Zhvillimi Industrial

1. Zhvillimi Industrial n Shqipri

Para lufts s dyt botrore, Shqipria kishte nj zhvillim industrial modest t
prfaqsuar n shumicn m t madhe nga disa punishte q ishin m shum t
karakterit artizanal dhe vetm nj pjes shum e vogl e tyre mund t
konsideroheshin si industri e mirfillt.
Me fillimin e lufts dhe pushtimin e Shqipris nga Italia numri i ktyre fabrikave u
shtua, dukuri kjo q prkon edhe me nj zhvillim diskret ekonomik q njohu Shqipria
n at periudh. U zhvilluan kryesisht industrit nxjerrse dhe prpunuese t lndve
t para dhe minerale, sektori i ndrtimit dhe industrit e prodhimit t materialeve t
ndrtimit.
Pas lufts, me ardhjen n pushtet t regjimit komunist vendi u drejtua drejt nj
ekonomie t centralizuar, t kontrolluar, t drejtuar dhe t planifikuar nga shteti me
drejtim kryesor zhvillimin industrial dhe at agrar t kolektivizuar. N kt periudh
filloi t marr zhvillim industria e rnd shqiptare e cila do t funksiononte jo m bi
bazn e ekonomis s tregut, por mbi baza politike .
Me rnien e sistemit komunist, n fillim t viteve 90 -t, Shqipria trashgoi nj
industri absolutisht jo n gjendje q t konkurroj n tregjet ndrkombtare . N kt
koh filluan nj sr reformash t thella dhe t vrullshme ekonomike q synonin
orientimin e ekonomis shqiptare drejt ekono mis s tregut dhe konkurrencs s lir.
Kto reforma bn q industria e vjetr (me pak prjashtime), t zvendsohej me
ndrmarrjet e reja private q filluan t l indin pas viteve 90-t.

2. Zhvillimi Industrial n Shkodr

Shkodra sht rajoni me traditn m t pasur t zhvillimit industrial n Shqipri. Ky
zhvillim daton q n fillimet e shekullit t 20-t kur tregtar t pasur shkodran filluan
t investonin n aktivitete industriale. Deri n vitin 1945 Shkodra ishte zona me
zhvillimin m t lart industrial n Shqipri. Gjat ksaj periudhe, sektort m t
zhvilluar ishin prpunimi i tekstileve dhe p rpunimi agroushqimor.
Pas vitit 1945 n frymn e zhvillimit industrial t drejtuar nga shteti, sektor t tjer u
shtuan n industrin e rajonit ku mund t prmenden prpunimi i drurit dhe prodhimi i
kabllo-telave nga uzina e telave Shkod r.
Pas ndryshimeve demokratike t viteve 90-t, nj pjes e madhe e industris n
Shkodr doli menjher jasht tregut meqnse zhvillimi nuk ishte orientuar nga
leverdishmria ekonomike, por nga politika. Pas nj periudhe apatie, kryesisht pas
vitit 2000 filloi nj faz e re e zhvillimit industrial n Shkodr, e prqndruar
pothuajse ekskluzivisht n qytetin e Shkodrs. Aktualisht, ky zhvillim sht
prqndruar n industrin e prpunimit agroushqimor, n industrin e fasonit dhe n
industrin e prpunimit t drurit, sektor ku rajoni mund t konkurroj mir n treg
me traditn q ka dhe forcn puntore t lir dhe t kualifikuar. N vitin 2008 n
Shkodr numrohen 191 subjekte aktive n prodhim dhe 123 n industrin e
ndrtimit.
1

Industria n Shkodr sht e prqndruar kryesisht n Zonn Industriale t qytetit.

