih privatnih
agencija u sudu i broju izdatih odobrenja za rad od strane Centara javne bezbjednosti.
1.2.3.2.
Poslovi koje mogu obavljati privatne agencije u BiH
Poslovi koje mogu obavljati privatne bezbjednosne agencije su razliito definisani u dva
bosanskohercegovaka entiteta i Distriktu Brko. Ove razlike ve su vidljive u samim
nazivima zakona koji reguliu ovu oblast. Tako u Federaciji BiH, Zakon o agencijama i
unutranjim slubama za zatitu ljudi i imovine, lan 2. govori da poslovi zatite ljudi i
imovine privrednih drutava, ustanova i drugih pravnih lica obavljaju privatne sigurnosne
kompanije ili organizovane unutranje slube zatite u pravnom licu u skladu sa navedenim
Zakonom.
Agencije ne mogu obavljati poslove zatite ljudi i imovine iz nadlenosti organa javnog reda i
mira, kao i za Oruane snage BiH i organe uprave koje obavljaju poslove iz svoje nadlenosti.
Mada postoje oprena miljenja, kako kod graana, tako i kod pojedinih struktura u vlasti o
privatnim agencijama, zakonodavac je u novom Zakonu iz 2008. godine na nivou Federacije
BiH, proirio dijapazon potencijalnih komitenata agencija, jer je odredbama lana 2. stav 3.
Zakona omoguio obavljanje poslova fizike i tehnike zatite objekata koje koriste organi
uprave na nivou Federacije, kantona, grada i optine, ukoliko to nije regulisano drugaije
12
SALEEVI SANDRO
posebnim propisom, kao i zatitu objekata koje koriste politike stranke. Na ovaj nain
usaglaene su odredbe zakona sa evropskim standardima koje su bile ocjenjene kao
diskriminatorske u prethodnom zakonu.
Poslovi koji se odnose na poslove zatite ljudi i imovine, su poslovi fizike i tehnike zatite.
Zakon o agencijama za obezbjeenje lica i imovine i privatnoj detektivskoj djelatnosti, u
Republici Srpskoj i Distriktu Brko, skoro identino odreuje djelatnosti obezbjeenja lica i
imovine. To se da primjetiti i u nazivu Zakona. Tako ovi zakoni definiu djelatnosti
obezbjeenja lica i imovine posredstvom fizike i tehnike zatite, kao i poslove detektivske
djelatnosti, odnosno prava i obaveze privatnih detektiva.
Kod same djelatnosti koje regulie Zakon vidimo razlike u Republici Srpskoj i Distriktu
Brko, sa jedne strane i Federaciji BiH sa druge strane. Republika Srpska i Distrikt Brko, u
svojim zakonima nemaju djelatnost unutranjih slubi zatite, dok Federacija BiH nema
djelatnost privatnog detektiva. Bilo bi od velike vanosti kako za privatne agencije, tako i za
zakonodavce da imaju sluha i usklade ove razlike kako bi ova djelatost bila definisana na
istovjetan nain u cijeloj Bosni i Hercegovini.
Analizom privatne bezbjednosti zemalja Evropske unije, nije se nailo na ovakav primjer
organizovanja privatne bezbjednosti. Naravno, to ne znai da on nije funkcionalan, i ne treba
da se kritikuje sadanje zakonsko ureenje, ali ono to bi doprinijelo boljem imidu ovog
sektora,smatraju u FBiH, kako u regionu tako i u svijetu, jeste usklaivanje normativno
pravne prakse privatne bezbjednosti u postojeim zakonima. To znai da ista pravila i
standardi iz oblasti privatne bezbjednosti vrijede na cijeloj teritoriji BiH,ali isto tako ja lino
nisam takvog miljenja.
Jo jedna neusklaenost izmeu spomenutih zakona odnosi se na obavljanje poslova
obezbjeenja za organe vlasti. Kao to smo rekli Zakon o agencijama i unutranjim slubama
za zatitu ljudi i imovine FBiH dozvoljava ove poslove, dok Zakon u RS i Distriktu Brko to
iskljuivo zabranjuje.7Ovim ogranienjem agencije u RS i DB su stavljene u neravnopravan
7 Preduzeima i detektivskim agencijama, koja imaju odobrenja za obavljanje poslova, obezbjeenja lica i
imovine, odnosno detektivskih poslova, zabranjeno je obavljanje tih poslova za organe, dravne vlasti i
predstavnike, odnosno izvrne organe optina, gradova i Republike Srpske., lan 3. Zakona o agencijama za
obezbjeenje lica i imovine i privatnoj detektivskoj djelatnosti. Agencijama za obezbeenje lica i imovine,
odnosno detektivskim agencijama zabranjeno je obavljanje tih poslova za organe vlasti Brko Distrikta BiH i
predstavnike tih organa., lan 3., Zakona o agencijama za obezbjeenje lica i imovine i privatnoj detektivskoj
djelatnosti, Brko Distrikta.
13
SALEEVI SANDRO
poloaj sa agencijama iz Federacije BiH, po pitanju subjekata kojima mogu pruati svoje
usluge, to je u potpunosti u suprotnosti sa pravilima jedinstvenog trita Bosne i
Hercegovine. Ono to ova dva Zakona ne zabranjuju, a to je prepoznato i u novom zakonu
Federacije BiH, jeste obavljanje poslova za politike partije, odnosno obezbjeenje njihovih
objekta i prostorija.
2. VRENJE DETEKTIVSKIH POSLOVA
2.1.
POJAM I SADRAJ DETEKTIVSKE DJELATNOSTI
14
SALEEVI SANDRO
Detektivska djelatnost spada u vid komercijalnih poslova i odvija se van policijske djelatnosti,
a ugovorom mogu biti obuhvaeni samo oni poslovi koji su zakonom dozvoljeni. Privatni
detektiv je lice koje po porudbini ili za nagradu potajno motri rad pojedinih linosti.8
Rije detektiv predstavlja agenta tajne policije, slubenika za otkrivanje zloina i njihovih
izvrilaca. Ustanova detektiva je naroito rairena u anglosaksonskim zemljama, a posebno u
SAD-u, dravama gdje pored tajne policije, postoji vrlo razvijena mrea privatnih agencija i
detektiva, koji za raun velikih kapitalista uvaju imovinu, dragocjenosti i sline stvari, tajno
prikupljaju podatke o poslovanju, kreditnoj sposobnosti firmi, privatnom ivotu i slino.
Republika Srpska je donijela Zakon o agencijama za obezbjeenje lica i imovine i
privatnoj detektivskoj djelatnosti, kojim ureuje djelatnost obezbjeenja lica i imovine,
utvruje uslove za osnivanje preduzea i propisuje nadzor nad radom preduzea koja
obavljaju obezbjeenje lica i imovine, a koji poslovi ne spadaju u nadlenost MUP-a ili
drugih dravnih organa. Takoe, istim zakonom regulie se i detektivska djelatnost, tj.
obavljanje detektivskih poslova kroz djelatnost detektivskih agencija, kao i pra va i
obaveze privatnog detektiva.
Prema odredbama ovog zakona poslove obezbjeenja lica i imovine obavljaju preduzea i
detektivske agencije, s tim da moraju imati odobrenje za obavljanje ovih poslova i da su
registrovani kod nadlenog suda. Prema tome, poslove zatite lica i imovine obav ljaju
preduzea i privatne agencije, dok poslove detektivske djelatnosti obavljaju fizika lica
koja imaju ovlaenje za obavljanje detektivskih poslova i koja mogu osnivati detektivsku
kancelariju. Znai, ovaj zakon razlikuje djelatnost detektivskih agencija koje obavljaju
poslove zatite lica i imovine od detektivskih poslova koje, kao samostalnu djelatnost,
obavljaju privatni detektivi u skladu sa odgovarajuim zakonom.
Zatita lica i imovine prema zakonima RS, ostvaruje se kroz fiziku i tehniku zatitu i
odnosi se samo na zatitu koja je izvan nadlenosti dravnih organa, tj. policije, i to na
osnovu ugovora koji se zakljuuje izmeu agencija za privatnu bezbjednost i privrednih
drutava ili preduzea koji trae usluge obezbjeenja. Pored ostalih poslova, privredna
drutva koja obavljaju poslove zatite lica i imovine, mogu obezbjeivati lica od
ugroavanja njihovog ivota, fizikog i psihikog inegriteta, privatnosti i linih prava i
8 M. Vujaklija, Leksikon stranih rijei i izraza, Prosvjeta, Beograd, 1996. godina, str. 216.
15
SALEEVI SANDRO
drugih oblika ugroavanja njihove linosti i bezbjednosti, ali provodei tu djelatnost ne

smiju pratiti trea lica, vriti prismotru na javnim mjestima bez upotrebe ili sa tehnikim
sredstvima za snimawe i dokumentovanje, prikuljati podatke o licima bez njihovog
odobrenja, preduzimati zatitu lica na nain kojim se izaziva uznemirenje treih lica.
Djelatnost koja se odnosi na navedene poslove i koja je regulisana zakonima, spada u
domen privatne bezbjednosti, ali ne predstavlja detektivsku djelatnost, koja je u RS
regulisana u sklopu istog zakona koji ureuje problematiku fizikog i tehnikog
obezbjeenja lica i imovine.
Detektivska djelatnost po svom sadraju, predstavlja prikupljanje podataka, dokaza i
informacija, obradu i dostavljanje podataka naruiocu usluga, u skladu sa zakonskim i
podzakonskim odredbama i ugovorenim obavezama. Zakon o agencijama za obezbjeenje
lica i imovine i privatnoj detektivskoj djelatnosti RS sadri posebno poglavlje pod
nazivom Detektivska djelatnost i privatni detektiv u kojem se pod detektivskom
djelatnou podrazumjevaju poslovi prikupljanja i obrade podataka i materijalnih dokaza.
Iz ovakvog odreenja sadraja pojma detektivske djelatnosti proistie da je takva
djelatnost iskljuivo komercijalna.
Privatni detektv je lice koje obavlja detektivsku djelatnost kao nezavisnu profesiju, bilo
samostalno ili u detektivskoj kancelariji, u skladu sa zakonskim rjeenjima. On je duan
da svoju djelatnost upie u odgovarajui registar i to na osnovu izdanog odobrenja za
obavljanje detektivskih poslova. Detektivska djelatnost se moe obavljati samostalno u
vidu kancelarije koju osnivaju dva ili vie detektiva. U obavljanju djelatnosti detektiv
moe prikupljati odreene podatke i informacije, ali i odgovarajue dokaze koji su stranci
potrebni radi ostvarenja njenih prava, s tim da vrenje detektivskih poslova ne smije
zalaziti u poslove za koje je nadlena policija i drugi dravni organi, niti detektiv smije
upotrebljavati silu, koju u skladu sa zakonom, upotrebljava policija.
Detektiv moe samo u odreenim zakonskim granicama da prikuplja informacije, podatke
i dokaze, to i opredjeljuje njegove mogunosti, naroito u odnosu na prikupljanje dokaza.
Moe se konstatovati da detektivska djelatnost kod nas predstavlja jedan novi oblik
privatne djelatnosti i da je u funkciji ostvarivanja odreenih prava i interesa graana u
sklopu privatne bezbjednosti.
Detektivsku djelatnost prema zakonskim odredbama u Republici Srpskoj obavljaju lica
16
SALEEVI SANDRO
koja imaju ovlaenje da obavljaju detektivsku djelatnost i nazivaju se privatni detektivi.

