Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 16

TESTU ANTOLATZAILEAK

Hasierakoak

Adibideak jartzeko

Hasteko,
Lehenengo eta behin,
Ezer baino lehen,
Ezeri ekin baino lehen,
Bazen behin
Lehen-lehenik,
z hitz egin behar dudalarik,
Sarrera gisa esango dugu

Adibidez,
Esate baterako,
Hau da,
kus, adibidez, -ren kasua:
Kasu (bat aipatzeko )
Hori erakusteko, aipa dezagun

Ordena

bait-
-(e)lako
-(e)la eta
-(e)la bide
-t(z)eagatik
Horregatik
Izan ere,
Hori dela eta,
Horrela, ba,
Beraz,
Hortaz,

Alde batetik, Bestetik,


Ildo beretik,
Era berean,
Halaber,
Lehenik/ bigarrenik,
(Arestian) esan bezala,
(Gorago) esan bezala,
Lehengo hariari jarraituz,
Gauzak horrela,
Horiek horrela,
Bai bai
Ez ez
Ideia bat aurkezteko
-ri dagokionez,
dela eta, komeni da esatea
Oro har,
Jarraipena
(Honen) ondorioz,
Horren haritik,
Hari beretik,
Era berean,
Bigarrenik,
Gero,
Honen ostean,
Hau (ikusi) eta gero,
Kontrakotasuna
Baina
Dena dela, / Dena den,
Hala (eta guztiz) ere,
Edozein modutan ere,
Edonola ere,
Nolanahi ere,
Esanak esan,

Arrazoitzeko

Indartzea
Aipatu bezala,
Aipatu dugunez,
Berriro esanda,
Beste era batera esanda,
Zehatzago esanda,
Hobeto esanda,
(Gorago) esan bezala,
Are gehiago,
Gainera,
Kontuan hartu,
gainera,
Onarpena (ziurtasuna)
Ez dago dudarik
Seguruenik
Ziur aski
Zer esanik ez
Egia da -(e)la
Dudarik gabe
Zalantzarik gabe
Argi dago (e)la
Bistan da (e)la
Beharrezkoa da garbi uztea,

Hori(ek) gorabehera,
, ordea,
, berriz,
, aldiz,
Aipamenak; iritziak emateko
(r)en arabera,
Askoren / Batzuen iritziz,
(r)en ustez,
(r)en esanetan,
Diotenez,
Antza denez,
Dirudienez,
Badirudi -(e)la
(e)la dirudi
Dakigunez,
Irakurr dugunez,

noski / , jakina
Bukaerakoak eta ondorioak
Amaitzeko, / Bukatzeko,
Amaiera bezala,
Aurreko guztia (Iaburbilduz,)
Ondoro gisa,
Amai dezagun esanez (e)la
Azkenik, zera:
Laburbilduz,
Hitz gutxitan (esateko):
Horrenbestez, zenbait ondorio atera
daitezke:
1 2 3
Ideia berriak txertatzeko
Ez hor bakarrik,
Bestalde / Beste aldetik
Baita ere
Baina, bestetk,
ere baiez ezik ere
Egia da, hala ere,
Izan ere,
(Horrez) gain,

Antolatzaileak 2
Denbora
Antzina
Arratsaldero
Aspaldiko
Azkenik
Behiala
Behin (Baten)
Beranduago
Berehala
Berriro
Bitartean
Egun Batez
Gaur Egun
Gero
Halako Batean
Hasieran
Laster
Lehen
Lehenengo
Lehenengo
Egunean
Lehenengo Batean
Orain
Orain Arte
Orduan
Ordura Arte
Mendean

Exenplutasuna
Adibidez
Aipa Dezagun
Alegia
Besteak Beste
Besteen Artean
Demagun
Eman Dezagun
Beste Baterako
Esaterako
Hala Nola
Hau Da
Hori Argitzeko
Hots
Kasu
Konkretatuz Gero
Konparazio
Baterako
Ondoko Hau
Pentsa Dezagun

