-

-1

ODTWORZENIE ZDOLNOCI BOJOWEJ PRZEZ BATALION PRZECHODZCY

DO NATARCIA Z POOENIA Z BEZPOREDNIEJ STYCZNOCI.
Stosowanie zasad sztuki wojennej jest niezbdnym warunkiem uzyskania, utrzymania i wykorzystania
przewagi ilociowej i jakociowej nad przeciwnikiem, by przy jak najmniejszych stratach wasnych osign
cel walki, operacji i kampanii (wojny) w moliwie najkrtszym czasie.1
Jedn z zasad sztuki wojennej jest zasada zachowania zdolnoci bojowej, ktra narzuca dowdcy
konieczno efektywnego wykorzystania wojsk, niedopuszczenia do nadmiernego ich wyczerpania i takiej
organizacji systemu dziaa, aby zapewni sukcesywne odtwarzanie zdolnoci bojowej midzy innymi przez
odpowiednie zabezpieczenie logistyczne.
Odtwarzanie zdolnoci bojowej jest jednym z zasadniczych przedsiwzi organizowanych w kadych
warunkach, praktycznie przed, w trakcie i po kadym przeprowadzonym dziaaniu taktycznym. Zakres
przedsiwzi obejmujcych odtwarzanie zdolnoci bojowej bdzie uzaleniony od wielu czynnikw, ktre
zostan wymienione w dalszej czci artykuu.
Pomimo tego, e problem zachowania zdolnoci bojowej jest wany, a jednoczenie szeroki, o czym
mona si przekona studiujc literatur dotyczc zabezpieczenia dziaa taktycznych wojsk,
w Regulaminie dziaa taktycznych wojsk zmechanizowanych i pancernych jest bardzo oglnie
potraktowany. Brakuje w nim zarwno interpretacji samego terminu, jak rwnie zakresu przedsiwzi
wchodzcych w zakres odtwarzania zdolnoci bojowej.
Dlatego te celem tego artykuu jest prba przedstawienia zastosowania wymienionej zasady
w praktyce na przykadzie batalionu znajdujcego si w rejonie wyjciowym do natarcia po wyjciu
z pooenia bezporedniej stycznoci z przeciwnikiem. Wano tego problemu polega na tym, e
pododdzia, ktry uczestniczy w walce obronnej i ponis okrelone straty w siach i rodkach walki, musi je
odtworzy na poziomie umoliwiajcym prowadzenie natarcia w okrelonym rejonie wyjciowym. Zanim
jednak zostanie to przedstawione naleaoby przybliy pojcie zasady zachowania zdolnoci bojowej i jej
odtwarzania.
Zachowanie zdolnoci bojowej - zasada sztuki wojennej.
W obecnym Regulaminie dziaa taktycznych wojsk zmechanizowanych i pancernych wymienia si
nastpujce zasady: celowo, zachowanie zdolnoci bojowej, ekonomi si, zaskoczenie, aktywno,
manewr.
Zachowanie zdolnoci bojowej, wyraa si w nieustannym utrzymywaniu przez wojska gotowoci
do podjcia walki i wykonania zada bojowych oraz osigania celu dziaa przy jak najmniejszych stratach
wasnych. 2

S. Koziej, Teoria sztuki wojennej, Warszawa 1993, s. 68.

Regulamin dziaa taktycznych wojsk zmechanizowanych i pancernych (batalion kompania), DWLd, Warszawa 2000, s. 1-8.

