REHABILITACIJA KARDIOLOKIH

BOLESNIKA
doc. prim. dr. sc. Goran Krstai, FESC
internist i kardiolog
Poliklinika za prevenciju kardiovaskularnih
bolesti i rehabilitaciju, Zagreb
Zdravstveno veleuilite Zagreb

Rehabilitacija sranih bolesnika je:

Koordinirani skup svih postupaka koji

su potrebni za osiguravanje najboljih
fizikih, psiholokih i socijalnih uvjeta
bolesnicima s kroninom ili
postakutnom kardiovaskularnom
boleu kako bi oni vlastitim
snagama mogli sauvati ili ponovo
uspostaviti svoje optimalno
funkcioniranje u drutvu i
poboljanjem zdravstvenog
ponaanja usporiti ili zaustaviti
napredovanje bolesti.

Krajnji ciljevi rehabilitacije

svoenje rizika od pogoranja bolesti i
velikih kardiovaskularnih dogaaja na
najmanju moguu mjeru,
pomo bolesnicima da se vrate aktivnom,
produktivnom, kvalitetnom i po mogunosti
dugotrajnom ivotu.
Izvori: BMJ 2004., Australija 1999.

Provedena rehabilitacija
Smanjuje smrtnost od svih uzroka za
27%, a od sranih uzroka za 31 %, ovisno
o izvoru,
znaajno poboljava regulaciju rizinih
imbenika i
znaajno poboljava kvalitetu ivota.

Izvori: ESC, BMJ 2004.

6-godinji letalitet poslije AIM-a:

bolesnici koji su proli najmanje 1. i 2. fazu
rehabilitacije: 14% (1/2 od KV uzroka)
bolesnici koji su proli samo 1. fazu
rehabilitacije: 34% (3/4 od KV uzroka)

Suvremena rehabilitacija
sadrava mali rizik od KV
komplikacija!

KARDIJALNA REHABILITACIJA
Sveobuhvatna
Dugotrajna (doivotna)
Ukljuuje elemente sekundarne prevencije:
podupiranje procesa nakon AKS
sprjeavanje napredovanja bolesti
pojave komplikacija ili njihovo odgaanje

OBLICI REHABILITACIJE

Meusobno ravnopravni
Oblik koji e se odabrati ovisi o:

demografskim imbenicima
socioekonomskoj strukturi
zakonskim propisima
obliku zdravstvenoga osiguranja i
nacionalnoj tradiciji.

Kardijalna rehabilitacija
-

stratifikacija rizika,
prognostika evaluacija,
edukacija,
fizika rehabilitacija (fiziki trening),
psihika rehabilitacija,
socijalna rehabilitacija
profesionalna rehabilitacija i
ocjena radne sposobnosti.

PRISTUP
1. Populacijski pristup (promocija
zdravlja) promjena rizinih imbenika
koji proizlaze naina ivota i ivotnoga
okolia te njihovih socijalnih i
ekonomskih odrednica za cjelokupno
puanstvo jer su upravo ti rizini
imbenici razlogom masovne pojave
koronarne bolesti

PROMOCIJA ZDRAVLJA
PRIMJERI U NAOJ PRAKSI
JAVNO-ZDRAVSTVENE AKCIJE
Kretanjem do zdravlja
Festival zdravlja
Svjetski dan srca
2011

2005

2006

2007

2010

PRISTUP
2. Strategija visokoga rizika
identifikacija osoba s visokim rizikom
obolijevanja meu osobama kod kojih
jo nema manifestacije koronarne
bolesti i intenzivna primjena mjera za
smanjenje razine rizika

PRISTUP
3. Sekundarna prevencija spreavanje
ponovnih koronarnih dogaaja i
napredovanja bolesti u koronarnih
bolesnika

 Svaka osoba u Europi trebala bi imati realne

anse da doivi 70 godina ivota bez

kardiovaskularnih bolesti

Svaka osoba sa kardiovaskularnim

bolestima trebala bi barem jednom u ivotu
imati prigodu uestvovati u programu
kardijalne rehabilitacije

SZO je jo 1993. odluila

preporuiti da se svi
kardiovaskularni bolesnici rutinski
upute na rehabilitaciju.
Nitko nije premlad ni prestar!

