KOMPISISYON

Ang komposisyon ay itinuturing na pinakapayak na paraan ng pagsulat. Ito

rin ang itinuturing na pinakapayak na paraan ng pagsulat ng mga natatanging
karanasan, pagbibigay interpretasyon sa mga pangyayari sa kapaligiran at puna sa
mga nabasang akda o napanood na pagtatanghal ay nagagawa sa pamamagitan ng
pagsulat ng komposisyon.

Hal:

a. Natatanging karanasan
b. Pagbibigay-interpretasyon
c. Puna sa nabasang akda
d. Puna sa napanood

Uri ng Komposisyon
1. Informativ- Naglalahad ng mga makatotohanang impormasyon.
Hal. mga kasaysayan, mga balita

2. Argumentativ- Naglalahad ng mga proposisyon na nangangailangan ng

pagtalunan o pagpapaliwanagan.
Hal. mga editoryal

3. Persweysiv- Textong nangungumbinse o nanghihikayat.

Hal. mga nakasulat na ptopaganda sa eleksyon, mga advertisment

4. Narativ- Naglalahad ng magkakasunod-sunod na pangyayari, o simpleng

nagsasalayasay
Hal. mga akdang pampanitikan

5. Deskriptiv- Naglalahad ng mga katangian ng ng isang tao , bagay, lugar,

pangyayari atbp.
Hal. mga lathalain, mga akdang pangpanitikan

6. Prosijural- Naglalahad ng wastong pagkakasuno-sunod ng hakbang sa paggawa

ng isang bagay.
Hal:Ang pagluluto ng kahit anong uri ng pagkain.
 Talata
Ito ay binubuo ng isang pangungusap o lupon ng mga pangungusap na
naglalahad ng isang bahagi ng buong kurokuro, palagay o paksang diwa.

a. Panimulang talata
Ito ang una at kung minsan ay hanggang sa ikalawang talata ng komposisyon.
b. Talatang ganap
Matatagpuan ito sa kalakhang gitnang bahagi ng komposisyon. Tungkulin
nitong idebelop ang pangunahing paksa ng komposisyon. Sinasabi rito kung ano
ang paliwanag, ang isasalaysay, ang inilalarawan o bibigyang katwiran.

c. Talata ng paglilipat-diwa
Importante ito upang magkaroon ng ugnayan at kaisahan ng mga pahayag sa
mga talataan ng komposisyon. Ginagamit ang talatang ito upang pag-ugnayin ang
diwa ng dalawang magkasunod na talata. Sinasalungat ba ng talatang sinundan o
dinaragdagan nito ang isipan niyon? Ipinahihiwatig din nito ang debelopment ng
paksang tinatalakay.

d. Talatang pabuod
Kadalasan ito ang pangwakas na talata o mga talata ng komposisyon. Inilalagay
rito ang mahalagang kaisipan o pahayag na tinatalakay sa gitna ng komposisyon.
Maaarin ring gamitin ang talatang ito upang bigyan ng higit na linaw ang layunin
ng awtor ng isang komposisyon.

Katangian ng Mabuting talata

May isang Paksang-diwa

Masasabing may isang paksang-diwa ang isang talata kapag ito ay

nagtataglay ng isa lamang paksang pangungusap.
May kaisahan ng diwa

Masasabing may kaisahan ng diwa ang isang talata kapag ang bawat
pangungusap ay nauugnay sa paksang pangungusap.
May Wastong Paglilipat-Diwa

3.1. Pagdaragdag
Hal: At, saka, gayundin
3.2. Pagsalungat
Hal: Ngunit,subalit, datapwat, bagaman, sa kabilang dako.

3.3. Paghahambing
Hal: Katilad ng, kawangis ng, animoy, anakiy

3.4. Pagkokonklud
Hal: samakatwid, kung gayon

4. May kaayusan
Bagamat walang tiyak na panuntunang sinusunod ukol sa pag-aayos ng
talataan, mabuting ayusin ang mga pangungusap sa talata.
Komposisyong Popular
HALIMBAWA NG ISLOGAN
HALIMBAWA NG PATALASTAS/KOMERSYAL NA PASULAT

gamitin ng masa
isinusulat o binabasa ng mga karaniwang mamamayan
hindi kasinlalim o kasintalinhaga ng malikhaing komposisyon.
Ang iba't ibang uri ng komposisyong popular
ISLOGAN
PATALASTAS
MANIFESTO
AWIT
KOMIKS
PATALASTAS O KOMERSYAL
Kahulugan
-Maikling pahayag na nagbibigay ng kaalaman sa isang paksa o isyu
-Sumasagot sa tanong na
Ano?, Bakit?, Saan?, Paano?, Kailan?
Layunin
-Magbigay impormasyon
-Magbigay direksyon
-Manghikayat