Ordena
(Lehen) Esan Bezala
Are Gehiago
Arestian Esan Bezala
Lehen Esan Bezala
Gorago Esan Bezala
Baita Ere
Berriro Ere
Beste Batzuetan
Besteak Beste
Bigarrenik
Era Berean
Ez Hori Bakarrik
Gisa Berean
Honako Hau
Honekin Batera
Ondoren
Honen Ondoren
Ildo Beretik

Bukaera
(Eta) Besterik Gabe
Amai Dezagun Esanez
Amaiera Emanez
Amaitzeko
Azkenez
Azkenik
Besterik Gabe
Bukaeran
Bukatzeko (Amaitzeko)
Hitz Gutxitan
Honek Zera Erakusten
Digu
Honela (Horrela, Hala)
Honenbestez
Horrenbestez
Konklusio Gisa
Laburbilduz
Laburtuz

Ideia Berriak
Txertatzeko
Are Gehiago
BaitaEre
Bestalde
Beste Alde
Batetik
Bestetik
Egia Esan
Ere
Ere Bai
Eta
Ez Hori
Bakarrik
Gainera
Halaber
Modu Berean
Ere Bai

Kontrastea
-(R)Ik Ere
Ahatik
Aitzitik
Alabaina
Alderantziz
Aldiz
Arren
Aurrekoaren
Kontrara
Baina
Baino
Baizik (Eta)
BaEre
Beharrean
Benetan
Berriz
Datorrena
Datorrela
Dena Dela
Edonola Ere
Arrazoiak
Edozein Modutan
Aditzera
Edozein Modutan
Emateko
Ere
-(E)La Bide
Edozelan Ere
-(E)La Eta
Edozertara
-(E)La Kausa
Egia Esan
-(E)La Medio
Esan Gura Da
-(E)La Zio
Esanak Esan
-(E)Lako
Ez Da Erraza
-(E)Nez Gero
Hala Ere
-(T)Zeagatik
Hala Eta Guztiz
-(T)Zearren
Ere
Bait
Honen Aurka
Behin Eta
Hori Gorabehera
Berriro
Ekinaren Ekinez Hori Horrela
Izanik Ere
Horregatik
Norbaiten Erruz Horren Aurka
Izan Ere
Prezeski
Kontuan Hartu
Zerbaiti
Baina
Eskerrak
Kontuan Izan
Zeren Eta
Bestetik

Nahiz Eta
Ondorioa
Nolanahi Ere
Argi Dago,
Ordean
Bada
Ordez
Bada
Ostera
Beraz
Zaila Da
Esanak Esan
Zer Esanik Ez
Esandakoaren

Indartzea
Aipatu Bezala
Aipatu Dugunez
Alde Horretatik
Are Gutxiago
Areago
Areago Oraindik
Azken Batean
Azken Finean
Batez Ere
Berriro Esanda
Beste Era Batera
Esanda
Bestela
Dakizuenez
Dakikezuenez
Esanak Esan
Funtsean
Gauzak Horrela
Gehiegi
Hau
Azpimarratzeko
Hau Horrela
Izanik
Hitz Batean
Honela Ba(Da)
Hori Dela Eta
Hori Horrela
Delarik
Hori Horrela
Izanik
Horregatik
Izan Ere
Lehengo Hariari
Jarraituz
Lehengoari
Jarraituz
Mila Bider Esana
Dugun Bezala
Ondorioz
Oro Har
Osterantzean
Zenbat
EtaHainbat
Zenbat
EtaOrduan Eta
Hain Zuzen Ere

Hasiera

Lekutasuna
Atzeko Aldean
Aurrean/Atzean
Beste Tokietan
Ezkerrean/Eskuine
an
Goian/Behean
Han
Harantzago
Hemen
Hor
Urrunago
Urrutirago
(R)En Alboan
-(E)Tik Gertu

Hierarkizazioa
Baino-Ago(A)
Batez Ere
Batik Bat
Bereziki
Ez Bezala
Ezer Baino Lehen
Ez EzikEre
Guztien Gainetik