Forca puntore e lir dhe e kualifikuar, kostot e ulta t shrbimeve, infrastruktura e
cila favorizon transportin dhe shk mbimet dhe burokracia e reduktuar dhe politika
qeveritare q mbron dhe nxit investimet e huaja , jan duke i dhn nj frymmarrje
t re zhvillimit industrial n Shkodr.
Pavarsisht se industria aktive n Shkodr sht relativisht e re, shum prej
subjekteve jan konsoliduar, prdorin teknologji t avancuar dhe i eksportojn
produktet e tyre jasht vendit. Ktu mund t prmendim disa subjekte t tilla si
Bertoni, Cotonella, Adelchi (industria e fasonit), Meat Master (agrop rpunim), Dafinor
(prpunim druri), Progress Metal (p rpunim metali), Arlecchino (prodhim maskash
veneciane), etj.
Industria me indeksin m t lart t zhvillimit, me teknologjin m t prparuar, me
numrin m t lart t t punsuarve dhe me volumet m t mdha t prodhimit e t
eksportit sht industria e fasonit. Aktualisht n Shkodr n kt industri operojn 22
subjekte aktive. Investimi n kt industri sht mjaft i favorshm dhe pr kt arsye
n pak vite kjo industri ka trhequr mjaft investitor vendas dhe t huaj.

3. Zona Industriale Shkodr

Fillimet e Zons Industriale n Shkodr i prkasin vitit 1955. Deri n vitin 1990 ajo ka
luajtur nj rol t rndsishm dhe ka kontribuar, pr at koh, n ekonomin vendore
dhe kombtare. Pas viteve 90-t, si rezultat i reformave t thella ekonomike t vendit,
si kalimi n ekonomin e tregut, njohja e pron s private dhe privatizimit, Zona
Industriale psoi ndryshime t mdha strukturore, q u shoqruan me mbylljen e
shum aktiviteteve ekonomike sidomos t industrise mekanike, t cilat nuk i
rezistuan kushteve t reja t tregut.
Zona Industriale e Qytetit t Shkodrs mbetet nj nga potencialet m t mdha pr
zhvillimin e biznesit prodhues jo vetm pr qytetin, por pr t gjith rajonin e
Shqipris Veriore. Ajo sht zona me prqndrimin m t lart t bizneseve
prodhuese, biznese q mbajn peshn kryesore n punsim n sektorin privat dhe
q prdorin teknologji t avancuar. Duke u mbshtetur n dokumentet e
planifikimeve strategjike, si dhe n bashkpunimin me komunitetin e biznesit,
Qeverin Shqiptare dhe partner t ndrkombtar, Zona Industriale prbn korpusin
kryesor t zhvillimit ekonomik t qytetit. Kjo pasqyrohet qart n Strategjin e
Zhvillimit Ekonomik 2005-2015 t qytetit t Shkodrs dhe strategjin e Zhvillimit
Rajonal Shkodr-Lezh 2005-2020.
Si rezultat i zbatimit t nj sr projektesh kryesisht t shrbimeve baz
infrastrukturore, kjo zon ofron:
Furnizim me energji elektrike pa ndrprerje gjat 24 orve n mnyr t
pavarur nga konsumatort familjar (sht realizuar Ndrtimi i Linjs 20 kw n
zonn industriale Shkodr),
sht rikonstruktuar pothuajse plot sisht rrjeti i brendshm i sistemit rrugor
duke siguruar nj akses shum t mir me rrjetin rrugor kombtar,
Siguron furnizim pa ndrprerje me uj t pijshm gjat 24 orve.