-2

Zasada ta nakazuje takie postpowanie, ktre nie dopuszcza do obnienia potencjau bojowego poniej
pewnego minimum, a wic unika nadmiernego wyczerpania si fizycznych i psychicznych onierzy, zbyt
duych strat, zuycia rodkw materiaowych, zapasw, itp. Chodzi o to, aby nawet po wyjciu z walki
wojska zachoway moliwo dalszego dziaania. 3
Punktem wyjcia do analizy rozwaanej zasady bdzie odpowied na pytanie, czym jest zdolno
bojowa?
Wedug Noko zdolno bojowa si zbrojnych i kadego z ich elementw oddzielnie, to moliwoci
pododdziaw, oddziaw, zwizkw taktycznych i operacyjnych do wykonania postawionego im zadania
w nakazanym czasie, a po jego wykonaniu i odtworzeniu zdolnoci podjcie wykonywania kolejnych zada
bojowych. Naley zwrci tu uwag na to, e tene teoretyk cile wie zdolno bojow z gotowoci
bojow, rozumian jako zdolno si zbrojnych (w tym kadego dowdztwa, sztabu i jednostek wojskowych)
do zorganizowanego podjcia dziaa, w miejscu i czasie okrelonym w odpowiednich planach,
dla osignicia konkretnych celw i wykonania zada bojowych. 4 Jak wida z powyszych definicji
gotowo i zdolno bojowa wzajemnie si warunkuj i uzupeniaj.
Przeprowadzona analiza pozwala sformuowa kolejne pytanie, jakie czynniki wpywaj na poziom
zdolnoci bojowej?
Gwne czynniki decydujce o zdolnoci bojowej wg Kozieja to: poziom wyszkolenia bojowego
wojsk oraz ich odporno; ilo rodkw walki

i sprztu bojowego, ich stan techniczny i gotowo

do uycia w walce; stopie przygotowania pododdziaw do walki; moliwoci rozpoznawania wojsk

i rodkw walki nieprzyjaciela; stan oraz sprawno rodkw i systemw elektronicznych do wykorzystania
dla celw dowodzenia i kierowania rodkami walki; sprawno wsparcia logistycznego. 5
Galewski podzieli czynniki decydujce o zwycistwie w obrbie gotowoci bojowej na dwie grupy:
obiektywne i subiektywne. Do pierwszych zaliczy te, ktre okrelaj stan aktualnych moliwoci bojowych,
czyli zdolnoci bojowej: stan liczebny ludzi i sprztu (rozmiar strat); kondycja fizyczna i psychiczna stanw
osobowych; stopie wyeksploatowania sprztu bojowego; poziom zabezpieczenia materiaowo-technicznego
(wielko zuycia); stan moralno-polityczny onierzy; uwarunkowania zewntrzne, np. charakter terenu,
sytuacja meteorologiczna, warunki klimatyczne, itp. 6
Czynniki subiektywne, zmierzaj do zachowania rozwaanej zasady walki. To elementy, warunkujce
sprawno szybkiego rozpoczcia i rozwinicia akcji. Mona do nich zaliczy 7:
odpowiedni wybr rejonw przebywania wojsk, sprzyjajcy ich szybkiemu opuszczeniu oraz wyjciu na
kierunek przewidywanych dziaa;
przygotowanie, utrzymanie drg zapewniajcych szybki manewr w obszar ewentualnego starcia;
3

S. Koziej, op. cit., s. 88

K. Noko, Sztuka tworzenia przewagi w systemie obronnym RP, Wyd. Bellona, Warszawa 1994, s. 178.
5
S. Koziej, op. cit., s. 89.
6
Z. Galewski, op. cit., s. 156.
7
Ibidem, s. 157-158.
4

-3

zastosowanie ugrupowania wojsk, ktre sprzyja bdzie szybkiej realizacji oczekiwanych zada;
cige utrzymywanie sprztu bojowego w stanie maksymalnej sprawnoci i gotowoci do uycia;
biece

przeciwdziaanie

skutkom

ewentualnego

wpywu

na

gotowo

bojow

warunkw

meteorologicznych i klimatycznych (odnieanie, likwidacja rozlewisk, itd.);