Dva ili vie detektiva, odnosno privatnih detektiva mogu osnovati detektivsku kancelariju.
Detektivska kancelarija se mora upisati u registar nadlenog suda. 9
Cjelokupna detektivska djelatnost mora da se odvija u skladu sa odredbama
odgovarajueg zakona i shodno zakonu Republike Srpske, detektivska djelatnost
podrazumijeva poslove prikupljanja i obrade podataka i materijalnih dokaza. 10 Zakon
Republike Srpske u dijelu koji govori o detektivskoj djelatnosti i privatnim detektivima
predvia da za dobijanje ovlaenja za obavljanje detektivske djelatnosti, lice mora da
ispunjava sljedee uslove i to: 11 da je dravljanin RS ili BiH i da ima prebivalite u RS; da
je navrilo 25 godina starosti; da ima visoku ili viu strunu spremu; da ima zavren
pripravniki sta kod privatnog detektiva u trajanju od osamnaest mjeseci; da svojim
dosadanjim nainom ivota, ponaanjem ili djelatnou ukazuje da e savjesno i
odgovorno obavljati detektivske poslove; da ima optu zdravstvenu sposobnost i posebnu
duevnu i fiziku sposobnost, to dokazuje uvjerenjem ovlaene zdravstvene ustanove; da
ima poloen struni ispit za privatnog detektiva, koji je poloen pred ispitnom komisijom
MUP-a.
Lice koje ima tri godine radnog iskustva na poslovima ovlaenog slubenog lica MUP-a ili
Ministarstva odbrane, odnosno Vojne policije Vojske Republike Srpske, te na drugim
poslovima bezbjednosne prirode, obavjetajnim, istranim ili poslovima izvrenja krivinih i
prekrajnih sankcija, ne mora da ima zavren pripravniki sta kod detektiva, i smatra se da
ima poloen struni ispit za privatnog detektiva.
Ovlatenje za obavljanje detektivske djelatnosti, pored navedenih uslova, nee se izdati ni licu
osuenom za krivina djela za koja se gone po slubenoj dunosti, kao ni licu koje je
osuivano za krivina djela uinjena iz koristoljublja ili za krivina djela uinjena iz neasnih
pobuda ili koje ga ini moralno nepodobnim za obavljanje detektivskih poslova, niti licu koje
je kanjavano za prekraje protiv javnog reda i mira s obiljejima nasilja ili za druge prekraje
9M. Bokovi; Osnovi detektivske djelatnosti, USCEE, Prometej, Novi Sad, 2008, str. 39.
10 Isto, str. 39.
11Zakonoagencijamazaobezbjeenjelicaiimovineiprivatnojdetektivskojdjelatnosti (Sl.
glasnikRepublikeSrpske, br. 50/2002).
17
SALEEVI SANDRO
koji ga ine nepodobnim za obavljanje detektivske djelatnosti.

Takoe, ovlatenje za obavljanje detektivske djelatnosti nee se izdati ni licu koje svojim
dosadanjim ponaanjem ukazuje na nepodobnost za obavljanje detektivskih poslova, a
posebno koje esto i prekomjerno uiva alkohol, iskazuje strast za kockanjem ili
rasipnitvom, ima sklonosti ka nasilju u porodici, ili iz drugih razloga suprotnih moralu sredine u kojoj ivi.12
2.2. DETEKTIVSKA DJELATNOST PRIKUPLJANJA PODATAKA

Detektivska djelatnost, kao poseban vid privatne bezbjednosti u funkciji ostvarivanja i
zatite pojedinih prava graana, regulisana je posebnim zakonom, ili u okviru zakona koji
ureuje organizaciju i djelatnost obezbjeenja lica i imovine preduzea i drugih pravnih
lica. Pravne norme sadrane u tim zakonima predstavljaju osnovu za detektivsko
organizovanje i djelovanje i uglavnom reguliu cjelokupnu detektivsku djelatnost, s tim
to u irem smislu postoje i drugi zakonski propisi koji se mogu dovesti u vezu sa
detektivskom djelatnou. 13
Detektivska djelatnost, iako je kod nas prisutnija u posljednje vrijeme, nuno je da se
rukovodi odreenim naelima koji su bitni u vrenju detektivskih poslova. Sigurno da
detektivska djelatnost nije jo uvek uspjela da u potpunosti izgradi svoja osnovna naela,
to je i logino, obzirom na vremenski period njenog postojanja, ali je isto tako logino i
pretpostaviti da e kroz dalju zakonsku regulativu, teorijsku obradu i praktinu primjenu,
detektivska djelatnost dopunjavati postojea i izgraivati nova naela koja su nuna za
pravilno i struno obavljanje detektivskih poslova.
Detektivska djelatnost ima nekih dodirnih taaka sa kriminalistikom, krivinim pravom,
krivino-procesnim pravom i u tom kontekstu moe se govoriti i o nekim istim naelima,
kao npr. naelu zakonitosti, objektivnosti, ekonominosti, koji se, ipak, u izvjesnom
obimu sadrajno razlikuju, obzirom na ovlaenja i nain djelovanja nadlenih subjekata
koji sprovode odredbe navedenih grana prava i kriminalistike.
12 M. Bokovi, str. 42.
13 Isto, str. 42.
18
SALEEVI SANDRO
Meutim, detektivska djelatnost ima i sopstvena naela koja su odraz specifinosti nje nog
djelovanja, kao to su naela potovanja kodeksa detektivske etike, povjerenja i
korektnosti, uvanja poslovne tajne, zatite podataka o linosti.
U svom radu detektiv, odnosno privatni detektiv mora se pridrava ti osnovnih naela, bez
obzira koje radnje preduzima, jer osnovna naela, pored njihovog znaaja za efikasnost
detektivske
djelatnosti,
pruaju
garanciju
zakonitog
objektivnog
rada
uz
puno.potovanje osnovnih prava i sloboda svakog graanina. 14

Svaka oblast drutvenih ili prirodnih djelatnosti zasnovana je na odreenim zakonskim ili
principima profesije. Kada je rije o detektivskoj djelatnosti, mora se imati u vidu da je u ovoj
oblasti izuzetno prisutno neposredno izvravanje zakona. Po praviluposlovi detektiva se vre
u vrijeme nastajanja ili opasnosti od nastajanja nezakonitih radnji, ili ponaanja kojima se
ugroava bezbjednost. Istovremeno, detektivima je, u pravilu, radno mjesto na otvorenom
prostoru, a radno vrijeme je permanentno od 00,00 do 24,00 asova.
Privatni detektiv moe da prikuplja podatke i informacije neposredno od lica na koje se
neki podaci odnose, odnosno od lica koja su voljna da mu daju traene podatk.
Razumljivo da je potrebna dobrovoljnost lica koje daje informacije, ako se ima u vidu
priroda poslova i ovlatenja koja detektiv ima.
Izvor podataka detektivu mogu da budu i podaci i informacije koje moe dobiti putem
medija, to je takoe razumljivo, jer i policija nekada neke podatke prvo uje putem
medija, pa onda pravi potrebne reakcije. Poto je detektiv privatni istraitelj, jasno je da
on prilikom prikupljanja podataka i informacija ne smije ometati obavljanje poslova iz
nadlenosti dravnih organa i drugih organizacija. 15
Ovo stvara potrebu da detektiv zna ta je informacija i u kojem je obliku, te da li je njemu
zakonom doputena za koritenje u okviru svojih ovlatenja ili ne. Ovaj podatak govori o
tome da postoji znaajna razlika u nainu prikupljanja podataka strane policije u odnosu
na prikupljanje podataka od strane privatnih istraitelja.
14 Isto, str. 28.

15D. Jovii; Detektivska djelatnost, Fakultet za bezbjednost i zatitu, Banja Luka, 2008., str. 88.
19
SALEEVI SANDRO
Policija je naime ovlateni organ, ovlatena Zakonom o krivinom postupku da poziva

graane, pa ak u odreenim zakonom propisanim situacijama da ih prinudno dovede, ako
se ne odazovu pozivu. Meutim, detektiv nema tako jaka ovlatenja, on ima daleko
ogranienije mogunosti kojima prikuplja podatke i informacije u odnosu na policiju, to
je sasvim i opravdano.
Ova ogranienja ne znae da detektiv nije u stanju da prikuplja razne vrste podataka i on,
naravno, to svakodnevno i radi. 16 A kao to je prethodno navedeno, on prikuplja podatke
po raznim osnovama i vezano za razliite drutvene okolnosti.
Metodoloki pristup obavljanju detektivske djelatnosti ima mnogo dodirnih taaka sa
obavljanjem operativne djelatnosti policije. Pa kako veoma znaajno mjesto u vrenju
policijskih poslova imaju informanti i informativni razgovori, tako i detektivi u privatnom
sektoru ne mogu zamisliti kvalitetno vrenje svoje djelatnosti ukoliko nisu adekvatno
obueni za razgovor sa informatorom, i naravno, ako nemaju dovoljno informanata.
Privatni detektiv moe da prikuplja podatke i informacije od lica koja su mu voljna takve
informacije pruiti, a on to radi, kao pripadnici policije, obavljanjem razgovora. Stoga je
vano da detektiv ima potrebno iskustvo u voenju ovakvih ili slinih razgovora. Kroz
obavljanje ovakvih razgovora provlai se, izmeu ostalog, i psiholoki proces
selektovanja, o emu detektiv takoe mora da vodi rauna. Sve to neko lice govori o
zapaenom dogaaju i drugim injenicama nije uvijek relevatno za detektivsku obradu i
privatnu istragu. Pojedinosti vane za dogaaj mogu biti nesvjesno potisnute i
zaboravljene, a neto nevano moe biti naglaeno i istaknuto. Iz tog razloga detektiv
mora poznavati odreene psiholoke mehanizme, linosti lica s kojim obavlja razgovor i
naravno sve relevantne okolnosti dogaaja.
Znai, za razliku od informativnog razgovora koji obavlja policijski inspektor, u kojem je
graanin s kim se razgovara u izuzetno podreenom poloaju, privatni detektiv je u
potpuno drugaijem poloaju. Pozitivna okolnost je to to se radi o licima koja su na
principu dobrovoljnosti pristala na razgovor, pa se moe rei da izmeu detektiva i lica
koje daje odreene informacije postoji odreena saradnja., ali nepovoljna okolnost je to
to lice nije obavezno da govori istinu.ovakav odnos je nerijetko optereen raznim
napetostima i na jednoj i na drugoj strani, pa iskusan detektiv treba da izbjegava situacije
16Isto, str. 88.
20
SALEEVI SANDRO
u kojima se razgovor pretvara u psiholoki dvoboj s licem sa kojim vodi razgovor. U