Izvor: WHO

Komponente kardijalne rehabilitacije

FIZIKA
Poveanje funkcijskog kapaciteta
Sprijeavanje atrofije skeletnih miia i
demineralizacije kostiju
Boljitak psihikog statusa
Boljitak metabiliziranja masnoa
Aktivacija fibrinolitikog sustava (antiagregacijski)
Uravnoteenje autonomnog ivanog sustava
(kateholamini)
Bolja regulacija srane frekvencije
Pomae odranju normalne TT
Smanjenje smetnji izazvano ortopedskim i
reumatskim pobolima

Komponente kardijalne rehabilitacije

EDUKACIJSKA
Borba protiv imbenika rizika
Zdravi nain ivota
Nain djelovanja lijekova i potreba redovitog
uzimanja
Prepoznavanje nepovoljnih i opasnih situacija
Ponaanje kod pojavnosti problema
PSIHOLOKA
Profesionalna prosudba psiholokog profila
Crte koje utjeu na nastanak i tijek bolesti
Borba protov depresije i anksioznosti
Svladavanje stresa

Komponente kardijalne rehabilitacije

SOCIJALNA
Prosudba bolesnikove okoline
Pomo u svladavanju tekoa pri ukljuivanju
u standardni ivot
Savjetovanje obitelji
Druenje s ostalim bolesnicima
Zajednike aktivnosti
Izmjena iskustava
PROFESIONALNA
Utjecaj na djelatnost bolesnika

FAZE REHABILITACIJE
Organizacijski oblici (smjernice ESC i HKD)

I faza - hospitalna: bolesnici u akutnoj i ranoj

postakutnoj fazi akutnog koronarnog sindroma
(mobilizacija bolesnika)
II faza - hospitalna (obino u specijaliziranoj
ustanovi za rehabilitaciju tzv. rezidencijska ) ili
ambulantna (prognostika evaluacija bolesnika te
oporavak njihove kardiovaskularne funkcije i fizike
sposobnosti) - razdoblje oporavka u trajanju 4-12
tjedana;
III faza (doivotno uz kontakt s zdravstvenim
djelatnikom )
Ambulantno (npr. Klub sranih bolesnika)
Poluinstitucionalno (rekreacijski programi)
Izvaninstitucionalno (bolesnik sam ili u skupini)

Faze rehabilitacije
I faza

(akutna i rana postakutna faza)

II faza
(kasna postakutna faza)

II faza
(odravajua faza)

Stacionarna k.reh.
Koronarna j.

Kua / stan
Kardioloki ili
kardiokirurki odjel
Klubovi

Kirurka JIL

Ambulantna k.reh.

DANI

TJEDNI

GODINE

Faze rehabilitacije
I faza - akutna i rana postakutna hospitalna faza
Odmah nakon perakutne faze bolesti ili kardiokirurkog
zahvata (JIL)
Nastavlja se na klinikom kardiolokom ili
kardiokirurkom odjelu.
Vjebe disanja i razgibavanja u krevetu, potom
posjedanje u krevetu, ustajanje i programirane i
kontrolirane etnje bolesnika hodnikom.
Edukacija bolesnika i obitelji o bolesti i imbenicima
rizika, u emu sudjeluju medicinska sestra, fizioterapeut i
lijenik.
Kod otpusta se nastoji procijeniti stanje ergometrijom sa
50-75 W optereenja. Zabranjuje se puenje uz ostalu
terapiju sekundarne prevencije.

 Rehabilitacija bolesnika nakon AKS zapoinje se 2-3-i dan poslije

infarkta u krevetu bolesnika, u koronarnoj jedinici.

