Cazda Akor Yürüyüşleri̇ Tari̇hi̇

Hacettepe niversitesi
Sosyal Bilimler Enstits

Mzikoloji Anabilim Dal
CAZDA AKOR YRYLER TARH
Murat KKARSLAN
Yksek Lisans Tezi
Ankara, 2013
CAZDA AKOR YRYLER TARH
Murat KKARSLAN
Hacettepe niversitesi Sosyal Bilimler Enstits

Mzikoloji Anabilim Dal
Yksek Lisans Tezi
Ankara, 2013
KABUL VE ONAY
Murat KKARSLAN tarafndan hazrlanan Cazda Akor Yryleri Tarihi
balkl bu alma, 03.12.2013 tarihinde yaplan savunma snav sonucunda
baarl bulunarak jrimiz tarafndan YKSEK LSANS TEZ olarak kabul
edilmitir.
Yukardaki imzalarn ad geen retim yelerine ait olduunu onaylarm.
Prof. Dr. Yusuf ELK
Enstit Mdr
BLDRM
Hazrladm tezin/raporun tamamen kendi almam olduunu ve her alntya
kaynak gsterdiimi taahht eder, tezimin/raporumun kat ve elektronik
kopyalarnn Hacettepe niversitesi Sosyal Bilimler Enstits arivlerinde
aada belirttiim koullarda saklanmasna izin verdiimi onaylarm:
Tezimin/Raporumun tamam her yerden eriime alabilir.
Tezim/Raporum sadece Hacettepe niversitesi yerlekelerinden eriime

alabilir.
Tezimin/Raporumun yl sreyle eriime almasn istemiyorum. Bu

srenin
sonunda
uzatma
iin
bavuruda
bulunmadm
tezimin/raporumun tamam her yerden eriime alabilir.
03.12.2013
Murat KKARSLAN
takdirde,
iii
ZET
KKARSLAN, Murat. Cazda Akor Yryleri Tarihi, Yksek Lisans Tezi,

Ankara, 2013.
Bu almada, caz akor yryleri tarihsel bir perspektiften ele alnm; erken
dnem cazla serbest caz arasndaki stiller incelenerek bu stillerde akor
yrylerinin geirdii deiimler aratrlmtr.
nceleri caz doalamalar iin armonik zemin olarak kullanlan akor
yryleri, zaman iinde nemli deiimler geirmi ve yeni anlamlar
kazanmtr.
almada; bebop stiline dek popler arklarn akor yryleri zerine
doalama yaplrken, bebopla birlikte bu akor yrylerini eitlendirmek
amacyla yeni yntemler gelitirildii ve bebop sonras ou caz stilinde bu
yntemlerin uyguland; serbest cazda ise, akor yrylerinin doalamaya
zemin yaratan anlaytan btnyle farkl bir boyut kazand grlmtr.
Anahtar Szckler
Akor yryleri, caz armonisi, caz stilleri
iv
ABSTRACT
KKARSLAN, Murat. History of Jazz Chord Progressions, Masters Thesis,

Ankara, 2013.
In this study, jazz chord progressions have been examined from a historical
perspective; and the changes in jazz chord progressions which are in between
early jazz and free jazz have been covered.
Chord progressions, which previously have been used for harmonic ground of
improvisation, have had rapid changes and had different meanings along with
time.
With this study, It is observed that in pre-bebop jazz styles, improvisation was
made by using chord progressions of the popular songs; during bebop era, new
methods were developed in order to enrich the chord progressions and these
methodologies were also used during post bebop styles and chord changes
have had entirely a different extent in free jazz.
Key Words
Chord Progressions, jazz harmony, jazz styles
NDEKLER
KABUL-ONAY.i
BLDRM.ii
ZET...iii
ABSTRACT...iv
NDEKLER.v
EKLLER DZN...viii
RESMLER DZN...........xi
TABLOLAR DZN........xii
GR.. ........................................................ 1
1.
1.1
Problem ve Alt Problemler ..................................................................... 2
1.2
Ama...................................................................................................... 2
1.3
nem ..................................................................................................... 2
1.4
Yntem .................................................................................................. 3
CAZDA DNEMLER ....................................................... 4
2.
2.1
ERKEN DNEM: 1900LERN BAI-1930LARIN ORTALARI .............. 4
2.2
SWING: 1930LARIN BAI-1940LARIN SONU .................................. 11
2.3
BEBOP: 1940LARIN BAI-1950LERN BAI .................................... 17
2.4
1950LER ve YEN CAZ STLLER ...................................................... 22
2.4.1
Cool Caz ....................................................................................... 22
2.4.2
West Coast .................................................................................... 25
2.4.3
Third Stream ................................................................................. 27
2.4.4
Hard Bop ....................................................................................... 28
2.4.5
Modal Caz ..................................................................................... 32
vi
2.5
1960LAR, AVANGART VE SERBEST CAZ ........................................ 33
2.6
CAZ-ROCK FUSION............................................................................ 40
2.7
1980LERDEN GNMZE CAZ ........................................................ 46

CAZ ARMONS ...................................................... 51
3.
3.1
CAZ AKORLARI .................................................................................. 51
3.1.1
Yedili Akorlar ................................................................................. 52
3.1.2
Altl Akorlar ................................................................................... 55
3.1.3
Geniletilmi Akorlar...................................................................... 55
3.1.4
Cazda Kullanlan Dier Akor Yaplar ............................................ 60
3.2
AKOR YRYLER ........................................................................ 61
3.2.1
Akor Yrylerinin Gsteriminde Kullanlan Yntemler ............... 62
3.2.2
Majr Akor Yry ..................................................................... 65
3.2.3
Minr Akor Yry ..................................................................... 68
3.2.4
Aralk emberleri........................................................................... 72
3.2.5
Blues Akor Yry ..................................................................... 75
3.2.6
Secondary Dominant ..................................................................... 79
3.2.7
Substitute Dominant Yedili Akoru Ve Triton Akor Deiimi ........... 81
3.2.8
Turnaround .................................................................................... 86
3.2.9
John Coltrane Akor Yryleri ..................................................... 88
CAZ STLLERNDE AKOR YRYLER ....................................... 94
4.
4.1
ERKEN DNEM CAZDA AKOR YRYLER ............................... 94
4.2
SWNG STLNDE AKOR YRYLER ........................................ 100
4.3
BEBOP STLNDE AKOR YRYLER ........................................ 105
4.4
COOL CAZ VE WEST COAST STLNDE AKOR YRYLER ... 110
4.5
HARD BOP STLNDE AKOR YRYLER ................................. 114
vii
4.6
MODAL
CAZ
VE
CAZ-ROCK
FUSION
STLNDE
AKOR
YRYLER ........................................................................................... 119

5.
SONU.. .................................................... 128
6.
KAYNAKA.. .................................................... 131
viii
EKLLER DZN
ekil 1 Miles Davisin So What bestesinde quartal akorlar...................... 60
ekil 2 Quintal akor rnei ............................................................................. 60
ekil 3 Polychord gsterimi ve geniletilmi akor karl ........................ 61
ekil 4 Shash chord rnekleri ........................................................................ 61
ekil 5 C Majr dizisinde akorlarnn Romen rakamyla gsterimi ............. 62
ekil 6 C Doal minr dizisinin akorlarnn Romen rakamyla gsterimi ... 62
ekil 7 Dominant yedili akor zlmnn okla gsterimi ......................... 63
ekil 8 Geniletilmi kadansta dominant yedili akorun zlmesinin okla
gsterimi .......................................................................................................... 63
ekil 9 II-7 V7 I kadansnn parantez ve okla gsterimi ....................... 64
ekil 10
-7 G7 yrynn kesik izgili keli parantezle gsterimi 64
ekil 11
7 C yrynn kesik izgili okla gsterimi ...................... 64
ekil 12 C majr dizisinde G7 dominant akoru ve triton aralk barndran

ilgili dier akorlar ............................................................................................ 65
ekil 13 C majr dizisinde yedili akorlar, dereceleri ve ilevleri ................. 66
ekil 14 Majr Modda II-7 - V7 - I akor yry ......................................... 67
ekil 15 Just Friends akor yry ......................................................... 67
ekil 16 C doal minr dizisinde diyatonik akorlar ...................................... 68
ekil 17 C armonik minr dizisinde diyatonik akorlar ................................. 69
ekil 18 C melodik minr dizisinde akorlarn fonksiyonel armonideki
yerleri 70
ekil 19 C Melodik minr dizisinde II-V-I akor yry ............................. 71
ekil 20 Tonik minr akorlaryla kurulan kromatik hareket ......................... 72
ekil 21 Beli emberi .................................................................................... 72
ekil 22 A Fine Romance akor yry, 5-12. l ................................ 73
ekil 23 Majr kili emberleri ....................................................................... 74
ekil 24 Minr l emberleri ...................................................................... 74
ekil 25 Majr l emberleri....................................................................... 75
ekil 26 C Majr Blues Dizisi ......................................................................... 75
ekil 27 Birinci ve drdnc derece Blues akorlar ..................................... 76
ix
ekil 28 Birinci ve drdnc derece akorlarnn blue notalar sayesinde

dominant yediliye dnm ........................................................................ 76
ekil 29 #4 blue notann basta kullanm ...................................................... 76
ekil 30 Blues akor yrynde I7, IV7 ve V7 akorlarnn kullanm ........ 77
ekil 31 Blues akor yryn de fonksiyonel yaplar ............................... 78
ekil 32 Fa tonunda caz blues akor yry.............................................. 79
ekil 33 C majr diyatonik dizisinde yedili akorlar ve dominant yedili
akorlar. ............................................................................................................ 79
ekil 34 Secondary dominant yedili akorlarla oluturulan akor yry 81
ekil 35 F akoruna zlen Substitute
7 akoru ..................................... 82
ekil 36 D-7 ye zlen Substitute dominant yedili ve Secondary dominant

yedili akorlar ................................................................................................... 82
ekil 37 Kk seslerinde eksik beli aralk bulunan iki dominant yedili
akoru. ............................................................................................................... 83
ekil 38 Geleneksel ii-7 V7 I akor yry............................................. 84
ekil 39 Dominant yedili akorun deiimiyle oluan kromatik hareket ..... 84
ekil 40 Erken Dnem Caz da Secondary dominantlarla kurulan akor
yry .......................................................................................................... 85
ekil 41
7 ve
7 akor deiimleriyle elde edilen kromatik yry ..... 85
ekil 42
7 ve
7 akor deiimleriyle elde edilen kromatik yry ..... 86
ekil 43 Diyatonik yedili akorlarla oluturulan Turnaround ........................ 87

ekil 44 Secondary dominant yedili akorlarla oluturulan Turnaround ..... 87
ekil 45 Dominant yedili zinciri ile oluturulan Turnaround ....................... 87
ekil 46 Gei akoru ile oluturulan Turnaround ......................................... 88
ekil 47 Substitute dominant yedili akorlarla oluturulan Turnaround ..... 88
ekil 48 Standart II-7 V7 I yry ............................................................ 89
ekil 49 Standart II-7 V7 I yryne Coltranein ekledii akorlar ve yeni
tonal alanlar:
ekil 50 D,
....................................................................................... 89
ve
den oluan majr l emberi .................................. 89
ekil 51 Giant Steps bestesinin akorlar ve tonal alanlar........................ 90

ekil 52 Giant Steps bestesinin tonal alanlar .......................................... 91
ekil 53 Beli emberi zerinde C-F tonal alan hareketi ............................. 91
ekil 54 nici tam ton hareketine dayal D-
tonal alan deiimi ............. 91
ekil 55 nici yarm ton hareketine dayal C-B tonal alan hareketi.............. 92
ekil 56 Giant Steps bas partisinde grlen tam ton hareketi .................... 92
ekil 57 If There Is Someone Lovelier Than You akorlar ........................ 92
ekil 58 Tune-Up ve Count Down akor yryleri .............................. 93
ekil 59 West End Blues ............................................................................. 96
ekil 60 Milenberg Joys .............................................................................. 98
ekil 61 Satin Doll ..................................................................................... 101
ekil 62 Minor Swing ................................................................................. 103
ekil 63 Donna Lee.................................................................................... 106
ekil 64 Shaw Nuff .................................................................................... 108
ekil 65 A Ballad........................................................................................ 111
ekil 66 Pennies From Heaven................................................................. 113
ekil 67 Miles Ahead ................................................................................. 115
ekil 68 Senor Blues, 1/2 .......................................................................... 117
ekil 69 Senor Blues, 2/2 .......................................................................... 118
ekil 70 Maiden Voyage, 1/3 ..................................................................... 120
ekil 73 Milestones ................................................................................... 124
xi
RESMLER DZN
Resim 1 Blues vokalin ncs Bessie Smith ................................................. 5
Resim 2 Ragtime Bestecisi ve piyanist Scott Joplin ..................................... 6
Resim 3 Creole Jazz Band................................................................................ 9
Resim 4 Swingin ritmik yaps....................................................................... 11
Resim 5 Byk swing orkestralarndan bir rnek ........................................ 13
Resim 6 Piyanist Count Basie........................................................................ 14
Resim 7 Piyanist Duke Ellington ve Orkestras, 1930 .................................. 16
Resim 8 Charlie Parker (Alto Saksafonda) ve grubu ................................... 19
Resim 9 Piyanist ve besteci Thelonious Monk ............................................. 20
Resim 10 Piyanist ve besteci Lennie Tristano ve All Stars 1949-1950 ....... 24
Resim 11 Trompeti Miles Davis ................................................................... 25
Resim 12 Art Blakey ....................................................................................... 30
Resim 13 Charles Mingus .............................................................................. 31
Resim 14 Ornette Coleman ............................................................................ 35
Resim 15 John Coltrane ................................................................................. 36
Resim 16 Piyanist ve besteci Bill Evans ....................................................... 38
Resim 17 Piyanist ve Besteci Sun Ra ........................................................... 39
Resim 18 Gitarist Larry Coryell...................................................................... 42
Resim 19 Gitarist John McLaughlin .............................................................. 43
Resim 20 Piyanist ve besteci Joe Zawinul .................................................... 44
Resim 22 Trompeti ve Besteci Wynton Marsalis ........................................ 47
Resim 23 Saksafoncu ve besteci John Zorn ................................................ 49
xii
TABLOLAR DZN
Tablo 1 Erken Dnem Caz Stil zellikleri ..................................................... 11
Tablo 2 Swing Stili zellikleri ........................................................................ 17
Tablo 3 Bebop Stili zellikleri ........................................................................ 22
Tablo 4 Cool Caz ve West Coast Stili zellikleri .......................................... 27
Tablo 5 Hard Bop Stil zellikleri .................................................................... 32
Tablo 6 Modal Caz Stili zellikleri ................................................................. 33
Tablo 7 Avangart ve Serbest Caz Stil zellikleri .......................................... 40
Tablo 8 Caz-Rock Fusion Stil zellikleri ....................................................... 45
Tablo 9 Majr Modunda Akorlarn Foksiyonel Armonideki Yerleri ............. 66
Tablo 10 Doal minr modunda akorlarn fonksiyonel armonideki yerleri 69
Tablo 11 Armonik minr modunda akorlarn fonksiyonel armonideki
yerleri ............................................................................................................... 70
Tablo 12 Melodik minr modunda akorlarn fonksiyonel armonideki yerleri
.......................................................................................................................... 71
Tablo 13 Majr modun dereceleri zerine kurulu akorlar ve Secondary
dominant akorlar ............................................................................................ 80
Tablo 14 C majr dizisi Secondary ve Substitute dominant akorlar ......... 83
Tablo 15 Caz Stilleri ...................................................................................... 126
1. GR
Farkl kltrel ve etnik kimlikleri ve buna bal olarak farkl mzik kltrlerini
buluturan 20. yzyln New Orleansnda ortaya kan caz; kklerinde ragtime,
blues, askeri bando marlar, gospel1 mzikleri ile Afrika ritim ve doalama
geleneklerinin yer ald zengin bir mzik trdr. Douundan gnmze farkl
mzik kltrleriyle etkileim halinde olan caz ierisinde, bu etkileime bal
olarak farkl karakteristik zellikler tayan caz stilleri gelimitir. Cazn temel
bileenlerinden ritim, armoni, melodik fikirler ve doalamalar, sz konusu stiller
ierisinde farkl nitelikler kazanmtr.
Beste ve performansn ayn anda gerekletii bir edim olarak doalama,
cazn en belirgin elerinden biridir. Doalama kavram temelde mzisyenin
zihinsel sreleriyle birlikte dier mzik bileenleriyle (armoni ve ritim) dorudan
etkileim ierisindedir. Frank Tirro (1974, s. 286); doalamann, btn caz
trleri ierisinde bulunduunu ve bu eylemin mziin temel yapsn oluturan
akor yryleri ile dorudan iliki ilikili olduunu belirtmektedir.
Berendt (2010, s.185), akor yrylerinin doalamadaki yerine ve cazda akor
yrylerinin tarihsel kkenine ilikin unlar sylemektedir:
Gerekten de cazn New Orleanstan yenilikiliinin ykseliine dek
uzanan btn tarihinde eski Avrupa mziindeki teknik ve
yntemlerin ayns kullanlarak -yani armoni kalplarnn yardmyladoalama yapld.
Boling (1990, s.71), akor yrylerinin caz doalamalarndaki yeriyle birlikte

ve bu yrylerin tarihsel sreteki deiimleri hakknda u bilgilere yer verir:
Caz mzisyenleri tarafndan doalama amacyla kullanlan 1930lu
40l ve 50li yllarn popler arklarna ve gsteri mziklerine
Standart ad verilmektedir. Bebop dnemindeki arklarda yeni
bestelenmi dorusal melodilerle birlikte sklkla standart arklarn
akor yryleri dn alnmtr. Bebop stilinin akor yryleri
gei akorlar ve vekil akorlarn kullanlmasyla daha karmak hale
getirilmekle birlikte, bebop ve standart arklarn armonik dili ve ana
yaps benzerlik gsterir.
Gospel: Szlerinde Protestanla ilikin kiisel dini deneyimlerin ve Protestan inan sisteminin
yanstld, Amerika kkenli zengin mzik tr (Shearon, 2013)
Bu bilgiler nda, cazda akor yrylerinin teknik ve yntemlerinin Avrupa

mziinden alnd, ancak bebop stiliyle birlikte akor yrylerinde yeniliki
yaklamlarn ortaya kt sylenebilir. Bebop stilindeki sz konusu yeniliki
armonik yaklamlarla gelien akor yryleri, bebop ncesi caz stillerinin
standart akor yrylerinden btnyle kopmu deildir. Akor yrylerindeki
standart yapdaki esas krlma serbest cazda grlecektir:
ne kan ilk temsilcileri Cecil Taylor ve Ornette Coleman olan
serbest cazda geleneksel fonksiyonel armoninin yasalar byk
lde kenara brakld (Berendt, 2010, s.216).
1.1
Problem ve Alt Problemler
Akor yryleri, caz stilleri ierisinde ne tr deiimler geirmitir?

almada aadaki alt problemlere de yant aranmtr:
1- Akor yrylerinde maydana gelen deiiklikler cazn hangi stillerinde
grlmektedir?
2- Erken Dnem, bebop ve bebop sonras cazda akor yrylerinin
karakteristik zellikleri nelerdir?
3- Akor yrylerinde grlen deiikliklerin nedenleri nelerdir?
1.2
Ama
Bu almann amac, cazda akor yrylerini tarihsel bir perspektiften ele

alarak akor yrylerindeki deiimleri caz stilleri ierisinde incelemektir.
1.3
Cazn
nem
karakteristik
zelliklerinden
doalamaya
zemin
oluturan
akor
yryleri, caz stilleriyle birlikte geliim gsterir. Akor yrylerini caz

stilleriyle birlikte ele almak, caz stillerini daha anlalr klmakla birlikte cazn
armonik dilindeki deiimlerin gzlemlenmesine arac olmaktadr. Caz teorisi
zerine yaplan almalarn tarihsel bir zemine oturtulmas, caz tarihini ve
teorisini daha anlalr klabilecektir.
1.4
Yntem
Bu almada kaynak tarama yntemi kullanlarak caz stillerinin tarihsel sre

ierisinde geliimi ve bu geliimle birlikte akor yrylerinde meydana gelen
deiimler aratrlmtr.
almann Cazda Dnemler balkl ikinci blmnde caz stilleri, belirgin
zellikleri ve nc mzisyenleri ile birlikte ele alnmtr. almann nc
blmnde, cazda kullanlan temel akor yaplarn ve akor yryleri teorik
adan incelenmi ve Caz Armonisi bal altnda sunulmutur. Caz stilleri ve
akor yryleri drdnc blmde Caz Stillerinde Akor Yryleri bal
altnda birletirilerek erken dnem caz ile serbest caz arasndaki caz
stillerindeki akor yryleri, stillerin nemli besteleri zerinde incelenmitir.
Cool caz stili ile West Coast caz stilinde ve modal cazla caz-rock fusion
stillerinde grlen akor yryleri arasndaki benzerlik dikkate alnarak, bu
stillerin akor yryleri tek bir balk altnda toplanmtr. Serbest caz stilinin
akor yrylerinden bamsz bir anlaya sahip olmas nedeniyle bu stil
zerinde inceleme yaplmamtr.
2. CAZDA DNEMLER
2.1
ERKEN DNEM: 1900LERN BAI-1930LARIN ORTALARI
Afrikallar ve Franszlar ounlukta olmak zere etnik eitlilie ve zengin mzik

atmosferine sahip olan Yirminci yzyln sonlarndaki New Orleans, cazn k
noktas olarak kabul edilmektedir (Gridley, 2009, s.54).
Berendt (2010, s.24-25), New Orleansta 1900 l yllarn banda farkl mzik
kltrlerinin bir araya geldiini ifade eder:
lkenin gnll ve zorunlu gmenleri en ok kendi mziklerini,
geldikleri memleketlerin tnlarn canl tutmay seviyorlard. ngiliz halk
arklar syleniyor, spanyol danslar sergileniyor, Fransz halk ve bale
mzii alnyordu. Askeri bandolarn mar mzii eliinde
yrnyordu; o zamanlar btn dnyadaki bandolarda Prusya tarz
rnek alnrd. Kiliselerden Pritenlerin ve Katoliklerin, Baptistlerin ve
Metodistlerin ilahileri ve koralleri ykselirdi. Btn bu tnlara siyahlarn
ark tarzndaki haykrlar shouts-, danslar ve ritimleri karrd.
1880lerin ortalarna kadar siyahlar New Orleanstaki Congo
Meydannda voodoo trelerini yaatmak iin dzenli olarak toplanr,
bylece eski Afrika geleneklerine yaslanan bir ayin tarzn srdrrlerdi
New Orleansn zengin mzik atmosferi ierisinde yer alan ve cazla srekli
etkileim halinde olan en nemli mzik trlerinden biri bluesdur.
Gridley,
bluesun Afrikadan Amerikaya kle olarak getirilen siyahlarn halk mzii

olduunu belirtmektedir. Bluesun 1877 ylnda ses kayt cihaznn icadndan
nce gelimeye balad ve yazl gelenee sahip olmad iin kkeni
hakknda net bir bilgi olmamakla birlikte i yaparken iletiimi ve ortak
zamanlamay salamak amacyla karlan nidalardan, Avrupa geleneinden
gelen hikaye anlatmna dayal ballad2lardan ve Afrika dans mziklerinden
evrimletii
tahmin
edilmektedir.
Bluesun
ilk
hali
vokale
dayal
solo
Ballad: Caz ve popler mzikte ballad, duygulu ve ar tempolu ak arksna karlk

gelmektedir. zellikle swing stili repertuarnn nemli bir blmn oluturan balladlar,
genellikle 32 llk ark formunda yazlmakta olup ve 4/4 lk veya 12/8 lik ritme sahiptirler
(Witmer, 2013)
biimindeyken sonralar gitar ve banjo3, blues arklarna elik etmeye

balamtr. Sz konusu elikler vokalin melodisini takip eden sade ve tekrarl
bir yapya sahiptir. Blues tarihinin ilerleyen safhalarnda sz dizilimleri ve
szlerin ritmik ak standartlamaya balamtr. Standartlamayla birlikte
birka akordan oluan akor yryleri kullanlmaya balanm ve akor
yryleri de standart hale gelmitir. Cazn douunda ve geliiminde Bu
standart akor yryleri 20.yyda ortaya kan szsz bluesun temeli olmutur.
Bluesun standart akor yryleri, ritmik yaps ve repertuar cazn douu ve
geliimi ierisinde yer almtr. Bessie Smith4, blues tarihinin en nde gelen
mzisyenlerinden biri olarak saysz blues bestesine imza atmtr. Louis
Armstrong5, James P. Johnson6, Benny Goodman7 gibi dnemin en iyi caz
mzisyenleriyle birlikte alan Besie Smith, besteciliinin yan sra zgn vokal
tarzyla yalnzca caz arkclarn deil, farkl trlerde mzik yapan arkclar da
etkilemitir (Gridley, 2009, s.91,93).
Resim 1 Blues vokalin ncs Bessie Smith (Martin ve Waters, 2008, s.38)
Banjo : Rezonans gvdesi, metal bir kasnak zerine parmen gerilmesiyle oluan, 4, 5, 6 ya
da 9 telli, gitar benzeri perdeli alg (Odell ve Winans ,2013)
4
Bessie Smith: 1894 Chattanooga-1937 Clarksdale. Amerikal blues ve caz arkcs,
besteci (Oliver, 2013).
5
Louis Armstrong: 1901 New Orleans-1971 New York. Amerikal caz trompetisi, arkc ve
besteci (Dapogny, 2013)
6
1894 New Brunswick-1955 New York. Amerikal caz piyanisti ve
Benny Goodman: 1909 Chicago-1986 New York. Amerikal klarneti ve besteci (Wang, 2013).
James Price Johnson:

besteci (Rouder, 2013).
Gridley (2009, s.39), erken dnem cazn temelinde yer alan Ragtimen 1800l
yllarn sonlarnda New Orleansta olduka popler bir mzik stili olduunu
belirtmektedir. Afrika-Amerika banjo mziklerinin ritmik yaplarnn mar
mzikleriyle birlemesinden doan Ragtime, ayn zamanda 1890l yllarn
balarnda ortaya kan ve yazya aktarlm piyano bestelerine de karlk
gelmektedir. Bu stilin en nde gelen ismi besteci ve piyanist Scott Joplin8dir.
Resim 2 Ragtime Bestecisi ve piyanist Scott Joplin (Martin ve Waters, 2008, s.33)
Ragtime terimi yalnzca besteye dayal piyano stili iin deil, ayn zamanda bir
mzik dnemini adlandrmak iin de kullanlmaktadr. 1890 - 1920 yllar arasn
iine alan bu dnemde farkl ragtime gruplar, ragtime arkclar, ragtime bonjo
algclar ragtime piyanistleriyle birlikte bu stilde mzik yapmlardr.
Martin ve Waters (2008, s.32), ayn dnemde farkl mzik trlerinin Ragtime
yorumuyla alndn belirtir. ou mzisyenin Ragtime bestelerini notalarna
bal kalarak almasnn yan sra; usta piyanistlerin, bestenin melodik yaps
zerinde doalama yapt performanslara da rastlanmaktadr. Buna ek olarak
erken dnem caz mzisyenleri Ragtime bestelerini yorumlayarak ve caz
doalamalar iin tematik malzeme olarak kullanarak Ragtime caza
katmlardr.
8
Scott Joplin: 1867-1917 New York. Amerikal piyanist ve besteci (Berlin, 2013)
Bu anlayn srmesiyle New Orleans mzisyenleri performanslarndaki melodi

ve eliklerde zgr olduklar alanlar yaratmaya baladlar. Jelly Roll Morton9 bu
balamda kompozisyonu ve doalamay dengeli bir biimde kullanarak pek
ok caz piyanistine ve mzisyenine repertuar ve doalama mant konusunda
nclk etmitir. Wolverine Blues, Milenburg Joys, Wild Man Blues, King
Porter Stomp gibi besteleri dier pek ok caz gruplarnca alnm ve
yorumlanmtr. Morton, melodik fikirleri ve sslemeleriyle ragtime ile caz
arasnda kpr grevi grmtr (Gridley, 2009, s.59, 60).
Erken dnem cazda zamanla ortaya kan yeni melodik fikirler ve sslemeler,
caz iin seilen ragtime ya da popler arknn asl melodisinden daha nemli
hale gelmitir. 1920lerde ortaya kan bu eilimin bir sonucu olarak 1930larn
baz performanslarnda, seilen arknn yalnzca akor yryleri ayn
kalmtr. Bylece caz, douundan birka yl sonra; performansn byk bir
blm doalamalardan oluan, ragtime ve bando mziklerine kyasla daha
serbest ritim duygusuna sahip bir mzik haline gelmitir (Gridley, 2009, s.68).
New Orleansl nc mzisyenler blues geleneinin mziksel elerini ve bando
gruplarnn enstrmanlarn ve dzenlemelerini ragtime stiliyle birletirerek New
Orleans Caz ya da Dixieland Caz olarak bilinen caz stilini oluturmulardr.
Kornet, trompet, klarnet, trombon, piyano, banjo, davul, tuba ve kontrabasn
kullanld stilde kornet, klarnet ve trombon, arknn melodisini yrten
enstrmanlardr. Bandolarn unison tarznn aksine New Orleans stilinde
melodik
ksm
kolektif
doalamalarla10
birlikte
polifonik
bir
yapya
dnmtr. Erken dnem cazda birbirinden ayr, ezamanl ve ayn neme

sahip melodilerden oluan polifonik yapda, kornet ana melodiyi almaktadr.
Bakr flemeli grubundan trombon, ana melodiyi alan kornete kar-melodi11
Jelly Roll Morton: 1890 New Orleans-1941 Los Angeles. Amerikal caz bestecisi ve piyanist
(Schuller, 2013)
10
Kolektif Doa: New Orleans (Dixieland) caz orkestralarnn

doalamalarna verilen isim(Martin ve Waters, 2008, s.43)
11
ayn
anda
birlikte
Kar-melodi: Ana melodiye elik eden, ana melodiye gre daha pes registerda yer alan ve
genelde doalama olarak icra edilen ikincil melodidir (Martin ve Waters, 2008, s.47).
(countermelody) ile; klarnet obbligato12 ile elik etmektedir (Martin ve Waters,