svakom sluaju, prilikom ostvarivanja komunikacije u odreenoj psiholokoj prednosti
nalazi se privatni detektiv, poto se razgovor, imajui u vidu njegovu strunost i
profesionalno iskustvo, ipak vodi na njegovom terenu.17
Ipak sepodrazumjeva da ne postoji siguran taktiki recept za voenje razgovora, poto
razgovori variraju od sluaja do sluaja. Zato treba postupati po unaprijed pripremljenom
planu i slijediti pravilnu strategiju. Nastup moe biti strog, blag ili neutralan, to zavisi o
tome kakva je konkretna situacija, odnosno predmetni dogaaj u pitanju. Sve navodi na
injenicu da je najloginije koristiti argumente i emocionalni pristup.
Nisu iskljuene ni mogunosti koritenja odreenih taktikih varki kako bi se lice dovelo
u situaciju da ustupi odreene informacije koje moda nije htjelo rei i staviti na uvid
detektivu. On mora stalno potovati psiho-fiziki integritet lica sa kojim obavlja razgovor,
uvaavajui naravno naela, meu kojima i naele prezumpcije nevinosti. Ovo je iz
razloga da na osnovu dobijenih informacija ne donese zakljuak kojim e nekoga
neargumentovano dovesti u kontekst konkretnog dogaaja koji istrauje.
Na popisu poslova detektiva na prvom mjestu stoji da on traga za nestalim licima. Znai,
ovo ovlatenje da on traga za netsalima, mu je dato na osnovu zakona, ali budui da on
ima znatno manja ovlatenja od policijskih, i samo traganje za licima odvija se na potpuno
drugaiji nain.
Privatni detektiv nema na raspolaganju policijske mehanizme traganja, a kako je mogu da
neko lice netsalo nevezano za kriminalne okolnosti, to je logino da se i privatni detektiv
angauje na pronalasku ovakvog lica, te da on moe znaajno pomoi u traganju za
takvim licem. Poto nema potranog sistema, traganje privatnog detektiva za nestalim
licem mogue je provoditi jedino kombinovanjem radnji koje on moe da provodi. Naime,
detektiv u takvim sluajevima moe jedino da operativnim putem u svojim uporitima
prikuplja informacije koje mu mogu ukazati na podatak ta se desilo s licem.
U traganju za nestalim licem, privatni detektiv ne bi trebao da ugrozi policijsku istragu, a
svakako da bi trebalo da s policijom ostvari saradnju, pogotovo ako se ispostavi da je lice
nestalo usljed nekog kriminalnog dogaaj ili da je moda ubijeno.
17Isto, str. 92.
21
SALEEVI SANDRO
2.3. IZVORI INFORMACIJA ZA PRIVATNE DETEKTIVE

Detektiv moe da prikuplja informacije na osnovu pisanog ugovora o obavljanju detektivskih
usluga za stranku i njenog pisanog ovlaenja iz koga se vidi svrha i oblast prikupljanja datih
informacija, kao i obim datog ovlaenja. Pri tome detektiv smije da prikuplja informacije
neposredno od lica na koje se podaci odnose, a moe i od drugih lica koja posjeduju podatke i
spremni su da ih dobrovoljno daju, kao i iz sredstava javnog informisanja, i to o:licima koja
su nestala ili se kriju, o dunicima, o poiljaocima anonimnih prijetnji i o onima koji su
prouzrokovali
materijalnu
nematerijalnu
tetu;predmetima
koji
su
ukradeni
ili
izgubljeni;dokaznom materijalu potrebnom za zatitu ili dokazivanje prava i osnovanosti

zahtjeva stranke pred pravosudnim i drugim organima, odnosno organizacijama, koji u
postupcima odluuju o tim pravima;pridravanju obaveze radnika koja se odnosi na
konkurentsku klauzulu;podacima o uspjenosti i poslovnosti pravnih i fizikih lica;krivinim
djelima za koja se goni po privatnoj tubi i o njihovim izvriocima;disciplinskim prekrajima i
prekriocima;kandidatima za zasnivanje radnog odnosa;drugim pitanjima, u skladu sa
pravima koja imaju detektivi.
Prije prikupljanja datih informacija detektiv je duan da lice upozori da podatke daje
dobrovoljno. Najzad, predvieno je da fizikim i pravnim licima detektiv moe pruati i
savjetodavne usluge u pitanjima spreavanja krivinih djela i drugih delikata.
U pogledu dostupnosti slubenih podataka detektivima, predvieno je da detektiv ima pravo
uvida u sudske i upravne akte u sluajevima kada to pravo ima stranka koja ga je ovlastila.
Takoe je predvieno da je, na osnovu dokaza o tome da je preuzeo konkretni zadatak za ije
ispunjenje su mu potrebni podaci iz evidencija, rukovodilac zbirke podataka duan da
detektivu prui podatke iz:evidencije registrovanih vozila: registarsku oznaku, podatke o
vlasniku i podatke o vozilu;evidencije prebivalita i boravita: podatke o prebivalitu ili
boravitu;evidencije zaposlenih: podatke o zaposlenju (poslodavac, radno mjesto);brodskog
registra i registra vazduhoplova: podatke o plovilima, odnosno vazduhoplovima i o
vlasnicima;drugih slubenih evidencija, pod uslovima utvrenim za stranku koja ga je
ovlastila.
22
SALEEVI SANDRO
Za pribavljanje ovih podataka nije potrebno da lice na koje se podaci odnose prethodno bude
upoznato sa tim da e se podaci o njemu pribaviti ovim putem. Dokazom o tome da je
detektiv preuzeo konkretni zadatak za ije ispunjenje su mu potrebni podaci iz evidencija
smatra se pismeno ovlaenje i ugovor zakljuen izmeu detektiva i stranke (klijenta). S
druge strane, detektiv je duan da sve naprijed navedene line podatke koje je dobio u vezi sa
obavljanjem svije profesionalne delatnosti uva i koristi u skladu sa vaeim zakonskim
propisima.
Po izvrenju ugovora sa strankom, detektiv je duan da joj u skladu sa ugovorom preda sve
prikupljene podatke. U sluaju da u radu doe do podatka o poinjenom krivinom djelu za
koje se goni po slubenoj dunosti, detektiv je obavezan da podnese prijavu nadlenom
organu, izuzev ako bi to bilo u suprotnosti sa obavezama prema stranki koje proistiu iz
obaveza prema klijentu. Detektivska djelatnost je zasnovana na principima uzajamnog
povjerenja, zagarantovane diskrecije i uvanja profesionalne tajne, to je u nekim zemljama
(Republika Slovenija i dr.) ureeno i posebnim etikim kodeksom, kao skupom moralnih
normi ponaanja detektivske profesije.
Detektiv je u poslovima koje obavlja, odnosno koji su mu povjereni, inae obavezan na
uvanje tajne. Informacije i lini podaci koje je detektiv prikupio za stranku smatraju se
poslovnom tajnom i ne smiju se davati treim licima. Primjera radi, uoljivo je da se
odredbom lana 24. Zakona o detektivskoj djelatnosti Crne Gore i crnogorski zakonodavac
opredjelio da se podaci koje je privatni detektiv prikupio u vrenju ugovorenog posla ne
smatraju profesionalnom, nego poslovnom tajnom. S punim pravom se za isto reenje
opredjelio i zakonodavac Republike Srpske u lanu 47. Zakona o agencijama za obezbjeenje
lica i imovine i privatnoj detektivskoj delatnosti.
S obzirom na delikatnost saznanja do kojih dolazi u obavljanju svoje djelatnosti, ali i samih
metoda prikupljanja podataka, sasvim je logino da se podaci koje je detektiv prikupio u
vrenju ugovorenog posla smatraju poslovnom tajnom, ne samo u toku ve i nakon izvrenja
posla. Nasuprot tome, saoptavanje zatienih podataka i informacija klijenta neovlaenim
licima od strane izvrioca drugih poslova privatnog obezbjeenja (tjelohranitelja, uvara
objekta i sl.) po prirodi stvari nije odavanje poslovne, nego neovlaeno otkrivanje
profesionalne (pozivne) tajne.
23
SALEEVI SANDRO
Detektivsku agenciju osniva preduzetnik u svojstvu fizikog lica u skladu sa vaeim

zakonima, s tim to se na osnivanje i poslovanje agencije primenjuju propisi o privrednim
drutvima, ukoliko posebnim zakonom nije drugaije odreeno. Djelatnost detektivske
agencije ograniena je na obavljanje detektivskog poziva.
Osniva detektivske agencije mora biti lice koje je od komisije dobilo licencu za obavljanje
detektivske delatnosti. Voenje poslova detektivske agencije ne moe se povjeriti licu koje
nije detektiv.18
Ukoliko nisu ispunjeni uslovi za organizaciju i rad detektivske agencije, njen rad prestaje
likvidacijom. Prestanak detektivske agencije zbog likvidacije utvruje nadleni sud na
prijedlog nadlene komisije. Prije odluke o prestanku sud odreuje detektivskoj agenciji rok
od najvie est mjeseci u kojem je duna da svoju organizaciju i poslovanje uskladi sa
zakonskim odredbama.
2.4.
EVIDENCIJE O VRENJU DETEKTIVSKOJ DJELATNOSTI
Svi navedeni podaci o kojima se vodi evidencija prikupljaju se neposredno od pojedinca na