organizacja i utrzymanie wysoce sprawnego systemu alarmowania i ostrzegania;
zapewnienie wysokiej dyspozycyjnoci stanw osobowych, a zwaszcza tych osb funkcyjnych, ktrych
obecno decyduje o sprawnoci przebiegu alarmowego rozruchu wojsk;
przystosowanie systemu dowodzenia do sprawnego kierowania szybkim przejciem do realizacji
otrzymanych zada;
wyczulenie stanw osobowych na znaczenie gotowoci bojowej, uwiadomienie potrzeby jej cigego
zachowania na kadym stanowisku.
Wymienione wyej czynnoci maj warunkowa utrzymanie zdolnoci bojowej. Jednak wiadomym
jest, e jeeli pododdzia uczestniczy w walce, to ponosi straty, co oznacza, e spada poziom jego zdolnoci
bojowej, a to ogranicza moliwoci wykonania zadania przez ten pododdzia. Dlatego te, zanim
przejdziemy do dalszych rozwaa, naleaoby okreli na czym polega odtworzenie zdolnoci bojowej.
W Leksykonie wiedzy wojskowej jest zdefiniowane pojcie: odtwarzanie gotowoci bojowej,
okrelone jako przywracanie wojskom zdolnoci do prowadzenia dziaa bojowych polegajce
na cakowitym lub czciowym usuniciu skutkw, ktre spowodoway utrat gotowoci bojowej wojsk.
Zalenie od rodzaju skutkw spowodowanych przez przeciwnika (np. due straty, dezorganizacja cznoci,
dowodzenia, zaopatrywania); odtwarzanie gotowoci bojowej wymaga podjcia szeregu przedsiwzi
natury organizacyjnej i technicznej, takich jak: ukompletowanie dowdztw i sztabw, nawizanie cznoci
ze sztabem nadrzdnym oraz z podlegymi i wspdziaajcymi zwizkami i oddziaami, zorganizowanie
dowodzenia, przeprowadzenie w razie potrzeby zabiegw specjalnych, uzupenienie wojsk, broni, sprztu,
rodkw materiaowych itp.8
Na podstawie powyszej definicji i dotychczasowych rozwaa mona wywnioskowa, e jednym
z przedsiwzi wchodzcych w zakres zachowania zdolnoci bojowej jest jej odtwarzanie, ktre polega
na:
uzupenieniu si i rodkw organw dowodzenia,
uzupenieniu si i rodkw walki,
przywrceniu waciwego stanu technicznego rodkw walki i sprztu bojowego,
przywrcenie odpowiedniej kondycji fizycznej i psychicznej wasnym siom,

Leksykon wiedzy wojskowej, MON, Warszawa 1979, s. 266.

-4

odtworzeniu systemu dowodzenia i kierowania rodkami walki umoliwiajcego prowadzenie

dalszych dziaa.
Odtworzenie zdolnoci bojowej batalionu przechodzcego do natarcia.
Natarcie z pooenia obronnego wymaga dokonania niezbdnych przegrupowa. Przedsiwzicia
zwizane z przegrupowaniem i zajciem rejonu wyjciowego lub rejonu wyczekiwania powinny by
realizowane z uwzgldnieniem koniecznoci maskowania. Najtrudniejszym elementem jest stworzenie
zgrupowania uderzeniowego, ktre wejdzie do walki na kierunku gwnego uderzenia. Korzystna sytuacja
nastpi wtedy, gdy batalion bdzie w odwodzie brygady. W tym wypadku przejdzie do natarcia
z bezporednio zajmowanego rejonu obrony. Batalion pierwszego rzutu z zasady uderza w pierwszej
kolejnoci tylko tymi siami, ktre znajd si w jego odwodzie. Dlatego te w przypadku braku
odpowiednich si w odwodzie brygady wskazane jest wycofanie czci si, zerodkowanie ich w dogodnym
rejonie9 i odtworzenie zdolnoci bojowej. Rejon wyjciowy powinien umoliwi skryte rozmieszczenie,
a take zapewni jak najmniejsz wraliwo na uderzenia ogniowe przeciwnika oraz pozwoli na sprawne
przejcie do natarcia. Rejon wyjciowy nie powinien by wybierany dalej ni 8 10 km od linii ataku.10
Poniewa dowdca batalionu przed zajciem rejonu wyjciowego zna zadania, jakie bdzie pniej
prawdopodobnie wykonywa jego pododdzia, dlatego te planujc rozmieszczenie poszczeglnych
pododdziaw w rejonie, powinien uwzgldni zamiar ich dalszego wykorzystania. 11
Celem realizacji przedsiwzi zwizanych z odtwarzaniem zdolnoci bojowej batalionu jest
osignicie przez niego w nakazanym czasie penej sprawnoci do wykonania natarcia.
Przed przystpieniem do odtwarzania zdolnoci bojowej dowdca wraz ze sztabem batalionu w fazie
planowania procesu decyzyjnego, powinien dokona szczegowej oceny sytuacji oraz opracowa stosowne
plany, ktre powinny zawiera przede wszystkim przedsiwzicia stwarzajce warunki do kierowania
i kontrolowania procesu odtwarzania zdolnoci bojowej etatowych i przydzielonych pododdziaw. Ponadto,
sztab batalionu powinien okreli takie parametry dotyczce odtwarzania zdolnoci bojowej, jak12:

czas odtwarzania zdolnoci bojowej;

zakres przedsiwzi z tym zwizanych;

kolejno odtwarzania zdolnoci bojowej poszczeglnych pododdziaw.

W zakresie uzupenienia brakw osobowych w organach dowodzenia dowdca batalionu powinien

zoy odpowiedni meldunek sytuacyjny do dowdcy brygady, w ktrym powinien zawrze wnioski i proby
dotyczce tego zagadnienia.

M. Huzarski, W. Kaczmarek, Dziaania taktyczne batalionu., AON, Warszawa 1995, s. 43-44.

Ibidem, s. 44.
11
W. Lidwa, Przemieszczanie i rozmieszczanie wojsk pk. REJON, AON, Warszawa 1997, s. 66.
12
Por.: J. Stanecki, R. Fudaa, Odtwarzanie zdolnoci bojowej grupy taktycznej, In: Przegld Wojsk Ldowych, 2001, 9 (507), s. 50.
10

-5

Oprcz wyej wymienionych przedsiwzi, jeeli dysponuje odpowiedni iloci czasu, moe
zorganizowa

szkolenie

sztabu,

dowdcw

kompanii

(plutonu),

innych

organw

dowodzenia

z uwzgldnieniem charakteru oczekujcego ich natarcia.13

Z uwagi na rol, jak odgrywa zabezpieczenie logistyczne w utrzymaniu zdolnoci bojowej gwnym
koordynatorem realizacji przedsiwzi zwizanych z odtwarzaniem zdolnoci bojowej powinien by szef
logistyki batalionu. Podczas procesu decyzyjnego powinien on rozstrzyga zasadnicze problemy, do ktrych
mona zaliczy14:

ustalenie potrzeb w zakresie uzupenienia (poprzez bilans UiSW, BiM oraz stanw osobowych);

dokonanie podziau si i rodkw niezbdnych do realizacji procesu odtwarzania zdolnoci bojowej;

przeprowadzenie gry decyzyjnej majcej na celu wstpn weryfikacj przyjtych zaoe.

Ocena potrzeb rodkw zaopatrzenia, a w szczeglnoci amunicji w trakcie dziaa taktycznych jest

niezwykle trudna. Jest uzaleniona od wielu czynnikw, a przede wszystkim od: rodzaju zadania bojowego;
miejsca w ugrupowaniu bojowym; liczebnoci wojsk; iloci i jakoci stosowanych rodkw raenia, oraz ich
stanu technicznego; moliwoci bojowych przeciwnika; warunkw terenowych i atmosferycznych oraz pory
roku i doby. 15
Potrzeby rodkw bojowych i materiaowych na dzie walki mona okreli z zalenoci:
P = ZP + ZK - ZW

gdzie:
P - potrzeby okrelonego rodka zaopatrzenia;
ZP - przewidywane zuycie rodka zaopatrzenia w okresie organizowania i w trakcie dziaa taktycznych;
ZK - nakazana przez przeoonego wielko zapasw zaopatrzenia pod koniec dnia dziaa taktycznych;
ZW - wielko posiadanych zapasw zaopatrzenia.