HALIMBAWA NG KOMERSYAL/PATALASTAS NA MAKIKITA SA TELEBISYON

ISLOGAN
Kahulugan
-Maikling pahayag ng isang tiyak na paksa o isyu.
Anyo
-Tuluyan
-Patula
Katangian
-Madaling maunawaan

MANIFESTO
Kahulugan
-Ito ay isang paglalahad ng katwiran o paninindigan ng isang samahan, sektor o
pangkat hinggil sa isang isyu o pangyayari.
-Ang wikang ginagamit sa manifesto ay madalas na karaniwan at tuwiran dapat na
iwasan ang maliligoy na pahayag sa pagsulat nito.
Katangian
-Matapang -Galit
-Pagtuligsa
HALIMBAWA NG MANIFESTO
AWIT
Kahulugan
-Pagpapahayag ng damdamin, pangarap at kultura
-Mayroong ibat ibang himig
Tema ng awitin
-Pagibig -Ekonomiya
-Kultura -Gobyerno
HALIMBAWA NG AWIT

Kahulugan
-kwento ng ibat ibang istorya sa buhay na may lakip na larawan
Mga katangian dapat isaisip sa pagsusulat ng skrip ng komiks
-Ano ang kayarian ng komiks?
-Paano ba ang pagbuo ng komiks?
-Saan maaring kumuha ng sulating paksa?
PAGSULAT NG KOMPOSISYON
KATANGIAN NG MABUTING TALATA
May Isang Paksang-Diwa
May Kaisahan ng Diwa
May wastong Paglilipat-Diwa
PAGSULAT NG KOMPOSISYON
ANG TALATA
* Ang komposisyon ay binubuo ng mga talata.
* Ang talata ay binubuo ng isang pangungusap o lipon ng mga pangungusap na
naglalahad ng isang bahagi ng buong pagkukuro, palagay o paksang- diwa.
* Ang isang talata ay mauuri ayon sa lokasyong katatagpuan nito sa loob ng isang
komposisyon.

=>>Kung gayon, ang talata ay maaring mauring Panimulang Talata.

Talatang Ganap
Talata ng Paglilipat-diwa
at Talatang Paboud.
Talata
ay isang bahagi ng komposisyon at upang mas maging epektibo ito kailangan
niyang taglayin ang sumusunod.
May Kaayusan
Bagama't walang tiyak na panuntunang sinusunod ukol sa pag-aayos ng talataan,
mabuting ayusin ang mga pangungusap sa talata sa paraang papaunlad ang galaw
ng mga pangyayari o ang kaisipang tinatalakay.
Maaring maging ganito ang gawaing pagsasaayos ng mga pangungusap sa loob ng
talata.
1.)Ayusin nang kronolohikal ayon sa pagkakaganap ng mga pangyayari. karaniwan
ang ayos na ito sa mga komposisyong pasalaysay o palahad.
PAGSULAT NG KOMPOSISYON
Ang Pagsulat ay isang paraan ng pagpapahayag ng isip at damdamin ng tao
.
ANG KOMPOSISYON
Ang Simpleng pagsulat nang natatanging karanasan.
Pagbibigay-interpretasyon sa mga pangyayari.
Puna sa nabasang aklat/napanood na pagtatanghal ay nagagawa sa pamamagitan
ng komposisyon.
Walang pag-aalinlangang masasabi na ang pagsulat ay isang aktibong gawain.
Hindi ito basta basta lamang nangyayari nasasangkot ng intens na partisipasyon at
imersyon sa proseso.
Panimulang Talata
ito ang una at kung minsan ay hanggang sa ikalawang talata ng komposisyon.
Layunin nito ang ilahad ang paksa ng komposisyon.
Talatang Ganap
matatagpuan ito sa kalakhang gitnang bahgi ng komposisyon. tungkulin nito ang
idebelop ang pangunahing paksa.
Talata ng Paglilipat- Diwa
importante ito upang magkaroon ng ugnayan at kaisahan ng mga pahayag sa mga
talataan ng komposisyon.
Talatang Paboud
kadalasan, ito ang pangwakas na talata o mga talata ng komposisyon. Inilalagay
rito ang mahahalagang kaisipan o pahayag na tinalakay sa gitna ng komposisyon.
nagtataglay lamang ng isang paksang pangugusap.
PAKSANG PANGUGUSAP
Pangungusap sa talata na nagsasaad ng buod ng nilalaman niyon o ng paksa.
Maaring makita sa iba't-ibang bahagi ng talata.
Ang anyo ng paksang-pangungusap ay maaring patanong o paturol.
kapag ang bawat pangungusap ay nauugnay sa paksang pangungusap niyon.
Halimbawa
Mula noon, nakilala si Quezon sa larangan ng pulitika. Nahalal siya bilang
gobernador ng tayabas. Matapos iyo'y nahalal siyang kinatawan ng kanyang
lalawigan sa Asembliya ng Pilipinas. Agad na napansin ng maraming mambabatas
ang kanyang husay at talino sa Asembliya kung kaya't di naglao'y nahalal siyang
pinuno ng mayorya sa Asembliya.