2008, s.43, 47).
New Orleans caz gruplarnn ritim blm gitar, banjo, tuba, bas saksafon,
kontrabas, piyano ve davulun farkl kombinasyonlarndan olumaktadr. Bu
blmde yer alan gitar ve banjo her bir ritmik vuruu takip edecek ekilde
alnmaktadr. Tuba, bas saksafon ve kontrabas birinci ve nc vurulara
elik etmektedir. Piyano, gitar ve banjonun ritmik hareketine katlmakla birlikte,
melodik sslemelerde ve eitlemelerde de kullanlmtr. Bununla birlikte
piyanonun, flemelilerden oluan melodik gruba kar melodiler ald
durumlarla da ska karlalmaktadr (Gridley, 2009, s.88).
1910lu yllarn sonlarnda yaanan New Orleanstan Chicagoya gle birlikte
mzisyenler, New Orleans cazn Chicagoya tamlardr. Berendt; Chicagoya
yerleen
New
Orleansl
mzisyenlerden
etkilenen
Chicagolu
gen
mzisyenlerin New Orleans cazn taklit etme abalaryla, 1920li yllarn

balarnda Chicago stili adnda yeni bir caz stili doduunu belirtmektedir.
Bireysel performansn n planda olduu, kolektif doalamann yerine sololarn
gitgide daha ok nem kazand Chicago stilinde saksafon, New Orleans
cazna oranla daha sk kullanlmtr (Berendt, 2010, s.32).
Gridley (2009, s.64), cazn berraklat yerin New Orleans, kaydedildii yerin
Chicago olduunu belirtmektedir. New Orleans caznn lk kayd; 1916 ylnda
New Orleansl beyaz mzisyenlerin korneti Nick LaRocca13 nderliinde
kurduu Original Dixieland Jazz Band (ODJB) adl grup tarafndan, Livery
Stable Blues ve Dixieland Jazz Band One-Step arklaryla 1917 ylnda
yaplmtr. Sz konusu kaytlarla uluslararas alanda n kazanan ODJB, ou
caz mzisyenini etkisi altna alan bir grup olmutur.
New Orleansn siyah
mzisyenlerinin en iyi bilinenlerinden oluan ve Trompeti Joe Oliver 14in

12
Obbligato: Genellikle ana melodiye gre daha tiz bir registerda alnan, daha renkli ve
hareketli melodi (Martin ve Waters, 2008, s.47).
13
Nick LaRocca: 1889 New Orleans-1961 New Orleans. Amerikal korneti (Sudhalter, 2013)
14
Joe Oliver: 1885 New Orleans-1938 Savannah. Amerikal trompeti (Gushee, 2013)
kurduu Creole Jazz Bandin 1923 ylnda yapt kayt, siyah mzisyenlerin ilk
kayd olarak bilinmektedir. Dnemin en nemli mzisyeni trompeti Louis
Armstrong, klarneti Johnny Dodds15 ve davulcu Warren Dodds16 bu grupta yer
almtr.
Resim 3 Creole Jazz Band (Martin ve Waters, 2008, s.54)
Erken dnem cazda, cazn ileriki dnemlerine nclk eden mzisyenleri etkisi
altna alan mzisyenler yetimitir. Piyanist Earl Hines17 (1903-1983) bu
balamda 1930larn ve 1940larn piyanistlerini etkileyen nemli bir yere
sahiptir. Earl Hines standart Ragtime piyano al stilinden uzaklaan daha
serbest al tarz ile Art Tatum18, Count Basie19, Nat Cole20 gibi modern caza
15
Johnny Dodds: 1892 New Orleans-1940 Chicago. Amerikal caz klarnetisi (Robinson, 2013)
16
Warren Dodds: 1898 New Orleans-1959 Chicago. Amerikal davulcu (Raeburn, 2013)
17
Earl Hines: 1903 Duquesne-1983 Oakland. Amerikal caz piyanisti (Dapogny, 2013)
18
Art Tatum: 1909 Toledo-1956 Los Angeles. Amerikal caz piyanisti (Howlett ve Robinson,
2013)
19
Count Basie: 1904 Red Bank-1984 Hollywood. Amerikal caz piyanisti (Knauer, 2013)
10
nclk eden piyanistleri etkilemitir. Earl Hines, James P. Johnson (18941955) la birlikte Ragtimedan caza geite kpr grevi grmtr. Caz tarihinin
en nemli figrlerinden biri kabul edilen trompeti Louis Armstrong (1901-1971);
New Orleans stilindeki kolektif doalamalardaki ustalyla birlikte Louis
Armstrong and His Hot Five grubuyla 1925-1928 yllar arasnda yapt
kaytlardaki doalamalarda, caza solo doalama anlay getirmi ve
sololarndaki gerilim
ve
zlmelerle
doalamaya
dramatik bir ierik
kazandrmtr. Bu dnemde yapm olduu mzik, cazn erken dnemini takip

eden Swing stiline, orijinallii ve yaratcl da pek ok trompeti ve mzisyene
nclk etmitir (Gridley, 2009, s. 69,78).
Armoniye Armstrongdan daha hakim bir mzisyen olan trompeti Bix
Beiderbecke21,
cazda
bakr
flemeli
alg
stilini
en
fazla
etkileyen
mzisyenlerden biridir. Sakin ve hafif trompet stiline ek olarak Beiderbecke,

bestecilik anlaynda Fransz empresyonistlerinden Maurice Ravel22 ve Claude
Debussy23nin stillerinden etkilenmitir. Sidney Bechet24, Armstrongla birlikte
kolektif doa tekniklerinden dramatik solo stiline geite rol alan nemli
mzisyenlerden biridir. al stili ve mziksel yaklamlarnn cazn en nemli
figrlerinden Johnny Hodges25 ve John Coltrane26 zerinde etkisi olmutur
(Martin ve Waters, 2008, s. 46, 68).
20
Nat Cole: 1917 Montgomery-1965 Santa Monica. Amerikal caz arkcs ve piyanist (Dobbins
ve Wang, 2013)
21
Bix Beiderbecke: 1903 Davenport-1931 New York. Amerikal trompeti (Dapogny ve

Robinson, 2013)
22
Maurice Ravel: 1875 Ciboure-1937 Paris. Fransz besteci (Kelly, 2013)
23
Claude Debussy: 1862 St Germain-en-Laye-1918 Paris. Fransz besteci (Lesure, 2013)
24
Sidney Bechet: 1897 New Orleans-1959 Paris. Amerikal klarneti ve soprano saksafoncu
(Collier, Kernfield ve Rye, 2013)
25
Johnny Hodges: 1907 Cambridge-1970 New York. Amerikal alto ve soprano saksafoncu
(Porter, 2013)
26
John Coltrane: 1926 Hamlet-1967 New York. Amerikal tenor ve soprano saksafoncu, besteci
(Kernfeld, 2013)
11
Tablo 1 Erken Dnem Caz Stil zellikleri
Basit ve tahmin edilebilir popler ark

melodileri
Armoni
Triadlara ve yedili akorlara dayal

Sade
Ritim
Senkoplu
Ragtimen kat ritmik yapsndan uzak
Popler ark melodilerinin sslemelerine ve

akor yrylerine dayal
Kolektif anlay (New Orleans Stili)
Solo anlay (Chicago Stili)
Melodi
Doalama
2.2
SWING: 1930LARIN BAI-1940LARIN SONU
Gridley (2009, s.99), 1930larn banda Swing ad verilen yeni bir caz stilinin
ortaya ktn ve bu stilin yirminci yzyln en popler caz stili haline geldiini
belirtmektedir Sz konusu caz stiline adn veren Swing ayn zamanda ritmik bir
yapy ifade etmektedir. Caza dalgalanma hissi veren ve ritimde esneklik
salayan sz konusu yap cazn dier btn stillerine ve al tarzlarna nfuz
ederek cazn en nemli bileenlerinden biri halini almtr (Berendt, 2010,
s.32,33).
Resim 4 Swingin ritmik yaps (Berendt, 2010, s.226)
Big Band olarak adlandrlan ve on ya da daha fazla mzisyenden oluan Swing

dnemi orkestralar trompet, trombon, tahta flemeliler ve ritim olmak zere drt
temel blme ayrlmaktadr. Erken dnem cazda ounlukla birer kiiden
oluan trompet ve trombon blmleri swing stilinde genellikle er kiiden
12
oluur. Erken dnemde nadiren kullanlan saksafon, swing orkestralarnn tahta

flemeliler blmnn temel enstrman haline gelmitir.
Alto ve tenor
saksafon bu grupta en sk kullanlan enstrmanlardr. Erken dnem caz

orkestralarnn ritim blmleri ile swing gruplarnn ritim blmleri arasnda da
nemli farklar bulunmaktadr. Erken dnemin ritim blmnde byk bir yeri
olan banjo, 1920lerin sonlarna doru yerini gitara brakmaya balam ve
Eddie Lang27 bu deiime nc olmutur. Davul setinde yer alan hi-hatin28
kullanm da swing orkestralaryla birlikte yaygnlk kazanm ve erken dnem
cazda bas davulla korunan nabz, swingte hi-hate devredilmitir. Davulcu Jo
Jones29 ile ortaya kan bu teknik, ksa srede ou swing grubu tarafndan
kullanlmaya balanmtr. Erken dnemde tuba yaygn biimde kullanlrken,
swing dneminde kontrabas tubaya oranla daha sk kullanlmaya balanmtr.
Erken dnem cazda basn, 4/4lk bir parada birinci ve nc vurular takip
eden al tarz, 1930larn ortalarnda deiime urayarak drt vuruun
tamamn takip etmeye balamtr. Walking bass ad verilen bu teknikle birlikte
piyanonun ritim tutan rol ortadan kalkm ve soliste armonik ve melodik
eliklerle katlabilir hale gelmitir (Martin ve Waters, 2008, s. 90-98).
Caz gruplarnn bymesiyle birlikte orkestra dzenlemelerinin kaleme alnmas
nem kazanmtr. ou dzenlemede kullanlan kompozisyon malzemesi sade
ve basittir. Melodiler grupa unison ya da ok sesli biimde icra edilmektedir.
Melodinin devamnda alg gruplarnn yazl elii ile birlikte solo doalama
alnr. Melodi ve elikler sra ile alg gruplar arasnda dolar. Popler
arklarnn melodilerine ek olarak dzenlemelerde bu melodilerin varyasyonlar
da tematik malzeme olarak kullanlmaktadr. Bununla birlikte, blmler arasnda
birbirini tamamlayan cmlelerle oluturulan soru-cevap teknii kullanlmaktadr.
Rif ad verilen ksa ve basit cmleler baz swing gruplarnca temel malzeme
olarak kullanlmtr. Orkestrann eitli alg gruplar iin yazlan rifler, bu alg
27
Eddie Lang: 1902 Philadelphia-1933 New York. Amerikal caz gitaristi (Dapogny, 2013)
28
Hi-hat: Davul grubunda yer alan ve ayak pedal araclyla st ste iki zili bir araya getiren
ritim aleti (Gridley, 2009, s.480)
29
Jo Jones: 1911 Chicago-1985 New York. Amerikal caz davulcusu (Robinson, 2013)
13
gruplarnca karlkl olarak alnmaktadr. Sz konusu antiphonal30 yap

doalama iin uygun bir zemin yaratmaktadr (Gridley, 2009, s.101,102).
Resim 5 Byk swing orkestralarndan bir rnek (Martin ve Waters, 2008, s.110)
Dzenlemelerin
anlalabilmesi
iin
nota
bilgisinin
gereklilii
ve
solo
performanslarn zorunlu kld enstrman hakimiyeti, dnem mzisyenlerinin

geliimine nemli lde katk salamtr. Swing dnemi bu balamda byk
orkestralarn olduu kadar usta mzisyenlerin de yetitii dnem olarak
bilinmektedir. Bu mzisyenlerden Count Basie (1904-1984), caz tarihinin en
uzun soluklu orkestralarndan birini yneten piyanist olarak bilinmektedir. Basie
dzenlemelerinde her zaman sadelie ve swing hissine nem vermi, karmak
dzenlemelerden kanmtr. Mziinde, basit riflere dayal dzenlemelere
ska rastlanmaktadr. Piyanoda comping31 ad verilen elik stilinin ilk rnekleri
Basienin alnda grlmektedir. Basienin 1937-1940 yllar arasnda ynettii
orkestrann ritim blm, nabzn tutulmas ve elikteki yenilikler asndan
sonraki dnemlere yol gsterici olmutur.
30
Antiphony: Melodik figrlerin farkl alg gruplar arasnda dnml olarak alnmasyla
oluan dzenleme (Martin ve Waters, 2008, s.91)
31
Comping: Piyanonun orta registernda alnan akorlardan oluan, solisti senkoplu ritmik
yapyla ve armoniyle tamamlayan elik stili (Gridley, 2010, s.25)
14
Resim 6 Piyanist Count Basie (Martin ve Waters, 2008, s.98)
Basienin grubuna katlan mzisyenlerin tamamna yakn caz tarihine nemli

katklar sunmutur. Tenor saksafonun en baarl ismi olarak kabul edilen Lester
Young (1909-1959), modern caz saksafoncularna model olmutur. Gitarist
Charlie Christian ve trompeti Miles Davis, Lester Youngtan etkilenen nemli
mzisyenlerin banda gelmektedir (Gridley, 2009, s.149, 151, 160).
Swing Kral (King of Swing) olarak anlan klarneti Benny Goodman, caz
tarihinin en popler isimlerinden biridir. Byk swing orkestralarna kyasla daha
fazla solo doalama imkan sunan kk grup oluumuna nem vererek,
byk gruplarn yan sra trio ve kuartetlerle de mzik yapmtr. Goodmann
gruplarnda yer alan davulcu Gene Krupa32, trompeti Harry James33 ve
vibrafonun cazda popler hale gelmesine nclk eden Lionel Hampton 34 caz
tarihinin klt figrleri arasnda yer almaktadr. Goodman ayrca deneysel
almalaryla da bilinen bir mzisyendir. 1940larn balarnda gelimeye
balayan modern caza ilgi duyarak,
bebopa yneltilen olumsuz eletirilere
ramen 1949 ylna kadar bu stilde denemeler yapmtr. Benny Goodman;

32
Gene Krupa: 1909 Chicago-1973 Yonkers. Amerikal caz davulcusu (Schuller, 2013)
33
Harry James: 1916 Albany-1983 Las Vegas. Amerikal trompeti (Chilton, 2013)
34
Lionel Hampton: 1908 Louisville-2002 New York. Amerikal caz vibrafoncusu ve davulcu
(Robinson, 2013)
15
cazn
yan sra Wolfgang Amadeus Mozart35, Claude Debussy, Igor
Fyodorovich Stravinsky36 gibi klasik mzik bestecilerinin eserlerini de icra etmi

ve kayt altna almtr. Bla Viktor Jnos Bartk37, Aaron Copland38 ve Paul
Hindemith39le birlikte performanslar bulunmaktadr (Martin ve Waters, 2008, s.
102-105).
Piyanist Duke Ellington40, caz tarihinin en yaratc ve retken bestecisi olarak
bilinmektedir. Piyanoda nceleri James P. Johnsonn stilini takip ederken
zamanla kendi stilini yaratarak kulland sra d armoni ve tekniiyle ayrt
edilir bir noktaya gelmitir. Kendi dnemindeki ou besteciden farkl bir
anlayla, beste ve dzenlemelerinde grubundaki her bir mzisyenin niteliklerine
zg partisyonlar yazmtr. Caz tarihindeki en uzun soluklu mzik grubunu
yneten Ellington, 1920-1974 yllar arasnda grubundaki mzisyenlerin de
katklaryla iki binin zerinde besteye imza atm; Satin Doll, Mood Indigo,
Im Beggining to See the Light gibi besteleri caz standartlar arasna katlmtr
(Gridley, 2009, s.129-131).
Ellington, retkenliinin ve yaratclnn yan sra ou caz stilini etkileyen
yeniliklere imza atmtr. Berendt, insan sesini cazda alg olarak ilk defa
Ellingtonn kullandn belirtmektedir. 1927 ylnda yapt bu denemeyle
birlikte alg olarak ses kavram, Ellington sayesinde cazda yerleik bir terim
haline gelmitir. Ellington ayrca, Harry Carney ile birlikte caza bariton
saksafonu
kazandrmtr.
Bebop
stilinin
karakteristik
aral
olan
bemollendirilmi beli aral, 1920li yllarn sonlarna doru Ellingtonun

35
Wolfgang Amadeus Mozart: 1756 Salzburg-1791 Vienna. Avusturyal besteci (Eisen ve

Sadie, 2013)
36
Igor Fyodorovich Stravinsky: 1882 Lomonosov-1971 New York. Rus besteci (Walsh, 2013)
37
Bla Viktor Jnos Bartk: 1881 Nagyszentmikls-1945 New York. Macar besteci, piyanist ve
mzik bilimci (Gillies, 2013)
38
Aaron Copland: 1900 Brooklyn-1990 North Tarrytown. Amerikal piyanist ve besteci (Pollac,
2013)
39
Paul Hindemith: (1895 Frankfurt-1963 Frankfurt. Alman besteci, kemanc, teorisyen ve

eitmen (Schubert, 2013)
40
Duke Ellington: 1899 Washington, DC-1974 New York. Amerikal caz bestecisi ve piyanist
(Hodeir ve Schuller, 2013)
16
paralarnda ska grlmektedir. 1937 ylnda Porto Ricolu tromboncu Juan

Tizol ile birlikte besteledii Caravan ile Kba Caz (bugnk adyla Latin Caz)
olarak bilinen tarzn temellerini atmtr. Duke Ellingtonla birlikte cazda tn;
ritim, melodi ve armoni kadar nemli bir kavram haline gelmitir (Berendt, 2010,
s.104).
Resim 7 Piyanist Duke Ellington ve Orkestras, 1930 (Lambert, G.E., 2010, s.26)
17
Tablo 2 Swing Stili zellikleri
Basit ve tahmin edilebilir popler ark

melodileri,
zel olarak bestelenmi kar melodi
Dier arka plan melodiler
Melodi
Armoni
Triadlara, yedili ve dokuzlu diyaronik akorlara

dayal
Ritim
Sekizlik notalarn dokusunu oluturduu

salnml ritmik yap
Doalama
Solo enstrmana dayal

Akor yrylerine dayal
Ksa soluklu
2.3
BEBOP: 1940LARIN BAI-1950LERN BAI
Berendt (2010, s.34-35), swing stilini takip eden yeni caz akmnn ilk
rneklerinin bir grup gen mzisyenin almalaryla Kansas Cityde balayp
Harlemde devam ettiini belirtmektedir. Mintonsta swing stilinin dnda yeni
araylarla bir araya gelen mzisyenlerden piyanist Thelonious Monk 41, davulcu
Kenny Clarke42, gitarist Charlie Christian43, trompeti Dizzy Gillespie44 ve alto
saksafouncu Charlie Parker45, bebop ya da bop olarak adlandrlan bu yeni
stile nclk etmilerdir. Bebopun douunda yer alan bu mzisyenlerin yan
sra trompeti Roy Eldridge46, piyanist Clyde Hart47 ve tenor saksafoncu Lester
41
Thelonious Monk: 1917 Rocky Mount-1982 Englewood. Amerikal caz bestecisi ve piyanist
(Blake, 2013)
42
Kenny Clarke: 1914 Pittsburgh-1985 Paris. Amerikal caz davulcusu (Wilson, 2013)
43
Charlie Christian: 1916 Texas-1942 New York. Amerikal caz gitaristi (Owens, 2013)
44
Dizzy Gillespie: 1917 Cheraw-1993 Englewood. Amerikal caz trompetisi ve besteci (Owens,
2013)
45
Charlie Parker: 1920 Kansas City-1955 New York. Amerikal alto saksafoncu (Woideck, 2013)
46
Roy Eldridge: 1911 Pittsburgh-1989 New York. Amerikal caz trompetisi (Schuller, 2013)
18
Young48 gibi swing dnemi mzisyenleri, gelitirdikleri enstrman teknikleriyle

yeni stilin hazrlanmasna yardmc olmulardr.
Gridley (2009, s.163); bebop stilinin caz sahnesinde aniden belirmediini, swing
dnemi
mzisyenlerinin
almalar
sonucunda
yava
yava
gelitiini
belirtmektedir. Bebopun nclerinden Charlie Parker ve Dizzy Gillespie; mzik

kariyerlerine swing stilinde doalamalarla balam, zamanla bu stilde geliip
farkl teknikleri swinge katarak bebop stilini yaratmlardr. Bebop, swing stiline
bir tepki olmaktan te swing iinde olumaya balayan bir caz stilidir.
Bebop stili; doalama, ritim, melodi ve armonik dil asndan swing ve erken
dnem cazdan olduka farkl bir yerde durmaktadr. Bebopun ilk rneklerinde
mzisyenler, popler arklarn armonik yaps ile formu zerine yeni melodiler
bestelemeye balamlardr. Contrafact49 ad verilen bu anlay bebopta ska
kullanlmtr. Bebop dnemi armonisi; akorlarn dokuzuncu, on birinci ve on
nc derecelerinin eklenmesiyle zenginlemeye balam ve akorlara
eklenen
yeni
sesler
yalnzca
piyano
eliklerinde
deil,
sololarda
da
kullanlmtr. Bebop armonisinin nemli zelliklerinden bir dieri standart caz

arklarnn akorlarna yeni akorlarn katlmasyla eitlenen armonik yapdr.
Reharmonization ad verilen sz konusu yaklam, soliste doalamada
kullanabilecei zengin bir zemin sunmaktadr.
Bebopta, ritim blmnn
soliste eliinde de birtakm deiiklikler meydana gelmitir. Bas davulla tutulan

nabz; bebopta davul setinin ride50 ziline devredilmi, bas davul dzensiz ve
beklenmedik vurgular yapmak iin kullanlmaya balanmtr (Martin ve Waters,
2008, s. 132-134).
Gridley (2009, s.166-172), bebopun geliimine en fazla katk sunan mzisyenin
alto saksafoncu Charlie Parker (1920-1955) olduunu belirtmektedir. Charlie
47
Clyde Hart: 1910 Baltimore-1945 New York. Amerkal caz piyanisti (Dobbins, 2013)
48
Lester Young: 1909 Woodville-1959 New York. Amerikal tenor saksafoncu (Porter, 2013)
49
Contrafact: Popler bir arknn melodisi yerine bestelenen, akor yrylerine bal yeni
melodi (Martin ve Waters, 2008, s.133)
50
Ride: 1930larda kullanlmaya balanan, dzenli ritmik vurular almak iin kullanlan geni
davul zili (Brown, 2013)
19
Parker; Lester Young, Coleman Hawkins 51 ve Art Tatumun caza getirdii

yeniliklerin tesine geerek doalama ve kompozisyon yeteneini birletiren
yeni bir anlay gelitirmitir. Bu balamda elik akorlarna uygun yeni nota
seimleri ve akor yrylerine yeni akor eklemede uygulad yntemler,
Parkern bebopa en nemli katklar olmutur. Parkern kulland doalama
metotlar 1940larda ve 1950lerde pek ok saksafoncu tarafndan kullanlmtr.
Trompeti Dizzy Gillespie ve piyanist Bud Powell52, Parkern stilinden etkilenen
en nemli bebop mzisyenlerdir. Cazda Parker etkisi bebopla snrl kalmam,
1960l yllarn avangart caznn nclerinden Ornette Coleman 53 ve Albert
Ayler54 de Parkern stilinden nemli lde etkilenmitir.
Resim 8 Charlie Parker (Alto Saksafonda) ve grubu (Martin ve Waters, 2008, s.143)
Gridley (2009, s.173-176), bebopun mimarlardan piyanist ve besteci

Thelonious Monkun (1917-1982), geleneklerin dnda melodileri ve akor
yryleri ile bilinen bir mzisyen olduunu belirtmektedir. Thelonious Monk;
51
Coleman Hawkins: 1904 St Joseph-1969 New York. Amerikal tenor saksafoncu (Porter,
2013)
52
Bud Powell: 1924 New York-1966 New York. Amerikal caz piyanisti (Robinson, 2013)
53
Ornette Coleman: 1930 Fort Worth. Amerikal caz bestecisi ve alto saksafoncu (Schuller,
2013)
54
Albert Ayler: 1936 Cleveland-1970 New York. Amerikal tenor saksafoncu (Kernfeld, 2013)
20
piyano stilinde Fats Waller55, Earl Hines ve Duke Ellingtonu rnek alarak
kendine zg bir al stili gelitirmi ve doalamadaki zgnl ile cazn en
orijinal mzisyenlerinden biri halini almtr. Monkun bu bestecilik anlay
modern cazn byk bir blmn etkilemi ve Monkun besteledii Straight,
No Chaser, Well You Neednt, Round Midnight gibi besteleri caz
standartlarna katlmtr.
Resim 9 Piyanist ve besteci Thelonious Monk (Martin ve Waters, 2008, s.148)
Bebop stilinin douunda ve geliiminde nemli rol oynayan mzisyenlerden

trompeti Dizzy Gillespie (1917-1993); diyatonik temelli swing sololarna
kromatik melodik hatlar ekleyerek, doalamada dramatik kartlk yaratacak bir
teknik gelitirmitir. Bu yaklamyla birlikte trompet tekniindeki ustal,
trompetilerin ounda hayranlk yaratmtr. Piyano iin oluturduu deneysel
55
Fats Waller: 1904 New York-1943 Kansas City. Amerikal caz piyanisti, arkc ve besteci
(Dobbins, 2013)
21
armoniler ve yeniliki akor yryleri, dnemin piyanistlerine rnek olmutur.