Na podstawie sporzdzonego bilansu szef logistyki moe okreli wielko potrzeb BiM, o jak
naley uzupeni podlege pododdziay. Ponisza tabela przedstawia zuycie BiM w batalionie w cigu
doby walki.
Zuycie amunicji, mps i ywnoci w batalionie w cigu doby walki
Lp.
1.

13

Rodzaj rodka zaopatrzenia

Amunicja (w jo)
- strzelecka
- strzelecka pokadowa
- modzierzowa
- czogowa
- przeciwlotnicza
- ppk

obrona

Zuycie w jk
natarcie
oddzia wydzielony

0,6 - 0,8
0,8 - 1, l
1,0 - 1,3
0,9 - 1,3
1,4 - 1,6
1,1 - 1,5

0,7 - 0,9
0,9 - 1,3
1,3 - 1,5
1,0 - 1,5
1,3 - 1,5
1,4 - 1,9

S. Piotrowski, op. cit., s. 213.

Por.: J. Stanecki, R. Fudaa, op. cit., s. 51.
15
M. Brzeziski, Logistyka wojsk ldowych (oddzia, pododdzia), WAT, Warszawa 1998, s. 60.
14

0,6 - 0,7
0,8 - 1,2
0,9 - 1,2
0,8 - 1,2
0,3 - 0,5
1,5

-6

2.

Materiay pdne i smary (w jn)

-benzyna samochodowa
0,75 -1,75
1,75 - 2,25
1,75 - 2,25
- olej napdowy do poj. ko.
0,75 - 1,75
1,75 - 2.25
1,75 - 2,25
- olej napdowy do poj. gs.
1,0 - 1,5
1,75 - 2,25
1,75 2,25
3.
ywno (w rdz)
1
1
1
rdo: M. Brzeziski, Logistyka wojsk ldowych (oddzia, pododdzia), WAT, Warszawa 1998, s. 61.

Dla zachowania waciwych proporcji pomidzy zuyciem zapasw zaopatrzenia a moliwociami ich
odtwarzania przeoony okrela limit zuycia.
W celu stworzenia systemu uzupeniania BiM w batalionie organizuje si batalionowy punkt
amunicyjny, oraz batalionowy punkt tankowania.
W batalionie punkt amunicyjny (bpa) organizuje si na bazie plutonu zaopatrzenia w celu przyjcia,
rozdziau i przygotowania amunicji do uycia. Punkty amunicyjne organizuje si w miejscu ukrytym przed
obserwacj i bezporednim ogniem przeciwnika, zapewniajcym dogodny dojazd i wyjazd rodkw
transportowych z amunicj. Dowdca batalionu po otrzymaniu informacji o czasie, miejscu i iloci
dowoonej amunicji ocenia moliwoci dostarczenia jej do podlegych pododdziaw w nakazanym terminie
biorc pod uwag sytuacj bojow, warunki terenowe, nakazany czas zwolnienia transportu, podejmuje
decyzj o sposobie zaopatrywania oraz wydaje wytyczne szefowi logistyki, w ktrych okrela czas i miejsce
przyjcia amunicji oraz siy i rodki do zorganizowania bpa, podzia amunicji na pododdziay, kolejno
i sposb zaopatrywania, termin zakoczenia zaopatrywania.16
Istotnym problemem procesu zaopatrywania w mps jest organizacja tankowania. Batalion otrzymuje
mps z kompanii zaopatrzenia brygady. Mog one by dowoone bezporednio do rejonw rozmieszczenia
poszczeglnych pododdziaw lub do batalionowego punktu tankowania. W celu usprawnienia procesu
uzupeniania paliwa w pododdziaach szef logistyki batalionu wydaje zarzdzenie dowdcom kompanii,
w ktrym precyzuje czas, miejsce, kolejno tankowania oraz ilo tankowanego paliwa. Proces
uzupeniania paliwa mona take usprawni organizujc jego uzupenienie (o ile jest to moliwe) oddzielnie
dla pojazdw zasilanych ON i BS. Tankowanie paliwa organizuj dowdcy pododdziaw.
Zabezpieczenie

techniczne.

