Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

BESTEMMARORD ......................................................................................................... 2
Eigedomsord ......................................................................................................... 3
Peikeord ................................................................................................................. 8
Mengdeord........................................................................................................... 12

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

BESTEMMARORD
Bestemmarorda fortel meir om substantivet.
Orda kan fortelje kven som eig det vi snakkar om:
stolen vr, gutane mine
Orda kan peike p noko eller nokon spesiell i teksta:
det huset (ikkje det andre!)
Orda kan fortelje talet eller mengda p substantiv:
sju hus, mange jenter
Vi har tre grupper av bestemmarord:
Eigedomsord
stolen min
jenta di
huset vrt

Peikeord
den stolen
denne jenta
dette huset

Mengdeord
fire stolar
mange jenter
f hus

1
Lag tre setningar der du bruker eigedomsord.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
____________________________________________________________________

Lag tre setningar der du bruker peikeord.

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________

Lag tre setningar der du bruker mengdeord.

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

Eigedomsord
Eit eigedomsord fortel kven som har eller eig noko.
Det fortel kven denne tingen, staden eller personen hyrer til.
Vi ser at kvart personlege pronomen (sj Pronomen, s. 2) har sitt eigedomsord.
Eintal
1. person
2. person
3. person

Hokjnn
mora mi
mora di
mora hennar
mora hans

Hankjnn
faren min
faren din
faren hennar
faren hans

Inkjekjnn
barnet mitt
barnet ditt
barnet hennar
barnet hans

Fleirtal
systrene mine
systrene dine
systrene hennar
systrene hans

Vi ser at i 1. og 2. person eintal blir eigedomsorda mi og di bygde i kjnn og tal.

Men i 3. person eintal er eigedomsorda hennar og hans det same i alle kjnn og tal.
Fleirtal
1. person
2. person
3. person

Hokjnn
mora vr
mora dykkar
mora deira

Hankjnn
faren vr
faren dykkar
faren deira

Inkjekjnn
barnet vrt
barnet dykkar
barnet deira

Fleirtal
systrene vre
systrene dykkar
systrene deira

Vi ser at i 1. person blir eigedomsordet vr bygd i kjnn og tal.

Men i 2. og 3. person fleirtal er eigedomsorda dykkar og deira dei same i alle kjnn og
tal.

2
Set inn mi, min, mitt eller mine.
Det er pennalet _____ som ligg p pulten. Sg du pengane _______ som lg i veska
______? Foreldra ________ er innflyttarar. Faren _______ er fr Oslo, og mora
________ er fr Bergen. Elisa er syskenbarnet ________. Ho bur i Trondheim. Dei
andre syskenbarna _________ bur her.

Set inn di, din, ditt eller dine.

Har du hugsa matpakken _______? Bkene ______ ligg p stovebordet, og jakka
_____ p golvet! Det er ______ ansvar kome p skulen til rett tid. Lraren _______
blir nok bde sint og irritert viss du er for sein. Venene ______ ventar p deg utanfor
huset _______. Har du hugsa tekstboka ______? Skund deg!

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

Set inn vr, vrt eller vre.

Det nye huset ________ er fint. Alle mblane ________ er p plass, og bilen _______
str i garasjen. Stova ________ er mla kvit, soveromma ________ er bl, og det store
kjkkenet ________ er gult.

Eigedomsordet kjem vanlegvis etter substantivet det fortel om.

D m substantivet ha bestemt form:
Vi ryddar huset vrt.
Eg snakka med systrene mine.
Har du ringt mora di?
Nokre gonger vil vi leggje ekstra trykk p eigedomsordet.
D kjem eigedomsordet framfor substantivet, og substantivet fr ubestemt form:
Det er vrt hus vi ryddar, ikkje ditt!
Det var mine systrer eg mtte, ikkje deira.
Det er mi mor eg har ringt, ikkje di.

3
Skriv setningar der eigedomsorda kjem etter substantiva. Bruk uttrykka til
venstre.
vrt barn

Barnet vrt heiter Leo.

mi syster

____________________________________________________

vre vener

____________________________________________________

deira bilar

____________________________________________________

mine interesser

____________________________________________________

ditt selskap

____________________________________________________

dykkar nabo

____________________________________________________

hans heimland

____________________________________________________

hennar bil

____________________________________________________

min mann

____________________________________________________

vr familie

____________________________________________________

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

Refleksive eigedomsord
Vi bruker dei refleksive eigedomsorda nr han/ho som eig objektet, eller han/ho som
objektet hyrer til, er den same som subjektet i setninga.
D viser subjektet og eigedomsordet i objektet til same person.