Gillespie retken bir besteci ve aranjr olarak pek ok besteye imza atm ve
Groovin High, Woody n You, A Night in Tunusia gibi besteleri caz
standard haline gelmitir. Gillespie kk orkestralarla icra edilen bebopu
swing stilinin byk orkestralarna tam ve 1950ler boyunca yapt
almalarla bu geii kayt altna almtr. Cazn Afro-Kban elerine ilgi
duyan Gillespie, Havanal perksyonist Chano Pozo56 ile Latin-caz stilinde
rneklere imza atmtr (Martin ve Waters, 2008, s.143-145).
Bebopun yeniliki mzisyenlerinden besteci ve piyanist John Lewis 57, klasik
mzikle caz bir araya getiren mzik anlayyla ve bu konudaki yaratclyla
bilinmektedir. John Lewisin; klasik mziin orkestrasyon ve form eleriyle
cazn doalama ve swing ritmini birletirdii almalar, bu anlayna rnek
oluturmaktadr. Bebop stilinin nemli piyanistlerinden Bud Powel; Art Tatum,
Billy Kyle58, Thelonious Monk, ve Nat Coleun stillerini bir arada kullanarak
modern caz piyano stilinin ilk rneklerini sergilemitir ve 1940larn ve 1950lerin
piyanistlerinin yzlercesine model olmutur. Bas Oscar Pettiford59, Charles
Mingus60 ve Ray Brown61 (1926-2002) bebop dneminde kendi al stillerini
gelitirerek bas solo doalamalarnda kullanmlardr. Davulcu Kenny Clarke
(1914-1985) ve Max Roach62 (1924-2007) ritmi tutan yaklamdan uzaklaarak
bebop davuluna soliste elik eden yeni bir anlay kazandrmlardr. Bu yeni
56
Chano Pozo: 1915 Havana- 1948 New York. Kbal perkssyonist, arkc ve dans
(Roberts, 2013)
57
John Lewis: 1920 LaGrange-2001 New York. Amerikal caz piyanisti ve besteci (Owens,
2013)
58
Billy Kyle: 1914 Philadelphia-1966 Youngstown. Amerikal piyanist (Simmen, Rye ve

Kernfeld, 2013)
59
Oscar Pettiford: 1922 Okmulgee-1960 Copenhagen. Amerikal kontrabas ve ellist

(Robinson ve Kernfeld, 2013)
60
Charles Mingus: 1922 Nogales-1979 Mexico. Amerikal kontrabas, piyanist ve besteci

(Kernfeld, 2013)
61
Ray Brown: 1926 Pittsburgh-2002 Indianapolis. Amerikal kontrabas ve besteci (Chevan,

2013)
62
Max Roach: 1924 New Land. Amerikal caz davulcusu ve besteci (Wilson, 2013)
22
yaklamla birlikte elikte, solistle davulcu arasnda yeni bir iletiim yolu
gelimitir. Bebopun douuna ve geliimine nclk eden enstrmanlar
arlkl olarak saksafon ve trompet olduu iin dier enstrmanlarn bebop
stiline geii daha sonra gereklemitir. Bu balamda gitar, bebop dneminde
ritim enstman olarak kullanlm ve solo doalamalarda ok az yer almtr.
Bu nedenle dnemin nemli gitaristlerinden Jimmy Raney63 ve Tal Farlow64
bebopun gelime dnemini takip eden 1940l yllarn sonlarnda tannmlardr.
Swing stilinin en popler enstrmanlar arasnda yer alan klarnet ise, bebopta
en az kullanlan enstrmanlardan biri olmutur (Gridley, 2009, s.177-181).
Tablo 3 Bebop Stili zellikleri
Melodi
Bestelemeye dayal
Karmak ve youn
Armoni
Mod d seslerle geniletilmi akorlardan

oluan
Kompleks
Yksek ritimli
Gl vurgulara sahip
Dzensiz ve kompleks
Kompleks akor yrylerine dayal,

Uzun soluklu
Ritim
Doalama
2.4
1950LER ve YEN CAZ STLLER
2.4.1 Cool Caz

Bebopla birlikte kullanlmaya balanan modern caz kavram, 1950ler boyunca
ortaya kan farkl caz stillerini iine almaktadr. Cool caz ad verilen caz stili bu
63
64
Jimmy Raney: 1927 Louisville-1995 Louisville. Amerikal gitarist (Mongan ve Kernfeld, 2013)
Tal Farlow: 1921 Greensboro-1998 New York. Amerikal elektro gitarist (Robinson ve
Kernfeld, 2013)
23
dorultuda bebopn iinden ve bebopa kar bir stil olarak ortaya kmtr.
Cool cazda bebopn baz belirgin zelliklerinin bir kenara braklmas ve farkl
estetik ilkelerin dikkate alnmas sz konusudur. Miles Davis 65, Gerry Mulligan66,
Chet Baker67, Dave Brubeck68, Modern Jazz Quartet ve dier cool cazclar,
mziklerinde bebopta rastlanmayan lirisizmi ve kontrpuantal beste anlayn n
planda tutmulardr. Cool cazda zel olarak bestelenen giri ksmlar ve
doalamalar arasna eklenen kompozisyonlarla beraber nitelikli dzenlemelere
yer verilmitir. Tubann ve kornonun gruplarda yer almasyla, cool cazda
enstrman seiminde Bat Mziinin etkisi grlmektedir (Martin ve Waters,
2008, s. 152, 153).
Berendt (2010, s.38), piyanist ve besteci Lennie Tristano69nun 1951 ylnda
New Yorkta New School of Music adnda bir okul kurarak, mzii ve fikirleriyle
cool
caza
teorik
temellerini
kazandrdn
belirtmektedir.
Tristanonun
rencilerinden alto saksafoncu Lee Konitz70, tenor saksafoncu Warne Marsh71

ve gitarist Billy Bauer72 cool cazn douunu ve geliimini etkileyen nemli
mzisyenler arasnda yer almaktadr.
65
Miles Davis: 1926 Alton, IL-1991 Santa Monica. Amerikal caz trompetisi ve besteci
(Kernfeld, 2013)
66
Gerry Mulligan: 1927 New York-1996 Darien, CT. Amerikal bariton saksafoncu ve aranjr
(Robinson, 2013)
67
Chet Baker: 1929 Yale-1988 Amsterdam. Amerikal caz trompetisi ve arkc (Robinson,
2013)
68
Dave Brubeck: 1920 Concord-2012 Norwalk. Amerikal piyanist ve caz bestecisi (Wang,
2013)
69
Lennie Tristano: 1919 Chicago-1978 New York. Amerikal caz piyanisti ve eitmen
(Robinson,2013)
70
Lee Konitz: 1927 Chicago. Amerikal alto saksafoncu (Robinson, 2013)
71
Warne Marsh: 1927 Los Angeles- 1987 Hollywood. Amerikal tenor saksafoncu (James ve
Kernfeld, 2013)
72
Billy Bauer: 1915 New York-2005 New York. Amerikal gitarist (Ferguson ve Kernfeld, 2013)
24
Resim 10 Piyanist ve besteci Lennie Tristano ve All Stars 1949-1950 (Gridley, 2009, s.207)
Lennie Tristano uzun, dzenli, yumuak ve az sramal melodik cmleleriyle

bebopun mimarlar olan Charlie Parker ve Dizzy Gillespieden farkl bir anlay
gelitirmitir. Melodide, akor sesleriyle byk ya da kk ikili aralk oluturan
sesleri kullanarak gerilimi srdren ve zlmemilik hissi yaratan bir mzii
vardr.
Tristanonun 1949 ylnda rencileriyle birlikte yapt Intuition ve
Digression adl performanslar; nceden belirlenmi melodi, tempo, l ve

akor yryleri olmakszn, mzisyenlerin serbeste alabilecei bir yaklamla
alnmas bakmndan tarihsel neme sahiptir. Tristano bu iki performansla
Ornette Coleman ve Cecil Taylor73dan ok nce serbest caz rneklerini caz
tarihine sunmaktadr. Tristanonun en yetenekli rencilerinden alto saksafoncu
Lee Konitz, saksafon stili ile caza yeni bir ses getirmitir. Konitzin stiline,
Parkern aksine daha hafif ve kuru bir ton hakimdir. Ritim ve artiklasyon
asndan da Parkerdan ayrlan Konitz, icrasnda staccatoya ok az yer
vermitir. Parkera oranla senkoplu ritmik yaplar daha sk kullanan Konitz, tm
bu deiikliklerle ve etkiledii mzisyenlerle, cool caz mzisyenlerinin en
nemlileri arasnda yer almaktadr (Gridley, 2009, s.205-207).
73
Cecil Taylor: 1929 New York. Amerikal caz piyanisti ve besteci (Dobbins,2013)
25
Capitol Records tarafndan 1949-1950 yllarnda oluturulan ve Birth Of Cool

olarak adlandrlan kaytlarn, sonraki on yln caz tnsn belirlemede nemli
etkisi olmutur. nceleri Charlie Parkerla ve dier bebop mzisyenleriyle
birlikte alan trompeti Miles Davis (1926-1991), sz konusu kaytlar srecinde
Parkern stilinden olduka farkl bir stil gelitirmitir. Charlie Parkern serbest,
geni ve youn stilinin aksine Birth of Cool kaytlarnda, Miles Davisle birlikte
zenli aranjmanlar ve lirisizm vurgusu hakimdir. Davis trompetin orta registern
kullanarak, virtzite gerektiren gsterili melodilerden kanarak ve melodik
cmleler arasnda geni boluklar brakarak cool caz stilinin zelliklerini
mziine tamtr (Martin ve Waters, 2008, s. 155).
Resim 11 Trompeti Miles Davis (Martin ve Waters, 2008, s.156)
2.4.2 West Coast

1950lerde Los Angelesta beyaz mzisyenler tarafndan cool caz stiline benzer
bir mzik stili gelitirilmitir. West Coast ad verilen bu stilde Lee Konitz ve
Miles Davisin cool stilinin etkisi aka grlmektedir. West Coast caznda
dikkati eken bir baka nokta cool stilinde olduu gibi korno ve tuba
kullanmdr. Bestenin ve dzenlemelerin n planda olduu stilde solo
doalamalar ve melodiler bebopun aksine daha yumuak ve belirgindir. West
26
Coast caz ierisinde yer alan bir dizi nemli mzisyen, sz konusu stille birlikte
cazn ileriki evrelerine de rnek tekil edecek almalarda bulunmutur.
Piyanist ve besteci Stan Kenton74 (1912-1979), baaryla ynettii byk
modern caz orkestralar ile en iyi bilinen caz mzisyenlerinden biri halini
almtr. Eager Beaver ve Artistry in Rhythm besteleri bata olmak zere
kendine zg beste ve dzenlemeleriyle de anlmaktadr. West Coast caznn
bir baka nemli ismi trompeti Chet Baker, caz stilinden ve dneminden
bamsz olarak pek ok mzisyeni etkileyen kendine zg solo trompet stili
gelitirmitir. Trompeti ve besteci Shorty Rogers75 (1924-1994) erken dnem
bestelerindeki almalaryla cazda nota yazm stilini geniletmesi bakmndan
West Coast caznn en nemli isimleri arasnda yer almaktadr. Davulcu ve
besteci Chico Hamilton76 (1921-), caza katt yeni enstrmanlar ve incelikli
dzenlemeleriyle kendi stilini yaratmtr. Hamiltonun gitar, ello, bas, davul,
saksafon, flt ve klarnetten oluan grubu enstrman asndan olduka yeni ve
farkldr. 1950lerin nemli caz piyanistlerinden Dave Brubeck, yaratc bir
besteci olmasnn yan sra kulland allmadk beli ve yedili ritim yaplaryla
bilinmektedir. Klasik mzik bestecisi Darius Milhaud77 ile kompozisyon alan
Brubeckin ou mziinde kendi besteledii orijinal melodiler yer almaktadr
(Gridley, 2009, s.210-221).
74
Stan Kenton: 1911 Wichita-1979 Los Angeles. Amerikal caz piyanisti ve aranjr (Robinson,
2013)
75
Shorty Rogers 1924 Great Barrington-1994 Van Nuys. Amerikal caz bestecisi, aranjr ve
trompeti (Robinson, 2013)
76
Chico Hamilton: 1921 Los Angeles. Amerikal davulcu (Kernfeld, 2013)
77
Darius Milhaud: 1892 Marseilles-1974 Geneva. Fransz besteci (Drake, 2013)
27
Tablo 4 Cool Caz ve West Coast Stili zellikleri
Melodi
Kontrpuantal yapda
Lirik
Kompleks
Armoni
Mod d seslerle geniletilen akorlara

Kontrpuan
Ritim
Melodik hatlara odakl,

Yumuak vurgulu
Dzensiz ve kompleks ritmik yap
Kompleks akor yrylerine dayal ve ksa

soluklu solo doalamalar;
kontrpuantal arka plana uygun, tonal
doalama anlay
Doalama
2.4.3 Third Stream

West Coast caznda var olan kontrpuantal yap, bestecilik anlay ve Bat
Mziinden aktarlan enstrmanlar sadece West Coast cazyla snrl
kalmam, benzer eler ayn dnem ierisinde baka mzisyenlerce de
kullanlmtr. Birth of Cool almalarna korno ile dahil olan besteci ve caz
tarihisi Gunther Schuller78, klasik mzikten caza aktarlan sz konusu elerle
birlikte klasik mzik ve caz sentezinden doan yeni stili Third Stream Music
olarak nitelemektedir. Cazn nceki dnemlerinde caz ve Bat Mzii elerinin
bir arada olduu almalara rastlanm olmasna karn (Scott Joplinin
Treemonishas, George Gershwinin Rhapshody in Bluesu, Duke Ellingtonun
Black, Brown and Beigei gibi) sz konusu senteze Schullerin tanmyla birlikte
ilgi duyulmaya balanmtr (Martin ve Waters, 2008, s. 161).
Third Stream Musicin ortaya kmasnda iki nemli gelimenin pay vardr.
Bunlardan birincisi caz mzisyenlerinin form ve nota bilgisine sahip olmalar ve
buna bal olarak eitli mzik trlerine kolayca adapte olabilmeleridir. Bir dier
78
Gunther Schuller: 1925 New York. Besteci, orkestra efi ve yazar (Tucker ve Kernfeld, 2013)
28
gelime, dnemin bestecilerinin sahip olduu caz gemii ve bestecilik

konusunda aldklar iyi eitim ve buna bal olarak dans ve popler mziklere
hizmet etmekten te, ann kltrne katk sunma gayretiyle mzik
yapmalardr (Banks, 1970, s.3).
Third Stream Musice adn veren Schuller, Concertino for Jazz Quartet and
Orchestra ve Transformation eserleriyle klasik mzik formlaryla doalamay
bir araya getiren almalara imza atmtr. Besteci George Russell 79 (19232009) klasik konerto formundan esinlenerek Concerto for Billy the Kidi ve
Charlie Parker ile Igor Stravinskye ithaf ettii A Bird in Igors Yard adl eseri
bestelemitir. Cazn erken dnemlerinden 1950lere kadarki zaman diliminde
enstrman teknikleri, armoni ve ritim asndan ilerlemeler grlrken, Third
Stream Musicle birlikte cazn ok az deiime urayan formuna ilikin araylar
ve yeni fikirler olumaya balamtr (Martin ve Waters, 2008, s. 161, 162).
2.4.4 Hard Bop

Cool caz stili 1950lerin baz caz mzisyenleri iin duygudan ve enerjiden uzak,
souk bir tarz iaret etmekteydi. Bu nedenle sz konusu mzisyenler 1950li
yllarda bebopa ynelerek, bu stilin doalama tarzn, 32 llk form yapsn
ve dalgalanan ritmik karakterini geniletmeye devam etmilerdir. Art Blakey80,
The Jazz Messengers, Horace Silver81, Charles Mingus, The Clifford BrownMax Roach Quintet ve Miles Davis bebop geleneini srdren hard bop stilinin
ncs olmulardr (Martin ve Waters, 2008, s. 167, 168).
Martin ve Watersn ortaya koyduu Hard bop kavramn genileten Gridley,
hard bop adnn caz piyanisti ve akademisyen John Mehegan 82 tarafndan
79
George Russell: 1923 Cincinnati-2009 Boston. Amerikal caz bestecisi ve teorisyen (Roy,
2013)
80
Art Blakey: 1919 Pittsburgh-1990 New York. Amerikal caz davulcusu (Porter, 2013)
81
Horace Silver: 1928 Norwalk. Amerikal caz piyanisti ve besteci (Dobbins, 2013)
82
John Mehegan: 1916 Hartford-1984 New Canaan. Amerikal piyanist, yazar ve mzik
eitimcisi (Kernfeld, 2013)
29
ortaya atldn ve 1950lerin ve 60larn farkl mzik anlaylarn iine aldn

belirtmektedir. Bunlardan ilki bluesa benzer melodilere sahip, gospel zellikleri
tayan, sade ve tekrarl eliklere dayal funk (soul) caz83
stilidir. Latin
Amerikan melodilerine de yer veren bu stilin ilk rnekleri Horace Silvern Senor
Blues eserinde ve Adderley Brothersn Jive Samba, Dis Here, Work Song
eserlerinde grlmektedir. Hard bop ierisinde yer alan bir dier anlay
kklerini beboptan alan, popler arklarn akor yryleri yerine orijinal akor
yryleri ile bestelenen ve popler melodik cmlelerinin dnda yeni
melodilerin oluturulduu mziktir. Bu yaklam davulcu Art Blakey (19191991)in The Egyptian adl bestesinde kendini gstermektedir (Gridley, 2009,
s.229,230).
Rosenthal (1988, s. 21,22), 1950lerde blues ve gospele duyulan ilgilinin
yeniden canlandn ancak 1950lerin, blues ve gospelin dnda farkl mzik
anlaylarnn bir arada olduu bir zemin olduunu belirtmektedir. Bu zeminle
birlikte 1950lerin ilk on ylnn ortalarnda ou cazc tarafndan geerli tek caz
stili olarak ele alnan bebopn o zamana dek tartlmayan pek ok yannn
ortaya serildii bir stil olarak hard bopu gstermektedir.
Hard bop stilinin en nemli davulcularndan Max Roach (1924-2007) solistle
diyalog halinde al tarzyla modern caz davul anlaynn geliiminde nemli
lde rol oynamtr. Max Roachn hard bop grubunun mzisyenlerinden tenor
saksafoncu ve besteci Sonny Rollins84 (1930), 1950lerin en nde gelen
mzisyenleri arasnda yer almaktadr. Rollinsin mziinde beboptan cool stiline
kadar uzanan melodik ve ritmik eitlilik yer almaktadr. Rollinsin Oleo,
Doxy, Airegin, St. Thomas gibi besteleri caz standartlar arasna girmitir.
Cool davul tarznn aksine agresif, gl ve youn tekniiyle caz tarihinin en
etkileyici davulcularndan Art Blakey (1919-1990) Hard Bop adl albmle bu
stilin nde gelen mzisyenlerinden biri olmutur. 1950lerin sonlarnda Blakeyin
83
Funk (Soul) Caz: 1950lerde hard bop iinde gelien ve 1960larda popler olan, geleneksel
caz orkestralaryla blues veya gospel stillerinin bir arada kullanld caz tr (Martin ve Waters,
2008, s.155)
84
Sonny Rollins: 1930-New York. Amerikal tenor saksafoncu (Kernfeld, 2013)
30
grubunda yer alan mzisyenlerden piyanist ve besteci Bobby Timmons 85 (19351974), Blakeyin kurduu Jazz Messengers adl grup iin funk/soul stilinde pek
ok para bestelemitir. Moanin adl bestesinde blues ve gospel stillerine zg
soru-cevap teknii ve plagal kadans rnekleri grlmektedir.
Resim 12 Art Blakey (Martin ve Waters, 2008, s.169)
1950lerin en yaratc funk piyanistlerinden Horace Silver Opus de Funk ve

Senor Blues bata olmak zere pek ok blues arks besteleyerek hard bop
ve funk stillerinin caza yerlemesine yardmc olmutur. Bas ve besteci
Charles Mingus (1922-1979) yaratcl ve tekniiyle caza katk salayan en
nemli baslar arasnda yer almaktadr.
Blues ve gospel mziklerine
almalarnda ska yer veren Mingusun mziinde belirgin dier zellikler

yaratc orkestrasyonlar ve tempo deiimleridir. New Orleans geleneini de
dikkate alan Mingus; My Jelly Roll Soul bestesini Jelly Roll Mortona,
Wednesday Night Prayer Meeting bestesini gospele adamtr. Mingus ayrca
Charlie Parkera ve Lester Younga vg niteliinde Bird Calls ve Pork Pie
Hat eserlerini bestelemitir. Mingus; notaya sk skya bal dzenleme ve
beste anlaynn yannda, 1955 ylnda kurduu grupla New Orleansa zg
kolektif doalama anlayn srdren almalarda bulunmutur (Martin ve
Waters, 2008, s. 168-175).
85
Bobby Timmons: 1935 Philadelphia-1974 New York. Amerikal piyanist ve besteci (Kernfield,
2013)
31
Gridley (2009, s.321), Mingusun funk ve blues stillerindeki almalarna ek

olarak third stream, bebop ve serbest caz stilinde eserlere de imza attn ve
ou bestesinin caz standartlar arasna girdiini belirtmektedir. ki trompet,
trombon, korno, flt, fagot, alt saksafon, arp, piyano, gitar, vibrafon, iki bas ve
davulla kurduu grup, yaratc orkestrasyonuna rnek tekil etmektedir.
Resim 13 Charles Mingus (Martin ve Waters, 2008, s.175)
32
Tablo 5 Hard Bop Stil zellikleri
Orijinal akor yrylerine dayal

Karmak ve youn
Mod d seslerle geniletilen akorlara dayal

Kompleks
Ritim
Melodinin ynn deitiren gl vurgular

Dzensiz ve kompleks
Doalama
Kompleks akor yrylerine dayal

Uzun soluklu
Melodi
Armoni
2.4.5 Modal Caz

Gridley (2009, s.265-266); Miles Davisin tenor saksafoncu John Coltrane,
piyanist Red Garland86, bas Paul Chambers ve davulcu Philly Joe Jonestan
oluan Miles Davis Quintet grubu ile 1956 ylnda kard Steamin ,
Cookin , Workin ve Relaxin albmlerinin, canllk ve younluklaryla
tarihsel neme sahip olduunu belirtmektedir. Davisin 1956 ncesinde cool caz
stiliyle zdeletirilen tarz, sz konusu albmlerde hard bop stili ierisinde
deerlendirilmitir. Saksafoncu Cannonball Adderley87in de gruba katlmasyla
1958 ylnda karlan Milestones adl albm caz tarihinde bir dnm noktas
olmutur. Sz konusu albmde doalamalara rehberlik eden geleneksel akor
yry anlay krlarak modlara dayal yeni bir yaklam gelitirilmitir.
Milestones albmyle birlikte akor yryleriyle snrl olmayan, mod tabanl
doalama
anlay,
modern
caz
mzisyenlerinin
ou
tarafndan
benimsenmitir.
86
Red Garland: 1923 Dallas-1984 Dallas. Amerikal piyanist (Dobbins ve Kernfeld, 2013)
87
Cannonball Adderley: 1928 Tampa-1975 Gary. (Kernfeld, 2013)
33
lk rnekleri Miles Davisin Milestones ve Kind of Blue (1959) albmlerinde

grlen armonik dildeki yeni yaklamla ortaya kan mzik modal caz olarak
adlandrlmaktadr. nceleri bir ya da iki akor ve buna bal modun kullanld
mziin armonik ve melodik dili, ksa bir sre sonra mod ve akorlarn daha
eitli kullanmyla zenginletirilmitir. rnein; Herbie Hancock88un Maiden
Voyage albmnn ayn adl arks, mixolydian modun farkl tonlar zerine
kurulmasyla bestelenmitir (Ramos, 2009, s.5, 6).
Tablo 6 Modal Caz Stili zellikleri
Modlar temsil eden akorlara dayal, karmak

ve youn
Modlar temsil eden geniletilmi akorlarla

dayal,
Dk ritimli
Melodi
Armoni
Ritim
Doalama
2.5
Melodinin ynn deitiren gl vurgulardan

oluan, dzensiz ve kompleks yapya sahip
Ionian, Dorian, Phrygian, Lydian, Mixolydian,