Strogo individualno dozirano, potujui subjektivni i objektivni
status svakog bolesnika pojedinano.
Nova era rehabilitacije bolesnika sa AIM zapoeta je ve odavno
preporukama; Williams Docka 1944, Levvin Lown 1951, Turkulin K.
1984.
Saltin u studiji (1966 1968) objavio je rezultate da trotjedno
mirovanje nakon AIM dovodi do pada radne tjelesne sposobnosti za
25 %. (Circulation 1968.)
Ista grupa bolesnika praena je slijedeih 30 god. (1966-1999) i
objavljeni rezultati (Circulation 2001.) pokazuju da je trotjedno
mirovanje uzrokovalo izraenije smetnje tjelesnog radnog kapaciteta
nego proces 30 godina starenja !!!

 Prije navedenih istraivanja preporuka je bila:

apsolutno mirovanje 6 tjedana (stv. fibroznog oiljka)
jer se smatralo da tjelesna aktivnost dprinosi (stvaranju aneurizme
klijetke ili ak rupture srca, to se potvrdilo kao pogreno).
Dugotrajno apsulutno mirovanje doprinosi: smanjenju miine mase i snage
skeletne muskulature, smanjuje se aktin i miozin, smanjuje se kontraktilnost,
poveava se koagulabilnost krvi , ee su DVT radi porasta viskoziteta krvi.

Mirovanje uzrokuje i snienje tlaka jer izostaje podraaj vazomotorike kod

promjene poloaja tijela.
Koliina cirkulacijske krvi se smanuje za 700-800 ml. u prvih 10 dana
mirovanja.
Fizika akt. doprinosi:
Smanjenju LDL kolesterole i triglicerida a porasta HDL
Poveanju metabolizam ugljikohidrata (vei kalorijski uinak), redukcija TT
Smanjenje ekscesivnog izluivanja kateholamina tijekom stresa

Uvjeti za zapoinjanje I faze kardijalne rehabilitacije

nakon AIM

Odsustvo bola u posljednjih 24 sata

Stabilan arterijski tlak u zadnjih 24 sata
Zavrena evolucija AIM-a
Odsustvo znakova zatajenja srca
Odsustvo poremeaja sranog ritma i smetnji
sprovoenja
Odsustvo embolijskih komplikacija i dr.

KONTRAINDIKACIJE ZA KINEZITERAPIJU NAKON AIM

Ope kontraindikacije

RR 200/120 mmHg
Hipotenzija 90/60 mmHg

Tahikardija 120/min
Bradikardija 50/min
Febrilitet > 37.5oC
Trenutno dobijanje transfuzije krvi ili plazme.

KONTRAINDIKACIJE ZA KINEZITERAPIJU
NAKON AIM
Nestabilna AP, zatajenje srca, akutni miokarditis i perikarditis.
Poremeaj sranog ritma (FA, UA, PSVT, VT, uestale VES, R na T
fenomen)
Poremeaji sprovoenja (Sick sinus sindrom, SA i AV blokovi II i
II stupnja, blokovi grana Hiss-ovog snopa (bifascikularni blok). AV
blok prvog stupnja ne predstavlja kontraindikaciju za
kineziterapiju.

Nepodnoenje ergometrijskih testova od 50 W uz pojavu S-T

depresije ili elevacije vee od 2 mm ili klinikom slikom nestabilne
AP
Izraen tromboflebitis okrajina i DVT (tromboflebitis i
flebotromboza udova su kontraindikacija za kineziterapiju ali se
moe sprovesti pozicioniranje i blaga manuelna masaa radi limfne
drenae.
Ehokardiografski nalaz koji ukazuje na dilataciju LV (> 60 mm ),
postinfarktna aneurizma klijetke; pridrueni aortikomitralni vicij,
EFLV < 35%.

CILJEVI REHABILITACIJE NAKON AIM

(Fizika, psihika, profesionalna, sociijalna
rehabilitacija)

Psihomotorna relaksacija
Sprijeiti anksioznost (znaci anksioznosti
dominiraju prvih nekoliko dana),
Vratiti tonus i snagu miia, boljitak rada srane
crpke,
Sprijeiti tromboflebitis, hipostatsku pneumoniju i
urinarne infekcije (rana mobilizacija),
Podii prag za eventualnu anginoznu bol,
Promijeniti loe ivotne navike (puenje, alkohol,
pretilost, korekcija nepravilne ishrane),
Boljitak kvalitete ivota.

