KINH TE HOC Vi MO
Nhu vay dudng dau tu (I) c6 do déc lén vé phia phai (xem hinh 3.6).
Vi du: gid dinh ddu tu duoc xdc dinh theo ham sau: 1 = 100 +
0,1Y, nhu vay MPI = 0,1 cho biét: khi sdn hrong tang thém hay bét di
1 dom vi thi ddu ne tang thém hay bét di la 0,] don vi.
Chi y: khi sit dung ham, dau tw thi MPI bang MPS (khi déu do
trén cing mot loi ttc) thi mite loi tite duoc coi 1A thang bing (khong
ban dén vai trd cla chinh phd ma chi ban dén thai d6 cla khu vuc kinh
té tu nhan), Néu MPI < MPS thi loi ttc gidm sut va phan doi cua tiét
kiém so véi dau tu duge git lai dudi dang tich luy cla cai. Neu MPI >
MPS thi gia tang loi ttc va phan tri cla dau tu trén tiét kiém nay
thong thudng dugc tai tro béi cau tao tién trong hé thong ngan hang.
Khi dau tu khong phu thudc vao san luong, diéu nay cé nghia 1a
MPI = 0 va hic dé ham dau tw sé tré vé dang ban dau, tic Ia: I = 1.
Ham dau tr duoc xay dung trong diéu kién 1a cdc yéu t6 khic
khong déi. Vi vay khi 6 su thay déi cla cdc yéu t6 khdc (chang
han I) thi dudng dau tu sé dich chuyén. Néu dau tu ting thi dudng dau
tu dich chuyén lén phia trén, va dau tu gidm thi dung dau tw dich
chuyén xuéng dudi.
Vi du ham dau tw ban dau la: 1 = 100 + 0,1Y. Gia dinh dau tu tu
dinh tang thém 50. Lic d6 ham dau wr cé dang Ia: [ = 150 + 0,1 Y. Nhu
vay dudng I dich chuyén lén trén so v6i dudng ban dau 50 don vi.
3.1.3. Mo hinh AD trong nén kinh té gian don
Xéc dinh ham tong céu
Véi gia dinh 1a nén kinh té gidn don 6 hai téc nhan 1a ho gia
dinh va hang kinh doanh, nén t6ng cdu dugc tao thanh boi luong chi
tiéu cha hd gia dinh va cia hang kinh doanh. Chi tiéu cla cdc hing
kinh doanh ngoai dau tu cdn cé cdc san phim trung gian, nhung khi
tinh téng san luong (téng thu nhap) 6 chuong 2 ching ta khong tinh
ES
100Chung 3. Téng cdu va mo hinh sé nhan
sin phém trung gian vio GDP (GNP). Vi vay cdc san phdm trung gian
ciing khong tinh vao téng cdu. Nhu vay téng cdu cia nén kinh té gidn
don duge xdc dinh theo cong thife sau:
ADI =C#I (3.13)
Thay ham C va I vao phuong trinh (3.13) ta cd:
ADI = C + T + MPC.Y+MPLY
ADI = C + I + (MPC + MPI.Y (3.14)
Téng cau bao gém hai bd phan: Mét bo phan khong phu thudc vio
thu nhap (CG, I) va mot bé phan phy thuéc vao thu nhap (MPC.Y va MPI.Y).
Vay ham téng cdu theo sdn luong cho biét muitc téng cdu hay
téng chi tiéu phu thudc vao sdn long nh thé nao.
Trong him téng cdu AD, nay ta thay MPC > 0; MPI 20. vi vay
(MPC+ MPI) > 0. Diéu nay cé nghia 1a ham téng céu déng bién theo
san lugng. Noi cdch khdc, 14 khi san luong tang lam thu nhap kha dung
tang, din dén ti¢u ding tang. San lugng tang cé thé 1am cho dau tu tang.
Vi vay, san luong tang lam téng cht tiéu tang, tifc 14 tong cau tang.
Phan biét xu hu6ng chi tiéu bién, chi tiéu tu dinh va chi tiéu kéo
theo
- Xu huong chi tiéu bién (Marginal expenditure):
Phan Anh luong thay déi cia téng chi tiéu cho viéc mua sim
hang hoa va dich vu (t6ng céu) khi san lugng (thu nhap) thay déi | don
vi. V6i ham téng cdéu AD, thi xu hudng chi tiéu bién chinh 1a (MPC +
MPI). Trong d6 thi so dé chéo cla Keynes (AD -Y) thi no chinh 1A hé
s6 g6c, phan anh do déc cla dudng téng cdu AD,.