Bezporednim

organizatorem

zabezpieczenia

technicznego

w pododdziale jest chory eksploatacji. W ramach przedsiwzi zabezpieczenia technicznego powinien on

dokona bilansu strat uzbrojenia i sprztu wojskowego, oraz dokona oceny uszkodzonego sprztu pod
wzgldem kwalifikacji go do odpowiedniego rodzaju remontu, lub zaliczenia do strat bezpowrotnych.
Szacuje si, e oddziay walczce w pierwszym rzucie mog ponie straty: uzbrojenia w granicach od 2
do 35%, sprztu wojskowego od 2 do 40%. Natomiast oddziay walczce w odwodzie mog ponie straty
w uzbrojeniu od 2 do 18%, a w sprzcie wojskowym od 1 do 30%.
Straty uzbrojenia bd nastpujce: Do remontu: 1. stopnia kwalifikowa si bdzie od 10 do 33%, 2.
stopnia od 10 do 24%, 3. stopnia od 4 do 21%, 5. stopnia od 0 do 24%; SB wynios od 10 do 30%.
Natomiast straty sprztu wojskowego bd nastpujce: Do remontu: 1. stopnia kwalifikowa si bdzie od

16

M. Brzeziski, op. cit., s.118.

-7

18 do 35%, 2. stopnia od 12 do 30%, 3. stopnia od 10 do 40%, 4. stopnia od 0 do 27%, 5. stopnia od 0 do

20%; SB wynios od 7 do 30%.17
Zgodnie z koncepcj systemu remontowego na szczeblu taktycznym realizuje si: przedsiwzicia
pomocy technicznej do 16 rbh wykonywane siami plrem, remonty 1. stopnia od 16 rbh do 40 rbh
wykonywane siami krem (stacjonarnej krem), remonty 2. stopnia od 40-60 rbh wykonywane siami brem
ZT o czasie realizacji 0,5 doby do 1 doby.
Z przedstawionej koncepcji wynika, e kwalifikujc sprzt UiSW do remontu naley okreli zakres
pracochonnoci przy remoncie danego sprztu, a take uwzgldni czas gotowoci do dalszego dziaania,
gdy bdzie mia on zasadnicze znaczenie dla metody przeprowadzenia pomocy technicznej przez plrem. 18
Naley rwnie pamita o sprawnym sprzcie na ktrym, w celu zapewnienia utrzymania zdolnoci
bojowej, wymagane jest przeprowadzenie obsugiwania technicznego. Ze wzgldu na zakres prac
obejmujcych poszczeglne obsugiwania, w rejonie wyjciowym do natarcia bd realizowane jedynie
obsugiwania biece.
Celem obsugiwania biecego jest techniczne przygotowanie UiSW do uytkowania w dziaaniach
taktycznych, nadzr podczas uytkowania i biece usuwanie usterek powstaych w trakcie jego pracy.
Podczas wykonywania czynnoci zmierzajcych do przygotowania UiSW do dziaa taktycznych np.
w rejonie wyjciowym do natarcia powinien by zachowany okrelony priorytet ich realizacji wynikajcy
z zachowania gotowoci bojowej pododdziaw.
Przykadowo, podczas przygotowania wozw bojowych do uytkowania w trakcie walki, naley
w pierwszej kolejnoci wykona: uzupenienie amunicji i mps, sprawdzenie radiostacji i telefonu
wewntrznego, sprawdzenie nastaw zerowych uzbrojenia i urzdze noktowizyjnych, zdjcie ewentualne
beczek oraz zbiornikw zewntrznych, zdjcie opoczy i siatki maskujcej, przygotowanie uzbrojenia
do strzelania oraz przyrzdw obserwacyjnych i celowniczych. W drugiej kolejnoci naley wykona
sprawdzenie dziaania: urzdze OPBMAR, urzdze ppo., automatu adowania armaty, mechanizmw
stabilizacji i urzdzenia dowdczego, elektrycznego obrotu wiey, rcznego mechanizmu podnoszenia
armaty, dziaania przyrzdw kontrolno sygnalizacyjnych, rentgenoradiometru, oraz stopnia naadowania
akumulatorw. W ostatniej kolejnoci naley wykona sprawdzenie: stanu olejw i smarw w zespoach,
pynu chodzcego, cinienia powietrza w butlach, dziaania hydropneumatycznego oczyszczania
przyrzdw celowniczych i obserwacyjnych, akumulatorw, mocowania amunicji wewntrz wozu
bojowego, nacigu tam gsienicowych oraz rub mocujcych elementy ukadu bienego, szczelnoci
elementw ukadu przeniesienia mocy, stanu lin, zcz i hakw holowniczych, zamocowania indywidualnego
wyposaenia wozu i czonkw zaogi, sprawdzenie urzdze odkaajcych, regulacji sprzga, planetarnych