Uinak kineziterapijskog programa :

- redukcija sistolikog arterijskog tlaka, redukcija potreba za O2 u miokardu.
- redukcija srane frekvencije ,
- redukcija morbiditeta i mortaliteta,
- smanjenje odnosa HDL/LDL u korist protektivnog HDL,
- redukcija TT, triglicerida, boljitak koronarnog protoka i
ubrzanje stvaranja kolateralnog koronarnog krvotoka,
- smanjenje anksioznosti i depresivnih epizoda ,
- redukcija pojavnosti hipostatske pneumonije,
- smanjenje tromboembolijskih komplikacija, boljitak fibrinolitike
aktivnosti,

- smanjenje duljine boravka u bolnici, smanjenje fizikog i profesionalnog

invaliditeta i dr.

Faze rehabilitacije
II faza kasna postakutna hospitalna faza
Nastavak rehabilitacije moe uslijediti neposredno ili par tjedana
nakon I faze.
Bolesnik se upuuje u ustanove stacionarne ili ambulantne
rehabilitacije gdje se provodi druga (konvalescentna) faza.
Traje 3-5 tjedana u uvjetima stacionarne ili do 8 12 tjedana
ambulantne rehabilitacije.

Oblik provoenja kardiovaskularne rehabilitacije

(ambulatni / bolniki) ovisi prije svega o stratifikaciji rizika bolesnika, ali i o
financijskim, tradicijskim, logistikim i drugim imbenicima.

OSOBLJE za II fazu rehabilitacije

Lijenik internist kardiolog

Fizioterapeut
Medicinska sestra
Prof. psihologije
(dijetetiar, lijenik spec. medicine
rada, socijalni radnik)

Stratifikacija rizika koronarnih

bolesnika

I) Bolesnici niskog rizika

Nema znakova ishemije miokarda pri
testu optereenja
Asimptomatska ili simptomatska
ishemija pri viem optereenju (> 6
MET- a ili >100W ili >20 ml/kg/min/)
EF LV > 40%
Bez kompleksnih aritmija

II) Bolesnici srednjeg rizika

Ishemija miokarda pri srednjem optereenju (>
1 mm)
Znaajnija simtomatska ishemija pri veim
tjelesnim naporima
EF LV < 40% sa odranim funkcijskim
kapacitetom
AP dobro kontrolirana medikamentoznom th
Kompleksne aritmije (non sustained VT, R/T
VES, QT interval)

III) Bolesnici visokog rizika

Kardiomegalija; ekstenzivna ishemija pri
malom optereenju
EF LV < 40% i niski funkcijski kapacitet
Kompleksne poremetnje ritma sa
hemodinamskim posljedicama
Vieilna koronarna bolest, bolest debla

ERGOMETRIJA procjena kardiorespiracijske

funkcijske sposobnosti

ERGOMETRIJA procjena
kardiorespiracijske funkcijske sposobnosti

Dinamiki postupak pri kojem se ispitanik

podvrgava standardiziranom mjerljivom
optereenju
Najdostupnija i najpogodnija metoda za
procjenu ishemije miokarda
Potreba miokarda za kisikom u odreenom
naporu je fiksna pri odgovarajuem
optereenju
Izraun teorijskog maksimuma prema TT, TV
i dobi
Mjerljivi parametri su puls, arterijski tlak i EKG

ERGOMETRIJA procjena kardiorespiracijske

funkcijske sposobnosti

Procjenjuje se:
Adekvatnost testa
Funkcionalna NYHA klasifikacija (I-IV)
Kardiorespiracijska sposobnost
Integralni funkcijski kardiovaskularni kapacitet
Test koronarne priuve i poremetnje ritma i
smetnje sprovoenja

Funkcijski kapacitet
(ergometrijsko testiranje)
NYHA I (bez funkcijskog oteenja) VO2 max > 20
ml/kg/min > 60% i vie
NYHA II (blago funkcijsko oteenje) V02 max 15
19.9 ml/kg/min 40-59%
NYHA III (umjereno funkcijsko oteenje) VO2 max
10 14.9 ml/kg/min 20-39%
NYHA IV (teko funkcijsko oteenje) VO2 max < 10
ml/kg/min - < 19%