koga se odnose. Lini podaci se u evidencijama uvaju do oduzimanja licence detektiva, a
potom se u evidenciji vode samo podaci o imenu, prezimenu, nazivu i oduzimanju licence
detektiva.
Evidencija o obavljanju detektivskih usluga koje vodi detektiv sadri sljedee: podatke o
naruiocu detektivske usluge (ime, prezime i naslov fizikog lica, odnosno firme i sjedite
pravnog lica); podatke o ugovoru o obavljanju detektivske usluge (redni broj ugovora, datum
zakljuenja i datum ispunjenja ugovora); podatke o podruju prikupljanja informacija
(navoenje podruja prikupljanja podataka i opis sadraja detektivske usluge, odnosno
predmeta ugovora); podatke o ovlaenju stranke (redni broj ovlaenja, datum, obim
ovlaenja); datum ispunjenja ugovora. Pomenuti podaci uvaju se u evidenciji pet godina po
ispunjenju ugovora.19
18B. Milosavljevi; Model zakona o privatnoj djelatnosti obezbjeenja, Bezbjednost Zapadnog Balkana, no.
1/2006, CCVO, Beograd, 2006.
24
SALEEVI SANDRO
Evidencije prikupljenih informacija koje vodi detektiv sadre sljedee podatke: podatke o
vrsti prikupljenih informacija (podruje prikupljanja informacija, podaci o pojedinim
informacijama); podatke o pojedincu (ime i prezime, naziv prebivalita, odnosno boravita);
podatke o pravnom licu (firma i sjedite pravnog lica); druge podatke o pojedinoj informaciji.
Pomenuti podaci uvaju se u evidenciji do ispunjenja ugovora o obavljanju detektivske
usluge.
Najzad, evidencija saznatih krivinih djela koje vodi detektiv sadri sljedee podatke: podatke
o saznavanju krivinog djela za koje se goni po slubenoj dunosti (izvor informacije, datum
informacije); saznate podatke o krivinom djelu i podnoenju prijave za djela za koja se gone
po slubenoj dunosti.
Pojedinac ima pravo uvida u svoje podatke u evidencijama koje vodi detektiv odmah po
uspostavljanju tih evidencija. Detektiv je duan da date evidencije stavi na uvid na zahtjev
nadlene komisije, inspektora i drugih nadlenih dravnih organa, koji su duni da line
podatke iz evidencija uvaju u skladu sa zakonom i da ih koriste pri obavljanju poslova
nadzora. Pomenuti podaci uvaju se u evidenciji pet godina po unosu podataka o saznanju
krivinog djela.
Po proteku navedenih rokova, detektiv je duan da podatke uredno arhivira, osim podataka iz
evidencije prikupljenih informacija koje predaje stranci po ispunjenju ugovora o obavljanju
detektivske usluge.
19 M. Boskovic, str. 122.
25
SALEEVI SANDRO
3. OSNOVNA NAELA DETEKTIVSKE DJELATNOSTI

3.1.
OPTE O NAELIMA
Detektivska djelatnost, kao poseban vid privatne bezbjednosti u funkciji ostvarivanja i

zatite pojedinih prava graana, regulisana je posebnim zakonom, ili u okviru zakona koji
ureuje organizaciju i djelatnost obezbjeenja lica i imovine preduzea i drugih pravnih
lica. Pravne norme sadrane u tim zakonima predstavljaju osnovu za detektivsko
organizovanje i djelovanje i uglavnom reguliu cjelokupnu detektivsku djelatnost, s tim
26
SALEEVI SANDRO
to u irem smislu postoje i drugi zakonski propisi koji se mogu dovesti u vezu sa
detektivskom djelatnou.
Detektivska djelatnost, iako je kod nas prisutnija u posljednje vrijeme, nuno je da se
rukovodi odreenim naelima koji su bitni u vrenju detektivskih poslova. Sigurno da
detektivska djelatnost nije jo uvek uspjela da u potpunosti izgradi svoja osnovna naela,
to je i logino, obzirom na vremenski period njenog postojanja, ali je isto tako logino i
pretpostaviti da e kroz dalju zakonsku regulativu, teorijsku obradu i praktinu primjenu,
detektivska djelatnost dopunjavati postojea i izgraivati nova naela koja su nuna za
pravilno i struno obavljanje detektivskih poslova.
Detektivska djelatnost ima nekih dodirnih taaka sa kriminalistikom, krivinim pravom,
krivinoprocesnim pravom i u tom kontekstu moe se govoriti i o nekim istim naelima,
kao npr. naelu zakonitosti, objektivnosti, ekonominosti, koji se, ipak, u izvjesnom
obimu sadrajno razlikuju, obzirom na ovlaenja i nain djelovanja nadlenih subjekata
koji sprovode odredbe navedenih grana prava i kriminalistike. Meutim, detektivska
djelatnost ima i sopstvena naela koja su odraz specifinosti nje nog djelovanja, kao to su
naela potovanja kodeksa detektivske etike, povjerenja i korektnosti, uvanja poslovne
tajne, zatite podataka o linosti.
U svom radu detektiv, odnosno privatni detektiv mora se pridrava ti osnovnih naela, bez
obzira koje radnje preduzima, jer osnovna naela, pored njihovog znaaja za efikasnost
detektivske
djelatnosti,
pruaju
garanciju
zakonitog
objektivnog
rada
uz
puno.potovanje osnovnih prava i sloboda svakog graanina. 20Navedeni i drugi razlozi

upravo opredjeljuju sadraj i specifinosti principa, koji istovremeno predstavljaju i
obavezujue smjernice za rad detektiva.21
3.1.1. Naelo zakonitosti

Naelo zakonitosti podrazumijeva da detektiv, odnosno privatni detektiv u vrenju
detektivskih poslova mora potovati ustavne, zakonske i podzakonske propise koji
21 V. kondri; Policijska taktika, Visoka kola unutranjih poslova, Banja Luka, 2003, str. 20.
27
SALEEVI SANDRO
direktno reguliu detektivsku djelatnost, kao i one propise koji indirektno mogu nai svoju
primjenu prilikom vrenja detektivskih poslova. Logino je da se moraju potovati ustavne
odredbe, naroito one koje se odnose na zatitu ljudskih prava i sloboda. Naelo za konitosti mora da nae punu svoju primjenu u sprovoenju normi zakona koji reguliu
detektivsku djelatnost, jer svi takvi zakoni preciziraju da je detektiv, odnosno privatni
detektiv duan da svoju djelatnost obavlja u skladu sa pozitivnim propisima.
Pojedine norme materijalnog i procesnog krivinog zakonodavstva, zakona o policiji,
odnosno unutranjim poslovima,zakona o policijskim slubenicima, zakona o upravi, mo gu se dovesti u vezu sa detektivskom djelatnou, pa je, kada doe do ta kve situacije,
detektiv duan da postupa u skladu sa takvom pravnom normom koja na indirektan nain
nalazi svoju primjenu u konkretnom sluaju vrenja detektivskih poslova. Norme ovih
zakona detektiv, odnosno privatni detektiv mora potovati isto kao i one norme koje
direktno ureuju detektivsku djelatnost i koje predstavljaju okvir njegovog djelovanja.
Takoe, u svom radu detektiv, odnosno privatni detektiv mora potovati i podzakonske
akte koji se odnose na detektivsku djelatnost, a to su, prije svega, pravilnici koje donosi
ministar unutranjih poslova na osnovu ovlaenja datih u zakonima koji direktno reguliu
problematiku detektivske djelatnosti.
Prema tome, naelo zakonitosti je vezano za potovanje svih onih propisa koji neposredno
reguliu oblast detektivske djelatnosti, kao i onih propisa koji su posredno primjenljivi na
oblast obavljanja detektivskih poslova i koji kao takvi, predstavljaju pravni osnov za rad i
postupanje detektiva, odnosno privatnog detektiva u obavljanju njihove detektivske dje latnosti. Nepotovanje naela zakonitosti moe da proizvede niz posljedica, meu kojima
su posebno znaajne one kojima se povreuju i ugroavaju ljudska prava i slobode, koje
su zatiene ustavnim i zakonskim normama. Za graanina je veoma bitno da naelo
zakonitosti podrazumijeva da niko ne moe biti smatran krivim za krivino djelo dok to ne
bude utvreno pravosnanom sudskom presudom nadlenog suda (presumpcija nevinosti)
i da se krivina sankcija uiniocu krivinog djela moe izrei samo od strane nadlenog
suda i to u postupku koji je pokrenut i sproveden po zakonu. Naelo zakonitosti
podrazumijeva i to da niko nevin ne bude osuen i da okrivljeni moe biti ogranien u
svojoj slobodi i drugim pravima samo pod uslovima koje odreuje zakon. 22Kada govorimo
28
SALEEVI SANDRO
o ovom naelu u kontekstu njegove primjene u policiji moemo rei da je princip legaliteta
(zakonitosti) osnovni princip zasnovan na ustavnim odredbama kojima se garantutu slobode i
prava
ovjeka
graanina,
titi
ivot
ovjeka,
slobode, nepovredivost ljudskog
dostojanstva i privatnost ivota, garantuje potovanje linosti i dostojanstva u krivinom i

svakom drugom postupku, u sluaju lienja slobode ili ogranienja slobode kretanja.
ukljuujui i odredbe da niko ne smije biti podvrgnut muenju, poniavajuem kanjavanju ili
postupanju, itd.
Primjena ovlaenja i mjere sile, koje stoje na raspolaganju policiji, mogu se koristiti samo u
sluajevima i na nain predvien zakonom, a postupanja suprotno zakonu su zabranjena i
zakonom sankcionisana. Kao posebna krivina djela propisana su postupanja ovlatenih
slubenih lica suprotno zakonskim odredbama, kao npr. iznuivanje iskaza, zloupotreba
slubenog poloaja i prekoraenje ovlaenja, zlostavljanje u slubi, protivzakonito lienje
slobode, protivzakonito pretresanje, neovlaeno prislukivanje i tonsko snimanje, itd.
Potovanje principa legaliteta u policiji, a naroito u pogledu primjene ovlaenja od strane
radnika, kontinuirano prate i nadziru neposredni rukovodioci, u skladu sa zakonom i
propisanom procedurom ocjene opravdanosti, zakonitosti i pravilnosti postupanja u svim
sluajevima upotrebe sredstava sile i primjene policijskih ovlaenja. Redovne analize
primjene zakonskih ovlaenja i ocjena opravdanosti u postupanju, na najbolji nain
odslikavaju stanje u ovoj oblasti i daju jasan odgovor i razgranienje izmeu zakonitog
postupanja policije i zloupotrebe i prekoraenja ovlaenja.Samim tim dolazi se i do mjera
koje treba preduzeti prema policajcima u svakom pojedinom tj. konkretnom sluaju.23
3.1.2. Naelo detektivske ektike

Zakon o agencijama za obezbjeivanje lica i imovine i privatnoj detektivskoj djelatnosti
Republike Srpske ne predvia ovu obavezu. Meutim, bez obzira na tu injenicu
Republika Srpska jo uvijek nije donijela kodeks detektivske etike. Od republika biv e
Jugoslavije to je uradila Republika Slovenija.
23 V. kondri, str. 21.