Arabera
Funtsean
Hain Zuzen Ere
Hau Dela Bide
Hau Guztia Dela
Eta
Honela
Honela Ba
Honen Arabera
Honen Ondorioz
Hori Dela
Medio
Hori Horrela
Delarik
Horregatik
Horren Kasuaz
(Kariaz)
Laburbilduz
Laburki
On Litzateke
Ondorio Gisa
Ondorioz
Orduan
Kontuan Izan

Beharrizana
Beharrezkoa Da
Derrigorrean
Derrigorrez
Ezinbestean
Ezinbestekoa
Halabeharrez
Nahitaez

Zernahi Gisaz
(Ere)

Ziurtasuna
Dudarik Gabe
Egia Da-(E)La
Ez Dago Dudarik
Ez Dago
Zalantzarik
Hala Bada Ere
Jakina
Nola Ez
Noski
Onartu Behar Da
Onartuta
Dagoenez
Onartzen Denez
Ontzat Eman
Behar
Segur Aski
Zer Esanik Ez
Ziurrenez

Garrantzia
Gutxitzea
Bederen
Behinik Behin
Behintzat

Aztertuko Dugun
Gaia
Batez Ere
Bazen Behin
Behin Batean
Behinola
DenaHasi Zen
Egun Hartan
Ezer Baino Lehen
Gizona Mundura
Baino Lehen
Hasi Bezain Laster
Hasi Orduko
Hasiera Emateko
Hasteaz Batera
Hasteko
Hasteko Esan
Dezadan
Idazki Honen
Bidez
Hitzaldi Honen
Bidez
Idazki Honen
Helburua
Lehen-Lehenik
Lehenengo Eta
Behin
Lehenik Eta Behin
-Z Hitz Egin
Behar Dudalarik

Jarraipena
Amaitu Baino
Lehen
Aurrera Beharrez
Aurrera Egin
Ahala
Bigarrenez
Bigarrenik
Era Berean
Gero
Geroago
Hariarekin
Jarraituz
Hau Egin Ondoren
Hau Ikusi Eta
Gero
Hau Ikusi
Ondoren
Honen Ondoren
Honen Ostean
Honetaz Gain

Jarraituz
Ondoren

Parekidetasun
a
Adina
Ala
Alde Batetik
Antzera
BaitaEre
BaiBai
Beste
(Konparazioan
)
Bestetik
Bezain
Bezala
Bezala(Koa)
DelaDela
Edo
Era Berean
Eran
Ere
Ere Bai
Ere Ez
EztaEre
Halaber
Lain
Legez
Moduan
Modukoa
NahizNahiz
Orobat
Balorazioa
Eskerrak
Espero
Dezagun
Ez Legoke
Tamalez
Zorionez
Zoritxarrez

Helburua
-(T)Zeko
-(T)Zera
-Tzekotan
Asmotan
Helburu
Delarik
Lortu Asmoz
Ziurtasun Eza
Agian
Agidanez
Antza
Badirudi
Baliteke
Beharbada
Diotenez
Dirudienez
Esan Daiteke
Inondik Ere
Itxura Denez
Itxuraz
Nonbait
Omen/Ei
Onenean (Ere)
Baldintza
(E)Z Gero
-T(Z)Ekotan
Ba
Baldin Ba
Ez Baldin Ba
Pentsatuz
Ustez

Argudio testua

Teoria
Gai bat dela eta, nork bere tesi edo iritzia defendatzeko (eta beste
bat/batzuenak baztertzeko) helburuarekin idazten den testua da argudio
testua. Argudio testuak dira, esate baterako, iritzi artikuluak, eztabaidarakoak...
Testu mota honen ezaugarri nagusia subjektibotasuna da, eta tresnak, berriz,
argudioak dira; hots, testugilearen iritzia indartzeko erabiltzen diren arrazoiak.
Hiru atal nagusi ditu argudio testu batek:

1. SARRERA:
Eztabaidaren aurkezpena egiten da bertan. Batzuetan defendatu nahi den tesiaren
aipamena ere egiten da. Atal honek 1. paragrafoa hartzen du eta, Ondorioa
paragrafoarekin batera, testuko atalik laburrena da (150 hitzeko testu batean, 3-4
lerro). Hona hemen 99ko Selektibitateko gaia hartuta eman daitezkeen zenbait
sarrera.

