Chuong 2. Hach todn téng san phém quéc dan
nuéc ngoai théng qua chénh léch giita téng thu vé thu nhap nhan té tir
nuéc ngoai va téng chi vé nhan t6 cho nudéc ngoai (chénh Iéch thu
nh4p tai san rdng tir nuéc ngoai). Mot phdn trong téng thu va chi d6 1a
qué trinh chuyén nhugng von thong qua cdc hinh thtfe nh vay qua
chinh phi, qua cdc té chic phi chinh phi, cdc 6 chitc quéc té, vién
trg,... va duge xc dinh theo céng thifc:
NNP = GNP - De (2.6)
3.3, Thu nhap quéc dan (Y - NI)
Thu nhap quéc dan 14 téng thu nhap ma cong dan m6t nudc tao
ra trong qué trinh san xuat hang hod va dich vu. N6 khac véi san
phdm quéc dan rdng & ché khong bao gdm khoan thué gidn thu
nhung bao gém ca cdc khoan tro cap kinh doanh. San phdm quéc
dan réng NNP va thu nhap quéc dan Y con khdc nhau 6 phan sai sé
thong ké.
Y = NNP - Ti (2.7)
Hod cé thé tinh: Y= wertitPr+NiA
3.4. Thu nhap ca nhan
La thu nhap ma cdc ho gia dinh va hang kinh doanh (doanh
nghiép) cd thé nhan dugc. Khong ging nhu thu nhap quéc dan, né
khong bao gém Ioi nhuan dé lai doanh nghiép (hang), né ciing khong
bao gém c4c khoan thué thu nhap doanh nghiép va déng gép bao hiém
x4 hoi. Nhung nd bao gém thu nhap ma cdc hé gia dinh nhan dugc tir
tién 14i mang lai do c4c khoan vay ng cia chinh phi va céc chuong trinh
trg cp - chuyén giao thu nhap cia chinh pha nhu: chuong trinh phic loi
va bao hiém x héi.
PL = Y = Prisap ung cnn TR (2.8)
a D
75KINH TE HOC Vi MO
3.5. Thu nhap kha dung (Yd)
La phén thu nhap thyc sy ndm trong tay dan ching va ho cé thé
sit dung dé tiéu ding hoac tiét kim trong kha nang cho phép cba
chung (con goi 1a thu nhap duoc phép sit dung cia khu vuc tu nhan).
Day chinh 1a thu nhap ma cdc ho gia dinh va cdc don vi kinh doanh
khong phai céng ty con lai sau khi hoan thanh nghia vu ndp thué cho
chinh phd. No bang thu nhap cé nhan tir thué thu thu nhap cd nhan va
cdc khoan thanh todn ngoai thué khdc (vi du lé phi giao théng).
Yd = PI - Td — Cac khoan phi khac (2.9)
3.6. Chi tiéu phiic loi kinh té rong (NEW -— Net Economic
Welfare)
Nghién ctu vé phuong phdp xdc dinh GNP, nhung mot cau hdi
dat ra 1a GNP cé phai 1a thude do hoan hdo vé thanh tuu kinh té cfing
nhu phic loi kinh té cha mot dat nudéc hay khong?
Nhu da trinh bay vé phuong phdp va ndi dung tinh GNP va GDP,
da bé sét nhidu sin phém va dich vu ma nhan dan lam hoac gitp dé
nhau, hé trg nhav, vi don gian la khong dua ra thi trudng va khong bio
cdo.
Mot su nghién city méi day, véi mot trong nhiing cdch tiép can
gan day nhat 1a su trién khai mot thudc do cé ¥ nghia hon vé san
lugng quéc dan, dé 1a chi tiéu phic loi kinh té rong (NEW) - “Day la
thu6c do ad diéu chinh ciia tong sdn luong quoc dan, nb chi bao gém
ede khodn tiéu ding va ddu tu déng gdp truc tiép vao phic loi kink
1é”. NEW do lung téng loi ich ma nén kinh té mang lai cho xd hdi.
Duge tinh bang cach lay GNP trir téng gid tri t6n that xa hoi cong
them gid tri cla cdc hoat dong phi thi trudng va gid tri thoi gian nhan
rdi.
rr
76Chuong 2. Hach todn tong sdn phdm quéc dan
GDP cé phdi dugc coi la chi tiéu tét nhdt vé phic loi kinh té
hay khéng?