Aeolian ve Locrian gibi modlara dayal
1960LAR, AVANGART VE SERBEST CAZ
Cazn geleneksel kalplarna kar kan mzisyenlerin 1960l yllarda ortaya

koyduu yeni yaklamlarla gelien caz akm Avant-Gard Caz olarak
adlandrlmaktadr (Martin ve Waters, 2008, s.184). Gridley daha genel bir
ifadeyle, adalarnn ilerisinde olan sanatlarn yeniliki yaratmlarnn
avangart olarak ifade edildiini belirtmektedir. Bu noktadan hareketle; erken
dnem cazda Louis Armstrong, Bebopta Charlie Parker ve cool cazda Lennie
Tristano yaadklar dnemin tesindeki mzik anlaylar ile avangart
mzisyenler olarak nitelendirilebilmektedir. 1960larn ve 70lerin yeniliki caz
88
Herbie Hancock: 1940 Chicago. Amerikal caz piyanisti, besteci ve elektik klavyeci (Dobbins,
2013)
34
stilinin avangart olarak adlandrmas, bu anlay sadece sz konusu periyotla

zdeletirmek anlamna gelmemektedir (Gridley, 2009, s.307). Norman da
Gridleye paralel olarak Avant-Gard cazn 1940l ve 1950li yllarda Lennie
Tristanonun besteledii Intuition and Digressionda olumaya baladn
belirterek, cazn farkl evrelerinde avangart yaklamlarn var olduunu
vurgulamaktadr (Norman, 2002, s.52).
Geleneksel olana kar k ve yenilik arayn ifade eden avangart anlayn
caza yansmasnn bir sonucu olarak, cazn ritim, armoni ve formunda nemli
deiiklikler meydana gelmitir.
Bu dnemde avangart ncesi stillerin en
belirgin zelliklerinden sabit nabz ve ritmik gruplamalarn bir kenara braklarak

bas ve davulun sklkla kolektif doalamaya katld rnekler grlmektedir.
Doalamalara zemin oluturan belirli armonik yap (akor yryleri) avangart
cazn baz rneklerinde terk edilerek, standart akor kalplarn takip eden piyano
ve gitarn gruplardaki nemi azaltlmtr. 1960larn ncesindeki cazn formu
drt, sekiz ve on alt llk cmlelerin birleimiyle oluuyorken, avangart cazda
sz konusu dzenli form anlaynn dna klmtr. Armoni, ritim ve formdaki
deiimlere ek olarak avangart caz mzisyenleri, enstrmanlarndan elde
ettikleri allmadk seslerle caza yeni tnlar kazandrmlardr. 1960 ylnda
yapt Free Jazz adl albmle serbest caza adn veren saksafoncu ve besteci
Ornette Coleman (1930), bu stilin douunda ve geliiminde nemli rol
oynamtr (Martin ve Waters, 2008, s.184,185).
Free Jazz adl albm Coleman ve Cecil Taylor kuartetlerinin bir araya gelerek
oluturduu, belirli bir ritim ve melodinin yer almad 36 dakikalk doalama
kaydn iermektedir. Sz konusu almada; ritim alglar melodik alglarla
eit konuma gelmi, doalamalar akor yrylerine bal olmaktan kurtulmu,
armoninin tonaliteyi kurmas gereklilii ortadan kalkmtr (Block, 1990, s.181).
35
Resim 14 Ornette Coleman (Martin ve Waters, 2008, s. 185)
Ornette Colemann Change of Century ve Free Jazz albmlerinde yer alan

trompeti ve besteci Don Cherry89 (1936-1995) dnemin en nde gelen
isimlerinden biridir. Doalamalarnda belirli akor yrylerini kullanan Cherry,
bu anlamda btnyle serbest caz stili iinde yer almamaktadr. Ancak ou
kaydnda akor yrylerini takip ederek balayan doalamalarn sz konusu
yrylerin dnda tamamlad grlmektedir. Gruplarnda armonik zemin
yaratmak iin kullanlan enstrmanlar genellikle tercih etmeyen Cherry, mzik
kariyerinin byk bir blmn armonide kullanlmayan enstrmanlarn yer
ald geleneksel Trk ve Hint mziklerine adamtr. Ornette Colemanla Free
Jazz albmnde birlikte alan piyanist ve besteci Cecil Taylor (1929), akor
yrylerinden bamsz ve sabit bir metronoma sahip olmayan mziiyle
dnemin en nemli mzisyenleri arasnda yer almaktadr. Serbest caz
mzisyenlerinin byk bir ounluu doalamalarnda tonalite ve modlara yer
verirken, Taylorun baz doa performanslarnda bu elerin yer almad
atonal yaklamlar grlmektedir (Gridley, 2009, s.313-315).
Martin ve Waters (2008,s.189), tenor saksafoncu ve besteci John Coltrane
(1926-1967)in teknik becerisi, younluu, aratrmac yn ve yeniliki mzik
89
Don Cherry: 1936 Oklahoma-1995 spanya. Amerikal caz trompetisi (Kernfeld, 2013)
36
anlayyla caz mzisyenlerine esin kayna olan en nemli mzisyenlerden biri

olduunu belirtmektedir. Mzik yaam boyunca farkl caz stillerinde nemli pek
ok eserlerin beste ve icrasnda yer alan Coltrane, 1955-1960 yllar arasnda
Sonny Rollins ve Miles Davisle hard bop stilini takip etmi, daha sonra modal
caz zerine younlamtr. 1965ten lmne kadarki almalar ise avangart
caz zellikler tamaktadr.
Resim 15 John Coltrane (Martin ve Waters, 2008, s.189)
Coltrane, saksafonda kendine zg pek ok stil gelitirmi ve ou saksafoncu

iin model olmutur. Gelitirdii yeni stillerin ilk rnekleri 1950lerde Miles
Davisle yapt almalarda grlmektedir. Coltarnein 1960tan nceki
mziinde akor yryleri n planda yer almaktadr. Bu dnemde, bilinen
arklara yeni akorlar katarak ve baz akorlar deitirerek oluturduu yeni akor
yryleriyle doalamalarna daha zengin bir zemin yaratmtr. Ekledii yeni
akorlarla armonik ritmi ykselten bu yaklamnn en iyi rnei 1959 ylnda
kard Giant Steps adl albmdr. Ayrca Coltrane; Piyanist McCoy
Tyner90, bas Jimmy Garrison91, ve davulcu Elvin Jones92tan oluan The
90
McCoy Tyner: 1938 Philadelphia. Amerikal piyanist ve besteci. (Dobbins ve Kernfeld, 2013)
91
Jimmy Garrison: 1934 Miami-1976 New York. Amerikal kontrabas (Kernfeld, 2013)
37
Classic Quartet grubuyla 1961-1965 yllar arasnda modal cazn geliimine ve

yaygnlatrlmasna nc olmutur. Coltranein Ascension ve Meditations
albmleri, serbest caz yaklamlarnn Coltrane zerindeki etkisini gsteren,
grup mzisyenlerinin ayn anda doalamaya katld nemli rnekler arasnda
yer almaktadr (Gridley, 2009, s.290, 302,303).
1960l yllar Bill Evans93 (1929-1980), Herbie Hancock (1940), Chick Korea94
(1941) gibi nl piyanist ve bestecilerin mzik yaamlarnda nemli bir dnem
olmutur. Bill Evans orijinal stiliyle caza yeni modal yaklamlar kazandrm ve
Herbie Hancock, Chick Corea, Keith Jarrett95 gibi isimleri etkileyek Bud
Powelldan bu yana en etkileyici piyanistlerden biri olmutur. Herbie Hancock,
Evansn stilini Wynton Kelly96nin stiliyle harmanlayarak elik tekniini bir st
noktaya tam ve Maiden Voyage, Watermelon Man gibi besteleri caz
literatrne kazandrmtr. Horace Silver, Thelonious Monk, Bud Powell,
McCoy Tyner gibi pek ok besteciden esinlenen Chick Corea, spanyol
temalarna ve Latin Amerikan ritimlerine mziinde yer vermitir (Gridley, 2009,
s. 358).
92
Elvin Jones: 1927 Pontiac-2004 Englewood. Amerikal caz davulcusu (Wilson ve Kernfeld,
2013)
93
Bill Evans: 1929 Plainfield-1980 New York. Amerikal caz piyanisti (Murray, 2013)
94
Chick Korea: 1941 Chelsea. Amerikal caz piyanisti ve besteci (Dobbins, 2013)
95
Keith Jarrett: 1945 Allentown. Amerikal caz piyanisti ve besteci (Dobbins, 2013)
96
Wynton Kelly: 1931 Jameika-1971 Toronto. Amerikal piyanist (Dobbins ve Kernfeld, 2013)
38
Resim 16 Piyanist ve besteci Bill Evans (Martin ve Waters, 2008, s.208)
Yaratc besteci ve piyanist Sun Ra97 (1915-1993), mziindeki eitlilikle

dnemin en nde gelen mzisyenlerden biridir. Afrikann dini arklarnn
elerini ieren mziinin yan sra baz almalar John Coltranein modal
mziine yakndr. 1950lerin ortalarndaki mzii, Duke Ellingtonn modern
yorumu niteliindedir. 1960larn ortalarnda synthesizer98 kullanarak yapt
mzik ise ada Dnem Klasik Mzii artrmaktadr. Heliocentric Worlds
of Sun Ra, Vols. 1 and 2. bata olmak zere 1960l yllarda yapt ou albm
ve synthesizer kullanm, 20. Yzyl Klasik Mzik bestecilerinden Edgard
Varese99 ve Krzysztof Penderecki100nin mziini anmsatmaktadr (Gridley,
2009, s. 327, 328).
97
Sun Ra: 1914 Birmingham-1993 Birmingham. Amerikal caz bestecisi ve klavyeci (Dickow,
2013)
98
Synthesizer: 1950lerin banda mzik iin gelitirilmi elektrikli klavye (Martin ve Waters,
2008, s.222)
99
Edgard Varese: 1883 Paris-1965 New York. Fransa doumlu, Amerikal besteci (Griffiths,
2013)
100
Krzysztof Penderecki: 1933 Debica. Polonyal becteci ve orkestra efi (Thomas, 2013)
39
Resim 17 Piyanist ve Besteci Sun Ra (Martin ve Waters, 2008, s.203)
Piyanist Muhal Richard Abrahams101n 1965 ylnda Association for the

Advancement
of
Creative
Musicians
(AACM) adyla
Chicagonun avangart caz merkezi haline gelmitir.
kurduu
dernek
AACMde yaplan mziin
byk bir ounluu tn, ses rengi, entonasyon, ve allmadk enstrmanlarn

kullanm gibi deneysel eler tamtr. Trompeti Lester Bowie 102nin siren
sesleri ve gong kulland Number 1 and 2 adl albm AACMnin almalar
asndan nemli bir rnek tekil etmektedir. Albmde Bowie ile birlikte yer alan
saksafoncu Joseph Jarman103, Roscoe Mitchell104 ve bas Malachi Favors105
tarafndan 1960larn sonlarnda Art Ensemble of Chicago adnda bir grup
kurulmutur. Art Ensemble of Chicago, AACMnin deneysel yaklamlarnn yan
sra tiyatroya da arlk vererek kostm, makyaj, parodi ve pandomim elerini
101
Muhal Richard Abrahams: 1930 Chicago. Amerikal piyanist ve besteci (Jeske ve Kernfeld)
102
Lester Bowie: 1941 Frederick-1999 New York. Amerikal caz trompetisi ve besteci (Jeske
ve Long, 2013)
103
Joseph Jarman: 1937 Pine Bluff. Amerikal saksafoncu, klarneti ve besteci (Kernfeld, 2013)
104
Roscoe Mitchell: 1940 Chicago. Amerikal saksafoncu, klarneti ve besteci (Kernfeld, 2013)
105
Malachi Favors: 1937 Chicago-2004 Chicago. Amerikal caz bass (Kernfeld, 2013)
40
performanslarna katmtr. Mzik ve gsterilerinde Afrika mzik ve dans

unsurlarn da kullanan grubun en dikkat ekici yanlarndan bir dieri
performanslarnda, ou vurmallardan oluan yzlerce enstrmana yer
vermesidir. Avangart cazn en nemli mzisyenlerinden biri olan alto
saksafoncu ve besteci Anthony Braxton106 (1945) 1967 ylnda AACMye
katlarak Leroy Jenkins107 ve Leo Smith108le birlikte Creative Construction
Companyyi kurmu ve bu grupla Three Compositions adl albm yapmtr.
1968 ylnda yapt For Alto adl kayd caz tarihinin ilk solo saksafon kayd
olarak bilinmektedir (Martin ve Waters, 2008, s.203, 205).
Tablo 7 Avangart ve Serbest Caz Stil zellikleri
Melodi
Ar derecede dzensiz
Armoni
Akor yrylerinden bamsz,

Serbest doalamaya olanak tanr nitelikte
Ritim
Dzensiz ritmik motiflerin serbeste kullanm

Sabit nabzdan bamsz
Doalama
Ritim, armoni ve melodiden bamsz
2.6
CAZ-ROCK FUSION
Caz-rock fusion; rock, soul ve funk mzik elerinin cazla bir araya gelmesiyle
oluan ve 1970lerin en nde gelen mzik akmlar arasnda yer alan caz stilidir.
Caz-Rock fusionun en belirgin zelliklerinden biri elektronik mzik aletlerinin
106
Anthony Braxton: 1945 Chicago. Amerikal alto saksafoncu, kontrabas, klarneti ve besteci
(Kernfeld, 2013)
107
Leroy Jenkins: 1932 Chicago-2007 New York. Amerikal kemanc ve besteci (Kernfeld,
2013)
108
Leo Smith: 1941 Leland. Trompeti ve kornocu. (Kernfeld, 2013)
41
yaygn kullanmdr. Cazn temel enstrmanlarndan akustik bas, caz-rock

fusionda yerini basgitara; piyano, yerini elektronik piyano ve synthesizera
brakm ve elektrogitar bu mzik trnn karakteristik enstrman haline
gelmitir (Martin ve Waters, 2008, s.221). Caz-rock fusionda kullanlan akorlar
ve akor yryleri caza gre daha basittir. Bununla birlikte doa blmler
caz-rock fusionda caza gre daha ksa tutularak, bas riflerinin ve melodik
cmlelerin tekrarna nem verilmitir. Rock ve funkn cazla birleiminden doan
bu
deiikliklerden
etkilenmeyen
baz
caz
mzisyenleri
modern
caz
almalarn bu sentezin dnda srdrmtr. Benzer biimde ou rock ve

funk grubu cazla etkileim haline girmeden kendi alanlarnda almalara
devam etmilerdir. Ancak caz mzik gruplarnn 1970ler ve 1980ler boyunca
yapt mzik, bu yllardan nceki dnemlere oranla daha fazla rock ve funk
eleri iermi ve bu dnemin rock ve funk gruplar, cazn ileri armoni
tekniklerine ve doalama anlayna daha fazla ilgi gstermilerdir (Gridley,
2009, s.364).
Caz-rock fusionun ilk denemeleri 1960l yllarn sonlarnda grlmekte ve Miles
Davisin 1969 ylnda yapt In a Silent Way ve Bitches Brew albmleri sz
konusu stilin en belirgin rnekleri arasnda yer almaktadr. Bu albmlerde
Davisle birlikte alan mzisyenler, 1970li yllarn balarnda ortaya kan ve
caz-rock fusionun en nemli gruplar olarak kabul edilen Mahavishnu
Orchestra, Weather Report, Return to Forever ve Headhunters gruplarnn
oluumunda yer almlar ve caz-rock fusion almalarna bu gruplarda devam
etmilerdir. Elektronik enstrmanlarla rock ve funkn ritim geleneklerini,
doalama kabiliyetlerini ve ileri besteleme anlaylarn birletiren bu gruplar,
caz-rock fusiona swingin 1940larn banda elde ettii yaygnl ve poplerlii
kazandrmlardr (Martin ve Waters, 2008, s.221).
Gitarist Larry Coryell109, 1960larn ortalarnda davulcu Chico Hamilton ve
vibrafoncu Gary Burton110un grubunda yapt mzikle country, blues ve rock
stilleriyle mevcut caz stillerini bir araya getiren ilk mzisyenler arasnda yer
109
Larry Coryell: 1943 Galveston. Amerikal gitarist (Kernfeld, 2013)
110
Gary Burton: 1943 Anderson. Amerikal caz vibrafoncusu ve mzik yazar (Gridley,2013)
42
almaktadr. Coryellin 1966 ylnda kurduu Free Spirits adl grubun mzii,
caz-rock fizyonun ykselie getii 1969 ve 1970 yllarnn ncesinde bu trn
rneklerini sergilemitir. Free Spiritsin 1967 ylnda kard Duster adl
albmde Coryellin gitar sololar rock stilinin elerini tamaktadr (Gridley,
2009,s.375).
Resim 18 Gitarist Larry Coryell (Martin ve Waters, 2008, s.230)
Martin ve Waters (2008, s.231), rock gitar tnsn Larry Coryellle birlikte caza
tayan mzisyenin, gitarist John McLaughlin111 (1942) olduunu belirtmektedir.
Hint mzii ile 1950ler ve 1960larn R&B 112 gitar stilini buluturan
McLaughlinin Devotion ve My Goals Beyond adl albmleri, bu stildeki ilk
rnekler arasnda deerlendirilmektedir. McLaughlin 1971 ylnda kurduu The
111
112
John McLaughlin: 1942 Kirk Sandall. ngiltereli caz gitaristi ve besteci (Kernfeld, 2013)
1950lerin ncesinde bluesun ve gospelin, zellikle siyahlarn yapt ve siyah dinleyicilere

sunulan popler mzik zerinde nemli bir etkisi vard. 1920lerdeki Bessie Smithten
1940lardaki Louis Jordana kadar uzanan bu dnemde siyahlarca yaplan mzie race records
ad veriliyordu. Bu ad, 1949 ylnda rhythm and blues (R&B) olarak deitirilmitir (Gridley,
2009, s.364).
43
Mahavishnu Orchestra, 1970lerin en iyi fusion gruplar arasnda yer

almaktadr. Davulcu Billy Cobham113, klavyeci Jan Hammer114, bas Rick
Laird115 ve kemanc Jerry Goodman116n yer ald grubun yapt The Inner
Mounting Flame ve Birds of Fire, dnemin ne kan albmlerindendir. The
Mahavishnu Orchestrann 1974 ylnda dalmas zerine McLaughlin ayn
adla yeni bir grup kurmu ve bu grubun da dalmasyla birlikte McLaughlin,
fusiondan uzaklaarak akustik gitar almalarna arlk vermitir. Hintli grup
Shakti ile birlikte alan McLaughlin, sonrasnda Paco de Lucia117 ve Al Di
Meola118 ile birlikte akustik trio grubunda yer almtr.
Resim 19 Gitarist John McLaughlin (Martin ve Waters, 2008, s.232)
Piyanist ve besteci Joe Zawinul119, 1961 ve 1970 yllar arasnda saksafoncu

Cannonball Adderleyin gruplarnda yer alarak Mercy, Mercy, Mercy ve Walk
Tall besteleri ile dnemin en nde gelen eserlerine imza atmtr. Zawinulun
113
Billy Cobham: 1948 Panama. Amerikal davulcu. (Double, 2013)
114
Jan Hammer: 1948 Prag. Amerikal caz bestecisi, klavyeci, davulcu ve mzik yapmcs
(Fitzgerald, 2013)
115
Rick Laird: 1941 Dublin. rlandal bas (Voigt, 2013)
116
Jerry Goodman: 1945 Chicago. Amerikal kemanc (Schaffer, 2013)
117
Paco de Lucia: 1947 Algeciras. spanyol gitarist ( Woodall,2013)
118
Al Di Meola: 1954 Jersey. Gitarist (Milkowsky ve Kernfeld, 2013)
119
Joe Zawinul: 1932 Viyana-2007 Viyana. Avusturyal besteci ve klavyeci (Kernfeld, 2013)
44
dier bir baars, Miles Davisin 1969 ylnda kard albme adn veren In a
Silent Way bestesi olmutur. Miles Davis ayrca Bitches Brew albmnde
Zawinulun Pharaohs Dance adl bestesine de yer vererek bu iki albmn
dzenlemelerini Zawinula yaptrmtr. Cazda elektronik piyano ve klavye
kullanmnn Sun Ra ve Ray Charles120n nceki almalarnda grlmesine
karn, bu yaklam Zawinulla birlikte yaygnlamaya balamtr (Gridley,
2009, s.375,376).
Resim 20 Piyanist ve besteci Joe Zawinul (Martin ve Waters, 2008, s.226)
Zawinulun saksafoncu Wayne Shorter121 ve bas Miroslav Vitous122la 1970

ylnda kurduu Wheather Report, dnemin en yaratc gruplar arasnda yer
almaktadr. lk albmnde kolektif doalamay n planda tutan grupta,
bebopta grlen geleneksel enstrman rolleri bir kenara braklarak; solo
enstrmanlarn ritim, ritim enstrmanlarnn solo performanslarna sklkla yer
verilmitir. Bu sayede ortaya kan karlkl etkileim hali, solo ile elik
arasndaki
fark
ortadan
kaldrmtr.
Grubun
1973
ylnda
kard
Sweetnighter adl albmle birlikte kolektif doalama, yerini, besteye dayal ve

120
Ray Charles: 1930 Albany-2004 Beverly Hills. Amerikal piyanist, arkc ve besteci (Marsh,
2013)
121
Wayne Shorter: 1933 Newark. Amerikal saksafoncu ve besteci (Kernfeld, 2013)
122
Miroslav Vitous: 1947 Prag. Caz bas (Kernfeld, 2013)
45
ska tekrar eden temalara brakm ve bu temalarn byk bir blm Joe
Zawinul tarafndan yazlmtr (Gridley, 2009, s.376-380).
Bas gitarist Jaco Pastorius123un, Weather Reportsun 1976 ylnda kard
Black Market adl albmyle bu gruba katlmasyla birlikte grubun canl
performans dinleyici kitlesi byk lde artm ve Pastoriusun bas gitara
getirdii yeniliki yaklamlar grubun tarzn nemli lde etkilemitir.
Performanslarnda perdesiz basa arlk veren Pastorius, funk anmsatan
elikleri, hareketli sololar ve orijinal tnsyla dnemin en nde gelen
mzisyenlerinden biri olmutur. Yeniliki bas gitar tekniinin yan sra bestecilii
ile de n plan da olan Pastorius, Weather Reports iin Teen Town ve
Havona adl eserleri bestelemi ve bu eserlerin yer ald Heavy Weather
adl albm, grubun en popler almalar arasnda yer almtr.
Tablo 8 Caz-Rock Fusion Stil zellikleri
Bestelemeye dayal
Sade
Armoni
Modlara dayal
Dk ritimli
Ritim
Olduka enerjik
Rock, ve Funk stillerinin ritmik kalplar
Doalama
Olduka dzensiz
Akorlara dayal
Melodi
123
Jaco Pastorius: 1951 Norristown-1987 Lauderdale. Amerikal bas gitarist (Robinson ve

Kernfeld, 2013)
46
2.7
1980LERDEN GNMZE CAZ
Martin ve Waters (2008, s.242-243), gnmz caznda temel yaklamn yer

aldn belirtmektedir. Bunlardan ilki caz geleneine ynelen yaklamdr.
1970lerde ne kan caz-rock fusionda, cazn kkleri mziin dnda tutulmu
ve buna bal olarak 1980lerin ou gen mzisyeni, bu dnemde cazn
kkleriyle yeniden iliki kurmutur. Bylece, 1950lerin sonlarndaki ve
1960lardaki akustik tn ve bebop sonras yaklamlar gen mzisyenlerle
birlikte 1980lerde yeniden ortaya kmtr. Gnmz caznda grlen ikinci
temel yaklam fusiondur. Fusion; cazn popler mzik, avangart ve dnya
mzikleriyle
farkl
koldan
ilikilendirilmesi
yoluyla
gnmze
dek
srdrlmtr. 1960larn avangart caz miras ise; akustik avangart, elektronik

avangart ve dnya mzikleriyle avangart anlayn sentezi olmak zere farkl
biimde gnmz caznn dier nemli yaklam haline gelmitir.
Gnmz caznn bileenlerinden ilki olan ve 1980lerde ortaya kan caz
geleneine ynelim, iki farkl biimde kendini gstermektedir. Bunlardan ilki,
geleneksel caz repertuvarnn canl performanslarla yeniden icrasdr. Dier
biim ise eski caz mzisyenlerinin tm eserlerinin yeniden yorumlanarak
albmler altnda toplanmasdr. Her iki biimle eski caz stillerinin yeniden
douunda rol alan nemli oluumlardan biri, Gunther Schullerin ynettii
Lincoln Center Jazz Orchestadr. Gunther Schuller; Scott Joplin, Jelly Roll
Morton ve Duke Ellingtonun mziini bu orkestra iin notaya aktarm ve canl
performanslarnda yer almtr. Eski caz repertuarnn canlandrlmasnda
nemli rol oynayan orkestralardan bir dieri Carnige Hall Jazz Banddir. Jon
Faddis124in ynettii bu orkestra eski caz arklarnn yeniden yorumunun yan
sra, yeni besteleri ile de bilinmektedir. Trompeti ve besteci Wynton
Marsalis125in ynetmenliini stlendii Jazz at Lincoln Center
adl
organizasyon ise, eski caz repertuarnn canlandrlmas alannda en iyi bilinen

oluumdur. 1980 ylnda Art Blakeys Jazz Messengers grubuna dahil olan
Marsalis bu grupla, 1981 ylnda Wynton Marsalis adnda bir albm karm
124
Jon Faddis: 1953 Oakland. Amerikal trompeti (Dickow ve Kernfeld, 2013)
125
Wynton Marsalis: 1961 New Orleans. Caz trompetisi ve besteci (Kernfeld, 2013)
47
ve kendi besteleriyle birlikte albmde Herbie Hancock, Tony Williams126 ve Ron