Rivitalizimi i Zons Industriale vetm me prmirsimin e shrbimeve baz sht nj

proces jo i plot. Pr t qen t suksesshm, ai krkon zbatimin e koncepteve
menaxhuese bashkkohore. Hapat e par tashm kan filluar t hidhen. N vitin
2007 sht nnshkruar nj marrveshje bashkpunimi pr rivitalizimin e Zons
Industriale mes Bashkis Shkodr dhe Ministris s Ekonomis, Tregtis dhe
Energjitiks, mbshtetur nga GTZ. Nj produkt i ktij bashkpunimi sht edhe
vendimi i pak kohve m par i Kshillit t Ministrave pr shpalljen e Zons
Industriale t Shkodrs, Zon ekonomike: Park Industrial p r zhvillimin e aktiviteteve
ekonomike me siprfaqe totale 137 ha. Nga ana e Bashkis Shkodr n
bashkpunim me Zyrn e Rregjistrimit t Pasurive t Paluajtshme sht ndrtuar
database i pronsis s t gjith zons. Gjithashtu, sht hartuar nj dokument
paraprak i konceptit t zhvillimit t saj. sht parashikuar q zhvillimi i prons publike
t bhet n mnyr harmonike dhe t integruar me zhvillimin e pron s private.
Prfshirja n proces e pronarve privat sht shum e rndsishme, me qllim q
t eleminohet fragmentarizimi i skajsh m i pronave. Synimi final i ktij procesi sht
krijimi i tregut t toks dhe ndrtesave t zons industriale.
Masa t tjera t parashikuara pr tu marr n t ardhmen pr t gjallruar zonn
industriale prfshijn:
- Ngritjen e nj inventari trojesh t zons industriale me ndrtimet (dhe gjendjen
e tyre) dhe lidhjet aktuale me rrjetet e infrastrukturs (rrugt, rrjeti i energjis
elektrike me t dhnat mbi furnizimin, ujsjellsi, kanalizimi i u jrave t zeza)
- Matjet e trojeve t przgjedhura me gur kufizues t fiksuar n tok.
- Dokumentimin e trojeve t regjistruara (inventarizuara) n nj katalog
- Hapjen e nj faqeje interneti pr promovimin e zons industriale (ndr t tjera
edhe katalogu i trojeve t inventarizuara)
- Rehabilitimin e ujsjellsit t zons industriale me uj industrial.
- Hartimin e nj aplikimi pr financim n Bashkimin Evropian pr rigjallrimin e
zons industriale Shkodr.
- Forcimin e zyrs s zhvillim koordinimit; ndr t tjera me ngritjen e nj
komponenti Nxitja e zhvillimit ekonomik lokal
- Fushatn e promovimit t zons industriale Shkodr.
Problemet dhe vshtirsit aktuale pr zhvillimin e zons industriale lidhen kryesisht
me pronsin mbi tokn, copzimin e territorit dhe ndrtimet pa leje.

4. Zona Industriale Koplik

Zona Industriale e Ko plikut Nj projekt i s ardhmes
Shoqata e Siprmarrsve Italian q Operojn n Shqipri (AIIOA) ka realizuar nj
projekt ambicioz, por t realizueshm, me t cilin synon t zotroj, e vetme ose n
bashkpronsi me qeverin Shqip tare nj zon prej 70 ha n veri t Shkodrs, n
brendsi t s cils t realizoj nj zon t vrtet industriale trsisht t dedikuar
siprmarrsve q operojn n Shqipri. Kjo zon industriale do t ket n brendsi
t saj hapsira t destinuara pr: aktivitet prodhues, zyra dhe shrbime (studio
profesionale, banka, sigurime, agjens i, dogana etj), shrbime mjeksore (roje
mjeksore, ndrhyrje e shpejt, mjeksi e puns), zona t dedikuara pr trajnim,
shoqrizim etj.
Objektivi i projektit sht ndrtimi i nj zone industriale t orientuar n rregullimin e
siprmarrjeve italiane, ndrkombtare dhe operatorve lokal, veanrisht n
3

sektorin e prodhimit agro industrial, agromekanik, industris s tekstilit etj.

