KINH TE HOC Vi MO tang. Nguoc lai, néu thu nh4p hién tai ma xudng thap hon trudéc day, thi thudng tiéu ding cé khuynh hudng gidm xuéng. Hiéu ting tai sdn: Mot ngudi cd mite cha cdi ban dau cang cao, thi kha nang tiéu ding sé cang lon. Mitc tiéu ding t6i thiéu cla ho sé 6 mite cao hon ngudi cé mite tai san it. Tuy nhién, khi ma cita cai da tich luy duoc nhiéu thi vdi mite thu nhap khong déi ngudi ta van sin sang tiéu ding nhiéu hon. Di kién vé mite thu nhdp thuong xuyén va thu nhép cd doi: Tac dong nay dugc néu len trong hai gid thiét [a thu nhap thudng xuyén va thu nhap dong ddi. (xem phan doc thém). Ham tiéu ding cia Jonh M. Keynes Ham tiéu ding phan Anh méi quan hé giita mttc chi tiéu ti¢u ding v6i mitc thu nhap kha dung. Ly thuyét tiéu ding vi m6 cia Keynes dugc t6m tat trong quy luat ma Ong goi 18 “Quy luat tam I co ban”. Noi dung quy luat: “Khi thu nhdp tang, tiéu dang ciing tang nhung tang it hon”. Néu ta ky hiéu AC: 1a bién dong cua mitc tiéu ding trong ky va AY 1a bién dong cia thu nhap trong ky. Vay [AC/ AYd] = MPC ( Marginal Propensity to consume) goi la khuynh huGng tiéu ding bién ( phdn anh luong thay déi cia tiéu ding khi thu nhdp khd dung thay déi 1 don vi). Khuynh hudng ti¢u ding bién: 0 < MPC < 1 (viC va Y cing tang nhung C tang cham hon Y). Dé thi ham tiéu ding: Biéu dién trén 46 thj véi truc hoanh biéu thi céc mic thu nh4p quéc gia va truc tung 1A cdc mite tiéu ding quéc gia. Déng thoi co thé gid thiét rang ham tieu ding 14 mot ham tuyén tinh véi phuong trinh sau: rr 90Chung 3. Téng cdu va m6 hinh s6'nhan C = C+ MPC.Yd — vikh6ng cé thué nén C= C+ MPC.Y (3.4) Trongd6: -O < MPC < 1 - C: Lahang s6 duong va 1a tiéu ding tu dinh. Theo phuong trinh (3.4), MPC 1a xu huGng tiéu ding bién va chinh 1a do déc cha ham tiéu ding. Tir phuong trinh 3.4, néu Y = O thi C= C. Nhu vay hang so C biéu thi “Mutc tiéu ditng téi thiéu bdt budc”. Noi céch khac 1a ngay ca khi thu nhap quéc dan bang O, van phai tiéu ding. Hinh 3.2. Dé thi ham tiéu ding 5° =C +MPCY < <]---------5 Y v Van dé dat ra: Tiéu ding bao nhiéu thi di. Dé c6 thé ly giai van dé nay, tren hinh 3.2 ta ké them dudng 45°. Bat ky diém nao trén dutmg 45° déu cho ta: C = Y. Vi vay diém cat cha ham tiéu ding véi dudng 45° (gid sir 1a diém V). Cho thay tai diém V sé cé: Cv = Yv. Nhu vay diém V duoc goi la diém vira di — diém ma tai dé thu nhap vita da dé chi tiéu. Nhu vay phia dudi cia diém tiéu ding vita di thi tiéu ding sé cao hon thu nhap. Vi du: trén hinh 3.2 quan hé gitta tiéu ding va thu nhap dugc minh hoa bang duéng thang manh tir F dén E. ES 91KINH TE HOC vi MO Ta thay tiéu ding 6 mic E cao hon thu nhap 6 mttc F. Nguogc lai, phia trén cia diém dé thi tiéu ding it hon thu nhap va s6 thu nhap doi ra d6 sé dugc dé danh hoc tiét kiém. Tom lai, tong hinh 3.2 thi bén trai cha diém V (ting véi mite san lugng Yv), cdc h6 gia dinh cé miic tiéu ding cao hon thu nhap. Con phia bén phai cia diém V thi thu nhdp lai cao hon tiéu ding, chénh léch gitta thu nhap va ti¢u ding chinh IA tiét kiém. PHAN DOC THEM 1. F. Modigliani va gia thiét thu nhap dong doi Do Franco Modigliani va Albert Ando dua ra. Noi dung cia thuyét nay 14 ngudi titu ding dua ra du tinh vé téng thu nhap kiém duge