17

Ibidem., s. 129.
Remonty w dziaaniach bojowych wykonuje si nastpujcymi metodami: metod wymiany elementw polegajc na
zastpieniu uszkodzonych elementw elementami sprawnymi technicznie; metod indywidualn - polegajc na ponownym
zamontowaniu wyremontowanego elementu do tego samego egzemplarza sprztu; metod mieszan polegajc na poczeniu
poprzednich metod.
18

-8

mechanizmw skrtu, hamulcw i ukadu sterowania skrzyni biegw. czny czas wykonania
wymienionych czynnoci w czogu wynosi 4-5 godzin, natomiast w bwp - 3,5-4,5 godziny.19
Zabezpieczenie medyczne. Straty w ludziach ponoszone w czasie dziaa bojowych okrela si
stratami oglnymi. Dzieli si je na straty bezpowrotne i straty sanitarne. Przewiduje si, e straty osobowe
w wojskach zmechanizowanych i pancernych bd przedstawia si nastpujco: ranni bd stanowi 70%,
zabici 20%, a zaginieni 10%. Na podstawie prognozowanych strat sanitarnych jakie moe ponie
pododdzia w cigu doby dziaa bojowych przyjmuje si, e w batalionie w obronie bd si one
ksztatowa na poziomie 10 15%.20
W ramach zabezpieczenia medycznego w batalionie organizuje si bpo na bazie etatowych si
i rodkw plutonu medycznego. Do zada plutonu medycznego nale: rozwinicie bpo; ewakuacja
medyczna rannych i chorych z kompanijnych gniazd rannych do bpo; kontrola dozymetryczna rannych
i chorych; udzielanie pierwszej pomocy lekarskiej; przeprowadzanie czciowych zabiegw sanitarnych;
leczenie ambulatoryjne lekko rannych i chorych; prowadzenie czasowej izolacji zakanie chorych; nadzr,
organizacja i wykonanie przedsiwzi przeciwepidemicznych; zaopatrzenie w sprzt i materiay medyczne;
szkolenie onierzy i personelu suby zdrowia oraz ewidencj i sprawozdawczo.
Batalionowy punkt opatrunkowy moe by rozwijany w namiotach, pomieszczeniach staych (budynkach, schronach, piwnicach) lub w sposb mieszany. Rozwijajc bpo w namiotach naley wybra rejon
o takiej powierzchni, aby mona byo na niej rozmieci wszystkie jego elementy funkcjonalne oraz
uniemoliwi zniszczenie caego punktu wybuchem jednej bomby lotniczej lub pocisku artyleryjskiego. 21
Podsumowanie
W artykule tym zostay zaprezentowane te przedsiwzicia, ktre maj kluczowe znaczenie dla
odtworzenia zdolnoci bojowej w rejonie wyjciowym. Naley mie jednak wiadomo, e oprcz
uzupenienia si i rodkw walki, przywrcenia waciwego stanu technicznego rodkw walki i sprztu
bojowego, uzupenienia si w organach dowodzenia batalionu - odtworzenie zdolnoci bojowej obejmuje
rwnie uzupenienie si w podlegych pododdziaach oraz przywrcenie odpowiedniej sprawnoci
i kondycji fizycznej istniejcym siom, choby poprzez zapewnienie onierzom odpoczynku i wyywienia.
Wszystkie te czynnoci bd warunkoway odtworzenie systemu dowodzenia i kierowania rodkami walki
oraz umoliwi prowadzenie dalszych dziaa.
Analiza