29
SALEEVI SANDRO
3.1.3. Naelo objektivnosti

Naelo objektivnosti obavezuje detektiva, odnosno privatnog detektiva da objektivno
planira i preduzima radnje i mjere za koje je zakonom ovlaen, a u cilju ispunjenja
preduzetih obaveza iz zahtjeva stranke, na osnovu zakljuenog pismenog ugovora. Ovo
naelo, kako se moe uoiti, ima dodirnih taaka sa naelom zakonitosti i doprinosi
utvrivanju istine to znai da dobijene informacije, podaci i prikupljeni dokazi od strane
detektiva treba da budu prikupljeni na objektivan nain, kako bi bili tani i istiniti. To
podrazumijeva obavezu detektiva, odnosno privatnog detektiva da prvo objektivno i
nepristrasno sagleda ta stranka od njega trai, pa ukoliko je to u skladu sa zakonom,
potrebno je da sve podatke, injenice i informacije prikuplja objektivno, bez nekog linog
interesa i prisutnog subjektivizma, kao i da se na isti nain ponaa i prilikom njihove
obrade i dostavljanja stranci.
Kada je u pitanju policija vano je rei da se izvravanjem policijskih poslova nerijetko
zadire u osnovna ljudska prava i slobode, to podrazumijeva da je neophodno da policajac
prilikom vrenja svojih poslova i zadataka mora biti objektivan. To znai da policajac mora
biti nepristrasan, ne smije u svom radu djelovati pod uticajem bilo kakavih simpatija ili
antipatije prema licu koje se obrauje. Ovdje dolazi do izraaja mnogo puta potvreno naelo
da je bolje imati stotinu krivih na slobodi nego jednog nevinog u zatvoru. Znai, policajac
mora stalno tragati za istinom i svoje odluke temeljiti na materijalnim dokazima.24
3.1.4. Naelo povjerenja i korektnosti

Ovo je veoma znaajno naelo, jer detektiv, odnosno privatni detektiv, pored zakonitog i
objektivnog postupanja, svojim korektnim odnosom prema strankama stie reputaciju,
ugled i povjerenje, to mu omoguava pridobijanje stranaka, odnosno stvaranje povoljnijih
uslova za novu klijentelu. Lako je uoiti da je ovo naelo u odreenoj vezi za naelima zakonitosti i objektivnosti i da se mnoge odredbe Kodeksa detektivske etike odnose na
sticanje povjerenja i korektno ponaanje detektiva prema strankama. Detektiv, odnosno
privatni detektiv mora prvo da radi zakonito i objektivno, pa potom svojom djelatnou i
24 D. Jovii; Organizacija i nadlenost policije, Banja Luka, 2008, str. 37.

30
SALEEVI SANDRO
rezultatima rada, kao i ljudskim odnosom i dobronamjernim ponaanjem prema

strankama, stekne njihovo povjerenje i proiruje obim svoje djelatnosti.
Detektiv, odnosno privatni detektiv sam ili sa svojim saradnicima mora da svojim radom
odrava svoju reputaciju, odnosno reputaciju detektivske kancelarije, uz ispoljenu
profesionalnost, odgovornost i korektan odnos prema klijenteli, pri emu do izraaja treba
da doe efikasnost u rjeavanju povjerenih poslova, diskrecija, zatita prava i linosti
klijenta. Potovanje naela povjerenja i korektnosti direktno se odraava na zado voljstvo
stranaka, s jedne, i na stvaranje mogunosti za proirivanje klijentele, s druge strane.
U sklopu sticanja povjerenja i korektnog ponaanja spada i obaveza detektiva, odnosno
privatnog detektiva da stranku upozna sa svojim mogunostima u detektivskom djelovanju
i.da unaprijed ne obeava uspjeh, naroito ako uspjeh nije izvjestan. U odnosu prema
stranci sa kojom zakljuuje ugovor detektiv, odnosno privatni detektiv mora da ispolji
korektan odnos i da stranku ne savjetuje da ini neke radnje koje nisu u skladu sa
zakonom ili su u suprotnosti sa moralnim pravilima kodeksa detektivske etike. Kada se
konkretno tie povjerenja detektiv, odnosno privatni detektiv ni u jednoj situaciji ne smije
da iznevjeri povjerenje stranke, duan je da uva njene tajne i da potuje privatnost svake
stranke. Detektivska korektnost se sastoji i u obavezi njegovog izvjetavanja stranke o
svim prikupljenim injenicama tako to te informacije moraju da budu istinite i potpune, u
mjeri u kojoj je to mogue.
Ovo naelo nalazi primjenu i u odnosu izmeu dva detektiva, jer je obaveza detektiva,
odnosno privatnog detektiva da se uzdrava od davanja zakljuaka o radu drugog
detektiva, ili vrenja nekih djelatnosti koje bi mogle ii na tetu drugog detektiva, s tim da
nee drugom detektivu ustupiti prikupljene injenice koje bi mogle ii na tetu stranke,
odnosno tetiti njenim interesima.
Takoe, ne moe proizvoljno da procjenjuje svoj rad i nastale trokove u vezi sa
detektivskom djelatnou, ve mora da realno procjenjuje obe navedene kategorije i da
prilikom naplate svojih usluga zahtjevana naknada bude u skladu sa vrijednou njegovog
rada i nastalih trokova.
3.1.5. Naelo saradnje

31
SALEEVI SANDRO
Ovo naelo posebno naglaavamo jer je ono u vezi sa samom temom ovog rada i kroz ovo
naelo je naglaena saradnja i komunikacija detektiva u obavljanju detektivskih poslova.
Poslovi koji su zakonom stavljeni u nadlenost detektivske djelatnosti esto ne poznaju
prostornu ogranienost niti bilo kakve administrativne granice, tako da je u mnogim
situacijama potrebno da detektiv, odnosno privatni detektiv djeluje na irem prostoru
unutar jedne Republike, odnosno drave, a ponekad i van granica drave, kako bi mogao
prikupiti relevantne podatke, informacije i dokaze. Zbog toga je nuna potreba da se iz meu detektiva odvijaju odreeni vidovi meusobne saradnje i uzajamne pomoi. U
nekim situacijama, u zavisnosti od vrste posla i njegove teritorijalne rasprostranjenosti,
mogue je da detektivi zajedno rade u organizovanom timskom radu. Uostalom, i samo
osnivanje detektivske kancelarije, odnosno agencije, ve predstavlja udruivanje vie
detektiva koji u odreenim sluajevima rade pojedinano ili kolektivno, u zavisnosti od
teine i sloenosti svakog sluaja posebno.
Takoe, detektivske kancelarije mogu da se udruuju u odreene asocijacije, to
omoguava unapreivanje djelatnosti u organizacijskom i funkcionalnom smislu i
stvaranje jo povoljnijih uslova za meusobnu saradnju koja posebno treba da doe do
izraaja u radu na konkretnim sluajevima iz detektivske nadlenosti. Saradnja detektiva,
odnosno privatnih detektiva moe da se odvija u okviru istog mjesta, a moe i na irim
prostorima, pri emu je osnovni nain saradnje pruanje meusobne detektivske pomoi, u
zavisnosti od karaktera svakog sluaja posebno, kao i od mogunosti odreenog detektiva
da postupi po zamolnici drugog detektiva.
Ova saradnja moe da se odvija i na meunarodnom planu, tako to detektiv moe putem
inostranih udruenja i organizacija privatnih detektiva da prikuplja potrebne inje nice i u
drugim dravama, a nema nikakvih smetnji da detektiv, detektivska kancelarija ili
detektivska agencija postanu i lanovi meunarodnog udruenja privatnih detektiva.
3.1.6. Naelo uvanja poslovne tajne