trong ca cudc doi cia minh dé tir dé vach ra chi tiéu cho hién tai. N6i chung, moi ngudi déu cé xu hudng tiét kiém hic con 1am viée dé c6 phan tich luy cho tudi gia sau nay. Néu tiéu ding du tinh ma cao thi ngudi ta sé tiéu ding nhiéu trong hién tai. Co sé cia gia thiét: Ong nhdn manh ring khi Y thay déi mot cach c6 hé thong suét cudc doi con ngudi va tiét kiém cho phép ngudi tiéu ding chuyén thu nhap (Y) tir thdi ky cé mic thu nhap cao sang thai ky cé mtic thu nhap thap. Trong trudng hop nay, tiéu ding phu thudc khong chi vao thu nhap ma con vao ca cla cai. Néu ky hiéu W 1a luong cia cai; Y 14 thu nhap; c: 14 xu huGng tiéu ding can bién tit cita cai; B 1a xu hudng tigu ding can bién tix thu nhap, thi ham tiéu ding cé dang: C=aW+BpY (3.5) neem 92Chuong 3. Téng céu va mé hinh sé nhan Chia ca hai vé cua phuong trinh 3.5 cho Y, ta dugc: CIY =a(W/Y) + B G6) Phuong trinh 3.6 cho thay: Trong ngin han, cua cai (W) khéng thay d6i ty 1é thuan véi thu nhap tir ngudi tiéu ding nay sang ngudi tiéu ding khdc (ciing nhv tir nam nay sang nam khdc), déng thoi néu thu nhap cao, khuynh huéng tiéu ding binh quan sé thap. Tuy nhién, trong dai han khi cia cai va thu nhap cé xu hudng déu tng. Diéu nay ham y khuynh hudng tiéu ding can bién tir cla cai khong déi, do dé khuynh hung tiéu ding binh quan cing khong thay ddi. Hinh 3.3. M6 hinh ham tiéu dang theo gid thiét vong doi: Y Mo hinh ham tiéu ding cia F. Modigliani, xét trong ngan han giéng véi m6 hinh Keynes, Nhung dai han thi cla cai cla ngudi tiéu ding tang lén lam dich chuyén dudng tiéu ding lén phia trén tir dudng C, lén dén C,, trong khi dé d6 déc van khong thay dé6i chinh 1a xu huéng tiéu ding cAn bién theo thu nhap - B. 2. M. Friedman va gia thiét thu nhap thudng xuyén Do Milton Friedman dua ra. Thu nhap thudng xuyén 1a mitc thu nhap trung binh trong mot thai gian dai. Theo Ong thi m4i c4 nhan NO Eee 93KINH TE HOC ViMO quyét dinh chi tiéu cia minh dya trén du tinh vé mifc thu nhap thudng xuyén ma ho c6 dugc. Vi vay ma ngudi ta chi thay déi tiéu ding khi su thay déi vé thu nhap cé tinh 6n dinh lau dai. Va hau hét nhing thay déi bat thudng gid dinh 1a tang thi phdn nay sé duoc chuyén sang tiét kiém. Modigliani va Friedman déu sit dung ly thuyét tiéu ding cia Ficher dé lap luan rang tiéu ding chi phu thudc vao thu nhap hién tai. Gia thiét thu nhap thudng xuyén khang dinh ring thu nhap cia con ngudi c6 thé thay déi tam thdi va ngdu nhién tir nam nay sang nam khac. Noi dung cia ly thuyét: Ong chia thu nhap hién tai thanh hai bd phan cau thanh: (1) Thu nhap thudng xuyén, ky hiéu 1a: Y?. Day 14 b6 phan thu nhap ma ngudi ta dy kién tiép tuc t6n tai trong tuong lai (2) Thu nhap tam thi, ky hiéu 1a: Y", Day 1a bo phan thu nhap ma ngudi ta dy kién tiéu ding trong thdi gian ngin, khong kéo dai. Nhu vay, theo thdi gian thi thu nhap thudng xuyén 1a mic thu nhap binh quan con thu nhap tam thdi 1a mifc chénh Iénh hay d6 léch ngau nhién so véi mtfc thu nhap binh quan. Dang ham s6 gan diing cila tiéu ding dugc xc dinh: C=a.Y (3.7) @ cé dinh, nén phuong trinh 3.7 cho thay tiéu ding cé quan hé ty lé thuan véi thu nhap thudng xuyén. Chia ca hai vé cia phuong trinh 3.7 cho thu nhap— Y, ta dugc: CY = ayy) (3.8) rr 94