Luisa snakkar med mora si.

(Det er Luisas mor.)

3. person

hokjnn
mora si

Luisa snakkar med mora hennar.

(Det er mora til ei veninne.)

Eintal
hankjnn
faren sin

Fleirtal
inkjekjnn
barnet sitt

systrene sine

Merk! Som vi ser over, gjeld dette berre 3. person, eintal og fleirtal.
Carmen mter faren sin. Det er Carmens far.
Men: Carmen mter faren hans. Det kan vere faren til ein ven.
Leo og Luisa henta tantene sine. Det er Leo og Luisas tanter.
Men: Leo og Luisa henta tantene deira. Det kan vere tantene til Irina og Yuri.
Merk! Si, sin, sitt og sine kan aldri st som del av subjektet:
Leo vil snakke med mora si, men mora hans er ikkje heime. (mora hans = subjekt)

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

4
Set inn sin, si, sitt eller sine.
Maria er seint ute og m skunde seg p jobb. Ho tek p seg kleda _____ i ein fart, et
maten _____, pussar tennene ______, finn veska ____ og lser til slutt dra til huset
____. Barna til Maria har allereie gtt til skulen ______. Dei t frukosten _______ og
smurde matpakkane ______ fr dei gikk. Dei treng ikkje lse huset ______, for det
gjer Maria. Maria kyrer bilen _________ til arbeidsplassen ______. Ho er glad i
arbeidet _______ og vil ikkje kome for seint. Nr ho kjem fram, ser ho kollegaene _____
p veg inn dra. Ho finn veska _____ og papira _________ og skundar seg etter.

5
Set strek under eigedomsorda.
I kveld har eg bestemt meg for g p kino saman med broren min og to av venene
mine. Broren min er to r yngre enn meg, og venene mine er like gamle som meg. Den
eine venen min kjem fr Iran, den andre venen min er norsk. Foreldra mine er ikkje
heime i kveld, men tanta mi kjem innom for sj korleis vi har det. Eg bruker beskje
tanta mi og onkelen min noks ofte. Dei bur i nabobygda, og bestefaren min og
bestemora mi bur ikkje s langt fr dei. Eg vil beskje alle slektningane mine der
seinare i veka.

Fortel det same om Per.

I kveld har Per bestemt seg _______________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

Fortel det same om Kari.

I kveld har Kari bestemt seg _______________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________

Fortel det same om Per og Kari.

I kveld har Kari og Per bestemt seg _________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________

6
Refleksivt eller vanleg eigedomsord? Set inn hans, hennar, deira eller sin, si, sitt,
sine.
Carmen skal flgje sonen ______ til fastlegen i dag. Sonen ______, Leo, har vondt i
halsen og hostar. Legen _______synest hosten til Leo er stygg, og han gir Carmen ein
resept slik at ho kan kjpe medisin til guten _______. Naboen til Carmen, Kari, er ogs
p legekontoret med to av barna _______. Guten og jenta ________ er ogs sjuke. No
ventar borna p faren ______ som skal kome og hente dei. Begge foreldra ______ er litt

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

urolege for borna ______, srleg for jenta _____ som har hg feber. Legen lover bde
Kari og Carmen at barna _______ snart skal bli friske. Han kan nok arbeidet ______,
tenkjer Carmen.

Peikeord
Vi kan bruke peikeord nr vi peiker p noko. Peikeorda kan st til eit substantiv eller dei
kan st aleine:

Sj p den bilen! Den var fin!

Vi byer peikeorda i kjnn og tal:

Hokjnn
den
denne

Hankjnn
den
denne

Inkjekjnn
det
dette

Fleirtal
dei
desse

Denne, dette og desse bruker vi nr vi snakkar om noko som er nr oss.

Den, det og dei bruker vi nr vi snakkar om noko som er lenger borte i tid eller
avstand:
Tek du den boka der, s tek eg denne boka her.
Det huset vi leigde i fjor, var mykje meir praktisk enn dette huset.
Desse epla p bordet ser betre ut enn dei som ligg i skapet p kjkkenet.
Denne sommaren har vore mykje finare enn den i fjor.