TEST OPTEREENJA- Bruceov

protokol
Trajanje

Brzina trake

Nagib

I program

3 min

2.7 km/h

10%

II program

3 min

4.0 km/h

12%

III program

3 min

5.5 km/h

14%

IV program

3 min

6.9 km/h

16%

V program

3 min

8.0 km/h

18%

VI program

3 min

8.8 km/h

20%

Naziv

Odnos rada, funkcionalne klasifikacije,

fiziolokih simptoma i MET-a
Klasifikacija rada
MET-i
Teak do vrlo teak
6

Funkc.klas.

Normalno

Fiziol. simptomi

Normalno

Srednje teak do teak >5

Srani bolesnik bez

ogranienja tjelesne aktivnosti

Lagan do srednje teak 3-4

II

Srani pobol - blago do

umjereno ogranienje

Sjedei do lagani 2-3

III

Srani poboli - umjereno

do veliko ograni. fiz. Akt.

Sjedei 1 2

IV

Srano obolj.- svaka fiz.akt.

izaziva nelagodu

INDIKACIJE ZA UKLJUENJE U
REHABILITACIJSKI POSTUPAK

osobe s dokazanom IBS

Osobe s dokazanom
obliterirajuom boleu perifernih
arterija
osobe s visokim rizikom pobola
od IBS
ostali krvoilni bolesnici

KARDIJALNA REHABILITACIJA
Indikacije
1. Osobe s dokazanom koronarnom bolesti:
A) bolesnici poslije preboljelog akutnog sranog infarkta
B) bolesnici poslije kardiokirurkog zahvata na
koronarnim arterijama
C) bolesnici poslije uinjene perkutane transluminalne
koronarne angioplatike (PTCA)
D) bolesnici sa stabilnom anginom pektoris ili nijemom
ishemijom miokarda
E) koronarni bolesnici u kojih se klinika slika i/ili stanje
rizinih imbenika pogorava

KARDIJALNA REHABILITACIJA
Indikacije
2. Osobe s dokazanom obliterirajuom
boleu perifernih arterija
A) bolesnici nakon uinjenog premotenja
perifenih arterija
B) bolesnici nakon uinjene periferne
arterijske transluminalne angioplastike (PTA)
C) bolesnici s intermitentnom klaudikacijom

KARDIJALNA REHABILITACIJA
Indikacije
3. Osobe s visokim rizikom obolijevanja od
koronarne bolesti i drugih oblika aterosklerotske
bolesti:
Istodobno postoji vie rizinih imbenika
(displipidemija, hipertenzija, puenje, eerna
bolest, gojaznost, fizika neaktivnost, kronini
psihosocijalni
stres, obiteljsko
optereenje
(aterosklerotska bolest u bliskih mukih srodnika
prije 55. g. ivota odnosno enskih srodnika prije
65. g. ivota)

KARDIJALNA REHABILITACIJA
Indikacije
4. Ostali krvoilni bolesnici:
A) bolesnici poslije zamjene sranih zalistaka
B) bolesnici poslije ugradnje ES ili ICD
C) bolesnici nakon korekcije uroene srane
mane
D) bolesnici nakon transplantacije srca

KARDIJALNA REHABILITACIJA
Indikacije

5. bolesnici s posebnim potrebama:

bolesnici s disfunkcijom LK i zastojnim
poputanjem srca neovisno o etiologiji
bolesnici s ugraenim ES ili ICD, bolesnici s
presaenim srcem
bolesnici starije ivotne dobi

KARDIJALNA REHABILITACIJA
kontraindikacije

Nestabilna angina pektoris

AMI unutar 14 dana
Kompleksne poremetnje ritma
Smetnje sprovoenja AV blok II (Mobitz II) ili III stupnja
Poputanje srca
Perikarditis / Miokarditis
Teka aortna stenoza (gradijent > 50 mmHg)
HCM
Svjea embolija
Disecirajua aneurizma

KARDIJALNA REHABILITACIJA
kontraindikacije II

Akutna ili kronina flebotromboza (tromboflebitis)