Gaia: Ahozko/idatzizko kulturatik telebistaren


kulturara.
1.1.Gaia testuinguru historiko batean koka daiteke:

Duela zenbait urte, Caselli izeneko asmatzaile italiarrak , berak ezertxo ere
jakin gabe, gaur egun gure bizitzaren muinera sartu den munstro ikaragarria sortu
zuen. Guk tramankulu hau Telebista izenez ezagutzen dugu egun.
1.2 Gaira hurbiltzeko norberari gertatutakoa erabil daiteke:
Nori ez zaio gertatu, noizbait, lagunari galdera bat egin eta erantzunik ez jasotzea?
Niri, zoritxarrez, behin baino gehiagotan.
1.3 Galdera erretorikoen bidez irakurlea gaian sartu:
Jakina denez, azken bolada honetan ahozko literaturak garrantzia galdu du. Jadanik
ez da aitona-amonarik ipuinak kontatzen ikusten. Zergatik galdu da horren
aberasgarria den ohitura hori?
1.4 Egungo egoera azpimarratuz:

Gaur egun telebista denborapasa garrantzitsuenetako bat bihurtu da. Gero


eta ume gutxiago oheratzen da aitak edo amak ipuin bat irakurri ondoren, edo liburu
batekin minutu batzuk igaro ondoren. Orain, afalosteko filma ikusi eta gero oheratzen
gara.

Sarrera horiek ikusi ondoren, ikus ditzagun atal hau


idazterakoan erabil daitezkeen esaldi topiko zenbait. Oso
lagungarri gertatuko zaizkizue.

Gaurkotasun/interes handia du gai honek. Izan ere...


Orain dela...urte.... Gaur egun, berriz, ...
Askoren ustez, .....da. Hala ote da benetan?
Azaletik/ sakonki ezagutzen dut gai hau, urrunetik/hurbiletik

ezagutzen dut eta.


Sarreratik garapenera:
Galdera erretorikoez gainera, sarreraren eta hurrengo paragrafoen arteko jauzia
egiteko, lotura bat erabiltzen da gehienetan. Hona hemen horietako batzuk:

Gaia jorratzeko honako puntuak erabiliko ditugu: ...


Gai hau aztertzerakoan, honako puntuak hartuko ditugu
kontuan:
Pasa gaitetzen, bada, gaia atalez atal garatzera.
Baina gatozen harira.

2. GARAPENA:
Argudio testuaren muina da atal hau. Bertan biltzen dira artikulugilearen hipotesiak,
jarrerak...; bere ideiak defendatzeko erabiltzen dituen arrazoi guztiak, alegia. Baina,
kontuz!, hierarkia (mailaketa) baten arabera antolatu behar dira argudioak. Paragrafo
bakoitza argudio baten inguruan antolatuta dago, eta ideia eta argudio bakoitzak
paragrafo bat hartzen du (ideia bat = paragrafo bat).

2.1 Argudiaketa motak:


2.1.1 Autoritate argudioa:
Pertsona, elkarte edota erakunde baten iritzia erabiliz, artikuluko tesia sendotzeko
erabili ohi dugu argudiatze modu hau.

Adibidez: Munduko zientzialari jakintsuenek diotenez,...


2.1.2 Irakurlea eta idazlea talde bereko:
Artikulugileak bere pentsaera beste askorena dela agertzen du. Pluraleko lehen
pertsona, gu, azpimarratzen da argudiatze mota honetan.

