Chuong 3. Téng cdu va mé hinh sé nhén NX yy Y: Y Hinh 3.14: Dé thi can can thuong mai Hinh 3.14 cho biét: néu san lugng tai diém Y, thi cén can thuong mai thang du (X>IM), tai mic sin luong Y, can cn thuong mai can bang (X = IM), va tai mic san Iwong 1a Y, thi cdn can thuong mai bi tham hut. Nhu vay, khi mttc X va IM khong thay déi thi san luong quéc gia cé xu hudng tang lén can can thuong mai sé cé khuynh hung tham hut cao. Diéu nay cé ¥ nghia 1a trong qu trinh phat trién kinh té, cin phai dich chuyén duémg xudt khdu Jén phia trén thi gia tang san lugng sé lam gidm tham hut thuong mai. 3.3.3. Ham tong cau cia nén kinh té mé Vay téng cdu trong nén kinh té mé duge x4c dinh khi két hop tong céu ciia nén kinh t& déng voi hoat dong ngoai thuong duoc biéu dién nhu sau: AD;=C +1+G+X-IM =C+1+ G+ X +MPC(I-t)Y¥ +MPLY- MPMY (3.28) 3.3.4.Xac dinh san Iuong can bang - Xac dinh san luong can bang theo phuong phip dai sé: Sut dung diéu kién can bang ciia thi trudng hang hod, sdn hong can bang ctia nén kinh té& mo dugc xdc dinh: a 115KINH TE HOC VIMO Yop =a =e (E4454) 1—MPC(1—t)- MPI + MPM Hay Y,=m"x(C+I+G+ X) (3.29) Trong dé: m”’ 1a s6 nhan téng cau ctia nén kinh té mo. - S6 nhan téng cdu cia nén kinh t€ mé (m”) luén nhd hon sé nhan téng cau cia nén kinh té déng (m’). - Mat khdc 1a so han cia nén kinh té md cdn phu thudc vao xu huéng nhap khdu bién (MPM), vi vay khi xu hudng nay tang lén thi mu s6 cia s6 nhan cia nén kinh té md sé tang tttc 1a [ 1 - MPC( 1 -t) - MPI + MPM ] 7, din dén s6 nhan cia nén kinh té mé (m”) gidm, suy cho cing thi san lugng (thu nhap) gidm, cong an viéc lam gidm (E). C6 thé tom tat co ché tac dong nay nhu sau: MPM T -> Mauséctam’ T > m’L—> Yolo EL AD AD, = C(Y-tY)+F+G+NXx AD, = C(Y-tY)+1+G Yos Hinh 3.15: D6 thi chi tiéu trong nén kinh té mo - Xac dinh san luong can bing théng qua déng nhat thic Dua vao déng nhat thtc: S+T+IM=I1+G+xXChuong 3. Téng cau va mé hinh so nhan Vé trdi cha dang thtte nay 1a cdc khoan rit ra, con vé phai 1a nhimg khoan bom vao luéng chu chuyén kinh té. Giao diém cia hai dudng S + T + IM voi dutng I + G + X 1a diém can bang cia nén kinh t€ mo va diém giéng thang xuéng truc hoanh 1a mite san long can bang cia nén kinh té (xem hinh 3.16). 1+G+X S+T+IM Y Yo Hinh 3.16. Mite sdn luong can bang xdc dinh theo déng nhdt thitc 3.3.5, Tac dong cia chinh sich thuong mai déi voi san lugng Chinh sach ngoai thuong bao gém nhiing chinh sdch nhim gia tang xudt khdu va han ché nhap khau. Trong phan nay chiing ta phan tich tac dong ciia thay déi xuat nhap khdu dén c4n can thuong mai va sin lugng can bang. 3.3.5.1. Chinh sach gia tang xudt khau Tac déng doi véi sdn luong Xudt khdu 1a mot thanh phan cau thanh téng cau. Nhu vay, khi xudt khdu tang thém mot luong AX nio d6 thi téng cdu sé tang them mot lugng