Obliterirajue bolesti perifernih arterija (Fontaine III i IV)
Febrilno stanje
Akutna sistemska bolest
Akutni bolni sindromi (kraljenica)
Bolesnici visokog rizika ako nisu adekvatno obraeni
Bolesnici koji iz bilo kojeg razloga ne ele dolaziti na
rehabilitaciju

KARDIJALNA REHABILITACIJA
relativne kontraindikacije
Neadekvatan odgovor tlaka na optereenje ili
promjenu poloaja tijela
Hipotenzija
Umjerena aortna stenoza (gradijent > 25 mmHg)
Kompenzirana srana insuficijencija
Nestabilnost sternuma nakon sternotomije
Poslijeoperacijski perikarditis
Ishemijska depresija ST spojnice u mirovanju > 2 mm
Sinusna tahikardija > 120/min
Aneurizma klijetke
Simptomatska anemija (Hct < 30%)
Disregulirani dijabetes

KARDIJALNA REHABILITACIJA
poseban oprez i nadzor
Smetnje provoenja (LBBB, WPW, LGL,
bifascikularni blok)
Kontrolirane aritmije
ES sa fiksnom frekvencijom
Prolaps mitralnog zalistka
AP
Elektrolitski poremeaji
Pretilost (> 50% iznad preporuenog ITM)
KOBP
Intermitentna klaudikacija (Fontaine II b)
Poremeaj funkcije bubrega i jetra
Metaboliki poremeaji

PROGRAM FIZIKOG TRENINGA

Fiziki trening je intervalan, individualno doziran
i kontroliran
Sastoji se od: vjebe disanja, relaksacije,
razgibavanja i jaanja principijelno svih miinih
skupina u stojeem, sjedeem i leeem
poloaju (30 min) te
treninga na spravama i igranja stolnog tenisa
(30 min)
Izmeu obje vrste aktivnosti je stanka od
desetak minuta. Trening u pravilu poinje sa
vjebama disanja i relaksacije kao nainom
zagrijavanja

PROGRAM FIZIKOG TRENINGA

I skupina bolesnika
Bolesnici sa ouvanim funkcionalnim kapacitetom i niskim
rizikom od akutnog isheminog ili aritminog incidenta
bicikl: 12 rundi intermitentnog optereenja od 125 ili 150 W /min,
trajanje optereenja 90 sek - pauza 30 sek
runi trening: u alternaciji s vonjom bicikla, optereenje do 100
W/min u istom ritmu kao vonja bicikla
suha vesla: intervalni trening uz individualno doziranje broja
zaveslaja u minuti (do 30) i otpora

vjebe na strunjaama i vedskim ljestvama - razni oblici

individualno dozirani s obzirom na ortopedski status
stolni tenis: individualno doziran, bez veih ogranienja

PROGRAM FIZIKOG TRENINGA

II skupina bolesnika
Bolesnici koji prilikom ergometrijskog testiranja bez bitnih
simptoma postiu radni kapacitet od 125 W/min na ergometriji i
imaju nizak rizik od akutnog isheminog ili aritminog incidenta
bicikl: 12 rundi intermitentnog optereenja od 100 W/min trajanja
optereenja 60 sek - pauza 30 sek
runi trening: u alternaciji s vonjom bicikla, optereenje do 75
W/min u istom ritmu kao vonja bicikla
suha vesla: intervalni trening uz individualno doziranje broja
zaveslaja (oko 20) u minuti i otpora
vjebe na strunjaama i vedskim ljestvama bez najteih vjebi
stolni tenis: individualno doziran do 20 min bez prekida

PROGRAM FIZIKOG TRENINGA

III skupina bolesnika
Bolesnici koji prilikom ergometrijskog testiranja doseu radni
kapacitet od 75 do 100 W/min i imaju nizak ili umjeren rizik od akutnog
isheminog ili aritminog incidenta
bicikl: 12 rundi intermitentnog optereenja od 50 ili 75 W/min, trajanje
optereenja 60 sek - pauza 60 sek

runi trening: u alternaciji s vonjom bicikla, optereenje 25-50 W/min

u istom ritmu kao vonja bicikla
suha vesla: intervalni trening uz individualno doziranje broja zaveslaja
u minuti (do 12) i otpora
vjebe na strunjaama i vedskim ljestvama bez najteih vjebi i u
primjerenom ritmu
stolni tenis: individualno doziran do 15 min bez prekida i bez
natjecateljske komponente