Presidenti i AIIOA n bashkpunim me Ambasadn Italiane n Shqipri, n
marrveshje me qeverin shqip tare, marrveshje q sht ndjekur nga nj konsultim
me ekspert t zhvillimit urbanistik dhe politikave ekonomike t qever is, ka
konkretizuar propozimin duke prezantuar planin urbanistik t Zons Industriale t
Koplikut.
Zona Industriale e Koplikut zhvillimi dhe planimetria
AIIAO, mbshtetur nga qeveria shqip tare dhe ambasada Italiane n Tiran, tenton t
realizoj nj zon t prbr indus triale n territorin e Koplikut (bashki e vog l e
pozicionuar n gjysm t rrug s mes qytetit t Shkodrs dhe kufirit me Malin e Zi ).
Zona e ndrhyrjes shtrihet n rreth 64 ha, vendosur n Koplik dhe karakterizohet nga
nj form planimetrike jo e rregullt. Plani parashikon tri pika hyrjeje prgjat
autostrads E762, drej tuese primare pr n Malin e Zi q prbn nj aks strategjik si
pr pik t mundshme drejtimi ashtu dhe treg furnizimi. Afrsia me kufirin ka shtyr
n parashikimin e platformave pr shrbime logjistike dhe periodike ( zyra, parking
pr TIR), natyrisht pr t nxitur dhe rregulluar lvizjen e mallrave jasht Shqipris.
Prve blloqeve pr zhvillimin e strukturave industriale dhe infrastruktur s ndihmse,
ky projekt kompleks parashikon edhe nd rtimin e ambienteve dhe faciliteteve
ndihmse dhe rekreative t tilla si hotel, restorant, ishull i gjelbr, teatr i hapur,
shatrvan, etj. Me prfundimin e ktij projekti, zona industriale e Koplikut do t jet
zona m e zhvilluar, m moderne dhe m e kompletuar n Shqipri.

5 arsye pr t investuar me aktivitete industriale n Rajonin e Shkodrs

1. Rajon n evoluim t fort, me nj ekonomi shum aktive dhe me tregje
interesante ende t pambuluar. Rajon me lidhje t ngushta historike me Italin
dhe Europn Perndimore.
2. Pozicion i favorshm gjeografik. Avantazhi i par i territori t sht afrsia me
Italin. Fal pozicionit gjeografik, Shkodra mbart shum avantazhe pr lokalizimin
e proceseve produktive, si baz ose ur pr gjith zonn ballkanike, nga Mali i Zi
n Maqedoni e nga Serbia n Kosov. Lidhjet me Italin si toksore asht u dhe
ujore mund t garantojn nj fluks t shpejt personash dhe mallrash.
3. Ekzistenca e burimeve natyrore. N rajonin e Shkodrs ekzistojn shum burime
minerale q prezantohen me nj shtrirje t konsiderueshme, cilsore dhe pak t
shfrytzuara. Ktu mund t prmendim argjiln, e vendosur n sasi t mdha
vetm 8 km larg qytetit.
4. Burime njerzore t kualifikuara dhe t lira. Rajoni i Shkodrs ka qen historikisht
zona m e shquar pr artizanat n Shqipri dhe nj nga qendrat m t mdha t
shkmbimit t produkteve t artizanatit n gjith Ballkanin. Paga mesatare n
Rajonin e Shkodrs sht shum e reduktuar, ndr m t ultat n Shqipri dhe
Europ. Disponibiliteti i fuqis puntore sht shum i dukshm . N Shkodr
ndodhet Universiteti i vetm i veriut t Shqipris me rreth 10000 student e me
m shum se 1000 t diplomuar n vit. Element pr tu konsideruar sht dhe
njohja e gjuhs italiane nga moshat e reja dhe t mesme t popullats dhe n
prgjithsi aftsit shum t mira n zotrimin dhe komunikimin n gjuh t
huaja.
4

5. Infrastruktura dhe klima e biznesit n zhvillim t shpejt. Shqipria ka nnshkruar

Marrveshjen e Tregtis s Lir CEFTA me vendet e rajonit si dhe Marr veshjen
Interim n kuadr t MSA e cila parashikon liberalizimin e plot t tregtis me BE
pr nj periudh 5-vjeare. Eksportet shqiptare aktualisht kan nj trajtim m
preferencial sesa importet nga BE. Sistemi bankar n prgjithsi n Shqipri ka
nj zhvillim t mir n krahasim me vendet e rajonit dhe n Shkodr operojn
aktualisht 11 banka t nivelit t dyt dhe 8 kompani sigurimesh .