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

7
Set inn den, det eller dei i staden for substantiva.
mleri

S vakkert _____________________ er!

sykkelen

nei, sj _________________, heilt ydelagd!

boka

______________________ var dyr, 300 kroner!

fjella

Har du sett s hge fjell fr? _____ er dei hgste eg har sett!

8
Set inn denne, dette eller desse i staden for substantiva.
restaurant

Skal vi ete p __________________________ i dag?

restaurantane

_______ som ligg her p andre sida av gata, er s dyre.

skjrtet

_________________________ var kjempefint og billeg.

skjrta

_______________ andre var bde dyre og umoderne.

lua

Her var det mange luer. Skal eg ta p meg ________?

luene

___________________ ser ikkje s varme og gode ut!

9
Set inn denne, dette eller desse fr substantiva i setningane under.
Kva meiner du med _____________________ sprsmlet?
I _____________ byen er det vanskeleg finne eit billeg
hus!
_____________________________ eplet smakte ikkje godt!
Tusen takk! ______________________ blomane var vakre.
S flink kokk du er! ________________ maten smakte godt.
nei! Eit hl! Og ________________ jakka som var s dyr!
_______ druene smakte mykje betre enn dei vi kjpte i gr!
Endeleg! __________________ oppgva veit eg svaret p!

10
Set inn den, det, dei, denne, dette eller desse som i eksempelet.
Vi kan ta desse stolane, men ikkje dei der borte.
Eg vil kjpe ___________ boka, men ikkje ______________ der borte.

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

Eg vil ha _____________ epla, men ikkje _______________ der borte.

Eg kjenner __________ flyktningane, men ikkje ________ som gr der.
Han bur i _____________ huset, ikkje i _________________ der borte.
Vi kan lne __________ maskinene, men ikkje ___________ der borte.
________ klokka gr rett, men ikkje _______ som heng p veggen der.

Begge (to) og begge delar

Begge (to) bruker vi nr vi snakkar om to personar eller to konkrete ting i bestemt
form eintal:
Kjenner du Luisa og Leo? Ja, eg kjenner begge (to).
Begge husa er gule.
Begge delar bruker vi ved uteljelege substantiv, generelle omgrep eller ved
handlingar:
Liker du kaffi eller te? Eg liker begge delar.
Vil du ha sjokolade eller kake? Eg vil ha begge delar.
Snakkar du spansk eller norsk? Eg snakkar begge delar.

11
Lag setningar der du set inn begge to eller begge delar.
Vil du ha mjlk eller kakao?

_________________________________

Snakkar du arabisk eller kurdisk?

_________________________________

Vil du ha det grne eplet eller det raude eplet? ________________________________

Liker du fotball eller handball?

_________________________________

Er det Luisa eller Leo som kjem?

_________________________________

Bde og
Bde m alltid ha bindeordet og saman med seg.
Vi bruker bde og nr vi snakkar om to eller fleire ting eller personar:
Bde Leo og Luisa gjekk tidleg heim.
Bde matematikk, norsk, engelsk og kroppsving er vanlege fag i grunnskulen.

10

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

11

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

12
Set inn bde eller begge.
Carmen kjpte _____________________________ jakkene.
Ho kjpte _______________ sommarjakka og vinterjakka.
Elevane m skrive ferdig ___________ stilane til i morgon.
Elevane fekk fri fr skulen. _________ lrarane var sjuke.
____________ norsklraren og engelsklraren var sjuke.
____________ brrne mine er eldre enn meg.

Mengdeord
Mengdeord kan fortelje om kor mange ting ein har:
Eg har femti bker, sytti CD-ar og hundre filmar.
Mengdeord som mange og f kan ogs fortelje om noko som ikkje er talfesta:
Det er mange innbyggjarar i Japan, men f innbyggjarar i Noreg.
Ubestemte mengdeord som mykje og lite bruker vi saman med mengder og uteljelege
substantiv:
Nordmenn et for mykje stsaker og for lite sunn mat!