PROGRAM FIZIKOG TRENINGA

IV skupina bolesnika
Bolesnici koji prilikom ergometrijskog testiranja doseu
radni kapacitet od 50 W/min s niskim rizikom i oni s veim
radnim kapacitetom, ali izraenim rizikom od akutnog
isheminog ili aritminog incidenta
bicikl: 10 rundi intervalnog opotereenja od 25 do 50
W/min, trajanje optereenja 30 sek - pauza 60 sek
runi trening: u alternaciji s vonjom bicikla, optereenje do
25 W/min u istom ritmu kao vonja bicikla
vjebe na strunjaama lakeg oblika i u sporijem tempu

PROGRAM FIZIKOG TRENINGA

V skupina bolesnika

Bolesnici koji prilikom ergometrijskog

testiranja doseu radni kapacitet do 50
W/min i oni koji doseu vei kapacitet s
jae izraenim rizikom od akutnog
isheminog ili aritminog incidenta
vjebe disanja i razgibavanja blagog
intenziteta

Najveu korist od rezidencijske ili

ambulantne rehabilitacije mogu oekivati:

bolesnici sa srednje tekim i tekim oblicima

bolesti te znaajnim rizikom od komplikacija,
fiziki radnici
osobe kojime je potrebna znaajna vanjska
podrka za promjenu naina ivota
uplaeni i od okoline prezatieni bolesnici
stariji bolesnici

Rehabilitacija sranih bolesnika

preporuuje se
kako bi se smanjili trokovi lijeenja (krai
boravak u bolnici, manje ponovnih
hospitalizacija, manje invalidskih
umirovljenja i manje koritenje socijalnih
slubi),
poveala kvaliteta i trajanje ivota.

Nakon zavrenog rehabilitacijskog

postupka procjenjujemo rezultate
rehabilitacije i radnu sposobnost
bolesnika.

METODE ZA OCJENU RADNE

SPOSOBNOSTI
Paljiv kliniki pregled
>50% post IM i postoperativnih
bolesnika nema kronino zatajenje
srca niti ishemiju miokarda
Njihov rizik od smrti i akutnog
koronarnog sindroma je < 10%
Ako je u ergometriji postignuto > 7
MET-a rizik je < 3%.

METODE ZA OCJENU RADNE

SPOSOBNOSTI

Simptomima ograniena ergometrija

odreuje maksimalni fiziki kapacitet;
6 8 sati rada bolesnik moe izdrati
uz 40% maksimalnog optereenja;
Dobar dio fizikih poslova trai samo
intermitentno vei napor;
Rehabilitacija je posebno potrebna
jako dekondicioniranim bolesnicima i
fizikim radnicima.

POVRATAK NA POSAO
Poslije nekompliciranog IM 70-90 dana
Poslije PCI
15-30 dana
Poslije ACBG
50-100 dana

Nepovoljne rezultate postiu:

a) Nezaposleni
b) Stariji od 60 godina
c) Fiziki radnici

POVRATAK NA POSAO
Mali rizik
Posao nakon mjesec dana
Vii rizik (kronino zatajenje i ishemija)
Odreuje se individualno
EMOCIONALNI ZAHTJEVI RADA MORAJU
BITI JEDNAKO PROCIJENJENI KAO I
FIZIKI!

ZAKLJUAK
Etiologija koronarne bolesti je
multifaktorijalna, a bolest je kronina.
Apsolutni rizik za koronarnu bolest ovisi o
multiplikativnom uinku glavnih imbenika
rizika te prisutnosti metabolikog sindroma.

 Moje je iskustvo zdravstvene zatite

poslije infarkta bilo kao da me kroz
maglu vodi netko tko zna put.

Izvor: BMJ

Budunost .