Carter127n bestelerine de yer vermitir. Sonraki almalarnda erken dnem
caza daha fazla nem veren Marsalis; The Majesty of Blues (1989), Soul
Gestures in Southern Blue (1991), Blue Interlude (1992) ve In This House,
On This Morning (1994) adl albmleriyle geleneksel caz yaklamn
srdrmtr. Yapt almalarla Pulitzer ve Grammy dllerine layk grlen
Marsalis, yakn dnem caz tarihinin en nemli figrleri arasnda yer almaktadr
(Martin ve Waters, 2008, s.243-250).
Resim 21 Trompeti ve Besteci Wynton Marsalis (Martin ve Waters, 2008, s.248)
Gnmz caznda yer alan yaklamlardan ikincisi olan fusion ierisinde yer
alan ve caz-popler mzik birleiminden doan mzik trlerinden biri smooth
cazdr. Davis, smooth cazn, 1970li yllarn popler mzik trleriyle cazn
cmleleme ve doalama anlaynn birleiminden doduunu belirtmektedir.
Bu trde dnemin popler mziinden alnan melodik malzeme, cazn
doalama geleneinden daha n planda yer almaktadr. Saksafoncu Kenneth
126
Tony Williams: 1945 Chicago-1997 Daly City. Amerikal caz davulcusu (Porter, 2013)
127
Ron Carter: 1937 Ferndale. Amerikal caz bas (Kernfeld, 2013)
48
Bruce Gorelick128, David Sanborn129 ve gitarist George Benson130, smooth caz

stilinin yaygnlk kazanmasna nclk etmilerdir (Davis, 2012, s.332).
1980 lerin sonlarnda ortaya kan dier bir pop-caz fusion tr olan acid caz,
genel itibaryla eski caz kaytlarnn baz blmlerinin elektronik ortama
aktarlarak,
popler
mzik
trleriyle
bu
ortamda
birletirilmesi
yoluyla
oluturulmaktadr. Acid caz stilinin nclerinden Gilles Peterson131 (1964), bu

alandaki baz almalarnda Art Blakey, Horace Silver, Herbie Hancock, Grant
Green132 gibi mzisyenlerin kaytlarn kullanmtr. Caz ile hip-hop, tekno, trip
hop ve rap gibi 1980lerin ortalarnda ve 1990l yllarda popler olmu mzik
trlerinin bulutuu acid cazn en belirgin zellikleri, dansa uygun ritmik yaps
ve ounlukla birbirini takip eden iki akordan oluan basit akor yryleridir.
Bununla birlikte acid cazda kullanlan melodiler sade ve renksizdir. Bu
balamda acid caz,
ritim ve tnnn armoni ve melodiden daha nemli olduu
Afrika mziine, dier caz stillerine oranla daha fazla benzemektedir (Gridley,
2009, s.394-398).
1930larn ve 1940larn swing stili 1990larda, geleneksel yaklamlarla
fusionun bir arada olduu yeni bir biimle tekrar canlanmtr. Neo-swing ad
verilen bu mzikte eski swing arklarnn popler mzikte kullanlan elektronik
yntemlerle yeniden yorumland grlmektedir. Gitarist Brian Setzer 133, The
Dirty Boogie (1998) albm ile neo-swingin en nemli isimlerinden biridir
(Martin ve Waters, 2008, s. 260).
128
Kenneth Bruce Gorelick: 1956 Seatle. Amerikal Smooth Caz saksafoncusu (West, 2013)
129
David Sanborn: 1945 Tampa. Amerikal caz ve R&B saksafoncusu (Kernfeld, 2013)
130
George Benson: 1943 Pittsburg. Amerikal elektro gitarist ve arkc (Jeske, 2013)
131
Gilles Peterson: 1964 Caen. ngiltereli DJ ve mzik yapmcs (Bares, 2013)
132
Grant Green: 1935 St. Louis-1979 New York. Amerikal elektro gitarist (Waggoner ve
Kernfeld, 2013)
133
Brian Setzer: 1959 New York. Amerikal gitarist ve arkc (Smith, 2013)
49
Cazn Yahudi Klezmer mzii ile sentezinden doan Klezmer caz, ncln
saksafoncu ve besteci John Zorn134un (1953) stlendii dier bir caz stilidir.
John Zorn, 1990larn klezmer caznn en retken figr olarak grlmektedir.
Lee Konitz ve Paul Desmond135dan etkilenen Zorn, ayrca bebop stilindeki
ustalyla da bilinmektedir. Yahudi halk mzii eleriyle Ornette Coleman ve
Phil Woods136un yntemlerini birletiren Zornun almalar Masada ad
altnda oluturduu albmler serisinde birletirilmitir (Gridley, 2009,s. 406).
Resim 22 Saksafoncu ve besteci John Zorn (Martin ve Waters, 2008, s.265)
Martin ve Waters (2008, s.261-262), 1960lardaki ve 1970lerdeki feminizm

hareketinin bir sonucu olarak, caz kariyerine sahip kadnlarn gzle grlr
biimde arttn belirtmektedir. Piyanist Eliane Elias137, besteci Carla Bley138 ve
Maria Schneider139, kemanc Regina Carter140, davulcu Susie Ibarra141,
134
John Zorn: 1953 New York. Amerikal besteci, saksafoncu ve yapmc (Brackett, 2013)
135
Paul Desmond: 1924 San Francisco-1977 New York. Amerikal alto saksafoncu (Harrison,
2013)
136
Phil Woods: 1931 Sprinfield. Amerikal alto saksafoncu (Kernfeld, 2013)
137
Eliane Elias: 1960 So Paulo. Brezilyal piyanist (McCord ve Kernfeld, 2013)
138
Carla Bley: 1936 Oakland. Amerikal caz bestecisi, piyanist ve aranjr (Schlicht, 2013)
139
Maria Schneider: 1960 Windom. Amerikal besteci ve aranjr (Kennedy, 2013)
140
Regina Carter: 1966 Detroit. Amerikal caz kemancs (Poutiainen, 2013)
141
Susie Ibarra: 1970 Anaheim. Amerikal davulcu ve perksyonist (Smith, 2013)
50
saksafoncu Virginia Mayhew142 ve trompeti Ingrid Jensen143, gnmzde caz

kariyerine sahip nemli kadn mzisyenler arasnda yer almaktadr. Joe
Henderson144, Wayne Shorter, James Moody145 gibi mzisyenlerle alan ve
Carnige Hall Jazz Band, Lincoln Center Jazz Orchestra gibi oluumlarda yer
alan Piyanist Renee Rosnes146 (1962) dnemin en nde gelen mzisyenleri
arasnda yer almaktadr. Piyanist Geri Allen147, geleneksel ve avangart piyano
stilinin yan sra elektronik mzik almalaryla da ne kmaktadr. Soprano
saksafoncu Jane Ira Bloom148, cazda piyanodan farkl bir entrmanla kariyer
edinmi ilk kadn mzisyendir. Piyanist ve besteci Eliane Elias, Brezilya mzii
ile caz birletiren nemli kadn mzisyenlerden biridir. Elias, Latin besteci
Antonio Carlos Jobim149 (1927-1994)in One Note Samba adl bestesini
standart piyano trio formatnda (piyano, bas, davul) yeniden yorumlamtr.
142
Virginia Mayhew: 1959 Palo Alto. Amerikal alto saksafoncu (Kennedy, 2013)
143
Ingrid Jensen: 1966 Vancouver. Kanadal trompeti ve kornocu (Homes, 2013)
144
Joe Henderson: 1937 Lima-2001 San Francisco. Amerikal tenor saksafoncu, flt ve
besteci
145
James Moody: 1925 Savannah-2010 San Diego. Amerikal flt, alto ve tenor saksafoncu
(Gardner ve Kernfeld, 2013)
146
Renee Rosnes: 1962 Kanada. Kanadal piyanist (Miller, 2013)
147
Geri Allen: 1957 Pontiac. Amerikal piyanist. (Gilbert ve Kennedy, 2013)
148
Jane Ira Bloom: 1955 Boston. Amerikal soprano saksafoncu ve besteci (Holmes, 2013)
149
Antonio Carlos Jobim: 1927 Rio de Janerio-1994 New York. Brezilyal besteci, piyanist,
gitarist ve aranjr (Bhague, 2013)
51
3. CAZ ARMONS
3.1
CAZ AKORLARI150
Gridley (2009, s. 46), armoninin yerel Afrika mziinde var olduunu ancak caz
akor yrylerinin yerel Afrika mziinden deil, Avrupa Mziinden alndn
belirtmektedir. Bu balamda caz tarihinin ok uzun bir dnemini iine alan
mzik anlayndaki armonik yap, Bat mziine on altnc yzyldan yirminci
yzyla kadar yaklak be yz yl hakim olan ve temelde gerilim ve zlme
ilkesine dayanan fonksiyonel tonaliteye ve buna bal olarak gelien fonksiyonel
armoni prensiplerine dayanmaktadr (Greenberg, 2007, s.25).
Fonksiyonel armonide birinci derece akoru (I) armoninin merkezinde yer alr.
Dizi ierisinde yer alan dier tm akorlar bu akordan uzaklama ya da bu akora
ynelme ilevindedir. Bu ilevler temelde sub-dominant (SD), Dominant (D) ve
tonik (T) ad verilen kategorilerden oluur. Bu sralamada SD ilerleme, gerilime
hazrlk; D gerilim; T rahatlama, zlme ilevini stlenir. Fonksiyonel armonide
diyatonik dizilerin dereceleri zerine kurulan tm akorlar bu kategoriden
birinde yer alr.
Jaffe (1996, s.12), temel caz akorlarnn l aralk ilikisiyle kurulduunu ifade
eder. llerle kurulan ve sesten oluan akorlara triad, llerle kurulan ve
drt sesten oluan akorlara yedili akorlar denilmektedir. Yedililer geleneksel
fonksiyonel tonalitede uyumsuz kabul edilirken, cazda temel, uyumlu bir
armonik e haline gelmitir (Greenberg, 2007, s.25). Akora adn veren nota
akorun kk sesidir. Kk sesin, akorun en alt partisinde bulunduu duruma kk
hali denilmektedir. Kk sesin zerindeki nota l olarak adlandrlr ve akorun
minr ya da majr olduunu belirler. lnn zerinde bulunan nota beli,
belinin l aralk zerinde bulunan nota yedili olarak adlandrlr (Jaffe 1996,
s.12).
150
Bu blmde yer alan akorlar Andy Jaffenin Jazz Harmony ve Mark E. Bolingin The Jazz
Theory Workbook kitabnda yer ald biimiyle aklanmtr.
52
Dizi ierisinde yer alan sesler zerine kurulan akorlar farkl aralk ilikileri
barndrmakta ve buna bal olarak farkl isim ve gsterimlere sahip
olmaktadrlar.
3.1.1 Yedili Akorlar
Kk sesiyle en st sesi arasnda yedili aralk barndran akorlar yedili akorlardr.
erli aralklarla bir araya gelen drt sesten oluur.
Majr Yedili (Major Seventh)

Gsterim: 7, M7, maj7
Kurulum: 1, 3, 5, 7 (Majr Mod)
rnek: C7
Artrlm Majr Yedili (Augmented Seventh)

Gsterim: 7+5, 7(#5), M7+5, M7#5,maj7+5, maj7#5
Kurulum: 1, 3, #5, 7 (Majr Mod)
rnek: C7+5
Majr Yedili Art Drt Major Seventh Plus Four)

Gsterim: 7#4, 7(#4), 7+11, M7+4, M7#4, maj7+4, maj7#4, maj7+11
Kurulum: 1, 3, #4, 7 (Majr Mod)
rnek: C7#4
53
Minr-Majr Yedili (Minor-Major Seventh)

Gsterim: -(7), m#7, mM7,
, min(+7), min(M7)
Kurulum: 1, b3, 5, 7 (Majr Mod)

rnek: C-(7)
Minr Yedili (Minor Seventh)

Gsterim: -7, m7, min7
Kurulum: 1, b3, 5, b7 (Majr Mod)
rnek: C-7
Yar Eksiltilmi Yedili (Half-Diminished Seventh)

Gsterim: 7, -7(b5), -7b5, m7b5, -7(-5), m7(-5), min7(-5)
Kurulum: 1, b3, b5, b7 (Majr Mod)
rnek: C7
Dominant Yedili (Dominant Seventh)

Gsterim: 7, X
Kurulum: 1, 3, 5, b7 (Majr Mod)
rnek: C7
54
Artk Yedili (Augmented Seventh)

Gsterim: 7#5, 7(#5), 7b13, 7(b13), 7(-13)
Kurulum: 1, 3, #5, b7 (Majr Mod)
rnek: C7+5
Dominant Yedili Art Drt (Dominant Seventh Plus Four)

Gsterim: 7#4, 7(#4), 7+11, 7#11, 7b5, 7(b5), 7(-5)
Kurulum: 1, 3, #4, b7 (Majr Mod)
rnek: C7+4
Dominant Yedili Sus Drt (Dominant Seventh Sus Four)

Gsterim: 7sus4, Sus4
Kurulum: 1, 4, 5, b7 (Majr Mod)
rnek: C7sus4
Eksik Yedili (Diminished Seventh)

Gsterim: dim7, d7
Kurulum: 1, b3, b5, bb7 (Majr Mod)
rnek:
55
3.1.2 Altl Akorlar

Kk sesin altl aralk zerinde yer alan notann eklenmesiyle oluan akorlardr.
Majr Altl (Major Sixth)

Gsterim: M6, maj6
Kurulum: 1, 3, 5, 6 (Majr Mod)
rnek: C6
Minr Altl (Minor Sixth)

Gsterim: m6, min6, -(add6)
Kurulum: 1, b3, 5, 6 (Majr Mod)
rnek: C-6
3.1.3 Geniletilmi Akorlar

Geniletilmi akorlar, akora yedilisinin zerindeki seslerin eklenmesiyle bir st
oktava taan akorlardr. Yedili aralktan sonra eklenecek ilk l nota dokuzlu,
ikinci l nota onbirli, nc l nota onul olarak adlandrlmaktadr. On
l aralk bir akorda var olabilecek en geni aralktr.
56
Kurulum: 1, 3, 6, 9, #11 (Majr Mod)

rnek:
Kurulum: 1, b3, 5, 6, 9, 11 (Majr Mod)

rnek:
Kurulum: 1, 3, 5, 7, 9, #11, 13 (Majr Mod)

rnek:
57
Kurulum: 1, b3, 5, 7, 9, 11, 13 (Majr Mod)

rnek:
Kurulum: 1, b3, 5, b7, 9, 11, 13 (Majr Mod)

rnek:
Kurulum: 1, b3, b5, b7, 9, 11, b13 (Majr Mod)

rnek:
58
Kurulum: 1, 3, 5, b7, 9, #11, 13 (Majr Mod)

rnek:
Kurulum: 1, 3, 5, b7, 9, #11, 13 (Majr Mod)

rnek:
Kurulum: 1, 3, 5, b7, #9, #11, 13 (Majr Mod)

rnek:
59
Kurulum: 1, 3, #5, b7, 9, #11 (Majr Mod)

rnek:
Kurulum: 1, 3, #5, b7, b9, #11 (Majr Mod)

rnek:
Kurulum: 1, 3, #5, b7, #9, #11 (Majr Mod)

rnek:
60
3.1.4 Cazda Kullanlan Dier Akor Yaplar

Boling (1990, s. 31-35), caz armonisinin temellerini oluturan akorlarn byk bir
blmnn l aralk ilikisiyle oluturulduunu, bununla beraber sesleri
arasnda l aralktan farkl aralk ilikileri tayan akorlarn da caz armonisinde
yer aldn belirtmektedir. Bu akorlar l aralklarla kurulan akorlarn yerine
kullanlarak mzie farkl tnlar katmaktadr. Wayne Shorter, Chick Corea,
Miles Davis gibi mzisyenlerin bestelerinde bu akorlara ska rastlanmaktadr.
Drtl aralklarla kurulan akorlara Quartal akorlar ad verilir. Quartal akorlar
genelde tam drtl aralklarla kurulmakta ve sesten olumaktadrlar. Bu
akorlarn gsteriminde zel bir simge bulunmamaktadr.
ekil 1 Miles Davisin So What bestesinde quartal akorlar (Boling, 1990, s.31)
Beli aralklarla kurulan akorlara Quintal akorlar ad verilir. Genelde tam beli
aralyla kurulurlar. Quartal akorlara gre daha az kullanlmaktadrlar.
ekil 2 Quintal akor rnei (Boling, 1990, s.33)
Polychord ad verilen ve l aralklarla kurulan iki tam beli akorun bir arada
kullanlmasyla oluan akorlar ada caz bestelerinde ska kullanlmaktadr.
Bu akorlar geniletilmi akorlarn iinde bulunabildii gibi geniletilmi akorlarda
yer almayan kombinasyonlar da iermektedir.
61
ekil 3 Polychord gsterimi ve geniletilmi akor karl (Boling, 1990, s.34)
Bas ses zerindeki triadlar ada caz bestelerinde ska kullanlan bir baka
akor trdr. F/G akor gsterimi basta sol sesi zerine fa majr tam beli
akorunun kurulduunu gsterir. Gsterimden dolay bu akorlara slash chords
ad verilmektedir.
ekil 4 Shash chord rnekleri (Boling, 1990, s.35)
3.2
AKOR YRYLER
Akor yryleri; birbiri ardna sral akorlardan oluan, daha nce bahsedilen
fonksiyonel ilkeleri gzeterek ve/veya stile gre bunun dna da klarak
doalamaya ve melodiye armonik iskelet oluturan yaplardr.
62
3.2.1 Akor Yrylerinin Gsteriminde Kullanlan Yntemler

3.2.1.1
Romen Rakamyla Gsterim
Tonun akor zerinde belirtilmesinin gerekmedii durumlarda hem akorun

niteliini hem de mod zerinde bulunduu dereceyi gsterdii iin Romen
rakam gsterimi yaygn olarak kullanlmaktadr (Nettles ve Graf, 1997, s.24).
I den VII ye kadar kullanlan Romen rakamlar bir modda akorun kurulaca
dereceleri temsil eder. Akorun nitelikleri (l, beli, yedili, geniletilmi hali)
Romen rakamnn yanna yazlr.
ekil 5 C Majr dizisinde akorlarnn Romen rakamyla gsterimi
Minr modlara ait akorlarn Romen rakamyla gsteriminde, majr mod referans
alnarak dereceler zerindeki deiiklikler bemol ya da diyezle gsterilir. ekil
8de majr modun nc ve altnc derecesi bemollenerek doal minr modu
oluturulmutur.
ekil 6 C Doal minr dizisinin akorlarnn Romen rakamyla gsterimi
Geleneksel armonide minr akorlarn gsteriminde kullanlan kk Romen

rakamlar (i, iii, vi), caz akorlarnn gsteriminde tercih edilmemekte ve byk
Romen rakamlarnn yanlarnda yer alan ifadelerle akorun majr/minr
karakteristii belirtilmektedir (bkz. Blm 3.1: Caz Akorlar).
63
3.2.1.2
Ok ve Parantez aretleriyle Gsterim
Akor yrylerinin ve kadanslarn gsteriminde kullanlan yntemlerden biri

Andy Jaffenin Jazz Harmony kitabnda belirttii, Berklee College of Music
(Berklee Mzik Okulu) tarafndan da kullanlan parantez-ok sistemidir. Jaffe bu
sistemi, geniletilmi kadanslarda ve akor yrylerinde, arknn moduna ve
tonuna
yabanc
akorlarn
Romen
rakam
ile
gsteriminde
yaanan
uyumsuzluklar ve zorluklar gereke gstererek anlatmaktadr. Parantez-Ok

sisteminde drt temel simge kullanr.
Ok iareti, dominant yedili bir akorun dier bir arkora zlmesini gsterir. Bu
gsterimde dominant yedili akorun kk sesiyle zld akorun kk sesi
arasnda tam beli aralk bulunmaktadr.
ekil 7 Dominant yedili akor zlmnn okla gsterimi
F7(V7)
(I)
Ok gsterimi, geniletilmi kadanslarda sz konusu zlmenin arasna II-7, II

gibi baka akorlarn girmesi durumunda da kullanlmaktadr.
ekil 8 Geniletilmi kadansta dominant yedili akorun zlmesinin okla gsterimi
A7(V7)
A-7
D (I)
64
Keli parantez II-7 V7 kadansn gstermek iin kullanlr.
ekil 9 II-7 V7 I kadansnn parantez ve okla gsterimi
-7
G7
Kesik izgili keli parantez, II-7 akorundan dominant yedili akoruna yry
gsterir. II-7 akorunun kk sesi dominant yedili akorunun kk sesinin yarm
aralk altndadr.
ekil 10
-7
-7 G7 yrynn kesik izgili keli parantezle gsterimi
G7
Kesik izgili ok, subV7 kadansnn gsteriminde kullanlr. Bu kadansta

dominant yedili akorun kk sesi, zld akorun kk sesinin yarm aralk
zerindedir (Jaffe, 1996,s.74, 75).
ekil 11
D-7
7 C yrynn kesik izgili okla gsterimi
65
3.2.2 Majr Akor Yryleri

Majr modda (Ionian) akor yryleri, cazn erken dneminden itibaren sklkla
kullanlan akor yryleri arasnda yer almaktadr. Nettles ve Graf, majr
modun karakteristik notasnn kararsz bir yapya sahip olan drdnc derecesi
olduunu belirtmektedir. Buna gre dizinin tonik ileve sahip akorlar, drdnc
derece sesini iinde bulundurmayan kararl akorlardr. Majr modda birinci,
nc ve altnc derece akorlar bu nedenle tonik ilevdedir (Nettles ve Graf,
1997, s. 31). Ted Pease; nc ve alnc derece akorlarnn, birinci derece
akoru (tonik) ile ortak seslere sahip olmasndan dolay sklkla tonik ilevinde
kullanldklarn belirtmektedir (Pease, 2003, s.52).
Dominant ilevindeki akorlar, majr modun drdnc derecesinde yer alan bu
kararsz notay, triton aral (eksik beli / artk drtl) ierisinde barndran
akorlardr. Dominant akorun nc ve yedinci dereceleri151 arasnda triton
aral bulunur ve sz konusu kararsz nota, bu akorun nc ya da yedinci
derecesinde yer alr. Majr modda beinci derece akoru bu nedenlerden dolay
dominant ilevine sahiptir. Majr modun yedinci derece akoru, majr modun
drdnc derecesini ve triton araln barndrmasna karn triton aral
oluturan
notalarn
akorun
nc
ve
yedinci
derece
zerinde
yer
almamasndan tr dominant ilevinde deildir (Nettles ve Graf, 1997, s. 31).

Buna karlk Jaffe, Jazz Harmony kitabnda yedinci derece akorun drdnc ve
yedinci dereceleri iermesinden tr dominant kategorisinde yer aldn
belirtmektedir (Jaffe, 1996, s.30).
ekil 12 C majr dizisinde G7 dominant akoru ve triton aralk barndran ilgili dier
akorlar (Nettles ve Graf, 1997, s. 31)
151
Birinci derece (kk nota) ile birlikte nc ve yedinci dereceler yedili bir akorun karakterini
belirler ve bu nedenle rehber notalar olarak adlandrlr (Boling, 1990, s.76).
66
kinci ve drdnc derece akorlar ise SD ilevindedir.
ekil 13 C majr dizisinde yedili akorlar, dereceleri ve ilevleri
C7
D-7
E-7
I7
II-7
III-7
SD
F7
IV7
SD
G7
A-7
B7
V7
VI-7
VII7
152
Tablo 9 Majr Modunda Akorlarn Foksiyonel Armonideki Yerleri
levsel Kategori
Diyatonik
Akorlar
SD
II-7, IV7
V7
I7, III-7, VI-7
Boling (1990, s.71), bebop ve caz standartlarnda grlen en yaygn akor

yrylerinden birinin majr modda II-7 - V7 - I7 akor yry olduunu
belirtmektedir.
152
Bu almada -caz repertuarnda dominant akoru olarak nadiren kullanlyor olmakla birlikteyedinci derece akoru dominant akor kategorisinde kabul edilecektir.
67
ekil 14 Majr Modda II-7 - V7 - I akor yry
153
(Nettles ve Graf, 1997, s.36)
ekil 15 Just Friends akor yry (Levine, 1995, s.21)
ekil 15te John Klanner tarafndan 1931 ylnda bestelenen Just Friends
arksnn akorlar yer almaktadr. Levine, arknn akor yrynde yer alan
153
ekilde yer alan keli parantez, kadans analizinde kullanlan bir yntem olup ilerleyen
blmlerde anlatlacaktr.
68
SD-D (II-V) ilikisine dikkat ekerek bu iki akor hareketiyle geici tonal alanlarn
yaratldn belirtir (Levine, 1995, s.21). Geici tonal alanlar ekil 17de
gsterilmitir. Nettles ve Graf, ekil 17de yer alan II-7 V7 yrynn gl bir
armonik ilikiye sahip olduunu ve bu nedenle tonik akora zlmesinin her
zaman gerekli olmadn belirtmektedir (Nettles ve Graf, 1997, s. 31).
II-7 - V7 - I7 akor yrnn dnda SD, D ve T ilevi gren dier diyatonik
akorlarla SD-D-T yry oluturulabilmektedir.
Bununla birlikte diyatonik olmayan farkl akorlarn diyatonik akorlarn yerini
almasyla da
SD-D-T yry gerekletirilebilir (Caz terminolojisinde
Substitution olarak adlandrlan bu akor deiimleri iin bkz. blm 3.2.7).
3.2.3 Minr Akor Yry

SD-D-T akor yry majr modda olduu gibi minr modlarda da cazn erken
dneminden itibaren yaygn biimde kullanlmaktadr. Pease, minr modun,
cazda ska kullanlan farkl formu olduunu belirtir Bunlardan ilki doal
minrdr.
ekil 16 C doal minr dizisinde diyatonik akorlar (Pease,2003, s.57)
Doal minrn dereceleri zerine kurulan diyatonik akorlardan birinci ve nc

derece akorlar tonik; ikinci, drdnc, altnc ve yedinci derece akorlar sub
dominant; beinci derece akoru ise dominant zelliindedir.
69
Tablo 10 Doal minr modunda akorlarn fonksiyonel armonideki yerleri
levsel Kategori
SD
Diyatonik
Akorlar
II-7(b5), IV-7,
bVI7, bVII7
V7
I-7, bIII7
Peasein szn ettii ikinci minr mod, armonik minrdr. Armonik minr,
doal minr modunun yedinci derecesinin yarm aralk tizletirilmesiyle oluur.
ekil 17 C armonik minr dizisinde diyatonik akorlar (Pease,2003, s.57)
Armonik minrn birinci ve nc derece akorlar tonik; ikinci, drdnc ve

altnc derece akorlar sub dominant; beinci ve yedinci derece akorlar
dominant zelliindedir.
70
Tablo 11 Armonik minr modunda akorlarn fonksiyonel armonideki yerleri
levsel Kategori
Diyatonik
Akorlar
SD
II-7(b5), IV-7,
bVI7
V7,
I-(Maj7),
bIII+(Maj7)
Melodik minrn diyatonik akorlar ekil 18de gsterilmektedir. Bu akorlardan

birinci, nc ve altnc derece akorlar tonik; ikinci ve drdnc derece
akorlar
sub
dominant;
beinci
ve
yedinci
derece
akorlar
dominant
zelliindedir (Pease,2003,s.57,58).
ekil 18 C melodik minr dizisinde akorlarn fonksiyonel armonideki yerleri (Pease,2003,

s.58)
71
Tablo 12 Melodik minr modunda akorlarn fonksiyonel armonideki yerleri
levsel Kategori
SD
II-7, IV-7
V7, VII-7(b5)
I-7,bIII+(Maj7),
VI-7(b5)
Diyatonik
Akorlar
ekil 19 C Melodik minr dizisinde II-V-I akor yry (Levine, 1995, s.55)
Levine, tonik minr akorun iki lden fazla srd durumlarda kromatik ini
salayan C-, C-(Maj)7, C-7, C-6 akor yrynn erken dnem cazndan
balanarak kullanldn belirtir. Bu yryle, akorun tonik sesinden altlsna
kromatik bir ini salanm olur. ekil 20de Irving Berlinin How Deep Is The
Ocean arksnn ilk drt lsnde C, B,
grlmektedir (Levine, 1995, s.55).
,A zerinde kromatik hareket
72
ekil 20 Tonik minr akorlaryla kurulan kromatik hareket (Levine 1995, s.274)
3.2.4 Aralk emberleri

Boling (1990, s. 70-71), 1930, 1940 ve 1950lerde yazlan caz bestelerinin akor
yrylerinin en bilinenlerinde, akorlarn inici tam beli aralyla sralandn
belirtir. Diyatonik armonide dominant akor ile (V7) tonik akor (I) arasnda var
olan bu iliki sub dominant (II-7) ile dominant (V7) arasnda da vardr.
Geleneksel caz armonisindeki en yaygn kadans tr olan II-7
V7
Imaj7
yry temelde bu beli aralk ilikisine dayanr.
ekil 21 Beli emberi (Boling, 1990, s.16)
Jerome Kern tarafndan 1936 ylnda bestelenen A Fine Romance arksnn