Grunntal
0 null
1 in/eitt
2 to
3 tre
4 fire
5 fem
6 seks
7 sju
8 tte
9 ni

10 ti
11 elleve
12 tolv
13 tretten
14 fjorten
15 femten
16 seksten
17 sytten
18 atten
19 nitten

20 tjue
21 tjueein
22 tjueto
23 tjuetre
24 tjuefire
25 tjuefem
26 tjueseks
27 tjuesju
28 tjuette
29 tjueni

30 tretti
40 frti
50 femti
60 seksti
70 sytti
80 tti
90 nitti
100 hundre
1000 tusen
1000 000 ein million
1 000 000 000 ein milliard

12

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

Nr vi har tiarar og einarar etter hundre, bruker vi konjunksjonen og for skrive eller
seie talet:
655 = seks hundre og femtifem
905 = ni hundre og fem
Hundre og tusen har inga ending i fleirtal:
400 = fire hundre
4000 = fire tusen
Million og milliard fr -ar i fleirtal:
1 million 4 millionar
1 milliard 4 milliardar

13
Skriv tala med bokstavar.
39

_____________________________

45

_____________________________

105

_____________________________

378

_____________________________

1555

_____________________________

7634

_____________________________

28 295

_____________________________

2 000 000

_____________________________

7 000 000 000

_____________________________

Ny og gammal teljemte
55 = femtifem (ny teljemte: frst tiarar s einarar)
55 = fem og femti (gammal teljemte: frst einarar s tiarar)
Merk! Det er framleis mange som bruker den gamle mten telje p.

13

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

14
Skriv med tal kva varene kostar.
Mjlka kostar ti femti.

_____________________________

Sjokoladen kostar nitten kroner og nitti re.

_____________________________

Eplet kostar seks femti for kiloen.

_____________________________

Kjtet kostar seks og femti for kiloen.

_____________________________

Vaskepulveret kostar trettini frti.

_____________________________

CD-en kostar nittitre nitti.

_____________________________

Boka kostar tre og nitti nitti.

_____________________________

Ei, ein, eit og i, in, eitt

Ei, ein og eit er ubestemte artiklar som str til eit substantiv i eintal, ubestemt form.
i, in og eitt er grunntal. Dette er det einaste talet som blir bygd i kjnn.
Merk! Vi skil mellom artiklane og talorda ved markere trykket.
Dette gjer vi ved bruke apostrof og dobbel konsonant.

15
Set inn ei, ein eller eit eller i, in eller eitt.
Er klokka to? Nei, klokka er berre ___________________.
Eg har ______ stor flaske brus, _______ liten mjlkesjokolade og _______ eple.
Kor mange flasker brus drakk du? Eg drakk ikkje meir enn __________ flaske.
Kven har ete opp alle sjokoladane? Ikkje eg! Eg har berre ete ______ sjokolade.

Teljelege og uteljelege mengder

Nokre mengdeord bruker vi framfor substantiv som kan teljast, f.eks. ei bok.
Nokre mengdeord bruker vi framfor substantiv som ikkje kan teljast, f.eks. ris:
Teljelege substantiv
Eg har mange bker.
Eg har nokre bker.
Eg har nokre f bker.
Eg har f bker.
Eg har ikkje nokon bker.

Uteljelege substantiv
Han et mykje ris.
Han et noko ris.
Han et litt ris.
Han et lite ris.
Han et ikkje noko ris.

14

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

16
Set inn mange eller mykje, f eller lite.
Det er ______________ sn ute, og _____________ barn er ute og gr p ski.
Det er ________________ kaffi igjen, men _______________________ flasker brus.
Det er sunt ete __________ fisk. I gr var eg p sjen og fekk ____________ fiskar.
Vi fekk s _________ god mat! Carmen og Arne hadde laga __________ gode rettar.
Siste ra har det vore _______ regn, men i haust har det vore ___________ regn.
Kjem det _______________ eller _____________________ gjester p festen i kveld?

17
I oppgva over er det mange uteljelege substantiv. Kan du finne fleire?
_____________________________________________________________________
______________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________

Samanlikning
Vi gradbyer nokre av mengdeorda nr vi skal samanlikne.
Positiv
mange
mykje
f
lite

Komparativ
fleire
meir
frre
mindre

Superlativ
flest
mest
frrast
minst

Per fekk mange fiskar, Pl fekk fleire fiskar enn Per, men Oskeladden fekk flest.
I fjor sna det mykje, ret fr sna det meir enn i fjor, men i r har det sna mest.
Oskeladden fekk f fiskar, Pl fekk frre fiskar enn Oskeladden, men Per fekk
frrast.
I fjor regna det lite, ret fr regna det mindre, men i r har det regna minst.

