BLM 1-Geri Besleme Teorisi

Elektronik Devreler ve Sistemler II

BLM 1: GER BESLEME TEORS FEEDBACK THEORY

1. Negatif Geri Besleme
Via = Vi - VF
Vi

Temel
Kuvvetlendirici

Fark Devresi

Vo

A
VF = F.Vo

Geri Besleme
Devresi

Vo

ekil-1. Negatif geri besleme.

A : (temel) Kuvvetlendirici Kazanc Ak evrim Kazanc; A

Vo
Via

F : Geri Besleme Katsays; 0 F 1

F = 0 Geri besleme yok
F = 1 %100lk geri besleme
G : Geri Beslemeli Devrenin Kazanc Kapal evrim Kazanc; G

Vo
Vi

Vo A.Via A Vi VF A Vi F .Vo
Vo F . A.Vo A.Vi

Vo
A

Vi 1 FA

G<A

1.1 G Kazancnn Kararll:

Sensitivite (duyarllk) : G kazancnn A kazancna gre duyarlldr.
SG, A

G A G
A
G A
A

dG 1 FA FA

dA
1 FA2

0 < SG,A < 1

S G , A 1 FA

S G, A

1
1 FA

1 FA2
< 1

1.2 Geri Beslemenin Etkileri:

1. Kazan (G), A kazancna gre (1+FA) kadar der.
2. Kazan kararll, (1+FA) kadar artar.
1

BLM 1-Geri Besleme Teorisi

Elektronik Devreler ve Sistemler II

3. Geri besleme bant geniliini (1+FA) kadar arttrr.

4. Geri besleme distorsiyonu (ekil bozukluunu) (1+FA) kadar azaltr. aret grlt orann
(SNR) da (1+FA) kadar arttrr.
5. Geri besleme, giri ve k direnlerini (1+FA) kadar etkiler.
rnek 1
1
F
100

A
10000
11000
% 10

A
1 FA

A
10000
20000

99.01
99.1
% 0.1

G
99.01
99.5
S = 0.1

rnek 2
x 101y 10 y 2
y = 2 iin Sx,y = ?

S x, y

x
y

x y x 2 141 1.17
x y 242
y

x
101 20 y 141
y

1.3 Geri Beslemenin Bant Geniliine Etkisi

A
1 FA

Amax
f
1 j
fH

Amax
f
1 j
Amax
fH
G

Amax
f
1 j
F Amax
1 F
f
fH
1 j
fH

fH : Ann st kesim frekans.

G

Amax

1 F Amax 1 j

f
1 F Amax f H

Gmax
f
1 j
fH

SONU:

Gmax

Amax
1 FAmax

f H 1 FAmax f H

f H :G' nin st kesim frekans Bant Genilii

BLM 1-Geri Besleme Teorisi

AIK DEVRE

Elektronik Devreler ve Sistemler II

KAZAN

BANT GENL KAZAN_BANT GENL

ARPIMI (KB)

Amax

fH

Gmax
KAPALI DEVRE

fL

Amax f H

fH

Amax

1 FAmax

1 FAmax f H

Gmax f H Amax f H

fL
1 FAmax

2. Geri Besleme Trleri

Geri beslemeli kuvvetlendiricinin knda ya gerilim ya da akm girie geri beslenir. Girite
ise ya seri ya da paralel balant yaplr.
+

Via
Vi

Vf
-

deal
Kuvvetlendirici
A

Vo
-

Via

yk

Vi

+
Geri Besleme
F

Vf
-

Gerilim-Seri Geri Besleme

iia
ii

if

Vo
yk

Geri Besleme
F

Akm-Seri Geri Besleme

deal
Kuvvetlendirici
A

deal
Kuvvetlendirici
A

iia

Vo
-

yk

ii

if

deal
Kuvvetlendirici
A

Vo
yk

+
Geri Besleme
F

Geri Besleme
F

Gerilim-Paralel Geri Besleme

Akm-Paralel Geri Besleme

ekil-2. Geri besleme trleri.

Seri geri besleme giri empedansn arttrr. Paralel geri besleme giri empedansn azaltr.
Gerilim geri besleme k empedansn azaltr. Akm geri besleme k empedansn
arttrr.

BLM 1-Geri Besleme Teorisi

Elektronik Devreler ve Sistemler II

klar:
VCC

VCC

VCC
Vo

Vo

Vo

Gerilim

Akm

Gerilim

ekil-3. ktan geri besleme metotlar.

Giriler:
VCC

VCC

Paralel
Seri

ekil-4. Geri beslemenin girie balant metotlar.

3. Gerilim-Paralel Geri Besleme

OP-AMPlar bu tr geri besleme prensibi kullanlarak gerekletirilen kuvvetlendiricilerdir.

RF
R1
Vi

ii

if

ii-if
Ria

Via

Via
(-A)
Kazan

RF
R1
Vi
Vo
R1 RF
R1 RF

Vo

ekil-4. Gerilim-paralel geri beslemeli kuvvetlendirici.

BLM 1-Geri Besleme Teorisi

Vo A Via

Elektronik Devreler ve Sistemler II

Ria || RF
Via
R1 Ria || RF

Via Vi F Vo

Vo A Vi F Vo

Ria || R1
Vi
Vo

R1 Ria || R1

SONU:

Vo A Vi F Vo
A

Vi
Vi
1 FA

3.1 Empedans-Transfer lemi

Bu ilemde geri besleme direncinin baland ular arasndaki gerilim fark bulunup A
kazanc tekrar hesaplanr. Bu ilem sadece gerilim-paralel ve akm-paralel geri besleme
devrelerinde kullanlr.

RF

Via

if
Vo= - A.Via

(-A)
Kazan

Via

+ if
Via R
- 1 FA

(a)

Vo

(-A)
Kazan

(b)
SONU:

Ri
Vi

Via

R1
RF
1 A

(-A)
Kazan

Vo

Vo A Via A

Re
R1 Re

Vi

Ria
G

Re
Vo

A
Vi
R1 Re

Re
(c)

Ri = R1 +Re

ekil-5. Geri besleme direncinin girie yanstlmas.

BLM 1-Geri Besleme Teorisi

Elektronik Devreler ve Sistemler II

rnek 3

80

VCC

rbe 1.6 k

6K
R1 b1
Vi

1K

T2
T1

e2

2K

Ve 2
A
Vb1

Vo

RF

RC || 1R E
rbe

290

10 K
ekil-6. Geri beslemeli bir kuvvetlendirici.

Vi

Via

R1
RF
1 A

-290

(T2nin kazanc 1 olarak alnmtr)

Vo

RF
10 k

34.4
1 A 291

Ria
Ria rbe 1.6 k
Re= 34.4 // 1600 = 33.6

ekil-7. Geri besleme direnci girie yanstlr.

Re
R1 Re

33.6
290 9.4
1000 33.6

Ri 1033.6 1 k R1