Ovo naelo se zasniva na zakonskoj odredbi koja posebno regulie ponaanje detektiva,
odnosno privatnog detektiva kada se radi o poslovnoj tajni. Zakon o detektivskoj
djelatnosti Crne Gore sadri odredbu prema kojoj se podaci koje je detektiv prikupio u
32
SALEEVI SANDRO
vrenju ugovornog posla smatraju poslovnom tajnom i nakon izvrenja tog posla s tim da
detektiv moe prikupljene podatke i saznanja da koristi samo u svrhu za koju su
prikupljeni. Takoe, detektiv je duan da nakon izvrenog posla pri kupljene podatke preda
stranci, osim podataka koji nisu od znaaja za taj posao i koji moraju biti uniteni u roku
od osam dana od dana ispunjenja ugovorne obaveze. Detektiv ne smije da objavi niti da
omogui drugom licu objavljivanje podataka do kojih je doao u izvrenju ugovornog
posla.
Zakon o agencijama za obezbjeenje lica i imovine i privatnoj detektivskoj djelatnosti
Republike Srpske takoe predvia da se podaci koje je privatni detektiv prikupio u
obavljanju ugovornog posla smatraju poslovnom tajnom i nakon to privatni detektiv
prestane da obavlja detektivske poslove, s tim to podatke i saznanja do kojih je doao u
obavljanju ugovornog posla privatni detektiv moe koristiti samo u svrhu radi koje su i
prikupljeni. Privatni detektiv je duan da, nakon obavljenog ugovornog posla, sve
prikupljene podatke preda stranci, a sve druge podatke koji nisu od znaaja za ugovoreni
posao da uniti u roku od osam dana od dana ispunjenja ugovora. Privatni detektiv takoe
ne smije da objavi niti da omogui drugom licu objavljivanje podataka do kojih je doao
tokom izvrenja ugovornog posla.
Analizom zakonskih odredbi iz navedena dva Zakona koji reguliu detektivsku djelatnost
u Crnoj Gori, odnosno u Republici Srpskoj, konstatuje se da, pored odreenih tekstualnih
razlika, uopte nema razlike u njihovoj sadrini, to znai da pitanje obaveze uvanja
poslovne tajne oba zakona reguliu na identian nain. Iz navedenih zakonskih odred bi
proizilazi obaveza detektiva, odnosno privatnog detektiva da u obavljanju detektivskih
poslova uva sve one podatke do kojih je doao upravo tokom vrenja detektivskih
poslova, shodno ugovorenim obavezama sa strankom.
U sklopu uvanja poslovne tajne detektiv, odnosno privatni detektiv ima i obavezu da se
pridrava propisa o zatiti podataka o linosti, jer svako fiziko lice treba da ima
osigurano ostvarivanje i zatitu prava na privatnost i ostalih prava i sloboda, naroito kada
se obrauju podaci o linosti, bez obzira na to da li se obrada podataka vri automatski,
poluautomatski ili na neki drugi nain. Ukoliko detektiv, odnosno privatni detektiv ima
potrebu da koristi odreene podatke o linosti, on se u ulozi korisnika moe pojaviti samo
33
SALEEVI SANDRO
pod uslovima koje odreuju propisi koji reguliu ovu oblast ili po pristanku stranke, ime
i dobija ovlaenje za korienje odreenih podataka.
Naelo uvanja poslovne tajne je slino naelu uvanja slubene tajne koje se primjenjuje
u radu dravnih organa, i ono garantuje zakonit i objektivan rad i prua zatitu stranci u
odnosu na raspolaganje sa prikupljenim injenicama tokom obavljanja detektivskih
poslova i detektiv, odnosno privatni detektiv ima obavezu uvanja poslovne tajne, jer u
suprotnom moe da podlegne i krivinoj odgovornosti.
3.1.7. Naelo strunosti i usavravanja

Ovo je veoma bitno naelo za uspjeno i efikasno obavljanje detektivske djelatnosti.
Logino je da detektiv, odnosno privatni detektiv mora biti struan za obavljanje
detektivskih poslova i da mora da se stalno usavrava, kako bi uspjeno mogao da obavlja
sve sloenije poslove iz djelokruga svoje nadlenosti. Detektiv, odnosno privatni detektiv
mora da raspolae znanjem koje e mu omoguiti da struno i u skladu sa zakonskim i
podzakonskim propisima preduzima radnje i mjere za koje je ovlaen. U tom cilju
detektiv, odnosno privatni detektiv mora da solidno poznaje korienje pojedinih
kriminalistikih metoda, naroito onih radnji i mijera za koje je ovlaen da ih preduzima
u toku detektivske djelatnosti, kao i onih metoda koje primenjuje policija, bez obzira to
nije ovlaen za njihovo preduzimanje, jer takva ira znanja omoguavaju potpunije
sagledavanje konkretne situacije i izbor najadekvatnijih radnji koje detektiv moe da
primijeni u svakom pojedinanom sluaju.
Lice koje ispunjava uslove i pone da se bavi detektivskom djelatnou mora da ima na
umu potrebu stalnog usavravanja kroz odgovarajue vidove strunog usavravanja. U
tom kontekstu veoma je bitno da odgovarajua detektivska asocijacija ili odgovarajua
kolska ustanova preduzima mjere za organizovanje potrebnih oblika edukacije detektiva,
kroz koje bi se detektivi upoznavali sa novim naunim i tehnikim dostignuima i, u
okviru toga, sa mogunostima korienja novih metoda. Takoe, kroz razne oblike
edukacije detektivi bi se upoznavali i sa stranim iskustvima i detektivskom praksom u
34
SALEEVI SANDRO
okviru svoje drave, provjeravali steena znanja i dotadanju praktinu djelatnost, to bi

doprinijelo sticanju novih znanja i veoj strunosti i spremnosti detektiva. 25
U posljednjih dvadesetak godina u naem drutvu su tako este izmjene propisa da nije
rijetkost da se neki zakoni mijenjaju vie puta u veoma kratkom roku. To znai da oni koji
primjenjuju zakone moraju stalno pratiti i prouavati te promjene kako bi mogli kvalitetno
obavljati svoje poslove i zadatke. Kada se tome doda i potreba da se prate nova nauna
dostignua, onda je jasno da se u svim oblastama moraju organizovati struna osposobljavanja
i usavravanja. Ovo je naroito izraeno u vrenju policijskih poslova i zadataka. Zbog toga
sve policije, pa naravno i policija Republike Srpske, imaju posebnu, instituciju u kojoj se
organizuju razliiti vidovi specijalistikih obuka kroz koje se pripadnici policije
osposobljavaju i usavravaju u vrenju svojih svakodnevnih poslova. Ono to se naui u toku
redovnog kolovanja nije dovoljno da bi se kvalitetno u praksi odgovorilo na postavljene
zadatke.26
3.1.8. Naelo ekonominosti

Naelo ekonominosti je prisutno i u oblasti detektivske djelatnosti i podrazumijeva da
detektiv, odnosno privatni detektiv preduzima samo one neophodne radnje i mjere koje su
potrebne radi obavljanja ugovorenog detektivskog posla, i da ne odugovlai svoju
djelatnost stvarajui nepotrebne trokove stranci. Meutim, primjena ovog naela mora da
bude u skladu sa naelima zakonitosti i objektivnosti, to znai da detektiv, odnosno
privatni detektiv treba da preduzme sve potrebne radnje i mjere, pri emu treba da vodi
rauna da to bude racionalno i efikasno u odnosu na rjeavanje konkretnog sluaja.
Detektiv, odnosno privatni detektiv treba da izbjegava da preduzima bilo koju radnju koja
nije neophodna, vodei rauna da se ne nanese teta treim licima i da svojim
odugovlaenjem i neracionalnim pristupom ne stvara stranci vee trokove od potrebnih.
Detektiv, odnosno privatni detektiv ugovorom koji je sklopio sa strankom za obavljanje
odreenih detektivskih poslova regulie i svoje trokove, tako da ugovor treba da sadri i
25M. Bokovi, str. 37.
26D. Jovii, str. 41.

35
SALEEVI SANDRO
cijenu detektivskih usluga u konkretnom sluaju. U svakom sluaju detektiv, odnosno

privatni detektiv je duan da upozna stranku sa visinom na knade za ugovorene usluge,
nainom plaanja i uslovima za eventualnu izmjenu navedene cijene usluga.
Ukoliko tokom rada detektiv, odnosno privatni detektiv doe u situaciju da prikupi neke
informacije, podatke ili dokaze uz trokove koji prelaze ugovorenu cijenu usluga, onda
mora naknadno da trai saglasnost stranke, uz objanjenje o kakvom se poslu radi. Tek
kada se stranka saglasi sa visinom trokova, to e svakako zavisiti i od kva liteta i
relevantnosti prikupljenih injenica, detektiv, odnosno privatni detektiv moe da nastavi
realizaciju konkretnog posla.
Saglasnost stranke moe da bude i usmenim putem ali je bitno da detektiv ne moe da
uveava ugovorene trokove bez saglasnosti stranke, jer bi u suprotnom to predstavljalo
trokove koji nisu ugovoreni, a njihovo poveanje bez saglasnosti stranke ne bi bilo u
skladu sa naelom ekonominosti.
3.1.9. Naelo humanosti

Naelo humanosti obavezuje detektiva, odnosno privatnog detektiva da u svom djelovanju
postupa humano, da preduzima dozvoljene radnje i mjere u skladu sa zakonom, vodei
rauna da ne nastanu neke tetne posljedice. Naelo humanosti je takoe u odreenoj vezi
sa naelima zakonitosti i objektivnosti, te detektiv mora voditi rauna da ne povlai
pogrene poteze koji mogu uticati na to da se ne doe do objektivnog injeninog stanja,
do uznemiravanja javnosti i povrede osnovnih prava i sloboda.
Detektiv, odnosno privatni detektiv u svom radu ne smije da omalovaava linost ovjeka,
da ugroava njegovu sigurnost ili da ne potuje privatnost ovjeka i porodini ivot. Ovo
naelo ima odreenih veza sa osnovnim moralnim principima, pa je u njegovoj primjeni
detektiv duan da se pridrava kodeksa detektivske etike.
Naelo humanosti se mora potovati u detektivskoj djelatnosti i ono treba da doprinese
potpunijoj, odgovornijoj, savjesnijoj i objektivnijoj djelatnosti detektiva, odnosno
privatnog detektiva ali se mora voditi rauna o tome da ovo naelo ne postane samo sebi
cilj, ve naprotiv mora da bude u funkciji ostvarivanja ugovorenih poslova izmeu
detektiva i stranke (klijenta).
36
SALEEVI SANDRO
4. DETEKTIVSKA DJELATNOST U HRVATSKOJ
Zakonom o privatnim detektivima Republike Hrvatske 27 propisuju uslovi i nain obavlanja

privatne detektivske delatnosti, prava i obveze privatnih detektiva te nadzor nad primjenom
Zakona.
27 Zakon o privatnim detektivima Republike Hrvatske (Slubene novine Republike Hrvatske, broj
24/09)
37
SALEEVI SANDRO
Detektivska delatnost obuhvata prikuplanje obavesti i podataka potrebnih za utvrivanje

injenica, uvid u line i druge podatke te koritenje i obradu linih i drugih podataka za
potrebe naruitela detektivskih usluga, sve u granicama ovlasti koju daje naruitel i u skladu
s odredbama Zakona.
Detektivsku delatnost mogu obavlati pravna lica i obrtnici koji imaju odobrenje ministarstva
nadlenog za unutranje poslove.
Detektivske poslove obavlaju privatni detektivi, zaposlenici pravnih osoba ili obrtnika koji
moraju imati doputenje nadlene policijske uprave.
Izuzetno, privatni detektiv koji ima odobrenje za obavlanje detektivskih poslova izdano od
drave lanice Evropske unije ili drave ugovornice Ugovora o evropskom privrednom
prostoru moe u Republici Hrvatskoj obavlati detektivske poslove u skladu odredbama
Zakona.
4.1.
Uslovi za obavlanje detektivske delatnosti i poslova
Pravnom licu moe se odobriti obavlanje detektivske delatnosti ako ima28:

-
akt o upisu pravnog lica u sudski registar s registrovanom istranom i zatitnom

delatnou,
imenovano odgovorno lice u pravnom licu koja ima doputenje za obavlanje

poslova privatnog detektiva,
skloplen ugovor o radu na neodreeno vreme s najmanje jednim privatnim

detektivom,
poslovni prostor ureen u skladu s posebnim prostorno-tehnikim uslovima.
24/09)
38
SALEEVI SANDRO
Obrtniku se moe odobriti obavlanje detektivske delatnosti ako ima doputenje za obavlanje
poslova privatnog detektiva, akt o upisu obrta u obrtni registar i ako ispunjava gore navedene
uslove.
Ministarstvo e reenjem oduzeti pravnom licu ili obrtniku odobrenje za obavlanje
detektivske delatnosti ako prestane postojati neki od gore navedenih uslova.
Protiv reenja kojim se odbija izdavanje odobrenja i reenja o oduzimanju odobrenja iz, nije
doputena alba, ali se moe pokrenuti upravni spor.
Zahtev za izdavanje doputenja za obavlanje poslova privatnog detektiva podnosi se
policijskog upravi nadlenoj prema mestu prebivalita ili boravita podnositela zahteva, a
moe se izdati osobi ako29:
ima prebivalite, odnosno odobren boravak u Republici Hrvatskoj,
ima najmanje struni naziv struni pristupnik ili struni prvostupnik,
ima zavren vebeniki sta u trajanju od dvanaest meseci,
ima optu zdravstvenu sposobnost, to dokazuje potvrdom ovlatene zdravstvene
ustanove ili specijalista medicine rada u privatnoj praksi,
nije pravosnano osuena ili se protiv njega ne vodi krivini postupak za krivino
delo za koje se goni po slubenoj dunosti to se utvruje uvidom u kaznene i
prekrajne evidencije Ministarstva pravosua ili uvidom u uverenje o
nekanjavanju nadlenog suda, osim za kazneno delo izazivanja prometne nesree
iz nehata, koja za posledicu ima telesnu ozledu ili materijalnu tetu, odnosno za
istovjetno delo u zemli iji je dravlanin ili u kojoj ima prebivalite,
ispunjava sigurnosne uslove,
24/09)
39
SALEEVI SANDRO
ima poloen struni ispit za privatnog detektiva,
poznaje hrvatski jezik i latinino pismo.
Osoba koja ima tri godine radnog iskustva na poslovima policijskog slubenika Ministarstva,
na vojno-policijskim poslovima Ministarstva obrane, poslovima dravnog odvjetnitva,
pravosudnog policajca ili pripadnika sigurnosnih slubi.
Poznavanje hrvatskog jezika i latininog pisma dokazuje se svjedoanstvom odnosno
diplomom o zavrenom kolovanju na hrvatskom jeziku ili drugom odgovarajuom ispravom
nadlene obrazovne ustanove.
Uslovi za izdavanje doputenja za obavlanje poslova privatnog detektiva ne primjenjuju se na
dravlane drava lanica Evropske unije ili drava ugovornica Ugovora o evropskom
privrednom prostoru.
Ispunjavanje sigurnosnih uslova utvruje se proverom koju provodi policijska uprava
nadlena prema mestu prebivalita, odnosno boravita osobe koja je podnela zahtev za
izdavanje doputenja za obavlanje detektivskih poslova.
Na temelu podataka dobijenih proverom i drugih saznanja nadlena policijska uprava
ocenjuje o tome udovolava li lice sigurnosnim slovima.
Sigurnosne uslove ne ispunjava lice30:
-
koje je ili je bila povezana s pojedincima, grupama ili organizacijama usmerenim

na injenje krivinih dela, to se utvruje operativnom proverom nadlene
policijske uprave,
koja konzumira opojne droge,
24/09)
40
SALEEVI SANDRO
na ijoj strani postoje druge injenice i okolnosti koje bi osnovano ukazivale na

nepouzdanost lica za obavlanje detektivskih poslova i s tim u vezi mogunost
ugroavanja slobode i prava drugih ludi, javnog morala te pravnog poretka.
4.2. Nain obavlanja detektivskih poslova

Detektivski poslovi smiju se obavlati samo na temelu posebne punomoi stranke. Na temelu
punomoi, izmeu pravnog lica ili obrtnika i naruitela detektivskih usluga sklapa se pisani
ugovor.
Ne smije se sklopiti ugovor o obavlanju poslova koji nisu doputeni Zakonom i onih poslova
kojima bi bila ugroena ludska prava i temelne slobode drugih lica zagarantovane Ustavom
Republike Hrvatske.
Privatni detektivi obavlaju detektivske poslove na temelu radnog naloga koji izdaje
odgovorno lice u pravnom licu ili obrtnik nakon sklapanja. Radni nalog mora sadravati broj
ugovora i opis poslova koje je privatni detektiv duan obaviti.
Privatni detektiv smije prikuplati obavesti i informacije od osobe koja mu ih je volna dati.
Privatni detektiv moe prikuplati obavijesti i informacije o31:
24/09)
41
SALEEVI SANDRO
nestalim osobama ili osobama koje se skrivaju od stranke, osobama koje su

napisale ili poslale anonimna pisma ili osobama koje iznose klevete, uvrede ili
iznose neto iz linog, porodinog ili poslovnog ivota to moe koditi neijoj
asti ili ugledu,
osobama koje su stranci prouzrokovale tetu,
predmetima koji su izgubleni ili ukradeni,
dokazima koji su stranci potrebni za osiguranje ili ostvarivanje prava ili povlastica
koje ostvaruje pred sudbenim ili drugim telima dravne vlasti te drutvima ili
udruenjima,
uspenosti osoba u obavlanju poslova,
uspjenosti i/ili poslovnosti trgovakih drutava, obrtnika i drugih pravnih lica,
injenicama i okolnostima koje se odnose na lini poloaj graana i njihov

imovinski status,
kandidatima za zapolavanje i radnicima samo uz njihov pisani pristanak, a koje

je prema posebnom propisu ovlaten prikuplati poslodavac,
kaznenim delima koja se gone po privatnoj tubi te o njihovim izvriocima,
povredama radnih obveza ili radne discipline.
Osim prikuplanja obavesti i informacija, privatni detektiv moe:

-
planirati i provoditi mere zatite poslovnih tajni, informatikih saistema,

ekonomskih i linih podataka i informacija u skladu sa ugovoom skloplenim sa
strankom,
obavlati dostavu pismena u sudbenom, upravnom i drugim postupcima.
42
SALEEVI SANDRO
Privatni detektiv prikuplanjem obavesti i i obavlanjem poslova ne smije ometati obavlanje

poslova iz delokruga tela dravne vlasti.
Ukoliko prilikom obavlanja poslova privatni detektiv otkrije podatke o pripremanju, injenju
ili poinjenom krivinom delu koje se goni po slubenoj dunosti, duan je bez odgaanja o
svim podacima izvijestiti dravno odvjetnitvo ili policiju.
Privatni detektiv koji je povodom obavlanja poslova koji su mu povereni pronaao tragove i
injenice koje mogu posluiti kao dokaz u krivinom postupku, na kojima je potrebno obaviti
uviaj, duan je iste zatititi od unitenja i oteenja i bez odgaanja o tome obavestiti
policiju.
Privatni detektiv ne sme obavlati poslove uvoenja u posed, prisilne naplate, posredovanja ili
simulovanog otkupa predmeta krivinog dela, simulovanog davanja ili primanja potkupnine te
ne sme prikuplati podatke ije je prikuplanje zabranjeno posebnim zakonom.
Privatni detektiv ne sme obavlati poslove niti primenjivati ovlasti koje su u nadlenosti
policije, sigurnosnih slubi ili pravosudnih tela, osim promatranja, pratnje i fotografskog
snimanja na javnom mestu.
Prilikom obavlanja poslova privatni detektiv ne sme koristiti sredstva ili ureaje za
prikriveno snimanje ili prislukivanje.
Privatni detektiv prilikom obavlanja detektivskog posla mora voditi rauna o pravu svake
osobe na zatitu dostojanstva, ugleda, asti i privatnosti.
Privatni detektiv duan je odbiti obavlanje detektivskih poslova32:
-
ako je on ili koji drugi privatni detektiv, koji radi ili je radio u istoj pravnoj osobi ili
obrtu u istoj stvari ili u stvari koja je s njom pravno ili stvarno neposredno
povezana, obavlao detektivske poslove za suprotnu stranku,
24/09)
43
SALEEVI SANDRO
ako je u istoj stvari radio kao zaposlenik Ministarstva unutranjih poslova ili
Ministarstva obrane, odnosno Vojne policije te kao ovlateno lice zaduen za druge
poslove sigurnosne i obavetajne naravi ili kao istrani sudac ili dravni odvjetnik,
u drugim sluajevima sukoba interesa predvienim posebnim propisima.
Kada pribavla odreene obavesti i podatke, privatni detektiv duan je predoiti radni nalog
pravnom licu ili telu javne vlasti, odnosno fizikoj osobi od koje prikupla podatke.
Ovlatena lica u telima zakonodavne, izvrne i sudbene vlasti i pravnim licima koja imaju
javne ovlasti te telima jedinica lokalne i podrune (regionalne) samouprave, koje vode
odreene upisnike, dune su privatnom detektivu u primerenom roku dati podatke kada prema
posebnim propisima te podatke ima pravo traiti stranka s kojom je sklopio ugovor o
obavlanju detektivskih poslova. 33
Privatni detektiv je pri obavlanju detektivskih poslova ovlaten drati i nositi vatreno oruje u
skladu sa odredbama Zakona o oruju.
4.3. Detektivska iskaznica