5-11. lleri arasndaki akor yry beli emberinin diyatonik dizideki
kullanmna rnek olarak gsterilebilir.
73
ekil 22 A Fine Romance akor yry, 5-12. l (The Real Book, 2011, s.3)
ekil 20de 5-9. ller arasndaki akor yrynde C majr dizinin nc

derece akoru olan E-7 akorundan sonra altnc derece akoru olan A-7 gelmitir.
Bu iki akorun kk seslerinde beli aralk ilikisi vardr. A-7 yi takip eden, dizinin
ikinci derece akoru D-7 ile A-7 arasnda ve D-7 ile bir sonraki G7 akorunun kk
sesi arasnda ayn iliki devam etmektedir. Dokuzuncu ldeki C6 akoruyla bir
nceki lde G7 akoru arasnda ayn iliki bulunmakr. 5-9. llerdeki akor
yryleri zetle yledir:
E-7 / A-7 / D-7 / G7 / C6

iii-7 / vi-7 / ii-7 / V7 / I6
ekil 22de yer alan arknn akor yry, ekil 21teki beli emberinin E-C
arasndaki notalar zerine kurulan akorlarla salanmtr.
Boling (1990, s.72), bebop ve standart arklardaki en yaygn akor
yrylerinden birinin kk seslerinde minr l ve majr ikili aralk ilikileri
tayan akorlara dayal olduunu belirtmektedir. Kk hareketinde majr l ve
triton aralk bebop ve standart arklarda yaygn olmamakla birlikte ada caz
bestelerinde ska kullanlmaktadr. ekil 23te Bolingin bebop ve standart
arklarda ska kullanldn belirttii majr ikili emberleri ve ekil 24te minr
l emberi grlmektedir.
74
ekil 23te gsterilen iki farkl majr ikili emberi ile on iki tonun tamam bu
aralk ilikisi ierisinde ifade edilebilmektedir.
ekil 23 Majr kili emberleri (Boling, M.E., 1990, s. 16)
ekil 24te yer alan farkl minr l emberi ile on iki tonun tamam bu aralk
ilikisi ierisinde ifade edilebilmektedir.
ekil 24 Minr l emberleri (Boling, M.E., 1990, s. 17)
Bolingin belirttii, ada caz bestelerinde ska kullanlan majr l

emberleri ekil 25te grlmektedir.
75
ekil 25 Majr l emberleri (Boling, M.E., 1990, s. 17)
3.2.5 Blues Akor Yry

Boling (1990, s.87), cazn mziksel karakterinin byk bir blmn bluesdan
aldn ne srmektedir. Blues gamn majr gamdan ayran, blues gamna
zg notalar konusunda Berendt unlar ifade eder:
On iki ll akor iskeletine yaslanan blues melodileri ve blues
doalamalar o kendine zg ekicilii blue notelar sayesinde
kazanr. nceleri bu notalarn dou nedeni hakknda yle
varsaymlar ileri srld: Kleletirilerek Afrikadan Yeni Dnyaya
getirilen siyahlar, kendi mziklerindeki pentatonik sisemi (be notadan
oluan sistem) bizim yedi notal heptatonik ses dizimize uyralarken
bizdeki nc ve yedinci dereceleri kendi mzikal hissedilerine
yaklatrabilmek iin, bemolletirmek zorunda kaldlar. Bu ise prensip
olarak bilinen Avrupa armoni retisindeki eksiltme denen eyden
ayn kapya ksa da-farkl bir olaydr. nk blue notelarda yarm
tonluk azalma deil, -mzisyene ve ruh haline gre deien lde!ok daha az, mikrotonal deiimler sz konusudur. Eksik l ve
minr yedililer aslnda bunlar yerleik mziin burada uygun
dmeyen terimleridir- bylece blue olur; blue note haline gelir; ve bu
Avrupa mziinin belirli basamaklarn eksiliini dzenlemek iin
kulland majr veya minrden bamsz olarak ortaya kar (Berendt,
2010, s.198).
ekil 26 C Majr Blues Dizisi
Jaffe (1996, s.38-39), majr modun nc ve yedinci derecelerinden sonra,

beinci derece sesinin bemollenmesiyle oluan blue notalarn armoni zerinde
bir takm etkileri olduunu belirtir.
Birinci ve drdnc derece akorlar blue
notalar nedeniyle dominant yedili akorlara dnr.
76
ekil 27 Birinci ve drdnc derece Blues akorlar (Jafee, 1996, s.39)
ekil 28 Birinci ve drdnc derece akorlarnn blue notalar sayesinde dominant yediliye
dnm
I: C7
IV: F7
#4 blue nota sklkla ikinci ya da altnc lde IV akorunun hemen sonrasnda

basta yer alarak IV7- #
7 akor yry ile #
7 akoruna kromatik gei
salar.
ekil 29 #4 blue notann basta kullanm (Jafee, 1996, s.39)
Boling, blues armonisinin geleneksel akorlu yapdan balayarak (I-IV-V)

bebop sonras dnemle birlikte olduka karmak bir yapya brndn, her
77
iki vuruta bir akor deiiminin sz konusu olabildiini belirtir. Blues akor
yry, I7 akoru ile balayp beinci lde IV7akoruna varr. Dokuzuncu ve
onuncu l, on birinci lde tekrarlanacak olan I7 akoru iin kadans yaratacak
akorlar ierir.
ekil 30 Blues akor yrynde I7, IV7 ve V7 akorlarnn kullanm (Boling, 1990, s.87)
Nettles ve Graf (1997, s.103); Bolingin ifade ettii sub dominant, dominant ve
tonik akorlarn yan sra, bu ilevsel akorlarla oluturulan yrylerin
varyasyonlarnn da kullanldn belirtmektedir. Buna gre ilevsel akorlar,
bulunduu l boyunca kendi ilevini srdren bir durumda yer alabilecei gibi,
bir sonraki fonksiyonel yapya armonik hazrlk tekil edebilir.
78
ekil 31 Blues akor yryn de fonksiyonel yaplar (Nettles ve Graf, 1997, s.103)
Boling (1990, s. 87-88), erken dnem caz bestecilerinin geleneksel blues

yryne akorlar ekleyerek bu yry genilettiini belirtmektedir. kinci
lde IV7 akoru kullanm, dokuzuncu lye II-7 akorunun eklenmesiyle
birlikte V7 akorunun onuncu lye kadar geciktirilmesi, II-7 akorunun b9 ile
geniletilen dominantnn (
) sekizinci lde kullanm, #
7 akorunun
yedinci lde bulunan tonik akorundan hemen nce altnc lde kullanlmas,
arknn ilk lsnn akoruyla kadans yaratacak ekilde on birinci ve on ikinci
lde Turnaround154 kullanm bu geniletmelere rnek olarak gstermektedir.
Bolingin ifade ettii, geleneksel blues yrynn geniletilmesiyle salanan
akor yry ekil 32de gsterilmektedir.
154
Turnaround iin bkz. Blm 3.2.8
79
ekil 32 Caz blues akor yry (Boling, 1990, s.88)
3.2.6 Secondary Dominant

Boling (1990, s.78), birinci derece akoru hari olmak zere diyatonik bir dizinin
dereceleri zerine kurulan akorlarn dominant akorlarna Secondary dominant
ad verildiini ifade etmektedir. Jaffe de Bolinge benzer biimde Secondary
dominant akorun zld akorun diyatonik bir akor olduunu, buna ek olarak
dominant akorun kk sesinin diyatonik dizi ierisinde olmas gerektiini
belirtmektedir (Jaffe, 1996, s.61).
ekil 33 C majr diyatonik dizisinde yedili akorlar ve dominant yedili akorlar.
C7
D-7
(G7)
(A7)
(B7)
V7/ii
V7/iii
V7/I
E-7
F7
G7
A-7
B7
(C7)
(D7)
(E7)
(F#7)
V7/IV
V7/V
V7/vi
80
ekil 33te Jaffenin tanmna gre F#7 akoru -kk sesi (F#) C majr diyatonik
dizisi ierisinde yer almad iin- Secondary dominant akoru deildir. G7 akoru
C majr dizisinin birinci derece akorunun dominant olduundan Birincil
Dominant (Primary Dominant) olarak adlandrlr. Bu durumda C majr
diyatonik dizi iin be adet Secondary dominant akoru vardr. Bu akorlar majr
modun birinci, ikinci, nc altnc ve yedinci dereceleri zerine kurulan
dominant yedili akorlardr ve srasyla drdnc beinci, altnc, ikinci ve
nc derece akorlarna zlrler.
Tablo 13 Majr modun dereceleri zerine kurulu akorlar ve Secondary dominant akorlar
Majr Mod
Secondary
Akorlar
Dominant Akorlar
I7
ii-7
VI7
iii-7
VII7
IV7
I7
V7
II7
vi-7
III7
vii7
Ostransky (1978, s.38), erken dnem caz armonisinde eksik yedili akorlarla
birlikte Secondary dominant akorlarn yaygn biimde kullanldn, en popler
akor yrylerinden birinin, birbirini takip eden dominant yedili akorlardan
oluan ve tonik akorla biten akor yry olduunu belirtmektedir.
81
ekil 34 Secondary dominant yedili akorlarla oluturulan akor yry
A7
D7
G7
Secondary dominant akorlar, akor yryne dinamizm katmakla birlikte geici

mod ve ton deiimleri yaratmak amacyla kullanlmaktadr. Geici modu ve
tonu, Secondary dominant akorunun zld diyatonik akorun yapsnn
belirlediini ifade eder. rnein, C majr diyatonik dizisinde kullanlan C7
Secondary dominant yedili akoru diyatonik F7 akoruna zlebilir. Dominant
akor, majr bir akora zld iin geici mod da majr olacaktr. Yeni ton ise
Fdr. Benzer biimde E7 Secondary dominant akoru diyatonik A-7 akoruna
zlebilir. Bu durumda geici ton A, geici mod ise minrdr. Jaffe bu noktada,
Secondary dominant akorunun ls ile bu akorun zlecei akorun kk sesi
arasnda yarm aralk bulunduunu ve bu nedenle gei yaplan minr modun
sklkla
armonik
minr
olarak
tercih
edildiini
belirtmektedir
(Jaffe,
1996,s.57,63).
3.2.7 Substitute Dominant Yedili Akoru Ve Triton Akor Deiimi

Diyatonik bir dizinin birinci derecesinden farkl bir derecesinde tonal alan
salamak amacyla,Secondary dominant akorunun yan sra, farkl bir dominant
akoru da caz armonisinde sklkla kullanlmaktadr. Substitute dominant yedili
akoru olarak adlandrlan bu akor Secondary dominant akorundan farkl olarak
inici kromatik hareket ile bu ilevi yerine getirmektedir. Dier bir deyile
Substitute dominant yedili akoru, zlecei akorun yarm aralk zerindeki tona
kurulan dominant yedili akorudur. C majr dizisinde F zerine zlme
yaratacak Substitute dominant yedili akoru
7 dir (Jaffe, 1996, s.67).
82
ekil 35 F akoruna zlen Substitute
ekil
35te
akoruna
zlen
7 akoru (Jaffe, 1996, s.67)
Substitute
dominant
yedili
akoru
gsterilmektedir. Diyatonik bir dizide yer alan akorlara zlecek olan Substitute
dominant yedili akorlarnn kk sesleri, dizi akorlarn kk seslerinin yarm aralk
zerinde olacandan Substitute dominant yedili akorlarnn kk seslerinin
diyatonik dizinin dnda olduunu sylemek mmkndr.
zetle Substitute
dominant akorlar, kk sesleri diyatonik olmamakla birlikte diyatonik akorlara

zlrler.
ekil 36 D-7 ye zlen Substitute dominant yedili ve Secondary dominant yedili akorlar
(Jaffe, 1996, s.68)
ekil 36da C majr dizisinin ikinci derece akoru olan D-7 akoruna zlen
Substitute dominant yedili ve Secondary dominant yedili akorlar grlmektedir.
A7 Secondary dominant yedili akoru V7/ii biiminde gsterilirken Substitute
dominant yedili akoru SV7/ii biiminde gsterilir.
83
Tablo 14 C majr dizisi Secondary ve Substitute dominant akorlar
C Majr
Dizi Akorlar
D-7
Substitute
Dominant
kincil
Dominant
A7
E-7
B7
G7
A-7
C7
D7
E7
Ayn akora zlen Secondary dominant akoru ile Substitute dominant akoru
arasndaki iliki incelendiinde bu iki akorun kk sesleri arasnda artk
drtl/eksik beli aralk farkl olduu grlmektedir. Bu akorlar oluturan sesler
incelendiinde l ve yedililerinin ortak olduu grlecektir.
ekil 37 Kk seslerinde eksik beli aralk bulunan iki dominant yedili akoru.
Boling (1990, s.76), akorlar tanmlamada baz akor derecelerinin dierlerine

gre daha nemli olduunu belirtir. Kk sesin basta yer aldn ve bu nedenle
akorun st partisinde yinelenmesine gerek olmadn, beinci derecenin tam
beli olduu durumlar haricinde akorun niteliini belirlemediini syler. Akorun
niteliini belirleyen nc ve yedinci derece sesleridir. Bolingin anlatmnda bu
notalar rehber notalar (guide notes) olarak ifade edilmektedir. Kk sesleri
arasnda artk drtl/eksik beli (triton) aralk bulunan iki dominant yedili
akorunun rehber notalar ayndr. Bu durumda rehber notalar ayn olan bu iki
84
akor birbirinin yerine kullanlabilmektedir. Standart caz arklarnn yeniden

armonize
edilmesinde
bu
trden
akor
deiimleri
(substitution)
ska
karlalan bir durumdur. Geleneksel ii-7 V7 I akor yry bu deiimle

birlikte kromatik bir yrye dnr.
ekil 38 Geleneksel ii-7 V7 I akor yry (Jaffe, 1996, s.73)
ekil 39 Dominant yedili akorun deiimiyle oluan kromatik hareket (Jaffe, 1996, s.73)
Kk sesleri arasnda triton aralk bulunan iki dominant yedili akorunun birbirinin
yerine geebiliyor olmasnn dier bir sonucu, Ostranskynin de belirttii erken
dnem caznda ska kullanlan beli emberine dayal dominant yedili akor
yry zerinde grlebilir.
85
ekil 40 Erken Dnem Caz da Secondary dominantlarla kurulan akor yry
A7
D7
G7
C7
ekil 40taki A7 akoru, bu akorun triton uzanda yer alan

deitirdiinde kk seste
7 akoru ile yer
-D kromatik hareket salanm olacaktr. Benzer
biimde G7 akorunun yerine
7 akoru kullanldnda kkte
hareket salanr. ekil 41de bu akor deiimleriyle oluturulan
-C kromatik
-C arasndaki
kromatik yry gsterilmitir.
ekil 41
D7
7 ve
7 akor deiimleriyle elde edilen kromatik yry
ekil 40taki akor yrynde D7 ve C7 akorlar yerine bu akorlarn triton

uzanda yer alan dominant akorlar kullanlarak A-
arasndaki kromatik
yry salanabilir. ekil 42de bu yry gsterilmektedir.
86
ekil 42
A7
7 ve
7 akor deiimleriyle elde edilen kromatik yry
G7
3.2.8 Turnaround
Turnaround, iki l ve drt akordan oluan akor yry olarak tanmlanr.
Yry oluturan bu drt akordan ilki tonik ya da tonik fonksiyonunda bir
akordur. Drdnc akor ise genelde dominant fonksiyonunda bir akordur.
Turnaround ad verilen drt akordan oluan armonik yry ark sonundaki
tonik akorun yerini alarak arknn bandaki tonik akoru ile ba kurar.
Turnaround kullanmnn arknn armonik yapsna dier bir katks da duraan
akor yrylerine dinamizm katmaktr (Boling, 1990, s.80).
Jaffe (1996, s.105), Bolinge benzer biimde Turnaround terimini tonik ya da
tonik benzeri bir akorlar balayan, dominant akoru (V) ya da bu akorun yerine
geebilecek farkl bir akorla sonlanan drt akorluk bir armonik yry olarak
tanmlamaktadr. Turnaround standart caz arklarnn en temel armonik
yrylerinden biridir ve Secondary dominant ve Substitute dominant gibi
akorlar iine alr.
Tonik ilevinde bir akorla balayp dominant ilevinde bir akorla sona eren sz
konusu yryte bu iki akor arasndaki balantlar akor yryleri ierisinde
yer alan farkl yntemlerle salanabilmektedir. lk rnekleri bluesda grlen
turnaround, modal caza kadar olan dnemi kapsayan caz stillerinde sklkla
kullanlmtr.
ekil 43te George Gershwin tarafndan bestelenen I Got Rhythm arksnda
turnaround diyatonik akorlarla salanmtr.
87
ekil 43 Diyatonik yedili akorlarla oluturulan Turnaround (Jaffe, 1996, s.105)
ekil 44te Marvin Parishin Stars Fell on Alabama adl arksnda Secondary
dominant
akoru
kullanlarak
oluturulan
Turnaround
grlmektedir.
ekil 44 Secondary dominant yedili akorlarla oluturulan Turnaround (Jaffe, 1996, s.106)
Dominant yedili zinciri ile oluturulan Turnaround ekil 45te George Gershwinin
Nice Work If You Can Get It arks zerinde gsterilmektedir.
ekil 45 Dominant yedili zinciri ile oluturulan Turnaround (Jaffe, 1996, s.106)
88
George Gershwinin A Foggy Day arksnda gei akoru kullanlarak

oluturulan sz konusu yry ekil 46da gsterilmektedir.
ekil 46 Gei akoru ile oluturulan Turnaround (Jaffe, 1996, s.107)
ekil 47de koda eliklerinde ve girilerde ska kullanlan Substitute dominant

yedili akorlarla oluturulan Turnaround rnei gsterilmektedir.
ekil 47 Substitute dominant yedili akorlarla oluturulan Turnaround (Jaffe, 1996, s.107)
3.2.9 John Coltrane Akor Yryleri

Boling, John Coltranein drt lden oluan standart II-7 -
V7 -
I7
yryne farkl akorlar ekleyerek bu yry genileten yeni bir yol

gelitirdiini belirtmektedir.
89
ekil 48 Standart II-7 V7 I yry (Jaffe, 1996, s.166)
Eklenen yeni akorlar V7-I kadanslaryla yeni tonal alanlar oluturmaktadr.
ekil 49 Standart II-7 V7 I yryne Coltranein ekledii akorlar ve yeni tonal alanlar:
,
(Jaffe, 1996, s.166)
Coltranein yeni armonik anlaynda dominant-tonik kadanslaryla elde edilen

tonal alanlar ve orijinal ton, bir oktav eit paraya blen majr l emberi
zerinde yer alr.
ekil 50 D,
ve
den oluan majr l emberi
ekil 49da birbiri ardna gelen dominant-tonik kadanslar ile yaratlan her
tonal alann arlklar ayndr ve bu sayede multi-tonal sistem kurulmu olur
(Boling, 1990, s.85).
90
Levine (1995, s. 353-355), John Coltranein Giant Steps adl bestesiyle caz
armonisinde devrim yaptn belirtmektedir. ekil 51de Giant Steps
bestesinin akorlar incelendiinde akorlarn tmnn B, G ve
tonal
merkezlerinde (Bolingin belirttii majr l emberi zerinde) V-I ve II-V-I

yrylerini oluturduu grlmektedir.
ekil 51 Giant Steps bestesinin akorlar ve tonal alanlar (Levine, 1995, s.352)
91
ekil 52de Giant Stepsin aralarnda majr l aralk bulunan tonal alanlar
grlmektedir.
ekil 52 Giant Steps bestesinin tonal alanlar (Levine, 1995, s.353)
Giant Stepsten nceki caz standartlarnda ve orijinal caz bestelerinde grlen

en yaygn tonal alan hareketleri beli emberi, inici tam ton, inici yarm ton
ilikileri zerinden gerekletirilmitir. ekil 53, 54 ve 55te bu tonal hareketler
yer almaktadr.
ekil 53 Beli emberi zerinde C-F tonal alan hareketi (Levine, 1995, s.354)
ekil 54 nici tam ton hareketine dayal D-
tonal alan deiimi (Levine, 1995, s.354)
92
ekil 55 nici yarm ton hareketine dayal C-B tonal alan hareketi (Levine, 1995, s.354)
Jaffe (1996, s.169), Coltranein armoni anlayna paralel olarak bas partisinin;
tonik akorlarn kk sesini ve dominant akorlarn belisini kullanarak, tam ton
hareketi oluturduunu belirtmektedir.
ekil 56 Giant Steps bestesinin bas partisinde grlen tam ton hareketi (Jaffe, 1996,
s.169)
Levine (1995, s.358), John Coltranein Giant Stepsi bestelemeden nce bir
oktav eit paraya blen majr l tonal alan hareketini Arthur Schwartzn
If There Is Someone Lovelier Than You adl arks zerinde denediini
belirtir. Ancak Schwartzn majr l akor yry bestenin btnne
yaylmamken, Coltranein Giant Steps bestesinin akor yrylerindeki temel
anlay majr l akor yrylerine baldr.
ekil 57 If There Is Someone Lovelier Than You akorlar (Levine, 1995, s.358)
93
Coltrane, bestelerinde olduu gibi standart caz arklarn yorumlarken de

benzer armonik yaklamlar uygulamtr. Jaffe, Coltanein yeniden yorumlad
Miles Davisin Tune-Up adl bestesini bu konuda rnek olarak sunar. TuneUp bestesinin akor yryleri drt llk II-V-I kadanslarndan olumutur.
Kadanslarla yaratlan her bir tonal alan bir nceki tonal alann tam aralk
aasndadr. Coltrane yorumunda ise II-7 V7 akorlar arasna yerletirilen
akorlarla ton sistemi oluturulmutur. ekil 58de st satrda Miles Davisin
Tune
Up
akorlar,
alt
satrda
Coltranein
Count
Down
versiyonu
grlmektedir (Jaffe, 1995, s.360).
ekil 58 Tune-Up ve Count Down akor yryleri (Levine, 1995, s.360)
94
4. CAZ STLLERNDE AKOR YRYLER
4.1
ERKEN DNEM CAZDA AKOR YRYLER
Berendt (2010, s.212); erken dnem cazn, dier bir deyile Ragtime, New
Orleans ve Dixieland caznn armonilerinin blue notalar dnda hemen hemen
polka, mar ve vals arklaryla ayn ve subdominant-dominant-tonik ilikisi
zerine kurulu olduunu belirtmektedir. Ostransky de benzer biimde; erken
dnem caz armonisinin karakteristik zelliklerini on sekizinci yzyl dans
sitlerinden, Protestan ilahilerinden ve marlardan aldn ne srer. Majr
modun birinci, drdnc ve beinci derece akorlarnn (I,IV,V) sklkla; ikinci
nc ve altnc derece akorlarnn (II, III,VI) grece daha az kullanld
dnemde artk beli akorunun eksik beli akoruna gre daha az kullanldn
belirtir. Bu dnemde Secondary dominant akorlar, zellikle IV. derece akorunun
dominant yaygn biimde kullanlmtr. Dnemin karakteristik armonik
yry kadanslara dayaldr ve IV-V-I, II-V-I kadanslar, dominant-tonik
ilikisini kurarak tonal yapy srdrr (Otransky, 1978, s. 38).
Berendt ve Ostranskinin belirttii erken dnem cazn armonik temellerini
oluturan mzikler benzer biimde dnem mziinin melodilerine de ara
olmutur. zellikle dans mziklerinin, Holywood gsteri mziklerinin ve popler
arklarn (Standard tunes) melodileri, ssleme ve varyasyonlarla icra edilmitir.
Gridley, Berendt ve Ostranskye paralel biime cazn ilk formlarnn ragtime,
blues, spiriteller, marlar ve popler arklarla doalama yaklamnn
karmndan doduunu belirtmektedir. Gridley, dnemin r aan mzisyeni
nl
trompeti
Louis
Armstrongdan
bahsederken
melodileri
yeniden
yorumlamadaki ustalyla birlikte kendine zg melodi benzeri doalamalarla

eitlemenin tesine getiini ve bunu yaparken arknn akor yryne
uygun olarak doaladn, bu yaklamn sonraki dnem doalama
anlayna byk oranda etki ettiini belirtir. Dnemin nemli bestecilerinden Bix
Beiderbeckein doalamalarnda ise allmn dnda notalar zerinde
durduunu,
akor
yry
iindeki
gei
akorlarnn
hemen
hemen
tamamndaki mod d notalar vurguladn ifade etmektedir (Gridley, 2009 s.
95
78,82). Bu balamda erken dnem cazn popler arklarn akor yrylerine

bal kaldn, mzikal zenginlii armoni ile deil, melodileri eitleyerek ve
akor
yryne
mmkndr.
uygun
zgn
doalamalarla
yarattn
sylemek
96
ekil 59 West End Blues ( The Ultimate Jazz Fake Book B-Flat Edition, 1988, s.420)
97
West End Blues akor yry:

1 - 10. l:
11-20. l:
7-
7-
21-30. l:
7-
31-40. l:
7-
7-
7-
7-
7-
7-
7-
7-
7-
7-
West End Blues bestesi, standart blues akorlar zerine doalamayla

oluturulan erken dnem caz eserlerinden olup, akor yryleri
tonu
zerinde I IV V yryne dayanmaktadr. Blues gamnda yer alan blue

notalarn bir sonucu olarak birinci ve drdnc derece akorlarnn dominant
karaktere
sahip
olduu
grlmektedir.
arkda
ayrca
tonik
kuvvetlendirmek amacyla yer yer IVI kadansna yer verilmitir.
hissini
98
ekil 60 Milenberg Joys ( The Ultimate Jazz Fake Book B-Flat Edition, 1988, s.250)
99
Milenberg Joys akor yry:

1 - 10. l:
-Bdim7-F-
11-20. l:
dim7-F7-
21-32. l:
7-
7-
-Bdim7-F7dim7-F7/C7-
7-G7-
7-F7
-Bdim7-F7
-F7-
dim7-
Erken dnem cazn nemli rnekleri arasnda yer alan Milenberg Joys adl
bestede dim7 akorlarnn gei akoru olarak kullanld grlmektedir. 28-30.
ller arasnda yer alan G7-
-F7 yry, Ostranskynin belirttii (bkz, sf.
97) secondary dominant zincirinin erken dnem cazda kullanmna rnek tekil
etmektedir.
arkda ayrca
tonu zerinde geici tonal alan yatarmak
amacyla VI kadans kullanlmtr.
100
4.2 SWNG STLNDE AKOR YRYLER