Adibidez: Motorzaleok badakigu kaskoa beharrezkoa


dugula.
2.1.3 Adibide bidezkoa:
Iritziak argiago, ulergarriago, eta, aldi berean, pisu handiagoko egiten dituen
argudiatzea dugu hau.

Adibidez: Esate baterako, zein gurasok mugatzen du


telebista aurreko egonaldia?
2.1.4 Tesien kontrajarpena:
Norbere eta besteen tesiak eztabaidatuz, arrazoizko tesi bat proposatu bukaeran.

Adibidez: Telebista bidez ez omen da ezer ikasten, baina


egia da dokumental ederrak ere ematen dituztela.

2.2 Testuaren batasuna


Testuak barne lotura izateko, elementu hauek erabiliko ditugu: antolatzaileak
(lokailu-juntagailuak) eta erreferentzi baliabideak.
2.2.1 Antolatzaileak:
Testua eta arrazonamenduaren haria bideratzen dute. Kontsultatu ondorengo
antolatzaile bildumak:
Antolatzaileen zerrenda 1
Antolatzaileen zerrenda 2
2.2.2 Erreferentzi baliabideak:
Testuan agertutako elementu bat beste era batera aipatzeko moduak dira.
Guk ordezkapena eta pronominalizazioa hautatu ditugu:

Ordezkapena:
Zerbait modu ezberdinez aipatzea da. Ordezkapenaren bidez, elementu bat behin eta
berriro ez errepikatzea lortzen dugu.
Adibidez:

Ordezkapenik gabe

Ordezkapenekin

Oso une larriak igarotzen ari da


Maradona. Azken hiru egunak
Montevideoko ospitale batean igaro
ditu Maradonak. Medikuak dioenez,
bihotz gaixotasunak jota dago
Maradona, urteetan kokaina
hartzeagatik.

Oso une larriak igarotzen ari da Maradona.


Azken hiru egunak Montevideoko ospitale
batean igaro ditu izar argentinarrak.
Medikuak dioenez, bihotz gaixotasunak jota
dago futbolari ospetsua, urteetan kokaina
hartzeagatik.

Ikusten duzuen bezala, ordezkapenak irakurketa arinago eta


atseginago bihurtzen du.
Pronominalizazioa:
Izenordain eta aditzondoenak bereiziko ditugu.
Izenordaina: izenordaina berriro ez errepikatzeko, hau, hura, bera, hauek...
erabiltzen ditugu erreferentzia egiteko.
Adibidez: Kepa eta Durangoko lagunak bi trenetan etorri dira: hura hiruretan eta
haiek, berriz, bostetakoan.
Aditzondoa: gehienbat aurretik aipatutako lekuren bati egiten dio erreferentzia (han,
bertan...)
Adibidez: Txikitan sarriago joaten ginen herriko plazara. Han elkartzen ginen
koadrilako guztiak eta bertan igaro genituen unerik zoriontsuenak.

3. KONKLUSIO EDO ONDORIOAK


Argudio testuaren azkeneko paragrafoa hartzen du. Atal honek bi helburu ditu funtsean:
batetik, testuan zehar garatutako ideia nagusia(k) laburbildu, eta, bestetik, ondorio
batzuk atera.
Erabiltzen diren lokailu-juntagailuak hauek dira: beraz, hortaz, aurreko guztia
laburbilduz, honako ondorioak atera daitezke, amaitzeko...

Adibidez:

Aurreko guztia laburbilduz, zera esan daiteke: tresna erakargarria eta


probetxugarria da telebista egoki erabiltzen jakinez gero. Ondorioz, zure esku dago
programak eta orduak ondo aukeratzea. Gogoratu, beraz: telemandoak telebista
itzaltzeko ere balio du.

Argudio testua (praktika)

Honako eredua jarraituz, teorian azaldutako urrats guztiak betetzen dituen


argudio testu bat idatzi ahal izango duzu.
Gaiak:
Tabakoa ikastetxean.
Esku telefonoa.
Gaztetxea bai.