- Chi tiéu tu dinh (Autonomous expenditure)
La mitc chi tigu ma su thay déi ca né khong phu thuéc vio su
104KINH TE HOC Vi MO
rete Aecihe e
- Chi tiéu kéo theo (Chi tiéu ting du — induced expenditure)
La mic chi tiéu ma su thay déi cha né do su thay déi cha san
lugng gay ra. Mitc do thay déi cia chi tiéu ting du dugc quyét dinh bdi
46 16n cua xu huGng chi tiéu bién.
Dé hiéu cu thé cdc toai chi tiéu nay chiing ta hay xem xét vi du
sau: Gid dinh mé6t nén kinh t& c6 ham tiéu ding C = 100 + 0,7¥ va
ham dau ntl = 100 + 0,2Y. Nhu vay, ta suy ra:
AD! = 200 + 0,9Y (3.15)
Theo ham téng cdu AD, cia phuong trinh 3.15 thi:
Xu hudng chi tigu bién MPC’= 0,9 cho ching ta biét: khi thu
nhap tang thém Idon vi thi téng cau tang thém 0,9 don vi.
Chi tiéu ty dinh duge x4c dinh 14 200, va chi tiéu kéo theo hay
chi tiéu ting du 14 MPC’.Y = 0,9Y.
M6 hinh téng cdu trong nén kinh té gian don duge m6 phong trén
d6 thi nhu sau:
AD D,=C4+I
Uf = C+ MPCY
= I+ MPLY
Y
Yor
Hinh 3.7 Dé thi chi tiéu trong nén kinh té gidn don
=
102Chuong 3. Tong céu va mé hinh so nhan
Di chuyén va dich chuyén dudng téng cau
Tong cau 1a mot ham theo san luong (thu nhap), vi vay khi thu
nhip thay déi thi cé su di chuyén trén duéng téng cdu (Movement
along the demand cuve). Su thay déi cha cdc yéu t6 khdc véi thu nhap
(san lugng) lim dich chuyén dwong téng cau (Shifts in the demand
cuve) lén trén hodc xu6ng dudi.
3.1.4 Xac dinh mic san lugng can bang
3.1.4.1. Xée dinh sdn luong can bang khi cé tiéu ding va dau
ur
Trén dé thi chi tiéu chiing ta ké duong phan gidc 45°, thi tat ca
cdc diém nam trén dudng 45° déu cho két qua AD = Y. Nhu vay
giao diém cia dudng 45° voi dudng téng cu AD chinh 1a diém can
bing cua nén kinh té (diém E trong hinh 3.5). Tir diém E gidng
thang xudng truc hoanh ta duge Yo;. Day chinh 18 mite san lugng
can bang cia nén kinh té.
3.1.4.2, Xde dinh sdn luong can bang khi cé tiét kiém va déu
te.
Ciing tir phuong trinh: AD=C+I
Thay C= Y-S taduge
AD=Y-S+#+I
Néu déng nhat thitc giita tiét kiém va dau tu (S = 1) xdy ra thi ta
cé: AD = Y. Va ciing theo déng nhat thitc 3: san lugng can bing xay
ra khi khoan rit ra (S) bang khoan bom vao (I).
Nhu vay: Giao diém cla dudng S va dudng I gidng xuéng truc
hoanh chinh 1A mttc san luong can bang Yo).
103KINH TE HOC Vi MO
Hinh 3.8: Mit sdn luong can bang dugc xc dinh béi giao diém
ctia duong tiét kiém va déu tu
Duong nam ngang “I” thé hién ham dau tu. Diém E 1A giao diém
gitta dudng tiét kiém va dudng dau tu. Mite san Ivong can bang tai
giao diém giita dudng “I” va duong “S”, Day 1a diém duy nhat ma mitc
tiét kiém mong muén ctia cdc hé gia dinh ding bing véi mttc déu tw
mong muén cia cdc hang kinh doanh.
3.1.4.3. ¥ nghia cia diém can bang
3.1.4.4, Khuynh huéng hoi tu vé diém can bang
San lugng can bang 1a mitc sin Ivong ma tai d6 téng cidu bing
vi téng cung. Khi ma mic sin lwong thu té bing véi mic san luong
can bang thi mie sin luong nay duge duy tri tuong ddi lau. Song néu
mic san luong thuc té do cdc hang san xudt khdc mic sin lvong can
bang thi xu hung cita nén kinh té sé ra sao? Nhu vay su khdc biét nay
cé thé xdy ra 6 hai trudng hop sau day (xem hinh 3.9).
AD
oY. % YY Y
Hinh 3.9. Khuynh huéng héi tu vé diém can bang
a annnEEEEEEERREEEEEERRERReeeemeemmmmsmmmmmmmmmmmmmeesneeee
104