15

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

18
Per har
50 bker
mykje frukt

Pl har
30 bker
noko frukt

Oskeladden har
10 bker
lite frukt

Bruk opplysningane over, og lag setningar med:

mange

___________________________________________________________

fleire

___________________________________________________________

flest

___________________________________________________________

meir

___________________________________________________________

mest

___________________________________________________________

mindre

___________________________________________________________

minst

___________________________________________________________

Mengdeuttrykk ei oppsummering
mange fleire flest
dei fleste
Desse formene bruker vi saman med noko teljeleg:
I hylla stod det mange bker.
Luisa lnte fleire bker enn Leo.
Luisa lnte flest (bker).
Ho lnte dei fleste (bkene).
mykje meir mest
det meste
mesteparten
Desse formene bruker vi saman med noko uteljeleg:
P benken stod det mykje mat.
Leo t meir mat enn Luisa.
Leo t mest (mat).
Han t det meste (av maten).
Han t mesteparten (av maten).

16

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

19
Set inn rette former av mange, mykje, f eller lite.
Det kom ______________ gjester enn Arne og Carmen hadde rekna med.
Nordmenn drikk __________________ kaffi enn det engelskmenn gjer.
Det er ______________ studentar fr Ghana enn fr Kenya.
Dei _______________________ studentane kjem fr Noreg.
Studentane fekk _____________ heimearbeid, ______________ enn i frre veke.
Luisa gjorde ________________________________ av heimearbeidet kvelden fr.
Muhammed rykjer __________ enn Fatima. Ho rykjer ikkje s ____________.
Arne og Carmen kjenner ___________ flyktningar.
Dei _______________ flyktningane kjem fr Iran.

Lite og litt
Desse orda tyder ikkje det same:
Vi har lite pengar igjen. Korleis skal vi greie oss?
Det er lite mat igjen. Vi m kjpe meir mat.
Vi har litt pengar igjen. Vi greier oss bra likevel.
Det er litt mat igjen. Vi m ikkje kjpe mat likevel.
Merk! Lite er oftast eit negativt uttrykk, medan litt er oftast eit positivt uttrykk.

20
Set inn litt eller lite.
Vi har dessverre _______ ris, men vi har ___________ kjt og nokre poteter.
Vi kan ikkje kyre heilt til Oslo. Vi har _____________ bensin igjen.
Vil du ha ______________ kaffi, eller vil du ha _______________ te?
Arne rykjer ______, og han trimmar ______. Han burde ta betre vare p helsa si.
Du et s ________! Har du ikkje matlyst? Et du for __________________ fisk?
Carmen og Arne har allereie eit hus, men det er noks ___________. No nr familien
har vorte ________ strre, treng dei ___________ meir plass.

17

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

All, alt og alle

Desse orda str til substantiv.
All og alt bruker vi framfor uteljelege substantiv:
Han drakk opp all mjlka.
Ho t opp all maten.
Dei hadde brukt opp alt vatnet.
Alle str fr substantiv i fleirtal:
Dei ropte p alle barna.
Dei ropte p Kari, Leo og Ali.
Nr det berre er to substantiv, bruker vi begge og ikkje alle:
Dei ropte p Kari og Leo dei ropte p begge barna.

21
Set inn all, alt, alle eller begge saman med rett form av substantivet.
sn

Sj ____________________________ som har kome i natt!

bil

_________________________________ er dekte av snen.

vatn

Kvar kjem ____________________________ p golvet fr?

teppe

_____________________________________har vorte vte.

mat

Kva skal vi gjere med ____________________ som er igjen?

plse

______________________________________ er visst borte.

elev

Vi m snakke med _________________________________.

elev

Det er to irakiske elevar p skulen. Vi m snakke med

___________________________________________ fr Irak.

kake

Kven har ete opp ___________________________________?

boss

Kvar torsdag m vi rydde vekk _________________________.

flyavgang

P grunn av drleg ver er _____________________________

kansellerte.

18

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

Heil, heilt og heile

Fr teljelege substantiv m vi bruke heil i staden for all.
Heil byer vi etter kjnn i eintal:
Leo drakk ei heil flaske brus.
Eg mtte vente ein heil time fr eg kom inn til legen.
Det er eit heilt r sidan eg sg kona mi sist.
Heil byer vi slik i bestemt form:
Heile verda vart skremd den 11. september 2001.