1. Aukera ezazu hiru gai horietatik bat


Hautatutako gai horri buruzko idazlana osatuko duzu atalez atal, beraz, idazten hasi
aurretik ondo pentsatu eta aukeratu alde zein kontrako argudioak erabiltzeko moduko
gaia. Idazten hasi aurretik osatu ondorengo taula:

Aldeko argudioak
-

kontrako argudioak
-

2. Sarrera
Azaldutako erabiliz, osatu aukeratutako gaiaren sarrera hiru edo lau lerrotan. Sarrerak
bi baldintza hauek bete behar ditu:

2.1 ikasitako ereduren bat jarraitu beharko du: historikoa, norberari


gertatutakoa, galdera erretorikoa, egungo egoera...

Gaurkotasun/interes handia du gai honek. Izan ere...


Orain dela...urte.... Gaur egun, berriz, ...
Askoren ustez, .....da. Hala ote da benetan?
Azaletik/ sakonki ezagutzen dut gai hau, urrunetik/hurbiletik ezagutzen dut
eta.

2.2 Sarreraren eta garapenaren arteko jauzia egiteko ikasi dugun adibideetako
bat izan beharko du:

Gaia jorratzeko honako puntuak erabiliko ditugu: ...


Gai hau aztertzerakoan, honako puntuak hartuko ditugu
kontuan: ...
Pasa gaitetzen, bada, gaia atalez atal garatzera.
Baina gatozen harira.

3. Garapena:

Sarrera egin ondoren, orain argudiatzea burutuko duzu (ondorengo eskema


lagungarri gerta dakizuke). Kontuan izan, eredu bat besterik ez dela, zuri
dagokizu erabiltzea edo beste bat asmatzea.
Ezer baino lehen, ..........................................................................................
......................................................................................................................
.
...................................................................Izan ere ......................................
......................................................................................................................
.
............................................. .
Era berean, ...................................................................................................
......................................................................................................................
..............................................Horregatik, .....................................................
........................................................................
Bestalde, ......................................................................................................
........................................................, baina nire uste apalean.......................
......................................................................................................................
.....................................................................................................................
Azkenik, ......................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
........................................

4. Konklusio edo ondorioak:


Azken urratsa dena laburbiltzea edota ondorioak ateratzea izango da.
Ondorengoa erabi dezakezu (beste eredu batzuk teorian aurki ditzakezu).
Aurreko guztia laburbilduz, zera esan daiteke: .....................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
Ondorioz, ...............................................................................................
...............................................................................Gogoratu, beraz,......
...............................................................................................................
.

KONTROL
ZERRENDA
Orri honetako xehetasun guztiak irakurri ondoren, arestian aipatutako bi gai horietatik
bat hautatu eta, ondoren, idatz ezazu argudio testu bat.
AURKEZPEN
A
A4 TAMAINAKO ORRIA ERABILI.
TINTAZ IDATZI ETA LETRA ULERGARRIA EGIN.

MARJINAK ETA PARAGRAFO ARTEKO ZURIUNEAK ZAINDU.


ARGUDIO TESTUAREN LUZERA 140-160 HITZ BITARTEKOA IZANGO DA.
TESTU
A
Aurrez azaldutako atalak izango ditu:
Sarrera : gaiaren aurkezpen laburra eta garapenarekinlotuko duen esaldia.
Garapena : argudiaketa (lokailu-juntagailuak, erreferentzibaliabideak...). Ideia baten
aldeko eta kontrako arrazoien eztabaida.
Konklusioa edo ondorioak: ideia nagusienlaburbilketa eta ondorioak atera. Norbere
iritzia ere gehitu daiteke, edoirakurlearen arreta piztu galdera erretoriko baten bidez.
Paragrafoak. Atalak paragrafotan bereiziko dira: paragrafo bakoitza ideia baten
inguruan antolatuko da; ideia batek osatuko du paragrafo bakoitza. Testuaren eta
paragrafoen arteko batasuna zaintzeko, unitatean zehar erabilitako testuantolatzaileak hautatuko dira.
Lokailu-juntagailuak . Ideiak aurkezteko, gehitzeko, kontrako arrazoiak emateko
edota ondorioak ateratzeko unitatean landutako lokailuez baliatuko zara: lehenik eta
behin, beste aldetik; gainera; adibidez; azkenik; beraz...