GDP khong phai 1a chi ti¢u hoan hao vé phic !gi kinh té vi:
- Mot sé thi gép phn tao nén cudc séng tét dep hon bi loai ra
khdi GDP, vi du nhu thdi gian nghi ngoi.
- GDP sit dung gid thi truéng dé danh gid hang hoa va dich vu,
nén no bé qua hau hét cdc hoat dong xdy ra bén ngoai thi trudng.
- GDP bé qua chat lugng méi trudng.
- Khong dé cap dén phan phéi thu nhap
Cuéi cing, cé thé két luan ring GDP 1a mot chi tiéu tt vé phric
loi kinh t& déi véi hau hét céc muc tiéu nhung khong phai 1a tat cd.
Diéu quan trong 14 phai biét GDP gdm nhiing gi va bé sdt nhing gi.
Tém lai, cdc chi tiéu thudc hé thong tai khodn quoc gia trén c6
thé chia thanh hai nhém:
- Nhom chi tiéu tinh theo lanh thé mot nuéc, gém hai chi tiéu
1a GDP va NDP.
- Nh6m chi tiéu tinh theo quyén sé hitu cha cong dan mét
nudéc, gdm cdc chi tisu GNP, NNP, Y, Pl, Yd.
4. CAC DONG NHAT THUC KINH TE Vi MO CO BAN
Cc khd4i nigém GNP, GDP, Y, Yd ciing nhu phuong phdp xc
dinh cdc chi tigu d6 1a tinh than chi yéu cha hé théng tai khodn
quéc gia sit dung rong rai trong cdc nuéc cé nén kinh té thi truong.
Bay gi’ chting ta hay tap trung vao cdc déng nhat thitc kinh té vi m6
co ban, xudt hién tir cic nguyén ly tinh toin cdc chi iéu GNP va
GDP.
—— a
7KINH TE HOC vi MO
4.1. Dong luan chuyén kinh té vi m6 trong nén kinh té hén hop
Nhgp khdu (IM)
Hinh 2.2 So dé ludn chuyén kinh té vi mé
trong mot nén kinh té hén hop
4.2. Déng nhat thie mé ta méi quan hé giifa cdc khu vuc
trong nén kinh té
Xuét phat tir cong thite:
GDP = C+I1+ G+ NX
° GDP -C-I-G = NX (2.10)
Néu ta cing thém va bot bién thud rong ( T ) vio phuong trinh
(2.10) va bién dé6i, ta dugc:
(GDP - C - T) - 1+ (7 - G = NX
V6i = TA - TR (TA 1a thué)
=> eee ee
78Chuong 2. Hach todn téng sdn phdm quéc dan
GDP - C- T: Day J& phan tiét kiém c4 nhan va tiét kiém cia
doanh nghiép - hay 18 tiét kiém tu nhan (S) do dé ta cé:
(S - I) + (T - G) + GM-X)=0
(G-T) = (S-1) + (IM-X) (2.11)
Dang thie 2.11 18 déng nhat thitc thé hién m6i quan hé gitta céc
téc nhan cha nén kinh té. Trong thy té, tham hut ctia khu vue nay luén
Iuén duoc bn ddp bang thang du cia khu vuc khdc. Déng thoi qua day
cho thay trang th4i cla méi tac nhan anh hudng dén cdc tc nhan con
lai cha nén kinh té nhu thé nao?
4.3. Déng nhit giia tiét kiém va dau tu
Day 1a mot trong nhiing méi quan hé quan trong nhat nay sinh tir
hach todn thu nhap quéc dan.
Truong hop trong nén kinh té gidn don
GDP duge chia thanh tiéu ding cia hé gia dinh va tiét kiém quéc
dan (phuong phap thu nhap).
GDP =C+S (2.12)
Theo phuong phdp ludéng san phdm, téng sin phim duge chia
thanh: san phdm cho tiéu ding va san phdm cho dau tu.
GDP =C+I (2.13)
Tir phuong trinh 2.12 va 2.13 ta rit ra duge:
S=!I (2.14)
Truong hop trong nén kinh técé su tham gia cia chinh phi
Xuat phat tir cong thitc tinh GDP theo gid thi trudng:
GDP = C+1+G (2.15)
ES
79