-mula sa Manuel L. Quezon: Ama ng kalayaang Pilipino

ni Rolando A. Bernales
Nagiging malinaw ang mga pangungusap ng talata kapag may wastong paglilipat
diwa
Halimbawa:
1.)
Pagdaragdag
- At, Saka, Gayundin
2.)
Pagsalungat
- Ngunit, Subalit, Datapwat, Bagaman, Kahiman, Sa kabilang dako.
3.)
Paghahambing
- Katulad ng, Kawangis ng, Animo'y, anaki'y
4.)
Pagbubuod
- sa madaling sabi, Kaya nga
5.)
Pagkokonklud
- Samakatwid, Kung Gayon
2.)Ayusin ayon sa pananaw sa bagay o pangyayari, gaya halimbawa ng malapit-
palayo o kabalikan nito, mula sa loob-palabas o kabalikan nito o mula sa kanan-
pakaliwa o kabalikan nito.
3.)Iayos na mula sa masaklaw patungo sa ispesipiko. Ito ang karaniwang ayos na
ang paksang pangungusap ang unang pangungusap sa talata. Maari ring ayusin sa
kabalikan nito mula sa mga pangungusap na ispesipiko tungo sa masaklaw na
pangungusap.
Ang mga imersyong sa pagsulat ay kadalasang:
Solitari at Kolaboratib
Pisikal at Mental
Konsyus at Sabkonsyus
W. Rose Winteroud

ayon sa kaniya ang proseso sa pagsulat ay kinasasangkutan ng ilang lebel ng

gawain na nagaganap nang daglian at maaring kaugnay o kasalungat ng bawat isa.
Pagsulat bilang isang
Pisikal
at
Mental
na Gawain
Ang Pagsulat ay kapwa sang pisikal at mental na aktibiti na ginagawa para sa iba't
ibang layunin.

*ito ay
pisikal
na aktibiti sapagkat ginagamit dito ang pisikal na kakayahan ng manunulat.
*
Mental
na aktibiti rin ang pagsulat sapagkat ito ay isang ehersisyo ng pagsasatitik ng mga
ideya ayon sa isang tiyak na metodo ng debelopment at patern ng organisasyon at
sa isang istilo ng grammar na naayon sa mga tuntunin ng wikang ginagamit.
Pagsulat bilang isang Konsyus at Sabkonsyus na gawain
Bilang Konsyus na Gawain:
ito ay ang malayang pagsulat kung saan ang isang manunulat ay patuloy-tuloy na
sumusulat nang walang pagtatangi sa spelling, Grammar, o paksa ng kanyang
isinusulat at hindi gumagawa ng pagwawasto. Ito ay isang paraan upang makaipon
ng mga pangunahing ideya para sa isang paksa. ito ay tungkol sa paghahanda sa
proseso ng pag-iisip.
Bilang isang Sabkonsyus na Gawain:

Halos lahat ng Prosseso sa pag-iisip ay ginagawa ng ating sabkonsyus na kaisipan.

Ang iyong konsyus na kaisipan ay ang tumatanggap ng mga stimulus, sa
pamamagitan ng paningin, panlasa, pandinig, pang-amoy, at pandama. pagkatapos
ay sisimulan ang proseso sa pamamagitan ng pagpapadala ng mensahe sa
sabkonsyus na kaisipan.
Pagsulat bilang isang
Solitari
at
Kolaboratib
na gawain

Bilang Solitaring Gawain:

*Ang pagsulat ay maaring gawaing pang-isahan. at maraming bagay ang maaring
makagulo sa pagsulat, kaya naman siya ay dapat maging mapag-isa, walang
sagabal, at walang aspeto na makagugulo sa kanyang pag-iisip upang matapos niya
ang isinusulat.

Bilang Kolaboratib na Gawain:

*Ang kolaboratib na pagsulat ay tumutukoy sa mga proyekto kung saan sa halip na
paisa-isa ay sama-samang gumagawa ng likha ang mga manunulat. Isang
halimbawa nito ay ang editorial team.
* Ang pagsulat ay isang prosesong rekarsib o paulit-ulit. Writing is rewriting, wika
niya matapos diumanong magsulat, magsisimula na naman ng panibago.

Donald Muray
*ang pagsulat ay isang eksplorasyon- pagtuklas sa kahulugan, pagtuklas sa porma
at ang manunulat ay nagtatrabaho ng pabalik-balik, nagtutuon sa isa sa mga
batayang kasanayan sa bawat panahon nang kanyang matuklasan kung ano ang
kanyang isusulat at kung paano niya iyon maipapahayag ng episyente.

*A Good writer is wasteful, ani Murray

"The writer cannot build a good strong piece of writing unless he has gathered an
abundance of fine raw material."

Ben Lucian Burman

"I am a demon on the subject of revision. I revise, revise, revise, until every word is
what I want."