Zenbait esaldi tipiko:

Gaurkotasun/interes handia du gai honek, izan ere En la actualidad este tema resulta de
inters xq...

Orain dela urte . Gaur egun, berriz, Hace...aos...hoy en da, en cambio...

Askoren ustez,da. Hala ote da benetan? En opinin de muchos... .Es as realmente?

Azaletik/sakonki ezagutzen dut gai hau, urrunetik/hurbiletik ezagutzen dut eta. Conozco este
tema por encima/en profundidad...

Gaia jorratzeko, honako puntuak erabiliko ditugu. Para desarrollar este tema, vamos a tratar
los siguientes puntos...

Gai hau aztertzerakoan, honako puntuak hartuko ditugu kontuan. " " " "...

Pasa gaitezen, bada, gaia atalez atal garatzera. Pasemos entonces a analizar el tema punto
por punto.

ARGUDIO/iritzi TESTUA IDAZTEKO AHOLKUAK:


Hiru atal nagusi ditu argudio/iritzi-testu batek:
1. SARRERA: eztabaidaren aurkezpena egiten da bertan. Batzuetan defendatu nahi den tesiaren
aipamena ere egiten da. Atal honek 1go paragrafoa hartzen du eta, Ondorioa paragrafoarekin
batera, testuko atalik laburrena da (200 hitzeko testu batean, 4-5 lerro inguru).
a. Gaia testuinguru historiko batean koka daiteke
b. Gaira hurbiltzeko norberari gertatutakoa erabil daiteke
c. Galdera erretorikoaren bidez irakurlea gaian sar daiteke
d. Egungo egoera azpimarra daiteke
Atal hau idazterakoan erabil daitezkeen esaldi topiko zenbait (oso lagungarri gertatuko
zaizkizue):
1. Gaurkotasun/interes handia du gai honek, izan ere...
2. Orain dela ... urte ... . Gaur egun, berriz,...
3. Askoren ustez,...da. Hala ote da benetan?
4. Azaletik/sakonki ezagutzen dut gai hau, urrunetik/hurbiletik ezagutzen dut eta.
Ez ahaztu SARRERATIK GARAPENERA: galdera erretorikoez gainera, sarreraren eta hurrengo
paragrafoen arteko jauzia egiteko, lotura bat erabiltzen da gehienetan. Sarreraren azken esaldia
izaten da, hau da sarrera ixten duen nolabaiteko lotura esaldia da. Hona hemen adibide batzuk:
e. Gaia jorratzeko, honako puntuak erabiliko ditugu.
f. Gai hau aztertzerakoan, honako puntuak hartuko ditugu kontuan.
g. Pasa gaitezen, bada, gaia atalez atal garatzera.
h. Baina gatozen harira.
2. GARAPENA: argudio-testuaren muina da atal hau. Bertan biltzen dira artikulugilearen
hipotesiak, jarrerak...; bere ideiak defendatzeko erabiltzen dituen arrazoi guztiak, alegia. Baina,
kontuz!, hierarkia baten arabera antolatu behar dira argudioak. Paragrafo bakoitza argudio
baten inguruan antolatuta dago, eta ideia eta argudio bakoitzak paragrafo bat hartzen du.
a. HAINBAT ARGUDIAKETA MOTA:
i. Autoritate argudioa: pertsona, elkarte edota erakunde baten iritzia erabiliz, idatziaren tesia
sendotzeko erabili ohi dugu argudiatze modu hau. (Munduko zientzialari jakintsuenek diotenez,...)
ii. Irakurlea eta idazlea talde bereko: idazleak bere pentsaera beste askorena dela agertzen du.
Pluraleko lehen pertsona, gu, azpimarratzen da argudiatze mota honetan. (Motorzaleok badakigu
kaskoa beharrezkoa dugula...)
iii. Adibide bidezkoa: iritziak argiago, ulergarriago eta, aldi berean, pisu handiagoko egiten dituen
argudiatzea dugu hau. (Esate baterako, zein gurasok mugatzen du telebista aurreko egonaldia?)
iv. Tesien kontrajarpena: norbere eta besteen tesiak eztabaidatuz, arrazoizko tesi bat proposatu
bukaeran. (Telebista bidez ez omen da ezer ikasten, baina egia da dokumental ederrak ere
ematen dituztela) Oso garrantzitsua!!!

