Da li znate kako su se nazivala boanstva starih Slovena i kako su izgledala?

Svi znamo za Zevsa, Odina, Jupitera, Veneru, Afroditu A da li znate kako su se

nazivala boanstva starih Slovena i kako su izgledala?
Ruski umetnik Jaromir Velikorodov ve dugo se bavi rezbarijama kipova staroslovenskih boanstava. On je svoje
radove, uz umetniku slobodu koja je neizbena u ovoj vrsti radova, jer o mitolokim biima starih Slovena ne
postoji sauvano mnogo originalnih izvora (pre svega jer su kipovi i raeni u drvetu), bazirao i na istraivanjima
staroslovenske kulture kojom se bavi dugi niz godina.
Kako kae ovaj ruski umetnik, kultura starih Slovena njemu je bliska i po duhu, a i po krvi. Kipovi su uraeni od
lipovog drveta i premazani maslom i pelinjim voskom, onako kao to se to radilo u davna vremena.
Stari Sloveni su kipove nalik ovima koje izrauje Velikorodov drali u svojim domovima, ukraene vezenim
pekirima.
Upoznajmo neka od mitolokih bia naih predaka:

Dabog (Dajbog, Dabog, Dadbog, Daba) (stsl. Dabog) je slovenski bog koji daje ivot Zemlji, jer je istovremeno
bog Sunca (suneve toplote) i kie koji su najvaniji uslovi za opstanak ljudi. On je istovremeno i bog podzemnog
sveta i rodonaelnik Slovena (ljudi). Dabog je prema usamljenom tumaenju Veselina ajkanovia bio i vrhovni bog
Srba.

Crnobog (Crni bog) je Bog noi i mraka iz slovenske mitologije. Crnobog je moda najtajanstvenije slovensko
boanstvo u vezi sa kojim postoje mnoge pretpostavke, ali malo toga se moe potvrditi sa sigurnou.

Hors (stsl. Hrs) je istonoslovensko boanstvo nejasnih funkcija, verovatno bog Sunca. Njegov drveni idol nalazio
se na brdu u Kijevu, pokraj idola Peruna, Daboga, Striboga, Simargla i Mokoi. Pretpostavlja se da je lik tog
boanstva formiran pod uticajima sa juga. Ponekad se pojavljuje i pod imenom Surija (postoji i hinduistiko
boanstvo istog imena) odnosno Zorja. Drevni Sloveni su verovali da Svarogov sin kuje novo sunce i da ga onda
konji Surijini prenose preko neba.

Jarilo je u mitologiji starih Slovena bog prolene vegetacije i plodnosti, a ponekad je bio povezivan i sa ratom.
Zamiljan je kao izuzetno lep mladi, koji jae na belom konju, u beloj odei, bosonog, okien poljskim cveem i sa
svenjem klasja u rukama. Zbog toga su u razliitim prolenim obredima, devojke odevene u belo i ovenane
cveem, jahale na belim konjima. U njegovu slavu su pravljene i lutke od slame, koje su nazivane imenom ovog
boanstva.

Lada boginja leta, ljubavi i lepote iz staroslovenske mitologije. Po verovanju starih Slovena ona ivi u drugom
svetu zvanom Irij do prolea, kada se budi nosei sa sobom prolee.
Ime boginje Lada se prvi put spominje u periodu renesanse, kada su slovenski istoriari, pod uticajem njihovih
francuskih, italijanskih, nemakih kolega poeli da pokazuju jak interes za antiku mitologiju. Neki od njih, posebno
eki i poljski istoriari pokuali su da izgrade zaboravljeni slovenski panteon bogova.

Ljelj brine o pobratimstvu, a sin je Triglavov i mu Ladin.

Moko (staroslovenski: Moko; jo i Mokoa, Mokoka) u mitologiji Istonih Slovena boginja plodnosti, zatitnica
ena i enskih poslova, posebno predenja. Njen drevni idol postavio je knez Vladimir na brdu u Kijevu, i to pored
idola Peruna i ostalih bogova. Na severu Rusije nazivaju je Mokua i zamiljaju je kao enu velike glave i dugih ruku
koja obilazi kue i nadgleda prelje. Njen kult je, sudei po toponimima, bio rasprostranjen i kod Zapadnih Slovena.

Morana (ili

Mora,

Morena,

Marana,

Marana)

je

slovenskoj

tradiciji

simbol

smrti

zime.

Pojavljuje se u raznim oblijima. Najee kao lepa devojka, vrlo bleda, sa vujim onjacima i kandama. Njen drugi
lik je onaj poput Baba Jage, rune stare vetice.

Perun (stsl. Perun) je slovenski bog neba i nepogoda (padavina, letnjih oluja) odnosno bog gromovnik, neka vrsta
slovenskog Zevsa, kome su se stari Sloveni esto obraali tokom sue. Njegov dan je bio etvrtak, a posveeni su
mu Hrast i perunika (bour ili bogia).

Rod je bie iz slovenske mitologije za koje u nauci jo uvek postoji nedoumica oko toga da li predstavlja boanstvo
ili mitoloko bie. Sa Rodom se obino pominju i Roanice ili Roanjice.

iva je, u slovenskoj mitologiji, boginja ivota. Na glavi je imala ukras, koji je podseao na suneve zrake; bila je
ogrnuta lakim ogtaem, golih grudi i ramena. U levoj ruci drala je klasje ita, u desnoj voku slinu jabuci.

Svarog (stsl. Svarog, Sovarog) je slovenski bog Sunca koje daje ivotnu toplotu kao i kunog ognjita (koje je
zamena za Sunce). Pominje samo u jednom izvoru u Hronika vizantijskog istoriara Jovan Malala.

Triglav je u mitologiji Baltikih Slovena troglavo boanstvo, verovatno bog rata. Meutim kao vrhovni bog on ima i
trostruku ulogu boanstva koji obavlja tri funkcije: boanstvo roenja, boanstvo zagrobnog ivota, smrti i predaka i

boanstvo

odranja

ovekovog

ivota.

Takoe slinost Svetovida i Triglava navodi na pomisao da se moe raditi o istom boanstvu, koji se u razliitim
krajevima, razliito nazivao.

Stribog, Striboh (stsl. Stribog) je boanstvo u istonoslovenskoj mitologiji. Svi vetrovi smatrani su njegovim
unucima. Njegova kultna drvena statua pominje se meu kipovima koji su stajali na bregu u Kijevu, gde su
pronaene i statue Peruna, Horsa i Mokoa. Zamiljan je kao sedi starac koji dri rog u rukama, kojim budi vetrove,
svoje unuke. ivotinja koja je simbolizovala Striboga je orao.

Veles ili Volos (stsl. Veles, Volos) je slovenski bog polja, panjaka i uma odnosno useva, stoke i ivotinja
(divljih). Njegov ivotinjski pandan je medved, dok je u hrianstvu njegovu ulogu preuzeo sveti Vasilije (ili sveti
Vlasije). Ima nekih autora koji u njemu vide i slovenskog boga podzemnog sveta, a neki mu pripisuju i zatitu
poezije.
Po njemu je nazvan jedan od najkontroverznijih spisa iz oblasti stare slovenske vere poznat kao
Velesova knjiga.