Erken dnem caz ile karlatrldnda swing gruplarnn daha fazla
mzisyenin bir araya gelmesiyle olutuu, bu nedenle dzenlemelere daha
fazla ihtiya duyulduu ve bestelerin, dzenlemelerin yazya dklmesinin
nem kazand bilgisi; caz tarihi kaynaklarnda yer almaktadr (Berendt, 2010,
s.33; Gridley, 2009, s. 99 ).
Berendt, swing dnemine zg sz konusu
genilemenin erken dnem cazdaki kolektif doalamaya olanak salamadn,

bireysel performanslara dayal doalamalarn yaygnlamaya baladn
belirtmektedir (Berendt, 2010, s.33).
Doalamann bireysel performanslara dayal olarak gelimesine paralel olarak
akor yrylerindeki armonik ritim ykselmitir. Armonik ritimdeki sz konusu
artla birlikte (kimi yerde ayn l ierisinde iki vurua bir akor decek
ekilde) daha sk akor deiimleri doalamalar da etkileyerek soliste daha
geni bir hareket alan sunmutur. Swing dnemi de erken dnem caz
repertuarna benzer biimde byk oranda Tin Pan Alley arklarn mziksel
malzeme olarak kullanmtr. Bu balamda akor yrylerinde II-V-I yry
ve Bluesdan caza aktarlan I-IV-I-V yry swing dneminin en bilindik akor
yrylerini oluturur. Swing dneminde armonik adan farkl olan, akor
yrylerindeki ritmik hzlanma ve kullanlan akorlarn -erken dnem caznda
grlen tam beli, dominant yedili gibi akorlarn aksine- geniletilmesiyle elde
edilen armonik renkliliktir. Duke Ellington kendi dzenleme ve bestelerinde
geniletilmi akorlar ska kullanmtr. Standart akor yrylerinde deiim
baz istisnalar dnda popler arklarnkiyle ayndr. Dnemin en nemli
isimlerinden Piyanist Art Tatum, swingin temelini oluturan Tin Pan Alley ve
popler arklarnn akor yrylerine yeni akorlar ekleyerek ve solo
ortalarnda ton deiimleri yaparak dnem ierisinde zgn bir yer edinmitir.
Modern caz mzisyenleri Tatumun bu akor deiimlerini ve solo annda farkl
tonlara geiini kendi mziklerine adapte etmilerdir (Gridley, 2009, s. 111,
115).
101
ekil 61 Satin Doll (The Ultimate Jazz Fake Book B-Flat Edition, 1988, s.325)
102
Satin Doll Akor Yry

1 - 10. l: Dm7-G7-Dm7-G7-Em7-A7-Em7-A7-Am9-D9Dm7-Em7-A7-C-F7-C
11-20. l: Gm7-C7-Gm7Dm7-G7-Dm7-G7
-FM7-Gm7-Am7-
21-26. l: Em7-A7-Em7-A7-Am9-D9C6/9
m9-
9-D9-
9-
m7-Am7-D7-Am79-C-C7/E-F-
9-C-G7-
-C/G-G7-
Swing stiliin nemli eserlerinden Satin Dollun akor yryleri incelendiinde

armonik ritmin erken dnem caza oranla artt grlmektedir. Bununla birlikte
erken dnem cazda ok sk karlalmayan II V yry, bu parada pek
ok yerde geici tonal alan yaratmak amacyla kullanlmtr. rnek olarak 3-4.
lde D, 11-12. lde F, 15-16. lde G geici tonal alanlar II-V yry ile
oluturulmutur.
arkda ayrca 7. ldeki C akoruna zlen
9 akoru
substitute dominant zellii tamaktadr. arknn 7-8. lleri arasnda yer

alan C-A7 arasndaki drt akordan oluan akor yry ise Turnaround
kullanmna rnek tekil etmektedir.
103
ekil 62 Minor Swing (The Ultimate Jazz Fake Book B-Flat Edition, 1988, s.251)
104
Minor Swing Akor Yry

11-20. l: Am-Dm6
21-30. l: E7-Am-Dm6-Am-E7
31-40. l: Am-Dm-E7-Am-F-Am/E-Am-Bm7b5-E7-Am
41-48. l: Dm6-E7-Am-Am6
Minor Swing arksnn akorlar incelendiinde, akor yrynn genelinde, A

armonik minr dizisinde IVVI yrynn kullanld grlmektedir.
arknn 40. lsnde ise IIVI yry kullanlmtr. arknn son
lsnde yer alan Am-Am6 yry, uzayan tonik akorunu eitlendirmek
amacyla oluturulmutur.
105
4.3
BEBOP STLNDE AKOR YRYLER
Gridley
(2009,
s.165-198),
Bebop
dneminin
armonik
zelliklerinden
bahsederken mzisyenlerin standart arklar arasndan bir ark seip onu

ssleyerek almaktan fazlasn yaptklarn ifade eder. Bebop armonisinde yeni
olan; ncelikle dnemin ou mzisyeninin mevcut akor yryne yeni
akorlar ekleyerek ve kararak (substitution), arklar yeniden armonize
etmesidir (reharmonization). Bununla birlikte tercih edilen bir dier yol, karmak
akor yrylerine sahip popler arklarn zerine doalama yapmaktr.
Indiana, What Is This Thing Called Love, Whispering ve How High the
Moon arklarnn akor yryleri; Donna Lee, Hot House, Groovin High
ve Ornithology gibi bebop eserlerinin armonik temelini oluturmutur. All The
Things You Are ve Cheroke adl arklar da bu yaklam ierisinde tercih
edilen karmak akor yrylerine sahip paralara rnek tekil etmektedir.
Nettles ve Graf (1997, s.8), caz mzisyenlerinin geleneksel mzikle cazn
karlkl etkileiminden doan potansiyeli kefettiklerini ve bu yolla mziklerini
ritmik, melodik ve armonik adan eitlendirdiklerini belirtmektedir. Sz konusu
etkileimden doan en iyi rneklerden biri, George Gershwinin I Got Rhythm
adl bestesidir. Bebop dnemine armonik adan nclk eden pek ok arknn
akor yry, I Got Rhythm arksnn akor yryleri esas alnarak
kurulmutur.
Bolinge (1990, s. 4) gre, substitution ve reharmonization yoluyla standart
arklarn bebop ncesi dnemin mziine gre daha karmak bir yap
kazandn belirtmektedir. Standart arklarla bebop dnemi mziinin akor
yryleri tonal anlay asndan birbirine yakndr. Gei akorlarnn
eklenmesiyle nispeten karmaklaan akor yry tonal armoninin dnda
deildir. Bebop ve standart arklarn byk bir blmnn akor yryleri
farkl tonlar zerinde II-7 - V7 - I7 ve II7 - V7(alt) - I- biiminde analiz
edilebilmektedir. Gold (2005, s.4), bebop akor yrylerinin erken dnem caza
kyasla daha zor tahmin edilebilir olduunu belirtmektedir. Bebop dneminde
ayrca ark ortalarnda akor yryleriyle oluturulan ton deiimlerine sklkla
rastlanmaktadr.
106
ekil 63 Donna Lee (The Ultimate Jazz Fake Book B-Flat Edition, 1988, s.103)
107
Donna Lee Akor Yry:

1 -10. l:
-F7-
m7-
7-
11-20. l:
-F7-
m7-D7-
-F7-
21-30. l: C7-Fm-C7(#9)-Fm-C7-Fm-Bdim7-Cm7-F731-32. l:
m7
Donna Lee arksnn akor yryleri incelendiinde ilk 7 lde
tonu
zerinde, gei akorlaryla zenginletirilmi IIVI yry grlmektedir. Bu

yryte, ikinci derece akorunun secondary dominant olan F7 akoruna yer
verilmitir. arkda ayrca 21. lde F tonuna gei iin C7 secondary
dominant akoru kullanlmtr. 30-32. ller arasnda yer alan akorlar arknn
ilk lsndeki
kullanlmtr.
akoru ile kadans yaratacak ekilde Turnaround amacyla
108
ekil 64 Shaw Nuff (The New Real Book, 1988, s.317)
109
Shaw Nuff Akor Yry

1 -10. l:
m(maj7)-
11-20. l:
7-
21-30. l:
G7-Cm7-F7-
6-Gm7-Cm7-F76-Gm7-Cm7-F7
31-32. l:
6-G7(#5)-Cm7-F7(#5)
m-
m(maj7)
6
6-G7(#5)-Cm7-F7(#5)-
Shaw Nuff adl bebop bestesinde
7-
6-
7-
6/F-
tonu zerinde II-V-I yryleri
grlmektedir. arknn byk bir blmnde tonik akoru olarak altl akor
kullanlmtr. arkda ayrca C zerinde V-I kadanslar ile geici tonal alanlar
oluturulmutur. Giri ksm dnda arknn armonik ritmi olduka yksektir.
Buna ek olarak
7 akorunun, 7. ve 11. lde
tonik akoruna zlen
substitute dominant akoru olarak kullanld grlmektedir. 31-32. llerde

6 akorundan F7(#5) akoruna, seocundary dominant yedili akoru ile
turnaround oluturulmutur.
110
4.4
COOL CAZ ve WEST COAST STLNDE AKOR YRYLER
Bebop stilinin younluundan uzaklamann bir sonucu olarak ortaya kan

Cool cazda, bu uzaklamann ncelikle enstrman tns ve melodik cmleler
zerinden gerekletii grlmektedir. Cool caz armonik adan ele alndnda,
kontrpuantal besteleme anlaynn n planda yer ald sylenebilir. Bununla
birlikte cool cazn akor yryleri, popler arklarn akor yrylerinin
gelitirilmesine dayal bebop anlay ile paralellik gstermektedir. Bu balamda
bebop stilinde kullanlan kompleks akor yryleri ve ritmik yaplar cool caz
stili ierisinde varln srdrmtr.
Gridley
(2009, s.204), cool cazn, bebopun daha sakin ve incelikli yorumu
olduunu, bununla birlikte cool cazn akor yrylerinin bebop stilinin akor
yrylerine yakn olduunu belirtmektedir. rnein, cool cazn nc
mzisyenlerinden Lennie Tristano, bestelerinde kompleks akor yrylerine
yer vermi, kimi bestelerinde bu kompleks akor yrylerini tek bir l
ierisinde kurgulamtr. Cool cazn Los Angeles ve Californiadaki devam
niteliindeki caz stili olan West Coast stilinde, cool cazn akor yrylerinde
var olan yaklamlar geni orkestralar iin yazlan zel dzenlemelerle varln
srdrmtr.
111
ekil 65 A Ballad (The Ultimate Jazz Fake Book B-Flat Edition, 1988, s.52)
112
A Ballad Akor Yry

1 -10. l: C - A7b9 - Dm7 Db7#11 CM7 C6 F#m7 C7b9 BM7
Em7 A7#5b9 D Am6 B7 Em 7 A7 D B7 Em D7 11-20. l: D/A F#/A GM7 A7 Dm7 G7#5 CM7 C6 F#m7
C7b9 BM7 Em7 A7#5b9 D B7 Dm7/G G7 C A7
21-30. l: Dm Fm C Ebdim7 Dm7 G7 b9 CM7 Cm7 Fm7
Bb13b9 EmM7 B7b5 Fm7 Bb7b9 Eb Bbm7 Ebm7 Ab9 Ab7b9
Fm7 Bb7b9
31-32. l: Ebm7 Ab7b9 D6 A7
A Ballad bestesinin akor yry incelendiinde, bebop stilinde grlen akor

yrylerinin karakteristik zelliklerinin bu bestede de yer ald grlmektedir.
arknn ana tonal alan C iken, D, B, E, Eb, Db tonlar zerinde geici tonal
alanlar kurulmutur. Geici tonal alan salayan II V I akor yryleri bu
arkda, mod d seslerle geniletilmi akorlar halinde yer almaktadr. Geici
tonal alanlarn bazlarna secondary domiant akoru ile gei salanrken (1., 7.
ve 8. ller), baz tonal alanlarn oluumunda substitute dominant akorundan
yararlanlmtr (2. ve 4. l).
113
ekil 66 Pennies From Heaven(The Ultimate Jazz Fake Book B-Flat Edition, 1988, s.296)
Pennies From Heaven Akor Yry

1 -10. l: C6 Dm7 Em7 Ebdim7 Dm7 G7 Dm7 G7 G7 C6
Dm7 Em7 Ebdim7 Dm7 G7 Dm7 G7 C9 11-20. l: F C7#5 F F7 E7 Eb7 D9 G7 Dm7 G9 C Dm7
Em7 Ebdim7 Dm7 G7 Dm7 G7
21-30. l: C7 C9 FM7 F6 Bb7 CM7 C9 B9 Bb9 A9 Dm7
D7 G7b9
31-32. l: C
Pennies From Heaven bestesinin akor yrylerinde A Ballad bestesinin

akor yrylerine benzer biimde bebop stilinin etkileri grlmektedir. II VI
yryleriyle C ve F zerinde tonal alanlarn yaratld bu eserde secondary
dominant akorlarn yerine geen substitute dominant akorlaryla bas partisinde
kromatik hareket salanmtr (F, E, Eb, D C, B, Bb, A). Bestenin son
lsnde ise secondary dominant zincirinin yer ald grlmektedir.
114
4.5
HARD BOP STLNDE AKOR YRYLER
Gridleye (2009, s. 230-235) gre, bebopu takip eden stillerden hard bopta,
popler arklarn akor yryleri yerine orijinal akor yrylerinin yazld
besteler yer almaktadr. Piyanist ve besteci Horace Silver, hard bop stilinin en
yaratc mzisyenlerinden biri olarak orijinal akor yrylerine sahip bestelere
imza atmtr. Bebop ve hard bop stilindeki eserlerin ouna gre gre daha
sade akor yrylerine sahip olan Senor Blues Silverin en nemli besteleri
arasnda yer almaktadr.
Lopes (2002, s.245-246), hard bop stilinde akor yrylerine ilikin farkl
yaklamlarn gelitirildiini belirtmektedir. Bu yaklamlardan ilki, bebop
dneminde zenginlemeye
balayan
akor yrylerinin
1950lerde
ve
1960larda baz mzisyenlerce daha da zenginletirilmesidir. Lopesa gre, hard

bop dneminin baz mzisyenleri akor yrylerini daha kompleks hale
getirerek doalamalar iin geni bir zemin yaratmlardr. Clifford Brown ve
Max Roachn Clifford Brown/Max Roach Quintet, John Coltranein Giant
Steps, Thelonious Monkun Monks Music, Sonny Rollinsin Saxophone
Colossus ve Miles Davisin Miles Ahead adl almalar hardbop stili
ierisineki bu yaklama rnek tekil etmektedir.
Bebop sonras dnemde ortaya kan dier bir yaklam, 1950lerin sonlarnda
grlen ve bestecilik anlaynda, dolaysyla akor yrylerinde daha sade bir
yol izleyen yaklamdr. Bu yaklamdaki mzisyenler caz besteciliinde blues
ve gospel arklarna ynelerek, akor yryleri daha basit olan soul caz
stilinin besteme anlayn devam ettirmilerdir. Miles Davisin Walkin, Horace
Silvern The Jazz Messengers, Art Blakeyin Moanin, Lee Morgan155n The
Cooker ve Cannonball Adderleyin Them Dirty Blues adl almalar bu
yaklama rnektir.
155
Lee Morgan: 1938 Philadelphia-1972 New York. Amerikal trompeti
115
ekil 67 Miles Ahead (The Ultimate Jazz Fake Book B-Flat Edition, 1988, s.418)
116
Miles Ahead Akor Yry

1 -10. l:
m7
M7 -
m7 - Dm7 -
11-20. l:
m6 - Cm7 - F7 -
21-30. l:
F7
M7 -
31-32. l:
M7 -
m6 -
7-
m6 - Cm7 - F7 -
m6 -
M7 - Em6 M7 -
M7 -
M7 -
7 - G7
m7 - Dm7 -
m6 - Cm7
Miles Ahead bestesinin akor yryleri, bebopta zenginlemeye balayan

akor yrylerinin hardbopta giderek daha da zenginletiine rnek tekil
etmektedir (Lopes, 2002, s.246). arknn akor yryleri incelendiinde, dizi
ierisinde yer alan akorlarn minr ve majr karlklarnn akor yrylerine
katld grlmektedir (
M7 -
m7). Miles Ahead akor yrynn bir
baka zellii, akorlarn bas partisinde kromatik hareket salayacak biimde

sralanm olmasdr (
m6 - Cm7). arkda ayrca 30. lde yer alan
F7 dominant akoru VI kadans ile arknn tonal alan olan

zlmektedir.
117
ekil 68 Senor Blues ,1/2, (The Ultimate Jazz Fake Book B-Flat Edition, 1988, s.328-329)
118
ekil 69 Senor Blues, 2/2, (The Ultimate Jazz Fake Book B-Flat Edition, 1998, s. 328329)
Senor Blues Akor Yry

1 -10. l:
B7
11-20. l:
B7-
21-30. l:
31-40. l:
41-50. l:
Harbop stili ierisinde, akor yrylerinde sadelie dayalal anlayn

rneklerinden olan Senor Bluesun armonik ritmi olduka dktr. Standart
blues akor yry, bu arkda
arasnda yer alan
ve
tonu zerinde grlmektedir. 11-20. ller
7 akorlar
tonu zerinde I V I IV I
blues akor yryn oluturmaktadr. Standart blues akor yrnn aksine

bu arkda tonik akoru minr karakteristie sahiptir.
119
4.6
MODAL CAZ ve CAZ-ROCK FUSION STLNDE AKOR
YRYLER
Armonik ve melodik ieriin modalara dayal olduu modal caz stilinin akor
yryleri,
fonkisonel
armoniye
dayal
dier
ou
caz
stilinin
akor
yrylerinden belirgin biimde ayrlmaktadr. Belirli modlara gre seilan

akorlarla bestelenen modal cazn bu zellii, soliste eitli modlar zerinde
doalayabilecei, akor kalplarndan bamsz geni bir hareket alan
sunmaktadr. Fonkisonel armoninin kurulduu doal majr, doal minr,
armonik minr ve melodik minr modlarnn aksine, modal cazda dorian,
phrigian, mixolydian gibi modlara ve bu modlara zemin tekil edecek biimde
geniletilmi akorlara arlk verilmektedir. Bu modlarla birlikte spanyol ve Hint
mziklerinde
kullanlan
zel
modlar
da,
modal
cazla
birlikte
caz
doalamalarna katlmtr.
Modal cazn armonik ritmi, fonksiyonel armoninin prensiplerine dayal akor
yrylerine sahip dier caz stillerinin armonik ritminden olduka dktr.
ou modal caz bestesinin akor yryleri, birbiri ardna tekrar eden birka
akordan olumaktadr. Fonkisonel armoni prensiplerinin yer almamasna bal
olarak politonaliteye byk lde imkan tanmas balamyla modal caz, tonal
anlayn gevemeye baladnn bir gstergesi olarak da yorumlanmaktadr.
Caz- rock fusion stilinin akor yryleri byk oranda modal cazn akor
yrylerini takip etmektedir. Martin ve Waters (2008, s.221), caz-rock
fusionda akor yrylerinin, modal cazdakine benzer biimde sade ve armonik
ritmin yava olduunu belirtmektedir. 1950lerin ve 1960larn caz stillerinin
ounda nemli bir figr olarak yer alan Miles Davisin 1968 sonras caz-rock
fusion almalarndaki akor yryleri, tekrarl birka akordan olumaktadr.
Hard bop stilinde karmak akor yryleri byk oranda nemliyken, caz rock
fusionda bas figrlerine nem verilmi ve akor yryleri geri planda
tutulmutur.
120
ekil 70 Maiden Voyage, 1/3, (The Big Book of Jazz, 1992, s.175)
121
122
123
1 -10. l: Am7/D Cm7/F Am7/D

11-20. l: Cm7/F Am7/D
21-30. l: Cm7/F Bbm7/Eb Abm7/Db
31-40. l: Am7/D Cm7/F
41-49. l: Am7/D Cm7/F
Herbie Hancock tarafndan modal caz anlayyla bestelenen Maiden

Voyagein akor yryleri incelendiinde, tm para boyunca yalzca drt
akorun kullanld grlmektedir. Bas partisine tam beli altnda bulunan
notalarn eklendii minr yedili akorlarla oluturulan suspended dominant yedili
akorlaryla (D7sus4, F7sus4, Ebsus4, Dbsus4)
kurulan akor yry, drt
farkl ton zerinde dorian veya mixolydian modunda doalama yapmak

amacyla oluturulmutur (Ramos, 2009, s.6).
124
ekil 73 Milestones (The Ultimate Jazz Fake Book B-Flat Edition, 1998, s. 249)
125
Milestones Akor Yry

1 -10. l: Gm7 Am7 BbM7 Am7 Gm7 Am7 BbM7 Am7 Gm7
Am7 BbM7 Gm7 Am7
11-20. l: Am7
21-30. l: Am7 - Gm7 Am7 BbM7 Am7 Gm7 Am7 BbM7 Am7
31-32. l: BbM7 Gm7
Modal cazn nemli rnekleri arasnda yer alan Milestones adl bestenin akor
yryleri incelendiinde, kullanlan her akorun da F majr dizisinin
diyatonik akorlar olduu grlmektedir. Luebbert (2002), bu akorun F majr
dizisinin nc derecesi zerinde kurulu olan Bb lydian modunda doalama
amacyla kullanldn belirtmektedir.
Caz stilleri, nemli isimler ve akor yrylerinin zellikleri aadaki tabloda

zetlenmitir:
126
Tablo 15 Caz Stilleri
Caz Stili
nemli
Mzisyenler
Erken Dnem
Jelly Roll Morton,

Louis Armstrong,
Bix Beiderbecke,
Bessie Smith, Joe
Oliver
Swing
Duke Ellington, Art

Tatum, Count
Basie, Lester
Young, Benny
Goodman, Gene
Krupa, Lionel
Hampton
Bebop
Dizzy Gillespie,
Charlie Parker,
Thelonious Monk,
John Lewis, Kenny
Clarke, Bud Powell,
Fats Waller,
Charles Mingus,
Max Roach
Cool Caz-West
Coast
Lennie Tristano,
Lee Konitz, Stan
Kenton, Chet
Baker, Dave
Brubeck, Miles
Davis, Gerry
Mulligan, Shorty
Hard Bop
Horace Silver, Art

Blakey, Sonny
Rollins, John
Mehegan, Bobby
Timmons, Miles
Davis, Charles
Mingus
156
Tarih Aral156
Akor Yryleri
1920-1930larn
ortalar
Popler arklarn
geleneksel armoni
prensiplerine
dayal, tonal
anlaya sahip,
triadlardan oluan
sade yapda
1930larn balar1940larn sonlar
Popler arklarn
geleneksel armoni
prensiplerine
dayal, tonal
anlaya sahip,
geniletilmi
akorlardan oluan
sade yapda
1940larn ba1950lerin ba
Popler arklarn
akor yrylerinin
gelitirilmesiyle
oluan kompleks
yapda, tonal
anlaya sahip,
mod d seslerle
geniletilmi
akorlara dayal
1950ler
Popler arklarn
akor yrylerinin
gelitirilmesine ve
bestelemeye
dayal, kompleks
yapda, tonal
anaya sahip
1950ler-1960lar
Popler arklarn
akor yrylerinin
gelitirilmesine ve
bestelemeye
dayal, sade
ve/veya kompleks
yapda, tonal
anaya sahip
Tarih aralnda belirtilen dnemler, ilgili stilin, caz stilleri ierisinde en belirgin ve yaygn
olduu dnemi kapsamaktadr.
127
Caz Stili
nemli
Mzisyenler
Tarih Aral
Akor Yryleri
1950lerin sonu1960larn sonu
Modlara dayal
doalamay
destekleyen orijinal
akor yryleri,
fonksiyonel
armoniden uzak,
sade, dk
armonik ritimli
1960lar-1970ler
Doalama
anlayna dayal,
nceden
belirlenmeyen,
tonal anlaytan
uzak, atmosfer
yaratmak amacyla
kullanm
1970ler-1980ler
Blues arklarnn
akor yryleri,
modlara dayal akor
yryleri, sade,
dk armonik
ritimli, tekrarl
birka akorlardan
oluan
Modal Caz
Miles Davis,
Cannonball
Adderley, Herbie
Hancock, John
Coltrane
Avangart ve
Serbest Caz
Ornette Coleman,
Cecil Taylor, John
Coltrane, Don
Cherry, McCoy
Tyner, Elvin Jones,
Bill Evans, Chick
Korea, Wynton
Kelly, Sun Ra,
Roscoe Mitchel,
Caz-Rock Fusion
Larry Coryell, Gary

Burton, John
McLaughlin, Billy
Cobham, Jan
Hammer, Joe
Zawinul, Wayne
Shorter, Miroslav
Vitous, Jaco
Pastorius
Yakn Dnem
Jon Faddis, Wynton