tuong tng AAD = AX. Theo mo hinh sé nhan, san lugng sé gia ting mot luong 1a m’? lan, tic la: AY = m".AAD = m".AX (3.30) Tom lai. chinh sdch gia tang xudt khdu d6i v6i sin Luong cé tac dung thiic day san Iuong, tang cong 4n viéc lam va giam that nghiép. SNe ee 117KINH TE HOC Vi MO Tac dong ddi véi can can thuong mai Khi sin Iuong tang lén, do nhap khdu [a ham déng bién theo sin iuong nén mite nhap khdu ciing tang theo. Gia str ham nhap khau 6 dang: IM =IM+MPM.Y Trong dé: IM la nhu cdu nhap khdu ty dink. Khi sin luong tang thém mot lugng 18 AY sé lam cho nhap khau tang thém mot luong Ia: AIM = MPM.AY (3.31) Thay phuong trinh 3.30 vao phuong trinh 3,31 ta duge: AIM = MPM. m”.AX (3.32) Phuong trinh 3.32 cho ta thay c6 ba trudng hgp xay ra sau day: ¢ Trudng hop 1, néu MPM. m” < | thi AIM < AX, nghia [a luong gia tang cia nhap khdu ft hon xudt khau. Khi d6 can can thuong mai cé khuynh huéng nghiéng vé phia thang du. © Trudng hop 2, néu MPM. m” > 1 thi AIM > AX, nghia Ia lugng gia tang cla nhap khau én hon xuat khdu. Khi do can can thuong mai cé khuynh hudng nghiéng vé phia tham hut. * Trudng hop 3, néu MPM. m” = | thi AIM = AX, nghia 1a gia tang xuat khdu bang véi gia ting nhap khdu. Khi d6 can can thuong mai can bang. Phan tich trén cho ching ta thay duoc, chinh sdch gia tang xuat khdu chi gitip cai thién cén can thuong mai khi MPM. m” < 1. Van dé dat ra 1a ligu MPM.m” < 1 c6 thé xdy ra hay khong? Dé ly gidi van dé nay, chiing ta cdn phai xem xét xudt nhap khdu trong méi quan hé véi dau tu trong m6 hinh téng cau. Néu ham ddu tu cé dang: 1=1, c6 nghia [A MPM = 0, thi MPM.m”’ < 1 1a chac chan xdy ra, diéu nay cho thdy chinh sdch gia =a Rie eeemememeeeeeeene se eeeeee 118Chuong 3. Téng cdu va m6 hinh sé nhén tang xudt khau chac chan cai thién duoc cdn can thuong mai, khi cdc yéu té khdc khong thay déi. Ching minh: MPM MPM.m" = ——————_—____ <] ™ = TI MPC(l—-1)+MPM ~ <=> MPM <1-—-MPC(1-t)+MPM <=> MPC(I-t} <1 Vi0 0, thi cé thé xdy ra ba trudng hop trén tuy theo do Ién cha cac dai lugng bién: MPC, MPI, t va MPM. 3.3.5.2. Chinh séch han ché nhaép khdu Khi téng cdu trong nude dugc dap ting mot phin do nhap khau hang hod tiéu ding tir bén ngoai, mot sé ngudi cho rang chinh séch nhap khdu nay lam gidm cong an viéc lam. Quan diém nay dua dén chinh sich han ché nhap khdu. Chinh séch han ché han khau chinh phi c6 thé can thiép bang nhiéu con duéng nhu: danh thué nang vao hang nhap khau; dang quota dé han ché nhap, nghiém cdm nhap khau mot s6 loai hang hod nao do, pha gid tién té...Cac chinh sdch nay tao ra hai tac déng sau day: Tac dong ngdn han: Lam giam cau nhap khau tu dinh. Khi lugng nhap khau dot ngot giam xudng, thi dich chuyén dudng nhap khau xudng dudi. Nhap khau giam di mot lvgng AIM sé lam téng cau tang them mot luong 1a: Lene cel 119