b. TESTUAREN BATASUNA: Testuak barne lotura izateko, elementu hauek erabiliko ditugu:
ANTOLATZAILEAK (lokailu-juntagailuak) eta ERREFERENTZIA BALIABIDEAK.
i. ANTOLATZAILEAK: testua eta arrazonamenduaren haria bideratzen dute.
ii. ERREFERENTZIA BALIABIDEAK: testuan agertutako elementu bat beste era batera aipatzeko
moduak dira. Besteak beste, hauek izan daitezke:
1. Ordezkapena: zerbait modu ezberdinez aipatzea. Ordezkapenaren bidez, elementu bat behin
eta berriro ez errepikatzea lortzen dugu.
2. Pronominalizazioa: izenordain (hau, hura, bera hauek...) eta aditzondoenak (gehienbat aurretik
aipatutako lekuren bati egiten dio erreferentzia -han, bertan...- bereiziko ditugu.
3. KONKLUSIOA ETA ONDORIOAK:argudio-testuaren azkeneko paragrafoa hartzen du. Atal
honek bi helburu ditu funtsean: batetik, testuan zehar garatutako ideia nagusia(k) laburbildu,
bestetik, ondorio batzuk atera eta, azkenik, helburua zein den, huraxe adierazi (konbenzitu,
hausnartu, kritikatu, adostasuna/gaitzespena jakinarazi ...)
i. Erabil daitezkeen zenbait lokailu-juntagailu: beraz, hortaz, aurreko guztia laburbilduz, honako
ondorioak atera daitezke, amaitzeko...

AZKEN AHOLKUAK:
Tintaz idatzi eta letra ulergarria egin
Marjinak eta paragrafo arteko zuriuneak zaindu
Ortografia zaindu
Idatzitakoa errepasatu
Ondo irakurri galderak eta eskakizunak
Iritzi-testua egiteko aholkuak:
Ondo pentsatu idazten hasi aurretik
Eskematxoa egin: arrazoiak/argudioak argi sailkatu
Hiru atal hauek izango ditu:
1 Sarrera: gaiaren aurkezpen laburra eta garapenarekin lotuko duen esaldia.
2 Garapena: argudiatzea (lokailu-juntagailuak, erreferentzia baliabideak...). Ideia baten
aldeko eta kontrako arrazoien azalpena.
3 Konklusioa edo ondorioak: norberaren ideia nagusia azpimarratu edota ondorioak
atera edota irakurlearen arreta piztu galdera erretoriko baten bidez...
Paragrafoak. Atalak paragrafotan bereiziko dira: paragrafo bakoitza ideia baten inguruan
antolatuko da; ideia batek osatuko du paragrafo bakoitza. Testuaren eta paragrafoen arteko
batasuna zaintzeko, unitatean zehar erabilitako testu-antolatzaileak hautatuko dira.
Lokailu-juntagailuak. Ideiak aurkezteko, gehitzeko, kontrako arrazoiak emateko edota ondorioak
ateratzeko lokailuez baliatuko zara: lehenik eta behin; beste aldetik; gainera; adibidez;
azkenik; beraz...

AZTERKETAK EGITEKO:

http://www.habe.euskadi.eus/s23azeduki/es/contenidos/informacion/azterketa_deialdiak/es_ataria/proba_ereduak_2_maila.html

You might also like