U obavlanju detektivskih poslova privatni detektiv je duan nositi detektivsku iskaznicu
kojom dokazuje svoj identitet i svojstvo prema osobi od koje prikupla podatke, a duan ju je
pokazati policijskom slubeniku ili inspektoru Ministarstva, odnosno policijske uprave na
njihov zahtev.
Detektivsku iskaznicu izdaje nadlena policijska uprava, a izdaje se uz doputenje za
obavlanje detektivskih poslova.
Nadlena policijska uprava e oduzeti privatnom detektivu iskaznicu u sluaju oduzimanja
doputenja za obavlanje detektivskih poslova.
24/09)
44
SALEEVI SANDRO
Privatni detektiv duan je vratiti detektivsku iskaznicu nadlenoj policijskoj upravi u roku od
osam dana od dana predaje pisane izjave da prestaje obavlati detektivske poslove ili
prestanka postojanja nekog od propisanih uslova za obavlanje tih poslova.
Pravno lice i obrtnik koji imaju odobrenje za obavlanje detektivske delatnosti duni su u roku
od tri dana pisanim putem izvestiti nadlenu policijsku upravu u sluaju prestanka radnog
odnosa kod njih zaposlenog privatnog detektiva.
45
SALEEVI SANDRO
ZAKLJUAK
Privatna bezbjednost je novijeg karaktera, a posebno u zemljama Balkana, odnosno

zemljama koje su u procesu tranzicije sa dravne svojine prele na sistem privatne. U tom
smislu i Bosnu i Hercegovinu su pratile tranzicione promjene, a samim tim su i zakonske
regulative promjenjene u odnosu na ranije socijalistiko upravljanje. Privatna bezbjednost
u Bosni i Hercegovini je faktiki otpoela 2002. godine donoenjem zakona kojima se
poelo regulisati obezbjeenje lica i imovine, to su u svojoj regulativi uradili Federacija
Bosne i Hercegovine i Distrikta Brko, dok je entitet Republike Srpske najdalje otiao u
regulisanju pomenute materije a ujedno je i regulisao pitanja detektivske djelatnosti i
privatnih detektiva.
Detektivska djelatnost se u sutini zanisava na prikupljanju podataka, dokaza i
informacija i njihovom plasiranju traiocu usluga, s tim da u toj djeltanosti moraju da se
potuju zakonske odredbe, tj. Sam nain prikupljanja podataka, vrsta podataka koji su
dozvoljeni za prikupljanje, obrada podataka, uvanje i distribucija. Sve navedeno mora da
se vri iskljuivo u okviru zakonom dozvoljenih radnji, a sve van tog okvira predstavlja
krenje zakonskih propisa i povlai za sobom odreen stepen odgovornosti.
U vrenju detektivske djelatnosti, koja je jo uvijek novina na ovim prostorima, izgraena
su odreena naela, a s obzirom, da je djelatnost skoro identina djelatnosti policijskih
organa, mada sa daleko manjim ovlatenjima, tako se i odreena naela policijskog
postupanja mogu primjeniti i u okviru detektivske djelatnosti. Od osnovnih naela
najvanija su naela: zakonitosti, detektivske ektike, objektivnosti, povjerenja i
korektnosti, saradnje, uvanja poslovne tajne, strunosti i usavravanja, ekonominosti i
humanosti. Primjenom navedenih naela osigurava se zakonitost u vrenju detektivske
djelatnosti a samim tim i zakonito postupanje privatnih detektiva.
Privatni detektiv je odrena vrsta agenta, odnosno lica koje tajno prikuplja odreene
podatke, dokaze i informacije, i taj naziv je u upotrebi odavno u anglosaksonskim
zemljama (npr. SAD), a kod nas je uveden 2002. godine donoenjem Zakona o
46
SALEEVI SANDRO
agencijama za obezbjeenje lica i imovine i privatnoj detektivskoj djelatnosti u Republici

Srpskoj. U pomenutom zakonu su predvieni uslovi koji je potrebno ispuniti da bi se
stekao status privatnog detektiva, koji bi obavljao detektivsku djelatnost, koja je takoe
propisana pomenutim Zakonom.
S obzirom na noviji karakter privatne bezbjednosti kod nas, samim tim je i mali broj
agencija koja se bave detektivskom djelatnou, to na Zapadu nije takav sluaj, gdje
postoji ogroman broj ovakvih agencija i jo vei broj lica koja se bave detektivskim
poslom. Pozitivna stvar u tom poslu je i ta to se dobar dio dravnog sektora rastereti na
raun rasta broja zaposlenih u privatnom sektoru.
47
SALEEVI SANDRO
LITERATURA
1. Bokovi M.: Osnovi detektivske delatnosti, USCEE, Prometej, Novi Sad, 2008.
2. Jovii D.: Detektivska djelatnost, Banja Luka, 2012.
3. Jovii D.: Organizacija i nadlenost policije, Banja Luka, 2008.
4. Milosavljevi B.: Model zakona o privatnoj djelatnosti obezbjeenja, Bezbjednost
Zapadnog Balkana, no. 1/2006, CCVO, Beograd, 2006,
5. kondri V.: Policijska taktika, Visoka kola unutranjih poslova, Banja Luka, 2003.
6. Vujaklija M.: Leksikon stranih rijei i izraza, Prosvjeta, Beograd, 1996.
7. Wolf H.: Reconstructing the Public Monopoly of Legitimate Force. U: Alan Bryden
and Marina Caparini, Private actors and security governance. DCAF, Geneva 2006.
8. Zakon o agencijama za obezbjeenje lica i imovine i privatnoj detektivskoj
djelatnosti (Sl. glasnik Republike Srpske, br. 50/2002).
9. Zakon o agencijama za zatitu ljudi i imovine u FBiH (Slubene novine FBiH br. 50.
14. oktobar 2002.).
10. Zakon o agencijama za osiguranje lica i imovine i privatnoj detektivskoj djelatnost
Distrikta Brko, donesen 14. jula 2004.
11. Zakon o privatnim detektivima Republike Hrvatske (Slubene novine Republike
Hrvatske, broj 24/09).
12. Zakon o preduzeima (Slubeni glasnik RS broj 24/1998).
48
SALEEVI SANDRO
49

Detektivska Djelatnost - Osnovna Nacela I Poslovi Privatnog Detektiva 03.03.2016.

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Detektivska Djelatnost - Osnovna Nacela I Poslovi Privatnog Detektiva 03.03.2016.

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Detektivska Djelatnost - Osnovna Nacela I Poslovi Privatnog Detektiva 03.03.2016.

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

DETEKTIVSKA DJELATNOST OSNOVNA NAELA I POSLOVI

2. VRENJE DETEKTIVSKIH POSLOVA....................................................15

POJAM I SADRAJ DETEKTIVSKE

2.2. DETEKTIVSKA DJELATNOST PRIKUPLJANJA PODATAKA........18

EVIDENCIJE O VRENJU DETEKTIVSKOJ

3. OSNOVNA NAELA DETEKTIVSKE DJELATNOSTI.....................27

3.1.7. Naelo strunosti i usavravanja...................................................................34

Razvoj bosanskohercegovakog drutva prate razliiti periodi razvoja sistema obezbjeenja

reguliu se bitna pitanja koja su u vezi sa organizacijom, uslovima, pravima i drunostima i

OSNOVNO O PRIVATNOJ BEZBJEDNOSTI

PRIVATNA BEZBJEDNOST U BOSNI I HERCEGOVINI

1.2.1. Pojavni oblici privatne bezbjednosti u BiH

3 Zakon o preduzeima (Slubeni glasnik RS broj: 24/1998).

1.2.2. Privatizacija bezbjednosnog sektora po uzoru na Zapad

1.2.3. Zakonska ureenost privatne bezbjednosti u BiH

Uslovi za osnivanje privatnih agencija u BiH

Prema vaeim zakonima o postupku osnivanja privatnih bezbjednosnih agencija, postoje

Poslovi koje mogu obavljati privatne agencije u BiH

2. VRENJE DETEKTIVSKIH POSLOVA

POJAM I SADRAJ DETEKTIVSKE DJELATNOSTI

drugih oblika ugroavanja njihove linosti i bezbjednosti, ali provodei tu djelatnost ne

koja imaju ovlaenje da obavljaju detektivsku djelatnost i nazivaju se privatni detektivi.

koji ga ine nepodobnim za obavljanje detektivske djelatnosti.

2.2. DETEKTIVSKA DJELATNOST PRIKUPLJANJA PODATAKA

puno.potovanje osnovnih prava i sloboda svakog graanina. 14

14 Isto, str. 28.

Policija je naime ovlateni organ, ovlatena Zakonom o krivinom postupku da poziva

u kojima se razgovor pretvara u psiholoki dvoboj s licem sa kojim vodi razgovor. U

2.3. IZVORI INFORMACIJA ZA PRIVATNE DETEKTIVE

izgubljeni;dokaznom materijalu potrebnom za zatitu ili dokazivanje prava i osnovanosti

Detektivsku agenciju osniva preduzetnik u svojstvu fizikog lica u skladu sa vaeim

EVIDENCIJE O VRENJU DETEKTIVSKOJ DJELATNOSTI

Svi navedeni podaci o kojima se vodi evidencija prikupljaju se neposredno od pojedinca na

19 M. Boskovic, str. 122.

3. OSNOVNA NAELA DETEKTIVSKE DJELATNOSTI

Detektivska djelatnost, kao poseban vid privatne bezbjednosti u funkciji ostvarivanja i

puno.potovanje osnovnih prava i sloboda svakog graanina. 20Navedeni i drugi razlozi

3.1.1. Naelo zakonitosti

slobode, nepovredivost ljudskog

dostojanstva i privatnost ivota, garantuje potovanje linosti i dostojanstva u krivinom i

3.1.2. Naelo detektivske ektike

23 V. kondri, str. 21.

3.1.3. Naelo objektivnosti

3.1.4. Naelo povjerenja i korektnosti

24 D. Jovii; Organizacija i nadlenost policije, Banja Luka, 2008, str. 37.

rezultatima rada, kao i ljudskim odnosom i dobronamjernim ponaanjem prema

3.1.5. Naelo saradnje

3.1.6. Naelo uvanja poslovne tajne

3.1.7. Naelo strunosti i usavravanja

okviru svoje drave, provjeravali steena znanja i dotadanju praktinu djelatnost, to bi

3.1.8. Naelo ekonominosti

26D. Jovii, str. 41.

cijenu detektivskih usluga u konkretnom sluaju. U svakom sluaju detektiv, odnosno

3.1.9. Naelo humanosti

4. DETEKTIVSKA DJELATNOST U HRVATSKOJ

Zakonom o privatnim detektivima Republike Hrvatske 27 propisuju uslovi i nain obavlanja

Detektivska delatnost obuhvata prikuplanje obavesti i podataka potrebnih za utvrivanje

Uslovi za obavlanje detektivske delatnosti i poslova