Marsalis, Tony
Williams, Brian
Setzer, John Zorn,
1980ler-2000ler
Paul Desmond,
Eliane Elias, Maria
Schneider, Ingrid
Jansen
Swing stilinden
serbest caza kadar
olan tm stillerde
akor yryleri
128
5. SONU
Douundan gnmze caz; farkl mzik trleriyle girdii ilikilerle, yeniliki
mzisyenlerin almalaryla ve toplumsal olaylarn etkisiyle hzl bir evrim
geirmi ve bu srete gelien farkl caz stilleri, gnmzn nde gelen mzik
trleri arasndaki yerini almtr. Caz tarihinin bugnnde, cazn hemen hemen
btn stillerinin icra edildii ve bununla birlikte yeni caz stillerinin olutuu bir
dnem yaanmaktadr.
New Orleans stili ile mzik sahnesinde ilk kez grlen caz, erken dnemlerinde
gelien ve solo performanslarn nem kazand Chicago stili ile birlikte swinge
gei yapmtr. Swing stilinde byk caz orkestralarnn ve buna bal olarak
dzenleme anlaynn gelimesiyle birlikte caz mzisyenlerinin kabiliyetleri
byk oranda artm, nitelikli bir solo performans ve enstrmanda virtziteye
varan teknik beceri, ou caz mzisyeni iin bir gereklilik halini almtr. Teknik
becerinin ve teorik birikimin bir sonucu olarak caz mzisyenleri, iinde
bulunduklar stilin zelliklerini sorgular hale gelerek yeniliki yaklamlara n
ayak olmulardr. Bu balamda ortaya kan ve bebop olarak adlandrlan
modern cazn ilk stili, gerek enstrman tns, gerekse teorik adan caza
yeniliki yaklamlar kazandrmtr. Bebopla ykselie geen deiim ve yenilik
aray, beboptan sonra pek ok farkl stilin douuna geliimine nc olmutur.
Cool caz, third stream, hard bop, modal caz, serbest caz, avangart caz, cazrock fusion gibi caz stilleri bu balamda ortaya km ve varln gnmze
kadar ulatrmay baarmtr.
Cazda yaanan deiim ve dnmler, elbette cazn bileenlerinin de deiim
ve
dnm
geirmesine
baldr.
Bu
balamda
zelikle
doalama
anlaynda, armonide ve ritimde meydana gelen deiimler ve ortaya kan

farkl yaklamlar, cazn evrimsel sreci ierisinde incelenmeye deer
grlmektedir.
Caz armonisi ierisinde incelenebilir olan akor yryleri caz stilleriyle birlikte
kendi geliimini ve dnmn yaamaktadr.
Erken dnemde akor
yryleri; polka, vals, dans sitleri, Protestan ilahileri ve marlardan alnm;

doalama, bu akor yryleri zerine yaplmtr. Sz konusu popler
129
arklarn akor yrylerinin yeni yntemlerle zenginletii stil, modern cazn

balangc olarak kabul edilen ve Dizzy Gillesipe ve Charlie Parkern
nderliinde gelien bebop stilidir. Bebopta geniletilen akor yryleri
doalama iin daha zengin bir zemin sunmaktadr ve hem bebop hem de
bebop ncesi stillerde akor yryleri, fonksiyonel armoninin ilkelerini takip
etmektedir.
Bebop sonras stillerde ise akor yrylerinde farkl yaklamlar grlmektedir.
Beboptan yola klarak oluan, hard bop-cool caz stilleri ierisinde gelien ve
blues ile gospel mziklerinden etkilenen anlayta akor yryleri bebopa gre
daha basit olmakla birlikte, bu stiller ierisindeki baz mziklerde, bebopn
karmak akor yry anlaynn srdrld grlmektedir.
Caz tarihinin 1950lere kadarki dneminde doalama ve enstrman tns n
planda yer alrken, cazda besteleme anlaynn gelimesine paralel olarak,
1950lerle birlikte akor yryleri zerine daha youn almalar yaplmtr.
John Coltrane, Blue Train (1957) ve Giant Steps (1960) adl albmlerindeki
almalaryla fonksiyonel armoninin kalplarn terk etmitir. Akor yrylerine
yeni bir anlayla yaklaan bir baka nemli figr Miles Davistir. Milestones
adl albmyle Davis, doalamalara rehberlik eden geleneksel akor yry
anlayn krarak, modlara dayal yeni bir yaklam gelitirilmitir. Sz konusu
anlayta akorlar tonal bir merkezde bulunmaktan te, doalama yaplacak
modlar temsil eder niteliktedir. Bu yaklamla gelitirilen akor yryleri basit
ve armonik ritim olduka dktr.
Ornette Coleman ve Cecil Taylorun ban ektii serbest cazda, akor
yrylerinin doalamaya zemin hazrlayan rol ortadan kalkmtr. Serbest
cazn ve modal cazn armonik yaklamlar, sonraki caz stillerinde de
srdrlm ve nceleri doalama iin zemin yaratmak amacyla kullanlan
akor yryleri elektronik mziin cazla bulutuu stillerde atmosfer yaratmak
iin kullanlmtr.
130
Caz sahnesine kan yeni bir stilin, kendinden nceki tm stilleri yok sayd ve
dier stillerin caz sahnesinden silindii gibi bir sonuca varmak yanl olacaktr.
Bugnn caz anlaylarndan biri, cazn erken dnemlerindeki stillerinin yeniden
yorumlanmasdr.
Oluan
yeni
stillerle,
eski
caz
stillerinin
yeniden
canlandrlmasyla ve dnya mzikleriyle kurduu ilikiyle caz, tarihsel sreci

ierisindeki evrimine devam etmektedir.
131
6. KAYNAKA
Banks, D. (1970). Third-Stream Music [Elektronik Srm]. Proceedings of the
Royal Music Association, 97, 59-67
Bares, W. K. (2013). Acid jazz. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford Music Online A
Sitesi:
http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/A222680
5?q=Gilles+Peterson&search=quick&pos=3&_start=1#firsthit
Bhague, G. (2013). Jobim, Antnio Carlos [Tom] (Brasileiro de Almeida).
Eriim:
13
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/44182?q
=Antonio+Carlos+Jobim&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Berendt, J.E. (2010). Caz Kitab Ragtimedan Fusion ve Sonrasna (N. Ozan,
ev.). stanbul: Ayrnt Yaynlar
Berlin, E. A. (2013). Joplin, Scott. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music Online
A
Sitesi:
=Scott+Joplin&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Bernal, L.C. (2007). Miles Davis: The Road to Modal Jazz. Yksek Lisans Tezi,
University of North Texas, Texas
Blake, R. (2013). Monk, Thelonious (Sphere) [Thelious Junior]. Eriim: 12
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Thelonious+Monk&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Block, S. (1990). Pitch-Class Transformation in Free Jazz [Elektronik Srm].
Music Theory Specturum, 12(2), 181-202
Boling, M. E. (1990). The Jazz Theory Workbook Basic Harmonic Skills and
Theory. Rottenburg N.: Advance Music
132
Brackett, J. (2013). Zorn, John. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford Music Online A
Sitesi:
1?q=John+Zorn&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Brown, T.D. (2013). Drum set [drum kit, trap set, traps]. Eriim: 12.Kasm.2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/J130700
#J130706
Chevan, D. (2013). Brown, Ray(mond Matthews). Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
6?q=Ray+Brown&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Chilton, J. (2013). James, Harry (Haag). Eriim: 12.Kasm.2013, Oxford Music
A
Online
Sitesi:
=Harry+James&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Collier, J. L., Kernfield, B. ve Rye, H. (2013). Bechet, Sidney (Joseph). Eriim:
12.Kasm.2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=sidney+bechet&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Dapogny, J. (2013). Armstrong, Louis [Armstrong, Louis [Dippermouth, Pops,
Satchelmouth, Satchmo]. Eriim: 12.Kasm.2013, Oxford Music Online A
Sitesi:
=louis+armstrong&search=quick&pos=2&_start=1#firsthit
Dapogny, J. (2013). Hines, Earl (Kenneth) [Earl Fatha, Fatha]. Eriim:
12.Kasm.2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Earl+Hines&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
133
Dapogny, J., Robinson, B. (2013). Beiderbecke, (Leon) Bix. Eriim: 12 Kasm

2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=bix+beiderbecke&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Davis, J.S. (2012). Historical Dictionary of Jazz [Elektronik Srm]. Plymouth:
The Scarecrow Press, Inc.
Dickow, R. H. (2013). Sun Ra [Blount, Herman Sonny; Bourke, Sonny; Le
Sonyr Ra]. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music Online A Sitesi:
=Sun+Ra&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Dickow, R. H., Kernfeld, B. (2013). Faddis, Jon(athan). Eriim: 13 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Jon+Faddis&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Dobbins, B. (2013). Corea, Chick [Armando Anthony]. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Armando+Anthony+Corea&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Dobbins, B. (2013). Hancock, Herbie [Herbert Jeffrey]. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=herbie+hancock&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Dobbins, B. (2013). Hart, Clyde. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music Online
A
Sitesi:
3?q=Clyde+Hart&search=quick&pos=2&_start=1#firsthit
Dobbins, B. (2013). Jarrett, Keith. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music Online
A
Sitesi:
134
=Keith+Jarrett&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Dobbins, B. (2013). Silver [Silva], Horace (Ward Martin Tabares). Eriim: 12
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=horace+silver&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Dobbins, B. (2013). Taylor, Cecil (Percival). Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Online
Music
Sitesi:
=Cecil+Taylor&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Dobbins, B. (2013). Waller, Fats [Thomas Wright]. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Fats+Waller&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Dobbins, B., Kernfeld, B. (2013). Garland, Red [William McKinley, Jr.]. Eriim:
12
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Red+Garland&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Dobbins, B., Kernfeld, B. (2013). Kelly, Wynton. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Wynton+Kelly&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Dobbins, B., Kernfeld, B. (2013). Tyner, (Alfred) McCoy [Saud, Sulaimon].
Eriim:
12
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=McCoy+Tyner&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Dobbins, B., Wang, R. (2013). Cole, Nat King [Coles, Nathaniel Adams].
Eriim:
12.Kasm.2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
135
=Nat+Cole&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Double, G. (2013). Cobham, Billy [William]. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Billy+Cobham&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Drake, J. (2013). Milhaud, Darius. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music Online
A
Sitesi:
=Darius+Milhaud&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Eisen, C., Sadie, S. (2013). Wolfgang Amadeus Mozart. Eriim: 12.Kasm.2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/40258pg
3?q=Wolfgang+Amadeus+Mozart&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Ferguson, J., Kernfeld, B. (2013). Bauer, Billy [William Henry]. Eriim: 12 Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Billy+Bauer&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Fitzgerald, M. (2013). Hammer, Jan. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
2?q=Jan+Hammer&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Gardner, M., Kerfeld, B. (2013). Moody, James. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford
Online
Music
Sitesi:
?q=James+Moody&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Gilbert, M., Kennedy, G. W. (2013). Allen(-Roney), Geri (Antoinette). Eriim: 13
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
136
?q=Geri+Allen&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Gillies, M. (2013). Bartk, Bla. Eriim: 12.Kasm.2013, Oxford Music Online A
Sitesi:http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/40
686#S40686
Gold, D. (2005). Bebop. G.D. Jaynes (Ed.). Encyclopedia of African
American
Society
[Elektronik
Srm].
Thousand
Oaks:
SAGE
Publications, Inc.
Greenberg, R. (2007). Understanding the Fundementals of Music. [Elektronik
Srm]. San Francisco: THE TEACHING COMPANY
Gridley, M. C. (2013). Burton, Gary. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
=Gary+Burton&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Gridley, M.C. (2009). Jazz Styles History and Analysis (10. bs.). Ohio: Prentice
Hall
Griffiths, P. (2013). Varse, Edgard [Edgar] (Victor Achille Charles). Eriim: 12
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Edgard+Varese&search=quick&pos=2&_start=1#firsthit
Gushee, L. (2013). Oliver, King [Joe]. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
=Joe+Oliver&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Hal Leonard Corp. (1988). The Ultimate Jazz Fake Book B-Flat Edition
Hal Leonard Corp. (1992). The Big Book of Jazz
137
Harrison, M. (2013). Desmond [Breitenfeld], Paul (Emil). Eriim: 13 Kasm 2013,

Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Paul+Desmond&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Hodeir, A., Schuller, G. (2013). Ellington, Duke [Edward Kennedy]. Eriim: 12
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=duke+ellington&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Holmes, J. (2013). Bloom, Jane Ira. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
8?q=Jane+Ira+Bloom&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Homes, J. (2013). Jensen, Ingrid. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford Music Online
A
Sitesi:
7?q=Ingrid+Jensen&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Howlett, F., Robinson, J. B. (2013). Tatum, Art(hur). Eriim: 12.Kasm.2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Art+Tatum+&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Jaffe, A. (1996). Jazz Harmony. Tbingen: Advance Music
James, M., Kernfeld, B. (2013). Marsh, Warne (Marion). Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Warne+Marsh&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
James, M., Kernfeld, B. (2013). Morgan, Lee. Eriim: 14 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Lee+morgan&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
138
Jeske, L. (2013). Benson, George. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford Music Online
A
Sitesi:
=George+Benson&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Jeske, L., Kernfeld, B. (2013). Abrams, Muhal Richard [Abrahams, Richard].
Eriim:
12
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Muhal+Richard+Abrahams&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Jeske, L., Long, B. (2013). Bowie, (William) Lester. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
6?q=Lester+Bowie&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kelly, B.L. (2013). Ravel, (Joseph) Maurice. Eriim: 12.Kasm.2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
=maurice+ravel&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kennedy, G. W. (2013). Mayhew, Virginia. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford
Online
Music
Sitesi:
?q=Virginia+Mayhew&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kennedy, G. W. (2013). Schneider, Maria (Lynn). Eriim: 13 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/J687400?q=M
aria+Schneider&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Adderley, Cannonball [Julian Edwin]. Eriim: 12 Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Cannonball+Adderley&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
139
Kernfeld, B. (2013). Ayler, Albert. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music Online
A
Sitesi:
=Albert+Ayler&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Braxton, Anthony (Delano). Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Anthony+Braxton&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Carter, Ron(ald Levin). Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
=ron+carter&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Cherry, Don(ald Eugene). Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Don+Cherry&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Coryell, Larry. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music Online
A
Sitesi:
?q=Larry+Coryell&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Davis, Miles (Dewey, III) [Prince of Darkness]. Eriim: 12
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=++Miles+Davis&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Favors (Maghostut [Magoustous]), Malachi.
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Eriim: 12
Sitesi:
?q=Malachi+Favors&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
140
Kernfeld, B. (2013). Hamilton, Chico [Foreststorn]. Eriim: 12 Kasm 2013,

Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Chico+Hamilton&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Henderson, Joe [Joseph A.]. Eriim: 13 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Joe+Henderson&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Jarman, Joseph. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
?q=joseph+jarman&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Jenkins, Leroy. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
?q=Leroy+Jenkins&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). John (William) Coltrane. Eriim: 12.Kasm.2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
pg1?q=John+Coltrane&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). McLaughlin, John [Mahavishnu]. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=John+McLaughlin&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Mehegan, John (Francis). Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=John+Mehegan&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
141
Kernfeld, B. (2013). Mingus, Charles (Jr). Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
=Charles+Mingus&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Mitchell, Roscoe (Edward, Jr.). Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Roscoe+Mitchell&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Rollins, Sonny [Theodore Walter; Newk]. Eriim: 12 Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Sonny+Rollins&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Sanborn, David (William) [Dave]. Eriim: 13 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=David+Sanborn&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Shorter, Wayne. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
=Wayne+Shorter&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Smith, (Ishmael) Wadada Leo. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Leo+Smith&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Timmons, Bobby [Robert Henry]. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Bobby+Timmons&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
142
Kernfeld, B. (2013). Vitous [Vitou], Miroslav (Ladislav). Eriim: 13 Kasm 2013,

Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Miroslav+Vitous&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Woods, Phil(ip Wells). Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Phil+Woods&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Wynton (Learson) Marsalis. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
pg3?q=Wynton+Marsalis&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B. (2013). Zawinul, Joe [Josef Erich]. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
6?q=Joe+Zawinul&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Kernfeld, B: (2013). Garrison, Jimmy [James Emory]. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Jimmy+Garrison&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Knauer, W. (2013). Basie, Count [Bill; William]. Eriim: 12.Kasm.2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
0?q=Count+Basie+&search=quick&pos=2&_start=1#firsthit
Lambert, G.E. (2010). Kings of Jazz Duke Ellington [Elektronik Srm]. Hawai:
World Public Library
Lesure, F. (2013). Debussy, (Achille-)Claude. Eriim: 12.Kasm.2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
143
=Claude+Debussy&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Levine, M. (1995). The Jazz Theory Book. Petaluma: SHER MUSIC CO.
Lopes, P. (2002). The New Jazz Age: The Jazz Art World and The Modern Jazz
Renaissance. The Rise of Jazz Art World [Elektronik Srm]. Cambridge:
Cambridge University Press
Marsh, D. (2013). Charles, Ray [Robinson, Ray Charles]. Eriim: 13 Kasm

2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
6?q=ray+charles&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Martin, H., Waters, K. (2008). Essential Jazz The First 100 Years (2. bs.).
Boston: SCHIRMER CENGAGE Learning
McCord, K., Kernfeld, B. (2013). Elias, Eliane. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Eliane+Elias&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Milkowsky, B., Kernfeld, B. (2013). Di Meola, Al. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Al+Di+Meola&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Miller, M. (2013). Rosnes, Renee [Irene Louise]. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Renee+Rosnes&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Mongan, N., Kernfeld, B. (2013). Raney, Jimmy [James Elbert]. Eriim: 12
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
144
?q=Jimmy+Raney&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Murray, E. (2013). Evans, Bill [William John]. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Bill+Evans&search=quick&pos=3&_start=1#firsthit
Nettles, B. ve Graf, R. (1997). The Chord Scale Theory and Harmony. Y.y.:
Advance Music
Norman, L.K. (2002). The Respective Influence of Jazz and Classical Music on
Each Other, The Evolution of Third Stream and Fusion and the Effects
Thereof Into the 21st. Century. Doktora Tezi, Vancouver, The University of
British Columbia
Odell, J. S., Winans, R. B. (2013). Banjo. 12 Kasm 2013, Oxford Music Online
A
Sitesi:
=banjo&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Oliver, P. (2013). Smith, Bessie [Empress of the Blues]. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=bessie+smith&search=quick&pos=1&_start=1#firsthi
Ostransky, L. (1978). Early Jazz [Elektronik Srm]. Music Educators Journal,
64(6), 34-39
Ostransky, L. (1978). Early Jazz [Elektronik Srm]. Music Educators Journal,
64(6), 34-39
Owens, T. (2013). Christian, Charlie [Charles]. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
145
=Charlie+Christian&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Owens, T. (2013). Gillespie, Dizzy [John Birks]. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Dizzy+Gillespie&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Owens, T. (2013). Lewis, John (Aaron). Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
=John+Lewis&search=quick&pos=2&_start=1#firsthit
Pease, T. (2003). Jazz Composition Theory and Practice. Boston: Berklee
Press
Pollac, H. (2013). Copland, Aaron. Eriim: 12.Kasm.2013, Oxford Music Online
A
Sitesi:
=Aaron+Copland&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Porter, L. (2013). Blakey, Art [Abdullah ibn, Buhaina]. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Art+Blakey&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Porter, L. (2013). Hawkins, Coleman (Randolph) [Bean, Hawk]. Eriim: 12
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Coleman+Hawkins&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Porter, L. (2013). Hodges, Johnny [Hodge, John(ny); Hodge, Cornelius; Jeep;
Rabbit].
Eriim:
12.Kasm.2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Johnny+Hodges&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
146
Porter, L. (2013). Williams, Tony [Anthony]. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford

Music
Online
Sitesi:
=Tony+Williams&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Porter, L. (2013). Young, Lester (Willis) [Pres, Prez]. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Lester+Young&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Poutiainen, A. (2013). Carter, Regina. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
4?q=Regina+Carter&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Raeburn B. B. (2013). Dodds, Baby [Warren]. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
4?q=Warren+Dodds&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Ramos, D.C. (2009). Advanced Modal Jazz Harmony Applied to Twentieth
Century Music Compositional Techniques in Jazz Style: A Practical Guide
for Students. Yksek Lisans Tezi, Stephen F. Austin State University,
Texas
Roberts, J. S. (2013). Pozo, Chano [Pozo y Gonzales, Luciano]. Eriim: 12
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Chano+Pozo&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Robinson, J. B. (2013). Dodds, Johnny [John]. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Johnny+Dodds&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
147
Robinson, J. B., Kernfeld, B. (2013). Farlow, Tal(madge Holt). Eriim: 12 Kasm

2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Tal+Farlow&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Robinson, J. B., Kernfeld, B. (2013). Pastorius, Jaco [John Francis]. Eriim: 13
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Jaco+Pastorius&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Robinson, J.B. (2013). Baker, Chet [Chesney Henry]. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Chet+Baker&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Robinson, J.B. (2013). Baker, Chet [Chesney Henry]. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Chet+Baker&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Robinson, J.B. (2013). Hampton, Lionel [Hamp]. Eriim: 12.Kasm.2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Lionel+Hampton+&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Robinson, J.B. (2013). Jones, Jo(nathan). Eriim: 12.Kasm.2013, Oxford Music
A
Online
Sitesi:
=Jo+Jones&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Robinson, J.B. (2013). Kenton, Stan(ley Newcomb). Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Stan+Kenton&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
148
Robinson, J.B. (2013). Mulligan, Gerry [Gerald Joseph, Jeru]. Eriim: 12 Kasm
2013,
Oxford
Online
Music
Sitesi:
=Gerry+Mulligan&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Robinson, J.B. (2013). Powell, Bud [Earl]. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
=Bud+Powell&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Robinson, J.B. (2013). Rogers, Shorty [Rajonsky, Milton M.] Eriim: 12 Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Shorty+Rogers&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Robinson, J.B. (2013). Tristano, Lennie [Leonard] (Joseph). Eriim: 12 Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Lennie+Tristano&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Robinson, J.B., Kernfeld, B. (2013). Pettiford, Oscar. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Oscar+Pettiford&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Rouder, W. (2013). Johnson, James P(rice) . Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
=james+p.+johnson&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Roy, J.G. (2013). Russell, George (Allan). Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
=George+Russell&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
149
Shearon, S. (2013). Gospel Music. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music Online
A
Sitesi:
8?q=gospel&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Schaffer, J. P. (2013). An Innermost Vision. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Jerry+Goodman&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Schlicht, U. (2013). Bley, Carla [Borg, Lovella May]. Eriim: 13 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
8?q=Carla+Bley&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Schubert, G. (2013). Hindemith, Paul. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music
Online:
=Paul+Hindemith&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Schuller, G. (2013). Coleman, Ornette. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
=Ornette+Coleman&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Schuller, G. (2013). Eldridge, (David) Roy [Little Jazz]. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Roy+Eldridge&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Schuller, G. (2013). Joplin, Scott. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music Online
A
Sitesi:
=Jelly+Roll+Morton&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
150
Schuller, G. (2013). Krupa, Gene [Eugene Bertram]. Eriim: 12.Kasm.2013,

Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Gene+Krupa&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Sher Music Co. (1988). The New Real Book: Jazz Classics, Choice Standards,
Pop-Fusion Classics, Pentaluma
Simmen, J., Rye, H., Kernfeld, B. (2013). Kyle, Billy [William Osborne]. Eriim:
12
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Billy+Kyle&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Smith, S. (2013). Ibarra, Susie [Susan-Marie]. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Susie+Ibarra&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Smith, S. (2013). Peet, Wayne (Edward). Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
?q=Brian+Setzer&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Sudhalter, R.M. (2013). LaRocca, Nick [Dominic James]. Eriim: 12 Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Nick+LaRocca&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Thomas, A. (2013). Penderecki, Krzysztof. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Krzysztof+Penderecki&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Tirro, F. (1974). Constructive Elements of Jazz Improvisation [Elektronik
Srm]. Journal of American Musicological Society, 27(2), 285-305
151
Tucker, M., Kernfeld, B. (2013). Gunther (Alexander) Schuller. Eriim: 12 Kasm

2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
pg1?q=Gunther+Schuller&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Voigt, J. (2013). Laird, Rick [Richard Quentin]. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Rick+Laird&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Waggoner, A., Kernfeld, B. (2013). Green, Grant. Eriim: 13 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
?q=Grant+Green&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Walsh, S. (2013). Stravinsky, Igor, 11: Posthumous reputation and legacy.
Eriim:
12.Kasm.2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/52818pg
11
Wang, R. (2013). Brubeck, Dave [David Warren]. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=dave+brubeck&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Wang,R. (2013). Goodman, Benny [Benjamin] (David) .Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=benny+goodman&search=quick&pos=1&_start=1
Waters, K. (2005). Modes, Scales, Functional Harmony, and Nonfunctional
Harmony in the Compositions of Herbie Hancock [Elektronik Srm].
Journal of Music Theory, 49(2), 333-357
West, A. J. (2013). Kenny G [Gorelick, Kenneth]. Eriim: 13 Kasm 2013, Oxford
Music
Online
Sitesi:
152
5?q=Kenneth+G.&search=quick&pos=2&_start=1#firsthit
Wilson, O. (2013). Clarke, Kenny [Kenneth] (Spearman) [Klook; Klook-mop;
Salaam, Liaquat Ali]. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music Online A
Sitesi:http://www.oxfordmusiconline.com/subscriber/article/grove/music/05
879?q=Kenny+Clarke&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Wilson, O. (2013). Roach, Max(well). Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music
Online
Sitesi:
=Max+Roach&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Wilson, O., Kernfeld, B. (2013). Elvin (Ray) Jones. Eriim: 12 Kasm 2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
pg3?q=Elvin+Jones&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Witmer, R. (2013). Ballad. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music Online A
Sitesi:
?q=ballad&search=quick&pos=2&_start=1#firsthit
Woideck, C. (2013). Parker, Charlie [Charles Christopher Jr; Bird; Yardbird;
Charlie Chan]. Eriim: 12 Kasm 2013, Oxford Music Online A Sitesi:
4?q=Charlie+Parker&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Woodall, J. (2013). Luca, Paco de [Snchez Gmez, Francisco]. Eriim: 13
Kasm
2013,
Oxford
Music
Online
Sitesi:
=Paco+de+Lucia&search=quick&pos=1&_start=1#firsthit
Zack, M.H. (2000). Jazz Improvisation and Organizing: Once More from the Top
[Elektronik Srm]. Organization Sciene, 11(2), 227-234

Cazda Akor Yürüyüşleri̇ Tari̇hi̇

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Cazda Akor Yürüyüşleri̇ Tari̇hi̇

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Hacettepe niversitesi

Sosyal Bilimler Enstits

CAZDA AKOR YRYLER TARH

Yksek Lisans Tezi

CAZDA AKOR YRYLER TARH

Hacettepe niversitesi Sosyal Bilimler Enstits

Yksek Lisans Tezi

Yukardaki imzalarn ad geen retim yelerine ait olduunu onaylarm.

Prof. Dr. Yusuf ELK

Tezimin/Raporumun tamam her yerden eriime alabilir.

Tezim/Raporum sadece Hacettepe niversitesi yerlekelerinden eriime

Tezimin/Raporumun yl sreyle eriime almasn istemiyorum. Bu

tezimin/raporumun tamam her yerden eriime alabilir.

KKARSLAN, Murat. Cazda Akor Yryleri Tarihi, Yksek Lisans Tezi,

KKARSLAN, Murat. History of Jazz Chord Progressions, Masters Thesis,

Problem ve Alt Problemler ..................................................................... 2

ERKEN DNEM: 1900LERN BAI-1930LARIN ORTALARI .............. 4

SWING: 1930LARIN BAI-1940LARIN SONU .................................. 11

BEBOP: 1940LARIN BAI-1950LERN BAI .................................... 17

1950LER ve YEN CAZ STLLER ...................................................... 22

Cool Caz ....................................................................................... 22

West Coast .................................................................................... 25

Third Stream ................................................................................. 27

Hard Bop ....................................................................................... 28

Modal Caz ..................................................................................... 32

1960LAR, AVANGART VE SERBEST CAZ ........................................ 33

1980LERDEN GNMZE CAZ ........................................................ 46

CAZ AKORLARI .................................................................................. 51

Yedili Akorlar ................................................................................. 52

Altl Akorlar ................................................................................... 55

Cazda Kullanlan Dier Akor Yaplar ............................................ 60

AKOR YRYLER ........................................................................ 61

Akor Yrylerinin Gsteriminde Kullanlan Yntemler ............... 62

Majr Akor Yry ..................................................................... 65

Minr Akor Yry ..................................................................... 68

Blues Akor Yry ..................................................................... 75

Secondary Dominant ..................................................................... 79

Substitute Dominant Yedili Akoru Ve Triton Akor Deiimi ........... 81

John Coltrane Akor Yryleri ..................................................... 88

CAZ STLLERNDE AKOR YRYLER ....................................... 94

ERKEN DNEM CAZDA AKOR YRYLER ............................... 94

SWNG STLNDE AKOR YRYLER ........................................ 100

BEBOP STLNDE AKOR YRYLER ........................................ 105

COOL CAZ VE WEST COAST STLNDE AKOR YRYLER ... 110

HARD BOP STLNDE AKOR YRYLER ................................. 114

YRYLER ........................................................................................... 119

SONU.. .................................................... 128

KAYNAKA.. .................................................... 131

-7 G7 yrynn kesik izgili keli parantezle gsterimi 64

7 C yrynn kesik izgili okla gsterimi ...................... 64

ekil 12 C majr dizisinde G7 dominant akoru ve triton aralk barndran

ekil 28 Birinci ve drdnc derece akorlarnn blue notalar sayesinde

ekil 36 D-7 ye zlen Substitute dominant yedili ve Secondary dominant

7 akor deiimleriyle elde edilen kromatik yry ..... 85

7 akor deiimleriyle elde edilen kromatik yry ..... 86

ekil 43 Diyatonik yedili akorlarla oluturulan Turnaround ........................ 87

den oluan majr l emberi .................................. 89

ekil 51 Giant Steps bestesinin akorlar ve tonal alanlar........................ 90

ekil 54 nici tam ton hareketine dayal D-

tonal alan deiimi ............. 91

Boling (1990, s.71), akor yrylerinin caz doalamalarndaki yeriyle birlikte

Bu bilgiler nda, cazda akor yrylerinin teknik ve yntemlerinin Avrupa

Problem ve Alt Problemler

Akor yryleri, caz stilleri ierisinde ne tr deiimler geirmitir?