przedsiwzi

wchodzcych

zakres

odtwarzania

zdolnoci

bojowej

batalionu

przechodzcego do natarcia z bezporedniej stycznoci z przeciwnikiem zostaa skupiona gwnie

na przedsiwziciach wykonywanych w ramach zabezpieczenia logistycznego, odgrywajcego gwn rol
w rozpatrywanym procesie. W zwizku z tym szef logistyki batalionu powinien by gwnym

19

Ibidem, s.131.
Ibidem, s. 176-177.
21
Ibidem, s. 199.
20

-9

koordynatorem przedsiwzi zwizanych z odtwarzaniem zdolnoci bojowej. Powinien on dy z pomoc

sekcji S-4 do22:

utrzymania cigoci w realizacji zada przez pododdziay logistyczne;

zapewnienia cigoci uzupeniania stanu osobowego, UiSW oraz BiM, a w razie koniecznoci zgasza
potrzeby do nadrzdnego szczebla;

utrzymania systemu informacyjnego, w tym: cigego zbierania i studiowania danych o sytuacji i przebiegu odtwarzania zdolnoci bojowej;

utrzymania cigego i sprawnego systemu informacyjnego;

zapewnienia sprawnoci realizacji dostaw UiSW, BiM.
Ponadto naley podkreli, e dowdca wraz z szefem logistyki analizujc zadanie musz wycign
wnioski, ktre stworz warunki do osignicia odpowiedniej sprawnoci w odtwarzaniu zdolnoci bojowej,
ktra jest podana zwaszcza w przypadku krtkiego czasu przebywania w rejonie wyjciowym. Sprawno
t uzyskuje si m.in. poprzez23:

utrzymanie cigoci kierowania procesem odtwarzania zdolnoci bojowej;

terminow realizacj postawionych zada;

przygotowanie wojsk do terminowego podjcia i efektywnego odtworzenia zdolnoci bojowej;

zapewnienie cigoci uzupenienia stanu osobowego, UiSW i BiM.

Aby jednak dowdca wraz z szefem logistyki wycigali waciwe wnioski, problematyka odtwarzania

zdolnoci bojowej powinna by jednym z zagadnie wicze i treningw sztabowych. Miayby one na celu
doskonalenie dowdztwa batalionu, a zwaszcza komrek logistycznych w rozwizywaniu problemw
zwizanych

odtwarzaniem

zdolnoci

bojowej,

oraz

wypracowanie

okrelonych

pogldw

na zaprezentowany temat.
Pogldy te mogyby by podstaw do dyskusji w kwestii uzupenienia powstajcego Regulaminu
dziaa wojsk ldowych o treci dotyczce odtwarzania zdolnoci bojowej wojsk.
opracowa
por. in. Dariusz BECMER
PESEL:

71050312537

NIP:

596-134-16-50

Adres subowy:

Akademia Obrony Narodowej,

22
23

Por.: J. Stanecki, R. Fudaa, op. cit., s. 51.

Ibidem.

- 10

3 semestr Uzupeniajcych Studiw Magisterskich

Adres domowy:

Wydzia Wojsk Ldowych

Internat

Al. gen. A. Chruciela 103

ul. Pontonierw 2

00-910 Warszawa

00-910 Warszawa

ul. Bychowska 61A

tel. subowy: 813 346

Marysin Wawerski

tel. domowy: 607052763

04-536 Warszawa
Urodzony:

03 maja 1971 r. w Toruniu

Imiona rodzicw: Barbara, Roman