22
Set inn heil, heilt og heile.
Barna masar ______________ tida om f kjpe godteri.
___________ byen hadde mtt fram for sj kronprinsparet.
Muhammed mtte vente eit ____________ r fr han fekk svar p sknaden om asyl.
Eg kjem ikkje p skulen i morgon. Eg blir borte ____________ dagen.
Luisa planlegg ta fri eit ____________ r for reise rundt ______________ jorda.
Leo t opp ei ____________ kake aleine.
Carmen sg ein _________ flokk med sauer.

23
Set inn all, alt, alle eller heil, heilt, heile.
Skal du arbeide __________ sommaren? Nei, men eg skal arbeide ______ dagane i
juli.

Sj p _______________ snen ute! Det snar __________ tida. Eg har mka sn ein
_________ time, men eg m nok bruke ________ dagen, ja, kanskje eit _______ dgn!

Dei sat oppe _________ natta og diskuterte __________ problema sine.

19

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

Leo har ete _______________ druene p skla. Han har ogs ete opp ___________
brdet i brdboksen, han har drukke opp ________ jusen i kjleskapet og __________
mjlkekartongen. Det er snart ____________ tomt i kjleskapet.

No har eg lese eit _______ kapittel, og eg hper _____________ boka er like

spennande. Eg har lese _________ denne forfattaren har skrive fr. P biblioteket har
dei ___________ bkene hans.

Nr du er ferdig med _________ denne oppgva, m du gjere ____________ dei andre

oppgvene i kapittelet.

Mengdeord i staden for substantiv

Sjlv om mengdeorda str aleine, viser dei likevel til substantiv, og str i staden for
substantiva.
Ord som menneske eller personar tek vi ofte bort:
Var det nokon (person) som ringde p dra?
Det var svrt mange (menneske) i kyrkja julekvelden.
Det var f (menneske) i kyrkja sist sndag.
Alle (studentar) i Noreg har rett p studieln.
Ingen (barn) fekk lov kome inn.

24
Set inn alle, ingen, mange, f eller nokon.
Det er skuleplikt for _______________________ under 16 r i Noreg.
Er det _____________________ som ikkje har plikt til g p skule?
Nei, __________________________ kan late vere mte p skulen.
Er det _____________ som kan f velje om dei vil vere med p turen?
Nei, det er anten __________________ eller __________________.
Kjem det _____________ eller _______________ p festen i kveld?
Vi m finne ____________ som kan hjelpe oss!
Kan ikkje _______________ det?
Nei, det er ____________ her i bygda som kan dette.
I dag var ____________________ borte fr klassa. Dei var sjuke.

20

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

Ein
Mengdeordet ein bruker vi i staden for substantiv eller pronomen nr vi snakkar om
menneske generelt.
Vi tenkjer ikkje p bestemte personar, men vi snakkar om noko som gjeld fleire:
Ein br alltid kome presis.
Ein m passe seg i trafikken.
I staden for ein kan vi bruke f.eks. du eller folk:
Du br alltid kome presis.
Folk m passe seg i trafikken.

25
Set inn mengdeordet ein.
Skal _________ alltid kome presist til ein avtale? Ja, _______ m alltid kome presist til
avtalar p offentlege kontor og hos lege og tannlege. Men nr ________ har ein avtale
med vener, m _______ ikkje vere like presis. Om ________ glymer avtalen hj legen,
kva skjer d? D m _________ kanskje betale for ein legetime som _______ ikkje har
hatt. _______ vil nok ikkje glyme timen neste gong!

Eigen
Dette er eit forsterkande bestemmarord.
Ordet fortel at noko hyrer til nokon, og ofte kjem eigen etter eigedomsordet sin:
Vi skal flytte inn i eige hus.
Leo ville tene sine eigne pengar.
Vi byer eigen i tal og kjnn:
Han har sin eigen bil (hankjnn).
Han har si eiga leilegheit (hokjnn).
Han har sitt eige hus (inkjekjnn).
Dei har sine eigne hus (fleirtal).

21

Del 1 Ordklasser

Bestemmarord

26
Set inn rett form av eigen.
Arne har sitt ________ firma. Han har _____________ kontor, ______________
datamaskin og sin ____________ firmabil.

Luisa og Leo mtte dele rom fr, men no har dei ftt ________ rom. Det er godt ha sitt
_______ rom, synest Luisa. Ho kunne tenkje seg f si _________ leilegheit snart.

Dei frste mnadene i Noreg leigde familien ei stor leilegheit, men no har dei ftt sitt
_______ hus.

22